Doslovný záznam ze zasedání

Úterý, 10. července 2007 - Štrasburk

7. Modernizace pracovního práva (rozprava)

  Presidente. L'ordine del giorno reca la relazione di Jacek Protasiewicz, a nome della commissione per l'occupazione e gli affari sociali, su "Modernizzare il diritto del lavoro per rispondere alle sfide del XXI secolo" (2007/2023(INI)) (A6-0247/2007)

  Jacek Protasiewicz (PPE-DE), sprawozdawca. – Pani Przewodnicząca! Panie Komisarzu! Dzisiejszą debatą zmierzamy do finału kilkumiesięcznej dyskusji, jaka w Parlamencie Europejskim odbywała się na temat modernizacji prawa pracy w celu sprostania wyzwaniom XXI wieku. Była to dyskusja bardzo gorąca, miejscami burzliwa, ale nic w tym dziwnego wszak dotyczyła kwestii, która dotyka niemal każdego Europejczyka bez względu na wiek, wykonywany zawód czy miejsce zamieszkania.

Intensywna dyskusja nie ograniczała się zresztą do tej Izby. Publikacja zielonej księgi wywołała szeroką publiczną debatę na terenie całej Unii Europejskiej angażując licznie związki zawodowe, organizacje pracodawców, organizacje samorządu gospodarczego i pracowniczego oraz wiele inicjatyw pozarządowych działających zarówno w starych, jak i nowych państwach członkowskich.

Mam po tych kilku miesiącach wrażenie, że większość uczestników debaty zgadzała się, że zmiany w prawie pracy wydają się konieczne wobec wyzwań, jakie niesie ze sobą obecne stulecie. O jakich to wyzwaniach myśleliśmy i mówiliśmy? O czterech podstawowych, a mianowicie po pierwsze, pozytywnych i negatywnych konsekwencjach dla europejskich gospodarek z tytułu postępującej globalizacji. Po drugie, szybki rozwój sektora usług, który na terenie całej Unii Europejskiej i w nowych i starych państwach członkowskich tworzy coraz więcej nowych miejsc pracy, ale o jakże innej specyfice niż tworzył kiedyś przemysł. Trzecie wyzwanie to gwałtowne zmiany w obszarze technologii, a zwłaszcza nowoczesne techniki komunikowania się, które istotnie wpływają na obecny sposób wykonywania pracy. Wreszcie bardzo istotne wyzwanie - zmiany demograficzne, które już teraz poważnie zmienia sytuację na europejskich rynkach pracy, a w niedalekiej przyszłości będzie to wpływ jeszcze bardziej radykalny.

Jakkolwiek zgoda co do potrzeby zmian była szeroka, to kierunek zmian nie był już oczywisty. Część parlamentarzystów opowiadała się za wprowadzeniem większej elastyczności w obowiązujących w Europie regulacjach argumentując, że jest to sposób na zwiększenie zatrudnienia i zmniejszenie bezrobocia. Inni, przeciwnie, domagali się wzmocnienia ochronnych funkcji prawa pracy. Jedni posłowie domagali się większej harmonizacji krajowych systemów prawnych twierdząc, że tego wymaga postępujący proces tworzenia jednolitego europejskiego rynku. Drudzy z kolei stanowczo bronili zasady subsydiarności w tej dziedzinie wskazując na różne tradycje i modele obowiązujące w państwach członkowskich i podkreślając, że ta różnorodność jest wartością, albowiem pozwala na dochodzenie do najlepszych rozwiązań w drodze praktycznej wymiany doświadczeń, a nie nowych, z reguły sztywnych prawnych regulacji wspólnotowych.

Przygotowany przeze mnie wstępny kształt sprawozdania, jako projekt stanowiska Parlamentu Europejskiego opowiadał się za większą elastycznością oraz przeciw harmonizacji. Zawierał również propozycje zapisów, które pozytywnie oceniały wpływ tak zwanych niestandardowych form zatrudnienia w tworzeniu nowych miejsc pracy na ternie Unii Europejskiej oraz wzywał państwa członkowskie m.in. do stosowania aktywnych metod polityki rynku pracy oraz popierania zdolności dostosowawczych tak, aby bardziej chronić ludzi niż konkretne, istniejące miejsca pracy.

