Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2007 - Βρυξέλλες

26. Ενσωμάτωση της διάστασης της αειφορίας στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0474/2006) της κ. Danutė Budreikaitė, εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης της αειφορίας στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας (2006/2246(INI)).

  Danutė Budreikaitė (ALDE), εισηγήτρια. – (LT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους όσοι βρήκατε τον χρόνο αυτήν την περασμένη ώρα να συζητήσετε στη συνεδρίαση της Ολομέλειας το σημαντικό ζήτημα της ενσωμάτωσης της διάστασης της αειφορίας στην πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας. Τα πιο σημαντικά έγγραφα της ΕΕ –η Συνθήκη ΕΚ και η Στρατηγική της ΕΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη– ορίζουν ως αειφόρο ανάπτυξη την ανάπτυξη που επιτρέπει την ικανοποίηση των υφιστάμενων αναγκών της κοινωνίας χωρίς τη μείωση των ευκαιριών των μελλοντικών γενιών για την κάλυψη των αναγκών τους. Η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί μια γενική αρχή των δικαιωμάτων της ΕΕ η οποία θα πρέπει να ασκεί επιρροή σε όλους τους τομείς πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής αναπτυξιακής συνεργασίας.

Ένας από τους πλέον σημαντικούς στόχους της κοινότητάς μας είναι να καταπολεμήσει τη φτώχεια στον κόσμο, να αποπληρώσει ορισμένα παλαιά χρέη στις αναπτυσσόμενες χώρες, να τις βοηθήσει να εξέλθουν από το καθεστώς των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών και να αποκτήσουν το καθεστώς των αναπτυσσόμενων κρατών, και τέλος – το επίπεδο των ανεπτυγμένων κρατών. Τα ανεπτυγμένα κράτη γνωρίζουν ποιο είναι το κόστος της προόδου και της σύγχρονης ζωής. Έχω κατά νου τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας – την ανάπτυξη διαφόρων τομέων οικονομίας, ειδικά της βιομηχανίας. Πρόκειται για ένα τεράστιο κόστος το οποίο βαρύνει ολόκληρο τον κόσμο, έστω και αν όλες οι χώρες δεν έχουν ή δεν χρησιμοποιούν την τεχνολογία που συντελεί στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, CO2 ή άλλη ρύπανση. Πληρώνουμε όλοι, και θα θέλαμε όλοι να μειωθεί ο βαθμός της ρύπανσης. Στρέφουμε την προσοχή μας όχι μόνο στις δικές μας οικονομίες, υιοθετώντας κατάλληλες λύσεις, αλλά επιθυμούμε επίσης οι αναπτυσσόμενες χώρες να χρησιμοποιούν μη ρυπαίνουσες ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και καθαρή τεχνολογία. Ωστόσο, αυτό δεν είναι απλό. Η έκθεση ήγειρε ορισμένα προβλήματα αειφόρου ανάπτυξης και προσέφερε ορισμένες κατευθύνσεις για πιθανές λύσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες – και όχι μόνο για αυτές, αλλά επίσης για την ίδια την ΕΕ. Η αειφόρος ανάπτυξη περιλαμβάνει τρεις θεμελιώδεις πτυχές: σταθερή οικονομική ανάπτυξη, προστασία του περιβάλλοντος και κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.

Αυτό σημαίνει ότι τα οικονομικά θέματα, τα θέματα περιβαλλοντικής προστασίας και τα κοινωνικά θέματα είναι αλληλένδετα και αλληλοενισχυόμενα, και η αλληλεξάρτησή τους θα πρέπει να είναι προφανής ήδη στο στάδιο χάραξης πολιτικής. Τα οικονομικά θέματα συνδέονται με τη διαχείριση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, την περιφερειακή ολοκλήρωση και άλλες πτυχές των οικονομικών και της ζωής. Η οικονομική στήριξη της ΕΕ και άλλων χωρών είναι απαραίτητη για την επίλυσή τους, όπως η ενίσχυση της θεσμικής αρμοδιότητας των αναπτυσσόμενων χωρών, η καταπολέμηση της διαφθοράς, νέες μέθοδοι βοήθειας σε επιχειρήσεις και αγορές για την εφαρμογή αειφόρου ανάπτυξης, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, και ούτω καθεξής.

