Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2006 - Στρασβούργο

15. Διάσκεψη του Ναϊρόμπι για τις κλιματικές αλλαγές (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή του Karl-Heinz Florenz, εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, για τη Διάσκεψη του Ναϊρόμπι για τις κλιματικές αλλαγές (O-0100/2006 B6-0440/2006).

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. Κύριε Πρόεδρε, η δωδέκατη Διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών της Σύμβασης πλαισίου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος στο Ναϊρόμπι, είναι η πρώτη παρόμοια Διάσκεψη που πραγματοποιείται στην υποσαχάρια Αφρική, τη φτωχότερη περιοχή του πλανήτη με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί ιδιαίτερες πολιτικές σχέσεις. Είναι επομένως φυσικό η Διάσκεψη να εστιασθεί στις ανάγκες των αναπτυσσομένων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα τονίσει ιδιαίτερα ότι η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος μπορεί να συνδυαστεί με ταχεία οικονομική ανάπτυξη. Ακόμη, ότι χρειάζεται να ενσωματωθούν οι πολιτικές μείωσης των εκπομπών αερίων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για καίριους τομείς.

Η ανάπτυξη των οικονομιών των χωρών της Ασίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα αποτελούν, για παράδειγμα, σημαντικά –παράλληλα– οφέλη των δράσεων για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.

Πιστεύω ότι η βελτίωση της κατανόησης, σε διεθνές επίπεδο, των επικίνδυνων επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος, καθώς και η επίδειξη ενδιαφέροντος για την αντιμετώπιση των αναγκών των αναπτυσσομένων χωρών, θα αυξήσουν τις πιθανότητες να επιτύχουμε συμφωνία για την περίοδο μετά το 2012.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει 4 συγκεκριμένες προτεραιότητες στο Ναϊρόμπι. Πρώτον, την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο του ταμείου προσαρμογής. Το ταμείο θα τροφοδοτείται από εισφορές επί του μηχανισμού καθαρής ανάπτυξης και εκτιμάται ότι θα αποδώσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2008-2012.

Δεύτερον, την επίτευξη συμφωνίας για τον κατάλογο δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του πενταετούς προγράμματος εργασίας, σχετικά με την προσαρμογή. Το πρόγραμμα περιέχει σειρά δραστηριοτήτων που στοχεύουν στη βελτίωση της προσαρμοστικότητάς μας, όπως περαιτέρω βελτίωση των γνώσεών μας για τις αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της και τα αδύνατα σημεία των οικονομιών και των κοινωνιών μας στις κλιματικές αλλαγές.

Τρίτον, τη διευκόλυνση μεγαλύτερης πρόσβασης στο μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης από τις φτωχές χώρες της Αφρικής και άλλες περιοχές του πλανήτη. Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της δίκαιης κατανομής των έργων του μηχανισμού καθαρής ανάπτυξης, γιατί μόλις ένα μικρό ποσοστό του συνόλου των έργων προορίζεται για την Αφρική.

Τέταρτον, τη συζήτηση για την περίοδο μετά το 2012, η οποία θα συνεχισθεί, χωρίς όμως και να ολοκληρωθεί στο Ναϊρόμπι. Όντως πιστεύω ότι μας περιμένει ακόμη πολύ δουλειά. Υπάρχουν πολλές απόψεις για το τί πρέπει να γίνει. Οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν αισθάνονται άνετα με την προοπτική ότι πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες τους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, πολλές αναπτυγμένες χώρες εξακολουθούν να διστάζουν να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων που απαιτείται, ώστε να συμβάλουν στον περιορισμό της μέσης αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη κατά 2 βαθμούς Κελσίου.

Στο Ναϊρόμπι, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει βάσιμα να υποστηρίζει ότι η μάχη κατά τη κλιματικής αλλαγής και οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας, όχι μόνον συμβιβάζονται μεταξύ τους, αλλά και αλληλοεξαρτώνται.

Στο Ναϊρόμπι επιθυμούμε να εξασφαλίσουμε, αφενός μια σαφή, συγκεκριμένη και ισόρροπη προσέγγιση, καθώς και σταθερή πρόοδο στην ad hoc ομάδα εργασίας, σχετικά με το άρθρο 3, παράγραφος 9, στο διάλογο που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Σύμβασης. Αφετέρου, την επίτευξη συμφωνίας για τον τρόπο με τον οποίο θα αναθεωρηθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, βάσει του άρθρου 9. Όμως, θα πρέπει να δούμε και πέρα από το Ναϊρόμπι, καθώς η Ευρώπη χρειάζεται να εντείνει τις προσπάθειές της, ώστε να πείσει του εταίρους της σε όλον τον κόσμο, να συνεχισθούν και μετά το 2012 οι προσπάθειες μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Κύριοι συνάδελφοι, είναι πολύ θετικό ότι 10 μέλη του Κοινοβουλίου μετέχουν στην κοινοτική αντιπροσωπεία και, προσωπικά προσβλέπω –όπως έχει συμβεί τα τελευταία δύο χρόνια– σε στενή συνεργασία μαζί τους. Θα μεριμνήσω ώστε να έχουν πλήρη ενημέρωση και να τους διαβιβάζονται αμέσως όλα τα διαθέσιμα στοιχεία. Θα απευθυνόμαστε μαζί στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και ελπίζω ότι τα μέλη του Κοινοβουλίου θα έχουν επικοινωνία και διάλογο με αντιπροσώπους άλλων χωρών στη διάρκεια της Διάσκεψης. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε σε ένα παγκόσμιο ακροατήριο τη φιλοδοξία και το κοινό όραμά μας για ένα αειφόρο μέλλον της ανθρωπότητας.

