Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 10 Ιουλίου 2007 - Στρασβούργο

13. Εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα (συνέχεια της συζήτησης)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συνέχιση της συζήτησης της έκθεσης του κ. Jacek Protasiewicz, σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα.

  Thomas Mann (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο εισηγητής κ. Protasiewicz επεξεργάστηκε, παρά την πίεση χρόνου, έναν συμβιβασμό που διατηρεί την ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ευελιξίας στη σύγχρονη εργατική νομοθεσία. Μερικές διατυπώσεις δεν είναι ακόμα αρκετά ακριβείς, όπως για παράδειγμα στο άρθρο 35 που δίνει διαφορετικούς ορισμούς στο καθεστώς του εργαζομένου στην εργατική νομοθεσία. Πώς μπορεί κανείς να είναι αυτοαπασχολούμενος μέχρι το μεσημέρι και το βράδυ να έχει ήδη γίνει εργοδότης; Οι οικονομικά εξαρτημένοι αυτοαπασχολούμενοι είναι αυτοαπασχολούμενοι και όταν έχουν μόνο έναν εργοδότη. Συνήθως ζουν από πολύ μικρές επιχειρήσεις και δημιουργούν μεγάλο μέρος των θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Η απόπειρα ακριβούς διάκρισης μεταξύ εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων οδήγησε για παράδειγμα στην χώρα μου, τη Γερμανία, κατά τη δεκαετία του 1990 σε κατάρρευση των ιδρύσεων νέων επιχειρήσεων, καθώς και χιλιάδων πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Έχω πολύ μεγάλους ενδοιασμούς για την από κοινού και ατομική ευθύνη για τις γενικές ή κύριες επιχειρήσεις. Αυτό στην πράξη είναι προβληματικό. Στις γενικές επιχειρήσεις φορτώνονται κρατικά καθήκοντα, περισσότερη γραφειοκρατία και σημαντικές δαπάνες. Έχω υποβάλει σχετική τροπολογία που καταργεί τέτοιες μεγάλης εμβέλειας υποχρεώσεις.

Σε μία άλλη τροπολογία υπογραμμίζω την αρμοδιότητα της ΕΕ και των κρατών μελών για την εργατική νομοθεσία που θεσπίζεται στα άρθρα 127 και 137 της Συνθήκης ΕΚ. Δεν πρέπει να δεχτούμε περισσότερες ρυθμίσεις ή εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Συνιστώ να εγκρίνουμε αύριο την έκθεση αφού συμπεριλάβουμε τις τροπολογίες, και επειδή ο εισηγητής μας κατέβαλε πραγματικές προσπάθειες για ισορροπία.

  Jan Andersson (PSE). – (SV) Θέλω να ευχαριστήσω όλες και όλους όσοι μετέχουν στη συζήτηση αυτού του θέματος, καθώς και τον εισηγητή και τους σκιώδεις εισηγητές, για το εποικοδομητικό τους έργο στην επιτροπή προκειμένου να εκπονηθεί μια έκθεση με την ουσία της οποίας να μπορούμε να συμφωνήσουμε στη συντριπτική μας πλειονότητα. Πρέπει να προσεγγίσουμε αυτήν την έκθεση υπό το πρίσμα των διεθνών προκλήσεων και των δημογραφικών εξελίξεων οι οποίες μας επιβάλλουν τον μετασχηματισμό της Ευρώπης. Το δήλωσα στο παρελθόν και θα το επαναλάβω: η Επιτροπή ξεκίνησε με λάθος τρόπο.

Σημασία έχει η ασφάλεια ενόψει των αλλαγών. Συνεπώς, εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία δεν είναι η εργατική νομοθεσία, αλλά η εφαρμογή μιας ενεργού πολιτικής για την αγορά εργασίας. Πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στην εκπαίδευση, στη διά βίου μάθηση και στη δημιουργία αξιόπιστων συστημάτων εργασιακής ασφάλειας, έτσι ώστε τα άτομα να μπορούν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να μετακινούνται σε νέες θέσεις εργασίας στην προηγούμενη επιχείρηση στην οποία εργάζονταν ή σε νέα επιχείρηση. Αυτή η εξέλιξη πρέπει να αντιμετωπιστεί ως κάτι θετικό, παρά ως απειλή. Η Επιτροπή ξεκίνησε, λοιπόν, με λάθος τρόπο όταν έθεσε υπό αμφισβήτηση την εργατική νομοθεσία. Η Ευρώπη έχει ανάγκη από αξιόπιστη εργατική νομοθεσία προκειμένου οι εργαζόμενοι να αισθάνονται ασφαλείς.

Ποια είναι η κατάσταση επί του παρόντος; Παρατηρείται ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης στην Ευρώπη. Αυτό είναι θετικό. Ωστόσο, παρατηρούμε επίσης μια άλλη εξέλιξη. Αυξάνεται ο αριθμός των κακών και επισφαλών θέσεων εργασίας οι οποίες δεν εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής και στις οποίες, για παράδειγμα, οι συνθήκες εργασίας είναι άσχημες. Αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε, κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της αποδυνάμωσης της εργατικής νομοθεσίας. Απεναντίας, επιτυγχάνεται μέσω της καταπολέμησης των κακών θέσεων εργασίας και της βελτίωσής τους, περιλαμβανομένης της ενίσχυσης της ασφάλειας που προσφέρουν, έτσι ώστε να μοιάζουν περισσότερο με τις συνήθεις θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Αυτή είναι η μέθοδος που πρέπει να ακολουθήσουμε.

Η Επιτροπή εστιάστηκε επίσης σε επιμέρους στοιχεία της εργατικής νομοθεσίας, κάτι που είναι ατυχές. Η συλλογική εργατική νομοθεσία ασκεί τεράστιο ρόλο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται να διαδραματίσουν πολύ σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο της εργατικής νομοθεσίας. Δεν θα ήταν άσκοπο επίσης να επιστήσουμε την προσοχή στη συλλογική εργατική νομοθεσία και στο σημαντικό έργο που επιτελούν οι κοινωνικοί εταίροι μέσω του κοινωνικού διαλόγου.

  Elizabeth Lynne (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, επιθυμώ και εγώ να συγχαρώ τον εισηγητή και να τον ευχαριστήσω για τη συνεργασία του. Αυτή η συζήτηση αφορά το μέλλον της εργατικής νομοθεσίας και οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την τρέχουσα πραγματικότητα, η οποία συνίσταται στην αύξηση των μη συνήθων συμβάσεων και στο γεγονός ότι καλούμαστε να εστιάσουμε την προσοχή μας στην ασφάλεια της απασχόλησης παρά στην εργασιακή ασφάλεια.

Δεν θεωρώ ότι πρέπει να επιδιώξουμε τον ορισμό του εργαζομένου σε επίπεδο ΕΕ. Αυτό πρέπει να εναπόκειται στα ίδια τα κράτη μέλη. Όσον αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, ο ρόλος τους παραμένει πολύ σημαντικός, όμως πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα άτομα που δεν ανήκουν σε συνδικάτα θα μπορούν να μετέχουν στις διαδικασίες. Το ίδιο, άλλωστε, και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Επί του παρόντος, ο κατάλογος κοινωνικών εταίρων της Επιτροπής είναι περιορισμένος, ενώ φρονώ ότι δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις απόψεις των ΜΜΕ, οι οποίες αποτελούν από πολλές απόψεις την κινητήριο δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Καλώ όλες και όλους τους συναδέλφους να υπερψηφίσουν τις τροπολογίες της Ομάδας των Φιλελευθέρων.

  Konrad Szymański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα είμαι σύντομος: συγχαίρω τον εισηγητή, αλλά όχι την πλειοψηφία η οποία διαμορφώθηκε στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και η οποία ενέταξε στην έκθεση αυτές τις τροπολογίες. Η αγορά εργασίας αλλάζει – η εμφάνιση νέων επαγγελμάτων και νέων τεχνολογιών και η αύξηση του ποσοστού εργαζομένων που απασχολούνται στον τομέα των υπηρεσιών συνεπάγονται ότι θα εμφανιστούν νέες μορφές απασχόλησης.

Οι ανησυχίες της Αριστεράς σχετικά με τις χειρότερα αμειβόμενες και λιγότερο ασφαλείς θέσεις απασχόλησης είναι συνήθως άστοχες. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η εξάπλωση ανελαστικών λύσεων οι οποίες εμποδίζουν τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και καταδικάζουν μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων στην ανεργία, καθώς και η μεταφορά τέτοιων αρνητικών εμπειριών σε χώρες οι οποίες διαθέτουν πολύ ανταγωνιστική αγορά εργασίας.

Η γραφειοκρατία με την οποία έρχονται αντιμέτωπες οι επιχειρήσεις που αποσπούν εργαζόμενους στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής αγοράς δεν είναι παρά μια σύγχρονη μορφή προστατευτισμού, η οποία στρέφεται κυρίως κατά των νέων κρατών μελών, όπως αποδεικνύουν τα παραδείγματα των υποθέσεων Vaxholm και Viking Line, οι οποίες κρίθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Για τους λόγους αυτούς, αν εφαρμοστούν οι τροπολογίες τις οποίες πρότειναν οι βουλευτές της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, από τον εισηγητή καθώς και από άλλους, η έκθεση αυτή δεν θα μπορεί να υπολογίζει στη στήριξή μου.

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, τα καθημερινά παραδείγματα εκμετάλλευσης εργαζομένων στην Πορτογαλία και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως οι Κάτω Χώρες και η Ρουμανία, όπου εμπλέκονται επίσης άτομα από την Πορτογαλία, καταδεικνύουν ότι ο στόχος που έχει τεθεί, υπό το πρόσχημα του εκσυγχρονισμού της εργατικής νομοθεσίας, είναι η διευκόλυνση των απολύσεων μέσω της αλλαγής των περιόδων ειδοποίησης, του κόστους και των διαδικασιών που ισχύουν για τις ατομικές και συλλογικές απολύσεις, καθώς και της ίδιας της έννοιας της άδικης απόλυσης προκειμένου να καταστραφούν οι τρέχουσες συμβατικές σχέσεις.

Επιδιώκεται επίσης η μεταβολή των ωρών και της οργάνωσης της εργασίας, με όλες τις συνέπειες που έχει αυτή η επίθεση κατά των ιδίων των συλλογικών συμβάσεων και της οργάνωσης του εργατικού δυναμικού. Η τοποθέτηση των εργοδοτών και των εργαζομένων στην ίδια πλευρά της ζυγαριάς των συμβατικών υποχρεώσεων στο πλαίσιο ενός υποτιθέμενου σύγχρονου συστήματος οργάνωσης της εργασίας υποβαθμίζει την ανάγκη προστασίας της ασφαλούς απασχόλησης και των δικαιωμάτων του πιο αδύνατου κρίκου στις εργασιακές σχέσεις: των εργαζομένων, οι οποίοι έχουν ανάγκη τις θέσεις εργασίας τους και τους μισθούς τους προκειμένου να επιβιώσουν.

