De Voorzitter. – Aan de orde is het debat over vijf ontwerpresoluties over Zimbabwe(1).
Jaromír Kohlíček (GUE/NGL), auteur. – (CS) Dames en heren, Zimbabwe is het voormalige Zuid-Rhodesië . Het regime dat in dit land aan de macht is, wordt overal in Europa gezien als een hardvochtig dictatorschap. Na de machtsoverdracht aan de huidige heersers werden de boeren al snel verjaagd van de oude boerderijen en het land verkeert continu aan de rand van de hongersnood. Vandaar dat de regering van Mugabe deze blanke nakomelingen van de kolonialisten heeft teruggevraagd en ze de landerijen opnieuw ter beschikking heeft gesteld. Daardoor verbeterde de situatie zienderogen. Vandaag de dag worden deze mensen wederom geleidelijk aan verdreven en zelfs gedood terwijl de regering nog niet eens een begin heeft gemaakt met de scholing van agrariërs om rationeel te boeren. Ook ontbreekt het aan steun voor de coöperaties en aan hulp voor de aanschaf van adequate landbouwapparatuur. Dit zijn de belangrijkste struikelblokken voor de economie.
De ontwerpresolutie gaat in op de politieke problemen en bevat een aantal gebrekkige en tamelijk discutabele voorstellen. Ik protesteer fel tegen de absurde oproep aan Zuid-Afrika om Zimbabwe te boycotten bij het FIFA wereldkampioenschap voetbal. Of is dit misschien niet serieus bedoeld? Ik begrijp evenmin waarom de rapporteurs, door in te stemmen met punt D, vermelden dat de belangrijkste politieke oppositie in oktober 2005 helaas in twee fracties uiteenviel. Als dit een verwijt is aan het adres van Mugabe dan snap ik de strekking van de beschuldiging niet. Als wij onszelf echt belachelijk willen maken, kunnen wij net zo goed de locale sjamanen oproepen de rivieren droog te leggen en de Victoria-watervallen te laten verdwijnen.
Ik wil nog een opmerking maken bij paragraaf 5 van de ontwerpresolutie. Ook in sommige lidstaten van de Europese Unie was de opkomst bij verkiezingen extreem laag. Betekent dit dat wij de aldus verkozen volksvertegenwoordigers, parlementsleden, leden van de Eerste Kamer, sommige collega’s hier, niet voor vol aanzien? Ik moet zeggen dat ik dit punt van de resolutie werkelijk stuitend vind. De Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links zal zich onthouden van stemming over de aanname van deze ontwerpresolutie.
Ik sluit af met een vraag aan de Commissaris. Mijnheer de Commissaris, wij vragen de regering van Zuid-Afrika de vluchtelingen uit Zimbabwe beter op te vangen. Welke steun bieden wij daarbij?
Geoffrey Van Orden (PPE-DE), auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, al meer dan zes jaar heeft het Parlement voortdurend opgeroepen om door ferm optreden in Zimbabwe een verandering ten goede te bewerkstelligen. We blijven echter nog altijd toekijken naar de hopeloze situatie van miljoenen gewone Zimbabwanen. Dag in dag uit gaan zij gebukt onder zware politieke onderdrukking, een ingestorte economie en tekorten aan eerste levensbehoeften als voedsel, drinkwater en medische benodigdheden. Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties verwacht dit jaar aan bijna vier miljoen ondervoede mensen hulp te verstrekken. Dat is bijna een derde van de bevolking.
Hiv/aids heeft een verwoestend effect op het land gehad: een op de vijf volwassenen is seropositief en meer dan een miljoen kinderen hebben hun ouders aan aids verloren. De werkloosheid treft 70 procent van de bevolking. De politieke en economische vermogens van Zimbabwe zijn lager dan ooit sinds het land 26 jaar geleden onafhankelijk werd. Het optreden van de internationale gemeenschap was op zijn best halfslachtig en ontbeerde de nodige toewijding om werkelijk effect te sorteren op de situatie in Zimbabwe.
Zuid-Afrika zou het voortouw moeten nemen in de internationale druk op het bewind van Mugabe om democratische concessies te doen, maar ik vrees dat de stille diplomatie van president Mbeki niets concreets heeft opgeleverd. Zuid-Afrika zou via de levering van elektriciteit en maïs, en via de verstrekking van krediet enorme druk op het bewind van Mugabe kunnen uitoefenen, maar heeft dit vooralsnog niet gedaan.
