Volledig verslag van de vergaderingen

Donderdag 24 mei 2007 - Straatsburg

14.4. Zaak “Voorzitter van de Wereldbank”

  De Voorzitter. – Aan de orde is het debat over vier ontwerpresoluties over de situatie betreffende de voorzitter van de Wereldbank⁽¹⁾.

  Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Mijnheer de Voorzitter, ik voer het woord namens mijn fractie. Volgens het Reglement vinden op donderdagnamiddag in een uur tijd drie debatten plaats over mensenrechten, uitsluitend over gevallen van schendingen van de mensenrechten, de democratie en de rechtstaat. Dit is het vierde thema, en dat thema heeft niets met democratie en mensenrechten te maken.

Daarom zijn wij van mening dat dit een inbreuk op het Reglement is. Zelfs de Conferentie van voorzitters heeft niet het recht het Reglement zomaar naast zich neer te leggen.

Daarom vraagt mijn fractie formeel om de behandeling van dit punt nu stop te zetten.

  De Voorzitter. – (FR) Mijnheer Posselt, ik neem nota van uw opmerking. De Conferentie van voorzitters heeft met kennis van zaken beslist om vandaag vier punten te behandelen. Ik kan dus enkel nota nemen van uw opmerking en die doorgeven aan de Voorzitter, die er op de best mogelijke manier gevolg zal aan geven.

Na deze toelichting mag het duidelijk zijn dat we dit punt niet kunnen uitstellen. U kent de regels: de punten die vandaag niet worden behandeld in het kader van het spoeddebat vallen weg. Indien u er dus absoluut op staat om dit punt vandaag niet te behandelen, valt het weg en wordt het niet uitgesteld tot de miniplenaire.

  John Bowis (PPE-DE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik heb een punt van orde: u zei dat de Conferentie van voorzitters dit besloten had overeenkomstig het Reglement. Zou u mij kunnen zeggen welk artikel hun de mogelijkheid gaf dit onderwerp uit te breiden tot vier in plaats van drie debatten?

  Marios Matsakis (ALDE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, de Conferentie van voorzitters heeft het besluit genomen om deze procedure te volgen. Het debat over gevallen van schending van de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat is op de agenda geplaatst en ik denk dat we verder moeten gaan. Ik zie niet in wat ons belet om verder te gaan met onze werkzaamheden.

  Pervenche Berès (PSE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, misschien hebben we een verschillende opvatting van ons Reglement…, maar volgens artikel 115 mogen punten in spoedbehandeling op de agenda komen, en daar gaat het inderdaad om kwesties aangaande de rechtsstaat. Indien de Conferentie van voorzitters beslist heeft en van mening is dat deze resolutie in dat kader op de agenda kon komen, is dat net omdat de situatie die zich binnen de Wereldbank heeft voorgedaan, een kwestie aangaande de rechtsstaat en de werking van het recht binnen deze instelling is.

  Michael Gahler (PPE-DE). – (DE) Mijnheer de Voorzitter. Er is al gezegd dat in het huishoudelijk reglement sprake is van drie thema’s. Daar kan niemand iets aan veranderen. In feite – en mijn collega heeft dat net gezegd – is de zaak al door het annuleren opgelost. Er is geen reden om van deze zaak een thema te maken omdat de betrokken persoon op de juiste wijze heeft gereageerd. . In in het Reglement staat echter het getal drie en we hebben al drie thema’s behandeld. Dat kan ook de Conferentie van voorzitters niet naast zich neer leggen!

  De Voorzitter. – Dames en heren, de situatie ziet er als volgt uit. In ons Reglement staat inderdaad dat er drie punten op de agenda komen bij debatten over de schending van de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat. De Conferentie van voorzitters heeft er vier voorgesteld. De plenaire vergadering van ons Parlement heeft dat maandag zonder enig bezwaar goedgekeurd.

De mogelijkheid om bezwaar aan te tekenen bestaat op basis van artikel 167, met name de prealabele kwestie, maar dat moet 24 uur voor het debat gebeuren.

We stellen dus vast dat de Conferentie van voorzitters, die op de hoogte is van het Reglement, haar voorstel tijdens de plenaire heeft gedaan en dat de plenaire daartegen geen bezwaar heeft aangetekend. Daarom zie ik niet in hoe ik vandaag tegen de beslissing van de plenaire op maandag zou kunnen ingaan, vooral omdat u uw verzoek niet op tijd heeft ingediend.

  Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Mijnheer de Voorzitter, aan het begin van een debat kan toch gevraagd worden om een punt te annuleren. Dat heb ik net gedaan

  De Voorzitter. – Mijnheer Posselt, ik lees u het artikel voor: “Van het voornemen om een dergelijk voorstel te doen, wordt de Voorzitter ten minste vierentwintig uur van te voren in kennis gesteld, die het Parlement hiervan onmiddellijk mededeling doet.”

Het spijt me, maar ik ben verplicht dit artikel toe te passen.

U hebt uiteraard het recht om dit punt van de agenda te schrappen. U kon dat doen toen de agenda maandag werd aangenomen. Ik wijs u erop dat maandag niemand in dit Parlement zich heeft verzet tegen de agenda, zoals die werd voorgesteld door de Conferentie van voorzitters. De voorziene termijn om dit punt van de agenda te schrappen is jammer genoeg verstreken.

Het spijt me werkelijk, maar ik kan niet verkondigen dat de plenaire maandag ongelijk had. Ik stel voor om nu over te gaan tot het debat dat – ik verzeker het u – heel kort zal zijn, ik heb heel weinig sprekers op mijn lijst.

  Erik Meijer (GUE/NGL), auteur. – Voorzitter, de benoeming van de baas van de Wereldbank hoort niet het privilege te zijn van de leider van de staat met het grootste aandelenpakket. Dat is tot nu toe wel gebruikelijk geweest. De kandidaat namens de Verenigde Staten hoefde niet te worden vergeleken met andere kandidaten en er hoefde geen afweging tussen kandidaten plaats te vinden. En wie de kandidaat van de Verenigde Staten is, wordt uitgemaakt door één man.

Wolfowitz was niet de keuze van de meest betrokkenen bij de Wereldbank, maar alleen die van de Amerikaanse president Bush. Voor Bush was hij een trouwe bondgenoot, voor anderen een brokkenmaker die steeds tevergeefs probeert om een foute politiek door te zetten.

Bij zijn aantreden bij de Wereldbank was hij al uiterst omstreden en nu hij weggaat is hij dat in nog veel sterkere mate. De bevoordeling van zijn vriendin was geen toevallige fout, maar de aanleiding om een eind te maken aan zijn eigengereide en onaanvaardbare werkwijze. Bij de keuze van zijn opvolger mogen zulke fouten niet herhaald worden. Een transparante benoemingsprocedure met openbare hoorzittingen voor kandidaten is hard nodig.

  Pervenche Berès (PSE), auteur. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, zestig jaar na de inwerkingtreding van het systeem van Bretton Woods moet er duidelijk iets veranderen. Iedereen herinnert zich de omstandigheden van de benoeming van de heer Wolfowitz aan het hoofd van de Wereldbank – ze werden bovendien aangestipt door de vorige spreker – die ertoe hebben geleid dat de heer Wolfowitz zich hier moest verantwoorden voor de vertegenwoordigers van de Europese Unie binnen Ecofin. Twee jaar na de komst van de heer Wolfowitz, moeten we misschien vaststellen dat de Europeanen in de fout hebben gemaakt dat ze te vroeg gelijk kregen. Twee jaar later bevinden we ons in een situatie die niet alleen de Wereldbank heeft verzwakt, maar ook het volledige internationale regelmechanisme, op een moment waarop we er echt behoefte aan hebben dat dat systeem zijn taken kan vervullen.

De resolutie die we u voorleggen, heeft de volgende teneur. Ik stel voor dat de Europese Unie in de toekomst haar verantwoordelijkheid volledig op zich neemt en haar mogelijkheid benut om hervormingen van het systeem van Bretton Woods voor te stellen zodat er een evolutie kan plaatsvinden in het benoemingssysteem. Dat systeem biedt nu geen waarborg voor legitimiteit, noch voor transparantie, noch voor de geloofwaardigheid van de verantwoordelijke van een dermate belangrijke instelling als de Wereldbank. In die zin denk ik dat bijvoorbeeld het systeem bij het Internationaal Monetair Fonds aanvaardbaarder is. In dat systeem heerst namelijk een zekere concurrentie tussen de kandidaten en een bepaalde openbaarheid. Met het oog hierop moeten we met onze Amerikaanse partners harde discussies voeren, over alle aspecten.. We hebben daarop gewezen in de resolutie die we vorige maand hebben aangenomen en we vragen in dat opzicht zowel aan het Duitse voorzitterschap als aan het toekomstige Portugese voorzitterschap om na te denken over de voorstellen die de Europese Unie graag op tafel zou leggen. Wat de benoeming van de opvolger van de heer Wolfowitz betreft, hopen we dat de Europeanen de kans zullen krijgen om de gekozen kandidaat te horen voordat deze wordt benoemd. .

