Posėdžio stenograma

Trečiadienis, 2007 m. gegužės 23 d. - Strasbūras

17. Bendras grūdų rinkos organizavimas (diskusijos)

  Presidente. L'ordine del giorno reca la discussione la relazione presentata dall'on. Béla Glattfelder, a nome della commissione per l'agricoltura e lo sviluppo rurale sulla proposta di regolamento del Consiglio recante modifica del regolamento (CE) n. 1784/2003 relativo all’organizzazione comune dei mercati nel settore dei cereali (COM(2006)0755 - C6-0044/2007 - 2006/0256(CNS)) (A6-0141/2007).

  Benita Ferrero-Waldner, Member of the Commission. Madam President, honourable Members, the Commission has followed with great interest the debate in the Committee on Agriculture and Rural Development on Mr Glattfelder’s report. We are dealing with a sensitive issue here.

Doing away with an instrument such as maize intervention, as the Commission has proposed, is never easy. But in this case it is necessary and the evidence shows that we are faced with a structural problem with maize intervention. It is no longer a safety net but has become a real market outlet. In one Member State about one third of the harvest in 2004-2005 and 2005-2006 was offered to intervention. Farmers are producing directly for intervention. Is this normal at a time where market prices are at a normal level? EU maize intervention stocks doubled from 2003-2004 to 2004-2005 from 2.8 million tonnes to 5.6 million tonnes. If this growth continues, the European Union will have 15.6 million tonnes in its stocks by 2013. This is hardly a development the Commission wants to see at a time when the CAP reforms are doing away with stocks in other commodities.

The report suggests that the Commission’s proposal is inconsistent with the principle of legitimate expectations, is founded on incorrect market estimates and would have negative effects on cereal markets. I would like to explain why the Commission does not share these views, beginning with the legitimate expectations.

Farmers’ sowing decisions are based on a series of considerations and mainly the marketability of their crop. The Commission’s proposal does not interfere with the broad range of potential commercial outlets for maize. Market and income stability are not threatened in any way and the legitimate expectations of farmers are fully preserved.

On the economics of the proposal, I would stress that Commission’s estimates are based on long-term trends. Forecasts by independent research institutes support the Commission’s own analysis that maintaining the status quo is simply not sustainable. The lack of intervention offers during the ongoing campaign and the resale of intervention stocks in the internal market cannot be presented as conclusive evidence that the market has found a new balance. Indeed, this is far from the case and the economics of maize production indicate that with price levels back to normal maize will once again be offered massively to intervention in some Member States.

The Commission sees from this that there is a need to act. We cannot defend a simple status quo. It is not in the interests of the agricultural sector to insist on a scheme that so clearly has departed from its original objective. We wanted to act quickly and we proposed abolishing the scheme immediately, but we realise that this would create some difficulties. We are therefore prepared to discuss a phased reduction of the maize intervention scheme. This could be done over a period of two years and then we would have the opportunity to assess and discuss the future of the scheme in the context of the health check. Commissioner Fischer Boel is prepared to have such a discussion. But for the Parliament simply to refuse any considerations on altering the maize intervention scheme, as proposed by Mr Glattfelder, is not acceptable to the Commission. We therefore sincerely hope that the European Parliament will not support the recommendation to reject the Commission’s proposal and will instead engage in a debate on how to design a phased reduction of the unsustainable maize intervention scheme.

  Béla Glattfelder (PPE-DE), előadó. – Az Európai Bizottság javaslatát két szempontból lehet megvizsgálni, és remélem figyelnek arra, amit mondok. Az első szempont, hogy indokolt-e a javaslat, a második szempont, hogy jogszerű-e a javaslat.

Ami az első szempontot illeti, meglehetősen könnyű dolgunk van, mert azt kell megvizsgálni, hogy a benyújtott javaslat indoklásában kifejtettek helytállóak-e ma még. Fél évvel ezelőtt, amikor a Bizottság benyújtotta a javaslatát, akkor azt állította, hogy mostanra, a mai napra 9 millió tonna, ez év végére pedig 11 millió tonna kukorica intervenciós készlet lesz. Ezek a tények nem igazolódtak be.