Wat we nu zien is een toenemende belangstelling uit China voor veel delen van Afrika, waaronder Zimbabwe. De Chinese regering lijkt zich niet bezwaard te voelen om tirannieke regimes te ondersteunen en hun wapens te leveren om hun bevolking te onderdrukken in ruil voor toegang tot natuurlijke hulpbronnen. Ik merk weinig diplomatieke inspanning van de kant van de EU of de regeringen van haar lidstaten om die internationale bronnen van steun die Mugabe in het zadel houden, af te sluiten. De EU is weinig krachtdadig opgetreden bij de tenuitvoerlegging van haar eigen sancties. Het is dan ook geen wonder dat Mugabe er niet van onder de indruk is.
Als het de internationale gemeenschap ernst is om de vreselijke omstandigheden in Zimbabwe aan te pakken, moet de VN-Veiligheidsraad de situatie dringend onderzoeken. Als we Zimbabwe geen grotere prioriteit geven, zal het bewind van Mugabe doormodderen tot op het punt waar Zimbabwe volkomen ineenstort, en pas weer op zal kunnen krabbelen met immense internationale hulp. Door nu in te grijpen zou de internationale gemeenschap ertoe kunnen bijdragen dit scenario af te wenden.
Karin Scheele (PSE), auteur. – (DE) Mijnheer de Voorzitter! Dit is niet de eerste resolutie die we bespreken over de situatie in Zimbabwe, maar ik moet zeggen dat we inhoudelijk al betere resoluties besproken hebben in dit Parlement.
Ook in de samenwerking met de ACS-landen zien we steeds weer opnieuw een aanleiding voor kritiek en discussie in het ontbreken van democratie, massale schendingen van de mensenrechten in Zimbabwe en de ernstige economische crisis, die gepaard gaat met schaarste van levensmiddelen, werkloosheid en hyperinflatie. Wanneer we alle problemen van dit land bij elkaar optellen, het land dat ooit de “graanschuur van zuidelijk Afrika” genoemd werd, moet men ook gewag maken van de vele moedige mensen, die in een klimaat van sterke onderdrukking steeds weer de moed blijven houden om wantoestanden aan de kaak te stellen.
We moeten proberen met onze resoluties precies deze mensen een steuntje in de rug te geven in hun strijd om vrijheid, democratie en ontwikkeling. In enkele delen van deze resolutie heb ik niet dit gevoel, en ik vind het simpelweg verkeerd om in een spoedresolutie te verwijzen naar het wereldkampioenschap voetbal dat in 2010 georganiseerd wordt.
Vanaf 13 september – dus het is wel erg spoedeisend – zullen in Zimbabwe groots opgezette, nationale acties plaatsvinden die georganiseerd zijn door vakbonden en andere organisaties. Er zal gewezen worden op de toenemende ellende van de bevolking, er zal een eis uitgesproken worden voor minimumlonen die boven de armoedegrens liggen en de regering zal ter verantwoording geroepen worden. President Mugabe heeft reeds aangekondigd dat elke betoging onderdrukt zal worden.
Het is van belang ervoor te zorgen dat deze vreedzame protestacties, die de aandacht vestigen op de vreselijke levensomstandigheden van de bevolking, zonder bedreigingen van de politie kunnen plaatsvinden. Mijnheer de Commissaris, we moeten ons ook afvragen hoe we er, met de structuur die in deze regio aanwezig is, in kunnen slagen waarnemers te sturen om het recht op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van betoging te garanderen.
Marcin Libicki (UEN), auteur. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, Zimbabwe is een voorbeeld van hoe de keerzijde van dekolonisatie de overhand kan krijgen. Zoals mevrouw Scheele zojuist zei, was er een tijd dat Zuid-Rhodesië ofwel het huidige Zimbabwe de “graanschuur” was van een groot deel van Afrika. Tegenwoordig is het niet eens in staat zijn eigen bevolking te voeden.
We hebben deze negatieve kant van dekolonisatie in veel landen gezien, met name in Afrikaanse landen, waar de overdracht van de macht aan onverantwoordelijke en kwaadaardige politieke krachten de onzaligste gevolgen heeft gehad. De staten in kwestie hadden zich moeten verheugen over het feit dat zij bevrijd waren van het koloniale gezag, maar in plaats daarvan zijn hun eigen inwoners tot een hels bestaan veroordeeld. Het voorstel dat de Zimbabwaanse leider nu gedaan heeft om boerderijen terug te geven aan hun voormalige eigenaren komt duidelijk te laat en boezemt niet het geringste vertrouwen in.
