Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2007 - Βρυξέλλες

16. Αλλαγή του κλίματος (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την αλλαγή του κλίματος.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. Κυρία Πρόεδρε, σας συγχαίρω, κατ’ αρχάς, για την εκλογή σας στο αξίωμα του Αντιπροέδρου και είμαι βέβαιος ότι θα ανταποκριθείτε πλήρως στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των κυρίων συναδέλφων οι οποίοι και σας στήριξαν με την ψήφο τους.

(EN) Κύριε Πρόεδρε, ποτέ στο παρελθόν το θέμα της αλλαγής του κλίματος δεν είχε τόσο μεγάλη προτεραιότητα στον πολιτικό διάλογο. Το μήνυμα που μας στέλνουν οι επιστήμονες είναι σαφές: η αλλαγή του κλίματος είναι πραγματική. Οι πολίτες αναμένουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει ηγετικό ρόλο σε αυτό το θέμα. Η αναθεώρηση Stern και η ανακοίνωση της Επιτροπής για την περίοδο μετά το 2012 εκθέτουν τους οικονομικούς λόγους που συνηγορούν υπέρ της ανάληψης δράσης. Οι κίνδυνοι τους οποίους δημιουργεί η αλλαγή του κλίματος είναι πολύ πιο σημαντικοί από το κόστος της ανάληψης δράσης για την αντιμετώπισή της. Ενόψει ορισμένων φυσικών φαινομένων, όπως ο θερμός χειμώνας που διανύουμε φέτος, διεξάγεται ζωηρός δημόσιος διάλογος σχετικά με την απειλή που αντιπροσωπεύει η αλλαγή του κλίματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να χρησιμοποιήσει την πολιτική δυναμική που έχει διαμορφωθεί για να αναλάβει δράση. Η περίοδος είναι κατάλληλη για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το πώς θα δρομολογήσουμε ένα μέλλον ενεργειακής ασφάλειας και μειωμένων ανθρακούχων εκπομπών για την Ευρώπη και τον κόσμο.

Ο επείγων χαρακτήρας και το μέγεθος της πρόκλησης που δημιουργεί η αλλαγή του κλίματος επιβάλλει στην Ευρώπη να μειώσει περαιτέρω τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να πείσει τους εταίρους της ανά τον κόσμο να πράξουν το ίδιο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Η δέσμη μέτρων για την αλλαγή του κλίματος και την ενέργεια την οποία πρότεινε η Επιτροπή στις 10 Ιανουαρίου προσφέρει ένα σχέδιο για την κοινοτική στρατηγική που αποβλέπει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Περιγράφει τις βασικές συνιστώσες μιας διεθνούς συμφωνίας για το κλίμα μετά το 2012 και προσφέρει ένα σαφές μήνυμα σχετικά με το αναγκαίο επίπεδο φιλοδοξίας. Έτσι θα ενθαρρυνθεί η έναρξη της διαπραγμάτευσης για μια συμφωνία μετά το 2012. Η ισχύς αυτής της πλήρως ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων συνίσταται στο ότι καταδεικνύει ότι η περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας και της ασφάλειας του ενεργειακού μας εφοδιασμού. Η αξιοπιστία της δέσμης υπογραμμίζεται ακόμη περισσότερο από τον συνδυασμό των συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής που αναμένεται να εγκριθούν το 2007 ή αργότερα.

Πετύχαμε την έγκριση των στόχων μας, γεγονός πολύ σημαντικό. Σας υπενθυμίζω απλώς ότι πριν από ένα περίπου έτος δεν μιλούσαμε καν για στόχους. Δεν σκεφτόμασταν καν το ενδεχόμενο ανάληψης μονομερών δεσμεύσεων. Πριν από 15 μήνες περίπου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χρησιμοποιούσε τη λέξη «διερεύνηση» στην εντολή που είχε δώσει στην Επιτροπή: η εντολή συνίστατο στη διερεύνηση μεθόδων μείωσης των εκπομπών σε ποσοστά 15 έως 30% μαζί με άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Τώρα έχουμε έναν στόχο προς διαπραγμάτευση και καλούμε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να μας εξουσιοδοτήσει να διαπραγματευτούμε στόχο μείωσης κατά 30% με άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Εκτός αυτού, έχουμε αναλάβει μονομερή δέσμευση, ανεξαρτήτως της συμφωνίας και μέχρις ότου επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνία, για μείωση σε ποσοστό 20%, η οποία θα μας επιτρέψει να επιτύχουμε τους άλλους στόχους τους οποίους έχουμε θέσει όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και την ενεργειακή ασφάλεια.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτούνται επίσης πρόσθετα ειδικά μέτρα. Όσον αφορά τις αποφάσεις που λαμβάνουμε σχετικά με τα εθνικά σχέδια κατανομής, θέλω να επισημάνω ότι, αν είχαμε εγκρίνει τα προταθέντα εθνικά σχέδια κατανομής, το σύστημα εμπορίας εκπομπών –το οποίο είναι το σημαντικότερο μέσο καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος– θα είχε ήδη καταρρεύσει.

Έχουμε επίσης επιτύχει μειώσεις σε επιμέρους τομείς: η αεροπλοΐα συμπεριλήφθηκε στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα συνεισφέρει αρκετά στη μείωση των εκπομπών· τα αυτοκίνητα αναμένεται επίσης να συμβάλουν ικανοποιητικά στη μείωση των εκπομπών, οι οποίες σημειώνουν αύξηση· ο τομέας των μεταφορών, όπως γνωρίζετε, αυξάνει σε τεράστιο βαθμό τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε πρέπει να συνεισφέρει επίσης στις μειώσεις. Η αυτοκινητοβιομηχανία πρέπει να προβεί στις αναγκαίες βελτιώσεις της τεχνολογίας των οχημάτων προκειμένου να υλοποιήσει τον στόχο που μου έθεσε τον περασμένο Ιούνιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: τα 120 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο έως το 2012.

(Χειροκροτήματα)

Σήμερα είμαι στην πολύ ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι έχουμε εγκρίνει την οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων. Έτσι θα αναβαθμίσουμε τα πρότυπα που ισχύουν για τα καύσιμα προκειμένου να γίνουν πιο καθαρά, να εκπέμπουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και να είναι καλύτερα για το περιβάλλον, καλύτερα για την υγεία, καλύτερα για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος. Έως το 2020, θα έχουμε επιτύχει εξοικονόμηση 500 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Συνεπώς, η σημερινή απόφαση ήταν πολύ σημαντική και είναι ανεξάρτητη από την πρόταση για τα οχήματα, η οποία έχει προγραμματιστεί για την προσεχή εβδομάδα, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο κ. Πρόεδρος.

Απαιτούνται ορισμένα επιπλέον μέτρα· διαφορετικά, θα μείνουμε μόνο στα λόγια. Αν διακηρύσσουμε ότι επιδιώκουμε συγκεκριμένες μειώσεις έως το 2020 ή το 2050, αλλά όταν καλούμαστε να λάβουμε τα απαιτούμενα μέτρα για την επίτευξη αυτών των στόχων όλοι λένε: «δεν φέρουμε ευθύνη· αποτελούμε ειδική περίπτωση· οι άλλοι πρέπει να προβούν στις μειώσεις», τότε δεν πρόκειται ποτέ να επιτύχουμε τους στόχους μας. Πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να καταπολεμήσουμε την αλλαγή του κλίματος. Για να το επιτύχουμε, δεν αρκούν οι ενέργειες της Επιτροπής ή του Συμβουλίου – και θέλω να σας ευχαριστήσω πολύ για τη στήριξη που μας έχετε προσφέρει μέχρι στιγμής· απαιτούνται επίσης οι προσπάθειες των εθνικών αρχών, όχι μόνο των υπουργών ή των κυβερνήσεων, αλλά του συνόλου των αρχών που φέρουν αρμοδιότητες οι οποίες σχετίζονται με την αντιμετώπιση πτυχών της αλλαγής του κλίματος.

