Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2006 - Στρασβούργο

18. Διακοπή του ευρωπαϊκού ηλεκτρικού δικτύου (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τη διακοπή του ευρωπαϊκού ηλεκτρικού δικτύου.

  Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, το σοβαρό συμβάν στο ηλεκτρικό δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης το Σάββατο 4 Νοεμβρίου κατέληξε σε μπλακάουτ στο μεγαλύτερο τμήμα του συστήματος. Ξέρουμε από την Ε.ΟΝ ότι η βλάβη προήλθε αρχικά από τη Βόρεια Γερμανία, όπου το κλείσιμο μιας πρόσθετης γραμμής υψηλής τάσης στην Κάτω Σαξωνία επέφερε στη συνέχεια το κλείσιμο γραμμών σε όλη την Ευρώπη.

Η Ε.ΟΝ είχε πραγματοποιήσει μια προγραμματισμένη απενεργοποίηση μιας υπέργειας γραμμής και η εργασία αυτή είχε γίνει και με μια άλλη γραμμή. Το συμβάν είχε ως συνέπεια τον διαχωρισμό της Ένωσης για τον Συντονισμό της Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (UCTE) σε τρεις ζώνες: δυτική, ανατολική και νοτιοανατολική. Η δυτική ζώνη δεν είχε αρκετό ρεύμα και η ανατολική είχε υπερβολικό. Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος στη δυτική ζώνη, αυτόματοι μηχανισμοί διέκοψαν την παροχή σε πελάτες στις πληγείσες χώρες.

Η χώρα που επλήγη περισσότερο ήταν η Γαλλία, όπου αναφέρθηκε ότι διακόπηκε η παροχή σε πέντε εκατομμύρια πελάτες. Στη Γερμανία, επλήγησαν εκατομμύρια πελάτες, όπως και στο Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Ιταλία και την Ισπανία, όπου εκατοντάδες χιλιάδες πελάτες έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Στις πληγείσες χώρες συγκαταλέγονται επίσης η Αυστρία, η Σλοβενία, η Πορτογαλία και η Ελβετία.

Το συμβάν επιλύθηκε μετά από μία ώρα και η παροχή ρεύματος επανήλθε. Το συμβάν θα μπορούσε να είχε πολύ σοβαρότερες συνέπειες, αλλά η συνεργασία των φορέων εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς και το μέγεθος του δικτύου επανέφεραν πολύ γρήγορα την παροχή ρεύματος στους πελάτες.

Η ακριβής αιτία της βλάβης δεν είναι ακόμη γνωστή. Ζήτησα από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές να υποβάλουν έκθεση για τα πραγματικά αίτια αυτού του μπλακάουτ. Αυτό προυποθέτει την ανάλυση τεράστιου αριθμού δεδομένων πριν και μετά τη διακοπή, επομένως σε αυτή τη φάση δεν είμαι σε θέση να σας αναφέρω τι πραγματικά το προκάλεσε. Η επιτροπή έρευνας της UCTE θα υποβάλει επίσης έκθεση, όπως και οι ευρωπαϊκοί φορείς εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς, οι οποίοι διερευνούν το περιστατικό.

Αμέσως μόλις διαθέτουμε μια πλήρη έκθεση και διερευνηθεί πλήρως το περιστατικό, θα γνωστοποιήσω δεόντως στο Κοινοβούλιο τα αίτιά του· όμως, από ό,τι βλέπω, τρία διδάγματα πρέπει να αποκομίσουμε από αυτό. Ήδη το 2003 ένα μπλακάουτ ευρύτατης κλίμακας είχε συμβεί στην Ιταλία και είναι εμφανές ότι τα μέτρα που ελήφθησαν στη συνέχεια δεν ήταν επαρκή, ιδίως σε τρεις τομείς.

Μία πρόταση, λοιπόν, είναι να συστήσουμε έναν επίσημο ευρωπαϊκό όμιλο φορέων εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς, ο οποίος θα είναι επιφορτισμένος με τη διατύπωση κοινών θέσεων για θέματα που θα καθοριστούν από την Επιτροπή και, ειδικότερα, για τα πρότυπα ασφαλείας του δικτύου. Θα πρέπει, επίσης, να θεσπίσουμε ένα μηχανισμό για να διασφαλίσουμε ότι τα πρότυπα αυτά θα είναι δεσμευτικά για τους φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου. Είναι επίσης σαφές ότι χρειάζονται πολύ περισσότερες επενδύσεις σε δίκτυα συστημάτων μεταφοράς για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ανάλογων περιστατικών , αλλά κυρίως για να διασφαλίσουμε ότι οι γραμμές δεν υπερφορτώνονται.

Χαίρομαι πολύ που θέσατε την ερώτηση αυτή στην ημερήσια διάταξη του Σώματος, καθώς είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Δεν επρόκειτο για φυσική καταστροφή, αλλά για βλάβη του συστήματος και θα πρέπει να την αναλύσουμε και να εξαγάγουμε από αυτή τα απαραίτητα διδάγματα. Αμέσως μόλις είναι έτοιμη η έκθεση, η Επιτροπή δεν θα διστάσει να εξαγάγει από αυτήν τα απαραίτητα συμπεράσματα και να λάβει τα αναγκαία μέτρα.

  Herbert Reul, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, καταρχάς ευχαριστώ πολύ για αυτήν την ισορροπημένη εισήγηση: το πρόβλημα διήρκεσε μία ώρα και μετά επιλύθηκε. Είναι και αυτό ένα επιχείρημα που αξίζει να αναφερθεί.

Δεύτερον, όπως και εσείς, συμφωνώ με την άποψη ότι πρέπει να εκπονηθεί πρώτα μια πλήρης έκθεση, ώστε να μην καταλήξουμε σε πρόωρα συμπεράσματα για όλα όσα ενδεχομένως πήγαν στραβά.

Τρίτον, εμείς οι πολιτικοί πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ερώτημα του κατά πόσον η προσέγγιση που επιλέξαμε είναι κάπως αντιφατική: αφενός ζητούμε περισσότερες επενδύσεις σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας ενώ αφετέρου απειλούμε τους φορείς εκμετάλλευσης των δικτύων με διαλογή των περιουσιακών δικαιωμάτων τους. Κανείς δεν πρόκειται να επενδύσει σε δίκτυα, όταν ταυτόχρονα θα αντιμετωπίζει την απειλή να του αφαιρεθούν τα δίκτυα αυτά· αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί λογικό.

Τέταρτον, ενώ ζητούμε ολοένα και περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, γνωρίζουμε ότι η αιολική ενέργεια συμβάλλει στο να καταστεί η αξιοπιστία των δικτύων πραγματικό πρόβλημα. Δεν έχω τίποτα κατά της αιολικής ενέργειας, ωστόσο κανείς δεν θα πρέπει να εκπλαγεί όταν εμφανίζονται παρόμοια προβλήματα.

Πέμπτον, ζητούμε –και δικαίως– περισσότερα σημεία διασύνδεσης, επειδή θέλουμε η ηλεκτρική ενέργεια να μεταφέρεται από χώρα σε χώρα. Μολονότι είναι σωστό να θέλουμε κάτι τέτοιο, δίνουμε μάλλον ελάχιστη προσοχή στην ανάγκη να διασφαλιστεί ότι, συγχρόνως ή ως απαραίτητη προϋπόθεση, τα δίκτυα πριν και μετά τα σημεία διασύνδεσης είναι κατάλληλα προετοιμασμένα.

Ένα αποτέλεσμα που θα ήθελα να δω να προκύπτει από αυτό το γεγονός είναι ο χειρισμός των ζητημάτων ενεργειακής πολιτικής με έναν πιο ρεαλιστικό και προσγειωμένο τρόπο, χωρίς να θέτουμε αντιφατικές απαιτήσεις που δεν θα μπορούν να εκπληρωθούν ποτέ. Ίσως αυτή να είναι και η συμβολή που μπορούμε να έχουμε· ανεξάρτητα από το εάν το καταφέρουμε αυτό ή όχι, ανυπομονώ να υπάρξει μια ακριβής αξιολόγηση μόλις έχουμε τα γεγονότα ενώπιόν μας, και ύστερα θα είμαστε σε θέση να σκεφθούμε ποιες πρέπει να είναι οι πολιτικές συνέπειες – εάν είναι αναγκαίες. Πολλά από όσα ειπώθηκαν τις ημέρες μετά τη διακοπή ρεύματος ήταν βιαστικά και δεν προέκυπταν τόσο πολύ από την ενδελεχή ανάλυση του γεγονότος, αλλά μάλλον από μια στιγμιαία αντίδραση σε όσασυνέβησαν. Σας ευχαριστώ θερμά, κύριε Piebalgs, για ό,τι κάνετε.

  Reino Paasilinna, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η διακοπή ρεύματος στην Ευρώπη επηρέασε 10 εκατομμύρια ανθρώπους από τη Γερμανία ως την Ισπανία. Η διακοπή ρεύματος ήταν μια ωφέλιμη υπενθύμιση του πόσο στενά αλληλοσυνδεόμαστε μέσω του ηλεκτρικού δικτύου και πόσο ευάλωτοι είμαστε ταυτόχρονα. Εξακολουθούμε να μην γνωρίζουμε γιατί συνέβη.

Στην πράξη η Ευρώπη έχει ένα κοινό ηλεκτρικό δίκτυο, αλλά όχι μία κοινή ενεργειακή πολιτική που θα εξασφάλιζε τον εφοδιασμό. Δεν έχει θεσπιστεί καμία βιώσιμη εσωτερική αγορά για την ηλεκτρική ενέργεια. Είναι παράδοξο που όσο περισσότερο συνδέονται τα δίκτυά μας, τόσο πιο ευάλωτοι είμαστε στις διακοπές ρεύματος. Αν και η σύνδεση των δικτύων είναι μια προσπάθεια βελτίωσης της ασφάλειας εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ένωση, μια δυσμενής συνέπεια είναι ότι τυχόν προβλήματα που προκύπτουν θα μας επηρεάζουν όλους. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει πάνω απ’ όλα να διασφαλίσουμε ότι τα κοινά μας δίκτυα λειτουργούν σωστά, ότι υπάρχουν συστήματα έκτακτης ανάγκης που λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο, και ότι το σύστημα εποπτεύεται από μία αρχή. Χρειαζόμαστε προδιαγραφές ασφαλείας, όπως είπε ο Επίτροπος.

Η πιθανότητα άλλων ενεργειακών κρίσεων αυξήθηκε όταν τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ιδιωτικοποιήθηκαν. Στο παρελθόν το κράτος κατείχε αυτές τις εταιρείες και επένδυε σε αυτές μακροπρόθεσμα. Τώρα έχουμε φτάσει το τριμηνιαίο επενδυτικό στάδιο όπου τα χρήματα πρέπει να αναπληρώνονται γρήγορα, και γι’ αυτό δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη προοπτική.

Η Επιτροπή έχει αναλάβει άμεση δράση, και είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό. Οι φορείς εκμετάλλευσης των εθνικών συστημάτων μεταφοράς πρέπει στο μέλλον να συνεργάζονται πιο εκτεταμένα και με μεγαλύτερη διαφάνεια. Επίσης, η στρατηγική αναθεώρηση σχετικά με την ενέργεια που αναμένεται τον Ιανουάριο πρέπει να εξετάσει την πιθανότητα σύστασης μιας κοινής ρυθμιστικής αρχής. Επιπλέον, οι εταιρείες πρέπει να αναλάβουν ευθύνες και να επενδύουν περισσότερο απ’ ό,τι τώρα στην ικανότητα μετάδοσης και έκτακτης ανάγκης. Αν δεν συμβεί αυτό, θα πρέπει να παρέμβουν οι κυβερνήσεις και να κάνουν αυτό που έκαναν μέχρι την παρούσα φάση.

  Anne Laperrouze, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (FR) Κύριε Επίτροπε, σας ευχαριστώ για την ανακοίνωσή σας. Επιβάλλεται να διεξαχθεί εμπεριστατωμένη και σχολαστική έρευνα για τα αίτια της διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος που έπληξε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να αποδώσουμε αυτή τη διακοπή σε έλλειψη πληροφόρησης; Σε μη τήρηση των διαδικασιών; Σε βλάβη του δικτύου; Σε έλλειψη επενδύσεων; Σε ελαττωματική συντήρηση του δικτύου ή στις εταιρείες; Ορισμένοι ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι η διακοπή αυτή αποτελεί καταστροφική συνέπεια της ελευθέρωσης της ενεργειακής αγοράς, ενώ άλλοι θεωρούν ότι είναι συνέπεια των ανεπαρκών διασυνδέσεων και της ανεπαρκούς ανάπτυξης του διευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου.

Όπως τονίσατε και εσείς, κάποιος μπορεί να θεωρήσει ότι η διαχείριση αυτής της βλάβης έδειξε την αλληλεγγύη των κρατών μελών προς τη Γερμανία, η οποία δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς και ότι οι διαδικασίες αποκατάστασης εφαρμόστηκαν για την αποφυγή πιο σοβαρών συνεπειών που θα προέκυπταν από μια ευρωπαϊκή συσκότιση.

Αν η βλάβη οφείλεται στις εταιρείες, οι ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών πρέπει να προσδιορίσουν και να επανεξετάσουν μαζί τους κανόνες για τον καλύτερο έλεγχο της αγοράς ηλεκτρισμού. Αν η βλάβη οφείλεται σε τεχνικούς λόγους ή σε διαδικαστικό σφάλμα, πρέπει οι φορείς εκμετάλλευσης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρισμού να συντονίζονται αποτελεσματικότερα, καθώς αποτελούν τους λειτουργικούς κρίκους της ανεμπόδιστης ροής και της ασφάλειας των ενεργειακών συναλλαγών. Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κέντρου ενεργειακών δικτύων θα μας έδινε τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε έναν ευρωπαϊκό κώδικα δικτύων με στόχο την εναρμόνιση των προδιαγραφών και των διαδικασιών στα δίκτυα των κρατών μελών.

Εν κατακλείδι, χαίρομαι που η Επιτροπή έχει ξεκινήσει την έρευνα και ευελπιστώ –επιτρέψτε μου να τονίσω το σημείο αυτό– ότι θα γνωστοποιήσει τα αποτελέσματα με τη δέουσα διαφάνεια, ώστε να σημειώσουμε πρόοδο ως προς την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.

  Claude Turmes, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, αφότου ο κ. Reul, ο οποίος δύο ή τρεις ημέρες μετά τη διακοπή ρεύματος, μίλησε σε γερμανικό ραδιοφωνικό σταθμό για να επιτεθεί στην αιολική ενέργεια κατά τον ίδιο σχεδόν τρόπο που το έκαναν ο κ. Glos και η E.ON, χαίρομαι που τον ακούω, δέκα ημέρες μετά το συμβάν, να δηλώνει ότι δεν έχει τίποτα εναντίον της αιολικής ενέργειας. Στο μεταξύ κατέστη σαφές ότι η γερμανική αιολική ενέργεια δεν βοήθησε καθόλου για να ξεπεραστεί αυτή η καταστροφή, διότι την ημέρα εκείνη οι άνεμοι έπνεαν κανονικά. Όταν διανεμήθηκε το «Day ahead», αποδείχθηκε όντως ότι οι σταθμοί αιολικής ενέργειας στη Γερμανία συνέβαλαν σημαντικά στην αποκατάσταση και επαναλειτουργία του δικτύου, με άλλα λόγια, σε τέτοιες καταστάσεις στις οποίες μπορεί να εντοπιστεί μια καλή διασύνδεση μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δικτύου, των ρυθμιστών και των παρόχων αιολικής ενέργειας, η αιολική ενέργεια είχε όντως θετικά αποτελέσματα στο δίκτυο.

Αντιθέτως στην Ισπανία, πολλοί σταθμοί αιολικής ενέργειας βγήκαν σε μια στιγμή χαμηλής συχνότητας εκτός δικτύου, κάτι που είναι τελείως παράλογο καθώς αυτοί οι σταθμοί είναι λιγότερο ευάλωτοι σε περίπτωση χαμηλής συχνότητας σε σύγκριση με άλλες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας, και θα μπορούσαν να συμβάλουν στη σταθεροποίηση του ισπανικού δικτύου.

Τι μπορεί λοιπόν να μας διδάξει αυτή η βλάβη; Το πρώτο πράγμα που μπορεί να μας διδάξει είναι ότι πρέπει να προετοιμάσουμε τα δίκτυα για μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην ενέργεια· η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος θα μεταναστεύσει στις ακτές, και δεν αναφέρομαι στην προκειμένη περίπτωση μόνο στην αιολική ενέργεια, αλλά και στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας με συμπύκνωση, οι οποίοι δεν θα έχουν πλέον καμία ψυκτική δυνατότητα στην ενδοχώρα εξαιτίας του θερμότερου κλίματος και των θερμότερων ποταμών. Θα πρέπει επίσης να επενδύσουμε πολύ περισσότερο στον αποκεντρωμένο ενεργειακό εφοδιασμό, με τη μορφή βιομάζας, βιολογικού αερίου, συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού καθώς και σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας με αέριο, που μπορούν να εγκατασταθούν κοντά στα κέντρα κατανάλωσης στη βιομηχανία ή στις πόλεις. Αυτό θα αντισταθμίσει σε κάποιον βαθμό αυτή τη μετανάστευση και θα μας διευκολύνει, μέσω αυτών των αποκεντρωμένων επενδύσεων, να δημιουργήσουμε περισσότερο χώρο στα δίκτυα για επιχειρήσεις.

Δεύτερον, αυτό που χρειάζεται είναι ένας ρυθμιστικός φορέας της ΕΕ – όχι κάποιος που θα καταργήσει τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, αλλά ένας φορέας της ΕΕ με απολύτως συγκεκριμένες αρμοδιότητες στο διευρωπαϊκό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας, που θα βελτιώσει όχι μόνο τη διαφάνεια αλλά και τα σημεία διασύνδεσης μεταξύ των εθνικών δικτύων. Χρειαζόμαστε αυτήν την αρχή εδώ και τώρα, αλλά με ένα σαφώς καθορισμένο και λιγότερο ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων.

Τρίτον, τα δίκτυα χρειάζονται μακροπρόθεσμες επενδύσεις και δεν είναι δυνατόν να συντηρηθούν βραχυπρόθεσμα με υψηλές αποδόσεις. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, χρειαζόμαστε την αποσύνδεση των ιδιοκτησιακών σχέσεων διότι η E.ON και η RWE θέλουν αποδόσεις ύψους 30%, και τέτοιες υψηλές αποδόσεις δεν είναι απαραίτητες σε έναν μονοπωλιακό τομέα, όπου δεν χρειάζονται αποδόσεις μεγαλύτερες του 6% με 8% επί των επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί. Ένας σαφής διαχωρισμός των συμφερόντων δικτύου και των συμφερόντων παραγωγής και εμπορίας θα βελτιώσει την ασφάλεια εφοδιασμού, καθώς και την ικανότητα δράσης του ευρωπαϊκού δικτύου.

  Esko Seppänen, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, η ενέργεια παράγεται με ετερογενή τρόπο μεταξύ των κρατών μελών. Σε ορισμένες χώρες, η φθηνή υδροηλεκτρική ενέργεια είναι κεφαλαιώδους σημασίας· σε άλλες, η φθηνή πυρηνική ενέργεια. Σε άλλες χώρες, η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται με την καύση ολοένα και πιο ακριβών ορυκτών καυσίμων ή μέσω της ακριβής αιολικής ενέργειας. Η εικόνα της αγοράς περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων της ΕΕ, και δεν γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον το 2008, πόσο μάλλον το 2013.

Η σύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων της ΕΕ δεν λύνει όλα τα προβλήματα. Η εναρμόνιση της αγοράς θα έχει ως αποτέλεσμα νικητές και ηττημένους. Υπάρχουν πολλές χώρες που δεν θα συμφωνήσουν να επενδύσουν σε αλληλοσυνδεόμενα δίκτυα ή να πληρώσουν υψηλή τιμή για ηλεκτρική ενέργεια που μπορεί να είναι φθηνότερη σε μια άλλη χώρα. Χαίρομαι που η τυπική απάντηση της Επιτροπής αυτή τη φορά δεν ήταν ότι η εναρμόνιση της αγοράς επιλύει όλα τα προβλήματα, αλλά ότι αντίθετα προσπαθεί να ανακαλύψει γιατί συνέβησαν όλα αυτά.

  Alejo Vidal-Quadras (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, η διακοπή ρεύματος που είχαμε στις 4 Νοεμβρίου απέδειξε για άλλη μια φορά το υψηλό επίπεδο αλληλεξάρτησης ανάμεσα στα ηλεκτρικά δίκτυα των κρατών μελών. Το γεγονός ότι επηρεάστηκαν δέκα εκατομμύρια πολίτες και περίπου δώδεκα χώρες μάς δίνει μια ιδέα της σοβαρότητας και της έκτασης αυτού του συμβάντος.

Υπάρχει αναμφισβήτητα μια θετική πλευρά σε αυτό και αυτή είναι η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα της αντίδρασης των χειριστών, οι οποίοι, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα, κατάφεραν να επιλύσουν το πρόβλημα σε λιγότερο από μία ώρα. Ωστόσο, μολονότι πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι γι’ αυτό, εκείνο που δεν πρέπει να κάνουμε είναι να προκαλούμε τη μοίρα.

Κύριε Επίτροπε, είπατε ότι πρόκειται να διενεργηθεί μια λεπτομερής έρευνα για τις αιτίες αυτού του συμβάντος και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρέπει να γίνει αυτό, διότι από κάθε κρίση σαν αυτή παίρνουμε πολύ πολύτιμα μαθήματα. Είμαι βέβαιος ότι όταν θα έχετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, θα τις διαβιβάσετε στο Κοινοβούλιο ώστε να μπορέσουμε να τις αναλύσουμε και εμείς.

Κύριε Επίτροπε, συμφωνώ απολύτως μαζί σας ότι υπάρχει ανάγκη, όπως αναφέρατε πρόσφατα, να δημιουργηθεί μια επίσημη ομάδα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χειριστών των συστημάτων μετάδοσης που θα μπορούν να κάνουν τεχνικές προτάσεις σχετικά με τα πρότυπα ασφάλειας των δικτύων και άλλα θέματα που είναι σχετικά με το θέμα που εξετάζουμε.

Πριν από κάποια χρόνια πρότεινα μια παρόμοια πρωτοβουλία σε σχέση με την έκθεση για την ασφάλεια του εφοδιασμού και πρέπει να πω ότι, από την πλευρά των ρυθμιστών και πολλών συναδέλφων σε αυτό το Κοινοβούλιο, η πρωτοβουλία δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχής. Ελπίζω ότι μετά από αυτή την τελευταία κρίση, αυτή η πρόταση θα επανεξεταστεί με περισσότερο ρεαλισμό.

Τέλος, κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να κάνω μια παρατήρηση στο Συμβούλιο: είναι πλέον καιρός, σε μια Ευρώπη στην οποία υπάρχει ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών, εμπορευμάτων, κεφαλαίων και προσώπων, στην οποία δώδεκα από τα κράτη μέλη έχουν την ίδια νομισματική πολιτική, στην οποία μοιραζόμαστε όλοι μια διεθνή εμπορική πολιτική, να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι οι αποφάσεις που λαμβάνουμε για την ενέργεια αφορούν μόνον εμάς. Το εν λόγω πρόσφατο συμβάν το κατέστησε αυτό απολύτως σαφές.

Δεν πρόκειται για την αφαίρεση της κυριαρχίας από κανένα κράτος μέλος, αλλά για από κοινού δράση σε όλα εκείνα τα πράγματα όπου η κοινή δράση είναι προς όφελος όλων.

  Vincenzo Lavarra (PSE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η διακοπή του ηλεκτρικού δικτύου στις 4 Νοεμβρίου αποτελεί μια προειδοποίηση που πρέπει να μας προβληματίσει όσον αφορά την επείγουσα ανάγκη για κοινές απαντήσεις στο ενεργειακό πρόβλημα. Το περιστατικό κατέστησε εμφανή τη στενότατη διασύνδεση των δικτύων, η οποία δεν υποστηρίζεται ακόμη με την κατάλληλη διαχείριση.

Κύριε Επίτροπε, είναι ευπρόσδεκτες οι κατευθυντήριες γραμμές που παρουσίασε η Επιτροπή στις 9 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους για τη ρύθμιση της διασυνοριακής κυκλοφορίας της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη με στόχο τη βελτίωση του συστήματος διαχείρισης. Είναι ωστόσο σημαντικό να επιβληθεί καλύτερη συνεργασία μεταξύ των ρυθμιστών: πρέπει να επιταχύνουμε τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής, ενός ευρωπαϊκού κέντρου για τα ενεργειακά δίκτυα, όπως προτείνει το Πράσινο Βιβλίο της Επιτροπής. Επίσης, κατά την άποψή μου, οι διαχειριστές του δικτύου πρέπει να είναι ανεξάρτητοι από τους εμπορικούς παράγοντες και να υπάρξει ευρύτερη χρήση της πληροφορικής που θα επιτρέψει τον διάλογο μεταξύ των δικτύων μεταφοράς και διανομής.

Η εσωτερική αγορά αποτελεί θεμελιώδη πτυχή της κοινής ενεργειακής πολιτικής. Σήμερα, η πολιτική αυτή είναι περισσότερο αναγκαία από κάθε άλλη φορά και οφείλουμε να βαδίσουμε με τόλμη προς αυτήν την κατεύθυνση. Θα πρέπει να επιταχύνουμε αυτήν τη διαδικασία μαζί με τα κράτη μέλη, εγκαταλείποντας τους εγωισμούς του εθνικού προστατευτισμού που αποτελούν τροχοπέδη για την ελευθέρωση και τον ανταγωνισμό στην αγορά, προκειμένου να μην ξανασυμβούν ποτέ πια επεισόδια όπως αυτό της 4ης Νοεμβρίου και, προπαντός, να κινηθεί η Ευρώπη ως ενιαίος παράγοντας στις ευαίσθητες γεωπολιτικές ισορροπίες εξασφαλίζοντας τον ασφαλή, αειφόρο και αλληλέγγυο ενεργειακό εφοδιασμό της.

  Paul Rübig (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, αυτό που πρέπει πρώτα να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε ότι το δίκτυο έχει κατανεμηθεί σωστά μεταξύ μεγάλων και μικρών τροφοδοτών, μεταξύ ισχυρών κεντρικών μονάδων και περιφερειακών μονάδων, γεγονός που θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε μια ισχυρή δομή. Βέβαια, για αυτόν τον σκοπό χρειάζονται διευρωπαϊκά δίκτυα, καθώς και ένας ρυθμιστικός ή συντονιστικός φορέας που θα χειρίζεται αυτά τα θέματα. Αυτό όμως που πρωτίστως χρειάζεται είναι φορολογικά κίνητρα που θα αξιοποιούν τα κέρδη που θα αποκομίζονται για εκπτώσεις φόρου για επενδύσεις ή πιο βραχυπρόθεσμα ποσοστά απόσβεσης.

Το σημαντικότερο, κατά την άποψή μου, είναι να εκπονηθούν σχέδια έκτακτης ανάγκης που θα μας δίνουν την ευκαιρία να κλείνουμε το δίκτυο γρήγορα και αποτελεσματικά σε περίπτωση κρίσης και στη συνέχεια να το σταθεροποιούμε εκ νέου και να αποκαθιστούμε πάλι το ηλεκτρικό ρεύμα το ταχύτερο δυνατόν. Πρέπει επίσης να εισαγάγουμε μια ποιοτική διάσταση στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, που σημαίνει ότι όσοι θέλουν να αποχωρήσουν από το δίκτυο την τελευταία στιγμή θα πρέπει και να μπορούν να ωφεληθούν από τις μειώσεις τιμών ή, αντιστρόφως, όσοι θέλουν να παραμείνουν στο δίκτυο όσο το δυνατόν περισσότερο ή και να επανασυνδεθούν σε αυτό το ταχύτερο δυνατόν, θα πρέπει επίσης να καταβάλουν υψηλότερα τέλη σύνδεσης.

Όσον αφορά την ενέργεια, πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από το να συζητούμε μόνο με όρους ποσότητας· υπάρχει ανάγκη, όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό, για ποιοτικούς παράγοντες που θα επιτρέψουν στα τιμολόγια να ζητούν από έναν χρήστη που θέλει απόλυτη ασφάλεια εφοδιασμού να πληρώνει επίσης περισσότερα. Εάν, ωστόσο, κάποιος χρήστης είναι ευέλικτος λόγω –για παράδειγμα– του ότι είναι σε θέση να αντλεί ενέργεια για τις ανάγκες του σε ζεστό νερό είτε τη νύχτα είτε την ημέρα, τότε θα πρέπει να χρεώνεται σε μια αντιστοίχως ευνοϊκότερη τιμή.

Ο καθένας θα πρέπει να είναι σε θέση να επιλέγει τον δικό του πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας και ο καθένας θα πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνει το ηλεκτρικό ρεύμα του από την ηλεκτροπαραγωγό μονάδα της επιλογής του· εάν μπορέσουν να το επιτύχουν αυτό, θα έχουμε μια πραγματική ευκαιρία να διαμορφώσουμε εκ νέου την ευρωπαϊκή αγορά.

  Giles Chichester (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτό ήταν ένα παράδειγμα του νόμου των αθέλητων συνεπειών, όχι μια καταστροφή.

Πρέπει να περιμένουμε την έκβαση της έρευνας που ξεκινήσατε και να αποφύγουμε τις σπασμωδικές αντιδράσεις. Μάθαμε για άλλη μια φορά ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά δεν είναι πάντοτε προβλέψιμη. Τονίζω ότι δεν είναι δυνατόν να νομοθετούμε για κάθε ενδεχόμενο. Ήταν πρωτίστως ένα τεχνικό πρόβλημα και όχι απαραίτητα θέμα πολιτικής.

Υπενθυμίζω στον κ. Επίτροπο και στο Σώμα ότι έχουμε ήδη σε ισχύ νομοθεσία με τη μορφή της οδηγίας για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρισμό και τις επενδύσεις υποδομής, για την οποία ήμουν εισηγητής του Κοινοβουλίου. Θα πρέπει να περιμένουμε να εδραιωθεί αυτή η νομοθεσία και να τη δούμε να μεταφέρεται και να εφαρμόζεται δεόντως από τα κράτη μέλη, προτού προχωρήσουμε στη θέσπιση περισσότερης νομοθεσίας. Ας διδαχθούμε από αυτό, αλλά ας θυμόμαστε, επίσης, ότι οι φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου –οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς– έχουν αξιοθαύμαστες επιδόσεις στη διατήρηση της παροχής. Όπως είπε και ο συνάδελφός μου κ. Rübig, 100% παροχή δύσκολα επιτυγχάνεται. Πιστεύω ότι κάνουν πολύ καλή δουλειά.

Καλώ τον κ. Επίτροπο να παρευρεθεί στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Θα συνεχίσουμε τη συνεδρίαση της επιτροπής μας μετά τη συζήτηση. Ένα από τα θέματα τα οποία θα συζητήσουμε είναι η έκθεση της κ. Morgan για την Πράσινη Βίβλο. Χαιρόμαστε που βλέπουμε εδώ τον κ. Επίτροπο και, αν δεν βιάζεται να φύγει, μας είναι πολύ ευπρόσδεκτος.

  Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, πρώτον, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και θα έρθω οπωσδήποτε, αλλά θα ακούσω μόνο τη συζήτηση και δεν θα παρέμβω στις εργασίες της επιτροπής.

Δεύτερον, είναι σημαντικό να έχουμε όλα τα αποτελέσματα της έρευνας πριν καταλήξουμε σε συμπέρασμα. Γι’ αυτό θέλω να διεξαγάγω όλες αυτές τις έρευνες, επειδή όντως χρειαζόμαστε τα πραγματικά στοιχεία. Ήταν μια προγραμματισμένη ενέργεια και όχι μια φυσική καταστροφή. Πρέπει πραγματικά να μάθουμε γιατί συνέβη.

Τρίτον, η σημερινή συζήτηση ήταν ιδιαίτερα πολύτιμη. Κατά κάποιον τρόπο ήταν μία εισαγωγή στη συζήτηση που θα λάβει χώρα στην επιτροπή, επειδή εξέτασε πώς θα διασφαλίσουμε με τον καλύτερο τρόπο την πραγματοποίηση των απαιτούμενων επενδύσεων στην ηλεκτρικό ρεύμα και στον ενεργειακό τομέα εν γένει και ποιες είναι οι καλύτεροι μέθοδοι που εγγυώνται την πραγματοποίηση επενδύσεων και την εύρρυθμη λειτουργία του συστήματος.

Θέλω να επαινέσω τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς, οι οποίες συνεργάστηκαν πραγματικά σε εθελοντική βάση. Η άμεση ανταπόκρισή τους απέτρεψε ένα ακόμα χειρότερο μπλακάουτ.

Θα ήθελα να πληροφορήσω το Κοινοβούλιο ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οι ευρωπαϊκοί φορείς εκμετάλλευσης των συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας πάντα επιβλέπουν προσεκτικά την προσφορά και τη ζήτηση στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος. Όπως γνωρίζετε, τα καλοκαίρια γίνονται θερμότερα και η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνεται δραματικά κατά την περίοδο αυτή, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να υπάρχει όλο και μεγαλύτερη ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύμα και να υπερφορτώνονται τα δίκτυα.

Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί επίσης ότι πρέπει πάντα να τηρούνται τα πρότυπα ασφαλείας του δικτύου. Κατά συνέπεια, χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ένα δεσμευτικό πρότυπο στο οποίο πρέπει να συμμορφώνονται όλες οι επιχειρήσεις του δικτύου. Έχουμε ήδη δει το παράδειγμα του ελβετικού μπλακάουτ, το οποίο προκάλεσε και το μπλακάουτ στην Ιταλία. Ήταν σαφές ότι ο φορέας εκμετάλλευσης δεν είχε συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις ασφαλείας του δικτύου και αυτό είχε ως συνέπεια ένα ευρείας κλίμακας μπλακάουτ. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα προκύψει ποτέ ξανά ανάλογη κατάσταση και, ταυτόχρονα, να καθιερώσουμε ένα πολύ αξιόπιστο σύστημα, στο οποίο το μέγεθος του ευρωπαϊκού δικτύου και το μέγεθος του συστήματος της UCTE βοηθούν στην πρόληψη των μπλακάουτ αντί να τα προκαλούν και να τα εξαπλώνουν ακόμα περισσότερο.

Σας ευχαριστώ για τη συζήτηση. Όπως υποσχέθηκα, αμέσως μόλις είναι διαθέσιμα τα αποτελέσματα της έρευνας, θα είμαι πρόθυμος να προσέλθω στο Κοινοβούλιο.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.