Volledig verslag van de vergaderingen

Donderdag 26 april 2007 - Straatsburg

13. Zimbabwe (debat)

  De Voorzitter. Aan de orde zijn de verklaringen van de Raad en de Commissie over Zimbabwe.

  Günter Nooke, fungerend voorzitter van de Raad. (DE) Mevrouw de Voorzitter, geachte dames en heren, de gebeurtenissen van maart hebben op dramatische wijze onderstreept dat de crisis is geëscaleerd die al sinds lange tijd smeult in Zimbabwe. De wrede behandeling van vreedzame demonstranten en oppositiepolitici, maar ook de dreigementen jegens westerse ambassadeurs, tonen een regime dat zijn “rechtsstaat”-masker eindelijk heeft laten vallen.

President Mugabe vecht nu met alle middelen om zijn macht te behouden. Door toedoen van de abominabele economische situatie – ik noem alleen al het werkloosheidscijfer van 80 procent en meer dan 1 700 procent inflatie – en de toenemende repressie, keert de publieke opinie in het land zich steeds openlijker tegen hem. Dit blijft niet langer beperkt tot de bevolking in het algemeen, maar nu staat ook zijn partij, de ZANU (PF), niet meer als één man achter hem. Zijn poging op het partijcongres van december 2006 om de presidentsverkiezingen met twee jaar uit te stellen en te laten samenvallen met de parlementsverkiezingen van 2010 werd terugverwezen naar de partijorganen, die daar niet mee instemden.

Als voorzitterschap van de Raad hebben wij de afgelopen weken ten aanzien van de gebeurtenissen in Zimbabwe onmiddellijk een duidelijk standpunt ingenomen. In twee verklaringen, van 12 en van 14 maart, hebben we onze veroordeling uitgesproken over de criminalisering van de vreedzame “Prayers Meeting”, een gebedsbijeenkomst, in Harare op 11 maart en eisten wij de vrijlating van de arrestanten alsmede de waarborging van juridische en geneeskundige hulp.

De Duitse ambassade in Harare heeft de Zimbabwaanse regering namens alle EU-partners op 13 maart 2007 met klem verzocht de beginselen van de rechtsstaat in acht te nemen. De EU-ambassadeurs ter plekke deelden, in nauw onderling overleg, de Zimbabwaanse regering mee dat zij op ieder moment bereid waren om zich te ontfermen over degenen die de regering had gearresteerd en verwond, en dat zij bereid waren dit in eigen persoon te doen.

In onze hoedanigheid van EU-Raadsvoorzitter hebben wij in onze verklaring van 18 maart ten scherpste onze veroordeling uitgesproken over de hernieuwde arrestaties en mishandelingen van leden van de oppositie op 17 en 18 maart, alsmede het opleggen van een uitreisverbod aan twee vrouwelijke leden van de oppositie die bij de aanvallen van 11 maart ernstig gewond waren geraakt en die in Zuid-Afrika een medisch onderzoek wilden ondergaan. Daarop konden de gewonden oppositieleden naar Zuid-Afrika vliegen. De meeste van de opgepakte oppositieleden werden vrijgelaten.

Op aandringen van de EU heeft de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties zich in het debat van 29 maart uitsluitend met Zimbabwe beziggehouden. In een verklaring die in totaal door vijftig staten werd gesteund, heeft de EU duidelijk haar standpunt kenbaar gemaakt over de actuele situatie in Zimbabwe en de regering-Mugabe opgeroepen recht en orde te eerbiedigen, de mensenrechten te verdedigen en samen te werken met de mensenrechtenmechanismen van de VN.

We hebben allemaal de reactie van de buurlanden van Zimbabwe met argusogen gevolgd. Onze ambassades in de regio voeren een intensieve politieke dialoog met de regeringen van hun gastlanden. We zijn het er in onze analyse allen over eens dat steeds meer erop duidt dat in de hele regio de solidariteit met het Mugabe-regime afbrokkelt, niet in de laatste plaats door de druk vanuit de civiele maatschappij. Wat ons daarbij vooral hoopvol stemt, is dat nu ook onze Afrikaanse partners voor het eerst openlijk laten zien hoe belangrijk de oplossing van de Zimbabwe-crisis voor hen is.

