Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση σχετικά με
- τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση (A6-0352/2006), της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου ενόψει της έκδοσης του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH), την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων, την τροποποίηση της οδηγίας 1999/45/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 793/93 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1488/94 της Επιτροπής καθώς και της οδηγίας 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου και των οδηγιών 91/155/ΕΟΚ, 93/67/ΕΚ, 93/105/ΕΚ και 2000/21/ΕΚ της Επιτροπής [07524/8/2006 - C6-0267/2006 - 2003/0256(COD)] (Εισηγητής: Guido Sacconi), και
- τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση (A6-0345/2006) σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου ενόψει της έκδοσης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που αφορούν την ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση των επικινδύνων ουσιών με σκοπό την προσαρμογή της στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. …/2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων [07525/3/2006 - C6-0268/2006 - 2003/0257(COD)] (Εισηγητής: Guido Sacconi).
Guido Sacconi (PSE), εισηγητής. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, τις τελευταίες ημέρες, αμέσως μετά την επίτευξη της συμφωνίας με το Συμβούλιο −η οποία επετεύχθη εν μέρει χάρη στην υποστήριξη της Επιτροπής− αναρωτιέμαι με τι θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε αυτήν τη μακρά πορεία, η οποία, για εμένα τουλάχιστον, διήρκεσε τριάμισι χρόνια και μας οδήγησε στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Για να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση κατέφυγα στο πάθος μου για την ορειβασία: ίσως η πιο αρμόζουσα παρομοίωση θα ήταν να την συγκρίνουμε με την αναρρίχηση ενός ψηλού όρους, το οποίο ενδεχομένως, και χωρίς υπερβολές, θα μπορούσε να είναι μια κορυφή 8000 μέτρων στα Ιμαλάια.
Δεν έχω φτάσει ποτέ σε τέτοια ύψη και ούτε πιστεύω πως θα φτάσω ποτέ, καθώς δεν είμαι παρά μόνον ένας μέτριος ορειβάτης, ξέρω όμως τι συμβαίνει όταν φτάνει κανείς στην κορυφή. Εκεί δεν έχει πια καμία σημασία η κόπωση και οι κίνδυνοι που έχει διατρέξει κανείς και, ίσως, να μην έχει σημασία ούτε η απογοήτευση που αισθάνεται όταν φτάνει στην κορυφή και η θέα είναι περιορισμένη λόγω της ομίχλης. Σε εμένα συνέβη πολλές φορές να φτάσω στην κορυφή και να μην βλέπω τίποτα! Το αίσθημα ικανοποίησης όμως παραμένει εξίσου έντονο.
Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε δύο πράγματα: το πρώτο είναι να καταλάβει κανείς εάν έφτασε πράγματι στην κορυφή και το δεύτερο να προετοιμαστεί κατάλληλα για την κάθοδο, η οποία συχνά είναι εξίσου δύσκολη με την αναρρίχηση.
Ως επικεφαλής της ορειβατικής ομάδας θα ήθελα να καταθέσω την άποψή μου για τα δύο αυτά ζητήματα. Φτάσαμε πράγματι στην κορυφή; Ειλικρινά πιστεύω πως ναι. Με το πακέτο των κεφαλαίων που συμφωνήσαμε στην τελική φάση των διαπραγματεύσεων σχετικά με το καθήκον μέριμνας, την καλή διαβίωση των ζώων και, προπαντός, τη δυναμική προώθηση εναλλακτικών μεθόδων αντί των δοκιμών σε ζώα, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων, την κοινοποίηση των πληροφοριών και την προσαρμογή στη νέα διοργανική συμφωνία για θέματα επιτροπολογίας – διαφυλάσσοντας συνεπώς τον ρόλο του Κοινοβουλίου. Αναγκασθήκαμε ωστόσο να παραιτηθούμε από κάτι, από την επέκταση δηλαδή της έκθεσης για τη χημική ασφάλεια στις μικρές ποσότητες, χωρίς παραταύτα να αποτελεί η παραίτηση αυτή θύμα της αναρρίχησης, αλλά απλώς μια πρόωρη επιστροφή στη βάση, καθώς θεσπίσαμε μια ρήτρα αναθεώρησης που θα μας επιτρέψει ενδεχομένως σε επτά χρόνια να επαναφέρουμε αυτήν την υποχρέωση μετά από τη διενέργεια των αναγκαίων ελέγχων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού.
Ο λόγος για τον οποίο πιστεύω πως φτάσαμε στην κορυφή είναι το γεγονός ότι στη συμφωνία αυτή κατορθώσαμε να βρούμε μια ικανοποιητική λύση στο πλέον επίμαχο ζήτημα, τον σκοπό του κανονισμού REACH, τη θέσπιση δηλαδή κανόνων για τις πιο επικίνδυνες ουσίες μέσω της διαδικασίας αδειοδότησης.
Για να διαπιστώσουμε εάν φτάσαμε πράγματι στην κορυφή, πρέπει να θυμηθούμε ότι ξεκινήσαμε από μια πολύ μακρινή πεδιάδα. Πράγματι, η αρχική πρόταση της Επιτροπής προέβλεπε την έγκριση βάσει της αρχής του επαρκούς ελέγχου όλων των ουσιών που υπόκεινται στη διαδικασία αδειοδότησης. Ο δρόμος που έχουμε διανύσει ήταν μακρύς. Ήδη, επηρεασμένη θετικά από το Κοινοβούλιο, η κοινή θέση του Συμβουλίου είχε μειώσει τις κατηγορίες αυτών των ουσιών, ενώ αργότερα, με τη συμφωνία που επετεύχθη στις 30 Νοεμβρίου, πραγματοποιήσαμε ένα περαιτέρω βήμα προόδου με τη μείωση του αριθμού των ουσιών που μπορούν να εγκριθούν μέσω αυτής της συντομότερης και απλούστερης διαδικασίας και εντάσσοντας επιπλέον στη διαδικασία υποκατάστασης όλες τις ουσίες, ακόμη και εκείνες που θα μπορούν να εγκριθούν βάσει του επαρκούς ελέγχου. Όταν υπάρχει εναλλακτική λύση, θα πρέπει να υποβάλλεται απαραιτήτως ένα σχέδιο υποκατάστασης, ενώ, εάν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις τη στιγμή της έγκρισης, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να δηλώνονται τα προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης που σκοπεύει να εφαρμόσει η επιχείρηση.
Συνεπώς, βάσει αυτού, η διάρκεια της αδειοδότησης θα αποφασίζεται κατά περίπτωση και θα πρέπει να αιτιολογείται από την Επιτροπή εάν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Εάν δεν προκύψουν εναλλακτικές λύσεις κατά την περίοδο της έγκρισης, θα ισχύει αυτομάτως η υποχρέωση υποβολής σχεδίου υποκατάστασης.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι η Επιτροπή θα λάβει τις αποφάσεις της κατά περίπτωση, βασιζόμενη στην έκθεση του οργανισμού, η οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της επιτροπής κοινωνικοοικονομικής ανάλυσης και της επιτροπής αξιολόγησης του κινδύνου που θα συνυπολογίζουν επίσης τη συμβολή τρίτων μερών. Πρόκειται συνεπώς για μια πολύ διαφανή διαδικασία, η οποία δεν βασίζεται μόνο στις δηλώσεις του ίδιου του αιτούντος.
Όσον αφορά την κάθοδο από την κορυφή, θεωρώ πως είναι σημαντικό να επιλέξουμε την ευκολότερη οδό, καθώς ο βαθμός ορειβατικής δυσκολίας της ίδιας διαδρομής μπορεί να αυξηθεί κατά πολύ σε σχέση με την άνοδο. Με αυτήν την παρομοίωση θέλω να πω ότι πρέπει να υιοθετήσουμε τον συμβιβασμό στον οποίο καταλήξαμε, καθώς με τον τρόπο αυτόν θα επιτρέψουμε τη δημοσίευση του κανονισμού εντός του έτους και κατά συνέπεια θα μπορέσουμε να τηρήσουμε την προθεσμία για την έναρξη ισχύος της εφαρμογής της οδηγίας REACH μέχρι την 1η Ιουνίου 2007.
Πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα που δεν μπορεί να επιλυθεί βιαστικά: η οδηγία REACH είναι τόσο περίπλοκη που θα ήταν λάθος να επιχειρήσουμε την επίλυση όλων των προβλημάτων στη φάση της έγκρισης. Αυτό που έχει τώρα σημασία είναι να ξεκινήσει η εφαρμογή της: έχουμε προβλέψει τόσους μηχανισμούς και προθεσμίες, αυτορρυθμιστικού –θα έλεγα– τύπου, που θα επιτρέψουν προσαρμογές στην πορεία βάσει της πρακτικής εμπειρίας που θα έχουμε αποκτήσει. Βελτιώσαμε την ισορροπία σε όλα τα στάδια αυτής της διαδικασίας, για παράδειγμα με τις λύσεις που προτείναμε για τα προβλήματα των μικρών επιχειρήσεων και με την ενίσχυση των μέτρων προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος κυρίως όσον αφορά τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται οι εργαζόμενοι.
Πιστεύω πως συνολικά το τελικό αυτό προϊόν μπορεί να αξιολογηθεί ως ιδιαίτερα ικανοποιητικό. Παρατήρησα ότι οι συνάδελφοί μου από την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία και τη Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών παρουσίασαν ένα συνολικά αξιόλογο σύνολο τροπολογιών, οι οποίες μοιάζουν πολύ με εκείνες που κατέθεσα στις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και την Επιτροπή για να καταλήξουμε στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα.
Σε τι χρησιμεύουν αυτές οι τροπολογίες; Πού θα μας οδηγήσουν; Ποια κορυφή μπορούμε να κατακτήσουμε σε μια μάλλον απίθανη διαδικασία συνδιαλλαγής; Όλοι γνωρίζουμε ποιες είναι οι πραγματικές εναλλακτικές λύσεις: ή θα εγκρίνουμε το πακέτο συμβιβασμού που εκπονήσαμε βελτιώνοντας την κοινή θέση ή θα αποδεχθούμε τελικά την κοινή θέση. Ας είμαστε ειλικρινείς, ίσως αυτό είναι το καλύτερο. Αυτές είναι οι πραγματικές εναλλακτικές λύσεις που διαθέτουμε και είμαι βέβαιος ότι το Κοινοβούλιο θα λάβει τη σωστή απόφαση στην ψηφοφορία της Τετάρτης.
Κύριε Πρόεδρε, με τη σημερινή μου παρέμβαση ολοκληρώνω το έργο μου: δεν απομένει πολλή δουλειά, καθώς η κατάσταση ψηφοφορίας είναι μικρή, δύο μόλις σελίδες, πράγμα που αποτελεί ρεκόρ για την οδηγία REACH, εάν λάβουμε υπόψη ότι στην πρώτη ανάγνωση κατατέθηκαν περίπου 5000 τροπολογίες.
Το έργο μου συνεπώς τελειώνει εδώ και δεν μου απομένει παρά να ευχαριστήσω όλους εκείνους που συμμετείχαν, καθένας με τον τρόπο του, σε αυτήν την ορειβατική αποστολή. Οι συμμετέχοντες ήταν πολλοί: ήλθαν και απήλθαν 6 Προεδρίες, αμέτρητοι πρόεδροι επιτροπών και Επίτροποι, ενώ εγώ παρέμεινα επικεφαλής της αποστολής, μολονότι υπήρξαν στιγμές που κάποιοι προσπάθησαν να με ρίξουν αντί να με υποστηρίξουν. Παρόλα αυτά, κατορθώσαμε να φτάσουμε ως εδώ.
Σοβαρά τώρα, θέλω να ευχαριστήσω τους πάντες, ξεκινώντας από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος, κ. Florenz, όλους τους σκιώδεις εισηγητές, ακόμη και εκείνους που εξέφρασαν τη διαφωνία τους με το τελικό αποτέλεσμα, τις Προεδρίες, και προπαντός τη φινλανδική Προεδρία, που αποτέλεσε πράγματι έναν ουσιαστικό συνομιλητή, και την Επιτροπή, η οποία μπορεί να μην συνέβαλε ιδιαίτερα στην επιτάχυνση των εργασιών, αλλά η συμβολή της στην επίτευξη αυτού του αποτελέσματος ήταν καθοριστική στην τελική φάση. Προπαντός όμως θα ήθελα να ευχαριστήσω την ομάδα που εργάσθηκε μαζί μου: δύο γυναίκες από την Ιταλία –μία εκ των οποίων ήταν η βοηθός μου, η κ. Sabina Magnano– οι οποίες είχαν πολύ σημαντική συμβολή σε αυτό το έργο. Εάν μπορούσα να αλλάξω το όνομα της έκθεσης, θα της έδινα το δικό τους όνομα μαζί με εκείνο όλων όσων εργάσθηκαν μαζί μου!
(Χειροκροτήματα)
Mauri Pekkarinen, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Επίτροποι Verheugen και Δήμα, κυρίες και κύριοι, κύριε Sacconi, ο κανονισμός όσον αφορά την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) είναι ένα από τα πιο σημαντικά νομοθετικά έργα στην ιστορία της ΕΕ. Θα αποτελέσει ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός από το ισχύον σύστημα ελέγχου για τα χημικά προϊόντα, το οποίο είναι περίπου 40 ετών. Θα καταστήσει την Ευρώπη παγκόσμιο πρωτοπόρο και πρόδρομο σε αυτόν τον τομέα.
Για σχεδόν ακριβώς τριάντα χρόνια, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή εργάζονται πυρετωδώς από κοινού για την έγκριση του κανονισμού REACH. Η διαδικασία διαπραγμάτευσης πέρασε από δύσκολες φάσεις. Χωρίς υπερβολή μπορώ να πω ότι, αν δεν υπήρχε η ενθουσιώδης αφοσίωση όλων των μερών σε αυτή την προσπάθεια, δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα.
Η κατάρτιση του κανονισμού από το Συμβούλιο αποτέλεσε πρόκληση για επτά προεδρίες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες τις προεδρίες που προετοίμασαν μια βάση στο Συμβούλιο για την απόφαση που έχουμε τώρα ανά χείρας. Η πολιτική συναίνεση που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο κατά τη διάρκεια της Προεδρίας του Ηνωμένου Βασιλείου προετοίμασε άριστα το έδαφος για την ολοκλήρωση των συνομιλιών κατά τη διάρκεια της φινλανδικής προεδρικής θητείας.
Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη παρείχαν τη σταθερή υποστήριξή τους στη συμβιβαστική δέσμη που προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις. Ελπίζω επίσης ειλικρινά ότι οι διάφορες πολιτικές Ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα υποστηρίξουν τη συμβιβαστική λύση όσο το δυνατόν ευρύτερα στην ψηφοφορία της Τετάρτης.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα άριστα επίπεδα συνεργασίας που επέδειξε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του φθινοπώρου. Συγκεκριμένα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή, κ. Sacconi, και τον κ. Florenz, Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, και πολλούς άλλους βουλευτές που συμμετείχαν ενεργά στην εξεύρεση κοινών λύσεων. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τους Επιτρόπους κ. Verheugen και κ. Δήμα για τη σημαντική προσωπική συμβολή τους στις συνομιλίες.
Σε αυτό το στάδιο είναι καλή στιγμή να αξιολογήσουμε τη διαδικασία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθούν γενικά οι στόχοι που τέθηκαν για τον κανονισμό REACH.
Ο κανονισμός θα βελτιώσει κατά πολύ την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος. Το σύστημα REACH θα βελτιώσει τη γνώση μας για τις ιδιότητες των ουσιών, θα καταστήσει πιο αποτελεσματικό τον έλεγχο των κινδύνων από τα χημικά προϊόντα και θα καταστήσει αναγκαία την αδειοδότηση για τη χρήση των πλέον επικίνδυνων ουσιών. Οι νέες απαιτήσεις ασφαλείας θα είναι οι πιο αυστηρές στον κόσμο. Είναι προς κοινό όφελος τόσο των ευρωπαίων καταναλωτών όσο και της βιομηχανίας η προώθηση της ανάπτυξης νέων και ασφαλέστερων χημικών προϊόντων. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο αναθεωρήθηκε η ισχύουσα διαδικασία κοινοποίησης στην πρόταση. Το σύστημα REACH συνεπάγεται επίσης μεγαλύτερη ευθύνη για τις εταιρείες και περισσότερα καθήκοντα απόρριψης και θα δώσει μια ευκαιρία στις εταιρείες να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο της ασφάλειας των χημικών προϊόντων με πιο ανεξάρτητο τρόπο απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Θα υπάρξει σημαντική αύξηση στη διαφάνεια του ελέγχου των χημικών προϊόντων με τη δημιουργία ενημερωμένων συστημάτων πληροφόρησης και μητρώων για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων, από τα οποία θα μπορεί και το κοινό να λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις χημικές ουσίες και τις ιδιότητές τους πιο εύκολα. Δεν θα υπάρχουν άλλα παρόμοια συστήματα πληροφοριών στον κόσμο.
Προκειμένου να εξεταστούν σωστά οι επιπτώσεις των ουσιών, απαιτείται καλύτερη πληροφόρηση για τις ιδιότητές τους. Ο κανονισμός REACH θα θέσει αυτήν την προσπάθεια σε νέο επίπεδο καθιστώντας δυνατή τη χρήση εναλλακτικών ερευνητικών μεθόδων και προγραμμάτων σε ευρεία βάση. Αυτές οι νέες ερευνητικές μέθοδοι ενδέχεται επίσης να επηρεάσουν τις δοκιμές των χημικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι καταναλωτές θα μπορούν επίσης να λαμβάνουν περισσότερες πληροφορίες για τις επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται σε αγαθά και προϊόντα. Με το REACH θα καθιερωθεί επίσης ένα σύστημα που θα υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να παρέχουν λεπτομέρειες, εφόσον ζητηθεί από τους καταναλωτές, σχετικά με ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία και περιέχονται σε προϊόντα.
Το θέμα της διαδικασίας αδειοδότησης και των υποκαταστάσεων ήταν τα τελευταία ζητήματα που παρέμειναν αναπάντητα στις διαπραγματεύσεις. Η πρόταση της Προεδρίας είναι ότι ο αιτών ή ο κάτοχος άδειας θα πρέπει να υποβάλει ένα σχέδιο υποκατάστασης, ενώ μια ανάλυση των εναλλακτικών λύσεων υποδεικνύει ότι υπάρχουν κατάλληλες εναλλακτικές επιλογές. Το σχέδιο υποκατάστασης πρέπει να υποβάλλεται ανεξάρτητα από το αν η άδεια θα χορηγηθεί με βάση την κατάλληλη διαχείριση του κινδύνου ή τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Επιπροσθέτως, η κατάλληλη οδός διαχείρισης του κινδύνου απέκτησε πιο περιορισμένο πεδίο εφαρμογής απ’ ό,τι η έκδοση στην κοινή θέση που εγκρίθηκε, καθώς δεν θα ισχύει για τις ουσίες ΑΒΤ και αΑαΒ. Όσον αφορά τις ουσίες που επηρεάζουν την ορμονική λειτουργία, συμφωνήθηκε ότι αυτό το θέμα θα εξεταστεί ξανά εντός των προσεχών έξι ετών. Πιστεύω ότι αυτή η λύση λαμβάνει υπόψη με ισορροπία και ρεαλισμό την ανησυχία που εκφράστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την υποκατάσταση των πλέον επικίνδυνων χημικών ουσιών.
Με χαρά η φινλανδική Προεδρία μπορεί να βεβαιώσει ότι υπάρχει μια δέσμη τροπολογιών προς ψηφοφορία που βασίζεται στο αποτέλεσμα των τριμερών διαπραγματεύσεων. Μπορώ επίσης να βεβαιώσω ότι αυτές οι τροπολογίες έχουν την έγκριση του Συμβουλίου. Όσον αφορά άλλες τροπολογίες, ελπίζω ότι το αποτέλεσμα των συνομιλιών θα παραμείνει αμετάβλητο.
Ελπίζω ότι στη συνεδρίασή του την Τετάρτη το Κοινοβούλιο θα εγκρίνει τη συμβιβαστική δέσμη σχετικά με τον κανονισμό όπως αυτή προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο. Έτσι ένα νομοθετικό έργο σημαντικό τόσο για το κοινό όσο και για τη βιομηχανία θα βρίσκεται ένα μεγάλο βήμα πιο κοντά στην υλοποίησή του.
(Χειροκροτήματα)
Günter Verheugen, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η σημερινή συζήτηση σηματοδοτεί το τελευταίο στάδιο μιας μακράς πορείας, μιας πορείας που οδήγησε τελικά σε ένα μεγάλο άλμα προόδου για την υγεία, το περιβάλλον και –επιτρέψτε μου ειδικά να προσθέσω– για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Ελπίζω μάλιστα ότι αυτό το μεγάλο πρόγραμμα θα θέσει πρότυπα για ολόκληρο τον κόσμο όσον αφορά την πολιτική για το περιβάλλον και την υγεία. Το ότι διανύσαμε αυτήν τη μεγάλη απόσταση, το οφείλουμε εντέλει στη μεγάλη αφοσίωση και επιρροή του Σώματός σας και είμαστε ιδιαίτερα υπόχρεοι στον κ. Sacconi, ο οποίος αποδείχθηκε ότι είναι δεινός διαπραγματευτής και ότι έχει βαθιά γνώση του αντικειμένου. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον κ. Florenz, τον πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που μας καθοδήγησε μέσω του τριμερούς διαλόγου, που ήταν μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη και ενίοτε κοπιαστική, όπως επίσης την κ. Ek, την εισηγήτρια της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας για την πολύτιμη συμβολή της καθώς και τον κ. Nassauer, τον εισηγητή της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, για τον κομβικό ρόλο που διαδραμάτισαν και οι δύο.
Το Σώμα σας άφησε εμφανώς τη σφραγίδα του στα αποτελέσματα που μας κατατέθηκαν σήμερα και θα είμαι ο πρώτος που θα δηλώσει ότι έχουν βελτιωθεί σε σχέση με αυτό που είχε κατατεθεί πριν. Αυτό επιτεύχθηκε κυρίως χάρη στην ενίσχυση των συστημάτων έγκρισης και στην προσφορά μεγαλύτερων κινήτρων για την αντικατάσταση εκείνων των ουσιών για τις οποίες υπάρχουν κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις. Θα ήθελα επίσης να επαναλάβω ότι η χρήση υποκατάστατων για ουσίες για τις οποίες υπάρχουν κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις είναι οικονομικά συμφέρουσα. Εάν αυτό συμβεί, δεν θα αποβεί εις βάρος μας, αλλά επ’ ωφελεία μας. Είμαι επίσης πολύ ευτυχής που βλέπω ότι κατέστη εφικτό, κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων, να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στην ανάγκη προστασίας των ζώων, διότι μια από τις πτυχές του REACH που θεωρούσα όντως προβληματική ήταν ότι θα μας οδηγούσε σε μια πολύ μεγαλύτερη χρήση δοκιμών σε ζώα, όταν πολλές από αυτές πραγματοποιούνται ήδη. Τώρα όμως μπορώ να αναφερθώ στην ερώτηση του κ. Davies από την προηγούμενη συζήτηση και να πω ότι ο τρόπος που θα εφαρμοστεί το REACH θα καθοριστεί αναμφίβολα από τον τελικό στόχο για να επιτευχθεί μια πραγματική μείωση των πειραμάτων σε ζώα. Βελτιώσαμε την ενημέρωση που παρέχεται στους καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα το παρόν Σώμα αντιλήφθηκε την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες και τα συμφέροντα εκείνων που βρίσκονται στην άλλη πλευρά, δηλαδή των εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που θα υποχρεωθούν να εφαρμόσουν το REACH.
Η πεποίθηση ότι το REACH θα αποτελέσει πρόβλημα για τις μεγάλες βιομηχανίες στην Ευρώπη ήταν πάντοτε μια εσφαλμένη αντίληψη, μολονότι αυτό αναπαραγόταν από ορισμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η ευρωπαϊκή βαριά βιομηχανία δεν έχει απολύτως κανένα πρόβλημα με το REACH, ούτε με τη μορφή που είχε εκπονηθεί τότε ούτε με τη μορφή που έχει τώρα. Ωστόσο, αποτελούσε ανέκαθεν πρόβλημα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, των οποίων η ανταγωνιστικότητα –ουσιαστικά η εν γένει δυνατότητα επιβίωσής τους– θα τεθεί σε κίνδυνο, εάν δεν είμαστε προσεκτικοί και δεν λάβουμε υπόψη τι πραγματικά μπορούν να αντέξουν και τι όχι. Για τον λόγο αυτόν, οι τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν είναι εξαιρετικά σημαντικές, όχι μόνον όσον αφορά τις απαιτήσεις ελέγχου για τις ουσίες που παράγονται σε μικρότερες ποσότητες, αλλά επίσης και όσον αφορά τα ισχυρότερα κίνητρα για την κοινοχρησία δεδομένων με σκοπό την καταχώριση και τη βελτιωμένη προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι επιτεύχθηκε μια ισορροπία ανάμεσα στην ανταγωνιστικότητα από τη μια πλευρά και τα αναγκαία βήματα προόδου σε σχέση με το περιβάλλον και την υγεία από την άλλη. Αυτός εξάλλου είναι και ο λόγος που υποστηρίζει την πρόταση που σας κατατέθηκε σήμερα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή υποστηρίζει επίσης τις τροπολογίες στις οποίες βασίζεται η πρόταση του κ. Sacconi.
Επιτρέψτε μου να κλείσω λέγοντας ότι υπάρχει και κάτι άλλο στο οποίο συμφωνώ με τον κ. Sacconi. Ναι μεν μπορεί να βρισκόμαστε λίγο πριν από την επίτευξη του στόχου μας, που είναι η έγκριση αυτού του νόμου, αλλά αυτό δεν σημαίνει –πόρρω απέχουμε από αυτό– ότι οι δυσκολίες ξεπεράστηκαν. Ναι μεν μπορεί να αντιμετωπίσαμε τις περισσότερες από αυτές, αλλά αυτό θα είναι ένας νόμος του οποίου η εφαρμογή θα συνεχίσει να απαιτεί πολύ μεγάλη προσοχή, δημιουργικότητα και ενέργεια. Θα ήθελα να επισημάνω ότι σκοπός μας τώρα είναι να διασφαλίσουμε ότι θα ιδρυθεί και θα λειτουργήσει χωρίς καθυστέρηση ο Οργανισμός στο Ελσίνκι, καθώς και ότι το βασικό πρόβλημα γι’ αυτό σχετίζεται με την επεξεργασία των δεδομένων. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εκτελεστικοί κανονισμοί να τεθούν σύντομα σε ισχύ και τα εμπλεκόμενα μέρη θα γνωρίζουν το ταχύτερο δυνατόν τι πρέπει να πράξουν. Κυρίως πρέπει να διασφαλίσουμε ότι εκείνοι που θα χρειαστεί να καθοδηγηθούν από το REACH, γνωρίζουν πώς αυτό θα εφαρμοστεί στην πράξη. Η Επιτροπή ξεκίνησε ήδη να προετοιμάζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τροφοδοτώντας τις με εκτενέστερες πληροφορίες, ούτως ώστε να γνωρίζουν τι πρόκειται να συμβεί. Τέλος –επειδή αυτό με το οποίο ασχολούμαστε εδώ είναι μια οδηγία– πρέπει να προσέξουμε να μην προκύψουν νέα προβλήματα και δυσκολίες, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της με διαφορετικούς τρόπους στα διάφορα κράτη μέλη, και ζητώ επομένως τη βοήθεια αυτού του Σώματος γι’ αυτό που πρέπει πλέον να γίνει. Εάν συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε σε αυτό το θέμα και στο μέλλον, είμαι πεπεισμένος ότι θα καταφέρουμε σίγουρα να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής μας ιδέας, συνδυάζοντας μια ισχυρή, αποδοτική βιομηχανία που θα διατηρεί τις θέσεις εργασίας με υψηλές προδιαγραφές – τις υψηλότερες δυνατές προδιαγραφές για το περιβάλλον και την υγεία των συμπολιτών μας.
Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου, τις μέρες αυτές ολοκληρώνεται μια μακρόχρονη νομοθετική διαδικασία και το REACH αποκτά την τελική του μορφή.
Η Επιτροπή, όπως είπε και ο αντιπρόεδρος κ. Verheugen, συγχαίρει το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο για την επίτευξη της συμφωνίας. Με τη συμφωνία αυτή επιτυγχάνεται η καλύτερη προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος καθώς και η προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας.
