Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση για:
- τη δήλωση του Συμβουλίου για την Αλβανία και
- τη σύσταση (A6-0246/2006) του κ. Toomas Hendrik Ilves, εξ ονόματος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου και της Επιτροπής που αφορά τη σύναψη της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Αλβανίας, αφετέρου (8161/2006 – C6-0197/2006 – 2006/0044(AVC).
Paula Lehtomäki, Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. – (FI) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης που υπογράφηκε στις 12 Ιουνίου αποτέλεσε σημαντικό βήμα της Αλβανίας προς την κατεύθυνση της μελλοντικής της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για την πρόοδο που έχει σημειώσει η Αλβανία όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις της, γεγονός που σημαίνει ότι οι συνομιλίες σχετικά με τη συμφωνία, οι οποίες είχαν διαρκέσει τόσο πολύ, μπορούσαν πλέον να ολοκληρωθούν. Σε συνδυασμό με τους άλλους μηχανισμούς που καλύπτονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης, αυτό το σύμφωνο θα δημιουργήσει ένα λεπτομερές πλαίσιο για την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Αλβανίας. Η ενδιάμεση συμφωνία, η οποία υπογράφηκε παράλληλα, πρόκειται να τεθεί σε ισχύ στις αρχές Νοεμβρίου. Καλύπτει το εμπόριο στο πλαίσιο της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και συναφή θέματα και θα ισχύσει μέχρις ότου κυρώσουν τα κράτη μέλη το κείμενο της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης. Είναι σημαντικό να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά την ενδιάμεση συμφωνία αμέσως μόλις τεθεί σε ισχύ.
Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης έχει τεράστια σημασία για το μέλλον της Αλβανίας. Θα ενισχύσει τις οικονομικές και πολιτικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Αλβανίας και θα διευκολύνει την προσπάθεια της Αλβανίας να αναπτύξει στενότερες σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Αλβανία είναι η τρίτη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων (μετά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και την Κροατία) με την οποία η ΕΕ έχει υπογράψει συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης.
Η υπογραφή της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και της ενδιάμεσης συμφωνίας δεν σημαίνει ότι το έργο μας έχει ολοκληρωθεί. Απεναντίας, η πραγματική προσπάθεια μόλις αρχίζει.
Αναμένουμε τώρα από την Αλβανία να σημειώσει διαρκή και ουσιαστική πρόοδο ως προς την υλοποίηση των συμφωνιών. Πρέπει να εργαστεί σκληρά για να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που θεωρούνται απαραίτητες για τη σύναψη στενότερων σχέσεων με την ΕΕ. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πρόοδος κυρίως σε τομείς όπως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η επιστροφή περιουσιών που είχαν κατασχεθεί και η καταβολή αποζημιώσεων, η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και ο σεβασμός των αρχών του κράτους δικαίου. Δεν θα πάψουμε να τονίζουμε τη σημασία που έχει, τόσο για την Αλβανία όσο και για τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η ενίσχυση των μέτρων πρόληψης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
Μπορεί να διεξαχθούν τοπικές εκλογές στην Αλβανία σε έξι μήνες, οπότε η Αλβανία πρέπει να διασφαλίσει την ομαλή διενέργειά τους σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
Προκειμένου να προωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη στενότερων σχέσεων με την ΕΕ, όλες οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να συνεργαστούν. Το τρέχον πολιτικό κλίμα στην Αλβανία είναι ανησυχητικό και απειλεί σοβαρά την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων. Απευθύνουμε έκκληση σε όλες τις παρατάξεις να συμμετάσχουν σε εποικοδομητικό διάλογο, και με ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι μόλις την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκαν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα.
Θέλω, τέλος, να υπενθυμίσω σε όλους ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά την ευρωπαϊκή προοπτική των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό σημαίνει ότι το μέλλον της Αλβανίας βρίσκεται επίσης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν πρέπει, ωστόσο, να λησμονούμε ότι η πρόοδος κάθε χώρας προς την κατεύθυνση της ένταξης στην ΕΕ κρίνεται αυστηρά με βάση τις προσπάθειές της να εκπληρώσει τους όρους της ΕΕ. Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης και η ενδιάμεση συμφωνία προσφέρουν στην Αλβανία το καλύτερο δυνατό πλαίσιο για την προσπάθειά της. Η Ένωση πρέπει φυσικά να συνεχίσει να προσφέρει τη βοήθειά της, αλλά τα περισσότερα από όσα μένει ακόμη να γίνουν είναι πλέον στο χέρι μόνο της ίδιας της Αλβανίας.
Olli Rehn, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, εκφράζω την ιδιαίτερη ικανοποίησή μου για την ευκαιρία που μου προσφέρεται σήμερα να μιλήσω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την Αλβανία. Η ΣΣΣ αποτελεί σημαντικό ορόσημο στην πορεία της Αλβανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και μείζον βήμα για την ίδια την ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια. Σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας φάσης στις σχέσεις της ΕΕ με την Αλβανία και δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο εταιρικής σχέσης σε πάρα πολλούς τομείς.
Η ΣΣΣ συνιστά σημαντική οικονομική και πολιτική ευκαιρία. Η αυξημένη ελευθέρωση του εμπορίου θα προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη τόσο στην Αλβανία όσο και στην ΕΕ. Η εναρμόνιση της αλβανικής με την κοινοτική νομοθεσία θα φέρει την Αλβανία πιο κοντά στα ευρωπαϊκά πρότυπα και θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση των μεταξύ μας δεσμών.
Η επιτυχής υλοποίηση της ΣΣΣ θα είναι η επόμενη σοβαρή πρόκληση για την Αλβανία. Η ΣΣΣ δημιουργεί σημαντικές υποχρεώσεις στους τομείς του εμπορίου, του κράτους δικαίου, των δημοκρατικών προτύπων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της περιφερειακής συνεργασίας και της θέσπισης νέας νομοθεσίας. Η ΣΣΣ θεσπίζει κοινούς μηχανισμούς προαγωγής του διαλόγου και παρακολούθησης της προόδου, περιλαμβανομένης μιας κοινοβουλευτικής επιτροπής. Η εν λόγω επιτροπή θα κληθεί να συνεχίσει το θαυμάσιο έργο της σημερινής Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής και θα προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία καθοδήγησης της Αλβανίας σύμφωνα με τις καλύτερες παραδόσεις της ευρωπαϊκής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Είμαι βέβαιος ότι θα συμβάλει επίσης στην επίτευξη στοιχειώδους επιπέδου συναινετικής πολιτικής κουλτούρας και θα υπογραμμίσει το γεγονός ότι μια επιτυχημένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή στο στάδιο της ενταξιακής ή προενταξιακής διαδικασίας, χρειάζεται ευρεία πολιτική συναίνεση ως προς το ζήτημα των ευρωπαϊκών της στόχων, καθώς και στοιχειώδη συναίνεση όσον αφορά τη δημοκρατική της κουλτούρα. Αυτή η πτυχή είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη στην ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.
Η Επιτροπή χαιρετίζει θερμά τη σύσταση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων για την παροχή σύμφωνης γνώμης σχετικά με τη σύναψη της ΣΣΣ. Στον πολιτικό μας διάλογο συμμεριζόμαστε την έμφαση που δίδει η επιτροπή στην ενθάρρυνση της Αλβανίας όσον αφορά τη συνέχιση της προόδου στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και την αντιμετώπιση θεμάτων όπως η εκλογική μεταρρύθμιση, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και τα δικαιώματα του ανθρώπου και των μειονοτήτων με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Χαιρετίζουμε τις συστάσεις της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Αλβανία, στοιχείο ζωτικής σημασίας προκειμένου να μπορέσει η Αλβανία να εκμεταλλευθεί πλήρως τη συμφωνία.
Θέλω εν τέλει να σας διαβεβαιώσω ότι, από την πλευρά της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διασφαλίσει ότι θα αντληθούν όντως τα πλήρη οφέλη της ΣΣΣ. Έχω καταστήσει σαφές στους αλβανούς εταίρους μας ότι αναμένω ότι η ανταπόκρισή τους θα είναι ανάλογη.
Toomas Hendrik Ilves (PSE), εισηγητής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, σε σύγκριση με όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, η Αλβανία είχε να καλύψει τη μεγαλύτερη απόσταση κατά τη μετάβασή της από κομουνιστική δικτατορία σε φιλελεύθερη δημοκρατία. Είναι μια χώρα η οποία βρισκόταν υπό τον ζυγό του σταλινισμού μέχρι και τη δεκαετία του 1980· ως εκ τούτου, πρέπει να αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αντιμετώπιζε πολύ μεγαλύτερες προκλήσεις από ό,τι άλλες πρώην κομουνιστικές χώρες, όπως η δική μου, στην οποία οι μεγαλύτερες ακρότητες του σταλινικού ολοκληρωτισμού τερματίστηκαν κατά τη δεκαετία του 1950.
Η Αλβανία έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο: η υπογραφή της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης το αποδεικνύει. Συγχρόνως, η Αλβανία δεν πρέπει να επαναπαύεται στις δάφνες της. Για να υλοποιήσει τους ευρωπαϊκούς της στόχους πρέπει να πράξει περισσότερα. Η ΣΣΣ είναι ορόσημο, αλλά δεν σηματοδοτεί τον τερματισμό της προσπάθειας.
Μπορώ να συνοψίσω την έκθεσή μου ως εξής. Η ΣΣΣ και η ενδιάμεση συμφωνία προσφέρουν μια χρυσή ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό της Αλβανίας και τη μετατροπή της σε ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς, προϋπόθεση αναγκαία για την ένταξη στην ΕΕ.
Δεύτερον, η πραγματική οικονομική ανάπτυξη απαιτεί σταθερό και διαφανές νομικό περιβάλλον. Αυτό συνεπάγεται επαγγελματικό και ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, καταπολέμηση της διαφθοράς κατά τρόπο αποτελεσματικό και ακομμάτιστο και δημόσια διοίκηση η οποία λειτουργεί εύρυθμα και επαρκώς.
Τρίτον, όπως για όλες τις χώρες οι οποίες βρίσκονται σε μεταβατική περίοδο, δεν αρκεί η ύπαρξη υγιούς νομοθετικού πλαισίου. Οι καλοί νόμοι προσφέρουν ελάχιστα όταν δεν εφαρμόζονται και μένουν στα χαρτιά. Πρέπει λοιπόν να σημειωθεί πρόοδος ως προς την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που έχουν θεσπιστεί.
Τέταρτον, η πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη των προτύπων που ορίζονται στη ΣΣΣ, και συνεπώς την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, πρέπει να παρακολουθείται από την ΕΕ μέσω συγκεκριμένων κριτηρίων αξιολόγησης.
Εκτός από αυτά τα γενικά ζητήματα, θέλω να υπογραμμίσω ορισμένα συγκεκριμένα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση. Ενώ προσφέρεται πλήρης στήριξη στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Θεσσαλονίκης, στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η Αλβανία οφείλει να επιδιώξει την εφαρμογή των ευρωπαϊκών αξιών και προτύπων ως αυτοσκοπό. Ζητείται δε η σύναψη συμφωνίας με την Αλβανία για τη διευκόλυνση της χορήγησης θεωρήσεων. Σήμερα, οι πολίτες μιας μικρής χώρας με ευρωπαϊκή προοπτική υπόκεινται σε λιγότερο ευνοϊκό καθεστώς θεωρήσεων στην ΕΕ από ό,τι μια μεγάλη χώρα χωρίς προοπτική ένταξης – η Ρωσία.
Στην έκθεση η ΕΕ και η Αλβανία καλούνται να εκμεταλλευθούν τη γνώση και την πείρα που συνεισφέρουν τα κράτη που εντάχθηκαν στην ΕΕ το 2004. Οι προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η Αλβανία δεν είναι μοναδικές· δεν χρειάζεται να εφευρίσκουμε τον τροχό όταν είναι διαθέσιμη η εμπειρογνωμοσύνη των αμαξοποιών της μεταρρύθμισης σε οκτώ πρώην κομουνιστικά κράτη μέλη της ΕΕ.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι σε πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας διατυπώθηκαν επικρίσεις κατά της Αλβανίας για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τομείς όπως η πρόσβαση σε νομική υπεράσπιση, τα προβλήματα βασανισμού και κακοποίησης κρατουμένων κ.ο.κ. Οι αδυναμίες αυτές πρέπει να διορθωθούν.