  Avril Doyle, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίτροπο για τα προσεκτικά επιλεγμένα λόγια του εδώ σήμερα το απόγευμα.

Με χαροποιεί το γεγονός ότι είμαι μία από τους δέκα βουλευτές της ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην αντιπροσωπεία της ΕΕ. Είμαστε όλοι βουλευτές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και επικεφαλής θα είναι ο συνάδελφός μας, κ. Blokland, ως αντιπρόεδρός μας.

Περίμενα ότι ο συνάδελφός μου κ. Florenz θα ηγούνταν εξ ονόματος της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ, αλλά δεν τον βλέπω. Μέρος της ερώτησής του αφορούσε το να δοθεί για μία ακόμη φορά έμφαση στο γεγονός ότι οι βουλευτές της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως μέρος της αντιπροσωπείας της ΕΕ, θα αντιμετωπιστούν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Γνωρίζω ότι ο Επίτροπος θα μας πει την ιστορία για τις διοργανικές συμφωνίες, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, την προτεραιότητα και την πρακτική. Ειλικρινά, έχουμε όλοι βαρεθεί να το ακούμε αυτό και δεν θέλουμε να το ακούσουμε και πάλι. Ο Επίτροπος είναι πάντα εξαιρετικός σε αυτές τις περιπτώσεις και διαθέτει τον χρόνο του με μεγάλη γενναιοδωρία, όπως συμβαίνει και με τους υπαλλήλους του. Μας ενημερώνουν εξαιρετικά καλά μετά το γεγονός, εκτός των θυρών, αλλά ποτέ δεν μας επιτρέπουν την είσοδο, ούτε ως παρατηρητές σε συναντήσεις υψηλού επιπέδου. Θα ήθελα, εξ ονόματος των συναδέλφων μου στην Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ και, υποψιάζομαι, όλων των συναδέλφων, να αντιμετωπιστούμε ισότιμα με τους αντιπροσώπους τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και του Συμβουλίου που θα είναι εκεί. Εάν η Επιτροπή θέλει να την αποκαλεί αντιπροσωπεία της ΕΕ, τότε τα τρία μέρη της ΕΕ που είναι παρόντα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ισότιμα.

Ο Επίτροπος μας είπε σε μια πρόσφατη ενημέρωση ότι δεν αναμένει θεαματικές προόδους. Θα είναι άλλη μία ενδιάμεση COP, COP 12-MOP εάν θέλετε, αλλά είναι πολύ σημαντική, καθώς είναι η πρώτη συνάντηση στην υποσαχάρια Αφρική. Ο Επίτροπος ανέφερε την ανάγκη για επέκταση των μηχανισμών καθαρής ανάπτυξης. Επί του παρόντος, μόνο το 2,5% δαπανάται στην Αφρική σε αυτόν τον τομέα, και αυτό συμβαίνει κυρίως στο Μαρόκο και τη Νότια Αφρική, ενώ δεν δαπανάται τίποτα στην υπόλοιπη υποσαχάρια Αφρική. Πρέπει να γίνει εκεί πολύ δουλειά. Ενδιαφέρομαι πολύ για το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ταμείου άνθρακα για την Αφρική, όπως πρότεινε ο Επίτροπος, καθώς και για τα αποτελέσματα που θα έχει.

Ποιος θα χρηματοδοτήσει το ταμείο προσαρμογής; Η διαφωνία έγκειται στο εάν το Παγκόσμιο Ταμείο Προστασίας του Περιβάλλοντος θα είναι η κύρια πηγή χρηματοδότησης και στο πού θα βρίσκεται. Στο Μόντρεαλ συμφωνήθηκε ότι θα υπήρχαν δύο οδοί διαπραγματεύσεων: μία για τη Σύμβαση Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές και μία για το Πρωτόκολλο του Κυότο. Πιστεύω ότι αυτό ξεκαθαρίζει τη θέση των διαφόρων χωρών. Από κοινού μπορούμε να σημειώσουμε πρόοδο, να κερδίσουμε με το μέρος μας τις αναπτυσσόμενες χώρες και να πείσουμε περισσότερο τους φίλους μας στις ΗΠΑ ειδικότερα να συνταχθούν μαζί μας στο πολύ σημαντικό έργο της μείωσης των εκπομπών άνθρακα.

