Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου 2006 - Στρασβούργο

17. Παραποίηση/απομίμηση φαρμάκων (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης προς την Επιτροπή σχετικά με την παραποίηση/απομίμηση φαρμάκων, του Thierry Cornillet, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE (O-0039/2006 - B6-0310/2006).

  Thierry Cornillet (ALDE), συντάκτης. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, ας μην απατώμεθα, αντιμετωπίζουμε μία από τις μεγαλύτερες μάστιγες του κόσμου, και μάλιστα μία που δεν πρέπει να την θεωρήσουμε ως αναπόφευκτη. Σκέπτομαι πραγματικά ότι, στην περίπτωση αυτή, υπάρχει πεδίο για την άσκηση πολιτικής βούλησης σε βαθμό που δεν υπάρχει στην περίπτωση σεισμού ή τσουνάμι, έναντι των οποίων είμαστε εντελώς ανίσχυροι.

Παραθέτω μερικά στοιχεία. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, από το ένα εκατομμύριο θανάτων που αποδίδονται στην ελονοσία, οι 200 000 φαίνεται ότι οφείλονται στην απομίμηση ή την ελλιπή χορήγηση φαρμάκων. Η ευρέως γνωστή βρετανική επιθεώρηση, The Lancet, αποδίδει τον θάνατο 192 000 ατόμων στην Κίνα στη χορήγηση παραποιημένων φαρμάκων. Πόσες πολλές ελπίδες έσβησαν από τη χρήση αυτών των φαρμάκων; Η απαραίτητη ηθική βάση για την αιτιολόγηση μιας σθεναρής πολιτικής δράσης μάς δίδεται από αυτήν την κατάσταση πραγμάτων, η οποία με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να συγκριθεί με την απομίμηση ειδών πολυτελείας. Ο νους μου πάει σε προϊόντα όπως τσάντες, στυλό, αναπτήρες και γυαλιά, η απομίμηση των οποίων απαιτεί φυσικά την ενεργό συνενοχή του αγοραστή, ο οποίος γνωρίζει τι αγοράζει και πολύ σπάνια επιτρέπει στον εαυτό του να εξαπατηθεί. Η απομίμηση φαρμάκων είναι η πλέον ανήθικη από όλες τις μορφές απομίμησης, καθώς εδώ φυσικά δεν υπάρχει καθόλου συνενοχή εκ μέρους του αγοραστή, ο οποίος χρεώνεται απλώς και μόνον για να σκοτώσει τα παιδιά του.

Στην προκειμένη περίπτωση, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων και η ΠΟΥ εκτιμούν ότι το 10% της παγκόσμιας αγοράς πλήττεται από την απομίμηση. Το 70% των φαρμάκων κατά της ελονοσίας σε επτά αφρικανικές χώρες είναι απομιμήσεις. Κατά μέσο όρο, το 25% των φαρμάκων που χορηγούνται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες 50% στην περίπτωση του Πακιστάν και της Νιγηρίας είναι παραποιημένα φάρμακα.

Για τι πράγμα συζητούμε; Παραθέτω τον ορισμό της ΠΟΥ. Ένα παραποιημένο φάρμακο είναι το φάρμακο το οποίο συνοδεύεται σκόπιμα και παράνομα από ετικέτα που περιέχει παραπλανητικές πληροφορίες ως προς την ταυτότητα ή την προέλευση. Είναι δυνατόν να πρόκειται για γνήσιο ιδιοσκεύασμα ή για κοινό φάρμακο. Μεταξύ των παραποιημένων προϊόντων, υπάρχουν αυτά που περιέχουν καλά συστατικά ή κακά συστατικά, ή δεν περιέχουν δραστική ουσία, ενώ υπάρχουν άλλα όπου η δραστική ουσία υπάρχει σε ανεπαρκή ποσότητα ή των οποίων η συσκευασία είναι παραπλανητική.

