Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 25 oktober 2006 - Straatsburg

11. Moldavië (Transnistrië), Georgië (Zuid-Ossetië) (debat)

  De Voorzitter. - Aan de orde zijn de verklaringen van de Raad en de Commissie over Moldavië (Transnistrië) en Georgië (Zuid-Ossetië).

  Paula Lehtomäki, fungerend voorzitter van de Raad. - (FI) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, de recente ontwikkelingen die zich in de geografische en politieke situatie in Moldavië hebben voltrokken, hebben sporen nagelaten in de fundamentele toestand van het conflict in Transnistrië. Het initiatief van Oekraïne na de Oranjerevolutie om het conflict in Transnistrië op te lossen, de betrokkenheid van de Europese Unie en de Verenigde Staten in de vredesonderhandelingen en de activiteiten van de EU-grensbijstandmissie (EUBAM) hebben de eenheid van Moldavië kunnen versterken. Transnistrië heeft hier onder andere op gereageerd door op 17 september een referendum te organiseren. Volgens de autoriteiten van Transnistrië was het resultaat van het referendum een overweldigende steun van de bevolking voor onafhankelijkheid en aansluiting bij Rusland.

De internationale gemeenschap, met inbegrip van de Europese Unie, erkent noch dit referendum noch de eerdere in Transnistrië gehouden referenda. Dit blijkt duidelijk uit de verklaring die het voorzitterschap op 18 september namens de Europese Unie heeft afgelegd en ook uit de standpunten die de Europese Unie heeft ingenomen op de bijeenkomst van het Ministercomité van de Raad van Europa in september en op die van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) van juli. In haar verklaring heeft de Europese Unie het referendum veroordeeld en gezegd dat het in strijd was met de territoriale onschendbaarheid en de internationaal erkende soevereiniteit van Moldavië. Bovendien betwijfelde de Europese Unie of het resultaat van het referendum in Transnistrië de werkelijke wil van de bevolking weerspiegelde.

De Europese Unie heeft verscheidene malen ook met Rusland over het referendum gesproken. Hoewel de publieke uitspraken van Rusland aanleiding gaven tot andere interpretaties, heeft Rusland de Europese Unie verzekerd dat het de territoriale onschendbaarheid van Moldavië eerbiedigt en ontkend dat het dit referendum steunt.

De werkzaamheden van de EUBAM zijn het beste voorbeeld van de wijze waarop de Europese Unie concrete steun kan geven aan het proces om het conflict in Transnistrië op te lossen en om in het algemeen de controle van de grens tussen Moldavië en Oekraïne zo te ontwikkelen dat deze beter aan de Europese criteria voldoet. Moldavië en Oekraïne zijn dankbaar voor de knowhow die hun grensautoriteiten hebben gekregen. Het is voor de pogingen om het conflict op te lossen van wezenlijk belang dat de EUBAM heeft geholpen om de controle op de buitenlandse handel van ondernemingen in Transnistrië over te laten aan de Moldavische autoriteiten. Dit draagt op zijn beurt bij aan de nationale eenheid van Moldavië. Het besluit van Oekraïne om in maart te beginnen met de tenuitvoerlegging van het protocol inzake samenwerking tussen Oekraïne en Moldavië op het gebied van douane heeft op zijn beurt de mogelijkheden van de EUBAM verbeterd.

De partijen spelen zelf een sleutelrol in het vredesproces in Transnistrië. De Europese Unie hoopt dat de partijen in het vredesproces naar de onderhandelingstafel terugkeren. De mogelijkheden van de Europese Unie om een effectieve bijdrage te leveren aan het vredesproces worden versterkt door de Speciale Vertegenwoordiger van de Europese Unie, die het conflict in Transnistrië helpt oplossen aan de hand van de overeengekomen politieke doelstellingen van de Europese Unie en in nauwe samenwerking met de OVSE.

Het actieprogramma in het kader van het Europees nabuurschapsbeleid tussen de Europese Unie en Moldavië is een instrument dat een doelmatige, langdurige steun van de Europese Unie aan Moldavië mogelijk maakt. De sleutel voor het oplossen van het conflict in Transnistrië is uiteindelijk gelegen in de ontwikkeling van Moldavië tot een in politiek en economisch opzicht stabiel land. Om dit te bereiken moet Moldavië onder andere zijn bestuurlijke slagvaardigheid vergroten, corruptie bestrijden en het investeringsklimaat verbeteren. Moldavië moet zichzelf aantrekkelijk maken voor zowel buitenlandse investeringen als ondernemingen uit Transnistrië. De Europese Unie heeft zich ertoe verbonden om Moldavië in zijn pogingen daartoe te steunen.

Ik zal nu ingaan op het andere onderwerp van ons debat. Gezegd moet worden dat de Europese Unie zich grote zorgen maakt over de gespannen bestrekkingen tussen Rusland en Georgië. Deze crisis beïnvloedt ook de situatie in de separatistische conflictgebieden van Georgië: Zuid-Ossetië en Abchazië. President Poetin heeft er afgelopen vrijdag op de informele Top in Lahti zelfs voor gewaarschuwd dat de situatie tot een bloedbad zou kunnen uitmonden en heeft Georgië ervan beschuldigd zich op een oorlog voor te bereiden. De Europese Unie heeft in haar conclusies van 17 oktober een beroep gedaan op Rusland en Georgië en hen gevraagd alles in het werk te stellen om de bilaterale betrekkingen te verbeteren en te ijveren voor een vreedzame oplossing van de conflicten. De Europese Unie heeft de partijen ook opgeroepen zich volledig aan eerdere overeenkomsten te houden.

De huidige situatie in Zuid-Ossetië is gespannen. In de regio wordt op 12 november een referendum gehouden met de bedoeling de onafhankelijkheid van de regio te bevestigen. De Europese Unie erkent dit referendum niet, zoals zij evenmin het referendum over de onafhankelijkheid van Transnistrië heeft erkend. Het referendum zal waarschijnlijk voor meer spanningen in de regio zorgen.

De Europese Unie en de internationale gemeenschap dragen op veel manieren bij aan een oplossing van het conflict in Georgië. Door haar status als waarnemer speelt de Europese Commissie een belangrijke rol in de Gemeenschappelijke Controlecommissie (JCC), het mechanisme voor conflictoplossing voor Zuid-Ossetië. Georgië heeft bij veel gelegenheden gezegd een grotere rol van de Europese Unie te wensen. Het wil ook de omvang van de JCC zodanig wijzigen dat de Europese Unie en de Verenigde Staten erbij worden betrokken, in navolging van het 5+2-model in het vredesproces in Transnistrië. Recentelijk heeft Georgië geëist dat de bilaterale vredesonderhandelingen tussen Georgië en Zuid-Ossetië worden voortgezet.

Georgië eist ook dat de vredestroepen van de Gemeenschap van Onafhankelijke Staten (GOS) - in de praktijk alleen Russen - worden vervangen door een internationale operatie in zowel Zuid-Ossetië als Abchazië, en wil daarbij vooral de nadruk leggen op politiële activiteiten. Het parlement en de regering van Georgië zijn van mening dat de troepen niet voldoen aan hun mandaat en dat hun voortgezette aanwezigheid daarom ter discussie moet worden gesteld.