  Dorette Corbey, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, ο Αλ Γκορ ταξιδεύει εδώ και καιρό ανά τον κόσμο, διαδίδοντας το μήνυμά του. Το κλίμα μεταβάλλεται γρήγορα, γρηγορότερα από το αναμενόμενο. Οι πάγοι λιώνουν, η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται και θα φτάσουμε σύντομα στο σημείο χωρίς επιστροφή. Δηλαδή όταν θα αναμένεται μια πολιτική απάντηση. Δεν θα πρέπει να κλαίμε απλώς στην αγκαλιά του Αλ Γκορ, αλλά πρέπει επίσης να ξεκινήσουμε να αναζητούμε μια λύση. Το Ναϊρόμπι μας δίνει την ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο αυτή την πρόκληση. Όταν συζητούμε την ενεργειακή κρίση και τα προβλήματα αλλαγής του κλίματος, δεν πρέπει να καταλαμβανόμαστε από απαισιοδοξία, επειδή είναι δυνατή η εξεύρεση λύσεων. Πού μπορούμε να βρούμε αυτές τις λύσεις;

Πρώτα από όλα δείχνοντας εμπιστοσύνη στα ίδια μας τα μέτρα. Θα ήθελα να επωφεληθώ αυτής της ευκαιρίας για να εκφράσω για μία ακόμη φορά τη στήριξή μου στο σύστημα εμπορίας εκπομπών, έστω και αν απέχει πολύ από το να είναι τέλειο. Απευθύνομαι, πρωτίστως, στην Επιτροπή, η οποία θα έπρεπε να μεριμνά ώστε τα εθνικά σχέδια κατανομής να είναι αξιόπιστα και η υπερβάλλουσα κατανομή να είναι παρελθόν. Μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να εξετάσουμε ως επιλογή τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων εμπορίας εκπομπών, επειδή αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αποτρέψουμε τα απροσδόκητα κέρδη των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και την καθ’ όλα γενναιόδωρη δωρεάν εκχώρηση δικαιωμάτων εκπομπών.

Δεύτερον, θα υποστηρίξω τις επενδύσεις μεγάλης κλίμακας για την ανάπτυξη νέων και καθαρών μορφών ενέργειας. Εκτός από τις υφιστάμενες πρωτοβουλίες, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για καινοτομία. Υπάρχει η γαλάζια ενέργεια, η οποία τιθασεύεται αναμιγνύοντας θαλασσινό και γλυκό νερό και η οποία μπορεί να παράγει ενέργεια. Ή βρόχοι ελεγχόμενων αετών που κινούνται ανοδικά και καθοδικά σε μεγάλο ύψος πάνω από τη γη (ladder mills) οι οποίοι λειτουργούν ως ανεμόμυλοι και παράγουν ενέργεια. Άλλες εναλλακτικές λύσεις αποτελούν τα θερμοκήπια και οι κατοικίες που παράγουν ενέργεια, η γεωθερμική ενέργεια και τα ηλιακά κάτοπτρα· μπορούν να γίνουν τόσα πολλά. Πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτές τις δυνατότητες μέσω της τεχνολογικής καινοτομίας. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τις κυβερνήσεις αλλά, εν καιρώ, και μέσω της δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπών.

Τρίτον, πρέπει να είμαστε προορατικοί και να συνεργαστούμε με χώρες όπως η Κίνα, η οποία ανοίγει ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας κάθε μήνα και χρειάζεται τεχνολογία καθαρού άνθρακα, την οποία πρέπει να παράσχουμε. Χάρη στη μεταφορά τεχνολογίας, η Κίνα μπορεί κάλλιστα να αποδεχτεί υποχρεώσεις μετά το 2012. Εάν προσχωρήσει η Κίνα, θα είναι επίσης περισσότερο πιθανή και η συμμετοχή των ΗΠΑ.

Τέταρτον, πρέπει να επενδύσουμε γενναιόδωρα στο ταμείο προσαρμογής. Η Ευρώπη έχει την ιστορική ευθύνη για τις κλιματικές αλλαγές, και εναπόκειται σε μας να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της. Οι κλιματικές αλλαγές δεν είναι πάντα δημοφιλές θέμα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ένας ηγέτης μιας αναπτυσσόμενης χώρας –κύριε Πρόεδρε, μου δόθηκε ένα επιπλέον λεπτό, επειδή η κ. Ferreira μου παραχώρησε γενναιόδωρα τον χρόνο ομιλίας της, γεγονός το οποίο μου δίνει ένα σύνολο τριών λεπτών– είπε κάποτε σε έναν ολλανδό υπουργό περιβάλλοντος: «Πρώτα, θα γίνουμε το ίδιο πλούσιοι με σας, και μόνον τότε θα ανησυχήσουμε για την αλλαγή του κλίματος το ίδιο με εσάς». Πιστεύω ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν διαφορετικά. Μπορούν να γίνουν πλούσιοι χωρίς εκπομπές CO2. Η Ευρώπη έχει το καθήκον να τους βοηθήσει να το επιτύχουν αυτό, και πρέπει, στο Ναϊρόμπι, να τους δείξουμε ότι το εννοούμε πραγματικά.