Naast individuele uitspraken, zoals die van de Zambiaanse president Mwanawasa, die Zimbabwe met de zinkende Titanic vergeleek, heeft vooral de koerswisseling van de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika SADC de aandacht getrokken. Tijdens een buitengewone topconferentie op 28 en 29 maart 2007 erkenden haar regeringsleiders voor het eerst hun verantwoordelijkheid in het Zimbabwe-conflict. President Mbeki heeft een duidelijk mandaat gekregen om de dialoog tussen regering en oppositie aan te zwengelen. Het is de bedoeling dat hij daarbij wordt bijgestaan door zijn Tanzaniaanse ambtgenoot Kikwete, die op dit moment voorzitter is van de SADC-commissie voor politiek, veiligheid en verdediging. De secretaris-generaal van de SADC zal met een verslag komen over de economische situatie in Zimbabwe.

De belangrijkste eisen van de SADC aan Mugabe zijn: handhaving van de datum van de presidentsverkiezingen in 2008 en stopzetting van de onderdrukking van de oppositie. Op 30 maart heeft het centraal comité van de ZANU (PF) besloten de presidentsverkiezingen in maart 2008 te houden en de parlementsverkiezingen, die oorspronkelijk in 2010 zouden plaatsvinden, te vervroegen tot dezelfde datum in 2008.

Mugabe is zonder intern debat tot presidentskandidaat gekozen. Tegelijkertijd werden er veranderingen aangekondigd die de uitgangspositie van Mugabe en zijn partij in de aanloop naar de verkiezingen sterk zouden verbeteren. Tot deze maatregelen behoren onder andere uitbreiding van het aantal kiesdistricten en de daarmee gepaard gaande herindeling, de benoeming niet rechtstreekse verkiezing van de leden van de senaat naar rato van de grootte van hun fractie in het parlement, alsmede het feit dat indien de zetel van de president vacant raakt de nieuwe president wordt aangewezen door het parlement en niet door middel van nieuwe verkiezingen. Deze nieuwe verordeningen moeten nog van kracht worden via een grondwetswijziging.

De regering heeft de gewelddadige maatregelen tegen individuele leden van de oppositie niet gestaakt. Zij brandmerkt leden van de Tsvangirai-vleugel van de oppositiepartij MDC als terroristen en probeert op die manier een wig te drijven tussen de oppositie, die voor het eerst eensgezind is na de onrust van maart. De staat heeft er echter van afgezien om grote manifestaties zoals de genoemde gebedsbijeenkomst in de op een na grootste stad van het land te verbieden of te ontbinden. Ook is het samenscholings- en demonstratieverbod opgeheven, alleen niet in enkele gebieden in Harare.

Reeds eind 2006 bleek op het partijcongres van de ZANU (PF) dat de positie van Mugabe niet langer onomstreden is. Intussen graaft Mugabe zich steeds meer in zijn stellingen in, wat niet in de laatste plaats blijkt uit de vorming van parallelle organisaties zoals de jeugdmilitie, die buiten de militaire en politionele hiërarchie valt. Hun indrukwekkende, om niet te zeggen onderdrukkende aanwezigheid voor het gebouw waar het centraal comité bijeenkwam, miste overigens zeker zijn uitwerking niet op de besluitvorming van de leden van het politbureau ten gunste van de benoeming van Mugabe tot presidentskandidaat.

Ondanks Mugabes tactische overwinning op de vergadering van het centraal comité op 30 maart, waar hij de nominatie tot presidentskandidaat in 2008 in de wacht sleepte en die de positie van zijn critici binnen de partij verzwakte, schijnt er in Zimbabwe een soort apocalyptische stemming te heersen. Daarom is in de EU, naast de discussies over de huidige ontwikkelingen, het nadenken begonnen over de tijd na Mugabe. De afgelopen dagen hebben zowel de EU/Afrika-werkgroep als EU/Afrika-directeuren zich intensief beziggehouden met Zimbabwe. De Raad van ministers van Buitenlandse Zaken heeft maandag de crisis in Zimbabwe in detail besproken.

In zijn conclusies heeft de Raad het SADC-initiatief verwelkomd en zich bereid verklaard om dit te steunen indien hij daartoe wordt opgeroepen. De Raad heeft zijn opvatting onderstreept dat alleen een brede, constructieve dialoog het fundament kan vormen voor een werkelijke hervorming en nationale verzoening in Zimbabwe. Tegelijkertijd heeft de Raad onderlijnd dat de EU ook in de toekomst humanitaire maatregelen zal nemen die rechtstreeks ten goede komen aan de bevolking.