Η Επιτροπή προτείνει οι ανεπτυγμένες χώρες –περιλαμβανομένης της ΕΕ– να δεσμευτούν κατά μέσο όρο για μείωση των εκπομπών σε ποσοστό 30% έως το 2020 έναντι των επιπέδων του 1990. Επιπλέον, η Επιτροπή έχει προτείνει μια σειρά επιλογών για την επίτευξη της συμμετοχής των αναπτυσσόμενων χωρών με σκοπό τον περιορισμό της αύξησης των εκπομπών τους και τη συνακόλουθη μείωση των εκπομπών τους μετά το 2020. Οι νέοι στόχοι για τις ανεπτυγμένες χώρες και τα μέσα ενθάρρυνσης της συμμετοχής των αναπτυσσόμενων χωρών πρέπει να αποτελούν τμήμα μιας νέας συμφωνίας, η οποία θα έπεται της πρώτης περιόδου δέσμευσης του Πρωτοκόλλου του Κυότο το 2013.

Η σύναψη μιας τέτοιας νέας συμφωνίας δεν θα είναι εύκολη και θα απαιτήσει ισχυρό ηγετικό πνεύμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Επιτροπή έχει προτείνει να επιδείξει η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό το ηγετικό πνεύμα μέσω της σαφούς, ανεξάρτητης δέσμευσης να επιτύχει τη μείωση κατά 20% τουλάχιστον των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2020 έναντι των επιπέδων του 1990, όπως ανέφερα προηγουμένως. Αυτή η ανεξάρτητη δέσμευση θα μας βοηθήσει να άρουμε το αδιέξοδο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα. Ενισχύει την ιδιαίτερη αποφασιστικότητά μας να συνάψουμε μια διεθνή συμφωνία η οποία θα προβλέπει μείωση κατά 30% από τις ανεπτυγμένες χώρες και θα στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στους εταίρους μας. Είναι εφικτή και οικονομικώς προσιτή, ενώ η ανάληψη φιλόδοξης δράσης είναι επωφελής. Είναι καιρός να περάσουμε από τα λόγια στα έργα. Η ανεξάρτητη αυτή μονομερής δέσμευση είναι επίσης επιβεβλημένη για την επίτευξη των στόχων μας ως προς την ανταγωνιστικότητα, την ενεργειακή απόδοση και την ενεργειακή ασφάλεια. Διασφαλίζει τη συνέχεια της αγοράς άνθρακα και προσφέρει κίνητρα για επενδύσεις σε τεχνολογίες μειωμένων ανθρακούχων εκπομπών για την περίοδο μετά το 2012.

Υπό την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι συζητήσεις στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών στρέφονται πλέον όλο και περισσότερο σε θέματα σημαντικά για μια συμφωνία σχετικά με την ανάληψη δράσης μετά το 2012. Η διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Ναϊρόμπι τον Νοέμβριο σχετικά με το κλίμα, ενώ δεν κατέληξε σε αποφάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να απασχολήσουν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, αποτέλεσε ουσιαστικά βήμα προόδου όσον αφορά την προετοιμασία του εδάφους για μια μελλοντική συμφωνία. Για παράδειγμα, στο Ναϊρόμπι επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων στο Πρωτόκολλο του Κυότο σχετικά με ένα συνολικό σχέδιο δράσης το οποίο θα ολοκληρωθεί έως το 2008 ή το 2009 και θα περιλαμβάνει περαιτέρω δεσμεύσεις για τις βιομηχανοποιημένες χώρες μετά το 2012. Υπήρξε μια πολυπόθητη συμφωνία ως προς τη συνολική αναθεώρηση του Πρωτοκόλλου του Κυότο το 2008 και ελήφθησαν ορισμένες σημαντικές αποφάσεις για τους μηχανισμούς καθαρής ανάπτυξης και την προσαρμογή. Αυτά τα μέτρα θα βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος και θα ενθαρρύνουν προγράμματα πιο καθαρών τεχνολογιών στην Αφρική και σε άλλες πιο φτωχές περιοχές.

Εξακολουθεί, πάντως, να υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ των λόγων και των δεσμεύσεων για την ανάληψη δράσης. Εάν επιθυμούμε μια συμφωνία εντός των προσεχών δύο ή τριών ετών, η διεθνής κοινότητα πρέπει να επιδείξει πολύ ισχυρότερη πολιτική βούληση. Οι διαπραγματεύσεις και οι δεσμεύσεις για τις ανεπτυγμένες χώρες και άλλες συνεισφορές από αναπτυσσόμενες χώρες χρειάζονται κάποιο σημείο εκκίνησης. Αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος του προτεινόμενου στόχου του 30% και της ανεξάρτητης δέσμευσης του 20%.

Προσδοκώ ότι το εαρινό Συμβούλιο θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα σχετικά με την ανάγκη ανάληψης αποφασιστικής δράσης για την αλλαγή του κλίματος και την κρίσιμη σχέση μεταξύ της ενεργειακής πολιτικής και της αλλαγής του κλίματος – της κλιματικής πολιτικής. Αναμένω επίσης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να στηρίξει τους στόχους τους οποίους μόλις σας περιέγραψα.

Ευελπιστώ ότι το Κοινοβούλιο θα αποστείλει ένα παρόμοιο μήνυμα στήριξης της προσέγγισης που προτείνει η Επιτροπή. Χρειαζόμαστε αυτήν τη στήριξη προκειμένου να ενισχυθεί η πολιτική δυναμική στην οποία βασίζονται οι προσπάθειες επίτευξης του στόχου των δύο βαθμών, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εφαρμόσει στην πράξη αυτά που υποστηρίζει με λόγια προκειμένου να πείσει και άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο – μεταξύ άλλων και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παραγωγός αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως και οι οποίες προσφέρουν επιχειρήματα πίσω από τα οποία μπορούν να κρυφτούν ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και άλλες αναδυόμενες οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Νότιας Αμερικής, λέγοντας: «αν δεν κινούνται οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παραγωγός αερίων του θερμοκηπίου, τότε γιατί πρέπει να κινηθούμε εμείς;». Κατ’ αυτόν, λοιπόν, τον τρόπο θα δείξουμε ότι εφαρμόζουμε στην πράξη όσα υποστηρίζουμε θεωρητικά και θα πείσουμε τις χώρες αυτές να μας ακολουθήσουν σε μια παγκόσμια συμφωνία, καθότι η αλλαγή του κλίματος είναι παγκόσμια απειλή και απαιτεί παγκόσμιες λύσεις.

(Χειροκροτήματα)

  Sigmar Gabriel, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε Δήμα, κυρίες και κύριοι, ευχαριστώ πολύ διότι δίνετε στη νέα Προεδρία την ευκαιρία να κάνει ορισμένες παρατηρήσεις για το θέμα της αλλαγής του κλίματος.

Καταρχάς, θα ήθελα να πω ότι στο Συμβούλιο, κατά την προετοιμασία της τελευταίας διάσκεψης για την προστασία του κλίματος, καταλήξαμε σε κοινές θέσεις με την Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τα ουσιώδη ερωτήματα, τις στρατηγικές και τις απαντήσεις στην παγκόσμια πρόκληση της αλλαγής του κλίματος. Θεωρώ ότι θα έχουμε τη δυνατότητα να σημειώσουμε τα επόμενα χρόνια επιτυχίες στις διαπραγματεύσεις –που για την ώρα είναι δύσκολες– μόνον εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίσει να μιλά ομόφωνα και εάν θέλει να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στο πλαίσιο των διεθνών διαπραγματεύσεων για την προστασία του κλίματος. Προφανώς, η επιτυχία των τελευταίων χρόνων οφείλεται στο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδέχθηκε αυτόν τον ηγετικό ρόλο. Ο Επίτροπος Δήμας προ ολίγου επεσήμανε δικαιολογημένα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πραγματικά, πέρα από τη γενική διατύπωση σημαντικών στόχων της πολιτικής για την προστασία του κλίματος, το ερώτημα κατά πόσον είναι διατεθειμένη να μετατρέψει αυτούς τους στόχους σε συγκεκριμένες δικές της πρωτοβουλίες και να τους εφαρμόσει στην πράξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη μέλη.