Κύριε Επίτροπε, προσβλέπω σε μια εξαιρετική ομαδική προσπάθεια κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης στο Ναϊρόμπι. Περιττό να λεχθεί ότι υποστηρίζω ολόψυχα την έκκληση της κ. Doyle. Πιστεύω ότι πρέπει να συμμετάσχουμε όσο το δυνατόν περισσότερο σε όλες τις διαπραγματεύσεις και να έχουμε μέγιστη πρόσβαση σε όλες τις συνεδριάσεις, και γνωρίζω ότι θα πράξετε το καλύτερο από αυτήν την άποψη. Θα ήθελα να κλείσω επαναλαμβάνοντας ότι ευελπιστώ σε καλή συνεργασία.

  Chris Davies, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίτροπο για το γεγονός ότι ήρθε να μιλήσει σε μια κατάμεστη Αίθουσα σχετικά με το πιο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης!

Δηλώσατε προηγουμένως ότι αυτή η Διάσκεψη των Μερών στο Ναϊρόμπι είναι κατά κάποιον τρόπο μια συνάντηση αναμονής, ότι τα παράλληλα γεγονότα μπορεί να είναι εξίσου σημαντικά με τα κύρια γεγονότα. Όμως, ακούμε συχνά ότι κάθε μήνα που περνά τα προβλήματα γίνονται όλο και μεγαλύτερα και δυσκολότερα ως προς την επίλυσή τους. Έτσι, ίσως δεν έχουμε το περιθώριο για άλλα πιο άμεσα γεγονότα: πρέπει να τεθούν τα διακυβεύματα, και πρέπει να προσπαθήσετε και να επιτύχετε όσα περισσότερα μπορείτε σε κάθε πιθανή συνάντηση.

Θα ήθελα να θέσω συγκεκριμένα τρία ζητήματα. Καταρχάς, τις εκπομπές που οφείλονται στον τομέα των μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τα σημερινά στοιχεία, πέντε από τους μεγάλους κατασκευαστές αυτοκινήτων πρόκειται να επιτύχουν τον στόχο της εκούσιας συμφωνίας των 140 γραμμαρίων CO2 έως το 2008, αλλά το 75% δεν είναι πιθανό να επιτύχουν τον στόχο αυτό. Απλά θυμηθείτε τι σημαίνει κάτι τέτοιο. Υπέγραψαν μια εκούσια συμφωνία με την Επιτροπή, με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις ιδιωτικές αίθουσες συσκέψεών τους εξέτασαν τα στοιχεία και αναγνώρισαν ότι θα μπορούσαν να έχουν περισσότερα κέρδη από SUV και τετρακίνητα οχήματα και αποφάσισαν εσκεμμένα να μην τηρήσουν αυτήν τη δέσμευση. Την έκαναν κομματάκια, δεν επέδειξαν καλή πίστη και είναι πλέον καιρός η Επιτροπή να επιβάλλει πραγματικά αυστηρές κυρώσεις.

Γνωρίζουμε από τους πέντε που επιτυγχάνουν τον στόχο ότι δεν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο σχετικά με τα 140 γραμμάρια. Πρέπει να αναλάβετε σκληρή δράση, και ελπίζω ότι θα υπάρξει κάτι τέτοιο τους επόμενους μήνες.

Δεύτερον, τα εθνικά σχέδια κατανομής. Γνωρίζω ότι αποστέλλετε τα εθνικά σχέδια κατανομής πίσω στα κράτη μέλη και λέτε ότι ένα περιθώριο της τάξεως του 15% μεταξύ των κατανομών και των πραγματικών εκπομπών CO2 δεν είναι σε καμία περίπτωση ικανοποιητικό. Πρόκειται για μια αδύνατη κατάσταση. Γνωρίζετε ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό μέσο. Πρέπει να είστε σκληροί και να κάνετε χρήση όλων των πόρων που διαθέτει η Επιτροπή, προκειμένου να τονίσετε ότι οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν πράξη τα ωραία λόγια που λένε στο Συμβούλιο.

Τέλος, εξετάζοντας το σύστημα εμπορίας εκπομπών για την περίοδο μετά το 2012, πώς θα το κάνετε να λειτουργήσει στο μέλλον; Οι ελεύθερες κατανομές ήταν μια καλή αρχή, αλλά αποδείχθηκαν αρκετά αδύναμες στην πράξη. Η δημοπράτηση θα επιφέρει απρόσμενα κέρδη σε κάποιους από τους μεγάλους παραγωγούς ενέργειας. Νομίζετε ότι πρέπει να αρχίσετε να εξετάζετε τα σημεία αναφοράς, κάτι που είναι πολύ δύσκολο. Όμως, πρέπει τώρα να πείτε στη βιομηχανία σε ολόκληρη την Ευρώπη ότι πρόκειται να ανταμείψουμε τη βέλτιστη πρακτική και ότι θα πρέπει να αρχίσει τώρα να επενδύει στο να γίνει ο πλανήτης μας διαφορετικός.