De Europese Unie debatteert momenteel intern over een grotere rol, maar Georgië heeft waarschijnlijk onrealistische verwachtingen van de Europese Unie. De Europese Unie spoort de Georgische leiding aan voorzichtigheid te betrachten: te snelle conclusies over het vredesproces in Zuid-Ossetië en Abchazië moeten worden voorkomen, want die kunnen de aanwezigheid van de Verenigde Naties en de OVSE in het gebied in gevaar brengen. Dit zou vervolgens een vacuüm in de regio's creëren. Georgië moet zich onthouden van geweldgebruik.

De EU-lidstaten en de Commissie hebben een grote bijdrage geleverd aan de donorconferentie voor de wederopbouw van Zuid-Ossetië, die in juni in Brussel werd gehouden. De conferentie vond plaats op basis van een door de OVSE opgestelde evaluatie van de behoeften. Met het op de conferentie verzamelde geld wordt in het najaar in Zuid-Ossetië een groot internationaal programma voor economische wederopbouw op touw gezet.

Rusland speelt een belangrijke rol in zowel Zuid-Ossetië als Abchazië. De steun van Rusland is noodzakelijk om in de vredesprocessen resultaten te kunnen bereiken. Het recente spionageschandaal heeft de toch al slechte betrekkingen tussen Georgië en Rusland echter op de spits gedreven. De Europese Unie heeft de leiders van beide landen er herhaaldelijk - president Poetin recentelijk nog in Lahti - nadrukkelijk op gewezen dat de betrekkingen genormaliseerd moeten worden, en zij heeft ook haar goede diensten aangeboden om de dialoog te helpen hervatten.

In de Europese Unie wordt eind oktober gedebatteerd over het vergroten van de rol van de Europese Unie bij het oplossen van de conflicten in Georgië. Speciaal vertegenwoordiger Semneby speelt een belangrijke rol bij het voortzetten van de politieke dialoog tussen de Europese Unie en Georgië. Hij kan er ook voor zorgen dat de contacten tussen Georgië en Rusland worden hervat. De Trojka van de Europese Unie heeft tijdens haar bezoek aan Tbilisi op 2 oktober jongstleden ook gezegd dat de Europese Unie bereid is Georgië te steunen bij het oplossen van zijn conflicten door middel van het Europees nabuurschapsbeleid. Een gemeenschappelijk actieplan van de Europese Unie en Georgië in het kader van het Europees nabuurschapsbeleid is onlangs opgesteld en zal formeel worden aangenomen op de Samenwerkingsraad van de Europese Unie en Georgië, die op 14 november in Brussel wordt gehouden. Het actieplan voor het Europees nabuurschapsbeleid bevat ook een apart gedeelte voor de oplossing van de conflicten in Georgië.

  Benita Ferrero-Waldner, lid van de Commissie. - (EN) Mijnheer de Voorzitter, sinds ons laatste debat zijn er substantiële ontwikkelingen geweest, waaraan fungerend voorzitter Lehtomäki reeds heeft gerefereerd.

Ik heb de Zuidelijke Kaukasus begin oktober bezocht als lid van de Trojka, toen de actieplannen in het kader van het Europees nabuurschapsbeleid met de drie landen werden afgerond. Die zullen nu officieel worden ondertekend en aangenomen in november. Ik denk dat dit een basis is voor een krachtdadige samenwerking.

Voordat ik spreek over de steun van de EU, is het mijns inziens belangrijk ook stil te staan bij de betekenis van dit alles voor onze relatie met Rusland. In de afgelopen maanden is de gasprijs voor Moldavië gestegen, is er een invoerverbod ingesteld voor wijn en water uit Moldavië en Georgië, is er de facto steun verleend aan Transnistrië voor het referendum, en is er krachtig gereageerd op het uitwijzen van Russische officieren door Georgië.

Deze kwesties zijn besproken met president Poetin in Lahti en ik heb zelf een aantal van deze kwesties aan de orde gesteld tijdens een gesprek met minister van Buitenlandse Zaken Lavrov een paar dagen geleden in Moskou. Tijdens de aanstaande bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken in het kader van de Permanente Partnerschapsraad op 3 november, en op de EU-Ruslandtop van 24 november aanstaande in Helsinki krijgen wij opnieuw de mogelijkheid om over deze kwesties te spreken.

Ik wil ook de steun van de OVSE noemen, die heeft geweigerd toezicht te houden op het referendum in Transnistrië, het referendum niet heeft erkend en de terugkeer van de Russische officieren van Georgië naar Rusland heeft verzorgd.

Ik wil nu eerst een paar woorden wijden aan Moldavië en Transnistrië, en vervolgens aan Georgië. Ik wil ook graag de aandacht vestigen op de zeer succesvolle missie van de Europese Unie voor bijstandverlening inzake grensbeheer (EUBAM), die een uiterst belangrijke rol heeft gespeeld bij de introductie van een nieuwe douaneregeling tussen Moldavië en Oekraïne. Aan dit programma is een begroting van twintig miljoen euro toegewezen voor twee jaar, terwijl de lidstaten zeventig douaneambtenaren en grenswachten hebben gedetacheerd. Alle belangrijke Transnistrische bedrijven staan nu geregistreerd in Chisinau en opereren onder deze nieuwe regeling. Door de bestrijding van douanefraude zullen de illegale inkomsten van de huidige Transnistrische leiders in cruciale mate afnemen.

Hoewel we ingenomen zijn met het feit dat het overleg op hoog niveau tussen Rusland en Moldavië onlangs is hervat, maken we ons zorgen over de Russische steun voor de Transnistrische leiders. In een recente verklaring heeft minister Lavrov opgeroepen tot ‘politieke erkenning van het resultaat’ van het referendum in Transnistrië, dat noch door de Europese Unie, noch door de OVSE wordt erkend. Ik denk dat dat een complicerende factor kan zijn bij het zoeken naar een oplossing voor dit conflict.

We maken ons ook zorgen over het feit dat Transnistrië en Rusland volharden in hun eis met betrekking tot een zogenaamd overgangsprotocol tussen Moldavië en Transnistrië, waarin zou moeten worden vastgelegd dat Transnistrië een onafhankelijke speler is in de internationale economie. Deze kwestie vormt een struikelblok in de besprekingen over een overeenkomst, die na zes maanden stilzwijgen zijn hervat, weliswaar niet in het volledige 5+2-formaat, maar alleen met bemiddelaars en met elk van de beide partijen afzonderlijk, met andere woorden 5+1.

Deze benadering is niet acceptabel, zoals we ook Rusland bij diverse gelegenheden duidelijk hebben gemaakt. Er is zelfs meer dan dat. De ontwikkelingen ter plaatse hebben namelijk laten zien dat, nu alle belangrijke Transnistrische bedrijven legaal samenwerken met Chisinau, een dergelijke benadering niet overeenstemt met de werkelijkheid. We vroegen ons ook bezorgd af of de nieuwe Oekraïense regering haar koers in deze kwestie zou wijzigen. Ik was erg verheugd toen premier Janoekovitsj me verzekerde van de blijvende steun van de Oekraïense regering. We zullen het belang van Oekraïense medewerking blijven benadrukken op de Top die over een paar dagen in Helsinki plaatsvindt.

