Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη Μολδαβία (Υπερδνειστερία) και τη Γεωργία (Νότια Οσετία).
Paula Lehtomäki, Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι πρόσφατες εξελίξεις στη γεωγραφική και πολιτική κατάσταση της Μολδαβίας είχαν αντίκτυπο στον κύριο χαρακτήρα της σύγκρουσης της Υπερδνειστερίας. Η πρωτοβουλία της Ουκρανίας για την επίλυση της σύγκρουσης στην Υπερδνειστερία μετά την Πορτοκαλί Επανάσταση, η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και οι δραστηριότητες της Αποστολής της ΕΕ για τη Συνοριακή Βοήθεια (EUBAM) ενίσχυσαν την ενότητα της Μολδαβίας. Η Υπερδνειστερία αντέδρασε σε αυτό με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στις 17 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με τις αρχές της Υπερδνειστερίας, το δημοψήφισμα κατέληξε με τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών υπέρ της ανεξαρτησίας και της ένταξης στη Ρωσία.
Η διεθνής κοινότητα, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν αναγνώρισε αυτό ή τα προηγούμενα δημοψηφίσματα στην Υπερδνειστερία. Τούτο εκφράστηκε ξεκάθαρα στη δήλωση της Προεδρίας εκ μέρους της ΕΕ στις 18 Σεπτεμβρίου καθώς και στις θέσεις της ΕΕ, όπως αυτές εκφράστηκαν στη συνάντηση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης τον Σεπτέμβριο και στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη τον Ιούλιο. Στη δήλωσή της, η ΕΕ καταδίκασε το δημοψήφισμα, θεωρώντας ότι αντιβαίνει στην περιφερειακή ολοκλήρωση της Μολδαβίας και στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυριαρχία της. Επιπλέον, η ΕΕ ανοικτά αμφισβήτησε την ιδέα ότι η έκβαση του δημοψηφίσματος της Υπερδνειστερίας εξέφραζε πράγματι τη βούληση των πολιτών.
Η ΕΕ συζήτησε επίσης επανειλημμένως με τη Ρωσία για το δημοψήφισμα. Μολονότι οι δημόσιες δηλώσεις στις οποίες προέβη η Ρωσία έδωσαν τροφή για άλλες ερμηνείες, η Ρωσία διαβεβαίωσε την Ένωση ότι σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας και αρνήθηκε ότι υποστηρίζει το δημοψήφισμα.
Οι δραστηριότητες της EUBAM αποτελούν παράδειγμα του τρόπου με τον οποίον η Ένωση μπορεί να παράσχει τη μέγιστη δυνατή στήριξη στη διαδικασία επίλυσης της σύγκρουσης στην Υπερδνειστερία και γενικότερα να φέρει τον έλεγχο των συνόρων μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας πλησιέστερα στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Τόσο η Μολδαβία όσο και η Ουκρανία επέδειξαν ευγνωμοσύνη για τη μεταφορά τεχνογνωσίας στις συνοριακές τους αρχές. Είναι βασικό για τις προσπάθειες επίλυσης της σύγκρουσης ότι η EUBAM έπρεπε να έχει συμβάλει ώστε η εποπτεία του ξένου εμπορίου της Υπερδνειστερίας να περάσει στον έλεγχο των μολδαβικών αρχών. Αυτό, επίσης, συμβάλλει στην εθνική ενότητα της Μολδαβίας. Η απόφαση της Ουκρανίας να ξεκινήσει τον Μάρτιο την εφαρμογή του πρωτοκόλλου τελωνειακής συνεργασίας μεταξύ Ουκρανίας και Μολδαβίας συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση των προοπτικών της EUBAM.
Τα ίδια τα ενδιαφερόμενα μέρα έχουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στην ειρηνευτική διαδικασία στην Υπερδνειστερία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ελπίζει ότι τα μέρη που συμμετέχουν στην ειρηνευτική διαδικασία θα επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οι προοπτικές της ΕΕ για αποτελεσματική συμβολή στη διαδικασία ενισχύονται από τον Ειδικό Εκπρόσωπο της Ένωσης, ο οποίος συμμετέχει στην επίλυση της σύγκρουσης στην Υπερδνειστερία σύμφωνα με συμπεφωνημένους πολιτικούς στόχους της ΕΕ και σε στενή συνεργασία με τον ΟΑΣΕ.
Το σχέδιο δράσης της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτνίασης μεταξύ ΕΕ και Μολδαβίας είναι το μέσο που θα επιτρέψει στην Ένωση να παράσχει συγκροτημένη, μακροπρόθεσμη στήριξη στη Μολδαβία. Ο απώτερος στόχος, η πορεία της Μολδαβίας προς ένα πολιτικώς και οικονομικώς σταθερό κράτος μπορεί να είναι το κλειδί στην επίλυση της σύγκρουσης στην Υπερδνειστερία. Για να το επιτύχει αυτό, η Μολδαβία πρέπει, λόγου χάρη, να βελτιώσει τη διοικητική της ικανότητα, να ξεριζώσει τη διαφθορά και να διαμορφώσει πρόσφορο επενδυτικό κλίμα. Η Μολδαβία πρέπει να γίνει ελκυστική τόσο για τους ξένους επενδυτές όσο και για τις επιχειρήσεις της Υπερδνειστερίας. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να στηρίξει τη Μολδαβία σε αυτές της τις προσπάθειες.
Θα προχωρήσω τώρα στο άλλο θέμα της συζήτησής μας. Πρέπει να πούμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ανησυχεί εξαιρετικά για τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας. Αυτή η κρίση επιδεινώνει επίσης την κατάσταση στις ζώνες των συγκρούσεων με αποσχιστικές τάσεις στη Γεωργία, στη Νότιο Οσετία και στην Αμπχαζία. Στην άτυπη σύνοδο κορυφής του Λάχτι την περασμένη Παρασκευή, ο Πρόεδρος Πούτιν προειδοποίησε μάλιστα ότι η κατάσταση ενδέχεται να κλιμακωθεί σε αιματοχυσία. Κατηγόρησε τη Γεωργία ότι προετοιμάζεται για πόλεμο. Στα συμπεράσματά της, της 17ης Οκτωβρίου, η ΕΕ έκανε έκκληση τόσο προς τη Ρωσία όσο και προς τη Γεωργία να καταβάλουν τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια όχι μόνο για τη βελτίωση των διμερών τους σχέσεων αλλά και για την επικέντρωση των προσπαθειών τους στην εξεύρεση ειρηνικής διευθέτησης των συγκρούσεων. Η Ένωση παρώθησε επίσης τα μέρη να συμμορφωθούν πλήρως με τις προηγούμενες συμφωνίες.
Η τρέχουσα κατάσταση στη Νότιο Οσετία είναι τεταμένη. Στις 12 Νοεμβρίου θα διεξαχθεί δημοψήφισμα στην περιοχή με σκοπό την εδραίωση της ανεξαρτησίας της. Όπως συνέβη και με το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία στην Υπερδνειστερία, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αναγνωρίζει αυτό το δημοψήφισμα, το οποίο ενδέχεται να αυξήσει περαιτέρω την ένταση στην περιοχή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεθνής κοινότητα βοηθούν στην επίλυση των συγκρούσεων στη Γεωργία με πολλούς τρόπους. Μέσω του καθεστώτος παρατηρητή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην κοινή επιτροπή ελέγχου, τον μηχανισμό επίλυσης συγκρούσεων για τη Νότιο Οσετία. Σε πολλές περιπτώσεις η Γεωργία εξέφρασε την επιθυμία για περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ. Θέλει επίσης την αλλαγή της μορφής της Κοινής Επιτροπής Ελέγχου με την εμπλοκή της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά το παράδειγμα του μοντέλου 5+2 της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Υπερδνειστερία. Πιο πρόσφατα, η Γεωργία απηύθυνε έκκληση για τη συνέχιση των διμερών διαπραγματεύσεων Γεωργίας-Νότιας Οσετίας.
Επιπροσθέτως, η Γεωργία ζητεί την αντικατάσταση των ειρηνευτικών δυνάμεων της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, οι οποίες στην πράξη αποτελούνται στο σύνολό τους από Ρώσους, με διεθνή επιχείρηση τόσο στη Νότιο Οσετία όσο και στην Αμπχαζία, με ειδική έμφαση στα αστυνομικά καθήκοντα. Το κοινοβούλιο της Γεωργίας και η κυβέρνησή της είναι της γνώμης ότι αυτά τα στρατεύματα δεν εκπληρώνουν την εντολή τους και ότι γεννώνται ερωτηματικά σχετικά με τη συνέχιση της παρουσίας τους.
Η ΕΕ διεξάγει επί του παρόντος εσωτερικές συζητήσεις για το ζήτημα της ενίσχυσης του ρόλου της, η Γεωργία όμως ενδέχεται να τρέφει ανέφικτες προσδοκίες από την Ένωση. Η ΕΕ ενθαρρύνει τους ηγέτες της Γεωργίας να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Οι βιαστικές αποφάσεις για την ειρηνευτική διαδικασία στη Νότιο Οσετία και στην Αμπχαζία καλύτερα να αποφεύγονται, διότι ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την παρουσία των Ηνωμένων Εθνών και του ΟΑΣΕ στην περιοχή. Αυτό, με τη σειρά του, θα οδηγήσει σε κενό στις περιοχές. Η Γεωργία πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αποφυγή προσφυγής στη βία.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Επιτροπή συνεισέφεραν σε μεγάλο βαθμό στη διάσκεψη δωρητών για την οικονομική ανάκαμψη στη Νότιο Οσετία, η οποία πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο. Η διάσκεψη πραγματοποιήθηκε βάσει μιας μελέτης εκτίμησης των αναγκών, την οποία εκπόνησε ο ΟΑΣΕ. Το φθινόπωρο θα ξεκινήσει ένα σημαντικό διεθνές πρόγραμμα για την οικονομική ανάκαμψη με τη χρησιμοποίηση πόρων, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στη διάσκεψη.