  Satu Hassi, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, το μήνυμα που λαμβάνουμε από τον επιστημονικό κόσμο καθίσταται ολοένα σοβαρότερο: όσο πιο πρόσφατη η μελέτη, τόσο σοβαρότερο είναι το μήνυμα της επιστήμης σχετικά με την επιταχυνόμενη αλλαγή του κλίματος. Πλησιάζουμε ένα όριο, μετά το οποίο είναι αναπόφευκτες οι μεγάλες καταστροφές. Αυτό είπε η βρετανίδα Υπουργός Εξωτερικών Margaret Beckett και συνέχισε ότι οδεύουμε προς ένα κλιματικό χάος. Ταυτόχρονα οι οικονομικές αναλύσεις δείχνουν ότι οι πολύ φιλόδοξες μειώσεις εκπομπών είναι πολύ εύλογες από την άποψη του κόστους και θα είναι ασφαλώς πολύ φθηνότερες από ό,τι να αφήσουμε την αλλαγή του κλίματος να εκτραχηλιστεί.

Η ευαισθητοποίηση του κοινού σε σχέση με αυτό είναι αυξανόμενη και αντικατοπτρίζεται επί παραδείγματι στη γνώμη που εκφράζεται από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ΕΣΣ) ότι η Ευρώπη πρέπει να μειώσει τις εκπομπές της κατά 75% έως τα μέσα του αιώνα και δεν μπορεί να περιμένει τους άλλους να ακολουθήσουν.

Ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής η κοινή γνώμη μεταβάλλεται. Αυτό είναι προφανές από την τεράστια επιτυχία της ταινίας του Αλ Γκορ, από μακροσκελή άρθρα σε μεγάλες εφημερίδες για την αλλαγή του κλίματος και την πιθανή λύση της, και πλέον προσφάτως, από το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Scientific American για την ενέργεια χωρίς άνθρακα.

Στην παρούσα κατάσταση αυτό το οποίο χρειαζόμαστε πραγματικά είναι ηγετικό πνεύμα εκ μέρους της ΕΕ. Στις Ηνωμένες Πολιτείες επίσης, αυτοί που επιθυμούν υπεύθυνη προστασία του κλίματος κοιτούν την Ευρώπη, και αυτό που πράττει η Ευρώπη τους ενθαρρύνει. Πρέπει να αξίζουμε αυτήν την εμπιστοσύνη. Ούτε μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι στο πλαίσιο διεθνών συνομιλιών με την αναμονή και τη σπατάλη χρόνου. Πρέπει να εκπονήσουμε τις δικές μας εποικοδομητικές προτάσεις για το τι πρέπει να πράξει ο κόσμος μετά το 2012.

Εντός της Ευρώπης επίσης, πρέπει να αναλάβουμε τις δικές μας δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών και να αναλάβουμε δράση σύμφωνα με τον στόχο να αποτρέψουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά περισσότερο από δύο βαθμούς. Πρέπει επίσης να εφαρμόσουμε τις ίδιες μας τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κυότο, και σε σχέση με αυτό, το σύστημα εμπορίας εκπομπών είναι πολύ σημαντικό. Προτρέπω την Επιτροπή να είναι αυστηρή. Δεν αρκεί οι εκπομπές να αποτελούν αντικείμενο εμπορίας, η εμπορία εκπομπών θα πρέπει επίσης να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών κατά τον τρόπο που περιγράφεται στο Πρωτόκολλο του Κυότο.

Και το εμπόριο χρειάζεται ευρωπαϊκό ηγετικό πνεύμα. Προκειμένου να μπορέσει να επενδύσει συνετά χρειάζεται μακροπρόθεσμους στόχους όσον αφορά τη μείωση εκπομπών. Οι εσφαλμένες επενδύσεις θα καταστούν πολύ δαπανηρές. Η διάρκεια ζωής ενός σταθμού παραγωγής ενέργειας είναι 40 χρόνια. Μονάδες παραγωγής ενέργειας που είναι εχθρικές προς το περιβάλλον δεν θα πρέπει να κατασκευάζονται πλέον καθόλου.

  Johannes Blokland , εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η αλλαγή του κλίματος είναι πραγματικότητα. Η μέση θερμοκρασία αυξάνεται κάθε χρόνο, και φέτος, δυστυχώς, δεν υπήρξε εξαίρεση. Γι’ αυτόν τον λόγο την περασμένη εβδομάδα, οι πρωθυπουργοί Balkenende και Blair απηύθυναν επιστολή στην Προεδρία του Συμβουλίου ζητώντας ουσιαστική δράση. Παραθέτω από την επιστολή τους: «Έχουμε μόνο δέκα έως δεκαπέντε χρόνια προκειμένου να λάβουμε τα μέτρα που απαιτούνται για να αποτρέψουμε την υπέρβαση του σημείου χωρίς επιστροφή». Θα ήθελα να μάθω τα μέτρα στα οποία μπορούμε να προσβλέπουμε πολύ σύντομα, καθώς ο χρόνος πιέζει.

Θα ήθελα επίσης να επωφεληθώ της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω τον Επίτροπο για το σχέδιο δράσης για την ενεργειακή απόδοση που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, παρόλο που θα ήθελα να προσθέσω εν προκειμένω ότι το ποσοστό στόχος του 20% είναι, πρώτα από όλα, πολύ χαμηλό και δεύτερον, δεν θα επιτευχθεί ποτέ εάν δεν συνδυαστεί με στόχους μείωσης για τα κράτη μέλη.