Στην έκθεση δηλώνεται ότι η εκλογική νομοθεσία πρέπει να μεταρρυθμιστεί. Αυτό σημαίνει πιο αξιόπιστους εκλογικούς καταλόγους και αλλαγές στο σύστημα, το οποίο δεν πρέπει να επιτρέπει την αλλοίωση του αναλογικού συστήματος –αυτό το σύστημα είναι σήμερα γνωστό στην Αλβανία ως σύστημα «Dushk»– διότι, ας μην γελιόμαστε, η πίστη στη δημοκρατία δεν πρόκειται να διατηρηθεί αν αλλοιώνεται η βούληση των ψηφοφόρων. Φρονώ ότι αυτό είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα δημοκρατίας που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται η ανάγκη να συνεχίσει η Αλβανία να επιδεικνύει υπεύθυνη στάση έναντι γειτονικών χωρών, ιδίως έναντι του Κοσσυφοπεδίου και της ΠΓΔΜ. Όπως γνωρίζουμε, υπάρχουν σημαντικές αλβανικές μειονότητες στην ΠΓΔΜ, ενώ το Κοσσυφοπέδιο είναι, βεβαίως, περιοχή η οποία κατοικείται από Αλβανούς. Χαιρετίζουμε τη στάση που τηρεί μέχρι στιγμής η Αλβανία, η οποία δεν εμπλέκεται σε αυτά τα προβλήματα.
Έχω γίνει αποδέκτης έξι τροπολογιών. Θα συμπεριλάβω στο κείμενο την τροπολογία 5 του κ. Brie και του κ. Meijer σχετικά με την ανάγκη να θιγεί το ζήτημα της εμπορίας παιδιών. Οι τροπολογίες 1 και 2 είναι καταρχήν θετικές, αλλά κατά τη γνώμη του εισηγητή θα είναι πιο χρήσιμες όταν η Αλβανία σημειώσει πολύ μεγαλύτερη πρόοδο ως προς την αντιμετώπιση των βασικών της προβλημάτων, τα οποία σχετίζονται με τη διαφθορά, το κράτος δικαίου και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Κατά τη γνώμη μου, η τροπολογία 3 σχετικά με τη μεταχείριση των κρατουμένων καλύπτεται ήδη στην έκθεση.
Εν κατακλείδι, θέλω να ευχαριστήσω όλες και όλους όσοι συνέβαλαν στην εκπόνηση αυτής της έκθεσης, κυρίως όμως θέλω να ευχαριστήσω την κ. Pack, η οποία αποτελεί σε μεγάλο βαθμό την κινητήρια δύναμη πίσω από τις προσπάθειες του Σώματος για την ένταξη των Βαλκανίων στην Ευρώπη.
(Χειροκροτήματα)
Παναγιώτης Μπεγλίτης (PSE), Εισηγητής της γνωμοδότησης της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου. – Κυρία Πρόεδρε, κατ’ αρχήν αξίζουν όλα τα συγχαρητήρια στον συνάδελφο κύριο Ilves για την πολύ σημαντική δουλειά που πραγματοποίησε για το σημαντικό αυτό ψήφισμα που αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Αλβανίας και επισημαίνει όλα τα σημαντικά προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Αλβανική Κυβέρνηση και οι αλβανικές πολιτικές δυνάμεις.
Είναι γεγονός ότι η υπογραφή της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης ανοίγει ένα νέο δρόμο της Αλβανίας προς την Ευρώπη, προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με τελικό στόχο την ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτό πρέπει πάντα να το υπενθυμίζουμε, αυτό λέει η ευρωπαϊκή στρατηγική που αποφασίσθηκε στη Θεσσαλονίκη, και πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάθε στρατηγικό συμφέρον να ενισχύσει, παρά την κούραση της διεύρυνσης, αυτή την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Βαλκανίων.
Ασφαλώς πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη στην Αλβανία. Τα επεσήμανε ο κύριος Ilves. Θα ήθελα να θίξω ιδιαίτερα δυο-τρία σημεία: Το ζήτημα της καταπολέμησης της διαφθοράς. Βεβαίως, συμφωνούμε όλοι στο θέμα αυτό. Δεν θα πρέπει όμως σε καμία περίπτωση η σημερινή Αλβανική Κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει ως πρόσχημα την καταπολέμηση της διαφθοράς για το ξεκαθάρισμα πολιτικών λογαριασμών με τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Είναι ένα σοβαρό θέμα που το ζήσαμε στην Αλβανία και στο παρελθόν.
Το δεύτερο ζήτημα είναι η ανάγκη να προχωρήσει άμεσα η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος και ο εκσυγχρονισμός των εκλογικών καταλόγων. Είναι πολύ σημαντικό γιατί θα βοηθήσει στην ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής και στην εμπέδωση ενός δημοκρατικού πολιτικού συστήματος.
Τρίτο ζήτημα είναι ο σεβασμός της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και βεβαίως η αποτροπή παρεμβάσεων της κυβερνητικής εξουσίας στη λειτουργία τους. Θα ήθελα να επισημάνω εδώ –και απευθύνομαι και προς τον κύριο Rehn– ότι τις τελευταίες ημέρες έχει επισημανθεί μια ενισχυμένη κυβερνητική παρέμβαση στη λειτουργία μέσων ενημέρωσης της αλβανικής δημοκρατικής αντιπολίτευσης, συγκεκριμένα του Σοσιαλιστικού Κόμματος: αναφέρομαι, κύριε, Rehn στο τηλεοπτικό δίκτυο Top Channel το οποίο παρεμποδίζεται στη λειτουργία του από τις αρχές της Αλβανίας. Και αυτό είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει ιδιαίτερα να τονίσουμε.
Τέλος, ο σεβασμός των μειονοτήτων. Εδώ πραγματικά η Αλβανία πρέπει να κάνει ακόμη σημαντικά βήματα. Υπάρχει η ελληνική μειονότητα που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και είναι πλούτος για τη δημοκρατική ολοκλήρωση της Αλβανίας. Και, βεβαίως, πρέπει να διευκολυνθεί η λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και ο κοινωνικός και πνευματικός ρόλος του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου.
Doris Pack, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρία Προεδρεύουσα του Συμβουλίου, κύριε Ilves, η έκθεσή σας δείχνει πολύ μεγάλη ευαισθησία και κατανόηση για τη νεαρή δημοκρατία της Αλβανίας, αλλά και την αυστηρή προσέγγιση που απαιτείται σε σχέση με αυτήν. Είναι μια πολύ καλή έκθεση και σας ευχαριστώ γι’ αυτήν.
Όπως γνωρίζουν πολλοί από εσάς, παρακολουθώ εδώ και δεκατέσσερα χρόνια την Αλβανία, από τότε που βγήκε από μια μακρά περίοδο δικτατορίας και προσέγγισε την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γι’ αυτό, χαίρομαι ιδιαίτερα που μπορούμε σήμερα να ψηφίσουμε για να εγκρίνουμε αυτή τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης και το επικροτώ αυτό ως ένα σημαντικό βήμα προς μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ Αλβανίας και ΕΕ, που θα βοηθήσει τη χώρα και τους πολιτικούς της να δώσουν στη χώρα την πολιτική, οικονομική και θεσμική σταθερότητα που χρειάζεται. Η πρόοδος σε αυτήν την πορεία θα είναι πολύ δύσκολη. Για να επιτευχθεί, θα πρέπει να εκπληρωθούν οι απαιτούμενες προδιαγραφές που περιλαμβάνονται στη συμφωνία και το Κοινοβούλιο, ειδικότερα δε η επιτροπή μας για τις σχέσεις με τη χώρα αυτή, θα πρέπει να παρακολουθεί διαρκώς και με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή τη διαδικασία αυτήν. Επίσης, ως καλοί φίλοι θα κάνουμε ό,τι κάναμε για πολλά χρόνια: θα επισημαίνουμε κάθε αδυναμία, και αυτές που μπορεί να αποκαλυφθούν στο μέλλον.
Μολονότι θεωρώ ότι πρέπει να επιδοκιμαστεί θερμά το γεγονός ότι η Αλβανία εγκαινίασε τον αγώνα εναντίον της διαφθοράς, θεωρώ επίσης ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτήν την προσπάθεια με την ίδια σοβαρότητα, γιατί μόνο έτσι ο αγώνας αυτός θα στεφθεί από πραγματική και μόνιμη επιτυχία. Τους περασμένους μήνες αποκαλύφθηκαν και συνελήφθησαν αρκετές εγκληματικές συμμορίες και αυτό είναι ένα πολύ καλό αποτέλεσμα και ένα κίνητρο για παρόμοια δράση, με στόχο τη σύλληψη και την προσαγωγή στη δικαιοσύνη ατόμων που πλαστογραφούν διαβατήρια, εμπόρων ναρκωτικών κλπ.
Η κυβέρνηση επιτελεί εξαίρετο έργο στον τομέα της παιδείας, προσφέροντας έτσι ένα καλύτερο μέλλον στους πολυάριθμους νέους της χώρας. Ελπίζω ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να τους δώσει τη δυνατότητα να συμμετάσχουν μετά το 2007 στα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, είναι θετικό ότι η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για να έλξει τις επενδύσεις που χρειάζεται η χώρα, μολονότι αυτό φυσικά θα εξαρτηθεί από τις μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση και στη δικαιοσύνη που είναι επειγόντως απαραίτητες.
Το ψήφισμά μας υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να σταματήσει η πρακτική της βεντέτας που εξακολουθεί να επικρατεί σε πολλές περιοχές της Αλβανίας. Το αίτημά μας βασίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες μας, που ελπίζουμε ότι σύντομα θα είναι ο γνώμονας για τη σκέψη και τη δράση όλων των Αλβανών.
Δεν θα ήθελα να κρύψω ότι θεωρώ εξαιρετικά δυσάρεστα πολλά από όσα συνέβησαν τους καλοκαιρινούς μήνες. Χωρίς να υπεισέλθω σε δυσάρεστες λεπτομέρειες, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι χρειάζεται επειγόντως πολιτικός διάλογος και ότι η πολιτική ωριμότητα φαίνεται από τη δημοκρατική συμπεριφορά και μόνο.
Επίσης, οι πολιτικές δυνάμεις όλων των πλευρών πρέπει επιτέλους να σταματήσουν να ζητούν διαρκώς έναν διεθνή μεσολαβητή για να λύσει τα προβλήματά τους. Οι αλβανοί πολιτικοί εξελέγησαν για να λύσουν τα προβλήματα με δημοκρατικό τρόπο και να παίξουν εποικοδομητικά τον ρόλο που τους ανατέθηκε, είτε είναι φορείς κυβερνητικής ευθύνης είτε ανήκουν στην αντιπολίτευση. Τα περασμένα χρόνια φάνηκε ότι το μποϋκοτάζ δεν απέδωσε και ούτε τώρα θα άξιζε τον κόπο. Ο λαός της Αλβανίας βαρέθηκε αυτού του είδους τα παιχνιδάκια και αυτό που θέλει είναι σοβαροί πολιτικοί που ενδιαφέρονται σοβαρά για τη λύση των προβλημάτων.
Ως εκ τούτου, είναι ευχάριστο το γεγονός ότι οι πολιτικές δυνάμεις κατέληξαν σε συμφωνία στο κουραστικό ζήτημα των εκλογικών καταλόγων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δαπάνησε για πολλά χρόνια μεγάλα χρηματικά ποσά για να καταρτιστούν επιτέλους σωστά αυτοί οι κατάλογοι και αυτό εξακολουθεί να αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο. Σύντομα θα διεξαχθούν τοπικές εκλογές και για να είναι αποδεκτά τα αποτελέσματα, πρέπει να βασιστούν σε αρκετά ασφαλή δεδομένα.
