Συζητήσεις

Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2006 - Στρασβούργο

25. Βιντεοπαιχνίδια με βίαιο περιεχόμενο (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τα βιντεοπαιχνίδια με βίαιο περιεχόμενο.

  Franco Frattini, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θέλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στους λίγους που παρέμειναν στην Αίθουσα, ίσως λιγότεροι από δέκα, για να συζητήσουμε ένα ζήτημα που αφορά δεκάδες εκατομμύρια νέους και παιδιά, τα δικά μας παιδιά, στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η προστασία του νόμου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των νέων και των παιδιών πρέπει να παραμείνει μια μεγάλη προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και πρέπει να πω ειλικρινά ότι μας προξενούν έντονη ανησυχία οι πράξεις βίας και σαδισμού που αναδεικνύονται από ορισμένα εξαιρετικά ωμά βιντεοπαιχνίδια.

Οι νέες τεχνολογίες που έδωσαν τη δυνατότητα στα παιδιά και τους νέους να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και παιχνίδια τεχνολογίας έχουν αλλάξει τις σχέσεις μεταξύ ενηλίκων και παιδιών. Συχνά οι νέοι, τα παιδιά μας, γνωρίζουν τις τεχνολογίες πολύ καλύτερα από τους ενήλικες. Καθίσταται, συνεπώς, απολύτως αναγκαία περισσότερη υπευθυνότητα και συνειδητοποίηση των ενηλίκων και των γονέων, καθώς και μεγαλύτερο ενδιαφέρον και διαπαιδαγώγηση, ούτως ώστε να μπορούν οι γονείς, πάνω από όλα, να προβαίνουν σε συνειδητές επιλογές γνωρίζοντας τους κινδύνους.

Ισχύει ένα σύστημα ταξινόμησης και επισήμανσης των κινηματογραφικών ταινιών, των παιχνιδιών και των βιντεοπαιχνιδιών που μπορεί να βοηθήσει. Θα πρέπει, ωστόσο, να συνδυάζεται με έναν ισχυρότερο μηχανισμό διαπαιδαγώγησης. Είναι τα αναγκαία συστατικά, εάν θέλουμε να καταλήξουμε σε μια αποτελεσματική λύση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ήδη τα μέσα για την καταπολέμηση των ανησυχητικών αυτών φαινομένων στο πλαίσιο των πολιτικών που αφορούν τη δικαιοσύνη και την ασφάλεια, και επίσης την κοινωνία της ενημέρωσης και τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς.

Κυρίες και κύριοι, πρέπει να πω ειλικρινά ότι εκτίμησα πολύ κάποιες πρωτοβουλίες παρακολούθησης και ενίσχυσης της προστασίας των ανηλίκων που εξήγγειλαν ορισμένοι υπουργοί Εσωτερικών πριν και μετά το Συμβούλιο Υπουργών, και τις οποίες αποδέχθηκαν κάποιες εθνικές πολιτικές δυνάμεις σε ορισμένα κράτη μέλη. Αναφέρομαι ειδικότερα στην αύξηση των ελέγχων στις πωλήσεις παιχνιδιών και βιντεοπαιχνιδιών με ιδιαίτερα βίαιο περιεχόμενο σε ανηλίκους.

Κατά την άποψή μου, είναι εξίσου σημαντικό να καταστήσουμε υπεύθυνους τους παραγωγούς βιντεοπαιχνιδιών. Το 2003 θεσπίσθηκε ένα ευρωπαϊκό σύστημα αυτορύθμισης, με την ονομασία Pan-European Game Information, προκειμένου να βοηθήσει τους γονείς στην επιλογή των παιχνιδιών για τους ανηλίκους. Αυτό το σύστημα αυτορύθμισης υποστηρίζεται από τη μεγάλη πλειοψηφία των παραγωγών. Αναπτύχθηκε μετά από διαβουλεύσεις με τη βιομηχανία και τις οργανώσεις των γονέων και των καταναλωτών. Αφορά 27 χώρες και περιλαμβάνει την ένδειξη μιας ελάχιστης ηλικίας για την πρόσβαση σε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι, καθώς επίσης και την υποχρέωση περιγραφής του περιεχομένου του παιχνιδιού ή του βιντεοπαιχνιδιού που διατίθεται στην αγορά. Κυρίες και κύριοι, το σύστημα αυτό βοηθά την επιλογή των γονέων −εάν βέβαια είναι οι γονείς αυτοί που αποφασίζουν ποιο βιντεοπαιχνίδι αγοράζουν τα παιδιά− αλλά δεν αφορά ούτε περιέχει καμία αναφορά στο περιεχόμενο του βιντεοπαιχνιδιού. Η αυτορύθμιση αυτή θεσπίσθηκε, αφενός, για να προστατεύει τους ανηλίκους και, αφετέρου, για να διασφαλίζει τον σεβασμό και μιας άλλης θεμελιώδους αρχής, που είναι η ελευθερία έκφρασης.

