Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2007 - Βρυξέλλες

21. Προώθηση της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης: μια ευρωπαϊκή διάσταση για την πρόληψη του υπερβολικού βάρους, της παχυσαρκίας και των χρόνιων παθήσεων (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0450/2006) της κ. Ries, εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, σχετικά με την «Προώθηση της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης: μια ευρωπαϊκή διάσταση για την πρόληψη του υπερβολικού βάρους, της παχυσαρκίας και των χρόνιων παθήσεων» (2006/2231(INI)).

  Frédérique Ries (ALDE), εισηγήτρια. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα παρευθύς να ξεκινήσω ευχαριστώντας τους συναδέλφους μου σκιώδεις εισηγητές, που είναι παρόντες: τον κ. Bushill-Matthews, την κ. McAvan, την κ. Evans, την κ. Sinnott και την κ. Belohorská. Πρέπει να πω ότι η επαφή μου μαζί τους ήταν ιδιαίτερα έντονη και εποικοδομητική από τότε που ορίστηκα ως εισηγήτρια, πριν από εννέα μήνες.

Αναφέρω ορισμένα ιδιαίτερα εντυπωσιακά μεγέθη σε αυτήν την έκθεση: 38% των γυναικών, 27% των ανδρών και σχεδόν πέντε εκατομμύρια παιδιά στην ΕΕ είναι παχύσαρκοι, με έναν αριθμό μεταξύ 300 000 και 400 000 νέων περιπτώσεων παχυσαρκίας μεταξύ των νεότερων παιδιών μας ετησίως. Πρόκειται για μια απλή και τρομερή ταυτοχρόνως κατάσταση. Το 2000, η ΠΟΥ όρισε την παχυσαρκία ως το σοβαρότερο πρόβλημα υγείας στις χώρες της Δύσης. Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, όταν κατά μέσο όρο το 6% των εθνικών προϋπολογισμών για την υγειονομική περίθαλψη αφιερώνεται σε όλες αυτές τις ασθένειες που προκαλούνται από το υπερβολικό βάρος: διαβήτης τύπου 2, αναπνευστικά προβλήματα, καρδιοπάθειες και άλλου είδους προβλήματα; Πάνω και πέρα από αυτούς του αριθμούς, είναι σημαντικό να προσθέσουμε και να πούμε ξεκάθαρα ότι το πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι αυτή η ασθένεια παρουσιάζει σήμερα άνοδο.

Πρέπει να κάνουμε μια πρώτη διαπίστωση επί της οποίας όλοι συμφωνούμε: εμείς δεν αντιδράσαμε εγκαίρως και, όταν λέω «εμείς», αναφέρομαι βασικά στις κυβερνήσεις, στις διευθύνσεις υγείας και εκπαίδευσης και κυρίως σε εμάς, τους γονείς.

Η δεύτερη παρατήρησή μου, που είναι εξίσου προφανής, είναι ότι δεν είναι εύκολο να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η παχυσαρκία και όλες οι συνέπειές της για την υγεία των ανθρώπων. Αυτό προϋποθέτει μια καθολική, ολιστική προσέγγιση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη διάφορους παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, ο τρόπος ζωής και η εκπαίδευση όσον αφορά μια ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή, και αυτό από όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία. Η οικογένεια και το επαγγελματικό υπόβαθρο ενός ατόμου είναι ένας κρίσιμος παράγοντας. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η επαγγελματική ανασφάλεια και η φτώχεια είναι παράγοντες που ενίοτε ενεργοποιούν ή, εν πάση περιπτώσει, προκαλούν περαιτέρω αύξηση της παχυσαρκίας.

Η τρίτη παρατήρησή μου είναι ότι δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Υπάρχουν επί του παρόντος εξήντα περίπου πρωτοβουλίες για την πρόληψη της παχυσαρκίας και την προαγωγή της φυσικής άσκησης που επωφελούνται ή δικαιολογούν την παρακολούθηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως η Fleurbaix και Laventie και η Food Dudes, για να αναφέρω μόνο δύο εξ αυτών.

Όπως έχει ειπωθεί επανειλημμένα, όσον αφορά αυτόν τον αγώνα, η Ευρώπη δεν έχει απλά μια γνώμη να εκφράσει, αλλά μπορεί να έχει μια τεράστια συνεισφορά. Αν ο στόχος της Ευρώπης είναι να παράγει αληθινή προστιθέμενη αξία, πρέπει να ενσωματώσει τη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα στις άλλες κοινοτικές πολιτικές, και πρέπει να το πράξει αυτό εγκάρσια, στους τομείς όπου, ευτυχώς, συγκεντρώνονται οι μεγαλύτεροι προϋπολογισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης: κοινή γεωργική πολιτική, έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και διαρθρωτικά ταμεία. Είμαι επίσης ευτυχής που, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της ΚΟΑ φρούτων και λαχανικών, την οποία εγκαινίασε την περασμένη εβδομάδα η Επίτροπος Fischer Boel, μία από τις επτά προτεραιότητες –οι επτά κύριοι στόχοι– ήταν η προαγωγή της κατανάλωσης αυτού του τύπου των ιδιαίτερα θρεπτικών τροφίμων.

Από την πλευρά μου, θα ήθελα να επαναλάβω στο Σώμα αυτό, όπως έκανα στην έκθεση, ότι προτιμώ μια πολιτική κινήτρων, μειώσεις των τιμών, φορολογικές μειώσεις ή άλλους τύπους επιδοτήσεων από ένα σύστημα που στηρίζεται στη μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση των προϊόντων μεγάλης θερμιδικής αξίας («fat tax»), το οποίο σε τελευταία ανάλυση, θα επιβάρυνε κατά κύριο λόγο τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά με τα χαμηλότερα εισοδήματα.

Είμαι ευχαριστημένη με όλους τους συμβιβασμούς που επιτεύχθηκαν στο έργο μας όσον αφορά σημαντικά σημεία της έκθεσης. Δεν θα τους αναφέρω όλους, αλλά μόνο έναν ή δύο από αυτούς. Ο συμβιβασμός επί της παραγράφου 4, η οποία συνιστά σε όλα τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν επισήμως, όπως η ΠΟΥ, την παχυσαρκία ως χρόνια πάθηση: πρόκειται για μια ισχυρή απαίτηση, την οποία υποστηρίζουν οι οργανώσεις των ασθενών, και έχουμε καθήκον να την μεταβιβάσουμε· είναι επίσης αναμφισβήτητα ο ασφαλέστερος τρόπος να αποφευχθεί οποιαδήποτε μορφή στιγματισμού μιας ορισμένης ομάδας του πληθυσμού στην κοινωνία μας και να εξασφαλιστεί ότι τα συστήματα υγείας παρέχουν κατάλληλη περίθαλψη. Ο συμβιβασμός επί των παραγράφων 16 και 17, στη συνέχεια, που επισημαίνει τη σημασία των σχολείων όσον αφορά την εκπαίδευση των παιδιών σχετικά με έναν υγιεινό τρόπο ζωής – είτε βρίσκονται στο κυλικείο του σχολείου είτε στο γήπεδο. Τέλος, ο συμβιβασμός επί της παραγράφου 30, όσον αφορά την επιτακτική ανάγκη να γίνει αυτό που προτείνουμε και να εφαρμόσουμε μια απλοποιημένη και εναρμονισμένη μορφή επισήμανσης των ειδών διατροφής που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, ζάχαρη και ορισμένα λίπη.

Θα ήθελα επίσης να καταστήσω σαφές ότι συμφωνώ με τη Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία όταν επιτίθενται στα τρόφιμα και τα ποτά με υπερβολικά υψηλή θερμιδική αξία. Ναι, πρέπει να σταματήσουμε αυτήν την ελαφρώς κουραστική πολιτική ορθότητα που οδηγεί στην αδράνεια. Ποιος μπορεί να πιστεύει ακόμη και να εξακολουθεί να διακηρύσσει σήμερα ότι, από διατροφικής άποψης, δεν υπάρχουν καλά και κακά τρόφιμα; Το γεγονός ότι υπάρχουν κακά τρόφιμα υπογραμμίζει το γιατί είναι επίσης σημαντικό να ασχοληθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη μείωση της κατανάλωσης κεκορεσμένων λιπών –που είναι το θέμα της παραγράφου 28– καθώς είναι υπεύθυνα για την κακή χοληστερόλη και, κατ’ επέκταση, για πλήθος καρδιαγγειακών παθήσεων.

Επίσης, λυπάμαι για το γεγονός ότι οι συζητήσεις μας είναι, κατά την άποψή μου, υπερβολικά επικεντρωμένες στο ζήτημα της απαγόρευσης των τηλεοπτικών διαφημίσεων τροφίμων και ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και λίπη κατά τη διάρκεια παιδικών προγραμμάτων. Μου φαίνεται ότι αυτή η συζήτηση διευθετήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την ψήφο μας για την αναθεώρηση της οδηγίας για την τηλεόραση χωρίς σύνορα τον Δεκέμβριο του 2006 – πολύ πρόσφατα δηλαδή. Αυτό είναι το σημείο που εκφράζει ρητά η συμβιβαστική τροπολογία μας αριθ. 5. Από την πλευρά μου, επίσης, θα δυσκολευόμουν να εξηγήσω σε μια μητέρα τη λογική μιας πολιτικής που απαγορεύει τις τηλεοπτικές διαφημίσεις για σοκολάτες, λόγου χάρη, αλλά που επιτρέπει, από την άλλη πλευρά, την ίδια διαφήμιση στο Διαδίκτυο ή στον κινηματογράφο, δηλαδή τη συλλογιστική της παραγράφου 24.

Για να ολοκληρώσω, κύριε Πρόεδρε, είμαι πεπεισμένη ότι όλοι μας εδώ, σε αυτό το Σώμα, μοιραζόμαστε την ίδια επιθυμία. Καταρχάς, την ανάσχεση αυτής της επιδημίας, σημειώνοντας αισθητή πρόοδο σε τέσσερα ή πέντε χρόνια, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά. Δεύτερον, πρέπει να προσπαθήσουμε να ανατρέψουμε αυτήν την τάση μέχρι το 2015 το αργότερο, μέσω φιλόδοξων πολιτικών σε κάθε επίπεδο εξουσίας, μεταξύ άλλων και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι’ αυτό περιμένουμε πολλά από εσάς, Επίτροπε Κυπριανού, και από την επικείμενη Λευκή Βίβλο, που θα μας παρουσιάσετε την άνοιξη.