W wstępnym projekcie sprawozdania wskazywałem również na konieczność poprawy regulacji unijnych i krajowych po to, by uwolnić przedsiębiorstwa i obywateli od niepotrzebnych kosztów oraz ciężaru biurokracji. Także zwracałem uwagę, że zbyt restrykcyjne przepisy prawa pracy mogą zniechęcać przedsiębiorców do zatrudniania nowych pracowników nawet w okresie wzrostu gospodarczego. Zwracałem również uwagę na kluczowe znaczenie edukacji dla poprawy szans pracowników oraz osób bezrobotnych na znalezienie nowej pracy. W tym kontekście proponowałem wezwać Komisję Europejską, rządy państw członkowskich oraz pracodawców do większych inwestycji w kształcenie ustawiczne oraz do podniesienia jakości kształcenia młodzieży, zwłaszcza w relacji do potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy.

Na końcu zwracałem uwagę na ogromne znaczenie mobilności dla poprawy sytuacji na europejskim rynku pracy. Dlatego proponowałem wezwać państwa członkowskie do zniesienia ograniczeń nałożonych na obywateli innych państw unijnych w dostępie do rodzimych rynków pracy.

Pierwszy projekt sprawozdania wywołał bardzo żywą reakcję koleżanek i kolegów parlamentarzystów. Gorąca debata i 490 poprawek zaproponowanych do pierwotnego tekstu stały się przedmiotem dalszych dyskusji i negocjacji ze wszystkimi grupami politycznymi. Szczególnie w tym miejscu chciałbym podziękować za wkład pracy włożony w te negocjacje przez kolegów z Partii Europejskich Socjalistów, a zwłaszcza posła Ole Christensena i jego doradców.

Wynik negocjacji został poddany głosowaniu podczas nadzwyczajnego posiedzenia Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w dniu 18 czerwca w Strasburgu. Muszę przyznać, że wynik tego głosowania nie był dla mnie w pełni satysfakcjonujący. Mam bowiem wrażenie, że zgubiliśmy bardzo poważny przekaz zaproponowany przeze mnie w pierwotnym projekcie i jak sądzę niekwestionowany zasadniczo podczas późniejszych debat, a mianowicie, że wszelkie reformy na rynku pracy, w tym reforma samego prawa pracy, powinny służyć tworzeniu nowych miejsc pracy w Europie aby skutecznie stawić czoła temu wyzwaniu, jakim jest 17 milionów osób pozostających wciąż bez pracy. Tak wysokie bezrobocie to prawdziwe zagrożenie dla wartości, na jakich opiera się europejski model społeczny i musimy uczynić wszystko, aby je radykalnie zmniejszyć.

Do obecnego kształtu sprawozdania mamy ponad 60 poprawek. Prawie połowa z nich wspiera ten sposób myślenia o sprawozdaniu, jakim jest tworzenie nowych miejsc pracy. Mam nadzieję, że wynik głosowania będzie na tyle satysfakcjonujący, iż pozwoli mi rekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie tego sprawozdania i że będzie to ważny głos w debacie, którą rozpoczęła Komisja Europejska publikując zieloną księgę w listopadzie zeszłego roku.

  Vladimír Špidla, člen Komise. Vážená paní předsedkyně, vážené poslankyně, vážení poslanci, zelená kniha vytvořila dobrou příležitost k diskusi o potřebě zlepšit pracovní právo tak, aby mohlo reagovat na výzvy 21. století. Vyvolala obrovské množství reakcí široké řady zúčastněných stran. V těchto reakcích jsou obsaženy užitečné informace o vnitrostátních právních systémech a o nových problémech evropského trhu práce, které přináší větší přeshraniční mobilita a širší rozsah mezinárodních obchodních činností v celé EU.

Kvalita reakcí na zelenou kniha byla ohromující. Domnívám se, že je důsledkem konzultací a diskusí, které vedly vlády a některé parlamenty jednotlivých členských států a také sociální partneři a jiné zúčastněné strany jak na úrovni EU, tak i na vnitrostátní úrovni. Některé z problémů, které se vynořily v průběhu těchto veřejných konzultací, již byly předmětem jednání a usnesení Evropského parlamentu.