Τι κάνουμε; Ελάχιστα ή τίποτε! Όπως ήδη ανέφερα, οι άνθρωποι εξαπατώνται, ορισμένες φορές με τη δική τους συγκατάθεση· αν όμως σκοτώνουν, αυτό γίνεται οπωσδήποτε χωρίς να το θέλουν. Εμείς, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, βρισκόμαστε σε ένα προστατευμένο περιβάλλον. Έχουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας. Τα δικά μας επαγγέλματα υγείας ελέγχονται. Το κράτος παρακολουθεί την κατάσταση και ελέγχει την κοινωνία. Πρέπει, ωστόσο, να κάνουμε κάτι για εκείνες τις χώρες που δεν διαθέτουν όλα τα δικά μας πλεονεκτήματα. Αυτό αποτελεί καθήκον εκ μέρους της Ένωσης, της οποίας το κύρος στην προκειμένη περίπτωση διακυβεύεται.

Ο κόσμος είναι, όντως, απροστάτευτος. Υπάρχει περιορισμένη ειδική νομοθεσία, είτε διεθνής είτε εθνική. Τα σύνορα είναι εξαιρετικά διάτρητα. Υπάρχει διάδοση συστημάτων σύγχρονης διανομής όπως το Διαδίκτυο. Υπάρχουν ελάχιστες ή καθόλου αρχές για να ρυθμίζουν και να ελέγχουν την ποιότητα των προϊόντων. Τα συστήματα διανομής είναι απαρχαιωμένα και χωρίς εποπτεία, και δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ των παραποιημένων και των προστατευμένων επώνυμων προϊόντων. Ας μην γελιόμαστε. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα μάτσο ερασιτέχνες. Έχουμε να κάνουμε με έναν πολύ καλά οργανωμένο υπόκοσμο, καθώς η απομίμηση φαρμάκων είναι λιγότερο επικίνδυνη και περισσότερο κερδοφόρα από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Χρειάζεται, κατά συνέπεια, να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να αναλάβουμε δυναμική δράση σε όλα τα μέτωπα.

Ζητούμε η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει σημαντικό ρόλο στη σύνταξη μιας διεθνούς σύμβασης για την καταπολέμηση της απομίμησης σε κάθε στάδιο. Αυτό είναι επίσης η έννοια της γραπτής δήλωσης αριθ. 53, την οποία θα ενθάρρυνα τους συναδέλφους μου να υπογράψουν.

Από τις αρχές του 2006, η ΠΟΥ έχει συστήσει μια ομάδα εργασίας με σκοπό την εκπόνηση υποδειγματικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση της απομίμησης  νομοθεσία που ενδέχεται στη συνέχεια να εγκριθεί από κάθε κράτος μέλος. Εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουμε τα πολιτικά μέσα να αναλάβουμε τα ηνία, χάρη στο δίκτυο εταίρων που διαθέτουμε και στην πνευματική εισφορά, την πολιτική και οικονομική στήριξη των αρμοδίων οργάνων για την εποπτεία που θα είμαστε σε θέση να ασκούμε.

Κυρίες και κύριοι, διαθέτουμε όλα τα μέσα που απαιτούνται για την ανάληψη δράσης. Διαθέτουμε ένα ευρύ φάσμα εταίρων. Διαθέτουμε το ποσό της αναγκαίας βοήθειας χρειάζεται άραγε να τονίσουμε ότι είμαστε ο μεγαλύτερος δωρητής βοήθειας στον κόσμο και ότι μικρό μόνον μερίδιο αυτής της βοήθειας θα μας έδινε τη δυνατότητα να επιλύσουμε το πρόβλημα; Διαθέτουμε επίσης τον νομικό μηχανισμό και τα μέσα να ασκήσουμε πίεση στους βασικούς φορείς, που πρέπει να είναι η ΠΟΥ και ο ΟΗΕ.

Δεν θέλω να γίνω συναισθηματικός, αλλά σε ποιον δεν έρχεται στον νου η εικόνα μιας μάνας που θρηνεί το παιδί της πιστεύοντας ότι του έδωσε το φάρμακο που θα του έσωζε τη ζωή; Φανταστείτε τι διαστάσεις θα έδιναν τα δικά μας μέσα ενημέρωσης εάν συνέβαινε ένα μόνον παρόμοιο περιστατικό στην Ευρώπη. Στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες τέτοια περιστατικά συμβαίνουν σε καθημερινή βάση. Δεν είμαστε στη σφαίρα των μαγικών και θαυματουργών θεραπειών. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια.