Το περιβάλλον πλήττεται από την παράνομη καταστροφή των δασών, η οποία ενθαρρύνει τη διαφθορά και την πιθανότητα ένοπλων συγκρούσεων· την έλλειψη πρόσβασης σε πόσιμο νερό και τις ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής· τη ρύπανση, ειδικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου· και τη χρήση και την εξάντληση των φυσικών πόρων, που αποτελούν επίσης προάγγελους καταστάσεων σύγκρουσης. Στον κοινωνικό τομέα τα περιβαλλοντικά θέματα είναι επίσης σημαντικά, όπως η πρόσβαση σε πόσιμο νερό και οι συνθήκες υγιεινής, η πρόσβαση στα συστήματα εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης, και η καταπολέμηση της φτώχειας. Κατά την εφαρμογή των τριών θεμελιωδών πτυχών αειφόρου ανάπτυξης, είναι προφανές ότι η τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και η εξάλειψη της φτώχειας, μαζί με τη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις της πολιτικής αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ.

Συνεπώς, στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής η ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνει επίσης άλλους μεγάλους οικονομικούς παράγοντες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ινδία, να συμβάλουν στην εφαρμογή της παγκόσμιας αειφόρου ανάπτυξης. Κατά την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, είναι απαραίτητη η εφαρμογή της αειφόρου ανάπτυξης σε όλους τους τομείς, η επένδυση σε καθαρές τεχνολογίες, η εισαγωγή εναλλακτικών ενεργειακών τεχνολογιών, και, κυριότερον, η εφαρμογή προτύπων επιχειρηματικής συμπεριφοράς. Μιλώντας για το περιβάλλον, είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι οι διεθνείς επιχειρήσεις που λειτουργούν σε αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να σέβονται το περιβάλλον. Πρέπει να γίνει μια αρχή για την εφαρμογή ενός κώδικα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για τις ευρωπαϊκές εταιρείες.

Επιδιώκοντας την καταπολέμηση της υποβάθμισης της περιβαλλοντικής προστασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες, η ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστεί πιο ενεργά με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις προκειμένου να καθορίσει τον σεβασμό τους για το περιβάλλον. Η προστασία της βιοποικιλότητας, η παρακολούθηση της οικολογικής κατάστασης του περιβάλλοντος και τα κατάλληλα μέτρα για τη στήριξή της αποτελούν το συλλογικό μας χρέος προς τις επερχόμενες γενιές. Στον κοινωνικό τομέα πρέπει να προσπαθήσουμε να επιτύχουμε τους καθορισμένους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας, να ενθαρρύνουμε ένα αειφόρο πρότυπο κατανάλωσης, να καταπολεμήσουμε ασθένειες και να κατευθύνουμε την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια προς την εκπαίδευση για θέματα υγείας και περιβάλλοντος.

Επιπλέον, είναι απαραίτητο να συμπεριλάβουμε την κοινωνία των πολιτών, τις ΜΚΟ και τις γυναίκες στην εξεύρεση λύσεων για προβλήματα αειφόρου ανάπτυξης και στην αναζωογόνηση του κοινωνικού διαλόγου. Εκτός αυτών των τριών τομέων αειφόρου ανάπτυξης, θα ήθελα επίσης να αναφέρω την ενίσχυση της θεσμικής αρμοδιότητας ως δευτερεύον θέμα προτεραιότητας για όλους τους τομείς. Κατά την παροχή βοήθειας για θεσμικές, διοικητικές και νομικές μεταρρυθμίσεις, την επέκταση των συστημάτων υποδομής και την εθνική δημοσιονομική διαχείριση πρέπει να εκτιμηθούν οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

Αυτά αποτελούν προγράμματα μακροπρόθεσμης δράσης για την επίτευξη της αειφορίας στην πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας. Ήδη, ωστόσο, η ΕΕ μπορεί να αναλάβει δράση για την επίτευξη αειφορίας, την επίλυση του θέματος των γεωργικών εξαγωγικών επιδοτήσεων και την ενθάρρυνση της εισαγωγής προϊόντων τα οποία έχουν παραχθεί με σεβασμό στην αειφορία και σύμφωνα με τις διεθνείς συμφωνίες, ζητώντας μια μεταναστευτική πολιτική για τον τερματισμό της διαρροής εγκεφάλων από τις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς επίσης τονώνοντας τις επενδύσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες και χρησιμοποιώντας πιστά το 0,7% του ΑΕγχΠ σε αναπτυξιακή βοήθεια.

