Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0066/2007) του κ. Alain Lamassoure, εξ ονόματος της Επιτροπής Προϋπολογισμών, σχετικά με το μέλλον των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2006/2205(INI)).
Δυστυχώς, πληροφορούμαι ότι, για οικογενειακούς λόγους, ο εισηγητής δεν μπορεί να παρίσταται απόψε στο Σώμα. Θα τον αντικαταστήσει ο κ. Böge.
Reimer Böge (PPE-DE), αναπληρωτής εισηγητής. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, πριν αρχίσω θα ήθελα να εκφράσω εξ ονόματος της Επιτροπής Προϋπολογισμών –και παρακαλώ να μην το μετρήσετε αυτό στον χρόνο ομιλίας μου– τη δυσαρέσκειά μας για το ότι υπολειπόμαστε τόσο πολύ του χρονοδιαγράμματός μας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μείνει άλλο εδώ ο κ. Lamassoure για τους λόγους που αναφέρθηκαν. Ως εκ τούτου, σας ζητώ να δείξετε κατανόηση γιατί μόλις προ ολίγου ενημερώθηκα ότι θα πρέπει να διαβάσω την ομιλία του στο πρωτότυπο που είναι στα γαλλικά. Οι διερμηνείς έχουν αντίγραφα. Γι’ αυτό, τα πέντε λεπτά θα είναι μάλλον λίγα αφού τα γαλλικά, δυστυχώς, είναι η τρίτη μου ξένη γλώσσα.
(FR) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η έκθεση σχετικά με το μέλλον των ιδίων πόρων είναι πολύ σημαντική. Η Επιτροπή Προϋπολογισμών υιοθέτησε μια πρωτότυπη πολιτική προσέγγιση. Η έκθεση που υποβλήθηκε στο Κοινοβούλιο είναι μια αρχική έκθεση προόδου.
Καταρχάς, το θέμα που πραγματεύεται είναι μείζον: πίσω από την πολιτική κρίση, η Ένωση διέρχεται μια εξίσου σοβαρή δημοσιονομική κρίση. Η συμφωνία για τις δημοσιονομικές προοπτικές θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με τίμημα τη στασιμότητα του κοινοτικού προϋπολογισμού. Ο προϋπολογισμός παρέχει χρηματοδότηση για την ΚΓΠ και βοήθεια για τα νέα κράτη μέλη, αλλά δεν προβλέπει, για παράδειγμα, χρηματοδότηση για τα δίκτυα μεταφορών ή το Galileo, ενώ δεν προβλέπει επίσης σχεδόν τίποτα για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας.
Εορτάσαμε πρόσφατα την 50ή επέτειο της Συνθήκης της Ρώμης. Χαιρόμαστε για τις επιτυχίες της Ένωσης, μιας Ένωσης ολοένα και πιο στενής, η οποία δρομολογήθηκε από τη Συνθήκη. Ας έχουμε το θάρρος να αναγνωρίσουμε ότι, στα δημοσιονομικά θέματα, η Ένωση έχει καταστεί τα τελευταία 50 χρόνια ολοένα και λιγότερο «στενή»: η δημοσιονομική σταθερότητα δεν έχει αυξηθεί· στην πραγματικότητα έχει συνολικά μειωθεί. Πριν από δέκα χρόνια, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός αντιπροσώπευε το 1,17% του ΑΕγχΠ, ενώ σήμερα ο προϋπολογισμός του 2007 αντιπροσωπεύει μετά βίας το 0,99%.
Οι πρώτες Συνθήκες όριζαν την αρχή της χρηματοδότησης των κοινοτικών δαπανών με κοινοτικούς πόρους, δηλαδή με φορολογικούς πόρους που κατανέμονται άμεσα στην Ένωση: είτε εθνικοί πόροι, όπως οι τελωνειακοί δασμοί, είτε ακόμη και ένας πραγματικός ευρωπαϊκός φόρος, για παράδειγμα ένας φόρος επί του κύκλου εργασιών των εταιρειών παραγωγής άνθρακα και χάλυβα στο πλαίσιο της ΕΚΑΧ.
Ορισμένοι από τους συναδέλφους μου που ενδιαφέρονται εντόνως για την εθνική κυριαρχία φαίνεται να έχουν λησμονήσει εντελώς ότι οι Συνθήκες στις οποίες προσχώρησαν, ενίοτε κατόπιν δημοψηφίσματος, περιλάμβαναν πραγματικά έναν ευρωπαϊκό φόρο. Ωστόσο, ο φόρος αυτός δεν υφίσταται πλέον· δεν ανανεώθηκε και οι τελωνειακοί δασμοί αποφέρουν σήμερα μόνο το 10% των πόρων της Ένωσης. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πόρων προέρχεται από εισφορές από τους εθνικούς προϋπολογισμούς, και αυτός είναι ο λόγος για τη δημοσιονομική κρίση της Κοινότητας. Ο μόνος τρόπος να επιλυθεί είναι να επιστρέψουμε στο πνεύμα και το γράμμα της Συνθήκης της Ρώμης και να το πράξουμε ανακουφίζοντας τους εθνικούς προϋπολογισμούς και χρηματοδοτώντας τις κοινοτικές δαπάνες με νέους φορολογικούς πόρους που θα κατανέμονται άμεσα για την κάλυψη αυτών των δαπανών.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, έχοντας επίγνωση του προβλήματος, κανόνισαν να συναντηθούν το 2008-2009 προκειμένου να ανοίξουν εκ νέου όλο τον φάκελο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, συγχωνεύοντας την κατηγορία των πόρων με την κατηγορία των δαπανών. Αυτή η δέσμευση διατυπώνεται ρητά στη συμφωνία επί των δημοσιονομικών προοπτικών.
Ακολουθεί η πολιτική προσέγγιση, η οποία είναι πρωτότυπη. Λόγω του εξαιρετικά ευαίσθητου χαρακτήρα του ζητήματος, η Επιτροπή Προϋπολογισμών πρότεινε τη συμμετοχή των επιτροπών οικονομικών των εθνικών κοινοβουλίων, και μάλιστα από την αρχή των εργασιών μας. Σε δύο χρόνια, πραγματοποιήσαμε τέσσερις κοινές συνεδριάσεις, και ο εισηγητής μετέβη στις πρωτεύουσες των μισών κρατών μελών. Ο στόχος δεν είναι η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ όλων των κοινοβουλίων. Αυτό δεν θα ήταν ούτε νομικά ούτε και πολιτικά δυνατόν. Επιπλέον, δεν υπάρχει καμία διαδικασία που να επιτρέπει στα εθνικά κοινοβούλια να διατυπώνουν γνώμη, αλλά μπορούμε να προετοιμάζουμε το έδαφος για την Επιτροπή και το Συμβούλιο, να ξεκαθαρίζουμε οποιεσδήποτε παρεξηγήσεις, να καταγράφουμε τα σημεία της συμφωνίας και τις κοινές πολιτικές προσεγγίσεις, και να καταλήγουμε σε συμφωνία επί των πρωτοβουλιών που πρέπει να εξαιρεθούν ή να διερευνηθούν περαιτέρω.
Η σημερινή έκθεση συνιστά, ως εκ τούτου, μια έκθεση προόδου, η οποία αποσκοπεί στην εκτίμηση των θεμάτων επί των οποίων υπάρχει αρκετά ευρεία συναίνεση με τους συνομιλητές που τα εθνικά κοινοβούλια έχουν ορίσει ως αντιπροσώπους. Η συναίνεση αυτή λαμβάνει τρεις μορφές: συναίνεση όσον αφορά τη διάγνωση των αδυναμιών του τρέχοντος συστήματος, συναίνεση όσον αφορά την πολιτική κατεύθυνση μιας μεταρρύθμισης και συναίνεση όσον αφορά το περιεχόμενο μιας πρώτης φάσης, η οποία θα μπορούσε να ξεκινήσει σύντομα και θα περιλάμβανε, καταρχάς, την απλοποίηση του τρέχοντος συστήματος. Ως εκ τούτου, αντί να συμμορφωνόμαστε με κανόνες που έχουν γίνει απείρως πιο σύνθετοι με τα χρόνια, οι εισφορές από τους εθνικούς προϋπολογισμούς θα υπολογίζονταν απλά βάσει του ΑΕγχΠ.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη καμία συναίνεση όσον αφορά τον επείγοντα χαρακτήρα και το περιεχόμενο μιας δεύτερης φάσης. Για εμάς, η δεύτερη αυτή φάση είναι καίριας σημασίας. Θα συνίστατο στην επιλογή, μεταξύ των υφιστάμενων φορολογικών πόρων, εκείνων που θα μπορούσαν σταδιακά να αντικαταστήσουν τις εθνικές εισφορές χωρίς να αυξηθεί η συνολική επιβάρυνση των φορολογούμενων. Σε αυτό το στάδιο, η έκθεση προόδου απαριθμεί απλά τους φόρους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αυτήν την κατανομή, χωρίς να κάνει καμία σύσταση. Αυτός θα είναι ο στόχος μιας δεύτερης έκθεσης, την οποία θα υποβάλω στο τέλος του έτους, μετά από μια διακοινοβουλευτική διάσκεψη που θα είναι αφιερωμένη στο συγκεκριμένο ζήτημα, την οποία η πορτογαλική Προεδρία έχει εξαγγείλει για τις 4 και 5 Νοεμβρίου.
(Χειροκροτήματα)
Πρόεδρος. – Σας ευχαριστούμε πολύ, κύριε Böge. Νομίζω ότι το χειροκρότημα των συναδέλφων μας ήταν εύγλωττο.
Mariann Fischer Boel, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θέλω να ευχαριστήσω την Επιτροπή Προϋπολογισμών και τον μόνιμο εισηγητή της, κ. Alain Lamassoure, για το εντυπωσιακό έργο που επιτέλεσε για την εκπόνηση αυτής της έκθεσης η οποία αφορά ένα ιδιαιτέρως ευαίσθητο θέμα. Συμμερίζομαι τα χειροκροτήματα για τον κ. Böge και τη θαυμάσια παρουσίασή του.
Θέλω επίσης να τονίσω ότι, σύμφωνα με τη διοργανική θέση της 17ης Μαΐου 2006, και στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης και περισυλλογής η οποία οδήγησε σε αυτήν την αναθεώρηση, η Επιτροπή δεσμεύεται να λάβει υπόψη την εμπεριστατωμένη ανταλλαγή απόψεων την οποία θα πραγματοποιήσει με το Κοινοβούλιο κατά την ανάλυση αυτής της κατάστασης. Συνεπώς, χαιρετίζω τη σημερινή συζήτηση.
Elisa Ferreira (PSE), συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων. – (PT) Το ισχύον σύστημα είναι άδικο και ακατανόητο για τους πολίτες. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε επίσης η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων. Απαιτείται αναθεώρηση και, ως εκ τούτου, χαιρετίζω αυτήν την έκθεση ιδίας πρωτοβουλίας και συγχαίρω τον εισηγητή για την εξαίρετη έκθεσή του.