Blahopřeji zpravodaji, politickým skupinám a poslancům Evropského parlamentu k jejich příspěvku v podobě této zprávy z vlastního podnětu.

Zpráva se snaží zjistit, jak lze debatu zahájenou v souvislosti se zelenou knihou využít v praxi v podobě konkrétních opatření, která by získala širší podporu. Plně přitom uznává kompetence členských států v oblasti pracovního práva a jejich pracovněprávní vztahy a tradice a postupy kolektivního vyjednávání. Debata zdůraznila, jak významným nástrojem je pracovní právo při řešení otázek týkajících se řízení pracovní síly v rychle se měnícím světě s velkou mobilitou kapitálu a technologií.

Pracovní právo a kolektivní vyjednávání jsou úzce propojeny. Pracovní právo je základem, na němž mohou sociální partneři na všech úrovních vyjednávat kompromisní dohody týkající se zaměstnaneckých poměrů, možností celoživotního učení, flexibilních ujednání ohledně pracovní doby a organizace trhů práce, které by umožňovaly snadné přechody mezi zaměstnáními a z jednoho typu smlouvy na jiný. Nikoho asi nepřekvapí, že reakce organizací sociálních partnerů na zelenou knihu ukázaly rovněž ostře protikladná stanoviska na to, jak pokračovat dál. Ostré rozpory se při jednání Parlamentu o této zprávě, stejně jako při paralelních jednáních na úrovni EU a na vnitrostátní úrovni, se objevily v souvislosti s těmito body:

– status standardní smlouvy na dobu neurčitou na plný pracovní úvazek ve srovnání s novými flexibilními formami práce a důraz na opatření řešící segmentaci trhu práce;

– přístup, pomocí něhož by se měly upravit nestandardní pracovní smlouvy, z nichž některé postrádají přiměřené záruky jistoty zaměstnání; jedná se zejména o případy vícestranných pracovních vztahů; velmi často se vyžaduje flexibilita bez přiměřené ochrany zaměstnání a bez skutečné šance na dosažení opravdové jistoty v rámci stabilnějšího pracovního poměru;

– zaměření zelené knihy na individuální zaměstnanecké vztahy vyvolalo pochybnost, zda se věnovala dostatečná pozornost kolektivnímu rozměru pracovního práva a přínosu sociálního dialogu;

– hovořilo se o tom, že Komise měla tuto debatu omezit jen na sociální partnery na úrovni EU, a neměla otevírat veřejnou diskusi, do které se zapojily orgány EU, vlády členských zemí a sociální partneři na úrovni EU i na vnitrostátní úrovni;

– padly i námitky ohledně přínosu, kterým může EU přispět k podpoře reformy pracovního práva a k rozvoji minimálních sociálních norem platných pro všechny formy pracovních smluv.

Domnívám se, že zpráva v zásadě podporuje:

– pohled na flexibilitu a jistotu jako na dva vzájemně se posilující faktory přispívající k produktivitě a kvalitě pracovních míst;

– přijetí přístupu, který – pokud jde o rozvoj jistoty zaměstnání – zohledňuje životní cyklus;

– poskytnutí základní ochrany všem pracovníkům bez ohledu na typ smlouvy, který podepsali;

– pomoc pracovníkům rychle a udržitelně měnit zaměstnání;

– zajištění toho, aby úsilí o modernizaci pracovního práva bylo v souladu s přístupem zlepšování právní úpravy a s omezováním nadměrné administrativní zátěže, zejména pokud jde o soulad s požadavky právních předpisů u malých podniků;

– náležité prosazování právních předpisů EU týkajících se práce a zvyšování informovanosti zaměstnavatelů a pracovníků o minimálních platných předpisech EU, zejména v zájmu boje proti práci „na černo“.

Zásady nediskriminace, rovnosti žen a mužů, flexibilitu pracovní doby v zájmu sladění práce a rodinného života a příležitosti vzdělávat se a rekvalifikovat se, to vše pokládáme za základní pilíře jistoty zaměstnání, nezbytné k hladkému přechodu z jednoho zaměstnání do jiného a od jednoho typu pracovní smlouvy k jinému.

