Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2006 - Στρασβούργο

12.3. Ουζμπεκιστάν

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με το Ουζμπεκιστάν⁽¹⁾.

  Józef Pinior (PSE), συντάκτης. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, πολλά έχουν ειπωθεί σε αυτό το Σώμα όσον αφορά την κατάσταση στο Ουζμπεκιστάν. Η κατάσταση δεν βελτιώνεται καθόλου. Στην πραγματικότητα, γινόμαστε μάρτυρες της αύξησης της καταστολής.

Η τελευταία έκθεση της οργάνωσης Human Right Watch, η οποία δημοσιεύτηκε στις 3 Οκτωβρίου 2006, περιγράφει την κατάσταση λεπτομερώς. Κανείς δεν έχει ακόμη κληθεί να λογοδοτήσει για τη σφαγή στο Andijan, οι επικριτές εξακολουθούν να φιμώνονται και η θρησκευτική ελευθερία παραβιάζεται. Δεν υπάρχει ακόμη καμία συνεργασία με τους διεθνείς οργανισμούς όσον αφορά τα ανθρώπινα και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Δύο δημοσιογράφοι, ο Djamshid Karimov και ο Ulugbek Khaidarov, εξαφανίστηκαν στο Ουζμπεκιστάν τον Σεπτέμβριο. Και οι δύο ήταν φημισμένοι για την ανεξαρτησία τους και για την κριτική που εξαπέλυαν στο καθεστώς. Τελικά, ο κ. Karimov βρέθηκε σε ένα ψυχιατρείο και ο κ. Khaidarov σε μια φυλακή.

Ταυτόχρονα, η στρατηγική του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να εστιαστεί στο να βοηθήσει το Ουζμπεκιστάν να επιστρέψει στην κοινότητα των δημοκρατικών χωρών που είναι αφοσιωμένες στη μεταρρύθμισή τους. Δεν πρέπει να αναλάβουμε καμία δράση που θα μπορούσε να παρεμποδίσει αυτή την πορεία των γεγονότων.

  Alyn Smith (Verts/ALE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, ασυνήθιστες για εμάς κυρώσεις εφαρμόζονται επί του παρόντος κατά του Ουζμπεκιστάν. Οι κυρώσεις θα πρέπει να χρησιμοποιούνται φειδωλά και μόνο ως έσχατο μέτρο, εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όμως δεν πρέπει να φοβόμαστε να τις επιβάλλουμε και να εξασφαλίζουμε πράγματι την εφαρμογή τους, καθώς είναι το μόνο πραγματικό όπλο για την ενθάρρυνση εσωτερικών αλλαγών σε εκείνη τη χώρα.

Είναι σημαντικό να μιλά η ΕΕ με μια φωνή και ετούτη η πρόταση ψηφίσματος αυτό ακριβώς επιδιώκει να επιτύχει. Κατ’ αρχάς, χρειάζεται να συμφωνήσουμε για κάποια έρευνα των γεγονότων. Στην αιτιολογική σκέψη Γ επισημαίνουμε το γεγονός ότι: «η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν δεν έχει τηρήσει τους όρους που έθεσε το Συμβούλιο όταν εφαρμόστηκαν κυρώσεις». Επομένως, οποιαδήποτε ενέργεια για την άρση των κυρώσεων που εφαρμόζονται επί του παρόντος θα ήταν αντιδιαισθητική και παράδοξη. Θα ήταν ένα παράδοξο κίνητρο ή ανταμοιβή που, στην ουσία, μας αγνόησαν.

Και όμως, όπως αναφέρουμε στην αιτιολογική σκέψη Β, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εσωτερικών Σχέσεων αναμένεται να εξετάσει στις 13 Νοεμβρίου εάν θα επεκτείνει τις κυρώσεις που ενέκρινε κατά το παρελθόν έτος. Αντιλαμβανόμαστε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη υποστατές ενέργειες για την άρση των κυρώσεων. Η Ομάδα μου διαφωνεί με αυτό και ελπίζουμε να μας ακολουθήσει το Σώμα. Είμαστε της άποψης ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να επεκταθούν και να διευρυνθούν, ιδίως υπό το πρίσμα της συνεχούς άρνησης του Ουζμπεκιστάν να επιτρέψει μια ανεξάρτητη έρευνα σχετικά με τα γεγονότα του Andijan.