Az intervenciós készlet nagysága jelenleg 9 millió tonna helyett csupán 3 millió tonna, a készletek jelenleg nem növekednek, nem volt intervenciós felajánlás 2006-ban és nem lesz 2009-ben sem. A készletek folyamatosan csökkennek és az év végére előre jelzett 11 millió tonna helyett az intervenciós készletek akár a nulla szintet is elérhetik.

A jelenlegi árak lényegesen magasabbak az intervenciós árnál. A Bizottság indoklásával szemben a kukorica piaci kilátásai jók. Érdemes a Bizottságnak elolvasnia saját piaci előrejelzéseit is. A múlt héten a Mezőgazdasági Főigazgatóság egy teljesen új piaci előrejelzést publikált. Eszerint az árak egyre nőnek. Az EU fogyasztása gyorsabban nő, mint a termelés. A mostani döntéseinket nem a fél évvel ezelőtti hibás előrejelzésekre kellene alapoznunk, hanem a mostani, a piaci fejlemények által is alátámasztott legújabb előrejelzésekre.

Hadd tegyem hozzá, hogy az intervenciós készletek értékesítése 2004 óta minden estben az intervenciós ár felett történt. Az EU több pénzt kapott a kukoricáért, mint amennyiért azt megvette. Jelenleg a kukorica ára Magyarországon a 101 eurós intervenciós árral szemben 130 euró körül van. A kukoricatermelő gazdák számára viszont 2005-ben körülbelül 200 millió eurós veszteség elkerülését tette lehetővé a felvásárlás. A felvásárolt termékek értékesítése pedig lehetővé tette, hogy elsősorban a holland, a német, az olasz és a lengyel állattenyésztők a világpiaci árnál lényegesen olcsóbb takarmányt vásárolhassanak.

Az elmúlt 4 évben az intervenciónak nemcsak az európai gazdák voltak a haszonélvezői ezért, hanem a fogyasztók is. A Bizottság azonban pánikba esett, mert két rekordtermésű évben az intervenciós készletek nagymértékben növekedtek. Most már nincs ok pánikra. A rosszabb termésű években bebizonyosodott, hogy a készletek csökkenésnek indultak, és a legújabb, a Bizottság által elkészített előrejelzések szerint ezek a készletek a jövőben is alacsony szinten fognak maradni. Megállapítható tehát, hogy a javaslat ebben a formában, ahogy a Bizottság benyújtotta okafogyott, és az eredeti indokok hamisnak bizonyultak.

Nézzük ezért meg, hogy a javaslat jogszerű-e. A javaslat az idei évtől akarja megszüntetni az intervenciót. A gazdák a kukoricát már áprilisban elvetették, a növény kihajtott és már ekkora. Kérem, nézzenek ide: ekkora a kukorica! Ezt a kukoricát itt a Rajna mellett szedtem. Remélem a gazda nem fog megharagudni ezért, végül is az ő érdekeit, jogait is védem. Ezt a kukoricát már az Európai Bizottság sem tudja visszaparancsolni a földbe.

A gazdáknak természetesen lényegesen korábban fel kellett készülniük a vetésre. Ősszel félretették a földet, amibe kukoricát akartak vetni. Megrendelték a vetőmagot és a növényvédő szereket, pénzt adtak érte. Évközben az intervenciós rendszer bármilyen jellegű korlátozása visszamenőleges hatályú szabályozás. Súlyosan sérti a jogbiztonságot, a gazdák jogos várakozásait.

Az elveire, a liberális jogállamiságra oly büszke Európai Unió ezt nem engedheti meg magának. Ez a javaslat nemcsak az elveinkkel, hanem a Bizottság saját korábbi gyakorlatával is ellentétes. A korábbi reformok során – cukorreform, rozsintervenció megszüntetése – elegendő időt hagytak a felkészülésre. Például amikor megszüntették a rozsintervenciót, egy év telt el a jogszabály megjelenése és az alkalmazás között. A kukoricatermelő gazdák miért nem jogosultak egyenlő elbánásra? Ők nem egyenrangú polgárai az Európai Uniónak? Ha ezt meg lehet tenni a gazdákkal, kik lesznek a következők?