Θα ήθελα να σας ενημερώσω, κύριε Επίτροπε, ότι, εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και με τη βοήθεια των συναδέλφων μου βουλευτών, θα ασκήσω το δικαίωμά μου για παρακολούθηση του εν λόγω ζητήματος. Σε έναν χρόνο, θα σας θέσω εκ νέου ερώτηση για να μάθω τι έχει γίνει. Ο εφησυχασμός δεν επιτρέπεται όταν διεξάγουμε έναν τέτοιον πόλεμο.

  Günter Verheugen, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Επιτροπή συμμερίζεται τις μεγάλες ανησυχίες που μόλις εξέφρασε ο κ. Cornillet και η δική μου εκτίμηση για τον εξαιρετικά εγκληματικό χαρακτήρα αυτών των απομιμήσεων είναι η ίδια.

Στην ερώτηση θίγονται δικαιολογημένα τρεις προβληματικοί τομείς. Πρώτον, ο αγώνας κατά των παραποιημένων φαρμάκων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εδώ, η Επιτροπή δραστηριοποιείται σε δύο επίπεδα.

Φυσικά, πρώτα ενισχύσαμε τη νομική προστασία. Το 2004 θεσπίστηκαν νέες νομικές διατάξεις για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και το 2003 και 2004 νέες διατάξεις για την αντιμετώπιση εκ μέρους των τελωνειακών αρχών των προϊόντων για τα οποία υπάρχουν υπόνοιες ότι θίγουν ορισμένα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Επί του παρόντος συζητούνται δύο προτάσεις με θέμα τα ποινικά μέτρα για την επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Μια έρευνα που διεξήχθη πρόσφατα στην Κοινότητα έδειξε ότι τα τελευταία πέντε χρόνια εμφανίστηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση 27 παραποιημένα φάρμακα στις νόμιμες οδούς διανομής και 170 σε παράνομες οδούς διανομής. Βάσει αυτών των πορισμάτων, τα κράτη μέλη αναπτύσσουν επί του παρόντος μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των απομιμήσεων.

Από την πλευρά της, η Επιτροπή εξετάζει μαζί με τα κράτη μέλη, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και διεθνείς εταίρους ποια μέτρα θα είναι απαραίτητα στο μέλλον για την προστασία της δημόσιας υγείας. Εδώ το ζητούμενο είναι η επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας, η συνεργασία μεταξύ των διαφόρων αρχών, καθώς και η επικοινωνία και η ευαισθητοποίηση. Επίσης, δεν αποκλείω την πιθανότητα να χρειαστεί να μετεξελιχθεί περαιτέρω η ισχύουσα νομοθεσία και να εξατάσουμε το ενδεχόμενο τροποποίησής της.

Οι πιο αποτελεσματικοί τελωνειακοί έλεγχοι είναι ένα σημαντικό μέσον για τον περιορισμό του εμπορίου παραποιημένων φαρμάκων. Ευτυχώς, οι ποσότητες παραποιημένων φαρμάκων που κατάσχονται στα τελωνεία ήδη αυξάνονται. Στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αντίδραση των τελωνείων στις πρόσφατες εξελίξεις ως προς τις απομιμήσεις προϊόντων και τα πειρατικά προϊόντα θίγεται το πρόβλημα των παραποιημένων φαρμάκων και προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα καταπολέμησης αυτής της εντεινόμενης απειλής.

Σύμφωνα με την εμπειρία των τελωνειακών αρχών, μεγάλο μέρος των απομιμήσεων μεταφέρονται μέσω της ΕΕ και συχνά προορίζονται για αναπτυσσόμενες χώρες. Η καταπολέμηση των εισαγωγών απομιμήσεων είναι ιδιαίτερα δύσκολη γιατί συχνά φθάνουν σε μικρές ποσότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το τελωνείο πρέπει να ανακαλύψει τα παράνομα προϊόντα μέσα σε πολύ μεγάλο αριθμό μικρών αποστολών.