Η Ρωσία καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τόσο στη Νότιο Οσετία όσο και στην Αμπχαζία. Η στήριξη της Ρωσίας απαιτείται προκειμένου να επιτευχθούν αποτελέσματα στις ειρηνευτικές διαδικασίες. Το τελευταίο σκάνδαλο κατασκοπίας, όμως, επιδείνωσε δραματικά τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας. Η ΕΕ επανειλημμένως έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα στους ηγέτες των δύο χωρών, πιο πρόσφατα στον Πρόεδρο Πούτιν στο Λάχτι, σχετικά με τη σημασία της εξομάλυνσης των σχέσεων, προσέφερε δε και τις υπηρεσίες της προκειμένου να συμβάλει στην επανέναρξη του διαλόγου.
Στα τέλη Οκτωβρίου, η ΕΕ θα διεξαγάγει εσωτερικές συζητήσεις αναφορικά με την πρόοδο του ρόλου της στην επίλυση των συγκρούσεων στη Γεωργία. Ο Ειδικός Εντεταλμένος της ΕΕ Semneby καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του πολιτικού διαλόγου μεταξύ ΕΕ και Γεωργίας. Ενδέχεται επίσης να μπορέσει να προωθήσει την αποκατάσταση των επαφών μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας. Κατά την επίσκεψή της στην Τυφλίδα στις 2 Οκτωβρίου η Τρόικα της ΕΕ δήλωσε επίσης ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να βοηθήσει τη Γεωργία στην επίλυση των συγκρούσεών της μέσω της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτνίασης. Μόλις εκπονήθηκε ένα κοινό σχέδιο δράσης της ΕΠΓ μεταξύ ΕΕ και Γεωργίας, το οποίο το Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Γεωργίας θα εγκρίνει επισήμως στη συνεδρίασή του στις Βρυξέλλες στις 14 Νοεμβρίου. Το σχέδιο δράσης της ΕΠΓ περιέχει επίσης ξεχωριστό τμήμα για την επίλυση των συγκρούσεων στη Γεωργία.
Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, μετά την τελευταία μας συζήτηση σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις, στις οποίες μόλις αναφέρθηκε η Προεδρεύουσα κ. Lehtomäki.
Επισκέφθηκα τον νότιο Καύκασο στις αρχές Οκτωβρίου ως μέλος της Τρόικας, κατά την οριστικοποίηση των σχεδίων δράσης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας με τις τρεις χώρες της περιοχής. Τα εν λόγω σχέδια δράσης αναμένεται πλέον να υπογραφούν και να επικυρωθούν τον Νοέμβριο. Φρονώ δε ότι αποτελούν τη βάση για ισχυρή επιχειρησιακή συνεργασία.
Προτού αναφερθώ στην παροχή κοινοτικής στήριξης, θεωρώ ότι είναι σημαντικό να αναλογιστούμε επίσης τον αντίκτυπο των σχέσεών μας με τη Ρωσία. Τους τελευταίους μήνες, παρακολουθήσαμε την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου στη Μολδαβία, την απαγόρευση των εισαγωγών οίνου και νερού από τη Μολδαβία και τη Γεωργία, την παροχή de facto στήριξης στην Υπερδνειστερία κατά το δημοψήφισμα, καθώς και την έντονη αντίδραση στην απέλαση ρώσων στρατιωτικών από τη Γεωργία.
Τα θέματα αυτά εθίγησαν ενώπιον του Προέδρου Πούτιν στο Λάχτι, ενώ έθιξα προσωπικά ορισμένα από αυτά τα θέματα στον Υπουργό Εξωτερικών Lavrov πριν από λίγες ημέρες στη Μόσχα. Η προσεχής συνεδρίαση του Μονίμου Συμβουλίου Εταιρικής Σχέσης των Υπουργών Εξωτερικών στις 3 Νοεμβρίου και η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας στις 24 Νοεμβρίου στο Ελσίνκι θα επιτρέψουν τη διεξαγωγή περαιτέρω συζητήσεων επί των εν λόγω θεμάτων.
Επιτρέψτε μου επίσης να αναφέρω ότι ο ΟΑΣΕ διαδραμάτισε πολύ χρήσιμο ρόλο, καθώς αρνήθηκε να αποστείλει παρατηρητές και να αναγνωρίσει το δημοψήφισμα στην Υπερδνειστερία, ενώ συνέβαλε στην επιστροφή των ρώσων αξιωματικών από τη Γεωργία στη Ρωσία.
Θα αναφερθώ τώρα πιο συγκεκριμένα στη Μολδαβία και την Υπερδνειστερία, και στη συνέχεια θα αναφερθώ στη Γεωργία. Θέλω επίσης να υπογραμμίσω την πολύ επιτυχημένη αποστολή συνοριακής συνδρομής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο ως προς την εφαρμογή νέου τελωνειακού καθεστώτος μεταξύ της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Για το πρόγραμμα αυτό διατέθηκαν 20 εκατ. ευρώ για δύο χρόνια, ενώ περισσότεροι από 70 τελωνειακοί και συνοριοφύλακες αποσπάστηκαν από τα κράτη μέλη μας. Όλες οι μεγάλες εταιρείες της Υπερδνειστερίας έχουν τώρα εγγραφεί στο Κισινάου και λειτουργούν υπό το νέο καθεστώς. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η καταπολέμηση της τελωνειακής απάτης θα μειώσει δραστικά τα παράνομα έσοδα που καρπώνεται σήμερα η ηγεσία της Υπερδνειστερίας.
Παρότι αισθανόμαστε ικανοποίηση για την επανάληψη, προσφάτως, των συνομιλιών υψηλού επιπέδου μεταξύ της Ρωσίας και της Μολδαβίας, μας ανησυχεί η στήριξη που προσφέρει η Ρωσία στην ηγεσία της Υπερδνειστερίας. Με πρόσφατη δήλωσή του, ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Lavrov ζήτησε την «πολιτική αναγνώριση του αποτελέσματος» του δημοψηφίσματος στην Υπερδνειστερία, το οποίο δεν έχουν αναγνωρίσει ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε ο ΟΑΣΕ. Νομίζω ότι αυτό μπορεί να περιπλέξει τις προσπάθειες επίλυσης της διαμάχης.
Μας ανησυχεί επίσης η εμμονή της Υπερδνειστερίας και της Ρωσίας στην ανάγκη θέσπισης ενός πρωτοκόλλου διαμετακόμισης μεταξύ της Μολδαβίας και της Υπερδνειστερίας στο οποίο η τελευταία θα αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητος διεθνής οικονομικός παράγοντας. Το θέμα αυτό αποτελεί πρόσκομμα στις συνομιλίες για τη διευθέτηση της αντιπαράθεσης, οι οποίες συνεχίζονται μετά από σιωπή η οποία διήρκεσε για περισσότερο από ένα εξάμηνο, αν και όχι κατά το πρότυπο 5+2, αλλά με τους διαμεσολαβητές μόνον, οι οποίοι έρχονται χωριστά σε επαφή με τις δύο πλευρές, με άλλα λόγια 5+1.
Αυτή η στάση είναι απαράδεκτη, όπως έχουμε επανειλημμένα καταστήσει σαφές στη Ρωσία. Επιπλέον, οι εξελίξεις στην περιοχή, καθώς το σύνολο των μεγάλων επιχειρήσεων της Υπερδνειστερίας συνεργάζονται τώρα νομίμως με το Κισινάου, καταδεικνύουν ότι μια τέτοια στάση απέχει όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα. Μας είχε ανησυχήσει επίσης το ενδεχόμενο αλλαγής στάσης της ουκρανικής κυβέρνησης σε αυτό το ζήτημα. Αισθάνθηκα ιδιαίτερη ικανοποίηση όταν ο πρωθυπουργός Yanukovich με διαβεβαίωσε για την αδιάπτωτη στήριξη της ουκρανικής κυβέρνησης. Θα συνεχίσουμε να υπογραμμίζουμε τη σημασία της συνεργασίας με την Ουκρανία κατά την προσεχή διάσκεψη κορυφής στο Ελσίνκι σε λίγες ημέρες.
Ορισμένοι ανέφεραν τις συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη για σιδηροδρομικά θέματα μεταξύ της Μολδαβίας και της Ουκρανίας ως περαιτέρω ένδειξη για το ενδεχόμενο αλλαγής στάσης της Ουκρανίας. Αυτό, όμως, δεν επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις. Ενθαρρύνουμε, συνεπώς, και τις δύο πλευρές να αναζητήσουν μια αμοιβαία επωφελή λύση σε αυτή την κατάσταση το ταχύτερο δυνατόν.
Η παρουσία μας στην περιοχή μέσω της αποστολής συνοριακής συνδρομής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μας προσφέρει ένα θαυμάσιο μέσο για την παρακολούθηση της κατάστασης και την παροχή συμβουλών και ενίσχυσης στις δύο πλευρές. Επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι, στο πλαίσιο του νέου μέσου της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, θα προσφέρουμε σημαντικά αυξημένη χρηματοδότηση στη Μολδαβία. Θα της προσφέρουμε επίσης δάνειο, στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, ώστε να την βοηθήσουμε να αντιμετωπίσει την κρίση που δημιούργησε η αύξηση των τιμών της ενέργειας και η ρωσική απαγόρευση στις εξαγωγές οίνου από τη Μολδαβία.
