Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2007 - Στρασβούργο

14. Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης του κ. Paasilinna, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (COM(2006)0604 - C6-0355/2006 - 2006/0197(COD)).

  Ján Figeľ, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που βρίσκομαι απόψε εδώ για να πραγματοποιήσουμε ένα πολύ σημαντικό βήμα όχι μόνο με την έγκρισή σας αλλά και με τη δέσμευσή σας υπέρ της πρότασης και θέσπισης Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΙΤ).

Όπως όλες και όλοι γνωρίζετε, τον τελευταίο μήνα σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος σχετικά με τη σημαντική αυτή πρόταση ως αποτέλεσμα κοινών προσπαθειών. Θέλω δε να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον κ. Paasilinna, εισηγητή επί του θέματος, την πρόεδρο της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, κ. Niebler, την κ. Hennicot-Schoepges από την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας, καθώς και τον κ. Böge από την Επιτροπή Προϋπολογισμών, για τις ακατάβλητες προσπάθειες και τις πολύ χρήσιμες συμβολές τους. Χωρίς αυτές τις συμβολές δεν θα είχαμε φτάσει ποτέ στο σημερινό καθεστώς και στα πιθανά αποτελέσματα.

Η έκθεση που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Βιομηχανίας και το κείμενο της γενικής προσέγγισης που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο κινούνται σαφώς προς την ίδια κατεύθυνση. Φρονώ ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αναμφίβολα πάντως διευκολύνει την πορεία προς ένα συμβιβαστικό κείμενο. Το ΕΙΤ θα προσφέρει ένα περιβάλλον στο οποίο εταίροι από τους χώρους των επιχειρήσεων, της έρευνας και των πανεπιστημίων που διαπρέπουν στους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται θα μπορούν να συνεργάζονται και να προωθούν περαιτέρω τις δυνατότητές τους όσον αφορά την καινοτομία.

Έχουμε συμφωνήσει ως προς το γεγονός ότι το ΕΙΤ πρέπει να αναπτυχθεί σταδιακά. Σε πρώτη φάση θα συστηθούν δύο με τρεις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ). Στη συνέχεια, σε δεύτερη φάση, θα δημιουργηθούν περαιτέρω ΚΓΚ, βάσει της αξιολόγησης των δραστηριοτήτων του ΕΙΤ και των ΚΓΚ. Οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές δραστηριότητες ή οι πολιτικές κατευθύνσεις θα καθορίζονται από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μέσω της έγκρισης στρατηγικού προγράμματος καινοτομίας.

Η έκθεση του Κοινοβουλίου σας περιλαμβάνει χρήσιμες τροποποιήσεις οι οποίες εμπλουτίζουν σαφώς την πρόταση, και σας ευχαριστώ γι’ αυτό. Παραδείγματος χάριν, χαιρετίζω την πρόταση να υποβάλλεται έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη διαδικασία επιλογής των μελών του διοικητικού συμβουλίου, προκειμένου να διασφαλίζεται η διαφάνεια της διαδικασίας. Υπάρχει επίσης πρόταση μετονομασίας του ΕΙΤ σε «Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας», διατηρώντας όμως την καθιερωμένη και γνωστή συντομογραφία «ΕΙΤ».

Χαιρετίζω επίσης τις τροπολογίες που αποσκοπούν στον εξορθολογισμό της οικονομικής διαχείρισης του ΕΙΤ, διευκρινίζοντας ότι η διαδικασία που καθορίζεται στο στοιχείο 47 της διοργανικής συμφωνίας ισχύει για αυτήν τη διάρθρωση.

Η Επιτροπή μπορεί επίσης να δεχτεί πάρα πολλές από τις τροπολογίες σας, είτε στην παρούσα τους μορφή είτε κατ’ ουσίαν, στις περιπτώσεις που η διατύπωση πρέπει να προσαρμοστεί. Εντούτοις, μας προβληματίζουν ορισμένες από τις τροπολογίες σας που κατατέθηκαν από την Επιτροπή Βιομηχανίας. Θα εστιάσω την ανάλυσή μου σε τέσσερα βασικά ζητήματα.

Πρώτον, οι πτυχές που αφορούν την εκπαίδευση. Πρέπει να προσέξουμε, ώστε να αποφύγουμε την αποδυνάμωση της εκπαιδευτικής διάστασης του ΕΙΤ, η οποία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο και ένα από τα πιο καινοτόμα στοιχεία της πρότασης. Συμμεριζόμαστε την άποψη του Κοινοβουλίου ότι η κινητικότητα των ερευνητών και των σπουδαστών θα είναι ζωτικής σημασίας και πρέπει, ως εκ τούτου, να υπογραμμιστεί. Έχω όμως την έντονη πεποίθηση ότι η διατύπωση όσον αφορά τους τίτλους και τα διπλώματα πρέπει να παραμείνει ανέπαφη.

Δεύτερον, η παρουσίαση του ΕΙΤ γίνεται σε δοκιμαστική βάση. Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι το ΕΙΤ πρέπει να αναπτυχθεί προοδευτικά και να υπόκειται σε διαρκή αξιολόγηση. Εντούτοις, δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία όσον αφορά το μακροπρόθεσμο όραμα και τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ αυτής της πρωτοβουλίας. Τυχόν αβεβαιότητα επ’ αυτού –ιδίως στις αρχές του εγχειρήματος– θα απειλήσει τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος συνολικά.

Τρίτον, η συμμετοχή τρίτων χωρών: συμφωνούμε πλήρως με την αρχή της διευκόλυνσης της συμμετοχής τρίτων χωρών στο ΕΙΤ – πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις. Εντούτοις, πρέπει να συνδυάζεται με την αρχή της προτίμησης των κρατών μελών της ΕΕ. Το ΕΙΤ είναι και πρέπει να παραμείνει ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.

Τέταρτον, η συμμετοχή του ΕΙΤ και των ΚΓΚ στα κοινοτικά προγράμματα: δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία επ’ αυτού. Το ίδιο το ΕΙΤ δεν θα επιδιώξει τη συμμετοχή του σε κοινοτικά προγράμματα, ούτε πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από αυτά οι διοικητικές του δαπάνες. Από την άλλη πλευρά, οι ΚΓΚ θα έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν υποψηφιότητα για χρηματοδοτήσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα απολαμβάνουν καθεστώς προνομιακής πρόσβασης – δεν πρόκειται να τύχουν προτιμησιακής μεταχείρισης. Για να γίνει αυτό απολύτως σαφές, φρονώ ότι η ορθή προσέγγιση θα είναι να συμφωνήσουν τα όργανα σε μια πολιτική δήλωση προς την κατεύθυνση αυτή, και να την προσαρτήσουν στην πρόταση.

Η χρηματοδότηση του ΕΙΤ είναι τώρα το κυριότερο εκκρεμές ζήτημα. Όπως γνωρίζετε, την περασμένη εβδομάδα η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου με σκοπό την κάλυψη των αναγκών τόσο του Galileo όσο και του ΕΙΤ. Ευελπιστώ ότι αυτό θα προσφέρει μια σταθερή βάση για τις περαιτέρω συζητήσεις και την επίτευξη συμφωνίας στους κόλπους της δημοσιονομικής αρχής πριν από τα τέλη του έτους. Αυτό ήταν άλλωστε το αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο.

Αναμένω με ενδιαφέρον τη συζήτηση.

  Reino Paasilinna, εισηγητής. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας για πάνω από ένα έτος, και ο χρόνος πέρασε, επειδή έπρεπε να επέλθουν σημαντικές βελτιώσεις στην αρχική πρόταση της Επιτροπής. Οι επιτροπές του Κοινοβουλίου, με επικεφαλής την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, επεξεργάστηκαν εκ νέου την πρόταση, προκειμένου να της δώσουν νέα μορφή. Έχει διασφαλιστεί η αυξημένη δυνατότητα παρέμβασης του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, χωρίς όμως να υπονομεύεται η αυτονομία του ΕΙΤ. Η εκλογή του διοικητικού συμβουλίου του ΕΙΤ θα θυμίζει πολύ τον τρόπο εκλογής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, οπότε στην επιστημονική κοινότητα υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με τη διαδικασία. Έγινε κάποια προσπάθεια να ενισχυθούν οι ευκαιρίες συμμετοχής των ΜΜΕ. Εκεί θα είναι μεγαλύτερος ο αντίκτυπος όσον αφορά την απασχόληση, και εκεί βρίσκουμε την αναγκαία ευελιξία για την ταχεία εφαρμογή της καινοτομίας.

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, όπως προκύπτει και από την ονομασία του, θα εστιάζεται στην καινοτομία. Τα δύο άλλα στοιχεία του «τριγώνου της γνώσης», η εκπαίδευση και η έρευνα, θα παραμείνουν, όμως η καινοτομία είναι σαφώς η κορυφή του τριγώνου και η βασική προτεραιότητα. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην καινοτομία, διότι αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα της Ευρώπης.

Είναι απίστευτο ότι οι Αμερικανοί υποβάλλουν κατά ένα τρίτο περισσότερες αιτήσεις κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας, το δικό μας γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, από ό,τι εμείς οι ίδιοι. Αυτό είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης. Οι σκεπτικιστές μπορεί να αναρωτιούνται αν η Ένωση θα είναι ανταγωνιστική χωρίς καινοτομία ή αυξημένη καινοτομία. Μιλάμε όμως για επινοήσεις και διαδικασίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως στον κόσμο των επιχειρήσεων. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερα; Καλά θα κάνουμε να στρωθούμε στη δουλειά, διότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρούν δυναμικά, και η Κίνα μας ακολουθεί κατά πόδας. Η στρατηγική της Λισαβόνας επιβάλλει επίσης την επιτάχυνση των προσπαθειών. Γιατί δεν έχουμε καν εμπιστοσύνη στις στρατηγικές αποφάσεις που οι ίδιοι έχουμε λάβει;

Η έρευνα και ανάπτυξη αντιστοιχεί σε όλο και μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ της Ένωσης σε σύγκριση με τις υπόλοιπες παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις. Δαπανούμε λιγότερο από 2% σε αυτόν τον τομέα, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπανούν σχεδόν 3%, η Ιαπωνία περισσότερο από 3%, και μόνο η Σουηδία και η Φινλανδία δαπανούν σχεδόν 4% στον τομέα.

Ωστόσο, η υψηλή ποιότητα της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της έρευνάς μας παράγουν πολύ λίγες εμπορικές εφαρμογές, ή τουλάχιστον δεν υλοποιούνται στην Ευρώπη αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες – κυρίως εκεί. Το πρόβλημα προφανώς είναι πολυδιάστατο και σχετίζεται εν μέρει με το πόσο πρόθυμα είναι τα πανεπιστήμια και τα κολέγια να συνεργαστούν με τον επιχειρηματικό κόσμο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το σύστημά μας για την κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας είναι δύσχρηστο, κ.ο.κ.

Βεβαίως, το ΕΙΤ δεν θα εξαλείψει αυτά τα προβλήματα, μπορεί όμως σε κάποιο βαθμό να τα αμβλύνει. Η διαρροή εγκεφάλων είναι φαινόμενο που πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά. Γιατί; Διότι προσπαθούμε να γίνουμε η πρώτη παγκοσμίως οικονομία της γνώσης και αντιμετωπίζουμε πρόβλημα διαρροής εγκεφάλων!

Το ΕΙΤ θα προσφέρει στον ιδιωτικό τομέα ένα νέο είδος επαφής με την εκπαιδευτική και ερευνητική κοινότητα. Θα συμβάλει στη δημιουργία ευκαιριών για την εμπορική εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων της έρευνας και θα ενισχύσει τη συνεργασία και προς τις δύο κατευθύνσεις. Το Ινστιτούτο δεν θα αποτελέσει ένα υπερπανεπιστήμιο το οποίο θα στερεί από τα πανεπιστήμια τους καλύτερους ερευνητές και επιστήμονες. Θα φροντίσουν γι’ αυτό οι τροποποιήσεις του Κοινοβουλίου. Το ΕΙΤ θα είναι σε θέση να προσφέρει στα καλύτερα πανεπιστήμια και κολέγια μια νέα και μακροπρόθεσμη ευκαιρία στενής συνεργασίας με επιχειρήσεις οι οποίες διψούν για καινοτομία. Μπορεί να βοηθήσει τα καλύτερα πανεπιστήμια να προσελκύσουν τους καλύτερους και ικανότερους φοιτητές, επιστήμονες και ερευνητές παγκοσμίως, ώστε να αναπτύξουν και να χρησιμοποιήσουν την έρευνα και καινοτομία καθώς και τις μεθόδους και διαδικασίες που σχετίζονται με τη διαχείρισή της σε στενή συνεργασία με κορυφαίες επιχειρήσεις.