  Μάρκος Κυπριανού, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζω θερμά την έκθεση του Κοινοβουλίου ενόψει της Πράσινης Βίβλου μας και, βεβαίως, συγχαίρω την κ. Ries για το θαυμάσιο έργο της. Δεν διστάζω να πω ότι συμφωνώ με την προσέγγιση που υποστηρίζει στην έκθεση, κυρίως δε με την υπογράμμιση της ανάγκης να τεθεί η δημόσια υγεία στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η πρόκληση για όλους μας είναι να υλοποιήσουμε αυτόν τον στόχο. Πρόκειται για μια μεγάλη πρόκληση, καθόσον αφορά αλλαγές του τρόπου ζωής, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο. Είναι μια μακροπρόθεσμη και διαρκής προσπάθεια στην οποία πρέπει να εμμείνουμε με σταθερότητα. Είναι ένα σύνθετο πρόβλημα το οποίο απαιτεί σύνθετες λύσεις. Η Επιτροπή δεν επιδόθηκε στο παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών διότι, ουσιαστικά, όλοι φέρουμε ευθύνη για αυτό το θέμα. Παρακολουθούσαμε τη σταδιακή εξέλιξη του προβλήματος, αλλά τείναμε να το αγνοούμε· πάντα πιστεύαμε ότι ήταν ένα πρόβλημα που αφορούσε μάλλον τη Βόρεια Αμερική και αγνοούσαμε το γεγονός ότι μετατρεπόταν σε ευρωπαϊκό πρόβλημα. Ευθυνόμαστε λοιπόν όλοι, και γι’ αυτό οφείλουμε όλοι να συμβάλουμε στην επίλυσή του.

Το θέμα αυτό έχει κυρίαρχη θέση στο πρόγραμμά μας, και μπορώ να επαναλάβω εδώ ότι η παχυσαρκία μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί η πιο σοβαρή απειλή για την υγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον 21ο αιώνα. Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε τα προβλήματα, τους κινδύνους και τις βλάβες της υγείας που οφείλονται στην παχυσαρκία. Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η όλο και μεγαλύτερη επικράτηση της παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών. Τα στοιχεία είναι πραγματικά ανησυχητικά: 40 εκατομμύρια παιδιά σήμερα, με ρυθμό αύξησης 400 000 ετησίως. Αυτό είναι σίγουρα κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί.

Τον προσεχή μήνα η Επιτροπή θα εγκρίνει Λευκή Βίβλο. Κατά τον σχεδιασμό και την κατάρτιση αυτής της Βίβλου –της στρατηγικής, θα έλεγα– θα λάβουμε σοβαρά υπόψη τις ιδέες και τις απόψεις που εκφράζονται στην έκθεση.

Σκοπός μας είναι αυτή η προσέγγιση να ακολουθεί έναν συνδυασμό εθελοντικών μέτρων και μέτρων αυτορύθμισης, καθώς και –γιατί όχι;– ορισμένων ρυθμιστικών μέτρων. Ως προς το ρυθμιστικό σκέλος, μπορούμε να αναφέρουμε ως παράδειγμα τους ισχυρισμούς για τις υγιεινές ιδιότητες ή την αναθεώρηση του καθεστώτος σήμανσης των τροφίμων που θα προταθεί σύντομα, πιθανότατα εφέτος. Έχουμε, βεβαίως, την πλατφόρμα, όπως γνωρίζετε, σύμφωνα με την οποία έχουμε εξασφαλίσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις από μέρους των ενδιαφερομένων. Οι δεσμεύσεις αυτές πρέπει να είναι επαληθεύσιμες και να παρακολουθούνται κατά τρόπο ανεξάρτητο και αντικειμενικό. Σύντομα θα δημοσιεύσουμε τη δεύτερη έκθεση παρακολούθησης στο πλαίσιο της πλατφόρμας.

Στην έκθεση θίγονται πολλά θέματα και εκφράζονται απόψεις με τις οποίες συμφωνούμε, όπως η επανατυποποίηση των τροφίμων, τα προγράμματα κινήτρων για αυτορύθμιση και το πολύ ευαίσθητο θέμα της διαφήμισης τροφίμων που απευθύνονται σε παιδιά. Η αλήθεια είναι ότι, μέχρι στιγμής, εστιαζόμαστε υπερβολικά στην πρόσληψη τροφής, στη διατροφή. Τώρα σκοπεύουμε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στο σκέλος της σωματικής άσκησης, το οποίο απασχολεί επίσης σοβαρά τους ευρωπαίους πολίτες. Τα κράτη μέλη φέρουν επίσης μεγάλο μέρος της ευθύνης σε αυτόν τον τομέα, και γι’ αυτό θέλω να υπογραμμίσω την αναφορά που κάνει η έκθεση στην άθληση στα σχολεία. Αυτός ο παράγοντας είναι πολύ σημαντικός. Οφείλω να παραδεχτώ ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει επαρκής σωματική άσκηση στα σχολεία μεταξύ των παιδιών και των εφήβων. Η μεγάλη πρόκληση είναι όχι μόνο να την επαναφέρουμε, αλλά να την ξανακάνουμε ευχάριστη. Ο παράγοντας αυτός είναι σημαντικός. Θα αναφέρω απλώς την περίπτωση ενός πατέρα ο οποίος μου παραπονιόταν ότι, όταν ο γιος του επιστρέφει από το σχολείο, παίζει καλαθοσφαίριση στον υπολογιστή, ενώ δεν παίζει το ίδιο το παιχνίδι στην αυλή του σχολείου του. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Συνεπώς, η αναφορά σας στα βιντεοπαιχνίδια είναι πολύ σημαντική, όμως πρέπει επίσης να χρησιμοποιήσουμε μια πιο επιστημονική και πιο προηγμένη, μια πιο σύγχρονη προσέγγιση προκειμένου να κάνουμε ξανά ευχάριστη τη σωματική άσκηση, έτσι ώστε οι μαθητές και οι έφηβοι να ασκούνται ως μορφή ψυχαγωγίας. Η άθληση δεν μπορεί να αφορά μόνο τους αθλητές και όσους μετέχουν σε αγώνες – πρέπει να αφορά όλους.

Μιλήσαμε ήδη για τη μεταρρύθμιση της κοινής οργάνωσης των αγορών φρούτων και λαχανικών. Επιθυμούμε να προωθήσουμε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Αυτή η πτυχή είναι πολύ σημαντική, όμως θα συνεχίσουμε επίσης να καταβάλλουμε προσπάθειες για τη διαμόρφωση προσιτών τιμών, διότι, δυστυχώς, σήμερα τα υγιεινά τρόφιμα είναι πολύ πιο ακριβά από αυτά που θεωρούμε τρόφιμα «σκουπίδια».

Θα ολοκληρώσω εδώ την ομιλία μου, ευχαριστώντας για μία ακόμη φορά την εισηγήτρια για τη θαυμάσια προσπάθειά της. Σας διαβεβαιώνω ότι, κατά την κατάρτιση της στρατηγικής μας τους προσεχείς μήνες, θα λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη τις απόψεις του Κοινοβουλίου.

  Anna Hedh (PSE), συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, είμαι πολύ ευχαριστημένη που σήμερα δίδουμε επιτέλους προσοχή σε αυτό το σοβαρό πρόβλημα που επηρεάζει τόσους πολλούς ανθρώπους, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε μεγάλα τμήματα του υπόλοιπου κόσμου. Ήμουν συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων όσον αφορά αυτό το ζήτημα, και θα ήθελα να είχα δει μια σαφέστερη προοπτική ως προς την ισότητα των φύλων στο έργο που επιτελέστηκε σχετικά με την έκθεση. Νομίζω ότι είναι σημαντικό για το Κοινοβούλιο να αναθέσει στην Επιτροπή την περαιτέρω ανάπτυξη της στρατηγικής του με βάση το φύλο σε σχέση με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, τη δίαιτα και τη σωματική άσκηση, ιδίως όσον αφορά τη συλλογή δεδομένων και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Πρέπει επίσης να σχεδιάσουμε μια επικοινωνιακή στρατηγική για το σύνολο της Κοινότητας. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι γυναίκες και άνδρες είναι διαφορετικοί. Η παχυσαρκία των γυναικών θα πρέπει να διερευνηθεί πιο προσεκτικά, ιδίως δεδομένων των διακρίσεων στο πλαίσιο του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.

  Philip Bushill-Matthews, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η παχυσαρκία έχει περιγραφεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ως η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία στον δυτικό κόσμο, ενόψει της δραστικής αύξησης που σημειώθηκε τα τελευταία 30 χρόνια. Σε πολλές χώρες της ΕΕ, πάνω από το ήμισυ του ενήλικου πληθυσμού αποτελείται από υπέρβαρα άτομα, ενώ σχεδόν το ένα τρίτο όλων των ενηλίκων χαρακτηρίζονται παχύσαρκοι. Άλλωστε, ήδη στην Ευρώπη τρία εκατομμύρια παιδιά εντάσσονται στην κατηγορία των παχύσαρκων, ενώ άλλα 14 εκατομμύρια θεωρούνται υπέρβαρα. Έχει μάλιστα παρατηρηθεί η εμφάνιση σε παιδιά νόσων οι οποίες συνήθως σχετίζονται με την προχωρημένη ηλικία, όπως ο διαβήτης τύπου 2.

Δημιουργείται ένα σοβαρό πρόβλημα, το οποίο επιδεινώνεται και μας αφορά όλους. Στη χώρα μου, η Εθνική Ελεγκτική Υπηρεσία έχει ποσοτικοποιήσει τις οικονομικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας, οι οποίες υπολογίζει ότι ανέρχονται σε ένα δισεκατομμύριο περίπου βρετανικές λίρες ετησίως όσον αφορά τα άμεσα ιατρικά κόστη, ενώ η επιπλέον επιβάρυνση για την οικονομία ανέρχεται σε δύο ακόμη δισεκατομμύρια λίρες. Ως φορολογούμενοι, όλοι καταβάλλουμε το κόστος αυτού του προβλήματος· συνεπώς, έχουμε όλοι συμφέρον από την εξεύρεση λύσης. Είναι σαφές ότι κάτι πρέπει να γίνει· το θέμα, όμως, είναι ποιος λαμβάνει τις αποφάσεις;

Σε αυτήν την προσεκτική έκθεση της κ. Ries καθίσταται σαφές ότι η ευθύνη για τη λήψη των αποφάσεων δεν ανήκει στην ΕΕ. Μπορεί να προσφερθεί βοήθεια σε επίπεδο ΕΕ, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, της προαγωγής νέων ιδεών κ.ο.κ., καθόσον η προώθηση της υγείας είναι συμφωνηθείσα αρμοδιότητα της ΕΕ. Η παροχή υπηρεσιών υγείας είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών. Ωστόσο, ευθύνη δεν φέρουν μόνο οι κυβερνήσεις των κρατών μελών ή οι παραγωγοί τροφίμων και ποτών, αλλά και οι γονείς και τα ίδια τα άτομα. Δεν θέλουμε ένα εκτεταμένο κράτος γκουβερνάντα ή μια εκτεταμένη Ευρώπη γκουβερνάντα η οποία μας επιτρέπει να κάνουμε μόνο ό,τι θεωρεί ότι μας ωφελεί. Θέλουμε να βοηθήσουμε τα άτομα να λαμβάνουν ανεξάρτητες αποφάσεις, και γι’ αυτό εξάλλου αναφερθήκαμε στην οδηγία για την τηλεόραση χωρίς σύνορα, καλώντας τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αναπτύξουν κώδικες δεοντολογίας σχετικά με τις διαφημίσεις που απευθύνονται σε παιδιά, παρά να θεσπίσουν υποχρεωτικούς ελέγχους. Προς αποφυγήν παρερμηνειών, αναφέρομαι στις αναθεωρήσεις τις οποίες ενέκρινε το Κοινοβούλιο στην εν λόγω οδηγία τον περασμένο Δεκέμβριο.