Μας ανησυχεί πάρα πολύ η κρίση στις σχέσεις μεταξύ της Γεωργίας και της Ρωσίας, ιδίως η συνεχιζόμενη ένταση μεταξύ των δύο χωρών. Μας ανησυχεί ιδιαιτέρως η απέλαση μεγάλου αριθμού Γεωργιανών από τη ρωσική επικράτεια, η οποία φαίνεται να έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις δεσμεύσεις της Ρωσίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, του 1975. Έθιξα επίσης προσφάτως αυτό το ζήτημα στον κ. Lavrov.
Η Γεωργία φέρει επίσης μέρος της ευθύνης. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στη Γεωργία στο πλαίσιο της αποστολής της τρόικας, κάλεσα τον Πρόεδρο Saakashvili να επιδείξει σύνεση και τον ενθάρρυνα να επιδιώξει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Επιτρέψτε μου να πω κάτι τελευταίο σχετικά με τη Νότια Οσετία. Μου προκαλεί απογοήτευση το γεγονός ότι η πρόσφατη συνεδρίαση της Μικτής Επιτροπής Ελέγχου για τη Νότια Οσετία δεν κατέληξε σε κάποιο αποτέλεσμα. Κατανοούμε την επιθυμία της Γεωργίας να ανανεωθεί και να αναθεωρηθεί η σύνθεση της Μικτής Επιτροπής Ελέγχου· όμως, πρέπει να επιτευχθεί πλήρης εκμετάλλευση των υφιστάμενων ειρηνευτικών μηχανισμών πριν από την εφαρμογή νέων μηχανισμών, ενώ η πρόσφατη μελέτη εκτίμησης αναγκών και η διεθνής διάσκεψη δωρητών τον Ιούνιο του 2006 καταδεικνύουν ότι υπάρχουν περιθώρια εποικοδομητικού διαλόγου. Εκφράζουμε δε την ικανοποίησή μας για τη συνέχιση αυτού του προγράμματος αποκατάστασης, παρά την τρέχουσα κρίση.
Προσφέραμε σημαντική χρηματοδοτική συμβολή αποβλέποντας στην επίτευξη ειρηνικής διευθέτησης, περιλαμβανομένης της εφαρμογής προγράμματος οικονομικής ανασυγκρότησης αξίας 9,5 εκατ. ευρώ στη Νότια Οσετία. Επιπλέον πόροι για την ανασυγκρότηση έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο του νέου προγράμματος χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΚ για την περίοδο 2007-2010.
Θεωρώ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά οφείλει να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στη στήριξη της όποιας ειρηνικής διευθέτησης. Ωστόσο, η πιο άμεση ανάγκη είναι να εξομαλυνθούν και πάλι οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Γεωργίας, να επανέλθουν στο πλαίσιο της διπλωματίας. Οπωσδήποτε, πάντως, θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Laima Liucija Andrikienė, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αύριο θα διενεργηθεί ψηφοφορία σχετικά με την πρόταση ψηφίσματος για την περιοχή της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία. Γνωρίζουμε ότι η Μολδαβία είναι η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης. Τον Σεπτέμβριο διενεργήθηκε «δημοψήφισμα» στην περιοχή της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία, το οποίο αφορούσε το ενδεχόμενο προσχώρησης της περιοχής στη Ρωσική Ομοσπονδία. Το εν λόγω δημοψήφισμα και το αποτέλεσμά του δεν έγιναν δεκτά από τη διεθνή κοινότητα και η σύγκρουση μεταξύ της αποσχιστικής τοπικής κυβέρνησης της Υπερδνειστερίας και της κεντρικής κυβέρνησης της Μολδαβίας συνέβαλε σημαντικά στην αστάθεια της χώρας συνολικά και της οικονομικής και κοινωνικής της ανάπτυξης.
Στις αρχές του έτους, οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το καθεστώς της Υπερδνειστερίας κατά το πρότυπο 5+2 οδηγήθηκαν σε αποτυχία, καθώς οι αρχές της Υπερδνειστερίας υποχώρησαν από τις διαπραγματεύσεις. Λαμβάνουμε, άλλωστε, υπόψη το γεγονός ότι η λεγόμενη ειρηνευτική ρωσική δύναμη εξακολουθεί να βρίσκεται στην Υπερδνειστερία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οφείλουμε να καταγγείλουμε το λεγόμενο δημοψήφισμα στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, το οποίο καταστρατηγεί τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας και το οποίο μπορεί να θεωρηθεί πρόκληση η οποία ενισχύει την υπάρχουσα ένταση και υπονομεύει την προοπτική ειρηνικής διευθέτησης του προβλήματος.
Οφείλουμε επίσης να καλέσουμε τη Ρωσία να σταματήσει τη στήριξη που προσφέρει στο καθεστώς της Υπερδνειστερίας, η οποία απειλεί την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας, και να αποσύρει τα στρατεύματα και τον οπλισμό της από το έδαφος της Μολδαβίας, κατ’ εφαρμογή της απόφασης που ελήφθη κατά τη διάσκεψη κορυφής του ΟΑΣΕ το 1999.
Εκφράζουμε δε την ιδιαίτερη λύπη μας για την απουσία ουσιαστικής προόδου στις συνομιλίες σχετικά με τη διευκόλυνση των θεωρήσεων και τη συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να επιταχύνουν τη διαδικασία, επιτυγχάνοντας τη σύναψη συμφωνίας διευκόλυνσης των θεωρήσεων με τη Μολδαβία και διασφαλίζοντας την εφαρμογή της, καθόσον η τρέχουσα κατάσταση είναι άδικη και συνιστά διάκριση, δεδομένου ότι πολίτες της Υπερδνειστερίας με ρωσικά διαβατήρια επωφελούνται από τη δυνατότητα να μεταβαίνουν στην ΕΕ πιο εύκολα από τους Μολδαβούς.
Jan Marinus Wiersma, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, αντιμετωπίζουμε μια σειρά από συνεχιζόμενες, «παγωμένες» συγκρούσεις στην κοινή γειτονιά που μοιράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη Ρωσία. Δυστυχώς, είναι προφανές επί χρόνια ότι δεν έχουμε σημειώσει καμία πρόοδο στην κατεύθυνση της επίλυσής τους, παρά τη δέσμευση της ΕΕ για μια διαπραγματευόμενη πολιτική λύση εντός ενός πολυμερούς πλαισίου.
Παρακολουθούμε τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή αυτή με μεγάλη ανησυχία, δεδομένου ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί ενδεχόμενη κλιμάκωση. Στις 17 Σεπτεμβρίου, διεξήχθη δημοψήφισμα στην Υπερδνειστερία για την απόσχιση από τη Μολδαβία, ενώ, την περασμένη εβδομάδα, η ένταση μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας αναφορικά με το καθεστώς της Νοτίου Οσετίας κλιμακώθηκε σε μείζονα διπλωματική κρίση. Και τα δύο γεγονότα δεν συνάδουν με τη δέσμευση για την εξεύρεση πολιτικής λύσης σε αυτές τις συγκρούσεις στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ. Πιστεύω ότι η ΕΕ πρέπει να τηρήσει πιστά ένα σχέδιο διαπραγματεύσεων σε πολυμερές πλαίσιο, όπου η εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας και της Γεωργίας πρέπει να θεωρούνται δεδομένες.
Καταδικάζουμε απερίφραστα μονομερείς ενέργειες, όπως είναι η διοργάνωση δημοψηφίσματος ή δήθεν δημοψηφίσματος, διότι δεν είδαμε κάποια απόδειξη δημοκρατικού δημοψηφίσματος σε ελεύθερο και ανοικτό περιβάλλον. Η επανειλημμένη χρήση απειλητικής πολιτικής ρητορικής ή η μονομερής ανακοίνωση κυρώσεων είναι εξίσου αντιπαραγωγικές. Δεν μας φέρνουν βήμα πλησιέστερα σε μια λύση και αναχαιτίζουν την προσπάθεια την οποία καταβάλλει η διεθνής κοινότητα προκειμένου να ενθαρρύνει τα μέρα να ομονοήσουν. Πρέπει να καταστεί σαφές σε όλους τους εμπλεκόμενους ότι μια βιώσιμη λύση μπορεί να βασιστεί μόνο σε πολιτικό διάλογο, με την τήρηση της δημοκρατίας στις ενδιαφερόμενες χώρες και περιοχές.
Σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί αναγκαία επένδυση να δοθεί μια τονωτική ένεση σε αυτή τη διαδικασία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να επιλύσει αυτές τις συγκρούσεις από μόνη της. Αφ’ ης στιγμής αποφασίζουμε υπέρ μιας πολυμερούς στρατηγικής, πρέπει να αναμένουμε λογικά από τα λοιπά εμπλεκόμενα μέρη να κινούνται εντός αυτών των πλαισίων και να προσυπογράψουν προηγούμενες συμφωνίες, όπως αυτή της Κωνσταντινούπολης το 1999. Επιπλέον, προσμένουμε από τη Ρωσία να επιδείξει μια κάποια αυτοσυγκράτηση, αφού διαδραματίζει καίριο ρόλο σε κάθε μια από αυτές τις συγκρούσεις. Η ενεργός στήριξη της Ρωσίας προς το καθεστώς της Υπερδνειστερίας και προς τα δημοψηφίσματα, καθώς και η στήριξη προς το αποσχιστικό κίνημα στη Νότιο Οσετία και στην Αμπχαζία δεν εμπίπτουν, δυστυχώς, σε αυτή την κατηγορία.