Zpráva uznává, jak složité dnes je rozlišit mezi kategoriemi pracovníků a osob samostatně výdělečně činných. Panuje obava, že zvýšená přeshraniční mobilita může mít vliv na důsledné uplatňování acquis Společenství. Souhlasím s pozitivním zájmem Parlamentu hledat způsoby, jak tento problém řešit a současně respektovat právo členských států stanovit, zda se jedná o zaměstnanecký vztah.

Domnívám se, že zpráva rovněž správně zdůrazňuje přínosný charakter dialogu mezi Mezinárodní organizací práce a EU v tomto ohledu. Musíme využít odborných zkušeností MOP a poučit se z jejího úsilí o stanovení základních pracovních norem, ve kterých lze úspěšně spojit aspekty flexibility a jistoty.

Komise má před sebou úkol pokusit se posoudit hlavní témata a alternativy této politiky, které se objevily v řadě obdržených odpovědí. A to včetně těch, které byly nedávno předneseny ve zprávě z vlastního podnětu Evropského parlamentu.

Dámy a pánové, se zájmem očekávám debatu na toto navýsost citlivé a složité téma a očekávám, že tato debata přinese další podněty a vyústí v úspěšné schválení předložené zprávy.

  Donata Gottardi (PSE), relatrice per parere della commissione per i problemi economici e monetari. – Signora Presidente, onorevoli colleghi, il Parlamento europeo sta dando buona prova di sé. Il lavoro svolto finora in commissione – commissione occupazione e commissione economica – è stato di buon livello. È uscito dalla strettoia dello scontro ideologico e di contrapposizione e ha riportato l'attenzione sul reale oggetto del Libro verde "Le politiche occupazionali" e sulla reale possibilità di progettare innovazione.

Globalizzazione e demografia sono solo due delle principali sfide. Lo sviluppo sostenibile chiede cambiamenti anche nell'organizzazione del lavoro e nell'utilizzo del tempo. Le riflessioni più attente dimostrano che non esiste tempo di non lavoro, bensì tempo per la vita personale oltre che familiare; che è sbagliato identificare la nuova frontiera del conflitto sociale tra insider e outsider; che la relazione tra flessibilità e sicurezza è biunivoca e coinvolge esigenze dei datori di lavoro ed esigenze delle persone che lavorano; che estendere i diritti è operazione che non può rimanere sulla carta ma esige modulazione e trasparenza, lotta al sommerso, coordinamento delle politiche e ripresa di armonizzazione verso un diritto del lavoro europeo.

  Mia De Vits (PSE), Rapporteur voor advies van de Commissie interne markt en consumentenbescherming. – Voorzitter, ik ben blij met de discussie maar niet met de methode. Commissaris, arbeidsrecht is eerst en vooral een bevoegdheid van de lidstaten en ook en vooral van de sociale partners. Het garandeert het recht op een behoorlijk loon, goede arbeidsvoorwaarden en ontslagbescherming, en zorgt voor een stabiel sociaal klimaat dat we nodig hebben voor economische groei en productiviteit. Daarin is het normale arbeidscontract en zijn niet allerhande precaire statuten het referentiepunt.

Ik ben dan ook blij dat in het verslag van de Commissie sociale zaken deze twee essentiële elementen worden onderstreept en dat de suggestie uit mijn advies van de Commissie interne markt voor een Europees initiatief voor ketenaansprakelijkheid is overgenomen.

De discussie over de versoepeling van de ontslagvoorwaarden is een fout signaal aan de Europese werknemers. Ik heb de laatste weken in mijn land heel wat verontwaardiging gehoord over de ontslagvergoedingen die zijn uitbetaald bij Opel Antwerpen, maar ik merk dat er weinig verontwaardiging bestaat bij diezelfde personen over de immorele herstructureringsplannen die bedrijven doorvoeren.

Zowel het verslag van het Parlement als het Europees Vakverbond zijn zeer kritisch over het Groenboek en daarom hoop ik, commissaris, dat u op deze kritiek kunt ingaan. Indien één partij in het sociaal overleg zulke kritiek uit, dan moet men ook een fatsoenlijk antwoord daarop bieden.

  Kartika Tamara Liotard (GUE/NGL), Rapporteur voor advies van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid. – Rapporteur, Commissie, ik ben niet tegen de hervorming van het arbeidsrecht als deze leidt tot meer zekerheid voor adequate gezondheidszorg, werkloosheidsuitkeringen, pensioenen voor iedereen en dus ook voor de laagst betaalden.