Θα θέλαμε να δούμε τον όρο της παραγράφου 2 για τις κυρώσεις να επεκτείνεται, με στοχοθετημένη απαγόρευση εισόδου σε συγκεκριμένα καίρια άτομα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα τονιστεί η αυξανόμενη απογοήτευσή μας για την έλλειψη προόδου, δίχως όμως να ζημιωθεί αυτός καθαυτός ο λαός του Ουζμπεκιστάν.

Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε τις πιέσεις. Ελπίζουμε ότι το Κοινοβούλιο δεν θα χάσει το σθένος του. Παρόλο που δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Επίτροπος συμμερίζεται τις ανησυχίες μας, ελπίζουμε ότι θα εναρμονιστεί με την πεποίθησή μας.

  Elisabeth Jeggle (PPE-DE), συντάκτρια. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, είναι σημαντικό να μην αποστρέφει αυτό το Κοινοβούλιο το βλέμμα από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο, αλλά να προβαίνει σε ενέργειες αντιδρώντας στις εν λόγω παραβιάσεις, μία από τις οποίες αποτελεί και το φρικτό συμβάν στο Andijan του Ουζμπεκιστάν τον Μάιο του 2005. Εμείς ως δημοκρατικό θεσμικό όργανο οφείλουμε να αποτρέψουμε οπουδήποτε στον κόσμο την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να διακυβεύονται οι διπλωματικές μας σχέσεις εξαιτίας της διακοινοβουλευτικής μας συνεργασίας. Μόνο λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα κατάσταση στο Ουζμπεκιστάν και τα όσα συνέβησαν εκεί στο παρελθόν δύναται να στηριχθεί το παρόν ψήφισμα.

Τον περασμένο μήνα είχε προγραμματιστεί ένα ταξίδι της αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με τις χώρες της κεντρικής Ασίας, στην οποία ανήκω και εγώ. Το σχέδιο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε, όχι γιατί οι αρχές του Ουζμπεκιστάν δεν ήταν συνεργάσιμες, αλλά γιατί υπήρξε ελάχιστο ενδιαφέρον για το εν λόγω ταξίδι εκ μέρους των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ως συνέπεια αυτού, δεν μπορούμε να διαμορφώσουμε τις δικές μας εντυπώσεις σχετικά με την παρούσα κατάσταση στο Ουζμπεκιστάν όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον εκδημοκρατισμό και την εδραίωση ενός ανεξάρτητου δικαστηρίου. Με αποτέλεσμα να πρέπει να βασιστούμε σε πληροφορίες από τρίτους.

Μην με παρεξηγήσετε, συμμερίζομαι επίσης την άποψη ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι προσπάθειες εκδημοκρατισμού καταπατούνται συχνά στο Ουζμπεκιστάν και ότι οφείλουμε να σκεφθούμε σοβαρά τη διατήρηση των μέχρι τώρα κυρώσεων, ιδίως το εμπάργκο όπλων. Ωστόσο, θεωρώ ότι μια επέκταση των κυρώσεων, με την άρνηση θεώρησης εισόδου στην ΕΕ για τον Πρόεδρο του Ουζμπεκιστάν, Islam Karimow, δεν μας φέρνει πιο κοντά στον στόχο μας. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, πράγμα το οποίο δεν έχουμε κατά νου. Δεν συμβαίνει αυτήν την στιγμή κάτι το οποίο θα δικαιολογούσε μια τέτοια σκληρή πολιτική αντίδραση. Επομένως, θα σας παρακαλούσα επειγόντως να υποστηρίξετε την τροπολογία που υπέβαλα και να την υπερψηφίσετε. Εάν αποτύχω σε αυτήν την προσπάθεια συμβιβασμού, θα υποχρεωθώ να ψηφίσω εν τέλει κατά του ψηφίσματος.