Jelko Kacin, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (SL) Ως αναπληρωτής επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Μολδαβίας, παρακολουθώ προσεχτικά τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο μέρος του κόσμου. Το αντισυνταγματικό και διεθνώς μη αναγνωρισμένο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Υπερδνειστερίας, το οποίο διεξήχθη πρόσφατα σε αυτήν την περιφέρεια, αποτέλεσε σοβαρή οπισθοδρόμηση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Στις 10 Οκτωβρίου, η Υπερδνειστερία απέρριψε ένα συμβιβαστικό σχέδιο, το οποίο κατέθεσε ο ΟΑΣΕ, υπό την ηγεσία του βέλγου Υπουργού Εξωτερικών, κ. Karel de Gucht. Το προτεινόμενο σχέδιο προέβλεπε τη χορήγησε σε ολόκληρη την Υπερδνειστερία ενός σχετικώς ανεξάρτητου ή ημι-αυτόνομου καθεστώτος εντός μιας μολδαβικής ομοσπονδίας. Προσωπικά, λυπούμαι για την απόρριψη αυτού του συμβιβασμού, διότι χάθηκε μια ευκαιρία για τη δημιουργία ειρήνης και σταθερότητας στο σύνολο αυτής της ασταθούς περιοχής. Αντ’ αυτού, το αδιέξοδο μεταξύ Υπερδνειστερίας και Μολδαβίας θα συνεχίσει να απειλεί τόσο την πολιτική όσο και την οικονομική σταθερότητα σε αυτό το μέρος της Ευρώπης.
Με την ένταξη της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007, τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εκτείνονται μέχρι τη Μολδαβία, συνεπώς, είναι προς το ζωτικό συμφέρον μας να αφιερώσουμε τον αναγκαίο χρόνο, την ενέργεια και τη δέσμευση στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Τέλος, θέλω να καλέσω το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ρίξουν το ειδικό πολιτικό βάρος τους για την έναρξη νέων διαπραγματεύσεων. Ομοίως, καλώ την Tiraspol να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να θέσει τέρμα στις παρελκυστικές τακτικές της. Ταυτόχρονα, καλώ επίσης τη Μόσχα να ασπαστεί πιο προοδευτικές πολιτικές για τη διευθέτηση αυτής της διένεξης, διότι μια πιο εποικοδομητική προσέγγιση εκ μέρους της θα καταδείξει ότι η Ρωσία όντως επιδιώκει να θεσπίσει μια υπεύθυνη και αξιόπιστη εταιρική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Marie Anne Isler Béguin, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, δεν πάει πολύς καιρός που χειροκροτούσαμε την ειρηνική επανάσταση στη Γεωργία και ενθαρρύναμε τους νεαρούς ηγέτες της να εγκαθιδρύσουν πραγματική δημοκρατία στη χώρα τους. Όπως γνωρίζουμε, σήμερα η Γεωργία αντιμετωπίζει δυσκολίες στην επίλυση των συγκρούσεων με τις περιοχές της που επιδιώκουν να αποσχιστούν και οι κλιμακούμενες προκλήσεις αμφοτέρων των μερών δεν βοηθούν βεβαίως στην ειρηνική επίλυση αυτών των συγκρούσεων. Το χειρότερο είναι ότι η ένοπλη επέμβαση μπορεί να αναφλέξει ολόκληρο τον Καύκασο, πράγμα για το οποίο έχουμε όλοι μας επίγνωση. Γι’ αυτό και πρέπει να προτρέψουμε σθεναρά τις αρχές της Γεωργίας να υιοθετήσουν μια συμβιβαστική προσέγγιση και να δρομολογήσουν εκ νέου και με εποικοδομητικό πνεύμα την ειρηνευτική διαδικασία στη Νότιο Οσετία.
Ωστόσο, υπάρχουν ελαφρυντικά στην περίπτωση της Γεωργίας: ο γείτονάς της, η Ρωσία, δεν παίζει το παιχνίδι της συμφιλίωσης. Για παράδειγμα, όταν την προηγούμενη εβδομάδα στο Λάχτι συνέκρινε τη Νότιο Οσετία με το Κοσσυφοπέδιο, ο κ. Πούτιν έριχνε λάδι στη φωτιά στον Καύκασο, τη στιγμή ακριβώς που αναμενόταν από αυτόν να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη μέσω της εξομάλυνσης των σχέσεων με τους γείτονές του στη Γεωργία. Ό,τι και να πει η Ρωσία, αναμφίβολα εμπλέκεται σε αυτή τη σύγκρουση. Μήπως δεν χορήγησε ρωσικά διαβατήρια στον πληθυσμό της Γεωργίας στη Νότιο Οσετία; Πόσο έγκυρο μπορεί να είναι ένα δημοψήφισμα αν το 80% των συμμετεχόντων είναι ρώσοι πολίτες; Πόσο ουδέτερη περιμένουμε να είναι η ειρηνευτική δύναμη στη Νότιο Οσετία όταν στη συντριπτική της πλειονότητα αποτελείται από Ρώσους; Δεν θα αναφερθώ καν στο μονομερές ρωσικό εμπάργκο ή στις συνεχιζόμενες εκτοπίσεις Γεωργιανών της Ρωσίας, στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν την επιθυμία αποσταθεροποίησης της Γεωργίας.
Συνεπώς, η πολιτική γειτονίας και η στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία είναι, βεβαίως, μέσα για μας, συγχωρείστε με όμως που δεν μπορώ να συμμεριστώ τη θέση του Συμβουλίου σχετικά με την αντικατάσταση της ειρηνευτικής δύναμης. Πιστεύω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι πρέπει πράγματι να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο θα διασφαλιστεί η ουδετερότητα και η αμεροληψία αυτής της δύναμης. Πρέπει ίσως –ή μήπως να πω καλύτερα, οπωσδήποτε– να είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε, αν παραστεί ανάγκη, στην αντικατάσταση της ειρηνευτικής δύναμης.
(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)
Helmuth Markov, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, όταν πρόκειται για την ασφάλεια και τη σταθερότητα μιας χώρας ή μιας περιοχής, η ύψιστη αρχή είναι ότι οι ενδιαφερόμενες πλευρές, που έχουν διαφορετικά συμφέροντα, δεν πρέπει να προβαίνουν σε ενέργειες που οδηγούν σε κλιμάκωση της κρίσης. Και εφόσον το σύνταγμα της Μολδαβίας δεν προβλέπει δημοψήφισμα, φυσικά δεν μπορεί να αναγνωριστεί κανένα δημοψήφισμα που διεξάγεται. Αυτό είναι απόλυτα σαφές.
Η Υπερδνειστερία ήταν ανέκαθεν μέρος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Συνεπώς, είναι απόλυτα δικαιολογημένο το αίτημα να πούμε στους ρώσους εταίρους μας –με τους οποίους βασικά δεν έχουμε και τόσο κακές σχέσεις– πως τα ρωσικά στρατεύματα πρέπει να αποσυρθούν από την περιοχή αυτήν.
Αν δεν θέλουμε κλιμάκωση, τότε φυσικά δεν πρέπει να επιβάλλουμε απαγορεύσεις στις εξαγωγές και στις εισαγωγές, αλλά να προωθήσουμε το εμπόριο και μαζί του την αλλαγή. Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέλεξαν να εμμείνουμε στην εντατική συνέχιση των διαπραγματεύσεων 5+2 ή στην επανάληψή τους, και δεν πρέπει να παρεκκλίνουμε από αυτή τη γραμμή.
Σε μια δίκαιη εταιρική σχέση –και εννοώ την εταιρική σχέση με τη Ρωσία– συμπεριλαμβάνεται και το να μπορεί κανείς να πει ανοιχτά στον εταίρο με τι συμφωνεί και με τι όχι. Αυτό στο παρελθόν ίσως δεν το κάναμε πάντα με την απαιτούμενη αυστηρότητα, προς χάριν ορισμένων συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Michał Tomasz Kamiński, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία πιστεύουμε, η Ευρωπαϊκή Ένωση των ονείρων μας, η Ευρωπαϊκή Ένωση την οποία επιθυμούν οι πολίτες της Ευρώπης πρέπει βεβαίως να είναι μια Ένωση, η οποία προασπίζεται συγκεκριμένες αξίες και το πράττει αυτό στη διεθνή κονίστρα. Ως ζήτημα αρχής, επομένως, πρέπει να καταδικάσουμε τη συμπεριφορά της Ρωσίας έναντι της Γεωργίας τις τελευταίες εβδομάδες. Θέλω να καλέσω όλα τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προβούν σε δηλώσεις, να αναλάβουν δράση επί του θέματος και να προασπιστούν την ανεξαρτησία της Γεωργίας. Καλώ, επίσης, αυτά τα όργανα να προασπιστούν σθεναρά τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου, όπως είναι η ανεξαρτησία και η μη ανάμειξη στα εσωτερικά των άλλων.