De Commissie draait dit geheel om. In plaats van te pleiten voor versterking van de rechten van de werknemer wil de Commissie Europa tot een paradijs van de werkgever maken, waarin het recht niet zomaar ontslagen te kunnen worden tot het nostalgische verleden zal behoren. Waar je niet langer het recht hebt overwerk zonder betaling te weigeren en CAO's ouderwets worden gevonden.

De Commissie noemt dit flexicurity. Klinkt mooi. Maar de vertaling van wat de Commissie ermee wil bereiken is simpel. Meer flexibiliteit voor de werkgever en meer onzekerheid voor de werknemer. Dit zal met name desastreus zijn voor vrouwen, jongeren en minderheden die sowieso al een achterstand hebben op de arbeidsmarkt en een onevenredig aandeel hebben in deeltijdbanen en tijdelijke contracten. Zij zullen de eerste slachtoffers zijn als dit voorstel ongewijzigd doorgaat. Daarna zal de rest volgen.

  José Albino Silva Peneda, em nome do Grupo PPE-DE. – Senhora Presidente, Senhor Comissário, caros Colegas, gostaria em primeiro lugar de saudar o relator Protasiewicz pelo esforço desenvolvido. Contudo, tenho de dizer que o relatório, tal como nos é apresentado, é desequilibrado. É desequilibrado porque cobre, sobretudo, os aspectos referentes à protecção social - que são seguramente importantes -, mas ignora a outra perspectiva fundamental para uma reforma das leis laborais para o século XXI, que deve encarar uma maior flexibilidade no funcionamento dos mercados de trabalho. Depois, o texto repousa numa visão muito conservadora ainda alimentada por uma cultura assente na desconfiança e no conflito. Ora, do que precisamos hoje é do oposto: uma cultura baseada na confiança e na cooperação entre as partes.

Esta alteração de paradigma, absolutamente necessária para que se possa conciliar os valores da justiça social e da dignidade humana, com o aumento da competitividade, não aparece assumida neste relatório. Seria fundamental que este equilíbrio de que falo, e que está ausente do texto do relatório, estivesse claramente expresso porque seria por aí que se poderia fomentar a alteração de comportamentos e de atitudes por parte das empresas e dos trabalhadores no sentido de fomentar os níveis de confiança.

Em resumo, o texto deste relatório é de certo modo uma desilusão, porque não dá sinais no sentido de mostrar que a Europa dos nossos dias tem o rasgo, o talento e a capacidade para se tornar mais competitiva, ao mesmo tempo que mostra ser capaz de preservar os valores representativos do seu modelo social. A verdade é que o texto em apreço não dá sinais de rasgo e não evidencia nem talento, nem capacidade reformadora. Por isso, o Partido Popular Europeu apresentou um conjunto de alterações que, a serem aceites, farão com que este relatório não se transforme numa oportunidade perdida.

  Ole Christensen, for PSE-Gruppen. – Fru formand! Tak til ordfører Jacek Protasiewicz for et godt samarbejde i forbindelse med udarbejdelse af betænkningen. Hvis EU skal tackle det 21. århundredes udfordringer og skabe bæredygtig vækst med flere og bedre jobs, skal vi have forbedret kvaliteten af såvel arbejdet som kvaliteten i jobbene. Her har arbejdsretten en afgørende rolle at spille. I den øgede globalisering og konkurrence vil vi tabe, hvis vi konkurrerer på dårlige arbejdsforhold og dårlige lønninger. Social tryghed er en produktiv faktor. Høj tryghed fremmer fleksibilitet, beskæftigelse og konkurrencedygtighed. Det skal fremtidens arbejdsret afspejle, og jeg tager afstand fra ethvert forsøg på at undergrave den sociale og økonomiske sikkerhed, arbejdstagerne gennem tiderne har måttet kæmpe hårdt for.