Όπως απέδειξαν στο Guimarães στις 5 Ιουλίου, οι εργαζόμενοι πολεμούν ενάντια σε αυτές τις σοβαρές προτάσεις.

  Ana Mato Adrover (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ξεκινήσω συγχαίροντας τον Jacek Protasiewicz για τις προσπάθειες που καταβάλλει για την εξεύρεση συναίνεσης και ελπίζω ότι θα έχουν επιτυχή έκβαση αύριο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χρειαζόταν μια κοινή εξέταση σχετικά με το τι σημαίνουν οι κανονισμοί που ρυθμίζουν την αγορά εργασίας, και πιστεύω ότι η Πράσινη Βίβλος έχει προσφέρει μια καλή ευκαιρία για να γίνει αυτό.

Νέες προκλήσεις και προβλήματα έχουν προκύψει μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Λουξεμβούργου, όπως η μετανάστευση και η γήρανση του πληθυσμού, και το 1997 – θυμόμαστε ότι ο στόχος ήταν απλά να προωθηθεί η δημιουργία θέσεων εργασίας. Σήμερα, σε μια εποχή μεγαλύτερου οικονομικού δυναμισμού, υποστηρίζουμε όχι μόνο την πλήρη απασχόληση αλλά επίσης την απασχόληση υψηλής ποιότητας.

Με αυτό εννοώ ότι αναζητούμε καλύτερες συνθήκες εργασίας, μεγαλύτερη αποδοτικότητα της επιχειρηματικής διαχείρισης, συνδυασμό της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, διά βίου μάθηση και, επίσης, σταθερότητα. Σε αυτό το σημείο έχω την πρώτη μου επιφύλαξη σχετικά με την έκθεση.

Η σταθερότητα δεν μπορεί να είναι ασύμβατη με τις συμβάσεις μερικής απασχόλησης. Η έκθεση αποκλείει αυτό το είδος συμβάσεων και υποστηρίζει μόνο τις συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, ξεχνώντας πόσο απαραίτητες είναι οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης, οι οποίες μπορούν να είναι αορίστου χρόνου και σταθερές, για τον συνδυασμό της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.

Η έκθεση επίσης κατηγορεί και ξεχνάει τις προσωρινές συμβάσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες και αναντικατάστατες σε ορισμένους τομείς, όπως ο τουρισμός, η τροφοδοσία, οι οικοδομές και η γεωργία, στους οποίους θα ήταν αδιανόητο να συνταχθούν συμβάσεις αορίστου χρόνου, δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζουν.

Μια άλλη επιφύλαξη που θέλω να επισημάνω είναι ότι γνωρίζουμε πως τα εργασιακά συστήματα διαφέρουν πολύ από τη μία χώρα στην άλλη. Το ίδιο και οι βιομηχανικές σχέσεις, και είναι επομένως πολύ δύσκολο να παραχθεί κοινή νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Είμαστε περισσότερο υπέρ της επικουρικότητας, και επίσης της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού και της συμφωνίας μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Φυσικά, δεν θέλουμε να δοθεί στην Επιτροπή η δυνατότητα να ενεργεί εν λευκώ σε θέματα εργατικής νομοθεσίας χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές χώρες και τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που έχει η καθεμία από αυτές.

  Françoise Castex (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, νομίζω ότι ήταν πλέον καιρός να πραγματοποιήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτήν τη συζήτηση και μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με την πρωτοβουλία της Πράσινης Βίβλου. Ωστόσο, φοβούμαι ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη καλά νέα για τους ευρωπαίους εργαζομένους. Πρέπει να ασκηθεί κριτική στην Πράσινη Βίβλο τόσο για τη μέθοδο που ακολουθήθηκε όσο και για τις κατευθυντήριες γραμμές που προτείνει.

Καταρχάς, σε ό,τι αφορά τη μέθοδο: εκφράζω τη βαθιά μου λύπη για το γεγονός ότι αυτή η διαβούλευση δεν συμμορφώνεται με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 138 της Συνθήκης, η οποία παρέχει ιδιαίτερο καθεστώς στους κοινωνικούς εταίρους, όταν αυτή άπτεται θεμάτων κοινωνικής πολιτικής. Αυτή η παρέκκλιση από τη διαδικασία καταγγέλλεται, επιπλέον, από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων.

Έπειτα, το κυρίως θέμα: μια Πράσινη Βίβλος πρέπει να είναι αμερόληπτη. Πρέπει να θέτει ερωτήματα χωρίς να δίνει εκ των προτέρων απαντήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ωστόσο, προβαίνει σε ισχυρισμούς που έχουν κραυγαλέα ιδεολογικό χαρακτήρα. Αυτό συμβαίνει όταν ασκεί κριτική στο παραδοσιακό μοντέλο πως αυτό παρακωλύει την απασχόληση. Αυτό συμβαίνει, επίσης, όταν δηλώνει ότι η προστασία κατά των απολύσεων είναι εμπόδιο στον δυναμισμό των επιχειρήσεων και καταγράφει την εργασιακή ανασφάλεια ως απόδειξη εκσυγχρονισμού.

Υφίστανται στην Ευρώπη και στο διεθνές δίκαιο δυνάμει της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) αρχές και θεμελιώδη δικαιώματα, τα οποία πρέπει να γίνονται σεβαστά. Η σύμβαση αορίστου χρόνου πρέπει να επιβεβαιωθεί ως ο κανόνας. Ο εργαζόμενος πρέπει να προστατεύεται βάσει της νομοθεσίας ή των συλλογικών διαπραγματεύσεων ή βάσει αμφοτέρων. Αυτός είναι ο λόγος, και επιμένω σε αυτό, που η συλλογική διαπραγμάτευση πρέπει να παραμείνει μείζονα πηγή για την εκπόνηση του εργατικού δικαίου.

Μια λέξη, τέλος, για την έννοια της «ευελιξίας-ασφάλειας», η οποία θεσπίστηκε ως αρχή. Όπως ορίζεται εδώ, δημιουργεί μείζονα ανισορροπία στον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβάλει την ευελιξία και θα αφήσει στα κράτη μέλη την αποκλειστική ευθύνη κατοχύρωσης της ασφάλειας των εργαζομένων. Οι συμπολίτες μας θέλουν μια Ευρώπη που να προστατεύει τα δικαιώματά τους και το κοινωνικό τους μοντέλο. Ας μην τους δώσουμε την εικόνα μιας Ευρώπης που καταστρέφει τα κοινωνικά κεκτημένα τους. Διακυβεύεται η υποστήριξή τους προς το ευρωπαϊκό εγχείρημα, ας μην το λησμονούμε αυτό.

  Ona Juknevičienė (ALDE). – (LT) Υπάρχουν δύο σημαντικά θέματα στο έγγραφο το οποίο προετοίμασε ο κ. Protasiewicz: 1) οι μη παραδοσιακές συμβάσεις εργασίας και 2) η έννοια του εργαζομένου.

Όταν εφαρμόζονται μη παραδοσιακές συμβάσεις εργασίας, προκύπτουν διακρίσεις εις βάρος των εργαζομένων, στους οποίους δεν παρέχονται επαρκείς κοινωνικές εγγυήσεις. Εντούτοις, η ευελιξία βοηθά τις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται στις μεταβολές της αγοράς, ενώ βοηθά τους εργαζόμενους να συνδυάζουν ικανοποιητικά την προσωπική και την επαγγελματική τους ζωή.

Πολλοί Λιθουανοί εργάζονται στην οικοδομική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου εγγεγραμμένοι ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Στην πραγματικότητα, εργάζονται για λογαριασμό των οικοδομικών επιχειρήσεων, όπως όλοι οι άλλοι εργαζόμενοι. Παρόλα αυτά, δεν προστατεύονται από τις ίδιες εγγυήσεις όσον αφορά την απασχόληση, την κοινωνική ασφάλιση κλπ. Ο ορισμός του εργαζομένου πρέπει να στηρίζεται σε αυτήν την πραγματική κατάσταση στον χώρο εργασίας και κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας. Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας αποτελεσματικής αγοράς εργασίας, στην οποία ένα άτομο θα μπορεί να βρει κατάλληλη απασχόληση, ενώ οι επιχειρήσεις θα μπορούν να βρουν κατάλληλους εργαζομένους. Το έγγραφο που συζητούμε σήμερα συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου.

  Mieczysław Edmund Janowski (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Protasiewicz για τον χειρισμό του σημαντικού θέματος της προσαρμογής της νομοθεσίας για την αγορά εργασίας στις σύγχρονες ανάγκες. Παρότι γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει κοινοτικός κώδικας εργασίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει, παρόλα αυτά, να ενθαρρύνει θετικές και ανταγωνιστικές αλλαγές και κάποιο βαθμό τυποποίησης στον τομέα που άπτεται της εργατικής νομοθεσίας.

Θέλω στο σημείο αυτό να αναφέρω ένα απόσπασμα από τη θέση του πολωνικού συνδικάτου Αλληλεγγύη σχετικά με την Πράσινη Βίβλο, στο οποίο αναφέρεται ότι, ενώ η κύρια βάση της εργασίας πρέπει να παραμείνει η σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, η οποία εγγυάται την ενδεδειγμένη προστασία της μονιμότητας της σχέσης εργασίας, αναγνωρίζει τον ορισμό ενός εργαζομένου με εξαρτημένη σχέση εργασίας ο οποίος θα καλύπτει όλα τα πρόσωπα που εργάζονται υπό καθεστώς εξάρτησης από έναν εργολάβο, περιλαμβανομένων ορισμένων προσώπων τα οποία προσφέρουν εργασία βάσει συμβάσεων αστικού δικαίου. Αυτό πρέπει να συνδυαστεί με έναν σαφή ορισμό της αυτοαπασχόλησης.