Πολύ σύντομα σκοπεύω να συναντηθώ με τους παραγωγούς και τις αντιπροσωπευτικές τους οργανώσεις για να αξιολογήσουμε την καταλληλότητα και την επικαιρότητα, θα έλεγα, των δεικτών που προβλέπει το πρόγραμμα αυτορύθμισης. Πιστεύω πως ήλθε η στιγμή να εξετάσουμε μήπως οι δείκτες αυτοί δεν λειτούργησαν όπως θα επιθυμούσαμε.

Όσον αφορά δε το περιεχόμενο παιχνιδιών ή βιντεοπαιχνιδιών που διατίθενται στο Διαδίκτυο, υπάρχουν συστήματα, τα οποία ωστόσο εφαρμόζονται και χρησιμοποιούνται με πρωτοβουλία κάποιων έγκυρων οργανισμών. Ο πρώτος είναι αυτός που αποκαλούμε Πλατφόρμα για την Επιλογή του Περιεχομένου στο Διαδίκτυο και ο δεύτερο το Recreational Software Advisory Council, αμφότεροι παρόντες κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνω ότι ούτε η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τη βία κατά των νέων ούτε η παγκόσμια έκθεση για τη βία και την υγεία που εκπόνησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναλύουν αυτό το φαινόμενο, το οποίο αναφέρεται μόνο ως ένα ζήτημα που δεν απαιτεί μεγαλύτερη μελέτη.

Το 2005 διεξαγάγαμε ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια έρευνα με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Daphne. Από την έρευνα αυτή, η οποία βασίσθηκε σε μια σειρά μελετών σχετικά με τον τομέα των βίαιων βιντεοπαιχνιδιών, προέκυψε η ανάγκη μιας πολυτομεακής προσέγγισης που απουσιάζει σήμερα. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι ότι η επίδραση των βίαιων εικόνων στους νέους είναι αδιαμφισβήτητη. Μπορεί, ωστόσο, να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους, σε συνάρτηση με ποικίλους παράγοντες. Ορισμένοι από αυτούς είναι, για παράδειγμα, η ευημερία, η κατάσταση του νέου, ο χώρος όπου ζει, η ενεργός παρουσία των γονέων δίπλα του ή η απουσία τους, ο έλεγχος της πρόσβασης στα μέσα ενημέρωσης ή στο Διαδίκτυο από τους γονείς, εάν δηλαδή οι γονείς ασκούν κάποιον έλεγχο ή επιτρέπουν την ανεξέλεγκτη πρόσβαση των παιδιών στο Διαδίκτυο, το επίπεδο παιδείας που παρέχεται και το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι βίαιες σκηνές μπορούν να επιδράσουν στη νοοτροπία και στη σκέψη των νέων και των παιδιών.

Υπάρχουν και άλλα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Κατά πρώτο λόγο, ότι δεν πρόκειται απλά για ένα τεχνικό ζήτημα, αλλά για ζήτημα διαπαιδαγώγησης που αφορά τον έλεγχο με σκοπό την πρόληψη. Όταν αναφέρομαι στον έλεγχο στις πωλήσεις των βίαιων βιντεοπαιχνιδιών, εννοώ τον πραγματικό έλεγχο, καθώς σήμερα δεν ισχύουν υποχρεωτικά μέσα με τα οποία να μπορεί να διαπιστωθεί εάν ένας νέος μικρότερος των 16 ετών μπορεί ή όχι να αγοράσει βιντεοπαιχνίδια που προτρέπουν ή εξυμνούν πράξεις βίας ή ακόμη και εγκληματικές ενέργειες.

Πιστεύω ότι το Κοινοβούλιο θα θελήσει να μελετήσει τουλάχιστον αυτό το ζήτημα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι τα προγράμματα κατά της βίας έναντι των νέων που χρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα Daphne έχουν ως κύριο στόχο αυτό: πώς θα προστατευθούν οι νέοι και τα παιδιά.