Πρέπει να δοθούν στην Ευρώπη επαρκείς πόρους ώστε να υλοποιήσει τους στρατηγικούς της στόχους και ειδικότερα τη στρατηγική της Λισαβόνας και την κοινωνική και εδαφική συνοχή. Είναι καιρός να εγκαταλείψουμε τη στρατηγική της δίκαιης επιστροφής [juste retour], η οποία υπονομεύει την ουσία του κοινού προϋπολογισμού και αγνοεί τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς, δεδομένου ότι δεν τα αναγνωρίζει μέσω του προϋπολογισμού.
Είναι επίσης σαφές ότι στο πλαίσιο της συζήτησης σχετικά με τα έσοδα απαιτείται επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων όσον αφορά τις δαπάνες. Είναι πολύ νωρίς να συζητήσουμε συγκεκριμένες νέες πηγές εσόδων και χρονοδιαγράμματα. Πρέπει, ωστόσο, να δοθούν εγγυήσεις ότι θα είναι προοδευτικές και διαφανείς και ότι δεν θα αυξάνουν τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών.
Το Κοινοβούλιο κατέδειξε σήμερα ότι επιθυμεί –και είναι σε θέση– να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία. Αυτό πρέπει να συνεχιστεί προς όφελος της Ευρώπης και των πολιτών της.
Gerardo Galeote (PPE-DE), συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης. – (ES) Καταρχάς, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Böge για τα εξαιρετικά γαλλικά του, για τα οποία τον ζηλεύω πολύ, και επίσης, φυσικά, τον εισηγητή, κ. Lamassoure, για τις προσπάθειές του να προωθήσει μια καίρια συζήτηση. Θα δούμε αργότερα αν τα υπόλοιπα κοινοτικά θεσμικά όργανα έχουν το κουράγιο να την αντιμετωπίσουν.
Πιστεύω ότι σχεδόν όλοι συμμεριζόμαστε τους βασικούς στόχους της Ένωσης: ένα ευρωπαϊκό σύστημα κατανοητό στους πολίτες το οποίο δεν θα αυξάνει, φυσικά, τη φορολογική πίεση. Ωστόσο, θα ήθελα να εστιάσω σε μία από τις απαιτήσεις προτεραιότητας της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, που είναι ότι η αλληλεγγύη πρέπει να παραμείνει θεμελιώδης πυλώνας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ειδικά μετά τις τελευταίες διευρύνσεις.
Η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή απαιτεί ένα δίκαιο και ισορροπημένο σύστημα χρηματοδότησης το οποίο θα λαμβάνει υπόψη, αφενός, τη σχετική ευημερία και, αφετέρου, την ικανότητα συνεισφοράς των κρατών μελών. Αυτό απαιτεί να εξαλείψουμε τα οπισθοδρομικά στοιχεία του ισχύοντος συστήματος, να καταργηθούν οι επιστροφές που λαμβάνονται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό από τις πιο πλούσιες χώρες και, όπως προτείνει η έκθεση, το μέλλον των ιδίων πόρων να βασίζεται στα κριτήρια ισότητας και προοδευτικότητας.
Τα οφέλη των ευρωπαϊκών πολιτικών, κυρία Πρόεδρε, δεν μπορούν να μετρηθούν με τον υπολογισμό των καθαρών υπολοίπων που δεν λαμβάνουν υπόψη, για παράδειγμα, τα εσωκοινοτικά εμπορικά ισοζύγια. Τέλος, πιστεύω ότι το κεντρικό στοιχείο της μελλοντικής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης πρέπει να είναι οι συνεισφορές σύμφωνα με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν των κρατών μελών.
Carlos Carnero González (PSE), συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων. – (ES) Συμφωνούμε όλοι ότι ο στόχος μας πρέπει να είναι μια πιο αποτελεσματική και δημοκρατική Ευρωπαϊκή Ένωση, και για τον σκοπό αυτόν χρειαζόμαστε δύο μέσα: το Σύνταγμα, που βρίσκεται στη διαδικασία της επικύρωσης, και τους υλικούς πόρους για να επιτύχουμε τους στόχους μας.
Οι πόροι μας δεν είναι ούτε επαρκείς ούτε διαφανείς και η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι, επομένως, βιώσιμη. Είναι αλήθεια ότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα θεσπίζει μια νέα ισορροπία στην οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει περισσότερες εξουσίες ως αρμόδια επί του προϋπολογισμού αρχή, αλλά εξακολουθεί να μην έχει αυτές τις εξουσίες όσον αφορά τους ίδιους πόρους. Αν και αυτή η ισορροπία μπορεί να φαίνεται αποδεκτή σήμερα, στο μέλλον το Κοινοβούλιο μπορεί να είναι σε θέση να νομοθετεί βάσει αυτών των ιδίων πόρων, στη βάση δύο παραγόντων: πρώτον, μια άμεση σχέση μεταξύ των πολιτών και των πόρων· δεύτερον, καταργώντας τις εξαιρέσεις, τις επιστροφές και τις επιταγές.
Αν η έκθεση Lamassoure κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως πιστεύω ότι συμβαίνει, εμείς στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων θα εργαστούμε, σε αυτήν την περίπτωση και στο μελλοντικό κείμενο, προς την ίδια κατεύθυνση.
Salvador Garriga Polledo, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (ES) Είναι κρίμα που ο εισηγητής μας, κ. Lamassoure, δεν μπορεί να παρίσταται εδώ για τη συζήτηση αυτής της σημαντικής έκθεσης ιδίας πρωτοβουλίας, και είναι πολύ κρίμα που το κοινοβουλευτικό μας έργο πρέπει να αρχίσει με μιάμιση ώρα καθυστέρηση, διότι αυτό σημαίνει ότι όλοι χάνουμε.
Εν πάση περιπτώσει, η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών θα υποστηρίξει την έκθεση του κ. Lamassoure, για έναν λόγο ιδιαίτερα: η τελευταία συμφωνία σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές δείχνει ότι το σύστημα είναι ανεπαρκές. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο κ. Lamassoure μας λέει στην παράγραφο 10 ότι, αν το Συμβούλιο είχε συμμορφωθεί με την απόφαση του Εδιμβούργου του 1992, εφαρμόζοντας το 1,24% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κοινοτικό προϋπολογισμό, θα είχαμε 240 δισ. ευρώ περισσότερα, τα οποία θα ήταν επαρκή για να χρηματοδοτήσουν πολύ πιο φιλόδοξες κοινοτικές πολιτικές όλα αυτά τα χρόνια, πράγμα που θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό για καθένα από τα κράτη μέλη.
Η απόφαση του Εδιμβούργου του 1992, επομένως, περιείχε τις λύσεις που τα κράτη μέλη δεν ήταν τότε σε θέση να υιοθετήσουν, και ο ίδιος ο κ. Lamassoure το λέει αυτό.
Επομένως, πρέπει να αναζητήσουμε τον μεγαλύτερο δυνατό κοινοτικό προϋπολογισμό και όχι μόνο να θεσπίσουμε νέους ίδιους πόρους –που η έκθεση Lamassoure θα εξετάσει στη δεύτερη φάση και την ανάγκη των οποίων δεχόμαστε πλήρως– αλλά πρέπει επίσης, όπως δηλώνει σαφέστατα ο εισηγητής, να θεσπίσουμε μια άμεση σχέση μεταξύ ίδιων πόρων και των πολιτικών που πρέπει να χρηματοδοτηθούν, δηλαδή, με τις δαπάνες, αλλά στη βάση μιας βασικής ιδέας, κυρία Πρόεδρε: της αλληλεγγύης. Αυτό σημαίνει ότι οι δικαιούχοι των διαρθρωτικών ταμείων και οι δικαιούχοι των γεωργικών επιδοτήσεων δεν θα πρέπει να πληρώνουν για τις ανεπάρκειες που μας επιβάλλουν τα κράτη μέλη.
Catherine Guy-Quint, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η έκθεση ιδίας πρωτοβουλίας που συζητάμε σήμερα αφορά έναν τομέα καθοριστικής σημασίας για το μέλλον της Ένωσης – τον τομέα των πόρων της. Όταν μιλάμε για τους πόρους της Ένωσης μιλάμε για τα μέσα συντήρησής της, αλλά, πάνω από όλα, μιλάμε για τα μέσα με τα οποία αναλαμβάνει καθήκοντα και παράγει δημόσιες πολιτικές. Μιλάμε για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ιδέας και για τις καινοτομικές πολιτικές που μόνο η Ευρώπη μάς δίνει τη δυνατότητα να εφαρμόζουμε.
Ο στόχος της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι να επιτύχει αυτούς τους δύο φιλόδοξους στόχους: τη συνέχιση του ευρωπαϊκού σχεδίου και την πολιτική και οικονομική καινοτομία. Το κρίσιμο στοιχείο, για το Κοινοβούλιο, είναι να δείξει στα κράτη μέλη ότι η Ευρώπη των σχεδίων, η Ευρώπη του μοιράσματος και της αλληλεγγύης, είναι εφικτή. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να επιμένουμε στα εθνικά μας πλεονεκτήματα. Σημαίνει ότι πρέπει να εγκρίνουμε μια υπεύθυνη κοινοβουλευτική πρόταση με την ελπίδα ότι το Συμβούλιο θα μετακινηθεί προς την κατεύθυνση ενός διαφανούς, δίκαιου και αποτελεσματικού συστήματος. Γεγονός είναι ότι οι πόροι της Ένωσης χρήζουν απλοποίησης σήμερα. Αυτό το σύνθετο σύστημα έγινε ακατανόητο για τους πολίτες και για τους ευρωπαίους παράγοντες λήψης αποφάσεων. Είναι ένα άδικο και ακατάλληλο σύστημα.
Το έργο μας, που συντελέστηκε σε συνεργασία με τα εθνικά κοινοβούλια, μας έχει πείσει ότι η καθιέρωση ενός νέου προϋπολογισμού για τους πόρους θα είναι χρονοβόρα και θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε δύο στάδια. Επί του παρόντος, οι διαπραγματεύσεις για τον κοινοτικό προϋπολογισμό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια σύγκρουση εθνικών εγωισμών. Μια εσφαλμένη αρχή επικυρώνεται εδώ: η αρχή της δίκαιης επιστροφής, που διαλύει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και αντιτίθεται στο σχέδιο μας. Είναι το δηλητήριο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η έννοια καθαυτή του καθαρού υπολοίπου θα πρέπει να καταστραφεί.