Όπως έχουν ήδη πει η κ. Doyle και η κ. Corbey, η αντιπροσωπεία του παρόντος Κοινοβουλίου επιμένει στη δέσμευση της διάσκεψης για την αλλαγή του κλίματος ότι θα είμαστε τελικά δεκτοί σε όλες τις συνεδριάσεις που οργανώνονται από την αντιπροσωπεία της ΕΕ. Ο Επίτροπος Δήμας το γνωρίζει αυτό και υπολογίζουμε στη στήριξή του προκειμένου να το επιτύχουμε. Είμαστε ένα επίσημο θεσμικό όργανο της ΕΕ και, ως εκ τούτου, δικαιούμαστε να παριστάμεθα σε αυτές τις συνεδριάσεις εξίσου με τα άλλα.

  Eija-Riitta Korhola (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, καθώς προετοιμαζόμαστε για την επόμενη διάσκεψη για τις κλιματικές αλλαγές στο Ναϊρόμπι, αυτό που χρειαζόμαστε επειγόντως είναι η ειλικρίνεια. Είναι αλήθεια ότι είμαστε υπερήφανοι για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει έως τώρα, αλλά ποιο είναι το αποτέλεσμα όσον αφορά τη συνολική μείωση των εκπομπών; Ο κόσμος χρειάζεται αποδοτικές κλιματικές πολιτικές που θα έχουν αποτέλεσμα, και όχι αβάσιμο εφησυχασμό. Όλοι γνωρίζουμε και συμφωνούμε ότι πρέπει να κινηθούμε από τις μονόπλευρες κλιματικές πολιτικές της ΕΕ σε ένα παγκόσμιο μέτωπο, καθώς μόνο η πραγματικά παγκόσμια δράση θα οδηγήσει σε αποτελεσματικές μειώσεις των εκπομπών. Συνεπώς, για χάρη του κλίματος και προκειμένου να κερδίσουμε πραγματικά τη μάχη, ας είμαστε ειλικρινείς όταν αναλύουμε τα προβλήματα που προκύπτουν από το Πρωτόκολλο του Κυότο, καθώς και από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ κατά την προετοιμασία για το Κυότο.

Φοβούμαι ότι έχουν ήδη γραφτεί οι τίτλοι: «Το Ναϊρόμπι στέφθηκε από επιτυχία και η ΕΕ είναι πρωτοπόρος». Όμως, είναι αυτός ο σωστός τρόπος; Δικαιολογημένα για την ΕΕ, είναι σημαντικό από πολιτικής απόψεως να είμαστε στην πρώτη γραμμή και να δώσουμε το καλό παράδειγμα, ενθαρρύνοντας και άλλους να ακολουθήσουν αργά ή γρήγορα. Ωστόσο, εάν δεν διευρυνθεί το μέτωπο, οι προσπάθειες της ΕΕ θα είναι σαν σταγόνες στον ωκεανό ή σαν να κόβει κανείς τα μαλλιά του για να χάσει βάρος.

Αυτό που το καθιστά ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το αποτέλεσμα που έχουν οι μονόπλευρες προσπάθειες στις αγορές. Στις παγκόσμιες αγορές, αυτό σημαίνει ότι δίνεται ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον ρυπαίνοντα, καθώς το κόστος των περιβαλλοντικών μέσων και τα δικαιώματα εκπομπών δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στις τιμές. Υπάρχει ο πειρασμός το διεθνές κεφάλαιο των παγκόσμιων αγορών να επενδυθεί εκεί όπου δεν υπάρχουν ούτε περιορισμοί των εκπομπών ούτε περιβαλλοντικά πρότυπα. Η μετατροπή της μόλυνσης δεν είναι παύση της μόλυνσης.

Είναι ενδιαφέρον ότι η τελευταία διάσκεψη για τις κλιματικές αλλαγές στο Μόντρεαλ περιγράφηκε δημοσίως ως νίκη. Ωστόσο, εξετάζοντας τα αποτελέσματα, δεν έχουμε λόγο να εορτάζουμε. Όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών, δεν έγινε κανένα βήμα προόδου στο Μόντρεαλ. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το μέτωπο της μείωσης θα διευρυνθεί. Με το Πρωτόκολλο του Κυότο, ελέγχεται μόνο το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εκπομπών. Αυτό δεν αρκεί.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, οι κλιματικές αλλαγές δεν είναι πλέον εικοτολογία, είναι γεγονός. Το ίδιο ισχύει και για την προοπτική μιας αντίστροφης μέτρησης για την άνευ προηγουμένου καταστροφή για τις μελλοντικές γενιές, εάν δεν αλλάξει η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση.