Η Επιτροπή λοιπόν υποστηρίζει τη δέσμη συμβιβαστικών προτάσεων που συμφωνήθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου στις 30 Νοεμβρίου του 2006.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Προεδρία και τον Υπουργό, κ. Pekkarinen, και βέβαια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Επιτροπή Περιβάλλοντος, τον πρόεδρό της, κ. Florenz, και ιδιαίτερα τον εισηγητή, κ. Guido Sacconi, για τις σημαντικές προσπάθειες και την αποφασιστικότητά του, χάρη στις οποίες η πρόταση αυτή έφθασε σε αίσιο τέλος.
Το REACH είναι από τα πιο ολοκληρωμένα, μεγαλόπνοα και φιλόδοξα νομοθετήματα που έχουν καταρτιστεί έως τώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα επηρεάσει όλους τους κλάδους της βιομηχανίας, αλλά και τους απλούς πολίτες με άμεσους ή πιο έμμεσους τρόπους, καθώς τα χημικά προϊόντα είναι τόσο διαδεδομένα στην καθημερινή μας ζωή.
Για τους πολίτες και τους καταναλωτές το REACH σημαίνει καλύτερη πληροφόρηση για τις ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα καθημερινής χρήσης, προπάντων όμως σημαίνει ότι οι πλέον επικίνδυνες ουσίες θα υποκατασταθούν βαθμιαία με άλλες ασφαλέστερες. Επίσης, ότι οι εκτιμήσεις επικινδυνότητας θα λαμβάνουν ειδικά υπόψη τις ευάλωτες ομάδες, όπως παιδιά, εγκύους γυναίκες και ηλικιωμένους. Έτσι, και η υγεία των πολιτών θα βελτιωθεί και θα αποφευχθούν περιβαλλοντικές ζημιές, που όχι μόνο κοστίζουν πολύ στην αντιμετώπιση και διαχείρισή τους, αλλά και πολλές φορές δεν μπορούν να αποκατασταθούν.
Για τη βιομηχανία το REACH σημαίνει γενική ευθύνη για την αποφυγή δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία και το περιβάλλον από την παραγωγή, τη χρήση και την πώληση χημικών προϊόντων. Σημαίνει επίσης ότι θα βελτιωθεί η ροή πληροφοριών στην παραγωγική αλυσίδα, ώστε οι μεταγενέστεροι χρήστες να έχουν καλύτερη και πληρέστερη γνώση των χαρακτηριστικών και των ιδιοτήτων των ουσιών που χρησιμοποιούν. Έτσι θα είναι δυνατόν να τεθούν ακριβέστερα στόχοι για τα μέτρα διαχείρισης κινδύνου, κάτι το οποίο θα ενισχύσει την προστασία των εργαζομένων και θα μειώσει επομένως προβλήματα υγείας και επαγγελματικής δραστηριότητας.
Παρ’ όλο που θα υπάρξει κάποια αύξηση του κόστους, αυτή η δαπάνη και οι επενδύσεις θα κατανεμηθούν σε μακρό χρονικό διάστημα, λ.χ. σε 11 έτη στην περίπτωση της καταχώρισης ή σε ακόμη περισσότερα έτη στην περίπτωση της δανειοδότησης.
Με το νέο σύστημα αναμένεται να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στα χημικά προϊόντα και τη χημική βιομηχανία και, επιπλέον, το REACH θα δώσει ώθηση στην ανταγωνιστικότητα και στην καινοτομία, πράγμα που όχι μόνον θα αντισταθμίσει αλλά και θα υπερκεράσει το μεγαλύτερο μέρος των αρχικών δαπανών και των επενδύσεων.
Το REACH έχει στόχο να μειώσει τις δοκιμές σε ζώα στο απολύτως ελάχιστο. Είναι ικανοποιητική η συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στο σημείο αυτό. Τονίζει τη σημασία των εναλλακτικών μεθόδων και προβλέπει περίοδο 45 ημερών δημόσιας διαβούλευσης για κάθε πρόταση δοκιμής.
Η ψηφοφορία της Τετάρτης θα είναι το τελικό στάδιο μιας διαδικασίας που αποσκοπεί στην επίτευξη του στόχου που έθεσαν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κατά την Εαρινή Σύνοδο του 2006, να ολοκληρωθεί δηλαδή το REACH μέχρι το τέλος του 2006. Ελπίζω λοιπόν ότι θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία όπως έχει προγραμματιστεί, ο κανονισμός να τεθεί σε ισχύ και να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τη μεγάλη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας, δηλαδή να συγκεντρώσουμε βαθμιαία γνώσεις για τις χιλιάδες ουσίες που χρησιμοποιούνται σήμερα και να θεσπίζουμε βελτιωμένα μέτρα διαχείρισης κινδύνου.
Τέλος, αξιότιμοι κύριοι βουλευτές, θα πρέπει να ξεκινήσουμε, και ας ξεκινήσουμε σύντομα, τις προσπάθειες για τη σταδιακή υποκατάσταση επικινδύνων ουσιών. Εάν υπάρχουν διαθέσιμα εναλλακτικά προϊόντα, η υποκατάσταση πρέπει να αποτελεί την πρώτη μας επιλογή.
Ria Oomen-Ruijten, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, το σύστημα REACH αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά, πιο εκτεταμένα και πιο σύνθετα νομοθετήματα που συζητήθηκαν ποτέ σε αυτό το Σώμα τα τελευταία χρόνια. Θέλω να είμαι η πρώτη που θα συγχαρεί τον κ. Sacconi για το αποτέλεσμα που επιτεύχθηκε. Τις τελευταίες εβδομάδες, μίλησε πολύ για τον σκύλο του, ο οποίος ήθελε απεγνωσμένα να ασχολείται το αφεντικό του λίγο λιγότερο με το REACH και να περνά περισσότερο χρόνο μαζί του στο σπίτι. Ο σκύλος σας, κ. Sacconi, πρέπει να είναι τεριέ, αν λάβουμε υπόψη το πείσμα με το οποίο ασχοληθήκατε με αυτό το θέμα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήταν πάντα εύκολο για τους σκιώδεις εισηγητές να πάρουν αυτό που ήθελαν.
Χάρη στη νομοθεσία REACH, οι 30 000 χημικές ουσίες που είναι διαθέσιμες στην ευρωπαϊκή αγορά καθορίζονται για άλλη μια φορά, οι συναφείς πληροφορίες θα επαληθευτούν και οι αιτήσεις θα ρυθμιστούν, εφόσον χρειάζεται. Αυτό αφορά όλες τις ουσίες που παράγοντες σε ποσότητες άνω του ενός τόνου ετησίως. Οι υπόλοιπες μας δίνουν διαφορετική αναφορά. Επίσης, το REACH αντικαθιστά ένα σύνολο μιας ιδιαίτερα αδιαπέραστης νομοθεσίας που κατέστησε τελικά δυσλειτουργική την ευρωπαϊκή αγορά. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αφήσουμε το REACH να κάνει αυτό για το οποίο δημιουργήθηκε.
Έχει αποδείξει την αξία του: 1,3 εκατομμύρια άτομα εργάζονται στη χημική βιομηχανία, 27 000 κυρίως μικρές, αλλά και μεγάλες, εταιρείες λειτουργούν με το REACH ή θα το πράξουν στο μέλλον. Ο κύκλος εργασιών είναι 440 δισ. ευρώ. Αυτό είναι που καθιστά τόσο σημαντικό το ότι πρέπει να διασφαλίσουμε την ορθότητα αυτού του νομοθετικού πακέτου. Ο συμβιβασμός που έχουμε τώρα ανά χείρας είναι, κατά τη γνώμη μου, ο καλύτερος συμβιβασμός που θα μπορούσαμε να έχουμε μετά από πολλές μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις στις οποίες έπρεπε να βρεθεί η μέση οδός για ακραίες απόψεις.
Ο συμβιβασμός είναι πολύ επισφαλής, διότι αφενός προστατεύει τον άνθρωπο, το περιβάλλον και τον καταναλωτή και περιορίζει τις δοκιμές σε ζώα, ενώ αφετέρου παρέχει επίσης μια ευκαιρία για τη δημιουργία του καλύτερου δυνατού κλίματος για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Μπορούμε να πούμε στον φινλανδό υπουργό ότι, όσο είμαστε πρωτοπόροι, πρέπει να διασφαλίσουμε επίσης ότι η θέση μας θα αποφέρει καρπούς.
Το REACH διασφαλίζει τη μετατόπιση της ευθύνης από τα κράτη μέλη στις ίδιες τις εταιρείες, κάτι που αποτελεί την πιο σημαντική βελτίωση όσον αφορά την κοινή θέση. Άλλα βασικά θέματα για την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών είναι το γεγονός ότι τα απόρρητα δεδομένα των εταιρειών προστατεύονται πιο αποτελεσματικά, η καταχώριση προσαρμόζεται καλύτερα στο πακέτο Nassauer/Sacconi –είναι κρίμα όμως που δεν προέκυψε κάτι παραπάνω από αυτό– και η γραφειοκρατία μειώνεται στο ελάχιστο. Επιτεύχθηκε επίσης μια καλή ισορροπία στους τομείς της αδειοδότησης και της υποκατάστασης. Εναπόκειται τώρα στην Επιτροπή να διασφαλίσει ότι αυτή η νομοθεσία θα είναι επίσης βιώσιμη.
Dagmar Roth-Behrendt, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, υποθέτω ότι το 99,9 % της Ομάδας μου θα υπερψηφίσει αυτόν τον συμβιβασμό που επεξεργάστηκε ο κ. Sacconi. Εάν κάποιος μπορούσε να διαβεί αυτόν τον δύσκολο δρόμο μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης, θα ήταν πιθανότατα αυτός – που ήταν πάντοτε πρόθυμος για διάλογο, που προσπαθούσε να επιτύχει κάποιον συμβιβασμό, ακόμα και αν είχε πάντοτε τις δικές του απόψεις, με αποτέλεσμα αυτός ο συμβιβασμός να είναι αποδεκτός από μεγάλα τμήματα αυτού του Σώματος και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης.
Για ποιο πράγμα λοιπόν συζητάμε; Συζητάμε για να μάθουμε κάτι σχετικά με τις χημικές ουσίες που σήμερα αγνοούμε. Συζητάμε για την επιθυμία μας να προστατεύσουμε τη φύση και κυρίως την υγεία των ανθρώπων που χρησιμοποιούν χημικές ουσίες, είτε ως καταναλωτές είτε ως εργαζόμενοι. Έχοντας αυτόν τον στόχο κατά νου, ο συμβιβασμός είναι καλός.
Ένας συμβιβασμός παραμένει, βέβαια, πάντοτε ένας συμβιβασμός και τίποτε περισσότερο. Η καλύτερη απόδειξη ότι πρόκειται για έναν καλό συμβιβασμό είναι πιθανότατα ότι κανένας δεν δήλωσε πραγματικά ικανοποιημένος. Ασφαλώς, ο κ. Sacconi δεν θα είναι εκατό τοις εκατό ευχαριστημένος με αυτόν, αλλά ούτε και εμείς στο σύνολό μας, αλλά ακόμη και έτσι είμαι πεπεισμένος ότι αυτός είναι ο καλύτερος που μπορούσαμε να επιτύχουμε. Σε κάθε περίπτωση, είναι καλύτερος από πολλές άλλες προτάσεις που έχω δει, και για τον λόγο αυτόν την Τετάρτη θα τον υπερψηφίσω και θα το πράξω απολύτως συνειδητά.
Τι έχει αποτυπωθεί όμως σε αυτό το έγγραφο; Πολλοί το περιγράφουν ως ένα τέρας. Ασφαλώς και δεν είναι κάτι τέτοιο. Η περιγραφή «τέρας» ταιριάζει πολύ περισσότερο στις σαράντα νομοθετικές πράξεις που ίσχυαν πριν. Πρόκειται για ένα συνοπτικό πακέτο που δεν είναι εύκολο να διαβαστεί από όλους, αλλά εκείνοι που θα το προσπαθήσουν θα το καταφέρουν. Είναι επίσης καλό ότι συμφωνήσαμε να επανεξετάσουμε το πεδίο εφαρμογής του σε πέντε χρόνια, αλλά τι θα συμβεί τότε με τις ιατρικές συσκευές ή άλλα μεμονωμένα προϊόντα; Μήπως πρέπει να τα καλύψει ή μήπως είναι καλύτερο να τα αποκλείσουμε; Αυτό θα ήταν λογικό· είναι επίσης σωστό ότι επιτύχαμε βελτιώσεις όσον αφορά την προστασία των δεδομένων. Ανεξάρτητα από τις απαιτήσεις για διαφάνεια και το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση, τα δεδομένα πρέπει να προστατεύονται· πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει ενεργός υποστήριξη για τα ερευνητικά προγράμματα καθώς και ότι η έρευνα μπορεί να συνεχίσει να πραγματοποιείται στα πανεπιστήμια και άλλα ιδρύματα. Όλα αυτά είναι καλά.
Επομένως, τι δεν είναι καλό; Αυτό που δεν είναι καλό είναι αυτό που πρόκειται να συμβεί στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο Επίτροπος Verheugen το επεσήμανε και τον ευχαριστώ θερμά γι’ αυτό· εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αυτές που θα πληρώσουν τα σπασμένα για τη φιλόδοξη νομοθεσία μας και είναι καιρός πλέον να τις λάβουμε υπόψη. Αυτό που ζητώ από τους Επιτρόπους κ. Δήμα και κ. Verheugen να πράξουν είναι να τροποποιήσουν τον ορισμό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις· αυτό έπρεπε να είχε γίνει ήδη από καιρό και θα βοηθήσει ορισμένες από αυτές. Τους ζητώ όμως επίσης να δημιουργήσουν ένα γραφείο υποστήριξης που θα βοηθήσει αυτές τις επιχειρήσεις, θα μεταφράζει γι’ αυτές και θα τους διασφαλίσει εντέλει κάποια βοήθεια, διότι αυτές που ουσιαστικά θα επηρεάσει αυτή η νομοθεσία δεν γνωρίζουν σε ποια μεταβατική περίοδο υπόκεινται, πότε –και γιατί– πρέπει να καταχωρίσουν κάτι ή πότε θα αρχίσει το τάδε ή το δείνα να τις αφορά.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι εάν τα εννοούμε σοβαρά όλα αυτά –και τονίζω αυτό το «εάν» για την κ. Oomen-Ruiyten όπως και για οποιονδήποτε άλλον– τότε ας διασφαλίσουμε ότι θα δημιουργηθεί πάραυτα ένας καλός και αποτελεσματικός οργανισμός. Αυτό προϋποθέτει χρήματα. Αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να μεριμνήσει η Προεδρία του Συμβουλίου· ενημερώστε τα μέλη του Συμβουλίου ότι χρειαζόμαστε χρήματα για αυτόν τον σκοπό. Εμείς σε αυτό το Σώμα πρέπει να πράξουμε το ίδιο. Συγχωρέστε με κ. Ouzký, συνήθως παραμένω μέχρι το τέλος κάθε συζήτησης στην οποία λαμβάνω τον λόγο, αλλά τώρα πρέπει να παραβρεθώ σε μια συνάντηση του Προεδρείου του Κοινοβουλίου.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. MIROSLAV OUZKÝ Αντιπροέδρου
Chris Davies, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτή η κατάληξη μοιάζει πολύ ήρεμη για μια τόσο θυελλώδη συζήτηση.
Έχουν περάσει επτά περίπου χρόνια από τότε που το REACH ανακοινώθηκε για πρώτη φορά στους υπουργούς του Συμβουλίου Περιβάλλοντος. Θυμηθείτε τους φόβους σχετικά με όλες τις μελέτες αξιολόγησης επιπτώσεων και τις εξωφρενικές εκτιμήσεις σχετικά με το πόσο θα κόστιζε το REACH, καθώς και τον κίνδυνο να εξαφανιστεί από αυτή την ήπειρο και να μετεγκατασταθεί στην Κίνα η ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία. Εντός της αίθουσας αυτής εφαρμόστηκαν κάθε είδους κοινοβουλευτικές τακτικές με σκοπό την καθυστέρηση και την καταστροφή του REACH με την πάροδο των ετών, και να που τώρα καταλήξαμε να συμφωνούμε όλοι σε μεγάλο βαθμό με το αποτέλεσμα. Ίσως στην πράξη να έχουμε κάνει κάποιες τροποποιήσεις. Κινούμαστε, όμως, προς τη σωστή κατεύθυνση.
Έχω μεγάλες ελπίδες για το REACH. Ελπίζω ότι θα μας βοηθήσει να εντοπίσουμε, να ελέγξουμε και να αντικαταστήσουμε χημικά προϊόντα που είναι επιβλαβή για την υγεία μας και το περιβάλλον. Ελπίζω ότι θα εφαρμοστεί χωρίς υπερβολική δυσκολία, ειδικά για τις ΜΜΕ, και με κόστος το οποίο δεν θα απειλεί την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας. Ελπίζω ότι θα ενισχύσει την ανάπτυξη και ανάδειξη εναλλακτικών μεθόδων ελέγχου χωρίς πειραματόζωα. Ελπίζω ότι θα προωθήσει την καινοτομία εντός της βιομηχανίας και ότι θα αναδείξει την Ευρώπη σε παγκόσμιο πρωτοπόρο. Ελπίζω ότι δεν θα οδηγήσει σε μεταφορά θέσεων εργασίας αλλά αντίθετα θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, εδώ στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, για τα προϊόντα τα οποία παράγει η βιομηχανία μας. Ελπίζω ότι επαρκής αριθμός επιστημόνων θα θελήσει να αψηφήσει τους σκοτεινούς χειμώνες της Φινλανδίας προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων θα αποδειχθεί επιτυχής, όπως προσδοκούμε. Ελπίζω ότι αυτό θα αποτελέσει παράδειγμα για ολόκληρο τον κόσμο, ένα ρυθμιστικό καθεστώς το οποίο θα αποτελεί σημείο αναφοράς για άλλες κυβερνήσεις. Ελπίζω ότι η δέσμη προτάσεων την οποία εγκρίναμε κατόπιν εσωτερικών διαβουλεύσεων, με τη σημαντική συνδρομή της φινλανδικής Προεδρίας τους τελευταίους μήνες και φυσικά με την καθοδήγηση του κ. Sacconi, θα στρέψει τη βιομηχανία στην κατεύθυνση της αντικατάστασης των χημικών υψηλού κινδύνου με ασφαλέστερες εναλλακτικές ουσίες και θα προαγάγει την ανάπτυξη τέτοιων εναλλακτικών ουσιών.
Έχω όλες αυτές τις ελπίδες, όμως ενδέχεται να περάσει πολύς καιρός πριν από την πραγματοποίησή τους. Υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες. Πώς θα ερμηνεύσει πρακτικά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων το πλαίσιο αρμοδιοτήτων του και πώς θα καθοριστεί στην πράξη το REACH; Ο χρόνος μόνο θα δείξει.
Δεν είμαι ενθουσιασμένος με το αποτέλεσμα. Δέχτηκα συμβιβασμούς τους οποίους θα προτιμούσα να είχα αποφύγει. Θα προτιμούσα μεγαλύτερη έμφαση στην αντικατάσταση. Ήταν τρομερό λάθος που, ενώ το Συμβούλιο, στα τελευταία στάδια των διαπραγματεύσεων, μας έδωσε ουσιαστικά τη δυνατότητα να εντάξουμε τους ορμονικούς διαταράκτες –ενδοκρινικούς διαταράκτες– στις κοινωνικοοικονομικές κατηγορίες –κατηγορίες υποκατάστασης– εμείς, ως Σώμα, αρνηθήκαμε και συμβιβαστήκαμε με μια αναθεώρηση μετά από έξι χρόνια. Αυτό είναι απίστευτο!
Εντούτοις, δεν συμφωνώ με έναν εκπρόσωπο της WWF ο οποίος κατήγγειλε ως επαίσχυντο το τελικό κείμενο του REACH. Αντιθέτως, αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και, εφόσον οι ελπίδες μας επαληθευτούν, ίσως να αναδειχθεί σε ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα που έλαβε ποτέ η Ένωση, προσφέροντας ουσιαστικά μακροπρόθεσμα οφέλη τόσο για την οικονομία όσο και για το περιβάλλον μας.
Carl Schlyter, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, ο αρχικός σκοπός του REACH ήταν να προστατεύσει τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Τα ευεργετικά αποτελέσματα της αυξημένης γνώσης και της ανάπτυξης καλύτερων τρόπων χρήσης των χημικών προϊόντων θα πρέπει να περιλαμβάνουν και οικονομικά πλεονεκτήματα. Τον Νοέμβριο, το ιατρικό περιοδικό The Lancet δημοσίευσε μια έκθεση σύμφωνα με την οποία 200 κοινές χημικές ουσίες προκαλούν εγκεφαλική βλάβη, δυσκολίες συγκέντρωσης, διαταραχές της συμπεριφοράς και μειωμένη ευφυΐα. Πώς θα επιτύχουμε μια κοινωνία που θα βασίζεται στη γνώση, την καινοτομία και την ανάπτυξη, όταν επιτρέπουμε χωρίς λόγο τη χρήση χημικών ουσιών που μειώνουν την ευφυΐα και δυσκολεύουν τη συγκέντρωση;
Κυρίες και κύριοι, διεξαγάγαμε πολλές και μακρές συνεδριάσεις. Ξανά και ξανά, επιβεβαιώθηκε ότι η ειδική πλειοψηφία εδώ στο Κοινοβούλιο θεωρεί αυτονόητο ότι τα καταναλωτικά προϊόντα που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες θα πρέπει πάντα να αντικαθίστανται με λιγότερο επικίνδυνες εναλλακτικές ουσίες όταν αυτές είναι διαθέσιμες. Ξανά και ξανά, συμφωνήσαμε ότι θα πρέπει να εισαχθούν εκθέσεις ασφάλειας για όλα τα χημικά προϊόντα χαμηλού όγκου. Ξανά και ξανά, τονίσαμε τη σημασία της διαφάνειας και της ειλικρίνειας και γελάσαμε με το πόσο παράλογη είναι η πρόταση ότι το συμβούλιο που θα λαμβάνει αποφάσεις για το μέλλον των χημικών προϊόντων θα πρέπει να είναι μυστικό και να έχει μυστικά οικονομικά συμφέροντα.
Θεωρήσαμε αυτονόητο ότι οι εταιρείες θα πρέπει να είναι υπεύθυνες για τα προϊόντα τους και λάβαμε επίσης αποφάσεις που θα προσφέρουν στις μικρές εταιρείες δίκαιους όρους. Τώρα, την τελευταία στιγμή που τα πράγματα σοβαρεύουν, μια πλειοψηφία από εσάς επέλεξε να μην ενδιαφερθεί γι’ αυτούς τους στόχους και, αντ’ αυτού, να πέσει στην επικίνδυνη αγκαλιά της γερμανικής βιομηχανίας χημικών προϊόντων. Παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων απαίτησε ουσιαστικές βελτιώσεις στο REACH, ο τελευταίος τριμερής διάλογος επιδείνωσε μόνο τα πράγματα. Η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών ήταν εκείνη που έπαιξε το παιχνίδι της βιομηχανίας χημικών προϊόντων, αλλά γιατί μπήκαν και οι άλλοι σε αυτό;
Το REACH θα πρέπει τώρα να μετονομαστεί σε RISK, το οποίο σημαίνει «καταχώριση αλλά ανεπαρκής υποκατάσταση χημικών ουσιών». Την τελευταία φορά που ψηφίσαμε για το REACH, η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη συμφώνησαν με τη Δεξιά όσον αφορά την πτυχή της καταχώρισης. Αυτή τη φορά, συμφωνήσατε για το σύνολο του REACH. Την προηγούμενη φορά, ο κ. Sacconi είπε ότι μια συμφωνία είναι σαν ένα μήλο: πρέπει να κοπεί πριν ωριμάσει. Μετά τη συζήτηση, μου δώσατε το μήλο. Έναν χρόνο αργότερα, το μήλο είναι μια απολύτως αηδιαστική και σάπια μάζα. Γι’ αυτό έφερα μαζί μου ένα καινούργιο μήλο να σας δώσω. Κρατήστε το για λίγα χρόνια μέχρι τη λεπτομερή επανεξέταση του REACH, όταν θα μυρίζει σάπιο και θα σας θυμίσει να έρθετε σε συμφωνία με μια άλλη πλειοψηφία. Αυτό που θα ήταν μακράν καλύτερο είναι να καταφέρνατε να έρθετε σε συμφωνία με τον εαυτό σας για τον εναλλακτικό συμβιβασμό, τον οποίο συμβολίζει ο πυρήνας αυτού του μήλου. Ας θεωρήσουμε ότι αυτός ο πυρήνας του μήλου συμβολίζει ένα REACH που αναπτύσσεται και ριζώνει, ένα REACH από το οποίο θα μπορέσουμε όλοι να αδράξουμε οφέλη για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία στις προσεχείς δεκαετίες, αντί να πουλάμε κελεπούρια στα έθνη της Ευρώπης.
Εσείς είστε που πρέπει να επιλέξετε. Θέλετε ένα μήλο REACH που σαπίζει ή έναν πυρήνα που αναπτύσσεται; Στην πολιτική, τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς ρίσκο. Πρέπει να τολμήσετε να εκμεταλλευτείτε αυτήν την τελευταία ευκαιρία τώρα, να επιτύχετε σαφή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και να διαπραγματευτείτε ανοιχτά με το Συμβούλιο. Τίποτα δεν είναι χειρότερο από το να επιτύχουμε την κοινή θέση του Συμβουλίου, αλλά μπορούμε να επιτύχουμε κάτι πολύ καλύτερο. Ένα από τα πλεονεκτήματα της συνδιαλλαγής είναι ότι θα υπήρχε, εν πάση περιπτώσει, περισσότερη δημοκρατία απ’ όση παρέχει αυτή η σαθρή συμφωνία που επετεύχθη κεκλεισμένων των θυρών.
Francis Wurtz, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες της ανάλυσης της συμβιβαστικής λύσης σχετικά με το REACH η οποία πρόκειται να μας υποβληθεί: ο συνάδελφός μου κ. Jens Holm θα το κάνει αυτό σε λίγα λεπτά.Προσωπικά, θα ήθελα να σταθώ σε μία μόνον ιδέα: το REACH αποτελεί ταυτόχρονα μια ωραία εικόνα αυτού που θα μπορούσε να είναι η Ευρώπη και μια θλιβερή επιβεβαίωση των αντιφάσεων που την χαρακτηρίζουν σήμερα.
Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, το REACH υποσχόταν να αποτελέσει το σημάδι μιας πραγματικής φιλοδοξίας για την Ευρώπη: η Ευρωπαϊκή Ένωση επρόκειτο να θεσπίσει νομοθεσία που θα έθετε, επιτέλους, τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον πάνω από τους βραχυπρόθεσμους οικονομικούς υπολογισμούς· θα απαιτούσε επιτέλους από τις επιχειρήσεις να λαμβάνουν υπόψη τους το κοινωνικό κόστος του παράλογου αγώνα τους για την ανταγωνιστικότητα· θα απεκόμιζε, τέλος, τα διδάγματα του σκανδάλου του αμιάντου και, δεδομένου ότι η νέα νομοθεσία θα κάλυπτε και τα προϊόντα που εισάγονται σε μεγάλες ποσότητες, η Ευρώπη θα υποχρέωνε την παγκόσμια βιομηχανία να προσαρμοστεί στα νέα της πρότυπα.
Συνεπώς, η Ευρώπη είχε μια μεγάλη ευκαιρία, σε έναν τομέα που αγγίζει μια ευαίσθητη χορδή πολλών συμπολιτών μας, να διαμορφώσει μια ταυτότητα προόδου αλλάζοντας τις συνθήκες εδώ και στον κόσμο. Έχοντας αυτό υπόψη τους, πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις, συνδικάτα και αιρετοί εκπρόσωποι δραστηριοποιήθηκαν για την επιτυχία αυτού του ωραίου σχεδίου. Πολλοί από αυτούς έχουν απογοητευτεί πολύ με τις υπέρμετρες παραχωρήσεις που έγιναν στους μεγάλους ευρωπαϊκούς ομίλους.
Ομολογουμένως, και αυτό είναι σημαντικό να το τονίσω, η αντιστροφή του βάρους απόδειξης ισχύει. Δεν εξαρτάται πια από τις αρχές να αποδείξουν ότι οι χρησιμοποιούμενες χημικές ουσίες είναι τοξικές, αλλά από τις εταιρείες να αποδείξουν ότι αυτές είναι ασφαλείς.