  Ján Figeľ, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα προσπαθήσω να περιοριστώ στα χρονικά περιθώρια που έχω στη διάθεσή μου, προκειμένου να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τη συζήτηση πριν από τα μεσάνυχτα!

Ασφαλώς, χαιρετίζουμε αυτήν την έκθεση, η οποία εστιάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ενσωμάτωση της διάστασης της αειφορίας στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας. Με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι η έκθεση αυτή εναρμονίζεται και με τις δικές μας αναλύσεις επί του θέματος. Η Επιτροπή επιδιώκει με απόλυτη προσήλωση τη βελτίωση της ενσωμάτωσης της διάστασης της αειφορίας στην αναπτυξιακή μας συνεργασία. Πρωταρχικός στόχος της συνεργασίας αυτής είναι η εξάλειψη της φτώχειας μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης. Κινούμαστε προς την κατεύθυνση που υποδεικνύουν οι περισσότερες από τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση, και συγχαίρω την εισηγήτρια, κ. Budreikaitė. Επιτρέψτε μου να σας αποδείξω με ελάχιστα παραδείγματα τη βασιμότητα αυτού του ισχυρισμού.

Πρώτον, βελτιώνουμε την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών θεμάτων στις πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας με διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα η επιμόρφωση προσωπικού, η δημιουργία γραφείου βοήθειας για περιβαλλοντικά θέματα, η συστηματική προετοιμασία περιβαλλοντικών προφίλ ανά χώρα και περιφέρεια και, όταν απαιτείται, η εκπόνηση στρατηγικών περιβαλλοντικών αξιολογήσεων και αξιολογήσεων περιβαλλοντικού αντικτύπου.

Δεύτερον, αναβαθμίζουμε τη βοήθεια που προσφέρουμε σε αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος. Καταβάλλουμε προσπάθειες ενίσχυσης της δημιουργίας συμμαχιών με τις αναπτυσσόμενες χώρες όσον αφορά τον μετριασμό των επιπτώσεων και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος. Δεδομένου ότι η πιο άμεση συνέπεια της αλλαγής του κλίματος για τις αναπτυσσόμενες χώρες είναι η εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, προετοιμάζουμε επίσης μια νέα στρατηγική περιορισμού των κινδύνων από καταστροφές.

Τρίτον, προωθούμε καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω ειδικών προγραμμάτων. Μία ακόμη νέα πρωτοβουλία η οποία έτυχε θετικής υποδοχής από τη διεθνή κοινότητα είναι το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Τέταρτον, καταβάλλουμε σκληρές προσπάθειες για την πρόληψη της εισαγωγής παράνομης ξυλείας μέσω της διαπραγμάτευσης εθελοντικών συμφωνιών εταιρικής σχέσης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «επιβολή της δασικής νομοθεσίας, διακυβέρνηση και εμπόριο». Προσφάτως ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με τη Μαλαισία, τη Γκάνα και την Ινδονησία.

Τέλος, προγραμματίζουμε την παροχή πόρων για την ανάπτυξη ικανοτήτων σε αναπτυσσόμενες χώρες με σκοπό την αποτροπή της παράνομης απόρριψης τοξικών αποβλήτων και τον καθαρισμό των αποθεμάτων στερεών ζιζανιοκτόνων.

Οι προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν για την αντιμετώπιση αυτών και άλλων στόχων που επίσης θίγονται στην έκθεση παραμένουν, ασφαλώς, σημαντικές. Η στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά το μέσο αναπτυξιακής συνεργασίας και την κλιματική στρατηγική για το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους θα είναι κρίσιμη, και γι’ αυτό θέλω να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μας για το διαρκές ενδιαφέρον και τη στήριξή σας.