Θέλω, τέλος, έστω και με αυτήν τη συνοπτική μορφή, να θίξω μια σειρά σημαντικών ζητημάτων: την εργασία εξ αποστάσεως, ιδίως όταν αφορά νέους γονείς και άτομα με αναπηρίες, και την ανάγκη εξάλειψης των μισθολογικών διαφορών μεταξύ ανδρών και γυναικών όταν εκτελούν την ίδια εργασία. Οι λέξεις κλειδιά στη σημερινή συζήτηση πρέπει να είναι: απασχόληση, ευελιξία, ασφάλεια. Δεν έχουν, όμως, σημασία οι λέξεις, αλλά οι άνθρωποι: αφενός, όσοι επιθυμούν να εξασφαλίσουν τα μέσα διαβίωσης των οικογενειών τους μέσω της μισθωτής εργασίας, περιλαμβανομένων των ανέργων και, αφετέρου, οι άνθρωποι που είναι εργοδότες –είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα– καθώς και οι άνθρωποι που αισθάνονται υπεύθυνοι για την επίλυση των όλο και πιο παγκόσμιων προβλημάτων μας.

  Edit Bauer (PPE-DE). – (SK) Συμφωνώ με όσους δεν επιθυμούν να ζουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο η εργατική νομοθεσία αντικατοπτρίζει αποκλειστικά τις ανάγκες του ανταγωνισμού.

Αναμφίβολα, οι νέες τάσεις της οικονομίας δημιουργούν την ανάγκη μιας πιο ευέλικτης αγοράς εργασίας, η οποία συνδέεται με μεγαλύτερο ποσοστό άτυπων και μη παραδοσιακών συμβάσεων εργασίας. Το ερώτημα που τίθεται σε αυτό το πλαίσιο είναι το εξής: ποιος πρέπει να αναλάβει τους νέους και αυξημένους κινδύνους που δημιουργεί μια ευέλικτη αγορά εργασίας; Το θέμα δεν είναι μόνο η ενίσχυση της προστασίας όσων βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας, καθώς τα άτομα και οι οικογένειές τους θα υποχρεωθούν να εκτεθούν στους κινδύνους, ενώ οι κοινωνικές απώλειες θα αποδειχθούν δυσανάλογα μεγάλες χωρίς μια νέα προσέγγιση η οποία θα στηρίζεται στη θέσπιση ενός προτύπου επωφελούς για όλες τις πλευρές. Σκεφτείτε μόνο τα προβλήματα που σχετίζονται με τη δημογραφική κρίση. Η εξεύρεση λύσης είναι δύσκολη υπόθεση. Μέχρι στιγμής, μοιάζει να υπάρχουν περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των κρατών μελών.

Φαίνεται ότι είναι αναγκαία η εφαρμογή ενός νέου προτύπου στον τομέα της εργατικής νομοθεσίας, αλλά όχι μόνο με τη στενή έννοια του όρου. Αρχικά, η έννοια της «ευελιξίας-ασφάλειας» στηριζόταν στην υπόθεση ότι τα άτομα μπορούν και πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που επικρατούν σε μια ευέλικτη αγορά εργασίας, αλλά δεν πρέπει να επιβαρύνονται με το κόστος των κινδύνων που δημιουργεί η νέα κατάσταση. Απεναντίας, οι κίνδυνοι έπρεπε να κατανέμονται μεταξύ του ατόμου, του εργοδότη και της κοινωνίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αναζήτηση των σωστών λύσεων απαιτεί πολιτική τόλμη. Την τόλμη να αναζητήσουμε λύσεις οι οποίες δεν θα εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο τα συμφέροντα του ανταγωνισμού, αλλά θα εκπροσωπούν μια νέα ισορροπία αξιών.

  Joel Hasse Ferreira (PSE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θέλω να συγχαρώ τον κ. Protasiewicz διότι πέτυχε, με τη βοήθειά μας, να μετατρέψει την αρχική του έκθεση σε έκθεση του Κοινοβουλίου. Χαιρετίζω, επίσης, τον κ. Christensen, ο οποίος οργάνωσε μια διαρθρωμένη συλλογική συνεισφορά εξ ονόματος της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η έκθεση περιλαμβάνει πτυχές οι οποίες έχουν κεντρική θέση στις τρέχουσες ευρωπαϊκές συζητήσεις, όπως το θέμα του συνδυασμού ευελιξίας και ασφάλειας. Θέλω να επισημάνω ότι ο συνδυασμός ευελιξίας και ασφάλειας μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω αποτελεσματικής και σύγχρονης εργατικής νομοθεσίας, στο πλαίσιο της οποίας οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και η ύπαρξη των κοινωνικών εταίρων αποτελούν σημαντικό τμήμα της όλης προσέγγισης.

Εξίσου σημαντική είναι η έκκληση προς τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν και να προσαρμόσουν τα συστήματα κοινωνικής τους ασφάλισης προκειμένου να συμπληρώσουν τις ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, δηλαδή τη διά βίου μάθηση και κατάρτιση. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση κατέθεσα ορισμένες τροπολογίες οι οποίες σχετίζονται με τη σημασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως σημαντικής κινητήριας δύναμης για τη δημιουργία και ανάπτυξη της απασχόλησης στην Ευρώπη, καθώς και για την κοινωνική και περιφερειακή ανάπτυξη. Η ενίσχυση του ρόλου των ΜΜΕ στην προσπάθεια βελτίωσης της εργατικής νομοθεσίας είναι σημαντική.

Σημαντική επίσης είναι η βελτίωση του συντονισμού μεταξύ της εθνικής εργατικής νομοθεσίας και των κοινωνικών επιθεωρήσεων. Αυτό είναι αναγκαίο για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της εκμετάλλευσης των μεταναστών εργαζομένων. Πρέπει άλλωστε να αναγνωρίσουμε την ανάγκη θέσπισης επαρκώς ευέλικτων μεθόδων και ωραρίων εργασίας προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες των εργαζομένων και των επιχειρήσεων ή των οργανισμών στους οποίους εργάζονται.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι επίσης σημαντικό να επισημάνουμε και να υπογραμμίσουμε ότι όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν δικαίωμα στο ίδιο επίπεδο προστασίας και ότι δεν πρέπει να αποκλείονται εξαρχής από την εφαρμογή υψηλότερου επιπέδου προστασίας ορισμένες ομάδες εργαζομένων, όπως οι ναυτικοί, τα πληρώματα πλοίων και οι υπεράκτιοι εργαζόμενοι. Προτού ολοκληρώσω την παρέμβασή μου, θέλω να δώσω ιδιαίτερη έμφαση στην έκκληση που απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα κράτη μέλη του να καταργήσουν τους περιορισμούς όσον αφορά την πρόσβαση στις αγορές εργασίας τους, βελτιώνοντας έτσι την κινητικότητα των εργαζομένων στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμβάλλοντας στην ταχύτερη επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας.

Η εργατική νομοθεσία μπορεί και πρέπει να εκσυγχρονιστεί, όμως αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενισχυθεί, και όχι να αμφισβητείται, η κοινωνική ισορροπία σε όλα τα κράτη μέλη, καθώς και η κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη συνολικά.

  Siiri Oviir (ALDE). – (ET) Λαμβάνοντας, πρωτίστως, υπόψη τη γήρανση της ευρωπαϊκής κοινωνίας και, δεύτερον, έναν από τους σημαντικότερους στόχους της στρατηγικής της Λισαβόνας, με άλλα λόγια την επίτευξη υψηλού επιπέδου απασχόλησης, έχω την πεποίθηση ότι το παραδοσιακό πρότυπο των σχέσεων απασχόλησης δεν είναι απαραιτήτως κατάλληλο για τους εργαζόμενους με παραδοσιακές συμβάσεις απασχόλησης αορίστου χρόνου.

Σε μια κοινωνία η οποία χαρακτηρίζεται από αστάθεια, οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να προσαρμόζονται στις αλλαγές και να εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση.

Θεωρώ, συνεπώς, ότι τα εναλλακτικά πρότυπα συμβατικών σχέσεων, σε συνδυασμό με άλλες παραμέτρους, μπορούν να ενισχύσουν τις δυνατότητες των επιχειρήσεων να εκμεταλλεύονται καταλλήλως τη δημιουργικότητα του εργατικού τους δυναμικού, δημιουργώντας έτσι πρόσθετα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Ο καλύτερος τρόπος επίτευξης των ανωτέρω είναι η εφαρμογή της ανοικτής μεθόδου συντονισμού, η οποία είναι χρήσιμη για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να ανταποκρινόμαστε σε κοινές προκλήσεις με ευελιξία και διαφάνεια.

Εν κατακλείδι, θέλω να ευχαριστήσω τον εισηγητή, ο οποίος είχε το θάρρος να εξετάσει αυτό το θέμα τόσο λεπτομερώς, καθώς και όλους εσάς για την προσοχή σας.

  Andrzej Tomasz Zapałowski (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, τα δημογραφικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλονται, μεταξύ άλλων, στην αστάθεια των νέων. Σήμερα, προκειμένου να βρει ένα νέο άτομο μια εύλογα ασφαλή θέση απασχόλησης, πρέπει να αποδείξει ότι διαθέτει πείρα και να παράσχει τις συστάσεις που του ζητούνται από τους εργοδότες. Ως εκ τούτου, πολλά άτομα δεν αποφασίζουν να ξεκινήσουν οικογένεια πριν από τη μέση ηλικία, και αυτό προφανώς δεν ευνοεί τη δημιουργία μεγάλων οικογενειών· η Ευρώπη πρέπει, λοιπόν, να σκέπτεται και να δρα κατά τρόπο που να διασφαλίσει την επιβίωση και την επικράτηση της ταυτότητας και των χριστιανικών της παραδόσεων τα επόμενα χρόνια.

Θέλω να συγχαρώ τον συνάδελφό μου για μια έκθεση στην οποία περιγράφονται τα θεμελιώδη προβλήματα, ενώ συγχρόνως δίνεται αρκετή προσοχή στη σταθερότητα της απασχόλησης με τη μορφή των συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου, οι οποίες έπρεπε να αποτελούν τον κανόνα.

Είναι επίσης σημαντικό να άρει η Ευρώπη τους περιορισμούς της πρόσβασης των νέων κρατών μελών στις αγορές απασχόλησης, δεδομένου ιδίως ότι οι περιορισμοί αυτοί επιβάλλονται από τα κράτη εκείνα τα οποία επικαλούνται περισσότερο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ενώ στην πραγματικότητα ακολουθούν πρακτικές εκτεταμένου εθνικού παρεμβατισμού.

  Richard Falbr (PSE). – (CS) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, δεν θεωρώ ότι υπάρχει λόγος να υιοθετήσουμε συμφιλιωτικό τόνο, δεδομένης της τεράστιας σημασίας των όσων διακυβεύονται. Η Πράσινη Βίβλος για τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας έχει ένα μόνο θετικό στοιχείο: μπορεί εύκολα να σκιστεί σε πολλά κομμάτια διότι πρόκειται για ένα απίθανο συνονθύλευμα ανακριβειών και υποκριτικών επισημάνσεων. Θέλω να χρησιμοποιήσω αυτή μου την παρέμβαση για να θέσω ορισμένα ερωτήματα.

