Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2006 - Στρασβούργο

14. Πλαίσιο λειτουργίας των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών οργανισμών (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση των δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών οργανισμών.

  Paula Lehtomäki, Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι πολίτες της χρειάζονται αποτελεσματικούς οργανισμούς που θα λειτουργούν με διαφάνεια. Όπως γνωρίζετε, με σκοπό την προαγωγή αυτού του στόχου, στις 28 Ιουνίου 2004 το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής όσον αφορά το πλαίσιο λειτουργίας ευρωπαϊκών ρυθμιστικών οργανισμών.

Σε αυτά τα συμπεράσματα, το Συμβούλιο επικέντρωνε την προσοχή του στην πρόθεση της Επιτροπής να διατυπώσει την πρόταση ως νομικά δεσμευτικό μέσο, το οποίο θα καθόριζε το οριζόντιο πλαίσιο λειτουργίας των ρυθμιστικών οργανισμών. Η γνώμη του Συμβουλίου ήταν ότι η πρόταση θα έπρεπε να ασχολείται με θέματα όπως η ίδρυση, η λειτουργία και ο έλεγχος ρυθμιστικών οργανισμών, για να διασφαλίζουν, ιδιαίτερα, ότι θα υπήρχε συνοχή, διαφάνεια, χρηστή διακυβέρνηση, αξιοπιστία και αποδοτικότητα από άποψη κόστους, και ότι οι δραστηριότητές τους θα ήσαν σύννομες.

Στη συνέχεια, τον Φεβρουάριο του 2005, η Επιτροπή συνέταξε μια διοργανική συμφωνία σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών οργανισμών. Η πρόταση ανέφερε ότι σκοπός της διοργανικής συμφωνίας ήταν να ενισχυθεί το οριζόντιο πλαίσιο για τη δημιουργία, τη δομή, το έργο, την αξιολόγηση και τον έλεγχο των ρυθμιστικών οργανισμών.

Ωστόσο, όταν το σχέδιο εξετάστηκε σε επίπεδο ομάδας εργασίας, το Συμβούλιο, τον Απρίλιο του 2005, διαμόρφωσε την άποψη ότι δεν θα υπήρχε συμφωνία για το θέμα με τη μορφή διοργανικής συμφωνίας, τουλάχιστον ως προς το περιεχόμενό της. Ούτε θεωρήθηκε δυνατόν να γίνει δεκτή οιαδήποτε νομική βάση για τους ρυθμιστικούς οργανισμούς, επειδή δεν υπάρχει νομική βάση στη συνθήκη για νομική πράξη αυτού του είδους. Στις συζητήσεις του Συμβουλίου, προτάθηκαν διάφορα μοντέλα προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος στο θέμα αυτό. Ωστόσο, δεν υπήρξε συμφωνία για τον τρόπο που θα μπορούσε αυτή να επιτευχθεί.

Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας, μελετήσαμε διάφορες επιλογές για τη θέσπιση διοργανικής συμφωνίας σχετικά με τους ρυθμιστικούς οργανισμούς. Δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή στο περιεχόμενο της πρότασης της Επιτροπής και στο θέμα μιας νομικής βάσης. Ωστόσο, ουδέποτε ωρίμασε η στιγμή για μια εντελώς νέα πρόταση από την Επιτροπή. Έτσι, ούτε και νέες συνομιλίες για το θέμα κατέστη δυνατό να διοργανωθούν. Παρά ταύτα, είναι σαφές ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω συνομιλίες τόσο για το περιεχόμενο οιασδήποτε επικείμενης πρότασης της Επιτροπής όσο και για τη μορφή της.

Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι το οριζόντιο πλαίσιο λειτουργίας σχετικά με τους οργανισμούς πρέπει να λειτουργεί και στην πράξη. Χρειάζεται να υφίσταται η εγγύηση ότι υπάρχει πραγματική ανάγκη για την ίδρυση και τη λειτουργία τους, με κατάλληλη ανάλυση της αποδοτικότητας από άποψη κόστους του έργου. Η φινλανδική Προεδρία γνωρίζει πολύ καλά ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα επικεντρώσει την προσοχή του στο θέμα αυτό.