Ten slotte vinden we het jammer dat de heer Wolfowitz door de heer Barroso is ontvangen, terwijl zijn positie aan het hoofd van de Wereldbank twijfelachtig was.

  Marios Matsakis (ALDE), auteur. – Mijnheer de Voorzitter, de heer Wolfowitz behoort tot de machtige coterie rond president Bush die de aanzet heeft gegeven tot de oorlog in Irak. Het was dan ook geen verrassing dat Uncle Sam hem in juni 2005 het lucratieve baantje van voorzitter van de Wereldbank toeschoof.

Wel verrassend was de provocerende brutaliteit waarmee deze persoon een riante salarisverhoging voor zijn vriendin bedisselde, en nog verrassender was de schaamteloze wijze waarop hij zich, in weerwil van het wereldwijde protest aan zijn adres, ertegen verzette om op te stappen. Vanzelfsprekend bleef hij hierbij tot het einde toe de volledige steun genieten van president Bush, wie beschamend gedrag per slot van rekening niet vreemd is. De zaak-Wolfowitz mag nu dan voorbij zijn, de bedorven lucht rond de regering-Bush, die op corrupte en boosaardige wijze de wereld naar haar hand probeert te zetten, blijft nadrukkelijk in onze neus hangen.

Laten we hopen, voor het Amerikaanse volk en voor de rest van de wereld, dat de heer Bush en zijn oorlogszuchtige trawanten over niet al te lange tijd eveneens van het toneel zullen verdwijnen. Door deze ontwerpresolutie aan te nemen, feliciteren we de Wereldbank met het feit dat ze de heer Wolfowitz kwijt is, en hopen we dat er betere tijden aanbreken.

  Monica Frassoni (Verts/ALE), auteur. – (IT) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, toen de heer Wolfowitz werd benoemd tot president van de Wereldbank, heeft ons Parlement via de Commissie ontwikkelingssamenwerking, een open brief ingestuurd waarin we gedetailleerd alle problemen hebben aangekaart die mogelijkerwijs konden ontstaan door een benoeming die op deze manier tot stand is gekomen, zowel op bestuurlijk niveau – en daarmee op het niveau van de rechtsstaat – als op internationaal niveau.

Voorvallen hebben aangetoond dat dat initiatief terecht is. Helaas is het binnen de Europese Unie een op zichzelf staand geval gebleven, aangezien noch de Commissie noch de leden van de Raad ooit oprecht hebben gestreefd naar een Europese positie binnen de Bretton-Woodsinstellingen.

Ik denk dat de komende weken voor ons een uitdaging zullen zijn: hierin zullen we moeten aantonen en de lidstaten, maar ook de Commissie, ervan moeten overtuigen dat dit vraagstuk opgepakt moet worden, zonder nog langer te doen alsof deze zaak ons niet aangaat; zonder een Europese stem zal een dergelijke procedure ongewijzigd blijven.

  Karin Scheele, namens de PSE-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter. Paul Wolfowitz legt eind juni zijn functie neer als voorzitter van de Wereldbank. Zijn aftreden is vooral gevraagd door Canada en Europa, omdat men terecht vreest voor een verlies aan vertrouwen in de Wereldbank.

De basisbeginselen van democratie, transparantie en het verplicht afleggen van verantwoording van overheidsinstellingen, die de aftredende voorzitter van de Wereldbank altijd heeft benadrukt, moeten ook gelden voor de zaken en de besluitvormingsprocedures van de Wereldbank zelf. Net als vele collega’s ben ik zeer tevreden dat Paul Wolfowitz, een toonaangevend neoconservatief en belangrijk pleitbezorger van de oorlog in Irak, ontslag neemt. Net als anderen betreur ik het feit dat deze beslissing vrij laat is genomen.

Natuurlijk gaat het in deze discussie en deze resolutie niet enkel om de persoon van Paul Wolfowitz. Het is belangrijker deze fouten in de toekomst te vermijden en veel betere verkiezingsprocedures te zoeken. We proberen het Duitse en het Portugese voorzitterschap, namens de Unie, voorstellen te doen over de selectie van personen voor leidinggevende functies in de instellingen van Bretton Woods. We willen dat deze procedure in de toekomst democratischer, transparanter en met meer verantwoordelijkheidszin kan gebeuren.