  Horst Posdorf, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, δεν μπορώ παρά να ευχαριστήσω θερμά την εισηγήτρια κ. Budreikaitė για την επιτυχημένη εργασία της και την πολύ ισορροπημένη έκθεσή της που δεν δίνει καμία αφορμή για αντιρρήσεις.

Η έκθεση περιλαμβάνει τα κεντρικά σημεία που ήθελε να υπογραμμίσει ως προς το θέμα αυτό η Επιτροπή Ανάπτυξης: πρώτον, τις προκλήσεις εξαιτίας της αλλαγής του κλίματος, δεύτερον, την προστασία της βιοποικιλότητας, τρίτον, τη διαγραφή των χρεών των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, τέταρτον, την προώθηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για μια καλύτερη κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική συνεργασία στις χώρες του Νότου και, πέμπτον, περισσότερες εξωτερικές άμεσες επενδύσεις και μεγαλύτερη διαφοροποίηση των εξαγωγών.

Η Επιτροπή καλείται στην έκθεση να βασίσει όλα τα αναπτυξιακά προγράμματα της Κοινότητας στη διαφάνεια και την υποχρέωση λογοδοσίας, γιατί η διαφθορά είναι εις βάρος της βιωσιμότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες και, ως εκ τούτου, το Σώμα συνηγορεί υπέρ της καθιέρωσης ανεξαρτήτων αρχών καταπολέμησης της διαφθοράς και της διάθεσης των απαιτούμενων για αυτό πόρων, και δεν μπορώ παρά να ζητήσω από όλους τους συναδέλφους να υποστηρίξουν την έκθεση κατά την ψηφοφορία.

  Karin Scheele, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ και εγώ την εισηγήτρια. Για πολύ καιρό επικρατούσε η άποψη ότι η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφόρος ανάπτυξη είναι πολυτέλειες που δεν μπορούν να συζητηθούν, ούτε φυσικά να επιτευχθούν αν μια κοινωνία δεν έχει φθάσει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ανάπτυξης.

Στο μεταξύ η αειφόρος ανάπτυξη έγινε ένας από τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας, γιατί οι επιπτώσεις των κακών περιβαλλοντικών συνθηκών πλήττουν πιο άμεσα τους φτωχότερους ανθρώπους. Η επιβίωσή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους –για παράδειγμα, το 90% των ανθρώπων που ζουν μέσα στην απόλυτη φτώχεια εξαρτώνται από τα δάση για να ζήσουν. Συνεπώς, οι αναπτυσσόμενες χώρες πλήττονται σκληρότερα από τις συνέπειες της αλλαγής του κλίματος από ό,τι οι βιομηχανικές χώρες που είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για αυτήν την αλλαγή, και έτσι πρέπει να επικροτηθεί η πρόταση της Επιτροπής για παγκόσμια μείωση των εκπομπών CO2 των καινούργιων αυτοκινήτων έως το 2012.

Στην έκθεση αυτήν απευθύνουμε και πάλι έκκληση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και προς την Ινδία και την Κίνα, να επικυρώσουν το Πρωτόκολλο του Κυότο και να αναλάβουν μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση την ευθύνη για μια παγκόσμια αειφόρο ανάπτυξη.

Η δημιουργία υποδομών μπορεί να αποβεί σημαντικός παράγοντας για την αειφόρο ανάπτυξη, ωστόσο είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, και γι’ αυτό απευθύνουμε έκκληση προς την Επιτροπή να διεξάγει αξιολόγηση περιβαλλοντικού κινδύνου, στην οποία θα έχει πρόσβαση το κοινό, για κάθε έργο που ενισχύεται οικονομικά από την ΕΕ.

Συγκλονιζόμαστε επανειλημμένα από αναφορές για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες, και ο κώδικας δεοντολογίας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που λειτουργούν στις χώρες αυτές πρέπει πραγματικά να γίνει πιο αποτελεσματικός. Πρέπει επίσης να συμβάλουμε ώστε να εφαρμοστούν οι βασικές προδιαγραφές εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη, στις 11.30.