Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 6 Ιουνίου 2007 - Βρυξέλλες

15. Διαχείριση των θαλασσίων συνόρων της Ευρώπης - Αλληλεγγύη στην Ευρώπη και προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση σχετικά με τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη διαχείριση των θαλασσίων συνόρων της Ευρώπης, την αλληλεγγύη στην Ευρώπη και την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών.

  Peter Altmaier, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να δηλώσω ξεκάθαρα εξ ονόματος της Προεδρίας ότι οι τελευταίες αναφορές για τους μετανάστες που έχασαν τη ζωή τους όταν τα σκάφη στα οποία επέβαιναν βυθίστηκαν στη Μεσόγειο και για τις τραγωδίες που συνέβησαν εκεί μας θυμίζουν την ευθύνη μας ως κρατών μελών στον τομέα αυτόν.

Ανεξάρτητα από τις αρχές της πολιτικής για τη μετανάστευση, όταν υπάρχει πραγματικός και άμεσος κίνδυνος για τη ζωή, η προστασία της ανθρώπινης ζωής ως ύψιστης αξίας πρέπει να έχει απόλυτη προτεραιότητα. Η αρχή αυτή δεν κατοχυρώνεται μόνο σε αρκετές διεθνείς συμβάσεις, αλλά αντιστοιχεί και στην κοινή μας κατανόηση των αξιών στις οποίες είναι θεμελιωμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ανεξάρτητα από το θέμα της νομικής δικαιοδοσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση φέρει αναμφισβήτητα πολιτική ευθύνη και θα πρέπει να επωμιστούμε μαζί την ευθύνη αυτή. Γι’ αυτό, η Προεδρία αποφάσισε, σε συμφωνία και με την Επιτροπή, ότι το Συμβούλιο των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων πρέπει να συζητήσει αυτό το θέμα στην επόμενη συνεδρίασή του στις 12 Ιουνίου.

Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι υπήρξαν στο παρελθόν προβλήματα ερμηνείας και εφαρμογής διεθνών συμβάσεων και ότι τα προβλήματα αυτά υπάρχουν και σήμερα. Εμείς ως κράτη μέλη πρέπει να αναγνωρίσουμε την ευθύνη μας για την πρόληψη τέτοιων ανθρωπίνων δραμάτων και πολύ σωστά υπογραμμίζεται στο πρόγραμμα της Χάγης η ανάγκη στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των κρατών και η ανάγκη για αλληλεγγύη και από κοινού ανάληψη των ευθυνών.

Πέρα από την ανάγκη σωτηρίας ανθρωπίνων ζωών, το καθοριστικό μήνυμα είναι ότι δεν πρέπει να αφήνουμε να φθάνουν τα πράγματα στο να θέτουν αδίστακτες εγκληματικές οργανώσεις σε κίνδυνο τη ζωή αυτών των ανθρώπων επιχειρώντας να τους μεταφέρουν παράνομα στην Ευρώπη. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να επιτύχουμε, στο πλαίσιο μίας γενικής στρατηγικής για την επίλυση του προβλήματος της μετανάστευσης, μια καλύτερη συνεργασία των χωρών προέλευσης και διέλευσης. Είναι σημαντικό να ενισχύσουμε αυτή τη συνεργασία στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου με τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών για θέματα μετανάστευσης, και ιδίως στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης και της διαδικασίας που θα ακολουθήσει μετά τις διασκέψεις ΕΕ-Αφρικής για τη μετανάστευση στο Ραμπάτ και στην Τρίπολη.

Πιστεύουμε ότι οι προσπάθειες που κατεβάλαμε τους τελευταίους μήνες και οι συζητήσεις σε όλες τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου κατά τη διάρκεια της φινλανδικής και της γερμανικής Προεδρίας ήταν ένα πρώτο βήμα για να εξασφαλίσουμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορεί μελλοντικά να αντιμετωπίζει αυτές τις τραγωδίες πιο αποτελεσματικά και πειστικά για το καλό των ανθρώπων αυτών.

  Franco Frattini, Μέλος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, πολλά ειπώθηκαν από πλευράς Προεδρίας του Συμβουλίου διά στόματος του κ. Altmeier, με την προσέγγιση του οποίου συμφωνώ, και θα ήθελα να δώσω έμφαση σε μια καθαρά πολιτική πτυχή: την απαίτηση να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της μετανάστευσης συνδυάζοντας την ανάγκη για καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και κάθε παράνομης δραστηριότητας με την απόλυτη ανάγκη για αλληλεγγύη, όπου αλληλεγγύη σημαίνει πάνω από όλα διάσωση των ανθρώπινων ζωών που κινδυνεύουν.

Όπως ορθώς αναφέρθηκε και όπως τονίζουμε στην κοινή μας δήλωση, μπροστά στον κίνδυνο απώλειας έστω και μίας μόνον ανθρώπινης ζωής, περνούν σε δεύτερη μοίρα τα καθαρά νομικά ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων για το δίκαιο της θάλασσας, η οποία θα πρέπει, ωστόσο, να είναι αυστηρή και σχολαστική. Πρώτα από όλα πρέπει να σώζεται κάθε ανθρώπινη ζωή σε κίνδυνο. Η αλληλεγγύη βεβαίως δεν είναι μόνον αυτό.

Η αλληλεγγύη αποτελεί τη βάση της γενικής προσέγγισης που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά την ομόφωνη υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους και σε στενή συνεργασία με τη γερμανική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτό το εξάμηνο. Καταρχάς, πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε κράτος μέλος της Ένωσης, έστω και εάν πιστεύει ότι το καθημερινό δράμα των μεταναστευτικών ρευμάτων το αφορά ελάχιστα, πρέπει να κατανοήσει ότι το πρόβλημα αυτό είναι και δικό του πρόβλημα και αφορά όλη την ΕΕ, μηδενός εξαιρουμένου. Κρίνεται, συνεπώς, προφανής η απόφαση για περιπολίες στον Ατλαντικό με σκοπό την υποστήριξη της Ισπανίας, η οποία σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν αναγκασμένη να αντιμετωπίσει μόνη της το τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα προς τις Κανάριες Νήσους, ή για περιπολίες στη Μεσόγειο, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις ανάγκες χωρών όπως η Μάλτα και η Κύπρος, των μικρότερων δηλαδή μεσογειακών χωρών της ΕΕ, χωρίς βεβαίως να ξεχνάμε τις πιο μεγάλες.

Όσον αφορά τις περιπολίες, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και την προσεχή εβδομάδα θα επισημάνω πολύ φιλικά σε όλους τους συναδέλφους υπουργούς ότι δεν έχουμε προχωρήσει αρκετά μετά τη δέσμευση για τη διάθεση εξοπλισμού. Αυτή είναι η πρώτη πτυχή της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών.

Υπάρχει, ωστόσο, και μια οικονομική πτυχή που αφορά την αλληλεγγύη: πρέπει να κατανεμηθεί το αναγκαίο κόστος για την καθιέρωση των περιπολιών και για την παροχή προστασίας και αξιοπρεπούς υποδοχής στους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Για τον σκοπό αυτόν, κυρίες και κύριοι, είμαι αναγκασμένος να απευθύνω με τη συνήθη ειλικρίνεια μια έκκληση προς το Σώμα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξακολουθεί να κρατά δεσμευμένα στο αποθεματικό 12,7 εκατομμύρια ευρώ που είναι απαραίτητα τώρα, και όχι σε μία εβδομάδα, για να συνεχιστούν οι αποστολές Frontex. Σέβομαι τις αποφάσεις αυτού του Κοινοβουλίου, αλλά πρέπει να σας πω με απόλυτη ειλικρίνεια ότι εάν το αποθεματικό, το οποίο πρόκειται να εξετασθεί στις 24-25 Ιουνίου, αποδεσμευτεί στα τέλη αυτού του μήνα, υπάρχει κίνδυνος αναστολής των αποστολών Frontex στην κεντρική Μεσόγειο και στις Κανάριες Νήσους λόγω έλλειψη πόρων. Είναι αναγκαία μια άμεση παρέμβαση για την αποδέσμευση των πόρων, που είναι διαθέσιμοι αλλά κρατούνται στο αποθεματικό.