Vi har de seneste år været vidner til en klar stigning i brugen af atypiske arbejdskontrakter, men den øgede brug af atypiske arbejdskontrakter vidner desværre også om virksomheder, som ønsker at omgå arbejdsretten og deres sociale forpligtelser. Der er desværre fortsat alt for mange arbejdstagere, som ikke af egen fri vilje tilbydes sådanne kontrakter, og som ikke nyder beskyttelse og sikkerhed. De bliver ofte tvunget ud i ansættelser uden pension og uden løn under sygdom eller barsel. Der er også fortsat mange arbejdstagere, der arbejder uden grundlæggende sociale rettigheder. ILO har ved flere lejligheder påvist sammenhængen mellem lavere sikkerhed og sundhed på arbejdspladsen og korttidskontrakter. Men når det er sagt, mener vi også, at standardfuldtidskontrakten må være normen. Den tidsubegrænsede kontrakt er god for både arbejdstagere og virksomheder. Det giver tryghed, sikkerhed og øgede udviklingsmuligheder.

Fleksibilitet og social sikkerhed er ikke hinandens modsætninger, men i stedet hinandens forudsætninger. Det skal fremtidens arbejdsret afspejle. Fleksibilitet er kort sagt at opbygge et godt samarbejde og have gensidig tillid til hinanden på virksomhederne. Det betyder, at aftalesystemet og den sociale dialog spiller en hovedrolle i udviklingen af flexicurity. Den Socialdemokratiske Gruppe tager afstand fra Kommissionens snævre fokus på den individuelle arbejdsret. Den bedste balance mellem fleksibilitet og tryghed opnås i mange lande ved indgåelse af kollektive overenskomster, som løbende tilpasses til udviklingen, både af hensyn til arbejdstagernes og virksomhedernes behov. Derfor skal Kommissionen fremme den sociale dialog både nationalt og europæisk.

  Luigi Cocilovo, a nome del gruppo ALDE. – Signora Presidente, onorevoli colleghi, nel congratularmi anch'io per il lavoro svolto, non solo dal relatore ma, credo, complessivamente da tutti i gruppi e che ha prodotto il testo in oggetto, votato dalla commissione per l'occupazione, vorrei tentare di chiarire un punto. Non penso che nel testo votato prevalgano riflessi conservativi e deludenti.

Ritengo che con questo testo noi contribuiamo ad abbattere ogni resistenza e barriera ideologica alle forme di flessibilità nel rapporto di lavoro che oggi spesso non solo esistono, ma costituiscono una esigenza per consentire al sistema d'impresa a livello europeo di rispondere alle sfide concorrenziali che gli vengono poste in senso più globale.

Tuttavia, per difendere queste esigenze occorre garantire la finalizzazione autentica di queste forme di contratto. Un contratto più flessibile – che sia part-time, a tempo determinato, con agenzie di lavoro interinale – risponde a un'esigenza di flessibilità nella risposta just in time a picchi di domanda e a esigenze di offerta di produzione, che esistono nella competizione del mercato del lavoro. Non può essere lo strumento improprio per introdurre forme, invece, di discriminazione su costi e tutele, che trasformerebbero il contratto flessibile in una sorta di zattera o scorciatoia per un dumping sociale che non ha niente a che vedere con le esigenze di competitività e che trasforma la sfida sulla competizione in una sfida soltanto di competizione sui costi. È per questo che ritengo che, nel momento in cui affermiamo la necessità di accettare l'esistenza di queste forme contrattuali e di non avversarle sotto il profilo ideologico, bisogna anche innalzare il livello di tutela specifica, nonché di garanzia, connessa a queste forme di lavoro flessibile.

Il resto segue: il primato della regolazione collettiva su quella delle deroghe individuali; il fatto che esistano competenze europee rispettose delle prerogative nazionali in materia sociale e che esiste una dimensione comunitaria, nella sussidiarietà, di competenza regolativa specifica, per la garanzia di standard minimi, che danno un connotato alla dimensione europea, non riducendola a schiacciarsi soltanto sul mercato; la lotta al lavoro nero e infine il rifiuto della logica dello scambio.

Il problema è garantire questi obiettivi in un modo equilibrato e non certamente scambiare tutele come, per esempio, la tutela in azienda rispetto a quella del mercato del lavoro. Bisogna potenziare anche tutto ciò che favorisce forme di mobilità e di transizione virtuose e, ancora una volta, non legate alla contraddizione sulle tutele sociali.