Ήρθε η ώρα για γενναίες και τολμηρές αποφάσεις που θα επιφέρουν δραστικά μέτρα, τα οποία μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντικά αποτελέσματα. Η ΕΕ διαδραμάτισε στο παρελθόν ηγετικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα, και η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στο Ναϊρόμπι αποτελεί για εμάς ευκαιρία και καθήκον να ασκήσουμε πιέσεις για συγκεκριμένη και αποτελεσματική δράση. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να περιμένουμε όσους δεν έχουν ακόμη πεισθεί ή να συνεχίσουμε να ανεχόμαστε όσους απλά δεν νοιάζονται. Τουλάχιστον κατά την άποψή μου, τα ακόλουθα δύο σημεία πρέπει να συμπεριληφθούν στη στρατηγική του Ναϊρόμπι: πρώτον, πρέπει να οριστούν στόχοι για την αυστηρή μείωση των εκπομπών και πρέπει να θεσπιστούν και να εφαρμοστούν αυστηρά πρόστιμα για όσους δεν τους επιτυγχάνουν· δεύτερον, η διεθνής κοινότητα πρέπει να απομονώσει τις χώρες που δεν έχουν υπογράψει τις σχετικές συμβάσεις και δεν είναι πρόθυμες να συνεργαστούν στον κοινό αγώνα για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος. Με αυτό αναφέρομαι ιδιαίτερα, βεβαίως, στις ΗΠΑ, οι οποίες από μόνες τους ευθύνονται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η θέση των ΗΠΑ απεικονίζεται στον εξαιρετικά εγωιστικό και αδιανόητα αλαζονικό τρόπο με τον οποίο ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Adam Ereli, σχολίασε την επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κυότο από τη Ρωσία το 2004. Είπε: «Δεν πιστεύουμε ότι το Πρωτόκολλο του Κυότο είναι ρεαλιστικό για τις ΗΠΑ και δεν σκοπεύουμε να το υπογράψουμε ή να το επικυρώσουμε».

Είναι καιρός να υψώσουμε το ανάστημά μας στις ΗΠΑ και να τους πούμε ευθέως ότι, εάν δεν υπογράψουν και δεν επικυρώσουν άμεσα το Πρωτόκολλο του Κυότο, οι διατλαντικές σχέσεις μας θα υποστούν ένα πραγματικά πολύ ισχυρό πλήγμα.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω την ευχαρίστησή μου για την ευκαιρία που μου δίνεται να απαντήσω σε κάποιες από τις ερωτήσεις που τέθηκαν σε αυτήν τη συζήτηση και να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για όλες τις θετικές παρεμβάσεις.

Εάν το Ναϊρόμπι στεφθεί από επιτυχία, αυτό θα σημαίνει ότι λάβαμε τις σωστές αποφάσεις και κάναμε τις σωστές συμφωνίες. Η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη να διατηρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τον ηγετικό της ρόλο όχι μόνο στις διεθνείς αλλά και στις εγχώριες προσπάθειες για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος. Συμφωνώ ότι είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στις παρενέργειες της αλλαγής του κλίματος και να τις βοηθήσουμε να αναπτύξουν βιώσιμες τεχνολογίες.

Πριν από λίγες ημέρες, η Επιτροπή πρότεινε το νέο Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμης Ενέργειας. Η προβλεπόμενη συνολική αρχική χρηματοδότηση από δημόσιους και εμπορικούς πόρους είναι 100 εκατ. ευρώ. Αυτή η νέα πρωτοβουλία έχει ως στόχο την προώθηση τεχνολογιών που είναι φιλικές προς το κλίμα, ιδιαίτερα στην Αφρική. Επιπλέον, υπάρχει το Ταμείο Προσαρμογής. Ελπίζουμε ότι θα συμφωνηθεί στο Ναϊρόμπι να γίνει αυτό λειτουργικό. Το ταμείο θα χρηματοδοτείται κατά 2% από τα έσοδα του μηχανισμού καθαρής ανάπτυξης. Αναμένουμε ότι περίπου 350 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για επενδύσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες και στην Αφρική για την περίοδο 2008-2012.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί απλά να γίνει αξιόπιστη στον ηγετικό της ρόλο, όταν επιτύχει σημαντικές μειώσεις στις εγχώριες εκπομπές και όταν εκπληρώσει τις διεθνείς δεσμεύσεις στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κυότο. Το δεύτερο εθνικό σχέδιο κατανομής του προγράμματος εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι μια αποφασιστική δοκιμή. Εάν τα κράτη μέλη παραχωρήσουν στην ευρωπαϊκή αγορά περισσότερα δικαιώματα από ό,τι οι εταιρείες είναι πιθανόν να εκπέμψουν συνολικά, το πρόγραμμα εμπορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αποτύχει. Ο κ. Davies είπε ότι συνολικά τα πρώτα 17 σχέδια που γνωστοποιήθηκαν προτείνουν μια συνολική κατανομή που υπερβαίνει τις εκπομπές αυτών των κρατών μελών για το 2005 κατά περίπου 15%, ποσοστό που είναι πραγματικά μεγάλο. Δεν είμαι σίγουρος ότι δεν θα επιτρέψουμε στο πρόγραμμα εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποτύχει, και η Επιτροπή θα αξιολογήσει όλα τα εθνικά σχέδια κατανομής με συνεπή και δίκαιο τρόπο. Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβάλουν στην επιτυχία του προγράμματος εμπορίας εκπομπών κατά την περίοδο 2008-2012.