Τέλος, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η πρόσληψη θερμίδων είναι το ένα μόνο σκέλος του προβλήματος. Χαίρομαι διότι, στην εισαγωγική του ομιλία, ο κ. Επίτροπος αναφέρθηκε επίσης στο δεύτερο σκέλος, το οποίο είναι η κατανάλωση ενέργειας, ήτοι το γεγονός ότι τα άτομα κάθε ηλικίας πρέπει να ασκούνται περισσότερο. Χαίρομαι επίσης ιδιαιτέρως διότι μίλησε για την ανάγκη να προωθούν οι κυβερνήσεις και άλλοι φορείς τον αγωνιστικό αθλητισμό και να σταματήσουν να ξεπουλούν τους σχολικούς χώρους άθλησης.

Όλοι έχουν ευθύνη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Είναι καιρός να μας απασχολήσει όλους. Συγχαίρω την Επιτροπή για το έγγραφό της και ειδικότερα την εισηγήτρια για τη φροντίδα και την ιδιαίτερη προσοχή με την οποία κατήρτισε αυτήν την έκθεση.

  Linda McAvan, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την κ. Ries, η οποία εκπόνησε μια αξιόλογη έκθεση σε πνεύμα πολύ καλής συνεργασίας. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω το σύνολο των σκιωδών εισηγητών. Εργαστήκαμε όλοι από κοινού και νομίζω, κύριε Επίτροπε, ότι θα διαπιστώσετε πως συμφωνούμε όλοι ως προς το γεγονός ότι κάτι πρέπει να γίνει. Ευχαριστούμε την Επιτροπή διότι έθεσε αυτό το ζήτημα στην κορυφή του προγράμματος εργασίας της.

Η ΕΕ δεν μπορεί να κάνει τα πάντα. Αυτό το επεσήμανε και ο κ. Bushill-Matthews. Η ευθύνη εντοπίζεται σε εθνικό επίπεδο, όμως υπάρχουν τρεις τομείς στους οποίους η παρέμβαση της ΕΕ μπορεί να προσφέρει αποτελέσματα. Ο πρώτος έχει ήδη αναφερθεί: η σήμανση των τροφίμων. Αυτό που ζητούμε, ως Ομάδα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, είναι η υποχρεωτική αναγραφή των οκτώ βασικών θρεπτικών συστατικών στο πίσω μέρος της συσκευασίας. Δεν θέλουμε ένα σύστημα σήμανσης βάσει του οποίου η ίδια η βιομηχανία θα αποφασίζει ποια θρεπτικά συστατικά θα γνωστοποιεί στους καταναλωτές. Πολλές εταιρείες λιανικής και εταιρείες τροφίμων το πράττουν ήδη και επιθυμούν επίσης τη διαμόρφωση ίσων όρων ανταγωνισμού. Πολλές από αυτές τις εταιρείες επιθυμούν την υποχρεωτική σήμανση στο πίσω μέρος της συσκευασίας, και φρονώ ότι πρέπει να εξετάσετε αυτό το θέμα κατά την αναθεώρηση των κανονισμών σας, κύριε Επίτροπε.

Επιθυμούμε την τοποθέτηση σήμανσης στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας και τη θέσπιση σαφών συστημάτων, και αυτό πρέπει να γίνει σύντομα. Όσον αφορά τη διαφήμιση, δεν πρέπει να υποστηρίζουμε μόνο θεωρητικά την αντιμετώπιση της διαφήμισης που απευθύνεται σε παιδιά. Πρέπει να λάβουμε πρακτικά μέτρα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο αναλαμβάνεται πρακτική δράση. Η ρυθμιστική μας αρχή σταματά τη διαφήμιση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ζάχαρη ή αλάτι με αποδέκτες παιδιά, και νομίζω ότι το ίδιο πρέπει να επιδιώξουμε στο σύνολο της Ευρώπης.

Τέλος, ένας βασικός τομέας στον οποίο μπορείτε να παρέμβετε, κύριε Επίτροπε, είναι η επανατυποποίηση των προϊόντων. Η τρέχουσα εβδομάδα είναι η εθνική εβδομάδα ευαισθητοποίησης για το αλάτι στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πολλοί παραγωγοί ειδών διατροφής έχουν μειώσει με επιτυχία την περιεκτικότητα σε αλάτι πολλών τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αναμένουμε να αναληφθεί περισσότερη δράση σε αυτόν τον τομέα, καθώς και όσον αφορά τα τρανς-λιπαρά οξέα. Η κ. Ries έθιξε αυτό το θέμα. Τα τρανς-λιπαρά οξέα είναι επικίνδυνα. Δεν έχουν καμία θρεπτική αξία. Στη Νέα Υόρκη έχουν απαγορευθεί. Η Δανία έχει προσπαθήσει να αναλάβει δράση. Σας καλούμε να σταματήσετε να στρέφεστε κατά της Δανίας και να αναλάβετε δράση σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση των τρανς-λιπαρών οξέων. Γιατί να προστίθενται στα τρόφιμα ουσίες οι οποίες δεν έχουν καμία αξία;

Χαιρετίζω τη γραπτή δήλωση στην οποία προβήκαμε εγώ, ο κ. Higgins, ο κ. Jørgensen και ο κ. Bowis αυτήν την εβδομάδα και με την οποία καλούμε την ΕΕ να αναλάβει δράση για τα τρανς-λιπαρά οξέα. Ευελπιστώ ότι θα μελετήσετε το θέμα, κύριε Επίτροπε.

  Mojca Drčar Murko, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (SL) Κυρίες και κύριοι, βασικά όλοι μας συμφωνούμε ότι, αν θέλουμε να αλλάξουν οι άνθρωποι τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και τρόπο ζωής, πρέπει να τους πείσουμε ότι είναι συνετό να το πράξουν. Πρέπει να τους επανεκπαιδεύσουμε, ούτως ειπείν. Αυτό που είναι κρίσιμο εν προκειμένω είναι ο τρόπος με τον οποίο μεταδίδονται οι πληροφορίες αυτές.

Όταν εξετάζουμε κατάλληλους τρόπους για να μεταδώσουμε αυτό το μήνυμα, θα μπορούσαμε να έχουμε κατά νου την εμπειρία που αποκομίσαμε σε άλλους τομείς αύξησης της ευαισθητοποίησης. Για παράδειγμα, για πολύ καιρό το ευρύ κοινό αγνοούσε τις εκκλήσεις για συμμετοχή των ατόμων στις προσπάθειες καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος. Όμως, τα πράγματα άλλαξαν. Οι εκπομπές ενημέρωσης του κοινού στην τηλεόραση έχουν ήδη πέσει σε γόνιμο έδαφος, αλλά πριν το μήνυμα φτάσει στον στόχο του θα χρειαστούμε προφανώς μια μακρά περίοδο υπομονετικής παροχής πληροφοριών.

Όσον αφορά την ανάγκη να πειστούν οι νέοι να εγκαταλείψουν τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, δεν θα πρέπει να υποτιμάμε τον ρόλο που διαδραματίζουν οι γονείς, διότι και εκείνοι πρέπει να εκπαιδευτούν εκ νέου. Όταν πειστούν ότι η υγιεινή διατροφή είναι κάτι καλό για τα παιδιά τους, θα μπορέσουν να έχουν μεγαλύτερη συνεισφορά.

Έχω πληροφορίες από την εκλογική μου περιφέρεια ότι κάποιοι γονείς, ορμώμενοι από τις δραστηριότητές μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έλαβαν άδεια από ένα σχολείο να ξεκινήσουν τη διαδικασία αλλαγής των εξωτερικών περιστάσεων που επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών. Για παράδειγμα, απέσυραν από το άμεσο περιβάλλον των σχολείων τα αυτόματα μηχανήματα πώλησης, τα οποία διανέμουν ανθυγιεινά τρόφιμα, άρχισαν να ενθαρρύνουν τα παιδιά να τρώνε εποχιακά φρούτα στα σχολικά γεύματα και –το πιστεύετε;– τα παιδιά πηγαίνουν με τα πόδια στο σχολείο καθημερινά.

  Andrzej Tomasz Zapałowski, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η έκθεση της κ. Ries ασχολείται με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία που αποτελούν σοβαρό πρόβλημα, ιδίως μεταξύ των νέων. Είναι, ως εκ τούτου, ιδιαιτέρως σημαντικό για το μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Ειδική προσοχή πρέπει να δοθεί στην υγεία των παιδιών και των νέων και στο περιβάλλον όπου τα παιδιά περνούν τον περισσότερο χρόνο τους, δηλαδή στο σχολείο και το σπίτι.

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η ποιότητα των τροφίμων που παρέχονται στις τραπεζαρίες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. Η εύκολη πρόσβαση σε γλυκά σνακ και σε ποτά με υπερβολικά μεγάλη περιεκτικότητα ζάχαρης καθιστά δύσκολη τη διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής. Επιπλέον, υπάρχει μια τάση τα παιδιά να λαμβάνουν ως τροφή στο σπίτι τους τροφές επεξεργασμένες σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ένας από τους λόγους για αυτό είναι ότι τα υγιεινά τρόφιμα, δηλαδή τα οργανικά τρόφιμα, είναι ακριβά. Το ίδιο ισχύει και για τα φρούτα. Πρέπει, συνεπώς, να αναληφθεί δράση για να αυξηθεί η συγχρηματοδότηση για την οργανική γεωργία στα κράτη μέλη της Ένωσης, ιδίως όσον αφορά τα σαρκώδη φρούτα. Η τιμή των φρούτων και των λαχανικών θα μειωνόταν στην περίπτωση αυτή. Ο Επίτροπος αναφέρθηκε σε αυτό νωρίτερα.

Αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω μιας σαφούς πολιτικής προαγωγής της υγείας που θα συνοδεύεται από συγκεκριμένες δράσεις. Η προσέγγιση του προβλήματος μόνο μέσω δηλώσεων θα δημιουργήσει μια εσφαλμένη πεποίθηση ότι με κάποιον τρόπο θα τα καταφέρουμε. Στην πραγματικότητα, αν δεν θεσπιστούν γρήγορα οι μηχανισμοί που απαιτούνται για την υποστήριξη της παραγωγής οργανικών τροφίμων ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτός ο τύπος των τροφίμων θα είναι ευρέως διαθέσιμα, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει πολύ σύντομα να αυξήσουν τις δαπάνες τους για την προστασία της υγείας. Εν προκειμένω πρέπει να αναληφθεί κατάλληλη δράση στις αρμόδιες επιτροπές, περιλαμβανομένης της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, διότι η παραγωγή σαρκωδών φρούτων δεν λαμβάνει επαρκή στήριξη και βοήθεια από τον προϋπολογισμό της Ένωσης.

  Hiltrud Breyer, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, κυρία Ries, ενώ ο Επίτροπος έχει μεγάλες φιλοδοξίες ως προς την προστασία των ανθρώπων από το παθητικό κάπνισμα, δυστυχώς δεν έχει τη σωστή αίσθηση για το πόσο επείγον είναι να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία.

Θα ήθελα να περιλαμβάνει η Πράσινη Βίβλος περισσότερες δεσμευτικές προτάσεις, προκειμένου να καθιστά φανερό ότι δρομολογούμε μια νομοθετική διαδικασία, αντί να απευθύνει έκκληση στη βιομηχανία για αυτορύθμιση. Έχουμε μάθει από την πείρα μας σε πολλούς άλλους τομείς ότι αυτά δεν είναι παρά παρακωλυτικές τακτικές.

Στοιχεία της ΠΟΥ δείχνουν ότι σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχει 1,5 δισ. ανθρώπων που έχουν υπερβολικό βάρος, ενώ 800 εκατομμύρια υποφέρουν από την πείνα. Αυτό καθιστά σαφές ότι δεν πρόκειται μόνο για ένα παγκόσμιο πρόβλημα, αλλά και για ένα ιδιαίτερο πρόβλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ένα στα τέσσερα παιδιά είναι υπέρβαρο, ενώ κάθε χρόνο σημειώνονται 300 000 νέες περιπτώσεις. Έτσι, είναι πια καιρός να αναλάβουμε επιτέλους δράση.

Όσο καλές και να είναι οι προτάσεις και οι ιδέες που παρουσιάζονται στην έκθεση, τις οποίες ασφαλώς επιδοκιμάζουμε, θα θέλαμε να περιλαμβάνει περισσότερες υποχρεώσεις και να είχε δείξει η Επιτροπή το θάρρος να προτείνει την απαγόρευση χρησιμοποίησης τρανς-λιπαρών οξέων στα έτοιμα φαγητά που παρασκευάζει η βιομηχανία. Γνωρίζουμε ότι τα τρανς-λιπαρά οξέα είναι βλαβερά και χαίρομαι διότι ορισμένα κράτη μέλη βρήκαν τώρα το θάρρος να τα απαγορεύσουν, θα ήθελα όμως να είχε δείξει το ίδιο θάρρος και η Επιτροπή προτείνοντας μια παρόμοια απαγόρευση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να διορθώσουμε αυτήν την παράλειψη. Εξίσου σημαντική θα ήταν και η απαγόρευση της χρησιμοποίησης παιχνιδιών ως κίνητρο για να καταναλώνουν τα παιδιά ανθυγιεινό φαγητό στα ταχυφαγεία. Θεωρώ ότι πρέπει να επαναλάβουμε και πάλι δυνατά και καθαρά –και εδώ θα σταματήσω– ότι πραγματικά πρέπει να κάνουμε περισσότερα σχετικά με τη διαφήμιση, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα ξεφύγουν από τον έλεγχό μας η παχυσαρκία και ο κίνδυνος του διαβήτη στα παιδιά και τους νέους.

  Bairbre de Brún, thar ceann Ghrúpa GUE/NGL. – A Uachtaráin, mar iar-Aire Sláinte cuirim fáilte roimh an Tuarascáil seo. Aontaím léi go bhfuil gá daoine agus comhlachtaí a spreagadh chun an rud ceart a dhéanamh, ach creidim go láidir go bhfuil gá le cosc a úsáid fosta. Tá ilthosca ann ar cúis le mortabháil iad agus baineann freagairt ar bith le roghanna i réimsí éagsúla beartais. Cé go bhfuil oideachas agus rogha tomhaltóirí tábhachtach, caithfidh muid cinntiú go nglacann údaráis phoiblí, déantúsóirí bia, fógróirí agus na meáin lena gcuid freagrachtaí. Cuirim fáilte go háirithe roimh an leasú a iarrann ar dhéantúsóirí bia agus ar an tionscal margaíochta stop a chur le daoine cáiliúla, scannáin agus carachtair chartúin a bhfuil tóir ag páistí orthu a úsáid le bianna a bhfuil ardleibhéal saille, siúcra agus salainn iontu a chothú i measc páistí. Ba chóir do dhéantúsóirí lipéadú soiléir agus buan a thabhairt isteach ar bhealach nach mbeidh gá do thomhaltóirí a bheith ina saineolaithe cothaithe chun na roghanna cearta acu a dhéanamh.

  Hélène Goudin, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, συζητάμε τώρα μια έκθεση για ένα ζήτημα που αφορά τόσο τα κράτη μέλη της ΕΕ όσο και τις πλούσιες χώρες του κόσμου γενικά, αν και με διαφορετικούς τρόπους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία είναι σοβαρά προβλήματα που έχουν συνέπειες όχι μόνο για τους άμεσα θιγόμενους, αλλά για την κοινωνία γενικά.

Αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε τώρα, ωστόσο, είναι κατά πόσον πρόκειται πραγματικά για πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο ΕΕ. Εγώ, προσωπικά, δεν το πιστεύω. Γιατί θα πρέπει να αποφαίνεται η ΕΕ σχετικά με το πού θα πρέπει να βρίσκονται τα σχολεία στα κράτη μέλη; Πιστεύει άραγε το Σώμα ότι οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι καλά για εκείνους ή ότι η άσκηση είναι σημαντική για την καλή υγεία; Η παράγραφος 46 της έκθεσης εκφράζει ανησυχία για τη μείωση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ, και αυτό λόγω του γεγονότος ότι τα προϊόντα αυτά είναι ακριβά. Αυτό καθαυτό δίνει τροφή για σκέψη, δεδομένων των τεράστιων επιδοτήσεων που λαμβάνουν οι αγρότες στην ΕΕ μέσω της κοινής γεωργικής πολιτικής. Το επόμενο βήμα θα είναι το αίτημα για αύξηση των γεωργικών ενισχύσεων; Η παχυσαρκία και οι σχετιζόμενες με αυτήν ασθένειες είναι ζητήματα των οποίων πρέπει να επιληφθεί κάθε κράτος μέλος υπό το πρίσμα των ειδικών συνθηκών που επικρατούν εκεί. Εμείς ας επικεντρωθούμε στα ζητήματα εκείνα που αρμόζουν σε αυτό το φόρουμ.

  Jean-Claude Martinez, εξ ονόματος της Ομάδας ITS. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, η Ευρώπη έχει περίπου 100 εκατομμύρια παχύσαρκα άτομα, σε αντίθεση με το Νταρφούρ, που έχει μόνον αδύνατους ανθρώπους. Φυσικά, υπάρχουν 800 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο που κινδυνεύουν να πεθάνουν από την πείνα, ενώ εμείς έχουμε 14 εκατομμύρια παχύσαρκα παιδιά, αριθμός που αυξάνεται συνεχώς.

Άρα τι μπορεί να γίνει, όχι για να πάψουν να φαίνονται σαν φιγούρες ζωγραφισμένες από τον Fernando Botero, αλλά για να εξοικονομήσουμε 7% των δαπανών μας για την υγεία ετησίως;

Καταρχάς, υπάρχει η επιλογή της δίαιτας. Πέρα από τη δίαιτα της Μπιάφρας, η οποία είναι υπερβολικά επικίνδυνη, υπάρχει και η κρητική διατροφή, αλλά αυτή απαιτεί ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά και λευκά κρέατα και, δυστυχώς, η αναμόρφωση της κοινής γεωργικής πολιτικής καταστρέφει τα ελαιόδεντρά μας και αφήνει χωρίς δουλειά τους καλλιεργητές οπωροκηπευτικών, τους δενδροκαλλιεργητές και τους εκτροφείς πουλερικών μας.

Υπάρχουν επίσης χρηματοδοτικά καθεστώτα τα οποία είναι πολύ αποτελεσματικά. Πράγματι, η παχυσαρκία μειώνεται όσο περισσότερο ανεβαίνει κανείς στη σκάλα των εισοδημάτων. Στην κορυφή της σκάλας, οι πλούσιοι είναι όλοι αδύνατοι. Οι φτωχοί πρέπει, ως εκ τούτου, να γίνουν πλουσιότεροι ώστε να μπορέσουν επίσης να αδυνατίσουν. Για να επιτευχθεί αυτό, ωστόσο, θα πρέπει να επανεξετάσουμε το σύμφωνο λιτότητας του Μάαστριχτ, το οποίο παράγει άτομα αποκλεισμένα από την κοινωνία και, κατά συνέπεια, παχύσαρκα άτομα.

Όσο για εμένα, η μοναδική μου ελπίδα είναι να συνεχίσει η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Έτσι, τα παιδιά της Ευρώπης θα ασκούνται αρκετά πηγαίνοντας σχολείο με τις καμήλες τους μέσα από αμμόλοφους. Ελπίζω επίσης ότι κανένα από αυτά τα παιδιά με τα γουρλωμένα μάτια και τα πρησμένα στομάχια δεν θα διαβάσει την έκθεση της κ. Ries, διότι υπάρχουν δύο τρόποι για να κάνει κάποιος εμετό: ο ένας είναι να φάει πάρα πολύ και ο άλλος είναι να διαβάσει μια σκανδαλώδη έκθεση όπως αυτή.

  Renate Sommer (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα αρχικά να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην εισηγήτρια κ. Ries, της οποίας την έκθεση βρήκα εξ αρχής ισορροπημένη και μπορώ, καταρχήν, να την υποστηρίξω.