Έχουμε μπροστά μας δύο πραγματικά μεγάλες προκλήσεις για την ανθρωπότητα. Η πρώτη είναι το ερώτημα: πώς θα εφοδιάσουμε τον πλανήτη, τον αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό, με αρκετή ενέργεια; Σήμερα ζουν στον πλανήτη μας 6,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, που κάποια στιγμή θα ξεπεράσουν τα 9 δισεκατομμύρια. Σήμερα ζουν στις περιοχές με ανεπτυγμένη βιομηχανία 1,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι και σε μερικά χρόνια και δεκαετίες τα βιομηχανικά έθνη του πλανήτη θα αριθμούν 4 δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Αν θέλουμε να καταναλώνουμε τα επόμενα 50 χρόνια ενέργεια και πρώτες ύλες ακριβώς όπως τα προηγούμενα 50 χρόνια, θα έπρεπε να έχουμε δύο πλανήτες για να μπορέσουμε να εφοδιάσουμε τους ανθρώπους με αρκετή ενέργεια και πρώτες ύλες. Επομένως, το πρώτο ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε, ειδικά αν θέλουμε να σημειώσουμε πρόοδο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την προστασία του κλίματος, είναι: πώς θα επιτύχουμε την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού όχι μόνο για εμάς, αλλά και για τις αναπτυσσόμενες και τις πρόσφατα εκβιομηχανισμένες χώρες, που επιδιώκουν την οικονομική ανάπτυξη προκειμένου να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής του πληθυσμού τους.

Εάν οι Ευρωπαίοι και άλλα βιομηχανικά έθνη δεν καταφέρουν να προσφέρουν στις χώρες αυτές τεχνολογικές απαντήσεις στο ερώτημα πώς μπορούν να επιτύχουν οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική ασφάλεια και ευημερία για τους πληθυσμούς τους χωρίς να καταστρέψουν παράλληλα το κλίμα, τότε οι χώρες αυτές δεν θα συμπορευτούν με εμάς ως προς την προστασία του κλίματος.

Συνεπώς, η πρώτη πρόκληση είναι να απαντήσουμε στο ερώτημα που μας θέτουν πάντα πρώτα οι αναπτυσσόμενες χώρες στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την προστασία του κλίματος, που είναι: «πώς θα φροντίσουμε για τα περίπου 2 δισεκατομμύρια ανθρώπων που δεν έχουν σήμερα πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια, που ζουν μέσα στη χειρότερη φτώχεια και χρειάζονται ενέργεια για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής τους;». Πώς θα καταφέρουμε, λοιπόν, να εφοδιάσουμε με ενέργεια αυτό το μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού –που οπωσδήποτε αριθμεί 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους– χωρίς να καταστρέψουμε ταυτόχρονα το κλίμα;

Η πρόκληση για περιοχές με τεχνολογική ανάπτυξη όπως η Ευρώπη είναι η εξής: ποιες είναι οι τεχνολογίες του μέλλοντος που καθιστούν δυνατή την οικονομική ανάπτυξη αποσυνδέοντάς την από την καταστροφή του κλίματος και τη διαρκή αύξηση των εκπομπών CO2; Την απάντηση πρέπει να την δώσουν οι περιφέρειες με ανεπτυγμένη τεχνολογία όπως η Ευρώπη.

Η δεύτερη σχετική πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι ο περιορισμός της αλλαγής του κλίματος και της θέρμανσης του πλανήτη. Αυτήν την εβδομάδα θα λάβουμε τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος, της οποίας τα επιστημονικά μέλη συνεδριάζουν αυτό το διάστημα στο Παρίσι και προβαίνουν σε ανταλλαγή δεδομένων. Θα πληροφορηθούμε –αυτό είναι ήδη βέβαιο– ότι όλα τα απειλητικά σενάρια για τη θέρμανση του πλανήτη μάλλον επιβεβαιώνονται ή γίνονται χειρότερα αντί να βελτιώνονται. Αυτό σημαίνει πως δεν θα καταφέρουμε να κρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς, αν δεν καταφέρουμε να συμβάλουμε περισσότερο από ό,τι μέχρι σήμερα στη μείωση της εκπομπής CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου.

Διαπιστώνουμε ήδη ποιες συνέπειες έχει αυτό. Στην πατρίδα μου τη Γερμανία, το 2020 θα έχει εξαφανιστεί ο τελευταίος παγετώνας. Πριν από λίγους μήνες άρχισε να χρησιμοποιείται ένα νέο σωστικό σκάφος για τη διάσωση ναυαγών στη Βόρεια Θάλασσα, που έχει μήκος σχεδόν 50 μέτρα. Πριν από δέκα ή είκοσι χρόνια αρκούσε μήκος 20 έως 30 μέτρων. Αυτά είναι τα πρώτα δείγματα της αλλαγής του κλίματος σε μια χώρα που πλήττεται σε σχετικά μικρό βαθμό από αυτήν την αλλαγή.

Γνωρίζουμε ότι στη Γερμανία θα σημειωθούν περισσότερες πλημμύρες, αλλά και μεγαλύτερη ξηρασία. Ωστόσο, είμαστε μια σχετικά πλούσια και ασφαλής χώρα. Η κατάσταση φαίνεται να είναι πιο δύσκολη όταν συζητάμε με τους συναδέλφους μας από την Ισπανία και την Πορτογαλία, όπου οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα δημιουργηθούν πραγματικές έρημοι και θα υπάρχει ξηρασία που δεν θα έχει απλά περιοδικό χαρακτήρα. Και η κατάσταση είναι ακόμα πιο δραματική αν παρατηρήσουμε τι προκαλεί η θέρμανση του πλανήτη στην Αφρική.

Στην αφρικανική ήπειρο υπάρχουν ήδη σήμερα περισσότεροι πρόσφυγες εξαιτίας της αλλαγής του κλίματος από ό,τι εξαιτίας των πολέμων και των εμφυλίων πολέμων. Η ροή μεταναστών στη βορειοαφρικανική ακτή, απέναντι από την Ευρώπη, δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που μας απειλεί αν δεν καταφέρουμε να σταματήσουμε τη θέρμανση του πλανήτη και την καταστροφή των προϋποθέσεων για ζωή σε μια ήπειρο σαν την Αφρική.

Αυτό πάντως έχει επίσης μεγάλη σχέση με τη δικαιοσύνη. Αποτελεί κατάφωρη αδικία να υποφέρει η Αφρική περισσότερο από όλους από τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος, καθώς δεν φέρει καμία ευθύνη για την αλλαγή αυτή, πρόκειται δε για μια εξέλιξη που την ζούμε ήδη σήμερα.

Φανταστείτε ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται τόσο, ώστε 4 δισ. άνθρωποι να ζουν σε βιομηχανικές κοινωνίες –εκ των οποίων τα δύο τρίτα στην Ασία– και ότι η θέρμανση του πλανήτη αρχίζει να επηρεάζει τους παγετώνες των Ιμαλαΐων, από όπου έρχεται το 40% των αποθεμάτων πόσιμου νερού της Ασίας. Ας αναλογιστούμε τα απειλητικά σενάρια που θα έχουμε στον πλανήτη αν εξαφανιστούν τα αποθέματα γλυκού νερού της Ασίας. Δεν θα έχουμε μόνο την απειλή των πολέμων για το πετρέλαιο, αλλά προφανώς και πολέμων και εμφυλίων πολέμων για τα αποθέματα νερού.