Γνωρίζουμε καλά ότι η Ρωσία υποδαυλίζει τις αποσχιστικές τάσεις στη Γεωργία, τα γεγονότα όμως των δύο τελευταίων εβδομάδων είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά, δεδομένου ότι παρατηρήσαμε δραματική αύξηση των σοβινιστικών, εθνικιστικών και αντι-γεωργιανών δηλώσεων στη Ρωσία. Τις τελευταίες μόλις μέρες, μάθαμε ότι υπέστησαν ζημιές έργα γεωργιανών καλλιτεχνών, τα οποία εκτίθονταν στη Μόσχα. Οι υστερικές ύβρεις, οι οποίες υποκινούνται από τα μέσα ενημέρωσης της Μόσχας, κατά των Γεωργιανών που ζουν στη Ρωσία, σημαίνουν ότι αυτοί δεν αισθάνονται ασφαλείς στην επικράτεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Καλώ την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παράσχουν αταλάντευτη στήριξη σε μια ανεξάρτητη, αυτοδιοικούμενη Γεωργία, η οποία έχει κάθε δικαίωμα να νιώθει ασφαλής σε μια ενωμένη Ευρώπη.
Alessandro Battilocchio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, μιλώ εξ ονόματος του νέου Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Οι εντάσεις στον νότιο Καύκασο δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ενισχύουν το επιχείρημα για την επείγουσα έναρξη πολυμερών διαπραγματεύσεων, προκειμένου να βρεθεί λύση στο ζήτημα των εδαφών της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Το μήνυμα συμφιλίωσης που έστειλε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσική Ομοσπονδία όσον αφορά την εντατικοποίηση των σχέσεων σε διάφορα επίπεδα δεν διαχωρίζεται, και δεν πρέπει να διαχωρίζεται, από την πρόσκληση για διάλογο καθώς και για την εφαρμογή όλων των δυνατών μέτρων στην προσπάθεια να επιλυθεί, χωρίς την πρόκληση απωλειών, η χειρότερη κρίση στη μετα-σοβιετική εποχή.
Οι δηλώσεις του κ. Πούτιν αναφορικά με την υποτιθέμενη προετοιμασία μιας γεωργιανής στρατιωτικής επέμβασης, καθώς και το εμπάργκο στα γεωργικά προϊόντα που προέρχονται από τη Γεωργία και τη Μολδαβία και η διακοπή βασικών υπηρεσιών, από τις μεταφορές έως και τις τραπεζικές υπηρεσίες, δεν είναι δυνατόν να μην έχουν επιπτώσεις στον γεωργιανό λαό, τόσο σε αυτούς που έχουν μεταναστεύσει στη Ρωσία, πολλοί από τους οποίους επαναπατρίσθηκαν άδικα και βεβιασμένα τις τελευταίες ημέρες, όσο και σε όσους ζουν σε γεωργιανό έδαφος και συχνά εξαρτώνται οικονομικά από τα μέλη της οικογένειάς τους που έχουν μεταναστεύσει. Όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα, η Ευρώπη δεν πρέπει να περιοριστεί στο να παίξει τον ρόλο του διαιτητή.
Vytautas Landsbergis (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, το 1996 ήμουν μέλος της λιθουανικής αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, όταν η Ρωσία δεσμεύτηκε επισήμως να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Μολδαβία το 1997. Συνεπώς, το 2007 μπορούμε να γιορτάσουμε τη δέκατη επέτειο από αυτή την ανεκπλήρωτη ευρωπαϊκή υπόσχεση της Ρωσίας – η οποία δεν είναι, βεβαίως, η μόνη. Έχουμε έτσι μια καλή ευκαιρία να γράψουμε και να δημοσιεύσουμε ένα ογκώδες βιβλίο για τις ανεκπλήρωτες διεθνείς δεσμεύσεις της Ρωσίας. Αυτή είναι η πρώτη μου πρόταση στο Σώμα, καθώς πασχίζει να εξασφαλίσει νέες δεσμεύσεις.
Οι πολιτικές της Ρωσίας για τον κατακερματισμό των μικρότερων γειτόνων της έχουν προκαλέσει απώλειες και πόνο σε ανθρώπους και διάφορους λαούς οι οποίοι εξακολουθούν να ζητούν τη βοήθειά μας. Μπορούμε να συνεχίσουμε να διατυπώνουμε αόριστα ευχολόγια όπως τα Ηνωμένα Έθνη, ενώ αρνούμαστε να αναλάβουμε τις ευθύνες μας για τα στίφη προσφύγων που εκδιώχθηκαν από την Αμπχαζία μετά την εισβολή των Ρώσων;
Αξίζει εδώ να σημειωθεί η σύντομη υποσημείωση στο ψήφισμα αριθ. 1666 του Συμβουλίου Ασφαλείας της 31ης Μαρτίου 2006, σχετικά με το ενδεχόμενο αλλαγής της εντολής της ειρηνευτικής δύναμης της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών στη Γεωργία. Στην πραγματικότητα, η εν λόγω δύναμη είναι ρωσική και είναι κατ’ όνομα μόνον ειρηνευτική, καθώς προωθεί την προσάρτηση ενός πληθυσμού στον οποίο παρέχονται μαζικά διαβατήρια ξένης χώρας, πριν από την οριστική προσάρτηση της περιοχής. Αν επιθυμείτε πραγματικά την ειρήνη σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης, επιβάλλεται η ανάπτυξη πραγματικής, ενδεχομένως ευρωπαϊκής, ειρηνευτικής δύναμης στη Νότια Οσετία και την Αμπχαζία. Η εναλλακτική είναι να μετονομαστεί η σημερινή ειρηνευτική δύναμη σε «εγκληματική δύναμη». Αυτή είναι η δεύτερη πρότασή μου προς το Κοινοβούλιο: να επιλέξει μεταξύ της ανάπτυξης πραγματικής ειρηνευτικής δύναμης και επισημοποίησης της «εγκληματικής δύναμης».
Hannes Swoboda (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ακούγοντας μας, κάποιοι στη Ρωσία –και ιδίως αξιωματούχοι– θα πιστέψουν ότι δεν έχουμε κανέναν άλλο στόχο από το να παγιδεύσουμε αυτή την εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη ρώσικη αρκούδα. Δεν είναι αυτή η πρόθεσή μας, αλλά θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε στη Ρωσία πως θα πρέπει να προσπαθήσουμε να λύσουμε, και μάλιστα μαζί, τα προβλήματα που υπάρχουν – από το ενεργειακό μέχρι το πρόβλημα της γειτνίασης και ότι η Ρωσία πρέπει να δηλώσει ότι δέχεται την πολυμερή προσέγγιση.
Ασκώντας κριτική στην Αμερική συμφωνούμε συχνά αναφορικά με τον μονομερή χαρακτήρα των ενεργειών της. Όταν, όμως, μια χώρα αναλαμβάνει δράση στο κατώφλι της, πρέπει να το κάνει πολυμερώς, και η Ρωσία τον τελευταίον καιρό ακολουθεί διαφορετικό δρόμο, πράγμα απόλυτα απαράδεκτο.
Πρώτον, φυσικά χρειαζόμαστε και τη βοήθεια των ενδιαφερομένων χωρών. Αναφορικά με τη Γεωργία, θα θέλαμε –και το είπαμε αυτό κατά την τελευταία επίσκεψή μας στη Γεωργία– να υπογράψει τη δέσμευση για την αποφυγή χρήσης βίας. Η παρατήρηση «θέλουμε να μπορούμε να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας» δεν είναι αρκετή γιατί αυτό δικαιούται, φυσικά, να το κάνει ο καθένας.
Δεύτερον, θέλουμε μια συγκεκριμένη πρόταση για το πώς πρόκειται να επανενταχθεί ο πληθυσμός της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας στην κοινωνία της Γεωργίας, γιατί θεωρούμε ότι μπορεί να υπάρξει μόνο μία κοινή, αδιαίρετη Γεωργία, μολονότι πιστεύουμε επίσης ότι αυτό πρέπει να συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένες προσφορές προς αυτά τα τμήματα του πληθυσμού.
Παρ’ όλ’ αυτά, όπως είπαμε, την κύρια ευθύνη εξακολουθεί να την φέρει η Ρωσία. Δεν καταλαβαίνω γιατί η Ρωσία δεν έχει κατανοήσει μέχρι τώρα ότι δεν κάνει κανείς φίλους με την υποστήριξη μικρών, αποσχιστικών κινημάτων, σε μερικά από τα οποία έχουν διεισδύσει εγκληματικά στοιχεία, αλλά με την υποστήριξη της σταθερότητας των γειτόνων, πράγμα που ασφαλώς θα έκανε ευχαρίστως και η Γεωργία.
Αυτό, ωστόσο, που πρέπει να απορρίψουμε απόλυτα, είναι η εκδίωξη των Γεωργιανών από τη Ρωσία. Το επιχείρημα πως πρόκειται για παράνομους ακούγεται κυνικό. Η εκδίωξη των Γεωργιανών –ειδικά τώρα, ενόψει αυτών των συμβάντων– είναι το ίδιο ατυχής συγκυρία με τις αυξήσεις της τιμής της ενέργειας στην Ουκρανία πριν από τις εκλογές και στη Λευκορωσία μετά από αυτές. Αυτό είναι απόλυτα αδικαιολόγητο και απαράδεκτο.
Annemie Neyts-Uyttebroeck, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Νότια Οσετία είναι μια από τις εξαιρετικά δυσάρεστες «παγωμένες» συγκρούσεις, και θυμάμαι ότι με είχε απασχολήσει και εμένα, κυρία Προεδρεύουσα του Συμβουλίου, όταν βρισκόμουν στη θέση ακριβώς στην οποία βρίσκεστε τώρα, πριν από πέντε ολόκληρα χρόνια.