Νομίζω ότι μπορώ να το κρίνω αυτό αφού πέρασα τρία χρόνια εξετάζοντας το πρόβλημα της αύξησης της παχυσαρκίας στους Ευρωπαίους και ιδίως στα παιδιά, σε συνάρτηση με τα περίφημα –ή διαβόητα– στοιχεία για τη διατροφή και την υγεία που ασφαλώς δεν έχει ξεχάσει ο Επίτροπος.

Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό να μπορέσουμε να υιοθετήσουμε μια ολιστική προσέγγιση του προβλήματος, γιατί αφορά την κοινωνία ως σύνολο. Αυτό που κάνει τους ανθρώπους να παχαίνουν διαρκώς και συνακόλουθα να είναι ολοένα πιο ευάλωτοι στις αρρώστιες δεν είναι ένα συγκεκριμένο τρόφιμο ή η παραπλανητική διαφήμιση. Γνωρίζουμε ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι το πραγματικό πρόβλημα. Δεν κινούμαστε αρκετά!

Μπορεί, ωστόσο, αυτό το πρόβλημα να λυθεί με νομοθεσία; Γενικά, διατηρώ αμφιβολίες για την απαγόρευση των διαφημίσεων, γιατί απλά δίνει την εντύπωση ότι το προϊόν είναι αυτό που είναι κακό και φταίει για όσα παθαίνουν οι άνθρωποι. Οι πολίτες το θεωρούν αυτό κρατικό παρεμβατισμό και τέτοια πράγματα απομακρύνουν τους πολίτες από την Ευρώπη και τους κάνουν να την απορρίπτουν.

Τι έγινε η προσωπική ευθύνη των πολιτών; Έγιναν ξαφνικά ανήλικοι; Τι γίνεται με την ευθύνη των γονέων για τα παιδιά τους; Θα έπρεπε να επιμείνουμε σε αυτό. Όμως, οι Ευρωπαίοι χρειάζονται, φυσικά, καλύτερη παιδεία, εύκολα κατανοητή σήμανση των τροφίμων και ενημέρωση για έναν υγιεινό τρόπο ζωής για να μπορούν να δείξουν μια τέτοια ευθύνη για τον εαυτό τους. Εξ άλλου, οι γονείς ασφαλώς θέλουν να έχουν τα παιδιά τους ένα καλό μέλλον γεμάτο υγεία.

Σε αυτό το θέμα δεν πρέπει να ξεχνάμε την ευρωπαϊκή αρχή της επικουρικότητας. Δεν πρέπει και δεν μπορούμε να είμαστε παρά μόνο διαμεσολαβητές ιδεών μεταξύ των κρατών μελών. Δεν συγκαταλέγεται στις αρμοδιότητές μας να παρεμβαίνουμε σε θέματα όπως τα σχολεία, που οργανώνονται σε εθνικό –ή σε περιφερειακό, όπως στη Γερμανία– επίπεδο. Μια βασική αρχή είναι ότι ο εξαναγκασμός διά νόμου είναι λάθος και ότι η πίεση προξενεί αντίσταση. Πρέπει να πείσουμε τους πολίτες με τις πολιτικές μας και να τους φέρουμε με το μέρος μας. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος που θα μας οδηγήσει κάπου.

  Anne Ferreira (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα καταρχάς να αποτίσω φόρο τιμής στο έργο της συναδέλφου μας, και υποστηρίζω ιδιαίτερα τις προτάσεις της για την πρόληψη και την εκπαίδευση, καθώς και για τη φυσική αγωγή, φυσικά. Οι προτάσεις αυτές τονίζουν επίσης τον σημαντικό ρόλο των σχολικών κυλικείων, τα οποία πρέπει να προσφέρουν στα παιδιά και τους εφήβους μια ισορροπημένη δίαιτα που θα περιλαμβάνει υγιεινά προϊόντα.

Τα μέτρα αυτά όποτε εφαρμόστηκαν στις χώρες μας παρήγαγαν ικανοποιητικά αποτελέσματα, και πολλές μελέτες δείχνουν ότι τέτοιου είδους προγράμματα, τα οποία προορίζονται για την πρόληψη της παχυσαρκίας και την προαγωγή της υγιεινής διατροφής, κατέστησαν δυνατή τη σταθεροποίηση του ποσοστού παχυσαρκίας μεταξύ των υπέρβαρων νέων – ένα ποσοστό το οποίο, γενικά, αυξάνεται συνεχώς. Οι αριθμοί αναφέρθηκαν μόλις προ ολίγου. Αυτό με οδηγεί να πω ότι πρέπει πραγματικά να προτρέψουμε την Επιτροπή να γενικεύσει και να διαδώσει τη χρήση αυτών των προγραμμάτων.

Τούτου λεχθέντος, νομίζω ότι είναι απαραίτητο να επισημάνουμε ότι, αντιμέτωποι με αυτό το οξυνόμενο πρόβλημα της δημόσιας υγείας, πρέπει επίσης να στρέψουμε την προσοχή μας στις βαθύτερες αιτίες. Η σύνδεση μεταξύ παχυσαρκίας και κοινωνικού περιβάλλοντος έχει αποδειχθεί πολλές φορές, και η κύρια αιτία αυτής της σύνδεσης είναι το κόστος των τροφίμων. Μια γαλλική καθημερινή εφημερίδα δημοσίευσε ένα άρθρο σήμερα με τίτλο «Οι πλούσιοι είναι αδύνατοι».

Το γεγονός ότι η παχυσαρκία συνδέεται κατά κύριο λόγο με την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης και λιπών, και με την κατανάλωση αντιστοίχως μικρότερων ποσοτήτων φρούτων και λαχανικών, οφείλεται ασφαλώς στο κόστος των τελευταίων. Επίσης, είναι δύσκολο να δούμε πώς, από αυτήν την άποψη, μπορούν να βελτιωθούν τα πράγματα στο μέλλον, καθώς είναι γνωστό τοις πάσι ότι η αναμόρφωση της κοινής γεωργικής πολιτικής θα οδηγήσει στην κυκλοφορία ζάχαρης, ακόμη και λιπαρών, στην αγορά στο 25% της προηγούμενης τιμής τους –μια εξέλιξη που θα οδηγούσε στην ευρύτερη χρήση τους σε προϊόντα που κατασκευάζει η βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων– ενώ οι τιμές φρούτων και λαχανικών θα εξακολουθήσουν να ανεβαίνουν με αποτέλεσμα να γίνονται ακόμη πιο απρόσιτα για τους φτωχότερους ανθρώπους.

Για τον λόγο αυτόν, θα ήταν χρήσιμο αν η πολιτική τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούσε να συμπληρώσει την πολιτική για την υγεία, διατηρώντας τις τιμές χαμηλές και κάνοντας τα είδη διατροφής προσβάσιμα σε όλους. Επίσης δεν πρέπει να αγνοηθεί ο αντίκτυπος της κοινωνικο-οικονομικής πολιτικής, καθώς η επιλογή της τροφής τείνει να καθορίζεται από την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Όσο περιμένουμε, ωστόσο, την αναθεώρηση των πολιτικών μας, δεν πρέπει να χάνουμε χρόνο, αλλά να φροντίσουμε μέσω του προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας να εξασφαλίσουμε ότι θα μπορούν να προμηθεύονται τα φρούτα και τα λαχανικά εκείνοι που τα χρειάζονται.

  Jan Tadeusz Masiel (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, μέχρι πρόσφατα εθεωρείτο ότι το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία ήταν προβλήματα που επηρέαζαν κυρίως τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα φαίνεται ότι αυτή η νέα πάθηση που επηρεάζει τις βιομηχανοποιημένες κοινωνίες είναι παρούσα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως επεσήμανε η εισηγήτρια, τα παιδιά είναι αυτά που πλήττονται περισσότερο.

Συμφωνώ με όλες τις αναλύσεις και τις δηλώσεις που περιέχει η έκθεση. Θα ήθελα, ωστόσο, να επιστήσω την προσοχή σας στο γεγονός ότι για να τρώει κανείς υγιεινά πρέπει να έχει πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα. Είναι θλιβερό ότι γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να βρεθούν στην Ένωση υγιεινά τρόφιμα. Δυστυχώς, είμαστε εδώ και χρόνια όμηροι των μεγάλων αγροτοβιομηχανικών επιχειρήσεων και έχουμε εξαναγκαστεί να καταναλώνουμε ότι παρέχουν. Αυτές οι μεγάλες επιχειρήσεις επιβάλλουν την παραγωγή ενός ορισμένου τύπου τροφίμων στους αγρότες, γεγονός που οδηγεί στην παραγωγή ολοένα και περισσότερων τροφίμων που είναι ολοένα και πιο φθηνά και κατώτερης ποιότητας. Οι αγρότες ενθαρρύνονται, και εξαναγκάζονται έμμεσα, να επιδοθούν στην εντατική γεωργία. Αυτό αποβαίνει εις βάρος του περιβάλλοντος και της υγείας μας.

Μεταξύ άλλων ζητημάτων, συζητάμε σήμερα για την παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος. Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες τονίζουν μια ολοένα και πιο ανησυχητική κατάσταση. Πιστεύουν ότι, αντί να αυξάνεται, το μέσο προσδόκιμο ζωής στην Ευρώπη μειώνεται με ταχύ ρυθμό. Αυτό που είναι ακόμη χειρότερο είναι ότι όλοι επιδοτούμε τους αγρότες και, στο τέλος, ούτε εμείς ούτε εκείνοι ωφελούνται αρκούντως από τα παραγόμενα τρόφιμα. Μέρος της λύσης στα προβλήματα που συζητούνται επί του παρόντος έγκειται στην επιστροφή στην παραδοσιακή οργανική καλλιέργεια η οποία, παρεμπιπτόντως, είναι απαλλαγμένη από ΓΤΟ.