Η συνεχιζόμενη διένεξη μεταξύ της κυβέρνησης και ενός ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού θεωρώ ότι μπορεί λυθεί σωστά μόνο σε πλήρη συμμόρφωση με τον νόμο.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να υπενθυμίσω στο Σώμα ότι για πολύν καιρό συνηγορούσαμε υπέρ διευκολύνσεων ως προς τη θεώρηση διαβατηρίων για την Αλβανία και για τις άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και έτσι επιδοκιμάζουμε θερμά τις συμφωνίες επαναπροώθησης Αλβανίας-ΕΕ. Η Αλβανία είναι μία από τις λίγες χώρες που το έκανε αυτό, και ένα από τα πράγματα που ζητάμε με το ψήφισμά μας είναι άμεση δράση εκ μέρους των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για να διευκολύνουν τη θεώρηση διαβατηρίου για τους φοιτητές, τους ακαδημαϊκούς και τους επιχειρηματίες. Φυσικά, θα πρέπει να ακολουθήσει το συντομότερο ένα πιο χαλαρό καθεστώς θεώρησης διαβατηρίων για όλους τους πολίτες. Οι εγκληματίες είτε αποκτούν τη θεώρηση με ύποπτα μέσα είτε δεν τη χρειάζονται, αφού είναι εξοικειωμένοι με άλλους τρόπους διέλευσης από τα σύνορα. Όμως η επιτυχία των προσπαθειών της Αλβανίας ως προς την καταπολέμηση του εγκλήματος ίσως να δώσει τη δυνατότητα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κάνουν επιτέλους κάτι σχετικά με τη χορήγηση θεώρησης διαβατηρίου.
Jan Marinus Wiersma, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, εξ ονόματος της Ομάδας μου, θέλω να ευχαριστήσω τον εισηγητή μας, κ. Ilves, για το έργο που επιτέλεσε. Η Αλβανία είναι μια δύσκολη, πολυσύνθετη χώρα, και φρονώ ότι η ανάλυσή του και τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει είναι ορθά. Χαιρετίζουμε και εμείς την υπογραφή της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και θα την υπερψηφίσουμε σήμερα στο Σώμα.
Η συμφωνία αντικατοπτρίζει το μέγεθος των επιτευγμάτων τα οποία κατέστησε δυνατά η επιμονή και μόνο, και ανοίγει τον δρόμο για μια υποψηφιότητα ένταξης στην ΕΕ βάσει των συμφωνιών της Θεσσαλονίκης. Η πολιτική μας ομάδα θα συνεχίσει να στηρίζει την Αλβανία στην πορεία που θα χρειαστεί να ακολουθήσει προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Αλβανία ήταν η πιο απομονωμένη χώρα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας ακολουθεί τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει θαρραλέα βήματα το περασμένο έτος. Η Κροατία διαπραγματεύεται πλέον με την ΕΕ τη μελλοντική της ένταξη, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει καθεστώς υποψήφιας χώρας, ενώ έχει επίσης σημειωθεί σαφής πρόοδος στην περίπτωση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Στους κόλπους της πολιτικής μας ομάδας, εξετάσαμε για λίγο το ενδεχόμενο να ζητήσουμε την αναστολή της ψηφοφορίας επί της συμφωνίας, ως μέσο άσκησης πίεσης στις αλβανικές αρχές με σκοπό να διασφαλιστεί ότι θα μεριμνήσουν για την ομαλή διεξαγωγή των προσεχών τοπικών εκλογών. Θεωρούμε, όμως, ότι αυτό το επιχείρημα μπορεί επίσης να αντιστραφεί, διότι θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η υπογραφή της συμφωνίας και η έγκρισή της από το Κοινοβούλιο ωθεί όλες τις παρατάξεις στην Αλβανία να συμπεριφερθούν σωστά και να συνεχίσουν την πορεία των πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, οπότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν και για άλλες χώρες οι οποίες επεδίωξαν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως το πρώτο κριτήριο της Κοπεγχάγης.
Δεν πρέπει, ωστόσο, να λησμονούμε το γεγονός ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Αυτή η υπογραφή δεν σημαίνει ότι η αλβανική κυβέρνηση, η οποία έχει παρουσιάσει τη σύναψη αυτής της συμφωνίας ως σημαντική νίκη, μπορεί να επαναπαύεται στις δάφνες της, και ευελπιστώ ότι αυτό το γνωρίζουν στην Αλβανία.
Αν σταθούμε στα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τα οποία αποτελούν το ύστατο κριτήριο όσον αφορά την ένταξη στην ΕΕ, η αλβανική κυβέρνηση οφείλει να γνωρίζει ορισμένα πράγματα. Αναφέρθηκα ήδη στις τοπικές εκλογές, ως προς τις οποίες υποθέτω ότι όλοι θα φροντίσουν να είναι ελεύθερες και δίκαιες. Θα μεριμνήσουμε γι’ αυτό, ελπίζοντας συγχρόνως ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα παρακολουθούν τις εξελίξεις.
Δεύτερον, θέλω να σχολιάσω την κατάσταση των μέσων ενημέρωσης. Η ύπαρξη ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης είναι επιβεβλημένη για μια διαφανή και ισχυρή δημοκρατία. Είναι σαφώς υπόθεση της κυβέρνησης μιας χώρας να διασφαλίσει την ύπαρξή τους, αλλά οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι τα μέσα υφίστανται ορισμένες πιέσεις, εν μέρει ενόψει της προτεινόμενης αλλαγής του νόμου σχετικά με τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.
Υπάρχουν επίσης ορισμένες αμφιβολίες ως προς την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να παρακολουθεί στενά όλα αυτά τα θέματα, ακόμη και μετά την κύρωση της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης.
Διαπιστώνουμε, τέλος, έναν βαθμό πόλωσης στην πολιτική σκηνή της χώρας ο οποίος μας ανησυχεί. Το φαινόμενο δεν είναι πρόσφατο, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει προοπτική επίλυσής του. Απευθύνουμε λοιπόν έκκληση στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση να υιοθετήσουν ρεαλιστικές και εποικοδομητικές θέσεις, διότι μόνον έτσι θα μπορέσει η Αλβανία να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει αυτή η συμφωνία.
Jelko Kacin, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (SL) Αφότου άνοιξε τα σύνορά της στον κόσμο, η Αλβανία έχει σημειώσει πολλά θετικά βήματα προόδου. Τα μέλη της Ομάδας της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη κατανοούμε πλήρως τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Μετά τη δεκαετή συμμαχία της με την Κίνα, βρίσκεται πλέον στη θέση της λιγότερο ανεπτυγμένης χώρας της Ευρώπης. Γι’ αυτό κατανοούμε τις δυσκολίες της. Ειδικότερα, ακόμη και σήμερα είναι αισθητός ο αντίκτυπος των σοβαρών οικονομικών κρίσεων που συγκλόνισαν την αλβανική κοινωνία εξαιτίας των πυραμιδικών συστημάτων που αναπτύχθηκαν στην οικονομία της. Αντικατοπτρίζεται ακόμη και σήμερα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα.
Εντούτοις, τώρα που η Αλβανία υπέγραψε τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης, εμφανίζονται νέες προκλήσεις και για εμάς τους ίδιους και για την Αλβανία. Έχει πλέον έναν νέο γείτονα, το ανεξάρτητο Μαυροβούνιο. Θα αποκτήσει έναν ακόμη νέο γείτονα, το ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο. Ένας επιπλέον γείτονας, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, έχει καθεστώς υποψήφιας χώρας και αναμένει να της δοθεί ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων. Όλες αυτές είναι αλλαγές προς το καλύτερο, και η αλβανική πολιτική ελίτ πρέπει να τις εκμεταλλευτεί για να προαγάγει την οικονομική και, κυρίως, την κοινωνική της ανάπτυξη.
Το κράτος δικαίου δεν μπορεί να στηρίζεται σε παραδόσεις αιώνων οι οποίες δεν σέβονται καθόλου τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι βεντέτες πρέπει να καταδικαστούν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, διαφορετικά η Αλβανία δεν θα μπορέσει να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η αλβανική πολιτική ελίτ πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες καταπολέμησης της διαφθοράς και προετοιμασίας του εδάφους για την οικονομική, πολιτική και νομική ανάπτυξη. Εκείνο που μας ανησυχεί περισσότερο, όμως, είναι η αδυναμία της να καταπολεμήσει την εγκληματικότητα σε ορισμένους εξαιρετικά ευαίσθητους τομείς. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η εμπορία ανθρώπων και η κακοποίηση παιδιών είναι ζητήματα τα οποία υπονομεύουν τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του πολιτισμού μας. Οι συνθήκες που επικρατούν στις φυλακές δεν είναι ικανοποιητικές. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η Αλβανία δεν μπορεί να προοδεύσει και πρέπει να της ασκήσουμε σκληρή κριτική.
Χωρίς ελευθεροτυπία και ελευθερία λόγου, η Αλβανία δεν μπορεί να διαμορφώσει ρεαλιστική εικόνα του εαυτού της. Προϋπόθεση λοιπόν για την επιτάχυνση της προόδου της Αλβανίας είναι η ελευθερία του Τύπου, ο οποίος πρέπει να αποτελεί καθρέφτη των προβλημάτων της αλβανικής κοινωνίας. Μόνον όσοι συνειδητοποιούν τα λάθη τους μπορούν να τα διορθώσουν. Οι αλβανοί φίλοι μας δεν πρέπει λοιπόν να δυσανασχετούν όταν είμαστε ειλικρινείς στις συζητήσεις μαζί τους, καθώς προσπαθούμε να τους κάνουμε να αντιληφθούν πράγματα τα οποία οφείλουν να συνειδητοποιούν οι ίδιοι.
Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τον εισηγητή για το έργο που έχει επιτελέσει.
Gisela Kallenbach, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, και η Ομάδα μας ευχαριστεί θερμά τον εισηγητή μας κ. Ilves διότι η έκθεση που παρουσίασε είναι πολύ ισορροπημένη και εκτενής, θα θέλαμε όμως να συγχαρούμε και την Αλβανία και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Μετά από δεκαετίες υπό ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, η Αλβανία κάνει πραγματικά μεγάλες προόδους, και αυτό το θεωρούμε ως την καλύτερη απόδειξη για το ότι η διαδικασία ενσωμάτωσης στην ΕΕ είναι πραγματικά μία κινητήρια δύναμη και ένα κίνητρο για την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου καθώς και για την ενθάρρυνση της οικονομικής ανάπτυξης.
Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτή η διαδικασία απέχει ακόμα πολύ από την ολοκλήρωση και διάφοροι συνάδελφοι, μαζί με τον Επίτροπο Rehn, επεσήμαναν ήδη τις πραγματικά κρίσιμες πτυχές που μπορούν να συνοψιστούν υπό τον τίτλο «επιβολή του κράτους δικαίου». Θα ήθελα επίσης να σας θυμίσω ότι για να το κάνει αυτό ένα θεσμικό όργανο όπως το δικό μας, χρειάζεται μια διαδικασία εταιρικής σχέσης και υποστήριξης που θα απαιτήσει με τη σειρά της χρηματοδότηση και προσωπικό.
Προηγουμένως, κατά τη συζήτηση για το Κοσσυφοπέδιο, υπογραμμίσαμε ότι ο προϋπολογισμός μας για την περίοδο 2007-2013 δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικός. Επίσης, όπως υπογράμμισαν επανειλημμένα οι συνάδελφοί μου, υπάρχει ανάγκη περαιτέρω υποστήριξης σε τομείς όπως η βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών, μια βιώσιμη υποδομή για την ενέργεια και τις μεταφορές και η ίδρυση πραγματικά ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης.
Τελικά έχω μεγάλες ελπίδες ότι η Αλβανία, αφού απέκτησε χρήσιμες εμπειρίες στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης, θα διαδραματίσει πραγματικά έναν εποικοδομητικό ρόλο στην περιοχή και αν μεταβιβάσει αυτήν την πείρα στους συναδέλφους της στο Κοσσυφοπέδιο, ολόκληρη η περιοχή θα αποκτήσει μεγαλύτερη σταθερότητα.
Erik Meijer, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η περιοχή στην οποία ζουν οι Αλβανοί είναι η πιο ξεχασμένη περιοχή της Ευρώπης. Οι Αλβανοί ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι οι οποίοι παρέμειναν σε κατάσταση καθυστέρησης και κανείς δεν τους υπολόγιζε. Όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέρρευσε πριν από έναν αιώνα περίπου, η Σερβία και η Ιταλία προσπάθησαν να αποκτήσουν τον έλεγχο των αλβανικών εδαφών. Είναι θαύμα που, το 1913, στο πιο αφιλόξενο τμήμα των αλβανικών εδαφών, αποδείχθηκε εφικτή η δημιουργία ανεξαρτήτου κράτους, παρά το γεγονός ότι δεν έχει σημειώσει επιτυχία μέχρι και σήμερα.