Επομένως, ποια δικαιολογία μπορεί να υπάρχει για το γεγονός ότι επιτρέπεται σε εταιρείες να συνεχίσουν, ακόμη και υπό εποπτεία, να χρησιμοποιούν ουσίες που έχουν αναγνωριστεί ως πολύ επικίνδυνες, παρόλο που υπάρχουν στην αγορά λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές επιλογές; Μετά το φοβερό προηγούμενο με τον αμίαντο, αυτό είναι ηθικά απαράδεκτο, όπως είναι και το δίκαιωμα που παραχωρήθηκε στις διοικήσεις των επιχειρήσεων να τηρούν απόρρητες τις πληροφορίες που διαθέτουν σχετικά με την πιθανή τοξικότητα χημικών ουσιών κάτω των 10 τόνων από αυτές που παράγονται κάθε χρόνο, όπως συμβαίνει στη μεγάλη πλειονότητά τους. Σας παρακαλώ να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε την οικονομική αδυναμία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως πρόφαση. Η Ομάδα μου κατέθεσε μια τροπολογία η οποία απαιτεί από τις μεγάλες εταιρείες να παρέχουν στις ΜΜΕ τις πληροφορίες που διαθέτουν για τις εν λόγω ουσίες προκειμένου να τις απαλλάξουν από άσκοπες δαπάνες. Αυτή η τροπολογία απορρίφθηκε από τους συντάκτες της πλειοψηφικής συμβιβαστικής λύσης.
Μια τελευταία παρατήρηση που αξίζει να συλλογιστούμε. Αυτός ο δευτεροκλασάτος συμβιβασμός δεν είναι το αποτέλεσμα της οικονομικής αδυναμίας ενώπιον μιας άνισης ισορροπίας δυνάμεων· το κακό παράδειγμα έρχεται από την κορυφή. Η νομοθεσία REACH είναι υπέρμετρα φιλόδοξη. Δεν είναι το είδος της νομοθεσίας που η Επιτροπή θα προτείνει μελλοντικά, είπε στα μέσα Σεπτεμβρίου ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και αρμόδιος για τη βιομηχανία, ο κ. Verheugen. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι έκανε αυτή την ανακοίνωση κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας σχετικά με την πρωτοβουλία «βελτίωση της νομοθεσίας», γεγονός το οποίο λέει πολλά για τη στρατηγική κατεύθυνση που υποδηλώνει αυτό το ολέθριο σύνθημα. Έχουμε δει τις επιπτώσεις του στον κοινωνικό τομέα, παραδείγματος χάρη με την οδηγία για τις υπηρεσίες και την Πράσινη Βίβλο για την εργατική νομοθεσία. Τώρα είναι η σειρά της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος να υποστούν τις συνέπειες. Η συζήτηση για το τι πρέπει να αλλάξει στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι αποφαστικά πιο επίκαιρη από ποτέ.
Liam Aylward, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, εξελέγην μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων αμέσως μετά τις τελευταίες εκλογές, πριν από δυόμισι χρόνια σχεδόν, και είδα από πρώτο χέρι τις αντιπαραθέσεις και τις διαφορές απόψεων σχετικά με το REACH. Πρέπει να πω ότι εντυπωσιάστηκα πολύ από τις προσπάθειες τόσων ατόμων – ειδικότερα δε επιθυμώ να ευχαριστήσω τον εισηγητή κ. Sacconi, τους σκιώδεις εισηγητές, τον πρόεδρο της Ομάδας μας, κ. Florenz, την Επιτροπή και το Συμβούλιο και όλους όσοι προέβησαν σε συμβιβασμούς προκειμένου να καταλήξουμε σε αυτή τη δέσμη προτάσεων. Πιστεύω ότι δείχνει την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμικών οργάνων της να συμφωνούν σε ζητήματα κοινού συμφέροντος – αποδεικνύει ότι μπορούμε να συμβιβαζόμαστε και να συζητούμε εποικοδομητικά. Αν οι ψηφοφόροι μας μάς έβλεπαν υπό αυτό το πρίσμα θα αποκόμιζαν πολύ θετικές εντυπώσεις.
Είναι αναμφισβήτητη η ύπαρξη ενός αυξανόμενου μίγματος χημικών ουσιών στην καθημερινή ζωή μας. Υπό το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, χωρίς επαρκή πληροφόρηση για την πλειονότητα των υπαρχουσών χημικών ουσιών, δεν είμαστε σίγουροι για την ποσότητα των χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών και τις επιπτώσεις τους στην υγεία μας και στο περιβάλλον μας. Η συμφωνία είναι ρηξικέλευθη, καθώς αφορά έναν κανονισμό που θα ωφελήσει ξεκάθαρα τους καταναλωτές και το περιβάλλον μέσω αυστηρότερων ελέγχων ασφαλείας. Θα είμαστε καλύτερα ενημερωμένοι. Θα δοθούν μεγαλύτερα κίνητρα σε εταιρείες προκειμένου να πραγματοποιήσουν επενδύσεις και να εξελιχθούν όσον αφορά την έρευνα και την ανάπτυξη και τα σχέδια υποκατάστασης. Εκτός από την επιτευχθείσα λεπτή ισορροπία, ιδιαίτερη ικανοποίηση μου προκαλεί η αυξημένη ενίσχυση των ΜΜΕ, η προώθηση εναλλακτικών λύσεων αντί των πειραμάτων σε ζώα, το σύστημα σήμανσης σε κοινοτικό επίπεδο και η δημιουργία ενός κοινοτικού οργανισμού για τη διαχείριση των τεχνικών, επιστημονικών και διοικητικών πτυχών του συστήματος REACH σε επίπεδο Κοινότητας.
Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ότι σκοπός αυτής της νομοθεσίας είναι επίσης η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χημικής βιομηχανίας, η οποία έχει μεγάλη σημασία για τη χώρα μου και δημιουργεί άμεσα ή έμμεσα αρκετές θέσεις εργασίας. Τα θεσμικά όργανα εργάστηκαν σκληρά για να εξασφαλιστεί ότι η επιβάρυνση της βιομηχανίας, και ειδικότερα των ΜΜΕ, δεν θα είναι πολύ δαπανηρή, ότι θα προστατευθούν οι εμπιστευτικές εμπορικές πληροφορίες, ότι θα μειωθεί η γραφειοκρατία και δεν θα απειληθούν θέσεις εργασίας, ενώ θα είναι επωφελής για τους πολίτες, τους εργαζόμενους και το οικοσύστημά μας. Η μεγάλη πρόκληση ενώπιον της οποίας βρισκόμαστε τώρα είναι η εφαρμογή του κανονισμού REACH στις χώρες μας κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η δέουσα εκπροσώπηση των συμφερόντων αυτών που μας έστειλαν εδώ.
Johannes Blokland , εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμησή μου για τον κ. Sacconi. Η καθοδήγησή του ήταν αυτή που έδωσε τη δυνατότητα σε αυτό το Σώμα να διασφαλίσει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από τις διαπραγματεύσεις, κάτι που ήταν ιδιαίτερα δύσκολο με ένα διχασμένο Κοινοβούλιο και ένα Συμβούλιο που ενέμενε απεγνωσμένα στην κοινή θέση του. Το γεγονός ότι τελικά, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, επετεύχθησαν σε διάφορους τομείς αποτελέσματα που μπορούμε να δεχθούμε αξίζει αναγνώριση.
Μπορώ εύκολα να καταλάβω γιατί το περιβαλλοντικό κίνημα και η χημική βιομηχανία είναι δυσαρεστημένοι με τον συμβιβασμό, αλλά είναι αλήθεια βεβαίως ότι σε αυτήν την περίπτωση ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Η έλλειψη συμβιβασμού στη δεύτερη ανάγνωση θα είχε οδηγήσει είτε στην έγκριση μιας ουσιαστικά αμετάβλητης κοινής θέσης είτε σε μια παρατεταμένη συνδιαλλαγή, με πιθανή συνέπεια την απόσυρση ή την απόρριψη του συνόλου της έκθεσης. Σε αυτήν την περίπτωση, το κάτι είναι καλύτερο από το τίποτα.
Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε ένα τελευταίο σημείο. Πιστεύω ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να υιοθετήσουν αυστηρότερη περιβαλλοντική πολιτική από αυτή που καθορίζεται επί του παρόντος. Αυτό ισχύει ασφαλώς αν χώρες όπως η Σουηδία και η Δανία είναι αποφασισμένες να εφαρμόσουν πολύ αυστηρότερη νομοθεσία. Γι’ αυτό θα ψηφίσω υπέρ της τροπολογίας που κατατέθηκε, από εμένα και από άλλους, σχετικά με αυτό το θέμα.
Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη, ειδικά από τον Επίτροπο και τον κ. Sacconi, για την αδυναμία μου να παραστώ στην υπόλοιπη συζήτηση, λόγω μιας ψηφοφορίας στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων.
Hartmut Nassauer (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, αυτός ο συμβιβασμός φέρει τη σφραγίδα του Κοινοβουλίου. Αυτή είναι η δεύτερη φορά –η πρώτη ήταν όταν ασχοληθήκαμε με την οδηγία σχετικά με τις υπηρεσίες– που το παρόν Σώμα συνέβαλε καθοριστικά στην εξεύρεση κάποιας λύσης σε μια σημαντική νομοθεσία. Είναι καλό ότι η λύση επιτεύχθηκε στο Κοινοβούλιο.
Παρόλα αυτά, πρόκειται για έναν συμβιβασμό – καμιά άλλη λύση δεν ήταν δυνατή στην παρούσα φάση, ενώ ακόμη και η διαμεσολάβηση θα αποδεικνυόταν αναμφίβολα εξαιρετικά προβληματική. Για τον λόγο αυτόν, η σωστή διαδικασία είναι να εγκρίνουμε αυτόν τον συμβιβασμό – μολονότι θα το πράξω διατηρώντας σημαντικές επιφυλάξεις. Με αυτόν τον κανονισμό REACH επιτεύχθηκε επαναστατική πρόοδος όσον αφορά τη γνώση περίπου 30 000 ουσιών που χρησιμοποιούνται στο εμπόριο και τη βιομηχανία. Αυτό είναι μια τεράστια πρόοδος για την υγεία και το περιβάλλον στην Ευρώπη, όπως ορθώς επεσήμανε ο Προεδρεύων του Συμβουλίου.
Γιατί όμως, τον ερωτώ, δεν έθιξε καθόλου το γεγονός ότι δεν μεταθέτουμε μόνο την ευθύνη για τις ουσίες στις επιχειρήσεις, αλλά επίσης τις επιβαρύνουμε με σημαντικά έξοδα; Γιατί δεν ανέφερε ότι εισάγουμε νέες γραφειοκρατικές διαδικασίες στην Ευρώπη και έτσι κάνουμε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που εξαγγείλαμε στις εκ του προχείρου ομιλίες μας για τη μείωση της γραφειοκρατίας και την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας; Πιστεύω ότι, εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πρέπει να παραδεχθούμε ότι επιθυμούμε αυτήν την πρόοδο σε σχέση με το περιβάλλον, αλλά με αυτήν τη διαδικασία επιβαρύνουμε με σημαντικά έξοδα την επιχειρηματική και βιομηχανική κοινότητα. Ο χρόνος θα δείξει, όπως ελπίζει ο κ. Verheugen και εγώ, εάν η ανταγωνιστικότητα αυτής της κοινότητας μπορεί να το αντέξει αυτό.
Καταρχάς, είναι γεγονός ότι οι δαπάνες που αναφέρονται θα μπορούσαν να είναι μικρότερες. Η φινλανδική Προεδρία του Συμβουλίου απέρριψε τη χαλάρωση των απαιτήσεων δοκιμών για χαμηλές χωρητικότητες. Πρώτον, αυτές οι δοκιμές είναι ακριβές, δεύτερον, δεν είναι πολύ χρήσιμες και τρίτον, απαιτούν πάρα πολλές δοκιμές σε ζώα. Θα ήταν καλύτερο να επαναφέρουμε τη λύση που επιτεύχθηκε στην πρώτη ανάγνωση από το Κοινοβούλιο, από κοινού με τον κ. Sacconi – τον οποίο ευχαριστώ για την εργασία του.
Τι ακολουθεί τώρα; Το επόμενο βήμα είναι η εφαρμογή αυτού του τεράστιου έργου, αυτού του κανονισμού που θα ισχύσει άμεσα – δηλαδή δεν χρειάζεται να ενσωματωθεί πρώτα στο εθνικό δίκαιο. Ένας καθοριστικός παράγοντας σε σχέση με αυτό θα είναι ο τρόπος με τον οποίο θα συμπεριφερθούν η Επιτροπή και ο Οργανισμός προς τους ενδιαφερομένους. Θα ήθελα να ζητήσω κυρίως από τους δύο Επιτρόπους, δηλαδή τους κ. Δήμα και κ. Verheugen –που γνωρίζουν καλύτερα από άλλους ότι η οργάνωση του REACH έχει την τάση να θέτει σε μειονεκτική θέση τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις– να εργαστούν από κοινού με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά την εφαρμογή και με πνεύμα συνεργασίας, καθώς και να διασφαλίσουν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα μπορέσει να αντέξει αυτό το βάρος.
Riitta Myller (PSE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, μετά από μακρές και σύνθετες συζητήσεις, διαπραγματεύσεις, ψηφοφορίες στην επιτροπή και συμβιβασμούς, βλέπουμε τη μορφή που πρόκειται να λάβει το REACH. Η κατάσταση που κυριαρχούσε μέχρι τώρα, όπως αναφέρθηκε εδώ, ήταν ότι γνωρίζαμε πολύ λίγα για όλες σχεδόν τις χημικές ουσίες στην εσωτερική αγορά. Με την πάροδο των δεκαετιών, εισήλθαν στην αγορά δεκάδες χιλιάδες χημικά προϊόντα και οι συνέπειές τους στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία είναι άγνωστες.
Η ισχύουσα νομοθεσία μας για τα χημικά προϊόντα δεν επιτρέπει την εισαγωγή νέων και καλύτερων χημικών ουσιών στην αγορά, διότι υποστηρίζει μια κατάσταση κατά την οποία είναι δυνατή και φθηνότερη η χρήση παλιών χημικών. Αποτελεί λοιπόν ένα εμπόδιο στην καινοτομία στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Το βασικό μέσο του REACH είναι η υποχρέωση των βιομηχανιών που χρησιμοποιούν χημικά προϊόντα και των εισαγωγέων ως προς την καταχώριση.
Τις τελευταίες εβδομάδες, συζητήσαμε συγκεκριμένα τη διαδικασία αδειοδότησης και τη σχετική διαδικασία υποκατάστασης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ο εισηγητής του, κ. Sacconi, εργάστηκαν στον μέγιστο βαθμό για να βελτιώσουν την αρχική πρόταση της Επιτροπής και την κοινή θέση του Συμβουλίου σχετικά με τη δυνατότητα υποκατάστασης επικίνδυνων χημικών ουσιών και χημικών ουσιών που προξενούν ανησυχία με άλλες καλύτερες για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Αυτό το έργο υπήρξε συνεπές και πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οδήγησε σε ένα άριστο αποτέλεσμα. Μετά την ψηφοφορία στην πρώτη ανάγνωση, λίγοι πίστευαν ότι θα καταφέρναμε πραγματικά να επιτύχουμε αποτέλεσμα. Τώρα έχουμε ένα καλό αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με τον υπό συζήτηση συμβιβασμό, όλες οι επικίνδυνες ουσίες θα καλύπτονται από τη διαδικασία υποκατάστασης και οι πλέον επικίνδυνες χημικές ουσίες πρέπει πάντοτε να αντικαθίστανται εφόσον υπάρχει διαθέσιμη υποκατάστατη χημική ουσία και η χρήση της είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτή. Επίσης, πρέπει να αναπτυχθεί ένα σχέδιο υποκατάστασης ή σχέδια έρευνας για άλλες ουσίες που προξενούν ανησυχία ως προϋπόθεση πρόσβασης στην αγορά.
Θα ήθελα να σχολιάσω την παρομοίωση με το μήλο. Εγώ τουλάχιστον θα έκοβα και θα έτρωγα ένα μήλο τη στιγμή που θα ήταν ώριμο και δεν θα περίμενα να σαπίσει. Ομοίως, πιστεύω ότι είναι σημαντικό να κατανοεί κανείς πότε πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις και πότε είναι η καλύτερη στιγμή για να κοπεί αυτό το ώριμο μήλο.
Lena Ek (ALDE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, η ψηφοφορία την Πέμπτη αποτελεί το τέλος μιας μακράς διαδικασίας με σημαντικές συνδρομές από πολλές πλευρές. Πιστεύω ότι πρέπει να προσέξουμε την Επίτροπο Wallström, η οποία υπέβαλε την πρόταση, και τη δημοκρατική καινοτομία της που περιελάμβανε σημαντική συνδιαλλαγή μέσω του Διαδικτύου, τακτική που βελτίωσε σε μεγάλο βαθμό την ίδια την πρόταση REACH. Πρέπει να προσέξουμε τους βουλευτές που πέρασαν πολλά βράδια δουλεύοντας γι’ αυτό το θέμα και με τους οποίους είχαμε ορισμένες δύσκολες συζητήσεις: τον κ. Langen στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, τον εισηγητή, κ. Nassauer, και πολλούς άλλους, ειδικά τον κύριο εισηγητή, κ. Sacconi, και τους Επιτρόπους –τόσο τον κ. Verheugen όσο και τον κ. Δήμα– οι οποίοι εργάστηκαν σκληρά για να εκπονήσουν αυτήν την πρόταση επί της οποίας θα ψηφίσουμε.
Παρά ταύτα, τα συναισθήματά μου είναι ανάμικτα. Αν χρειαζόταν να περιγράψω το τι αισθάνομαι, θα έλεγα ότι αισθάνομαι υπερήφανη αλλά δυσαρεστημένη, για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση επίκαιρη στη Σουηδία τα τελευταία χρόνια. Από την πλευρά μου, είμαι υπερήφανη που συμμετείχα σε αυτό το έργο με την ιδιότητά μου ως εισηγήτριας για την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, όπου πήρα τρία θέματα ως σημείο εκκίνησής μου. Πρώτον, οι περιβαλλοντικές πτυχές της πρότασης πρέπει να ενισχυθούν, ειδικά όσον αφορά την υποκατάσταση. Δεύτερον, η πρόταση πρέπει να αποσαφηνιστεί. Υπήρχε απίστευτος αριθμός ασαφειών και περιπτώσεων αλληλεπικάλυψης με άλλη νομοθεσία και τώρα αφαιρέσαμε τους τομείς «χαρτί και χαρτοπολτός» και «μέταλλα και ορυκτά», οι οποίοι είναι σημαντικοί αλλά δεν ανήκουν σε αυτή την έκθεση. Επίσης απλουστεύσαμε το REACH – μια κίνηση πολύ επωφελής για τις μικρές εταιρείες. Πιστεύω ότι η πρόταση «μία ουσία, μία καταχώριση» θα είναι πολύ σημαντική στο μέλλον.
Το σημείο αφετηρίας μου, λοιπόν, ήταν ότι η ενίσχυση, η αποσαφήνιση και η απλούστευση ήταν καλές για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, τους ευρωπαίους καταναλωτές και τους ευρωπαίους πολίτες. Πιστεύω ότι η αναζήτηση μιας ισχυρής πολιτικής που λαμβάνει υπόψη τόσο την αγορά όσο και το περιβάλλον είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας επιτυχίας.
Είμαι απογοητευμένη για τρεις λόγους. Πρώτον, εκτιμώ ότι θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να παράσχουμε στους καταναλωτές σαφέστερη πληροφόρηση και, με αυτόν τον τρόπο, να ανταποκριθούμε στις αυξανόμενες απαιτήσεις του περιβάλλοντος και των καταναλωτών. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί, καθώς είχαμε ολοκληρώσει το έργο και είχαμε αναλάβει τις δαπάνες. Ο ανά χείρας συμβιβασμός δεν είναι όσο επωφελής θα μπορούσε να είναι και αυτό πιστεύω ότι είναι πολύ λυπηρό. Θα ήθελα να μάθω πώς η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα ανταποκριθούν στην απαίτηση για όριο 0,1%. Το αυτοκίνητο είναι που πρέπει να θεωρείται ως έναν βαθμό επικίνδυνο ή μήπως το επικίνδυνο εξάρτημα στο αυτοκίνητο πρέπει να θεωρείται ως έναν βαθμό επικίνδυνο; Είναι σημαντικό να αποσαφηνιστούν αυτά τα θέματα. Η απαίτηση για υποκατάσταση είναι ένα περαιτέρω ζήτημα. Γιατί δεν μπορούσαμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπάνω όσον αφορά τις ουσίες που αποκαλούμε CMR, οι οποίες είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή; Το τρίτο μου ερώτημα αφορά το καθήκον της μέριμνας. Αυτή η αρχή υπάρχει στο ευρωπαϊκό δίκαιο από τα ρωμαϊκά χρόνια και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί καινοτομία. Πιστεύω ότι θα ήταν χρήσιμο όχι μόνο να εξηγηθεί απλά ως αρχή το καθήκον της μέριμνας στις αιτιολογικές σκέψεις, αλλά και να ενσωματωθεί στο νομοθετικό κείμενο. Δυστυχώς, δεν ολοκληρώσαμε επιτυχώς αυτά τα θέματα. Θέλω να εγείρω ένα τέταρτο θέμα, δηλαδή ότι είναι σημαντικό να δοθεί τώρα η ευκαιρία στις αναπτυσσόμενες χώρες να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες, προκειμένου να μην δημιουργηθεί κανένα εμπόδιο στο εμπόριο.
Συνοψίζοντας, λοιπόν: είμαι υπερήφανη αλλά απογοητευμένη. Το κύριο έργο δεν έχει γίνει ακόμα και, για να χρησιμοποιήσω τη φράση που είπε ένα ζευγάρι Αμερικανών πριν από λίγες εβδομάδες: «Δεν διαβήκαμε τον Ρουβίκωνα για να κάτσουμε να ψαρέψουμε». Κυρίες και κύριοι, το πραγματικό έργο ξεκινά μετά την ψηφοφορία.
Caroline Lucas (Verts/ALE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, τα Χριστούγεννα πρέπει να έφτασαν νωρίς για τη γερμανική χημική βιομηχανία διότι, υποστηρίζοντας αυτόν τον απίστευτα αποδυναμωμένο συμβιβασμό, το Σώμα της προσφέρει ένα πρώιμο και απρόσμενα μεγάλο χριστουγεννιάτικο δώρο, ανταμείβοντάς την για την άσκηση αμείλικτων πιέσεων οι οποίες κατάφεραν να αποψιλώσουν αυτή την πρόταση κανονισμού.
Χάρη σε αυτή την άσκηση πίεσης και τους πολιτικούς που ενέδωσαν, τόσο στο Συμβούλιο όσο και στους κόλπους της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ ειδικότερα, επικίνδυνες χημικές ουσίες θα παραμείνουν στην αγορά για πολλά χρόνια ακόμη, ακόμη και όταν ήδη υπάρχουν ασφαλέστερα υποκατάστατα. Πιστεύω ότι θα είναι δύσκολο να το εξηγήσουμε αυτό στους ευρωπαίους πολίτες. Είναι σκανδαλώδες το ότι περίμεναν συνολικά είκοσι χρόνια για κανόνες που θα συνεχίσουν να επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση επικίνδυνων χημικών ουσιών σε προϊόντα καθημερινής χρήσης, ακόμη και όταν έχουμε ήδη στη διάθεσή μας υποκατάστατα. Είναι επίσης εντελώς περιττό: η δεύτερη ανάγνωση στην Επιτροπή Περιβάλλοντος έδωσε ξεκάθαρη εντολή στον εισηγητή να προωθήσει την υποχρεωτική υποκατάσταση όλων των χημικών ουσιών υψηλού κινδύνου, όταν υπάρχουν ασφαλέστερα υποκατάστατα. Και όμως, αυτή τη δυνατότητα την απεμπολήσαμε και, μέσω των διαπραγματεύσεων, την εξαλείψαμε τελείως.
Εκτός αυτού, μάλιστα, η όλη νομοθεσία θα καλυφθεί με ένα πέπλο μυστικότητας. Είναι εντελώς απαράδεκτο τα πρόσωπα κλειδιά στον οργανισμό, τα οποία θα εφαρμόσουν αυτή τη νομοθεσία, να έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν εμπιστευτικά τα ονόματά τους και τις δηλώσεις συμφερόντων τους. Αυτό είναι εξωφρενικό, και είναι απίστευτα ειρωνικό επίσης το γεγονός ότι συμβαίνει σε μια περίοδο κατά την οποία υποτίθεται ότι προσπαθούμε να πείσουμε τους ευρωπαίους πολίτες ότι η ΕΕ είναι ανοικτή, διαφανής και υπόλογη. Πώς μπορούμε πραγματικά να διατεινόμαστε κάτι τέτοιο, και την ίδια στιγμή εδώ να συμφωνούμε σε εμπιστευτικότητα;
Κατά τη γνώμη της Ομάδας μου, το Σώμα όφειλε να απορρίψει τον συμβιβασμό και να συνεχίσει να πιέζει για την επίτευξη συμφωνίας μέσω ολοκληρωμένης διαδικασίας δεύτερης ανάγνωσης και συνδιαλλαγής. Δεν υπάρχει τίποτε στη δέσμη προτάσεων το οποίο να μην μπορούσαμε να επιτύχουμε μέσω της διαδικασίας συνδιαλλαγής, ενώ θα μπορούσαμε να κερδίσουμε πολλά. Αντιθέτως, ακολουθήσαμε μια διαδικασία η οποία είναι αδιαφανής, μη δημοκρατική και πολύ εύκολα χειραγωγούμενη.
Η Ομάδα μου κατέθεσε δύο εναλλακτικές δέσμες συμβιβαστικών προτάσεων. Αυτό είναι ρεαλιστικό, παρά τις διαφωνίες ορισμένων. Στην πραγματικότητα, η πρότασή μας είναι πιο αδύναμη από τη δέσμη που ενέκρινε το Σώμα κατά την πρώτη ανάγνωση, αλλά πιο ισχυρή σε σύγκριση με τον άτολμο και αδύναμο συμβιβασμό που κατατέθηκε τώρα. Βασίζεται ακριβώς στα συμπεράσματα τα οποία υποστήριξε η πλειοψηφία του Σώματος καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μέχρι την τελευταία στιγμή, οπότε επέλεξαν να τα εγκαταλείψουν ως παραχώρηση στο υπόλοιπο της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ.
Επομένως, όταν μας ρωτάτε, κύριε Sacconi, ποιο άλλο βουνό θέλουμε να ανέβουμε, η απάντηση είναι: αυτό που βρισκόταν στους χάρτες μας από την αρχή κιόλας αυτής της διαδικασίας, αυτό που μας είπατε ότι όντως ανεβαίνουμε, στην κορυφή του οποίου μας οδηγούσατε τόσο καλά και τόσο αριστοτεχνικά, μέχρι που την τελευταία στιγμή χάσατε το βήμα σας, παραπατήσατε, πήρατε λάθος στροφή και τώρα κινδυνεύουμε όλοι.
Ένα τελευταίο σημείο σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων. Κατά την πρώτη ανάγνωση στην Επιτροπή Περιβάλλοντος κατέθεσα μια πρόταση στρατηγικής η οποία προέβλεπε μηδενικές δοκιμές σε πειραματόζωα και η οποία εγκρίθηκε. Δεν προχώρησε πέρα από την ψηφοφορία στην Ολομέλεια που ακολούθησε, αλλά έστειλε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα ότι θέλουμε να δοθεί πολύ μεγαλύτερη έμφαση στις εναλλακτικές λύσεις αντί των δοκιμών σε ζώα. Η προώθηση των δοκιμών χωρίς τη χρήση πειραματόζωων είναι τώρα ένας από τους στόχους του κανονισμού REACH, και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Δεν πρέπει να είναι απλώς μια χειρονομία· πρέπει να μεταβληθεί σε νομική υποχρέωση αντικατάστασης των δοκιμών σε πειραματόζωα πιο γρήγορα απ’ ό,τι γίνεται μέχρι στιγμής. Οι δοκιμές σε ζώα δεν είναι μόνον απάνθρωπες, είναι αναποτελεσματικές, είναι ξεπερασμένες και συχνά είναι παραπλανητικές. Το να τις αντικαταστήσουμε το γρηγορότερο δυνατόν δεν είναι αποκλειστικά ζήτημα δικαιωμάτων των ζώων: είναι ζήτημα ανθρώπινης υγείας καθώς και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Jens Holm (GUE/NGL). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, ο πατέρας μου εργαζόταν για πάνω από 20 χρόνια στη βαριά βιομηχανία χημικών στην πόλη Σούντσβαλ της βόρειας Σουηδίας. Μερικές φορές, επέστρεφε τα βράδια στο σπίτι με πόνο στα χέρια και στα πόδια του. Ορισμένες φορές, σχεδόν παρέλυε και δυσκολευόταν να τα κουνήσει. Σύμφωνα με τον γιατρό, έπασχε από οξεία δηλητηρίαση από μέταλλα. Ο πατέρας μου είναι τώρα συνταξιούχος και πολλά από τα βαριά μέταλλα που του προκάλεσαν την ασθένεια είναι τώρα απαγορευμένα. Ωστόσο, εκατομμύρια εργαζόμενοι εξακολουθούν να υφίστανται τις επιπτώσεις των χημικών ουσιών στους ευρωπαϊκούς χώρους εργασίας. Σύμφωνα με μια φινλανδική μελέτη, 32 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ εκτίθενται καθημερινά σε καρκινογόνες χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας τους. Για όλους αυτούς τους εργαζομένους χρειαζόμαστε ένα ισχυρό REACH.