  Urszula Krupa (IND /DEM). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όταν προσπαθούμε να αποτρέψουμε το υπερβολικό βάρος και τις χρόνιες παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία, θα πρέπει να δίνουμε προτεραιότητα στη βελτίωση της ψυχικής υγείας της κοινωνίας. Τα ψυχολογικά προβλήματα οδηγούν σε υπερβολική πρόσληψη τροφής και δημιουργούν επίσης μια προδιάθεση για άλλες εξαρτήσεις που τροφοδοτούνται από τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και την απογοήτευση, τα οποία προκαλούνται από τον αγχώδη τρόπο ζωής και από φρενήρεις προσπάθειες για την επίτευξη οικονομικής επιτυχίας και τη βελτίωση των υλικών προδιαγραφών.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που ευθύνεται για την τόσο διαδεδομένη παχυσαρκία είναι οι μη φυσικές και ανθυγιεινές τροφές που περιέχουν συντηρητικά και παρασκευάζονται τεχνητά, οι οποίες διατίθενται παντού, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Αυτές διαταράσσουν τις κανονικές φυσιολογικές αισθήσεις της πείνας και του κορεσμού. Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας λόγω της μηχανοποίησης της καθημερινής ζωής συμβάλει στην προαναφερθείσα κατάσταση. Η επίγνωση αυτών και άλλων παραγόντων πρέπει να ενισχυθεί από νομικές διατάξεις. Η θέσπιση αυτών των διατάξεων υπάγεται στην αρμοδιότητα των βουλευτών του Κοινοβουλίου και άλλων παραγόντων λήψης αποφάσεων. Πρέπει να πούμε, ωστόσο, ότι οι ενδείξεις που αναγράφουν τη σύνθεση και τη θερμιδική αξία των τροφίμων δεν είναι πολύ βοηθητικές για ένα άτομο που νοσεί και καταφεύγει στο φαγητό σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον φόβο ή την κατάθλιψη.

  Pilar Ayuso (PPE -DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να αρχίσω συγχαίροντας την εισηγήτρια, κ. Ries, καθώς και τους σκιώδεις εισηγητές, για το έργο που επιτέλεσαν.

Αυτή η πρωτοβουλία της Επιτροπής για την εκπόνηση μιας Πράσινης Βίβλου για την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της σωματικής άσκησης, σε σχέση με την πρόληψη της παχυσαρκίας, έγινε δεκτή με πολύ μεγάλη ικανοποίηση από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζει τις πολλές πτυχές του προβλήματος και την ανάγκη υιοθέτησης μέτρων που θα συμπεριλάβουν την κοινωνία στο σύνολό της. Όλα αυτά παρουσιάζονται πολύ αποτελεσματικά στην έκθεση της κ. Ries.

Από αυτήν την άποψη, θα ήθελα να επισημάνω ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία τροφίμων συμμετέχει σε πολυάριθμες πρωτοβουλίες και έχει αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε διαφόρους τομείς προώθησης της υγιεινής διατροφής και του υγιεινού τρόπου ζωής, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Δράσης για τη Διατροφή, τη Σωματική Άσκηση και την Υγεία, την οποία δρομολόγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2005.

Γίνονται ολοένα και περισσότερες προσπάθειες για να έχουν στη διάθεσή τους οι καταναλωτές μια ολοένα και πιο ευρεία και μεγάλη ποικιλία προϊόντων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους. Πρέπει, επομένως, να συνεχίσουμε να προωθούμε τις προσπάθειες της βιομηχανίας για καινοτομία, κάτι που σε τελική ανάλυση θα ωφελήσει τον καταναλωτή. Αυτή η δέσμευση εκ μέρους της υπεύθυνης ευρωπαϊκής βιομηχανίας συνδέεται άμεσα με την προώθηση της υγιεινής διατροφής και του υγιεινού τρόπου ζωής και αποδεικνύεται σε ορισμένα παραδείγματα αυτορύθμισης και προώθησης προϊόντων. Συγκεκριμένα, στην Ισπανία, η βιομηχανία έχει υπογράψει μια συμφωνία για τον σκοπό αυτόν με το Υπουργείο Υγείας και Θεμάτων των Καταναλωτών, και αυτή η συμφωνία λειτουργεί πολύ καλά. Περιλαμβάνει την προώθηση της διατροφικής εκπαίδευσης των καταναλωτών, της υγιεινής διατροφής και, πάνω από όλα, της σωματικής άσκησης, που είναι πολύ σημαντικά εργαλεία για τον έλεγχο της παχυσαρκίας.

Θα ήθελα να επισημάνω, ωστόσο, ότι δεν υπάρχουν καλά τρόφιμα ή κακά τρόφιμα. Όλα μπορούν και πρέπει να τρώγονται. Υπάρχει υγιεινή διατροφή και όχι και τόσο υγιεινή διατροφή. Όλα εξαρτώνται από την ποικιλία. Πρέπει να επιμείνουμε στην ανάγκη να χρησιμοποιούμε λιγότερο τα αυτοκίνητα, τα τηλεχειριστήρια, τα βιντεοπαιχνίδια και τα λοιπά, και να ξεχάσουμε την ιδέα ότι το όλο πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μέσω απαγορεύσεων και κανόνων.

Υπάρχει κάτι ακόμη που θα ήθελα να επισημάνω. Δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε τα υπέρβαρα άτομα, διότι αν επιμείνουμε υπερβολικά σε αυτό θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα άλλο πρόβλημα: την ανορεξία, η οποία είναι πολύ πιο σοβαρή, αν είναι αυτό δυνατόν, ιδιαίτερα για τους νέους.

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όλοι γνωρίζουν ότι η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση είναι η καλύτερη θεραπεία για την παχυσαρκία, το υπερβολικό βάρος και τις χρόνιες παθήσεις. Όλοι γνωρίζουν επίσης ότι πάνω από το ήμισυ των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παλεύουν με την παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος. Όλοι οι βουλευτές αυτού του Σώματος γνωρίζουν επίσης αυτά τα γεγονότα.

Επομένως, προκύπτει ένα θεμελιώδες ερώτημα. Για ποιον λόγο τόσοι πολλοί φωτισμένοι άνθρωποι, που εκλέχτηκαν από τους συμπολίτες τους για ένα δημόσιο αξίωμα, υποστηρίζουν την ανάπτυξη γενετικά τροποποιημένων τροφίμων; Τι λόγους έχουν να ενδώσουν στην πίεση των ομάδων συμφερόντων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, που προωθούν και θέτουν στην κυκλοφορία προϊόντα τα οποία είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον; Πώς είναι δυνατόν αυτά τα φωτισμένα άτομα να ανέχονται και, ακόμη χειρότερο, να δημιουργούν στην πραγματικότητα τις προϋποθέσεις για την παγκοσμιοποίηση της καλλιέργειας και να αφήνουν χωρίς εργασία τις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις που παράγουν υγιεινά τρόφιμα, ενώ παράλληλα καταστρέφουν το έδαφος και το περιβάλλον ενθαρρύνοντας τη γεωργία σε μεγάλη κλίμακα; Γιατί τόσο πολλά φωτισμένα άτομα ενεργούν εις βάρος τόσων άλλων;

  Françoise Grossetête (PPE -DE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου καταρχάς να συγχαρώ την κ. Ries, που έκανε μια αξιόλογη εργασία σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο θέμα, εφόσον, όπως έχει ήδη ειπωθεί, περισσότερο από το 27% των ανδρών και το 38% των γυναικών στην Ευρώπη θεωρούνται σήμερα υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Οι άνθρωποι αυτοί υποφέρουν ψυχολογικά εξαιτίας της άποψης των άλλων για εκείνους και κινδυνεύουν ορισμένες φορές από σοβαρές επιπλοκές της υγείας.

Όπως επισημάνθηκε επίσης, η παχυσαρκία επηρεάζει περισσότερα από τρία εκατομμύρια παιδιά, δηλαδή το ένα στα τέσσερα παιδιά στην Ευρώπη. Αυτή η στατιστική πρέπει να μας παρακινήσει να αναλάβουμε δράση, ιδίως ενόψει του ανησυχητικού ποσοστού αύξησης, με σχεδόν 400 000 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο. Η παιδική ηλικία είναι ένα στάδιο της ζωής στο οποίο οι άνθρωποι αποκτούν ένα μεγάλο μέρος των διατροφικών συνηθειών τους. Είναι, συνεπώς, καιρός να ενθαρρύνει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα κράτη μέλη –καθώς αυτά είναι αρμόδια για το εν λόγω θέμα– να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την προαγωγή της υγιεινής διατροφής και της τακτικής σωματικής άσκησης από την παιδική ηλικία.

Όπως προτείνει η έκθεση, είναι επιτακτικό τα μέτρα που θα λάβουν τα κράτη μέλη να συμπληρώνονται από την παροχή πληροφοριών στους καταναλωτές και, ειδικότερα, στους νέους καταναλωτές, και με αυτό εννοώ την υλοποίηση –όχι μόνο στα μέσα ενημέρωσης, αλλά και στα σχολεία και, συγκεκριμένα, στα κυλικεία των σχολείων– εκστρατειών για την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα προβλήματα που συνδέονται με την παχυσαρκία και για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με το πρόβλημα της παχυσαρκίας.

Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης τον ουσιώδη ρόλο των επαγγελματιών στον τομέα της υγείας για την ανίχνευση των κινδύνων των χρόνιων παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, για παράδειγμα του διαβήτη και των καρδιαγγειακών παθήσεων, οι συνέπειες των οποίων είναι ιδιαιτέρως σοβαρές για τους ανθρώπους που είναι υπέρβαροι. Χάρη στην προνομιούχα σχέση που έχουν με τους ασθενείς, οι επαγγελματίες στον τομέα της υγείας μπορούν, επιπλέον, να συμβάλουν στην εκπαίδευση και την ενημέρωση των ανθρώπων σχετικά με τους κινδύνους που διατρέχουν και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο.

Τέλος, ένα από τα μεγάλα προβλήματα που εγείρονται εδώ είναι, όπως είπαν προηγούμενοι ομιλητές, το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν τρώνε αρκετά φρούτα και λαχανικά. Γνωρίζουμε όλοι πόσο σημαντική είναι η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και, όπως δηλώνει η έκθεση, οι άνθρωποι δεν μπορούν να τα φάνε γιατί είναι πολύ ακριβά. Ας προτείνουμε, συνεπώς, κάποιες πρακτικές λύσεις προκειμένου να αποτραπεί αυτή η απαράδεκτη διάκριση στον τομέα της υγείας. Είναι ζωτικό η Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστηρίξει όσο το δυνατόν πιο δυναμικά τα πρακτικά μέτρα που θα λάβουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την υγεία και τη διατροφή, προκειμένου να μειωθεί σημαντικά αυτό το οξυνόμενο φαινόμενο της παχυσαρκίας στην Ευρώπη, ιδίως μεταξύ των παιδιών.

  Leopold Józef Rutowicz (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το πρόβλημα με το οποίο ασχολείται η έκθεση της κ. Ries δεν επηρεάζει μόνο την Ευρώπη. Εδώ και πολλά χρόνια, διάφορες χώρες προσπαθούν να ανταποκριθούν στην πρόκληση της υγιεινής διατροφής, της σωματικής δραστηριότητας και της πρόληψης της παχυσαρκίας, του υπερβολικού βάρους και των χρόνιων παθήσεων. Ορισμένες εταιρείες κερδίζουν πολλά από την προώθηση θαυματουργών προϊόντων για την παχυσαρκία, τα οποία στην πραγματικότητα κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Τα βιβλία για τις διάφορες δίαιτες δηλώνουν ότι το φαγητό είναι η καλύτερη θεραπεία, ενώ υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός «παχουλών» ατόμων στην κοινωνία μας.