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η πρόταση περιλαμβάνει τομείς επικάλυψης με ήδη υπάρχοντα μέσα. Οι τεχνολογικές πλατφόρμες που έχουν δημιουργηθεί από το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο και οι ευρύτερης κλίμακας κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες, στον βαθμό που τεθούν σε λειτουργία, στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις ίδιες αρχές που προβλέπονται για τη λειτουργία του ΕΙΤ. Το ίδιο ισχύει για το πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία.

Μπορεί να υπάρχει μικρός βαθμός επικάλυψης, όμως στην Ευρώπη δεν παρατηρείται υπερβολικά μεγάλος βαθμός καινοτομίας αλλά ελάχιστη καινοτομία, υπάρχει λοιπόν περιθώριο για νέα ανταγωνιστικά εγχειρήματα. Όλα εξαρτώνται από το πώς θα ενσωματωθεί το ΕΙΤ στο σημερινό μωσαϊκό. Νομίζω ότι μπορούμε να το κάνουμε να ταιριάξει στην ευρωπαϊκή ερευνητική σκηνή χωρίς να δημιουργηθούν συγκρούσεις. Έχουμε προσθέσει ένα δοκιμαστικό στάδιο με αξιολογήσεις στο εγχείρημα και έχουμε αυξήσει τις εξουσίες του Κοινοβουλίου.

Πριν από μία εβδομάδα η Επιτροπή ανακοίνωσε πρόταση για τη μεταφορά χρημάτων από τη διοικητική γραφειοκρατία για τη στήριξη της γεωργίας, του οίνου και της πατάτας, αν θέλετε, και τη διάθεσή τους στην καινοτομία. Δεν θα ήταν καλό να το κάνουμε; Η ιδέα είναι ενδιαφέρουσα. Κρίσιμη για τη μελλοντική πορεία του ΕΙΤ είναι τώρα η προθυμία των κρατών μελών να το χρηματοδοτήσουν, κρατών μελών τα οποία δεν επενδύουν αρκετούς πόρους.

Στηρίζουμε όλοι τους στόχους της Λισαβόνας; Θα το δείξει η στάση μας σε αυτό το θέμα. Το ΕΙΤ μπορεί να προσφέρει περισσότερη προστιθέμενη αξία για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας, μόνο όμως εάν δεν αφαιρέσει πόρους από τα προγράμματα της Λισαβόνας. Η Ένωση έχει ανάγκη την καινοτομία, κυρίες και κύριοι. Οι πολίτες την έχουν ανάγκη· το μέλλον μας την απαιτεί. Γιατί λοιπόν να μην στηρίξουμε κάτι που είναι αναγκαίο;

  Nina Škottová, συντάκτρια της γνωμοδότησης της Επιτροπής Προϋπολογισμών. – (CS) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Επιτροπή παρουσιάζει την πρότασή της για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας ως εγχείρημα το οποίο δημιουργεί ένα σημαντικό ευρωπαϊκό όργανο το οποίο θα συνδυάζει την έρευνα, την εκπαίδευση και την καινοτομία και θα συμβάλλει στη μετατροπή καινοτόμων ανακαλύψεων σε εμπορικές ευκαιρίες.

Συνεπώς, η Επιτροπή Προϋπολογισμών εξέτασε πολύ προσεκτικά το σχέδιο προϋπολογισμού. Δυστυχώς, αποδείχθηκε ότι το συνδυασμένο σχέδιο προϋπολογισμού παρουσιάζει πολυάριθμα προβλήματα και είναι πολύ ασαφές. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η χρηματοδότηση δεν είχε περιληφθεί ρητώς στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2007-2013: το προβλεπόμενο ποσό είναι 308 εκατ. ευρώ. Υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με ένα επιπλέον ποσό 1,5 δισ. ευρώ ενόψει της πρότασης σχετικά με τη χρηματοδότηση του Ινστιτούτου από άλλα προγράμματα, συγκεκριμένα τα διαρθρωτικά ταμεία και το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα.

Αν και έχουν υπάρξει αρκετές συζητήσεις τόσο με την Επιτροπή όσο και με το Συμβούλιο μετά την έγκριση από την Επιτροπή Προϋπολογισμών της γνωμοδότησής της, το θέμα της χρηματοδότησης του Ινστιτούτου δεν έχει ακόμη επιλυθεί με ικανοποιητικό τρόπο. Εντούτοις, οι πρόσθετοι πόροι μπορούν να εξασφαλιστούν, όπως ήδη αναφέρθηκε, μόνο στο πλαίσιο αναθεώρησης του ισχύοντος δημοσιονομικού πλαισίου.

Προφανώς δεν θα γνωρίζουμε πόσο αποτελεσματικό και επιτυχές θα είναι το ΕΙΤ, αν δεν έχει προηγουμένως δημιουργηθεί. Ωστόσο, πρέπει να αποδείξει τη βιωσιμότητά του προσελκύοντας πόρους και από τον ιδιωτικό τομέα, όπως προτείνει άλλωστε και η Επιτροπή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο, εάν τα προγράμματα είναι ενδιαφέροντα και υψηλής ποιότητας, και εφόσον τα αποτελέσματα είναι επιτυχή. Ευελπιστώ ότι το Ινστιτούτο θα επιτύχει τους στόχους αυτούς.

  Umberto Guidoni, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, στην έκθεσή του σχετικά με τις στρατηγικές πολιτικής για το 2007 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε σκεπτικισμό σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο της επανάληψης δομών που υπάρχουν ήδη και εκφράζοντας τον φόβο ότι ενδέχεται να ανταγωνίζεται για τον έλεγχο της ήδη περιορισμένης χρηματοδότησης στον τομέα της έρευνας.

Αναμφίβολα, είναι αναγκαίο να βελτιωθούν οι κοινοτικές προσπάθειες όσον αφορά την έρευνα, την καινοτομία και την εκπαίδευση, τη δημιουργία συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και, πάνω από όλα, τη διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε νέες γνώσεις. Δεν μπορούμε, ωστόσο, να αγνοήσουμε τον βεβιασμένο τρόπο με τον οποίο προωθήθηκε το Ινστιτούτο, ο οποίος έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Αυτές καθίστανται ιδιαίτερα εμφανείς ενόψει της ταυτόχρονης εγκαινίασης νέων στρατηγικών μέσων όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας.

Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι του εβδόμου προγράμματος πλαίσιο μειώθηκαν κατά 30% μετά τη συμφωνία σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές. Δεδομένων των περιορισμών ως προς τη χρηματοδότηση της έρευνας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας δεν θα προσελκύσει πόρους οι οποίοι θα διοχετεύονταν διαφορετικά σε άλλες δραστηριότητες εντός του ιδίου τομέα. Η χρηματοδότηση πρέπει να προστεθεί ως συμπλήρωμα στις τρέχουσες δημοσιονομικές προοπτικές, και οι νέοι πόροι πρέπει να προέρχονται από ποικίλες πηγές – κοινοτικές, εθνικές, περιφερειακές και ιδιωτικές.

Πρώτον, πρέπει να εξασφαλιστεί διαφανής διαδικασία επιλογής για την επιτροπή διαχείρισης, στην οποία η Επιτροπή πρέπει την κατάλληλη στιγμή να καλείται να διαβουλευτεί με τα υπόλοιπα όργανα. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να μπορούν να εκφράσουν τη συμφωνία τους σε σχέση με τις στρατηγικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας πριν από την τελική έγκριση από την Επιτροπή.

Τέλος, οι λογαριασμοί του Ινστιτούτου πρέπει να είναι πλήρως ορατοί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Φρονώ ότι μόνο μετά από εμπεριστατωμένη μελέτη ενός πιλοτικού προγράμματος βάσει ανεξάρτητης εξωτερικής αξιολόγησης θα είναι δυνατό να διευκρινιστεί αν είναι σκόπιμο να συσταθεί το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας ως μόνιμο κοινοτικό όργανο ή αν η Ευρώπη θα ωφεληθεί περισσότερο από τη διάθεση της χρηματοδότησης σε άλλες κοινοτικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την έρευνα και ανάπτυξη.

  Erna Hennicot-Schoepges, συντάκτρια της γνωμοδότησης της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, είναι κρίμα που η Επιτροπή εγκαινίασε το εγχείρημα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας χωρίς να έχει προηγουμένως εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή του. Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας ενέκρινε την πρόταση μετά τη διευκρίνιση ορισμένων ζητημάτων, όπως η αναγνώριση τίτλων κατάρτισης. Αυτό θα συνεχίσει να αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών και των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης. Οι εν λόγω τίτλοι κατάρτισης θα φέρουν το σήμα του ΕΙΤ ως ευρωπαϊκό σήμα αριστείας, παρότι ο τίτλος κατάρτισης θα επιδιώκει να λαμβάνεται υπόψη η ποικιλία του τοπίου της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπροσθέτως, το ΕΙΤ πρέπει να συμβάλει θετικά στην κινητικότητα των φοιτητών. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να επιλυθεί το θέμα της δυνατότητας μεταφοράς των ενισχύσεων. Καλώ όλες και όλους τους συναδέλφους να υπερψηφίσουν την τροπολογία 36 για την ενθάρρυνση της κινητικότητας των φοιτητών. Γνωρίζετε ότι μόνο το 3% των φοιτητών σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια έχει εκμεταλλευτεί την κινητικότητα;

Το ΕΙΤ είναι ένα θαυμάσιο μελλοντικό πρόγραμμα για τη συνεργασία, την καινοτομία και την έρευνα, και ο ιδιωτικός τομέας θα συμβάλει, ώστε να διασφαλιστεί η συμμετοχή των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης. Αυτή θα είναι πραγματική πρόκληση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Θέλω δε να συγχαρώ τον εισηγητή μας, κ. Paasilinna, καθώς και την Επιτροπή και τη γερμανική Προεδρία, που συνέβαλαν πραγματικά στην επίτευξη προόδου κατά την επεξεργασία του κειμένου.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, συντάκτρια της γνωμοδότησης της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η ιδέα που άρχισε να συζητείται το 2005, για τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας, είναι από κάθε άποψη άξια στήριξης. Η προτεινόμενη διάρθρωση του δικτύου των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας του προσφέρει τη δυνατότητα να καταστεί άριστος προωθητής της καινοτομίας σε όλη την ΕΕ.

Η εξασφάλιση της κατάλληλης νομικής βάσης και στη συνέχεια της μόνιμης χρηματοδότησης του Ινστιτούτου ήταν η προτεραιότητά μου ως συντάκτριας της γνωμοδότησης που ζητήθηκε από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, η αναγνώριση στο Ινστιτούτο καθεστώτος οργανισμού βάσει της διοργανικής συμφωνίας της 17ης Μαΐου 2006, και ειδικότερα του στοιχείου Γ και του άρθρου 47 της συμφωνίας, έχει τεράστια σημασία, όπως και η πρόταση της επιτροπής σχετικά με την αύξηση του περιθωρίου στο τμήμα 1Α του προϋπολογισμού για την περίοδο 2007-2013, εξασφαλίζοντας στο Ινστιτούτο 309 εκατ. ευρώ.