Sommigen hebben erop gewezen dat de aanhoudende discussies over spoorwegkwesties tussen Moldavië en Oekraïne ook een aanwijzing zijn dat Oekraïne zijn standpunt wijzigt. De feiten laten dat echter niet zien. We vragen beide partijen dan ook dringend om zo spoedig mogelijk een voor iedereen bevredigende oplossing voor deze zaak te zoeken.

Onze aanwezigheid ter plaatse in de vorm van de missie van de Europese Unie voor bijstandverlening inzake grensbeheer is een uitstekend instrument om de ontwikkelingen op de voet te volgen en beide partijen assistentie te verlenen. Ik wil daar aan toevoegen dat Moldavië dankzij het nieuwe nabuurschapsbeleid een substantiële verhoging van gelden tegemoet kan zien. Moldavië zal ook een bijdrage krijgen uit het macrofinanciële hulpprogramma, waarmee het land geholpen kan worden om de schok van de verhoogde energieprijzen en het Russische verbod op invoer van Moldavische wijn op te vangen.

Wij zijn in hoge mate bezorgd over de crisis in de relatie tussen Georgië en Rusland, vooral over de toegenomen spanningen tussen beide landen. We zijn met name bezorgd over de uitwijzing van grote groepen Georgiërs uit Rusland, wat in strijd lijkt te zijn met de verplichtingen die Rusland heeft uit hoofde van het Europees Verdrag betreffende de bescherming van de rechten van de mens en de Slotakte van Helsinki uit 1975. Ik heb ook deze zaak onlangs besproken met minister Lavrov.

Georgië draagt ook een deel van de verantwoordelijkheid. Tijdens ons recente bezoek met de Trojka aan Georgië heb ik er bij president Saakashvili op aangedrongen matiging te betrachten en opnieuw vertrouwen op te bouwen.

Tot slot wil ik nog iets zeggen over Ossetië. Mijns inziens is het betreurenswaardig dat de recente bijeenkomst van de Gemeenschappelijke Controlecommissie voor Zuid-Ossetië geen resultaten heeft opgeleverd. We hebben begrip voor de wens van Georgië om de samenstelling van de Gemeenschappelijke Controlecommissie te wijzigen, maar de bestaande vredesmechanismen moeten ten volle worden benut totdat nieuwe mechanismen in werking zijn getreden. De recente studie ter beoordeling van de urgente behoeften en de internationale donorconferentie van juni 2006 hebben ook aangetoond dat er ruimte is voor een constructieve dialoog. We zijn blij dat dit rehabilitatieprogramma ondanks de crisis voortgang vindt.

We hebben een belangrijke financiële bijdrage geleverd aan de ondersteuning van een vreedzame regeling. Zo hebben wij onder andere 9,5 miljoen euro gegeven voor een economisch rehabilitatieplan voor Zuid-Ossetië. Er zijn bovendien gelden voor rehabilitatie uitgetrokken in het nieuwe EG-financiële bijstandsprogramma voor de jaren 2007 tot en met 2010.

Ik denk dat voor de Europese Unie als geheel een belangrijke rol is weggelegd in de ondersteuning van welke vredesregeling dan ook. Het belangrijkste is echter om de relaties tussen Rusland en Georgië weer in het gareel te krijgen, in een diplomatiek gareel. We zullen zeker onze inspanningen voortzetten om dat doel te bereiken.

  Laima Liucija Andrikienė, namens de PPE-DE-Fractie. - (EN) Voorzitter, morgen stemmen we over de resolutie over de regio Transnistrië in Moldavië. We weten dat Moldavië het armste land van Europa is. In september heeft er een zogenaamd ‘referendum’ plaatsgevonden in de Moldavische regio Transnistrië, dat tot doel had de aansluiting van de regio bij de Russische Federatie mogelijk te maken. Het referendum en de uitkomst ervan zijn niet geaccepteerd door de internationale gemeenschap en het conflict tussen de afscheidingsgezinde autoriteiten in Transnistrië en de centrale regering van Moldavië heeft in hoge mate bijgedragen aan de instabiliteit van het hele land en de instabiele economische en sociale ontwikkeling.

Eerder dit jaar zijn we getuige geweest van het mislukken van de onderhandelingen over de status van Transnistrië in het 5+2-formaat, toen de Transnistrische autoriteiten zich terugtrokken uit de onderhandelingen. We weten ook dat de zogenaamde Russische vredeshandhavers nog steeds in Transnistrië zijn.

In die context dienen wij als Europees Parlement het zogenaamde referendum in de Transnistrische regio af te wijzen, omdat het indruist tegen de internationaal erkende soevereiniteit en territoriale integriteit van Moldavië, en kan worden gezien als een provocatie die de bestaande spanningen vergroot en de kans op een vreedzame oplossing van de problemen in gevaar brengt.

We moeten ook Rusland oproepen tot stopzetting van de steun aan het Transnistrische regime, dat de territoriale integriteit van Moldavië bedreigt, en tot uitvoering van het op de OVSE-top van 1999 genomen besluit tot terugtrekking van de troepen en wapens op Moldavisch grondgebied.

We betreuren in het bijzonder dat er geen duidelijke vooruitgang is gemaakt bij de EU-besprekingen over visumfacilitering en de overnameovereenkomst met Moldavië. De Raad en de Commissie dienen de procedure te versnellen om een visumfaciliteringsovereenkomst met Moldavië te sluiten en te implementeren, omdat de huidige situatie, waarbij de EU toegankelijker is voor Transnistrische burgers met een Russisch paspoort dan voor Moldaviërs, oneerlijk is en discriminerend.

  Jan Marinus Wiersma, namens de PSE-Fractie. - Voorzitter, we zien ons geconfronteerd met een aantal sluimerende, bevroren conflicten in de common neighbourhood die de Europese Unie deelt met Rusland. Helaas moeten we vaststellen dat de oplossing van deze bevroren conflicten na jaren nog geen stap dichterbij is gekomen ondanks de goede inzet van de Europese Unie voor een onderhandelde politieke oplossing in een multilateraal kader.

We zien de recente ontwikkelingen in deze regio met grote bezorgdheid, omdat ze juist wijzen op een mogelijke escalatie. Op 17 september vond in Transnistrië een referendum plaats over de afscheiding van Moldavië, terwijl de spanning tussen Georgië en Rusland rond de status van Zuid-Ossetië de afgelopen week is opgelaaid tot een diplomatieke crisis van de eerste orde. Beide gebeurtenissen gaan lijnrecht in tegen de inzet om in het kader van de OVSE een politieke oplossing te vinden voor deze conflicten. Ik vind dat de EU moet vasthouden aan een aanpak van onderhandelingen in een multilateraal kader waarbij de territoriale integriteit van Moldavië en Georgië het uitgangspunt is.

Eenzijdige stappen, zoals het organiseren van een referendum of zogenaamd referendum, - want van een democratische volksraadpleging in een vrije en open omgeving was absoluut geen sprake - wijzen wij resoluut af. Dreigende politieke retoriek over en weer en het eenzijdig afkondigen van sancties zijn evenzeer contraproductief. Ze brengen een oplossing geen stap dichterbij en gaan lijnrecht in tegen de moeite die de internationale gemeenschap zich getroost om de betrokken partijen op één lijn te krijgen. Het moet voor alle spelers duidelijk zijn dat een duurzame oplossing alleen gebaseerd kan zijn op een politieke dialoog, met respect voor democratie in de betrokken landen en de betrokken regio's.