Στο σχέδιό της για μια διοργανική συμφωνία, η Επιτροπή τόνισε ότι οι ρυθμιστικοί οργανισμοί θα έχουν να επιτελέσουν καθήκοντα δημόσιας υπηρεσίας. Θα βελτιώσουν την υλοποίηση και την εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων παντού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, δεν πρόκειται απλά περί δημιουργίας ενός νομικά δεσμευτικού πλαισίου λειτουργίας για τη βελτίωση του έργου της Ένωσης. Οφείλουμε επίσης να δείξουμε στο ευρύ κοινό ότι η Ένωση προσπαθεί να επιταχύνει την πρόοδο σε θέματα που είναι σημαντικά γι’ αυτό, αξιόπιστα και αποτελεσματικά από άποψη κόστους, και σε αυτήν την περίπτωση με τη βοήθεια ρυθμιστικών οργανισμών.

  Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή εξακολουθεί να πιστεύει ότι μια διοργανική συμφωνία αποτελεί την καλύτερη λύση για ένα πλαίσιο λειτουργίας των ρυθμιστικών οργανισμών. Μόνο αυτό το νομικό μέσο έχει το πλεονέκτημα να προάγει τη συμμετοχή των τριών θεσμικών οργάνων από την αρχή και να επιτρέπει και στα τρία να συμφωνήσουν καλούς κανόνες διαχείρισης που θα ισχύουν στους ρυθμιστικούς οργανισμούς.

Η πρόσφατη δημιουργία διαφόρων νέων οργανισμών, ενώ έπονται και άλλοι, καθιστά το ζήτημα της προόδου ακόμα εντονότερο. Τώρα έχουμε 21 οργανισμούς στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα και άλλοι 2 έχουν δρομολογηθεί: το Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων και ο Οργανισμός Χημικών Προϊόντων που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο του κανονισμού REACH.

Φαίνεται πως όλοι συμφωνούμε ως προς το επιθυμητό της δράσης. Αν το πρόβλημα είναι το μέσο με το οποίο θα πρέπει να προχωρήσουμε και η προτεινόμενη διοργανική συμφωνία τίθεται υπό αμφισβήτηση, τότε το Συμβούλιο πρέπει να εξηγήσει ποια εναλλακτική λύση προτείνει.

Η Επιτροπή είναι διατεθειμένη να εξετάσει εναλλακτικές προτάσεις, αλλά πρέπει να γνωρίζει πώς θέλει το Συμβούλιο να προχωρήσει αυτό το θέμα περαιτέρω.

  Γεώργιος Παπαστάμκος, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – Κύριε Πρόεδρε, η λειτουργία των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών οργανισμών συνδέεται στενά τόσο με την πολυεπίπεδη ευρωπαϊκή διακυβέρνηση όσο και με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βελτίωση της νομοθεσίας. Η κατάσταση της διαθεσμικής αδράνειας στην οποία έχει περιέλθει το θέμα με οδηγεί στο να απευθύνω τα ακόλουθα ερωτήματα προς το Συμβούλιο αλλά και προς την Επιτροπή:

Πρώτον, απαιτείται ή όχι, προσδιορισμός των βασικών όρων και κριτηρίων για το πλαίσιο λειτουργίας των ρυθμιστικών οργανισμών;

Δεύτερον, ο αριθμός των ρυθμιστικών οργανισμών εμφανίζει αυξητική τάση. Ως εκ τούτου, επιτείνεται η πολυδιάσπαση, η ασάφεια και η ανομοιογένεια. Θα συνεισφέρουν η Επιτροπή και το Συμβούλιο στον εξορθολογισμό, τη διαφάνεια, τον δημοκρατικό έλεγχο και την οριζόντια προσέγγιση των ρυθμιστικών οργανισμών;

Τρίτον, η Επιτροπή ανέλαβε πρωτοβουλία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επίσης, με τη σειρά του, διατύπωσε με σαφήνεια τις θέσεις του. Η θεσμική διπλωματία σιγής εκ μέρους του Συμβουλίου πρέπει να ερμηνευθεί ως παραπομπή του θέματος στις ελληνικές καλένδες; Ad calendas grecas δηλαδή;

Τέταρτον, θεωρεί το Συμβούλιο –και περιμένουμε μια σαφή απάντηση– το σχέδιο διοργανικής συμφωνίας της Επιτροπής ζωντανό κείμενο;