Υπάρχει ένα ακόμη ζήτημα σχετικά με την αλληλεγγύη και αφορά τη δέσμευσή μας προς τις άλλες εμπλεκόμενες χώρες. Εμείς υποσχεθήκαμε να συνεργαστούμε στενότερα με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης. Δηλώσαμε με απόλυτη σαφήνεια ότι επιθυμούμε την αποτελεσματική συμβολή τους και ότι είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε τις χώρες προέλευσης μέσω ενός συστήματος νόμιμης και ελεγχόμενης μετανάστευσης. Πριν από δεκαπέντε ημέρες παρουσιάσαμε μια σαφή πρόταση για το θέμα αυτό.

Παράλληλα ζητάμε την υποστήριξη των χωρών προέλευσης και διέλευσης για την πρόληψη της εμπορίας ανθρώπων και για να εξηγήσουμε με μεγάλη σαφήνεια σε όσους επιθυμούν να διασχίσουν τον Ατλαντικό ή τη Μεσόγειο ότι αυτό δεν θα είναι ένα ταξίδι για να συναντήσουν την τύχη τους, αλλά πολύ σοβαρούς κινδύνους. Συνεπώς, αυτό που χρειάζεται πριν από οτιδήποτε άλλο είναι η πολιτική και όχι η αστυνομική συνεργασία, προκειμένου να δημιουργηθούν στις χώρες προέλευσης οι συνθήκες για ακόμη πιο σαφή ενημέρωση επί του θέματος αυτού, ενημέρωση η οποία επί του παρόντος απουσιάζει στο ζήτημα αυτό. Αντιθέτως, η Ευρώπη είναι πρόθυμη να δεχθεί όλους όσοι είναι έτοιμοι να εργασθούν τίμια σεβόμενοι τον νόμο και οι οποίοι, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι απαραίτητοι σε πολλά κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν έλλειψη εργατικού δυναμικού. Αυτή είναι μια ακόμη πτυχή της αλληλεγγύης.

Μια άλλη σημαντική μορφή αλληλεγγύης είναι η υποδοχή των μεταναστών, έστω και των παρανόμων. Είμαι πεπεισμένος ότι κάθε κράτος μέλος οφείλει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διάσωση των ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα, αλλά είναι εξίσου αναγκαίο να κατανοήσουν και τα άλλα κράτη μέλη ότι δεν μπορούμε να αφήνουμε μόνο στη Μάλτα, για παράδειγμα, όλο το βάρος της υποδοχής όλων των μεταναστών που διασώζονται από μαλτέζικα πλοία στα νερά της Μεσογείου. Είναι απαραίτητη η αλληλεγγύη καθώς και μια συμφωνία πλαίσιο πολιτικής βάσης για να αποφασίσουμε πού μπορούμε να υποδεχόμαστε τους μετανάστες που καταφθάνουν στις περισσότερο εκτεθειμένες χώρες. Πρόκειται για ακόμη μία έκφραση της αλληλεγγύης: παροχή υποδοχής των μεταναστών σε περισσότερα κράτη μέλη και όχι μόνο στις χώρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Αυτό είναι ένα ακόμη στοιχείο για το οποίο πρέπει να βρεθεί μια συμφωνία επί της αρχής, η οποία δυστυχώς απουσιάζει αυτή τη στιγμή.

Πιστεύω ότι στο Συμβούλιο των Υπουργών της προσεχούς εβδομάδας θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ένα ακόμη ζήτημα: ποιος έχει την ευθύνη των περιπολιών στις περιοχές έρευνας και διάσωσης στην ανοικτή θάλασσα, οι οποίες αποτελούν ευθύνη τρίτων χωρών; Αναφέρθηκε η περίπτωση της Λιβύης. Σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για την έρευνα και τη διάσωση σε μια περιοχή ανοικτής θαλάσσης. Τι θα συμβεί εάν μια μη ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Λιβύη, δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της για έρευνα και διάσωση στη θάλασσα; Πώς θα μπορέσουμε εμείς οι Ευρωπαίοι να επέμβουμε σε αυτήν την περιοχή; Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη; Πρόκειται για κανόνες που απουσιάζουν και πρέπει να θεσπιστούν, καθώς το πρόβλημα αφορά την εφαρμογή διεθνών συμβάσεων και όχι της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ήλθε όμως η στιγμή να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πιστεύω πως θα ήταν σκόπιμο η συζήτηση να ξεκινήσει στο Συμβούλιο των Υπουργών της προσεχούς εβδομάδας.

Τέλος, ποιος έχει την ευθύνη και τι είδους αλληλεγγύη απαιτείται για την αρχική υποδοχή των μεταναστών που καταφθάνουν και πρέπει να φιλοξενηθούν σε συνθήκες ανθρώπινης αξιοπρέπειας, οι οποίες θεωρούνται απαράβατες και μη διαπραγματεύσιμες; Ποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη και πώς πρέπει να κατανείμουμε τα καθήκοντα μεταξύ των κρατών μελών; Μπορούμε να πιστεύουμε πως μια μικρή χώρα στο κέντρο της Μεσογείου είναι ικανή να αναλάβει τα πάντα; Αυτό δεν θα ήταν δείγμα αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών και το ζήτημα αυτό πρέπει να μας απασχολήσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να κάνει πολλά για το ζήτημα αυτό: μπορεί να συμβάλει στη χρηματοδότηση και στην οργάνωση επιχειρήσεων επαναπατρισμού στις χώρες προέλευσης που σέβονται τους κανόνες αξιοπρέπειας κάθε επαναπατριζόμενου ανθρώπου. Ασφαλώς, κάθε μετανάστης, έστω και παράνομος, έχει απόλυτο δικαίωμα για σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς του, αλλά δεν μπορούμε να επιβάλουμε τις απόψεις μας εάν υπάρχουν κράτη μέλη που αρνούνται τις ευθύνες τους.

Αυτή είναι η αλληλεγγύη που προτείνω και αυτές είναι οι κατευθυντήριες αρχές για να μην επαναληφθεί ποτέ πια η τραγωδία που συνέβη πριν από λίγες ημέρες, για την οποία δεν πιστεύω πως θα ήταν σκόπιμο να απευθύνουμε κατηγορίες ή μομφές, αρκεί να χρησιμεύσει ως τραγικό μάθημα.

  Simon Busuttil, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (MT) Κύριε Πρόεδρε, το χειρότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να αρχίσουμε να κατηγορούμε ο ένας τον άλλο αντί να εργαστούμε μαζί για να βρούμε μια λύση σε αυτό το σοβαρό πρόβλημα, ένα πρόβλημα που, όπως ειπώθηκε, δεν αφορά μία συγκεκριμένη χώρα, αλλά όλες τις χώρες. Το να κατηγορηθεί η Μάλτα σε σχέση με τα γεγονότα που συνέβησαν στα ύδατα της Λιβύης και, ως εκ τούτου, όχι υπό την ευθύνη της Μάλτας είναι λανθασμένο και άδικο. Η Μάλτα γνωρίζει καλά τις υποχρεώσεις της και τις εκπληρώνει, διατηρώντας παράλληλα απόλυτο σεβασμό για την ανθρώπινη ζωή. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που η πλειονότητα των μεταναστών, οι οποίοι φθάνουν στη Μάλτα κάθε χρόνο και περισυλλέγονται από τη θάλασσα, σώζονται από του χάρου τα δόντια. Ωστόσο, το βάρος που πρέπει να υποστεί η Μάλτα είναι ήδη δυσανάλογο. Για να αναφέρω ένα παράδειγμα, κύριε Altmaier: ο θαλάσσιος χώρος για την παρακολούθηση του οποίου είναι υπεύθυνη η Μάλτα είναι περίπου τα δύο τρίτα του μεγέθους της Γερμανίας ή σχεδόν τα τρία τέταρτα του μεγέθους της Ιταλίας. Είμαστε υπεύθυνοι για το σύνολο αυτής της περιοχής. Μέχρι τώρα η Μάλτα εκτελούσε περιπολίες αβοήθητη, γιατί ο Frontex δεν έχει καν ξεκινήσει ακόμη τις δικές του περιπολίες. Κύριε Επίτροπε, αυτό το Κοινοβούλιο αναμένει με τόση ανυπομονησία να ξεκινήσει η λειτουργία του Frontex που διπλασίασε τον προϋπολογισμό του. Ωστόσο, μέχρι στιγμής ο Frontex έχει αποδειχθεί απολύτως αναποτελεσματικός στη Μεσόγειο. Ως εκ τούτου, το γεγονός ότι η Μάλτα πρέπει να επωμιστεί την ευθύνη για γεγονότα που συμβαίνουν στα ύδατα της Λιβύης είναι άδικο και αθέμιτο. Αντί να ανταλλάσσουμε κατηγορίες, πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί για να βρούμε μια λύση. Πράγματι, η λύση, αν την επιθυμούμε, είναι ξεκάθαρη. Δεδομένου ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα μίας και μόνο χώρας, το βάρος που συνεπάγονται οι μετανάστες οι οποίοι διασώζονται από τα ύδατα της Μάλτας πρέπει να διανέμεται μεταξύ όλων: – ναι, μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι απολύτως σαφές. Αυτό που δεν είναι σαφές, κύριε Πρόεδρε, είναι το αν οι εθνικές κυβερνήσεις επιθυμούν να επωμιστούν αυτή την ευθύνη και να αναλάβουν ένα μέρος του βάρους. Σας ευχαριστώ.