  Jan Tadeusz Masiel, w imieniu grupy UEN. – Pani Przewodnicząca! Zaproponowana przez Komisję zielona księga i omawiane sprawozdanie to moim zdaniem cenny początek dłuższej debaty nad dostosowaniem prawa pracy do zmieniającej się rzeczywistości tak w wymiarze europejskim, jak i światowym.

To jedynie początek, bo zadanie jest niezwykle skomplikowane. Mamy uzyskać trudne do pogodzenia rezultaty, takie jak wzrost liczby miejsc pracy, zachowanie ich jakości, zagwarantowanie zabezpieczeń społecznych dla pracowników, zachowanie jak największej ilości klasycznych umów o pracę, a z drugiej strony zadbać o interesy pracodawców i sprostać konkurencji na rynku światowym.

Jedno wydaje się najważniejsze - bez względu na to, czy umowy o pracę będą w pełnym wymiarze godzin czy nie, czy będzie więcej form niestandardowego zatrudnienia czy klasycznych umów o pracę, każdy obywatel Unii musi mieć prawo do miejsca pracy lub świadczeń zastępczych, a już na pewno do zagwarantowanych świadczeń zdrowotnych.

Moja grupa polityczna chętnie poprze to sprawozdanie w jutrzejszym głosowaniu.

  Elisabeth Schroedter, im Namen der Verts/ALE-Fraktion. – Frau Präsidentin, sehr geehrter Herr Kommissar, liebe Kolleginnen und Kollegen! Die Diskussion um die Liberalisierung der Post hat heute sehr viel Redezeit in Anspruch genommen. Sie ist gleichzeitig ein typisches Beispiel dafür, dass gerade im Dienstleistungsbereich Liberalisierung mit der Zunahme an prekären Arbeitsverhältnissen einhergeht.

Jede und jeder erwartet angesichts solcher Entwicklungen von der Kommission, dass sie sich in einem Grünbuch zum Arbeitsrecht für die Stärkung der Arbeitnehmerrechte einsetzt, dass sie auf europäischer Ebene Mindestnormen beschließt, die dem freien Fall der Arbeitnehmerrechte Einhalt gebieten, und dass sie Kollektivvertretung und Sozialdialog stärkt. Stattdessen führt die Kommission in ihrem Grünbuch eine Diskussion über Vorstellungen von Flexicurity, die Sozialdumping Tor und Tür öffnen. Das ruft bittere Enttäuschung hervor und führt zur Zunahme von Europaskepsis.

Das Parlament hat hier eine deutliche Korrektur vorgenommen: Arbeitsrecht ist nicht exklusiv, sondern es gilt für alle Arbeitnehmer, unabhängig von der Vertragssituation; entscheidend ist die de facto-Situation. Mehr Flexibilität ist nur auf der Grundlage von mehr Sicherheit möglich, und nur so kann das Dossier weiterentwickelt werden.

  Roberto Musacchio, a nome del gruppo GUE/NGL. – Signora Presidente, onorevoli colleghi, dei problemi del lavoro questa Europa si occupa troppo poco e in maniera assolutamente non adeguata, quasi che il lavoro non sia stato al centro della costruzione della democrazia e del modello sociale europeo. E sicuramente in questa colpevole e voluta sottovalutazione ci sono tante delle ragioni e dei problemi che ha l'Europa, un'Europa in cui la precarietà è diffusissima e impedisce la coesione sociale, rappresentando un vero dramma, il principale dramma sociale che vivono intere generazioni di giovani ma anche di lavoratori maturi, precocemente espulsi. Tutto ciò si riflette sulle nostre città, sulle nostre famiglie, su tutti noi.

Combattere la precarietà è imprescindibile per costruire un futuro, dare certezze, speranze. È il nostro principale compito. La Commissione, invece di combattere la precarietà sembra assumerla e quasi usarla per ridurre i diritti individuali e collettivi, ridurre ancora il ruolo del sindacato e contrapporre chi ha diritti – in realtà sempre minori – e chi non li ha, in nome di una presunta politica occupazionale.