Ik ben van mening dat we al onze inspanningen moeten richten op het bieden van humanitaire en educatieve hulp, want ik zie werkelijk geen andere manier om uit deze situatie te komen, noch een andere koers die we zouden kunnen volgen.
Raül Romeva i Rueda (Verts/ALE), auteur. – (ES) Mijnheer de Voorzitter, de politieke crisis en de mensenrechtensituatie in Zimbabwe blijven ernstig en zorgwekkend. Daar komen de verslechtering van de levensomstandigheden en de groeiende armoede nog eens bij. Maar ik wil me vooral concentreren op een concreet aspect dat ook wordt genoemd en dat bovendien een actueel onderwerp is dat vaak aan de orde komt tijdens spoeddebatten, en dat betreft de vrijheid van meningsuiting.
Gisteren nog hebben we over China gesproken en daarbij betreurden we de hoge mate van controle die de regering op dit moment uitoefent over de media en met name over internet. Welnu, het lijkt erop dat Zimbabwe de Chinese methode als inspiratiebron heeft gebruikt om een eigen wet te ontwikkelen voor het onderscheppen van berichten, een wet die bovenop een wettelijk systeem komt dat op zichzelf al restrictief is op het gebied van vrijheden.
Die Chinese inspiratiebron is geen kleinigheid, want Human Rights Watch heeft onlangs in een rapport gezegd dat het Chinese controlesysteem, dat in het Engels de “great firewall” wordt genoemd, het meest geavanceerde in de hele wereld is.
Volgens deze wet kunnen het leger, de inlichtingendiensten, de politie en zelfs het kabinet van de president e-mails controleren en onderscheppen, telefoongesprekken afluisteren en internet censureren, en dat alles zonder dat daar een rechterlijk bevel voor nodig is. Dat zou bijvoorbeeld gevolgen hebben voor de relatie tussen artsen en patiënten, tussen advocaten en hun cliënten en tussen journalisten en hun bronnen, en zonder twijfel zou het een enorm risico betekenen ten aanzien van het recht op privacy, voor de intergouvernementele organisaties en voor de mensen die zich inzetten voor de mensenrechten.
Om al deze redenen denk ik dat het onze plicht is te eisen dat die wet wordt ingetrokken. Maar in ieder geval wil ik heel duidelijk stellen dat mijn bezorgdheid niet alleen voortkomt uit het feit dat we het over Zimbabwe hebben en ook niet uitsluitend betrekking heeft op de situatie in China. Het gaat om een bezorgdheid die moet beschouwd worden als universeel, en dit is een punt waar we alert op moeten zijn, zowel met betrekking tot de genoemde landen als tot bijvoorbeeld de Verenigde Staten en de Europese Unie zelf.
Het respect voor de vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy moeten fundamentele elementen zijn van iedere moderne samenleving. Vandaag hebben we het over Zimbabwe, maar ik wil herhalen dat we ons wat dit onderwerp betreft niet alleen tot dit land mogen beperken.
Marios Matsakis (ALDE), auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, helaas wordt deze voormalige Britse kolonie nog altijd gekweld door een ernstige en langdurige humanitaire, politieke en economische crisis en is geen enkele aanwijzing of hoop dat er binnenkort verbetering in zal komen. Het ondoelmatige en corrupte bewind onder leiding van Robert Mugabe, dat het land bestuurt, blijft het volk onderdrukken, en de mishandeling van politieke tegenstanders, vakbondsactivisten, boeren, leden van mensenrechtenorganisaties, journalisten en magistraten is nog altijd aan de orde van de dag.
We roepen de regering van Zimbabwe op om een begin te maken met het naar behoren eerbiedigen van de internationale verdragen en de mensenrechten en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te waarborgen. Bovendien zijn wij van mening dat het aanzienlijk zou helpen om het land van een nog slechtere toekomst te vrijwaren als de heer Mugabe de macht eindelijk zo snel mogelijk uit handen zou geven. Een dergelijke stap, te beginnen bij het openen van positieve overgangsonderhandelingen tussen Zanu-PF, de MDC en andere oppositiebewegingen, zal onzes inziens de maatschappij, de politiek en de economie van Zimbabwe het hoognodige nieuwe leven inblazen, en zal de Zimbabwaanse bevolking vrede en welvaart brengen in haar traumatische overgang van het Britse kolonialisme naar onafhankelijkheid en vrijheid.