Η γέννηση του ΕΙΤ είναι ιδιαίτερα σημαντική για την επιστημονική κοινότητα στο νέο τμήμα της ενωμένης Ευρώπης, το οποίο διαθέτει εγγενείς και μέχρι στιγμής ανεκμετάλλευτες δυνατότητες. Ως εκ τούτου, στηρίζω θερμά την απόφαση των αρχών της πόλης Wrocław, οι οποίες επιδιώκουν την εγκατάσταση της έδρας του διοικητικού συμβουλίου ή μιας από τις κοινότητες γνώσης στην πόλη, όπου σπουδάζουν έως και 140 000 φοιτητές.

Τέλος, επιτρέψτε μου να απευθύνω θερμά συγχαρητήρια και ευχαριστίες στον Reino Paasilinna για τη θαυμάσια συνεργασία του, καθώς και τα συγχαρητήριά μου για την εξαίρετη έκθεσή του.

  Romana Jordan Cizelj, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (SL) Κύριε Πρόεδρε. Η προσπάθειά μας ξεκίνησε με την έκθεση του Wim Kok. Το μήνυμά του ήταν σαφές. Φέρουμε την ευθύνη να εξασφαλίσουμε ότι η στρατηγική της Λισαβόνας θα έχει το κατάλληλο περιεχόμενο και θα επιτύχει τους σημαντικότερους στόχους της. Μαζί σχεδιάσαμε το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο και το πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία. Προσδώσαμε έτσι ευρωπαϊκή διάσταση στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα.

Ωστόσο, δεν ήμασταν σίγουροι αν αυτό ήταν αρκετό για να αυξηθεί η καινοτομία στην Ευρώπη. Γνωρίζαμε ότι υπήρχε έλλειψη περίπου 100 000 μηχανικών και ερευνητών στην Ευρώπη, και ότι δεν μπορούσαμε να προωθήσουμε την καινοτομία καθαυτή μονάχα μέσω άμεσων κινήτρων και προγραμμάτων. Ακόμη δεν διαθέταμε κάποιου είδους επαφή με τα πανεπιστήμια και ως εκ τούτου δεν διαθέταμε δυνατότητα διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων.

Αυτό καλύπτεται σαφώς από το ΕΙΤ. Η προστιθέμενη αξία του συνίσταται στη σχέση που δημιουργεί μεταξύ του ερευνητικού τομέα και του πανεπιστημιακού και επιχειρηματικού κόσμου. Οι ερευνητικές και πανεπιστημιακές ομάδες που θα γίνουν μέλη της κοινότητας γνώσης και καινοτομίας εντός του ΕΙΤ θα πρέπει να αποδεικνύουν την αριστεία τους. Συνεπώς, το σήμα του ΕΙΤ, το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι μετέχοντες, θα είναι επίσης ένα εξωτερικό σήμα που θα πιστοποιεί την ποιότητα της ομάδας. Προσδοκώ ότι οι μετέχοντες θα χρησιμοποιούν το σήμα προς όφελός τους, ως απόδειξη της ποιότητας του έργου τους.

Συγχρόνως, το σήμα του ΕΙΤ πρέπει επίσης να βοηθά δυνητικούς εταιρικούς πελάτες. Πρέπει να παρέχουν την κρίσιμη μάζα κατάλληλα καταρτισμένων υπαλλήλων και να ανταποκρίνονται σε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα των προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης. Το σήμα του ΕΙΤ θα διευκολύνει την επιλογή συνεργατών ή διαχειριστών για τα προγράμματα και κατάρτισης και έρευνας.

Η παροχή των αναγκαίων οικονομικών πόρων για τη λειτουργία του ΕΙΤ δημιούργησε ένα δύσκολο αδιέξοδο σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις. Θεωρούμε ότι θα καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε δημόσιους πόρους, όμως αυτό καλύπτει μικρό μόνο τμήμα των αναγκών. Σύντομα θα είναι η σειρά και των επιχειρήσεων, του ιδιωτικού τομέα, να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης με συνέπεια αντίστοιχη αυτής που και εμείς επιδείξαμε.

  Hannes Swoboda, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα φυσικά να συγχαρώ καταρχάς τον συνάδελφο κ. Paasilinna για την κοπιαστική εργασία του. Τόσο η έκθεση προς το Κοινοβούλιο όσο και το ίδιο το ινστιτούτο είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.

Βασικά είναι λυπηρό το γεγονός ότι το ΕΙΤ πρέπει να αρχίσει ένα τόσο σημαντικό έργο με τόσο λίγο ενθουσιασμό – ιδίως από την πλευρά μερικών μελών του Συμβουλίου, ίσως δε και από την πλευρά της Επιτροπής. Συμφωνώ πλήρως ως προς την ουσία με τις παρατηρήσεις του Επιτρόπου, ακόμα και με αυτές που αφορούν τις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας. Όπως πρότεινε και ο κ. Paasilinna, τον οποίο συγχαίρω θερμά για την εργασία του, χρειαζόμαστε περιορισμένο αριθμό για να μπορέσουμε να συνδυάσουμε πιλοτικές δομές. Αυτό είναι απόλυτα σωστό. Ελπίζω ότι αυτές οι δομές θα είναι θετικές.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, συμφωνώ και εγώ. Δεν ήταν σοβαρό να πουν ορισμένα μέλη του Συμβουλίου: εντάξει, θέλετε να κάνετε κάτι καινούργιο, όμως δεν θα υπάρξει καινούργια χρηματοδότηση. Χρησιμοποιήστε τα χρήματα που σας διατίθενται στον προϋπολογισμό. Πρέπει να υπάρχει σοβαρότητα, όταν πρέπει να δημιουργηθεί κάτι νέο.

Είναι πλήρως αποδεκτό να χρησιμοποιηθούν πόροι για την έρευνα, όμως είναι απόλυτα σωστό να αναζητηθούν και για αυτό το σχέδιο νέες δυνατότητες χρηματοδότησης, όπως έγινε π.χ. για το Galileo, εν μέρει βέβαια στο πλαίσιο των δημοσιονομικών πόρων που έχουν μείνει από δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν ή και με νέες υποχρεώσεις εκ μέρους των εκάστοτε κρατών μελών.

Ένα ουσιαστικό σημείο που έθιξε και ο κ. Paasilinna είναι ότι το ΕΙΤ και οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας συνιστούν επιπλέον συμβολή στο να κρατήσουμε κορυφαίο εργατικό δυναμικό στην Ευρώπη ή να το φέρουμε πάλι πίσω. Γνωρίζουμε από πολλές έρευνες ότι μέρος αυτών των ανθρώπων δεν φεύγει για οικονομικούς λόγους, αλλά εξαιτίας των ευκαιριών. Αν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ξανά νέες ευκαιρίες με αυτά τα όργανα για να μείνουν οι κορυφαίοι εργαζόμενοι στην Ευρώπη ή να επιστρέψουν εδώ από την Αμερική ή από άλλες χώρες, αυτό θα αποτελέσει ουσιαστική συμβολή για να γίνει και πάλι η Ευρώπη κομβικό σημείο για τις νέες τεχνολογίες.

  Jorgo Chatzimarkakis, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω τον κ. Paasilinna για την εξαίρετη συνεργασία. Η εργασία ήταν δύσκολη, αλλά ήταν πάντα πρόθυμος για συνεργασία. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον Επίτροπο, γιατί έδειξε επιμονή για πολλούς μήνες και παρέμεινε πιστός στο σχέδιο αυτό. Κύριε Επίτροπε, θα δείτε πως τελικά η επιμονή σας αξίζει τον κόπο παρ’ όλες τις αντιδράσεις που συναντήσατε από την αρχή, κυρίως από την επιστημονική κοινότητα.

Από τότε που ο Επίτροπος Barroso εμπνεύστηκε προφανώς από το MIT και διατύπωσε την ιδέα της δημιουργίας ευρωπαϊκού ινστιτούτου τεχνολογίας, η ιδέα αυτή και το σχέδιο αυτό έχουν αλλάξει. Σήμερα είναι διαφορετικό από την αρχική του εκδοχή. Αυτό είναι βέβαια καλό, γιατί στην αρχή είχαμε κάποια ασάφεια σχετικά με τη δομή. Τώρα αυτό έχει γίνει ένα ευρωπαϊκό σχέδιο και δημιουργήθηκε κάτι νέο. Είμαστε μια ήπειρος των ιδεών, αυτό το γνωρίζουμε. Είμαστε πολύ καλοί στην έρευνα και στην επιστήμη, έχουμε όμως δυσκολίες ως προς το να μετατρέψουμε σε συγκεκριμένα προϊόντα αυτές τις θαυμάσιες ιδέες που απετέλεσαν επανάσταση για τον κόσμο.

Όταν λοιπόν το ζητούμενο είναι να οριστεί η έρευνα ως επένδυση χρημάτων σε γνώση, η καινοτομία θα ήταν η αντίστροφη διαδικασία. Η γνώση γίνεται προϊόν, άδεια, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που γίνεται και πάλι χρήμα. Αυτό είναι το αδύνατο σημείο μας στην Ευρώπη και ακριβώς εδώ μπορεί να βοηθήσει το ΕΙΤ, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας. Φυσικά, το κείμενο αυτού του κανονισμού δεν είναι η απόλυτη επιτυχία, αυτό πρέπει να το πούμε καθαρά. Είναι ένας συμβιβασμός. Ωστόσο είναι ένας καλός συμβιβασμός, και τώρα καθήκον μας είναι να το κοινοποιήσουμε αυτό στον πληθυσμό και κυρίως να το διευκρινίσουμε στους ενδιαφερομένους.

Οι εισηγητές συνεργάστηκαν πολύ καλά. Δεν πρέπει να χάσουμε από τα μάτια μας τον μεγάλο στόχο, γιατί το κοινό στο οποίο στοχεύει το ΕΙΤ είναι ιδίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης, στόχος είναι η πρόσβαση σε γνώσεις από τα πανεπιστημιακά ινστιτούτα, όμως το κυριότερο είναι αυτή η διαδικασία δικτύωσης που δεν μας πετυχαίνει τόσο καλά.

Θα ήθελα να αναφερθώ σε ορισμένα επίμαχα σημεία: η Επιτροπή προτείνει να προετοιμάσει η ίδια το στρατηγικό πρόγραμμα του ΕΙΤ. Νομίζω ότι δεν πρέπει να γίνει έτσι. Όπως και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνών, πρέπει και εδώ να υπάρχει αυτονομία, αλλιώς ο ιδιωτικός τομέας δεν θα έχει πολλές ευκαιρίες.

Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, ώστε να είναι και για μία μεσαία επιχείρηση ελκυστική η συμμετοχή στο ΕΙΤ. Φυσικά το ΕΙΤ πρέπει να έχει ένα σήμα κατατεθέν. Θέλουμε ένα ισχυρό ΕΙΤ και όχι μόνο ένα πιλοτικό πρόγραμμα, γιατί αυτό θα απέτρεπε πολλούς επενδυτές, και εμείς χρειαζόμαστε τους επενδυτές.

Επιτρέψτε μου να πω κάτι ακόμα για τη χρηματοδότηση. Εδώ και αρκετόν καιρό εγώ προσωπικά μιλώ για «εκλισαβονισμό» του προϋπολογισμού μας. Μπορούμε δηλαδή να «εκλισαβονίσουμε» τον μεγάλο προϋπολογισμό που έχουμε στους τομείς της γεωργικής και της περιφερειακής πολιτικής και προφανώς τώρα έχουμε φθάσει στο σημείο να συζητάμε για κοινή αντιμετώπιση των Galileo και EIT, πράγμα που πλησιάζει πολύ στον «εκλισαβονισμό», δηλαδή στην επένδυση στην καινοτομία.

Ας συνεχίσουμε λοιπόν. Ζητώ από τους συναδέλφους να εγκρίνουν αύριο με μεγάλη πλειοψηφία τον συμβιβασμό αυτόν. Σας συγχαίρω και πάλι θερμά για την εργασία σας, κύριε Paasilinna!

  Konrad Szymański, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, είναι θαυμάσιο το γεγονός ότι, παρά τις αμφιβολίες που εκφράστηκαν στο παρελθόν, υπάρχει τώρα η δυνατότητα να διατυπωθούν εποικοδομητικά σχόλια στο Κοινοβούλιο σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας. Επιθυμώ πολύ να αποκτήσει η εν λόγω πρωτοβουλία πραγματικά ευρωπαϊκό χαρακτήρα.