  Tobias Pflüger (GUE/NGL), συντάκτης. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, οι «Ρεπόρτερ χωρίς σύνορα» τοποθετούν επί του παρόντος στην έκθεσή τους το Ουζμπεκιστάν στη θέση 128 και μάλιστα, κατά ενδιαφέροντα τρόπο, πίσω από χώρες όπως η Λευκορωσία ή η Ρωσία. Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ουζμπεκιστάν έχει συζητηθεί ήδη επανειλημμένως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ιδίως έπειτα από τα γεγονότα του Andijan. Η κρίσιμη ερώτηση τώρα είναι πώς σκοπεύει να αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην εν λόγω κατάσταση;

Έχουμε πει ότι, εάν χρειαστεί να υπάρξουν ποινές, τότε αυτές θα πρέπει να αφορούν ιδίως τη μεταφορά όπλων και στρατού. Είναι ζωτικής σημασίας να κλείσει η γερμανική στρατιωτική βάση στο Termes του Ουζμπεκιστάν. Διότι είτε τηρούμε τις ποινές πραγματικά είτε κάνουμε επί της ουσίας μια εξαίρεση. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι αυτό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για την πολιτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – ιδίως εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Για τον λόγο αυτόν έχουμε υποβάλει αυτήν την τροπολογία, σύμφωνα με την οποία οφείλει να κλείσει η γερμανική στρατιωτική βάση στο Termes. Αυτή η βάση χρησιμοποιείται από όλα τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, ακόμα και από εκείνα τα κράτη του ΝΑΤΟ τα οποία είναι ταυτόχρονα και κράτη μέλη της ΕΕ, και πρέπει για αυτόν τον λόγο να κλείσει.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, το Ουζμπεκιστάν είναι μια απολυταρχική δημοκρατία, πρώην τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης, το οποίο, ενώ αγωνίζεται για οικονομική και πολιτική σταθερότητα, παραβιάζει θηριωδώς τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών του.

Η εικόνα της σφαγής στο Andijan τον Μάιο του 2005 παραμένει ολοζώντανη σήμερα στο μυαλό μας, ιδιαίτερα λόγω του ότι τα αναρίθμητα αιτήματα του ΟΗΕ, της ΕΕ και άλλων για μια ανεξάρτητη έρευνα φαίνεται ότι απευθύνθηκαν εις ώτα μη ακουόντων. Επιπλέον, παρόλο που έγιναν κάποιες πρόσφατες απόπειρες για τη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, η κατάσταση που αφορά τις πολιτικές ελευθερίες εξακολουθεί να είναι έντονα αναχρονιστική. Σύμφωνα με τους αξιόπιστους άγρυπνους φρουρούς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΜΚΟ, όπως η Διεθνής Αμνηστία, οι πιο ανησυχητικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετίζονται με βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις και περιορισμό της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας του λόγου, με κύριους στόχους μέλη θρησκευτικών οργανώσεων, δημοσιογράφους, δράσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και πολιτικούς ακτιβιστές, περιλαμβανομένων μελών των απαγορευμένων κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Παρά τις υπάρχουσες κυρώσεις, ο ρυθμός και το μέγεθος των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα είναι υπερβολικά χαμηλά και λυπηρά περιορισμένα. Επομένως, σε αυτή την πρόταση ψηφίσματος καλούμε το Συμβούλιο όχι μόνο να ανανεώσει τις υπάρχουσες κυρώσεις για έναν ακόμα χρόνο, αλλά επιπλέον να επεκτείνει τις κυρώσεις με τη συμπερίληψη της απαγόρευσης εισόδου στην ΕΕ και του παγώματος των περιουσιακών στοιχείων που έχει στην ΕΕ ένας αριθμός ανώτατων αξιωματούχων της κυβέρνησης του Ουζμπεκιστάν. Αυτό το κάνουμε με λύπη, νιώθουμε όμως ότι η μόνη επιλογή που μας έχει μείνει για να είμαστε καλοί είναι να είμαστε σκληροί.

Ελπίζουμε και ευχόμαστε ότι η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν θα κατανοήσει την απόφασή μας όσον αφορά τα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα αποκαταστήσει χωρίς καθυστέρηση τα μεγάλα δημοκρατικά κενά που εξακολουθούν να υφίστανται στη χώρα της.