  Gerard Batten, namens de IND/DEM-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, in de resolutie wordt over de zaak-Wolfowitz gezegd dat de procedures bij de Wereldbank “niet voldoen aan de algemeen geldende normen van transparantie en democratie”. Wat een klinkklare onzin! Als er al normen van transparantie en democratie gelden in de wereld, worden deze maar op zeer beperkte schaal toegepast, en de Europese Unie is niet bepaald een lichtend voorbeeld.

De heer Wolfowitz is van zijn post verdreven door degenen die zich verzetten tegen zijn anticorruptieplannen. Het slechtste dat de bewindvoerders van de Bank in zijn nadeel wisten te zeggen was dat “er een aantal vergissingen was begaan”. Als het schenken van een baantje aan zijn vriendin het ergste was dat de heer Wolfowitz misdaan had, dan zou dat amper een kleine beoordelingsfout zijn in vergelijking met de enorme schaal waarop de Europese Unie zich in de loop der jaren aan vriendjespolitiek en corruptie heeft schuldig gemaakt en de gebruikelijke mate van corruptie in en om de Wereldbank. De heer Wolfowitz wilde de bezem erdoor halen en dat zal hij nu niet kunnen doen, maar de Europese Unie kan dit niet in haar voordeel uitleggen.

Dit brengt mij op paragraaf 6 van de resolutie, waarin erop wordt aangedrongen dat de Commissie de status van waarnemer bij de Wereldbank krijgt, zodat zij aanwezig kan zijn bij bepaalde bijeenkomsten en daar het woord kan voeren. Waar het hier om gaat zijn de woorden “in afwachting van een rechtspersoonlijkheid voor de Unie”. Die rechtspersoonlijkheid is afhankelijk van de ratificatie van de Europese Grondwet, die de Europese Unie de volkeren van Europa willens nillens door de strot wil duwen.

President Bush moet een nieuwe baas voor de Wereldbank benoemen, van wie de vriendin of vriend al een baan heeft, en die de bezem door deze instelling kan halen of haar kan opheffen, en hij moet zorgen dat de Europese Unie zich er in de tussentijd niet mee kan bemoeien.

  Dalia Grybauskaitė, lid van de Commissie. (EN) Mijnheer de Voorzitter, de Commissie begrijpt de zorgen van het Europees Parlement omtrent de situatie bij de Wereldbank voordat de heer Wolfowitz aftrad. In tegenstelling tot de lidstaten is de Commissie evenwel geen aandeelhouder bij deze bank, noch is zij lid van de Raad van Bewindvoerders. Zij kan daarom enkel nota nemen van het besluit van de heer Wolfowitz om zijn functie neer te leggen.

De Commissie roept de Wereldbank en haar leden op de gesprekken over de benoeming van een opvolger aan te vatten, teneinde de continuïteit en de stabiliteit in het bestuur van de bank te waarborgen. De Wereldbank speelt een sleutelrol in de ontwikkelingssamenwerking. De Commissie hoopt dat de Wereldbank een sterke rol zal blijven spelen en dat er sprake zal blijven van een goede samenwerking met deze instelling met betrekking tot ontwikkelingsactiviteiten.

  De Voorzitter. – Alvorens het debat te sluiten, wil ik eerst de volgende verklaring afleggen.

Ik begrijp de verbazing en consternatie bij sommige leden van het Parlement toen ze merkten dat er naast de reglementaire drie debatten nog een vierde debat op de agenda voor vanmiddag was geplaatst. Wat er gebeurde, was zoiets als een botsing tussen bepalingen uit het Reglement en afspraken in de Conferentie van voorzitters van maandag, die overigens door de plenaire vergadering zijn goedgekeurd.

Ik roep de Voorzitter van het Parlement op ervoor te zorgen dat het Voorzitterschap nooit meer voor een dergelijk probleem wordt gesteld. Het Voorzitterschap moest een antwoord weten te vinden op de verbazing van het Parlement, die begrijpelijk is gegeven het conflict dat we vandaag hebben geconstateerd tussen twee bronnen van legitimiteit.

Denkt u alstublieft niet dat uw meningen worden genegeerd. Wij gaan ermee aan de slag en er zullen de nodige conclusies worden getrokken.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt na afloop van de debatten plaats, dat wil zeggen nu.

(1) Zie notulen.