  Martine Roure, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, είναι απολύτως απαράδεκτο το γεγονός ότι κάθε καλοκαίρι γινόμαστε μάρτυρες ανθρώπινων τραγωδιών στα σύνορα της Ευρώπης. Παρά την αγανάκτησή μας, κάθε χρόνο αυτές οι τραγωδίες επαναλαμβάνονται.

Πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να αφήνει αυτούς τους ανθρώπους μόνους, αντιμέτωπους με την απελπισία τους στις πύλες της Ευρώπης; Η Επιτροπή πρέπει να ζητήσει δεσμεύσεις από τα κράτη μέλη στο επόμενο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΔΕΥ): πρέπει να διασφαλίσουμε ότι συμβάντα τέτοιου είδους δεν θα ξανασυμβούν. Είναι απαράδεκτο να συζητούμε για τις ευθύνες μεμονωμένων ατόμων ενώ υπήρχαν άνθρωποι που κινδύνευαν στη θάλασσα και δεν διασώθηκαν.

Η Μάλτα φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης, αυτό είναι βέβαιο. Η παροχή συνδρομής σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο είναι καθήκον και όχι επιλογή, αλλά αυτοί αφέθηκαν να πεθάνουν. Πιστεύω, ωστόσο, ότι είμαστε όλοι υπεύθυνοι γι’ αυτή την τραγωδία. Έλαβα μηνύματα από πολλούς Μαλτέζους που είναι άτομα που νοιάζονται και τα οποία θλίβονται που βλέπουν τους μετανάστες να υφίστανται τέτοια μεταχείριση και τη χώρα τους να βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Ταυτόχρονα, ωστόσο, αντιλαμβάνονται ότι η μικρή χώρα τους έχει εγκαταλειφθεί μόνη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Θα ήθελα λοιπόν εδώ να πω ότι αυτά τα συμβάντα καταδεικνύουν την έλλειψη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης σε σχέση με τη διαχείριση των συνόρων και την υποδοχή των μεταναστών. Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι το βάρος πέφτει ουσιαστικά στις χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης. Η Ευρώπη πρέπει να δείξει την αλληλεγγύη της και να αναλάβει δράση έτσι ώστε το κόστος και οι ευθύνες να κατανέμονται σε όλα τα κράτη μέλη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ζητώ από τα κράτη μέλη να διαθέσουν περισσότερους πόρους στον Frontex έτσι ώστε οι θαλάσσιες αποστολές να μπορούν να αρχίζουν πριν από τα τέλη Ιουνίου και να αναπτύσσονται ευρέως, ιδιαίτερα δε στη Μεσόγειο.

Με ικανοποίηση έμαθα ότι η αξιολόγηση του κανονισμού Δουβλίνο II πρόκειται να μας παρουσιαστεί τις προσεχείς ημέρες. Αυτό μας είπαν πρόσφατα. Την ζητούσαμε επί αρκετούς μήνες, αν και σήμερα αυτό που χρειάζεται δεν είναι πλέον μια αξιολόγηση αλλά μια γρήγορη αναθεώρησή του. Ο κανονισμός Δουβλίνο II δεν είναι προφανώς κατάλληλος, ειδικά για μια μικρή χώρα όπως η Μάλτα.

Τέλος, ρωτούμε την Επιτροπή να μας πει σε ποιο σημείο βρίσκονται οι συζητήσεις με τη Λιβύη σχετικά με τη μετανάστευση. Πρόσφατα συμβάντα έχουν καταδείξει την αδυναμία της Λιβύης να παράσχει συνδρομή σε μετανάστες και σε άτομα που κινδυνεύουν. Έχουμε ήδη πει και το επαναλαμβάνουμε: η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να αποποιηθεί τις ευθύνες της και να τις μεταθέτει σε άλλη χώρα που δεν εφαρμόζει τα ίδια κατάλληλα πρότυπα σε σχέση με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

  Jeanine Hennis-Plasschaert, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η παράνομη μετανάστευση είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως, διότι είναι ένα θέμα έκτακτης ανάγκης εδώ και λίγο καιρό. Τα πρώτα διστακτικά βήματα έχουν ήδη γίνει. Αυτό δεν αλλάζει το γεγονός, ωστόσο, ότι το 2007 εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη πολλές παρεμβολές όσον αφορά το ζήτημα του ποιος είναι υπεύθυνος να σώσει ανθρώπους που πνίγονται, είτε αυτοί είναι νόμιμοι είτε παράνομοι. Αυτό που προκαλεί κατάπληξη είναι ότι δεν θεωρούν όλοι το ηθικό και το νόμιμο καθήκον εξίσου σοβαρά. Φυσικά, όπως επεσήμανε η κ. Roure πριν από ένα λεπτό, η Μάλτα έχει το δύσκολο έργο όσον αφορά τη μεγάλη εισροή λαθρομεταναστών. Αυτό δεν χωρά αμφισβήτηση. Θα πρέπει, ως εκ τούτου, να ενεργοποιήσουμε αυτή την πολυπόθητη και πολυσυζητημένη αλληλεγγύη το συντομότερο δυνατό. Μου κάνει επίσης εντύπωση ότι ζητείται η ταχεία εισαγωγή ενός μηχανισμού επιμερισμού των βαρών.

Η πραγματικότητα αυτή, ωστόσο, δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τον τρόπο με τον οποίο η Μάλτα σκέφτεται ότι θα πρέπει να χειριστεί το ηθικό και το νόμιμο καθήκον της. Σε τελική ανάλυση, μιλάμε για ένα κράτος μέλος της ΕΕ, που σημαίνει ότι εμείς, ως Ένωση, είμαστε υπεύθυνοι. Ενόσω η Μάλτα και η Λιβύη δεν μπορούν να συμφωνήσουν για την ακριβή τοποθεσία των 27 ανθρώπων που πνίγονται, εκείνοι κρατιούνται γραπωμένοι σε δίχτυα επί τρεις ημέρες. Αυτό δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο, δυστυχώς. Παραλογισμός. Γνωρίζουμε όλοι ότι η Λιβύη δεν είναι ακριβώς ξακουστή ως ο παράδεισος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή των ανθρωπιστικών ιδεωδών, κάθε άλλο. Το γεγονός ότι η Ένωση κινδυνεύει να υιοθετήσει την ίδια στάση απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους που πνίγονται είναι καθαρό σκάνδαλο.

Χθες, στον φάκελο της συζήτησής μου για την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού, βρήκα μια μελέτη για τους λαθρομετανάστες στη θάλασσα, τις δράσεις που προτείνονται, οι οποίες θα πρέπει να εφαρμοστούν κατά προτεραιότητα. Ο Επίτροπος Frattini θα πρέπει να συνεργαστεί με τον Επίτροπο Barrot επ’ αυτού. Τα χρήματα δεν αρκούν από μόνα τους. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι το Συμβούλιο είναι αυτό ακριβώς που κρατά το κλειδί όσον αφορά την επιστροφή των λαθρομεταναστών. Την ίδια στιγμή, και πρωτίστως, ας ξεκαθαρίσουμε ότι κανείς, ναι, κανείς, δεν πρέπει να κρύβεται πίσω από τα λεγόμενα νομικά κενά στο διεθνές ναυτικό δίκαιο, για παράδειγμα. Όπου υπάρχει η πολιτική βούληση, πάντα βρίσκεται ένας τρόπος.