In haar communiqué na de buitengewone topconferentie in maart eiste de SADC van de EU stopzetting van haar sancties. Gezien de huidige situatie in het land, zullen we niet aan die eis voldoen. Ons beleid moet geloofwaardig blijven. Als reactie op de onrust in maart – en dit is iets waartoe de Raad maandag eveneens heeft besloten – zullen wij de lijst van personen op wie de sancties van toepassing zijn, uitbreiden tot de politieofficieren die de grootste verantwoordelijkheid dragen voor de huidige crisis en de schendingen van de mensenrechten.

De EU-partners zijn het erover eens dat een oplossing van de crisis in Zimbabwe alleen kan slagen met Afrikaanse hulp. Onze Afrikaanse partners hebben na hun politieke ommezwaai in maart de EU met klem om geduld verzocht. Wij blijven echter scherp in de gaten houden of, en zo ja, in hoeverre, het beleid waarnaar de SADC streeft vorm krijgt.

Wij zijn ons ervan bewust dat we niet eindeloos passief kunnen blijven toekijken. Binnen afzienbare tijd zal de EU een inhoudelijk standpunt moeten innemen tegenover het SADC-initiatief. Wij zullen ook met de nodige daadkracht blijven reageren op de gebeurtenissen in het land. De EU kan en zal niet zwijgen wanneer de mensenrechten worden geschonden.

  Joaquín Almunia, lid van de Commissie. – (EN) Mevrouw de Voorzitter, de Commissie maakt zich grote zorgen over de huidige verslechtering van de politieke en sociaaleconomische situatie in Zimbabwe. Wij veroordelen met name de recente voorvallen van gewelddadige repressie van de oppositie.

De Commissie stond ook volledig achter de verklaringen van het Duitse voorzitterschap waarin het recente geweld, de arrestaties en de mishandeling van gevangenen wordt veroordeeld. De regering van Zimbabwe heeft ook opgeroepen tot de vrijlating van deze gevangenen en tot eerbiediging van de grondrechten. De crisis zou moeten worden opgelost door overleg met alle politieke krachten.

Afgelopen maandag heeft de Raad Algemene Zaken ook besluiten van deze strekking uitgevaardigd. In deze context blijft de Commissie groot belang hechten aan de versterkte dialoog met regionale leiders. Wij erkennen de grote rol die zij kunnen spelen bij het bevorderen van de nationale verzoening in dit land.

De Commissie verwelkomde daarom de buitengewone top van staatshoofden van de South African Development Community (SADC), die op 28 en 29 maart plaatsvond in Dar es Salaam. De regionale leiders besloten daar om zich toe te leggen op de oplossing van de crisis in Zimbabwe door de Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki als bemiddelaar aan te wijzen. Wij hebben met alle Europese lidstaten afgesproken dat er een boodschap van hoog niveau zou worden afgeleverd bij de SADC over dit onderwerp. Ten eerste om te erkennen dat de organisatie een grote rol kan spelen bij de oplossing van de crisis en ten tweede om de SADC echte adempauze te geven in haar bemiddelingspogingen.

Wij vinden dan ook dat er niets mag worden gedaan wat het SADC-initiatief in gevaar kan brengen en dat de EU bereid moet zijn om de pogingen van de SADC om de Zimbabwaanse crisis op te lossen te steunen.

Verder is afgesproken dat wordt getracht om de regio en Afrika in het algemeen goed te informeren over de inhoud van de EU-maatregelen of sancties met betrekking tot Zimbabwe. Die omvatten naast een wapenembargo een visumverbod voor het Zimbabwaanse leiderschap en de bevriezing van hun tegoeden. De handel en samenwerking op het gebied van economische hulp en noodhulp zijn niet aangetast door de EU-maatregelen. In dit opzicht bedroeg de omvang van de aan Zimbabwe toegekende hulp in 2006 alleen al rond de 193 miljoen euro: 86 miljoen van de Commissie en 107 miljoen van de lidstaten. Dit soort hulp, die direct ten goede moet komen aan de Zimbabwaanse bevolking, dient te worden voortgezet.

  Geoffrey Van Orden, namens de PPE-DE-Fractie. – (EN) Mevrouw de Voorzitter, ik wil de Commissie en de Raad graag bedanken voor hun verklaringen. Ieder lid van dit Parlement zal zich bewust zijn van de zeer slechte situatie in Zimbabwe. Wij hebben de afgelopen jaren onze visie gegeven in een zestiental resoluties, maar hoe slecht de situatie ook is, het regime van Mugabe blijft ons erop wijzen dat het de zaken altijd nog dramatisch kan verslechteren.