Voor de Europese Unie is het een noodzakelijke investering een impuls te geven aan dit proces. De Europese Unie kan deze conflicten niet alleen oplossen. Zolang wij inzetten op een multilaterale strategie, mogen we ook van de andere betrokken partijen redelijkerwijs vragen zich daarbinnen te bewegen en zich aan eerder gemaakte afspraken, bijvoorbeeld in Instanbul in 1999, te houden. Van Rusland, dat in elk van deze conflicten een cruciale rol speelt, mogen we bovendien enige behoedzaamheid verwachten. De actieve ondersteuning die Rusland geeft aan het regime in Transnistrië en de referenda, alsook de steun aan de afscheidingsbeweging in Zuid-Ossetië en Abchazië vallen helaas niet onder deze categorie.

  Jelko Kacin, namens de ALDE-Fractie. - (SL) Als ondervoorzitter van de Moldavië-delegatie volg ik de gebeurtenissen in dat deel van de wereld op de voet. Het ongrondwettelijke, internationaal niet-erkende referendum over onafhankelijkheid van Transnistrië, dat onlangs in dat gebied heeft plaatsgevonden, is een ernstige stap achteruit voor alle betrokken partijen.

Op 10 oktober heeft Transnistrië het compromis van de OVSE onder leiding van de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Karel de Gucht verworpen. Het voorgestelde plan voorzag in een vrijwel onafhankelijke, semi-autonome status voor heel Transnistrië binnen een Moldavische federatie. Ik betreur de verwerping van dat compromis, omdat het een gemiste kans is om vrede en stabiliteit in heel de onstabiele regio te brengen. Nu blijft het vastgelopen conflict tussen Transnistrië en Moldavië een bedreiging voor de politieke en economische stabiliteit van dat deel van Europa.

Bij de toetreding van Roemenië tot de Europese Unie in 2007 zal de Europese Unie grenzen aan Moldavië. Daarom is het voor ons van levensbelang dat we ons engageren en de nodige tijd en energie investeren in verdere onderhandelingen .

Ten slotte zou ik zowel de Raad als ook de Commissie willen oproepen om heel hun politieke gewicht in de schaal te leggen om de onderhandelingen nieuw leven in te blazen. Ik roep eveneens Tiraspol op om weer rond de onderhandelingstafel te gaan zitten en op te houden met zijn tactiek van tijdrekken. Tegelijk roep ik ook Moskou op om voor de oplossing van dit conflict een progressiever beleid te voeren. Met een constructievere aanpak kan Rusland namelijk bewijzen dat het de uitbouw van een verantwoordelijk en betrouwbaar partnerschap met de Europese Unie ernstig neemt.

  Marie Anne Isler Béguin, namens de Verts/ALE-Fractie. - (FR) Mijnheer de Voorzitter, nog maar kort geleden juichten wij de vreedzame revolutie in Georgië toe en spoorden wij de jonge leiders van dat land aan om er een heuse democratie te vestigen. Vandaag ondervindt Georgië, zoals we weten, problemen met het oplossen van conflicten met zijn separatistische regio's en het lijdt geen twijfel dat de escalerende provocaties over en weer geenszins bijdragen tot een vreedzame oplossing daarvan. Erger nog, een gewapende interventie zou de hele Kaukasus kunnen doen ontbranden, en dat realiseren we ons allemaal. Daarom moeten we de Georgische autoriteiten met klem aansporen tot een verzoenende opstelling en tot een constructieve hervatting van het vredesproces in Zuid-Ossetië.

Er zijn echter wel verzachtende omstandigheden voor Georgië. Buurland Rusland stelt zich namelijk allerminst verzoenend op. Zo heeft de heer Poetin afgelopen week in Lahti olie op het Kaukasische vuur gegooid door Zuid-Ossetië te vergelijken met Kosovo, terwijl we van hem juist verwachtten dat hij het vertrouwen zou herstellen door zijn nabuurschapsbetrekkingen met Georgië te normaliseren. Wat Rusland ook moge zeggen, het is wel degelijk een deel aan het conflict. Heeft het immers geen Russische paspoorten toegekend aan de Georgische inwoners van Zuid-Ossetië? Wat is de waarde van een referendum als 80 procent van de stemmers Russische burgers zijn? En welke neutraliteit kan men verwachten van de aanwezige vredestroepen in Zuid-Ossetië als deze overwegend Russisch zijn? En dan hebben we het nog niet eens over het eenzijdige Russische embargo of de nog altijd voortdurende deportatie van Georgiërs uit Rusland, waaruit blijkt dat men Georgië probeert te destabiliseren.

Natuurlijk zijn het nabuurschapsbeleid en de versterkte samenwerking met Rusland instrumenten voor ons, maar neemt u mij niet kwalijk als ik zeg dat ik het standpunt van de Raad ten aanzien van de vervanging van de vredestroepen niet deel. Ik denk, beste collega's, dat we ons echt moeten afvragen hoe we de neutraliteit en de onpartijdigheid van die troepen kunnen waarborgen. We moeten ons misschien, of liever gezegd, wij moeten ons absoluut voorbereiden op het leveren van een bijdrage aan de vervanging van die vredestroepen, als dat noodzakelijk blijkt te zijn.

(Spreekster wordt door de Voorzitter onderbroken)

  Helmuth Markov, namens de GUE/NGL-Fractie. - (DE) Mijnheer de Voorzitter, als we het hebben over veiligheid en stabiliteit in een land of regio, dan moeten we er bovenal voor zorgen dat alle betrokken partijen, met hun uiteenlopende belangen, geen stappen zetten die tot een escalatie leiden. En als de grondwet van Moldavië niet voorziet in een referendum kan men de uitslag van een referendum uiteraard ook niet erkennen. Dat is duidelijk.

Transnistrië heeft altijd al deel uitgemaakt van de Republiek Moldavië. Daarom mogen we gerust van onze Russische partners - waarmee we toch niet zulke slechte betrekkingen hebben - vragen, de Russische troepen uit dit gebied terug te trekken.

Als we een escalatie willen voorkomen, mogen we uiteraard geen export- of importverbod instellen. Integendeel, wij moeten het zakenleven juist bevorderen. De aanpak die de Commissie en de Europese Unie hebben gekozen - namelijk het vasthouden aan onze intentie om de 5+2-onderhandelingen intensief voort te zetten of te hervatten - is mijns inziens de juiste weg, en daar mogen wij niet van afwijken.

Bij een eerlijk partnerschap - en dan bedoel ik een partnerschap met Rusland - hoort ook dat je de partner open en eerlijk kunt zeggen waarmee je het eens en oneens bent. We hebben dat in het verleden uit eigenbelang van de Europese Unie niet altijd met de nodige scherpte gedaan.

  Michał Tomasz Kamiński, namens de UEN-Fractie. - (PL) Mijnheer de Voorzitter, de Europese Unie waarin we geloven, de Europese Unie van onze dromen, de Europese Unie die de Europese burgers willen, moet in elk geval een Unie zijn die toekijkt op de eerbiediging van bepaalde waarden, ook op internationaal niveau. Ik ben bijgevolg van mening dat we de manier waarop Rusland Georgië de laatste weken heeft behandeld principieel moeten afkeuren. Ik wil van de gelegenheid gebruik maken om alle bevoegde instellingen van de Europese Unie op te roepen om in deze aangelegenheid actie te ondernemen en op te komen voor de onafhankelijkheid van Georgië. Ik vraag de instellingen tevens om een lans te breken voor de basisbeginselen van het internationaal recht, zoals het beginsel van onafhankelijkheid en niet-inmenging in de interne aangelegenheden van een ander land.