Χάρη στον εισηγητή και στις τροπολογίες που κατέθεσε η Επιτροπή Προϋπολογισμών, το κείμενο τονίζει τη σημασία της κατάργησης, άπαξ διά παντός, όλων των μορφών αντιστάθμισης και του μηχανισμού διόρθωσης. Είναι, συνεπώς, λογικό να καταργηθεί προσωρινά ο πόρος ΦΠΑ διότι, στην παρούσα μορφή του, νομιμοποιεί όλες τις περιπτώσεις όπου εφαρμόζεται διόρθωση. Επιβεβαιώνουμε επίσης τις επιλογές της έκθεσης Böge για τις δημοσιονομικές προοπτικές. Είναι ζωτικής σημασίας να συνδέσουμε αυτήν τη μεταρρύθμιση των εσόδων με τη μεταρρύθμιση των δαπανών. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να εξεταστεί η συγχρηματοδότηση της ΚΓΠ, αλλά χωρίς επανεθνικοποίηση.
Πρέπει, καταρχάς, να αποκηρύξουμε το άδικο σύστημα έτσι ώστε να μπορέσουμε στη συνέχεια να παράσχουμε στην Ευρώπη πόρους που θα ερείδονται σε υγιή και δίκαια θεμέλια. Μόνο τότε, μόνο όταν γίνει αυτό, προτείνει ο κ. Lamassoure να δημιουργηθεί ένας φόρος που θα μπορούσε να πάρει διάφορες μορφές διαφυλάσσοντας παράλληλα τη φορολογική κυριαρχία των κρατών μελών. Υποστηρίζουμε την ιδέα ενός ενοποιημένου φόρου, για παράδειγμα, ενός φόρου εταιρειών ή ενός περιβαλλοντικού φόρου, όπως πρότεινε ο Ζακ Ντελόρ ήδη από το 1991, ή ενός φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, ενός φόρου επί πράξεων σε συνάλλαγμα.
Σε αυτήν την έκθεση, δεν περιορίζουμε το πεδίο των δυνατοτήτων. Προετοιμαζόμαστε για τη δεύτερη φάση των εργασιών μας. Παραδεχόμαστε, συνεπώς, ότι πρόκειται για ένα παράλογο σύστημα έτσι ώστε να τελειώνουμε με αυτό. Με εξαίρεση τους τελωνειακούς δασμούς και ορισμένους γεωργικούς φόρους, τα άλλα έσοδα δεν αποτελούν ίδιους πόρους.
Για να ολοκληρώσω, η παροχή στην Ένωση αληθινών πόρων σημαίνει αύξηση της αυτονομίας της Ευρώπης ως προς τους πόρους, έτσι ώστε να μην υπόκειται πλέον στην εξουσία παρεμποδίσεως ενός δεδομένου κράτους μέλους. Σημαίνει επίσης ότι ο προϋπολογισμός ανακτά ξανά τη συνοχή του. Αυτός που θα αποφασίζει για τις δαπάνες θα πρέπει να είναι υπεύθυνος για τα έσοδα ενώπιον του κοινού. Τέλος, σημαίνει ότι απομακρυνόμαστε από την ιδέα των λογιστικών επιστροφών που υπονομεύουν, εδώ και χρόνια, όλα τα ευρωπαϊκά σχέδιά μας και καταστρέφουν την ιδέα καθαυτή της αλληλεγγύης, στην οποία ερείδεται η Ευρώπη, την 50ή επέτειο της οποίας εορτάζουμε.
Jan Mulder, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, συγχαίρω τον απόντα κ. Lamassoure και τον κ. Böge, τον αναπληρωτή του, για την παρουσίασή τους. Όλοι γνωρίζουμε τα όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης διάσκεψης κορυφής του 2005 και τα γεγονότα που προηγήθηκαν. Οι διαξιφισμοί δεν τιμούν, κατά τη γνώμη μου, την εικόνα της Ευρώπης. Πρέπει να αναζητήσουμε άλλους τρόπους επίλυσης του θέματος των ιδίων πόρων, και η έκθεση Lamassoure προσφέρει σαφώς τη σωστή βάση για τη συζήτηση αυτού του θέματος.
Η μεγάλη πλειονότητα των μελών της Ομάδας της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη συμμερίζεται τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης Lamassoure. Θεωρούμε ότι το Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος αποτίμησης του εθνικού πλούτου και μπορεί έτσι να λειτουργήσει ως βάση υπολογισμού των συνεισφορών. Αυτό, όμως, δεν πρέπει να μας εμποδίσει να διερευνήσουμε και άλλα μέσα σε μεταγενέστερο στάδιο ενώ, όπως επεσήμαναν πολλοί προηγούμενοι ομιλητές, δεν πρέπει να οδηγήσει σε αύξηση της φορολογίας· πρέπει, όμως, να χρησιμοποιήσουμε τους υπάρχοντες φόρους για να προσφέρουμε στην Ευρώπη μέρος των εσόδων της.
Δεν συμμεριζόμαστε την άποψη ότι είναι ατυχές το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιήσαμε το ποσοστό του 1,24% που αποφασίστηκε στο Εδιμβούργο το 1992. Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή έχει ήδη χρειαστεί να υπερβεί αρκετές δυσκολίες προκειμένου να εκτελέσει τον τρέχοντα προϋπολογισμό. Κάθε έτος, επιστρέφονται τόσα πολλά δισεκατομμύρια στα κράτη μέλη ώστε να είναι δύσκολο να υποστηριχθεί η λογική της θέσπισης περισσότερων κονδυλίων και δαπάνης ακόμη περισσότερων πόρων.
Οι προϋπολογισμοί πρέπει να καταρτίζονται με βάση τις πραγματικές ανάγκες και, μέχρι στιγμής, δεν έχουμε φτάσει αυτό το ανώτατο όριο του 1,24%. Για καλή μας τύχη, είναι παρούσα απόψε στο Σώμα η αρμόδια για τη γεωργία Επίτροπος, την οποία μπορώ να ενημερώσω ότι η Ομάδα των Φιλελευθέρων είναι της άποψης ότι η υποχρεωτική συγχρηματοδότηση ορισμένων τομέων των γεωργικών δαπανών είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για την Ευρώπη, και γι’ αυτό πρέπει οπωσδήποτε να την προωθήσουμε στο μέλλον· ποιος ξέρει, μπορεί να ακόμη και να αντλήσει ιδέες για τον έλεγχο υγείας στον οποίο θα προβεί το προσεχές έτος.
Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, θέλω να προσθέσω ορισμένες επισημάνσεις στη συζήτηση σχετικά με το μέλλον των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Καταρχάς, το ισχύον σύστημα ιδίων πόρων της Ένωσης δεν είναι διαφανές και, το σημαντικότερο, είναι άδικο. Περιεπλάκη δε ακόμη περισσότερο από τα «χριστουγεννιάτικα δώρα» που διανεμήθηκαν κατά τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες τον Δεκέμβριο του 2005.
Δεύτερον, το σύστημα αυτό καταδεικνύει ότι τα επιμέρους κράτη μέλη είναι φανερά απρόθυμα να χρηματοδοτήσουν πολιτικές οι οποίες προσφέρουν στα ίδια ελάχιστο κέρδος. Το πιο αποκαλυπτικό παράδειγμα είναι η βρετανική διόρθωση.
Τρίτον, η προτεινόμενη λύση για τη δημιουργία ενός νέου συστήματος ιδίων πόρων, και ειδικότερα ο προτεινόμενος νέος ευρωπαϊκός φόρος, είναι απαράδεκτη για τουλάχιστον δύο λόγους. Πρώτον, θα αυξήσει τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών και, δεύτερον, θα στερήσει επίσης από τα κράτη μέλη μέρος των δημοσιονομικών τους αρμοδιοτήτων.
Τέταρτον, οι ισχυρισμοί που περιλαμβάνονται στην έκθεση, σύμφωνα με τους οποίους οι δαπάνες για την κοινή γεωργική πολιτική είναι αναποτελεσματικές, προκαλούν σοβαρές ανησυχίες. Το πρόβλημα της ασφάλειας των τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της ύπαρξής της, οπότε γι’ αυτόν και μόνο τον λόγο οι δαπάνες στον τομέα της γεωργίας δεν πρέπει να αμφισβητούνται. Η πρόταση για επανεθνικοποίηση της κοινής γεωργικής πολιτικής είναι εξίσου απαράδεκτη.
Gérard Onesta, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, υπήρχε πολύ κόσμος σε αυτήν την Αίθουσα νωρίτερα: συζητούσαμε για τη δήλωση του Βερολίνου. Ωστόσο, σήμερα το βράδυ, σε μια πολύ πιο άδεια Αίθουσα, θα δώσουμε ενδεχομένως ουσία σε αυτήν τη δήλωση, διότι, αν νομίζουμε ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε την Ευρώπη χωρίς να εφοδιαστούμε με τους απαραίτητους πόρους για τον σκοπό αυτόν, τότε δεν πρόκειται να πάμε πολύ μακριά. Είναι γεγονός ότι, μέχρι στιγμής, οι δημοσιονομικοί πόροι στηρίζονταν σε δομές που λειτουργούσαν με έξι χώρες αλλά, με τις είκοσι επτά χώρες, είναι εντελώς καταπονημένες. Η μεγάλη αρετή της έκθεσης του κ. Lamassoure είναι ότι το αποδοκιμάζει με πολύ σαφή τρόπο. Η χρηματοδότηση, όταν εθνικοποιείται σε τέτοιο βαθμό ώστε κάθε φορά που δίνουμε ένα ευρώ, το τυλίγουμε σε μια εθνική σημαία και προσπαθούμε να πάρουμε πίσω περισσότερα από όσα δώσαμε, δεν λειτουργεί. Τούτου λεχθέντος, η καταγγελία αυτή είναι η πτυχή της έκθεσης που αρέσει στην Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία.
Υπάρχουν, από την άλλη πλευρά, πράγματα που μας φαίνονται πολύ λιγότερο ελκυστικά. Δεν καταλαβαίνουμε γιατί αυτοπεριοριζόμαστε εφόσον πρόκειται για μια έκθεση ιδίας πρωτοβουλίας. Είναι αλήθεια ότι θα θέλαμε να βρίσκαμε τον όρο «ευρωπαϊκός φόρος». Είμαι βέβαιος ότι είμαστε πλειοψηφία στο Σώμα αυτό εμείς που υποστηρίζουμε ότι πρέπει να τολμήσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο για να αντικαταστήσουμε αυτόν τον συγκαλυμμένο ευρωπαϊκό φόρο: μια σταλιά ΦΠΑ εδώ, μια μικρή εισφορά εκεί. Έπρεπε να τολμήσουμε να συμπεριλάβουμε τον όρο σε αυτήν την έκθεση. Επιπλέον, γιατί να μιλάμε για μια μεταβατική περίοδο όταν γνωρίζουμε πολύ καλά σε τι πρέπει να αποσκοπούμε; Πασχίζοντας να καλοπιάσουμε μερικούς ανθρώπους και να καθησυχάσουμε άλλους, αφαιρούμε από αυτήν την έκθεση όλη της τη δύναμη, ενώ τα σημεία εκκίνησής της είναι εξαιρετικά.