Michael Gahler, namens de PPE-DE-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter! In al mijn jaren als Parlementslid heb ik debatten gehoord over de situatie in Zimbabwe, een situatie die sociaal, economisch en politiek stelselmatig slechter geworden is. Oproepen aan Mugabe hebben net zo weinig invloed gehad als het aansporen van buurlanden, met name Zuid-Afrika, om zich sterker te engageren. En de maatregelen die we vanuit de EU getroffen hebben, hebben ook geen sterke indruk nagelaten op de personen voor wie ze bedoeld waren.
Hoe ziet de situatie er nu uit? Volgens ramingen zijn 2 miljoen mensen naar de buurlanden gevlucht en deze mensen wonen daar meestal illegaal. Alleen al de zogenaamde operatie Muramba-tsvina (“grote schoonmaak” heeft 700 000 mensen in de meest letterlijke zin van het woord ontworteld. 4 miljoen mensen hebben niet voldoende voedsel en 70 procent van de mensen is werkloos. Het inflatiepercentage ligt nergens in de wereld zo hoog. Het gedwongen verhuizen maakt de strijd tegen aids moeilijker. Elke week sterven 3 200 mensen aan aids. De wetgeving inzake controle en onderdrukking van de bevolking staat inmiddels op hetzelfde punt als voor de onafhankelijkheid.
Wat kunnen wij nu doen? Laten we erop letten dat de internationale organisaties die in het kader van de VN ter plaatse actief zijn de bevolking zo rechtstreeks mogelijk kunnen helpen. Laten we ervoor zorgen dat het Rode Kruis zijn taak onverminderd kan uitvoeren.
Ik roep met name de Commissie op om ook begrotingsmiddelen aan te spreken voor Europese initiatieven voor democratie en mensenrechten, om op die manier de vele moedige mensen te helpen die actief zijn in vakbonden, mensenrechtenorganisaties, kerken of in de onafhankelijke media. Laten we China vragen met wie het land zich op lange termijn wil verbinden, met de regering of met de bevolking? Laten we ook onze Zuid-Afrikaanse gesprekspartners er steeds weer op wijzen dat ze door hun gebrek aan actie noch de zaken voor zichzelf makkelijker maken, noch de mensen in Zimbabwe een dienst bewijzen.
Józef Pinior, namens de PSE-Fractie. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, wij zijn er de afgelopen jaren getuige van geweest hoe de politieke, sociale en gezondheidssituatie in Zimbabwe verslechterde.
De politieke dictatuur van de heer Mugabe ging hand in hand met een maatschappelijke catastrofe. De operatie ‘Muramba-tsvina’ heeft 700 000 mensen dakloos gemaakt. Ongeveer vier miljoen mensen in Zimbabwe worden momenteel met de hongerdood bedreigd en steeds meer mensen worden getroffen door aids. Het gevolg is een situatie waarin iedere week meer dan 3 000 mensen in dat land overlijden. De recente maatregelen waarmee het regime-Mugabe probeert controle te krijgen over het Rode Kruis, geven aanleiding tot grote bezorgdheid.
Op dit kritieke ogenblik moet het Parlement zich concentreren op de activiteiten van vakbonden in Zimbabwe en in het bijzonder op de demonstraties die de vakbonden de komende weken zullen houden. De vakbonden in Zimbabwe verdienen onze bijzondere steun.
Alyn Smith, namens de Verts/ALE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, de verschrikkelijke situatie waarin Zimbabwe zichzelf heeft gebracht, is in dit Parlement genoegzaam bekend. Ze confronteert ons met de grenzen van ons kunnen. Het dichtdraaien van de hulpkraan zou enkel de kwetsbaarsten treffen, maar het is het enige middel van dit Parlement waarmee we echt druk kunnen uitoefenen op het Zimbabwaanse bewind.
Zijn er andere middelen te vinden? Wat dat aangaat, zou ik willen verwijzen naar paragraaf 8 van de ontwerpresolutie waarin wordt geopperd Zimbabwe uit te sluiten van deelname aan het Wereldbekertournooi 2010. In tegenstelling tot mijn collega’s vind ik dat een goed idee. Ik zou graag horen hoe de Commissie hierover denkt.