Μιλάμε, επομένως, για έναν πραγματικό κίνδυνο για την ανθρωπότητα. Πρέπει, ωστόσο, πρώτα να καταφέρουμε να περάσουμε αυτές τις συζητήσεις για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα από τον κύκλο των εμπειρογνωμόνων στους κύκλους των ηγετών της ανθρωπότητας. Μελλοντικά δεν θα είναι αρκετό να συναντιούνται μία φορά τον χρόνο 189 υπουργοί Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών και 5 000 επιστήμονες σε μια διεθνή διάσκεψη για το κλίμα, αλλά θα πρέπει να ασχοληθούν με τα θέματα αυτά και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Είμαι και εγώ βουλευτής του γερμανικού ομοσπονδιακού κοινοβουλίου, ανήκω δηλαδή σε ένα κοινοβούλιο. Πρέπει να καταφέρουμε να φέρουμε τα θέματα αυτά και στην ημερήσια διάταξη των κοινοβουλευτικών συζητήσεων. Για να πω την αλήθεια, ο αριθμός των βουλευτών που παρευρίσκονται σε συζητήσεις για την αλλαγή του κλίματος είναι μάλλον μικρότερος παρά μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αριθμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Επίσης, θα έπρεπε να φροντίσουμε ώστε αυτό που λέμε καθημερινά δημόσια και διαβάζουμε καθημερινά, ότι δηλαδή πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ανθρωπότητα, να αποτελέσει τελικά το επίκεντρο της πολιτικής μας δράσης και της καθημερινής εργασίας μας.

Πιστεύω ότι η Επιτροπή κάνοντας τις προτάσεις της για την ενέργεια και τη διαχείριση του κλίματος, δεν αναγνώρισε μόνο αυτό το καθήκον, αλλά έχει έτσι και μια ιστορική ευκαιρία. Είναι η πρώτη φορά στο πλαίσιο της συζήτησης για την ενέργεια και την αλλαγή του κλίματος που η Επιτροπή υποβάλλει μια πρόταση που θεωρώ ότι συνιστά ιστορική ευκαιρία, διότι συνδέει το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας με την αλλαγή του κλίματος. Δεν συζητάμε πια ξεχωριστά τα ερωτήματα «πώς θα εξασφαλίσουμε την πρόσβαση σε ενέργεια;» και «πώς θα διασφαλίσουμε το κλίμα;», αλλά έχουμε μπροστά μας μια δέσμη προτάσεων και πολιτικών μέσων που αφορούν και τα δύο θέματα ταυτόχρονα.

Έχουμε για πρώτη φορά την ευκαιρία να αποφασίσουμε μαζί για τα θέματα ενεργειακής πολιτικής και αλλαγής του κλίματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και με ένα συνεκτικό σκεπτικό. Γνωρίζω ότι τις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα γίνουν πολλές συζητήσεις στις επιτροπές, στις ομάδες εργασίας και στις διαπραγματεύσεις αξιωματούχων. Όλα αυτά τα γνωρίζετε πολύ καλύτερα από εμένα, γιατί έχετε μεγαλύτερη πείρα στον τομέα της λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο φίλος μου κ. Schulz –και άξιζε τον κόπο να έρθω εδώ για να έχω την ευκαιρία να μιλήσω μια φορά μπροστά του, αφού συνήθως οι ρόλοι μας είναι αντεστραμμένοι– γνωρίζει, ή τουλάχιστον έτσι μου είπε σε προηγούμενη συζήτηση, ότι υπάρχει πάντα κίνδυνος να χαθεί στο πλαίσιο τέτοιων συζητήσεων για τις λεπτομέρειες η πολιτική δυναμική ή, θα έλεγα, η ιστορική ευκαιρία. Πιστεύω ότι ουσιαστικά το ζητούμενο θα είναι τις επόμενες εβδομάδες και μήνες να μην χάσουμε, παρόλες αυτές τις απαραίτητες συζητήσεις για τις λεπτομέρειες, αυτήν την ιστορική ευκαιρία να συνδυάσουμε την ενεργειακή πολιτική και την πολιτική για το κλίμα στην Ευρώπη και να την κάνουμε πρότυπο για τη διεθνή συζήτηση. Πιστεύω ότι αυτό είναι το πραγματικό καθήκον των πολιτικών στην Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Φυσικά, θα αντιμετωπίσουμε και συγκρούσεις εθνικών συμφερόντων που αφορούν μια σειρά λεπτομερειών. Αυτό το βλέπουμε επί του παρόντος ειδικά στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ωστόσο, ουσιαστικά το ζητούμενο πρέπει να είναι να εκμεταλλευτούμε αυτήν την ιστορική ευκαιρία και θα ήθελα να αναφέρω εξ ονόματος του Συμβουλίου ορισμένα παραδείγματα προκειμένου να καταστήσω σαφές ποιο θα είναι το κύριο θέμα στην εαρινή σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.

Πρώτον, χρειαζόμαστε φιλόδοξους στόχους ως προς την προστασία του κλίματος στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Είναι απόλυτα σωστό ότι η Επιτροπή θέτει στόχο για τις διεθνείς διαπραγματεύσεις να επιβάλει μείωση των εκπομπών CO2 κατά 30% μέχρι το 2020. Αυτό το μέγεθος δεν προέκυψε από το ερώτημα τι θεωρούμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε ή τι είναι οικονομικά εφικτό, αλλά αποκλειστικά και μόνο από το ερώτημα ποιες μειώσεις πρέπει να επιτύχουμε μέχρι το 2020 προκειμένου να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη μικρότερη των 2 βαθμών. Θεωρώ ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να συμπεριλάβουμε περισσότερο στην καθημερινή πολιτική συζήτηση γιατί πολλές φορές αντιμετωπίζουμε σοβαρό πρόβλημα στη συζήτηση για την αλλαγή του κλίματος.

Όταν παλαιότερα, κατά τη δεκαετία του ’70 και του ’80, είχαμε στην πατρίδα μου προβλήματα με τα απορρίμματα και τους χώρους εναπόθεσής τους, βλέπαμε ότι από εκεί διέρρεαν δηλητηριώδεις ουσίες. Μπορούσε κανείς να το μυρίσει και να το δει αυτό καθημερινά, και γι’ αυτό οι πολιτικοί που ασχολούνταν με καθημερινά ζητήματα ενώθηκαν και είπαν ότι πρέπει να εξυγιάνουμε τους χώρους εναπόθεσης και δεν πρέπει να δημιουργούμε τόσο πολλά απορρίμματα.

Η ατμόσφαιρα είναι ένας χώρος εναπόθεσης αποβλήτων που δεν τον βλέπει κανείς, που δεν τον μυρίζει κανείς, τουλάχιστον κάθε μέρα, και ευτυχώς δεν συμβαίνουν κάθε μέρα καταστροφές. Είναι γεγονός ότι αυτός ο αόρατος χώρος εναπόθεσης δεν μας καλεί καθημερινά να αναλάβουμε δράση, και αν πείτε στους πολίτες σας, στους ψηφοφόρους σας, ότι θέλουμε να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη στους 2 βαθμούς, πολλοί άνθρωποι θα σας κοιτάξουν με απορία και θα πουν: μα οι 2 βαθμοί δεν είναι και τόσο πολλοί και μπορεί μάλιστα να είναι και ευχάριστο να μην κάνει πια τόσο πολύ κρύο στα βόρεια της Ευρώπης. Δηλαδή είναι δύσκολο να κάνει κανείς κατανοητό ότι οι 2-3 βαθμοί συνιστούν την διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις σημερινές μας θερμοκρασίες και την εποχή των παγετώνων, πριν από αρκετές χιλιάδες χρόνια.

Αν δε τους πείτε επίσης πως όλα αυτά πρέπει να τα επιτύχουμε μέχρι το 2100, γιατί τότε θα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στον πλανήτη, θα τους ακούσετε να λένε στα κοινοβούλια και στα κόμματά μας: αυτή είναι μια πολύ μακροπρόθεσμη προοπτική, ας ασχοληθούν λοιπόν με αυτό οι επόμενες γενιές.

Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι η αλλαγή του κλίματος συμβαίνει ήδη σήμερα και ότι ουσιαστικά θα πλήξει τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Όλοι όσοι είναι στην ηλικία μου και ασχολούνται σήμερα ενεργά με την πολιτική, ασφαλώς θα μπορέσουν να ζήσουν σε αυτόν τον πλανήτη μέχρι το τέλος της ζωής τους, όμως ήδη η δεκαοχτάχρονη κόρη μου θα το πληρώσει πολύ ακριβά αν δεν καταφέρουμε να εκμεταλλευτούμε τα επόμενα 10-15 χρόνια για να επιφέρουμε μια πραγματική μεταβολή ως προς την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ή να την σταματήσουμε οριστικά. Η προστασία του κλίματος θέλει πολύ χρόνο για να φέρει αποτελέσματα: τριάντα χρόνια. Ό,τι κάνουμε σήμερα σωστά, θα αποδώσει σε 30 χρόνια, αλλά ό,τι κάνουμε σήμερα λάθος, θα αναγκαστούν να το πληρώσουν σε 30 χρόνια τα παιδιά και τα εγγόνια μας.

Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να θεσπίσουμε τον στόχο των 2 βαθμών στην εαρινή διάσκεψη κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και από αυτό προκύπτει ο διεθνής στόχος προστασίας του κλίματος για μείωση κατά 30% μέχρι το 2020.

Η Επιτροπή είπε πως, αν δεν επιτευχθεί πολυμερής συμφωνία ή μια συμπληρωματική συμφωνία για το Κυότο με τις ΗΠΑ, την Κίνα και τις Ινδίες, τότε ο μονόπλευρος στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να είναι τουλάχιστον 20%. Υπάρχουν πολιτικοί παράγοντες που το θεώρησαν αυτό οπισθοδρόμηση ως προς την προστασία του κλίματος. Εγώ θεωρώ ότι πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό. Το μήνυμα είναι το εξής: ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που δεν θα καταφέρουμε να γίνει διεθνής συμφωνία για την αλλαγή του κλίματος πέρα από τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κανένας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να πιστέψει ότι αυτό είναι το τέλος της προστασίας του κλίματος. Αντίθετα, ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση αποτυχίας διεθνών διαπραγματεύσεων για την αλλαγή του κλίματος, που δεν την περιμένουμε και την απευχόμαστε, το ζητούμενο θα είναι να δεσμευτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για περισσότερη προστασία του κλίματος και να προσπαθήσουμε να μην μείνουμε στο 8%, αλλά να φθάσουμε τουλάχιστον το 20%.

Θέλουμε να συμπεριλάβουμε στη συμφωνία τις εναέριες μεταφορές και, φυσικά, είναι αναγκαίο να υλοποιηθεί η υπόσχεση αυτοδέσμευσης της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Εάν δεν υλοποιηθεί η αυτοδέσμευση της αυτοκινητοβιομηχανίας με μέσο στόχο τα 120 γραμμάρια CO2 ανά χιλιόμετρο, τότε η πολιτική διαμάχη δεν θα αφορά το αν χρειαζόμαστε νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο ή όχι. Αντίθετα, από όσα άκουσα τις τελευταίες ημέρες, είμαστε σύμφωνοι –η Επιτροπή και η δική μου κυβέρνηση, αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου– ότι χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή νομοθεσία που θα εξασφαλίσει αυτήν την συμβολή της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας στην προστασία του κλίματος, δηλαδή τα 120 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο.

Αυτό για το οποίο θα πρέπει να διαπραγματευτούμε είναι το ερώτημα αν μπορούμε να επιτύχουμε κάτι τέτοιο μόνο μέσω της τεχνολογίας αυτοκινήτων ή αν θέλουμε να συμπεριλάβουμε εδώ π.χ. μια αναλογία βιοκαυσίμων. Πιστεύω ότι οπωσδήποτε μπορούμε να το συζητήσουμε αυτό στο Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και το Συμβούλιο, όμως δεν θα πρέπει να αφήσουμε την παραμικρή αμφιβολία για το ότι ο τελικός στόχος για ολόκληρη την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία θα είναι τα 120 γραμμάρια.

Δεύτερον, θα πρέπει να φροντίσουμε να κινηθούν όλοι προς αυτόν τον στόχο, δηλαδή να αφορά εξ ίσου τα μεγάλα, τα μεσαία και τα μικρά οχήματα. Χρειάζεται δηλαδή σαφής ανάπτυξη των ανανεώσιμων ενεργειών. Εξ ονόματος του Συμβουλίου, αλλά και προσωπικά, συνηγορώ επίσης θερμά υπέρ του να εμμείνουμε στον κοινό στόχο για κάλυψη του 20% των βασικών αναγκών της ΕΕ σε ενέργεια από ανανεώσιμες ενέργειες και να αποδείξουμε ότι έτσι μπορούμε να κατακτήσουμε την κορυφαία θέση στον τομέα της τεχνολογίας. Πίσω από αυτούς τους φιλόδοξους στόχους της προστασίας του κλίματος κρύβονται και γιγαντιαίες προοπτικές ανάπτυξης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την εκπαίδευση.

Τελικά, το ερώτημα είναι τι θα γίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση όταν η Κίνα θα είναι το εργαστήρι του πλανήτη, η Ρωσία η αντλία πετρελαίου και η Βραζιλία το αγρόκτημά της; Τι θα είναι τότε η Ευρώπη; Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα είναι οι μηχανικοί και οι τεχνικοί του κόσμου που θα ασχοληθούν με τις τεχνολογικές προκλήσεις και θα προσφέρουν λύσεις για να αντιμετωπίσουμε τόσο το θέμα της ενέργειας όσο και την αλλαγή του κλίματος. Τόσο κατά τις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την αλλαγή του κλίματος όσο και στη διεθνή ενεργειακή πολιτική, πολλοί περιμένουν αυτές τις τεχνολογικές λύσεις. Η Ευρώπη είναι η περιφέρεια της καινοτομίας και πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να δώσει αυτές τις απαντήσεις. Πιστεύω ότι οι προτάσεις της Επιτροπής για τα ζητήματα της απόδοσης, των στόχων για την προστασία του κλίματος και το σχέδιο δράσης για την ενέργεια πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.

(Χειροκροτήματα)

  Peter Liese, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, κυρίες και κύριοι, η πρόσβαση στην ενέργεια και η αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος είναι οι δύο μεγάλες προκλήσεις για την ανθρωπότητα τον 21ο αιώνα. Αυτό δεν το λέω εγώ, αλλά το είπε πριν από δύο εβδομάδες στο Σώμα η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καγκελάριος Μέρκελ και, ως εκ τούτου, είναι οπωσδήποτε συνεπές να συμπεριλάβουν η Επιτροπή και η Προεδρία του Συμβουλίου την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος στο πρόγραμμα εργασίας τους.

Ωστόσο, εξ ίσου σημαντικό είναι τα λόγια να γίνουν πράξεις. Η έκθεση Stern κατέστησε σαφές ότι οι οικονομικές ζημίες από την ανεξέλεγκτη αλλαγή του κλίματος είναι από οικονομική σκοπιά συγκρίσιμες μόνο με εκείνες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στην εκλογική μου περιφέρεια έχουμε ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα που συζητείται από τους πολίτες. Βιώσαμε τη θύελλα «Κύριλλος» και χιλιάδες άνθρωποι υπέστησαν σοβαρές ζημίες, καθώς η εκλογική μου περιφέρεια ήταν στο επίκεντρο αυτής της θύελλας. Δεν μπορεί βέβαια κανείς να αποδίδει την κάθε θύελλα στην αλλαγή του κλίματος, οι ερευνητές όμως λένε με μεγάλη βεβαιότητα ότι η συσσώρευση ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί.

Γι’ αυτό πρέπει να επιδιώξουμε τη μείωση των εκπομπών κατά 30% μέχρι το 2020. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για αυτό. Όπως πολλοί άλλοι συνάδελφοι, πιστεύω και εγώ ότι η συζήτηση για το 20% προκάλεσε, τουλάχιστον, σύγχυση. Δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι δεν θα δινόταν μεγάλη σημασία σε αυτό το 20%, αλλά ακριβώς αυτό θα έπρεπε να κάνουμε – να το πάρουμε σοβαρά.

Επίσης, τώρα έχουμε την ευκαιρία να επιβάλουμε την ανάληψη δράσης σε διεθνές επίπεδο, γιατί για παράδειγμα στις ΗΠΑ μετά την «Κατρίνα» η συζήτηση έχει υποστεί ουσιαστική αλλαγή. Μετά τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών, η πιθανότητα να κάνουμε κάτι μαζί με τις ΗΠΑ έχει γίνει πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στο παρελθόν. Γι’ αυτό δεν είναι ρεαλιστικό να θεωρούμε δεδομένο ότι θα αποτύχουμε· αντίθετα, πρέπει να κάνουμε τα πάντα προκειμένου να επιτύχουμε πραγματικά τη σύναψη μιας διεθνούς συμφωνίας.