Μετά από μια δεξιά δικτατορία, την κατοχή από ξένες δυνάμεις και μια αριστερή δικτατορία, αυτό που μπορεί αμέσως να διαπιστώσει κανείς την τρέχουσα περίοδο είναι το χάος και η μισαλλοδοξία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων. Ιδίως οι βόρειες περιοχές της χώρας είναι επικίνδυνες και υποβαθμισμένες. Ενώ τα εκατομμύρια των Αλβανών που ζουν γύρω από την Αλβανία, στο νότιο τμήμα του Μαυροβουνίου, στο μεγαλύτερο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου και στο βορειοδυτικό τμήμα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας αγωνίζονται για γλωσσικά δικαιώματα και αυτοδιάθεση, δεν μπορούν να περιμένουν καμία θετική εξέλιξη αν ενώσουν τις δυνάμεις τους με την Αλβανία στη σημερινή της κατάσταση.
Επιπλέον, η κοινή γνώμη θα προτιμούσε η Αλβανία να μείνει εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η χώρα είναι τώρα γνωστή κυρίως για την εμπορία ανηλίκων, τα πυραμιδικά συστήματα, την κατασπατάληση ενέργειας, την κακοποίηση κρατουμένων και το διεθνές έγκλημα. Τα προβλήματα μοιάζουν άλυτα.
Κατά τη διάρκεια των προπαρασκευαστικών συνομιλιών, φάνηκε ότι άλλες Ομάδες είναι πιο αισιόδοξες από τη δική μου όσον αφορά τις εξελίξεις στην Αλβανία, ενώ δεν ενδιαφέρονται πολύ να καλέσουν την Αλβανία να αλλάξει. Παρά την απόκλιση αυτή στις απόψεις μας, η Ομάδα μου συμμερίζεται τη γνώμη ότι η διατήρηση της απομόνωσης και του αποκλεισμού από το ευρωπαϊκό πλαίσιο συνεργασίας δεν προσφέρει λύση στα τεράστια προβλήματα της Αλβανίας.
Η υπόσχεση όσον αφορά την προοπτική ένταξης στην ΕΕ πρέπει να τηρηθεί. Κατά την ενδιάμεση περίοδο, η οποία αναμένεται να είναι παρατεταμένη, η Αλβανία χρειάζεται ενίσχυση για τη δημοκρατία, την εκπαίδευση, το περιβάλλον και την οικονομία. Θεωρώ λυπηρό το γεγονός ότι η πρόταση απόφασης μοιάζει να αφορά περισσότερο τις ξένες εταιρείες παρά το περιβάλλον, την ασφάλεια των τροφίμων και τη χρηστή διακυβέρνηση.
Κατά τη γνώμη μας, η πολιτική γειτονίας και οι συμφωνίες σύνδεσης δεν πρέπει να εξυπηρετούν μονομερώς τα συμφέροντα των σημερινών κρατών μελών της ΕΕ, αλλά να βοηθούν πρωτίστως τα πιθανά κράτη μέλη της ΕΕ να επιταχύνουν την πρόοδό τους.
Salvatore Tatarella, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η πρόταση ψηφίσματος σχετικά με τη σύναψη της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης με τη Δημοκρατία της Αλβανίας πρέπει να εξετασθεί πολύ προσεκτικά και με θετικό πνεύμα.
Ανακοινώνω ότι η Ομάδα Έvωση για τηv Ευρώπη τωv Εθvώv θα υπερψηφίσει το ψήφισμα και ότι η ιταλική αντιπροσωπεία της Εθνικής Συμμαχίας συμφωνεί απολύτως με αυτό. Είναι γνωστό ότι η Ιταλία παρακολουθεί προσεκτικά, με ενδιαφέρον και ευνοϊκά τις προόδους της νεαρής Δημοκρατίας της Αλβανίας, κυρίως μετά την αδιαμφισβήτητη και καθησυχαστική νίκη του Προέδρου Μπερίσα. Η συμφωνία αυτή ευνοεί ολοένα και πιο ισχυρές και εκτεταμένες συμβατικές σχέσεις μεταξύ Αλβανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ενισχύσει ασφαλώς την πολιτική, οικονομική και θεσμική σταθερότητα της χώρας και θα διευκολύνει τη μετάβαση της Αλβανίας προς την οικονομία της αγοράς και προς μια ολοκληρωμένη πολυφωνική δημοκρατία που θα σέβεται το κράτος δικαίου.
Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της συμφωνίας είναι η δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών, η σοβαρή δέσμευση για συνεργασία στους τομείς κοινού ενδιαφέροντος και προπαντός η προώθηση ενός πιο σταθερού και ασφαλούς νομικού περιβάλλοντος για τους ξένους επενδυτές. Είναι γνωστό ότι, την προηγούμενη περίοδο 1997-2005, ο ασφυκτικός εναγκαλισμός μιας πολιτικοοικονομικής εξουσίας από την κυβέρνηση παρεμπόδισε την οικονομία της αγοράς και εγκλώβισε τον κοινωνικό ιστό όπου συμβίωναν η ανοχή και η συνενοχή με διεφθαρμένες μεθόδους, συχνά αντάξιες της Μαφίας.
Πολλά πρέπει να γίνουν και η Αλβανία έπραξε πολύ περισσότερα, παρεμποδίζοντας και καταδιώκοντας για παράδειγμα τους ιδιοκτήτες των σκαφών και διακόπτοντας την παράνομη διακίνηση ανθρώπων μεταξύ Αλβανίας και Ιταλίας. Θα πρέπει να συνεχίσει αυτόν τον αγώνα κατά της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
Η Αλβανία πρέπει να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για τις υποδομές, τις μεταφορές και τον τουρισμό, αλλά και η Επιτροπή πρέπει να πράξει πολύ περισσότερα και να χορηγήσει περισσότερους πόρους κυρίως για τις μεταφορές και τον διάδρομο 8, καθώς δεν θα ήταν άσκοπο να υπενθυμίσουμε τη σημασία των δικτύων υποδομών, τα οποία αποτελούν αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη και τη συνοχή. Τα δίκτυα αυτά θα επιτρέψουν την πρόσβαση σε όλες τις περιοχές της χώρας, προκειμένου κάθε περιοχή να μπορέσει να αξιοποιήσει τους πόρους της, να τους μεταποιήσει και να διαθέσει τα προϊόντα της στην αγορά.
Γεώργιος Καρατζαφέρης, εξ ονόματος της ομάδας IND/DEM. – Κυρία Πρόεδρε, εάν υπήρχε τώρα εδώ κάποιος παρατηρητής από την Ασία, την Αφρική, τη Νότιο Αμερική και παρακολουθούσε αυτή τη συζήτηση, θα του δημιουργούσαμε πάρα πολλά ερωτηματικά. Απ’ όλες τις πτέρυγες, δεν υπήρξε κανένας εισηγητής που να μην αναφέρθηκε στην Αλβανία ως χώρα στην οποία μεγαλουργεί το έγκλημα, στην οποία υπάρχουν πολλοί λαθρέμποροι, στην οποία γίνεται εμπόριο παιδιών. Και ταυτοχρόνως, ακούμε όλους τους εισηγητές να λένε «Ναι, πρέπει να μπει η Αλβανία στην ευρωπαϊκή οικογένεια». Αυτά φαίνονται λίγο περίεργα. Αποτελούν όμως μία πραγματικότητα την οποία πρέπει να εξετάσουμε.
Θα ξεκινήσω από αυτό που είπε ο κύριος Rehn, ότι υπάρχει σύμπνοια μεταξύ Επιτροπής και Συμβουλίου. Δεν υπήρχε πάντα σύμπνοια, κύριε Επίτροπε! Τον Οκτώβριο του 2002 η Επιτροπή έλεγε «Όχι, να μην αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για τη σύνδεση!» Την απόφαση επέβαλε μονομερώς το Συμβούλιο και έτσι διαμορφώθηκε η κατάσταση για να φτάσουμε στην εξέλιξη που έχουμε σήμερα. Αυτό το αναφέρω για την αποκατάσταση της αλήθειας και της ιστορίας.
Εμείς οι Έλληνες είμαστε γείτονες με τους Αλβανούς, και, όπως ξέρετε, ο γείτονας γνωρίζει καλύτερα το διπλανό του από ό,τι τον γνωρίζει κάποιος που μένει αλλού. Ποια είναι η ιστορία; Η ιστορία είναι ότι η Αλβανία επέβαλε στον εαυτό της τη σκληρότερη δικτατορία. Όταν οι λαοί της Ανατολικής Ευρώπης θεωρούσαν δικτάτορα τον Στάλιν, η Αλβανία τον θεωρούσε πολύ δημοκράτη και ακολουθούσε τον Μάο Τσε Τούνγκ. Αυτό έχει αφήσει κατάλοιπα στο DNA και του λαού αλλά, ιδιαιτέρως, της ηγεσίας.
Έχουν περάσει 16 χρόνια: 16 χρόνια δημοκρατίας! Και όμως, ο κεντρικός ναός που είναι στην πόλη Πρεμετί δεν επιστρέφεται στον Χριστιανισμό. Τον κρατάνε ακόμη ως οίκο εμπορίου. Δέκα έξι χρόνια μετά! Μία χώρα ευρωπαϊκή! Μια χώρα, κυρία Υπουργέ, σε απόσταση μόλις 500 χιλιομέτρων από την Αυστρία. Δεν επιστρέφεται ένας ναός ο οποίος για πολλούς αιώνες ήταν ναός της Ορθοδοξίας και τον κρατάνε ακόμη ως οίκο εμπορίου. Σ’ αυτό ποια απάντηση μπορεί να δοθεί; Δεν είναι μία πραγματικότητα ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά σ’ αυτή τη χώρα;
Μιλάμε για μία χώρα που πέρυσι –όχι παλαιότερα– μόλις πέρυσι, έκανε δύο μήνες να βγάλει εκλογικά αποτελέσματα! Μπορείτε να φανταστείτε, κύριε Επίτροπε, ή κυρία Υπουργέ, τη Φινλανδία ή την Αυστρία να κάνουν δύο μήνες για να βγάλουν εκλογικά αποτελέσματα! Οι εκλογές στην Αλβανία έγιναν στις 2 Ιουλίου και τα αποτελέσματα βγήκαν στις 2 Σεπτεμβρίου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν λειτουργεί καλά η δομή της δημοκρατίας, ότι κάτι δεν πάει καλά στον τομέα της δημόσιας διοίκησης σ’ αυτή τη χώρα.
Υπάρχουν Έλληνες εργολάβοι στην Αλβανία οι οποίοι δεν αναγνωρίζουν ως εξουσία τη νόμιμη κυβέρνηση του κυρίου Μπερίσα σήμερα, ή εχθές του κυρίου Φάτο, αλλά τη μαφία. Διότι εάν δεν πληρώσουν φόρο στη μαφία τους ανατινάζουν τα εργοτάξια. Υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει πολλά εκατομμύρια ευρώ και, ακριβώς επειδή δεν μπόρεσαν να αντέξουν τη μαφία η οποία επιβάλλει τη δική της μεγάλη φορολογία, εγκαταλείπουν τα εργοτάξια και τα μηχανήματα και φεύγουν.
Ένα στα τρία αυτοκίνητα τα οποία ελέγχει η ελληνική αστυνομία στα σύνορα κουβαλάει χασίς. Αυτή είναι η αναλογία. Είναι δυνατόν λοιπόν να έχουμε μία τέτοια χώρα η οποία δεν μπορεί να δομήσει την πολιτεία της; Συμφωνώ ότι όλοι πρέπει να προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε αυτή τη χώρα να βρει τον δρόμο της. Εάν όμως θεωρήσουμε ότι είναι ώριμη πολύ φοβούμαι ότι θα βρεθούμε σε μπελάδες. Δεν είναι ώριμα ακόμη τα πράγματα.
Και ερχόμαστε εμείς εδώ, οι πολιτισμένοι της Ευρώπης, οι εκπρόσωποι των λαών της Ευρώπης, και αποφασίζουμε να μην βάλουμε στην Ένωση τη Σερβία αλλά να βάλουμε την Αλβανία. Και δεν βάζουμε τη Σερβία γιατί δεν το θέλει η κυρία Ponte, όπως η κυρία Ponte δεν ήθελε την Κροατία και αν δεν επέβαλε βέτο πέρυσι η Αυστρία για την Τουρκία, η Κροατία θα ήταν ακόμη έξω από την Ένωση.