Deze week nog hebben wij getuige kunnen zijn van de verbroedering en vriendschap die van internationaal voetbal uitgaat. Mijn team – Schotland – was in Litouwen en ik twijfel er niet aan dat er een aantal vriendschappen zijn gesloten. Echter, deelname is niet zomaar een recht, maar een voorrecht. Uitsluiting van deelname aan de Wereldbeker 2010 zou de internationale afkeer van het bewind van de heer Mugabe onderstrepen, zonder de bevolking van Zimbabwe te treffen. Het zou echter geenszins onopgemerkt blijven in dat voetbalgekke land. Het lijkt mij een positief en bruikbaar idee. Ik zou graag horen hoe de commissaris erover denkt.
Koenraad Dillen (NI). – Collega's, mijnheer de Voorzitter, de schrijnende mensenrechtensituatie in Zimbabwe, dat weten we allemaal, is al langer dan vandaag een dringende kwestie en het is ook niet de eerste keer dat ze wordt geagendeerd in dit Parlement. Hoeveel jaar is de marxistische dictator Mugabe nu al bezig met zijn racistisch beleid jegens de blanke boeren in zijn land? Ongestraft voert hij een beleid van etnische zuivering, waarvan in de eerste plaats de overgrote meerderheid van de zwarte bevolking van Zimbabwe het slachtoffer is.
Ooit was Zimbabwe immers een landbouwland dat als een der weinige landen ten zuiden van de Sahara zijn landbouwproducten kon exporteren. Mugabe heeft met zijn waanzin de ellende onder zijn eigen volk gecreëerd. De landbouw stort in elkaar en de hongersnood grijpt om zich heen.
Het wordt hoog tijd dat er effectief tegen die man wordt opgetreden. Net zoals Charles Taylor van Liberia moet Mugabe door de internationale gemeenschap als een misdadiger tegen de menselijkheid behandeld worden en ter verantwoording worden geroepen. Ook in Afrika mag geen politiek van twee maten en twee gewichten worden gevoerd.
John Attard-Montalto (PSE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, het lijkt wel alsof de Europese Unie hoe langer hoe machtelozer staat tegenover bepaalde dictaturen.
Het is hemeltergend dat een prachtig land als Zimbabwe heeft kunnen afglijden tot de huidige toestand, terwijl wij, afgezien van de handvol maatregelen die wij hebben getroffen om de dictatuur van de heer Mugabe te bestrijden, enkel toekijken. We bespreken wat er gebeurt en misschien geven we de daders en hun naasten een reisverbod, en denken daarmee de mensen te helpen die in de hoek zitten waar de klappen vallen: niet alleen de blanken maar ook een aanzienlijk deel van de oorspronkelijke zwarte bevolking van Zimbabwe. Het zou eens tijd worden dat we in kwamen en de daad bij het woord voegden.
Ryszard Czarnecki (NI). – (PL) Mijnheer de Voorzitter, onze Oostenrijkse collega heeft gelijk als zij zegt dat het niet voor het eerst is dat wij het in dit Parlement over Zimbabwe hebben. Het is zo langzamerhand een gebed zonder einde en Zimbabwe breekt in vele opzichten wereldrecords met zijn werkloosheidspercentage van 70 procent, het hoogste inflatiecijfer ter wereld, 3 200 aidsdoden per week en het laagste opkomstpercentage bij verkiezingen, namelijk 15 procent.
Vier miljoen mensen in dat land worden met de hongerdood bedreigd. De situatie stelt de hele wereld, ook de Europese Unie, voor een uitdaging. Ik hoop dat wij het deze keer niet slechts bij woorden laten en ik sluit mij aan bij de heer Rueda, onze Spaanse collega, die zojuist gezegd heeft dat we niet met twee maten moeten meten. We moeten zonder meer Zimbabwe noemen, maar daar mag het niet bij blijven, want ook in andere landen worden fundamentele mensenrechten geschonden en we moeten er voortdurend voor waken dat we met twee maten meten. Het is goed dat het Parlement weer over deze kwestie debatteert, maar laten we hopen dat het voor het laatst is.
Franco Frattini, vice-voorzitter van de Commissie. (IT) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, de Europese Commissie houdt nauwlettend de gebeurtenissen in Zimbabwe in de gaten en we maken ons steeds grotere zorgen over de verslechtering van de politieke situatie, maar in het bijzonder over de economische en maatschappelijke situatie die personen, zowel burgers als inwoners, treft.