Γιατί δεν συζητήθηκε το περιεχόμενο της έκθεσης με τους κοινωνικούς εταίρους; Μήπως δεν υπάρχουν τέτοιοι εταίροι σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Η εργατική νομοθεσία δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε επί 100 χρόνια κατά τρόπο που να επιτρέπει στους εργαζομένους οι οποίοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε εργοδότες να λειτουργούν υπό ίσους όρους ανταγωνισμού. Γιατί στην Πράσινη Βίβλο φαίνεται να υποστηρίζεται ότι η ανάγκη για μια τέτοια ισότητα έχει πάψει να υφίσταται; Γιατί στο έγγραφο δεν επισημαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι εργάζονται ήδη χωρίς να προστατεύονται από τις εγγυήσεις της εργατικής νομοθεσίας; Μήπως η Επιτροπή αντιμετωπίζει την εργασία ως εμπόρευμα; Γιατί υποστηρίζεται με τόση έμφαση στην Πράσινη Βίβλο ότι οι συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου είναι παρωχημένες και ότι το 76% των Ευρωπαίων συμφωνούν με αυτήν τη δήλωση; Γιατί δεν προτείνεται επίσης στην Πράσινη Βίβλο η κατάργηση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας με βάση τα έγγραφα που έχει υιοθετήσει σε μια περίοδο 100 σχεδόν ετών; Θα μπορούσε μήπως ο κ. Špidla να μου πει αν γνωρίζει ότι, με την εξαίρεση ελαχίστων κρατών μελών, οι υποκριτικές κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση του ρόλου των κοινωνικών εταίρων δεν μπορούν να υλοποιηθούν; Γνωρίζει μήπως ότι σε μια σειρά κρατών μελών η ιδέα του κοινωνικού διαλόγου είναι σενάριο φαντασίας και χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση ως μέσο υπονόμευσης των συνδικάτων; Όλα αυτά ισχύουν για την Τσεχική Δημοκρατία. Μήπως γνωρίζει ότι τα άτομα που απασχολούνται σε επισφαλείς θέσεις απασχόλησης είναι πρακτικά αδύνατον να ενταχθούν σε κάποια συνδικαλιστική ένωση; Μήπως γνωρίζει ότι οι επιθεωρήσεις εργασίας σε μια σειρά χωρών υπάρχουν μόνο στα χαρτιά; Για μία ακόμη φορά, αυτό ισχύει για την Τσεχική Δημοκρατία.

Αξίζει να γίνει ειδική αναφορά στην προσφάτως δημιουργηθείσα έκφραση «ευελιξία-ασφάλεια», ένα παράδειγμα της ευρωπαϊκής «καινογλώσσας» η οποία υποτίθεται ότι δημιουργεί την εντύπωση ότι δεν έχει καμία σχέση με την «ευελιξία-εκμετάλλευση». Αυτό θα ελαχιστοποιήσει, προφανώς, τις διαφορές μεταξύ όσων βρίσκονται εντός και όσων βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας, έτσι ώστε να βρεθούν όλοι εκτός.

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον της εργασιακής νομοθεσίας αποτελεί σημαντικό βήμα, αν και δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για την απασχόληση είναι πρωτίστως θέμα αρμοδιότητας των κρατών μελών.

Με λυπεί το γεγονός ότι αυτή η πρωτοβουλία της Επιτροπής είναι πολύ μονόπλευρη, ενώ λυπούμαι ιδιαιτέρως για το γεγονός ότι αυτή η Πράσινη Βίβλος αγνοεί εντελώς τις κολοσσιαίες διαφορές που διαπιστώνονται στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η Επιτροπή δεν ενδιαφέρεται για τις θέσεις εργασίας στις οποίες οι γυναίκες και οι άνδρες σε διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να τυχαίνουν της ίδιας ακριβώς μεταχείρισης τώρα που ζούμε στον 21ο αιώνα. Θα περίμενα επίσης από την πρόταση να εξετάζει τρόπους εφαρμογής των οκτώ οδηγιών για την ισότητα τις οποίες έχει εγκρίνει η ΕΕ και οι οποίες θα μπορούσαν να εγγυηθούν τη μισθολογική ισότητα ανδρών και γυναικών.

Θέλω, τέλος, να επισημάνω ότι είναι ατυχές το γεγονός ότι δεν μπορούμε να αναμένουμε πολλά από την ΕΕ στον τομέα της προαγωγής της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών.

  Wiesław Stefan Kuc (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η εργατική νομοθεσία είναι ένα από τα πιο δύσκολα έγγραφα, όσον αφορά τόσο τις νομικές πτυχές όσο και το περιεχόμενο. Δεν περιλαμβάνει μόνον οικονομικές και νομικές πτυχές· περιλαμβάνει επίσης ηθικές πτυχές. Η συμφιλίωση αυτών των πτυχών είναι δύσκολο, και ενίοτε αδύνατο, εγχείρημα, όμως θα προσπαθήσουμε να τις συμφιλιώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο.

Ποια πρέπει να είναι η μορφή της εργατικής νομοθεσίας του 21ου αιώνα; Πρέπει να εκπληρώνει τουλάχιστον τις ακόλουθες προϋποθέσεις: πρώτον, πρέπει να είναι ευέλικτη, και να μπορεί να προσαρμόζεται σε ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες. Δεύτερον, πρέπει να προστατεύει τους εργαζόμενους και να προάγει την ανάπτυξή τους. Τρίτον, πρέπει να προστατεύει τα συμφέροντα των εργοδοτών και να επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αναπτύσσονται παραμένοντας όσο το δυνατόν περισσότερο αποτελεσματικές. Τέταρτον, πρέπει να επιτρέπει τη βέλτιστη χρησιμοποίηση του εργατικού δυναμικού. Πέμπτον, πρέπει να επιτρέπει τον διάλογο μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Τελευταίο και σημαντικότερο, το δικαίωμα στην εργασία πρέπει να ασκείται υπό ίσους όρους σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και να ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη.

  Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, η ευρωπαϊκή νομοθεσία και η νομοθεσία των κρατών μελών αλλά και ο διάλογος των κοινωνικών εταίρων επιχειρούν να εκσυγχρονίσουν το νομικό πλαίσιο που θα συνεχίσει να παρέχει σε εργοδότες και εργαζομένους κάθε τύπου νομική ασφάλεια και κοινωνική προστασία.

Το ερώτημα είναι: Η κοινωνική προστασία και η κοινωνική ένταξη αποτελούν συνέπειες ή προϋποθέσεις για την επιτυχία των στόχων της οικονομικής ανάπτυξης, της πλήρους απασχόλησης και της κοινωνικής δικαιοσύνης;

Αποδέχομαι τον εναλλακτικό ρόλο των δύο επιδιώξεων κατά το «η κότα γεννάει το αβγό και το αβγό την κότα».

Η προώθηση της ανταγωνιστικότητας για οικονομική μεγέθυνση και η κατοχύρωση της ασφάλειας των εργαζομένων πρέπει να αποτελούν κοινούς συναινετικούς στόχους από το επίπεδο σχεδιασμού στο επίπεδο της υλοποίησης, με φροντίδα για την αναγκαία ευέλικτη αγορά και για την ενίσχυση της ασφάλειας, πράγμα που αποτελεί διπλή πρόκληση, ώστε να ανεβάσουμε ταχύτητα, κατά την πρότασή σας, κύριε Επίτροπε, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στο ανοιχτό διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον, χωρίς να προδώσουμε τις αξίες και τα ισχύοντα κοινωνικά πρότυπα.

Οι νέες μορφές απασχόλησης με προαιρετικό χαρακτήρα και εθελοντική αποδοχή διευκολύνουν την είσοδο και παραμονή στην αγορά εργασίας ομάδων με ιδιαιτερότητες, όπως οι νέοι, οι μεγάλης ηλικίας εργαζόμενοι και οι γυναίκες. Με ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για καινοτόμες ρυθμίσεις εξασφαλίζεται η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, με ιδιαίτερη υποστήριξη στις γυναίκες και στα τριπλά τους καθήκοντα.

Διαφορετικές είναι οι ανάγκες των εργαζομένων ανάλογα με τα στάδια της ζωής τους και τις επαγγελματικές προοπτικές. Αλλά και κάθε κράτος μέλος έχει τις ιδιαιτερότητές του, ξεχωριστές οικονομικές συνθήκες, διαμορφώνει δε εθνική νομοθεσία. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία αποτελεί συμπλήρωμα και ολοκλήρωση για διασυνοριακές σχέσεις και την επίτευξη μιας ενιαίας ελεύθερης αγοράς.

Δεν πρέπει να ξεχνούμε τις δυνατότητες της διά βίου μάθησης για την αντιμετώπιση της ανεργίας και πρέπει να θυμηθούμε ότι με εμπιστοσύνη στις σχέσεις κράτους και κοινωνικών εταίρων, με σεβασμό στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου, υπηρετώντας την κοινωνική δικαιοσύνη και αποφεύγοντας τις συγκρούσεις θα αυξήσουμε την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και ευημερία.

  Μαρία Ματσούκα (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, η συζήτηση περί εκσυγχρονισμού του εργατικού δικαίου, όπου πραγματοποιήθηκε ουσιαστικά και όχι προσχηματικά, αποτέλεσε μια σημαντική ευκαιρία για να καταδειχθούν οι ριζικές διαφορές ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά.

Η Δεξιά ερμηνεύει τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και φτώχιας ως αποτέλεσμα της ακαμψίας του εργατικού δικαίου. Θεωρεί τη μαύρη εργασία σχεδόν επιβεβλημένη και, για να νομιμοποιήσει όλα τα παραπάνω, έκανε λόγο για ευελιξία με ασφάλεια. Και τι καλύτερο βέβαια από το μοντέλο της Δανίας! Η μόνη όμως περίπτωση εφαρμογής του προϋποθέτει πλήρη οικονομική, δημοσιονομική και φορολογική εναρμόνιση στα κράτη μέλη.

Η έκθεση που πρόκειται να ψηφίσουμε βελτιώνει, χάρη στη συνολική αντιπρόταση των Σοσιαλιστών, σε πολλά σημεία το αρχικό σχέδιο με επίκεντρο την προστασία των εργαζομένων, η οποία δεν είναι ούτε αιτία της ανεργίας ούτε φιλανθρωπική πράξη. Είναι απλώς ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Και ας μην προσβάλουμε την πραγματικότητα! Οφείλουμε, μπροστά στην ιστορικά πρωτοφανή αύξηση του παραγόμενου πλούτου και την απειλητική ανισοκατανομή του υπέρ των εργοδοτών, να εμβαθύνουμε την έννοια του εργατικού δικαίου.