Θέλω να τελειώσω με ένα σχόλιο προς το Συμβούλιο. Πρόεδροι του Συμβουλίου, μπορείτε να συνεχίστε για πάντα να εκδίδετε δηλώσεις του Βερολίνου, στις οποίες οι ευρωπαϊκές αξίες είναι κεντρικές. Αν δεν γίνει τίποτα απολύτως στην πράξη, ωστόσο, τότε η πραγματικότητα μας δίνει μια τελείως διαφορετική εικόνα και εσείς, ως Πρόεδρος του Συμβουλίου, βάζετε στην αξιοπιστία της ΕΕ στη ζυγαριά. Μεταφράστε τα ωραία λόγια που τόσο πολύ σας αρέσει να διακηρύσσετε, πράγμα που κάνατε πριν από ένα λεπτό, σε πράξεις. Σας καλώ να εκπληρώσετε τις φιλοδοξίες που διατυπώσατε στα προγράμματα του Τάμπερε και της Χάγης, μεταξύ άλλων. Υλοποιήστε τις υποσχέσεις σας. Με όλο τον δέοντα σεβασμό, η πραγματοποίηση μιας συζήτησης την άλλη εβδομάδα είναι φανταστική, αλλά δεν είναι αρκετά καλή. Τα ζητήματα δεν είναι καινούρια. Η δράση είναι αυτό που απαιτείται τώρα.

  Jean Lambert, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, νομίζω ότι πολλά από τα πρόσφατα περιστατικά και οι σοκαριστικές εικόνες που είδαμε ενός μικρού σκάφους που τραβούσε ανθρώπους με τα δίχτυα του, είναι αποτέλεσμα –όπως ακούμε– μιας σειράς παραλείψεων, πολλές εκ των οποίων θα μπορούσαν σίγουρα να είχαν αποφευχθεί με λίγο σχεδιασμό εκ των προτέρων. Υποθέτουμε ότι στο προσεχές Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων θα γίνει αυτό. Θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν τα κράτη μέλη είχαν εκπληρώσει τις δεσμεύσεις τους σχετικά με την υλικοτεχνική και άλλης μορφής υποστήριξη για τον Frontex και για άλλα μέτρα που υποσχέθηκαν να εφαρμόσουν μετά την εμπειρία στα Κανάρια, στη Λαμπεντούσα, στη Μάλτα, στην Κύπρο, κλπ. Θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, όπως είπε ο Επίτροπος Frattini, αν τα κράτη μέλη είχαν προετοιμάσει ένα σχέδιο Β σε περίπτωση που η Λιβύη δεν καταφέρει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Πράγματι, φαίνεται ότι η Λιβύη δεν καθόρισε με σαφήνεια τη δική της θαλάσσια περιοχή διάσωσης, γιατί λοιπόν διαπραγματευόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ενώ γνωρίζουμε ότι υπάρχει ήδη διαφωνία και θα μπορούσαμε να έχουμε ήδη σχεδιάσει μια αντίδραση;

Συμφωνώ με την κ. Roure: πρέπει να προσέχουμε τις συμφωνίες που διαπραγματευόμαστε με μια χώρα που έχει κακό ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό καλύπτει και πολλές από τις χώρες διέλευσης και καταγωγής. Αυτές οι συμφωνίες πρέπει να γίνονται δημόσια, είτε είναι πολυμερείς είτε διμερείς, και το Κοινοβούλιο δεν έχει λάβει ακόμα τα έγγραφα που υποσχέθηκαν ότι θα παράσχουν οι ιταλικές αρχές μετά την επίσκεψή μας στη Λαμπεντούσα.

Η Ομάδα μου πιστεύει ότι χρειαζόμαστε μια υπηρεσία ασύλου για να οργανώσει ομάδες εμπειρογνωμόνων οι οποίες θα βοηθήσουν τις χώρες που υφίστανται πίεση να αξιολογήσουν τις αιτήσεις. Αναφορικά με τον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ, γνωρίζουμε επίσης ότι ο φόβος των συνεπειών κάνει ορισμένα κράτη απρόθυμα να δράσουν και να αναλάβουν ευθύνη διότι αισθάνονται ότι είναι μόνα τους. Αλλά υπάρχει και το θέμα των οδηγιών για την υποδοχή και τις διαδικασίες, καθώς και της ποιότητας εφαρμογής τους. Η ΕΕ πρέπει να παράσχει ξανά υποστήριξη για να διασφαλίσει μια ποιοτική διαδικασία: άλλο ένα έργο για την υπηρεσία ασύλου.

Αλλά πρέπει επίσης να παράσχουμε στήριξη σε άλλες χώρες για να αντιμετωπίσουν την επεξεργασία των αφίξεων. Πρέπει επίσης να καταστήσουμε σαφές ότι δεν τιμωρούμε εκείνους που κάνουν διασώσεις, συνεπώς δεν έχουμε άλλες διώξεις τύπου Cap Anamur. Μας λένε ότι το δίκαιο της θάλασσας είναι σαφές: οι άνθρωποι που διατρέχουν κίνδυνο πρέπει να διασώζονται ανεξαρτήτως του καθεστώτος τους. Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι, αν αυτοί οι άνθρωποι που παρουσιάζονται στα μέσα ενημέρωσής μας ήταν επιβάτες κρουαζιερόπλοιου, θα είχαν διασωθεί πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι έγινε.

  Giusto Catania, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ορθώς έπραξε ο κ. Frattini να μιλήσει για αλληλεγγύη, αλλά εμείς θεωρούμε ως πρωταρχικό μας καθήκον να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας στις οικογένειες των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο. Αλληλεγγύη για να εξηγήσουμε και σε εμάς τους ίδιους ότι πρέπει να πάψουμε να τους αποκαλούμε λαθρομετανάστες και ότι ίσως θα πρέπει να αρχίσουμε να τους αποκαλούμε ναυαγούς, καθώς αυτό είναι στην πραγματικότητα: άνθρωποι –άνδρες και γυναίκες– που πνίγηκαν στη θάλασσα της Μεσογείου ενώ επιχειρούσαν να φτάσουν στην Ευρώπη, στους οποίους δεν παρασχέθηκε καμία ευκαιρία να περισυλλεχθούν και να σωθούν, αλλά αφέθηκαν επί τρεις ημέρες γραπωμένοι σε ένα δίχτυ για τόνους. Πρέπει να το πούμε χωρίς περιστροφές: οι ευθύνες είναι σοβαρές!

Ο κ. Frattini το είπε σαφώς στη συνέντευξή του προς μια ιταλική εφημερίδα όταν αναφέρθηκε σε σοβαρότατες ευθύνες της κυβέρνησης της Μάλτας. Θα πρέπει να το επαναλάβουμε σε αυτήν την Αίθουσα και να πούμε επίσης ότι δεν επιδείχθηκε ούτε η στοιχειώδης ανθρωπιά για να επιτραπεί η ταφή αυτών των ανθρώπων· απορρίφθηκε ακόμη και η ιδέα να γίνουν δεκτοί μετά θάνατον.

Θα πρέπει, συνεπώς, να αποφασίσουμε επιτέλους ότι, μολονότι ο Frontex μπορεί να έχει συγκεκριμένη αποστολή, βασική του προτεραιότητα πρέπει να είναι η διάσωση των ανθρώπων στη θάλασσα. Το είχαμε πει και την προηγούμενη φορά, όταν συζητήσαμε για τις ομάδες ταχείας επέμβασης στα σύνορα. Δυστυχώς, αυτή είναι η πολλοστή τραγωδία, καθώς τα τελευταία δέκα χρόνια πάνω από 9 000 άνθρωποι πνίγηκαν προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη. Αυτή όμως ήταν η μεγαλύτερη τραγωδία των τελευταίων δέκα ετών.

Θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε σοβαρά μήπως είναι ανάγκη να διευρυνθούν οι νόμιμες οδοί εισόδου των μεταναστών, καθώς και τη δυνατότητα αναθεώρησης του κανονισμού Δουβλίνο II, προκειμένου να αποφευχθούν όσα συνέβησαν και εξακολουθούν να συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες.

Προσέξτε γιατί, κατά την άποψή μου, συμβαίνει κάτι πολύ σοβαρό: χάνουμε τις κατευθυντήριες αρχές του δυτικού μας πολιτισμού, ο οποίος βασίζεται στη φιλοξενία και στο δικαίωμα της ταφής. Όπως μας δίδαξαν οι αρχαίοι έλληνες τραγικοί, αυτή πρέπει να είναι η αφετηρία μας για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε μια νέα ιδέα της υποδοχής και της φιλοξενίας στην Ευρώπη.

  Manfred Weber (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Gloser, κύριε Επίτροπε, είναι σημαντικό να θυμηθούμε σήμερα τις εικόνες που όλοι είδαμε στις εφημερίδες και στην τηλεόραση. Ένα πλοίο εθεάθη από αέρος και την ώρα που άρχισε η τοπική επιχείρηση διάσωσης, το πλοίο δεν υπήρχε πια και 53-57 άτομα είχαν πνιγεί. Σήμερα μιλάμε και για άλλες περιπτώσεις όπου σχεδόν όλοι οι επιβάτες των σκαφών ήταν νεκροί. Μιλάμε για παιδιά, για μωρά, για πολλούς αγνώστους ανθρώπους – με δυο λόγια, για μια φρικτή τραγωδία που ασφαλώς πρέπει να μας συγκλονίσει. Επιτρέψτε μου λοιπόν να πω πρώτα απ’ όλα, εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, ότι το θέμα αυτό αφορά άμεσα την Ευρώπη. Αφορά θεμελιώδη δικαιώματα, αφορά τον ακρογωνιαίο λίθο των αξιών μας, δηλαδή το δικαίωμα στη ζωή. Η σημερινή συζήτηση δεν αφορά τη διαφωνία για τη μετανάστευση και το ποιον αφήνουμε να μπει στην Ευρώπη και ποιον όχι, αλλά αφορά καθαρά ανθρωπιστικά ζητήματα. Γι’ αυτό θα ήθελα να υπογραμμίσω πως οι αξίες δεν σταματούν σε σύνορα. Εμείς οι Ευρωπαίοι πιστεύουμε πως οι αξίες είναι αμέριστες και πρέπει να τις εφαρμόζουμε.

Δεύτερον, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι –όπως είπαν ήδη πολλοί συνάδελφοι– η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι τώρα απολύτως απαραίτητη. Το να αφήνουμε αβοήθητη μια μικρή χώρα σαν τη Μάλτα και άλλες χώρες στα νότια σύνορά μας και μετά να τις κατηγορούμε δεν είναι σωστό. Όχι, αυτό είναι ευρωπαϊκό ζήτημα. Θεωρώ πολύ λυπηρό ότι αυτή η τραγωδία δεν παρουσιάστηκε σχεδόν καθόλου στα μέσα ενημέρωσης της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και ότι οι άνθρωποι στα μέρη αυτά δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το ζήτημα αυτό.

Τώρα απαιτείται δράση. Για τον λόγο αυτό, κύριε Επίτροπε, ευχαρίστως ασπάζομαι, εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, την ιδέα ότι πρέπει να συζητήσουμε για πάγωμα δαπανών εάν χρειάζονται πόροι για τον σκοπό αυτόν. Ζητώ από το Συμβούλιο –απευθυνόμενος σε σένα, Peter– όχι μόνο να υιοθετήσει αποφάσεις, αλλά και να αναλάβει τώρα επιτέλους δράση. Οι άνθρωποι αυτοί δεν θα σωθούν με αποφάσεις – μόνο πρακτικά μέτρα μπορούν να τους σώσουν τη ζωή. Γι’ αυτό ζητώ εντελώς συγκεκριμένα να είναι αυτή η ανθρωπιστική καταστροφή ένα από τα κύρια θέματα της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης του Συμβουλίου που θα γίνει την επόμενη εβδομάδα.

  Javier Moreno Sánchez (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, για άλλη μια φορά έφτασαν στα σπίτια μας εικόνες απελπιστικών καταστάσεων και θανάτων μεταναστών. Αυτές οι εικόνες μας δείχνουν για άλλη μια φορά το πιο δραματικό και ορατό πρόσωπο της λαθρομετανάστευσης. Αντικατοπτρίζουν για άλλη μια φορά μια επαναλαμβανόμενη ανθρωπιστική έκτακτη ανάγκη που απαιτεί άμεση και δραστήρια απάντηση.

Αυτή η κατάσταση δεν θα σταματήσει από μόνη της. Περισσότεροι από 9 000 άνθρωποι έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο και, με την άφιξη της καλοκαιρίας, αυτός ο αριθμός θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Την προηγούμενη εβδομάδα, οι αρχές ενός κράτους μέλους απέτυχαν να συμμορφωθούν με τις βασικές διεθνείς δεσμεύσεις τους αναφορικά με τη διάσωση και υποδοχή των ναυαγών. Λοιπόν, δεν αρκεί να καταδικάζουμε αυτό το κράτος για την απαράδεκτη στάση του και να ζητάμε να αναλάβει τις ευθύνες του προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτή η κατάσταση δεν θα επαναληφθεί ξανά. Ούτε μπορούμε να αναθέσουμε την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης στους κυβερνήτες των αλιευτικών. Δεν μιλάμε για ένα πρόβλημα της Μάλτας. Είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί μια γενικευμένη απάντηση βασισμένη στην αλληλεγγύη όλων μας. Επιμένω: όλα τα κράτη μέλη, κοινή ευθύνη, διαφάνεια και αμοιβαία εμπιστοσύνη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, θέλω να απευθύνω έκκληση στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και σ’ αυτό το Κοινοβούλιο να υιοθετήσουν αμέσως συγκεκριμένα μέτρα για να τεθεί ένα τέλος σε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση. Ο Frontex πρέπει να πάψει να είναι μια χίμαιρα και πρέπει να διαθέτει τους απαραίτητους πόρους για κοινές περιπόλους ελέγχου που θα λειτουργούν σε μόνιμη βάση όλο τον χρόνο σε περιοχές υψηλού κινδύνου.

Κυρίες και κύριοι, εμείς οι Ευρωπαίοι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να συζητάμε και να διαφωνούμε μεταξύ μας ενώ μετανάστες συνεχίζουν να πνίγονται. Ας δράσουμε τώρα.

  Ignasi Guardans Cambó (ALDE). – (ES) Θέλω να αρχίσω συγχαίροντας τον Επίτροπο που ανέλαβε τις ευθύνες του σε σχέση με αυτό το θέμα. Ελπίζω να μην είναι μόνο λόγια, αν και είναι φυσικά καλό να αρχίζει κανείς από τα λόγια.

Είναι απολύτως απαράδεκτο να αφήνουμε μια ομάδα ανθρώπων να πεθαίνουν ενώ οι κυβερνήσεις και οι γραφειοκρατίες των διαφόρων κρατών μελών διαφωνούν για το ποιος είναι υποχρεωμένος να διασώσει αυτούς τους ναυαγούς που πεθαίνουν από πείνα, από πνιγμό, από την έκθεση στον ήλιο...

Η Μάλτα έχει τις υποχρεώσεις της και η στάση της ήταν απαράδεκτη και πρέπει να καταδικαστεί. Η Ένωση, ωστόσο, πρέπει φυσικά να είναι σε θέση να υποστηρίξει τη Μάλτα σήμερα, την Ισπανία, στις Κανάριες Νήσους, χθες, και οπουδήποτε αλλού αύριο, όταν πρόκειται για τη διάσωση των ζωών ανθρώπων που θέλουν να εισέλθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχίζει το καλοκαίρι και, μαζί του, θα δούμε για άλλη μια φορά το ανθρώπινο ρεύμα ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν τα όνειρά τους στο Λονδίνο ή το Αμβούργο, αλλά οι οποίοι είναι καταδικασμένοι να πεθάνουν στις ακτές του νότου.

Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε.