Πέμπτον, είναι έτοιμη η Επιτροπή, σε περίπτωση που το Συμβούλιο δραστηριοποιηθεί, να επανεκτιμήσει το σχέδιό της και να το επαναφέρει με νέα διατύπωση, έτσι ώστε να αποτελέσει τη βάση μιας διοργανικής συνεννόησης;

  Jo Leinen, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η κατάσταση δεν είναι πραγματικά καθόλου ικανοποιητική. Έχουμε 21 ευρωπαϊκούς οργανισμούς και πληθώρα προτύπων που προξενούν σύγχυση, και όλα αυτά είναι εντελώς αδιαφανή για την κοινή γνώμη και τους ευρωπαίους πολίτες, ακόμα δε και για τα όργανα που τους εκπροσωπούν, όπως το παρόν Κοινοβούλιο. Το γεγονός ότι δεν είναι πλέον δυνατόν να έχει κανείς μια εικόνα για το τι συμβαίνει εκεί δεν αποτελεί καλό παράδειγμα καλής και χρηστής διακυβέρνησης.

Ήδη το 2003 είχαμε προειδοποιήσει ότι θα πρέπει να γίνουν νέες διευθετήσεις για τους εν λόγω οργανισμούς και το επαναλάβαμε αυτό το 2005. Έκτοτε πέρασε άλλος ένας χρόνος, αλλά τίποτα δεν έγινε. Τα πράγματα δεν μπορεί να συνεχιστούν έτσι. Η Προεδρία πρέπει πραγματικά να καταβάλει προσπάθειες για να υπάρξει συναίνεση στο Συμβούλιο σχετικά με το πώς μπορεί να επιτευχθεί μαζί με τα άλλα θεσμικά όργανα –την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο– συμφωνία για τη διοίκηση και την υποχρέωση λογοδοσίας των οργανισμών αυτών. Όπως λέχθηκε, εδώ ασχολούμαστε με πράγματα που ενδιαφέρουν τους πολίτες. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος έχουν όλοι σχέση με πράγματα που ενδιαφέρουν τους ανθρώπους και, αν κανένας δεν έχει ιδέα για το ποιος είναι υπεύθυνος ή για το πώς λειτουργούν, δεν προξενεί έκπληξη ότι οι πολίτες είναι απογοητευμένοι από την ευρωπαϊκή πολιτική.

Θα ήθελα να πω στην Προεδρεύουσα του Συμβουλίου ότι το Συμβούλιο ουσιαστικά εξαναγκάζει το Κοινοβούλιο να καταφύγει σε σκληρότερα μέσα. Ασφαλώς είδατε ότι η Επιτροπή Προϋπολογισμών δεν αποδέσμευσε τους πόρους για τους νέους οργανισμούς, μολονότι βασικά εμείς τους θέλουμε. Οι πόροι για τον οργανισμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τον οργανισμό για την ισότητα των φύλων και για τον οργανισμό για τα χημικά προϊόντα μπήκαν στο αποθεματικό αντί να αποδεσμευτούν. Αυτό είναι σχεδόν σαν μια επείγουσα επέμβαση που στόχος της είναι να υποχρεώσει το Συμβούλιο να ξεκαθαρίσει επιτέλους την κατάσταση και ελπίζω ότι θα επιτύχετε να κάνετε να κινηθούν εδώ τα πράγματα.

  Andrew Duff, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, νομίζω ότι είναι δίκαιο να θυμηθούμε ποια θα ήταν η θέση χωρίς την ύπαρξη αυτών των ρυθμιστικών οργανισμών, οι οποίοι επιτελούν μια ζωτική εποπτική λειτουργία σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Αν δεν υπήρχαν, η Επιτροπή θα έπρεπε να αναπτύξει μια αχανή συγκεντρωτική γραφειοκρατία και να διορίσει έναν στρατό επιμελητών και οικονομικών επιθεωρητών για να ελέγχουν την Ένωση.

Αλλά πρέπει να αναπτύξουμε μια πολύ λιγότερο αυθόρμητη και πιο συντονισμένη προσέγγιση στη δημιουργία των οργανισμών. Θα πρέπει να γίνουν παράδειγμα της σύγχρονης ευρωπαϊκής διαχείρισης: συμβουλευτικοί, διαφανείς, αυτόνομοι και υπεύθυνοι. Το ίδιο το Κοινοβούλιο θα πρέπει να ασκήσει μεγαλύτερο βαθμό αυτοσυγκράτησης εδώ και να διατηρήσει έναν απαθή έλεγχο, ώστε να μπορέσουμε να ασκήσουμε την αρμοδιότητά μας για την απαλλαγή.