We weten uiteraard al langer dat Rusland het separatisme in Georgië aanwakkert. De gebeurtenissen van de laatste weken zijn echter bijzonder verontrustend omdat we vaststellen dat het aantal chauvinistische, nationalistische en anti-Georgische uitlatingen in Rusland in een razendsnel tempo toeneemt. We hebben onlangs vernomen dat enkele kunstwerken van Georgische artiesten die in Moskou tentoongesteld waren, volledig zijn vernield. De hysterische scheldkanonnades van de Russische media gericht tegen Georgiërs die al jaren in Rusland wonen, leiden ertoe dat zij zich allesbehalve veilig voelen op het grondgebied van de Russische Federatie. Ik roep de Europese Unie en het Europees Parlement op om hun uitdrukkelijke steun te verlenen aan een onafhankelijk, autonoom Georgië dat het recht heeft om zich veilig te voelen in een verenigd Europa.

  Alessandro Battilocchio (NI). - (IT) Mijnheer de Voorzitter, geachte collega’s, ik spreek namens de nieuwe Italiaanse Socialistische Partij.

De spanning in de zuidelijke Kaukasus bevestigt enkel de these dat er zo spoedig mogelijk multilaterale onderhandelingen moeten worden geopend over de oplossing van het probleem rond Abchazië en Zuid-Ossetië. De boodschap van toenadering die de Europese Unie kortgeleden heeft gestuurd aan de Russische Federatie met betrekking tot de intensivering van de betrekkingen op diverse niveaus gaat gepaard, en moet gepaard gaan met een uitnodiging tot een dialoog en tot de uitvoering van alle maatregelen die kunnen bijdragen aan een oplossing zonder bloedvergieten van de ernstigste crisis in de postsovjettijd.

De verklaringen van Poetin over de vermeende voorbereiding van een militaire interventie in Georgië hebben evenals als het embargo op landbouwproducten uit Georgië en Moldavië en de onderbreking van de belangrijkste diensten, van vervoer tot bankdiensten, onvermijdelijk een weerslag op het Georgische volk, zowel op de naar Rusland geëmigreerde Georgiërs, van wie een groot gedeelte de afgelopen dagen ten onrechte gedwongen werd om terug te keren naar Georgië, als op de mensen in Georgië die vaak economisch afhankelijk zijn van hun geëmigreerde familieleden. Europa mag zich in dit geval niet beperken tot het vervullen van een scheidsrechtersfunctie.

  Vytautas Landsbergis (PPE-DE). - (EN) Mijnheer de Voorzitter, in 1996 was ik lid van de Litouwse delegatie van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa, toen Rusland plechtig beloofde zijn troepen in 1997 uit Moldavië te zullen terugtrekken. Het jaar 2007 vormt dan ook een mooie gelegenheid om de tiende verjaardag te vieren van deze niet nagekomen belofte van Rusland - een van de vele beloften, uiteraard. Misschien is dit ook een goed ogenblik om een dik boek te schrijven en publiceren over de onvervulde internationale beloften van Rusland. Dat is mijn eerste voorstel aan dit Parlement, aangezien het nieuwe toezeggingen wil.

Met zijn beleid wil Rusland verdeeldheid zaaien onder zijn kleinere buurlanden, maar het heeft alleen maar verlies en leed onder de bevolkingen veroorzaakt en meerdere landen vragen ons dan ook nog steeds om hulp. Kunnen wij holle woorden blijven produceren in de stijl van de Verenigde Naties en onze handen in onschuld wassen voor de talrijke vluchtelingen die uit Abchazië worden verdreven door de binnenvallende Russen?

Het loont ook de moeite om even te wijzen op een kleine passage in Resolutie 1666 van de Veiligheidsraad van 31 maart 2006 over eventuele wijzigingen aan het mandaat van de GOS-vredesmacht in Georgië. In werkelijkheid gaat het om een Russische macht die weinig te maken heeft met vredesbewaring, en veeleer helpt bij de annexatie van een bevolking die massaal paspoorten van een vreemd land krijgt, waarna hun land vervolgens wordt geannexeerd. Als wij echt vrede willen in dat deel van Europa, hebben wij een echte en mogelijkerwijs Europese vredesmacht nodig in Zuid-Ossetië en in Abchazië. Het alternatief bestaat erin de naam van de huidige ‘vredeshandhavers te veranderen in ‘misdaadhandhavers. Dat is mijn tweede voorstel aan dit Parlement: laten wij een keuze maken tussen echte vredeshandhavers en officiële ‘misdaadhandhavers.

  Hannes Swoboda (PSE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, als er in Rusland, en vooral onder de Russische gezagdragers, mensen zijn die onze debatten volgen, zullen ze denken dat we deze week in het Europees Parlement geen ander doel hebben dan de Russische beer op zijn tenen te trappen. Dat is niet onze bedoeling, maar we willen Rusland wel duidelijk maken dat het samen met ons moet proberen de problemen - van het energieprobleem tot problemen met buurlanden - op te lossen. En Rusland moet zich uitspreken voor multilateralisme!

In onze kritiek op Amerika zijn we het vaak eens over de eenzijdigheid van het Amerikaans optreden. Maar als het er dan om gaat op eigen terrein iets te ondernemen - en wel multilateraal en niet eenzijdig - stellen wij vast dat Rusland de laatste tijd een andere weg volgt, en dat kunnen we absoluut niet accepteren.

Ten eerste kunnen wij natuurlijk niet zonder de medewerking van de betrokken landen. Wat Georgië betreft - en dat hebben we bij ons meest recente bezoek aan Georgië ook gezegd - hopen we dat het land de verklaring inzake geweldafzwering zal ondertekenen. De uitspraak: “Wij willen ons kunnen verdedigen” zegt in dat opzicht niets, omdat natuurlijk iedereen het recht heeft om zich te verdedigen.

Ten tweede willen wij graag een concreet voorstel zien voor de manier waarop men de bevolking van Zuid-Ossetië en ook Abchazië opnieuw in de Georgische maatschappij kan integreren, omdat we van mening zijn dat er slechts ruimte is voor één ongedeeld Georgië, maar dan wel met speciale, concrete regelingen voor deze bevolkingsgroepen.

Toch is Rusland nog steeds de hoofdverantwoordelijke. Ik snap niet dat Rusland nog steeds niet door heeft dat je geen vrienden maakt als je steun geeft aan kleine, separatistische, ten dele ook door criminelen ondergraven bewegingen, maar veeleer als je de stabiliteit in de buurlanden bevordert, iets dat Georgië zeker ook graag zou willen doen.

We moeten ons echter kanten tegen de verdrijving van Georgiërs uit Rusland. Het argument ‘Ja, maar het zijn wel illegalen’ klinkt nogal cynisch. Deze verdrijving van Georgiërs komt - juist nu, gezien deze incidenten - net zo ongelukkig uit als de verhogingen van de energieprijzen in Oekraïne vóór de verkiezingen en in Wit-Rusland na de verkiezingen. Dat is absoluut onverantwoord en onacceptabel.