Αυτή τη στιγμή είμαστε στη μέση μιας συζήτησης σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, σχετικά με αυτά που θέλουμε και αυτά που μπορούμε να κάνουμε μαζί. Λοιπόν, σε πεδία όπως αυτό μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να βρει τη νομιμότητά της. Δεν μιλάω μόνο για αξιοπιστία. Μιλάω για νομιμότητα. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί επίσης να χάσει τη νομιμότητά της σε αυτό το πεδίο.

Τι είδους Ένωση είναι αυτή που έχουμε μεταξύ μας που μπορεί να οργανώνει και να ρυθμίζει κάθε είδους πράγματα –μερικά από τα οποία οι πολίτες μας θεωρούν ότι είναι παράλογα, ακόμη και ανόητα– αλλά η οποία είναι ανίκανη να οργανώνει τα πράγματα κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι άνθρωποι που επιχειρούν να φτάσουν στα σύνορά μας να μην πεθαίνουν, ώστε οι άνθρωποι που προσπαθούν να φτάσουν στα κάστρα μας να μην είναι καταδικασμένοι να πεθάνουν στις πύλες του κάστρου;

Κύριε Αντιπρόεδρε, έχετε μια ιστορική πρόκληση, μια πολιτική και ιστορική πρόκληση. Έχετε την ευθύνη να προωθήσετε την αλληλεγγύη, αλλά αν η αλληλεγγύη δεν εμφανιστεί, έχετε την ευθύνη να την επιβάλλετε. Έχετε την εξουσία να το κάνετε. Αν η αλληλεγγύη δεν εμφανιστεί, θα πρέπει να την επιβάλλετε. Να την επιβάλλετε πολιτικά, ντροπιάζοντας τα κράτη που δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, και να την επιβάλετε διά της βίας μέσω νομοθετικών προτάσεων ούτως ώστε όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στο παρόν και στο παρελθόν, με τόσους πολλούς θανάτους που χρεώνονται σε κυβερνήσεις που δεν διαδραματίζουν τον ρόλο τους.

  Hubert Pirker (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κάθε μέρα όλο και πιο πολλοί λαθρομετανάστες προσπαθούν να φθάσουν στην ηπειρωτική Ευρώπη και κάθε μέρα βλέπουμε απαράδεκτες καταστάσεις και απαράδεκτες τραγωδίες στη νότια Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε τον Frontex, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν πρόθυμο να διπλασιάσει τον ετήσιο προϋπολογισμό για την επιτήρηση των συνόρων. Τώρα ο Frontex έχει προϋπολογισμό 35 εκατομμυρίων ευρώ. Παρ’ όλ’ αυτά, καθημερινά διασχίζουν τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όλο και πιο πολλοί λαθρομετανάστες. Αυτό σημαίνει απλά ότι η επιτήρηση των συνόρων δεν λειτουργεί. Η συνδρομή προς τα κράτη μέλη και ο συντονισμός που υποτίθεται ότι προσφέρει ο Frontex δεν λειτουργούν.

Εάν ο συντονισμός πάσχει, τότε η εργασία του Frontex πρέπει να επικριθεί. Αν, ωστόσο, τα κράτη μέλη δεν παρέχουν το προσωπικό και τον εξοπλισμό που είχαν υποσχεθεί, τότε εκείνα πρέπει να λογοδοτήσουν και να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποδώσουμε ολόκληρη την ευθύνη στις χώρες της νότιας Ευρώπης.

Σε αυτό το πλαίσιο, θέλω να κάνω μία ερώτηση στον Επίτροπό μας: σε μία ανακοίνωση Τύπου στις 24 Μαΐου η Επιτροπή δήλωσε ότι ο αριθμός αεροσκαφών, πλοίων και περαιτέρω εξοπλισμού που διατέθηκαν μέχρι σήμερα είναι ικανοποιητικός. Σήμερα μαθαίνουμε από άλλη αναφορά της Επιτροπής ότι επικρίνει τα κράτη μέλη διότι παρέδωσαν μόνο το ένα δέκατο των αεροσκαφών, πλοίων και ελικοπτέρων που είχαν υποσχεθεί. Τι ισχύει τελικά; Μπορείτε να μας το διευκρινίσετε, κύριε Επίτροπε; Εφόσον ο Frontex ιδρύθηκε από εμάς και έχει τόσα μέσα, πρέπει να λειτουργεί. Σε διαφορετική περίπτωση, ας τον καταργήσουμε κι ας εξετάσουμε άλλες δυνατότητες.

Οπωσδήποτε –και εδώ απευθύνω έκκληση σε κάθε υπεύθυνο– η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει πέρα από την περιφρούρηση των δικών μας συνόρων να προσφέρει και βοήθεια για τη δημιουργία ενός λειτουργικού συστήματος παρακολούθησης των συνόρων των χωρών διέλευσης –αυτή είναι μια μορφή επί τόπου συνδρομής που θα βοηθήσει και εμάς– καθώς και να παρέχει ενισχύσεις για τη σταθεροποίηση και να κάνει τοπικές ενημερωτικές εκστρατείες στις χώρες καταγωγής. Ασφαλώς είναι πια καιρός να αναλάβουμε δράση αντί να συνεχίσουμε να συζητούμε για μια απαράδεκτη κατάσταση.

  Claudio Fava (PSE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Frattini, κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με τις θέσεις που ανέπτυξε ο κ. Frattini σήμερα εδώ και στις συνεντεύξεις του των τελευταίων ημερών, αλλά αυτός που διαφωνεί κάθετα είναι ο Υπουργός Εξωτερικών της Μάλτας. Σε μία δήλωσή του που κυκλοφόρησε σήμερα το απόγευμα εξηγεί ότι η Μάλτα δεν μπορεί να αναλάβει τους λαθρομετανάστες οι οποίοι δεν υπάγονται νομικά στη δικαιοδοσία της χώρας του.

Είκοσι ένας νεκροί δεν αποτελούν νομικό πρόβλημα και στο προσεχές Συμβούλιο των Υπουργών θα πρέπει κάποιος, είτε η Προεδρία είτε η Επιτροπή, να εξηγήσει στην κυβέρνηση της Μάλτας τη διαφορά μεταξύ λαθρομεταναστών και ναυαγών. Κάποιος θα πρέπει να υπενθυμίσει στον Υπουργό Εξωτερικών της Μάλτας ότι ένα αλιευτικό με μαλτέζικη σημαία αποφάσισε να εγκαταλείψει είκοσι επτά ανθρώπους γαντζωμένους σε ένα σχοινί για την αλιεία του τόνου θεωρώντας ίσως πιο σημαντική τη διάσωση των αλιευμένων τόνων παρά των ανθρώπινων ζωών.

Κάποιος θα πρέπει να εξηγήσει στον Υπουργό της Μάλτας και σε όλους τους υπουργούς μας ότι το ανθρωπιστικό δίκαιο δεν υπακούει σε νομικές υποχρεώσεις και σε συμβάσεις που υπογράφουν οι χώρες μας. Επειδή πιστεύω πως είναι σημαντικό να περάσουμε από τα λόγια στα έργα, συμφωνώ μαζί σας, κύριε Frattini, ότι πρέπει να αποδεσμεύσουμε τους πόρους του Frontex και ότι όλες οι χώρες πρέπει να κατανοήσουν αυτήν την ανάγκη, αλλά θα πρέπει παράλληλα να θέσουμε ως προϋπόθεση για τη διάθεση αυτών των πόρων, είτε για τον Frontex είτε για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επαναπατρισμού, την εκπλήρωση της υποχρέωσης παροχής βοήθειας σε οποιονδήποτε βρίσκεται σε κίνδυνο στη θάλασσα, κάτω από οποιαδήποτε περίσταση και ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς του ναυαγού.

Αυτή είναι μια από τις υποθέσεις εργασίας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προσέγγιση του προβλήματος με τους άλλους υπουργούς τις προσεχείς ημέρες.