Η Επιτροπή ενθαρρύνει τους κατόχους των δικαιωμάτων να διεκδικήσουν την πλήρη προστασία που παρέχει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1383/2003 του Συμβουλίου. Εάν ζητήσουν να επέμβει το τελωνείο, οι κάτοχοι των δικαιωμάτων παρέχουν στις τελωνειακές αρχές τις πληροφορίες που χρειάζονται για να ερευνήσουν συγκεκριμένα τις αποστολές υψηλότερης επικινδυνότητας.

Το δεύτερο θέμα αφορά το ερώτημα τι κάνουμε για τις φτωχότερες χώρες που στην πράξη είναι τα κύρια θύματα αυτών των παραποιημένων φαρμάκων. Τι κάνουμε για να τις βοηθήσουμε στη ρύθμιση και την παρακολούθηση της ποιότητας των φαρμάκων στη δική τους επικράτεια;

Φυσικά, καταρχήν προσπαθούμε να εργαστούμε σε πολυμερές επίπεδο. Γι’ αυτό, η Επιτροπή υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την καταπολέμηση των παραποιημένων φαρμάκων. Στη διάσκεψη της ΠΟΥ που έγινε τον Φεβρουάριο του 2006 στη Ρώμη δημιουργήθηκε μία πλατφόρμα για συγκεκριμένες δράσεις. Έτσι, η Επιτροπή υποστηρίζει τη δημιουργία μιας Task Force της ΠΟΥ για την καταπολέμηση των παραποιημένων φαρμάκων σε διεθνές επίπεδο. Από τα αποτελέσματα της εργασίας αυτής της Task force θα επωφεληθούν όλα τα μέλη της ΠΟΥ, συμπεριλαμβανομένων και των αναπτυσσόμενων χωρών. Η Επιτροπή θα παίξει ενεργό ρόλο σε αυτήν την Task Force και θα δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες.

Εκτός αυτού, η Επιτροπή εκτελεί σχέδια που λαμβάνουν στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, ειδικά την εταιρική σχέση ΕΚ-ΠΟΥ για την πολιτική στον τομέα των φαρμάκων. Αυτή η εταιρική σχέση έχει σκοπό να δώσει στις χώρες ΑΚΕ τη δυνατότητα να διαμορφώσουν πιο αποτελεσματικά τις νομοθεσίες και τα συστήματά τους για τη διασφάλιση της ποιότητας των φαρμάκων και να βελτιώσουν, μεταξύ άλλων, τον έλεγχο, τα μέτρα τους εναντίον ελαττωματικών ή παραποιημένων φαρμάκων και τη διαχείριση πληροφοριών τους. Για τον σκοπό αυτόν έχουν προβλεφθεί 2,3 εκατ. ευρώ.

Το τρίτο θέμα είναι η ιδέα μίας διεθνούς συμφωνίας για την καταπολέμηση των παραποιημένων φαρμάκων, η οποία αναλύθηκε διεξοδικά στο πλαίσιο της προετοιμασίας της διάσκεψης της ΠΟΥ που έγινε τον Φεβρουάριο του 2006 και στην ίδια τη διάσκεψη. Κατά τη γνώμη των περισσοτέρων από όσους συμμετείχαν, και της Επιτροπής, μια διεθνής σύμβαση δεν είναι σήμερα το πιο αποτελεσματικό μέσον για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης απειλής των παραποιημένων φαρμάκων. Η Task Force που συστήθηκε στη διάσκεψη μπορεί να συγκεντρώσει και να διαβιβάσει καλύτερα πληροφορίες και να επεξεργαστεί τις λύσεις που είναι επειγόντως απαραίτητες.

Τέλος, επιτρέψτε μου να διαβεβαιώσω το Σώμα και πάλι ότι η Επιτροπή συμμερίζεται τις ανησυχίες του Κοινοβουλίου και είναι πρόθυμη να δεχτεί προτάσεις και να αναλάβει περαιτέρω πρωτοβουλίες.

  Maria Martens, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να εκφράσω την ανησυχία μου για τα προβλήματα που σχετίζονται με την απομίμηση φαρμάκων.