  Annemie Neyts-Uyttebroeck, namens de ALDE-fractie. - (EN) Mijnheer de Voorzitter, Zuid-Ossetïe is één van die uiterst storende ‘bevroren’ conflicten, en ik herinner mij nog dat ik er mij zelf mee heb beziggehouden toen ik, mevrouw de fungerend voorzitter, vijf jaar geleden op precies diezelfde stoel zat als u nu.

Het risico bestaat echter dat dit bevroren conflict opnieuw zal oplaaien. De gemoederen moeten dan ook dringend bedaard worden en mijn fractie steunt de oproep aan Rusland en Georgië om hun taalgebruik en optreden te matigen. Wat de Georgische burgers werd aangedaan, is absoluut onaanvaardbaar, net als, uiteraard, de beslissing van Rusland om alle communicatie met Georgië te verbreken.

Het feit dat president Poetin in aanwezigheid van de heer Vanhanen, fungerend voorzitter van de Raad, en de heer Barroso, voorzitter van de Commissie, waarschuwde voor het risico op bloedvergieten, was ongetwijfeld erg pijnlijk en is in elk geval volstrekt onaanvaardbaar, net als het feit dat Rusland paspoorten blijft uitreiken aan Zuid-Ossetiërs. Dat Georgië gedreigd heeft naar de wapens te grijpen, is eveneens onaanvaardbaar.

Als de EU deze zaak ernstig neemt, moet zij bereid zijn de Russische vredesmacht te vervangen, als dat nodig zal zijn. Dit is geen lichtvaardige toezegging en de voor- en de nadelen hiervan moeten ernstig tegen elkaar afgewogen worden. Laten wij echter eerst en vooral alle bestaande multilaterale en Europese vredesmechanismen aanwenden.

  Elisabeth Schroedter (Verts/ALE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de fungerend voorzitter van de Raad, mevrouw de commissaris, waarde collega’s, als lid van de interparlementaire delegatie EU-Moldavië heb ik nog een aantal opmerkingen over dit probleem en wil ik glashelder stellen dat dit geen conflict rond minderheden is! De maatschappij van de Republiek Moldavië heeft zowel in politiek als maatschappelijk opzicht open systemen, die een tolerante samenleving vormen. Als men beweert dat het om conflicten rond minderheden gaat, dan doet men dit alleen om de politiek werkelijk problematische steun voor een stalinistisch regime te legitimeren. Dat is uitermate dubieus. Dat wil ik de Russische regering en president Poetin uitdrukkelijk meegeven.

Het conflict in Transnistrië is een conflict tussen Rusland en de EU. Er kan mijns inziens alleen vrede komen als de troepen worden teruggetrokken. Daarom moeten de Commissie en de Raad op dit punt veel meer druk uitoefenen op de Russische regering. Het conflict in Moldavië mag niet worden geofferd op het altaar van de energiebetrekkingen met Rusland!

  Konrad Szymański (UEN). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, uit de situatie in Zuid-Ossetië en Transnistrië blijkt ontegenzeggelijk dat Rusland nog steeds in termen van invloedssferen denkt. Rusland heeft zich - zestien jaar later - nog steeds niet neergelegd bij het feit dat het de territoriale integriteit en soevereiniteit van de onafhankelijke landen aan zijn grenzen moet erkennen. Om zijn onafhankelijke buurlanden, Georgië en Moldavië, te verzwakken en hun stukken grondgebied af te nemen, neemt Rusland zijn toevlucht tot bedrog, spionage en chantage in kwesties als energiebevoorrading en het uitreiken van Russische paspoorten. Tegen onze verwachtingen in is Rusland geen stabiliserende factor in de regio. Integendeel, naarmate de politieke invloed van Rusland toeneemt, stijgt ook het aantal conflicten, spanningen en zelfs oorlogen. Is een dergelijk beleid wel aanvaardbaar voor de Europese Unie? Is het wel mogelijk om een onvoorwaardelijk strategisch partnerschap op te bouwen met een land dat zich tot dergelijke praktijken verlaagt? Ik hoop van niet, en daarom verzoek ik het Parlement met aandrang om deze gezamenlijke resolutie aan te nemen, met inbegrip van de amendementen die werden ingediend door de Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-democraten) en Europese Democraten en de Fractie Unie voor een Europa van Nationale Staten.

  Bernd Posselt (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, de Republiek Moldavië zou over negeneneenhalve week lid zijn geworden van de Europese Unie als zij niet met het pact tussen Hitler en Stalin van Roemenië was gescheiden. Dit toont aan hoe na deze kwestie ons is. Georgië - lid van de Raad van Europa – is tot tweemaal toe het slachtoffer geworden van het Russische of Sovjetkolonialisme, één keer onder de tsaren en één keer toen de sovjettroepen in de jaren twintig de volkerenlente in de Kaukasus in de kiem smoorden.

Vandaag de dag is er sprake van een postkoloniale situatie, waarin Rusland niet bereid is goed te maken wat het in dit soort gebieden als koloniale mogendheid of ook als totalitaire Sovjet-Unie heeft aangericht. Rusland voert veeleer een postkoloniale politiek van nationale dominantie en chantage via grondstoffen. Conflicten tussen nationaliteiten worden misbruikt of ten dele ook kunstmatig gecreëerd.

Daarom is er ook maar één antwoord. Als er ergens conflicten zijn, moeten we ook bereid zijn - zoals Vytautas Landsbergis al zei - ons in internationaal of Europees verband ter plaatse in te zetten voor de vrede, of het nou gaat om Transnistrië, Abchazië en Zuid-Ossetië of ook Tsjetsjenië, waar de internationale gemeenschap eindelijk orde op zaken moet gaan stellen.

Als Rusland zou streven naar transparantie, zou dit de juiste oplossing zijn. Rusland wil echter helemaal geen transparantie. Rusland wil achter de schermen een beleid van dominantie voeren. Daarom vind ik het ook jammer dat dit debat na de topontmoeting plaatsvindt en niet ervoor, zoals we hadden gehoopt. De heer Poetin wilde op de top eerst in de schijnwerpers illusies oproepen, en nu zijn we in de schaduw van de top bezig de scherven op te ruimen.

Rest mij alleen de Raad en de Commissie op te roepen eindelijk duidelijke en open taal te spreken tegen de Russische politiek, waarbij ook mensenrechten ter sprake kunnen worden gebracht. Laat daar geen misverstanden over bestaan: Rusland verstaat alleen duidelijke taal. We hebben - Vytautas Landsbergis zei het al - niet alleen genoeg stof voor een witboek over gebroken Russische beloftes, maar ook voor een witboek over Westers zelfbedrog.

  Marianne Mikko (PSE). - (ET) Dames en heren, de kwestie Transnistrië is grotendeels een zaak van de betrekkingen tussen de Europese Unie en Rusland. Daarbij bevinden wij ons in een impasse maar Rusland heeft het vermogen om een oplossing te vinden. Als Rusland dat echter doet, moet het de belofte gestand doen die tijdens de OVSE-Top in Istanbul in 1999 werd gedaan en dan moet het zijn troepen terugtrekken uit Moldavië.