Είναι θετικό ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προετοιμάζει μια απάντηση στη δήλωση της Επιτροπής, είναι όμως επίσης θετικό ότι δεν θα ψηφίσουμε ήδη αύριο για αυτό, γιατί έχουμε βέβαια ένα ψήφισμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων που περιέχει πολλά σωστά πράγματα, αλλά πρέπει ακόμα να το επεξεργαστούμε προκειμένου να μπορέσουμε να δώσουμε –σε συμφωνία και με τις άλλες επιτροπές– μια πολύ σαφή απάντηση στο Στρασβούργο.

Για παράδειγμα, είμαι της γνώμης ότι η πυρηνική ενέργεια δεν αντιμετωπίζεται καθόλου αντικειμενικά και σωστά στο ψήφισμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος. Δεν είναι το κατάλληλο, και πρέπει να διορθώσουμε ορισμένα πράγματα, πρέπει όμως επίσης να δώσουμε ένα σαφές μήνυμα για περισσότερη προστασία του κλίματος. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση, αυτό περιμένει από την ευρωπαϊκή πολιτική το 98% των ανθρώπων, και δεν πρέπει να τους απογοητεύσουμε.

  Guido Sacconi, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ο κ. Liese είπε προ ολίγου ότι εχθές η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ενέκρινε ένα πολύ σημαντικό και εξαιρετικά λεπτομερές ψήφισμα. Εφόσον ο κ. Gabriel αναφέρθηκε σε αυτές τις λεπτομέρειες, δεν θα τις επαναλάβω. Θα προσπαθήσουμε στο Στρασβούργο να βελτιώσουμε ακόμη περισσότερο αυτό το ψήφισμα ενόψει του εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Θα ήθελα, λοιπόν, να αφιερώσω τον λίγο χρόνο που έχω στη διάθεσή μου σε μια παρατήρηση από την παρέμβαση του κ. Gabriel, την οποία θεωρώ πολύ ορθή: το γεγονός δηλαδή ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας ιστορικής καμπής. Πιστεύω ότι το τρέχον και το προσεχές έτος, δηλαδή το 2007 και το 2008, θα δείξουν στην πράξη εάν, από πολιτικής απόψεως, μπορέσει να συντελεσθεί η επιτάχυνση και το ποιοτικό άλμα στο σοβαρό αυτό ζήτημα που απασχολεί την παγκόσμια κοινή γνώμη. Η κατάσταση αλλάζει, όχι μόνο λόγω των νέων στοιχείων που μας παρέχουν οι επιστήμονες από το Παρίσι, η ομάδα αξιολόγησης κλπ., αλλά και στη διεθνή πολιτική συζήτηση: για παράδειγμα, πέρα από τον Ατλαντικό άρχισε να αναπτύσσεται ή μπορεί να αναπτυχθεί ένα διαφορετικό είδος ευαισθητοποίησης.

Πιστεύω λοιπόν ότι, παρά τις συνεκτικές μας προσπάθειες στη θέσπιση κατάλληλης νομοθεσίας –εμπορία εκπομπών, συμπερίληψη της αεροπορίας, μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα αυτοκίνητα και όλα τα άλλα υπό θέσπιση μέτρα– πρέπει να κάνουμε ένα μεγάλο πολιτικό ποιοτικό άλμα και να δημιουργήσουμε μια ισχυρή συμμαχία μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, προκειμένου να παρουσιασθούν όσο το δυνατόν ισχυρότερα στις διεθνείς διαπραγματεύσεις.

Ίσως και εμείς, ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα πρέπει να διεκπεραιώσουμε καλύτερα τον ρόλο μας –πρώτα από όλα ασφαλώς τον νομοθετικό– αλλά μπορούμε να υποστηρίξουμε τις διαπραγματεύσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου προτείνοντας ίσως μια μεγάλη παγκόσμια συμμαχία κοινοβουλίων, προκειμένου να καταστεί ο αγώνας κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη μια πραγματική προτεραιότητα, όπως απαιτούν οι συμπολίτες μας.

  Graham Watson, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, η Ομάδα μου χαιρετίζει την πρόσφατη εστίαση της Επιτροπής στην ενεργειακή πολιτική και την αλλαγή του κλίματος, με την πρότασή της για τη βιομάζα τον Δεκέμβριο του 2005, τις προτάσεις της σχετικά με την κατάσταση αναμονής στις ηλεκτρονικές συσκευές τον Σεπτέμβριο του 2006, την ενεργειακή της πολιτική αυτόν τον μήνα και τη σημερινή ανακοίνωση σχετικά με μια οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων. Θεωρούμε ότι, συνολικά, αυτά τα μέτρα συνιστούν μια φιλόδοξη αλλά όχι ανέφικτη πολιτική. Μια τέτοια πολιτική είναι αναγκαία προκειμένου η Ένωση και τα κράτη μέλη της να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους έναντι των πολιτών, ώστε να επιτύχουμε τον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό μας στο μέλλον και να πείσουμε και άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμά μας.

Αν είχαμε εισακούσει τις προειδοποιήσεις των καλιφορνέζων επιστημόνων περί τα τέλη της δεκαετίας του 1970, θα είχαμε ίσως αποτρέψει την αλλαγή του κλίματος. Τώρα μπορούμε να ελπίζουμε μόνο ότι θα καταφέρουμε να την περιορίσουμε. Για τον λόγο αυτόν, οι Φιλελεύθεροι και οι Δημοκράτες εκφράζουν τη λύπη τους για τις εκκλήσεις των γερμανών αυτοκινητοβιομηχάνων στην Bild Zeitung και για τις προσπάθειες ορισμένων μελών της Επιτροπής να μειώσουν τους στόχους για τις εκπομπές.

(Χειροκροτήματα)

Αν οι Ιάπωνες είναι σε θέση να κατασκευάζουν υβριδικά αυτοκίνητα, αν οι Γάλοι και οι Ιταλοί μπορούν να παράγουν οχήματα πολύ πιο αποδοτικά, γιατί δεν μπορούν να πράξουν το ίδιο και άλλοι;

Δεν επικαλούμαι συχνά τον Κόνραντ Αντενάουερ σε αυτό το Σώμα –το αφήνω στους συναδέλφους μου της Δεξιάς– όμως ήταν πολύ εύστοχη η δήλωσή του ότι «Ο Θεός έβαλε όρια στη λογική του ανθρώπου. Όχι, όμως, και στην ανοησία του».

(Γέλια και χειροκροτήματα)

Δεν θα μπορέσουμε να επιτύχουμε τους στόχους μας αν οι πολίτες μας δεν αναγνωρίσουν την ύπαρξη του προβλήματος προκειμένου να αρχίσουν να αλλάζουν τις συνήθειές τους. Χρειαζόμαστε πραγματικά ηλεκτρικές ξυριστικές μηχανές ή ηλεκτρικά σίδερα για το κατσάρωμα των μαλλιών; Χρειαζόμαστε πραγματικά αυτοκίνητα τα οποία επιταχύνουν από τα 0 έως τα 100 χιλιόμετρα ανά ώρα σε λιγότερο από έξι δευτερόλεπτα, αν αυτό πρόκειται να καταστρέψει τον πλανήτη μας σε λιγότερο από έξι δεκαετίες; Οι αυτοκινητοβιομήχανοι υπερηφανεύονται ότι τα αυτοκίνητά τους μπορούν να κινηθούν με 240 χιλιόμετρα ανά ώρα. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, όμως εκπέμπουν 360 γραμμάρια CO2 για κάθε χιλιόμετρο. Θέτοντας τέρμα σε όλα αυτά δεν πλήττουμε τις θέσεις απασχόλησης. Σύμφωνα με μελέτη της βελγικής κυβέρνησης η οποία πραγματοποιήθηκε πέρυσι, η μείωση των εκπομπών του CO2 δεν έχει επίπτωση στον αριθμό των θέσεων απασχόλησης, διότι δημιουργούνται νέες θέσεις απασχόλησης σε νέους τομείς τεχνολογιών αιχμής.