  Adam Jerzy Bielan (UEN), συντάκτης. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, πολύ λίγα έχουν αλλάξει στο Ουζμπεκιστάν από το τελευταίο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στην εν λόγω χώρα και στις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν δεν έχει ακόμη συμφωνήσει για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας σχετικά με τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στις 13 Μαΐου 2005 στο Andijan, όπου στρατεύματα που εστάλησαν από τον Πρόεδρο Karimov κατέστειλαν βίαια μια λαϊκή εξέγερση. Αρκετές εκατοντάδες άτομα σκοτώθηκαν σε ένα λουτρό αίματος στο οποίο η κυβέρνηση αναφέρθηκε ως τρομοκρατική εξέγερση. Οι πλέον ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκφοβίζονται από τις υπηρεσίες ασφαλείας και κάποιοι εξορίστηκαν από τη χώρα.

Η πρόσφατη εξαφάνιση των Djamshid Karimov και Ulugbek Khaidarov προκάλεσε σοβαρή ανησυχία σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη του Ουζμπεκιστάν. Οι κ.κ. Karimov και Khaidarov λέγεται ότι είναι οι τελευταίοι εναπομείναντες δημοσιογράφοι στη χώρα που τολμούν να γράφουν επικριτικά για την κυβέρνηση και τον ηγέτη της των τελευταίων 17 ετών. Όταν οι δύο αυτοί άντρες εντοπίστηκαν λίγες ημέρες αργότερα, ο ένας είχε λάβει μια ποινή φυλάκισης για εκβιασμό και ο άλλος ήταν κλεισμένος σε ψυχιατρικό νοσοκομείο.

Η κοινωνία των πολιτών στο Ουζμπεκιστάν απαιτεί μια πιο ανοιχτή κοινωνία, όπου οι προσωπικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα θα γίνονται σεβαστά. Ο λαός του Ουζμπεκιστάν θα ήθελε επίσης να δει αληθινή πρόοδο προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας. Ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας πρέπει να δίνεται χωρίς να παραβιάζονται οι διεθνείς συμβάσεις. Δεν πρέπει ποτέ να χρησιμεύει ως πρόσχημα για την εξολόθρευση της αντιπολίτευσης, για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή τον περιορισμό των ατομικών ελευθεριών.

  Tadeusz Zwiefka, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, 15 χρόνια μετά την κατάρρευση της αυτοκρατορίας του κακού, που ήταν αναμφίβολα η Σοβιετική Ένωση, η κατάσταση είναι πλέον αρκετά ξεκάθαρη. Μόνο οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες που αποφάσισαν να οικοδομήσουν ένα μέλλον σύμφωνα με το δυτικό δημοκρατικό μοντέλο μπορούν να εγγυηθούν ότι θα δημιουργήσουν μια κοινωνία των πολιτών στην επικράτειά τους και ότι θα σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αντιθέτως, οι χώρες εκείνες που αναζήτησαν καταφύγιο κάτω από τις προστατευτικές φτερούγες της Μόσχας και στις οποίες παραμένουν στην εξουσία κυβερνήσεις με επικεφαλής πρώην κομμουνιστές ηγέτες, μας προκαλούν φόβους και σοβαρές ανησυχίες. Ωστόσο, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στο γεγονός ότι τείνουμε να συζητάμε μεμονωμένες περιπτώσεις. Σήμερα, συζητάμε συγκεκριμένα μία από τις πολλές τραγωδίες που συνέβησαν στο Ουζμπεκιστάν. Έχει έρθει σίγουρα η ώρα να επιστήσουμε την προσοχή στο γεγονός ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο συμβαίνουν τέτοιου είδους περιστατικά είναι ότι τα καθεστώτα αυτά μπορούν να στηρίζονται στη συναίνεση της Μόσχας. Προστατεύονται από τη ρωσική ηγεσία και μπορούν, ως εκ τούτου, να ενεργούν με αυτόν τον τρόπο παρά με κάποιον άλλο. Είναι πραγματικά καιρός να πούμε ένα ηχηρό όχι σε όλα αυτά.