Φρονώ ότι πρέπει να δώσουμε έμφαση στην αρχή της ίσης γεωγραφικής κατανομής των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας. Πρέπει να φροντίσουμε, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος θα αποτελεί προτεραιότητα για σειρά από λόγους, ένας εκ των οποίων είναι και η ανεπαρκής προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην Ευρώπη. Δεν θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε αυτό το βάρος στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Η Ευρώπη χρειάζεται αυτόν τον οργανισμό. Η καλύτερη απόδειξη είναι η ζωηρή ανταπόκριση των επιχειρηματιών, των τοπικών αρχών και της επιστημονικής κοινότητας της Κάτω Σιλεσίας. Πριν από την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας, έχουμε ήδη μια εταιρεία που συστήθηκε ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό, την ΕΙΤ+, υπάρχει προθυμία εκμετάλλευσης των διαρθρωτικών ταμείων, έχουμε δηλώσεις προθέσεων από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της Κάτω Σιλεσίας, ενώ υπάρχουν επίσης 35 000 υπογραφές κατοίκων της Κάτω Σιλεσίας, οι οποίοι ζητούν την εγκατάσταση του Ινστιτούτου ή υπηρεσιών που υπάγονται σε αυτό στην πόλη Wrocław.

  David Hammerstein, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, λυπόμαστε πραγματικά, αλλά αυτή η πρόταση δεν είναι σοβαρή. Για άλλη μια φορά η Ευρώπη θέλει να ενεργήσει, αλλά δεν μπορεί. Οι Πράσινοι ήταν υπέρ του σχεδίου του Ινστιτούτου, αλλά ενός αληθινού σχεδίου, και οι προτάσεις που είναι επί τάπητος είναι ανεπαρκείς και ασυνάρτητες.

Μετά τις διαπραγματεύσεις, το ζήτημα της χρηματοδότησης δεν έχει επιλυθεί ακόμη. Η ευρωπαϊκή πρόταση 308 εκατ. ευρώ είναι σαφώς ανεπαρκής και, επιπλέον, είναι ένα πολύ, πολύ χαμηλότερο ποσό από αυτό που πρότεινε η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάσει των μελετών της. Επομένως έχουμε ενώπιόν μας μια πρόταση να καταβροχθιστούν και να αποδυναμωθούν άλλα ευρωπαϊκά σχέδια όπως το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα.

Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει πραγματικά να ιδρύσει το Ινστιτούτο, όπως εμείς, πρέπει να ξεκινήσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές και πρέπει να δημιουργηθεί αληθινός προϋπολογισμός, ένας μεγάλος προϋπολογισμός άνω των 2 δισ. ευρώ, που είναι αυτό που χρειάζεται. Εν ολίγοις, αν θέλουμε να προωθήσουμε την έρευνα και την τεχνολογία πρέπει να την στηρίξουμε, δεν μπορούμε να δίνουμε τροφή στους ευρωσκεπτικιστές, όπως κάνουμε με ένα τόσο ασυνάρτητο σχέδιο.

Επίσης υπάρχουν προβλήματα με το περιεχόμενο. Έχουμε άρει το ανώτατο όριο στις διοικητικές δαπάνες· έχουμε απαιτήσει ένα ανώτατο όριο για όλα τα σχέδια, αλλά εδώ το έχουμε καταργήσει. Επίσης έχουμε καταργήσει ένα από τα κύρια θέματα της ζωής γενικά –την κλιματική αλλαγή– η οποία επρόκειτο να είναι ένα από τα θέματα, ένα από τα βασικά θέματα στην πραγματικότητα, και έχει αφαιρεθεί. Αυτό είναι πολύ σοκαριστικό, πολύ σοκαριστικό. Συνοπτικά, έχουμε ένα σχέδιο που προφανώς δεν έχει καμία φιλοδοξία, καθόλου χρήματα πίσω του και δεν έχει έναν συνεπή στόχο, γεγονός για το οποίο λυπόμαστε βαθιά.

  Derek Roland Clark, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η δημιουργία ινστιτούτου τεχνολογίας το οποίο θα λειτουργεί παράλληλα με τα υφιστάμενα πανεπιστήμια μοιάζει καλή ιδέα, όμως δεν είναι αυτό το περιεχόμενο της πρότασης που έχει κατατεθεί. Προτείνεται η δημιουργία ινστιτούτου στο οποίο η Επιτροπή θα εγκρίνει το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο στη συνέχεια θα επιλέγει τα κέντρα γνώσης και καινοτομίας με τα οποία αρχικά θα συνεργάζεται αλλά τα οποία, στην πορεία, θα απορροφήσει. Θα εκδίδει ακόμη και τίτλους με το λογότυπο της ΕΕ, χωρίς καμία αναφορά στα πανεπιστήμια που χρησιμοποίησε. Το θέμα μας όμως είναι η καινοτομία, και η καινοτομία δεν επιτυγχάνεται απλώς και μόνο επειδή το επιθυμούμε. Αυτή ειδικά η πρόταση, παρεμβαίνοντας στο έργο των πανεπιστημίων, δεν θα προωθήσει την επιχειρηματικότητα, αλλά μάλλον θα την καταπνίξει.

Αν θέλετε να ενθαρρύνετε την καινοτομία, εστιαστείτε στα άτομα που σπουδάζουν στα πανεπιστήμια. Εστιαστείτε σε άτομα που εργάζονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και προσφέρετε πόρους που να τους βοηθούν στην ανάπτυξη και προώθηση των ιδεών τους. Αν η πρότασή σας αφορά ένα δίκτυο για την προώθηση και διάδοση των ιδεών, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Αυτή η Κοινότητα επικοινωνεί ήδη σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι καλές ιδέες γίνονται σύντομα διεθνείς. Επιτέλους, σταματήστε αυτήν την προσπάθεια να εναρμονίσετε τα πανεπιστήμια και αναλογιστείτε την αξία της ποικίλης συμβολής των διαφορετικών αυτών ιδρυμάτων.

Αν έχετε χρήματα για ξόδεμα, χρησιμοποιήστε τα για να στηρίξετε όσους καινοτομούν. Εργάζονται μόνοι ή σε συνεργασία με ολιγάριθμες ομάδες. Ευρωπαίοι όπως ο Αρχιμήδης, ο Νεύτων, ο Παστέρ, ο Ehrlich, ο Röntgen, ο Fermi, ο Teller και ο Watson-Watt δεν στηρίχτηκαν σε κανένα ινστιτούτο. Χρειάζονταν απλώς χρόνο και χώρο για να σκεφτούν και να διεξαγάγουν τις έρευνές τους.

  Lydia Schenardi, εξ ονόματος της Ομάδας ITS. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ένας από τους λίγους τομείς στους οποίους αναγνωρίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να προσφέρει πραγματική προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με τις εθνικές πρωτοβουλίες είναι η έρευνα. Γι’ αυτό στηρίζουμε τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας.

Συμμεριζόμαστε επίσης τις ανησυχίες, ή τα ερωτήματα, του εισηγητή. Το μελλοντικό ΕΙΤ πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά έναντι πρωτοβουλιών που υλοποιούνται ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Πάνω από όλα, δεν πρέπει να απορροφήσει τους πόρους του προϋπολογισμού που έχει διατεθεί για το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη –οι οποίοι είναι ήδη αρκετά πενιχροί– αλλά να λάβει πρόσθετη χρηματοδότηση.

Ενόψει του σχεδιασμού του, ο οποίος συνίσταται στη συνεργασία μεταξύ εταίρων του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα, θα ήταν πολύ προτιμότερο η χρηματοδότησή του να προέρχεται κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα και τα έσοδα λειτουργίας του. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένδειξη της χρησιμότητας και της αποτελεσματικότητάς του.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προσφέρει κίνητρα, παρά να δημιουργήσει έναν ακόμη γραφειοκρατικό οργανισμό ο οποίος θα επιβαρύνει τους ευρωπαίους φορολογούμενους.

Συνεπώς, φαίνεται ότι το σήμα του ΕΙΤ είναι καλύτερη ιδέα από τη σύσταση ενός Ινστιτούτου το οποίο θα εκδίδει δικούς του τίτλους. Και ως προς αυτό, η ΕΕ πρέπει να προσφέρει προστιθέμενη αξία και όχι να προσπαθεί να αντικαταστήσει κάτι που υπάρχει ήδη.

Τέλος, αυτός ο φόβος της άσκοπης αλληλεπικάλυψης, καθώς και του ανταγωνισμού με άλλα προγράμματα ως προς τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία, μας οδήγησε να στηρίξουμε αξιολόγηση σε πιο πρώιμο στάδιο από ό,τι πρότεινε η Επιτροπή, αν και η συχνότητα των επόμενων αξιολογήσεων, που εκτείνεται ανά επταετία, φαίνεται υπερβολικά μικρή. Αν οι φόβοι μας γίνουν πραγματικότητα, θα χρειαστεί να παρέμβουμε γρήγορα για να προβούμε στις αναγκαίες προσαρμογές, ή ακόμη και σε ουσιαστικές τροποποιήσεις, του κανονισμού. Εναλλακτικά, αν και αυτό δεν συνηθίζεται στην Ευρώπη, θα χρειαστεί να τερματίσουμε το πείραμα.

  Roger Helmer (NI). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, πάλι τα ίδια: ένα ακόμα δείγμα πολιτικής υποκρισίας, άλλη μια αλαζονική απόπειρα να μιμηθούμε την Αμερική. Οι ΗΠΑ έχουν το δολάριο, οπότε πρέπει και εμείς να έχουμε το ευρώ· οι ΗΠΑ έχουν το σύστημα GPS, οπότε εμείς πρέπει να δημιουργήσουμε το Galileo· οι ΗΠΑ έχουν το MIT, οπότε εμείς πρέπει να δημιουργήσουμε το ΕΙΤ. Έχουμε ίσως λησμονήσει ότι το MIT χρηματοδοτείται από ιδιωτικά και όχι από κρατικά κεφάλαια, και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους της επιτυχίας του.

Τα σπουδαία ακαδημαϊκά ιδρύματα δημιουργούνται από τα θεμέλια και όχι από την κορυφή. Δεν ξεπηδούν από το έδαφος πλήρως σχηματισμένα, επειδή έτσι αποφάσισε κάποιος γραφειοκράτης.

Κανείς δεν αμφισβητεί την ανάγκη για καινοτομία και έρευνα στην Ευρώπη, όμως δεν είναι αυτός ο σωστός τρόπος να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο. Οι κρατικά επιβαλλόμενες λύσεις δεν πρόκειται να λειτουργήσουν. Το προτεινόμενο ΕΙΤ θα επικαλύψει και θα έρθει σε σύγκρουση με υφιστάμενα προγράμματα της ΕΕ, όπως το πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα, το πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας και το πρόγραμμα διά βίου μάθησης.

Η πρόταση αυτή βρίσκεται εκτός των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών, και η χρηματοδότησή της δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη. Είναι φυσική λοιπόν η ανησυχία καθιερωμένων και εξαίρετων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στην Ευρώπη για το ενδεχόμενο απώλειας χρηματοδοτικών πόρων, σημαντικών μελών του προσωπικού τους καθώς και ερευνητικών προγραμμάτων, τα οποία μπορεί να απορροφηθούν από το ΕΙΤ.

Κατανοώ ότι ο Πρόεδρος Barroso σκέφτεται ίσως την υστεροφημία του, αλλά δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη δική του υστεροφημία να ζημιώσει τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα.

  Gunnar Hökmark (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, πρέπει να στηρίξουμε τις καινοτομίες και την έρευνα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό είναι βασικό καθήκον του επιχειρηματικού κόσμου, των πανεπιστημίων και των ερευνητικών ιδρυμάτων, των κρατών μελών και της Ένωσης. Απαιτεί δε πολύ μεγαλύτερη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας. Γι’ αυτό θέλω να υπογραμμίσω αυτό που δήλωσε νωρίτερα ο Επίτροπος – ότι δηλαδή, στην περίπτωση του ΕΙΤ, το κεντρικό ζήτημα τώρα είναι η χρηματοδότηση και η εξεύρεση πόρων. Ο λόγος είναι ότι πρέπει να διασφαλίσουμε όχι μόνο τη χρηματοδότηση του ΕΙΤ, αλλά και ότι η χρηματοδότησή του δεν θα προέρχεται από χρήματα τα οποία προορίζονταν για τη χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας στο πλαίσιο διαφορετικών έργων και προγραμμάτων.