Όμως, η παγωμένη αυτή σύγκρουση κινδυνεύει τώρα να μετατραπεί σε θερμή σύγκρουση. Επιβάλλεται να ηρεμήσει το ταχύτερο δυνατόν η κατάσταση, και η πολιτική μου ομάδα στηρίζει την έκκληση προς τη Ρωσία και τη Γεωργία να μειώσουν την ένταση των δηλώσεων και των ενεργειών τους. Αυτά που έγιναν εις βάρος των γεωργιανών πολιτών είναι απολύτως απαράδεκτα, όπως, βεβαίως, και η απόφαση της Ρωσίας να διακόψει κάθε μορφή επικοινωνίας με τη Γεωργία.
Η προειδοποίηση του Προέδρου Πούτιν για τον κίνδυνο αιματοχυσίας ενώπιον του κ. Vanhanen, Προεδρεύοντος του Συμβουλίου, και του κ. Barroso, Προέδρου της Επιτροπής, πρέπει να προκάλεσε βαθύτατη αμηχανία και, εν πάση περιπτώσει, είναι απολύτως απαράδεκτη· όπως και το γεγονός ότι η Ρωσία συνεχίζει να εκδίδει διαβατήρια σε κατοίκους της Νότιας Οσετίας. Η απειλή της Γεωργίας να προσφύγει στη βία είναι εξίσου απαράδεκτη.
Αν η ΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρά αυτό το θέμα, πρέπει να είναι έτοιμη να αντικαταστήσει, εφόσον αυτό καταστεί αναγκαίο, τη ρωσική ειρηνευτική δύναμη. Μια τέτοια δέσμευση δεν είναι καθόλου εύκολη και πρέπει να σταθμιστεί με μεγάλη σοβαρότητα. Πρώτα, όμως, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλους τους ήδη διαθέσιμους πολυμερείς και ευρωπαϊκούς ειρηνευτικούς μηχανισμούς.
Elisabeth Schroedter (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Προεδρεύουσα του Συμβουλίου, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, ως μέλος της κοινοβουλευτικής ομάδας ΕΕ-Μολδαβίας θα ήθελα να επανέλθω σε αυτό το πρόβλημα και να καταστήσω σαφές ότι δεν πρόκειται για κρίση μειονοτήτων. Το κοινωνικό σύστημα στη Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι ανοιχτό τόσο από κοινωνική όσο και από πολιτική άποψη και χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη και την ανεκτικότητα. Όταν προβάλλονται ως δικαιολογία οι συγκρούσεις με τις μειονότητες, αυτό γίνεται μόνο για να νομιμοποιηθεί η υποστήριξη ενός σταλινικού καθεστώτος που είναι πραγματικά προβληματική από πολιτική άποψη και εξαιρετικά αμφισβητήσιμη. Θα ήθελα να το ξεκαθαρίσω αυτό στη ρωσική κυβέρνηση και τον πρόεδρο Πούτιν.
Η κρίση της Υπερδνειστερίας είναι κρίση μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ. Κατά τη γνώμη μου, η ειρήνευση είναι δυνατή μόνον εάν αποχωρήσουν τα στρατεύματα. Γι’ αυτό, η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να ασκήσουν ακριβώς σε αυτό το σημείο πολύ μεγαλύτερη πίεση στη ρωσική κυβέρνηση. Η κρίση της Μολδαβίας δεν πρέπει να θυσιαστεί στον βωμό των ενεργειακών συναλλαγών μας με τη Ρωσία.
Konrad Szymański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η κατάσταση στη Νότιο Οσετία και στην Υπερδνειστερία καθιστά πασίδηλο ότι η Ρωσία δεν έπαψε να σκέφτεται με όρους ζωνών επιρροής. Πέρασαν δεκάξι χρόνια αλλά η Ρωσία δεν έχει χωνέψει ακόμη στην πραγματικότητα την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας ανεξαρτήτων κρατών κατά μήκος των συνόρων της. Καταφεύγει σε τεχνάσματα, κατασκοπεία, ενεργειακό εκβιασμό και στη χορήγηση ρωσικών διαβατηρίων προκειμένου να αποδυναμώσει τη Γεωργία και τη Μολδαβία, τους ανεξάρτητους γείτονές της, και να τους αποστερήσει τμήματα της επικράτειάς τους. Αντίθετα προς τις προσδοκίες μας, η Ρωσία δεν διαδραματίζει σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Για την ακρίβεια συμβαίνει το αντίθετο. Όσο μεγαλύτερη πολιτική εξουσία ασκεί η Ρωσία, τόσο περισσότερες συγκρούσεις, εντάσεις, ακόμη και πόλεμοι προκύπτουν. Ανάγονται μήπως όλα αυτά σε μια πολιτική η οποία είναι αποδεκτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Είναι δυνατόν να αναπτύξουμε μια άνευ όρων στρατηγική εταιρική σχέση με μια χώρα, η οποία ξεπέφτει σε αυτές τις μεθόδους; Πιστεύω ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο και, επομένως, καλώ το Σώμα να στηρίξει το κοινό ψήφισμα, μαζί με τις τροπολογίες τις οποίες κατέθεσαν η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, καθώς και η Ομάδα της Ένωσης για την Ευρώπη των Εθνών.
Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, αν η Μολδαβία δεν είχε χωριστεί από τη Ρουμανία με το σύμφωνο Χίτλερ-Στάλιν, η Δημοκρατία της Μολδαβίας θα γινόταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε εννιάμισι εβδομάδες. Αυτό δείχνει πόσο κοντά σε εμάς είναι η όλη υπόθεση. Αυτό δείχνει πώς η Γεωργία –που είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης– έπεσε δύο φορές θύμα της ρωσικής ή σοβιετικής αποικιοκρατίας: μια φορά υπό τον τσάρο και μία όταν κατά τη δεκαετία του ’20 τα σοβιετικά στρατεύματα κατέπνιξαν τα έθνη του Καυκάσου εν τη γενέσει τους.
Σήμερα βλέπουμε μια μετα-αποικιοκρατική κατάσταση όπου η Ρωσία δεν είναι διατεθειμένη να επανορθώσει όσα έκανε εκεί ως αποικιοκρατική δύναμη ή και ως ολοκληρωτική Σοβιετική Ένωση. Αντίθετα, η Ρωσία ασκεί μια μετα-αποικιοκρατική πολιτική εθνικής κυριαρχίας και εκβιασμού ως προς τις πρώτες ύλες. Εδώ οι εθνοτικές συγκρούσεις είτε γίνονται αντικείμενο κατάχρησης είτε δημιουργούνται εν μέρει τεχνητά.
Γι’ αυτό, η απάντηση είναι μόνο μία: όταν υπάρχουν κάπου κρίσεις, πρέπει να είμαστε έτοιμοι –όπως είπε και ο κ. Landsbergis– να έχουμε εκεί διεθνή ή ευρωπαϊκή ειρηνευτική παρουσία, είτε πρόκειται για την Υπερδνειστερία, την Αμπχαζία ή τη Νότια Οσετία, είτε για την Τσετσενία, όπου πρέπει επιτέλους η κατάσταση να τεθεί υπό διεθνή έλεγχο.
Αν η Ρωσία ενδιαφέρεται να επικρατήσει διαφάνεια, αυτή είναι η σωστή λύση. Όμως η Ρωσία δεν θέλει διαφάνεια. Εξακολουθεί να θέλει μια σκιώδη πολιτική κυριαρχία. Γι’ αυτό, λυπάμαι επίσης διότι η συζήτηση αυτή γίνεται μετά από τη σύνοδο κορυφής και δεν έγινε προηγουμένως, όπως επιθυμούσαμε. Ο κ. Πούτιν ήθελε να δημιουργήσει πρώτα ψευδαισθήσεις υπό το φως των προβολέων στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής και τώρα, μετά τη σύνοδο, μαζεύουμε τα σπασμένα.
Δεν μπορώ παρά να απευθύνω έκκληση προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή να βρουν επιτέλους μια ξεκάθαρη, ανοιχτή και λογική γλώσσα απέναντι στη ρωσική πολιτική, όπου θα συμπεριληφθούν ξεκάθαρα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρέπει να καταλάβουμε πως είναι σαφές ότι η Ρωσία καταλαβαίνει μόνο μια τέτοια σαφή γλώσσα. Όπως είπε ο κ. Landsbergis, δεν υπάρχει μόνο υλικό για μία Λευκή Βίβλο για τις υποσχέσεις που δεν τήρησε η Ρωσία, αλλά και για μία Λευκή Βίβλο σχετικά με την αυταπάτη της Δύσης.
Marianne Mikko (PSE). – (ET) Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το ζήτημα της Υπερδνειστερίας ανάγεται σε πολύ μεγάλο βαθμό ζήτημα στο ζήτημα των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία. Το πρόβλημα έχει περιέλθει σε αδιέξοδο, αλλά είναι στο χέρι της Ρωσίας να το επιλύσει, για να το πράξει όμως αυτό πρέπει να εφαρμόσει αυτό που υποσχέθηκε στη σύνοδο κορυφής του ΟΑΣΕ στην Κωνσταντινούπολη το 1999 να αποσύρει, δηλαδή, τα στρατεύματά της από τη μολδαβική επικράτεια. Αυτό έπρεπε να το έχει πράξει ήδη από το 2002.
Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους. Στη Ρωσία εκτιμώνται αυτού του είδους οι φιλίες. Εμείς εδώ είμαστε φοβισμένοι και ποιούμε τη νήσσα. Επομένως, από 1ης Ιανουαρίου θα αποκτήσουμε μια σοβαρή πηγή αστάθειας δίπλα ακριβώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θέλω να επαναλάβω τρία γεγονότα για την Υπερδνειστερία. Καταρχάς, το καθεστώς της Υπερδνειστερίας δεν επιδιώκει την ανεξαρτησία, αλλά μάλλον την ένωση με τη Ρωσία, η οποία βρίσκεται 800 χλμ. μακριά. Η περιοχή ανήκει στη Μολδαβία και στην Ουκρανία και ουδέποτε ανήκε στη Ρωσία.
Δεύτερον, οι κάτοικοι της Υπερδνειστερίας δεν είναι μια ομοιόμορφη εθνοτική ομάδα. Στην πλειονότητά τους είναι Μολδαβοί, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 40% του πληθυσμού, με τους Ουκρανούς να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 28% και τη ρωσική εθνοτική ομάδα να καταλαμβάνει την τρίτη θέση.
Τρίτον, οι κάτοικοι της Υπερδνειστερίας αναμφίβολα θα έχαιραν περισσότερης δημοκρατίας και ελευθερίας υπό την κυβέρνηση στο Chisinau σε σύγκριση με ό,τι συμβαίνει τώρα. Το Chisinau ουδέποτε καταδίωξε τον μη μολδαβικό πληθυσμό της Υπερδνειστερίας.
Η Ρωσία δεν θα αναλάβει καμία δράση αν δεν ασκήσουμε εμείς πίεση. Δεν πρέπει να φοβούμαστε να ασκήσουμε πίεση. Και οι σχέσεις μας με τη Ρωσία πρέπει να είναι δρόμος διπλής κατεύθυνσης, ο οποίος θα είναι αμοιβαία επωφελής για αμφότερα τα μέρη. Μπορεί να έχουμε ανάγκη τη ρωσική ενέργεια, αλλά η Ρωσία έχει και αυτή ανάγκη από εμάς, για να μην αναφέρω την ευρωπαϊκή αγορά μας.
Είναι η ώρα να θυμίσουμε στη Ρωσία τι δώσαμε και να ζητήσουμε χάρες σε αντάλλαγμα. Τέλος, οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του 5+2 πρέπει να συνεχιστούν πάση θυσία. Έχουμε ένα καλό ψήφισμα, ας το εγκρίνουμε λοιπόν.
Tatjana Ždanoka (Verts/ALE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, κατά τη γνώμη μου, από τους εύλογους πολιτικούς προβληματισμούς που εκφράζονται στο υπό εξέταση κείμενο, απουσιάζει κάτι σημαντικό: οι πραγματικές συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων που ζουν στην εν λόγω περιοχή. Όσοι καταδικάζουν την έκδοση ρωσικών διαβατηρίων για τους κατοίκους αυτών των περιοχών δεν πρέπει να λησμονούν τις συνθήκες υπό τις οποίες βρέθηκαν να ζουν οι άνθρωποι αυτοί, ως πολίτες ή μη πολίτες κρατών τα οποία προέρχονταν από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες που είχαν μόλις κερδίσει την ανεξαρτησία τους. Πρόκειται για δημοκρατίες τα σύνορα των οποίων, στην περίπτωση του Καυκάσου, χαράχθηκαν αυθαίρετα από τον Στάλιν, ή, στην περίπτωση της Υπερδνειστερίας, άλλαξαν βάσει του Συμφώνου Molotov-Ribbentrop.
Μετά τη διάλυση του ομοσπονδιακού κράτους, της ΕΣΣΔ, δεν εφαρμόστηκε κάποια μεταβατική περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας θα μπορούσαν να επιλυθούν προβλήματα όπως η επανένωση οικογενειών, η ιθαγένεια και ούτως καθεξής. Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται τα ρωσικά διαβατήρια κυρίως για να μεταβαίνουν στη Ρωσία, και όχι στην ΕΕ, όπως υποστηρίχθηκε.
Inese Vaidere (UEN). – (LV) Κυρίες και κύριοι βουλευτές, η επιθυμία της Ρωσίας να επιδράσει στη μοίρα εκείνων από τα γειτονικά της κράτη, που στράφηκαν στο δυτικό μοντέλο ανάπτυξης, είναι φανερή τόσο στην παρέμβασή της στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας όσο και στην περίπτωση της Μολδαβίας και της Γεωργίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμφέρον για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης στη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας. Για τον σκοπό αυτόν, εφόσον οι ειρηνευτικές δυνάμεις της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών στη Νότιο Οσετία αδυνατούν να επιτελέσουν την αποστολή τους, πρέπει να αντικατασταθούν από διεθνή ειρηνευτική δύναμη. Δεύτερον, η Ρωσία πρέπει να αποφύγει τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων πολύ κοντά στην επικράτεια της Γεωργίας. Τρίτον, πρέπει να δοθεί αμέσως τέλος στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των πολιτών της Γεωργίας, οι οποίες διαλαμβάνουν πλέον τον χαρακτήρα εθνοκάθαρσης, καθώς και στο εμπάργκο αγαθών από τη Γεωργία. Τέταρτον, όσον αφορά την ακεραιότητα της επικράτειας της Γεωργίας, πρέπει να επανεξεταστεί το νομότυπο της χορήγησης ρωσικών διαβατηρίων στην Αμπχαζία και τη Νότιο Οσετία, προκειμένου να αποφευχθεί επανάληψη του σεναρίου της Υπερδνειστερίας. Τέλος, αμφότερες οι χώρες πρέπει να απόσχουν από ενέργειες και δηλώσεις, οι οποίες ενδέχεται να υποδαυλίσουν την επιδείνωση των σχέσεων.
Tunne Kelam (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όσον αφορά την ουσία του θέματος αυτής της συζήτησης, απαιτείται η πολύ ισχυρή δέσμευση της ΕΕ με τη μορφή ειρηνευτικών δυνάμεων οι οποίες θα έχουν στόχο την αποτροπή της εξάπλωσης αυτών των επικίνδυνων συγκρούσεων.
Πρέπει να είμαστε σαφείς: αυτές οι σχεδόν αποσχισθείσες περιοχές, ή παγωμένες συγκρούσεις, χρησιμοποιούνται συστηματικά ως μοχλός πίεσης από τη ρωσική κυβέρνηση προκειμένου να διατηρήσει την επιρροή της στην άλλοτε σοβιετική επικράτεια. Χωρίς τη συνέχιση της παρουσίας ρωσικών στρατευμάτων –όπως δήλωσε η συνάδελφός μου, κ. Mikko– οι συγκρούσεις που μας απασχολούν τώρα θα είχαν εξαφανιστεί. Μέρος του προβλήματος φαίνεται πως είναι ο φόβος για πιθανή διάδοση των «επαναστάσεων των ρόδων», καθώς και ο φόβος έναντι της πραγματοποίησης γνήσιας δημοκρατικής αλλαγής στην ίδια τη Ρωσία, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει υπερβολικά. Πρέπει, συνεπώς, να αντιδράσουμε σε ενέργειες της ρωσικής κυβέρνησης οι οποίες ανατρέπουν όλους τους κανόνες της διεθνούς συμπεριφοράς, όπως η διακοπή των επικοινωνιών, οι οικονομικοί αποκλεισμοί και η ενίσχυση του κύματος ξενοφοβίας στην ίδια τη Ρωσία. Η ΕΕ των 25 οφείλει να καταγγείλει ως απολύτως απαράδεκτες τις ενέργειες αυτού του είδους, ιδίως για μια χώρα η οποία κατέχει αυτή την περίοδο την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καλούμε τη Ρωσία να αποδεχτεί επιτέλους τις νέες πραγματικότητες που διαμορφώθηκαν μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου και να σταματήσει να σκέφτεται και να λειτουργεί με βάση αποκλειστικές ζώνες επιρροής.
Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να μιλήσω για τη Μολδαβία. Η Μολδαβία είναι μια χώρα, τα προβλήματα της οποίας οφείλονται σε ιστορικούς παράγοντες, στη γεωπολιτική της θέση και στην τρέχουσα κατάσταση, η οποία προέκυψε ως αποτέλεσμα της ισορροπίας δυνάμεων εντός της χώρας, καθώς και των εξωτερικών επιρροών. Πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό ότι τα προβλήματα που άπτονται της ασφάλειας της Μολδαβίας υπό την ευρύτερη δυνατή έννοια, αλλά και της ανάπτυξής της, δεν μπορούν να επιλυθούν από τις προσπάθειες της Μολδαβίας και μόνο. Απαιτείται κοινή προσπάθεια, με την εμπλοκή όχι μόνο των γειτόνων της Μολδαβίας, όπως είναι η Ουκρανία και η Ρωσία, αλλά και με τη ζωτική βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Βεβαίως, η καλή θέληση της Ρωσίας είναι επίσης βασική προϋπόθεση. Είναι σαφές ότι η επιβολή εμπάργκο στην εισαγωγή γεωργικών προϊόντων και τα προβλήματα που αφορούν τον ενεργειακό εφοδιασμό συναρτώνται άμεσα με τη θετική στάση της Μολδαβίας έναντι της ολοκλήρωσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά συνέπεια, δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τη Μολδαβία. Από ηθικής πλευράς, δικαιούται τη βοήθειά μας και αναμφίβολα είμαστε σε θέση να την παράσχουμε.