Goede vrienden moeten vrijmoedig en recht door zee zijn. In Rusland worden zulke vrienden op waarde geschat. Wij hier zijn te angstig geweest en hebben te veel om de zaken heen gedraaid, met als gevolg dat we vanaf 1 januari een ernstige bron van instabiliteit zullen krijgen aan de grens van de Europese Unie.

Ik wil drie feiten over Transnistrië herhalen. Ten eerste streeft de regering van Transnistrië niet naar onafhankelijkheid, maar eerder naar aansluiting bij Rusland, dat achthonderd kilometer verderop ligt. De regio heeft in het verleden bij Moldavië en Oekraïne gehoord, maar nooit bij Rusland.

Ten tweede vormen de inwoners van Transnistrië geen uniforme etnische groep. De meeste van hen zijn Moldaviërs, die 40 procent van de bevolking uitmaken, dan de Oekraïners met bijna 28 procent en op de derde plaats de Russen.

Ten derde zouden de inwoners van Transnistrië onder de regering in Chisinau zeker meer democratie en vrijheid genieten dan ze nu hebben. Chisinau heeft de niet-Moldavische bevolking van Transnistrië nooit vervolgd.

Rusland zal geen actie ondernemen als het niet door ons onder druk wordt gezet. We moeten niet bang zijn om druk uit te oefenen. Onze relatie met Rusland moet tweerichtingsverkeer zijn, waar beide partijen van kunnen profiteren. Wij hebben misschien Russische energie nodig, maar Rusland heeft ook gunsten van ons nodig, om nog maar te zwijgen over de Europese markt.

Het is tijd dat wij Rusland herinneren aan wat wij gegeven hebben, en dat wij daarvoor iets terugvragen. Tot slot moeten de 5+2-onderhandelingen om elke prijs doorgaan. We hebben een goede resolutie, dus laten we die aannemen.

  Tatjana Ždanoka (Verts/ALE). - (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik meen dat er bij alle redelijke politieke overwegingen in de huidige tekst, een belangrijke zaak is weggelaten: de dagdagelijkse realiteit waarin de mensen in de betrokken gebieden moeten leven. Zij die de afgifte van Russische paspoorten aan inwoners van deze gebieden veroordelen, zouden er goed aan doen even stil te staan bij de omstandigheden waarin deze mensen terechtkwamen als burgers of niet-burgers van de nieuwe onafhankelijke staten, die zijn ontstaan uit de voormalige Sovjetrepublieken. Dat zijn republieken waarvan de grenzen - in het geval van de Kaukasus - arbitrair werden vastgelegd door Stalin of - in het geval van Transnistrië - veranderd werden door het Molotov-Ribbentroppact.

Na de ontbinding van de federale staat - de USSR - werd er geen overgangsperiode vastgelegd waarbinnen deze mensen problemen zoals gezinshereniging, burgerschap en dergelijke konden oplossen. Deze mensen hebben vooral nood aan Russische paspoorten om naar Rusland te reizen, en niet naar de EU, zoals werd beweerd.

  Inese Vaidere (UEN). - (LV) Dames en heren, dat Rusland invloed wil uitoefenen op de lotsbestemming van de buurlanden die op een westers ontwikkelingsmodel zijn overgestapt, blijkt zowel uit zijn inmenging in de binnenlandse aangelegenheden in Oekraïne, als in de gevallen van Moldavië en Georgië. De Europese Unie heeft er belang bij dat er een vreedzame oplossing wordt gevonden in het conflict tussen Rusland en Georgië. Daartoe moeten ten eerste de GOS-vredestroepen in Zuid-Ossetië, die niet tegen hun taak zijn opgewassen, worden vervangen door internationale vredestroepen. Ten tweede moet Rusland afzien van militaire oefeningen in de nabijheid van het grondgebied van Georgië. Ten derde moet er onmiddellijk een einde komen aan de schendingen van de rechten van Georgische burgers - die langzamerhand in de buurt komen van etnische zuivering - evenals aan de handelsblokkade tegen Georgische producten. Ten vierde moet, wat de integriteit van het grondgebied van Georgië betreft, de wettigheid worden onderzocht van de uitgifte van Russische paspoorten in Abchazië en Zuid-Ossetië, om te voorkomen dat dit scenario zich herhaalt in Transnistrië. Tot slot moeten beide staten afzien van activiteiten en verklaringen die de betrekkingen verder kunnen doen verslechteren.

  Tunne Kelam (PPE-DE). - (EN) Mijnheer de Voorzitter, wat de achtergrond van dit debat betreft, hebben wij nood aan een zeer sterk engagement van de EU in de vorm van een vredesmacht om te proberen de verspreiding van deze gevaarlijke conflicten te voorkomen.

Laten wij duidelijk wezen: deze bijna afgescheurde gebieden, of bevroren conflicten, worden door de Russische regering systematisch gebruikt om haar invloed op de voormalige Sovjetburen te bewaren. Zoals mijn collega, mevrouw Mikko, al zei, zouden de conflicten waarmee wij thans te maken hebben, zonder de voortdurende aanwezigheid van Russische troepen wellicht reeds verdwenen zijn. Een deel van het probleem lijkt de angst te zijn voor de mogelijke verspreiding van ‘roze revoluties’ en de vrees voor echte democratische veranderingen in Rusland zelf, die trouwens al lang hadden moeten plaatsvinden. Wij moeten daarom reageren op het optreden van de Russische regering, dat haaks staat op alle internationale gedragsnormen, zoals het verbreken van de communicatie, het opleggen van economische blokkades en het aanzetten tot xenofobie in Rusland zelf. De EU van de Vijfentwintig moet duidelijk stellen dat een dergelijk optreden volstrekt onaanvaardbaar is, zeker als het afkomstig is van het land dat thans voorzitter is van de Raad van Europa.

In de resolutie van het Europees Parlement roepen wij Rusland op om de nieuwe realiteit die is ontstaan na het einde van de Koude Oorlog, eindelijk te accepteren, en niet langer te denken en handelen in termen van exclusieve invloedszones.

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, ik zou kort iets over de situatie in Moldavië willen zeggen. De problemen waar Moldavië mee te kampen heeft, zijn niet enkel toe te schrijven aan historische factoren en aan zijn geopolitieke ligging, maar ook aan de situatie waarin het land zich op dit moment bevindt. Die is op haar beurt het gevolg van de interne machtsverhoudingen en van externe invloeden. We moeten er ons terdege van bewust zijn dat Moldavië alleen niet in staat is om de problemen betreffende zijn veiligheid in ruime zin en zijn verdere ontwikkeling op te lossen. Er is niet enkel nood aan gezamenlijke inspanningen van Oekraïne en Roemenië, de buurlanden van Moldavië, maar ook aan levensnoodzakelijke hulp van de Europese Unie en de Verenigde Staten en uiteraard aan een stevige portie goede wil van Rusland. Het lijdt immers geen twijfel dat er een duidelijk verband bestaat tussen enerzijds het embargo op de invoer van landbouwproducten en de problemen op het vlak van energievoorziening en anderzijds de wil van Moldavië om zich in de Europese Unie te integreren. We mogen Moldavië dus niet aan zijn lot overlaten. Het land heeft het morele recht om door de Europese Unie geholpen te worden en wij zijn perfect in staat die steun te verlenen.