Miljoenen mensen zijn het land ontvlucht; veel van de mensen die zijn gebleven leven van voedselhulp; de hyperinflatie zal naar verwachting 5000 procent bedragen aan het eind van dit jaar; de werkloosheid staat op 80 procent; per week sterven 3000 mensen aan hiv/aids; en Zimbabwe heeft het hoogste percentage wezen ter wereld. Dat zijn de onverbiddelijke cijfers. Als mensen proberen te vergaderen of een vorm van protest willen laten horen dan worden ze hard aangevallen door de politie van het regime, zoals we hebben gezien.

Ik vind wel dat er een positieve ontwikkeling is: de recente wreedheden van Mugabe hebben in ieder geval een reactie opgewekt van naburige Afrikaanse landen. Dit moet worden aangemoedigd. De Southern African Development Community heeft eindelijk erkend dat er sprake is van een crisis in Zimbabwe. Dat is een veelbetekenende ontwikkeling. Het is weer een bewijs dat de opvattingen in heel Afrika veranderen. Mugabe wordt nu door de regionale leiders gezien als een dictator die zelfzuchtig zijn eigen mensen heeft misbruikt en wiens acties een bedreiging vormen voor bredere economische ontwikkeling van het hele continent. Zij nemen niet langer genoegen met het zwakke excuus van Mugabe dat de problemen van Zimbabwe van buiten kwamen.

Het is voor iedereen duidelijk zichtbaar dat Mugabe zelf zijn land en zijn mensen op de knieën heeft gebracht. Hij ging naar de SADC-Top in de verwachting dat hij steun zou krijgen voor zijn beleid. Hij kwam echter van een koude kermis thuis en moest slikken dat de Zuid-Afrikaanse president Mbeki werd benoemd tot leider van de dialoog tussen Zanu-PF en de oppositie. Het zal de taak van Mbeki zijn om voorwaarden te scheppen voor vrije en eerlijke verkiezingen.

Tot de vrijheid in Zimbabwe is hersteld moet er echter onophoudelijk druk worden uitgeoefend op het regime. Onder valse voorwendselen hebben Europese regeringen maar al te vaak zelfs nagelaten om het eigen reisverbod en andere beperkende maatregelen na te leven.

Als Mugabe uiteindelijk ten val komt, moet de internationale gemeenschap zonder uitstel in actie komen. Ik roep de Commissie en de Raad op om nu al serieuze plannen te maken voor een nieuw, grootschalig, omvangrijk en urgent hulpprogramma voor Zimbabwe in het post-Mugabe tijdperk.

  Margrietus van den Berg, namens de PSE-Fractie. – Voorzitter, het Zimbabwe dat ik kende, was een trots land, leidend in de regio, trots op zijn zwaarbevochten vrijheid, een mooi land, waar zwarte en blanke Zimbabwanen geloofden in de toekomst, waar zwart en blank samen probeerden de pijnlijke racistische wonden uit de Rhodesië-periode te boven te komen. Een land waar burgers werkten aan de opbouw van een democratie.

En dan nu het Zimbabwe met de harde cijfers van vandaag. De levensverwachting in Zimbabwe is tegenwoordig een van de laagste ter wereld: 37 jaar voor mannen en niet meer dan 34 jaar voor vrouwen. 80% van de Zimbabwanen leeft beneden de armoedegrens. Een derde van de bevolking is het eigen land ontvlucht, miljoenen mensen hebben hun toevlucht gezocht in buurlanden. Elke maand komen daar nog eens 50.000 vluchtelingen bij.

De economie van het land, dat ooit de graanschuur van Afrika was, is in één decennium met 40% gekrompen. Verbetering is nog niet in zicht. De Zimbabwaanse economie krimpt nog steeds met 5,7% en Zimbabwe is daarmee het enige land in Afrika waar de economie níet groeit. Er heerst een hyperinflatie, zoals al eerder is gezegd, waardoor het vele Zimbabwanen die in Zimbabwe met die massale werkloosheid zijn blijven wonen, onmogelijk wordt gemaakt in hun dagelijkse basisbehoeften te voorzien.