Θα ήθελα να κάνω μια τελική παρατήρηση, που είναι πολύ σημαντική για την Ομάδα μας: γιατί υπονομευόμαστε μόνοι μας πριν από την έναρξη του αγώνα βάζοντας τον πήχη στο 1,24%; Γιατί αυτή η ιερή αγελάδα, στην οποία το Κοινοβούλιο, που ανέκαθεν την αποδοκίμαζε, θα πρέπει να υποκλιθεί; Γνωρίζουμε –και θα το συζητήσουμε τον επόμενο χρόνο, το 2008– ότι αυτός ο πήχης εμποδίζει τις ευρωπαϊκές πολιτικές να υποστηριχθούν με αληθινούς πόρους. Ας συγκρίνουμε τι κάνουν οι γείτονές μας: στις Ηνωμένες Πολιτείες, συγκεντρώνουν συλλογικά το 20% του ΑΕΠ τους.
Είναι, συνεπώς, σαφές ότι η έκθεση Lamassoure χρειάστηκε να αναλάβει δεσμεύσεις εδώ και εκεί, σε σημείο που αυτοπεριορίστηκε. Το ερώτημά μας είναι: πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε τον κ. Lamassoure να προχωρήσει χωρίς να τον κάνουμε να αποτύχει; Η καλύτερη απάντηση που δώσαμε είναι με το να απέχουμε.
Esko Seppänen, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FI) Κυρία Πρόεδρε, η εκτίμηση του εισηγητή, κ. Lamassoure, ήταν ορθή: η συγκυρία δεν είναι κατάλληλη για να εγκαταλείψουν τα κράτη μέλη την εθνική τους κυριαρχία στα δημοσιονομικά θέματα. Το ισχύον σύστημα ιδίων πόρων παρουσιάζει πολλές αδυναμίες. Η διόρθωση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι αδικαιολόγητη. Το ίδιο και τα ειδικά προνόμια που εξασφάλισαν ενόψει αυτής της διόρθωσης ορισμένα άλλα κράτη μέλη στη διάσκεψη κορυφής του 2005. Πολύ ορθώς εφιστάται η προσοχή στο «φαινόμενο του Ρότερνταμ», το υπερβολικό δηλαδή ποσοστό αντιστάθμισης, το οποίο ανέρχεται στο 25%, για τη συλλογή των τελωνειακών δασμών. Το σύστημα δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί αν δεν ληφθεί συγχρόνως υπόψη η κατανομή των δαπανών της Ένωσης, και ειδικότερα οι επιστροφές υπέρ των κρατών μελών με τη μορφή των γεωργικών ενισχύσεων. Στην έκθεση, η συγχρηματοδότηση της γεωργίας κρύβεται κάτω από το χαλί, και εκεί ακριβώς θα την βρούμε κατά την ενδιάμεση αναθεώρηση των δημοσιονομικών προοπτικών της περιόδου 2007-2013, οπότε θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα, τα οποία όμως δεν πρέπει να επιλυθούν δίνοντας στην ΕΕ τη δυνατότητα να επιβάλλει φόρους ή θεσπίζοντας έναν κοινό ευρωπαϊκό φόρο.
Hélène Goudin, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (SV) Κυρία Πρόεδρε, το θέμα της θέσπισης κοινοτικού φόρου θίγεται προφανώς επειδή ορισμένοι θεωρούν ότι η ΕΕ διαθέτει εξαιρετικά περιορισμένους οικονομικούς πόρους. Εκφράζεται δε η επιθυμία να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα επιτρέποντας στην ΕΕ να αντλεί φόρους απευθείας από τους πολίτες. Στην παράγραφο 6 της έκθεσης ασκείται κριτική για το γεγονός ότι απαιτείται η συμφωνία όλων των κρατών μελών για τη λήψη αποφάσεων σε αυτά τα θέματα. Είναι σαφές ότι θεωρείται σκόπιμο να υπάρχει η δυνατότητα να αγνοούνται πλήρως οι χώρες οι οποίες εκφράζουν δισταγμούς. Αυτή η θέση είναι λυπηρή, ιδίως από δημοκρατική άποψη.
Η Λίστα του Ιουνίου αντιτίθεται σθεναρά στη δυνατότητα της ΕΕ να λαμβάνει μέρος των εθνικών φόρων. Η έκθεση συντάχθηκε με σκοπό να πραγματοποιηθεί ένα περαιτέρω βήμα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός κράτους της ΕΕ το οποίο θα έχει δικαίωμα φορολογίας, κοινό υπουργό Εξωτερικών, κοινές ένοπλες δυνάμεις και κοινό νόμισμα. Μια τέτοια προοπτική είναι απαράδεκτη. Έχουμε καταθέσει τροπολογία στην οποία υπογραμμίζουμε το απαραβίαστο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των κρατών μελών στον φορολογικό τομέα. Θεωρούμε ότι όλα τα κράτη μέλη πρέπει να είναι σύμφωνα προκειμένου να είναι δυνατή η θέσπιση οιασδήποτε μορφής κοινοτικής φορολογίας. Την ίδια άποψη εκφράζουν και οι πολίτες πολλών κρατών μελών της ΕΕ.
Ως βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οφείλουμε να σεβόμαστε τις επιθυμίες του εκλογικού μας σώματος –δηλαδή να ανταποκρινόμαστε στις απόψεις των πολιτών μας– και να ενεργούμε σύμφωνα με αυτές. Ευελπιστώ, λοιπόν, κυρίες και κύριοι, ότι στην αυριανή ψηφοφορία θα απορρίψουμε ρητώς και κατηγορηματικώς αυτήν την απαράδεκτη έκθεση.
Petre Popeangă, în numele grupului ITS. – Raportul Lamassoure, excelent prezentat de domnul Böge, este o continuare logică a demersurilor anterioare în acest deosebit de seducător domeniu al reformării sistemului resurselor financiare proprii Uniunii Europene.
Demersul este, cel puţin în plan teoretic, deosebit de interesant, motivat de faptul că, pornind de la realitatea insuficienţelor actualului sistem de finanţare a bugetului Uniunii Europene, prezintă o foarte curajoasă propunere de reformare a acestuia. Am limitat aprecierea la planul teoriei, deoarece consider că în stadiul actual de dezvoltare economică diferită a statelor membre, adoptarea unui sistem de finanţare bazat în întregime pe surse de natură fiscală, nu mi se pare total realistă.
Fără a nega necesitatea reformei, mult mai pragmatică mi s-ar părea o abordare progresivă a acestei acţiuni, bazată pe menţinerea resursei tradiţionale, descrescătoare în timp, dublată de resurse de natură fiscală în pondere crescătoare. Menţionez, de asemenea, că propunerea privind extinderea principiului adiţionalităţii asupra unor politici a căror implementare antrenează resurse consistente de la bugetul comunitar, este puternic defavorabilă statelor membre mai puţin dezvoltate, precum România, deoarece antrenează în mod automat cofinanţări de la bugetul naţional în detrimentul finanţării propriilor programe.
În sfârşit, dintre mai multe observaţii pe care le am în legătură cu modificarea sistemului resurselor proprii, propusă de autori pentru etapa a doua a reformei, o să mă opresc doar la două: cea privind posibila alegere a TVA ca sursă proprie a bugetului Uniunii, acţiune pe care o apreciez ca fiind complicată, chiar în condiţiile înscrierii în documente a cotei-părţi destinate bugetului comunitar şi, de asemenea, cea privind impozitul pe profit, datorită faptului că în această materie nu există armonizare legislativă necesară, fiecare stat membru având în prezent reglementări proprii, fapt ce face ca această resursă să fie, cel puţin deocamdată, de neluat în considerare.
Hans-Peter Martin (NI). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κοιτάζω στα μάτια τον κ. Böge, έναν άνθρωπο που και εγώ και πολλοί άλλοι θεωρούμε εξαιρετικά έξυπνο, και εδώ μέσα υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που ξέρουμε πως μπορούν να μετρήσουν ως το δέκα. Μετά κοιτάζω αυτήν την έκθεση και αναρωτιέμαι τι έχετε πάθει. Η έκθεση είναι απίστευτα εκτός πραγματικότητας. Μπορεί να έχει αξία ως ακαδημαϊκή ομιλία, όμως μόνο για κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται αυτή η Αίθουσα.
Ποιος θα μπορούσε να αγοράσει ένα προϊόν αν δεν είναι πεπεισμένος ότι αξίζει τα λεφτά του; Ασφαλώς, πρέπει πρώτα να διορθώσουμε και να συνοψίσουμε τι κάνει η ΕΕ –και προ παντός τι δεν κάνει– και μετά να προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε ότι αυτές οι δραστηριότητες θα χρηματοδοτηθούν σωστά: η γεωργία, το ταμείο συνοχής, η συνέχιση τόσων πολλών ταμείων και προγραμμάτων που ουσιαστικά θα έπρεπε να μπορούν πλέον να συνεχιστούν μόνα τους. Ασφαλώς, από αυτά πρέπει να αρχίσουμε.
Θεωρώ λογική την πρόταση που έρχεται και από την πατρίδα σας, νομίζω μάλιστα και από την Ομάδα σας, κύριε Böge, δηλαδή να εξετάσουμε μήπως σε ορισμένους τομείς έχουμε πραγματικά μόνο καθαρές πληρωμές, γιατί αυτό καθιστά δυνατό τον έλεγχο. Αν εξακολουθούν να μην υπάρχουν αρκετά και χρειαζόμαστε ιδίους πόρους, τότε πολλά μπορούν να συζητηθούν, όχι όμως με βάση τέτοιες εσφαλμένες υποθέσεις όπως συμβαίνει σήμερα.
Παρενθετικά, πιστεύω ότι χρειαζόμαστε επειγόντως λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη δημοκρατία, ιδίως στην προκειμένη περίπτωση.
Richard James Ashworth (PPE-DE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, καταρχήν ο στόχος να καταστεί το σύστημα ιδίων πόρων απλούστερο, διαφανέστερο και πιο κατανοητό στους πολίτες είναι αξιέπαινος. Συγχαίρω τον Alain Lamassoure για το έργο που επιτέλεσε με σκοπό την προώθηση αυτής της συζήτησης και την υπογράμμιση της ανάγκης για αλλαγή.
Συμφωνώ με τη θέση του ότι ο υφιστάμενος μηχανισμός που έχει ως βάση το ΦΠΑ είναι υπερβολικά περίπλοκος και πρέπει να αλλάξει. Όσον αφορά, όμως, τους λοιπούς παραδοσιακούς ιδίους πόρους, δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν λόγοι αλλαγής. Θεωρούμε ότι ένα σύστημα χρηματοδότησης το οποίο θα στηρίζεται σε ένα ποσοστό του ΑΕΕ είναι συγχρόνως λογικό και δίκαιο, και ευχαρίστως θα υποστηρίξουμε ένα τέτοιο σύστημα. Δεν συμφωνούμε, όμως, ότι αυτή η πηγή χρηματοδότησης πρέπει να καταστεί πραγματικός ίδιος πόρος. Απεναντίας. Θεωρούμε χρήσιμο έναν υγιή διάλογο μεταξύ των κρατών μελών ως ταμιών και της Επιτροπής ως διαχειρίστριας. Αυτό στέλνει στους πολίτες το πολύ σαφές μήνυμα ότι η ΕΕ δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά ο ρόλος της είναι να βοηθά τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους κοινούς τους στόχους.