Ha az Európai Parlament nem védi meg a polgárok jogait, hogyan tudná megvédeni a saját jogait? Mert ebben az esetben erre is szükség lenne. A Tanács valójában nem várta meg a Parlament véleményének elfogadását. A múlt héten a mezőgazdasági szakbizottság már döntött az intervenció visszamenőleges hatályú megszüntetéséről. Arról is döntöttek, hogy a miniszterek a következő tanácsülésen vita nélkül szavaznak erről.

Akármilyen döntést hozunk, nem befolyásolhatjuk már a Tanácsot. Holnap nem a közös agrárpolitika jövőjéről döntünk, erről majd a „health check” keretében vitatkozhatunk. Arról fogunk dönteni, hogy nem fogadjuk el a visszamenőleges hatályú szabályozást, és most nyugodtan lehetünk őszinték, ragaszkodhatunk az elveinkhez, és ebből az következik, hogy el kell utasítanunk a Bizottság jogsértő javaslatát.

  James Nicholson, on behalf of the PPE-DE Group. – Madam President, I would like first of all to congratulate the rapporteur on his report and express the view that I hold quite strongly that I can see his difficulty, given the Member State he comes from.

I believe that if there is to be a change in policy it has to be phased in over a period, regardless of what policy it is, to allow for production to adapt to change.

When I became a Member of this Parliament – a number of years ago now – we had butter mountains, we had milk lakes, we had cold stores bursting at the seams with beef. And now to a large extent all this is behind us. We have come through many reforms of the common agricultural policy that have taken place over the years, from MacSharry to Agenda 2000 to the Mid-Term Review, and now – the Commissioner is not with us tonight and I know why – we await the proposals for the health check.

We are living in a world of changing markets and it can be very difficult to speculate upon what future prices may be at any particular time. You only have to look at the present world prices for milk to see the change that can occur in a very short period of time.

Intervention can be nothing but a short-term solution for farmers because in the long term they will achieve better returns from the market. I believe the new Member States must look in the long term to other solutions for maize, rather than simply for food. There is an alternative use where it can be put to even greater good for everyone. I believe the new Member States should investigate the alternatives and we should support them in this. In the long term they will be more rewarding than continuing in intervention.

There must be some degree of compromise in this particular area between the Commission, the Council and Parliament. I believe that the four compromise amendments recognising the problem of the new Member States represent the best way to move forward.

  Bogdan Golik, w imieniu grupy PSE. – Pani Przewodnicząca! Planowane przez Komisję Europejską zmiany w obecnym systemie interwencji na rynku zbóż polegające na wyłączeniu kukurydzy z zakupów interwencyjnych mają rozwiązać problem ze zwiększającymi się corocznie zapasami kukurydzy.

Zgadzam się z argumentacją Komisji co do konieczności przeprowadzenia reformy mechanizmu interwencji, jednakże wprowadzenie planowanych zmian z dnia na dzień może przynieść więcej strat niż korzyści. Reforma na rynku zbóż powinna mieć charakter ewolucyjny, a działania, które zostaną podjęte, powinny rozwiązać istniejący problem w sposób kompleksowy. Rolnicy powinni mieć wystarczającą ilość czasu na przygotowanie się do zmian. Zamiast natychmiastowego wyłączenia kukurydzy ze skupu interwencyjnego, rozwiązanie powinno zawierać utrzymanie skupu interwencji do 2008 roku, a później jego stopniowe znoszenie lub też stopniową likwidację systemu interwencji poprzez ustalenie maksymalnych limitów skupu interwencyjnego kukurydzy dla poszczególnych państw członkowskich w zależności od poziomu dotychczasowej jej produkcji – tak jak ma to miejsce obecnie w przypadku rynku ryżu (takie rozwiązanie zwiększyłoby przejrzystość systemu i ułatwiłoby zarządzanie rynkiem); oraz ewentualne utrzymanie skupu kukurydzy przez okres przejściowy 2 lat, pod warunkiem zaostrzenia kontroli mającej na celu zapobieżenie nagromadzeniu zbyt dużych ilości ziarna kukurydzy.