  Ana Maria Gomes, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (PT) Ακόμη και σε μια περιοχή που βασανίζεται από αυταρχικές δικτατορίες, η σφαγή του Andijan κατάφερε να θέσει εκτός μάχης το Ουζμπεκιστάν του Karimov. Η κυβέρνηση λέει ότι σκοτώθηκαν 169 άτομα, ενώ η αντιπολίτευση τοποθετεί το νούμερο στους 745. Ανεξάρτητα από τον αριθμό των θυμάτων, οι υπεύθυνοι έπρεπε να εντοπιστούν και να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης. Η ΕΕ το έπραξε, μολονότι μερικώς μόνο και με καθυστέρηση έξι μηνών. Τον Νοέμβριο, το Συμβούλιο υιοθέτησε ένα εμπάργκο όπλων και άλλες περιοριστικές κυρώσεις. Ένα χρόνο μετά πώς έχουν εξελιχθεί τα πράγματα;

Η καταστολή έχει επιδεινωθεί, με το έργο των ΜΚΟ και των δημοσιογράφων να καταπνίγεται. Τον Μάρτιο, ο Ύπατος Αρμοστής για τους Πρόσφυγες εκδιώχθηκε από τη χώρα και, ακόμη χειρότερο, μεταξύ Νοεμβρίου και Ιουλίου, σε μια πράξη πρωτόγνωρης υποκρισίας, πάνω από 250 άτομα καταδικάστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες για τη σφαγή του Μαΐου, σε μια σειρά τραγελαφικών δικών που έμοιαζαν με τσίρκο ενημέρωσης.

Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι είναι κάτι περισσότερο από ζωτικό να παρατείνουμε τις υφιστάμενες κυρώσεις για άλλους 12 μήνες, αλλά επίσης να τις εμβαθύνουμε παγώνοντας τις οικονομικές συναλλαγές και τις ευρωπαϊκές θεωρήσεις διαβατηρίου για τους κύριους βασανιστές της Τασκένδης, και να τις διευρύνουμε ώστε να συμπεριλάβουν τον πρωταίτιο, τον Πρόεδρο Karimov.

  Daniel Strož, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (CS) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, είναι σαφώς σωστό και αναγκαίο να παρακολουθούμε την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είτε μιλάμε για το Θιβέτ, τη Γουατεμάλα ή το Ουζμπεκιστάν, διότι αυτά είναι αναφαίρετα δικαιώματα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Ενόψει των συζητήσεων και των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται και προωθούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ωστόσο, πιστεύω ότι το παρόν σώμα θα προτιμούσε να ασχοληθεί με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συναφή προβλήματα οπουδήποτε στον κόσμο αντί στο εσωτερικό της ίδιας της ΕΕ.

Μένουμε εντελώς αδιάφοροι, για παράδειγμα, μπροστά στην τρομακτική κατάσταση των αποκαλούμενων ρώσων «μη πολιτών» της Λετονίας, της παιδικής εργασίας και της παιδικής πορνείας σε κάποια κράτη μέλη, μπροστά στη φοβερή κατάσταση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και στην ποινικοποίηση και δίωξη της Αριστεράς στην Τσεχική Δημοκρατία, και την άνευ προηγουμένου αύξηση της φτώχειας και του ακροδεξιού εξτρεμισμού στη Γερμανία.

Ένας λόγος παραπάνω, ίσως, για να αντιμετωπίζουμε το Ουζμπεκιστάν και το Θιβέτ, ή ίσως τη Λευκορωσία και την Κίνα και τις άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Θα τολμούσα να πω, ωστόσο, ότι η συντηρητική πλειοψηφία μετατρέπει σκόπιμα και επιδέξια το Κοινοβούλιο σε ένα είδος εξημερωμένου σκύλου-φύλακα που είναι ευχαριστημένος να κάθεται στη δική του πλευρά του φράχτη και να γαβγίζει στους γείτονες.

Πρέπει πάντα να εστιάζουμε πρωτίστως στα προβλήματα που επηρεάζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ.