Χαιρετίζουμε επίσης την ευκαιρία για μια αναθεώρηση της κοινής γεωργικής πολιτικής. Αναπόφευκτα, αυτό το εγχείρημα είναι πολυσύνθετο, διότι η αναθεωρημένη ΚΓΠ πρέπει να μπορεί να βοηθήσει στα νέα κράτη μέλη να αναπτύξουν τη γεωργική τους βάση, επιτρέποντας συγχρόνως στην ΕΕ των 15 να μεταφέρει πόρους στις περιβαλλοντικές πτυχές οι οποίες έχουν τη στήριξη των πολιτών και μειώνοντας το συνολικό κόστος για την Κοινότητα.
Συμφωνώ, λοιπόν, με την αρχή της υποχρεωτικής συγχρηματοδότησης. Είναι η πιο λογική προσέγγιση στο θέμα της μεταρρύθμισης των δαπανών και, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, προσφέρει τη δυνατότητα εξάλειψης της ανάγκης για διορθώσεις.
Εντούτοις, υπογραμμίζω ξανά ότι η διαπραγμάτευση αυτή θα είναι πολυσύνθετη και είναι σίγουρα περισσότερο κατάλληλη για την αναθεώρηση του δημοσιονομικού που έχει ήδη προγραμματιστεί για την περίοδο 2008-9. Για τους λόγους αυτούς, θα καταψηφίσω την έκθεση.
Jutta Haug (PSE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, σήμερα συζητάμε και πάλι για το μέλλον των ιδίων πόρων μας. Αυτήν τη στιγμή, το κάνουμε αυτό βασικά μόνο για τα πρακτικά. Η αρμόδια Επίτροπος δεν είναι εδώ, τα έδρανα του Συμβουλίου είναι κενά και οι μόνοι βουλευτές που βλέπω εδώ είναι εκείνοι με τους οποίους περάσαμε ήδη πολλές ώρες στην Επιτροπή Προϋπολογισμών συζητώντας την ενδιάμεση έκθεση του κ. Lamassoure. Επαναλάβαμε και πάλι όλα τα επιχειρήματα που είχαμε παρουσιάσει τα έτη 1990, 1994, 2001 και 2005 για τα ουσιαστικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη σε μια μεταρρύθμιση του συστήματος ιδίων πόρων μας. Θέλουμε ένα απλούστερο σύστημα από αυτό που έχουμε σήμερα. Θέλουμε περισσότερη δικαιοσύνη και ισότητα μεταξύ των κρατών μελών, και από την πλευρά των εσόδων –όχι άλλες εξαιρέσεις, σας παρακαλώ– και θέλουμε μεγαλύτερη διαφάνεια από την πλευρά των εσόδων του προϋπολογισμού: διαφάνεια για όλους τους βουλευτές του Σώματος, για τα μέλη του Συμβουλίου και πρώτα από όλα για όλους τους πολίτες μας. Ασφαλώς, δεν μπορεί να είναι τόσο δύσκολο για το Συμβούλιο να υποστηρίξει τα αιτήματα αυτά. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τις κακόφημες ομιλίες του πεζοδρομίου, χωρίς να προσεγγίζουμε καθόλου τους πολίτες. Επίσης, αυτό φυσικά δεν διευκολύνει καθόλου την κατανόηση του κοινοτικού προϋπολογισμού εκ μέρους της κοινής γνώμης. Το θέμα είναι να υπάρξει περισσότερη δημοκρατία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκπροσωπεί τους λαούς της Ευρώπης, μπορεί να βοηθήσει μόνο στον καθορισμό των δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι όμως και των εσόδων της. Αυτό οδηγεί στη μάλλον ασαφή κατάσταση να μας αρνείται το Συμβούλιο το μέρος της ευθύνης μας, ενώ ταυτόχρονα δυσφημεί το Σώμα ως ένα σπάταλο κοινοβούλιο και λέει ότι ο μόνος λόγος που τάσσεται υπέρ της αύξησης των δαπανών είναι ότι δεν είναι υπεύθυνο για τα έσοδα και, ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται να τα δικαιολογεί. Μερικοί από εσάς θα πουν πως αυτό δεν είναι αλήθεια – και όμως, είναι! Το διαπίστωσα ο ίδιος. Αυτές οι δύο δηλώσεις έγιναν από το στόμα του ίδιου υπουργού Οικονομικών μέσα σε διάστημα μισής ώρας.
Το Κοινοβούλιο είναι πάντα πρόθυμο για διαπραγματεύσεις επ’ αυτού. Ποτέ δεν επιμείναμε να επιβάλουμε το δικό μας. Αυτό το απέδειξε και πάλι τώρα ο κ. Lamassoure με τον γοητευτικό του τρόπο και την πολύ μετριοπαθή του πρόταση για μεταρρύθμιση του συστήματος ιδίων πόρων σε δύο φάσεις. Τον υποστηρίζουμε σχεδόν από κάθε άποψη, και υποστηρίζουμε και την επιθυμία του να μην θίξει τώρα την εθνική δημοσιονομική ανεξαρτησία με το αίτημα για έναν ευρωπαϊκό φόρο. Παραδέχομαι ευχαρίστως ότι έχει και την προσωπική μου υποστήριξη, μολονότι εγώ έλεγα ανέκαθεν από τότε που βρίσκομαι στο Κοινοβούλιο: καμία εκπροσώπηση χωρίς φορολόγηση. Όπως βλέπετε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποχώρησε ήδη, πριν ακόμα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο. Τώρα περιμένουμε να κάνει και το Συμβούλιο κάποιες κινήσεις κατά την προετοιμασία της μεταρρύθμισης που αποφασίστηκε από κοινού. Το Συμβούλιο θα πρέπει επιτέλους να φανεί κάπως συνεργάσιμο.
Gérard Deprez (ALDE). – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να εκφράσω τη συναίνεσή μου στην εξαίρετη έκθεση του συναδέλφου μας βουλευτή, κ. Lamassoure, ο οποίος εκπροσωπείται εντυπωσιακά καλά από τον συνάδελφό μας βουλευτή, κ. Böge.
Καταρχάς, υποστηρίζω τη μέθοδο που χρησιμοποιείται. Ο εισηγητής μας κατάλαβε πολύ σωστά ότι η μεταρρύθμιση της χρηματοδότησης της Ένωσης δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των κρατών μελών – με άλλα λόγια, χωρίς τη συγκατάθεση των εθνικών κοινοβουλίων. Πρέπει να κρατήσουμε επαφή με αυτά διότι πρέπει να τα πείσουμε.
Δεύτερον, υποστηρίζω –και αυτό είναι το κλειδί– τη δομή της έκθεσης, η οποία προτείνει μια συνολική μεταρρύθμιση που θα διαρθρωθεί, ωστόσο, σε δύο φάσεις. Μια πρώτη, πιο επείγουσα, φάση θα έχει ως στόχο την εκκαθάριση του σημερινού συστήματος από την παθολογία που συσσώρευσε με τα χρόνια. Τέλος σε αυτά τα μικρά δωράκια μεταξύ φίλων, τέλος στις διορθώσεις, στις διορθώσεις των διορθώσεων, στις εξαιρέσεις, στα ανώτατα όρια και στα αξιοθρήνητα παζάρια. Εκκαθάριση, αυτή είναι η προτεραιότητα. Όσο για τη δεύτερη φάση, θα έχουμε την ευκαιρία να ξαναμιλήσουμε για αυτήν αργότερα.
Θα ήθελα να πω ένα τελευταίο πράγμα, κυρία Πρόεδρε. Η προτεραιότητα για εμάς είναι η Συνταγματική Συνθήκη. Αν η παρούσα δημοσιονομική συζήτηση πρόκειται να την κάνει δυσκολότερη, θα πρέπει να βρούμε το θάρρος να την αναβάλουμε.
Pierre Jonckheer (Verts/ALE). – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Böge, πιστεύω ότι η άσκηση που έφερε εις πέρας ο κ. Lamassoure και η Επιτροπή Προϋπολογισμών είναι χρήσιμη. Συμμεριζόμαστε τις επικρίσεις του και συμφωνούμε –εδώ και πάρα πολύ καιρό, πρέπει να προσθέσω– με την ιδέα για ένα νέο σύστημα ιδίων πόρων.
Από την πλευρά μου, θα ήθελα να εκφράσω την πικρή απογοήτευσή μου όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις παραγράφους 28 και εξής, οι οποίες, κατά την άποψή μου, επιδιώκουν να καθησυχάσουν τους πολίτες, αλλά βάσει ενός απατηλού ρεαλισμού. Απατηλός ρεαλισμός από την άποψη της αξίωσης ότι η φορολογική κυριαρχία των κρατών μελών πρέπει να διατηρηθεί όταν, στην πραγματικότητα, αυτή η φορολογική κυριαρχία δεν υφίσταται εξαιτίας του φορολογικού ανταγωνισμού στο εσωτερικό της Ένωσης. Απατηλός ρεαλισμός όσον αφορά τη φορολογική ουδετερότητα, διότι πρόκειται να δημιουργήσει έναν πρόσθετο περιορισμό στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όταν οι φορολογικές πολιτικές των κρατών μελών μπορούν να είναι διαφορετικές και μπορούν να εξελίσσονται στον χρόνο. Τέλος, απατηλός ρεαλισμός όσον αφορά την τάξη μεγέθους του προϋπολογισμού.
Σε αυτό το θέμα, είμαι εντελώς αντίθετος με την επιχειρηματολογία του κ. Mulder· όχι, δεν έχουμε αρκετά χρήματα. Όχι, δεν έχουμε αρκετά χρήματα για το Life+. Όχι, δεν έχουμε αρκετά χρήματα για την εξωτερική πολιτική. Όχι, δεν έχουμε αρκετά χρήματα για την πολιτική στους τομείς της εκπαίδευσης και της έρευνας. Και όχι, δεν έχουμε αρκετά χρήματα για τα διευρωπαϊκά δίκτυα. Αυτή ήταν μία από τις θέσεις του Κοινοβουλίου, και δεν καταλαβαίνω πώς, σε μια έκθεση ιδίας πρωτοβουλίας, κάνουμε ένα βήμα οπισθοδρόμησης.