Όπως αναφέρθηκε ήδη σε ορισμένες πολύ καλές ομιλίες νωρίτερα στο Κοινοβούλιο, χρειαζόμαστε επίσης ένα ισχυρό REACH για το περιβάλλον και για όλους εμάς που είμαστε καταναλωτές. Εντούτοις, γι’ αυτό ακριβώς είμαι τόσο απογοητευμένος που η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη παραδόθηκαν στη βιομηχανία χημικών προϊόντων και στην Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. Αυτή η πρόταση απογοητεύει τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον. Κύριε Sacconi, ίσως γνωρίζετε καλύτερα απ’ όλους μας τι ζητούν οι εργαζόμενοι. Οι εργαζόμενοι θέλουν να δουν ένα ισχυρό REACH στο οποίο οι επικίνδυνες χημικές ουσίες υποκαθίστανται όταν υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές λύσεις, για να ανφέρω ένα μόνο παράδειγμα. Ωστόσο, εσείς εγκαταλείψατε τη βασική αρχή. Αυτό οφείλεται στο ότι η εξουσία και η αφοσίωση στην Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ είναι πιο σημαντικές; Δεν ξέρω.
Εμείς στη Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε αυτήν την πρόταση. Γιατί; Επιτρέψτε μου να δώσω ορισμένα απτά παραδείγματα. Αυτός ο συμβιβασμός δεν περιλαμβάνει καμία έκθεση χημικής ασφάλειας για ουσίες χαμηλού όγκου. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες χημικές ουσίες θα συνεχίσουν να διανέμονται χωρίς να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που εγκυμονούν. Δεν υπάρχει νομικώς δεσμευτικό καθήκον μέριμνας και, υπό αυτό το πρίσμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η βασική ιδέα για το REACH ήταν ακριβώς ότι θα έπρεπε να υπάρχει αυτό το καθήκον και ότι, συγκεκριμένα, το βάρος της απόδειξης όσον αφορά τις χημικές ουσίες θα έπρεπε να επαφίεται στις εταιρείες και όχι στις αρχές. Οι μεγάλες εταιρείες θα μπορούν να κρατούν μυστικά τα στοιχεία για τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούν μόλις η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ πετύχει την αποδοχή των απαιτήσεών της για μια ενισχυμένη νομοθεσία πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι μικρές εταιρείες, οι οποίες δεν θα μπορέσουν να ωφεληθούν από την αυξημένη διαφάνεια.
Δεν εγκρίθηκε ούτε το απολύτως εύλογο αίτημα για δυνατότητα των κρατών μελών να έχουν πιο φιλόδοξη νομοθεσία. Πάνω απ’ όλα, αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί κέρδος όσον αφορά τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον ηχεί τώρα ψεύτικο, δηλαδή η αρχή της υποκατάστασης. Αυτή η αρχή, η οποία δηλώνει ότι οι επικίνδυνες χημικές ουσίες πρέπει να αντικαθίστανται όταν υπάρχουν λιγότερο επικίνδυνες εναλλακτικές, περιορίζεται τώρα τόσο πολύ ώστε μόνον ένας πολύ μικρός αριθμός χημικών ουσιών θα καταργηθεί. Ως αποτέλεσμα, θα περιτριγυριζόμαστε από εκατοντάδες επικίνδυνες χημικές ουσίες που είναι καρκινογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή ή προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές.
Εμείς στην Ομάδα GUE/NGL θέλουμε να σώσουμε το REACH. Ως εκ τούτου, υποβάλαμε, μαζί με την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, ένα κοινό πακέτο REACH το οποίο περιλαμβάνει τροπολογίες που απαιτούν αυστηρότερη διατύπωση σε όλους αυτούς τους τομείς. Για να ελαχιστοποιηθεί ο αριθμός των πειραμάτων σε ζώα, απευθύνουμε επίσης έκκληση για προσπάθειες για την πλήρη εφαρμογή νέων μεθόδων χωρίς τη χρήση ζώων μέσω της «τοξικογενομικής». Οι απαιτήσεις μας δεν είναι παράλογες, διότι πολλές από αυτές υποστηρίχθηκαν από μια πλειοψηφία του Κοινοβουλίου πριν από έναν χρόνο. Εν κατακλείδι, την Τετάρτη θα ψηφίσουμε επί της πλέον ολοκληρωμένης νομοθεσία για τις χημικές ουσίες στον κόσμο. Υπάρχουν ακόμα πιθανότητες να σωθεί το REACH και ζητώ από εσάς –ειδικά από εσάς τους Σοσιαλιστές που ισχυρίζεστε ότι προστατεύετε τους εργαζόμενους και το περιβάλλον– να πετάξετε αυτή τη συμφωνία της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ στον κάλαθο των αχρήστων και να ψηφίσετε υπέρ της διάσωσης του REACH.
Urszula Krupa (IND/DEM). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η συζήτηση για τον κανονισμό REACH πάντα προκαλούσε έντονα συναισθήματα και διαφωνίες. Τα συναισθήματα έγιναν ακόμα εντονότερα ως αποτέλεσμα του εξωφρενικά μεγάλου καταλόγου τροπολογιών που κατατέθηκαν, οι οποίες ξεπερνούν τις 5 000, και επίσης διότι οι πραγματικοί στόχοι του κανονισμού REACH έχουν καταστεί πλέον σαφείς, αφορούν δηλαδή την προώθηση των συμφερόντων των μεγάλων εταιρειών χημικών που μπορούν να εκμεταλλευτούν το τεράστιο οικονομικό δυναμικό και την υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας, η οποία έχει καταστεί απλώς ένα μέσο που δίνει τη δυνατότητα σε αυτές τις παγκοσμιοποιημένες επιχειρήσεις να έχουν ακόμα μεγαλύτερα κέρδη.
Πίσω από το προκάλυμμα ωραίων συνθημάτων για την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, οι μεγάλοι παράγοντες προσπαθούν να εξαλείψουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εστιάζουν συγκεκριμένα σε αυτές από τα νέα κράτη μέλη της Ένωσης που αποτελούν μέχρι στιγμής την κινητήριο δύναμη της οικονομίας της Ευρώπης.
Μας προβληματίζουν επίσης οι συμβιβασμοί που μόνον αναβάλλουν την εξάλειψη των μικρότερων επιχειρήσεων, στερώντας έτσι από πολλούς ανθρώπους θέσεις εργασίας και την ευκαιρία βελτίωσης.
Karl-Heinz Florenz (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε εισηγητή, κύριοι Επίτροποι Verheugen και Δήμα. Κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, είμαι ευγνώμων που μπορούμε σήμερα να πούμε ότι επιτεύχθηκε τελικά ένας συμβιβασμός. Το τι αναγκάστηκα να ακούσω την τελευταία εβδομάδα: «Ο κ. Florenz είναι μια προέκταση της Καγκελαρίας· προσπαθεί να επιβάλει τη θέληση της γερμανικής χημικής βιομηχανίας· μέχρι που διέκοψε τις διαπραγματεύσεις»: όλα ανοησίες. Σκοπός ήταν απλά να ασκήσω την απαιτούμενη πίεση για να προσεγγιστούν οι διάφορες παρατάξεις στο Κοινοβούλιο – αφενός δηλαδή οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για την υγεία και το περιβάλλον, που είναι δικαίως πολύ αφοσιωμένοι, και αφετέρου οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για την οικονομία. Αυτό ήταν ένα πρόβλημα που δεν μπορούσε να επιλυθεί τόσο εύκολα.
Πιστεύω ότι στην προκειμένη περίπτωση επιτύχαμε έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό. Όλοι γκρινιάζουν, όλοι δηλώνουν δυσαρεστημένοι, αλλά αυτό είναι εντέλει το αποτέλεσμα αυτού του συμβιβασμού. Σε όποιον δεν αρέσει, δεν θα πρέπει να συμμετάσχει στην κοινοβουλευτική διαδικασία. Άλλωστε, τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα, όπως ίσως πιστεύουν αρκετοί από τους συναδέλφους μου στην Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία – τους οποίους κατά τα άλλα εκτιμώ βαθύτατα. Υπάρχουν διάφορες παρατάξεις σε αυτόν τον κόσμο, αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που οι συζητήσεις που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών για τη Λευκή Βίβλο ήταν πάντοτε επίμαχες. Τα 18 χρόνια που βρίσκομαι σε αυτό το Σώμα, αυτό δεν το βίωσα με καμία άλλη έκθεση τόσο έντονα όσο με αυτήν του REACH. Αντιμετωπίσαμε μάλιστα ορισμένες εντελώς γελοίες διαμάχες αντιπροσώπων, ενώ η ατμόσφαιρα δεν ήταν πάντοτε χωρίς εντάσεις.
Ωστόσο, ένα πράγμα που ήταν πάντοτε σαφές είναι ότι είχαμε πάντοτε ένα πραγματικό στήριγμα στο γεγονός ότι το REACH δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από τη βιομηχανία. Είμαι πολύ ικανοποιημένος γι’ αυτό. Θα ήθελα να υπενθυμίσω στους δύο Επιτρόπους ότι είχαν προαναγγείλει την πρόθεσή τους να αποσύρουν τους 40 παλαιότερους κανονισμούς και τις οδηγίες που θεωρούνται ήδη ξεπερασμένοι. Θα ελέγξω εάν το έχουν πράξει. Αυτή είναι η πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν, επιπροσθέτως των εκτελεστικών κανονισμών – αυτό άλλωστε είναι κάτι που πρέπει όντως να πράξουν, ούτως ώστε να μας δώσουν κάποιο πλεονέκτημα και να μας διευκολύνουν να βάλουμε μια τάξη στη ζούγκλα που επικρατεί σε αυτόν τον τομέα. Η διαδικασία τριών βημάτων –καταχώριση, αξιολόγηση και αδειοδότηση– είναι απολύτως σωστή. Η βιομηχανία πρέπει να δείξει ότι θεωρεί την κοινοποίηση και την αποκάλυψη δεδομένων στον Οργανισμό περισσότερο ως αναπόσπαστο τμήμα μιας σύγχρονης οικονομικής πολιτικής παρά ως αυτοσκοπό. Είμαι πεπεισμένος ότι εκεί που υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές λύσεις, αυτές θα συνδυαστούν στο μέλλον με λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον, υπό την προϋπόθεση της οικονομικής βιωσιμότητας. Ακριβώς αυτό είναι που θέλουμε να προωθήσουμε. Έχω την πεποίθηση και την ελπίδα ότι αυτό δεν πρόκειται να βλάψει τη βιομηχανία, αλλά ακριβώς το αντίθετο, θα αποτελέσει κίνητρο.
Μια σημαντική παράμετρος είναι ότι ανέκαθεν επικεντρωνόμασταν στην ευθύνη του παραγωγού. Αυτό δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά κάτι που πρέπει να πράξει η βιομηχανία στο μέλλον. Το θέμα των εισαγωγών παραμένει άλυτο· αυτό, κατά τη γνώμη μου, δεν ρυθμίστηκε επαρκώς. Τέλος, ένα αμφιλεγόμενο θέμα είναι αυτό της αποκάλυψης των δεδομένων. Χρειαζόμαστε μια πολιτική συζήτηση για το πόση από την τεχνογνωσία τους πρέπει να αποκαλύπτουν οι επιχειρήσεις. Χρειαζόμαστε προφανώς την προστασία των καταναλωτών, αλλά επίσης χρειάζεται να προστατέψουμε τις επιχειρήσεις μας, οι οποίες προσφέρουν απασχόληση από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή.
Linda McAvan (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, τον περασμένο μήνα στην κορυφαία βρετανική ιατρική επιθεώρηση The Lancet δημοσιεύτηκε έκθεση στην οποία γινόταν λόγος για μια σιωπηρή πανδημία μεταξύ των παιδιών, τα οποία αναπτύσσουν νευρολογικές διαταραχές λόγω έκθεσης σε βιομηχανικές χημικές ουσίες. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερη έρευνα στον τομέα αυτόν. Όμως τώρα έχουμε την ευκαιρία να αναλάβουμε πρωτοβουλία σχετικά με τις χημικές ουσίες, και πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή την ευκαιρία.
Η συμβιβαστική δέσμη που συμφωνήθηκε από το Σώμα και το Συμβούλιο είναι πολύ καλή. Θέλω να επαινέσω τη δεξιότητα του κ. Sacconi, του επικεφαλής των διαβουλεύσεων, ο οποίος εργάστηκε κατά τρόπο εξαιρετικά διαφανή και συνεργάσιμο καθ’ όλη τη διάρκεια αυτών των διαβουλεύσεων. Απορρίπτω τη μομφή ότι υπήρχε αδιαφάνεια. Πάντοτε υπέβαλλε αναφορές στους σκιώδεις εισηγητές του και στην επιτροπή, ενώ υπήρχε πάντα ενημέρωση, πολύ μεγαλύτερη μάλιστα από ό,τι σε άλλες νομοθετικές διαδικασίες.
Ελέχθη ότι ο συμβιβασμός δεν είναι αρκετός και δεν καταφέρνει να προσεγγίσει την τελειότητα. Η Ομάδα των Πρασίνων και η Ομάδα GUE/NGL δήλωσαν ότι δεν θα στηρίξουν τον συμβιβασμό, κάτι που δεν με εκπλήσσει. Εντούτοις, η ουσία της πολιτικής δεν είναι να συμπεριφερόμαστε με στόμφο ή να απορρίπτουμε συμβιβασμούς και να επιλέγουμε την ένδοξη ήττα προκειμένου να παραμείνουμε πολιτικά αγνοί, αλλά να κάνουμε τη διαφορά και να επιφέρουμε πραγματικές αλλαγές που έχουν αντίκτυπο σε πραγματικούς ανθρώπους. Αυτό επιτυγχάνεται και μέσω αυτής της νομοθεσίας.
Άκουσα να γίνεται λόγος για βουνά, όμως αυτά θα μας οδηγήσουν σε βουνά παρόμοια με το βουνό στις πλαγιές του οποίου σπρώχνει έναν μεγάλο βράχο ο Σίσυφος. Ποτέ δεν θα συμφωνούσαμε και, κατά συνέπεια, ποτέ δεν θα γινόταν τίποτε, αλλά θα κατρακυλούσαμε απλώς και πάλι από το βουνό. Είδα τους συσχετισμούς που διαμορφώθηκαν στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και δεν υπήρχε πλειοψηφία για κάτι καλύτερο από αυτό που μας προτείνεται απόψε.
Συμφωνώ με τον Επίτροπο κ. Verheugen, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη να καταστήσουμε εφαρμόσιμη αυτή τη νομοθεσία. Αναμένω με ενδιαφέρον να πληροφορηθώ τι πρόκειται να κάνει και πώς θα συνεργαστούμε με τη χημική βιομηχανία και τις κυβερνήσεις για να διασφαλίσουμε ότι η νομοθεσία θα λειτουργήσει όπως πρέπει.
Ψηφίζοντας «ναι» στο REACH αυτή την εβδομάδα, μπορούμε να ξεκινήσουμε την εφαρμογή της νομοθεσίας η οποία θα επιτρέψει στον οργανισμό να ξεκινήσει τη λειτουργία του. Δεν σκοπεύω να συνεχίσω να περιμένω θαυματουργές λύσεις κάποια άλλη μέρα. Παρακαλώ τους συναδέλφους να ψηφίσουν «ναι» αυτή την εβδομάδα και να κάνουν τη διαφορά, και όχι απλώς να ανησυχούν για το αν θα βρεθούν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.
Frédérique Ries (ALDE). – (FR) Κύριε Πρόδρε, στις 20 Σεπτεμβρίου 2003, προτού αρχίσουμε τις εργασίες μας εδώ, ο κ. Σιράκ, ο κ. Μπλερ και ο κ. Σρέντερ συνέταξαν επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητώντας να μην υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα της χημικής βιομηχανίας. Τέτοιου επιπέδου παρέμβαση, και βέβαια πίεση, δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία μας της διαδικασίας συναπόφασης, και οφείλω να πω ότι εκείνη τη στιγμή ερρίφθη ο κύβος: το REACH θα υπολειπόταν, θα υπολειπόταν κατά πολύ των στόχων που τέθηκαν στη Λευκή Βίβλο, για παράδειγμα, το 2001.
Βέβαια, δεν τίθεται για εμάς θέμα να δημιουργήσουμε εμπόδια σε αυτόν τον τομέα ο οποίος είναι ένας από τους πιο ανταγωνιστικούς και δυναμικούς στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Ακούγαμε πάντα, όλοι μας, τις ανησυχίες του. Το REACH θα είναι λετουργικό. Δείτε τη λιγότερο αυστηρή διαδικασία καταχώρισης για τις ουσίες που παράγονται σε ποσότητες από έναν έως δέκα τόνους, την ενίσχυση του μελλοντικού οργανισμού στο Ελσίνκι, την επιβεβαίωση –και αυτό ειπώθηκε επανειλημένως– της αρχής «μία ουσία, μια καταχώριση» (OSOR) για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των επιχειρήσεων.
Είναι επίσης σημαντικό να περιοριστεί το κόστος της καταχώρισης των δεδομένων. Αυτό πράγματι είναι ουσιώδους σημασίας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα εξαίρεσης, δεόντως αιτιολογημένης από τον αιτούντα. Αυτά είναι σημαντικά βήματα προόδου και θα ήμουν ευχαριστημένη με αυτά σήμερα, εάν δεν είχαμε υποχωρήσει σχετικά με την αρχή της υποκατάστασης. Ό,τι έχει απομείνει από αυτόν δεν είναι καν μια αραίωση· θα έλεγα μάλλον ότι είναι μια ψευδαίσθηση, μια επιλεκτική, κατά περίπτωση, σταδιακή υποκατάσταση συμπεριλαμβανομένων των ουσιών που είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή, εάν υπάρχουν κατάλληλοι έλεγχοι – και εδώ παραθέτω το ίδιο το κείμενο.
Συγκεκριμένα, το REACH είναι επίσης μια λευκή επιταγή για τις ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές –πλαστικοποιητές, εντομοκτόνα, επιβραδυντικά φλόγας, οι οποίες όλες συγκαταλέγονται στις πιο θανάσιμες για την ανθρώπινη υγεία χημικές ουσίες– μια λευκή επιταγή που υπογράφτηκε από το Κοινοβούλιό μας, ενώ η φινλανδική Προεδρία συμφωνούσε να καταστεί υποχρεωτική η υποκατάσταση σε αυτήν την περίπτωση. Το θεωρώ εντελώς εξωφρενικό.
Η Ευρώπη γύρισε την πλάτη της στους ανθρώπους της. Προσπαθήστε να τους εξηγήσετε ότι δεν αποσύρουμε από την αγορά μια ουσία η οποία είναι επικίνδυνη για την υγεία, ειδικά εάν υπάρχει μια ασφαλέστερη εναλλακτική επιλογή. Ντρέπομαι, επίσης, και για την άρνηση των ευρωπαϊκών αρχών να ακούσουν τους 2 000 000 ιατρούς, τις αρχές και τους κορυφαίους ειδικούς της επιστημονικής κοινότητας που συνεχώς εφιστούν την προσοχή μας σε αυτήν τη σιωπηλή πανδημία, η οποία προκαλείται, μεταξύ άλλων, από τη χημική ρύπανση. Διάβασα το ίδιο άρθρο στο Lancet όπως και η κ. McAvan και ο κ. Schlyter. Επομένως, η συνάντησή μας με την Ευρώπη των ανθρώπων την επόμενη Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου θα φανεί σαν απογοήτευση, για να το θέσω πιο ήπια, και όλοι αυτοί που, όπως και εγώ, παίρνουν το ρίσκο να συνδυάσουν την υγεία και τη βιώσιμη απασχολήση αντί να εξακολουθούν να τα αντιμετωπίζουν ως μη συμβατά κατά έναν τόσο στείρο και ξεπερασμένο τρόπο, έχουν στη διάθεσή τους μόνον ένα ή δύο λεπτά για να εκφράσουν την απογοήτευσή τους.
Hiltrud Breyer (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η εικόνα του όρους χρησιμοποιήθηκε σήμερα πολλές φορές. Το μόνο που μπορώ να πω γι’ αυτό είναι: ώδινεν όρος και έτεκε μυν. Αυτός είναι ένας επισφαλής συμβιβασμός – καμία δικαιολογία δεν μπορεί να συγκαλύψει αυτό το γεγονός. Εάν αναλογιστούμε το σημείο εκκίνησης στην πρώτη ανάγνωση, το Κοινοβούλιο υποχώρησε σαφώς.
Αυτός ο συμβιβασμός είναι ένα χριστουγεννιάτικο δώρο στην ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία, ενώ η σφραγίδα της ομάδας πίεσης της γερμανικής χημικής βιομηχανίας είναι καταφανής. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη δεν πληροφορήθηκε για ποιον λόγο το Κοινοβούλιο εγκατέλειψε την υποχρεωτική υποκατάσταση. Το REACH δεν θα προσφέρει κίνητρα για να αντικατασταθούν τα χημικά που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία με ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις. Η ουσία της υποκατάστασης θυσιάστηκε στον βωμό της χημικής βιομηχανίας.
Αυτό είναι πράγματι επαίσχυντο, διότι οι άνθρωποι, η φύση και τα ζώα θα συνεχίσουν να είναι αντικείμενα δοκιμής σε ένα πείραμα μεγάλης κλίμακας στο μέλλον. Είναι κυρίως επαίσχυντο, διότι οι χημικές ουσίες δεν χρειάζεται να αντικατασταθούν, ακόμα και αν υπάρχουν εφικτές εναλλακτικές λύσεις. Το γεγονός αυτό δεν μπορούν να το συγκαλύψουν πλέον ούτε οι μεγαλόσχημες φράσεις του τύπου «σχέδιο υποκατάστασης» ή «κατάλληλοι έλεγχοι». Αυτό είναι ένας αντικατοπτρισμός, μια οφθαλμαπάτη, καθώς οι τοξίνες της ευρωπαϊκής βιομηχανίας εμφανίζονται εκεί όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκονται, δηλαδή στο αίμα των βρεφών και των ενηλίκων, στο μητρικό γάλα, στο πόσιμο νερό και στους λιπώδεις ιστούς των πολικών αρκούδων.
Επίσης αυταπατώμαστε εάν, όπως κάποια από τους προηγούμενους ομιλητές, πιστεύουμε ότι πραγματοποιείται έρευνα για τις νευροτοξίνες που αναφέρονται στην ανησυχητική μελέτη για τον εγκέφαλο, την οποία μνημόνευσε η ομιλήτρια. Ούτε πρόκειται να υπάρξει κάποια υποχρεωτική δοκιμή σε σχέση με αυτό. Ως εκ τούτου, αυτές οι ουσίες θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν στην αγορά, ακόμα και εκεί που υπάρχουν εφικτές εναλλακτικές λύσεις· κάτι που είναι πράγματι επαίσχυντο.
Επίσης, αυτός ο συμβιβασμός αποτελεί εμπαιγμό για τη διαφάνεια. Το γεγονός ότι τα μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων μπορούν να διατηρήσουν μυστικά τα ονόματά τους και τα οικονομικά τους συμφέροντα δεν είναι μόνο παράλογο αλλά σημαίνει επίσης αποδυνάμωση των καταναλωτών, οι οποίοι θα συνεχίσουν να προχωρούν στα τυφλά. Όχι μόνον είναι εκτεθειμένοι σε κινδύνους, αλλά δεν μπορούν καν να προστατέψουν τους εαυτούς τους από αυτούς. Υπάρχει μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός χημικών ουσιών για τις οποίες ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να βρει πληροφορίες – και μόνο μετά από μια μακρά ατομική διαδικασία. Αυτή είναι η εποχή του Διαδικτύου, παρόλα αυτά δεν έχουμε καταφέρει να δώσουμε τη δυνατότητα στους καταναλωτές να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες στο Διαδίκτυο. Συζητούμε κυρίως για ουσίες που προκαλούν, μεταξύ άλλων, νευρολογικές και ηπατικές διαταραχές, αλλά αυτοί δεν επιτρέπεται να γνωρίζουν τίποτε. Για τον λόγο αυτόν, το REACH είναι μια απάτη. Το Κοινοβούλιο είχε στην αρχή την ορμή μιας τίγρης, κατέληξε όμως να είναι χαλάκι του κρεβατιού.
Διαμάντω Μανωλάκου (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, αυτό που συζητάμε δεν έχει σχέση με τον αρχικό στόχο του REACH. Είναι γνωστό ότι εκατοντάδες χημικών ουσιών συμβάλλουν σε επαγγελματικές παθήσεις και θανάτους, όμως αυτό που προωθήθηκε, μετά από ένα παζάρι τροπολογιών και με αντιεπιστημονικά κριτήρια, είναι τα συμφέροντα των επιχειρηματιών της χημικής βιομηχανίας σε βάρος της υγείας των εργαζομένων και του περιβάλλοντος.
Αφαιρέθηκαν ουσιώδη σημεία, ώστε να μη χρειάζεται έλεγχος και εκτίμηση των συνεπειών στο 90% των χημικών ουσιών. Ουσιαστικά αφήνονται περιθώρια για την κατά βούληση εφαρμογή του κανονισμού σύμφωνα με τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων. Η συμφωνία του ΕΛΚ, των Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων με τη Φιλανδική Προεδρία κάνει ένα βήμα ακόμα προς την υπέρβαση των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών, για να ευνοηθεί η κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου. Αυξάνονται τα περιθώρια του να μη δηλώνονται ουσίες. Αφήνονται ανεξέλεγκτες οι μακροχρόνιες συνέπειες σε εργαζομένους και περιβάλλον και τα κράτη μέλη εμποδίζονται στο να επιβάλουν αυστηρότερες ρυθμίσεις.
Ταυτόχρονα, οι όποιες αλλαγές και αντικαταστάσεις θα είναι ευκολότερες για τους μεγάλους, όχι όμως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στο κόστος με αποτέλεσμα τη συρρίκνωσή τους. Έτσι διευκολύνεται η συγκέντρωση στον κλάδο υπέρ του κεφαλαίου που ενισχύει τη θέση των ευρωενωσιακών μονοπωλίων στο διεθνή ανταγωνισμό τους.
Jan Tadeusz Masiel (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, αυτή η αποφασιστική ψηφοφορία επί του κανονισμού REACH λαμβάνει χώρα τον Δεκέμβριο όπου πολλά μέρη της Ευρώπης λαχταρούν το χιόνι και εκφράζονται ανησυχίες για τις υψηλές θερμοκρασίες της εποχής. Είναι καιρός να λάβουμε περισσότερα μέτρα με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας.
Ο δύσκολος συμβιβασμός για το REACH αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Πρέπει να γίνουν πολλές παραχωρήσεις και να συμβιβαστούν πολλά αντιφατικά συμφέροντα προκειμένου να επιτευχθεί. Για παράδειγμα, τα συμφέροντα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έπρεπε να συμβιβαστούν με εκείνα των μεγάλων βιομηχανικών εταιρειών και τα συμφέροντα των φτωχότερων χωρών με εκείνων των πλουσιότερων. Επίσης, τα συμφέροντα των θερμών υποστηρικτών του περιβάλλοντος έπρεπε να συμβιβαστούν με εκείνα των υποστηρικτών μιας πιο επιθετικής οικονομίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η συζήτηση διεξάγεται και αυτός ο σημαντικός κανονισμός εγκρίνεται σε μια διευρυμένη Ένωση που περιλαμβάνει δέκα νέες χώρες.
Hélène Goudin (IND/DEM). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε να επιλέξει να ακολουθήσει μια γραμμή πιο φιλική προς το περιβάλλον και να αντιταχθεί στο Συμβούλιο στις διαπραγματεύσεις για την οδηγία για τα χημικά προϊόντα. Ωστόσο, οι μεγάλες πολιτικές ομάδες επέλεξαν να υποχωρήσουν στο Συμβούλιο αποδεχόμενες τον πολύ ανεπαρκή συμβιβασμό που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο συμβιβασμός ακυρώνει την αρχή της υποκατάστασης και, ουσιαστικά, ευνοεί ένα και μόνο συμφέρον, δηλαδή το μέρος αυτό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας χημικών προϊόντων που είναι απαρχαιωμένο και δεν προχωρά σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Αυτό είναι απαράδεκτο.
Αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επέλεξε να υποστηρίξει αυτόν τον συμβιβασμό. Η αλήθεια είναι ότι η Ομάδα PSE επέδειξε αξιοσημείωτη προσήνεια. Υποχώρησε στην Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών και στα βραχυπρόθεσμα ειδικά συμφέροντα της βιομηχανίας χημικών προϊόντων. Ο συμβιβασμός ευνοεί το απαρχαιωμένο τμήμα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας χημικών προϊόντων, ενώ οι Ευρωπαίοι και η σύγχρονη βιομηχανία της Ευρώπης είναι οι χαμένοι. Ως εκ τούτου, η Λίστα του Ιουνίου θα υποστηρίξει την πρόταση που υπέβαλε η Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία.
John Bowis (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, ο εισηγητής μας, κ. Sacconi, εκφώνησε μεγάλο μέρος της ομιλίας του σαν αγριοκάτσικο, ανεβοκατεβαίνοντας βουνά, παίρνοντάς μας μαζί του και λέγοντάς μας ότι κάποιος νιώθει αναζωογονημένος όταν φτάσει στην κορυφή. Πρέπει να του πω ότι οι περισσότεροι από εμάς νιώθουμε εξουθενωμένοι. Παρ’ όλα αυτά, μας ξενάγησε ευχάριστα σε 140 άρθρα, 17 παραρτήματα και εννέα προσαρτήματα των προτάσεων σχετικά με το REACH, και μπορεί δικαίως να νιώθει αναζωογονημένος που μας οδηγεί προς ένα νέο και συνεκτικό σύστημα εντοπισμού και διαχείρισης των κινδύνων που δημιουργούν οι χημικές ουσίες. Ήταν ένας μεγάλος μαραθώνιος. Δεν είμαι σίγουρος αν μπορούμε να μιλάμε για μαραθώνιο ανεβοκατεβαίνοντας βουνά, αλλά, αν μπορούσαμε, μάλλον θα διαρκούσε τα εννέα χρόνια που θα συμπληρωθούν όταν φτάσουμε στον Απρίλιο του 2007 και εφαρμόσουμε τη νομοθεσία.
Έχουμε σημειώσει μεγάλα βήματα και είχαμε μεγάλες φιλοδοξίες, παρ’ όλο που δεν τις ικανοποιήσαμε όλες. Αυτό ίσως εξηγεί κάποια από τα ξεσπάσματα που ίσως αισθάνθηκε πίσω του. Εντούτοις, αυτό που επιζητούσαμε ήταν να ικανοποιήσουμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτές τις φιλοδοξίες. Πρέπει, όμως, να τηρήσουμε μια ισορροπία – την ισορροπία μεταξύ της ισχυρής προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας, της σταδιακής αλλά πλήρους συλλογής δεδομένων για όλες τις χημικές ουσίες, της ασφάλειας δικαίου, της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων και της ελαχιστοποίησης της ανάγκης για δοκιμές σε ζώα μέσω της ανταλλαγής δεδομένων και της προώθησης και επικύρωσης μεθόδων δοκιμών χωρίς τη χρήση πειραματόζωων. Αυτός είναι ένας συμβιβασμός, και σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε. Κεντρικό στοιχείο αυτού του συμβιβασμού είναι η υποκατάσταση, και οι διαδικασίες έγκρισης, μέσω των σχεδίων υποχρεωτικής υποκατάστασης, θα εξαλείψουν σταδιακά τις χημικές ουσίες πολύ υψηλού κινδύνου για τις οποίες υπάρχουν ασφαλέστερα, βιώσιμα υποκατάστατα και τεχνολογίες. Όπου δεν υπάρχουν, θα απαιτηθούν ερευνητικά προγράμματα.
Έχουμε σημειώσει πρόοδο. Συγχαίρω τη φινλανδική Προεδρία για τη βοήθειά της προς αυτή την κατεύθυνση. Λυπάμαι που η βρετανική κυβέρνηση κάποια στιγμή υπονόμευσε τη φινλανδική Προεδρία, διαφορετικά θα είχαμε καταφέρει περισσότερα.
Όπως ελέχθη, το μέλλον είναι η εφαρμογή. Το μέλλον εξαρτάται από το πώς θα αντιμετωπίσει η αγορά αυτόν τον κανονισμό. Πιστεύω ότι η αγορά θα ανταποκριθεί και θα δείξει τον δρόμο καθώς κατασκευαστές, πωλητές λιανικής και καταναλωτές θα ασκούν πιέσεις για ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις. Προσβλέπουμε στην ικανότητα ανταγωνιστικών επιχειρήσεων να προμηθεύσουν αυτά τα φιλικότερα προς το περιβάλλον προϊόντα που θέλουν οι καταναλωτές. Επίσης, θα δούμε κινήματα υπέρ των δοκιμών χωρίς τη χρήση πειραματόζωων μέσω της τριετούς ανασκόπησης που θα ξεκινήσει από τον οργανισμό.
Πλησιάζουμε τα Χριστούγεννα. Το καλύτερο δυνατό δώρο είναι ένα 2007 χωρίς REACH. Την Επιτροπή θα την απασχολήσει το θέμα, αλλά η ημερήσια διάταξή μας στο Σώμα θα είναι απαλλαγμένη από το REACH. Όλοι οι δρομείς αυτού του μαραθωνίου δικαιούνται τουλάχιστον αυτή την ανάπαυλα!
Anne Ferreira (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, ξέρουμε ότι τα χημικά προϊόντα μπορούν να είναι επικίνδυνα και να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον. Επομένως, φαινόταν ευνόητο ότι αυτό το κείμενο έπρεπε να ήταν υποδειγματικό, αφήνοντας πίσω οικονομικές πιέσεις και πολιτικούς διχασμούς. Για αυτόν τον λόγο, σήμερα, με απογοητεύει το γεγονός ότι οι πολύωρες συζητήσεις κατέληξαν σε έναν συμβιβασμό που υπολείπεται και των προσδοκιών μας και αυτού που ψηφίστηκε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. Ναι, με απογοητεύει αυτό, και αυτό που με απογοητεύει πιο συγκεκριμένα είναι το γεγονός ότι η αρχή της υποκατάστασης, όταν υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές, έχει αποδυναμωθεί από τις προτάσεις για ένα σχέδιο υποκατάστασης και μια έκθεση σχετικά με τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις που αμφότερα θα καθυστερήσουν την αντικατάσταση των επικίνδυνων ουσιών. Ελπίζω ότι ο οργανισμός θα είναι ανυποχώρητος σε αυτά τα ζητήματα.
Παρομοίως, συμφωνώ με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων. Είναι πολύ απογοητευτικό ότι η έκθεση χημικής ασφαλείας θα είναι υποχρεωτική μόνο στις περιπτώσεις που η παραγωγή υπερβαίνει τους 10 τόνους, καθώς αυτό δεν θα συμβάλει στη διαφάνεια και δεν θα επιτρέψει την υιοθέτηση σχεδίων διαχείρισης κινδύνων.
Τέλος, τα διακριτικά υπονοούμενα που διατυπώθηκαν σχετικά με τις καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες, υπονοώντας ότι είναι λιγότερο επικίνδυνες από ό,τι ίσως δείχνουν, με αφήνουν σαστισμένη. Με απογοητεύει, επίσης, το γεγονός ότι ένα μέρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας δεν θέλησε αμέσως να ανταποκριθεί στην πρόκληση της καινοτομίας και να βελτιώσει τη δημόσια εικόνα της. Λέω μέρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας επειδή ξέρω ότι ορισμένες ήδη ανέμεναν το REACH. Για αυτόν τον λόγο, σήμερα, μπορώ μόνο να ελπίζω ότι, εάν η ενοποιημένη έκδοση αυτού του κανονισμού εγκριθεί την Τετάρτη, θα εφαρμοστεί με απόλυτη αυστηρότητα και απόλυτη διαφάνεια. Θα ολοκληρώσω ευχαριστώντας τον κ. Sacconi, του οποίου το έργο δεν ήταν εύκολο.
Anne Laperrouze (ALDE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, κύριοι Επίτροποι, κύριοι εισηγητές, ακούω τους συναδέλφους βουλευτές να εκφράζουν την απογοήτευσή τους. Όμως, ο συμβιβασμός που μας κατατέθηκε αυτήν την εβδομάδα, είναι, κατά την άποψή μου, μια αποδεκτή συμφωνία καθώς επετεύχθη επί τη βάσει αμοιβαίων παραχωρήσεων. Θα ήθελα να τονίσω το έργο της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων σε αυτό το θέμα. Όσον αφορά την υποκατάσταση, αυτή έπρεπε να συμπεριληφθεί στη συζήτηση για την αδειοδότηση, καθώς είχε ως τελικό στόχο την εξάλειψη των πολύ επικίνδυνων ουσιών. Η υποχρεωτική υποκατάσταση ήταν ένας ευγενής στόχος αλλά δεν αποτελούσε ρεαλιστική λύση από τεχνική άποψη. Μπορώ να διακρίνω μία συνέπεια του συμβιβασμού που επετεύχθη εδώ: οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ανταγωνιστούν για να αναπτύξουν ουσίες με πιο ασφαλείς ιδιότητες. Αυτές που θα ανακαλύπτουν τέτοιες εναλλακτικές ουσίες θα κατέχουν συνεπώς μια πιο ευνοϊκή θέση στην αγορά και η έρευνα για εναλλακτικές ουσίες θα αποτελέσει μια πρόκληση για αυτές.
Πιστεύω ότι το άρθρο 137 του συμβιβασμού, στην αναθεώρηση, είναι σημαντικό. Είναι απαραίτητη μια εκτίμηση αυτής της γιγαντιαίας νομοθεσίας μετά τα πρώτα χρόνια. Πράγματι, θα είμαστε ήδη σε θέση να αξιολογήσουμε πόσο μακριά έχουμε φτάσει. Ταυτόχρονα, νομίζω ότι θα μας δώσει την ευκαιρία να αποσαφηνίσουμε τη διαχείριση ορισμένων προϊόντων, των οποίων οι εγγενείς ιδιότητες και χρήσεις είναι γνωστές πολύ καιρό, όπως o ασβέστης και οι μπαταρίες, σχετικά με τα οποία μόλις θεσπίσαμε νομοθεσία. Πιστεύω ότι δεν ασχοληθήκαμε επαρκώς με αυτά τα προϊόντα στο παρόν κείμενο. Το γεγονός ότι ουσίες που βρίσκονται στη φύση τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης με ουσίες πλήρως τεχνητές, με απασχολεί ιδιαίτερα.
Κάτι άλλο που με απασχολεί είναι το πώς θα εφαρμοστεί αυτή η νομοθεσία από τις ΜΜΕ. Όταν μίλησα τελευταία φορά στο Σώμα, είπα ότι θα είχαμε σημειώσει επιτυχία τη μέρα που θα θεσπίζαμε ένα σύστημα ισορροπημένο, απλό και εύκολα εφαρμόσιμο από τις επιχειρήσεις. Αμφιβάλλω για το εάν το καταφέραμε αυτό. Για αυτόν τον λόγο, θα ήθελα τα κράτη μέλη, τα συνδικάτα και οι ΜΚΟ να δημιουργήσουν ένα κλίμα που θα επιτρέψει στις ΜΜΕ να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτής της νομοθεσίας, βοηθώντας έτσι στην επίτευξη των στόχων της. Επιπλέον, δεδομένου ότι η νομοθεσία ισχύει και για τα εισαγόμενα προϊόντα, θα πρέπει να γίνει αποδεκτή και από τρίτες χώρες οι οποίες θα πρέπει να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν χημικά που δεν βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Τέλος, ελπίζω ο προσεχής γύρος διαπραγματεύσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, όπου ίσως αναμένεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα άρει τους περιορισμούς μη δασμολογικού χαρακτήρα, η ΕΕ θα προαγάγει το REACH ως νομοθεσία απαραίτητη για την επιβίωση του ανθρώπινου γένους και του φυσικού κόσμου.
Satu Hassi (Verts/ALE). – (FI) Κυρίες και κύριοι, τα συγχαρητήριά μου στον εισηγητή, κ. Sacconi, για τη μακρά και εξοντωτική αναρρίχησή του στην κορυφή του όρους. Η Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία κατέθεσε δύο διαφορετικές προτάσεις για το REACH. Η πρώτη είναι αυτή που προωθούν οι Πράσινοι στην πραγματικότητα, η δεύτερη είναι η τροπολογία που είχαμε κρυμμένη στο μανίκι μας, η οποία περιέχει τις βελτιώσεις που εγκρίθηκαν τώρα από το Συμβούλιο αλλά όχι και τα στοιχεία που ουσιαστικά την κάνουν χειρότερη και που προστέθηκαν το τελευταίο βράδυ των διαπραγματεύσεων κατόπιν αιτήματος των Συντηρητικών και παρά τις αντιρρήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. Ο εναλλακτικός συμβιβασμός μας λοιπόν είναι η κορυφή του βουνού χωρίς την ομίχλη που σκεπάζει την ικανοποίηση του κ. Sacconi.
Πριν από δύο εβδομάδες στο Συμβούλιο, η Φινλανδία κατάφερε να κάνει το πρώτο μικρό βήμα προς την κατεύθυνση της υποκατάστασης των επικίνδυνων ουσιών, όπως ζήτησε το Κοινοβούλιο, προσθέτοντας στον κατάλογο χημικών ουσιών προς υποκατάσταση χημικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις ορμόνες. Έμεινα έκπληκτη όταν το βήμα αυτό εμποδίστηκε από τους Συντηρητικούς στις χθεσινοβραδινές συνομιλίες. Επιπλέον, οι πληροφορίες για τον προσδιορισμό των χημικών ουσιών χαρακτηρίστηκαν απόρρητες ως εμπορικό μυστικό. Καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης για τη νομοθεσία περί χημικών προϊόντων, οι Συντηρητικοί ενεργούσαν σκληρά και αδίστακτα σαν παιδιά για τα θελήματα της βιομηχανίας χημικών.
Κυρίες και κύριοι, κατανοώ όλους όσοι θέλουν μια τελική απόφαση τώρα. Το περιεχόμενο της πρότασης που κατατέθηκε στο όνομά μου έχει ήδη εγκριθεί από το Συμβούλιο. Δεν περιλαμβάνει όμως τις αρνητικές τροπολογίες που έγιναν το τελευταίο βράδυ. Εσείς που ψηφίσατε ήδη υπέρ της αυστηρής διαδικασίας υποκατάστασης και θέλετε να απαλλάξετε το περιβάλλον που ζούμε από τις πλέον επικίνδυνες χημικές ουσίες, αν θέλετε να είστε συνεπείς, θα υποστηρίξετε αυτή την πρόταση και θα διαλύσετε την ομίχλη στην κορυφή του βουνού. Οι πολίτες μας θα ρωτήσουν τι κάνατε για να προστατεύσετε την υγεία τους από τις επικίνδυνες χημικές ουσίες.
Δημήτριος Παπαδημούλης (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, τις τελευταίες ημέρες το λόμπι της χημικής βιομηχανίας πανηγυρίζει. Πέτυχε τουλάχιστον το 90% των στόχων του. Έκανε το REACH αγνώριστο! Από την αρχική πρόταση της Επιτροπής έμειναν λίγα πράγματα. Έτσι οι χθεσινοί αντίπαλοι έγιναν θερμοί υποστηρικτές. Η αρχή της υποκατάστασης υπονομεύθηκε καίρια σε βάρος της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και των εργαζομένων στη χημική βιομηχανία.
Ο σημερινός συμβιβασμός αποτελεί ουσιαστική προσχώρηση των Σοσιαλιστών στις απόψεις της ευρωπαϊκής Δεξιάς και της χημικής βιομηχανίας. Βρίσκεται πολύ πίσω από την αρχική πρόταση της Επιτροπής, αλλά και από όσα ψηφίσαμε και στην πρώτη ανάγνωση και στην Επιτροπή Περιβάλλοντος.
Ειλικρινά, παρ’ ό,τι τους εκτιμώ, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί πανηγυρίζουν ο Επίτροπος κ. Δήμας και ο εισηγητής κ. Sacconi. Έως χθες άλλα υποστήριζαν και προωθούσαν.
Επίτροπε Verheugen, συγχαρητήρια! Τα καταφέρατε να σκοτώσετε το REACH.
Konrad Szymański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ο χρόνιος υποσιτισμός στον κόσμο μειώθηκε κατά 50% από το 1945, παρά τη σημαντική αύξηση του πληθυσμού. Η προσδοκώμενη μέση διάρκεια ζωής αυξήθηκε. Η ενέργεια παράγεται και καταναλώνεται πιο αποδοτικά, επιτρέποντάς μας να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Όλα αυτά οφείλονται στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και της επιστήμης τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να υποστηρίζουμε αδικαιολόγητα αυστηρούς ή δαπανηρούς κανονισμούς στην προσπάθειά μας να βρούμε καλές λύσεις για τους ανθρώπους και για το περιβάλλον.
Οι αυστηρότερες διατάξεις για την καταχώριση και την αδειοδότηση θα επιβαρύνουν τη βιομηχανία με τεράστιες δαπάνες. Αυτό συνεπάγεται μείωση των δαπανών για την καινοτομία. Λιγότερη καινοτομία θα οδηγήσει στην έκθεση ημών και των παιδιών μας σε περισσότερες επικίνδυνες ουσίες στην καθημερινή μας ζωή.
Έτσι έχουν τα πράγματα. Το υγιέστερο και καθαρότερο περιβάλλον δεν διασφαλίζεται με αυστηρές περιβαλλοντικές απαγορεύσεις και εντολές, αλλά με τεχνολογική και επιστημονική πρόοδο. Η ευρύτερα διαθέσιμη αδειοδότηση, η αξιολόγηση των κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων ως μέρος της διαδικασίας αδειοδότησης και μια πιο ευέλικτη διαδικασία είναι τα μεγάλα πλεονεκτήματα που συμβιβασμού που επετεύχθη στις 30 Νοεμβρίου. Συνεπώς, θα ψηφίσουμε υπέρ της διατήρησής του.
Vladimír Železný (IND/DEM). – (CS) Φαίνεται, λοιπόν, ότι το REACH είναι μια τελειωμένη υπόθεση. Αντί να επικεντρωθούν στην καινοτομία, οι επιχειρήσεις μας θα πρέπει τώρα να εφαρμόσουν έναν πυκνό κανονισμό 600 σελίδων. Η Ευρώπη εν γένει προχώρησε για άλλη μια φορά προς την κατεύθυνση της μειωμένης ανταγωνιστικότητας, για να μπορούμε εμείς στο Κοινοβούλιο να θρηνούμε για άλλη μια φορά για την αποτυχία της Ατζέντας της Λισαβόνας. Κάθε ανταγωνιστής από μια χώρα που δεν καλύπτεται από το γελοιωδώς ονομαζόμενο REACH θα μπορεί να ανταγωνιστεί ευκολότερα στην υπερφορτωμένη με κανονισμούς Ευρώπη. Το REACH είναι ένα δώρο προς τους ανταγωνιστές μας. Είναι επίσης ένα δώρο –και μάλιστα ακριβό– στην ΕΕ για τις μεγάλες εταιρείες και για τις μεγαλύτερες, πλουσιότερες χώρες. Μολονότι οι δαπάνες που συνεπάγεται ο κανονισμός μπορούν να αναληφθούν από τις γιγαντιαίες γερμανικές εταιρείες, θα εξαλείψουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Τσεχική Δημοκρατία, για τις οποίες οι δαπάνες θα υπερβαίνουν τον μέσο όρο των κερδών τους. Αν και οι ΜΜΕ απασχολούν περίπου το 80% του πληθυσμού, θα καταστραφούν από το REACH, ειδικά στα νέα κράτη μέλη. Το REACH θα αποτελέσει επομένως ένα πολύπλοκο όπλο στον ανταγωνιστικό αγώνα στην ΕΕ και ένα μέσο με το οποίο οι μεγάλοι και οι πλούσιοι θα καταφέρουν να επικρατήσουν έναντι των μικρών και φτωχών. Εξ ου και η ξαφνική και τόσο συγκινητική συμφωνία επί αυτού του θλιβερού κανονισμού.
Marianne Thyssen (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Επίτροποι, κύριοι εκπρόσωποι του Συμβουλίου, κυρίες και κύριοι, αν καταφέρουμε να εγκρίνουμε τον συμβιβασμό για το REACH αυτήν την εβδομάδα, αυτό το Σώμα θα αποδείξει για δεύτερη φορά κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου ότι ακούει τα παράπονα των πολιτών και ότι είναι ικανό να αναλάβει την ευθύνη του σε πολύ εκτεταμένα και πολύπλοκα τεχνικά θέματα και να βοηθήσει στην επιτυχή ολοκλήρωση αυτών των θεμάτων. Οι διαπραγματευτές είχαν ένα πολύ δύσκολο έργο να αντιμετωπίσουν και θα ήθελα να δώσω τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια για τη συμφωνία που επετεύχθη. Χαίρομαι που επετεύχθη συμφωνία στη δεύτερη ανάγνωση. Εξάλλου, είχαν ειπωθεί όλα και ήταν καιρός να ολοκληρωθεί το θέμα και να επιτραπεί σε εκείνους που πρέπει να θέσουν αυτές τις ιδέες σε εφαρμογή στον τομέα να προχωρήσουν και να το πράξουν.
Εμείς στην Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών αρνούμαστε πάντα να υποστηρίξουμε μονομερώς οποιαδήποτε ομάδα άσκησης πίεσης. Προσπαθούμε διαρκώς να επιτύχουμε μια ισορροπία – μια ισορροπία ανάμεσα στη φιλοδοξία να αυξηθεί η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, αφενός, και να διατηρηθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να αποτραπούν τα περιττά διοικητικά βάρη, αφετέρου. Κατά τη γνώμη μου, επιτελέσαμε ένα λογικό έργο ως προς αυτό. Το γεγονός ότι κανείς δεν είναι 100% ικανοποιημένος ενυπάρχει στη φύση ενός συμβιβασμού όπως αυτός.
Εκτιμώ ότι, με τη δέσμη επί της οποίας θα ψηφίσουμε την Τετάρτη, βελτιώσαμε τα προηγούμενα κείμενα που εκπονήσαμε και ψηφίσαμε κατά τη διάρκεια αυτής της νομοθετικής διαδικασίας σε πολλά διαφορετικά μέτωπα. Στον τομέα της πολιτικής αδειοδότησης, σημειώνουμε ασφαλώς πρόοδο, τόσο ως προς τους όρους χορήγησης αδειών για επικίνδυνες ουσίες όσο και ως προς τη διάρκεια αυτών των αδειών.
Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας ενισχύθηκε, στοιχείο που ήταν απαραίτητο, και οι περιττές δοκιμές σε ζώα απαγορεύθηκαν. Είμαι πεπεισμένη ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις θα ξέρουν τι να κάνουν με το συμβιβαστικό κείμενό μας, αλλά δεν είμαι βέβαιη για τις μικρές και, ως προς αυτό το θέμα, εμείς στην Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος βασιζόμαστε στα μέτρα εφαρμογής και στα αναγκαία συνοδευτικά μέτρα. Αν η Επιτροπή κρύβει κάτι στο μανίκι της ως προς το θέμα αυτό, θα ήθελα να το μάθω σύντομα.
Έχοντας συνεκτιμήσει όλους τους παράγοντες, θα εγκρίνουμε τη δέσμη, διότι ξέρουμε ότι σε 11 χρόνια, θα έχουμε μια δραστικά ανανεωμένη πολιτική για τις χημικές ουσίες και θα την έχουμε καταστήσει διαφανή. Οι Ευρωπαίοι θα ζουν με λιγότερους κινδύνους για την υγεία και βασιζόμαστε στο γεγονός ότι η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας δεν θα μειωθεί αλλά αντίθετα θα ενισχυθεί. Φυσικά, οι εταιρείες πληρώνουν ένα τίμημα διόλου ευκαταφρόνητο. Οι περισσότεροι άνθρωποι στην κοινωνία, ωστόσο, ζητούν περισσότερη πληροφόρηση σχετικά με την υγεία και περισσότερη προστασία της υγείας και αυτό είναι κάτι που θα αυξηθεί στο μέλλον.
Εν καιρώ, μια επισήμανση «REACH tested» (δοκιμασμένο βάσει REACH) μπορεί να αποτελέσει εμπορικό πλεονέκτημα αντί για οικονομικό μειονέκτημα και, όπως έχει ειπωθεί εδώ ξανά, η νομοθεσία μας θα αποτελέσει πρότυπο σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρέπει εν πάση περιπτώσει να στρωθούμε στη δουλειά, ξεκινώντας, μεταξύ άλλων, κατάλληλες εκστρατείες ενημέρωσης που θα απευθύνονται στους καταναλωτές.
Dorette Corbey (PSE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια και χιλιάδες τροπολογίες, το REACH είναι επιτέλους πραγματικότητα. Τα εύσημα ανήκουν, φυσικά, στον εισηγητή μας, κ. Sacconi, ο οποίος κατάφερε να φέρει όλη αυτή την προσπάθεια εις πέρας. Το αποτέλεσμα μας κάνει υπερήφανους.
Η αντικατάσταση έγινε ένας από τους στόχους του REACH. Το REACH δεν σχετίζεται μόνο με τη γνώση χιλιάδων χημικών ουσιών, αλλά και με την αντικατάσταση 2 500 επικίνδυνων ουσιών. Είναι καιρός να απαγορευθούν επιτέλους οι επικίνδυνες ουσίες, για τις οποίες υπάρχει μεγάλη ανησυχία. Η αύξηση του αριθμού των ασθενών με καρκίνο, των αλλεργιών και των προβλημάτων γονιμότητας σε ανθρώπους και ζώα σχετίζεται με επικίνδυνες ουσίες. Η μεγάλη πλειονότητα των ατόμων που εργάζονται στη βιομηχανία χημικών προϊόντων κάνουν ό,τι μπορούν για να αποδίδεται μέγιστη προσοχή στον χειρισμό επικίνδυνων ουσιών, αλλά δυστυχώς δεν εξυπακούεται ότι θα το κάνουν όλοι.
Φυσικά, κατανοώ την άποψη της βιομηχανίας ότι η αντικατάσταση δεν μπορεί να γίνει εν μία νυκτί. Είναι θετικό το γεγονός ότι η νέα συμφωνία επιτρέπει λίγη περισσότερη ευελιξία. Τώρα εξετάζεται κατά περίπτωση η διάρκεια ισχύος μιας άδειας για μια επικίνδυνη ουσία. Αυτό αποτελεί πρόοδο για τους παραγωγούς. Πρέπει να εκπονηθεί ένα σχέδιο μελέτης προκειμένου να αναπτυχθούν ασφαλείς εναλλακτικές ουσίες που θα ωφελήσουν το περιβάλλον αλλά και την καινοτομία. Θα αποτελέσει τεράστια πρόκληση, τα προσεχή έτη, η εξάλειψη των πλέον επικίνδυνων ουσιών από τη διαδικασία παραγωγής και από τα προϊόντα.
Το REACH οδήγησε σε αυτήν την καινοτομία που ευνοεί τόσο την ανταγωνιστικότητα όσο και το περιβάλλον. Όλα, φυσικά, εξαρτώνται τώρα από την αποτελεσματική εφαρμογή και αυτό που έχει σημασία είναι να διασφαλιστεί ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα μπορέσουν να αποτελέσουν μέρος της αλλαγής.
Μια πρώτη αναθεώρηση προγραμματίστηκε σε επτά έτη, οπότε και θα μπορέσουμε να εξετάσουμε αν θα εξακολουθεί να είναι εφικτή η συμπερίληψη περισσότερων ουσιών στο πεδίο εφαρμογής του REACH και αν οι ουσίες που προκαλούν ορμονική απορρύθμιση μπορούν να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής των καθεστώτων αντικατάστασης. Τότε, ελπίζουμε, ότι το καθήκον της μέριμνας θα τύχει της απαραίτητης προσοχής και το καθήκον της πληροφόρησης των εργαζομένων και των καταναλωτών θα μπορέσει να βελτιωθεί περαιτέρω. Μέχρι τότε, αυτό είναι το μέσο με το οποίο θα πρέπει να εργαστούμε και πιστεύω ότι επετεύχθη ένας άριστος συμβιβασμός.