Τα φάρμακα που αποτελούν προϊόν απομίμησης παρασκευάζονται και διακινούνται παράνομα χωρίς κανενός είδους εποπτεία. Τα αποτελέσματά τους δεν μπορούν να ελεγχθούν, κάτι που τα καθιστά δυνητικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και για τον λόγο αυτόν πρέπει να δοθεί τέλος σε αυτήν την πειρατεία. Ο κ. Cornillet ήδη έθιξε το θέμα, ο Επίτροπος το ανέφερε επίσης και εγώ από την πλευρά μου επιδοκιμάζω κάθε μέτρο της Επιτροπής για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.

Δεδομένου ότι τα προβλήματα εμφανίζονται κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, τις φτωχές χώρες, εκεί προβλέπω ότι θα υπάρξουν και τα μεγαλύτερα προβλήματα όσον αφορά την αποτελεσματική και επαρκή αντιμετώπιση αυτής της πειρατείας. Στις χώρες αυτές, η προμήθεια αξιόπιστων, νόμιμων φαρμάκων συχνά δεν είναι οργανωμένη τόσο καλά όσο στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι έμποροι φαρμάκων που αποτελούν προϊόν απομίμησης έχουν σχετικά περισσότερες δυνατότητες να πωλήσουν τα φάρμακά τους, οι επιπτώσεις των οποίων δεν μπορούν να ελεγχθούν και κατά συνέπεια μπορεί να είναι ακόμη και επιβλαβή για τη δημόσια υγεία.

Επιπλέον, στις αναπτυσσόμενες χώρες συχνά δεν υπάρχει κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Οι νομοθεσίες τους απλώς δεν είναι κατάλληλες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Ακόμη και όταν το νομικό πλαίσιο υπάρχει, η παρακολούθηση είναι ανεπαρκής. Στις αναπτυσσόμενες χώρες υπάρχει ανάγκη για οικονομικά, αποτελεσματικά και, φυσικά, νόμιμα φάρμακα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα ήθελα να αναφέρω τις δυνατότητες που προσφέρουν τα φάρμακα κοινόχρηστης ονομασίας. Δεν μπορούν να εξαφανίσουν το πρόβλημα αλλά μπορούν να συμβάλουν στην εξάλειψη της ανάγκης που υπάρχει. Δυστυχώς, επί του παρόντος χρησιμοποιούνται σε μικρό μόνον βαθμό. Σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσαν πιθανώς να γίνουν περισσότερα.

Ο Επίτροπος ισχυρίστηκε ότι μια διεθνής σύμβαση ή ένα διεθνές πρότυπο δεν αρκεί, αλλά μπορώ βάσιμα να υποθέσω ότι θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα και, εάν αποδειχθεί ότι δεν επαρκεί, τότε θα πρέπει να γίνουν περισσότερα. Είμαι της άποψης ότι μια σαφής και καθολική προσέγγιση είναι εξαιρετικά σημαντική. Η Ευρώπη θα χρειαστεί να αναλάβει δράση, και αυτή περιλαμβάνει και τη μεταφορά γνώσης, για την αποτελεσματικότερη συμβολή στον αγώνα κατά της απομίμησης φαρμάκων.

Θα ήθελα να μάθω –και ο Επίτροπος εν μέρει ήδη απάντησε στην εξήγησή του– ποια είναι τα νέα σχέδια για την καταπολέμηση της απομίμησης φαρμάκων και η σχετική οργάνωση, ιδίως όπου τίθεται θέμα εγκληματικής δραστηριότητας, μελλοντικά.

  Karin Scheele, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τον κ. Cornillet, στην πρωτοβουλία του οποίου οφείλεται το γεγονός ότι συζητάμε σήμερα γι’ αυτό το σημαντικό ζήτημα και αύριο θα εγκρίνουμε ψήφισμα επ’ αυτού. Στην αρχή της αγόρευσής του παρέθεσε τον ορισμό της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την παραποίηση φαρμάκων. Αυτό το θεωρώ πολύ σημαντικό γιατί η συζήτηση για το θέμα αυτό θα μπορούσε εύκολα να αποπροσανατολιστεί και πολλοί από εμάς να θεωρήσουν ότι το ζητούμενο είναι να εγκρίνουμε ή όχι τα γενόσημα φάρμακα. Με αυτόν τον ορισμό και με τη θέση που διατύπωσε, διασαφήνισε ότι η παραποίηση μπορεί να αφορά τόσο τα προστατευμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας όσο και τα γενόσημα φάρμακα.