Έρχεται δηλαδή η κυρία Ponte και μας επιβάλλει ποια χώρα θα ενταχθεί και ποια δεν θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή δεν είναι η αλήθεια; Μπορούμε να θέλουμε την ένταξη της Αλβανίας και να μένει απ’ έξω η Σερβία η οποία και καλύτερη οργάνωση κράτους έχει και καλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης έχει και περισσότερη κουλτούρα διαθέτει; Αυτή δεν είναι η πραγματικότητα; Τώρα, πριν από λίγο, κομψά μεν αλλά ουσιαστικά, ομολογήθηκε από τον κύριο Επίτροπο: ότι γι’ αυτόν τον λόγο δεν εντάσσεται η Σερβία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρέπει λοιπόν να δούμε τα πράγματα κατάματα: ότι πρόκειται για μια χώρα με αυξημένη εγκληματικότητα την οποία η κυβέρνηση δεν μπορεί να ελέγξει. Και μπορεί μεν η κυβέρνηση να έχει την πρόθεση να την ελέγξει, δεν είναι όμως σε θέση να το πράξει διότι είναι υπεράνω των δυνατοτήτων της.
Επίσης, το εμπόριο παιδιών δεν μπορεί να ελεγχθεί. Το έτος 2006 έχουμε εμπόριο παιδιών, αν είναι ποτέ δυνατόν! Υπάρχει διακίνηση ναρκωτικών σε πολύ μεγάλο βαθμό και, βεβαίως, πέρα από όλα τα άλλα –και αυτό είναι ένα θέμα πολιτικό που πιστεύω ότι με την καθοδήγηση θα ελεγχθεί– παρατηρούμε έναν άκρατο σωβινισμό ο οποίος δεν περιορίζεται μόνο στο Κοσσυφοπέδιο ή στα Σκόπια, όπου είδαμε τις αναταραχές πριν από μερικά χρόνια, αλλά κινείται και εις βάρος της Ελλάδας. Πήγε επίσημη επίσκεψη ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και τον πρόγκιξαν με τους τσάμηδες και έγιναν μεγάλες φασαρίες και επεισόδια.
Πρέπει λοιπόν να εξετάσουμε και το θέμα του σωβινισμού που χαρακτηρίζει τη χώρα αυτή, καθώς και το θέμα της ελευθεροτυπίας. Όταν μία χώρα στερείται ελευθεροτυπίας, στερείται βασικών αγαθών. Άρα λοιπόν, πρέπει να προσέξουμε πολύ πριν βάλουμε μπελάδες στο κεφάλι μας. Αυτή η χώρα χρειάζεται εκπαίδευση και σκληρό φροντιστήριο πριν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. SARYUSZ-WOLSKI Αντιπροέδρου
Alessandro Battilocchio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, λαμβάνω τον λόγο εξ ονόματος του νέου Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, το οποίο συμφωνεί με αυτήν την πρόταση ψηφίσματος. Επί πολλά χρόνια, στην Ιταλία, η εικόνα της Αλβανίας είχε συνδεθεί με βάρκες και σκάφη φορτωμένα με απελπισμένους άνδρες και γυναίκες που αποβιβάζονταν εξαντλημένοι στις ακτές της Αδριατικής ωθούμενοι από τη φτώχεια και τη δυστυχία σε αναζήτηση ενός μέλλοντος αδιανόητου στην πατρίδα τους.
Το 1995 συμμετείχα σε ένα διεθνές στρατόπεδο εθελοντισμού και αλληλεγγύης κατά την πιο κρίσιμη και δύσκολη περίοδο και έχω ακόμη καλά χαραγμένο στο νου μου το σβησμένο και απελπισμένο βλέμμα των ανθρώπων. Σήμερα μπορώ να πω ότι η Αλβανία αλλάζει, καθώς είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ τη χώρα τους προηγούμενους μήνες και διαπίστωσα μια σπάνια βούληση ανάκαμψης. Συνάντησα πολλούς νέους φοιτητές από το Πανεπιστήμιο των Τιράνων, οι οποίοι, πριν από οτιδήποτε άλλο, αγαπούν τη χώρα τους. Στις νέες γενιές κυρίως είναι επίσης εμφανής η θέληση για Ευρώπη, η αναγκαιότητα, η επιθυμία και η πεποίθηση συμμετοχής σε μια ευρύτερη οικογένεια, κλείνοντας οριστικά μια ιστορική περίοδο κατά την οποία η Αλβανία ήταν απομονωμένη από την Ευρώπη και τον κόσμο.
Πιστεύω ότι η Αλβανία, η χώρα των αετών, αποτελεί οργανικό τμήμα της Ευρώπης, όχι μόνο γεωγραφικά, και ότι είναι καθήκον μας να ενισχύσουμε την επιτελούμενη δημοκρατική ανοικοδόμηση και να υλοποιήσουμε γενικότερα την απτή συνεργασία με τα ευρωπαϊκά όργανα.
Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, είναι καλό σημάδι ότι σήμερα θα εγκρίνουμε τη συμφωνία με την Αλβανία, γιατί είναι η επέτειος των γενεθλίων του Franz Josef Strauß, του πρώτου δυτικού πολιτικού που έσπασε την απομόνωση της Αλβανίας με ένα ιδιωτικό ταξίδι που έκανε εκεί. Όποιος θυμάται εκείνες τις ημέρες και την εικόνα που παρουσίαζε τότε η Αλβανία και την έχει επισκεφτεί έκτοτε πολλές φορές, γνωρίζει πόσο μεγάλο δρόμο έχει διανύσει από τότε η χώρα αυτή.
Δεν υπάρχει άλλη χώρα στην Ευρώπη που να υπέστη στη σύγχρονη εποχή τέτοια καταπίεση και απομόνωση και τόσο μεγάλη καταδίωξη είτε ως προς τη θρησκεία είτε ως προς την πνευματική ελευθερία, μολονότι ο λαός της έπαιξε ζωτικό ρόλο στην ιστορία του πολιτισμού της μεσαιωνικής Ευρώπης. Στις τάξεις του συγκαταλέγεται ο Skanderbeg, ο τελευταίος μεγάλος Ευρωπαίος που αγωνίστηκε εναντίον των Οθωμανών για την ελευθερία, και η χώρα έπαιξε επίσης μεγάλο ρόλο κατά τον 19ο και 20ό αιώνα με τον συνασπισμό του Prizren, αλλά προδόθηκε από την Ευρώπη στο συνέδριο του Βερολίνου – με άλλα λόγια, πρόκειται για μία χώρα που ήταν από τα πρώτα θύματα όχι μόνο του φασισμού, αλλά και του κομμουνισμού και που μόλις τώρα αρχίζει να ανακτά τη θέση της στην Ευρώπη.
Πρέπει λοιπόν, όσο δικαιολογημένη κι αν είναι η κριτική μας και ανεξάρτητα από την ανάγκη ενίσχυσης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, να παραδεχτούμε ότι κανένας ευρωπαϊκός λαός δεν συνάντησε στα πρόσφατα χρόνια της ιστορίας τόσες δυσκολίες στην πορεία του προς τις ευρωπαϊκές δομές και για τον λόγο αυτόν χρειάζεται πλήρη αλληλεγγύη εκ μέρους μας. Δεν αναφέρομαι εδώ μόνο στο καθεστώς, αλλά και στην υποδομή. Πρόκειται για μία χώρα που χρειάζεται μαζική υποστήριξη από εμάς στην κατασκευή δρόμων, στη δημιουργία διασυνοριακών διασυνδέσεων με το Κοσσυφοπέδιο και στη σύνδεσή της με πηγές ενεργειακού εφοδιασμού.
Μακροπρόθεσμα, η μονόπλευρη εξάρτηση του Κοσσυφοπεδίου από το Βελιγράδι μπορεί να μειωθεί μόνο εάν καταφέρει να έχει μία σωστή διασυνοριακή συνεργασία και επικοινωνία με τους γείτονές του στην Αλβανία και το Μαυροβούνιο. Η υπέρβαση της απομόνωσης που επιβλήθηκε με σκληρό τρόπο στην χώρα αυτήν θα αποτελέσει σημαντικό καθήκον μιας ολόκληρης γενιάς, αν όχι πολλών γενεών, και δεν μπορώ παρά να θαυμάσω το θάρρος με το οποίο η κυβέρνηση του κ. Μπερίσα το αντιμετώπισε αυτό. Είμαι βέβαιος ότι ο πρωθυπουργός Μπερίσα έμαθε πολλά από τα λάθη του παρελθόντος και ότι έχει μια διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων.
Όσο απαραίτητη κι αν είναι η κριτική, έχουμε κάθε λόγο να υιοθετήσουμε μια κάπως αισιόδοξη άποψη για τα πράγματα και να δώσουμε στη χώρα αυτήν την ώθηση που της αξίζει ως αποτέλεσμα όχι μόνο της τραγικής της ιστορίας, αλλά και του δυναμικού της, που είναι σημαντικό από οικονομική άποψη, γιατί είναι μία νεαρή χώρα με νεαρό πληθυσμό που μιλά πολλές γλώσσες, έχει μια νέα εμφάνιση και είναι αποφασισμένος να αποδεχτεί μια πρόκληση που δυστυχώς δεν την είχαν οι πρόγονοί του.
Libor Rouček (PSE). – (CS) Κυρίες και κύριοι, έχω την πεποίθηση ότι, παρά τις όποιες επικρίσεις ακούστηκαν εδώ σήμερα, η σύναψη συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Δημοκρατίας της Αλβανίας είναι θετική εξέλιξη· είναι θετική για την Αλβανία, για τη Νοτιανατολική Ασία και, ασφαλώς, για το σύνολο της ΕΕ. Έχω πεισθεί ότι η εν λόγω συμφωνία θα συμβάλει στην ενίσχυση της διαδικασίας πολιτικής, οικονομικής και θεσμικής σταθεροποίησης στην Αλβανία, καθώς και στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών και της διαδικασίας εκδημοκρατισμού και μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο τομέα. Πολύ σημαντική θεωρώ την έμφαση που δίνεται στο πλαίσιο της συμφωνίας στην καλλιέργεια της περιφερειακής συνεργασίας, στην οποία θέλω να εστιάσω για λίγο την προσοχή μου. Οι βασικές πτυχές αυτής της συνεργασίας πρέπει να είναι η ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου με όλους τους γείτονες της Αλβανίας, αλλά και η δημιουργία μιας ζώνης ελευθέρου εμπορίου στη Νοτιανατολική Ασία.
Το προηγούμενο της ένταξης των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης στη Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών της Κεντρικής Ευρώπης κατέδειξε ότι αυτή ακριβώς η ζώνη ελευθέρων συναλλαγών συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην προετοιμασία του εδάφους για την ένταξη των εν λόγω χωρών στην ΕΕ. Μια άλλη σημαντική πτυχή της περιφερειακής συνεργασίας αυτού του είδους είναι η σταδιακή θέσπιση θεμελιωδών ελευθεριών της ΕΕ, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία του κεφαλαίου, των υπηρεσιών, των αγαθών και ασφαλώς των προσώπων. Η θέσπιση παρομοίων ελευθεριών αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη συνεργασία στο σύνολο της περιοχής, περιλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ της Αλβανίας και της προαναφερθείσας πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Για τους λόγους αυτούς, χαιρετίζω θερμά το γεγονός ότι στη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης δηλώνεται ρητώς ότι η ετοιμότητα της Αλβανίας να συνάψει τέτοιου είδους συμφωνίες με τους γείτονές της θα είναι μια από τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω καλλιέργεια των σχέσεων μεταξύ της Αλβανίας και της ΕΕ.
Jaromír Kohlíček (GUE/NGL). – (CS) Μπορεί να μην άκουσα καλά, αλλά είμαι βέβαιος ότι η Αλβανία βρίσκεται στα Βαλκάνια και όχι στη Νοτιανατολική Ασία. Οφείλω να παραδεχτώ πως όταν διαβάζω τις προτάσεις ψηφίσματος του Κοινοβουλίου το μυαλό μου καμιά φορά μπερδεύεται. Γενικώς, συμφωνώ με την άποψη ότι εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι να μπορούν οι χώρες των Βαλκανίων να συνάπτουν συμφωνίες με την ΕΕ. Η σύναψη συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης είναι το πρώτο βήμα. Είναι θαυμάσιο το γεγονός ότι, πριν από τρία χρόνια, τον Ιούνιο του 2003, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης κατοχύρωσε τη θέση της Ευρώπης ως προς την Αλβανία. Δεν είμαι απολύτως βέβαιος αν η πρόοδος που έχει επιτευχθεί είναι συγκρίσιμη με την πρόοδο σε άλλες χώρες της περιοχής. Δεν έχει υπάρξει αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του κράτους, της οικονομικής ανάπτυξης, της κατάστασης στα σύνορα ή της προσπάθειας για δημιουργία υγιούς οικονομικής και πολιτικής διάρθρωσης. Βεβαίως, σε σύγκριση με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Αλβανία είναι σταθερή χώρα. Η σύγκριση με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι εξίσου ευνοϊκή. Εντούτοις, δεν είμαι βέβαιος αν τα εξαιρετικά διαπερατά σύνορα, η εκτεταμένη μετανάστευση και τα προβλήματα διατήρησης της έννομης τάξης, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερες δυσκολίες στον τομέα του εξωτερικού εμπορίου και την κατάρρευση σχεδόν του ενεργειακού εφοδιασμού, είναι έστω και εν μέρει αποδεκτά για μια χώρα η οποία φιλοδοξεί να συνάψει συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ.