Marie Anne Isler Béguin (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, με το REACH, όλοι εμείς, συμπεριλαμβανομένου του κ. Sacconi, του εισηγητή μας, είχαμε μεγάλες ελπίδες ότι το περιβάλλον μας θα απαλλασσόταν από τις ενοχλητικές, βιοσυσσωρευτικές και τοξικές χημικές ουσίες που δηλητηριάζουν την υγεία μας και το φυσικό μας περιβάλλον. Το σχέδιο για τον έλεγχο των χημικών ουσιών αφύπνισε τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνειδήσεις στην Ευρώπη, ακόμη και πέρα από τα σύνορά μας. Κατά συνέπεια, ο τεράστιος διάλογος με την κοινωνία των πολιτών –συνδικάτα, ΜΚΟ, επιχειρήσεις και κατασκευαστές– θα είχε επιφέρει κάποια συμφωνία για την ανάγκη βελτίωσης της δημόσιας υγείας και της ποιότητας του περιβάλλοντος και της παροχής πληροφοριών στο κοινό και τους εργαζόμενους για τα χημικά προϊόντα που μας περιβάλλουν.
Δυστυχώς, παρά ένα ενθαρρυντικό μήνυμα από την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, ο σημερινός συμβιβασμός θα αποδυναμώσει το REACH. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε στους συμπολίτες μας ότι δεν θα καταστήσουμε τις εταιρείες υπεύθυνες για τη διασπορά τοξικών ουσιών, αλλά ότι θα είναι οι καταναλωτές και οι εργαζόμενοι, οι οποίοι χειρίζονται επικίνδυνες ουσίες, εκείνοι που θα φέρουν αυτήν την ευθύνη; Πώς υποτίθεται ότι θα εξηγήσουμε ότι το Σώμα υπερασπίζεται την υποκατάσταση των καρκινογόνων και μεταλλαξιογόνων μορίων και των ουσιών που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές, αλλά δεν την καθιστά συστηματική απαίτηση; Και τι υποτίθεται ότι θα πούμε για την έλλειψη διαφάνειας σχετικά με την ενημέρωση για τις πιο επικίνδυνες ουσίες; Το θεωρούμε απαράδεκτο και ακατανόητο. Ακόμη και εάν πολλές μικρομεσαίες βιομηχανίες και επιχειρήσεις ανέλαβαν την προστιθέμενη αξία των οικολογικών χημικών, τα μεγαθήρια της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας αρνούνται να προχωρήσουν σε αλλαγές. Εξακολοθούν να επηρεάζουν το έργο μας παρά το οικονομικό κόστος για το υγειονομικό μας σύστημα από την αύξηση των παθολογιών, το οποίο ο κ. Nassauer, συμπτωματικά, παραβλέπει.
Φέρουμε μεγάλη ευθύνη σήμερα και πρέπει να ψηφίσουμε ανάλογα. Οι τροπολογίες των Πρασίνων θα ενισχύσουν το REACH, προσδίδοντάς του νόημα και εμποδίζοντας την επ’ αόριστον καθυστέρηση της υποκατάστασης των πιο επικίνδυνων ουσιών. Ο κ. Sacconi το αναγνωρίζει αυτό. Τέλος, θα πω ότι αυτός ο συμβιβασμός είναι ένα μεγάλο βήμα για τη χημική βιομηχανία αλλά θα εξακολουθήσει να αποτελεί υποχώρηση για το Κοινοβούλιό μας.
Bairbre de Brún (GUE/NGL). –
(Η ομιλήτρια μιλά στα ιρλανδικά)
(EN) Ο αρχικός στόχος της οδηγίας REACH ήταν να παρασχεθεί κατάλληλη προστασία για τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον, διατηρώντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Είναι εξαιρετικά λυπηρό το γεγονός ότι η χημική βιομηχανία πέτυχε να πείσει τόσους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι τα πιο υψηλά πρότυπα ασφαλείας δεν είναι απαραίτητα. Το REACH έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι αποδεκτές οι παρούσες προτάσεις που έχουν υποβληθεί. Όταν υπάρχουν ασφαλέστερα υποκατάστατα για χημικές ουσίες πολύ υψηλού κινδύνου, οι ασφαλέστερες ουσίες επιβάλλεται να χρησιμοποιούνται αντί των πιο επιβλαβών χημικών ουσιών, τις οποίες πρέπει να αντικαθιστούν πλήρως. Δεν αρκεί να γίνεται λόγος για σχέδια υποκατάστασης και επαρκείς ελέγχους. Ομοίως, οι κατασκευαστές επιβάλλεται να λειτουργούν με διαφάνεια και με ειλικρίνεια για τις ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα τους.
(Η ομιλήτρια μιλά στα ιρλανδικά)
Πρόεδρος. – Πρόσεξα ότι ορισμένοι συνάδελφοι επισήμαναν ότι δεν υπήρχε μετάφραση. Δεν ήταν λάθος των διερμηνέων μας. Στις παρεμβάσεις της η κ. de Brún χρησιμοποιεί συνήθως την Ιρλανδική, η οποία δεν είναι ακόμη επίσημη γλώσσα στο Σώμα. Η κατάσταση θα αλλάξει το προσεχές έτος.
Γεώργιος Καρατζαφέρης (IND/DEM). – Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ τους δύο Επιτρόπους καθώς και το Κοινοβούλιο, που κατόρθωσαν ένα εκπληκτικό ρεκόρ: μάζεψαν εδώ, με αυτήν την έκθεση –το νομοσχέδιο δηλαδή– τους περισσότερους λομπίστες από κάθε άλλη φορά.
Μου έλεγε ένας δημοσιογράφος εδώ, έξω από την αίθουσα, ότι τόσοι λομπίστες δεν έχουν ξαναμαζευτεί στο Στρασβούργο. Εγώ λοιπόν με την ψήφο μου δεν πρόκειται να δώσω βοήθεια σε αυτούς τους λομπίστες. Την Τετάρτη το βράδυ ετοιμάζουν πάρτι μετά την ψηφοφορία. Αυτή είναι η πραγματικότητα! Μπορούμε να δεχθούμε λοιπόν σαν πραγματικότητα αυτό το προϊόν των λομπιστών, το οποίο εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντά τους; Και, αν το δούμε επί της ουσίας, ποιος κερδίζει; Κερδίζουν μόνο οι μεγάλες βιομηχανίες των μεγάλων κρατών. Μπορεί να ανταποκριθεί η Ελλάδα ή η Τσεχία στους όρους που μεθοδεύει αυτό το νομοσχέδιο;
Έχω ανησυχήσει πολύ, κύριε Πρόεδρε, από την επιστολή που έστειλε ο κ. Verheugen πριν από 25 ημέρες στον κ. Barroso, με την οποία έμπαινε στα χωράφια του κ. Δήμα. Από τότε ήμουν υποψιασμένος ότι αυτό το πράγμα δεν θα αντέχει σε σοβαρή κριτική. Και δεν αντέχει!
Werner Langen (PPE-DE). – (DE) Όποιος θυμάται τη 13η Φεβρουαρίου 2001, όταν οι Επίτροποι Wallström και Liikanen παρουσίασαν τη Λευκή Βίβλο, αντιλαμβάνεται πόσο πολύ έχουμε προχωρήσει μέχρι σήμερα. Θα ήθελα να εκφράσω τις ιδιαίτερες ευχαριστίες μου στους δύο Επιτρόπους, διότι επικεντρώθηκαν κυρίως στις θέσεις εργασίας μας και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας κατά τη διάρκεια της θητείας τους και στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους. Θεωρούσα πάντοτε δεδομένο ότι και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου δεσμευόταν σε μεγάλο βαθμό από την κοινή θέση. Ο κ. Sacconi έκανε εξαιρετική δουλειά, αλλά ακούγοντας τις ομιλίες σε αυτό το Σώμα, θα μπορούσε κάλλιστα να σκεφθεί κάποιος ότι η κομουνιστική Ομάδα και η Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία έχουν την πλειοψηφία. Τι ανοησία· δεν διαθέτουν ούτε καν εκατό ψήφους στο Κοινοβούλιο. Γι’ αυτό, αυτός ο συμβιβασμός, ο οποίος απολαμβάνει την υποστήριξη αρκετών Ομάδων, είναι καλός – μολονότι δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες μου από κάθε άποψη.
Στους Επιτρόπους κ. Verheugen και κ. Δήμα, θα ήθελα να επισημάνω ότι είναι σημαντικό η εφαρμογή αυτού του κανονισμού να μην μεταμορφωθεί σε ένα τεράστιο γραφειοκρατικό τέρας, αλλά αντ’ αυτού να αποτελέσει πραγματικά παράδειγμα βελτίωσης της νομοθεσίας. Η ευκολία χειρισμού είναι σημαντική γι’ αυτόν τον σκοπό, όπως επεσήμανε ήδη η κ. Roth-Behrendt.
Εάν αναρωτηθούμε σήμερα για το τι δεν καταφέραμε, θα έλεγα ότι το ζήτημα του πώς θα διαχειριστούμε αυτές τις ουσίες σε εισαγόμενα προϊόντα είναι το πιο δύσκολο. Ουδείς έχει βρει λύση σε αυτό το ζήτημα. Σε τι χρησιμεύει άραγε μια εξαιρετικά αυστηρή νομοθεσία, εάν οι ουσίες εισέρχονται στην ΕΕ με τα εισαγόμενα προϊόντα και οι επιχειρήσεις μετεγκαθίστανται εκτός ΕΕ; Ο συμβιβασμός είναι υπεύθυνος, λόγω του τρόπου με τον οποίο επιτεύχθηκε. Δεν ήταν απαραίτητες όλες οι δοκιμές για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και θα ήταν πιο χρήσιμο να απλοποιηθεί το σύστημα με τον καθορισμό κατηγοριών έκθεσης και χρήσης. Είναι λυπηρό ότι αυτό δεν κατέστη δυνατόν. Παρόλα αυτά, οφείλουμε να υποστηρίξουμε αυτόν τον συμβιβασμό και ελπίζω ότι αυτή η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις χημικές ουσίες θα αποτελέσει οδηγό για τη νομοθεσία για τις χημικές ουσίες παγκοσμίως. Αυτή είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Εάν επιτύχουμε, θα διασφαλίσουμε τις θέσεις εργασίας στην ΕΕ και θα βελτιώσουμε αντί να αποδυναμώσουμε την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας.
Gyula Hegyi (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, πρώτα από όλα θέλω να αποδώσω εύσημα στον κ. Sacconi, ο οποίος έβαλε τα δυνατά του για την εκπόνηση αυτής της καλής νομοθεσίας. Άρχισα να παρακολουθώ τη συζήτηση για το REACH ως παρατηρητής πριν από τρία χρόνια. Είναι παραπάνω από ενθαρρυντικό να βλέπω ότι καταλήξαμε σε ένα αποδεκτό αποτέλεσμα σε αυτή τη μακρά διαδικασία. Προερχόμενος από ένα νέο κράτος μέλος, είμαι ικανοποιημένος που βλέπω ότι οι τροπολογίες μου έχουν ενσωματωθεί στο κείμενο. Η ουγγροβρετανική πρωτοβουλία πρέπει, επίσης, να αναφερθεί ως μια σχετική επιτυχία των συμπατριωτών μου.
Ας ελπίσουμε ότι το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα εγκρίνουν την τελική εκδοχή τον Δεκέμβριο, αν και αυτό δεν αποτελεί τη λήξη της διαδικασίας. Σε επτά χρόνια το νομικό καθεστώς θα επανεξεταστεί. Θα είναι μια καλή ευκαιρία να συμπεριλάβουμε στην έκθεση χημικής ασφαλείας τις ουσίες της κλίμακας 1-10 τόνων προκειμένου να διασφαλίσουμε την ασφαλή χρήση τέτοιων ουσιών, όπως είχαμε προτείνει νωρίτερα εγώ και άλλοι σοσιαλιστές συνάδελφοι.
Miloslav Ransdorf (GUE/NGL). – (CS) Ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας, Viktor Chernomyrdin, είπε κάποτε: «Θέλαμε να το κάνουμε καλύτερο αλλά έγινε το ίδιο όπως πάντα». Αυτό ακριβώς συμβαίνει εδώ. Αυτοί οι κανόνες, οι οποίοι υπό την τρέχουσα μορφή τους λειτουργούν κατά της στρατηγικής της Λισαβόνας και υπέρ των μεγάλων εταιρειών που τους δέχθηκαν ελπίζοντας στην κυριαρχία της αγοράς, βλάπτουν τις ΜΜΕ. Επιπλέον, η αρχή της ανταλλαγής δεδομένων, που αποτελεί θετικό στοιχείο, περιορίζεται από το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως κύρωση σε αυτόν τον τομέα. Οι κανόνες θα απειλήσουν τις θέσεις εργασίας σε χώρες όπως η δική μου και θα έχουν έμμεσες επιπτώσεις σε άλλους τομείς. Πιστεύω ότι υπάρχουν ορισμένοι στην Αίθουσα που θα είναι ικανοποιημένοι με αυτούς τους κανόνες.
Ο Aldous Huxley είπε κάποτε ότι η ευτυχία είναι σαν την κοκαΐνη – κάτι που παίρνεις ως υποπροϊόν της διαδικασίας δημιουργίας κάποιου άλλου πράγματος. Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και σε αυτή την περίπτωση, υπό την έννοια ότι ενώ η Ομάδα μας, όπως είπε ο κ. Langen, φαίνεται ότι έχει πλειοψηφία, θα χρειαστούν λίγοι ακόμα κανόνες τέτοιου είδους για να επιτύχουμε πραγματικά πλειοψηφία.
Godfrey Bloom (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, ασχολούμαστε, λοιπόν, και πάλι με αυτό. Κατά την άποψή μου, ο κ. Saconni μάλλον δεν κτίζει ένα βουνό αλλά σκάβει έναν μεγάλο λάκκο. Ας μου επιτραπεί να πω αυτή την εορταστική περίοδο ότι ελπίζω ότι αναμιγνύει τα μαρτίνι του με τον ίδιο ενθουσιασμό που αναμιγνύει τις μεταφορές του. Ό,τι και να λέει, μιλάμε για τη νομοθετική ρύθμιση περισσότερων από 30 000 ουσιών, υπό την αστυνόμευση μιας ακόμη στρατιάς ξιπασμένων ελεγκτών που ήδη απομυζούν τον υπερφορολογούμενο και υπερελεγχόμενο φορολογούμενο.
Το εύρος του κανονισμού σίγουρα θα αποσπάσει την προσοχή μας από σχετικά λίγες ουσίες για τις οποίες απαιτείται σοβαρή δράση. Όμως, εμείς οι Βρετανοί βλέπουμε σε αυτή την οδηγία την προώθηση της κατάργησης του τεκμηρίου αθωότητας, χωρίς αποζημίωση για τις ζημίες των βρετανικών επιχειρήσεων, για να μην αναφέρω τη φρικτή διεξαγωγή πειραμάτων σε εκατομμύρια ζώα, όσο και αν προσπαθείτε να πείσετε τον εαυτό σας περί του αντιθέτου.
Οπωσδήποτε εκλιπαρώ τους βρετανούς φεντεραλιστές συναδέλφους μου, που όλοι τους στηρίζουν αυτή την άκριτη νομοθεσία, για μία φορά τουλάχιστον να κινητοποιηθούν και να αγωνιστούν υπέρ του εθνικού μας αστικού δικαίου και κατά του σοβιετισμού αυτού εδώ του μέρους. Όλοι ξέρουμε τις επιπτώσεις του ρωσικού σοβιετισμού στο ρωσικό και το παγκόσμιο περιβάλλον.
Bogusław Sonik (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, οι χημικές ουσίες είναι μέρος του περιβάλλοντός μας και μπορούν να βρεθούν παντού γύρω μας. Η ραγδαία βιομηχανική ανάπτυξη τον 20ό αιώνα συνεπάγεται, ωστόσο, ότι η καθημερινή χρήση αυτών των ουσιών δεν αποτελεί μόνον αναγκαιότητα αλλά και ευχαρίστηση. Παρά ταύτα, πολλές από αυτές τις ουσίες δεν βελτιώνουν πραγματικά την ποιότητα της ζωής μας, διότι είναι επικίνδυνες και επιβλαβείς για την υγεία μας.
Είναι δύσκολο να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς χημικές ουσίες. Γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να επιμείνουμε για μεγαλύτερη διαφάνεια και πληροφόρηση σχετικά με τις ουσίες, τις οποίες περιέχουν τα προϊόντα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι. Το σύστημα REACH θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή της πρόληψης και της προφύλαξης. Η ανάγκη διαβεβαίωσης του καταναλωτή ότι ένα συγκεκριμένο προϊόν δεν είναι επιβλαβές πρέπει να είναι κεντρική στη νέα νομοθεσία και η ευθύνη για την παροχή αυτής της διαβεβαίωσης πρέπει να εναπόκειται στη βιομηχανία.
Κάθε παραγωγός που θέλει να διαθέσει ένα νέο προϊόν στην αγορά ή να διατηρήσει ένα υπάρχον δικαίωμα εκμετάλλευσης πρέπει να μπορεί να αποδείξει ότι τα προϊόντα για τα οποία είναι υπεύθυνος είναι ασφαλή για τους ανθρώπους και το περιβάλλον.
Ο συμβιβασμός που επετεύχθη καταφέρνει σε μεγάλο βαθμό να ανταποκριθεί σε αυτές τις προσδοκίες και κατά συνέπεια αξίζει την υποστήριξή μας. Εντούτοις, όπως όλοι οι συμβιβασμοί, δημιουργεί κάποιους λόγους ανησυχίας. Συγκεκριμένα, έχω επιφυλάξεις σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς αυτό θα αποδυναμώσει σημαντικά τη θέση περίπου 20 000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι προσπάθειες να επεκταθεί η περίοδος προστασίας με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, αρχικά σε 15 έτη και τελικά σε 12, είναι επιζήμιες για την καινοτομία καθώς ενισχύουν την οικονομική κυριαρχία των πλούσιων εταιρειών. Όσο μεγαλύτερες είναι οι περίοδοι προστασίας, τόσο λιγότερη θα είναι η πίεση που θα αισθάνονται οι εταιρείες για να αναζητήσουν νέες λύσεις και να αναλάβουν νέα έρευνα.
Εν κατακλείδι, παρά τα πολλά θετικά στοιχεία του που αφορούν κυρίως τα θέματα υγείας, ο κανονισμός REACH δεν αντιμετωπίζει τις οικονομικές οντότητες σε ισότιμη βάση. Παρά ταύτα, αυτός ο συμβιβασμός αξίζει την υποστήριξή μας.
Åsa Westlund (PSE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, θέλω ξεκινώντας να ευχαριστήσω τον εισηγητή μας και συνάδελφό μου, κ. Sacconi. Νομίζω ότι του προκάλεσα ορισμένα προβλήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ζητώντας διαρκώς περισσότερα: περισσότερη υποκατάσταση, περισσότερη πληροφόρηση, την καταχώριση μεγαλύτερου αριθμού χημικών ουσιών και περισσότερα δελτία που εγγυώνται την ασφάλεια των χημικών προϊόντων. Guido, σ’ ευχαριστώ για το έργο που επιτέλεσες και για το γεγονός ότι δεν έχανες την αίσθηση του χιούμορ σου κάθε φορά που προέβαλα απαιτήσεις. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω όλους εκείνους με τους οποίους συνεργάστηκα στην πορεία των εργασιών για το REACH. Μαζί, εργαστήκαμε σκληρά για να επιτύχουμε ένα τόσο ισχυρό REACH.
Ωστόσο, υπάρχει μια εξαιρετικά έντονη αντίθεση, ειδικά από την πολιτική Δεξιά εδώ στο Σώμα και από τη βιομηχανία χημικών προϊόντων. Ο συμβιβασμός που επετεύχθη τώρα πρέπει να κριθεί ως επιτυχής υπό το πρίσμα αυτής της έντονης αντίθεσης, παρά το γεγονός ότι δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που πιστεύω ότι θα έπρεπε πραγματικά να υπάρχουν όσον αφορά την υποκατάσταση και την πληροφόρηση. Και αυτό γιατί η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, κυρίες και κύριοι. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Το θέμα είναι να επιτύχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα και αυτό ακριβώς κάνουμε μέσω του υπό συζήτηση συμβιβασμού. Είναι το καλύτερο που μπορούμε να επιτύχουμε και συνεπάγεται πολύ καλύτερους κανόνες από τους κανόνες που διέπουν τις χημικές ουσίες που ισχύουν στη Σουηδία και στην ΕΕ επί του παρόντος.
Το REACH εναποθέτει την ευθύνη για τη δοκιμή των χημικών ουσιών στους εισαγωγείς και στους παραγωγούς. Θα αποκτήσουμε περισσότερες γνώσεις και πληροφορίες σχετικά με τις χημικές ουσίες και η συμμόρφωση με την έκκληση για αντικατάσταση των επικίνδυνων ουσιών θα βελτιώσει την τρέχουσα κατάσταση. Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδεικνύει ότι θα επιτύχουμε ένα ισχυρότερο REACH καθυστερώντας τη διαδικασία. Το γεγονός ότι η Γερμανία θα αναλάβει την Προεδρία μετά την Πρωτοχρονιά και ότι η γερμανική κυβέρνηση, η οποία υποστηρίζεται θερμά από τη γερμανική βιομηχανία χημικών προϊόντων, είναι ο μεγάλος αντίπαλος ενός ισχυρού REACH αποτελεί άλλον έναν λόγο για να αποφύγουμε την καθυστέρηση. Εμείς οι σουηδοί Σοσιαλδημοκράτες θα αποδεχθούμε το μερίδιο της ευθύνης μας αύριο και θα ψηφίσουμε υπέρ του συμβιβασμού. Καταφέραμε όσο περισσότερα μπορούσαμε και δεν πρέπει να θέσουμε σε κίνδυνο αυτά που επιτύχαμε καθυστερώντας τη διαδικασία. Ωστόσο, σε επτά χρόνια, όταν το REACH θα έχει τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε και να απαιτήσουμε την περαιτέρω αυστηροποίησή του.
Jens-Peter Bonde (IND/DEM). – (DA) Κύριε Πρόεδρε, η μεταρρύθμιση στον τομέα των χημικών ουσιών σχεδιάστηκε έχοντας κατά νου την πλήρη εναρμόνιση, η οποία απαγορεύει στα κράτη μέλη να εισαγάγουν καλύτερη προστασία για την υγεία των ανθρώπων και για το περιβάλλον. Τριάντα οκτώ βουλευτές κατέθεσαν τροπολογίες που ζητούν αντ’ αυτού να προταθεί μια ελάχιστη οδηγία ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να παράσχουν στους πολίτες την καλύτερη προστασία που μπορεί να επιθυμούν οι ψηφοφόροι. Ζητήσαμε τη διεξαγωγή ψηφοφορίας με ονομαστική κλήση για να δούμε ποιοι αναλαμβάνουν την ευθύνη, για παράδειγμα, για τα αυξημένα περιστατικά καρκίνου και αλλεργιών.
Τώρα έχουμε στη Δανία έναν κατάλογο 150 ανεπιθύμητων ουσιών. Πρόκειται για ουσίες με επιβλαβείς επιπτώσεις για την υγεία και το περιβάλλον και αυτός ο κατάλογος είναι απίθανο να διατηρηθεί σε ένα σύστημα που βασίζεται στην πλήρη εναρμόνιση. Η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των ανθρώπων αντιμετωπίζεται ως στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Το REACH μάς εμποδίζει όχι μόνο να απαγορεύσουμε τις επικίνδυνες ουσίες, αλλά και να προειδοποιήσουμε για τη χρήση τους και το REACH θα οδηγήσει σε περαιτέρω πειράματα σε ζώα για ουσίες που ήδη γνωρίζουμε ότι είναι επικίνδυνες ή περιττές. Το κείμενο επί του οποίου θα ψηφίσουμε την Πέμπτη, λοιπόν, είναι μια μεταρρύθμιση που περιλαμβάνει και τη θανάτωση ζώων. Ο συμβιβασμός μπορεί να υποστηριχθεί μόνον αν οι κανόνες του είναι οι ελάχιστοι. Όπως εκφράζεται με όρους πλήρους εναρμόνισης, η πρόταση είναι υπερβολικά αδύναμη για εμάς.
Avril Doyle (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Πρέπει να στηρίξουμε την παρούσα συμβιβαστική δέσμη, στην οποία καταλήξαμε μετά από σκληρές προσπάθειες και η οποία πρέπει να υποβληθεί σε απροκατάληπτη και πολύ ειλικρινή αξιολόγηση στο στάδιο της επταετούς αναθεώρησης. Μετά από τρεισήμισι χρόνια, 700 σελίδες σχεδίων προτάσεων και χιλιάδες τροπολογίες, δεν θα ήταν ποτέ εύκολο, με ένα τόσο περίπλοκο νομοθετικό κείμενο, να βρούμε τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στους στόχους για την υγεία και το περιβάλλον, διατηρώντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο για τις χημικές ουσίες είναι πολύ περίπλοκο και αναποτελεσματικό, καθώς αποτελείται από 40 διαφορετικές οδηγίες οι οποίες στον έναν ή τον άλλο βαθμό είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους. Δείτε την οδύσσεια της ανάλυσης των κινδύνων του ψευδαργύρου που έχει κρατήσει 15 χρόνια, μέχρι στιγμής, και ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί. Το REACH θα εκλογικεύσει αυτό το σύστημα και θα καταχωρίζει, θα αξιολογεί και θα αδειοδοτεί χημικές ουσίες οι οποίες ποτέ πριν δεν είχαν δοκιμαστεί για τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία.
Καθώς η νομοθετική συζήτηση πλησιάζει στο τέλος της, οι σοβαρές προκλήσεις της εφαρμογής του REACH και της σύστασης του οργανισμού μόλις άρχισαν. Όταν τεθεί σε ισχύ το προσεχές έτος, οι εταιρείες θα επωμισθούν νέες και, σε πολλές περιπτώσεις, επαχθείς ευθύνες σχετικά με τις ουσίες που θα παρασκευάζουν, θα εισάγουν, θα διανέμουν ή θα χρησιμοποιούν. Αυτό θα αποτελέσει ιδιαίτερη πρόκληση για τις εταιρείες που δεν διαθέτουν ήδη την πείρα ώστε να ασχοληθούν με τη νομοθεσία σχετικά με τις χημικές ουσίες, ιδιαίτερα οι μεταγενέστεροι χρήστες χημικών ουσιών και οι χιλιάδες ΜΜΕ που θα κληθούν να ζήσουν και να επιβιώσουν, Επίτροπε Verheugen –αλλά θα προσέθετα σε αυτά και το «να αναπτυχθούν»– υπό το καθεστώς του REACH.
Όμως, η Επιτροπή, οι αρμόδιες αρχές και τα κράτη μέλη, ο οργανισμός και εμείς εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούμαστε να συμβάλουμε στο να διασφαλιστεί ότι το REACH θα εφαρμοστεί ομαλά και αποτελεσματικά. Η Επιτροπή ακόμη αναπτύσσει τεχνική καθοδήγηση και ειδικά εργαλεία της τεχνολογίας της πληροφορίας που θα επιτρέψουν στη βιομηχανία και τις αρχές να εφαρμόσουν τη νομοθεσία από την πρώτη κιόλας στιγμή. Πρέπει να συστηθούν εθνικές γραμμές βοήθειας είτε μόνον από τις αρμόδιες αρχές είτε σε συνεργασία με τη βιομηχανία. Αυτά τα προπαρασκευαστικά μέσα πρέπει να υπάρχουν πολύ πριν από την προθεσμία εφαρμογής του REACH, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι όλες οι απαραίτητες υποδομές στήριξης θα είναι πλήρως λειτουργικές. Συμφωνώ ότι αυτή η οδηγία REACH θα έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στις προδιαγραφές παγκοσμίως. Ευχαριστώ όλες και όλους τους εμπλεκόμενους.
Karin Scheele (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να απευθύνω τις θερμότερες ευχαριστίες μου στον κ. Sacconi για την εξαίρετη εργασία του. Αναμφίβολα, το REACH είναι με διαφορά η πιο δύσκολη υπόθεση αυτής της νομοθετικής περιόδου. Είμαι πεπεισμένη ότι ο εισηγητής μας πέτυχε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και την Επιτροπή. Επίσης, οι διαπραγματεύσεις εντός του Κοινοβουλίου ήταν επίσης ένα πολύ δύσκολο έργο. Όποιος άκουσε προσεκτικά, θα παρατήρησε ότι σχεδόν καμία από τις πολιτικές Ομάδες δεν έχει την ίδια γνώμη στις τάξεις της ούτε εκπροσωπεί μια σαφή γραμμή. Κάποιος μπορεί να πει, από την κριτική που εκφράστηκε, πόσο δύσκολη πρέπει να ήταν η επίτευξη ενός συμβιβασμού ακόμα και μέσα στο ίδιο το Κοινοβούλιο.