Συμφωνώ ότι θα πρέπει να καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες όσον αφορά τις δημόσιες σχέσεις μας και τις δυνατότητες επιρροής των κυβερνήσεών μας. Αλλά επίσης η συμμετοχή και η δράση σας είναι σημαντική σε αυτήν την κρίσιμη φάση του προγράμματος εμπορίας εκπομπών. Θα σας ζητήσω να διασφαλίσουμε από κοινού ότι, σε όλες τις πρωτεύουσες των κρατών μελών και στις Βρυξέλλες, αυτή η συζήτηση για την κατανομή θα αφορά το μέγεθος των μειώσεων που πρέπει να κάνουμε, και όχι το πόσο περισσότερες εκπομπές μπορούμε να έχουμε.

Τις επόμενες δύο ημέρες, αναμένεται να εγκριθεί από την Επιτροπή μια ανακοίνωση για το πρόγραμμα εμπορίας εκπομπών, η οποία θα δρομολογεί την αναθεώρηση αυτού του σημαντικού προγράμματος. Αυτή η ανακοίνωση θα αφορά το πεδίο εφαρμογής του, το πώς θα γίνει πιο απλό και πιο προβλέψιμο, τη μεγαλύτερη συμμόρφωση και τη σύνδεση με προγράμματα εμπορίας εκπομπών σε άλλα μέρη.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση των εκπομπών από τις μεταφορές, οι οποίες αποτελούν το 22% περίπου των εκπομπών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, φέτος η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια νομοθετική πρόταση για τη συμπερίληψη του τομέα της αεροπορίας στην εμπορία εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης φέτος, η Επιτροπή θα αναθεωρήσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα αυτοκίνητα μετά την περίοδο 2008-2009, με στόχο την εκπλήρωση του κοινοτικού στόχου των 120 γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο έως το 2012. Αυτό, βεβαίως, απαιτεί νομοθεσία.

Η Επιτροπή επίσης αναζητά επιλογές για ένα νομικό πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα επιτρέπει την ασφαλή σύλληψη και υπόγεια αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, με την προϋπόθεση ότι αυτό θεωρείται ενδεδειγμένο.

Η Επιτροπή σκοπεύει να προωθήσει επίσης μέτρα προσαρμογής, βοηθώντας όσους λαμβάνουν αποφάσεις σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο να αντιμετωπίσουν τις όλο και πιο εμφανείς επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Βάσει της Πράσινης Βίβλου για την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές, η οποία θα παρουσιαστεί σε μια διάσκεψη στις Βρυξέλλες την 1η Δεκεμβρίου, η Επιτροπή θα ξεκινήσει μια δημόσια συζήτηση σχετικά με την ανάγκη προσαρμογής στην αναπόφευκτη αλλαγή του κλίματος.

Το πιο σημαντικό είναι ότι θα πρέπει να σχεδιάσουμε περαιτέρω τη διεθνή συζήτηση μετά το 2012. Τον ερχόμενο Ιανουάριο, η Επιτροπή σχεδιάζει να ανακοινώσει το ενεργειακό πακέτο της. Σημαντικό μέρος του πακέτου θα είναι η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενέργεια. Αυτή θα προτείνει ένα εναλλακτικό ενεργειακό σενάριο για την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα συνάδει με τον μακροχρόνιο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αλλαγή του κλίματος.

Παράλληλα με την προσαρμογή του ενεργειακού πακέτου, η Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης μια Πράσινη Βίβλο για τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την περαιτέρω δράση για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος. Αυτή η Πράσινη Βίβλος θα ανταποκριθεί στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής της ΕΕ για τον περιορισμό της αύξησης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 2°C, σε σύγκριση με προ-βιομηχανικά επίπεδα. Θα κάνει συγκεκριμένες προτάσεις, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και διεθνώς, για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ένας από τους κύριους στόχους μας θα είναι να πείσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία με έναν κοινό αλλά διαφοροποιημένο τρόπο, όπως προβλέπεται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές.

Η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι το ενεργειακό πακέτο και η Πράσινη Βίβλος θα θέσουν σε εφαρμογή μια κλιματική και ενεργειακή στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα είναι συνεπής, συντονισμένη και βιώσιμη. Πιστεύω ότι μετά τον περασμένο χρόνο στο Μόντρεαλ υπάρχει μια νέα ώθηση στη διεθνή συζήτηση για τις κλιματικές αλλαγές. Ενώ πρέπει να συνεχίσουμε με αμείωτο ρυθμό τις εγχώριες προσπάθειες, στη διεθνή διαδικασία θα πρέπει να παραμείνουμε υπομονετικοί και να συνεχίσουμε να εμπνέουμε εμπιστοσύνη.

Τέλος, θα ήθελα να πω ότι ο Αλ Γκορ βοήθησε πραγματικά πολύ στην αύξηση της ευαισθητοποίησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και είχα την τιμή να τον προλογίσω σε μια κατάμεστη αίθουσα στις Βρυξέλλες πριν από έναν μήνα.

  Πρόεδρος. Έλαβα μία πρόταση ψηφίσματος⁽¹⁾ σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο στις 11.30.

(1) Βλ. συνοπτικά πρακτικά