  Louis Grech (PSE). – (MT) Κύριε Πρόεδρε, αποτελεί όνειδος που, για μία ακόμη φορά, τόσοι πολλοί άνθρωποι έπρεπε να χάσουν τη ζωή τους για να εκτεθεί το πρόβλημα της έλλειψης συγκεκριμένης δράσης για τη μετανάστευση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μολονότι πιστεύω ότι όλα τα κράτη μέλη πρέπει να επωμιστούν το μερίδιο της ευθύνης τους, ιδίως όσον αφορά καταστάσεις ζωής ή θανάτου, η Επιτροπή και, ιδίως, το Συμβούλιο πρέπει επίσης να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης. Κατά την άποψη μου, η Επιτροπή και το Συμβούλιο δεν αντιμετωπίζουν την κατάσταση με την επιτακτικότητα που επιβάλλεται ή δεν της δίνουν τη δέσμευση που αξίζει. Κοιτώντας πίσω, αυτά που έγιναν στη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών, είναι εύκολο να δει κανείς ότι, αν αφαιρέσει τις κενές, ευρύτατα χρησιμοποιούμενες λέξεις της «αλληλεγγύης» και της «κινητοποίησης», λίγα είναι τα μέτρα που έχουν ουσιαστικά ληφθεί για την αντιμετώπιση αυτής της ανησυχητικής κατάστασης. Αναμένουμε να ληφθεί άμεση δράση όσον αφορά την αρχή της κατανομής των βαρών, όσον αφορά την αναθεώρηση του Δουβλίνου ΙΙ και την υλικοτεχνική και διοικητική συνδρομή προκειμένου να συντονίσουμε αποτελεσματικά τις κοινές περιπόλους, οι οποίες μέχρι στιγμής μοιάζουν περισσότερο με φαντάσματα και τις οποίες μας είχε υποσχεθεί πριν από πολύ καιρό ο Frontex. Μέχρι τώρα, φαίνεται ότι ο Frontex ήταν απλά ένας οργανισμός που είχε αιφνιδιαστεί τόσο λόγω του μεγέθους των κρίσεων που αντιμετώπιζε ώστε του ήταν αδύνατο να αντιδράσει. Ωστόσο, καμία χώρα δεν μπορεί να συνεχίσει προσπαθώντας να αντιμετωπίσει μόνη της αυτή την τραγωδία, ιδίως μια μικρή χώρα όπως η Μάλτα, η οποία έχει ήδη επωμιστεί ένα πολύ μεγαλύτερο φορτίο από αυτό που μπορεί. Σε αυτό το στάδιο, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην κρίση καθαυτή και όχι στον προσδιορισμό των υπαιτίων. Πρέπει να υλοποιήσουμε ένα επείγον σχέδιο τύπου Μάρσαλ για να μην βρεθούμε υποχρεωμένοι να επαναλάβουμε τις ίδιες ομιλίες ξανά όταν συμβεί μία ακόμη τραγωδία. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο· πάρα πολλές ζωές έχουν ήδη χαθεί. Ελπίζω ότι ο ορισμός που δίνει ο Επίτροπος Frattini στην αλληλεγγύη θα εφαρμοστεί στην πραγματικότητα. Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

  Peter Altmaier, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με όλους εκείνους που είπαν πως χρειαζόμαστε δράση και όχι μόνο λόγια, και το Συμβούλιο ανέλαβε πραγματικά δράση τους περασμένους μήνες. Το Συμβούλιο εξασφάλισε τη συμπλήρωση του κεντρικού καταλόγου του διαθέσιμου τεχνικού εξοπλισμού, της «εργαλειοθήκης» του Frontex, ώστε να διαθέτει τουλάχιστον καταρχήν παραπάνω από 100 πλοία, αεροσκάφη και ελικόπτερα. Με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Συμβούλιο εξασφάλισε την έγκριση του κανονισμού για τις RABITs, τις ομάδες ταχείας επέμβασης για την ασφάλεια των συνόρων. Θα γίνει επιχείρηση του Frontex στα ύδατα της Μάλτας όπου θα προσπαθήσουμε με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων και ελικοπτέρων από τα κράτη μέλη να σταματήσουμε αυτήν την ανθρώπινη τραγωδία. Πρέπει όμως να πω ότι θα ήταν καλύτερα να είχαμε αρχίσει αυτές τις δράσεις λίγες εβδομάδες ενωρίτερα. Αυτήν την ευθύνη πρέπει να την αναλάβουμε συλλογικά.

Τους τελευταίους μήνες συμφωνήσαμε επίσης, ανταποκρινόμενοι σε πρόταση της Επιτροπής, να εφαρμόσουμε προγράμματα περιφερειακής προστασίας σε χώρες προέλευσης και διέλευσης. Αναλάβαμε θετική δράση συμφωνώντας στη σύναψη συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συζητώντας τα κίνητρα για νόμιμη και κυκλική μετανάστευση. Διεξάγουμε διαπραγματεύσεις για συμφωνίες επανεισδοχής με χώρες της Αφρικής και με άλλα κράτη. Όλα αυτά μας οδηγούν προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι πολλά από αυτά τα μέτρα ήρθαν πολύ αργά και θα ήταν καλύτερα για τους ανθρώπους να είχε αναληφθεί δράση πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά.

(NL) Κυρία Hennis-Plasschaert, νομίζω ότι αυτό μπορεί να αποδοθεί επίσης στην έλλειψη αποτελεσματικότητας της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του Συμβουλίου. Είναι ατυχές που το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή, διότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπει θα μας έδιναν τη δυνατότητα να λάβουμε τις αναγκαίες αποφάσεις πολύ γρηγορότερα και πολύ πιο αποδοτικά.

(DE) Τις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα ανταποκριθούμε στην ανθρωπιστική μας ευθύνη για τους ανθρώπους που υποφέρουν. Επίσης, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε πως δεν θα αφήσουμε αβοήθητη τη Μάλτα. Η Μάλτα είναι μία μικρή χώρα με μεγάλη ευθύνη στην εν λόγω περιοχή. Γι’ αυτό, η Μάλτα δικαιούται την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τρίτον, θα πρέπει να προσέξουμε να μην δημιουργήσουμε με όσα κάνουμε νέους παράγοντες έλξης που θα έχουν ως αποτέλεσμα να προσπαθούν ολοένα περισσότεροι άνθρωποι να φθάσουν στην Ευρώπη, γιατί διαφορετικά κινδυνεύουμε να πολλαπλασιάσουμε τη δυστυχία των ανθρώπων αντί να τη μειώσουμε. Γι’ αυτό, είμαι πεπεισμένος ότι το Συμβούλιο θα βρει στη συνεδρίασή του την επόμενη εβδομάδα τη δύναμη να στείλει ένα σαφές μήνυμα.

  Franco Frattini, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με όσα είπε ο κ. Altmaier. Την προσεχή εβδομάδα το Συμβούλιο των Υπουργών θα αντιμετωπίσει ασφαλώς αυτό το ζήτημα με ειλικρίνεια και με μια πραγματικά πολιτική συζήτηση. Συνεπώς, δεν θέλω να επαναλάβω τις αναφορές στα πολλά θετικά μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί. Θα θυμάστε όλοι σας ότι πριν από δύο μόλις χρόνια δεν υπήρχε ούτε ένα έγγραφο για μια κοινή ευρωπαϊκή δράση στον τομέα της μετανάστευσης, ενώ σήμερα συζητούμε για το πώς θα εφαρμόσουμε τα έγγραφα και τις αρχές που είναι το αποτέλεσμα μιας πολιτικής συναίνεσης, η οποία πρώτα απουσίαζε ενώ τώρα υπάρχει. Έχουν συντελεσθεί βήματα προόδου, αλλά δεν έχουν γίνει τα πάντα με την ταχύτητα που θα ήταν αναγκαία.

Όπως υπενθύμισε κάποιος, μολονότι είχαμε μια σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης για τον Frontex, που έφθασε τα 35 εκατομμύρια ευρώ για το 2007, τα 13 εκατομμύρια ευρώ είναι δεσμευμένα και συνεπώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση των σχετικών δαπανών. Σας ευχαριστώ για όσα είπατε σχετικά με τη δέσμευση του Κοινοβουλίου για την άμεση αποδέσμευση αυτών των κεφαλαίων για την αποστολή Frontex. Η «εργαλειοθήκη», τα μέσα δηλαδή στη διάθεση του Frontex, ήταν επαρκής. Αυτό ακριβώς είπα πριν από λίγες εβδομάδες αφού διάβασα τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι Υπουργοί Εσωτερικών τουλάχιστον 19 ευρωπαϊκών χωρών. Είχα δηλώσει τότε, στα τέλη Μαΐου, ότι έχουμε στη διάθεσή μας για αυτό το καλοκαίρι 100 σκάφη, πάνω από 100 περιπολικά σκάφη, 25 ελικόπτερα και 20 αεροσκάφη. Ωστόσο, εξίσου αληθές είναι και αυτό που είπα σήμερα, καθώς από τότε που εγκρίθηκαν οι επίσημες δεσμεύσεις μέχρι σήμερα, έχουμε λάβει μόνο το ένα δέκατο του εξοπλισμού που μας είχαν υποσχεθεί.