Terecht heeft de Europese Unie besloten om de Zimbabwaanse leiders, die met hun staatsterreur deze afbraak tot stand hebben gebracht, met nog uitgebreidere persoonlijke sancties te treffen. Zoals we allemaal weten, is er heel wat meer nodig om een uitweg te vinden. Die uitweg wordt beschreven in onze gezamenlijke resolutie. Die gaat over transitie in de periode na Mugabe, beschrijft concrete stappen en acties en zet terecht in op een dramatisch beroep op Mbeki en de SADC-leden om de deur van de staatsterreur, desnoods hardhandig, te blokkeren en de weg voor dialoog in de post-Mugabe-periode te openen.

Voorzitter, we staan achter een zo breed mogelijke oppositie tegen Mugabe en voor Zimbabwe. We vragen de Raad om het gezichtsveld van de sancties uit te breiden. Eenieder die verantwoordelijkheid draagt voor de steeds harder afglijdende kant in dit ooit zo trotse land, moet worden aangepakt, inclusief ministers, afgevaardigden, legerleiders, de politie en de geheime dienst, en de gouverneur van de centrale bank. We vragen Engeland om haar voorzitterschap in de Veiligheidsraad te gebruiken om Zimbabwe op de agenda te zetten. Voorzitter, tot slot, we hopen werkelijk dat Mbeki met een nog grotere rol het Mugabe-regime ten einde zal brengen. De rol van Mugabe in Zimbabwe moet na bijna drie decennia voorgoed zijn uitgespeeld.

  Ryszard Czarnecki, namens de UEN-fractie. – (PL) Mevrouw de Voorzitter, als wij in ons Parlement vaak over een bepaald land spreken, dan is dat een slecht teken, want het betekent dat de situatie in dat land op het gebied van de mensenrechten dramatisch is. Zimbabwe was en is een dergelijk land, en, zo valt te vrezen, zal dat in de komende tijd ook wel blijven.

De paradox is dat we deze maand de 27e verjaardag van de onafhankelijkheid van dit land vieren. Helaas is dit een onafhankelijkheid zonder vrijheid. Zo werd bijvoorbeeld een maand geleden de oppositie op gewelddadige wijze uit elkaar geslagen – het gevolg: twee doden en driehonderd arrestaties.

Dit is het politieke aspect waarover wij in het Parlement het vaakst spreken, maar er bestaat ook een economisch aspect dat misschien nog wel dramatischer is. Vierenhalf miljoen inwoners van Zimbabwe zijn ondervoed, van wie een derde in de afgelopen maanden door het World Food Programme gevoed werd. We spreken van een land waar de gemiddelde levensverwachting 35,5 jaar is. Zimbabwe is in dat opzicht, zoals de spreker voor mij al opmerkte, een van de wereldrecordhouders in negatieve zin. Een vijfde van de inwoners is besmet met het HIV-virus en iedere week raken opnieuw 3200 mensen besmet. Zimbabwe heeft het hoogste percentage wezen ter wereld. De werkloosheid bedraagt tachtig procent! Ook leeft tachtig procent van de bevolking beneden de armoedegrens! Elke maand vluchten er enkele duizenden mensen weg uit dit land. Al meer dan dertig procent van de inwoners is geëmigreerd naar buurlanden.

Zimbabwe is het enige land in Afrika waar sprake is van een economische teruggang . In de afgelopen tien jaar is het nationaal product met 40 procent gekrompen, en dit jaar opnieuw met 6 procent. In het afgelopen jaar is de inflatievoet gegroeid tot 2200 procent op jaarbasis. Dit jaar zal hij waarschijnlijk de 5000 procent overschrijden. Sinds 1998 is de landbouwproductie met 4/5 gedaald! De twee hoofdindustrieën van Zimbabwe, de tabaksindustrie en de goudmijnen, staan op instorten.

Dit is slechts de statistiek, tragisch en indrukwekkend. Ik vrees echter dat droge aantallen, procenten en getallen het ware drama versluieren, de individuele tragische lotgevallen van miljoenen mensen. Zimbabwe is ver weg, maar laten wij de woorden van Hemingway niet vergeten: “Ask not for whom the bell tolls. It tolls for thee”. Zimbabwe is een land dat voor onze ogen in een “zwart gat” verdwijnt. Het is economisch en maatschappelijk niet meer levensvatbaar, en het enige waaruit blijkt dat er zoiets als een staat is, zijn de politieke repressies. Wij mogen niet zwijgen. Wij mogen niet doen alsof alleen medeleven zonder politiek ingrijpen genoeg is.

Vandaar dit debat, vandaar deze resolutie. Een gezamenlijke resolutie, over alle verdeeldheid heen.