  Michał Tomasz Kamiński, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς, πρέπει να πω ότι μου προκάλεσε απόλυτη φρίκη η δήλωση που μόλις έκανε ο εκπρόσωπος της άκρας Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κατάσταση στο Ουζμπεκιστάν δεν μπορεί απλά να συγκριθεί με την κατάσταση σε καμία ευρωπαϊκή χώρα. Πάρα πολλές χώρες αναμφίβολα αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά είναι εξωφρενικό να επιχειρείται μια σύγκριση με την κατάσταση στο Ουζμπεκιστάν όπου οι άνθρωποι πεθαίνουν και διώκονται για τις πολιτικές τους απόψεις.

Με θλίψη διαπιστώνω ότι όταν πρόκειται για τη συζήτηση θεμάτων όπως η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπάρχουν άτομα σε αυτό το Σώμα που διασπούν τη συναίνεση σχετικά με την υπεράσπιση και την προαγωγή των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημοκρατία και η ελευθερία έκφρασης. Η συναίνεση πρέπει να κυριαρχεί από την Αριστερά ως τη Δεξιά του Σώματος.

Θα υποστηρίξω το ψήφισμα στο οποίο ζητούμε την παράταση των κυρώσεων κατά του καθεστώτος στο Ουζμπεκιστάν, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι κάτι περισσότερο από ένα πολιτικό σώμα που το συνδέουν κοινά οικονομικά συμφέροντα. Πιστεύω σθεναρά ότι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα είναι μια κοινότητα αξιών και, ως τέτοια, η Ένωση πρέπει να δώσει ένα αναμφισβήτητο παράδειγμα καταδικάζοντας όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξάρτητα από το πού συμβαίνουν.

(Χειροκροτήματα)

  Urszula Krupa, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ακριβώς πριν ένα χρόνο συζητούσαμε ξανά την κατάσταση στο Ουζμπεκιστάν, μετά την αιματηρή καταστολή της διαδήλωσης κατά του ολοκληρωτικού καθεστώτος του Προέδρου Karimov και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από αυτό.

Η ανεξαρτησία του Ουζμπεκιστάν τίθεται επίσης συνεχώς σε κίνδυνο από τον αδιάλλακτο αγώνα για επικράτηση μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων. Παρά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν, και παρά τα διαδοχικά ψηφίσματα του Κοινοβουλίου, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούν να φυλακίζονται και να βασανίζονται στο Ουζμπεκιστάν. Το ίδιο και οι μάρτυρες σε αληθινά γεγονότα, και όλοι γνωρίζουμε ότι η αλήθεια δεν μπορεί να συγκαλυφθεί με κανενός είδους αποφάσεις, νόμους ή ποινές κάθειρξης.

Η αυταρχικότητα του καθεστώτος γίνεται αντιληπτή όχι μόνο από τους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης, αλλά και από ολόκληρο το έθνος, καθώς αυτό παλεύει για την ανεξαρτησία και τη δημοκρατική αλλαγή. Οι γυναίκες επηρεάζονται ιδιαίτερα. Αν και τους παραχωρήθηκε το δικαίωμα στο διαζύγιο στο πλαίσιο των ίσων ευκαιριών, έχουν πολύ συχνά να αντιμετωπίσουν μόνες τους τα καθημερινά προβλήματα, καθώς πρέπει να φροντίσουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους χωρίς καμία βοήθεια. Απευθύνουμε έκκληση προφανώς για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την υποστήριξη του ψηφίσματος.