Τάσσομαι υπέρ της παροχής περισσότερης κοινοτικής βοήθειας για την ανάπτυξη του νομικού συστήματος, με την ευρύτερη δυνατή έννοια, περιλαμβανομένης της λήψης πρακτικών μέτρων όσον αφορά την τελωνοφυλακή και την αγορανομία, τα οποία θα συμβάλουν στη σταθεροποίηση του νομικού συστήματος. Δεδομένου ότι η Ομάδα μου, η Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, στηρίζει την προσπάθεια σύγκλισης των βαλκανικών χωρών με την ΕΕ, θα στηρίξουμε την πρόταση ψηφίσματος, παρά τις προαναφερθείσες επιφυλάξεις όσον αφορά το επίπεδο ετοιμότητας της Αλβανίας για τη σύναψη της προτεινόμενης συμφωνίας.
Ryszard Czarnecki (NI) – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όταν σε μια συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων πριν από δύο χρόνια είχα αναφέρει ότι ορισμένοι Αλβανοί ονειρεύονταν μια «Μεγάλη Αλβανία», η πλειονότητα των πολιτικών της περιόδου δεν γνώριζε καν για τι πράγμα μιλούσα. Ωστόσο, πριν από δύο μήνες, ο αλβανός Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε σε αυτή την ιδέα και στα τέλη Αυγούστου ο πολιτικός σύμβουλος του αλβανού πρωθυπουργού δήλωσε ότι, έως το 2013, όλοι οι Αλβανοί που ζουν στα Βαλκάνια πρέπει να έχουν ενταχθεί στα «φυσικά», κατά τα λεγόμενά του, σύνορα της Αλβανίας.
Κατά τη γνώμη του, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας πρέπει πρώτα να διαιρεθεί και τα τμήματά της που κατοικούνται από αλβανική πλειονότητα πρέπει να συγχωνευθούν με την Αλβανία (ένας στους τέσσερις κατοίκους της ΠΓΔΜ είναι Αλβανός). Οι δηλώσεις αυτού του είδους δεν είναι δυνατόν να αγνοούνται και εν τέλει εγείρουν το ερώτημα: πού θα οδηγήσει η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου; Δεν είναι μήπως ένα βήμα προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης της εν λόγω περιοχής σε αυτή τη «Μεγάλη Αλβανία»;
Υπήρξα παρατηρητής στις πρόσφατες κοινοβουλευτικές εκλογές στην Αλβανία. Δεν ήταν εκατό τοις εκατό άψογες, όμως οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι Αλβανοί προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας.
Γεώργιος Παπαστάμκος (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης με την Αλβανία αποτελεί τόπο δημιουργικής σύμπτωσης της βούλησης της εν λόγω χώρας για εντονότερο ευρωπαϊκό προσανατολισμό με τη βούληση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της για πληρέστερη ενσωμάτωση της Αλβανίας στις ευρωπαϊκές δομές.
Η εν λόγω συμφωνία επεκτείνει το ευρωπαϊκό σχέδιο για ασφάλεια, σταθερότητα δημοκρατία, κράτος δικαίου και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Ένα σχέδιο χρηστής διακυβέρνησης, σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και συνεπούς καλλιέργειας σχέσεων καλής γειτονίας. Ένα σχέδιο οικονομικών μεταρρυθμίσεων, ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των υποδομών, ανοικτό στη διασυνοριακή συνεργασία και στην περιφερειακή, οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση.
Στην πρόταση ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποτυπώνεται η πραγματικότητα, καταγράφονται τα ελλείμματα και διαγράφεται η προοπτική. Η πρόκληση των νέων περισσότερο δυναμικών σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αλβανίας συνίσταται στη σταδιακή ποιοτική προσαρμογή της Αλβανίας προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο αρχών, αξιών, κανόνων και συμπεριφορών. Συνίσταται επίσης στην ισχυροποίηση των δημοσίων θεσμών, στην εντονότερη τεχνοκρατική αποτελεσματικότητα και στην οριστική κάλυψη του χάσματος εμπιστοσύνης μεταξύ φορέων μεταρρυθμιστικής διάθεσης και των πολιτών της Αλβανίας. Η πρόκληση συνίσταται τέλος στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τυπικής αποδοχής και πραγματικής εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Στο πλαίσιο της ευκταίας προσαρμογής, κορυφαίες θέσεις διεκδικούν ο διοικητικός, αστυνομικός και δικαστικός εκσυγχρονισμός για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς· η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στην πολιτική διαδικασία και η εγκαθίδρυση μηχανισμών βιώσιμης και διαφανούς λειτουργίας της οικονομίας της αγοράς.
Η δική μου θεώρηση κινείται προς την κατεύθυνση που έθεσαν η κυρία Pack και ο κύριος Posselt αλλά, προσθέτοντας και ένα πνεύμα σχέσεων καλής γειτονίας, στηρίζουμε το νέο πλαίσιο σχέσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Αλβανίας προσβλέποντας στην επιτάχυνση των ρυθμών προσαρμογής.
Τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν τόσο για τον αλβανικό λαό όσο και για την ίδια την Ένωση είναι προφανή. Αρκεί η συνεπής και αποτελεσματική δέσμευση της Αλβανίας στον ευρωπαϊκό της δρόμο.
Και μία παρέκβαση, ένα excursus από τη συζήτηση του θέματος της Αλβανίας και διασύνδεση με την προηγούμενη ενότητα που αφορούσε το Κοσσυφοπέδιο. Θα ήθελα να θέσω ένα σαφές ερώτημα στον Επίτροπο κ. Rehn, θεματοφύλακα της κοινοτικής νομιμότητας, ως Μέλους της Επιτροπής:
Υπάρχει η αναγνωρισμένη αρχή του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αναγνωρισμένη αρχή, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, είναι και η εδαφική κυριαρχία. Μπορείτε κύριε Επίτροπε να μου απαντήσετε ποια είναι η σχέση, η στάθμιση, μεταξύ αυτών των δύο αρχών;
Justas Vincas Paleckis (PSE). – (LT) Θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Toomas Hendrik Ilves για την εκτεταμένη και λεπτομερή έκθεσή του.
Ο δρόμος της Αλβανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ίσως ο πιο δύσκολος σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ηπείρου. Ο 20ός αιώνας δεν υπήρξε θετικός γι’ αυτή τη χώρα, η οποία βρέθηκε στην τελευταία θέση όσον αφορά πολλούς οικονομικούς και κοινωνικούς δείκτες πριν ακόμη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αργότερα, εμφανίστηκε ο όρος «αλβανοποίηση» ως συνώνυμο της πολιτικής απομονωτισμού που επιβλήθηκε από το καθεστώς εκείνης της περιόδου σε συνδυασμό επίσης με την έννοια της υπανάπτυξης. Οι πληγές που προκάλεσε η απομόνωση της Αλβανίας από τον υπόλοιπο κόσμο είναι ακόμη πολύ βαθύτερες από οποιουδήποτε άλλου μετακομουνιστικού κράτους.
Σήμερα, η Αλβανία, όπως και άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, έλκεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η έλξη αφορά ειδικότερα την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, την ενίσχυση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, ως εκ τούτου, τη βελτίωση της ζωής των πολιτών. Ωστόσο, κατά την επίσκεψή μου στην Αλβανία διαπίστωσα την τεράστια ένταση μεταξύ της πλειοψηφίας και της αντιπολίτευσης, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τόσο ως ανταγωνισμός όσο ως επιθυμία καταστροφής του αντιπάλου. Υπόσχονται με μεγάλη ευκολία το ήμισυ του κρατικού προϋπολογισμού για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της εγκληματικότητας, αλλά δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί απτά αποτελέσματα.
Η περιφερειακή συνεργασία ώστε να ξεπεραστούν τα φαντάσματα του παρελθόντος πρέπει να είναι ο τομέας στον οποίο η Αλβανία θα επιδείξει την ευελιξία και την ευρωπαϊκή νοοτροπία στην εξωτερική της πολιτική. Τα αποφασιστικά στάδια των διαπραγματεύσεων σχετικά με το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου θα αποτελέσουν λυδία λίθο όσον αφορά την εποικοδομητική ή όχι στάση των Τιράνων. Δεν αμφιβάλλω δε ότι αυτό θα καθορίσει το κατά πόσον η Αλβανία είναι αρκετά ώριμη για ένταξη στην ΕΕ, κάτι που ούτως ή άλλως αφορά το απώτερο μέλλον.
Η εφαρμογή της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και η ανταλλαγή εμπειριών με κράτη τα οποία προσέγγισαν και εντάχθηκαν επιτυχώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να βοηθήσουν την Αλβανία να φτάσει σε ένα καθοριστικό σημείο της πορείας της προς την Ευρώπη.
Philip Claeys (NI). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης με την Αλβανία συνήφθη τον Ιούνιο. Θεωρητικώς, αυτό ισοδυναμεί με ένα πρώτο βήμα στην πορεία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Για πολλά χρόνια, η χώρα αυτή καταδυναστευόταν από την πιο καθυστερημένη και δικτατορική μορφή κομουνισμού. Είναι, συνεπώς, από μόνο του θετικό το γεγονός ότι η Αλβανία εντάσσεται στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια. Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλα μέσα για να επιτευχθεί αυτό, εκτός της ένταξης στην ΕΕ, και το πρώτο τέτοιο μέσο που μπορώ να σκεφτώ είναι η ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας.
Η Αλβανία αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα. Οικονομικά προβλήματα, βεβαίως, ενώ εφιστώ λόγου χάρη την προσοχή σας στο γεγονός ότι τουλάχιστον 60% του ενεργού πληθυσμού απασχολείται στον γεωργικό τομέα. Υπάρχει το πρόβλημα του οργανωμένου εγκλήματος, της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η ύπαρξη πυρήνων της Αλ Κάιντα στην Αλβανία. Σε μια κατά κύριο λόγο ισλαμική χώρα όπως η Αλβανία, παρατηρούμε επίσης απαράδεκτες πρακτικές, όπως η βεντέτα.
Η ικανότητα απορρόφησης της ΕΕ είναι ένα θέμα το οποίο συζητούμε όλο και περισσότερο προσφάτως, γεγονός που είναι εύλογο. Εν πάση περιπτώσει, είναι προφανές ότι δεν υφίστανται υποστηρικτικές υποδομές για την ένταξη μιας χώρας όπως η Αλβανία, ούτε τώρα ούτε σε 15 ή 20 χρόνια, οπότε είναι προτιμότερο να μην δημιουργούμε στους Αλβανούς προσδοκίες τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να υλοποιήσει.
Άλλωστε, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μετρήσεις του Ευρωβαρομέτρου, η αντίθεση της κοινής γνώμης στο ενδεχόμενο ένταξης της Αλβανίας κυμαίνεται στα ίδια σχεδόν επίπεδα με την αντίθεση στην ένταξη της Τουρκίας. Αυτή πάντως δεν είναι η πρώτη φορά που η κοινή γνώμη στην Ευρώπη φαίνεται να έχει περισσότερη κοινή λογική από ό,τι οι αρμόδιοι για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων.
Κωνσταντίνος Χατζηδάκης (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, δεν έχω καμιά αμφιβολία προσωπικά ότι η Αλβανία πρέπει να έχει ευρωπαϊκή προοπτική. Είναι θετικό τόσο για τη χώρα αυτή όσο και για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αν απομονώσουμε την Αλβανία, την καταδικάζουμε να παραμείνει ένα κράτος στο οποίο θα ανθεί, και από το οποίο θα εξάγεται η εγκληματικότητα και η διαφθορά. Δεν νομίζω ότι είναι προς όφελος κανενός μια τέτοια πολιτική.