  Athanasios Pafilis, namens de GUE/NGL-Fractie. – (EL) Mevrouw de Voorzitter, het feit dat degenen die Zimbabwe tot kolonie hebben gemaakt en jarenlang de natuurlijke hulpbronnen van dit land hebben geplunderd, zich nu opwerpen als fervente voorstanders van onafhankelijkheid en vrijheid, klinkt ironisch en tragisch tegelijk. Waarom houdt het Europees Parlement zich telkens weer bezig met Zimbabwe? Waarom worden daar zogezegd de mensenrechten geschonden? Nee, heren van het Europees Parlement! Laten wij met de waarheid voor de dag komen! Groot-Brittannië droomt ervan om dit land weer tot kolonie te maken, en andere grote landen van de Europese Unie dromen ervan nieuwe kolonies op het Afrikaans vasteland te stichten. Dat is de werkelijkheid. Zimbabwe heeft zijn onafhankelijkheid verkregen met enorm bloedvergieten en harde strijd tegen de Britse kolonisten.

Zijn er problemen? Nou en of! Is de situatie zoals ze hier beschreven wordt? Zeer zeker! Deze situatie is echter het resultaat van langdurige kolonisatie, van jarenlang door zowel de Europese Unie als andere imperialistische landen opgelegde maatregelen, waarmee men het regime in Zimbabwe in een economische wurggreep wil nemen en politiek wil isoleren. Of de situatie in Zimbabwe zal veranderen, en hoe, is, als puntje bij paaltje komt, een zaak voor het Zimbabwaanse volk en niemand, ook de Europese Unie niet, heeft het recht om zich te mengen in zijn interne aangelegenheden.

De toepassing van het huidige plan duurt al jarenlang. Wat staat er in dit plan? Financiering en omkoping van de oppositie: miljoenen worden gegeven aan mensen die zich opwerpen als politieke tegenstanders van het regime; financiering van niet-gouvernementele organisaties bestaande uit loontrekkende ambtenaren die niets of niemand vertegenwoordigen in de Zimbabwaanse samenleving, en sancties. Daar komt bij dat Groot-Brittannië zich niet houdt aan de overeenkomsten die het met Zimbabwe had gesloten. Er heeft zelfs een illegale wapenhandel plaatsgevonden en in verband daarmee is de zoon van Margaret Thatcher gearresteerd. Dat is bekend en heeft in alle kranten gestaan.

Wij zijn dan ook van mening dat de Europese Unie geen enkel recht heeft om zich te mengen in de interne aangelegenheden van Zimbabwe of van welk ander land dan ook. Alleen het volk is bevoegd om de eventuele problemen op te lossen, op een door hem zelf gekozen manier. Daarom stemmen wij tegen de gezamenlijke ontwerpresolutie. Wij betreuren dit ten zeerste, want hoewel u heel goed weet dat de door u genomen maatregelen en het door u aan Zimbabwe opgelegde embargo de situatie alleen maar moeilijker maken en duizenden mensen daardoor omkomen, gaat u gewoon door met de barbaarse politiek.

  Bastiaan Belder, namens de IND/DEM-Fractie. – Mevrouw de Voorzitter, Mugabe en muizenjagers. Wat heeft de president van Zimbabwe te maken met dit uitzonderlijke beroep? Alles! Want in de onmiddellijke omgeving van Mugabe’s landgoed – de grootste privé residentie in Afrika – houden eerzame burgers het hoofd boven water door een dagelijkse klopjacht op muizen. Die diertjes zijn immers voor ons als rundvlees, zo informeerden zij. Zo diep dus is Zimbabwe, nog maar kortgeleden de korenschuur van Afrika, onder het tirannieke bewind van Robert Mugabe gezonken.

Daaraan ligt ten grondslag de even dwaze als misdadige campagne, waarbij sinds het jaar 2000 duizenden productieve boerderijen van blanke eigenaren werden geconfisqueerd en overgedragen aan Mugabe’s incompetente en onverschillige stromannen met als gevolg grootschalige hongersnood. En passant hanteert Mugabe’s Zanu-PF-Partij de voedselschaarste als wapen tegen de oppositie. Ultieme kritiek op Mugabe’s machtswellust oefende recent correspondent R.W. Johnson. Hij berichtte dat in Zimbabwe mensen massaal als dieren worden geruimd en dat het overgrote deel van de sterfgevallen het directe gevolg is van doelbewust regeringsbeleid. Deze door de VN genegeerde volkerenmoord is wellicht tienmaal groter dan in Darfur.