Jeffrey Titford (IND/DEM). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, ένας εύστοχος υπότιτλος για αυτήν την έκθεση θα ήταν «η απαρχή των δεινών». Είμαι πάντα καχύποπτος απέναντι σε εκθέσεις της ΕΕ στις οποίες διακηρύσσεται ο σεβασμός συγκεκριμένων αρχών, στην προκειμένη περίπτωση ο πλήρης σεβασμός της δημοσιονομικής κυριαρχίας των κρατών μελών. Αυτό αποτελεί συνήθως προοίμιο της προσπάθειας να επιτευχθεί το ακριβώς αντίθετο. Σε αυτήν την έκθεση, παρά το γεγονός ότι διατυπώνεται η προαναφερθείσα βασική αρχή, γίνεται αμέσως προσπάθεια υπονόμευσής της με τη δήλωση ότι τα κράτη μέλη έχουν, παρόλα αυτά, τη δυνατότητα να εξουσιοδοτήσουν την Ένωση, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, που μπορεί να διακοπεί οποιαδήποτε στιγμή, να επωφελείται άμεσα από μερίδιο φόρου.
Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να καθιερώσει την αρχή βάσει της οποίας η ΕΕ θα μπορεί να αντλεί φορολογικούς πόρους απευθείας από τους φορολογουμένους των κρατών μελών. Η δημιουργία ενός τέτοιου προηγουμένου είναι άκρως επικίνδυνη, και καθίσταται ακόμη πιο επικίνδυνη ενόψει των χθεσινών αποκαλύψεων για επιδρομή της αστυνομίας σε υπηρεσίες της Επιτροπής, και μάλιστα για ταυτόχρονες επιδρομές σε διάφορες χώρες.
Επικρίθηκα στο παρελθόν επειδή χρησιμοποίησα τη λέξη «απάτη» σε αυτό το Σώμα. Εντούτοις, είναι σαφές ότι η αστυνομία θεωρεί ότι η λέξη αυτή είναι δικαιολογημένη.
Στην υπό εξέταση έκθεση ζητείται επίσης η σταδιακή κατάργηση της βρετανικής διόρθωσης, πράγμα που με βρίσκει απολύτως αντίθετο και δηλώνω ότι θα αγωνιστώ μέχρι τέλους για την αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης. Η προσφορά 40 εκατ. βρετανικών λιρών ημερησίως είναι υπεραρκετή. Δεν είναι δυνατόν να απαιτείται από τη Βρετανία να εισφέρει ακόμη μεγαλύτερα ποσά στο διάτρητο δημοσιονομικό σύστημα της ΕΕ.
Sergej Kozlík (NI). – (SK) Δεν υπάρχουν «ίδιοι» και «μη ίδιοι» πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχουν τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων και τα περισσότερο ή λιγότερο εξεζητημένα συστήματα διοχέτευσης αυτών των χρημάτων στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πράγμα που δεν ενδιαφέρει καθόλου τους πολίτες της ΕΕ.
Εκείνο που ενδιαφέρει πραγματικά τους πολίτες είναι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούνται αυτά τα χρήματα. Αμφιβολίες σχετικά με το πόσο αποτελεσματικά δαπανώνται οι εν λόγω πόροι εκφράζονται όχι μόνο από τους συμπολίτες μας, αλλά και από εμάς τους ίδιους, που καθόμαστε σε τούτα τα έδρανα. Αν δεν καταφέρουμε να λύσουμε πρώτα το πρόβλημα της χρησιμοποίησης των δημοσιονομικών πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τρόπο αποτελεσματικό και αξιόπιστο, δεν υπάρχει τρόπος διάθεσης πόρων για την κάλυψη δαπανών οι οποίες να είναι αρκετά διαφανείς στα μάτια των ευρωπαίων φορολογουμένων.
Το συμβατικό λογιστικό σύστημα στο οποίο υπάρχει το δίπτυχο «πληρωτέοι λογαριασμοί – καταβληθέντα ποσά» θα αντικατασταθεί τότε από το «πληρωτέοι λογαριασμοί – διστακτικά καταβληθέντα ποσά», όπως βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα. Η συζήτηση σχετικά με το μέλλον των «ιδίων» μας πόρων είναι αναμφίβολα ευπρόσδεκτη· εντούτοις, το πρόβλημα συνδέεται άμεσα με τη μεταρρύθμιση των δαπανών της ΕΕ.
Valdis Dombrovskis (PPE-DE). – (LV) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, το σύστημα ιδίων πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ έχει μεταβληθεί σημαντικά την περίοδο που μεσολάβησε από τη θέσπισή του το 1970. Ο ρόλος των παραδοσιακών ιδίων πόρων και των ιδίων πόρων που προέρχονταν από τον ΦΠΑ όσον αφορά τα δημοσιονομικά έσοδα της ΕΕ μειώθηκε σταδιακά, ενώ ο ρόλος των πόρων που συνδέονται με το ΑΕΕ αυξήθηκε σημαντικά. Αυτοί οι πόροι, οι οποίοι θα μπορούσαν σχεδόν να θεωρηθούν πρόσθετοι ίδιοι πόροι, αντιστοιχούν τώρα στο 75% των δημοσιονομικών εσόδων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι η κυριαρχία των ιδίων πόρων που σχετίζονται με το ΑΕΕ διασφαλίζει ότι οι υποχρεώσεις συνεισφοράς των κρατών μελών αντιστοιχούν στα σχετικά επίπεδα ευημερίας τους, καθιστά πολύ πιο δύσκολη τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Αντί, λοιπόν, να εστιάζονται στα θέματα προτεραιότητας που μπορούν να επιλυθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους παζαρεύοντας για τα επίπεδα των συνεισφορών τους.
Τα αποτελέσματα αυτού του παζαρέματος καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο χρηματοδότησης του κοινοτικού προϋπολογισμού, αγνοώντας συχνά δεσμεύσεις τις οποίες τα ίδια τα κράτη μέλη είχαν αναλάβει προηγουμένως. Ως εκ τούτου, ο προϋπολογισμός της ΕΕ αυξάνεται με εξαιρετικά πιο αργούς ρυθμούς από τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, ενώ πολλές σημαντικές προτεραιότητες οι οποίες αφορούν το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πάσχουν εξαιτίας της έλλειψης επαρκούς χρηματοδότησης. Κατά τη μεταρρύθμιση του συστήματος ιδίων πόρων της ΕΕ, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ικανοποιητικό επίπεδο ετήσιας αύξησης των δημοσιονομικών εσόδων της ΕΕ. Αυτή η αύξηση πρέπει να είναι ανάλογη της μεγέθυνσης της κοινοτικής οικονομίας, ενώ πρέπει να προκύπτει αυτομάτως από τη διάρθρωση του συστήματος ιδίων πόρων, αντί να είναι αποτέλεσμα συναλλαγής μεταξύ των κρατών μελών. Μια τέτοια διάρθρωση δεν θέτει, βεβαίως, υπό αμφισβήτηση το ισχύον ανώτατο όριο των ιδίων πόρων, το οποίο ισοδυναμεί με το 1,24% του ακαθαρίστου εθνικού εισοδήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πιστώσεις πληρωμών. Η αρχή αυτή είναι σημαντική και πρέπει να υπογραμμίζεται κατά τρόπο αντίστοιχο με τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, ενώ το σύστημα το οποίο δημιουργεί είναι απλό και κατανοητό από τους κατοίκους της ΕΕ. Ως προς το θέμα των ειδικών ρυθμίσεων οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τα δημοσιονομικά έσοδα της ΕΕ, θα μπορούσε να συγκεντρωθεί μεγαλύτερο ποσοστό, για παράδειγμα, ιδίων πόρων από τον ΦΠΑ, εφόσον συγκεκριμένο τμήμα των εσόδων από την εφαρμογή του ΦΠΑ διοχετεύονταν στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Η κατανομή των επιβαρύνσεων από τις πληρωμένες είναι σημαντικό να είναι δίκαιη, να είναι δηλαδή ανάλογη των επιπέδων ευημερίας των κρατών μελών. Η κατανάλωση ενεργειακών ή φυσικών πόρων δεν είναι ευθέως ανάλογη των επιπέδων ευημερίας, οπότε η επιβολή περιβαλλοντικής και ενεργειακής φορολογίας δεν είναι ενδεδειγμένη για το σύστημα ιδίων πόρων της ΕΕ. Τα αυτοκίνητα στα φτωχότερα κράτη μέλη της ΕΕ δεν καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα από ό,τι στις πλουσιότερες χώρες. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ πιθανό να καταναλώνουν περισσότερα καύσιμα, δεδομένου ότι είναι παλαιότερα μοντέλα. Αυτό σημαίνει ότι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, η επιβάρυνση των λιγότερο ανεπτυγμένων κρατών μελών θα ήταν δυσανάλογα υψηλή. Σας ευχαριστώ.
Neena Gill (PSE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, ευχαριστώ τον εισηγητή για τη συνεργασία του. Αξιολόγησε κατά τρόπο εμπεριστατωμένο και δίκαιο την τρέχουσα κατάσταση και προσέφερε τη βάση για διάλογο σχετικά με πιθανές μελλοντικές λύσεις.
Ωστόσο, έχω την αίσθηση ότι παρουσιάζουμε τις απόψεις του Κοινοβουλίου υπερβολικά σύντομα. Δεν αποτελούν παρά μια αρχική συμβολή στον διάλογο, καθότι το 2008 μας προσφέρει μια ευκαιρία για πλήρη αναθεώρηση του προϋπολογισμού. Πρέπει να αναζητήσουμε ένα σύστημα το οποίο θα είναι διαφανές και κατανοητό και θα στηρίζεται στην ισότητα και τη δικαιοσύνη μεταξύ των κρατών μελών. Πρέπει δε να αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες και τις φιλοδοξίες μας για μια προοδευτική και επιτυχημένη ΕΕ του μέλλοντος.
Χαιρετίζω θερμά την κρίσιμη έμφαση που δίνεται στην έκθεση στη σχέση μεταξύ δαπανών και εισοδήματος και στην ανάγκη αντιμετώπισης και των δύο πτυχών ταυτοχρόνως προκειμένου να επιτευχθεί πραγματική πρόοδος για την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωριστεί ότι το θέμα των ιδίων πόρων δεν περιορίζεται απλώς στη διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου. Η άποψη αυτή είναι άκρως απλουστευτική και εσφαλμένη, ενώ δεν συμβάλλει στην προώθηση των συζητήσεων προς πιο ουσιαστικές και εποικοδομητικές κατευθύνσεις.
Τέλος, χαιρετίζω το γεγονός ότι ο εισηγητής αναγνωρίζει ότι η ιδέα ενός νέου φόρου της ΕΕ δεν θα ήταν ούτε πρακτική ούτε δημοφιλής. Αυτό αποδεικνύει ότι το Κοινοβούλιο έλαβε υπόψη τις απόψεις που εξέφρασαν οι βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων στις εκτεταμένες διαβουλεύσεις μας.