Questo non è accettabile. Quel che va detto è che l'Europa considera il lavoro alla base della propria democrazia e della coesione sociale e che l'Europa ha una propria idea di ciò che è il lavoro normale: quello stabile, a tempo indeterminato, protetto dai contratti e dal ruolo dei sindacati e che, a parità di lavoro, ci devono essere parità di condizioni per i lavorati tipici e atipici. Quest'idea di lavoro è un'idea sana, che fa bene anche alla produzione, perché dice che la competizione non si fa sullo sfruttamento ma sulla qualità e sull'innovazione. Risparmiare sul lavoro e mettere in concorrenza i lavoratori tra loro garantisce facili e brevi guadagni ma non fa crescere né l'economia, né la società.

È questo modello sociale che l'Europa deve presentare al mondo, proponendosi come modello. Il diritto del lavoro è una parte fondamentale della democrazia, perché indica le regole per l'attività che sta alla base della società e intorno ai diritti va costruita l'unità sociale di giovani e anziani, e non in assurde contrapposizioni. Il contratto di lavoro deve contenere queste regole e questi diritti, che non possono essere delegati ad altri né surrogati da un intervento esterno, lasciando il contratto della relazione di lavoro in balia della legge del più forte. È per questo che non ci convince l'idea della "flexicurity", di contratti deboli surrogati da garanzie sociali: no, le garanzie devono essere nel contratto e fungere da tutela per il lavoratore, cittadino d'Europa.

Il testo che arriva in Aula è un compromesso, con punti di ambiguità ma con elementi importanti. Attacchi a questo lavoro, come quelli contenuti in taluni emendamenti, sarebbero negativi e ci farebbero fare pesanti passi indietro. Lo dico in particolare ai compagni socialisti, e in particolare sul tema di quegli emendamenti che stravolgono la natura del lavoro normale. Noi considereremmo l'approvazione di questi emendamenti una rottura del compromesso praticato in seno alla commissione.

  Derek Roland Clark, on behalf of the IND/DEM Group. – Madam President, the rapporteur’s first draft was not well received in committee, because he was trying to cut back on red tape and to reduce the regulations meant to protect workers but which, in fact, cause unemployment.

We are debating the second draft, which was more acceptable: he had toned it down. A pity, because it means we are to continue with many of the restrictive practices in the name of harmonisation, while all the time that which you fear – globalisation – is stealing up on you. For that, the EU will have to cope with competition on the free world markets, but you are not prepared for that.

Unless you learn to compete in Europe, you will not be able to compete globally. Footballers continually practise ball skills and teamwork; they do not prepare for a match by playing cards in a backstreet bar! Likewise, continued practice in Europe’s protectionist systems will mean defeat in the most competitive matches played away on hostile, global playing fields.

  Roger Helmer (non-attached). – Madam President, it is the policy of my party, the British Conservative Party, to reinstate the opt-out which was agreed at Maastricht and to withdraw the United Kingdom from EU employment and social legislation. I trust that my Conservative colleagues in this House will have the full support of their political group, the PPE-DE, in implementing this policy.

Turning to the report, I was astonished to read in recital C that ‘the EU is not only a free trade area’. Anyone who knows the first thing about international trade will know that the EU is not a free trade area at all: it is a customs union. They will also know that the customs union or Zollverein is a 19th century Bismarckian concept which should have no place in the 21st century. All the evidence from around the world shows that free trade areas work, while customs unions work far less well. Indeed, the EU is the only group of developed countries still operating in this outdated mode. If this House wishes to convert the EU from a customs union with political pretensions into a modern effective free trade area, it will have my full support.

The Commission’s proposals on modernising labour law and our first draft report show a belated recognition of the huge damage that intrusive and inflexible labour market rules have done to European economies. They made the first tentative steps towards liberalisation. However, amendments passed in the Unemployment Committee reverse the direction and turn the report into a regressive socialist wish-list of deeply harmful proposals.

Today’s amendments restore the balance, and so long as they are maintained the report’s timid measures are better than nothing and deserve our support. Paragraph 2 quotes the Charter of Fundamental Rights. That Charter was signed off twice by Tony Blair, yet after the Brussels summit of 22 June he came back like Chamberlain from Munich declaring he had protected his red line and that the charter would not affect UK labour law. Could the Commission please give me a clear ‘yes’ or ‘no’ answer? Is Blair’s opt-out legally defensible? I look forward to the Commission’s reply.

  Presidente. Essendo giunto il turno di votazioni, la discussione è qui interrotta. Sarà ripresa alle 15.00.

IN THE CHAIR: DIANA WALLIS
Vice-President