  Janusz Wojciechowski (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ευτυχώς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ολιστική προσέγγιση ως προς το θέμα της νομοθεσίας για την απασχόληση, και γι’ αυτό εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου στον εισηγητή Jacek Protasiewicz, ο οποίος εκπόνησε μια έκθεση εξαιρετικής ποιότητας.

Με την ευκαιρία αυτής της παρέμβασης, θέλω να αναφερθώ στην τραγική θέση στην οποία βρίσκονται οι ξένοι εργάτες σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε συγκεκριμένες χώρες έχουν ανακαλυφθεί πολλοί καταυλισμοί εργασίας όπου επικρατούσαν συνθήκες δουλείας ή οιονεί δουλείας. Άνθρωποι οι οποίοι αναζητούν εργασία στο εξωτερικό για να κερδίσουν τα προς το ζην πέφτουν στα χέρια αδίστακτων εγκληματιών οι οποίοι τους εκμεταλλεύονται, τους εξευτελίζουν και ενίοτε τους δολοφονούν. Αυτή η κατάσταση αποτελεί όνειδος για την Ευρωπαϊκή Ένωση του 21ου αιώνα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να απευθύνει έκκληση σε όλα τα μέλη του και στις αρχές επιθεώρησης εργασίας και επιβολής του νόμου να εστιάσουν ιδιαιτέρως την προσοχή τους στη δεινή θέση των ξένων εργαζομένων και στην αποτελεσματική καταπολέμηση της εκμετάλλευσής τους από εγκληματίες.

  Ria Oomen-Ruijten (PPE-DE). – (NL) Όπως διαπιστώνετε, μπορούμε ακόμη να υπολογίζουμε στην οπτική επαφή, και αυτό είναι θαυμάσιο. Κύριε Πρόεδρε, είναι θετικό το γεγονός ότι συζητούμε σήμερα το θέμα της εργατικής νομοθεσίας, για τον απλούστατο λόγο ότι στις αγορές εργασίας της Ευρώπης και των κρατών μελών μας αλλάζουν πολλά πράγματα.

Πράγματι, διαπιστώνουμε ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη ευελιξίας για την καλύτερη προσαρμογή στις ανάγκες της αγοράς, αλλά και από την πλευρά των ιδίων των εργαζομένων, οι οποίοι συχνά επιθυμούν να συνδυάσουν την εργασία τους με την οικογένεια, την εκτεταμένη οικογένεια και άλλες υποχρεώσεις φροντίδας. Αυτή η ευελιξία είναι αναγκαία, τουλάχιστον σε μια κοινωνία στην οποία το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται ενώ το ποσοστό των νεότερων μειώνεται, και στην οποία ο γηράσκων πληθυσμός πιθανότατα δεν επιθυμεί πλέον να εργάζεται για την πλήρη διάρκεια των 40 ή 36 ωρών στην αγορά εργασίας, αλλά επιθυμεί, παρόλα αυτά, να συνεχίσει να απασχολείται σε μια λιγότερο απαιτητική εργασία.

Εάν, ωστόσο –και γι’ αυτό είναι τόσο χρήσιμη η συζήτηση του θέματος– επιθυμούμε αυτήν την ευελιξία και την αναγνωρίζουμε ως κάτι θετικό, αυτό σημαίνει επίσης ότι εξαρχής –και λυπούμαι που η κ. Ματσούκα αποχώρησε από την Αίθουσα, διότι έκανε λόγο για διάλογο μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, αλλά αρνείται να ακούσει τις απόψεις των άλλων– οφείλουμε, παράλληλα με την ευελιξία, να προσφέρουμε και τη σιγουριά, για λογαριασμό όσων επιθυμούν να εργαστούν σε μικρότερες και πιο ευέλικτες θέσεις απασχόλησης, επιτρέποντας έτσι την αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς εργασίας.

Αποτελεί σφάλμα –το οποίο ενδέχεται να μπορέσουμε να διορθώσουμε μέσω των τροπολογιών οι οποίες θα εγκριθούν εντός ολίγου– το γεγονός ότι δεν αναγνωρίζεται πλέον η εξαιρετικά θετική συνεισφορά της ευελιξίας. Λυπούμαι γι’ αυτό. Θεωρώ επίσης ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε το θέμα στον αποκλειστικό έλεγχο της αγοράς, διότι η αγορά αυτορυθμίζεται. Πρέπει να προσπαθήσουμε να αποκαταστήσουμε την ευελιξία στη σωστή της θέση, σε συνδυασμό με κατάλληλες εγγυήσεις.

  Richard Howitt (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, στη Βρετανία υπάρχουν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι σε εταιρείες προσωρινής απασχόλησης, ενώ στο σύνολο της Ευρώπης υπερβαίνουν τα 6 εκατομμύρια, σύμφωνα με το Ίδρυμα του Δουβλίνου. Πρόκειται για την ταχύτερα αναπτυσσόμενη μορφή άτυπης εργασίας στην ΕΕ τα τελευταία 20 χρόνια· παρόλα αυτά, η εν λόγω ομάδα εργαζομένων στερείται προστασίας της απασχόλησης με βάση την κοινοτική νομοθεσία.

Στην εκλογική μου περιφέρεια, στην Ανατολική Αγγλία, έως και 80 000 εργαζόμενοι είναι μετανάστες οι οποίοι προέρχονται από τις 8 νέες, λεγόμενες, χώρες, ο μεγαλύτερος αριθμός από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Πολλοί έρχονται μέσω εταιρειών απασχόλησης και πάρα πολλοί, αν και όχι όλοι, υφίστανται παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους. Ένα παράδειγμα είναι οι εργαζόμενοι τους οποίους εντόπισε το Συνδικάτο Εργαζομένων στις Επικοινωνίες, απασχολούνται από τη British Telecom στο Norwich, το Ipswich και το Brentwood και έχουν χάσει δύο διαδοχικές αυξήσεις μισθών, δικαιούνται διακοπές 16 –και όχι 25– ημερών και πληρώνονται 50% λιγότερες υπερωρίες από ό,τι οι μόνιμοι συνάδελφοί τους. Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι εργαζόμενοι στην εταιρεία Bernard Matthews στο Norfolk και το Suffolk, το 60% των οποίων είναι προσωρινοί εργαζόμενοι οι οποίοι προέρχονται από την Πορτογαλία και έλαβαν μόλις 19 βρετανικές λίρες ημερησίως για έξι ημέρες όταν απολύθηκαν εξαιτίας της γρίπης των πτηνών.

Το σχόλιό μου προς την Επιτροπή είναι ότι προσφέρετε «συνδυασμό ευελιξίας και ασφάλειας». Διαπιστώνουμε, και μάλιστα χαιρετίζουμε, ένα μέρος της ευελιξίας, όμως πού είναι η ασφάλεια όταν αυτή δεν καλύπτει τους εργαζομένους σε εταιρείες προσωρινής απασχόλησης; Προς την επικείμενη πορτογαλική Προεδρία, το σχόλιό μου είναι ότι πρέπει να υπάρξει ένας εύλογος συμβιβασμός όσον αφορά τις προθεσμίες, όμως η οδηγία αυτή δεν έχει ποτέ τεθεί σε ψηφοφορία μετά τη διεύρυνση της ΕΕ. Θέστε την σε ψηφοφορία, για να δούμε ποια είναι η άποψη της πλειοψηφίας. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει δηλώσει ότι θα στηρίξει την οδηγία. Το ίδιο πρέπει να πράξει στο σύνολό της η Ευρώπη.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Η αύξηση της απασχόλησης οφείλεται πρωτίστως στις ΜΜΕ και στις προσωπικές εταιρείες. Οι εργοδότες αυτοί διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης και την αύξηση της απασχόλησης στην Ευρώπη.

Για τον λόγο αυτόν, και ενόψει του ευρέος φάσματος εργασιακών παραδόσεων, επιχειρηματικών συμβάσεων και τύπων επιχειρήσεων στις αγορές εργασίας των κρατών μελών της ΕΕ, στόχος προτεραιότητας της ΕΕ πρέπει να είναι η κατάρτιση ευρωπαϊκής νομοθεσίας η οποία θα ενισχύει τη θέση των ΜΜΕ, δημιουργώντας συγχρόνως νέες θέσεις εργασίας μέσω βελτιώσεων της εργατικής νομοθεσίας.

Η πείρα μας διδάσκει ότι, για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή οδηγία για τις υπερωρίες, η οποία αντιμετώπισε τις αντιρρήσεις πολλών κρατών μελών της ΕΕ, δεν πρέπει να ενσωματωθεί στην εργατική νομοθεσία και πρέπει να αναθεωρηθεί. Ο λόγος είναι ότι οι περιορισμοί στις υπερωρίες απειλούν πολλούς τομείς της οικονομίας, είτε μιλάμε για τους εργαζόμενους στους τομείς της υγείας, των ορυχείων ή των κοινωνικών υπηρεσιών, είτε για τους πυροσβέστες.

Αυτόν τον μήνα, στη χώρα μου (Σλοβακία) το εθνικό κοινοβούλιο ενέκρινε νέα εργατική νομοθεσία η οποία προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις ειδικότερα από τις ΜΜΕ. Η κυβέρνηση επεδίωκε να ενισχύσει τη θέση των συνδικάτων και να αυξήσει τις αρμοδιότητές τους. Γεγονός είναι ότι, χάρη στις πιέσεις της αντιπολίτευσης και ομάδων εργοδοτών, η αρχική κυβερνητική πρόταση τροποποιήθηκε σημαντικά, αποκαθιστώντας ένα είδος ισορροπίας μεταξύ των αρμοδιοτήτων των συνδικάτων και των εργοδοτών στο τελικό νομοσχέδιο. Επιπλέον, μέσω τροπολογίας την οποία κατέθεσε το κόμμα SDKÚ-DS κατέστη δυνατή η τροποποίηση του ορισμού της «εξαρτημένης εργασίας» κατά τρόπο που να μην απειλεί τις προσωπικές επιχειρήσεις. Χάρη σε περισσότερα από 600 σχόλια που διατυπώθηκαν κατά την προετοιμασία, και σε δεκάδες ακόμη στην ολομέλεια του κοινοβουλίου, κατέστη δυνατή η τροποποίηση της αρχικής πρότασης του Smer SD, αποτρέποντας έτσι την οπισθοδρόμηση της σλοβακικής εργατικής νομοθεσίας στον προηγούμενο αιώνα.