In identieke zin uitte zich Arnold Tsunga, voorzitter van de mensenrechtenorganisatie Crisis in Zimbabwe Coalition. Tsunga noemde de politiek van Mugabe "slimme genocide", omdat ze niet wordt opgemerkt door regeringen, hulporganisaties en de pers. Raad, Commissie, collega's, die aanklacht van slimme, stille genocide mag ons tot de intrekking van die aanklacht niet en nooit met rust laten.

  Michael Gahler (PPE-DE). – (DE) Mevrouw de Voorzitter, geachte heer Pafilis, vier minuten geleden heeft u de meest cynische rede over Zimbabwe gehouden die we in dit Parlement sinds 1999 hebben gehoord. U gaat over lijken en legitimeert een dictatuur. Ik raad u aan zich de indringende oproep van bisschop Tutu nog eens ter harte te nemen, want die is, dunkt me, toch boven alle twijfel verheven.

Soms denk je dat het met een land niet slechter kan gaan als het de laagste levensverwachting ter wereld heeft, als 80 procent van de mensen werkloos is en er net zovelen onder de armoedegrens leven, en als de economie in de afgelopen tien jaar met 40 procent is gekrompen. Helaas zijn de regimes van dit soort landen nog sterk genoeg om tegen de bevolking uit te halen, zoals onlangs nog op 11 maart. Velen zijn gearresteerd en gemarteld. Als leden van het Parlement zijn wij met name zeer ontsteld over de wrede mishandeling van onze collega Nelson Chamisa, die onderweg naar Brussel, waar hij een commissievergadering van de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU zou bijwonen, op het vliegveld van Harare door beulsknechten van het regime zwaar is gemolesteerd, waarbij hij een oog verloor.

Mijn dank gaat uit naar de Raad die zich op 13 en 18 maart en ook in de Algemene Raad op 23 april duidelijk zijn mening heeft gegeven over de situatie en ook de lijst heeft uitgebreid van reisverboden voor vooraanstaande aanhangers van het regime. In ieder geval heeft de SADC erkend dat er in Zimbabwe sprake is van een crisis en heeft deze president Mbeki aangesteld als bemiddelaar. We weten dat Mugabe zich na de SADC-bijeenkomst helaas eerder wat gesterkt voelt en dat de onderdrukking in het hele land ook zonder aandacht van de internationale gemeenschap doorgaat.

Zuid-Afrika speelt van oudsher een sleutelrol. President Mbeki moet zijn rol als bemiddelaar op een geloofwaardige manier spelen. We weten hoe moeilijk het is te accepteren dat een bevrijder zich kan ontwikkelen tot een tiran, maar Mbeki heeft het in eigen hand of hij de geschiedenis ingaat als iemand die uiteindelijk de mensenrechten en de democratie in Afrika aan een doorbraak heeft geholpen door de kant te kiezen van de mensen die al zo lang lijden.

  Ana Maria Gomes (PSE). – (PT) De katholieke aartsbisschop van Bulawayo heeft onlangs de armoede en de onderdrukking die het regime-Mugabe de afgelopen jaren over Zimbabwe heeft uitgeroepen veroordeeld en het volk zelfs opgeroepen de straat op te gaan en de milities van het regime te trotseren. Aartsbisschop Pius Ncube zei het volgende:

‘Mugabe is dol op macht en zal zich eraan vastklampen zelfs als dat betekent dat de economie en Zimbabwe ten gronde worden gericht. Mugabe is een slechte man, een beul en een moordenaar. Ik zal me niet door hem laten intimideren of omkopen. Ik aanvaard dat ik dat wellicht met de dood zal moeten bekopen,’

Ontvangen deze moedige aartsbisschop, de oppositieleiders en activisten voor de mensenrechten en de ontwikkeling van Zimbabwe de nodige steun van de Commissie en de Raad van de Europese Unie? En daarmee bedoel ik ook een beroep op de solidariteit van andere Afrikanen van de Afrikaanse Unie en de SADEC. Zullen zij met het oog op een serieus debat over de problemen van Afrika en de positieve interactie tussen Europa en Afrika worden uitgenodigd en onthaald in Lissabon op de top EU-Afrika onder Portugees voorzitterschap?

Deze resolutie van het Europees Parlement is heel belangrijk en komt precies op tijd – we hebben behoefte aan duidelijke antwoorden.