Όπως ήδη ειπώθηκε, στις ανεπτυγμένες χώρες παραποιούνται κυρίως τα επονομαζόμενα φάρμακα lifestyle και όλοι μας μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ήδη σβήσει από τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μας χιλιάδες διαφημίσεις που προσέφεραν φάρμακα σε ευνοϊκές έως πολύ ευνοϊκές τιμές.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες παραποιούνται φάρμακα που προορίζονται για τη θεραπεία ασθενειών όπως η ελονοσία, η φυματίωση ή το HIV/AIDS. Μερικές φορές, ακόμα και παραποιημένα φάρμακα για απλές ασθένειες όπως ο βήχας προκαλούν χιλιάδες θανάτους γιατί περιέχουν δηλητηριώδεις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται συνήθως σε προϊόντα όπως τα αντιψυκτικά. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, στην Καμπότζη έχασαν τη ζωή τους 30 άτομα το 1999 εξαιτίας της χρήσης παραποιημένων φαρμάκων κατά της ελονοσίας. Υπάρχει ολόκληρος κατάλογος τέτοιων τραγικών περιπτώσεων, πρέπει όμως να πούμε ότι και ο αριθμός των άγνωστων περιπτώσεων είναι προφανώς μεγάλος γιατί δεν μπορεί κανείς να εκπονήσει στατιστικές για τις εγκληματικές αυτές δραστηριότητες.

Το πρόβλημα αυτό αφορά όλες τις περιοχές του πλανήτη, όμως φυσικά αυτές που πλήττονται περισσότερο είναι οι αναπτυσσόμενες χώρες. Γι’ άλλη μια φορά, αιτία είναι η φτώχεια και η έλλειψη πρόσβασης σε υγειονομικές υπηρεσίες. Όταν οι άνθρωποι δεν έχουν τα χρήματα για να αγοράσουν τα φάρμακα που χρειάζονται, προσπαθούν να τα βρουν παράνομα και σε χαμηλότερες τιμές. Γι’ αυτόν τον λόγο, μια πραγματική αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου είναι αδιανόητη χωρίς ένα λειτουργικό υγειονομικό σύστημα και χωρίς φάρμακα σε προσιτές τιμές.

Τα μέτρα για την επέκταση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας είναι καλά και μπορούν να αποτελέσουν ένα τμήμα της στρατηγικής, όμως δεν χτυπούν το κακό στη ρίζα του.

Είναι σημαντικό –και ευχαριστώ τον Επίτροπο Verheugen που το έθιξε αυτό τόσο συγκεκριμένα και αποφασιστικά– να υποστηρίξουμε τις πληττόμενες χώρες στην επέκταση των δυνατοτήτων τους να παράγουν και να εισάγουν ασφαλή φάρμακα.

  Frédérique Ries, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα και εγώ να ευχαριστήσω τον συνάδελφό μου, κ. Cornillet, που άνοιξε αυτήν τη σημαντική συζήτηση. Όλοι συμφωνούμε με την άποψη ότι τα πειρατικά φάρμακα και συμφωνώ πλήρως με τα όσα ανέφερε ο κ. Cornillet αποτελούν φονική μάστιγα που πλήττει, όπως είναι φυσικό, πρωτίστως τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.

Δυστυχώς, αυτή η δυνητικά φονική απομίμηση δεν είναι ευρέως γνωστή και, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, περνά σχεδόν απαρατήρητη. Απέχουμε πολύ από τα όσα έχουν επίσης αναφερθεί σε ορισμένες περιπτώσεις: τα θεαματικά μέτρα –που προσέλκυσαν σε μεγάλο βαθμό το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης– τα οποία έλαβαν οι κατασκευαστές προϊόντων πολυτελείας και τα οποία, πρέπει επίσης να τονίσουμε, δεν απέδωσαν παρά μόνον ισχνά αποτελέσματα.