Τα αυξημένα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη, ιδίως στα νέα κράτη μέλη, αντικατοπτρίζουν μια αποτυχία η οποία απαιτεί τη λήψη επειγόντων μέτρων, και γι’ αυτό χαιρετίζω την προσέγγιση του εισηγητή, κ. Jacek Protasiewicz, στην έκθεση του οποίου προτείνονται λύσεις για την υλοποίηση ενός οράματος που ταιριάζει στις ανάγκες του 21ου αιώνα. Εντούτοις, με ανησυχεί η διατύπωση του κειμένου μετά την ψηφοφορία στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία δεν μπορώ να στηρίξω εάν δεν εγκριθούν οι τροπολογίες τις οποίες κατέθεσε ο εισηγητής εξ ονόματος της πολιτικής μας ομάδας (της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών). Ορισμένα σημεία του σχεδίου έκθεσης παρουσιάζουν μια παρωχημένη και μη ισορροπημένη άποψη σχετικά με τα τρέχοντα προβλήματα στις αγορές εργασίας της Ευρώπης, και για τον λόγο αυτόν στην έκθεση καταβάλλεται προσπάθεια προστασίας μόνο των εργαζομένων. Μια τέτοια ερμηνεία της εργασιακής πολιτικής μπορεί να δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία δεν θα υπάρχει τίποτε από το οποίο να πρέπει να προστατευθούν, καθώς θα είναι άνεργοι.

  Agnes Schierhuber (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θεωρώ ότι δεν μπορούμε να εξετάσουμε την έκθεση Protasiewicz χωριστά από την προφορική ερώτηση και το ψήφισμα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά και τους δύο συντάκτες για την εργασία τους.

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ακόμα ενιαίες ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών. Επίσης, διαφαίνεται ότι υπάρχει σαφής ανάγκη βελτίωσης του συντονισμού της ροής πληροφοριών και της επικοινωνίας μεταξύ των κρατών μελών και των αρμοδίων αρχών. Επίσης, τα σχετικά μέτρα ελέγχου είναι ακόμα ανεπαρκή. Θεωρώ απολύτως απαραίτητη μια ισορροπημένη σχέση μεταξύ της ελεύθερης κυκλοφορίας και της παροχής υπηρεσιών, αφενός, και της προστασίας της εργασίας, αφετέρου. Κατά την άποψή μου, μια σχετική ρύθμιση είναι το πιο απλό και αποτελεσματικό μέσον αντιμετώπισης του κοινωνικού ντάμπινγκ.

Η συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών πρέπει να επεκταθεί και να ενταθεί. Επίσης, πρέπει να θεσπιστούν ανάλογα μέτρα ελέγχου. Εδώ, ασφαλώς, θα βοηθούσε αν η Επιτροπή έδινε ακριβέστερα στοιχεία στις κατευθυντήριες γραμμές της. Για την εξασφάλιση της προστασίας και των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ζητώ να διεξάγουν οι χώρες υποδοχής τις ανάλογες εξετάσεις και ελέγχους.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να ενισχύσει ενεργά τη συνεργασία των εποπτικών αρχών των κρατών μελών με την καθιέρωση μιας διαρκούς πλατφόρμας για διασυνοριακή συνεργασία. Επίσης, ζητώ προς όφελος των επιχειρήσεων και των εργαζομένων μεγαλύτερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε όλα αυτά τα ζητήματα. Μόνο η ισορροπία θα μας φέρει περισσότερη απασχόληση και συνακόλουθα περισσότερη ασφάλεια και ευημερία για όλους τους ανθρώπους στην Ευρώπη.

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE). – Consider că acest raport este unul echilibrat şi care reflectă diversitatea relaţiilor de muncă de pe teritoriul Uniunii Europene, dar şi a poziţiilor politice faţă de un subiect care dă naştere unor discuţii aprinse.

Atingerea unui echilibru în relaţia dintre angajat şi angajator, în care ambele părţi au de câştigat, trebuie să fie o prioritate a Uniunii Europene. În acest cadru, al flexibilităţii şi al securităţii, angajatorul câştigă mai multă forţă de muncă, iar angajatul mai multă protecţie pentru tipul de contract flexibil.

Pentru România, unde avem un rezervor important de forţă de muncă în zona rurală, contractele de muncă flexibile sunt o soluţie pentru a intra pe piaţa muncii fără a pierde din drepturile sociale de care beneficiază angajaţii cu contract clasic. Aceasta ar asigura o integrare mai rapidă pe piaţa muncii a lucrătorilor din zona rurală, care vor putea să participe la creşterea economiei din anii următori şi să beneficieze de ea.

Apreciez atenţia pe care raportul o acordă sprijinirii familiei. Multe dintre aceste contracte flexibile sunt alese de femei care trebuie să facă faţă unei presiuni din ce în ce mai mari de a concilia viaţa profesională cu cea familială.

În sprijinul tinerilor aş fi dorit ca raportul să încurajeze mai mult utilizarea tehnologiei informaţiei şi a comunicării ca instrumente principale în modul de lucru. Munca la distanţă în condiţii de maximă mobilitate este o tendinţă deja prezentă pe care trebuie să o folosim în beneficiul celor mai bine pregătiţi pentru ea.

Pentru reducerea muncii la negru trebuie să încurajăm angajatorii să declare relaţiile de muncă fără să fie dezavantajaţi economic. O parte din acest fenomen este cauzată de restricţiile pe care unele state membre încă le menţin pentru lucrătorii din ţările care au aderat recent la Uniunea Europeană. Este o discriminare inutilă care creează atât probleme de administrare pentru statele respective cât şi riscuri pentru lucrători. De aceea consider ca eliminarea perioadelor de tranziţie impuse de aceste state membre va avea ca efect direct reducerea muncii la negru.

  Tadeusz Zwiefka (PPE-DE) – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η τροποποίηση της εργατικής νομοθεσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι σημαντική μόνο για την ασφάλεια και την προστασία των θέσεων εργασίας, αλλά έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο για τα επίπεδα της απασχόλησης. Πραγματοποιήσαμε μακρές συζητήσεις σχετικά με το κατά πόσον ο παγκόσμιος ανταγωνισμός επιβάλλει την αλλαγή του τρέχοντος προτύπου εργατικής νομοθεσίας. Η γνώμη μου είναι ότι η αλλαγή αυτή είναι οπωσδήποτε επιβεβλημένη.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια παρατηρούμε τη σταδιακή και όλο και ταχύτερη υποχώρηση των παραδοσιακών μορφών της εργατικής νομοθεσίας και του γενικότερου προτύπου απασχόλησης. Αυτό το φαινόμενο είναι μια μορφή αντίδρασης στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, η οποία είναι μια ανεξάρτητη διαδικασία και, είτε μας αρέσει είτε όχι, από εμάς τους ίδιους εξαρτάται το αν οι κοινωνίες μας θα εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που μας προσφέρει.

Η καταπολέμηση των αρνητικών πτυχών της παγκοσμιοποίησης απαιτεί πολύ πιο ευέλικτη εργατική νομοθεσία, με παράλληλη διατήρηση των σημερινών επιπέδων ασφάλειας. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το τρέχον επίπεδο ασφάλειας της απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το υψηλότερο στον κόσμο. Δεν χρειάζεται να ενισχύσουμε περισσότερο την εργασιακή ασφάλεια, όμως χρειαζόμαστε περισσότερη ευελιξία και κινητικότητα, καθώς και ελευθέρωση των αγορών εργασίας σε όλα τα κράτη μέλη.

Παρά τις ρυθμίσεις, η ευελιξία κυριαρχεί όλο και περισσότερο στη ζωή μας. Επί του παρόντος, το 40% όλων των μορφών απασχόλησης είναι άτυπες, ενώ είναι υπεύθυνες για το 60% των νέων θέσεων απασχόλησης. Εν τέλει, και αυτό είναι το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα μέχρι στιγμής, τα δύο τρίτα των άτυπων μορφών απασχόλησης θα μετατραπούν στην παραδοσιακή μορφή, δηλαδή σε μόνιμες συμβάσεις εργασίας.

Οι παραδοσιακές δομές της εργατικής νομοθεσίας δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές πραγματικότητες. Στις σύγχρονες οικονομίες, οι οποίες στηρίζονται στις υπηρεσίες, ή σε αυτές που στηρίζονται στις ΜΜΕ, μια πιο ευέλικτη και άτυπη προσέγγιση ενδέχεται να είναι το κλειδί της επιτυχίας.

Βεβαίως, η ευελιξία δεν αρκεί εάν δεν συνοδεύεται από κινητικότητα των εργαζομένων. Για τον λόγο αυτόν, ζητώ το πλήρες άνοιγμα της αγοράς εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε εργαζομένους από όλα τα κράτη μέλη. Τώρα γνωρίζουμε ότι τα οφέλη από την ελευθέρωση των αγορών εργασίας δεν τα απολαμβάνουν μόνο οι μετανάστες εργαζόμενοι, αλλά και οι χώρες οι οποίες αποφάσισαν να ανοίξουν τις αγορές εργασίας τους.

Καμία οικονομία δεν μπορεί να αναπτυχθεί και να είναι ανταγωνιστική χωρίς επιχειρήσεις οι οποίες να λειτουργούν ομαλά και να είναι σε θέση να ανταγωνίζονται στη διεθνή αγορά, υπό την επιδέξια διοίκηση ικανών διευθυντών και ιδιοκτητών. Ακόμη, όμως, και οι επιχειρήσεις με τους καλύτερους διοικητικούς μηχανισμούς δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς ικανό εργατικό δυναμικό. Η μια πλευρά χρειάζεται την άλλη για την επιβίωσή της.

  Iles Braghetto (PPE-DE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η ανάγκη εκσυγχρονισμού της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των καινοτομιών του 21ου αιώνα θέτει δύσκολες προκλήσεις στη σημερινή αγορά εργασίας, και προπαντός σε όλους όσοι αναζητούν μια νέα εργασία, μια ποιοτική εργασία που θα εναρμονίζεται με άλλες διαστάσεις της προσωπικής τους ζωής.

Όπως ορίζει η στρατηγική της Λισαβόνας, ο συνδυασμός της ευελιξίας στην εργασία –χαρακτηριστικό μιας ανταγωνιστικής και παγκοσμιοποιημένης αγοράς– με την ασφάλειας της απασχόλησης –δικαίωμα/καθήκον κάθε ευρωπαίου πολίτη– απαιτεί την εκμετάλλευση όλων των επαγγελματικών ικανοτήτων και προσόντων. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να παράσχουμε τα αναγκαία μέσα που θα προσελκύσουν τις επιχειρήσεις, προσαρμόζοντας την τεχνική κατάρτιση και την εξειδίκευση των ατόμων στις νέες τεχνολογίες.