Φρονώ ότι αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί όλως ιδιαιτέρως, καθόσον οι πόροι του ΕΙΤ πρέπει να προέρχονται από δημοσιονομικά κονδύλια τα οποία δεν συμπίπτουν με αυτά που σήμερα συμβάλλουν στις προσπάθειες για την καινοτομία και την έρευνα στο πλαίσιο του εβδόμου προγράμματος πλαίσιο, του προγράμματος ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας (CIP) ή άλλων προγραμμάτων της κατηγορίας 1A.

Αν επιτύχουμε αυτόν τον στόχο, τότε θα μπορέσουμε να προσφέρουμε πρόσθετους πόρους για τις καινοτομίες και την έρευνα στην Ευρώπη και να συμβάλλουμε έτσι στις καινοτομίες. Από την οπτική της Ομάδας μου, θέλω να υπογραμμίσω ότι αυτή είναι η καίρια δοκιμασία στην οποία πρέπει να ανταποκριθεί η Επιτροπή και στην οποία πρέπει να συμβάλουμε, διότι έτσι θα μπορέσουμε όλοι να συμβάλουμε σε μια Ευρώπη με περισσότερες και καλύτερες καινοτομίες. Αν τα καταφέρουμε, θα είναι επιτυχημένες και οι προσπάθειές μας στον τομέα της καινοτομίας.

  Robert Goebbels (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, το σκεπτικό για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας είναι εύλογο: συγκεκριμένα, ότι η έρευνα έχει κεντρική σημασία για την επίτευξη οικονομικής προόδου. Η έρευνα εξαρτάται από επιστήμονες οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί σε κορυφαία πανεπιστήμια. Τα πανεπιστήμια πρέπει να μπορούν να στηριχθούν σε σημαντική και προγραμματισμένη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υστερεί σε όλους αυτούς τους τομείς. Οι πόροι μας για την έρευνα, κατά μέσο όρο στο σύνολο της ΕΕ, υπολείπονται πολύ των δημοσίων –και κυρίως των ιδιωτικών– ερευνητικών προϋπολογισμών της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ. Η ΕΕ –με πληθυσμό 500 εκατ.– απασχολεί 1,2 εκατ. επιστήμονες. Οι ΗΠΑ –με πληθυσμό 300 εκατ.– διαθέτουν 1,3 εκατ.. Κατά μέσο όρο, στην Ευρώπη η δημόσια και η ιδιωτική χρηματοδότηση της ανώτατης εκπαίδευσης αντιστοιχεί στο 1,3% του ΑΕγχΠ, έναντι 3,3% των ΗΠΑ. Η Ευρώπη δαπανά λιγότερα από 10 000 ευρώ ανά φοιτητή, ενώ οι ΗΠΑ δαπανούν περισσότερα από 35 000 ευρώ. Εντούτοις, δεν είναι όλα καλά και ανθηρά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Σε σύνολο 2 500 πανεπιστημίων, μόνο 100 περίπου χαρακτηρίζονται πραγματικά από αριστεία, και αυτά μοιράζονται κάθε χρόνο 32 δισ. ευρώ για την έρευνα. Το ποσό αυτό πρέπει να συγκριθεί με την πενιχρή χρηματοδότηση που προτείνεται για το ΕΙΤ. Αν οι κυβερνήσεις μας δεν διαθέσουν περισσότερα χρήματα για την έρευνα, το ΕΙΤ και άλλα προγράμματα θα καταλήξουν να περιθωριοποιηθούν. Κάθε χρόνο, οι ΗΠΑ παράγουν περίπου 40 000 γιατρούς. Το ένα τρίτο είναι άτομα που προέρχονται από τον υπόλοιπο κόσμο. Στις φυσικές επιστήμες και τις επιστήμες της ζωής, το ποσοστό των μη Αμερικανών υπερβαίνει το 50%.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή οι ΗΠΑ πιστεύουν στην επιστημονική πρόοδο. Εκεί όπου οι Ευρωπαίοι σπεύδουν να διαγνώσουν κινδύνους και κρύβονται φοβισμένοι πίσω από την αρχή της προφύλαξης, οι Αμερικανοί βλέπουν νέες ευκαιρίες. Αυτό ισχύει για τις βιοτεχνολογίες, τις νανοτεχνολογίες, ακόμη και στο ζήτημα της καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος. Ενώ η Ευρώπη εστιάζεται σε εκφράσεις μεταμέλειας, οι ΗΠΑ εκθειάζουν την τεχνολογική και επιστημονική πρόοδο. Ο φόβος για το μέλλον και ο φόβος της προόδου είναι η πηγή των αποτυχιών της Ευρώπης. Αν δεν αλλάξει η νοοτροπία, κύριε Πρόεδρε, το ΕΙΤ δεν πρόκειται να προσφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα.

  Grażyna Staniszewska (ALDE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να εκφράσω την ελπίδα ότι οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας που συγκροτούν το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας θα κατανέμονται ισότιμα ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς το Ινστιτούτο πρέπει να είναι μέσο κινητοποίησης του συνόλου της Κοινότητας με ενιαίο τρόπο, ενώ πρέπει να προωθεί την ανταγωνιστικότητα και την τεχνολογική πρόοδο, με αποτέλεσμα την οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και όχι μόνο των παλαιών κρατών μελών.

Θέλω επίσης να εκμεταλλευτώ την παρούσα ευκαιρία για να εκφράσω την πλήρη στήριξή μου στην πρόταση της Πολωνίας να εγκατασταθούν τα γραφεία του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου στο Wrocław. Είναι μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη πόλη στα όρια μεταξύ της παλαιάς και της νέας Ευρώπης, στα σύνορα τεσσάρων κρατών: της Πολωνίας, της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας. Είναι μια πόλη με εξαιρετικά ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης και σχεδόν 150 000 φοιτητές. Τόσο οι εθνικές αρχές της Πολωνίας όσο και οι τοπικές αρχές του Wrocław, καθώς και η πανεπιστημιακή κοινότητα της Πολωνίας, είναι απολύτως έτοιμες για την υλοποίηση μιας τέτοιας απόφασης.

Θέλω να υπογραμμίσω ότι η εγκατάσταση του διοικητικού συμβουλίου και της κοινότητας γνώσης και καινοτομίας του Ινστιτούτου στο Wrocław δεν έρχεται επ’ ουδενί σε αντίθεση με το θεμελιώδες κριτήριο του ΕΙΤ – το κριτήριο της αριστείας· ισχύει μάλιστα το ακριβώς αντίθετο. Η ερευνητική και πανεπιστημιακή κοινότητα της Πολωνίας βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο ευρωπαϊκών προδιαγραφών και, σε πολλές περιπτώσεις, κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως.

Το Ινστιτούτο πρέπει να καταστεί ένα όργανο το οποίο θα προάγει υψηλότερα επίπεδα καινοτομίας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις μιας παγκόσμιας οικονομίας της γνώσης.

  Ryszard Czarnecki (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, πριν ακόμη γεννηθεί το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, το όνομά του έχει ήδη αλλάξει σε Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας. Αν αυτό το βοηθήσει να γίνει πραγματικότητα, είμαι βέβαιος ότι κανείς δεν θα έχει αντίρρηση.

Αξίζει να επισημανθεί ότι, παράλληλα με το έργο που επιτελείται στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, έχουν επίσης τεθεί στην Επιτροπή Προϋπολογισμών του Κοινοβουλίου ορισμένα σημαντικά ζητήματα σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας. Έχει συμφωνηθεί να διατεθούν περίπου 400 εκατ. ευρώ για τον σκοπό αυτόν το προσεχές έτος, ενώ έως το 2013 ο προϋπολογισμός θα είναι εξαπλάσιος αυτού του ποσού. Τίθεται όμως το εξής πρόβλημα: από πού θα αντλήσουμε πόρους για να τους προσφέρουμε σε αυτό το Ινστιτούτο, δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμία σχετική πρόβλεψη στον επταετή προϋπολογισμό· δεν έχει διατεθεί ούτε ένα ευρώ. Μοιάζει να νομίζαμε ότι η στρατηγική της Λισαβόνας, σημαντικό τμήμα της οποίας επρόκειτο να αποτελέσει το υπό συζήτηση Ινστιτούτο, ήταν απλώς ένα κομμάτι χαρτιού, και ότι τα θέματα που συζητάμε δεν είναι τίποτε περισσότερο από παραμύθια πολιτικών. Θέλω να πω ότι η Επιτροπή είχε ενημερώσει εκ των προτέρων το Κοινοβούλιο, επισήμως ή ατύπως, για την πρόθεσή της να συσταθεί το Ινστιτούτο, παρ’ όλα αυτά δεν δεσμεύσαμε ούτε πέντε ευρώ για τη σύστασή του. Αυτό είναι ενδεικτικό ενός είδους ασυμβατότητας, ΧΧΧ ή ακόμη και ενός είδους σχιζοφρένειας.

Η πόλη μου, το Wrocław, πληροί όλα τα κριτήρια για να φιλοξενήσει την έδρα του διοικητικού συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας. Η απόφαση για το θέμα αυτό πρέπει να ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ταχύτερο δυνατόν.

  Alyn Smith (Verts/ALE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αναμφίβολα στη σύγχρονη πολιτική ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα για έναν πολιτικό –εκτός από το να παραδεχτεί ότι έσφαλε– είναι να πει «ας σταματήσουμε για να το ξανασκεφτούμε». Μια τέτοια στάση όμως θα ήταν χρήσιμη σε αυτήν τη συζήτηση. Πρώτος εγώ θα αναγνωρίσω τη σκληρή προσπάθεια που καταβλήθηκε, τόσο στο Κοινοβούλιο όσο και αλλού, για την εκπόνηση αυτής της πρότασης και της υπό εξέταση έκθεσης, και γι’ αυτό με λυπεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν δικαιώνει αυτήν την προσπάθεια.

Η κατάσταση αυτή προσωπικά με λυπεί βαθύτατα, διότι είχα υποδεχτεί με μεγάλο ενθουσιασμό αυτήν την πρόταση. Την προώθησα μάλιστα ο ίδιος στα πανεπιστήμιά μας στη Σκωτία, στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μας, καθώς και σε διάφορους άλλους φορείς, όμως είδα την πρόταση να αποδυναμώνεται όλο και περισσότερο, να περιπλέκεται, να καθίσταται επισφαλής και να συνοδεύεται από όλο και λιγότερη χρηματοδότηση.

Σίγουρα όλοι στο Κοινοβούλιο συμφωνούμε ότι η Ευρώπη δεν εμπορευματοποιεί αρκετά την έρευνά μας. Έχουμε συμφωνήσει ότι η παρέμβασή μας είναι αναγκαία, όμως το να πούμε ότι «πρέπει να παρέμβουμε και, μια και η πρόταση αυτή συνιστά παρέμβαση, πρέπει οπωσδήποτε να την ακολουθήσουμε» δεν ευσταθεί λογικά, καθόσον η πρόταση αυτή θα οδηγήσει σε ένα κακό, τεχνητό και αδύναμο δημιούργημα της ΕΕ το οποίο δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μας. Πρέπει λοιπόν να επιδείξουμε γενναιότητα, ώστε να απορρίψουμε τελείως την πρόταση, να ξεκινήσουμε από την αρχή, να καινοτομήσουμε και να ερευνήσουμε ένα καλύτερο ΕΙΤ για το μέλλον της Ευρώπης.

  Angelika Niebler (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω θερμά τον εισηγητή μας κ. Paasilinna, όλους τους σκιώδεις εισηγητές και τους συναδέλφους των γνωμοδοτικών επιτροπών που συνεργάστηκαν πολύ εποικοδομητικά τους τελευταίους μήνες για να δώσουν στο ΕΙΤ μια μορφή που θα μπορούμε όλοι να εγκρίνουμε αύριο με μεγάλη πλειοψηφία.