Όσον αφορά τα αντιβιοτικά, το αντισυλληπτικό χάπι, τα στεροειδή, το γάλα σε σκόνη για τα βρέφη, τα φάρμακα κατά της ελονοσίας για τα οποία έγινε ήδη λόγος τα εμβόλια μια απομίμηση του Tamiflu, για παράδειγμα καθώς και το Viagra, η βιομηχανία απομιμήσεων φαρμάκων στερείται εντελώς ηθικής με τον τρόπο που αντιγράφει καθετί, δεδομένου ότι γίνεται χωρίς να το γνωρίζει ο καταναλωτής. Ο κ. Cornillet παρέθεσε σειρά αποκαλυπτικών στοιχείων. Σημείωσα τα 25 δισ. ευρώ ετησίως που αντιπροσωπεύει αυτή η εμπορία. Παγκοσμίως, ένα στα τρία αντιβιοτικά και ένα στα δέκα φάρμακα συνιστά απομίμηση.

Πέραν της ζημιάς που προφανώς αντιπροσωπεύουν τα στοιχεία αυτά για την οικονομία, το μέγα θέμα εδώ είναι η καταστροφική επίπτωση αυτής της απομίμησης από την άποψη της υγείας. Στην καλύτερη περίπτωση, τα εν λόγω φάρμακα-απομιμήσεις είναι αναποτελεσματικά. Στη χειρότερη περίπτωση όπως είπα σκοτώνουν, ειδικότερα εάν πρόκειται για φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση θανατηφόρων ασθενειών, όπως η ελονοσία, η φυματίωση ή το AIDS. Μόνον στην Κίνα, που είναι το κέντρο και η αυτοκρατορία της απομίμησης κάθε είδους, 200 000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως μετά από θεραπεία με πειρατικά φάρμακα· στον εν λόγω αριθμό θανάτων περιλαμβάνονται και θάνατοι ασθενών που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία που διευθύνει ο Ερυθρός Σταυρός της Κίνας.

Αυτά όσον αφορά τις παρατηρήσεις που μπορεί κανείς να κάνει. Όσον αφορά τις αιτίες, αυτές είναι γνωστές, εν μέρει τουλάχιστον. Ο κ. Cornillet αναφέρθηκε εκτενώς σε αυτές: η συνεχιζόμενη απουσία οποιασδήποτε πραγματικής βούλησης εκ μέρους των εθνικών κυβερνήσεων να καταπολεμήσουν αυτήν τη μάστιγα· η απουσία, επίσης, σε πολλές χώρες νομοθεσίας η οποία θα δρούσε όντως αποτρεπτικά· το εξευτελιστικά χαμηλό κόστος αυτών των απομιμήσεων φαρμάκων· και, κυρίως, η φτώχεια που συναντάται στις εν λόγω χώρες, καθώς και το γεγονός ότι οι περισσότερο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες απευθύνουν έκκληση για προσιτά φάρμακα, αδυνατούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε συστήματα υγείας.

Σε μια συζήτηση όπως αυτή, ουδείς ισχυρίζεται ότι έχει τη λύση, ή τουλάχιστον μια ετοιμοπαράδοτη λύση, ωστόσο πρέπει να προταθεί μια υπεύθυνη πολιτική, δεδομένου του κατεπείγοντος της κατάστασης. Τον Απρίλιο, ενώ καταγγέλλαμε πάσης μορφής απομίμηση ενώπιον αυτού του Κοινοβουλίου, ο Επίτροπος Frattini υιοθέτησε μια σκληρότερη στάση όσον αφορά τις κυρώσεις σε βάρος των Ευρωπαίων και των αναπτυσσόμενων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει τα ηνία και, σε στενή συνεργασία με την ΠΟΥ, να εφαρμόσει κατά τρόπο αποτελεσματικό μια παγκόσμια στρατηγική για την καταπολέμηση αυτής της μάστιγας. Βεβαίως, πρέπει να συσταθεί δικαστικός και αστυνομικός συντονισμός και να θεσπιστούν κυρώσεις, ωστόσο απαραίτητη είναι και η ενημέρωση των ατόμων, και, προπαντός η προειδοποίησή τους. Σήμερα, η δυσκολία συνίσταται στη διάθεση των απαραίτητων φαρμάκων υψηλής ποιότητας στο σύνολο του πληθυσμού των εν λόγω χωρών.