  Ryszard Czarnecki (NI). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, ik geef mijn volledige steun aan de ontwerpresolutie van de Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-democraten) en Europese Democraten over Transnistrië, een regio in Moldavië. Ik zou mijn bewondering willen uitdrukken voor het Georgische volk dat autonoom wenst te beslissen over de richting die het land met zijn buitenlands beleid moet inslaan. Georgië kan en moet in deze context op de solidariteit van de EU-lidstaten rekenen. De Georgische overheid eist terecht dat de rechten van het kleine Georgische volk door het grote Rusland worden gerespecteerd. Het zou echter goed zijn - en hier verschil ik enigszins van mening met de vorige sprekers - indien de Georgische autoriteiten ook aandacht schonken aan de eerbiediging van de rechten van de minderheden in hun eigen land. Ik bedoel hier onder andere de religieuze minderheden.

Staat u me toe om kort in te gaan op de recente aanslagen op de katholieken in Tbilisi. Ik kan de aanval van zestig individuen op een volledig nieuwe kerk voor de Assyrische, of liever, de Chaldeeuwse katholieke gemeenschap, niet anders beschrijven. Deze aanval was het werk van leden van de protestantse kerk, die zich in hoge mate met de Russische cultuur identificeert. Ook in een ander deel van Tbilisi zetten protestanten de machthebbers onder dwang om de opening van een katholieke kerk te verbieden.

Jammer genoeg waren er de afgelopen jaren legio voorbeelden van religieuze onverdraagzaamheid in Georgië. De slachtoffers waren niet enkel katholieken, maar ook baptisten, aanhangers van de pinksterbeweging en Jehova’s getuigen. Ik vertrouw erop dat de Georgische overheid krachtig zal optreden tegen deze gewelddaden die de reputatie van het land op het internationale toneel ernstig schaden. Ik ben ervan overtuigd dat het merendeel van de fracties in dit Parlement een gelijkaardige mening is toegedaan.

  Paula Lehtomäki, fungerend voorzitter van de Raad. - (FI) Mijnheer de Voorzitter, allereerst wil ik u bedanken voor dit uitvoerige debat. Wij spreken hier al sinds vanmorgen over de betrekkingen tussen de Europese Unie en Rusland. De enorme reikwijdte van deze betrekkingen is te zien aan het feit dat ook bij het onderhavige onderwerp de betrekkingen tussen de Europese Unie en Rusland een prominente plaats innemen in de toespraken van de leden.

De betrekkingen tussen de Europese Unie en Rusland bevatten een waardevol element. Wij kunnen tegenwoordig namelijk over alle zaken met elkaar spreken, ook over lastige zaken en over de verplichtingen die Rusland is aangegaan. De volgende goede gelegenheid voor zulke besprekingen is in november wanneer de Permanente Partnerschapsraad van de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie en Rusland bijeenkomt en eind november op de Top tussen de Europese Unie en Rusland. Over deze kwesties zal ongetwijfeld ook worden gesproken op de Top tussen de Europese Unie en Oekraïne, die overmorgen in Helsinki wordt gehouden.

Zoals ik in mijn openingstoespraak al zei, zijn de maatregelen van de Europese Unie met betrekking tot Moldavië en Transnistrië vooral gericht op het steunen en versterken van de eenheid van Moldavië. Hiervoor is het Europees nabuurschapsbeleid een cruciaal instrument. Een onderdeel van deze samenwerking is ook het voorstel dat wij, in de Raad, van de Commissie verwachten om dit jaar nog te beginnen met onderhandelingen over visumfacilitering.

De betrekkingen tussen Georgië en Rusland werden gisteren nog besproken in het Comité Politiek en Veiligheid (COPS) op basis van de voorstellen die de speciale vertegenwoordiger heeft gedaan voor het vinden van nieuwe middelen om een vreedzame oplossing voor deze moeilijke situatie zo goed mogelijk te bevorderen. Gelukkig zijn er bemoedigende aanwijzingen dat er een dialoog tussen Georgië en Rusland in gang wordt gezet, aangezien de ministers van Buitenlandse Zaken van beide landen van plan zijn elkaar begin november in Moskou te ontmoeten. Dat is een zeer goed begin voor een mogelijke hervatting van de gesprekken.

Het basisprincipe dat de Europese Unie vreedzame oplossing van crises nastreeft en dit op veel manieren kan doen, geldt net zo goed voor de crisis tussen Georgië en Rusland als voor veel andere crises in de wereld, maar als de partijen zich zelf niet tot een vreedzame oplossing verbinden, kunnen zij daar van buiten af niet toe gedwongen worden.

  Benita Ferrero-Waldner, Commissie. - (EN) Mijnheer de Voorzitter, dit was een zeer interessant debat over beide onderwerpen. Ik bedank de leden voor hun opmerkingen. Uiteraard zullen wij hiermee in de mate van het mogelijke rekening houden.

Ik meen dat het Parlement zijn inspanningen kan opvoeren en met zijn partners in de Parlementaire Samenwerkingscommissie EU-Moldavië kan zorgen voor een aanvulling op en afronding van hetgeen wij doen met betrekking tot Moldavië. Wij moeten Moldavië blijven aanmoedigen tot voortzetting van de belangrijke hervormingen op het vlak van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten en tot verbetering van het ondernemingsklimaat. Wij moeten Moldavië helpen aantrekkelijker te worden voor de bevolking, zelfs in Transnistrië.

Wat de macrofinanciële bijstand betreft, hebben wij net een pakket van 45 miljoen euro voorbereid dat zal worden toegekend aan Moldavië. Het is namelijk heel belangrijk dat dit land bijzondere bijstand krijgt. Staat u mij toe te vermelden dat het totale bedrag van het bijstandsprogramma is opgelopen tot ongeveer 230 miljoen euro sinds 1991. Ons jaarlijkse bijstandsbegroting is de laatste jaren toegenomen en zal nog verder stijgen met het ENPI.

Wat visumfacilitering voor Moldavië betreft, zijn wij bezig met het uitwerken van voorstellen voor de onderhandelingsrichtsnoeren en voor de overnameovereenkomsten. Wij hebben de lidstaten aangemoedigd een gezamenlijk centrum voor visumaanvragen op te zetten in Chisinau. Daarmee zal een doeltreffend faciliteringsmechanisme in het leven worden geroepen voor Moldavische burgers, die dan niet langer naar de buurlanden hoeven te reizen om een visum aan te vragen.

Ik wil hier nog aan toevoegen dat, als er tegen het einde van het jaar een mandaat verkregen kan worden, de kostprijs van een visum op 35 euro gehandhaafd zal worden en niet zal stijgen tot 60 euro, wat heel belangrijk is voor de zeer arme mensen in Moldavië.

Over Georgië hebben wij een heel lang debat gevoerd met minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. Het belangrijkste is dat beide partijen vooreerst hun openbare retoriek matigen en dat zij daarna proberen opnieuw een diplomatieke dialoog te voeren - een normalisatie van de situatie, dus. De Georgische leiders moeten elke actie vermijden die de spanning zou kunnen doen oplopen. Dat is wat wij de heer Saakashvili verteld hebben. Wij hopen dat met de hulp van onze speciale vertegenwoordigers en met vanzelfsprekend ons aller hulp, de situatie weer normaal wordt.

VOORZITTER: MIROSLAV OUZKÝ
Ondervoorzitter

  De Voorzitter. - Het debat is gesloten.

De stemming vindt donderdag om 11.30 uur plaats.