Νέοι τρόποι σκέψης δεν απαιτούνται μόνο στα θέματα που άπτονται του κλίματος: πρέπει να θρέψουμε έναν ταχύτατα αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό και να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσης, έτσι ώστε να σταθεροποιηθεί ο πληθυσμός του πλανήτη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να το επιτύχουμε – καλλιεργώντας σόγια, λόγου χάρη, η οποία έχει την ίδια θρεπτική αξία με το βόειο κρέας, ενώ η παραγωγή της απαιτεί λιγότερο από το 1% της ενέργειας που απαιτεί η παραγωγή βοείου κρέατος.

Η δημοκρατία δεν μπορεί πλέον να λειτουργεί ως σύστημα διαχείρισης κρίσεων, στο οποίο τα σοβαρά προβλήματα παραμένουν άλυτα μέχρις ότου εκδηλωθεί η κρίση. Όταν διακυβεύεται ο βιοπορισμός των ανθρώπων και η βιωσιμότητα της ζωής στον πλανήτη, χρειαζόμαστε μια συγκροτημένη, ενεργή προσέγγιση στις πολιτικές μας, όπως αυτή που μας πρότεινε σήμερα η Προεδρία του Συμβουλίου. Δεν είναι εύκολο να αλλάξουν οι πολίτες τις συνήθειές τους. Στις προτάσεις της Επιτροπής δεν δίνεται αρκετή έμφαση στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, η οποία είναι επιβεβλημένη.

Ο Χ. Τζ. Ουέλς είχε πει ότι «η ανθρώπινη ιστορία γίνεται ολοένα και περισσότερο ένας αγώνας ανάμεσα στην παιδεία και την καταστροφή». Αν η Επιτροπή υιοθετήσει αυτούς τους στόχους, αν θέσει τα κράτη μέλη ενώπιον των προκλήσεων αντί να προσφεύγει σε αυτά για τη λήψη αποφάσεων, υπάρχουν ακόμη ελπίδες να κερδίσει η Ένωση τη μεγαλύτερη στήριξη των συμπολιτών μας.

(Χειροκροτήματα)

  Seán Ó Neachtain, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (GA) A Uachtaráin, tá dualgas ar an Aontas Eorpach a bheith ina gceannródaithe agus dul i ngleic leis na fadhbanna a chothaíonn athrú aeráide. I measc na gcéimeanna a chaithfear a chur i bhfeidhm, tá siad seo a leanas: Úsáid Fuinnimh Inmharthana Inathnuaite a mhéadú san Eoraip; Laghdú 20% ar a laghad a dhéanamh ar sceitheadh CO2 san Eoraip; Barántas a thabhairt go mbeidh muide san Eoraip i bhfad níos éifeachtaí ó thaobh ídiú fuinnimh de. Tá muid ag cur an iomarca fuinnimh amú inár dtithe agus inár gcomhlachtaí ó lá go lá.

Caithfidh an tAontas Eorpach chuile fhóram idirnáisiúnta a úsáid chun a chinntiú go dtabharfaidh tíortha uile an domhain mhóir tacaíocht dár n-iarrachtaí. Caithfear ceannasaíocht a ghlacadh ar an bhfadhb seo láithreach. Tá seacht mBallstát is fiche san Aontas Eorpach anois, rud a thugann ról lárnach, tábhachtach dúinn inár gcath in aghaidh athrú aeráide. Tá deireadh le briathra, caithfear gníomhú. Agus mar fhocal scoir, tá ról againne uile san fhadhb seo a réiteach. Caithfidh muid athruithe nósmhaireachta a chur i bhfeidhm sa bhaile agus inár dtithe féin agus mar a deireann muid sa nGaeilge: 'Ní hé lá na gaoithe lá na scolb'. Tá brón orm faoin mbriseadh isteach sin a tharla níos túisce.

  Rebecca Harms, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι, δεν ακούσατε όλοι την εντυπωσιακή ομιλία της Προεδρίας του Συμβουλίου για την αλλαγή του κλίματος, όμως έχετε ήδη ακούσει πολλές τέτοιες ομιλίες, όπως και εγώ, και επειδή ο παλιός μου φίλος και πρώην συνάδελφος στην τοπική πολιτική κ. Gabriel αγαπά τα ξεκάθαρα λόγια, θα πω μόνο το εξής: αν τα λόγια μπορούσαν να σταματήσουν την αλλαγή του κλίματος, τότε ασφαλώς δεν θα είχαμε πια πρόβλημα. Όμως, θα ήθελα να πω και στον κ. Gabriel και στον Επίτροπο ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αυτή με έργα και όχι με λόγια.

Οι προτάσεις της Επιτροπής που αφορούν τη δέσμη για την ενέργεια δεν είναι προβληματικές μόνο εξαιτίας του στόχου του 20% και των ακροβατισμών σχετικά με το αρχικά μονόπλευρο 20% που ίσως μετά να γίνει 30% σε διεθνές επίπεδο, αλλά και επειδή τα μέσα που θα θεσπιστούν σε αυτήν την ενεργειακή δέσμη είναι γενικά πολύ αδύναμα. Εγώ αμφιβάλλω αν τα μέσα αυτά είναι γενικά ικανά να επιτύχουν μείωση του CO2 κατά 20%.

Σε αυτή τη δέσμη, πολλά είναι λανθασμένα και λίγα σωστά, κύριε Gabriel. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει αρκετή ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση ενέργειας, ούτε αρκετές ανανεώσιμες ενέργειες, ενώ υπάρχει πολύς άνθρακας και ορυκτές πηγές ενέργειας, και η αισιόδοξη αντιμετώπιση της πυρηνικής ενέργειας που περιλαμβάνει δεν δικαιολογείται πια σήμερα, ειδικά μάλιστα αν παρατηρήσει κανείς την οικονομική καταστροφή που συμβαίνει τώρα στην Areva στη Φινλανδία. Ακούγοντας τα νέα από τη Φινλανδία, κάθε πολέμιος της πυρηνικής ενέργειας χαίρεται γιατί η πυρηνική βιομηχανία καταστρέφει τον εαυτό της με τέτοιες εσφαλμένες επενδύσεις.

Πέρα από τα σωστά και τα λάθη, τις τελευταίες ημέρες έγινε εδώ κάτι που, κατά τη γνώμη μου, ξεπέρασε αυτά τα λάθος μέσα. Την ευθύνη για αυτό φέρει η γερμανική Προεδρία του Συμβουλίου. Η ορθή προσπάθεια του Επιτρόπου Δήμα να θεσπιστούν δεσμευτικοί στόχοι μείωσης του CO2 για την αυτοκινητοβιομηχανία, και μάλιστα στο επίπεδο που είχε εξαγγείλει εκούσια η ίδια η βιομηχανία, τορπιλίστηκε από τη Γερμανία, και μάλιστα όχι επειδή θεώρησε ότι κάνει κάτι για την αλλαγή του κλίματος ή για το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας, αλλά απλά για να προστατεύσει έναν μικρό τομέα της – αυτόν που ασχολείται με την παραγωγή μεγάλων πολυτελών αυτοκινήτων στη Γερμανία, και έτσι ξαφνικά δεν ενδιαφέρονται για την αλλαγή του κλίματος παρά μόνο για την Porsche!

(Η Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

  Francis Wurtz, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι που διεξάγουμε αυτήν τη συζήτηση παράλληλα με τη συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος, η οποία διεξάγεται στο Παρίσι και στα συμπεράσματα της οποίας προσβλέπουμε όλοι. Από αυτήν την άποψη, κυρία Πρόεδρε, θέλω να προτείνω να προσκαλέσουμε τον Δρ Pachauri, πρόεδρο της επιτροπής, η οποία περιλαμβάνει τους πλέον διακεκριμένους επιστήμονες σε αυτό το πεδίο, να παρευρεθεί σε μια δημόσια ακρόαση στο Σώμα. Είχα μια σύντομη συνάντηση μαζί του χθες στο Παρίσι και πιστεύω ότι οι εξηγήσεις και οι συστάσεις του θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμες στον αγώνα που έχουμε μπροστά μας, αν θέλουμε να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης για τον πολιτισμό.

Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση; Θα έλεγα προσωπικά ότι πρέπει να αποστείλουμε ένα μήνυμα στους πολίτες μας το οποίο να είναι ταυτόχρονα ευκρινές και παρακινητικό, ένα μήνυμα που θα αποτελείται από μία κακή είδηση και δύο καλές ειδήσεις. Η κακή είδηση είναι η τρέχουσα κατάσταση. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί ανά τον κόσμο τα τελευταία έξι χρόνια, και στην ΕΕ ξεκινήσαμε άσχημα όσον αφορά την εκπλήρωση των δεσμεύσεων μας δυνάμει του Πρωτοκόλλου του Κυότο, οι οποίες ήταν ήδη θλιβερά ανεπαρκείς. Αν επρόκειτο να συνεχίσουμε με αυτόν τον ρυθμό, θα επιφέραμε απαράδεκτη ζημιά στον πλανήτη όχι μόνο για τις μελλοντικές γενιές αλλά και για τη γενιά των παιδιών μας. Αυτή είναι η κακή είδηση, που είναι οπωσδήποτε κακή.

Ας πάω τώρα στην πρώτη καλή είδηση: είναι δυνατόν να αντιστραφεί η τάση.

(Απευθυνόμενος σε βουλευτές που μιλούν και δεν τον ακούν)

Κυρίες και κύριοι, αν το ζήτημα της αλλαγής του κλίματος σας ενδιαφέρει μόνο όταν είναι μπροστά τα μέσα ενημέρωσης, τότε λυπάμαι για λογαριασμό σας...

(Χειροκροτήματα)

…διότι πριν λίγο, όταν μιλούσαν για αυτό το Συμβούλιο και η Επιτροπή, σας μέτρησα, και δεν ήταν περισσότεροι από 50 βουλευτές στην Αίθουσα. Παρακαλώ μην έρχεστε μόνο για να ψηφίσετε χωρίς να γνωρίζετε το υπόβαθρο. Ελάτε να συμμετάσχετε στη συζήτηση, ή τουλάχιστον δείξτε κάποιον σεβασμό για εκείνους που μιλούν.

(Χειροκροτήματα)

Έχοντας αναφέρει τις κακές ειδήσεις, φτάνουμε στην πρώτη από τις καλές ειδήσεις που μπορούμε να εξαγγείλουμε στους πολίτες. Είναι δυνατόν να αντιστραφεί η τάση, αλλά αυτό θα απαιτούσε ομολογουμένως κάτι σαν επανάσταση. Οι στόχοι της μείωσης των εκπομπών είναι γνωστοί – μείωση 50% σε όλο τον κόσμο, και ως εκ τούτου 75% στις χώρες μας, μέχρι το 2050. Η επίτευξη των στόχων αυτών προϋποθέτει όχι μόνο σημαντικές αυξήσεις στις πηγές καθαρής ενέργειας, αλλά και μια νέα σχέση όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, η οποία θα περιλαμβάνει μια μαζική άνοδο στην ανάπτυξη σιδηροδρόμων και θαλάσσιων αρτηριών, την επιβολή, όπως ανέφεραν άλλοι ομιλητές, φιλόδοξων κανόνων κατά της ρύπανσης στους κατασκευαστές αυτοκινήτων, παρά την πίεση από την κ. Μέρκελ, τη μαζική κατασκευή σπιτιών που εξοικονομούν ενέργεια, την κατάρτιση στη χρήση τεχνολογιών αποδοτικότερων από πλευράς καυσίμων, το διεθνές εμπόριο που θα βασίζεται περισσότερο στη συνεργασία παρά στον ανταγωνισμό, μαζικές μακροπρόθεσμες επενδύσεις και την υιοθέτηση της έννοιας του κοινού καλού, με άλλα λόγια μια σειρά από σοβαρά εμπόδια για τη φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.

Στρέφομαι τώρα στη δεύτερη καλή είδηση, δηλαδή τη θεαματική αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για αυτά τα ζητήματα, μεταξύ άλλων στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις αναδυόμενες χώρες. Αν δεν υπάρξει αυτό το θεμελιώδες στοιχείο, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αυτό το ιστορικό στοίχημα να αποδώσει οφέλη. Θέλω να προειδοποιήσω, ωστόσο: αμφιβάλω αν οι πολίτες θα δέχονταν μια μαθουλσιανική απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Η εγκατάλειψη της εμμονής με την οικονομική παραγωγικότητα δεν σημαίνει παρακώλυση της κοινωνικής ανάπτυξης. Η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος δεν θα είναι μια ομαλή διαδικασία.

(Χειροκροτήματα από την αριστερά και το κέντρο)

  Πρόεδρος. – Κύριε Wurtz, σημείωσα την πρότασή σας για ανταλλαγή απόψεων στο Κοινοβούλιό μας με τους εμπειρογνώμονες που συζητούν το θέμα αυτές τις μέρες στο Παρίσι.

Η συζήτηση διακόπτεται λόγω της προγραμματισμένης ψηφοφορίας. Θα συνεχιστεί μετά την ψηφοφορία.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. POETTERING
Προέδρου

  Martin Schulz (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, δεν ξέρω ποιο άρθρο του Κανονισμού μπορώ να επικαλεστώ αυτήν τη στιγμή – σίγουρα εσείς θα βρείτε ένα άρθρο που με δικαιολογεί να τα λέω αυτά. Σας παρακαλώ ως νεοεκλεγέντα Πρόεδρο του Σώματος να ζητήσετε το εξής από την επιτροπή που θα ασχοληθεί με τη μεταρρύθμιση του τρόπου εργασίας του Σώματος: χρειαζόμαστε μια διαδικασία που θα εξασφαλίζει για τους ομιλητές μια πιο δίκαιη διαδικασία από τη σημερινή.

Όταν δεν υπάρχει διάλειμμα μεταξύ της συζήτησης και των ψηφοφοριών, τότε οι τελευταίοι ομιλητές του καταλόγου φθάνουν στην κατάσταση που μόλις βρέθηκε ο φίλος μου κ. Wurtz. Είναι εντελώς αδύνατον να μιλήσει κανείς σε μια Αίθουσα όπου εισρέουν εκατοντάδες βουλευτές που έχουν όλοι κάτι σημαντικό να συζητήσουν μεταξύ τους, και έτσι κανένας δεν ακούει τον ομιλητή. Αυτό είναι απλά απαράδεκτο. Σας παρακαλώ να φροντίσετε να υπάρχει ένα κενό ανάμεσα στο τέλος της συζήτησης και στην ψηφοφορία. Έτσι θα αποφύγουμε εξευτελιστικές καταστάσεις σαν αυτήν που μόλις είδαμε, δηλαδή να αγωνίζεται για να μιλήσει ο πρόεδρος μιας Ομάδας επειδή οι συνάδελφοι δεν ακούνε. Αυτό είναι απλά απαράδεκτο.

(Χειροκροτήματα)

  Πρόεδρος. Κύριε Schulz, δεν ξέρω βέβαια ποιο άρθρο του Κανονισμού επικαλείστε, όμως ασφαλώς έχετε δίκιο και αναμφίβολα θα υπάρχει ένα ανάλογο άρθρο. Ουσιαστικά συμφωνώ απόλυτα μαζί σας: χρειαζόμαστε ένα σύντομο διάλειμμα μεταξύ των αγορεύσεων και των ψηφοφοριών.

Κυρίες και κύριοι, ζητήθηκε τώρα να αρχίσουμε τις ψηφοφορίες την προγραμματισμένη ώρα, δηλαδή στις 17.30. Όμως, αν ζητήσουν τον λόγο και άλλοι συνάδελφοι, θα απομακρυνθούμε ακόμα περισσότερο από την ώρα των ψηφοφοριών, και γι’ αυτό σας παρακαλώ να ψηφίσετε τώρα. Αυτό θα γίνει πολύ γρήγορα και μετά θα μιλήσει ο κ. Gabriel, που έχει ακόμα μερικά λεπτά.