  Ryszard Czarnecki (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ένα λεπτό μόνο δεν είναι απλά αρκετός χρόνος για να συζητηθούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ουζμπεκιστάν. Δεν μπορούμε παρά να επιστήσουμε την προσοχή στο γεγονός ότι δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί η ανεξάρτητη έρευνα για τα γεγονότα του Andijan που συνέβησαν πριν από 18 μήνες. Τα γεγονότα αυτά οδήγησαν τις αρχές της Τασκένδης να κηρύξουν πόλεμο στους ανεξάρτητους ρεπόρτερ και στους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, στο Ουζμπεκιστάν χρησιμοποιούνται ακόμη βασανιστήρια. Είναι αλήθεια ότι ο ισλαμικός εξτρεμισμός ισχυροποιείται στο Ουζμπεκιστάν, αλλά αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Ουζμπεκιστάν διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην Κεντρική Ασία, και αυτός είναι ακόμη ένας λόγος για να απαιτήσουμε να σέβεται τους δημοκρατικούς κανόνες, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το Ουζμπεκιστάν βρίσκεται μια άλλη χώρα, που επίσης παραβιάζει πολύ απλά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η χώρα αυτή είναι η Λευκορωσία. Κυρώσεις που αφορούν τις θεωρήσεις διαβατηρίου επιβλήθηκαν τόσο στο Ουζμπεκιστάν όσο και στη Λευκορωσία. Η παράταση αυτών των κυρώσεων φαίνεται ότι είναι μια λογική απόφαση και αξίζει τη στήριξή μας. Ίσως αυτός ο αποκαλούμενος εκβιασμός στο θέμα της θεώρησης διαβατηρίου να επιτρέψει στο Ουζμπεκιστάν να καταλάβει τι είναι τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

(Χειροκροτήματα)

  Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, το γεγονός ότι παρευρίσκομαι σήμερα εδώ το οφείλω στον λαό του Ουζμπεκιστάν, διότι ο παππούς μου, αυστριακός στρατιώτης στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, υπήρξε κρατούμενος των Ρώσων και μόνο χάρη στη φιλοξενία του ουζμπεκικού λαού μπόρεσε να αντέξει τον βαρύ χειμώνα κοντά στη Τασκένδη.

Τρέφουμε όλοι μας, πιστεύω, βαθιά συμπάθεια για τον λαό του Ουζμπεκιστάν και ακριβώς για αυτόν τον λόγο καταδικάζουμε την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην περιοχή και λυπόμαστε για το γεγονός ότι βρίσκεται στην εξουσία εκεί ένα καθεστώς, το οποίο δεν ανταποκρίνεται ούτε στο ελάχιστο στα δικά μας μέτρα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είμαι υπέρ της σαφέστατης καταδίκης αυτών των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είμαι επίσης υπέρ της επέκτασης των κυρώσεων.

Ωστόσο, θεωρώ ανούσιες τις επιπλέον απαγορεύσεις εισόδου, όπως ζητείται στο σημείο 2. Δεν είμαι της άποψης ότι τα προβλήματα θα επιλυθούν με το να κάνουμε σε μια συνάντηση κορυφής ότι θέλει ο κ. Putin και στην επόμενη συνάντηση κορυφής να καλούμε ενδεχομένως τον κινέζο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να ξεσπάμε στους μικρούς Putin ή στους τυραννίσκους της κακιάς ώρας. Γι’ αυτό, συνιστώ να λάβουμε λογικά μέτρα. Να επεκταθούν οι ποινές; Ναι. Να καταδικαστούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Ναι και σε αυτό. Ωστόσο, το να περάσουμε το απόγευμα της Πέμπτης επιβάλλοντας ταξιδιωτικές απαγορεύσεις σε όλους τους αρχηγούς κρατών που υπάρχουν, αυτό το θεωρώ δημαγωγία και όχι αξιόπιστη πολιτική.

  Karin Scheele (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ως γνωστόν, δεν επιβάλλουμε τίποτα απολύτως τα απογεύματα της Πέμπτης. Αυτό που κάνει το Κοινοβούλιο αυτό, είναι να έχει για τα διάφορα θέματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα ανά τον κόσμο διαφορετικές απαιτήσεις. Με το παρόν ψήφισμα, καλούμε το Συμβούλιο σήμερα να επεκτείνει την πολιτική των κυρώσεων και να τη διευρύνει σε συγκεκριμένους τομείς, οι οποίοι έχουν ήδη συζητηθεί. Η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν εξακολουθεί να μην επιτρέπει την διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας των θανάτων στο Andijan, την οποία έχουν ζητήσει και ζητούν ακόμα πολλά διεθνή θεσμικά όργανα επανειλημμένως. Αυτό που οφείλει να κάνει το Ουζμπεκιστάν είναι να συνεργαστεί με τον ΟΑΣΕ και τον ΟΗΕ σχετικά με αυτή την ανεξάρτητη έρευνα.

Οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Ουζμπεκιστάν έχουν μεγάλη σημασία για μας· ωστόσο, οι σχέσεις αυτές πρέπει να βασίζονται στον σεβασμό της δημοκρατίας, τoυ κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

  Mariann Fischer Boel, Επιτροπή. (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, παρόλο που πέρασε ενάμισης χρόνος, οι μαζικές δολοφονίες στο Andijan στις 13 Μαΐου 2005 παραμένουν ζωντανές στη μνήμη μας. Οι αρχές του Ουζμπεκιστάν απέρριψαν τα διεθνή αιτήματα για μια ανεξάρτητη έρευνα και δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία αξιόπιστη διερεύνηση των δολοφονιών. Οι δίκες των ατόμων που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις, οι οποίες οδήγησαν στις δολοφονίες, καταδικάστηκαν από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE) και από το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) ως καταφανώς άδικες.

Επιπλέον, οι επακόλουθες εξελίξεις αφήνουν ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας. Βάσει αναφορών εξακολουθεί να υφίσταται διαδεδομένη χρήση των βασανιστηρίων. Κανένας διεθνής οργανισμός δεν μπόρεσε να αποκτήσει πρόσβαση στους πρόσφυγες που επέστρεψαν στο Ουζμπεκιστάν. Το Ουζμπεκιστάν αρνείται να συνεργαστεί με τις ειδικές διαδικασίες των Ηνωμένων Εθνών. Η κοινωνία των πολιτών και οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υφίστανται διαρκείς παρενοχλήσεις. Μάλιστα πολλοί υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν φυλακιστεί.

Η Επιτροπή σημείωσε με ιδιαίτερη ανησυχία ότι αρκετοί εξέχοντες ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταδικαστεί σε αρκετά χρόνια φυλάκισης, ενώ ο Mukhtabar Todjibaeva βρίσκεται υπό κράτηση. Γνωρίζουμε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις.

Παρά αυτήν τη δυσοίωνη εικόνα, η διακοπή όλων των διόδων επικοινωνίας με το Ουζμπεκιστάν δεν πρόκειται να φέρει κανένα όφελος. Όπως γνωρίζουν οι αξιότιμοι βουλευτές, η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε απάντηση των δολοφονιών στο Andijan, ενέκρινε κυρώσεις κατά του Ουζμπεκιστάν, και συγκεκριμένα, όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, αποκλεισμό όπλων, απαγόρευση ταξιδίου για τα άτομα που ευθύνονται για τις δολοφονίες στο Andijan και αναστολή των τεχνικών συνεδριάσεων με το Ουζμπεκιστάν. Μέχρι τις 14 Νοεμβρίου πρέπει να ληφθεί μία απόφαση σχετικά με το αν θα παραταθεί ή θα επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής αυτών των κυρώσεων.

Προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη και σφαιρική εικόνα της κατάστασης στο Ουζμπεκιστάν, θα πραγματοποιηθεί ένα Συμβούλιο Συνεργασίας στο Ουζμπεκιστάν στις αρχές Νοεμβρίου. Επιπλέον, αυτό το Συμβούλιο Συνεργασίας θα δώσει την ευκαιρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση να εκφράσει απερίφραστα στις αρχές του Ουζμπεκιστάν, σε υπουργικό επίπεδο, τις πολυάριθμες ανησυχίες μας σχετικά με το Andijan και τα επακόλουθά του.

Υπό το πρίσμα αυτού του Συμβουλίου Συνεργασίας, τα κράτη μέλη θα λάβουν την απόφασή τους σχετικά με την ενδεχόμενη παράταση ή επέκταση των κυρώσεων.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σήμερα, μετά τη λήξη των συζητήσεων, δηλαδή αμέσως μετά.

(1) Βλ. συνοπτικά πρακτικά.