Kyösti Virrankoski (ALDE). – (FI) Κυρία Πρόεδρε, ο εισηγητής, κ. Lamassoure, εκπόνησε μια πολύ αξιόλογη έκθεση σχετικά με τους ιδίους πόρους της ΕΕ, για την οποία τον ευχαριστώ ειλικρινά. Στην έκθεση ζητείται η θέσπιση ενός σαφούς, διαφανούς και δίκαιου συστήματος ιδίων πόρων. Το αίτημα αυτό είναι βάσιμο, καθώς το τρέχον σύστημα είναι περίπλοκο και δυσνόητο. Θα τεθεί ένα σαφές ανώτατο όριο για τους ίδιους πόρους: το 1,24% του ΑΕΕ. Αυτή είναι η σημαντικότερη εγγύηση ότι οι πόροι δεν πρόκειται να τεθούν εκτός ελέγχου. Έτσι, καμία από τις πηγές εσόδων που προορίζονται για την ΕΕ δεν θα υπερβαίνει αυτό το ανώτατο όριο, το οποίο σε γενικές γραμμές μειώνεται περισσότερο από τις δημοσιονομικές συμφωνίες.
Το μεγαλύτερο μειονέκτημα του ισχύοντος συστήματος είναι η βρετανική διόρθωση. Το κράτος μέλος το οποίο εκπροσωπώ, για παράδειγμα, και το οποίο είναι φτωχότερο σε φυσικούς πόρους και παράγει λιγότερο εισόδημα σε εθνικό επίπεδο, οφείλει να καταβάλλει περί τα 130 εκατ. ευρώ ετησίως για την κάλυψη αυτής της διόρθωσης. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο κόστος λειτουργίας ενός πανεπιστημίου μεσαίου μεγέθους. Κατά τη γνώμη μου, κάθε κράτος μέλος πρέπει να ανταποκρίνεται στις ευθύνες του, καθόσον τα οφέλη από την ΕΕ δεν μπορούν να υπολογίζονται μόνο με βάση τα δημοσιονομικά έσοδα, αλλά με βάση τα πολλαπλά και συνολικά αποτελέσματα της κοινής αγοράς και της πολιτικής Κοινότητας.
José Albino Silva Peneda (PPE-DE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, έχω την αίσθηση ότι το ισχύον σύστημα χρηματοδότησης της ΕΕ έχει ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής του. Έχω τη σταθερή πεποίθηση ότι, εάν συνεχίσουμε την εφαρμογή του, θα είναι πολύ δύσκολο να καθορίσουμε ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2013, ενώ οι πολίτες θα αρχίσουν να αισθάνονται όλο και πιο απομακρυσμένοι από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι το ισχύον σύστημα στηρίζεται σε κανόνες –ορισμένοι εκ των οποίων προέκυψαν λόγων συγκεκριμένων πολιτικών συγκυριών και, ως εκ τούτου, είχαν αρχικά προσωρινό χαρακτήρα αλλά στη συνέχεια έγιναν μόνιμοι– οι οποίοι είναι τόσο ασαφείς ώστε να δυσκολεύεται ο μέσος πολίτης να τους κατανοήσει. Αν διατηρήσουμε αυτό το σύστημα, θεωρώ ότι θα οδηγηθούμε στην καταστροφή των θεμελιωδών αξιών οι οποίες χαρακτήριζαν τα επιτεύγματα της ΕΕ τις περασμένες δεκαετίες.
Σε μια διαδικασία η οποία αγγίζει τα όρια της γελοιοποίησης, συζητούμε ποιος είναι και ποιος δεν είναι καθαρός εισφορέας σε κάθε επιμέρους περίπτωση. Για τους λόγους αυτούς, χαιρετίζω θερμά την έκθεση Lamassoure, στην οποία, με διαύγεια, σύνεση και διορατικότητα, προτείνονται αρχές, συστάσεις και μεθοδολογίες τις οποίες θεωρώ ενδεδειγμένες. Θέλω, ωστόσο, να επιστήσω ιδιαιτέρως την προσοχή στο γεγονός ότι αυτή η μεταρρύθμιση δεν περιορίζεται αποκλειστικά στο δημοσιονομικό πεδίο. Η εν λόγω μεταρρύθμιση είναι ευρύτατη και άκρως πολιτική, και γι’ αυτό η συζήτηση δεν πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, πολύ δε λιγότερο στο Συμβούλιο ECOFIN.
Μία από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την επιτυχία αυτής της μεταρρύθμισης αφορά τη συμμετοχή όλων των θεσμικών οργάνων –εθνικών και ευρωπαϊκών– στο σύνολο της διαδικασίας. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να επαινέσω για μια τελευταία φορά την προτεινόμενη μεθοδολογία, στην οποία υπογραμμίζεται και ενθαρρύνεται η συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS Αντιπροέδρου
Göran Färm (PSE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, η χρηματοδότηση του κοινοτικού προϋπολογισμού είναι χαοτική. Μόνο ελάχιστοι ειδήμονες κατανοούν τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος. Εκείνο, όμως, που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι το εν λόγω σύστημα είναι κοντόφθαλμο και άδικο. Υπάρχουν, συνεπώς, σοβαροί λόγοι μεταρρύθμισής του προκειμένου να καταστεί δίκαιο, διαφανές και προορατικό.
Ο κ. Lamassoure εκπόνησε μια σημαντική έκθεση, με την οποία εμείς οι σουηδοί Σοσιαλδημοκράτες ουσιαστικά συμφωνούμε. Ειδικότερα, επιθυμούμε, όπως και ο κ. Lamassoure, την εξεύρεση ενός απλού, άμεσου και πιο δίκαιου συστήματος χρηματοδότησης, όπως ένα σύστημα που θα στηρίζεται στο ΑΕΕ, χωρίς διορθώσεις. Δεν επιθυμούμε, ωστόσο, να δώσουμε στην ΕΕ το δικαίωμα να φορολογεί ή να θέσουμε τώρα υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία των κρατών μελών σε φορολογικά θέματα. Κατ’ εμέ, το βασικό χαρακτηριστικό της ΕΕ είναι η ικανότητά της να συνδυάζει τη θεμελιώδη εθνική κυριαρχία με τη δυνατότητα να ενώνει σε ορισμένους τομείς τις δυνάμεις της με σκοπό την επίλυση διασυνοριακών κοινωνικών προβλημάτων.
Η θέσπιση ενός πραγματικού φόρου της ΕΕ θα ήταν πολύ πρόωρη. Αν κινηθούμε κάποια στιγμή προς αυτήν την κατεύθυνση, η πεποίθηση όσον αφορά τα πλεονεκτήματα που θα προσφέρει πρέπει να προέλθει από τη βάση, δηλαδή από τους πολίτες και από τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Εκφράζω την ικανοποίησή μου για την πρόοδο που σημειώσαμε στους κόλπους της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη σύγκλιση των απόψεών μας κατά τρόπο που να συνάδει αρκετά με την προσέγγιση του κ. Lamassoure. Συμφωνούμε, λοιπόν, σε μεγάλο βαθμό στο Σώμα, και αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύ σημαντικό για τις μελλοντικές εξελίξεις.
László Surján (PPE-DE). – (HU) Οι ούγγροι Χριστιανοδημοκράτες στηρίζουν αυτήν την έκθεση. Επιτρέψτε μου να απαντήσω σε όσα αναφέρθηκαν κατά τη συζήτηση. Η υπό εξέταση έκθεση δεν λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με το μέγεθος του προϋπολογισμού, και δεν αποβλέπει στη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού φόρου, αλλά απλώς εξετάζει ένα τέτοιο ενδεχόμενο και τις πιθανές του επιπτώσεις.
Σε καμία περίπτωση δεν συζητούμε υπερβολικά πρόωρα αυτό το θέμα· απεναντίας, το συζητούμε πολύ αργά! Η μεταρρύθμιση έχει καθυστερήσει πολύ διότι η ανατροπή της ευαίσθητης ισορροπίας των εξαιρέσεων προσβάλλει τα συμφέροντα όλων εκείνων που με τη μια ή την άλλη συγκυριακή συναλλαγή κατάφεραν να διασφαλίσουν την εξυπηρέτηση των δικών τους αναγκών. Πρέπει να ξεπεράσουμε τέτοιου είδους προσεγγίσεις.
Η εξαίρετη πρόταση του κ. Lamassoure αποβλέπει στην αποκατάσταση της τάξης και στη δικαιότερη κατανομή των επιβαρύνσεων, αντί για το σημερινό χάος. Εγκρίνοντάς την, θα αποδείξουμε ότι επιθυμούμε μια πιο ισχυρή, πιο αποτελεσματική Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα είναι πιο διαφανής απέναντι στους πολίτες της.
Herbert Bösch (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, προηγουμένως κάποιος ανέφερε τη σχέση μεταξύ του νέου Συντάγματος και της παρούσας συζήτησης. Όπως λένε, τον λόγο έχει αυτός που πληρώνει. Στο παρελθόν είδαμε ότι μια Ένωση που χρηματοδοτείται μόλις κατά 85%-90% από εθνικές εισφορές, δεν προχωρεί. Αυτό το ξέρουμε, και γι’ αυτό χρειαζόμαστε περισσότερους ευρωπαϊκούς ίδιους πόρους. Όποιος λέει ότι μπορούμε να συνεχίσουμε όπως πρώτα με αυτό το σύστημα, να βελτιώσουμε τα πράγματα, να αυξήσουμε την ολοκλήρωση, να αναλάβουμε περισσότερες πολιτικές, εξαπατά το εκλογικό σώμα. Γι’ αυτό, πιστεύω ότι μελλοντικά θα πρέπει να εκπονούμε πιο κατηγορηματικές εκθέσεις.
Θεωρώ ότι ο κ. Lamassoure έκανε καλή δουλειά. Ποιος, όμως, θα έχει το θάρρος να πει πράγματα που μπορεί να μην αρέσουν στην κάθε φυλλάδα; Χρειαζόμαστε περισσότερους ίδιους πόρους και αυτό σημαίνει επίσης ότι πρέπει να έχουμε το θάρρος να ζητήσουμε ευρωπαϊκούς φόρους. Οι απόψεις εδώ μπορεί να διαφέρουν και μπορεί να υπάρχουν πολλές και διάφορες προσεγγίσεις. Η Επιτροπή υπέβαλε ήδη κάποιες λογικές προτάσεις. Εγκρίνω με μισή καρδιά την παρούσα έκθεση, γιατί χρειαζόμαστε περισσότερους ευρωπαϊκούς ίδιους πόρους, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι το έργο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα έχει πραγματικά μέλλον.
Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE). – Domnule Preşedinte, doamnelor şi domnilor, doresc să îl felicit şi eu pe domnul Lamassoure pentru munca sa, chiar dacă nu este prezent, şi mai ales pentru dialogul său permanent cu parlamentele naţionale. Mă bucură mult faptul că acest raport a inclus ideile lor, precum şi cele exprimate în Comisia pentru bugete, de către parlamentarii europeni din noile state membre.