Εν κατακλείδι, μετά τη στρατηγική που εγκρίναμε τον Ιούλιο για την προστασία των παιδιών, σκοπεύω να υποβάλω αυτό το πρόβλημα στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τα Δικαιώματα των Παιδιών. Όπως γνωρίζετε, το φόρουμ αυτό θα αρχίσει να λειτουργεί στις αρχές του 2007. Στην πρώτη συνεδρίαση του φόρουμ σκοπεύω να ξεκινήσω μια δημόσια και διαφανή συζήτηση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς: τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τα κράτη μέλη, τις οργανώσεις γονέων, τα παιδιά, τους ανηλίκους και τους εθνικούς διαμεσολαβητές που είναι υπεύθυνοι για τα δικαιώματα των νέων.

Οι τέσσερις λέξεις κλειδιά για αυτό το ζήτημα είναι: γονείς, επαγγελματίες της επικοινωνίας και της εκπαίδευσης, παραγωγοί −καθώς, αν δεν διακοπεί η παραγωγή αυτών των βίαιων παιχνιδιών, δεν αντιμετωπίζεται ριζικά το πρόβλημα− και, τέλος, πολιτική. Πρέπει να εξετάσουμε πώς θα μπορέσει η πολιτική να επεξεργαστεί μια στρατηγική, η οποία, χωρίς λογοκρισία, θα προστατεύει πραγματικά τα παιδιά. Αυτοί είναι οι πυλώνες με τους οποίους πρέπει να προσεγγίσουμε το ζήτημα που σας έθεσα σήμερα.

Την άνοιξη θα παρουσιάσω μια ανακοίνωση για το ηλεκτρονικό έγκλημα. Πιστεύω ότι η εγκληματικότητα, η παραβίαση του νόμου και τα αδικήματα που διαπράττονται μέσω του Διαδικτύου έχουν ως ιδιαίτερα ευάλωτα θύματα τους νέους και τα παιδιά. Είναι πολιτικό, θεσμικό και ηθικό μας καθήκον να αντιδράσουμε σθεναρά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική κατά της προτροπής, της προαγωγής και της εξύμνησης της βίας.

  Πρόεδρος. Σας ευχαριστώ, κύριε Frattini. Επικροτώ την κομψή αρχική σας παρατήρηση, η οποία επιβεβαιώνει ότι θα ήταν σκόπιμο να υπάρξει κάποιος προβληματισμός και ορισμένες αλλαγές στην οργάνωση των κοινοβουλευτικών μας εργασιών, κυρίως όσον αφορά τις συζητήσεις στην Ολομέλεια.

  Mary Honeyball, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Frattini για την πολύ χρήσιμη και αξιέπαινη εισαγωγή του σε αυτό το σημαντικό θέμα. Δεν έχουμε ίσως ασχοληθεί επαρκώς με αυτό το θέμα στο Σώμα. Χαίρομαι που διεξάγουμε τώρα αυτήν τη συζήτηση, διότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η βία στα βιντεοπαιχνίδια έχει αντίκτυπο στους ανηλίκους που τα παρακολουθούν – πολύ αρνητικό αντίκτυπο, τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Φρονώ ότι καθίσταται σαφές ότι η αυτορύθμιση για την οποία μίλησε ο κ. Frattini ίσως να μην είναι πια επαρκής. Πρέπει να εξετάσουμε περαιτέρω το θέμα, να διασφαλίσουμε τον έλεγχο της πρόσβασης των νέων, καθώς και ότι το περιεχόμενο των ίδιων των βιντεοπαιχνιδιών δεν είναι υπέρμετρα βίαιο. Είμαστε διαρκώς εκτεθειμένοι σε τέτοιες μορφές βίας από τις τηλεοπτικές μας οθόνες και αποδεχόμαστε όλο και περισσότερο τα επίπεδα βίας κατά τρόπο απαράδεκτο. Συνεπώς, αυτή η πρωτοβουλία είναι θετική και ευελπιστώ ότι θα μπορέσουμε να την προωθήσουμε.