Θα πω με κάθε ειλικρίνεια στους υπουργούς και στους συναδέλφους τους στο Συμβούλιο ότι αυτά που δεσμεύτηκαν ότι θα παράσχουν πρέπει να καταστούν άμεσα διαθέσιμα. Εάν δεν είχαμε 5, αλλά 50 σκάφη περιπολίας, ίσως κάποιο θα μπορούσε να φτάσει ταχύτερα και να σώσει τους ανθρώπους αυτούς. Αναγκάσθηκαν να καταπλεύσουν ένα ιταλικό και στη συνέχεια ένα γαλλικό πλοίο για να συλλέξουν τα πτώματα και να τα μεταφέρουν εν συνεχεία στη Γαλλία. Ίσως αν είχαμε εντονότερη παρουσία να είχε αποφευχθεί η τραγωδία. Η αληθινή αλληλεγγύη είναι αυτή, ας είμαστε ειλικρινείς.

Πρέπει επίσης να υπενθυμίσουμε ότι εκεί όπου έδρασε ο Frontex, όπως για παράδειγμα τον προηγούμενο χρόνο στις Κανάριες Νήσους, ο απολογισμός ήταν θετικός. Δεν μπορώ να μην υπενθυμίσω ότι, στα τέλη του φθινοπώρου πέρυσι, ο ισπανός Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε μείωση του μεταναστευτικού ρεύματος προς τις Κανάριες Νήσους κατά 30% περίπου, χάρη στις περιπολίες του Frontex σε συνεργασία με μια τρίτη χώρα, στη συγκεκριμένη περίπτωση τη Σενεγάλη. Όταν οι επιχειρήσεις λειτουργούν σωστά, τα αποτελέσματα έρχονται.

Όσον αφορά την κεντρική Μεσόγειο, επισκεφθήκαμε τη Λιβύη πριν από λίγες ημέρες. Μια αποστολή του Frontex μετέβη στη Λιβύη για να διερευνήσει τη δυνατότητα παροχής βοήθειας προς τη χώρα αυτή, με σκοπό τον έλεγχο των νοτίων συνόρων προς τον Νίγηρα και την έρημο. Δηλώσαμε με απόλυτη σαφήνεια στη Λιβύη ότι περιμένουμε τη διεξαγωγή περισσότερων ελέγχων και προπαντός σεβασμό της περιοχής ευθύνης για την έρευνα και τη διάσωση σε ανοικτή θάλασσα, την οποία οφείλει να σέβεται και η Λιβύη, όπως όλοι οι άλλοι.

Η αποστολή θα ονομάζεται Nautilus II και θα κατευθυνθεί στην κεντρική Μεσόγειο. Θα αναχωρήσει σε λίγες ημέρες, όπως είναι προγραμματισμένο, και ελπίζω να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότερα κράτη μέλη, και όχι μόνον χώρες της Μεσογείου. Η γερμανική κυβέρνηση έδωσε το παράδειγμα, καθώς η Γερμανία δεν είναι μεσογειακή χώρα, αλλά θα συμμετάσχει στην αποστολή στην κεντρική Μεσόγειο μαζί με άλλες μεσογειακές χώρες. Θα ήθελα να δω και τη χώρα μου, την Ιταλία, να συμμετέχει για παράδειγμα, αν και μέχρι στιγμής δεν έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να συμμετάσχει σε αυτήν την αποστολή που θα διεξαχθεί στην περιοχή μεταξύ Σικελίας, Μάλτας και Λιβύης. Να ένα συγκεκριμένο παράδειγμα έκκλησης για αλληλεγγύη που θέλω να απευθύνω προς τους υπουργούς αλλά και προς εσάς.

Τελευταίο ζήτημα, ο κανονισμός Δουβλίνο II, στον οποίο αναφέρθηκε η κ. Roure, αλλά και άλλοι. Η έκθεση δημοσιεύθηκε σήμερα και εγκρίθηκε από την Επιτροπή. Δείχνει πόσο καλά λειτούργησε ο μηχανισμός ρύθμισης του κανονισμού. Ο κανονισμός λειτούργησε σωστά, αλλά η Επιτροπή προτείνει ορισμένες προσθήκες, καλώντας σε έναν προβληματισμό όσον αφορά την αρχή βάσει της οποίας μόνον η χώρα του αρχικού προορισμού υποχρεούται να παράσχει βοήθεια, το κατά πόσον η αρχή αυτή μπορεί να αποτελέσει τη μόνη δίκαιη λύση ή αν θα μπορούσε να ενσωματωθεί ένας καλύτερος τρόπος κατανομής του βάρους. Αυτό είναι επίσης το θέμα μιας πρότασης που ενέκρινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με μια Πράσινη Βίβλο σχετικά με την πολιτική ασύλου έως το 2010, όπως είχε ζητήσει το Κοινοβούλιο. Οι προτάσεις υπάρχουν και αναμένω ακόμη μια κίνηση αλληλεγγύης.

Εάν όμως τα κράτη μέλη αποφασίσουν με ευρεία πλειοψηφία ότι το σύστημα λειτουργεί καλά όπως έχει αυτή τη στιγμή, θα συνεχίσει το κράτος του πρώτου προορισμού να αναλαμβάνει όλο το βάρος της ευθύνης, αλλά αυτό δεν είναι αλληλεγγύη. Να ένα παράδειγμα ορθής ερμηνείας του κανονισμού Δουβλίnο II, όχι για να κατηγορούμε, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι εργαζόμαστε όλοι μαζί.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Γραπτή δήλωση (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Patrick Gaubert (PPE-DE), γραπτώς. – (FR) Πόσα πτώματα πρέπει να περισυλλέξουμε από τη Μεσόγειο Θάλασσα πριν τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικές λύσεις;

Ας σταματήσουμε να κατηγορούμε μικρές χώρες όπως η Μάλτα που δεν είναι πλέον σε θέση να διαχειριστούν τη συνεχή ροή μεταναστών που εκβράζονται καθημερινά στις ακτές τους. Δεν είναι αυτός ο τρόπος για να καταπολεμηθεί η παράνομη μετανάστευση. Δεν υπάρχουν αγκαθωτά συρματοπλέγματα, ούτε φράγμα που θα εμποδίσει αυτούς τους άνδρες και τις γυναίκες, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να κάνουν το παν για να εξασφαλίσουν τα ουσιώδη στην οικογένειά τους, να διασχίσουν τις θάλασσες.

Τον Σεπτέμβριο του 2006, το Κοινοβούλιο απηύθυνε έκκληση στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή σε ψήφισμα που εγκρίθηκε από όλες τις πολιτικές ομάδες. Επιμέναμε στην ανάγκη ενίσχυσης των εταιρικών σχέσεων και του διαλόγου με τις χώρες προέλευσης. Ζητούσαμε επίσης την αναθεώρηση του κανονισμού Δουβλίνο II ο οποίος επιβάλλει πάρα πολύ μεγάλα βάρη στις νότιες και ανατολικές χώρες της Ένωσης. Είναι εξαιρετικά επείγον να δημιουργηθεί ένας δίκαιος μηχανισμός για αλληλεγγύη και για από κοινού ανάληψη των ευθυνών από όλα τα κράτη μέλη.

Επιπλέον, πρέπει να αναγνωρίσουμε την έλλειψη αποτελεσμάτων από τον οργανισμό Frontex. Μια πραγματική πολιτική βούληση είναι θεμελιώδης αν τα κράτη μέλη πρόκειται να χορηγήσουν επαρκείς πόρους σε αυτόν τον οργανισμό προκειμένου να του δώσουν τη δυνατότητα να λειτουργεί αποτελεσματικά στο μέλλον.