Η ευρωπαϊκή κοινωνία διανύει μια κρίση εκπαίδευσης και κατάρτισης που εμποδίζει ή επιβραδύνει την απόκτηση προσόντων και γνώσεων. Η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην κατάρτιση των νέων αποτελεί για την Ευρωπαϊκή Ένωση τον καλύτερο και πιο σύγχρονο τρόπο για την επιβεβαίωση του δικαιώματος στην εργασία. Μεταξύ των άλλων η Πράσινη Βίβλος θέτει και αυτήν την πρόκληση.

Ευχαριστώ τον εισηγητή για το έργο που επιτέλεσε όσον αφορά τον συγκερασμό των διαφορετικών απόψεων που προέκυψαν από τη συζήτηση.

  Philip Bushill-Matthews (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου καταρχάς να ευχαριστήσω την Επιτροπή για την πολύ χρήσιμη Πράσινη Βίβλο της. Το έργο της Επιτροπής οδήγησε στην εκπόνηση αυτής της έκθεσης, πράγμα που μας επέτρεψε εν τέλει να διεξαγάγουμε τη σημερινή συζήτηση. Φρονώ ότι το γεγονός ότι έχει διατυπωθεί με την παρούσα της μορφή –καθώς και το γεγονός ότι η Επιτροπή προέβη σε τόσο ευρείες και έντονες διαβουλεύσεις– έχει σίγουρα εμπλουτίσει και τις δικές μας διαβουλεύσεις. Ευελπιστώ πάντως ότι, μετά τη λήξη της αυριανής ψηφοφορίας, μετά τις ψηφοφορίες επί του συνόλου των τροπολογιών, ο Επίτροπος ίσως να κρίνει σκόπιμο να ευχαριστήσει το Κοινοβούλιο για τη θετική υποδοχή που επιφυλάξαμε στο έργο του, αλλά θα δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.

Έγινε ήδη αναφορά στον εισηγητή και στο εξαίρετο έργο που έχει επιτελέσει, και θέλω να δηλώσω ότι συμφωνώ με αυτά τα σχόλια. Πολλά σχόλια έγιναν από διάφορους συναδέλφους σχετικά με τη λέξη «ευελιξία». Νομίζω ότι ο εισηγητής αναγνώρισε με μεγάλη ευελιξία τη βασιμότητα των ανησυχιών που εκφράζουν τα μέλη άλλων πολιτικών ομάδων, όμως θεωρώ ότι αντίστοιχη ευελιξία επέδειξαν και οι σκιώδεις εισηγητές υιοθετώντας τη θέση του εισηγητή. Θέλω, λοιπόν, να τους ευχαριστήσω όλους για τις προσπάθειές τους. Νωρίτερα στη συζήτησή μας, ο κ. Szymański ανέφερε ότι δεν μπορεί να συγχαρεί την επιτροπή για το έργο της. Κατανοώ αυτό το σχόλιο. Θα του πω απλώς ότι, ενόψει του περιορισμένου χρονικού πλαισίου που είχε στη διάθεσή της, η έκθεση την οποία εκπόνησε η επιτροπή ήταν κατ’ ουσίαν μια προσωρινή έκθεση. Είμαι πεπεισμένος ότι η έκθεση που θα προκύψει από την αυριανή ψηφοφορία και την έγκριση των τροπολογιών που κατατέθηκαν στο Σώμα θα στηρίζεται σε σημαντικά διαφορετική βάση και ότι ένα δυνητικά αμφιλεγόμενο θέμα θα καταλήξει στην έκφραση ενός σαφώς ομόθυμου μηνύματος.

Τέλος, καλώ την Επιτροπή, κατά την ανάλυση των συζητήσεών μας, να μελετήσει τα στοιχεία που αφαιρούνται από την έκθεση μεταξύ του σταδίου της επιτροπής και του τρέχοντος σταδίου. Νομίζω ότι αυτό θα αποστείλει ένα σημαντικό μήνυμα. Καλώ επίσης την Επιτροπή να εξετάσει τα στοιχεία που θα παραμείνουν στο κείμενο. Θέλω να επιστήσω ιδιαιτέρως την προσοχή στην παράγραφο 10 σχετικά με το θέμα του χρόνου εργασίας και την ανάγκη ενίσχυσης της ευελιξίας τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους εργοδότες. Δεν αρκεί να δηλώνουμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερη ευελιξία. Καλούμε την Επιτροπή να επιδείξει την ίδια ευελιξία ως προς την προώθηση αυτού του πολύ δύσκολου και ευαίσθητου θέματος.

Θέλω, τέλος, να μνημονεύσω τους βοηθούς μας, και δεν αναφέρομαι μόνο στους βοηθούς των βουλευτών του ΕΚ, αλλά και στους βοηθούς των κοινοβουλευτικών μας ομάδων. Πολύ συχνά είναι οι λησμονημένοι ήρωες και ηρωίδες. Φρονώ ότι οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει υπήρξαν αξιόλογες, ιδίως ενόψει των πολύ περιορισμένων χρονικών περιθωρίων. Νομίζω, λοιπόν, ότι μπορώ να τους συγχαρώ εξ ονόματος όλων μας για όλα όσα έχουν κάνει.

  Vladimír Špidla, Μέλος της Επιτροπής. – (CS) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, δεν προξενεί έκπληξη το γεγονός ότι η συζήτηση για την εργατική νομοθεσία υπήρξε ευρεία και βαθυστόχαστη, συχνά δε και πολύ ζωηρή. Αυτό είναι φυσικό μιας και το θέμα της εργατικής νομοθεσίας είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα θέματα που μας απασχολούν και βρίσκεται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου. Με χαροποιεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι η Πράσινη Βίβλος αποτέλεσε τη βάση για αυτήν την εξαιρετικά εμπεριστατωμένη συζήτηση. Εκφράστηκαν περισσότερες από 450 διαφορετικές απόψεις, αριθμός ο οποίος υπερβαίνει κατά πολύ τον συνήθη όσον αφορά μια δημόσια διαβούλευση σχετικά με μια Πράσινη Βίβλο. Είναι επίσης σαφές ότι δεν υποστηρίζεται ότι η Πράσινη Βίβλος επιλύει το θέμα της εργατικής νομοθεσίας· απεναντίας, περισσότερο μάλλον θέτει ερωτήματα. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει αυτά τα ερωτήματα και στη συνέχεια θα προσφέρει απαντήσεις.

Θεωρώ ότι η συζήτηση στο Σώμα καταδεικνύει ότι υπάρχουν θετικές προοπτικές για επίτευξη συναίνεσης σχετικά με ορισμένα από τα βασικά στοιχεία. Θα αναφέρω ορισμένα εξ αυτών τα οποία θεωρώ ιδιαιτέρως σημαντικά. Το πρώτο είναι η ανάγκη πραγματοποίησης ουσιαστικού διαλόγου. Ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι το επίπεδο κοινωνικού διαλόγου σε ορισμένα κράτη μέλη είναι πολύ χαμηλό, φρονώ ότι πρόκειται για μια συνιστώσα θεμελιώδους σημασίας. Γι’ αυτό πάνω από όλα προσφέρουμε άμεσες ενισχύσεις για την προώθηση του κοινωνικού διαλόγου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, ιδίως μέσω της ανάπτυξης διοικητικών ικανοτήτων για τους κοινωνικούς εταίρους.

Το δεύτερο θέμα που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η εργατική νομοθεσία δεν υφίσταται σε κενό και ότι κάθε συζήτηση επί του θέματος θα είναι πάντα ευαίσθητη και θα έχει αντίκτυπο στους κοινωνικούς εταίρους. Θεωρώ επίσης ότι η μελλοντική ανάπτυξη της εργατικής νομοθεσίας απαιτεί την αποφυγή κάθε μέτρου το οποίο θα οδηγούσε σε αποδιάρθρωση της αγοράς εργασίας, σε αύξηση της ανασφάλειας στην απασχόληση ή σε υποβάθμιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Φαίνεται ότι η κατάσταση των εργαζομένων οι οποίοι τυπικά θεωρούνται αυτοαπασχολούμενοι αλλά οικονομικά είναι εξαρτημένοι από έναν βασικό καταναλωτή ή εργοδότη, ο οποίος είναι η πηγή του εισοδήματός τους, πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η εργατική νομοθεσία πρέπει να εφαρμοστεί ενεργητικά προκειμένου να προστατευθούν και να υποστηριχθούν οι θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας και να καταπολεμηθεί η άτυπη εργασία.

Αξιότιμοι βουλευτές, τέθηκαν ορισμένα ερωτήματα τα οποία δεν εντάσσονταν στους βασικούς προσανατολισμούς της συζήτησης και τα οποία πιθανόν δεν θα απαντηθούν ούτε κατά την ψηφοφορία, γι’ αυτό ζητώ να μου επιτρέψετε να τα θίξω εδώ. Θέλω να τονίσω ότι η κοινωνική προστασία αποτελεί προϋπόθεση της πλήρους απασχόλησης, και όχι συνέπειά της. Οι αγορές εργασίας με πολύ αδύναμη προστασία της εργασίας –όπως στις αναπτυσσόμενες χώρες, για παράδειγμα– δεν προσφέρουν πραγματικά αποτελεσματικές συνθήκες δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Θέλω επίσης να υπογραμμίσω ότι υπάρχει ήδη μια οδηγία για την απόσπαση εργαζομένων, και σε εύλογο χρόνο θα συζητήσουμε μια σειρά ερμηνειών που της έχουν δοθεί. Συνεπώς, υφίσταται ήδη ορισμένο πρότυπο, παρότι μπορεί να φανταστεί κανείς διαφορετικές εξελίξεις.

Τέθηκε επίσης το θέμα των γραφείων απασχόλησης. Θέλω να επισημάνω ότι η πορτογαλική Προεδρία έχει, λίγο έως πολύ, εντάξει το θέμα αυτό στο πρόγραμμά της, οπότε θα προσπαθήσουμε στο πλαίσιο της Προεδρίας να σημειωθεί κάποιος βαθμός επιτυχίας, κάτι που απαιτείται άλλωστε επειγόντως. Η περιγραφή της ανάπτυξης στην αγορά των γραφείων απασχόλησης την οποία μας παρουσίασε ο αξιότιμος βουλευτής ήταν, κατά τη γνώμη μου, πολύ ακριβής. Η δυναμική αυτής της αγοράς είναι σαφής, όπως και ορισμένα φαινόμενα τα οποία μπορούν οπωσδήποτε να θεωρηθούν δείκτες πιθανού κοινωνικού ντάμπινγκ.