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας έχει τη δυνατότητα και το δυναμικό να γίνει ένας ευρωπαϊκός φωτοδότης. Είμαι απόλυτα πεπεισμένη γι’ αυτό και λυπάμαι, διότι ορίσαμε τη συζήτηση για αυτό το σημαντικό σχέδιο τόσο αργά σήμερα. Ελπίζω όμως ότι οι αιτήσεις για απόρριψη ολόκληρης της πρότασης της Επιτροπής δεν θα τύχουν αύριο πλειοψηφίας.

Ανέκαθεν συμφωνούσαμε ως προς τους στόχους του ΕΙΤ: θέλουμε να ενισχύσουμε την ικανότητα της Ευρώπης για καινοτομία. Επίσης, ανέκαθεν συμφωνούσαμε ότι πρέπει να βελτιώσουμε τη μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας από την έρευνα και την εκπαίδευση στη βιομηχανία και στην οικονομία. Το καίριο ερώτημα ήταν πάντα αν το ΕΙΤ μπορεί να συμβάλει σημαντικά σε αυτό.

Πιστεύω ότι το ΕΙΤ με τη μορφή που του δώσαμε τώρα στην έκθεση Paasilinna έχει πραγματικά τη δυνατότητα να εκπληρώσει αυτό το καθήκον και να δημιουργήσει ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Εμείς δεν το κάναμε όπως οι Αμερικανοί, δημιουργώντας ένα ανεξάρτητο ινστιτούτο και προσφέροντάς του μεγάλη χρηματοδότηση. Εμείς το κάνουμε με τον δικό μας τρόπο, τον ευρωπαϊκό τρόπο, δηλαδή δημιουργώντας εδώ μία δομή δικτύωσης, προάγοντας και ενισχύοντας τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά ιδρύματα και τα διδακτικά ινστιτούτα που έχουμε ήδη. Με μία έξυπνη δομή δικτύωσης ελπίζω ότι θα επιτύχουμε τελικά την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

Αισιοδοξώ ότι το ΕΙΤ θα σημειώσει επιτυχία και θα συμβάλω ευχαρίστως σε αυτό. Τώρα δεν θέλω να μιλήσω εκ μέρους του Μονάχου, που φυσικά και αυτό άσκησε επιρροή για να γίνει η έδρα του ΕΙΤ. Το σημαντικό είναι να εγκρίνουμε αύριο το σχέδιο αυτό με μεγάλη πλειοψηφία.

  Gyula Hegyi (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, κατά μια εκδοχή, οι επιστήμονες στο Los Alamos που ανέπτυξαν την ατομική βόμβα στο πλαίσιο του προγράμματος Μανχάταν στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μιλούσαν μεταξύ τους ουγγρικά. Αγγλικά μιλούσαν μόνο, όταν ήταν παρών ο Robert Oppenheimer. Πράγματι, οι Edward Teller, E. P. Wigner και Leo Szilard είχαν γεννηθεί στην Ουγγαρία και σπουδάσει στη Βουδαπέστη.

Εμείς οι Ούγγροι ανήκουμε σε ένα σχετικά μικρό έθνος, αλλά είμαστε υπερήφανοι για το γεγονός ότι έχουμε 50 βραβευθέντες με το βραβείο Νόμπελ, κυρίως στον τομέα των φυσικών επιστημών. Δεδομένου ότι η γλώσσα μας είναι απομονωμένη, πολλοί ταλαντούχοι νέοι Ούγγροι που έλκονται από τις φυσικές επιστήμες επιδιώκουν να αναπτύσσουν δραστηριότητα εκεί όπου δεν υπάρχουν γλωσσικοί φραγμοί.

Οι επιστήμονές μας και οι νέοι ερευνητές μας, κυρίως στους κλάδους των μαθηματικών, της φυσικής, της χημείας και των βιολογικών επιστημών, χαίρουν μεγάλου σεβασμού παγκοσμίως. Γι’ αυτό η χώρα μου, οι συμπατριώτες μου και εγώ με μεγάλη χαρά προσφέρουμε τη Βουδαπέστη ως έδρα του διοικητικού συμβουλίου και κέντρο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΙΤ). Ασφαλώς, απευθύνω έκκληση η απόφαση σχετικά με τον καθορισμό της έδρας να ληφθεί το ταχύτερο δυνατόν.

Δεδομένου ότι βρίσκεται σε ένα νέο κράτος μέλος, το οποίο δεν φιλοξενεί την έδρα κανενός οργάνου της ΕΕ, αφενός, αλλά και ενόψει της εξαιρετικά πλούσιας πείρας στον τομέα των φυσικών επιστημών, αφετέρου, η Βουδαπέστη αποτελεί ιδανική έδρα για το ΕΙΤ.

Στηρίζω πλήρως την έκθεση του κ. Paasilinna. Δεν χρειαζόμαστε έναν μεγάλο γραφειοκρατικό οργανισμό, μόνο ένα δίκτυο των κοινοτήτων γνώσης. Μια ανοικτή και διαφανής διαδικασία επιλογής σε ανταγωνιστική βάση για τις κοινότητες αυτές είναι επίσης μείζονος σημασίας παράγοντας. Τα πανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα και οι επιχειρήσεις πρέπει να συνεργάζονται, και πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να επιτύχουμε τη συμμετοχή των επιχειρήσεων στη δραστηριότητα του ΕΙΤ. Η προώθηση της ορατότητας του ΕΙΤ μέσω της επισήμανσης των ικανοτήτων που προστίθενται μέσω αυτών των κοινοτήτων γνώσης είναι πιθανό να προσφέρει επιπλέον προστιθέμενη αξία.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, δεν στηρίζω την ιδέα της χρηματοδότησης του ΕΙΤ από το ταμείο για την κοινή γεωργική πολιτική, δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τη συγκομιδή της επόμενης χρονιάς στον γεωργικό τομέα.

  Kyösti Virrankoski (ALDE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Paasilinna για την εξαίρετη έκθεσή του. Η ιδέα της σύστασης Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας δημιουργήθηκε στην Επιτροπή, αφού είχε εγκριθεί το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Γι’ αυτό η χρηματοδότησή του ήταν σποραδική και η δήλωση αποστολής του αόριστη. Μετά τη συζήτηση στο Κοινοβούλιο η πρόταση βελτιώθηκε σημαντικά, αν και συνεχίζουν να υπάρχουν πολλές πτυχές που χρήζουν αποσαφήνισης.

Η κοινοτική χρηματοδότηση παραμένει προβληματική. Όπως ακριβώς ανέφερε η κ. Škottová, το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης προβλέπεται ότι θα προέρχεται από τα διαρθρωτικά ταμεία και τα ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου προφανές, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη αποφασίζουν πώς θα χρησιμοποιηθούν τα διαρθρωτικά ταμεία σύμφωνα με τις δικές τους προτεραιότητες. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης για την έρευνα παρέχεται για λόγους ανταγωνισμού. Παρά τις διαβεβαιώσεις της Επιτροπής, ενδέχεται να αποδειχθεί δύσκολο να τηρηθεί η αρχή του θεμιτού ανταγωνισμού, όταν ο υποβάλλων την αίτηση είναι το «αγαπημένο παιδί» κάποιου.

Η χρηματοδότηση των δικτύων κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ) του ΕΙΤ είναι επίσης, καταρχήν, ανοικτή. Προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση από κοινοτικά προγράμματα, οι ΚΓΚ θα χρειαστεί να συνεισφέρουν και δικούς τους πόρους. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι’ αυτόν τον σκοπό πόροι από τον κοινοτικό προϋπολογισμό: τα χρήματα πρέπει να προέρχονται από άλλη πηγή. Ούτε αυτό είναι σαφές πώς θα επιτευχθεί. Η τροποποίηση των δημοσιονομικών προοπτικών την οποία πρότεινε η Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα προσφέρει εν μέρει λύση στα προβλήματα αυτά. Ελπίζουμε μόνο σε βελτίωση της κατάστασης.

Η εξέλιξη του ΕΙΤ σε βιώσιμο ευρωπαϊκό οργανισμό θα απαιτήσει σκληρή δουλειά. Δεν μπορεί να επιτευχθεί με χρήματα μόνο. Γι’ αυτό επιθυμώ την επιτυχία του εγχειρήματος στο μέλλον.

  Vasco Graça Moura (PPE-DE). – (PT) Τον Μάρτιο του 2006 το Συμβούλιο αναγνώρισε ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, το οποίο είχε προτείνει ο Πρόεδρος Barroso, θα αντιπροσώπευε ένα σημαντικό βήμα για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της ανώτατης εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας. Αυτό είναι κατανοητό. Δεδομένου ότι η έρευνα και καινοτομία στην Ευρώπη είναι γνωστό ότι υπολείπονται της Βορείου Αμερικής, θα ήταν σκόπιμο να δημιουργηθούν όργανα τα οποία θα μας επιτρέψουν να ανταγωνιστούμε αποτελεσματικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτόν τον τομέα.

Όλοι γνωρίζουμε ότι οι ερευνητές απολαμβάνουν πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας και αμοιβές στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και ότι οι επενδύσεις στον δημόσιο τομέα, κυρίως σε σχέση με τις αμυντικές βιομηχανίες, στα πανεπιστήμια στον ιδιωτικό τομέα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερες από ό,τι στην Ευρώπη. Για να μπορούμε συνεπώς να είμαστε ανταγωνιστικοί, χρειαζόμαστε μια πραγματική ευρωπαϊκή ατμομηχανή η οποία θα είναι ικανή να επιτύχει αυτόν τον στόχο, και στην ατμομηχανή αυτή πρέπει να διατεθούν επαρκή καύσιμα, με άλλα λόγια επαρκή δημοσιονομικά μέσα. Έτσι, το σχέδιο που καταρτίστηκε ήταν να εντοπιστούν και να επιλεγούν δημόσιοι και ιδιωτικοί επενδυτές, ενώ τμήμα της χρηματοδότησης θα προερχόταν από τους ίδιους πόρους της ΕΕ, όμως αυτή η πρόταση τρόμαξε το Κοινοβούλιο. Σταμάτησε λοιπόν να ενδιαφέρεται για τους βασικούς στόχους και έστρεψε την προσοχή του σε αυτό το ζήτημα, θέτοντας σε κάποιο βαθμό εσφαλμένες προτεραιότητες. Εκείνο που πρέπει να κάνουμε είναι να αναθέσουμε στο Συμβούλιο την ευθύνη να παράσχει στο ΕΙΤ τα αναγκαία μέσα όσον αφορά τη συνεισφορά της Ένωσης. Η δημοσιονομική ατολμία και ίσως κάποια συντεχνιακά πανεπιστημιακά συμφέροντα αποπροσανατόλισαν την όλη συζήτηση. Αν οι βασικές παράμετροι που σχετίζονταν με τη δημιουργία του MIT είχαν αντιμετωπιστεί με τον ίδιο τρόπο, το MIT ακόμα δεν θα είχε δημιουργηθεί.

Φοβούμαι λοιπόν, κύριε Πρόεδρε, ότι, ενώ η Επιτροπή πρότεινε μια Ferrari υψηλών επιδόσεων, το Κοινοβούλιο της έδωσε μόνο ένα μικρό τρίκυκλο με πετάλια. Θα ψηφίσω υπέρ του κειμένου, μια και είναι το μόνο που έχουμε στη διάθεσή μας, επειδή μόνο αυτό έχει μείνει, θέλω όμως να εκφράσω τη λύπη μου, διότι δεν προχωρήσαμε πολύ περισσότερο, κάτι που επιπλέον θα προσέφερε ενδεχομένως επιπλέον προστιθέμενη αξία και σε εμάς, κυρίες και κύριοι, δεδομένου ότι το κτήριο στο οποίο συνεδριάζουμε θα γινόταν η έδρα του ΕΙΤ, θέτοντας έτσι τέρμα άπαξ διά παντός στον πολιτικό, νομικό, λειτουργικό και οικονομικό παραλογισμό του να υποχρεωνόμαστε να ερχόμαστε στο Στρασβούργο κάθε μήνα γι’ αυτές τις συνόδους της Ολομέλειας.