Rozwiązania te umożliwiłyby odejście od interwencji na rynku kukurydzy bez spowodowania zbyt drastycznych zaburzeń rynkowych. Interwencja to przecież nie tylko skup interwencyjny, ale i wspieranie eksportu z wolnego rynku w postaci refundacji eksportowych. W tym kontekście niezbędne jest również zmodyfikowanie obecnych instrumentów wsparcia eksportu zbóż z wolnego rynku tak, aby umożliwiały one eksport zbóż z krajów o niekorzystnej lokalizacji, takich jak Austria, Czechy, Słowacja, Polska i Węgry. Głównym rynkiem zbytu zbóż pochodzących z Unii Europejskiej jest przecież region Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, co w sytuacji tych krajów sprawia, że eksportowane zboże musi być transportowane drogą morską pokonując większą odległość niż zboże eksportowane z portów Europy Zachodniej czy Europy Południowej. To rozwiązanie sprawdziło się zwiększając jednocześnie efektywność eksportu zbóż. Warto by było, by ten mechanizm był kontynuowany również w kolejnym roku gospodarczym.

Chciałbym, żeby moje wystąpienie nie było traktowane tylko i wyłącznie jako wyraz solidarności ze wspaniałym narodem węgierskim (według słynnego polskiego i węgierskiego przysłowia „Polak Węgier dwa bratanki, i do szabli i do szklanki”, chociaż w tym przypadku można by parafrazować jako „Polak Węgier dwa bratanki, i do szabli i do zbóż”, co po węgiersku by było – lengyel, magyar két jóbarát, együtt harcol s arat gabonát), tylko raczej jako pewna logika właściwego dojścia do likwidacji systemu interwencji na kukurydzę.

  Leopold Józef Rutowicz, w imieniu grupy UEN. – Pani Przewodnicząca! Sprawozdanie pana Béli Glattfeldera wskazuje na niebezpieczeństwa, które może spowodować wniosek Komisji o wykluczeniu kukurydzy z rozporządzenia Rady o wspólnej organizacji rynku zbóż.

Od 2003 roku zmieniają się warunki na rynku zbóż. W krajach sąsiadujących, jak Ukraina i Rosja, które w przeszłości były spichlerzem Europy, kapitał miejscowy i europejski inwestuje w produkcję zbóż i trzody. Rośnie potężny konkurent dla rolnictwa Unii Europejskiej.

Zasiewy kukurydzy zostały już wykonane i nie można zmieniać warunków skupu dla plantatorów w trakcie cyklu produkcyjnego. Pomysł wykluczenia tylko kukurydzy z rozporządzenia może spowodować niezamierzone perturbacje na całym rynku zbóż. Równocześnie popyt na zboża, w tym kukurydzę, zwiększa się ze spożyciem mięsa oraz wykorzystaniem zbóż dla rozwijającej się produkcji biopaliw, co będzie miało duże znaczenie dla przyszłości tego rynku.

Reasumując, wniosek Komisji wydaje się niezasadny do czasu ustabilizowania rynku zbóż Unii Europejskiej.

(Przewodnicząca odebrała głos mówcy.)

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). – Pani Przewodnicząca! Pierwotna propozycja Komisji Europejskiej dotycząca likwidacji skupu interwencyjnego kukurydzy począwszy od roku gospodarczego 2007-2008 jest nie do zaakceptowania. Podobnie jak moi węgierscy koledzy sprzeciwiam się radykalnemu ograniczeniu interwencji na tym rynku.