Op basis van de situatie die we vandaag de dag zien – en omdat er door de Zimbabwaanse regering onvoldoende gepaste maatregelen zijn genomen, of zelfs helemaal geen, om op een serieuze manier de democratische crisis, de bescherming van de rechten en de tragische economische crisis aan te pakken – is iedere mogelijke versoepeling of afschaffing van maatregelen die door de Europese Unie ten aanzien van Zimbabwe zijn ingesteld onbespreekbaar: beter gezegd, we peinzen er niet over!
De Europese Unie verandert haar houding ten aanzien van Zimbabwe niet en deze vastberaden houding is onlangs door mijn collega Louis Michel nogmaals bevestigd tijdens besprekingen met de autoriteiten van Zimbabwe. Hij benadrukte dat de Commissie absoluut vastberaden is om een actieve rol te blijven spelen in het doorbreken van de vicieuze cirkel. Tegelijkertijd mogen we geen van de voorwaarden die we hebben ingesteld opgeven, vooral niet de democratische regels die opnieuw ingesteld zijn voor het dagelijks leven van de burgers. Hetgeen gezegd is, bevestigt onze bezorgdheid.
Ik heb aandachtig en geboeid geluisterd naar het idee om Zimbabwe uit te sluiten van het Wereldkampioenschap voetbal in 2010. U weet allen dat een beslissing als deze overgenomen zal worden door de wereldvoetbalbond (FIFA). Maar dit gezegd hebbende, denk ik persoonlijk dat we dit idee serieus moeten nemen en ook bespreekbaar moeten maken binnen de lidstaten en de wereldvoetbalbond. Ik kan nu nog niet zeggen of we hiermee het doel van bepaalde Parlementsleden bereiken, maar ik kan wel zeggen dat ik mijn collega-commissarissen de heer Michel en mevrouw Ferrero-Waldner zal informeren over dit idee. Dit vraagstuk verdient het om serieus in behandeling te worden genomen.
Natuurlijk is er nog een ander aspect: zoals ik al eerder aangaf, hoopt Europa dat Zimbabwe de weg terugvindt naar herstel van de voorwaarden die gelden voor een democratisch leven en economische groei. Het spreekt voor zich dat wij bereid zijn om bepaalde routes uit te stippelen, bijvoorbeeld met het oog op het tiende prioriteitenprogramma voor het Europees Ontwikkelingsfonds waarbinnen specifieke mogelijkheden liggen, maar we mogen nu niet nalaten om Zimbabwe een heldere voorwaarde op te leggen: zolang het niet de juiste weg naar democratie inslaat, kunnen wij onze vastberaden houding niet veranderen.
Tegelijkertijd is de Commissie serieus in gesprek met de omliggende landen van Zimbabwe, met name met de leden van de Gemeenschap voor ontwikkeling van Zuid-Afrikaanse landen en met de regering van Zuid-Afrika. Ik ben het eens met hetgeen ik heb vernomen, namelijk dat we deze omliggende landen steeds zullen oproepen om zich nog meer in te zetten.
We staan achter de initiatieven van de Verenigde Naties en naar mijn mening is het belangrijk dat de aangewezen Afrikaanse staats- en regeringshoofden druk uitoefenen op de Zimbabwaanse regering om de politieke en humanitaire omstandigheden eindelijk te verbeteren en de weg vrij te maken voor nationale verzoening.
Intussen maken we ons ernstige zorgen om de mensen. Het is duidelijk dat, terwijl enerzijds onze houding jegens de Zimbabwaanse regering onwrikbaar is, we anderzijds moeten proberen directe hulp te verlenen aan de bevolking. Die kan namelijk ook niets doen aan het regime dat hen berooft van hun vrijheid en ook van hun economische middelen. Ik kan bevestigen dat commissaris Louis Michel voornemens is om de steun voort te zetten en ook financiële steun te verlenen aan projecten binnen de sociaal-economische sectoren, aan medische ondersteuning en aan de rol van de organisaties in de praktijk. Ik wil erop wijzen dat de rol van het Rode Kruis te allen tijde gefaciliteerd en aangemoedigd moet worden, net als de projecten die betrekking hebben op bestuur, democratie en respect voor de mensenrechten en de rechtstaat. Naar onze mening dient de directe hulpverlening aan de bevolking van Zimbabwe binnen al deze sectoren voortgezet te worden.