Όπως ο κ. Sacconi και πολλοί άλλοι βουλευτές αυτού του Σώματος, υποστήριζα ανέκαθεν την ισχυρή προστασία των εργαζομένων καθώς επίσης και την ισχυρή προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών. Θα προτιμούσα έναν αυστηρότερο συμβιβασμό – συμπτωματικά είχα προβεί στην ίδια παρατήρηση μετά την πρώτη ανάγνωση και κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην πρώτη ανάγνωση. Τώρα όμως πρέπει να αποφασίσουμε, εάν θα εγκρίνουμε τον συμβιβασμό –όπως θα πράξουμε η Ομάδα μου και εγώ προσωπικά– ή θα υιοθετήσουμε την κοινή θέση. Δεν πιστεύω ότι οι τροπολογίες που κατατέθηκαν με σκοπό την ενίσχυση της κοινής θέσης έχουν κάποια πιθανότητα να επιτύχουν ειδική πλειοψηφία. Ξεκινήσαμε ήδη μια προσπάθεια να αποστασιοποιηθούμε από τον συμβιβασμό του κ. Sacconi επανερχόμενοι στην πρώτη ανάγνωση, αλλά δεν επιτύχαμε ούτε καν μια απλή πλειοψηφία.
Εξετάζοντας τις θέσεις αρκετών κρατών μελών, αναρωτιέμαι τι περιμένουν όλοι εκείνοι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ισχυρίζονται ότι αυτός ο συμβιβασμός είναι ένα δώρο προς τη γερμανική χημική βιομηχανία. Εάν κοιτάξουμε ποια παράταξη συγκαταλέγεται στην πλειοψηφία στο Συμβούλιο και λάβουμε υπόψη ότι η Γερμανία από την 1η Ιανουαρίου 2007 θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου, αναρωτιέμαι ποιες προσδοκίες θα μπορούσαμε να έχουμε, εάν έχουμε κάποιες, για μια διαμεσολάβηση υπό την καθοδήγηση της γερμανικής Προεδρίας του Συμβουλίου. Θα ήθελα και πάλι να συγχαρώ τον εισηγητή και το Κοινοβούλιο για αυτό το αποτέλεσμα· πιστεύω, άλλωστε, ότι αυτός ο συμβιβασμός είναι ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Αντώνιος Τρακατέλλης (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, ύστερα από αρκετά χρόνια διαδικασιών και διαπραγματεύσεων είμαστε επιτέλους πολύ κοντά στην υιοθέτηση ενός κανονισμού για τα χημικά.
Βέβαια ο κανονισμός δεν είναι ο τέλειος, είναι όμως πολύ καλός. Και μπορεί μελλοντικά να βελτιωθεί, όπως αυτό έχει γίνει με πάρα πολλές κοινοτικές οδηγίες και κανονισμούς. Θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Sacconi, διότι στην ουσία ο κανονισμός προβλέπει την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, και την προβλέπει με μία χρονική αύξηση, φαντάζομαι δε ότι μακροπρόθεσμα όλες οι ουσίες οι οποίες προκαλούν την ανησυχία των περισσότερων συναδέλφων που ακούμε σήμερα στο βάθος του χρόνου θα αντικατασταθούν.
Είναι πολύ καλό το ότι ο κανονισμός προβλέπει έλεγχο επικίνδυνων ουσιών εκεί όπου μπορεί να γίνει. Προβλέπει υποκατάσταση, η οποία πρέπει να συμβεί, και για τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν υποκατάστατες ουσίες προβλέπει σχέδια έρευνας, πράγμα επίσης πολύ σημαντικό.
Θα ήθελα να σας θυμίσω, κύριοι συνάδελφοι, ότι η επιστήμη της χημείας έχει δώσει πάρα πολλά στη βελτίωση της ζωής του ανθρώπου πάνω στη γη. Και αυτό το επέτυχε χάρη στην καινοτομία. Αυτό ζητείται και τώρα στην ουσία από τον κανονισμό αυτό στο βάθος του χρόνου· καινοτομία για να υπάρξουν νέες, πολύ καλύτερες, λιγότερο επικίνδυνες ή τελείως ακίνδυνες ουσίες, που να εξυπηρετούν τον άνθρωπο.
Εγώ θα ήθελα να συγχαρώ και πάλι τον κ. Sacconi, διότι επέτυχε έναν κανονισμό για τα χημικά που θα πρέπει να μην κριθεί ανυπόμονα. Μην περιμένετε να δείτε το τέλειο αύριο! Στο βάθος του χρόνου θα δούμε να βελτιώνεται πραγματικά και η δημόσια υγεία αλλά και το περιβάλλον.
Adam Gierek (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, μία από τις βασικές διατάξεις του κανονισμού REACH είναι η αρχή της υποκατάστασης, η οποία παραμένει στην αρμοδιότητα της βιομηχανίας. Αυτή η αρχή θα μπορούσε να απελευθερώσει το σημαντικό δυναμικό καινοτομίας τόσο της ζωτικής βιομηχανίας χημικών προϊόντων όσο και των τελικών χρηστών των προϊόντων της.
Παρά ταύτα, υπάρχει σημαντικό περιθώριο για την ερμηνεία συγκεκριμένων διατάξεων όπως αυτές που παρουσιάζονται με τον χαρακτηρισμό «κατάλληλες ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις». Η διάταξη που αφορά τα σχέδια έρευνας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων ενδέχεται επίσης να αποδειχθεί προβληματική, καθώς αυτές οι επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν δικές τους ερευνητικές εγκαταστάσεις μπορούν να εξαιρεθούν.
Υπάρχει λοιπόν ο κίνδυνος να κλείσουν ορισμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που διαθέτουν επί του παρόντος δικές τους ερευνητικές εγκαταστάσεις και ως εκ τούτου δεν θα κληθούν να υποβάλουν τα προαναφερόμενα σχέδια.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος είναι υπεύθυνος για την αναζήτηση υποκατάστατων; Η χημική βιομηχανία, ο τελικός χρήσης ή μήπως η ευθύνη είναι κοινή; Αυτό με τη σειρά του προκαλεί προβληματισμό σχετικά με τη φύση της νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία περί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, η οποία δυστυχώς δεν είναι όσο καλή θα μπορούσε να είναι.
Η προσεκτικά διατυπωμένη αρχή της υποκατάστασης είναι η πιο λογική απάντηση στη χρήση επικίνδυνων ουσιών. Οι διαδικασίες που περιλαμβάνει ο κανονισμός με στόχο την ενίσχυση της καινοτομίας στην έρευνα για νέες και ασφαλείς ουσίες είναι απολύτως απαραίτητες.
Richard Seeber (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο γάλλος φιλόσοφος Βολταίρος είπε κάποτε ότι κάθε είδους φανατισμός είναι επικίνδυνος. Πιστεύω ότι αυτή η συζήτηση είναι ένα καλό παράδειγμα για το πόσο αληθής είναι αυτή η ρήση. Τα λόγια των συναδέλφων μου από την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, από την Ομάδα Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών ή ακόμα και από την άκρα Αριστερά, μου δημιούργησαν την εντύπωση ότι μόνον οι ηττημένοι θα μπορούσαν εγκρίνουν ένα τέτοιο πακέτο όπως αυτό. Παρόλα αυτά, επιτρέψτε μας να συγκρίνουμε τα πλεονεκτήματα του REACH με τα μειονεκτήματά του. Ως προς αυτό, πρέπει να καταστεί σαφές ότι το REACH αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για όλους μας: μεγαλύτερη προστασία για το περιβάλλον και τον καταναλωτή, αλλά επίσης μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα.
Επομένως, τυχόν απόρριψη του REACH θα απέβαινε αναμφίβολα εις βάρος όλων των μερών. Για αυτόν τον λόγο, έγκειται πλέον σε εμάς να το προβάλουμε σωστά. Πράγματι, παρατηρώντας κάποιος τα μέσα ενημέρωσης, θα θεωρήσει ότι δεν υπάρχουν κερδισμένοι. Η επιδεξιότητά μας θα κριθεί πλέον στο πόσο αποτελεσματικά θα καταφέρουμε να αλλάξουμε αυτήν την εντύπωση. Άλλωστε, σε τελική ανάλυση, οι άνθρωποι, τα ζώα αλλά και το περιβάλλον είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι από αυτήν τη νομοθεσία. Γι’ αυτό θα πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σε αυτήν. Σε αυτό το σημείο, πρέπει επίσης να υπενθυμίσουμε στα μέσα ενημέρωσης το καθήκον τους, το οποίο είναι να μεταδώσουν τη σωστή εικόνα αυτής της νέας νομοθεσίας, ιδιαίτερα στην παρούσα φάση. Η δεύτερη φάση συνίσταται στη σωστή εφαρμογή αυτής της εικόνας – κάτι που θα είναι επίσης πολύ δύσκολο, διότι γνωρίζουμε το σενάριο: για όλα φταίει η ΕΕ.
Ωστόσο, όσον αφορά τη νομική μορφή, αυτή η νομοθεσία είναι μια οδηγία και ως εκ τούτου πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη μέλη, τα οποία πρέπει να την επιβάλουν και να την εφαρμόσουν σωστά. Όλα τα μέρη βρίσκονται πραγματικά ενώπιον μεγάλων προκλήσεων σε σχέση με αυτό. Η έκκληση απευθύνεται επίσης και σε εμάς: Ας δημιουργήσουμε έναν ισχυρό Οργανισμό για όλα αυτά, ούτως ώστε να αποκτήσουμε ενιαίους κανόνες και όχι ακόμα ένα συνονθύλευμα από 25 ή 27 διαφορετικά συστήματα. Έχουμε λοιπόν αρκετή δουλειά μπροστά μας και οι ελπίδες μας για ένα 2007 χωρίς REACH μάλλον δεν πρόκειται να εκπληρωθούν.
Marie-Noëlle Lienemann (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ας δούμε πόσο μακριά έχουμε φτάσει με το σχέδιο που μας έχει υποβληθεί σήμερα. Το REACH θα αλλάξει τη σχέση μας με τη χημική ρύπανση σε σημαντικό βαθμό, πρώτα από όλα, αντιστρέφοντας το βάρος της απόδειξης. Ένας προηγούμενος ομιλητής ανέφερε το σκάνδαλο με τον αμίαντο. Όλοι ξέρουμε ότι ένα τέτοιου είδους σκάνδαλο θα ήταν πλέον αδύνατο να συμβεί με το κείμενο που ψηφίζουμε σήμερα. Οι πολίτες πρέπει να το ξέρουν αυτό.
Υπάρχουν όλα αυτά τα οφέλη, είναι αλήθεια, αλλά υπάρχουν, βέβαια, και πράγματα με τα οποία δεν είμαστε ικανοποιημένοι ή δεν είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι, αρχής γενομένης από τις φυσικές ουσίες. Θα ήθελα να ήμασταν λίγο πιο ξεκάθαροι, καθώς μπορεί να προκληθούν προβλήματα. Δεν πιστεύω ότι μια φυσική ουσία είναι πράγματι μια χημική ουσία. Όσον αφορά τις εισαγωγές, θα ήθελα να είχαμε περισσότερες εγγυήσεις ότι μπορούμε να επιβάλουμε παρόμοια πρότυπα και στους εισαγωγείς.
Στη συνέχεια, προφανώς, υπάρχει το μεγάλο θέμα της υποκατάστασης. Όπως πολλοί από εσάς, έτσι και εγώ θα ήθελα η υποκατάσταση να ήταν αυτόματη, συστηματική και άμεση. Στην πρώτη ανάγνωση, υπερψήφισα όλες τις τροπολογίες που στόχευαν σε αυτό αλλά είδα ότι δεν είχαμε την ειδική πλειοψηφία. Εάν ο κ. Sacconi δεν κατάφερνε να καταλήξει σε αυτόν τον συμβιβασμό, θα διακινδυνεύαμε κατά την ψηφοφορία της δεύτερης ανάγνωσης να μην εφαρμοστεί αυτή η αρχή. Άλλωστε, πρέπει να λεχθεί ότι ο συμβιβασμός περιλαμβάνει την αρχή αυτή. Αυτό που συζητείται δεν είναι η αρχή, αλλά η βαθμιαία, σταδιακή εφαρμογή –ανεπαρκής, κατά την άποψή μου– αλλά η αρχή ισχύει για όλες τις επικίνδυνες ουσίες. Για αυτό, λοιπόν, ας μην παραβλέπουμε την προσπάθεια που κατέβαλε ο συνάδελφός μας, και τη νίκη που σημειώσαμε σε αυτό το μέτωπο.
Τώρα, έχοντας θεσπίσει αυτήν την αρχή, θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι εφαρμόζεται επαρκώς. Αυτό θα εξαρτηθεί από τα μέσα του Οργανισμού –χρηματοοικονομικούς πόρους, ανθρώπινους πόρους– από την πίεση της κοινής γνώμης και από τα χρηματικά ποσά που θα διατεθούν στην έρευνα. Επιπλέον, σε αυτό το θέμα, θέλουμε η Επιτροπή να είναι περισσότερο δραστήρια στο να διασφαλίσει ότι αυτός ο συμβιβασμός θα οδηγήσει σε όλη την πρόοδο που προσμένουμε.
Péter Olajos (PPE-DE). – (HU) Μετά από τρία χρόνια συζητήσεων, φτάσαμε στο σημείο όπου μπορούμε να εκφράσουμε μια τελική κρίση για το σχέδιο νομοθεσίας που είναι γνωστό ως REACH.
Προσφέρονται πολλές επιλογές για την ψηφοφορία της Τετάρτης. Πρώτη: θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε την κοινή θέση του Συμβουλίου. Δεύτερη: μπορούμε να απορρίψουμε το σύνολο της πρότασης. Τρίτη: μπορούμε να δεχθούμε τη συμβιβαστική δέσμη και έτσι να θέσουμε σε εφαρμογή το REACH.
Το πρώτο και πιο σημαντικό ερώτημα είναι αν χρειαζόμαστε όντως νέα νομοθεσία ή αν οι νόμοι που ισχύουν επί του παρόντος είναι επαρκείς για την επίλυση των ανησυχιών μας για την προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία των ανθρώπων και των ζώων και για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας του επιθυμητού βαθμού πληροφόρησης. Με άλλα λόγια, χρειζόμαστε νέα νομοθεσία για να μάθουμε περισσότερα σχετικά με τις 30 000 χημικές ουσίες που μας περιτριγυρίζουν κάθε μέρα; Η απάντηση είναι ένα ηχηρό «ναι». Χρειαζόμαστε νέους, ολοκληρωμένους κανονισμούς, στο πλαίσιο των οποίων θα μπορέσει να διεξαχθεί η μεγάλης κλίμακας επανεξέταση των χημικών ουσιών που συχνά αναβάλλεται.
Το άλλο σημαντικό ερώτημα είναι αν ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε είναι αρκετά καλός. Είναι οι λύσεις που επιτεύχθηκαν καλύτερες από αυτές της πρώτης ανάγνωσης ή μήπως η νομοθεσία απλώς αποδυναμώθηκε και εξασθένησε περαιτέρω κατά τη διάρκεια των έξι «τριμερών διαλόγων»; Ας απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα ξεχωριστά: ποιοι ήταν οι πιο σημαντικοί στόχοι μας μετά την πρώτη ανάγνωση; Θέλαμε μια ισχυρότερη και αυστηρότερη υποκατάσταση και την πετύχαμε. Θέλαμε να δημιουργήσουμε αυστηρότερους κανόνες που θα διέπουν την ευθύνη των παραγωγών και τους δημιουργήσαμε. Θέλαμε να περιορίσουμε τις δοκιμές σε ζώα και τις περιορίσαμε. Θέλαμε μια ισχυρότερη, αλλά εφαρμόσιμη καταχώριση και την πετύχαμε. Θέλαμε η αρχή OSOR (μία ουσία, μία καταχώριση) να κυριαρχεί και να στηρίζει τις ΜΜΕ και το καταφέραμε και αυτό.
Συνολικά, μπορούμε να πούμε ότι η συμβιβαστική δέσμη είναι πολύ καλύτερη από εκείνη που υποβλήθηκε στην πρώτη ανάγνωση. Αγωνιστήκαμε με επιτυχία για ένα ισχυρότερο και ακόμα αυστηρότερο REACH. Κυρίες και κύριοι, για τους λόγους αυτούς, το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι άλλο από την υποστήριξη του συμβιβασμού.
Dan Jørgensen (PSE). – (DA) Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν περίπου 100 000 χημικές ουσίες στην αγορά. Επί του παρόντος, δεν έχουμε πληροφορίες για την πλειονότητα αυτών των χημικών ουσιών. Δεν γνωρίζουμε τι επιπτώσεις έχουν στο περιβάλλον και στην υγεία. Αυτό, φυσικά, είναι εντελώς απαράδεκτο, αλλά πρόκειται για μια κατάσταση την οποία τώρα αντιμετωπίζουμε μέσω του REACH, διότι το REACH εισαγάγει δύο βασικές αρχές. Πρώτον, αντιστρέφουμε το βάρος της απόδειξης ώστε, στο μέλλον, να εναπόκειται στη βιομηχανία να αποδεικνύει ότι μια ουσία είναι ασφαλής πριν λάβει άδεια για τη διάθεσή της στην αγορά, ενώ, επί του παρόντος, οι αρχές είναι υπεύθυνες να αποδεικνύουν ότι μια ουσία είναι επικίνδυνη πριν την απαγορεύσουν.
Η δεύτερη βασική αρχή, και η απολύτως σημαντικότερη, είναι ότι οι πλέον επικίνδυνες ουσίες –εκείνες που προκαλούν καρκίνο και αλλεργίες και που επηρεάζουν την αναπαραγωγική ικανότητα των ανθρώπων, κλπ.– πρέπει να υποκατασταθούν. Αν υπάρχει εναλλακτική ουσία που είναι πιο ασφαλής, πρέπει να χρησιμοποιηθεί αντί για την επικίνδυνη ουσία. Αυτή η βασική αρχή είναι πολύ σημαντική.
Είναι επίσης ικανοποιητικό το γεγονός ότι, στο μέλλον, θα πραγματοποιούνται λιγότερα πειράματα σε ζώα. Η εφαρμογή του REACH θα οδηγήσει σε πολύ λιγότερα πειράματα σε ζώα. Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, θα υπάρχουν αρκετά πειράματα, διότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ορισμένα δεδομένα που δεν διαθέτουμε επί του παρόντος, αλλά μακροπρόθεσμα, το REACH θα οδηγήσει σε πολύ λιγότερα πειράματα χάρη στην εισαγωγή της υποχρεωτικής ανταλλαγής δεδομένων, η οποία αποτελεί ασφαλώς μια πτυχή που αξίζει να συμπεριληφθεί.
Όλοι επηρεαστήκαμε σε αυτήν την υπόθεση από πολλές διαφορετικές ομάδες συμφερόντων. Αυτό τουλάχιστον είναι προφανές. Διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα και τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Από τη μια πλευρά ήταν οι οικολογικές οργανώσεις και από την άλλη οι οργανώσεις για τα χημικά προϊόντα και η βιομηχανία τους. Το ερώτημα είναι, ποια είναι η φύση του συμβιβασμού που επιτύχαμε; Το παιχνίδι έληξε με ισοπαλία, όπως είδα να αναφέρεται σε ένα άρθρο εφημερίδας; Όχι. Δεν καταλήξαμε σε ισοπαλία αλλά σε συμβιβασμό, στον οποίο είναι σαφές ότι κέρδισαν τα οικολογικά συμφέροντα. Είναι σαφές ότι κέρδισαν οι προβληματισμοί για το περιβάλλον και την υγεία. Στο παρελθόν είχαμε μια σταθερά ανοιχτή πόρτα, με αποτέλεσμα να διατίθενται στην αγορά, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, διάφορες χημικές ουσίες και να χρησιμοποιούνται αυθαίρετα. Αυτή η πόρτα έχει σχεδόν κλείσει. Η πόρτα δεν είναι τελείως κλειστή διότι υπάρχει μια μικρή χαραμάδα σε αυτή. Σε έναν ιδανικό κόσμο θα έπρεπε, φυσικά, να την έχουμε σφραγίσει, αλλά δεν ζούμε σε έναν ιδανικό κόσμο. Πετύχαμε έναν συμβιβασμό, ο οποίος είναι καλός για το περιβάλλον και για την υγεία των ανθρώπων.
Thomas Ulmer (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Επίτροποι και μέλη του Συμβουλίου, κυρίες και κύριοι, βρισκόμαστε εν τω μέσω μιας μακράς συζήτησης για τη μεγαλύτερη νομοθετική πρωτοβουλία με την οποία ασχολήθηκε ποτέ αυτό το Σώμα. Τα συγχαρητήριά μου στον κ. Sacconi για την εργασία του. Όπως κατέδειξαν οι προηγούμενοι ομιλητές, το κείμενο μπορεί μεν να είναι εκτενές, αλλά παραμένει ανοιχτό σε ένα πολύ ευρύ φάσμα ερμηνειών.
Η πρόταση φέρει σαφώς τη σφραγίδα του Κοινοβουλίου. Υπήρξε μια σαφής αλλαγή στον κόσμο των χημικών ουσιών και στην πίστη για την ασφάλειά τους μετά το Seveso και το Bhopal. Το γεγονός ότι όλοι οι προηγούμενοι ομιλητές καλωσόρισαν τον συμβιβασμό μόνο με επιφυλάξεις αποτελεί απόδειξη ότι είναι σχετικά ισορροπημένος. Ωστόσο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή καλούνται τώρα να δημιουργήσουν έναν λειτουργικό και ισχυρό Οργανισμό το ταχύτερο δυνατόν. Αυτό θα κοστίσει χρήματα και θα δημιουργήσει γραφειοκρατία. Ο Οργανισμός είναι το κλειδί για τη λειτουργία του REACH. Η πρόσληψη επαρκούς αριθμού αρμόδιων ειδικών αποτελεί μια πρόκληση.
Ο Οργανισμός πρέπει να λειτουργήσει γρήγορα, με ακρίβεια και χωρίς να υποπέσει σε λάθη, ούτως ώστε να βελτιώσει τη φήμη του REACH ως μοντέλου για άλλα κράτη και ενώσεις κρατών. Κατά τη γνώμη μου, το ζήτημα της πνευματικής ιδιοκτησίας ρυθμίστηκε ικανοποιητικά. Πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά εάν μας ικανοποιεί η παρούσα μορφή της υποκατάστασης μακροπρόθεσμα, και πρέπει να εξετάσουμε επίσης με την ίδια ακριβώς προσοχή πόσο επιβαρύνει η νομοθετική διαδικασία τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Μόνον όταν όλες οι πτυχές είναι εξίσου επιτυχείς, θα έχει εκπληρώσει το REACH τις απαιτήσεις που προκύπτουν από τη διαδικασία της Λισαβόνας. Το REACH δεν πρέπει να καταλήξει να είναι κενό γράμμα, που δεν θα έχει εκπληρωθεί ούτε μετά από δύο ή τρεις δεκαετίες· η Ευρώπη θα πρέπει να κριθεί με βάση τη δυνατότητα εφαρμογής του.
Όσον αφορά τα επικαλυπτόμενα πεδία, απευθύνω έκκληση για τη διαγραφή των ιατρικών συσκευών, διότι αυτοί οι κανόνες είναι από μόνοι τους συνεπείς και επαρκείς, ενώ εάν αφήσουμε τις ιατρικές συσκευές, αυτό θα σημαίνει ανυπολόγιστες καθυστερήσεις στην αδειοδότηση των φαρμακευτικών προϊόντων.
Πρέπει να εξετάσουμε σε εύλογο χρόνο, εάν η παρούσα λειτουργία του REACH είναι επαρκής και εάν οι κανόνες είναι πολύ αυστηροί ή πολύ επιεικείς. Δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την επιτροπολογία για να αποστασιοποιηθούμε από τη συμμετοχή μας στις περαιτέρω εξελίξεις, αλλά πρέπει πολύ περισσότερο να εξετάζουμε την εφαρμογή τακτικά και με κριτική διάθεση.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS Αντιπροέδρου
Andres Tarand (PSE). – (ET) Θα ήθελα να χαιρετήσω τον εισηγητή μας, κ. Sacconi, και να τον συγχαρώ για την καλή δουλειά του και για την πειστικότητά του κατά τη διάρκεια των πολλών διαπραγματεύσεων.
Η διαδρομή που οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα μόνο εύκολη δεν ήταν, αλλά στο τέλος όλα όσα επιθυμούσαμε επετεύχθησαν, και δεν εννοώ μόνο τα μέσα για την αδειοδότηση και υποκατάσταση, αλλά και, ως έναν βαθμό, την υποχρεωτική καταχώριση.
Το νομοθετικό πλαίσιο του REACH είναι ένα από τα πιο ουσιαστικά πλαίσια που δημιουργήθηκαν ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορεί μάλιστα να είναι ένα από τα πλέον ογκώδη που συζητήθηκαν σε οποιοδήποτε κοινοβούλιο στον κόσμο. Το REACH εξυπηρετεί έναν ευρύτερο στόχο στην Ευρώπη και στο μέλλον θα αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο. Αν λάβουμε υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής και την αρχική θέση του Συμβουλίου, η έκθεση του Κοινοβουλίου έχει προχωρήσει κατά πολύ.
Το πιο σημαντικό, ίσως, είναι ότι η διαδικασία υποκατάστασης θα περιλαμβάνει τελικά όλες τις επικίνδυνες ουσίες που απαγορεύονται ή έχουν άδεια περιορισμένης διάρκειας, με την υποχρέωση να σχεδιαστεί η υποκατάσταση ή, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να αναπτυχθούν εναλλακτικές λύσεις.
Τα επιτεύγματα της νομοθεσίας είναι αποτέλεσμα της ενεργού δράσης στο Κοινοβούλιο τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια. Η χώρα μου, η Εσθονία, δεν ήταν ένας από τους διαπραγματευτές στην αρχική φάση της διαδικασίας, αλλά παρακολούθησα τη διαδικασία που οδήγησε στους συμβιβασμούς με μεγάλο ενδιαφέρον, γι’ αυτό θέλω να συγχαρώ θερμά το Κοινοβούλιο για τον συμβιβασμό που πέτυχε και να πω ότι πραγματικά ελπίζω πως τα εθνικά κοινοβούλια θα ακολουθήσουν το παράδειγμά μας.
Ελπίζω ότι η συμβιβαστική δέσμη θα γίνει αποδεκτή στην ψηφοφορία της Τετάρτης με τη μορφή που συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια του προκαταρκτικού έργου. Αυτό θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ευρωπαίων πολιτών και θα αποτελέσει κίνητρο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με νέες και υψηλές προδιαγραφές για περιβαλλοντική αειφορία, οι οποίες θα καταστήσουν τον βιομηχανικό τομέα μας πιο καινοτόμο και ανταγωνιστικό.
Erna Hennicot-Schoepges (PPE-DE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Borrell, θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή, τους σκιώδεις εισηγητές και όλους αυτούς που συμμετείχαν στην εκπόνηση αυτού του μακροσκελούς και δύσκολου κειμένου. Περιέχει, βέβαια, περισσότερα θετικά παρά αρνητικά σημεία αλλά εκφράζω τη λύπη μου για το γεγονός ότι καμία έκθεση χημικής ασφαλείας δεν απαιτείται για τις 17 000 ουσίες που παράγονται σε ποσότητες από έναν έως δέκα τόνους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο επιτευχθείς συμβιβασμός στο κεφάλαιο της αδειοδότησης αποτέλεσε μια τελευταία προσπάθεια για την επίτευξη συμφωνίας.
Εντούτοις, σχετικά με τις CMR, ουσίες που είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή, η διαδικασία κατάλληλου ελέγχου, η οποία έχει διατηρηθεί, είναι αποδεκτή, πέρα από το γεγονός ότι η συμφωνία που ορίζει ότι η παρουσίαση ενός σχεδίου έρευνας και ανάπτυξης θα είναι υποχρεωτική χωρίς ταυτόχρονα να επεκτείνει αυτήν την υποχρέωση και στην εφαρμογή αυτού του σχεδίου, αποδυναμώνει το κείμενο. Κατά συνέπεια, σε έξι χρόνια θα είναι αναγκαία μια αναθεώρηση. Στο γενικό πλαίσιο της αύξησης ορισμένων τύπων καρκίνου και της μείωσης της γονιμότητας, δεν έχουμε οπωσδήποτε συλλογική ηθική ευθύνη να ακολουθήσουμε την αρχή της προφύλαξης, ειδικά όσον αφορά τις ουσίες που προκαλούν ορμονικές διαταραχές;
Παρά τις βελτιώσεις που έγιναν στο κείμενο της Επιτροπής, ας θυμόμαστε ότι το REACH θα δώσει τη δυνατότητα στην ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία να διατηρήσει την ηγετική της θέση στην παγκόσμια αγορά, ότι το REACH θα συμβάλει εκ νέου στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και ότι οι τροποποιήσεις στο REACH θα καταστήσουν δυνατή τη βελτίωση των αδυναμιών του συστήματος. Κύριε Πρόεδρε, τώρα πλέον εξαρτάται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη που θα μεριμνήσουν ώστε να καταστεί λειτουργικός ο Οργανισμός όσο το δυνατόν πιο σύντομα.