Prawdą jest, że zmiany są konieczne, ale zamiast rezygnować z systemu interwencji powinniśmy stworzyć możliwość rozwoju i wsparcia unijnego rynku zbóż. Komisja nie tak dawno przyjęła bardziej surowe kryteria związane ze skupem kukurydzy – dlatego być może powinniśmy zaczekać i zobaczyć, jakie będą skutki tych ograniczeń. Ponadto Komisja powinna wziąć pod uwagę obecne tendencje rynkowe. Mamy przecież państwo członkowskie Unii, które musi importować kukurydzę, aby sfinansować swoje zapotrzebowanie. Należy więc najpierw poprawić płynność i funkcjonowanie tego rynku w Unii.

Komisja Europejska powinna wypracować odpowiednie rozwiązania wymagające efektywnego usuwania nadwyżek zbóż z krajów o niekorzystnej lokalizacji, z których koszty transportu są znacznie wyższe. Należy więc np. wspierać eksport zbóż do krajów trzecich, w pierwszej kolejności z tych krajów, które znajdują się w trudnej lokalizacji. Jeżeli zostaną wprowadzone unijne limity na zakup kukurydzy, tak jak proponują to w swoich poprawkach niemieccy posłowie oraz Rada, wydaje się, że najlepszym rozwiązaniem byłoby dokonanie podziału limitu na nie pomiędzy kraje członkowskie.

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE). – Doresc să susţin poziţia raportorului, domnul Béla Glattfelder, şi să expun neajunsurile propunerii Comisiei din perspectiva unui nou stat membru, cum este România.

În primul rând, eliminarea stocului de intervenţie la porumb reprezintă o schimbare din mers a politicii agricole comune. După un efort susţinut de transpunere şi adaptare la legislaţia europeană în agricultură, şi ţin să vă amintesc că este vorba de un corp de legi care însumează în jur de 20 de mii de pagini, agricultorii români au devenit participanţi la o politică instabilă şi care le înşeală aşteptările. Indiferent de calităţile politicii de intervenţie, dacă aceasta este o măsură bună sau nu, aceasta nu trebuie schimbată înainte de a avea o discuţie generală între toate instituţiile Uniunii şi statele membre. Această discuţie este prevăzută să aibă loc în cadrul controlului sănătăţii finanţelor europene din 2008-2009. De asemenea, o reformă cuprinzătoare a politicii agricole comune nu trebuie şi nu poate fi pusă în practică înainte de 2013. Cert este faptul că măsura propusă de Comisie creează efecte retroactive. La fel ca şi în Ungaria şi alte state membre, agricultorii români au semănat deja cultura de porumb şi este nedrept faţă de ei ca în cazul unor surplusuri neabsorbite de piaţă să nu beneficieze de plasa de siguranţă ce o reprezintă stocul de intervenţie.

Doamnelor şi domnilor, România a devenit după aderare al doilea producător din Uniune, cu o cotă estimată de 17 procente. Comisia a argumentat că sistemul intervenţiei este abuzat de fermierii din Uniune pentru care stocul de intervenţie a devenit un debuşeu comercial important, dar acest argument nu este universal valabil, nu se poate în nici un fel spune că planificarea agricultorilor români ar fi depins de un calcul prealabil privind vânzarea către intervenţie. Dacă vor apărea stocuri în România, acest lucru va reprezenta pur şi simplu şi va rezulta din mecanismele pieţei. De asemenea, vreau să accentuez faptul că susţin raportul domnului Glattfelder aşa cum este el. Amendamentele depuse la propunerea de regulament nu corectează neajunsurile documentului legislativ, întrucât orice limitare impusă posterior campaniei de semănare, indiferent de amploarea ei, este incorectă faţă de agricultori. Nu trebuie să neglijăm nici aspectele de ordin instituţional: acordul la care s-a ajuns în Consiliu nu respectă procedura de consultare a Parlamentului care se aplică în privinţa politicii agricole comune.

  Benita Ferrero-Waldner, Member of the Commission. Madam President, I should like to thank Members very much for their contributions to this debate. I have listened very carefully to what they have said and should like to reply to some of the specific issues that were raised.