Αντίθετα, μέσω μιας πολιτικής προσέγγισης και μέσω της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης δίνουμε κίνητρα στην Αλβανία για να κινηθεί προς την κατεύθυνση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της οικονομικής μεταρρύθμισης και της ενίσχυσης του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών.
Είναι ακριβές πως τα τελευταία χρόνια, παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες, η Αλβανία έχει κινηθεί σε γενικές γραμμές προς τα εμπρός. Γι’ αυτό άλλωστε υπογράφουμε και την εν λόγω συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Ωστόσο, είναι επίσης ακριβές πως την ίδια στιγμή υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα σ’ αυτή τη χώρα. Οι συνάδελφοι αναφέρθηκαν ήδη στη διαφθορά, στα προβλήματα σε σχέση με την ελευθερία του Τύπου, τον τρόπο με τον οποίο συντάσσονται οι εκλογικοί κατάλογοι κλπ.
Από τη μεριά μου θέλω να σταθώ σε τρία επί μέρους ζητήματα τα οποία θεωρώ κομβικής σημασίας και πιστεύω πως με τη συνεργασία ειδικότερα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την Αλβανία είναι δυνατόν να ξεπερασθούν και να λυθούν.
Το πρώτο είναι η συμμόρφωση από πλευράς Αλβανίας με τις διατάξεις της Σύμβασης για τις Εθνικές Μειονότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης. Υπάρχει μία πρόοδος μέχρι τώρα σε σχέση με την ίδρυση κρατικής επιτροπής μειονοτήτων, τη χορήγηση άδειας, για παράδειγμα, για ίδρυση ιδιωτικού ελληνο-αλβανικού σχολείου στη Χιμάρα κλπ. Αλλά απομένουν άλλα θέματα, κύριε Επίτροπε, όπως η μετάφραση της νομοθεσίας σε μειονοτικές γλώσσες, η αναγραφή τοπικών παραδοσιακών ονομάτων, η αύξηση του προσωπικού που ασχολείται με μειονοτικά θέματα κλπ.
Πιστεύω πως η Επιτροπή πρέπει να ασχοληθεί άμεσα με αυτά τα ζητήματα και να κάνει μια αντικειμενική καταγραφή και στην ετήσια έκθεσή της που θα δημοσιευθεί τον Οκτώβριο.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την απογραφή του πληθυσμού: αντικειμενική απογραφή του πληθυσμού η οποία να καταγράφει επαρκώς και το μέγεθος των μειονοτήτων και να μην δημιουργεί αμφιβολίες ως προς την ορθότητά της.
Το τρίτο θέμα, το οποίο θέλω να τονίσω, είναι η αποκατάσταση και αποζημίωση των περιουσιών. Διότι αν και έχει ψηφισθεί ο νόμος για το θέμα αυτό ήδη από το 2004, υπάρχει πρόβλημα αδιαφάνειας, καταχρήσεων και διαδικαστικών ανωμαλιών. Ιδιαίτερα στην περιοχή της Χιμάρας υπάρχει σοβαρό θέμα με τις περιουσίες της ελληνικής μειονότητας.
Επομένως, τονίζοντας ξανά πως πιστεύω στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, και υπερψηφίζοντας αυτή η συμφωνία, θεωρώ πως είναι η ώρα να περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη. Και είναι ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αυτά που διαλαμβάνονται στο κείμενο να γίνουν πράξη με πίεση και συνεργασία με τις αλβανικές αρχές.
Vincenzo Lavarra (PSE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριοι εκπρόσωποι της Επιτροπής και του Συμβουλίου, κυρίες και κύριοι, η απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με τη συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Αλβανίας αποτελεί ένα πολύ θετικό βήμα. Συγχαίρω τον κ. Ilves και θεωρώ ότι η συμφωνία θα επιτρέψει τη σύναψη μιας αμεσότερης πολιτικής σχέσης με την Αλβανία για να φθάσουμε σε μια ζώνη ελεύθερων συναλλαγών, στην κυκλοφορία των εργαζομένων, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών, στην ελευθερία εγκατάστασης και, μακροπρόθεσμα, σε μια βιώσιμη σταθεροποίηση της Νοτιανατολικής Ευρώπης, ως περιοχή ειρήνης, δημοκρατίας και ασφάλειας.
Με τη συμφωνία αυτή ζητάμε από την Αλβανία να προσαρμόσει τη νομοθεσία της με αυτήν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι μόνο σε τομείς όπως η εσωτερική αγορά, αλλά και όσον αφορά τη δικαιοσύνη, την ασφάλεια και τον σεβασμό των δικαιωμάτων. Ενόψει ακριβώς αυτής της συμφωνίας η Αλβανία σημείωσε σημαντικές προόδους και, κατά την άποψή μου, έχει σήμερα περισσότερες πιθανότητες να ξεπεράσει τα πολυάριθμα προβλήματα που εξακολουθούν να υφίστανται στη χώρα σε τομείς όπως ο εκλογικός νόμος και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και στο μέτωπο της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
Κατά την άποψή μας, το ζήτημα αυτό εντάσσεται σε μια ευρύτερη οπτική, η οποία αφορά προπαντός την προώθηση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις χώρες της Αδριατικής που θα συμπεριλαμβάνει και την επαναφορά σχεδίων υποδομών όπως ο διάδρομος 8 και γενικότερα την επιδίωξη του ιστορικού στόχου και αποστολής της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι στρατηγικά σημαντικό το σχέδιο επανένωσης της ηπείρου με βάση τις αρχές της δημοκρατίας, της ειρήνης και της ανάπτυξης να περιλαμβάνει την Αλβανία και τα Βαλκάνια ως πρωταγωνιστές της νέας Ευρώπης.
Hubert Pirker (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κ.κ. εκπρόσωποι του Συμβουλίου, θα ήθελα να στρέψω την προσοχή σας στο κεφάλαιο 7, που αφορά τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ασφάλεια, διότι το κράτος δικαίου, οι ελευθερίες των πολιτών και η εσωτερική ασφάλεια είναι οπωσδήποτε ουσιαστικά για την ασφάλεια μιας χώρας και από την ύπαρξή τους εξαρτώνται οι οικονομικές επενδύσεις, που φέρνουν την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και την κοινωνική ασφάλεια.
Η εξέλιξη της Αλβανίας ακολούθησε δρόμο παρόμοιο με εκείνον που ακολούθησαν άλλες χώρες που περνούν από διαδικασία μετασχηματισμού. Οι δομές του οργανωμένου εγκλήματος δημιουργήθηκαν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά από τις κρατικές δομές και αυτό είχε ένα αποτέλεσμα που έγινε αισθητό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Αλβανία είναι η χώρα προέλευσης διεθνών εγκληματικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του εμπορίου ναρκωτικών, του εμπορίου ανθρώπων και του ξεπλύματος χρήματος, χρηματοδοτώντας έτσι την τρομοκρατία, και είναι επίσης χώρα διέλευσης τέτοιων οργανώσεων. Έτσι, και ενόψει του γεγονότος ότι εμείς υφιστάμεθα τις συνέπειες, η κοινή δραστηριοποίηση με την Αλβανία είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών.
Μπορώ να πω στο Σώμα, επειδή το διαπίστωσα προσωπικά, ότι η κυβέρνηση του κ. Μπερίσα προωθεί κατά προτεραιότητα ένα πρόγραμμα για την εσωτερική ασφάλεια και κάνει χρήση των συμφωνιών συνεργασίας με την Ευρώπη –για παράδειγμα με το PAMECA (αποστολή αστυνομικής συνδρομής της ΕΕ στην Αλβανία, Police Assistance Mission of the EU to Albania) για την αστυνομική συνεργασία, σε σχέδια του τελωνειακού τομέα και του τομέα της δικαιοσύνης σε κοινοβουλευτικό επίπεδο– και ειδικότερα της υποστήριξης που παρέχει το Σύμφωνο Σταθερότητας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη με ειδικό συντονιστή τον Erhard Busek. Σημειώθηκε αισθητή πρόοδος, αλλά τα προβλήματα και οι προκλήσεις είναι ακόμα τεράστια.
Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης συνιστά ορόσημο για την προσέγγιση της Αλβανίας στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Το μήνυμά της δεν είναι μόνο πολιτικό, αλλά σημαίνει επίσης πρακτική βοήθεια και συνεργασία. Τώρα, η Αλβανία πρέπει να εκπληρώσει πλήρως τις υποχρεώσεις της από την εν λόγω συμφωνία. Ελπίζω ότι θα εκμεταλλευτεί αυτήν την ευκαιρία για να βελτιώσει το νομικό της σύστημα, να εκπαιδεύσει δικαστές και εισαγγελείς, να βελτιώσει την εφαρμογή του δικαίου και τη δίωξη του εγκλήματος, τον έλεγχο των συνόρων στην ξηρά και στη θάλασσα και τη συνεργασία των αστυνομικών δυνάμεων.
Επίσης, ελπίζω ότι θα ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και θα ήθελα ιδίως να δω την Αλβανία να συμμετέχει στην ανάπτυξη του κέντρου SECI στο Βουκουρέστι, που είναι μια βάση για την αστυνομική συνεργασία από την οποία θα μπορούσε να προκύψει κάτι σαν μια Europol της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που θα αποτελούσε μια ευκαιρία για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Οι συμφωνίες και η εφαρμογή τους αποτελούν τόσο μια μείζονα πρόκληση όσο και μια ευκαιρία, όχι μόνο για την Αλβανία αλλά και για εμάς, για την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο.
Józef Pinior (PSE) – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους και της Δημοκρατίας της Αλβανίας αποτελεί μείζον επίτευγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων.
Η Αλβανία, με πληθυσμό τριάμισι εκατομμυρίων μουσουλμάνων στο κέντρο της ευρωπαϊκής ηπείρου, αποτελεί σημαντική γέφυρα για την οικοδόμηση μιας μελλοντικής Ευρώπης η οποία θα στηρίζεται στον συγχρωτισμό των πολιτισμών και στην ανεκτικότητα έναντι διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών. Η συμφωνία με την ΕΕ προσφέρει στην Αλβανία την ευκαιρία να εκσυγχρονιστεί, να οικοδομήσει μια σταθερή δημοκρατία και να προβεί σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ένα άμεσο όφελος θα είναι η δημιουργία μιας ζώνης ελευθέρων συναλλαγών, η εδραίωση του κράτους δικαίου και η υλοποίηση μιας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς.
Το σημερινό στάδιο των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αλβανίας έχει αναθέσει στην πολιτική ελίτ και την κοινωνία των πολιτών της Αλβανίας νέα καθήκοντα και προοπτικές. Θέλω όμως να επιστήσω την προσοχή σας σε τρία προβλήματα:
Καταρχάς, τίθεται το θέμα της αντιμετώπισης του εθνικισμού και των στρατηγικών πολιτικών εκκλήσεων για τη δημιουργία μιας Μεγάλης Αλβανίας σε άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων οι οποίες απευθύνονται στον αλβανικό πληθυσμό. Η Αλβανία πρέπει τώρα να στραφεί, για την υπεράσπιση των εθνικών της συμφερόντων, στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την ειρηνική συνύπαρξη εντός της ευρωπαϊκής κοινότητας, αλλά και να αναλογιστεί την ιστορία της και τον ρόλο της στον σύγχρονο κόσμο. Πρέπει να ακολουθήσει την ίδια πορεία που ακολούθησαν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Το δεύτερο ζήτημα είναι το κράτος δικαίου, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και η ενδυνάμωση της δημοκρατίας. Η Αλβανία πρέπει να διασφαλίσει τον σεβασμό των δικαιωμάτων των εθνικών, εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων.
Το τρίτο πρόβλημα είναι τα δικαιώματα των γυναικών. Πρέπει να εφαρμοστεί μια αποτελεσματική πολιτική η οποία θα εγγυάται την ασφάλεια και την ισότητα των γυναικών. Πρέπει να τεθεί τέρμα στην άσκηση ενδοοικογενειακής βίας εις βάρος των γυναικών και να εξαλειφθούν τα αρνητικά φαινόμενα τα οποία θίγει η Διεθνής Αμνηστία στην έκθεση την οποία εξέδωσε στις 30 Μαρτίου του τρέχοντος έτους.