Ryszard Czarnecki (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, στηρίζω πλήρως το σχέδιο ψηφίσματος, το οποίο εκπόνησε η Ομάδα Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών, σχετικά με την Υπερδνειστερία, η οποία είναι τμήμα της Μολδαβίας. Θέλω να εκφράσω τον θαυμασμό μου για το έθνος της Γεωργίας, το οποίο επιθυμεί να αποφασίσει ανεξάρτητα για την κατεύθυνση της εξωτερικής του πολιτικής. Σε αυτό το θέμα, οφείλει και πρέπει να βασιστεί στην αλληλεγγύη των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αρχές της Γεωργίας ορθώς ζητούν τα δικαιώματα του μικρού τους έθνους να γίνουν σεβαστά από το μεγάλο ρωσικό έθνος. Καλό θα ήταν, όμως, και εν προκειμένω διαφοροποιούμαι από τους προλαλήσαντες, αυτές οι αρχές να στρέψουν την προσοχή τους στον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην ίδια τους τη χώρα. Αναφέρομαι, λόγου χάρη, στις θρησκευτικές μειονότητες.
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ στις πρόσφατες επιθέσεις σε βάρος Καθολικών στην Τυφλίδα. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να περιγράψει κανείς την επίθεση 60 ατόμων σε μια ολοκαίνουρια εκκλησία, η οποία κτίστηκε για να εξυπηρετεί τους Ασσύριους, δηλαδή την κοινότητα των καθολικών Χαλδαίων. Αυτή η επίθεση ήταν έργο μελών της ορθόδοξης εκκλησίας, που στην πλειονότητά τους ταυτίζονται με τη ρωσική κουλτούρα. Σε μιαν άλλη περιοχή της Τυφλίδας, μέλη της ορθόδοξης εκκλησίας ασκούν πίεση στις αρχές προκειμένου να αποτραπούν τα θυρανοίξια μιας καθολικής εκκλησίας.
Δυστυχώς, υπήρξαν πολλά κρούσματα θρησκευτικής μισαλλοδοξίας στη Γεωργία τα τελευταία χρόνια. Στα θύματα περιλαμβάνονται όχι μόνο Καθολικοί, αλλά και Βαπτιστές, Πεντηκοστιανοί και Μάρτυρες του Ιεχωβά. Θέλω να πιστεύω ότι οι αρχές της Γεωργίας θα κρατήσουν σθεναρή στάση κατά αυτών των πράξεων βίας, οι οποίες ζημιώνουν τη φήμη της Γεωργίας στη διεθνή σκηνή. Είμαι βέβαιος ότι οι πολιτικές ομάδες του ΕΚ στην πλειονότητά τους θα είναι της αυτής γνώμης.
Paula Lehtomäki, Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. (FI) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να σας ευχαριστήσω για τούτη την ευρεία συζήτηση. Μιλάμε σήμερα εδώ στην αίθουσα από το πρωί σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας. Το ευρύτατο φάσμα αυτών των σχέσεων αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι ακόμα και σε αυτό το σημείο των εργασιών οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας ήταν αυτό που κυριάρχησε στις συζητήσεις των ευρωπαίων βουλευτών.
Οι σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας έχουν ένα πολύτιμο χαρακτηριστικό: αυτές τις μέρες μπορέσαμε να συζητήσουμε τα πάντα γύρω από το τραπέζι, μεταξύ άλλων, τους δύσκολους τομείς και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ρωσία. Η επόμενη εξαίρετη ευκαιρία για ανάλογες συζητήσεις είναι τον Νοέμβριο, όταν θα διεξαχθεί η συνάντηση του μόνιμου συμβουλίου εταιρικής σχέσης των υπουργών εξωτερικών ΕΕ-Ρωσίας, κατόπιν δε, στα τέλη Νοεμβρίου, στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ρωσίας. Στη σύνοδο κορυφής, η οποία διεξάγεται μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας μεθαύριο στο Ελσίνκι αναμφίβολα θα διεξαχθούν και συνομιλίες για αυτά τα θέματα.
Όπως είπα στην εναρκτήρια ομιλία μου, η δράση της Ένωσης στη Μολδαβία και την Υπερδνειστερία σκοπεύει ειδικότερα στην ενίσχυση και παγίωση της μολδαβικής ενότητας. Σε σχέση με αυτό η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτνίασης είναι κρίσιμο μέσο. Ως σκέλος αυτής της συνεργασίας εμείς στο Συμβούλιο αναμένουμε πρόταση της Επιτροπής για την έναρξη συνομιλιών σχετικά με την ευελιξία στη χορήγηση θεωρήσεων πριν από τα τέλη του τρέχοντος έτους.
Οι σχέσεις μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας συζητήθηκαν τελευταία φορά εχθές στην Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας στο πλαίσιο των προτάσεων του Ειδικού Εντεταλμένου για την εξεύρεση νέων μέσων στήριξης μιας ειρηνικής λύσης σε αυτή την δύσκολη κατάσταση κατά τον καλύτερο δυνατόν τρόπο. Ευτυχώς, υπάρχουν ενθαρρυντικά μηνύματα ότι ο διάλογος μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας πρόκειται να δρομολογηθεί, αφού οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών προτίθενται να συναντηθούν στη Μόσχα στις αρχές Νοεμβρίου. Αυτό είναι ένας θετικός οιωνός για αυτό που ευελπιστούμε να σημάνει την επανέναρξη των συνομιλιών.
Η βασική αρχή ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιχειρήσει να προωθήσει μια ειρηνική λύση στην κρίση μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας και ότι μπορεί να το πράξει με πολλούς τρόπους ισχύει για τη συγκεκριμένη κρίση κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ισχύει για πολλές άλλες κρίσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Μέχρις ότου όμως τα ίδια τα μέρη δεσμευτούν στην πράξη για μια ειρηνική λύση, δεν μπορούν να εξαναγκαστούν να το πράξουν με έξωθεν επιβολή.
Benita Ferrero-Waldner, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η συζήτηση των δύο αυτών θεμάτων ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Θέλω να ευχαριστήσω τους αξιότιμους βουλευτές για τα σχόλιά τους, τα οποία θα λάβουμε, ασφαλώς, υπόψη στον βαθμό του δυνατού.
Φρονώ ότι το Κοινοβούλιο μπορεί να εντείνει τις προσπάθειές του και, ως εκ τούτου, να συμπληρώσει και να ολοκληρώσει τις δικές μας προσπάθειες σχετικά με τη Μολδαβία, με τους ομολόγους του στην Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας ΕΕ-Μολδαβίας. Πρέπει να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τη Μολδαβία να προωθήσει βασικές μεταρρυθμίσεις στους τομείς της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να βελτιώσει το επιχειρηματικό περιβάλλον. Πρέπει να βοηθήσουμε τη Μολδαβία να γίνει πιο ελκυστική για τον πληθυσμό, ακόμη και στην Υπερδνειστερία.
Ως προς το θέμα της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, έχουμε ήδη προετοιμάσει χρηματοδοτική δέσμη ύψους 45 εκατ. ευρώ για τη Μολδαβία, καθόσον επιβάλλεται να της προσφέρουμε έκτακτη συνδρομή. Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι, μετά το 1991, το συνολικό πρόγραμμα συνδρομής ανέρχεται σε περίπου 230 εκατ. ευρώ. Ο ετήσιος προϋπολογισμός μας σε αυτόν τον τομέα αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια και θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης.
Όσον αφορά τη διευκόλυνση των θεωρήσεων για τη Μολδαβία, καταβάλουμε προσπάθειες στους τομείς των προτάσεων για διαπραγματευτικές οδηγίες καθώς και των συμφωνιών επανεισδοχής. Έχουμε ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κοινό κέντρο έκδοσης θεωρήσεων στο Κισινάου. Εφόσον δημιουργηθεί ένα τέτοιο κέντρο, θα λειτουργήσει ως αποτελεσματικός μηχανισμός διευκόλυνσης των πολιτών της Μολδαβίας, οι οποίοι δεν θα είναι πια υποχρεωμένοι να μεταβαίνουν σε γειτονικές χώρες προκειμένου να υποβάλουν αίτηση θεώρησης.
Επιτρέψτε μου επίσης να δηλώσω ότι, εάν υπάρχει πιθανότητα έγκρισης εντολής στα τέλη του τρέχοντος έτους, τότε το τέλος θεώρησης διαβατηρίων δεν θα αυξηθεί στα 60 ευρώ, αλλά θα παραμείνει στα 35 ευρώ, κάτι που θα είναι πολύ σημαντικό για τον πολύ φτωχό πληθυσμό της Μολδαβίας.
Ως προς το θέμα της Γεωργίας, πραγματοποιήσαμε μακρά συζήτηση με τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Lavrov. Το σημαντικότερο είναι να αμβλύνουν και οι δύο πλευρές την οξύτητα των δημοσίων τους δηλώσεων, ως πρώτο βήμα, και στη συνέχεια να προσπαθήσουν να επανέλθουν στο πλαίσιο του διπλωματικού διαλόγου – να επιστρέψουν δηλαδή στην ομαλότητα. Η γεωργιανή ηγεσία πρέπει να αποφύγει ενέργειες οι οποίες ενδέχεται να αυξήσουν την ένταση. Αυτή ήταν η σύστασή μας προς τον κ. Saakashvili. Με τη βοήθεια των ειδικών απεσταλμένων μας και, βεβαίως, με τη συμβολή όλων μας, ευελπιστούμε ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί.