Doslovný záznam ze zasedání

Středa, 15. listopadu 2006 - Štrasburk

13. Evropská iniciativa v oblasti civilní ochrany (rozprava)

  Le Président. – L'ordre du jour appelle le débat sur la question orale au Conseil sur l'initiative européenne dans le domaine de la protection civile, de Karl-Heinz Florenz, au nom de la commission de l'environnement, de la santé publique et de la sécurité alimentaire, Gerardo Galeote, au nom de la commission du développement régional, et Joseph Daul, au nom de la commission de l'agriculture et du développement rural (O-0115/2006) (B6-0442/2006).

  Αντώνιος Τρακατέλλης (PPE-DE), Συντάκτης. – Κύριε Πρόεδρε, κυρία προεδρεύουσα του Συμβουλίου, κυρία αντιπρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η εμπειρία που αποκτήθηκε τα τελευταία χρόνια από την αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών αποκάλυψε τον ελλειμματικό χαρακτήρα της δυνατότητας εθνικής παρέμβασης και, κατά συνέπειαν, τις αυξανόμενες προσδοκίες για κοινοτική αρωγή. Αρωγή που θα πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά αποτελεσματικής παρέμβασης στο πεδίο της πρόληψης και ταχείας αντίδρασης. Υπό αυτήν την σκοπιά, απαιτείται ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και αντίδρασης, θεμελιωμένο στις εξής 4 συνιστώσες: εντοπισμό και εκτίμηση των κινδύνων ·συνεχή παρακολούθησή τους· μηχανισμό προειδοποίησης και επικοινωνίας και τέλος, ετοιμότητα, δηλαδή ικανότητα αντίδρασης και βοήθειας.

Επιτρέψτε μου να αναφέρω ενδεικτικά κάποιες παραμέτρους ιδιαίτερης σημασίας που χαρακτηρίζουν έναν τέτοιο αποτελεσματικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας, όπως αναφέρονται στην εξαιρετική έκθεση Μπαρνιέ, που ψηφίσαμε στην Ολομέλεια, αλλά και στην έκθεση που εισηγήθηκα στην Ευρω-μεσογειακή Ολομέλεια.

Χρειαζόμαστε σύστημα επαγρύπνησης, μονάδες επέμβασης προερχόμενες από τα συμμετέχοντα κράτη, κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά την αντίδραση και τη σχετική ενημέρωση των πολιτών, βέλτιστες πρακτικές για την αντιμετώπιση των καταστάσεων και αμοιβαία προξενική συνδρομή για τον καθορισμό σημείων επαφής μεταξύ των κρατών μελών.

Ευνόητο είναι ότι χωρίς την αναγκαία χρηματοδότηση και την ουσιαστική συμμετοχή των κρατών μελών, το όλο εγχείρημα θα μείνει μετέωρο. Το ερώτημα λοιπόν είναι, κυρία προεδρεύουσα, αν το Συμβούλιο έχει τη βούληση να ανταποκριθεί στην απαίτηση και, βεβαίως, να εξασφαλισθεί η αναγκαία συνεργασία των κρατών μελών.

Πιστεύω ότι, στις σχετικές αποφάσεις, θα πρυτανεύσει τελικώς η ανάγκη ανταπόκρισης στην απαίτηση και την προσδοκία των πολιτών. Το επιβάλλει πρώτα απ’ όλα η αύξηση, η συχνότητα και η ένταση των φυσικών καταστροφών με συνέπειες την απώλεια ζωών, αλλά επίσης οικονομικές όπως και περιβαλλοντικές ζημιές.

Επί πλέον πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου ότι η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών στο πεδίο της πολιτικής προστασίας θα εδραιώσει σταδιακά την ευρωπαϊκή συνείδηση στους πολίτες και θα είναι ένα ορατό δείγμα της αλληλεγγύης που πρέπει να διακρίνει την Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Gerardo Galeote (PPE-DE), Autor. – Señor Presidente, durante los últimos años y sin entrar en motivos de fondo, diversos países vienen sufriendo catástrofes naturales graves. Especialmente en los meses de verano, sufrimos incendios, inundaciones y los efectos de una sequía particularmente severa.

Es frecuente observar que las regiones afectadas de los Estados miembros, incluso de los más desarrollados, carecen de medios suficientes para hacer frente por sí solas a esos fenómenos.

Y, sin embargo, parece, a veces, que somos más diligentes al prestar nuestra solidaridad cuando el daño se produce a miles de kilómetros de distancia que en un país miembro.

A pesar de todo, el Consejo parece instalado en una actitud pasiva. Algunos dirán que no se quiere gastar más, pero no es una cuestión financiera, y un ejemplo de ello es que ustedes, señores del Consejo, tienen parada la reforma del Fondo Europeo de Solidaridad, que no supone ni un euro adicional al presupuesto comunitario.

En ocasiones, nos quedamos sin argumentos. El Pleno aprobó el envío de una delegación a las regiones más afectadas a comienzos de septiembre y todavía, señor Presidente, la Mesa del Parlamento está enfrascada en cuestiones reglamentarias para dar el visto bueno a esa delegación.

Pero no nos vamos a desanimar, porque nadie entiende que no se pongan medios en favor de un esfuerzo común que nos haga más eficaces para ayudar a la gente. Y eso en el pleno respeto del principio de subsidiariedad. No se pretende arañar soberanía de ningún Estado miembro.

Hay un informe, encargado a Michel Barnier, sobre la mesa del Consejo, que es una buena mesa de trabajo. Quisiera saber si el Consejo pretende dar seguimiento a ese dossier. El Parlamento Europeo, sin duda, lo acompañará con entusiasmo y los europeos se lo agradecerán.

  Markus Pieper (PPE-DE), Verfasser. – Herr Präsident, Frau Ratspräsidentin! Keine Region kann große Naturkatastrophen alleine bewältigen, ob das nun Waldbrände, Erdbeben oder Flutkatastrophen sind. Die Bekämpfung und vor allem auch die Folgelasten übersteigen die Möglichkeiten regionaler Verwaltungen. Betroffene Regionen sind deshalb auf Solidarität angewiesen, in erster Linie auf Hilfe aus Nachbarregionen und auf nationalstaatliche Unterstützung. Die Zuständigkeit für den Zivil- und Katastrophenschutz liegt in nationaler Verantwortung.

Ich sage ganz ausdrücklich: Wir brauchen hier keine neue europäische Zuständigkeit. Das schafft Doppelstrukturen und verschwendet Geld für administrative Apparate. Ich tue mich auch schwer mit der Idee, europäische Gelder aus den Strukturfonds oder gar Gelder für ländliche Entwicklung einzusetzen. Europäische Politik für die ländlichen Räume ist in die Zukunft gerichtet. Sie unterstützt die Nationalstaaten bei regionalen Innovationsstrategien im internationalen Wettbewerb. Einige fordern jetzt, diese wertvollen Ressourcen zur Vorbeugung gegen Waldbrände und zur Entschädigung von Opfern einzusetzen. Auch dazu muss ich sagen, dass es nicht besonders sinnvoll ist, europäische Strukturgelder etwa für Brandschneisen zu nutzen.

Wie wir alle wissen, haben wir für wirklich große Katastrophen den Europäischen Solidaritätsfonds, eben genau für den Fall, dass einzelne Länder mit Naturkatastrophen überfordert sind. Für diesen Fonds fordere ich allerdings mehr Flexibilität beim Einsatz der Gelder. Ich fordere auch verbindlichere Regeln für die internationale Koordinierung von Kriseneinsätzen, zunächst bilateral zwischen den betroffenen Staaten und im Ausnahmefall auch europäisch. Aber bitte keine neuen europäischen Superstrukturen im Zivilschutz, und bitte keine Vergeudung kostbarer europäischer Ressourcen für Aufgaben, die nun wirklich größtenteils nationale Angelegenheiten sind!

  Paula Lehtomäki, neuvoston puheenjohtaja. Arvoisa puhemies, arvoisat parlamentin jäsenet, neuvosto on vastauksensa valmisteluissa lähtenyt siitä oletuksesta, että kysyjät haluavat tietää, millä tavalla unionin pelastuspalveluvalmiuksia aiotaan neuvoston piirissä kehittää ja viedä eteenpäin. Kysyjien esittelypuheenvuorot ovat nyt vahvistaneet sen, että oletuksemme on ollut oikea ja juuri tästä on kyse.

Neuvoston toiminnan ensimmäisenä tavoitteena on luoda paremmat koordinointijärjestelyt tehokkaampien avustustoimien varmistamiseksi. Neuvosto tukeutuu tässä asiassa olemassa oleviin rakenteisiin, kuten komission yhteydessä toimivaan pelastuspalvelun seuranta- ja tiedotuskeskukseen ja Euroopan unionin neuvoston pääsihteeristöön.

Neuvoston toiminnan toisena tavoitteena on avun toimittaminen perille nopeasti sinne, missä sitä tarvitaan. Jäsenvaltiot ovat ensisijaisesti itse vastuussa hätätilanteessa antamansa avun toimittamisesta. Neuvosto tarkastelee parhaillaan valmiustoimien ja nopeiden avustustoimien rahoitusvälineen perustamista koskevan komission ehdotuksen pohjalta, voitaisiinko tietyin edellytyksin osa EU:n pelastuspalvelutoimille osoitetuista yhteisön talousarviomäärärahoista käyttää kuljetusten ja tarvikkeiden vuokraukseen. Edellä mainitut asiat osoittavat, että neuvosto pitää erittäin tärkeänä Euroopan unionin valmiuksien vahvistamista pelastuspalvelun alalla.

  Κωνσταντίνος Χατζηδάκης, εξ ονόματος της ομάδας PPE-DE. – Κύριε Πρόεδρε, το γεγονός ότι είναι η τρίτη φορά τους τελευταίους μήνες που κουβεντιάζουμε το θέμα αυτό, δείχνει και την αυξημένη ευαισθησία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Έχω επισημάνει και άλλη φορά ότι είναι παράδοξο να έχουμε κοινή πολιτική για τους αγρότες, για το περιβάλλον, για την περιφερειακή ανάπτυξη και να μην έχουμε κάποια πολιτική για τις φυσικές καταστροφές, οι οποίες επηρεάζουν και τους αγρότες και την περιφερειακή ανάπτυξη και το περιβάλλον. Αυτό είναι μια παραδοξότητα στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι σήμερα.

Ακόμη, θεωρώ πως η αδιαφορία γι’ αυτά τα θέματα ενισχύει και τον ευρωσκεπτικισμό. Θα ήταν πολύ πιο θετική η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν υπήρχε ένα ευρωπαϊκός μηχανισμός και μετά από όποια φυσική καταστροφή ήταν παρούσα η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν εκείνη την ώρα οι πολίτες. Ας το καταλάβουμε. Δεν νομίζω ότι θέλει ιδιαίτερη σκέψη για να υιοθετήσει κανείς αυτήν την αντίληψη. Δεν θέλουμε υποκατάσταση των κρατών μελών. Βεβαίως και θα εξακολουθήσουν τα κράτη μέλη να είναι παρόντα, αλλά εκείνο που θέλουμε είναι να υπάρχει ένας συντονισμός.

Κυρία υπουργέ, το Συμβούλιο ήταν που κάλεσε τον κ. Βarnier, διακεκριμένο Ευρωπαίο, πετυχημένο Επίτροπο, να σας υποβάλει μια πρόταση, δεν τον καλέσαμε εμείς. Σημειώσατε την πρόταση στο Συμβούλιο τον Ιούνιο και από κει και πέρα παραμένει η πρόταση χωρίς να υπάρχει καμία εξέλιξη. Κάτι πρέπει να μας πείτε. Ξέρω ότι δεν εκπροσωπείτε εδώ απλά και μόνο τη χώρα σας αλλά 25 χώρες και πρέπει να συντονιστείτε μεταξύ σας, αλλά συντονιστείτε. Έχουν περάσει μήνες. Πρέπει να περιμένουμε πάλι καταστροφές όπως έγινε το 2002 στη Γερμανία για να κάνουμε κάτι; Τότε, με αφορμή τις καταστροφές, κάναμε το Ταμείο Αλληλεγγύης. Δεν μπορεί να προχωρούμε με αυτόν τον τρόπο. Είναι ανάγκη να πείτε κάτι πιο ξεκάθαρο κάποια στιγμή και μέχρι τον Δεκέμβρη διαθέτετε χρόνο, ώστε να εγείρετε το θέμα και να δώσετε συνέχεια στην έκθεση του κ. Barnier. Το οφείλετε στον εαυτόν, σας διότι εσείς τον καλέσατε να εκπονήσει αυτήν την έκθεση, και το οφείλετε πάνω απ’ όλα στους Ευρωπαίους πολίτες.

  Edite Estrela, em nome do Grupo PSE. – Senhora Presidente em exercício do Conselho, Senhora Comissária, mudam-se os tempos, mudam-se as necessidades. O clima já não é o que era há umas dezenas de anos. Ao longo de todo o ano dias sucessivos de seca alternam com dias de chuvas torrenciais.

"As alterações climáticas não são um assunto de ficção científica", afirmou hoje Kofi Annan na abertura da Conferência sobre as Alterações Climáticas em Nairobi. Os especialistas de seguros previram que os prejuízos económicos causados pelas catástrofes naturais poderão atingir os 2,3 biliões de euros em 2040.

As alterações climáticas estão na origem das catástrofes naturais que se têm sucedido no mundo inteiro deixando um rasto de destruição e morte. O aquecimento do planeta é um dos grandes problemas do nosso tempo. É preciso sensibilizar os cidadãos para participarem na prevenção destas calamidades, não obstante a responsabilidade e a gestão das catástrofes naturais incumbir, em primeiro lugar, ao país afectado e o papel da União Europeia ser apenas subsidiário.

É necessário reforçar o mecanismo comunitário de protecção civil com mais recursos e competências. Aliás, isso mesmo foi aqui dito pela Srª Ministra. Mas, reforçar como? Que pensa o Conselho fazer para aperfeiçoar o dispositivo europeu de protecção civil? Está de acordo com a criação de um Centro Europeu de Coordenação Estratégica responsável pela recolha e pela difusão de informações sobre situações de emergência e também pela disponibilização de meios adicionais de mobilização rápida no combate às diferentes calamidades? Que pensa fazer o Conselho com o relatório Barnier, que já aqui foi referido?

São estas as perguntas a que gostaríamos de ter uma resposta.

  Jean Marie Beaupuy, au nom du groupe ALDE. – Monsieur le Président, mes chers amis, s'il y a bien un domaine pour lequel tous les citoyens européens attendent une réponse communautaire efficace, c'est celui des réponses à apporter aux grandes catastrophes naturelles.

Chacun a pu constater lors des grandes catastrophes telles que le tsunami qu'une réaction rapide intervient, non seulement au niveau des États, au niveau des ONG, mais aussi au niveau de nos concitoyens qui, par leurs dons en argent, en vêtements, en temps, ont été capables de se mobiliser. Mais nous avons constaté aussi, à l'occasion de chacune de ces catastrophes, que ce qui manquait, c'était une bonne organisation. Nous sommes effectivement face à une insuffisance d'organisation.

C'est pourquoi, avec mon groupe, je soutiens la mise en place d'actions préventives et d'une capacité à réagir très vite à l'issue d'un drame. À ce titre, je tiens à souligner la qualité du rapport Barnier qui a bien posé le problème et qui apporte de bonnes réponses: de bonnes réponses en termes d'efficacité bien sûr, mes collègues l'ont déjà souligné, mais aussi une bonne réponse en termes de subsidiarité. Je voudrais à ce stade souligner l'intérêt de ce rapport. Car, si nul ne conteste qu'il appartient aux différents corps militaires, aux pompiers et aux différents acteurs d'exercer pleinement leurs responsabilités, il convient de reconnaître que seule l'Union européenne est en mesure d'assurer une coordination préventive et réactive.

Enfin, je voudrais souligner que l'Union européenne a eu ainsi l'occasion de démontrer à l'échelle planétaire que le mot "solidarité" n'est pas un vain mot, mais qu'il peut se traduire par "action concrète". Si, à l'occasion des catastrophes à venir, qui malheureusement risquent comme par le passé de survenir en 2007, l'Union européenne est présente sur le terrain pour apporter une réponse aux souffrances humaines, réduire les incidences matérielles, techniques, écologiques, elle apparaîtra aux yeux du monde plus solidaire et beaucoup plus concrète. Pour cette raison aussi, il est important que la Présidence réussisse cette opération dès le début 2007.

  Derek Roland Clark, on behalf of the IND/DEM Group. – There are indeed two aspects. There are disasters, natural and man-made, and there is terrorist attack.

Allow me to speak from the perspective of the UK, where we have experienced both of those within the last year. Last December, at an oil-storage depot near London, we had the biggest fire in peacetime Europe. In July there was a serious terrorist attack in central London, with three tube trains bombed below ground and a bus above ground.

In each case we coped. And it is more than just a question of subsidiarity. We do not want to become dependent – and neither should anybody else.

So, I have a question. What do you mean by ‘European Consulates’? Are these to be imposed upon national systems, over and above them?

Another question: the European Civil Defence Force referred to in the Barnier report – what is it going to do? Is it an armed unit? If so, under whose control? Based where? Could it be deployed without national government request or permission?

Finally, the Constitution included a European policy on the prevention of natural disasters and on civil protection. A further question: is this an attempt to introduce parts of the dead Constitution into new legislation?

  Paula Lehtomäki, neuvoston puheenjohtaja. Arvoisa puhemies, arvoisat parlamentin jäsenet, tässä keskustelussa on tullut hyvin selväksi, että sekä neuvostolla että parlamentilla ja varmasti myös komissiolla on täsmälleen yhteiset tavoitteet. Ensinnäkin meidän pitää pystyä luomaan pelastuspalveluille tehokkaat koordinaatiojärjestelyt. Toinen yhteinen tavoitteemme on se, että apu menee tehokkaasti perille sinne missä sitä tarvitaan. On hyvä muistaa, että yhteisten tavoitteiden saavuttamiseksi tarvitaan nimenomaan hyvää yhteistyötä. Emme välttämättä tarvitse automaattisesti uusia rakenteita eikä meidän tule kuvitella, että asia on kunnossa pelkästään uuden rakenteen luomisella. Yhteistyö on siis ensisijainen ja keskeinen avainsana.

Lisäksi erilaisista luonnonkatastrofeista puhuttaessa on muistettava, erityisesti silloin kun ne tapahtuvat Euroopan unionin ulkopuolella, että kenttätasolla on läsnä erittäin paljon muitakin toimijoita kuin Euroopan unioni. Sellaisissa tilanteissa on tarpeen, että unioni on osa laajempaa kansainvälistä koordinaatiota. Tämä koordinaation tarve kenttätasolla tuli erittäin voimakkaasti esiin tsunamikatastrofin yhteydessä, jolloin toimijoita oli yhtä aikaa kentällä kymmeniä, jopa satoja.

Barnierin ehdotukset ovat tällä hetkellä jäsenvaltioiden harkittavana ja jäsenvaltioiden sulateltavina. Ne ovat hyvin kunnianhimoisia ja juuri tällä hetkellä neuvoston työskentely keskittyy siihen, että saisimme päätökset aikaan rahoitusvälineestä ja sitä kautta yhteisestä pelastuspalveluinstrumentista. Työskentely myös Barnierin ehdotusten ympärillä kuitenkin jatkuu ja hänet on kutsuttu joulukuun 5. päivänä alustamaan ajatuksistaan oikeus- ja sisäasioiden neuvostoon.

  Le Président. – Le débat est clos.

Déclarations écrites (article 142)

  Sebastiano (Nello) Musumeci (UEN). – L'ennesima e opportuna interrogazione sulla delicata questione della capacità dell'Unione europea in materia di protezione civile pone in primo piano uno dei settori più tortuosi e controversi che gli Stati membri abbiano mai affrontato.

Come ho già avuto modo di dire – interpellando a varie riprese la Commissione europea ed esprimendomi in Aula – il settore della protezione civile, essendo materia di pertinenza dei singoli Stati, si scontra inevitabilmente con normative, formazione professionale e pratiche diverse. Per tale ragione, al fine di rendere omogenee le diverse legislazioni nazionali, sostengo da tempo la tesi della capacità e del rafforzamento del coordinamento delle forze d'intervento nazionali. E questo, a mio parere, non può che essere delegato ad una speciale Agenzia per la Protezione civile europea, modellata sulla Federal Emergency Management Agency statunitense.

L'esperienza recente insegna come – al di là della buona volontà dimostrata, ad esempio, in occasione dello spaventoso tsunami che ha flagellato parte dell'Oceano Indiano nel 2004 – la gestione dell'emergenza dell'Unione europea si rivela, purtroppo, assolutamente fallimentare.

  Margie Sudre (PPE-DE). – La stratégie développée dans l'excellent rapport Barnier pour optimiser les efforts très importants consentis par les Européens en matière d'aide d'urgence pourrait compléter le mécanisme communautaire de protection civile institué en 2001, que la crise soit interne ou externe à l'Union.

Je retiens particulièrement la proposition visant à "appuyer cette force sur les sept régions ultrapériphériques de l'Union", grâce auxquelles l'Europe est humainement et territorialement présente au large des côtes africaines - Canaries, Madère -, dans l'océan Indien - la Réunion -, à proximité du continent américain - Guyane, Martinique, Guadeloupe, Açores -, sans parler des territoires d'outre-mer dans le Pacifique - Polynésie française, Nouvelle-Calédonie.

Il nous faut suivre l'exemple de la Croix-Rouge française qui a créé des équipes de réponse aux urgences humanitaires installées outre-mer, capables de se projeter sur zone en moins de vingt-quatre heures, aptes à fournir hôpitaux de secours, tentes, médicaments, approvisionnement en eau, télécommunications et logistique.

Pour concrétiser l'"Europe des projets", l'Union européenne doit prendre des initiatives portées par une volonté politique claire, compréhensible et forte.

Une protection civile européenne renforcée comporterait une dimension fédératrice permettant une forte identification de l'action de l'Europe, et représenterait une source de fierté pour nos concitoyens, conformément au principe de solidarité cher à notre Communauté.

PRESIDENZA DELL'ON. MARIO MAURO
Vicepresidente