Simon Busuttil (PPE-DE). – (MT) Χαιρετίζω και εγώ, όπως οι συνάδελφοί μου, με ικανοποίηση τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης με την Αλβανία. Μέσω της συμφωνίας αυτής, η Αλβανία σφραγίζει το μέλλον της στην Ευρώπη. Έχω την πεποίθηση ότι, μετά τον τερματισμό της πολιτικής απομόνωσης της Αλβανίας πριν από αρκετά χρόνια, η συμφωνία αυτή θα της επιτρέψει τώρα να σημειώσει ταχεία πρόοδο, σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, και μάλιστα σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Εντούτοις, η πορεία της δεν θα είναι εύκολη.
Όπως επισημαίνεται στην ευρωπαϊκή εταιρική σχέση με την Αλβανία που εγκρίθηκε στις αρχές του έτους από το Συμβούλιο, η Αλβανία πρέπει να επιτύχει αρκετούς στόχους, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροχρόνια. Πρέπει να είναι σαφές ότι απαιτείται συνολική και γενναία μεταρρύθμιση της χώρας, έτσι ώστε να μπορέσουν να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι· απαιτείται ούτως ειπείν ριζική μεταρρύθμιση, σε αρκετούς τομείς, ιδίως όσον αφορά τις διοικητικές ικανότητες της αλβανικής δημόσιας διοίκησης. Απαιτείται μεγαλύτερη πρόοδος όσον αφορά τα πολιτικά δικαιώματα των αλβανών πολιτών αλλά και τον δικαστικό τομέα. Μια τέτοια αλλαγή μιας χώρας και μιας κοινωνίας δεν είναι σίγουρα καθόλου εύκολη, αλλά δεν είναι και αδύνατη.
Η χώρα μου, η Μάλτα, ακολούθησε μια παρόμοια διαδικασία μεταλλαγής. Σε μια περίοδο σχεδόν είκοσι ετών υπέστη δραστικό μετασχηματισμό. Ωστόσο, ο δύσκολος δρόμος τον οποίο ακολουθήσαμε μας επέτρεψε να εκπληρώσουμε τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, προσφέροντάς μας έτσι τη δυνατότητα να ενταχθούμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και πολλές άλλες χώρες. Η Αλβανία πρέπει να αντιμετωπίσει αυτή τη συμφωνία ως ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα το οποίο θα την οδηγήσει στον φυσικό της χώρο, ήτοι στην ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα το παρόν Σώμα πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα στον αλβανικό λαό, το μήνυμα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις που αφορούν τον αλβανικό λαό, ο οποίος μπορεί να υπολογίζει στη στήριξη και τη συμπάθειά μας.
Agnes Schierhuber (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Προεδρεύουσα του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, επικροτώ τη σύναψη αυτής της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ της Αλβανίας και της ΕΕ. Είναι αναμφισβήτητα προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βοηθά χώρες σαν την Αλβανία να επιτύχουν μεγαλύτερη πολιτική, κοινωνική και οικονομική σταθερότητα και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε σε αυτό το πλαίσιο ότι αφού η Αλβανία συνορεύει με την Ελλάδα, που είναι κράτος μέλος της ΕΕ, κάθε προσπάθεια να φέρουμε την Αλβανία πιο κοντά στην ΕΕ είναι απόλυτα εύλογη.
Παρά τις μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν ήδη, η οικονομία της Αλβανίας αντιμετωπίζει ακόμα μεγάλες προκλήσεις, στις οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο η γεωργία και οι σχετικοί τομείς, καθώς εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό τμήμα του ΑΕγχΠ – το 24%. Πολλοί Αλβανοί ζουν από τη γεωργία συντήρησης, ενώ εξάγονται λίγα μόνο προϊόντα. Πολλές εκμεταλλεύσεις δεν παράγουν αρκετά ώστε να είναι ανταγωνιστικές.
Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να βελτιωθούν και να τηρούνται οι προδιαγραφές για τους κτηνιατρικούς ελέγχους, τα φυτοφάρμακα, την επισήμανση και την καταγραφή των ζώων, οι οποίες αφορούν τα προϊόντα που προορίζονται για εξαγωγή. Επομένως, όλες οι δράσεις που μπορούν να βοηθήσουν την ανάπτυξη της γεωργίας και της υπαίθρου πρέπει να υποστηριχθούν, ενώ χρειάζεται επίσης ιδιαίτερη προσοχή στη διαρθρωτική αλλαγή και τα προβλήματα που δημιουργούνται από την εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών από τους κατοίκους τους.
Τέλος, θα ήθελα να πω ότι θεωρώ τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης κατάλληλο μέσον για να φέρουμε χώρες σαν την Αλβανία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις αξίες της.
Paula Lehtomäki, Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς χαίρομαι ιδιαιτέρως για την ευρεία και έντονη προσήλωση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, περιλαμβανομένου του Κοινοβουλίου, στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Ένα από τα σημαντικότερα πρακτικά μέτρα που σχετίζονται με την ενίσχυση αυτής της προοπτικής είναι προφανώς η ευελιξία ως προς το καθεστώς χορήγησης θεώρησης, ενώ στηρίζουμε τον στόχο να εγκριθούν από το Συμβούλιο οι εντολές διαπραγμάτευσης για συνομιλίες σχετικά με συμφωνία ευελιξίας ως προς τη χορήγηση θεωρήσεων το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, καθώς και να διεξαχθούν αντίστοιχες συνομιλίες με το σύνολο των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων εντός του προσεχούς έτους.
Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα σε αυτή τη συζήτηση, η Αλβανία έχει επιτύχει πολλά όσον αφορά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής της, αλλά μένουν ακόμη να γίνουν πολλά. Άλλο πράγμα είναι η σύνταξη νομοθετικών κειμένων, και άλλο η εφαρμογή τους, για να μην μιλήσουμε για πολιτιστική αλλαγή, η οποία συνήθως διαρκεί πολύ περισσότερο. Πρέπει να επισημανθεί για μια ακόμη φορά ότι το Συμβούλιο προσδοκά την ενίσχυση των μέτρων από την Αλβανία, ιδίως όσον αφορά την προαγωγή της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, την επιστροφή των περιουσιακών στοιχείων και τη χορήγηση αποζημιώσεων, τη βελτίωση της διοίκησης, την προστασία των μειονοτήτων και την τήρηση των διεθνών προτύπων κατά τη διενέργεια των τοπικών εκλογών. Η αλλαγή, την οποία έχει βιώσει και θα βιώσει εκ νέου η Αλβανία, δεν είναι εύκολη, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταβληθούν ακόμη περισσότερες προσπάθειες. Τα κλειδιά της λύσης βρίσκονται πρωτίστως στα χέρια της Αλβανίας.
Olli Rehn, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, φρονώ ότι υφίσταται ευρεία συναίνεση στο Σώμα ως προς τον θετικό αντίκτυπο αυτού του νέου βήματος για την Αλβανία και για την πολιτική μας στα Δυτικά Βαλκάνια. Είναι αλήθεια ότι η Αλβανία οφείλει να επιδείξει μεγαλύτερη τόλμη και να καταβάλει πιο αποφασιστικές προσπάθειες μεταρρύθμισης, ενώ πρέπει επίσης να καταβάλει προσπάθεια ανάπτυξης δημοκρατικής κουλτούρας και υγιών θεσμών οι οποίοι θα λειτουργούν εύρυθμα.
Συμφωνώ με τη θέση του εισηγητή, κ. Ilves, ότι αυτό προσφέρει στην Αλβανία μια χρυσή ευκαιρία μεταρρύθμισης της χώρας σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου και όλες τις αρχές της δημοκρατίας.
Όπως και η κ. Pack, διαπίστωσα την τεταμένη κατάσταση στη χώρα κατά τη διάρκεια του θέρους και το κοινοβουλευτικό μποϊκοτάζ από την αντιπολίτευση. Αισθάνομαι, ωστόσο, ικανοποίηση διότι την περασμένη εβδομάδα επιτεύχθηκε νέα πολιτική συμφωνία, η οποία αντικατοπτρίζει μια νέα συναίνεση όσον αφορά τη μεταρρύθμιση στους τομείς των μέσων ενημέρωσης και της εκλογικής διαδικασίας. Εκλαμβάνω αυτή την εξέλιξη ως ένδειξη της αυξημένης ωριμότητας του αλβανικού πολιτικού κόσμου, στοιχείο το οποίο πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον.
Μου τέθηκε το ερώτημα: ποια είναι η θέση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο στον τομέα των εκλογικών μεταρρυθμίσεων στην Αλβανία. Η Επιτροπή έχει υπογραμμίσει, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση, την ανάγκη άμεσης επανέναρξης των συζητήσεων στην ad hoc κοινοβουλευτική επιτροπή εκλογικής μεταρρύθμισης. Έχουμε δηλώσει επανειλημμένα ότι στις συζητήσεις σχετικά με τη μεταρρύθμιση πρέπει να ληφθούν υπόψη οι συστάσεις του Γραφείου των Δημοκρατικών Θεσμών και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ, μετά τις περυσινές κοινοβουλευτικές εκλογές.
Συμφωνώ πλήρως με την άποψη του κ. Χατζηδάκη ότι η Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μας επιτρέπει να καθοδηγήσουμε τη χώρα στην κατεύθυνση της υιοθέτησης ευρωπαϊκών προτύπων όσον αφορά την εκλογική μεταρρύθμιση.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα της ελκυστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της στάσης μας έναντι μιας πιθανής αίτησης ένταξης της Αλβανίας. Εξ ονόματος της Επιτροπής και της Ένωσης, κατέστησα σαφές στην πολιτική ηγεσία και στους πολίτες της Αλβανίας ότι απαιτείται η επιτυχής εφαρμογή της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς και απτές επιδόσεις στους τομείς των μεταρρυθμίσεων και της πρακτικής τους υλοποίησης, προκειμένου να μπορέσουμε εν καιρώ να εξετάσουμε το ενδεχόμενο πραγματοποίησης περαιτέρω βημάτων στην κατεύθυνση της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υλοποίηση, υλοποίηση και υλοποίηση· αυτό πρέπει να είναι τώρα το βασικό στοιχείο στις προσπάθειες της Αλβανίας για την πραγμάτωση του ευρωπαϊκού της οράματος. Αυτό αφορά ιδίως την ανάγκη καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Η αλβανική κυβέρνηση έχει επιδείξει ισχυρή βούληση να σημειώσει σοβαρή πρόοδο σε αυτόν τον τομέα. Οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν, χωρίς ωστόσο να παραβιάζονται δημοκρατικά και θεμελιώδη δικαιώματα.
Η Επιτροπή θα παρουσιάσει έκθεση σχετικά με την πρόοδο της Αλβανίας στο πλαίσιο του εφετινού πακέτου της διεύρυνσης τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Χαίρομαι ιδιαιτέρως διότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επενδύσει πολύ χρόνο και ενέργεια για την παρακολούθηση και τη διεξαγωγή πολιτικού διαλόγου με την Αλβανία. Είμαι βέβαιος ότι, από κοινού, μπορούμε να επιτύχουμε θετικά αποτελέσματα όσον αφορά την προετοιμασία της Αλβανίας για το ευρωπαϊκό της μέλλον.
Συμφωνώ πλήρως με τους βουλευτές που υπογράμμισαν τη σημασία της διευκόλυνσης χορήγησης θεωρήσεων για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, περιλαμβανομένης της Αλβανίας. Η Επιτροπή κατέθεσε τις προτάσεις της σχετικά με τις διαπραγματευτικές εντολές για τα Δυτικά Βαλκάνια όσον αφορά τη διευκόλυνση χορήγησης θεωρήσεων τον Ιούλιο. Χαίρομαι διότι η φινλανδική Προεδρία επιθυμεί να διασφαλίσει την έγκριση αυτών των εντολών πριν από το τέλος του έτους.
Η Αλβανία διαθέτει ήδη συμφωνία επανεισδοχής, οπότε πιστεύω ειλικρινά ότι η διαπραγμάτευση και συνακόλουθη εφαρμογή μιας συμφωνίας διευκόλυνσης της χορήγησης θεωρήσεων μπορεί να επιτευχθεί πολύ γρήγορα. Θα ήταν θετική για την κοινωνία των πολιτών και τις επιχειρήσεις –ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις– καθώς και για τους σπουδαστές, τους ερευνητές και το σύνολο των πολιτών. Θα συνέβαλλε άλλωστε στον εξευρωπαϊσμό της αλβανικής κοινωνίας των πολιτών, ο οποίος αποτελεί κοινό μας στόχο.
(Η συνεδρίαση διακόπτεται στις 11.55 και επαναλαμβάνεται στις 12.00.)