An important point concerns the question of whether legitimate expectations of growth were respected. The Commission is convinced that they were and that they are still. The maize-sowing season is in March and April. Farmers deciding to plant maize in the spring of 2007 are aware that there might not be any intervention for the 2007 harvest. In this regard, a communication to maize producers was published in the Official Journal in December 2006.

It was mentioned that we have not seen major offers of maize intervention in the current market year. This is true. However, the current high prices for cereals are not driven by the internal market but by the situation in the international market. The boom in the bioethanol industry, particularly in the USA, has also played a role in keeping cereal prices high. Situations change from one year to the next. It is possible that the 2007-2008 marketing year might be similar to the last two marketing years, with massive intervention offers.

Another issue that was raised is that this proposal moves the problem from maize to other cereals. As I have explained, this proposal is aimed at solving the current maize problem. It is true that the removal of maize intervention could lead to a relative loss of competitiveness for barley and possibly soft wheat, triggering the risk of increasing public stocks for cereals. A full examination of the cereal intervention system is certainly necessary. This will be done in the framework of the health check.

Although the discussion has clarified some points, it has also confirmed that the fundamentals of the Commission’s proposals are right. As I made clear in my opening statement, the maize sector needs this proposal. The Commission is prepared to be flexible in finding options to provide operators with a soft landing but it cannot simply agree to maintain the status quo. As already stated, the Commission is also ready to accept a phasing-out over two years, as many have requested. If the Glattfelder report is adopted in its present form as a rejection of the Commission proposal, Mrs Fischer Boel will certainly go back to the College, but her position on this issue remains quite clear.

  Presidente. La discussione è chiusa.

La votazione si svolgerà giovedì alle 12.00.

Dichiarazioni scritte (articolo 142)

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN), na piśmie. – Panie Przewodniczący! Komisja planuje zaprzestanie zakupów interwencyjnych kukurydzy i to już od roku gospodarczego 2007/2008. Ma to rzekomo zapobiec gromadzeniu nadmiernych zapasów. Niestety jest to działanie nieprzemyślane i nieuzasadnione. Zwłaszcza, że Komisja godzi się na import kukurydzy modyfikowanej genetycznie i to w dużych ilościach. Komisja widać nie liczy się z konsekwencjami tej decyzji zarówno na rynku zbóż, jak i trzody chlewnej.

W moim przekonaniu myślenie i działanie Komisji powinno pójść w innym kierunku, tj. utrzymać dopłaty do upraw ekologicznych, a znieść całkowicie do kukurydzy genetycznie modyfikowanej oraz zabezpieczyć nasz rynek przed jej dopływem z krajów trzecich.

Będzie wtedy zdrowiej i gospodarniej z zachowaniem środowiska przyrodniczego oraz szansy na wzrost popytu na nasze produkty rolne.

  Csaba Sándor Tabajdi (PSE), írásban. – A kukoricaintervenció Európai Bizottság által javasolt megszüntetése kapcsán súlyos kifogásaimnak kell hangot adnom. Az Európai Bizottság már sokadik alkalommal hagyja figyelmen kívül különösen az új tagállamok érdekeit. A lépés teljes mértékben jogszerűtlen, hiszen decemberre a gazdák már megvették a kukorica vetőmagot, megkötötték a szerződéseket, tehát már nem tudják átalakítani a termelési szerkezetet. A javaslat annál is furcsább, mert a javaslat előtt nem egész két hónappal a kukorica intervenciós felvásárlásának a szabályait változtatták meg, ami azt mutatja, hogy koncepció nélkül kapkod az Európai Bizottság. Az Európai Bíróság épp a napokban kezdi meg ez utóbbi ügynek a tárgyalását, a magyar kormány beadványa nyomán.

Az intervenciós rendszer megszűntetése megalapozatlan és az egész unió szempontjából hátrányos lépés, hiszen a prognózisok szerint néhány éven belül akár kukoricahiány is kialakulhat az Unión belül. A nemzetközi versenyképességi pozíciókat rontja az, ha most a kukoricaintervenció megszűntetésével lefelé mennek az árak.

Ez a lépés az uniós szolidaritást kérdőjelezheti meg a magyar és az európai gazdák szemében.