Συμφωνώ με την Επιτροπή ότι απαιτείται επειγόντως μια διοργανική συμφωνία, αλλά αν αυτή αποκλειστεί, θα ήθελα να ζητήσω από την Επιτροπή να εξετάσει έναν κανονισμό βάσει του άρθρου 308.

  Paula Lehtomäki, Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς θα μου επιτρέψετε να σας ευχαριστήσω για τα σχόλια που δέχθηκε η Προεδρία σχετικά με αυτό το θέμα από τις διάφορες ομάδες. Όπως είπα στην εισαγωγική ομιλία μου, φέτος το φθινόπωρο σκεφτήκαμε και προσπαθήσαμε να βρούμε διάφορες εναλλακτικές λύσεις σε αυτήν τη διοργανική συμφωνία. Οι ιδιαίτερα κρίσιμης σημασίας πτυχές της πρότασης της Επιτροπής είναι το περιεχόμενό της και το θέμα της νομικής βάσης.

Είναι απολύτως ουσιώδους σημασίας να δημιουργήσουμε ένα ρυθμιστικό περιβάλλον και ένα πλαίσιο λειτουργίας που θα λειτουργεί επιτυχώς, ορθολογικά και αποδοτικά από άποψη κόστους, όπου αφορά και πρακτικά θέματα επίσης. Υπάρχει σαφώς η ανάγκη να συνεχιστεί η συζήτηση μεταξύ των κρατών μελών, προκειμένου να επεξεργαστούμε αυτό το σχέδιο, και θα προσπαθήσουμε να προαγάγουμε και να συντονίσουμε αυτήν τη συζήτηση καθ’ όλη τη διάρκεια της Προεδρίας μας.

  Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτή θα ήταν η κατάλληλη στιγμή να επαναλάβουμε το κοινό σύνολο αρχών χρηστής διακυβέρνησης που η Επιτροπή ήθελε να συμπεριλάβει σε μια διοργανική συμφωνία για την επίβλεψη και τη βοήθεια της λειτουργίας αυτών των οργανισμών, διότι θα έδινε έναν ορισμό αυτών των οργανισμών και θα δημιουργούσε κανόνες για τη δημιουργία, τη διάρθρωση και τη λειτουργία τους, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων διαφάνειας, αξιολόγησης και ελέγχου. Σε όλη αυτήν τη συζήτηση για τη μορφή, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε το περιεχόμενο.

Εμείς στην Επιτροπή είμαστε διατεθειμένοι να λάβουμε υπόψη την επιλογή που ανέφερε ο κ. Duff σχετικά με την εξέταση ενός κανονισμού δυνάμει του άρθρου 308. Είμαστε ανοιχτοί στην εξέταση αυτής της επιλογής. Ωστόσο, όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για παράδειγμα, θα είχε μόνον συμβουλευτικό ρόλο στο περιεχόμενο του μελλοντικού κανονισμού. Γι’ αυτό προτιμούσαμε μια διοργανική συμφωνία.

Τέλος, θέλω μόνον να εκφράσω την ελπίδα μας για έναν διάλογο επί αυτών των θεμάτων. Θα συνεχίσουμε να αναζητούμε την πιο κατάλληλη, αποτελεσματική και αποδοτική ως προς το κόστος μέθοδο για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα αναγκαία ζητήματα, προκειμένου να προσπαθήσουμε να καθιερώσουμε κοινούς κανόνες και ένα κοινό σύνολο αρχών χρηστής διακυβέρνησης για τους οργανισμούς.

(Η συνεδρίαση διακόπτεται στις 17.20 και συνεχίζεται στις 17.35)

  Πρόεδρος. Όπως είχα την ευκαιρία να εξηγήσω προηγουμένως, η συνεδρίαση διακόπηκε γιατί για πρώτη φορά κατά την τρέχουσα νομοθετική περίοδο οι κοινοβουλευτικές εργασίες ολοκληρώθηκαν νωρίτερα.