În primul rând, trebuie să recunoaştem deficienţele sistemului actual de resurse bugetare, ce s-a vrut iniţial a fi unul de tranziţie. Este un sistem opac, complex, dificil de explicat cetăţenilor Uniunii, unde fiecare stat are propriul său rabat britanic şi propria sa excepţie. Poate cel mai mare inconvenient este faptul că numai 15% din resursele bugetare sunt veritabil europene. Este o situaţie inacceptabilă. O perioadă de tranziţie este necesară; eliminarea, în primă fază, a resursei calculate din TVA şi înlocuirea ei cu contribuţii naţionale este un pas înainte. Acest lucru reduce complexitatea actuală şi face mai uşoară trecerea la a doua fază, a resurselor europene veritabile.
În etapa a doua, din punctul de vedere al României, este preferabilă alegerea unui impozit simplu, care să nu crească presiunea fiscală asupra cetăţenilor europeni, sau să permită unor state membre să beneficieze de compensări injuste.
Szabolcs Fazakas (PSE). – (HU) Όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε από την έκθεση του κ. Lamassoure καθώς και από τις αντιδράσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρίσκεται ενώπιον μιας ιστορικής ευκαιρίας, καθόσον, χάρη στη διοργανική συμφωνία, μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη μεταρρύθμιση της διαδικασίας του προϋπολογισμού, όχι μόνο για τον καθορισμό των δαπανών αλλά, επιτέλους, και για την εξασφάλιση των ιδίων πόρων του.
Οι συχνά μικροπρεπείς, αναξιοπρεπείς αντιπαραθέσεις σχετικά με την κατάρτιση των δημοσιονομικών προοπτικών της περιόδου 2007-2013 επιβεβαίωσαν ότι χρειαζόμαστε πηγές εσόδων οι οποίες θα είναι διαφανείς και θα μας επιτρέπουν μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, έτσι ώστε να μπορούμε να λαμβάνουμε ισορροπημένες αποφάσεις.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκμεταλλεύτηκε αυτήν την ευκαιρία κατά τρόπο υποδειγματικό. Δεν στηριχθήκαμε μόνο στις δικές μας δυνάμεις, αλλά συνεργαστήκαμε επίσης με τα εθνικά κοινοβούλια στο πλαίσιο αυτού του εγχειρήματος και διοργανώσαμε πολλές κοινές συζητήσεις και διαβουλεύσεις. Αρχικά, με βάση τα εσωτερικά τους πολιτικά προβλήματα, τα εθνικά κοινοβούλια ενδιαφέρονταν κυρίως για πιο βραχυπρόθεσμες λύσεις, όμως έχουν πλέον αναγνωρίσει ότι απαιτείται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και ότι πρέπει να συνεργαστούμε για την εξεύρεση μιας λύσης η οποία θα είναι προορατική και θα υπηρετεί τις μελλοντικές ανάγκες όλης της Ευρώπης.
Mariann Fischer Boel, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή συμφωνεί με την άποψη του Κοινοβουλίου ότι το ισχύον σύστημα ιδίων πόρων δεν είναι το βέλτιστο. Η Επιτροπή έχει εκφράσει επανειλημμένα την προθυμία της να διερευνήσει διαφορετικές επιλογές οι οποίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν και να απλουστεύσουν το ισχύον σύστημα χρηματοδότησης. Λαμβάνει δε υπόψη το γεγονός ότι η υπό συζήτηση έκθεση αποτελεί ένα πρώτο κείμενο με βάση το οποίο το Κοινοβούλιο θα επιδιώξει την εξέταση πιθανών επιλογών στο μέλλον, στο πλαίσιο στενής συνεργασίας με τα εθνικά κοινοβούλια, προτού εγκρίνει την οριστική του θέση.
Η Επιτροπή θα εξετάσει τα αποτελέσματα κάθε διακοινοβουλευτικού διαλόγου ως συμβολή στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης.
Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι, όπως ρητώς αναφέρεται στη δήλωση που έχει προσαρτηθεί στη διοργανική συμφωνία σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση τον Μάιο του 2006 –όπως ανέφερα προηγουμένως– θα καταθέσει την πρότασή της με δική της ευθύνη.
Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, στις 11.00.
Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)
Richard Corbett (PSE), γραπτώς. – (EN) Παρότι επικροτώ τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για ορισμένους πρόωρους προβληματισμούς σχετικά με τις μελλοντικές πηγές εσόδων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ενώ εκτιμώ τη ρητή συσχέτιση με την ανάγκη παράλληλης μεταρρύθμισης του τομέα των δαπανών, διατηρώ αμφιβολίες για ορισμένες πτυχές της έκθεσης. Εξακολουθεί να παρατηρείται υπερβολική εστίαση στο επιμέρους ζήτημα της βρετανικής διόρθωσης χωρίς να αναγνωρίζεται ότι δεν συνιστά καθαυτό ανωμαλία, αλλά αποτελεί διόρθωση μιας ανωμαλίας.
Υπάρχει επίσης ο έντονος υπαινιγμός στην έκθεση ότι η συνεισφορά με βάση το ΑΕΕ δεν αποτελεί πραγματικά «ίδιο πόρο» της Ένωσης, καθώς δεν αποτελεί φόρο ο οποίος εισπράττεται από άτομα, αλλά από τα κράτη μέλη και, ως εκ τούτου, είναι λιγότερο ορατός στους πολίτες. Εντούτοις, πρόκειται όντως, από νομική άποψη, για πόρο ο οποίος προορίζεται για την Ένωση. Παρότι είναι λιγότερο ορατός, δεν παύει να είναι περισσότερο δίκαιος από πολλές άλλες προτεινόμενες πηγές εσόδων, καθόσον συνδέεται με το επίπεδο ευημερίας των κρατών μελών. Αποτελεί επίσης πιο σταθερή πηγή εσόδων σε σύγκριση με πολλά από τα άλλα συστήματα που έχουν προταθεί. Πρέπει να διατηρηθεί!
Nathalie Griesbeck (ALDE), γραπτώς. – (FR) Η παρούσα έκθεση, που διερευνά όλες τις πιθανές δυνατότητες για μια μεταρρύθμιση σε δύο φάσεις, αποτελεί μια πολύτιμη ανασκόπηση των υποθέσεων εργασίας όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των ιδίων πόρων της Ένωσης. Πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά τις κατηγορίες εσόδων και δαπανών, δίνοντας έμφαση στις οικονομικές, κοινωνικές πολιτικές και στις πολιτικές για την έρευνα και την καινοτομία, και να το κάνουμε χωρίς να αρνηθούμε τις δυνατότητες ανάπτυξης που δημιουργήθηκαν χάρη στην ΚΓΠ τα τελευταία πενήντα χρόνια. Ελπίζω ότι οι συμφωνίες, οι οποίες στηρίζονται στη δικαιοσύνη και στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, θα σπάσουν με τον κανόνα της ομοφωνίας σε φορολογικά θέματα.
Μπροστά στις προφανείς δυσαναλογίες μεταξύ των εισφορών των κρατών μελών στη δημοσιονομική προσπάθεια της ΕΕ, είναι ζωτικής σημασίας να δρομολογήσουμε αμέσως την εφαρμογή μιας μεταρρύθμισης του συστήματος ιδίων πόρων που θα εγγυάται μια εισφορά από κάθε κράτος μέλος, η οποία θα ανέρχεται τουλάχιστον στο 1,24% του ΑΕΕ. Είναι καιρός να βάλουμε τέλος στο σύστημα αντιστάθμισης που ισχύει εδώ και πολλά χρόνια, δημιουργώντας αδικαιολόγητα πλεονεκτήματα και συγκαταβατικά δώρα.
Η Ευρώπη, την οποία συνεχίζουμε να ολοκληρώνουμε 50 χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης, πρέπει να αντλήσει την έμπνευσή της από το πνεύμα των ιδρυτών της, έτσι ώστε η χρηματοδότηση της Ένωσης να ανακτήσει μια δικαιότερη, πιο διαφανή εικόνα στα μάτια των συμπολιτών μας και να δώσει υπόσταση στις προσπάθειές μας να προάγουμε την αλληλεγγύη προς όφελος του κοινού μας πεπρωμένου.
Alexander Stubb (PPE-DE), γραπτώς. – (FI) Καταρχάς, συγχαίρω τον Alain Lamassoure για τη θαυμάσια έκθεσή του. Παρουσίασε με εξαιρετικό τρόπο τις αδυναμίες του ισχύοντος συστήματος.
Με απλά λόγια, το ισχύον σύστημα χρηματοδότησης είναι αντιδημοκρατικό. Καταρχάς, οι πολίτες της ΕΕ δεν γνωρίζουν με ποια ποσά και με ποιους τρόπους χρηματοδοτείται η Ένωση.
Δεύτερον, ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων είναι να επικυρώνουν απλώς τις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό. Όταν οι κυβερνήσεις ολοκληρώνουν τις συζητήσεις του δημοσιονομικού πλαισίου, κανένα κοινοβούλιο δεν το απορρίπτει.
Τρίτον, το καθεστώς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενός οργάνου το οποίο εκλέγεται μέσω άμεσων εθνικών εκλογών, είναι τουλάχιστον παράδοξο όσον αφορά τις δημοσιονομικές διαπραγματεύσεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο κοινοβούλιο στον κόσμο που αποφασίζει για τις δαπάνες, αλλά όχι για τα έσοδα.
Όπως γνωρίζουμε, οι πόροι της ΕΕ συγκεντρώνονται από δασμούς επί της παραγωγής ζάχαρης και γεωργικών προϊόντων, από τελωνειακούς δασμούς στα εξωτερικά σύνορα, από τον ΦΠΑ και από τις συνεισφορές των κρατών μελών με βάση το ΑΕΠ.
Η προσοχή εστιάζεται στις συνεισφορές. Από τις άθλιες αυτές δημοσιονομικές συζητήσεις απουσιάζει εντελώς η αίσθηση του μέτρου. Κάθε κράτος μέλος υπολογίζει πόσο του κοστίζει η Ένωση και πόσα κερδίζει. Στο σύνολό του, όμως, ο προϋπολογισμός της Ένωσης αντιστοιχεί μόλις στο 1% περίπου του ΑΕΕ ολόκληρης της επικράτειάς της.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ μοιάζει να είναι απλώς μια άσκηση λογιστικής. Λησμονούμε ότι η ΕΕ είναι ένα εγχείρημα που αποβλέπει στην εξασφάλιση της ειρήνης. Αν την εξετάσουμε από αυτήν την οπτική γωνία, η ΕΕ κοστίζει στην πραγματικότητα ελάχιστα. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα χρηματοδότησης το οποίο θα στηρίζει τους σκοπούς για τους οποίους έχει δημιουργηθεί η ΕΕ.
Γι’ αυτό, πρέπει να στηρίξουμε την έκθεση του κ. Lamassoure.