  Jerzy Buzek (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ελπίζω ότι θα μπορέσω να μιλήσω για δύο λεπτά. Συγχαίρω τον εισηγητή για την ισορροπημένη έκθεσή του και ευχαριστώ τον Επίτροπο για δυόμισι χρόνια σκληρής δουλειάς. Το εγχείρημα αυτό έχει αλλάξει σημαντικά σε σύγκριση με την αρχική του μορφή, και οι αλλαγές υπήρξαν πολύ θετικές. Η ανταγωνιστικότητα και η καινοτομία στην Ευρώπη είναι ίσως τα σημαντικότερα ζητήματα που κλήθηκαν να χειριστούν όλες οι Προεδρίες του Συμβουλίου τα τελευταία χρόνια. Το θέμα άλλωστε που μας απασχολεί σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό αυτή η μελλοντική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, την οποία προορίζεται να προωθήσει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας. Θέλω να διατυπώσω τέσσερα σχόλια ως προς το θέμα αυτό.

Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ήδη ένα Κοινό Κέντρο Ερευνών, διαθέτει δικό της Συμβούλιο Έρευνας, ενώ επί του παρόντος μελετά κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες. Είναι πολύ σημαντικό να μην επιτρέψουμε τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής επιστήμης και καινοτομίας στην ευρωπαϊκή αγορά. Τα όργανα αυτά δεν πρέπει να αρχίσουν απλώς να εργάζονται για τους δικούς τους σκοπούς, απομονωμένα. Ένα από τα πολύ καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να αποτρέψει επίσης μια τέτοια εξέλιξη.

Δεύτερον, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι τα όργανα στα οποία αναφέρθηκα δεν μπορούν να εξαλείψουν τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ τους. Δεν πρέπει λοιπόν να λησμονούμε ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας έχει σκοπό να υπηρετεί ολόκληρο το τρίγωνο της γνώσης. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης / καινοτομίας, δεδομένου ότι κανένα ευρωπαϊκό όργανο δεν εργάζεται de facto γι’ αυτόν τον σκοπό. Τούτο σημαίνει ότι πρέπει να προωθήσουμε την εκπαίδευση με σκοπό την καινοτομία, δεδομένου ότι η έρευνα, στο κάτω-κάτω της γραφής, δεν είναι αναγκαία για κάθε επιμέρους καινοτομίας. Κάποιες φορές το μόνο που χρειάζεται είναι ένας καλός μηχανικός.

Τρίτον, στηρίζω τη δημιουργία ενός ινστιτούτου, όμως όλα αυτά τα επιστημονικά ινστιτούτα και τα ινστιτούτα έρευνας και ανάπτυξης δεν θα μπορέσουν να λύσουν όλα ανεξαιρέτως τα προβλήματα, καθόσον εξυπηρετούν μόνο στο να τροφοδοτούν την οικονομία με καινοτομία. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτός ο μηχανισμός θα λειτουργεί και προς μια άλλη κατεύθυνση, και αυτό εξαρτάται από το κατά πόσο η αγορά μας είναι ανοικτή, κατά πόσο θα διαθέτουμε εύλογα περιορισμένη δημόσια ενίσχυση. Με άλλα λόγια, εξαρτάται από το πώς θα λειτουργήσει η κοινή και ελεύθερη ευρωπαϊκή αγορά.

Τέταρτον, η επιστήμη, οι ανταλλαγές φοιτητών, οι ανταλλαγές ικανών μηχανικών και καινοτομιών ήταν πάντα η βάση των προσπαθειών ολοκλήρωσης μεταξύ λαών και χωρών. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και τώρα, και γι’ αυτό οι οργανισμοί που συνδέονται με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας πρέπει να εγκατασταθούν στα νέα κράτη μέλη. Απευθύνω δε θερμή έκκληση να υλοποιηθεί το αίτημα αυτό.

  Teresa Riera Madurell (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, συγχαρητήρια, κύριε Paasilinna, για την εξαίρετη εργασία σας. Δεν ήταν εύκολη. Καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια για να σχεδιαστεί ένα βιώσιμο ινστιτούτο, εμπνευσμένο από άλλα πρότυπα αριστείας, αλλά με την απαραίτητη προσαρμογή στην πολυπλοκότητα και ποικιλομορφία της Ευρώπης.

Το αποτέλεσμα σημαίνει οτι μπορώ τώρα να εκφράσω τη στήριξή μου για το ΕΙΤ, στον βαθμό που είναι ένα νέο και υποσχόμενο μέσο για την ενσωμάτωση των τριών αξόνων της γνώσης: την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία, η οποία ελπίζουμε ότι θα δώσει προστιθέμενη αξία στα υφιστάμενα μέσα.

Το EIT πρέπει επίσης να είναι ένα κέντρο αριστείας, βασισμένο σε ένα μοντέλο ολοκλήρωσης των ερευνητικών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, που ελπίζουμε ότι θα χρησιμεύσει σαν καταλύτης για μια κουλτούρα καινοτομίας, που είναι τόσο απαραίτητη για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας.

Η χρηματοδότηση του ΕΙΤ είναι η μεγάλη συμφωνία που δεν έχει επιτευχθεί ακόμη. Συμφωνώ ότι η αρχική χρηματοδότηση και η διοικητική δομή του πρέπει να προέρχονται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, και ότι τόσο οι δημόσιες συνεισφορές από τα κράτη μέλη όσο και οι ιδιωτικές συνεισφορές πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη των κοινοτήτων καινοτομίας και γνώσης που είναι σύμφωνη με τις προτεραιότητες του Ινστιτούτου.

  Lambert van Nistelrooij (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, τα μέλη της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, μέσω εξαιρετικής συνεργασίας και διαβούλευσης, προσθέσαμε τη λέξη καινοτομία στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, όπως είναι τώρα η ονομασία του. Αυτό είναι θαυμάσιο. Ο Επίτροπος Figel μου έδωσε επίσης να καταλάβω ότι η Επιτροπή επιθυμεί να υιοθετήσει αυτήν την πρόταση. Πράγματι, το μείζον ζήτημα είναι να εισαχθούν (α) εκπαίδευση, πανεπιστημιακή γνώση, μηχανικοί και (β) καινοτομία από ινστιτούτα προαγωγής της γνώσης και εταιρείες στην αγορά. Η αλυσίδα γνώση-κατάρτιση-εφαρμογή αντιμετωπίζει όλο και μεγαλύτερο ανταγωνισμό διεθνώς και απαιτεί ακόμη πιο ευφυή οργάνωση. Πρέπει να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα της Ευρώπης ως προς την καινοτομία και να μην επιτρέψουμε να παραμείνουμε προσκολλημένοι στην εκπαίδευση μόνο. Ο κ. Paasilinna κέντρισε το ενδιαφέρον μας με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό κατά τη συζήτηση αυτού του θέματος.

Μια δεύτερη παρατήρηση είναι ότι δεν είναι κακό το γεγονός ότι επιλέγουμε τώρα περιορισμένη δομή και περιορισμένη χρηματοδοτική βάση. Αν το σχέδιο σημειώσει επιτυχία, θα δούμε επίσης και από το εσωτερικό της επιχειρηματικής κοινότητας ότι αυτός ο δημόσιος εταίρος, μαζί με τον δημόσιο εταίρο στα κράτη μέλη, θα αρχίσει να παρέχει οικονομική στήριξη μέσω διαρθρωτικής ή άλλης χρηματοδότησης. Ο τίτλος του ΕΙΤ πρέπει να γίνει ελκυστικός. Εν προκειμένω «αριστεία» σημαίνει «παγκόσμιος ηγέτης». Σε μια τέτοια κατηγορία θέλει κανείς να ανήκει, και αυτό είναι κάτι για το οποίο υπάρχει στήριξη. Αν ακούσετε τις απόψεις που εκφράζοντα στα πανεπιστήμια, στη βιομηχανία νανοτεχνολογίας και στην αναδυόμενη βιομηχανία του κλίματος, υπάρχει ευρεία στήριξη γι’ αυτό το εγχείρημα. Έχοντας ακούσει τα πολλά επιχειρήματα υπέρ του Wrocław, θέλω να μάθω αν έχει ήδη γίνει κάποια επιλογή όσον αφορά την εγκατάσταση ενός κέντρου ελέγχου σε κάποια αποτελεσματική τοποθεσία της κεντρικής Ευρώπης. Πληροφορούμαι ότι υπάρχει έντονος ενθουσιασμός γι’ αυτό σε πολλές περιοχές.

Τέλος, κύριε Πρόεδρε, υπάρχει πραγματικός χώρος παρέμβασης, ένα κενό μεταξύ των προηγούμενων μέσων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων. Πρέπει να δημιουργηθεί με τόλμη και φιλοδοξία. Απαιτείται ισχυρή ηγεσία. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να οδηγήσει σε κάτι ουσιαστικό, οπότε, το 2010, θα μπορούμε να πούμε: αναμφίβολα, αυτή η κίνηση ήταν καλή. Οι επενδύσεις αποφέρουν κέρδος συν τω χρόνω.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). – (RO) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, καταρχάς, συγχαίρω τον εισηγητή κ. Paasilinna, ο οποίος έγραψε σχεδόν εξαρχής το έγγραφο της Επιτροπής, καθιστώντας το λειτουργικό.

Το τρίγωνο της γνώσης –καινοτομία, έρευνα και εκπαίδευση– το οποίο συγκροτείται από πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα και επιχειρήσεις, είναι απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας, συγκεκριμένα να διατεθεί το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος για επενδύσεις στην έρευνα, τα δύο τρίτα του οποίου πρέπει να προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας θα λειτουργούν ως γέφυρα μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και της πανεπιστημιακής και ερευνητικής κοινότητας.

Φρονώ ότι τα πιλοτικά προγράμματα που προτείνει ο κ. Paasilinna είναι αναγκαία, και ευελπιστώ ότι θα αναπτυχθεί ένα τέτοιο πιλοτικό πρόγραμμα και στη Ρουμανία. Απαιτούνται επενδύσεις σε όλα τα στάδια, από την παραγωγή έως τη διανομή και τη χρήση των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας. Η χρηματοδότηση αυτού του ινστιτούτου είναι το πρώτο βήμα, χρειαζόμαστε όμως επενδύσεις και στον τομέα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και στον ιδιωτικό τομέα, διότι υπάρχουν άνθρωποι και πόροι για τη συγχρηματοδότηση των ερευνητικών προγραμμάτων.

Απαιτείται μακροπρόθεσμη στρατηγική. Η πνευματική ιδιοκτησία είναι σημαντική, όμως πρέπει να μεριμνήσουμε, ώστε αυτή η πρωτοβουλία να μην αλληλεπικαλύπτεται με κοινές πρωτοβουλίες, τις «κοινές επιχειρήσεις». Ευελπιστώ ότι το ινστιτούτο αυτό θα αναπτύξει δραστηριότητα περισσότερο στους τομείς της κλιματικής αλλαγής, της κοινωνίας της πληροφορίας και των νανοτεχνολογιών.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. MORGANTINI
Αντιπροέδρου

  Józef Pinior (PSE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, το σχεδιαζόμενο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, το οποίο αναφέρεται συχνά ως ναυαρχίδα της ευρωπαϊκής καινοτομίας, συνδέει τα τρία στοιχεία του τριγώνου της γνώσης: την καινοτομία, την έρευνα και την εκπαίδευση. Το κλειδί για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος είναι, κατά τη γνώμη μου, η καλή συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημιακών κέντρων και του επιχειρηματικού κόσμου. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας πρέπει πάνω από όλα να είναι σε θέση να συγκεντρώσει μεγάλα ποσά ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Σήμερα θέλω να επιστήσω την προσοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις προετοιμασίες που γίνονται, προκειμένου να καταστεί το Wrocław η έδρα του Ινστιτούτου, ή έστω ενός από τα κέντρα των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας του. Το Wrocław μπορεί να αποτελεί σύμβολο της ευρωπαϊκής ιστορίας· συχνά αποκαλείται Στρασβούργο της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Επί του παρόντος περισσότεροι από 140 000 φοιτητές σπουδάζουν στο Wrocław· η πόλη είναι ένα από τα βασικά ερευνητικά κέντρα της Πολωνίας. Έχει οδηγήσει στη δημιουργία του ΕΙΤ+ Κέντρου Καινοτομίας και Τεχνολογίας, το οποίο επιδιώκει ενεργά την εγκατάσταση της έδρας του Ινστιτούτου στο Wrocław. Ένα τελευταίο σχόλιο. Την τελευταία δεκαετία, το Wrocław έχει μετατραπεί σε μια πόλη σύγχρονων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, σε χώρο ο οποίος προσελκύει κεφάλαια από όλο τον κόσμο, ένα σύμβολο ανάπτυξης και δημιουργικής ενέργειας της Ευρώπης και θετικό σύμβολο της παγκοσμιοποίησης.