Proinsias De Rossa (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης, ορισμένοι ομιλητές από τις Ομάδες GUE/NGL και Verts/ALE χρησιμοποίησαν σκληρή γλώσσα κατά του κ. Sacconi, μελών της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλων. Αυτό με υποχρεώνει να τους υποδείξω ορισμένες πολιτικές πραγματικότητες.
Πρώτον, η συμβιβαστική δέσμη Sacconi είναι καλύτερη από το ισχύον ρυθμιστικό σύστημα που εφαρμόζουμε. Είναι καλύτερη από την κοινή θέση του Συμβουλίου. Εάν επιτύχουν την ανατροπή της, μέσω τροποποιήσεων οι οποίες θα δημιουργούν το ενδεχόμενο να χρειαστεί να ξεκινήσουμε εκ του μηδενός, τότε στην ουσία αυτό θα σημαίνει ότι οι Ομάδες GUE/NGL και Verts/ALE εξυπηρετούν τα συμφέροντα ορισμένων από τις πιο βρώμικες και οπισθοδρομικές χημικές βιομηχανίες στην Ευρώπη. Θέλουμε να σημειώνουμε πρόοδο σε αυτό το Κοινοβούλιο, όχι να οπισθοδρομούμε.
Η ισχύς της Ευρώπης και του Κοινοβουλίου συνίσταται στον εντοπισμό των σημείων στα οποία μπορεί να υπάρξει συναίνεση. Φρονώ ότι ο κ. Sacconi, το επιτελείο του και όλοι οι βουλευτές του Σώματος που μετείχαν σε αυτή τη διαδικασία, εντόπισαν με επιτυχία τα σημεία ως προς τα οποία μπορούσε να επιτευχθεί συναίνεση, και σε αυτή τη βάση σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά τη ρύθμιση της χημικής βιομηχανίας στην Ευρώπη. Δεν πετύχαμε όλοι αυτά που επιθυμούσαμε· όμως, όσο οι απόψεις διίστανται όσον αφορά το πώς μπορούμε να αποκτήσουμε ένα καθαρό, υγιεινό περιβάλλον στην Ευρώπη, το πώς μπορούμε να ελέγξουμε αυτά τα πράγματα, η δημοκρατική διαδικασία θα μας βοηθά πάντα να βρίσκουμε λύσεις. Συνιστώ ολόψυχα την υπερψήφιση της δέσμης Sacconi και συγχαίρω τον ίδιο και όλους όσοι σχετίζονται με αυτό το κείμενο.
Ευαγγελία Τζαμπάζη (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριοι συνάδελφοι, μετά από μακροχρόνια και εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία βρισκόμαστε μπροστά σε ένα αποτέλεσμα για τον κανονισμό σχετικά με την καταχώριση, την αξιολόγηση και τη αδειοδότηση των χημικών ουσιών.
Ο εν λόγω κανονισμός αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για όλους μας προκειμένου να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας και της περιβαλλοντικής προστασίας, τόσο για μας όσο και για τις μελλοντικές γενιές.
Θα ήθελα να εκφράσω την υποστήριξή μου στο αποτέλεσμα που πέτυχε ο συνάδελφος Sacconi, στον οποίο οφείλουμε θερμά συγχαρητήρια.
Πιθανόν να επιθυμούσαμε πιο αυστηρές ρυθμίσεις ή ένα μεγαλύτερο εύρος του κανονισμού. Αυτό που οφείλουμε να υπογραμμίσουμε όμως είναι ότι ο βασικός στόχος είναι να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατόν το σύστημα ελέγχου των επικίνδυνων ουσιών, ακόμη κι αν υπάρχουν ζητήματα που επιδέχονται επαναπροσδιορισμούς στο μέλλον.
Με την υιοθέτηση του REACH το υπάρχον νομικό πλαίσιο για τον έλεγχο των επικίνδυνων χημικών ουσιών θα ενδυναμωθεί, προκειμένου να προστατευθεί η υγεία των Ευρωπαίων πολιτών και ταυτόχρονα θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσα από την καινοτομία και την έρευνα για την ανάπτυξη ασφαλέστερων χημικών ουσιών.
Το REACH αποτελεί μια νέα, ρεαλιστική πρόταση, την οποία οφείλουμε όλοι να υποστηρίξουμε συνεχίζοντας ταυτόχρονα να εργαζόμαστε για τη βελτίωσή του. Για να γίνει το REACH πιο πράσινο και πιο αριστερό δεν πρέπει να το ξαναστείλουμε στους διαδρόμους, όπου βρισκόταν για πάρα πολλά χρόνια.
Zuzana Roithová (PPE-DE). – (CS) Ο συμβιβασμός ως αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί ούτε καταστροφή για την ευρωπαϊκή βιομηχανία ούτε μια χαμένη ευκαιρία για τη βελτίωση της υγείας μισού δισεκατομμυρίου Ευρωπαίων. Είναι ενδεικτικός της επιθυμίας των βουλευτών και των 25 κρατών μελών να βρουν ισορροπημένες λύσεις που αποτελούν οδούς προόδου και όχι εμπόδια και γι’ αυτό είναι άξιοι επαίνων και όχι επικρίσεων. Ο κανονισμός, σε αυτή τη διοικητικά εξορθολογισμένη έκδοση, θα οδηγήσει αναμφίβολα σε νέα γραφειοκρατία, για την οποία η Ένωση θα επικριθεί. Αυτό είναι ένα σαφές τίμημα που θα πρέπει να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι σε αντάλλαγμα αυτού που θέλουν, δηλαδή πιο λεπτομερή πληροφόρηση σχετικά με τις χημικές ουσίες των προϊόντων. Θα δούμε πώς αυτό θα επηρεάσει τη συμπεριφορά των καταναλωτών.
Είμαι βέβαιη ότι αυτές οι πληροφορίες, οι οποίες κοστίζουν πολλά χρήματα, θα παράσχουν νέα ώθηση για ευρωπαϊκή έρευνα στην ανάπτυξη χρήσιμων υποκατάστατων και, όπου ο κανονισμός δεν προβλέπει υποκατάστατα, θα διασφαλίσουν τη σταδιακή, φυσική εξάλειψη διαφόρων επιβλαβών ουσιών από τα προϊόντα. Οι γιατροί θα συνεχίσουν να διενεργούν αυστηρούς ελέγχους για επικίνδυνες ουσίες και ορθώς θα το πράξουν. Ωστόσο, τίποτα δεν δίνεται δωρεάν και η βιομηχανία δικαίως προσπαθεί να προστατευτεί από το υψηλότερο κόστος. Δεν θα παραβλέψουμε την επίδραση της ανταγωνιστικότητας και της ανεργίας στην Ένωση για τις οποίες υπεύθυνοι είναι οι πολιτικοί όπως εμείς – και όχι οι γιατροί ή η βιομηχανία.
Μια σοβαρή έλλειψη που θα ήθελα να επισημάνω και πάλι είναι το γεγονός ότι το νέο σύστημα είναι αποκλειστικά ευρωπαϊκό και όχι παγκόσμιο. Συνεπώς, παρά τα αναμφίβολα οφέλη του, το REACH θα φέρει σε μειονεκτική θέση την αυστηρώς ρυθμισμένη ευρωπαϊκή οικονομία στο πλαίσιο του ελευθερωμένου παγκόσμιου εμπορίου. Μάλιστα, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, δεν παρέχει καμία προστασία στους καταναλωτές από τους κινδύνους που κρύβονται σε προϊόντα από τρίτες χώρες, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι οι άνεργοι θα αγοράζουν φθηνά προϊόντα, νομίμως ή όχι.
Ζητώ λοιπόν από την Επιτροπή και από τα 27 κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί θα ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες μας στην παγκόσμια σκηνή, διότι αυτό αποτελεί δική μας πολιτική ευθύνη. Είναι καθήκον μας να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε τα περιβαλλοντικά και τα κοινωνικά πρότυπα και τις προδιαγραφές ασφάλειας, τόσο στην Ένωση όσο και στις τρίτες χώρες.
Genowefa Grabowska (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τον κ. Sacconi για την επιτέλεση ενός τόσο μακροχρόνιου, σκληρού και δύσκολου έργου. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τη φινλανδική Προεδρία. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη διότι υπό αυτή την Προεδρία καταφέραμε επιτέλους να ολοκληρώσουμε το εντατικό έργο για την ανάπτυξη αυτού του κανονισμού. Χρειάστηκε πολύς καιρός, για την ακρίβεια οκτώ χρόνια, και το γεγονός ότι κανείς δεν είναι απολύτως ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα σημαίνει ουσιαστικά ότι ο κανονισμός REACH μπορεί να εγκριθεί.
Η βιομηχανία χημικών προϊόντων πιστεύει ότι το REACH είναι υπερβολικά ευνοϊκό προς το περιβάλλον. Οι οικολόγοι ισχυρίζονται ότι ο κανονισμός γράφτηκε για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της βιομηχανίας. Αυτό υποδεικνύει ότι επετεύχθη ένας συμβιβασμός που είναι εφικτός στο πλαίσιο των σημερινών κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών.
Θέλω να κάνω μόνο δύο περαιτέρω σχόλια. Πρώτον, αν εξετάσουμε με κριτικό πνεύμα τον κανονισμό REACH, είναι βέβαιο ότι θα αναγνωρίσουμε πως πρόκειται για ένα ενιαίο έγγραφο το οποίο αντικαθιστά 40 διαφορετικούς κανονισμούς που ισχύουν επί του παρόντος και αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα να προστατέψουμε αποτελεσματικά την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Δεύτερον, αυτός ο κανονισμός αποτελεί σημαντική βελτίωση ως προς ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα. Αν αποφασίσουμε να συνεχίσουμε να τον βελτιώνουμε και να τον τροποποιούμε στο μέλλον, πιστεύω ότι πρέπει να τον εγκρίνουμε.
Libor Rouček (PSE). – (CS) Κυρίες και κύριοι, η ΕΕ χαρακτηρίζεται συχνά ως αναρμόδιος, άχρηστος θεσμός που, μετά τη διεύρυνση, είναι ανίκανος να λάβει τις σημαντικές, αποτελεσματικές κοινές αποφάσεις που είναι ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη. Πιστεύω ακράδαντα ότι η σημερινή συζήτηση και η ψηφοφορία της Τετάρτης επί της οδηγίας REACH θα αποδείξουν ότι ισχύει το ακριβώς αντίθετο.
Η εκπόνηση και η έγκριση της νομοθεσίας REACH αποτελεί ένα βήμα ευρωπαϊκής αλλά και παγκόσμιας σημασίας. Με αυτή τη νομοθεσία, η Ευρώπη θα δημιουργήσει σαφείς, διαφανείς και δίκαιους κανόνες για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και, όπου απαιτείται, τον περιορισμό της χρήσης χημικών ουσιών. Στην τελική τους μορφή, αυτοί οι κανόνες θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος και θα επιτρέψουν στην ευρωπαϊκή βιομηχανία χημικών προϊόντων όχι μόνο να επιβιώσει αλλά και να ενισχύσει, κατά τη γνώμη μου, τη θέση της στον κόσμο. Και αυτό διότι, μέσω της νομοθεσίας REACH, η Ευρώπη είναι εκείνη που θα καθορίζει στο μέλλον τους κανόνες, τα πρότυπα και τις τάσεις για τη βιομηχανία χημικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο.
Όπως με κάθε νομοθεσία, το REACH αποτελεί έναν συμβιβασμό, σε αυτή την περίπτωση μεταξύ των εκπροσώπων των βιομηχανίας χημικών προϊόντων, των καταναλωτών, των οικολόγων και των ομάδων για την προστασία των ζώων. Αποτελεί επίσης έναν συμβιβασμό μεταξύ των εκπροσώπων των μεγάλων χημικών εταιρειών και των ΜΜΕ. Μιλώντας ως βουλευτής από την Τσεχική Δημοκρατία, μια μεσαίου μεγέθους χώρα στην οποία οι ΜΜΕ κυριαρχούν στην παραγωγή χημικών, είμαι βέβαιος ότι, μόλις απορροφηθούν οι αρχικές δαπάνες, η νομοθεσία REACH θα επιτρέψει την εδραίωση και την περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των ΜΜΕ, καθώς και τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας. Συνεπώς, θα ψηφίσω υπέρ της οδηγίας REACH στην ψηφοφορία της Τετάρτης.
Edit Herczog (PSE). – (HU) Συνάδελφοι βουλευτές, επιτρέψτε μου να συγχαρώ τον εισηγητή και όλους όσοι βοήθησαν και τελειοποίησαν το έργο του με τις ερωτήσεις τους και την υποστήριξή τους τα τελευταία χρόνια. Θα ήθελα να τονίσω ότι για εμάς, τους αντιπροσώπους από τα ανατολικοευρωπαϊκά κράτη, αυτό το νομοθετικό σχέδιο εκφράζει σε δύο σημαντικές περιπτώσεις τις προτάσεις που εμείς υποβάλαμε στις συζητήσεις της επιτροπής και που ενσωματώθηκαν επιτυχώς και στο Κοινοβούλιο.
Η μία είναι η πρόταση Μάλτας-Σλοβενίας και η άλλη η πρόταση Ουγγαρίας-Βρετανίας, η αποκαλούμενη πρωτοβουλία OSOR. Αυτή από μόνη της εξοικονομεί δυνητικά 10 δισ. φορίντ για τις ουγγρικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επιπλέον, αποτελεί άλλη μια απόδειξη ότι καταφέραμε να εναρμονίσουμε τα θέματα προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος με την ικανότητα ανάληψης του κόστους από τον μικρό επιχειρηματία.
Ως εκ τούτου, θέλω να χαιρετίσω αυτόν τον συμβιβασμό. Ως μέλος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένη διότι η απαίτηση της παροχής πληροφόρησης στους καταναλωτές ενσωματώθηκε τελικά στην πρόταση συμβιβασμού. Πιστεύω ότι αυτό θα είναι πολύ σημαντικό για όλους τους συμμετέχοντες, καθώς θα μας επιτρέψει να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα του REACH. Ελπίζω ειλικρινά ότι όλο το έργο που επιτύχαμε κατά τη διάρκεια της νομοπαρασκευής δεν θα μείνει ημιτελές κατά την εφαρμογή. Τα συγχαρητήριά μου.
Guido Sacconi (PSE), εισηγητής. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όσον αφορά τις θέσεις που διατυπώθηκαν, ακόμη και τις πλέον επικριτικές, και όσους πρόκειται να ψηφίσουν υπέρ της κοινής θέσης χωρίς να υποστηρίξουν τη δέσμη των τροπολογιών που τη βελτιώνουν, θα ήθελα να πω ότι στο Κοινοβούλιο ισχύει η ελευθερία έκφρασης και ότι αυτό δεν θα διαταράξει τις μελλοντικές μας σχέσεις.
Υπάρχει ωστόσο ένα ζήτημα που πρέπει να διευκρινίσω: ορισμένοι αναφέρθηκαν σε εκατοντάδες επικίνδυνες ουσίες που θα διατίθενται ελεύθερα στην αγορά και μάλιστα κάποιοι είπαν ότι το 90% των επικίνδυνων ουσιών θα εγκρίνεται, υποστηρίζοντας εν ολίγοις ότι ο συμβιβασμός αποτελεί ένα είδος ελεύθερου φονικού οργάνου. Η μεταστροφή αυτή υποτίθεται πως επιτελέσθηκε το τελευταίο βράδυ των διαπραγματεύσεων. Δεν είναι αλήθεια. Μπορούμε να κάνουμε μόνον εκτιμήσεις, καθώς μόνον η οδηγία REACH θα δείξει ποιες θα είναι οι πραγματικές ποσότητες και οι πλέον αξιόπιστες εκτιμήσεις λένε ότι οι ουσίες που θα υπόκεινται στη διαδικασία αδειοδότησης θα είναι περίπου 2 500.
Σύμφωνα με τον συμβιβασμό, δεν θα είναι περισσότερες από διακόσιες οι ουσίες που θα εγκρίνονται βάσει επαρκούς ελέγχου, ο οποίος δεν αποτελεί άδεια δολοφονίας, αλλά προϋποθέτει μια αξιολόγηση του κινδύνου και, σε κάθε περίπτωση, μετά τις αλλαγές που επιφέραμε στον συμβιβασμό, εάν υπάρχει εναλλακτική λύση, προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής σχεδίου υποκατάστασης και για αυτές τις ουσίες, ενώ, σε αντίθετη περίπτωση, καθίσταται υποχρεωτικό ένα σχέδιο έρευνας και ανάπτυξης.
Κανείς δεν μπορεί συνεπώς να αρνηθεί το γεγονός ότι όλες οι ουσίες θα εγκρίνονται και θα εντάσσονται σε μια διαδικασία, η οποία θα οδηγεί αργά ή γρήγορα στην αντικατάστασή τους. Εάν κάποιοι θεώρησαν τη διαδικασία υποκατάστασης υποχρεωτική, σημαίνει ότι ψήφισαν κάτι που εγώ δεν πρότεινα ποτέ, ούτε στην πρώτη ανάγνωση ούτε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων.
Αυτό που δεν μπορώ να δεχθώ είναι όσα ελέχθησαν σε σχέση με την έλλειψη διαφάνειας και δημοκρατικότητας στη διαπραγματευτική διαδικασία. Συναντούσα τους σκιώδεις εισηγητές πριν και μετά από κάθε γύρο διαπραγματεύσεων, τους ενημέρωνα και, έως και τον τελευταίο γύρο, υπήρχε ευρύτατη συναίνεση όσον αφορά τη διαπραγματευτική εντολή μου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τον φίλο μου Carl Schlyter που μου επέστρεψε το μήλο που του είχα δώσει πριν από έναν χρόνο. Εγώ θα το φάω αύριο, ενώ αυτός το κράτησε και μού έδειξε σε ένα γυάλινο βαζάκι κάτι που είναι μια πραγματική οικολογική βόμβα. Μιας και αναφερόμαστε στα οπωροκηπευτικά, θα ήθελα να αναφέρω κάτι που μού δίδαξε ο παλιός μου δάσκαλος στις συνδικαλιστικές διαπραγματεύσεις. Ήταν ένας ηλικιωμένος εργάτης που είχε ζήσει πολλά και είχε κάνει πολλές θυσίες. Μού είπε λοιπόν: «δεν πρέπει να είμαστε σαν τα καρύδια, σκληροί από έξω και μαλακοί μέσα, αλλά σαν τα ροδάκινα, που είναι μαλακά από έξω και σκληρά μέσα». Αυτή είναι η διαπραγματευτική γραμμή που ακολούθησα.
Mauri Pekkarinen, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (FI) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους βουλευτές του Κοινοβουλίου για μια πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ ανοιχτή συζήτηση. Ακούστηκαν ορισμένες πολύ ειλικρινείς παρεμβάσεις εδώ. Η συζήτηση απέδειξε ότι υπάρχει ακόμα ποικιλία απόψεων σχετικά με το REACH στο Κοινοβούλιο, και γιατί όχι; Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ κατανοητό και φυσικό να συμβαίνει αυτό.
Αφετέρου, η συζήτηση έδειξε ότι πολλοί βουλευτές του Κοινοβουλίου είναι διατεθειμένοι να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε αυτήν την κατάσταση μέσω του συμβιβασμού. Φαίνεται ότι η επιθυμία που εξέφρασα στην πρώτη ομιλία μου θα πραγματοποιηθεί στην ψηφοφορία την Τετάρτη. Φαίνεται ότι υπάρχουν τώρα αρκετοί που επιθυμούν έναν συμβιβασμό.
Είμαι βέβαιος και πεπεισμένος ότι το αποτέλεσμα αυτών των συμβιβασμών θα είναι ότι εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχουμε την πιο προοδευτική νομοθεσία για τις χημικές ουσίες στον κόσμο. Μετά τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, θα ξεκινήσει το σημαντικό έργο: η εφαρμογή του κανονισμού. Το πρακτικό έργο θα ξεκινήσει με τον έλεγχο των 30 000 χημικών ουσιών που διατίθενται τώρα στις ευρωπαϊκές αγορές. Πιστεύω ότι αυτό το έργο θα αποτελέσει μια μεγάλη προσφορά για τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, τη φύση, το περιβάλλον και για όλον τον κόσμο.
Με αυτά τα λόγια, λοιπόν, θέλω να ευχαριστήσω τους βουλευτές του Κοινοβουλίου και ειδικά τον εισηγητή, καθώς και τον πρόεδρο της επιτροπής και τους συνεργάτες μας εν γένει στο Κοινοβούλιο και στην Επιτροπή.
Günter Verheugen, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να προβώ σε δύο μόνο σύντομες παρατηρήσεις. Ορισμένοι από τους συμμετέχοντες σε αυτήν τη συζήτηση, τους οποίους δεν βλέπω πλέον εδώ αυτή τη στιγμή, διατύπωσαν επικρίσεις για το ότι το πρόγραμμα REACH θα μειώσει το επίπεδο προστασίας για τους απασχολούμενους στη χημική βιομηχανία. Κατηγορηματικά μπορώ να πω ότι αυτό είναι καθαρή ανοησία. Το REACH δεν μπορεί να μειώσει το επίπεδο προστασίας στη χημική βιομηχανία. Οι σχετικές διατάξεις περί προστασίας των εργαζομένων παραμένουν σε πλήρη ισχύ. Το REACH δεν επιτρέπει τίποτα που απαγορευόταν πρωτύτερα. Αντιθέτως, κανείς δεν περιμένει πλέον από τους εργαζόμενους να χειρίζονται μια ολόκληρη σειρά από ουσίες, για τις οποίες ήταν υπεύθυνοι στο παρελθόν. Επομένως, το REACH επέφερε σε κάθε περίπτωση σαφή βελτίωση στην ασφάλεια των εργαζομένων στον χώρο εργασίας. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να απορρίψω απερίφραστα αυτό το επιχείρημα ορισμένων βουλευτών του Κοινοβουλίου, οι οποίοι προσποιούνται ότι εκπροσωπούν τα συμφέροντα των εργαζομένων.
Η δεύτερη παρατήρησή μου είναι ότι πολλοί ομιλητές επισήμαναν ορθά ότι το σημαντικό θέμα πλέον είναι να εφαρμοστεί πλήρως το REACH, αλλά με διαφάνεια, αποφασιστικότητα και χωρίς περιττή γραφειοκρατία. Αυτό απαιτεί έναν ατελείωτο αριθμό πρωτοβουλιών, προγραμμάτων και μέτρων – θα μπορούσα να τα απαριθμήσω όλα στο Σώμα, αλλά δεν επαρκεί ο χρόνος. Μίλησα ήδη με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και του πρότεινα να επισκεφθώ την επιτροπή τον Φεβρουάριο και να παρουσιάσω μια λεπτομερή έκθεση σχετικά με τα μέτρα που η Επιτροπή έχει ήδη αναλάβει ή σχεδιάζει να αναλάβει όσον αφορά την εφαρμογή του REACH. Ταυτόχρονα, θα ήθελα να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο να απαντηθούν όλα τα ερωτήματα που τέθηκαν εδώ αναφορικά με τη στήριξη για τις ευρωπαϊκές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τη χαλάρωση των απαιτήσεων που επιβάλλονται σε αυτές, καθώς για τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που θίγονται.
Σταύρος Δήμας, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, άκουσα προσεκτικά τους εκλεκτούς βουλευτές και εκτιμώ τις θετικές και εποικοδομητικές παρεμβάσεις και τις καλοπροαίρετες κριτικές.
Η Επιτροπή στηρίζει τις συμβιβαστικές τροπολογίες οι οποίες έχουν στόχο, αφενός, να επιφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στον τομέα της προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος και, αφετέρου, να ενισχύσουν την καινοτομία και να διατηρήσουν την οικονομική ανάπτυξη.
Θεωρώ ότι μια από τις σημαντικότερες πτυχές της συμφωνίας στην οποία καταλήξαμε, όπως τόνισε η κ. Corbey, είναι η υποκατάσταση των πιο επικίνδυνων ουσιών με άλλες, ασφαλέστερες εναλλακτικές επιλογές, όταν αυτές είναι διαθέσιμες. Μπορώ να πω ότι από κάποιες απόψεις αυτός ο συμβιβασμός συνιστά βελτίωση σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής – παραδείγματος χάρη, η αδειοδότηση είναι σε γενικές γραμμές περισσότερο αυστηρή.
Μπορώ να συμφωνήσω πλήρως με το να καταστεί υποχρεωτικό οι αιτήσεις των εταιρειών για τη χορήγηση άδειας να περιλαμβάνουν σχέδια υποκατάστασης των ουσιών που προκαλούν πολύ μεγάλη ανησυχία –είτε έχουν παραχθεί είτε έχουν εισαχθεί– εάν οι εταιρείες έχουν διαθέσιμες ασφαλέστερες εναλλακτικές επιλογές. Επίσης, μπορώ να συμφωνήσω πλήρως στο ότι αυτά τα σχέδια υποκατάστασης πρέπει να αποτελούν βασικό παράγοντα κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με αδειοδοτήσεις και την τυχόν επανεξέταση τέτοιων αδειοδοτήσεων.
Η ψηφοφορία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων τον περασμένο Οκτώβριο μπορεί να δημιούργησε ελπίδες για ένα ακόμη πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα, όπως είπε ο κ. Bowis. Όπως πολλοί ομιλητές απόψε, θέλω και εγώ να μείνω στην κορυφή του βουνού, και θα προτιμούσα κάποια θέματα να είχαν αντιμετωπιστεί με διαφορετικό τρόπο στην τελική συμφωνία. Για παράδειγμα, όπως υπογράμμισαν ο κ. Davies και η κ. Hassi, οι διατάξεις σχετικά με τις ουσίες που επηρεάζουν το ορμονικό σύστημα –τους λεγόμενους ενδοκρινικούς διαταράκτες– θα μπορούσαν να είναι περισσότερο αυστηρές.
Η κ. Lucas και άλλοι δεν δέχονται ότι η δυνατότητα να μένουν εμπιστευτικές οι επιστημονικές ονομασίες νέων επικίνδυνων ουσιών για διάστημα έξι ετών θα ήταν ωφέλιμη για τη συμφωνία στο σύνολό της. Αυτό στερεί από τους καταναλωτές το δικαίωμα να γνωρίζουν με ποιες ουσίες έχουν να κάνουν, ενώ δυσχεραίνει τον εντοπισμό των εν λόγω ουσιών από τους χρήστες σε διάφορες βάσεις δεδομένων.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, όπως πρότειναν η κ. Ek, η κ. Ferreira και άλλοι, η υποχρέωση εκπόνησης εκθέσεων χημικής ασφαλείας για τις πιο επικίνδυνες ουσίες στις μονάδες μικρής παραγωγής θα ήταν χρήσιμη για την περαιτέρω βελτίωση της προστασίας των εργαζομένων. Παρ’ όλα αυτά, όπως τόνισε η κ. Roth-Behrendt, ένας συμβιβασμός δεν παύει να είναι συμβιβασμός, και αυτή η συμβιβαστική δέσμη αποτελεί αξιοσημείωτη βελτίωση όσον αφορά την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, εάν την συγκρίνουμε με την παρούσα κατάσταση.
Η Επιτροπή μπορεί να στηρίξει πλήρως αυτή τη συμβιβαστική δέσμη και ειλικρινά ελπίζω ότι το Κοινοβούλιο θα την στηρίξει στην ψηφοφορία της Τετάρτης.
Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η Επιτροπή έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να διευκολύνει τη συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου και για να επιτευχθούν ισορροπημένοι συμβιβασμοί. Χαιρετίζουμε πραγματικά τη σύγκλιση απόψεων που προέκυψε μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και στηρίζουμε πλήρως αυτή τη συμφωνία προκειμένου το REACH να μπορεί εφαρμοστεί μέχρι τον Ιούνιο του 2007. Για μια ακόμη φορά, ευχαριστώ τον κ. Sacconi και τους σκιώδεις εισηγητές για τις προσπάθειές τους να επιτευχθεί αυτός ο συμβιβασμός.
Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τετάρτη στις 12 το μεσημέρι.