Αισθάνομαι ιδιαίτερη ικανοποίηση για την πραγματοποίηση της έρευνας από την Επιτροπή και για το γεγονός ότι την ενέταξε στο πρόγραμμα Daphne, διότι αυτά τα βιντεοπαιχνίδια δεν παρουσιάζουν απλώς ακραίες εικόνες βίας, αλλά και μια απεικόνιση των γυναικών η οποία είναι απαράδεκτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι νέοι έρχονται μεν σε επαφή με την ίδια τη βία, αλλά συγχρόνως παρακολουθούν βία εις βάρος γυναικών, καθώς και μια απεικόνιση των γυναικών η οποία δεν είναι αυτή που θα επιθυμούσαμε. Δύο είναι τα θέματα που πρέπει να μας απασχολήσουν: να προστατέψουμε τα παιδιά και τους νέους και να διασφαλίσουμε ότι οι γυναίκες δεν παρουσιάζονται με απαράδεκτο τρόπο σε αυτά τα βιντεοπαιχνίδια.

Πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν παρεμβαίνουμε ως «κράτος νταντά». Το μέτρο αυτό πρέπει να ληφθεί κατά τρόπο λογικό, ώστε να μπορεί να γίνε αποδεκτό από όλους. Πρέπει επίσης να προσέξουμε ιδιαιτέρως το Διαδίκτυο. Αυτό το έθιξε ο Επίτροπος. Είναι δύσκολο διότι η ρύθμιση του Διαδικτύου βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό σε νηπιακό στάδιο, αλλά δεν πρέπει να αποφύγουμε την ανάληψη δράσης. Πρέπει να αναζητήσουμε μεθόδους οι οποίες θα μας επιτρέψουν να ρυθμίσουμε με εύλογο τρόπο το Διαδίκτυο προς το συμφέρον όλων.

  Roberta Angelilli, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον κ. Frattini για τις ουσιαστικές προτάσεις που παρουσίασε σήμερα.

Είναι αναμφίβολο ότι παρατηρούμε στην Ευρώπη μια ανησυχητική, εκθετική αύξηση φαινομένων βίας, χουλιγκανισμού και βίας μεταξύ ανηλίκων, και ότι η τηλεόραση και το Διαδίκτυο επηρεάζουν αναμφίβολα τις συμπεριφορές των ανηλίκων, όπως και η εξάπλωση βίαιων βιντεοπαιχνιδιών που κυκλοφορούν σε ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό και με συνεχώς πιο βίαιο περιεχόμενο. Θα αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα: ένα από τα τελευταία βιντεοπαιχνίδια, το Rule of Rose, το οποίο αντιπροσωπεύει μια πραγματικά σοβαρή περίπτωση, καθώς είναι ένα παιχνίδι που έχει ως πρωταγωνιστές τα παιδιά και πολλές από τις εικόνες του αγγίζουν τα όρια της σεξουαλικής διαστροφής και του σαδισμού.

Δεχόμαστε, συνεπώς, με μεγάλη ικανοποίηση τη σημερινή συζήτηση, αν και –όπως επισήμανε και ο Πρόεδρος– προγραμματίσθηκε σε μια περασμένη ώρα με ελάχιστους συμμετέχοντες. Είναι κρίμα. Ζητάμε, ωστόσο, μια παρέμβαση σε αυτόν τον τομέα, όχι βεβαίως με μέτρα λογοκρισίας, όπως είπε ήδη και η Επίτροπος Reding. Συμφωνούμε με την πρωτοβουλία του κ. Frattini για την αποστολή μιας επιστολής προς του υπουργούς Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να διενεργηθεί ένας σοβαρός έλεγχος όσον αφορά τη βία στα βιντεοπαιχνίδια. Μετά την τοποθέτηση της κ. Reding, ελπίζουμε ότι το σύστημα PEGI (Πανευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια) θα καταστεί όντως ένας οργανισμός ικανός για έναν αποτελεσματικότερο έλεγχο.

Εν κατακλείδι, ζητάμε μετ’ επιτάσεως τη θέσπιση συγκεκριμένων μέτρων για τον έλεγχο και την απαγόρευση της πώλησης βίαιων βιντεοπαιχνιδιών και τη δημιουργία ενός είδους ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου για τα παιδιά και τους ανηλίκους, το οποίο κυρίως θα παρακολουθεί προληπτικά το περιεχόμενο των παιχνιδιών και των βιντεοπαιχνιδιών και, ει δυνατόν, θα εκπονήσει έναν ενιαίο κώδικα για τη διάθεση και τη διανομή βιντεοπαιχνιδιών για ανηλίκους.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.