Μου φαίνεται ότι οι καταναλωτές δεν είναι πολύ καλά ενημερωμένοι σχετικά με τα τρόφιμα και τις συνέπειές τους. Η εκπαίδευση, η προώθηση της υγιεινής διατροφής από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι πληροφορίες πάνω στη συσκευασία όσον αφορά τη θρεπτική αξία μεμονωμένων συστατικών αναμένεται ότι θα βοηθήσουν τους πολίτες. Πιστεύω ότι όλα αυτά τα μέτρα πρέπει να συμπληρώνονται με εξετάσεις στα άτομα που κινδυνεύουν να γίνουν παχύσαρκα, προκειμένου να φανεί ποιες ουσίες των τροφίμων έχουν την τάση να συσσωρεύονται στο σώμα και ποια είδη τροφίμων θα πρέπει να καταναλώνουμε.

  Μάρκος Κυπριανού, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω όλες και όλους τους βουλευτές για αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι οι απόψεις μας συγκλίνουν.

Επιτρέψτε μου καταρχάς να δηλώσω ότι, ασφαλώς, συμφωνούμε όλοι ότι πρόκειται εν τέλει για προσωπική επιλογή. Δεν μπορούμε να βάλουμε την τροφή στο τραπέζι του καταναλωτή, ούτε να τον κάνουμε να φάει ή να μην φάει κάτι. Συγχρόνως, όμως, έχουμε καθήκον να διασφαλίσουμε ότι οι καταναλωτές μπορούν να προβαίνουν σε επιλογές βάσει επαρκούς ενημέρωσης, πράγμα που σημαίνει ότι απαιτείται, ασφαλώς, εκπαίδευση, αλλά και ότι πρέπει να διασφαλίζεται ότι η ενημέρωση των πολιτών είναι ακριβής, αληθής, ορθή και στηρίζεται σε επιστημονικά στοιχεία όσον αφορά τους ισχυρισμούς για τις υγιεινές ιδιότητες των τροφίμων. Σημειώνω την έκκληση σχετικά με τη σήμανση όσον αφορά τα θρεπτικά συστατικά. Πρόκειται για μια πτυχή την οποία επεξεργαζόμαστε.

Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι καταναλωτές λαμβάνουν επαρκή, κατανοητή πληροφόρηση έτσι ώστε να μπορούν να προβαίνουν στις δικές τους επιλογές. Αυτό ισχύει για τους πολίτες και τους γονείς που πρέπει να κάνουν επιλογές για λογαριασμό των παιδιών τους, διότι έχουν όντως καθήκον να λένε «όχι» κάποιες φορές. Αυτός ο παράγοντας είναι επίσης σημαντικός, καθόσον δεν προσπαθούμε να καταργήσουμε κανένα τρόφιμο. Θέλω αυτό να καταστεί σαφές. Δεν θέλουμε να αποκλείσουμε κανένα τρόφιμο από τη δίαιτα των καταναλωτών. Δεν μπορώ να φανταστώ να μεγαλώνει ένα παιδί και να μην έχει δοκιμάσει ποτέ παγωτό ή σοκολάτα, όμως δεν χρειάζεται να καταναλώνει και δέκα την ημέρα· το θέμα εν προκειμένω είναι η τήρηση του μέτρου. Η πρόκληση αυτή μας αφορά όλους. Αντιλαμβάνομαι επίσης ότι η διαφήμιση με αποδέκτες παιδιά είναι σημαντικό θέμα. Θεωρώ ότι ο συμβιβασμός στον οποίο καταλήξαμε κατά τη συζήτηση της οδηγίας για την τηλεόραση χωρίς σύνορα είναι συνετός, όμως καταβάλλουμε επίσης προσπάθειες, όπως γνωρίζετε, για την αυτορύθμιση στους κόλπους της βιομηχανίας, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τηρεί υπεύθυνη στάση σε αυτό το θέμα.

Εξαρχής υποστηρίξαμε ότι είναι πιο πρακτικό και πολύ πιο γρήγορο να επιλέγουμε σε μεγάλο βαθμό την αυτορύθμιση, όμως η Επιτροπή επίσης εξαρχής υποστηρίζει ότι, εάν αυτό αποτύχει, δεν θα διστάσουμε να επανέλθουμε και να λάβουμε πιο δεσμευτικά μέτρα.

Λυπούμαι που δεν είναι παρούσα η κ. Breyer, όμως οφείλω να δηλώσω ότι αυτή η Επιτροπή έχει υπάρξει πολύ φιλόδοξη και τολμηρή σε πολλά θέματα – αναφέρομαι στον καπνό και το αλκοόλ, καθώς και στο γεγονός ότι θίξαμε αυτά τα ζητήματα. Θα θυμάστε ποια ήταν η αντίδραση διαφόρων πλευρών όταν, πριν από δύο χρόνια, ξεκίνησα να παρουσιάζω αυτά τα θέματα από τούτο το βήμα εξ ονόματος της Επιτροπής. Τώρα, όμως, διεξάγουμε αυτήν τη συζήτηση. Συζητούμε πλέον μια Πράσινη Βίβλο. Πρόκειται για μια στρατηγική η οποία θα καθορίσει το περιεχόμενο των ενεργειών που θα ακολουθήσουν.

Η επανατυποποίηση των προϊόντων είναι, κατά τη γνώμη μας, πολύ σημαντικός παράγοντας. Επεξεργαζόμαστε και μελετούμε το θέμα των τρανς-λιπαρών οξέων. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι γνωρίζω τις πτυχές αυτού του θέματος. Είναι όντως μια πρόκληση. Οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι, εφόσον καταργηθούν, δεν θα αντικατασταθούν από κάτι χειρότερο. Για το θέμα αυτό θα συνεργαστούμε στενά με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων.

Ο παράγοντας τον οποίο οφείλουμε πάντα να θυμόμαστε είναι η κοινωνική διάσταση και το θέμα της ανισότητας όσον αφορά τις βλάβες στην υγεία που οφείλονται στην παχυσαρκία, οι οποίες, δυστυχώς, πλήττουν κυρίως τις οικογένειες χαμηλότερου εισοδήματος. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Συνεπώς, έχουμε αυξημένη ευθύνη να αναλάβουμε δράση σε αυτό το θέμα.

Εν κατακλείδι, θέλω να δηλώσω ότι σας ευχαριστώ και πάλι όλες και όλους για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ανυπομονώ δε να συζητήσω μαζί σας τη στρατηγική μας, όταν παρουσιαστεί, και το πώς θα μπορέσουμε να επιτύχουμε πρακτικά αποτελέσματα και να την καταστήσουμε επιτυχή για τους ευρωπαίους καταναλωτές.

Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω για μία ακόμη φορά την εισηγήτρια για το θαυμάσιο έργο που έχει μέχρι στιγμής επιτελέσει.

  Frédérique Ries (ALDE), εισηγήτρια. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, δεν συνηθίζω να απαντώ στα λεγόμενα της ακροδεξιάς. Αυτό που θα έλεγα, ωστόσο, ως απάντηση στην ομιλία του κ. Martinez είναι ότι στον Ταρτούφο, νομίζω, ο Μολιέρος μάς λέει ότι το να μην αντιδράσεις σε μια δεδομένη στιγμή ισοδυναμεί με προσυπογραφή. Αισθάνομαι υποχρεωμένη να απαντήσω, σε αυτό το Σώμα, εξ ονόματος του Επιτρόπου, εφόσον ο κ. Martinez χρησιμοποίησε, σε τελική ανάλυση, τους όρους «κάνω εμετό» και «σκανδαλώδης» για τα θέματα της Πράσινης Βίβλου και της έκθεσης.

Είμαι σε αυτό το Κοινοβούλιο επτά χρόνια, και δεν άκουσα ποτέ να χρησιμοποιούνται εδώ τέτοιοι όροι. Δεν νομίζω ότι η έκθεση αυτή είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη ή ότι δημιουργεί έντονες αντιπαραθέσεις. Νομίζω ότι είναι αρκετά συναινετική, όπως φάνηκε από τις παρεμβάσεις που έγιναν. Ως εκ τούτου, αρνούμαι εντελώς τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν ή μάλλον τις προσβολές που εκστομίστηκαν. Είναι πολύ σαφές ότι ο κ. Martinez βλέπει αυτήν τη μάστιγα μόνο μέσα από το πρίσμα Βορρά-Νότου. Αυτή είναι η δική του προσωπική προοπτική. Εμείς τονίζουμε στην πραγματικότητα από την αρχή –και η κ. Breyer, που δεν βρίσκεται πλέον στο Σώμα, το υπογράμμισε– ότι, μολονότι υπάρχουν 1,5 δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο που υποφέρουν από παχυσαρκία, υπάρχουν επίσης 800 εκατομμύρια που πεθαίνουν από την πείνα. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα εξίσου ανεκδοτικό με αυτό που χρησιμοποίησε ο κ. Martinez, θέλω επίσης να επισημάνω ότι και στη Μικρονησία, στις νήσους Σαμόα, υπάρχουν άνθρωποι που είναι παχύσαρκοι.

Θα προσθέσω ολοκληρώνοντας ότι, όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια και την επίδειξη αλληλεγγύης, ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος χρειάζεται να πάρει μαθήματα από κάποιον σαν τον κ. Martinez, δεδομένης της ιδιαίτερης γωνίας της πολιτικής σκακιέρας από την οποία προέρχεται.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, στις 11.30.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Ian Hudghton (Verts/ALE). – (EN) Η εισηγήτρια προσπάθησε να επιτύχει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των ποικίλλων απόψεων που υποστηρίζονται στους κόλπους της αρμόδιας επιτροπής, κάτι που αναγνωρίζω ότι δεν είναι εύκολο, όμως εξακολουθώ να πιστεύω ότι αυτή η έκθεση μπορούσε, και έπρεπε, να είναι πιο ισχυρή.

Θα υπερψηφίσω τις τροπολογίες τις οποίες έχει καταθέσει η Ομάδα μου και οι οποίες αποσκοπούν στη βελτίωση του ορισμού των βιομηχανικών προϊόντων διατροφής, στη θέσπιση περιορισμών όσον αφορά την εμπορική προώθηση προϊόντων γρήγορης εστίασης με υψηλές περιεκτικότητες ζάχαρης, λίπους ή αλατιού σε παιδιά, ιδίως μέσω της τηλεοπτικής διαφήμισης, στη βελτίωση των προδιαγραφών στα σχολεία προκειμένου να βελτιωθούν οι γνώσεις σχετικά με τα τρόφιμα και τη μαγειρική, και στη μείωση της προώθησης τροφίμων «σκουπιδιών» στα σχολεία.