  Marie-Hélène Aubert, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Επίτροπε, η απομίμηση φαρμάκων είναι, όντως, μια ιδιαίτερα σοβαρή μάστιγα και, δυστυχώς, όχι νέα, καθώς είναι γνωστή εδώ και αρκετά χρόνια. Θα μπορούσαμε, κατά συνέπεια, να ελπίζουμε ότι η επίκαιρη ερώτηση του συναδέλφου μας θα οδηγήσει εν τέλει σε κάποια αποτελέσματα.

Τούτου λεχθέντος, το βασικό αίτιο για την απομίμηση φαρμάκων έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα φάρμακα έχουν τιμολογηθεί πολύ ακριβά για τις φτωχές χώρες και τον πληθυσμό τους. Η πρώτη τακτική συνίσταται, κατά συνέπεια, στο να διασφαλιστεί ότι οι φτωχές χώρες και οι φτωχότεροι πληθυσμοί έχουν πρόσβαση σε γενόσημα φάρμακα. Αυτό είναι κάτι στο οποίο αναφέρθηκε ο συνάδελφός μου. Τα γενόσημα φάρμακα δεν έχουν ακόμη καταλάβει αρκετά σημαντική θέση στην αγορά φαρμάκων.

Επιπλέον, δεν θα ήθελα η καταπολέμηση της απομίμησης να συνίσταται στην ενίσχυση της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στον φαρμακευτικό τομέα, προστατεύοντας έτσι τη μελλοντική αύξηση των ήδη σημαντικών κερδών που αποκομίζει η φαρμακευτική βιομηχανία σε πολλούς τομείς.

Η προτεραιότητα συνίσταται, κατά συνέπεια, στην ενθάρρυνση της ανάπτυξης πολιτικών για τη δημόσια υγεία στις εν λόγω χώρες, καθώς και στην ενθάρρυνση της εγκαθίδρυσης κρατών που θα διέπονται από το κράτος δικαίου. Αυτή είναι όντως η προτεραιότητα. Τίποτε δεν είναι δυνατόν χωρίς την εδραίωση βιώσιμων κρατών και πολιτικών για τη δημόσια υγεία που θα επιτρέπουν, ειδικότερα, τον έλεγχο των φαρμάκων και την ίδρυση φαρμακείων σύμφωνα με δεόντως θεσπισμένους κανόνες.

Το ζήτημα της πολιτικής για τη δημόσια υγεία είναι ένα βασικό στοιχείο, το άλλο είναι η πρόληψη. Όντως, η υγεία δεν έχει να κάνει απλώς και μόνον με τα φάρμακα. Με άλλα λόγια, η λήψη φαρμάκων δεν είναι ο μόνος δρόμος για μια καλή υγεία. Για παράδειγμα, το μη καθαρό πόσιμο νερό αποτελεί σήμερα αιτία θανάτου σε αρκετές αναπτυσσόμενες χώρες. Ένα άλλο παράδειγμα συνδέεται με το AIDS. Η απομίμηση φαρμάκων είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στον τομέα αυτόν, και κατά τη διάρκεια της προσφάτως συνελθούσας διάσκεψης της Onusida δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη. Κατά συνέπεια, προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος πρέπει να γίνονται και μέσω των πολιτικών πρόληψης, της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης και βάσει της εμπειρικής γνώσης που διαθέτουν σήμερα οι τοπικές κοινότητες και όχι απλώς μέσω της διάθεσης στην αγορά δεκάδων σκευασμάτων σε απαγορευτικές τιμές.

Ολοκληρώνοντας, πιστεύω ότι, στη μάχη κατά της απομίμησης, πρέπει να αρχίσουμε με την ενίσχυση των υφιστάμενων μέτρων και τον καλύτερο συντονισμό τους. Στη συνέχεια, πρέπει κυρίως να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες, ή φτωχότερες, χώρες να εγκαθιδρύσουν βιώσιμα κράτη και να εφαρμοστούν δημόσιες πολιτικές που θα καλύπτουν όλα τα προβλήματα υγείας και όχι μόνον τα προβλήματα πρόσβασης σε φάρμακα.

  Πρόεδρος. – Έλαβα έξι προτάσεις ψηφίσματος⁽¹⁾ σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη 7/9/06 στις 12 το μεσημέρι.

(1) βλ. Συνοπτικά Πρακτικά