  James Nicholson (PPE-DE). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, ik ben het volledig met de heer Gahler eens wat betreft de heer Pafilis. Ik heb nog nooit in mijn leven de waarheid zo geweld aangedaan zien worden als zojuist door de heer Pafilis ten overstaan van dit Parlement.

Maar om te beginnen ben ik ingenomen met de ontwerpresolutie ten faveure van de sancties tegen het meedogenloze geweld van het regime dat Zimbabwe op de meest verschrikkelijke manier in de tang neemt. Mijn dank gaat uit naar al diegenen die hard aan deze ontwerpresolutie hebben gewerkt. Ik kan u verzekeren dat ik zeer ingenomen ben met het resultaat.

Het is van het allergrootste belang om Mugabe en andere leden van zijn regime te isoleren om een duidelijk signaal te doen uitgaan naar de internationale gemeenschap en de overige Afrikaanse landen dat de lidstaten van de Europese Unie niet van plan zijn dit soort abjecte schendingen van de mensenrechten en de menselijke waardigheid te dulden. We hebben ons consequent tegen deze brute dreiging gekeerd en zullen dat samen ook blijven doen. Mugabe moet indachtig zijn eigen belofte nu eindelijk aftreden. Dat is het enige goede dat hij voor Zimbabwe doen kan. Absolute macht corrumpeert op absolute wijze.

De leden van de onwettige regering van Zimbabwe is de toegang tot alle EU-landen ontzegd en ik wijs in verband daarmee in het speciaal naar de top EU-Afrika die in december in Lissabon gehouden worden zal. Met de gezamenlijke ontwerpresolutie wordt nogmaals duidelijk gesteld dat dit de geloofwaardigheid van de Europese Unie ernstig zou kunnen ondermijnen. Het zou er in de toekomst veel moeilijker door worden om daar waar nodig gebruik te maken van soft power. De huidige Europese sancties zetten het brute regime van Mugabe wel degelijk onder grote druk. Daarom dienen ze te worden aangescherpt en verzwaard en op een hoger plan gebracht.

Wat dat laatste betreft, is het algemeen bekend dat Mugabe financiële rugdekking en steun probeert te verkrijgen van landen als China, die het niet altijd even nauw nemen met zaken als vrijheid en democratie. Met deze ontwerpresolutie geeft het Parlement blijk van haar vastberadenheid om deze kwestie voor de VN-Veiligheidsraad te brengen.

Tot slot nog dit: het geld dat we aan Zimbabwe geven dient op de juiste manier te worden besteed en dient niet in de zakken van de dictator terecht te komen.

En helemaal ter afsluiting wil ik nog absoluut duidelijk maken dat wij vóór het Zimbabwaanse volk, maar in géén geval voor de heer Mugabe zijn.

  Józef Pinior (PSE). – (PL) Mijnheer de Voorzitter, wij waren 27 jaar geleden allen onder de indruk van de strijd van het volk van Zimbabwe voor onafhankelijkheid . De Zimbabwaanse samenleving gaf in die tijd aan andere derde wereldlanden het voorbeeld van een koloniale onafhankelijkheidsstrijd. Deze achting voor het volk van Zimbabwe is vandaag de belangrijkste morele basis om de bevolking van Zimbabwe te steunen in haar strijd om democratie en een rechtsstaat.

Exact een maand geleden zagen wij tijdens de plenaire vergaderingen van het Europese Parlement op de televisieschermen het bebloede gezicht van de leider van de democratische oppositie Morgan Tsvangirai. Hij is momenteel de ware leider van de Zimbabwaanse bevolking.

Onderdrukte leiders van de studentenbeweging, het politiek geëngageerde deel van de maatschappij, de vakbonden, de Europese Unie, instellingen en het Europees Parlement moeten op dit moment alles in het werk stellen om de bevolking van Zimbabwe te helpen, het geëngageerde deel van die maatschappij; het land laten terugkeren naar democratie, vrijheid en de rechtsstaat. In dat proces spelen vooral de Republiek Zuid-Afrika en president Mbeki een grote rol. Het Europees Parlement steunt alle acties die de democratie en de rechtsstaat in Zimbabwe ten goede komen.

  De Voorzitter. Tot besluit van het debat zijn er zes ontwerpresoluties⁽¹⁾ ingediend, overeenkomstig artikel 103, lid 2, van het Reglement.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt dadelijk plaats.

(1) Zie notulen.