Στηρίζω επίσης την έκκληση για απαγόρευση των τρανς-λιπαρών οξέων στη βιομηχανική παραγωγή τροφίμων, όπως συμφωνήθηκε προσφάτως στη Νέα Υόρκη. Στην ΕΕ, μπορούν να δοθούν περισσότερα κίνητρα για τη βελτίωση της θρεπτικής αξίας των προϊόντων διατροφής μέσω της προώθησης της παραγωγής τροφίμων υψηλής ποιότητας στο πλαίσιο της ΚΓΠ και των πολιτικών ανάπτυξης της υπαίθρου.

  Magda Kósáné Kovács (PSE). – (HU) Η έκθεση για την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής καταδεικνύει ένα πρόβλημα που αφορά περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης.

Οι πολιτικές για την πρόληψη και τον έλεγχο του υπερβολικού βάρους, της παχυσαρκίας και των χρόνιων παθήσεων θα πρέπει να περιλαμβάνουν το σύνολο της διάρκειας ζωής από τη μήτρα μέχρι την τρίτη ηλικία.

Τα ηλικιωμένα άτομα και εκείνα με μειωμένη κινητικότητα επηρεάζονται περισσότερο από το υπερβολικό βάρος λόγω της έλλειψης άσκησης που οδηγεί σε προβλήματα υγείας. Ως αποτέλεσμα, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι υποφέρουν περιστασιακά από σωρευτικές βλάβες.

Ένα καλό παράδειγμα είναι η εξάπλωση του διαβήτη σε όλον τον κόσμο, η θεραπεία του οποίου δημιουργεί κινδύνους για περαιτέρω επιπλοκές. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς γίνονται συχνά θύματα μειωμένης κινητικότητας αναγκαστικά κατά τη διάρκεια της θεραπείας, έχοντας να δώσουν μάχη όχι μόνο με την ασθένειά τους, αλλά και με μια πρόσθετη επιβάρυνση στις συνθήκες διαβίωσής τους.

Γνωρίζουμε ότι, δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού της, η Ευρώπη πρέπει να δώσει την κύρια βαρύτητα στην πρόληψη. Αλλά, όσον αφορά τους ηλικιωμένους, πρέπει να διασφαλίσουμε το δικαίωμά τους σε μια ευκαιρία για αξιοπρεπή ζωή· απαραίτητο στοιχείο αυτού είναι το δικαίωμα σε μια υγιή ζωή, επίσης.

Πρέπει να επισημάνω ότι τα διάφορα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές ικανότητες πρόληψης. Η τιμή της υγιεινής διαβίωσης ποικίλλει από κράτος σε κράτος. Όταν οργανώνουμε την πρόληψη, κατά τον προσδιορισμό των μειονεκτούντων ομάδων πρέπει να λάβουμε υπόψη τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρίες και να προσαρμόσουμε τα προγράμματα πρόληψης/αποκατάστασης όσο το δυνατόν καλύτερα σύμφωνα με τις τοπικές ανάγκες. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ενώσουν τις δυνάμεις τους και ανταλλάξουν τις βέλτιστες εμπειρίες τους.

  Gábor Harangozó (PSE). – (EN) Ενόψει της πρόσφατης θεαματικής αύξησης του αριθμού παχύσαρκων και υπέρβαρων ατόμων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επικροτώ θερμά την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, καθώς και την έκθεση της κ. Ries. Ο ρυθμός αύξησης της παχυσαρκίας έχει ήδη αγγίξει δραματικά επίπεδα στις χώρες της Ένωσης. Το θέμα πρέπει, συνεπώς, να αντιμετωπιστεί σοβαρά με την κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης της ΕΕ για την προώθηση υγιεινών τρόπων ζωής. Δεν βρισκόμαστε αντιμέτωποι μόνο με κακές καταναλωτικές συνήθειες και έλλειψη σωματικής άσκησης· πρέπει συγχρόνως να αντιμετωπιστούν καταλλήλως και οι αντίστοιχες οικονομικές επιπτώσεις.

Έχει, άλλωστε, αποδειχθεί ότι πολλοί θάνατοι και ασθένειες μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί μέσω κατάλληλης δίαιτας και καθημερινής σωματικής άσκησης. Αυτά τα μέσα δεν θα σώσουν απλώς ζωές· θα συμβάλουν επίσης στη μείωση της επιβάρυνσης των εθνικών προϋπολογισμών, καθώς ο κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος των νόσων που συνδέονται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα υπέρβαρα άτομα αντιστοιχεί στο 4 έως 7% περίπου των συνολικών δαπανών των κρατών μελών για την υγεία. Οι οικονομικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί πλήρως. Η παχυσαρκία είναι πραγματική νόσος και αποτελεί ουσιαστική πρόκληση για την Ένωση, για την υγεία των πολιτών της, καθώς και για τις καταναλωτικές τους συνήθειες.

  Jules Maaten (ALDE). – (NL) Είμαι ευτυχής που βλέπω αυτήν την Πράσινη Βίβλο στην κοινοβουλευτική μας ατζέντα. Η παχυσαρκία είναι ένα οξυνόμενο πρόβλημα. Ολοένα αυξάνεται ο αριθμός των παχύσαρκων ατόμων που διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Είμαι πεπεισμένος ότι, στους τομείς όπου η Ευρώπη μπορεί να προσθέσει πραγματική αξία, όπως η ενημέρωση των καταναλωτών (αναγραφή των διατροφικών στοιχείων), πρέπει να αναλάβουμε πραγματική δράση. Τελικά, τη μερίδα του λέοντος της ευθύνης έχουν τα κράτη μέλη καθαυτά, διότι πρέπει να κάνουν μια υπέρτατη προσπάθεια να πείσουν τους πολίτες τους να τρώνε πιο υγιεινά και, πάνω από όλα, να κάνουν περισσότερη άσκηση, διότι αυτό βρίσκεται στον πυρήνα του προβλήματος.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). – (EN) Θέλω να ευχαριστήσω την κ. Ries για το έργο της κατά την εκπόνηση αυτής της έκθεσης. Ακούστηκαν πολλά και σημαντικά σχετικά με την επιλογή της κατάλληλης δίαιτας και την υιοθέτηση πιο δραστήριου τρόπου ζωής, οπότε θα αναφέρω απλώς ορισμένους από τους λιγότερο προφανείς αλλά όχι λιγότερο σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν το φαινόμενο της παχυσαρκίας.

Το όξινο γλουταμινικό νάτριο (Ε621), το οποίο περιλαμβάνεται τώρα σε πολλά εύγευστα εδέσματα και κατεργασμένα τρόφιμα, συνδέεται όλο και περισσότερο με την παχυσαρκία, ιδίως όταν καταναλώνεται από παιδιά στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξής τους. Ομοίως, η ασπαρτάμη, μια τεχνητή γλυκαντική ουσία η οποία περιλαμβάνεται σε πολλά κατεργασμένα τρόφιμα, συνδέεται με διαταραχές της όρεξης. Η ειρωνεία είναι ότι η ασπαρτάμη, την οποία συναντάμε σε πολλά τρόφιμα με την ένδειξη «διαίτης» ή «ελαφρό», ενδέχεται να αυξάνει την όρεξη αυτών που καταναλώνουν τα εν λόγω τρόφιμα. Και οι δύο αυτές ουσίες είναι συνθετικά χημικά τα οποία διεγείρουν τους γευστικούς κάλυκες. Αυτά τα ενισχυτικά γεύσης μπορούν επίσης να αμβλύνουν την ευαισθησία των γευστικών καλύκων, καθιστώντας λιγότερο ελκυστικά τα φυσικά, μη ενισχυμένα τρόφιμα.

Η έλλειψη ύπνου μεταξύ των παιδιών και των εφήβων θεωρείται επίσης, βάσει των πορισμάτων πρόσφατης εκτεταμένης μελέτης στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρωταρχική αιτία της παχυσαρκίας, λόγω των επιπτώσεών της στη δράση των ορμονών και στον μεταβολισμό, και δευτερογενής αιτία, λόγω του αισθήματος κόπωσης που δημιουργεί, το οποίο ωθεί τα παιδιά να τρώνε ακανόνιστα και να αναπτύσσουν λιγότερη φυσική δραστηριότητα.

  Péter Olajos (PPE -DE). – (HU) Σε σχέση με τη συζήτηση της έκθεσης Ries, έχουμε ήδη πει πάρα πολλά για το γεγονός ότι η παχυσαρκία είναι η τέταρτη σημαντικότερη αιτία θανάτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ έμμεσα είναι η πρώτη. Ως χρόνια πάθηση, αποτελεί ένα δυσβάστακτο ηθικό και οικονομικό βάρος όχι μόνο για το παχύσαρκο άτομο αλλά και για την οικογένεια του/της και για το σύνολο της κοινωνίας, και δυστυχώς βλέπουμε τον αριθμό των πασχόντων να αυξάνεται συνεχώς.

Μεταξύ των ομάδων κινδύνου, πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά, εφόσον ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών στην ΕΕ αυξάνεται ετησίως κατά 400 000 και πλέον. Φυσικά, είναι προφανές ότι μπορούν να ληφθούν μέτρα πρόληψης. Αλλά τι εννοούμε με την πρόληψη;

• Παροχή πληροφοριών και κατάλληλης εκπαίδευσης για την υγιεινή διατροφή στην κοινωνία και ιδίως στα παιδιά

• Τακτική σωματική άσκηση

• Προβολή στοχοθετημένης διαφήμισης, και

• Προστασία των καταναλωτών.

Σπάνια σκεφτόμαστε την προστασία των καταναλωτών, ωστόσο πρόκειται για ένα θεμελιώδες εργαλείο πρόληψης. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η επισήμανση των τροφίμων θα αναφέρει σαφώς τι ποσοστό των καθημερινών διατροφικών απαιτήσεων προσλαμβάνεται κατά την κατανάλωση του συγκεκριμένου είδους.

Στην περίπτωση των τροφίμων με χαμηλή θρεπτική αξία, τα οποία ωστόσο έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδρογονάνθρακες –όπως η σοκολάτα, τα ζαχαρούχα ποτά και ούτω καθεξής– θα πρέπει να είναι απολύτως ορατό (όπως στα προϊόντα καπνού) ότι η υπερβολική κατανάλωση αυτών των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη και σε καρδιακές παθήσεις και κυκλοφοριακές διαταραχές.