Αξιότιμοι βουλευτές, η αγορά εργασίας μεταβάλλεται δραστικά και είναι άκρως σημαντικό να βρούμε ορισμένες γενικές απαντήσεις, σε επίπεδο ΕΕ, αλλά κυρίως στα ίδια τα κράτη μέλη, που είναι σε θέση να επιβάλουν την εργατική νομοθεσία και είναι ικανά, αφενός, να στηρίξουν τη συλλογική μας ικανότητα, αποτελεσματικότητα, ανταγωνιστικότητα και ισχύ ως κοινωνίας και, αφετέρου, να εγγυηθούν την αναγκαία ασφάλεια των εργαζομένων κατά τον 21ο αιώνα. Το εγχείρημα αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, όμως η συζήτηση με έπεισε ότι η έκθεσή σας έχει πιθανότητες έγκρισης, οπότε θα περιμένω το τελικό αποτέλεσμα με ενδιαφέρον.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. ROTHE
Αντιπροέδρου

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, 11 Ιουλίου 2007.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)

  Bogdan Golik (PSE), γραπτώς. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να συγχαρώ τον κ. Protasiewicz για την επαγγελματική και δύσκολη έκθεση που εκπόνησε. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ξεκινήσαμε δημόσιο διάλογο σχετικά με τις κατευθύνσεις ως προς τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης, της επίμονης διαρθρωτικής ανεργίας και των δημογραφικών τάσεων οι οποίες δεν ευνοούν την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο κόσμος γύρω μας και οι επισημάνσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση καταδεικνύουν ότι αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι μια ΕΕ η οποία θα εφαρμόσει μια κοινή πολιτική για την καταπολέμηση της ανεργίας η οποία θα χρησιμοποιεί ως πρότυπο την κοινή ενεργειακή πολιτική. Η ανάγκη για μια κοινή πολιτική καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική δεδομένου ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο αδυνατούν να λύσουν ακόμη και οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, όπου η ανεργία ενδέχεται σύντομα να αγγίξει το 10%.

Διατηρώ τις αμφιβολίες μου όσον αφορά την πρόταση για έγκριση κοινών κανόνων σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να δημιουργηθούν οι βάσεις ενός συστήματος ελαχίστων κοινωνικών προτύπων, όπως προτείνεται στην αιτιολογική σκέψη ΙΘ. Κατά τη γνώμη μου, οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών είναι τόσο μεγάλες αυτήν τη στιγμή ώστε η πρόταση να καθίσταται απλούστατα ανεφάρμοστη. Οι ελάχιστες ποσοστώσεις πρέπει να ρυθμίζονται με ανεξάρτητο τρόπο από τα κράτη μέλη ανάλογα με το επίπεδο οικονομικής τους ανάπτυξης, την κατάσταση της αγοράς εργασίας τους και τις παραδόσεις τους.

Πολλά από τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η απασχόληση έχει αυξηθεί χάρη στις «άτυπες» συμβάσεις. Το δίλημμα που προκύπτει, συνεπώς, δεν είναι η βάση επί της οποίας απασχολείται ένα άτομο, αλλά το κατά πόσον εργάζεται ή όχι. Αυτή πρέπει να είναι η προτεραιότητα των κρατών μελών και της ΕΕ συνολικά τα επόμενα χρόνια, εστιάζοντας κυρίως στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, στις γυναίκες και στους ηλικιωμένους.

  Małgorzata Handzlik (PPE-DE), γραπτώς. – (PL) Συγχαίρω θερμά τον εισηγητή για την έκθεσή του, στην οποία μας προσφέρει μια ρεαλιστική ανάλυση των αλλαγών που απαιτούνται στον τομέα της εργατικής νομοθεσίας προκειμένου αυτή να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.

Κατά τη γνώμη μου, η εργατική νομοθεσία εξακολουθεί σε ορισμένες χώρες να είναι αναχρονιστική και ανίκανη να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης.

Ο σύγχρονος κόσμος απαιτεί σαφή και ευέλικτη εργατική νομοθεσία. Οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες διά βίου μάθησης και κατάρτισης οι οποίες τους βοηθούν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.

Το βασικό πρόβλημα για την αγορά εργασίας είναι η γραφειοκρατία που επιβαρύνει τις επιχειρήσεις, η οποία καθυστερεί την εξέλιξή τους. Η εξάλειψη των εμποδίων στον τομέα των ΜΜΕ συνεπάγεται ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των θέσεων απασχόλησης.

Ο εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας πρέπει να έχει ως βάση την ενεργό στήριξη της αγοράς εργασίας. Πρέπει να έχει ως βάση την προαγωγή της έναρξης της απασχόλησης αλλά και της αλλαγής θέσεων απασχόλησης, καθώς και τη διαρκή κατάρτιση για την ανταπόκριση στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Εντούτοις, αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με μια υπέρμετρα προστατευτική πολιτική απασχόλησης η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την τεχνητή διατήρηση θέσεων απασχόλησης τις οποίες δεν έχει ανάγκη η αγορά, και η οποία αποδυναμώνει τη θέση των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων στην αγορά.

Μία από τις βασικές επιπτώσεις της τεχνητής διατήρησης θέσεων απασχόλησης είναι το υψηλό κόστος συντήρησης του προσωπικού, ή η αναστολή της εξέλιξης των εργαζομένων λόγω έλλειψης ευκαιριών εκ νέου κατάρτισης και εκπαίδευσης, ενώ από την άλλη πλευρά η τεχνητή διατήρηση θέσεων απασχόλησης κατατείνει συνήθως στη σταδιακή υπονόμευση μιας επιχείρησης και στην εξαφάνισή της από την αγορά.

Είναι, συνεπώς, σημαντικό να στηρίζουμε ενεργά τις θέσεις απασχόλησης, αντί να τις προστατεύουμε με κάθε τίμημα.

  Véronique Mathieu (PPE-DE), γραπτώς. – (FR) Η παγκοσμιοποίηση, η γήρανση του πληθυσμού, η επιτάχυνση του εμπορίου: τόσες πολλές προκλήσεις που θα πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε αύριο ακόμη πιο έντονα σε σύγκριση με σήμερα.

Κανένα κράτος μέλος δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι διαχειρίζεται αυτά τα θέματα μόνο του, και πράγματι μέσω συντονισμένης δράσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιτευχθεί η επιτυχία της πολιτικής απασχόλησης και της κοινωνικής πολιτικής. Επίσης, χαίρομαι για την έκθεση πρωτοβουλίας σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας, κάτι το οποίο είναι αναγκαίο για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Ο στόχος της είναι κάτι περισσότερο από αξιέπαινος, είναι ζωτικής σημασίας.

Πρέπει να επαναξιολογηθεί η εργασία, να προσαρμοστεί στους σημερινούς καιρούς το νομοθετικό της πλαίσιο και θα είναι αναγκαίο να επιτρέψουμε σε αυτούς που επιθυμούν να εργαστούν, μέσω της ανάπτυξης ελκυστικών προγραμμάτων κατάρτισης, και σε αυτούς που μπορούν να εργαστούν περισσότερο, να το πράξουν, παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία στις διαπραγματεύσεις μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών.

Η ευελιξία δεν σημαίνει το τέλος των προστατευτικών κανόνων, σημαίνει ότι αυτοί οι κανόνες θα καθοριστούν με ελεύθερη διαπραγμάτευση, κατάλληλη για τις ανάγκες του καθενός, ανάγκες που θα εκφράζονται στο πλαίσιο ενός κοινωνικού διαλόγου, ο οποίος θα ενθαρρύνεται.

Η Γαλλία ξεκίνησε ήδη αυτόν τον διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και επομένως, με ικανοποίηση, επικροτώ αυτήν την έκθεση, που συμβαδίζει με τις φιλοδοξίες και τις δράσεις που έχουν αναληφθεί στη Γαλλία.

  Csaba Őry (PPE-DE), γραπτώς. – (HU) Θεωρώ ότι η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ένα ευπρόσδεκτο και γενναίο βήμα προόδου, με το οποίο ξεκινά η συζήτηση σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας. Είμαι υποστηρικτής μιας σύνθετης προσέγγισης, καθώς και ισορροπημένων τεχνικών τροπολογιών. Δεν θεωρώ σωστό το γεγονός ότι ορισμένοι εκθειάζουν τις άτυπες μορφές απασχόλησης και συνιστούν τόσο στους εθνικούς όσο και στους κοινοτικούς νομοθέτες να αναγνωρίσουν σε πολιτικό επίπεδο την προτεραιότητα αυτών των άτυπων μορφών έναντι των παραδοσιακών συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι μια άτυπη σύμβαση πρέπει να θεωρείται καθαυτή πιο σημαντική, απλώς και μόνο επειδή είναι άτυπη.

Από την άλλη πλευρά, δεν θεωρώ επίσης ότι θα είναι σωστό να προσπαθήσουμε να χρησιμοποιήσουμε νομοθετικά, διοικητικά ή εκτελεστικά μέτρα προκειμένου να υποχρεώσουμε τους επιχειρηματίες να κάνουν ευρύτερη χρήση των παραδοσιακών συμβάσεων απασχόλησης. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι, υπό τις συνθήκες που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, οι οικονομίες μας είναι υποχρεωμένες να έρθουν αντιμέτωπες με εξωτερικούς οικονομικούς περιορισμούς, στους οποίους πρέπει να αντιδρούν κατά τρόπο που να διασφαλίζει τη συνέχιση της λειτουργίας τους.

Η προσέγγισή μας όσον αφορά το δύσκολο αυτό ζήτημα θα είναι ισορροπημένη εφόσον αναγνωρίσουμε ότι τόσο οι παραδοσιακές όσο και οι άτυπες μορφές απασχόλησης είναι δικαιολογημένες. Πρέπει δε να τεθεί στη διάθεση των επιχειρηματιών ευρύ φάσμα πιθανών τύπων συμβάσεων και, ενόψει των προκλήσεων του 21ου αιώνα, πρέπει συγχρόνως να προσφέρουμε νέες λύσεις σε αναρίθμητα παλαιά προβλήματα. Όσον αφορά την περαιτέρω εξέλιξη της εργατικής νομοθεσίας, τόσο οι νομοθέτες της ΕΕ όσο και οι εθνικοί νομοθέτες καλούνται να αναλάβουν πολύ σημαντικά καθήκοντα.