  Dorette Corbey (PSE). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, ένα ακόμη ινστιτούτο δημιουργείται. Αυτό μπορεί κάλλιστα να είναι το συμπέρασμα από την αποψινή συζήτηση. Εκτός από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας και τις τεχνολογικές πλατφόρμες, τις κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τον Συντονισμό της Έρευνας (EUREKA), το ΠΚΠ, το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο και το ΚΚΕρ, έχουμε τώρα ένα ακόμη ινστιτούτο στον τομέα της γνώσης. Η προστιθέμενη αξία εν προκειμένω είναι η καινοτομία, διότι εκεί παρουσιάζεται έλλειμμα σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία και την Κίνα. Η ιδέα στην οποία στηρίζεται αυτό είναι ότι υπάρχουν αρκετές καλές ιδέες και επιστημονικές γνώσεις εντός της Ευρώπης, αλλά δεν εξελίσσονται σε συγκεκριμένα προϊόντα. Το ερώτημα είναι βεβαίως εάν ένα νέο ινστιτούτο μπορεί να συνδράμει αυτήν τη διαδικασία. Ένα άλλο ερώτημα είναι κατά πόσο οι ΜΜΕ μπορούν να ελιχθούν μέσα στον λαβύρινθο όλων αυτών των ινστιτούτων για τη γνώση και την καινοτομία. Η έλλειψη καινοτομίας πρέπει ενδεχομένως να αποδοθεί στην περίπλοκη νομοθεσία η οποία εμποδίζει την καινοτομία, παρά στην έλλειψη θεσμών. Παρ’ όλα αυτά, το νέο ινστιτούτο με τις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας του μπορεί να προσφέρει κάποια συμβολή, και ευελπιστώ ότι το ΕΙΤ θα συμβάλει σημαντικά και θα αριστεύσει στον τομέα της πολιτικής για το κλίμα, διότι πρόκειται για έναν τομέα στον οποίο απαιτούνται επειγόντως μεταρρύθμιση και καινοτομία. Παρά τις όποιες αμφιβολίες μου, εύχομαι στο ΕΙΤ μια θαυμάσια αρχή και ένα επιτυχημένο μέλλον.

  Ján Figeľ, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, σας ευχαριστώ όχι μόνο επειδή μου παραχωρείτε το βήμα αλλά και για την ευκαιρία της συμμετοχής σε αυτήν την ενδιαφέρουσα συζήτηση, διότι, αν αναλογιστούμε ποια ήταν η κατάσταση πριν από δύο έτη –ή τουλάχιστον πριν από ενάμισι έτος– θα δούμε ότι τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά. Θέλω απλώς να απαντήσω σε ορισμένες επισημάνσεις και να προετοιμαστώ για την περαιτέρω συνεργασία μας, δεδομένου ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο τέρμα των προσπαθειών μας. Απέχουμε ακόμη πολύ από την οριστικοποίηση της κατάστασης, όμως όσα έχουμε ήδη επιτύχει στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο είναι πραγματικά πολύ σημαντικά.

Πρώτον, μια μικρή επισήμανση, για ένα θέμα που έθιξαν ορισμένοι συνάδελφοι της Ομάδας Verts/ALE: σύμφωνα με τον κ. Hammerstein, η αλλαγή του κλίματος έχει εγκαταλειφθεί. Δεν συμμεριζόμαστε αυτήν την εκτίμηση. Στην πρόταση με τη σημερινή της μορφή, υπάρχει, μεταξύ άλλων, δυνατότητα παρέμβασης στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της αλλαγής του κλίματος. Δεν θέλουμε να επιμείνουμε, δεν θέλουμε να το διατυπώσουμε με πολύ περιοριστικό τρόπο, επειδή για τις οριστικές αποφάσεις και τον τελικό καθορισμό υπεύθυνο θα είναι το διοικητικό συμβούλιο. Ωστόσο, οι παγκόσμιες προκλήσεις ή τα άκρως απαιτητικά ζητήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους συζητάμε για το ΕΙΤ, επειδή πρέπει να συνδυάσουμε τους πόρους και τις δυνάμεις μας, προκειμένου να αντεπεξέλθουμε.

Κύριε Smith, επισκέφθηκα και μίλησα ενώπιον της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου για την ανώτατη εκπαίδευση, και η συζήτηση για το ΕΙΤ ήταν πολύ ζωηρή και ενδιαφέρουσα, ενώ αποτέλεσε επίσης πηγή έμπνευσης για όλες τις πλευρές. Δεν θα με αποθάρρυναν τέτοια μηνύματα από το Εδιμβούργο ή τους πρυτάνεις που συνάντησα, ασφαλώς όμως το εγχείρημα βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της προετοιμασίας. Η συμμετοχή είναι εθελοντική, και φρονώ ότι πρέπει να προσεγγίσουμε αυτήν την προσπάθεια ως κοινή ευθύνη όλων μας, αλλά με πλήρη ελευθερία τοποθέτησης.

Ως προς το συνολικό περιεχόμενο, θέλω να προβώ σε τέσσερις επισημάνσεις. Καταρχάς, ευχαριστώ το Κοινοβούλιο για την καινοτόμο διάθεση που επιδεικνύει, καθόσον, όπως ανέφεραν ορισμένοι ομιλητές, το θέμα είναι οι καινοτομίες, και πρέπει να ξεκινήσουμε αντιμετωπίζοντας τον τρόπο με τον οποίο τις χειριζόμαστε. Δεν θα προκύψουν απλώς μέσω της τεχνολογίας· πρέπει πρώτα από όλα να ξεκινήσουμε από μια νέα προσέγγιση, έναν νέο τρόπο επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ φορέων, προϋποθέσεις κινητικότητας, αναγνώρισης τίτλων κλπ. – και, βεβαίως, απαιτούνται χρήματα, όμως δεν είναι το αποφασιστικό στοιχείο. Δεν είναι το πρωταρχικό στοιχείο. Πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζουν η νοοτροπία, η προσέγγιση, σε συνδυασμό βεβαίως με εύλογη χρηματοδότηση.

Από την άνοιξη του 2005, προχωρήσαμε από τις ιδέες στη σύλληψη και σε συγκεκριμένη πρόταση, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας στην οποία μετείχατε εξαρχής. Δεν είναι υπόθεση μόνο της Επιτροπής ή κάποιων γραφειοκρατών, πρόκειται για κοινό εγχείρημα, και γι’ αυτό πρέπει να έχουμε υπόψη ότι, όταν προσπαθούμε να επιτύχουμε από κοινού έναν στόχο, είμαστε πολύ πιο αποτελεσματικοί από ό,τι εάν δεν επιδείξουμε την προσήλωση που χαρακτήριζε τη συγκεκριμένη προσπάθεια.

Όπως θα θυμάστε, προ δύο ετών στα μέσα ενημέρωσης κυριαρχούσε η άποψη ότι επρόκειτο για υπόθεση του Στρασβούργου ή για κάτι προσχηματικό, και όχι για πραγματική δέσμευση της Ευρώπης υπέρ της καινοτομίας. Τώρα έχουμε πολλές σοβαρές υποψηφιότητες. Απόψε μόλις, αναφέρθηκαν το Wrocław, η Βουδαπέστη, το Μόναχο και πολλές άλλες πόλεις – δεν θέλω να παραλείψω καμία. Έχω λάβει πολύ περισσότερα μηνύματα από διάφορα πανεπιστήμια. Αυτό είναι θετικό, γιατί δείχνει ότι τώρα τουλάχιστον πιστεύουμε στην ιδέα ή θέλουμε να προσφέρουμε κάτι πολύ σοβαρό. Αυτό είναι κάτι που χρειάζεται η Ευρώπη. Δεν είμαστε οι «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Δεν μιλάμε για τη Μασαχουσέτη. Συζητάμε για το πώς θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε καλύτερες συνθήκες και θα προσφέρουμε ένα συγκεκριμένο σχέδιο για μια πιο καινοτόμο Ευρώπη. Το ΕΙΤ δεν είναι η απόλυτη λύση. Είναι μια από τις λύσεις. Ορισμένοι ανέφεραν ότι αποτελεί ναυαρχίδα. Θα έλεγα ότι είναι μάλλον ένα παγοθραυστικό το οποίο ανοίγει τον δρόμο για μια πιο καινοτόμο Ευρώπη, για τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας –γνωρίζετε πόσος χρόνος απαιτείται, και πόσο αδύναμοι είμαστε– και τη μεγαλύτερη αποδοχή και αναγνώριση τίτλων, διπλωμάτων κλπ. – τα θέματα είναι πολλά.

Αν οι τρεις πόλεις που αναφέρθηκαν δεν φιλοξενήσουν την έδρα, τότε πρέπει τουλάχιστον να λειτουργήσουν ως κοινότητες γνώσης και καινοτομίας. Θέλω όμως να επισημάνω ότι ήταν σφάλμα να λεχθεί στην αρχή ότι είναι θέμα χρημάτων ή χώρου. Όχι, τα θέματα αυτά θα αποτελέσουν τμήμα της πρότασης, όμως δεν είναι το πιο σημαντικό της τμήμα. Η απάντηση θα δοθεί μετά από 12 μήνες, όταν συμφωνήσουμε οριστικά την ίδρυση του ινστιτούτου. Χαίρομαι ειλικρινά που υπάρχουν πλέον πολύ αξιόπιστες υποψηφιότητες, όμως αυτό το θέμα θα εξεταστεί, αφού συμφωνήσουμε επί της νομικής βάσης. Το Συμβούλιο θα προσπαθήσει δε να επιλέξει την καλύτερη από τις υπάρχουσες σοβαρές υποψηφιότητες.

Δεύτερον, ως προς την πτυχή της χρηματοδότησης: την προηγούμενη εβδομάδα προτείναμε τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαμε καταλήξουμε όχι μόνο στο πόσα χρήματα θα διατεθούν αλλά και στο ποια θα είναι η πηγή χρηματοδότησης του οργάνου μέχρι το 2013. Πρόκειται για βασικές δραστηριότητες, πρέπει όμως, όπως επεσήμαναν πολλοί από τους ομιλητές, να εξασφαλιστεί πολύ μεγαλύτερη χρηματοδότηση. Θα έλεγα δε ότι το συνολικό ύψος των πόρων δεν έχει αποφασιστική σημασία, έχει όμως σημασία η αξιοπιστία της συνεισφοράς της Ένωσης. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από κανέναν να δώσει λευκές επιταγές ή υποσχέσεις, αν δεν προσφέρουμε κάτι αξιόπιστο. Υπάρχουν πάντως πολλές συγκεκριμένες προσφορές, έχουν εκδηλωθεί προθέσεις για πραγματοποίηση επενδύσεων, ακόμη και από επιχειρήσεις ή επιχειρηματικούς ομίλους, όμως η πρότασή μας πρέπει να είναι ολοκληρωμένη.

Σχετικά με όσα ανέφερε ο κ. Buzek σχετικά με πρωτοβουλίες ή κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες, δίκτυα και πλατφόρμες, η πρόταση αυτή δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά. Είναι μια πρόταση συμπληρωματική των υφιστάμενων πολιτικών και πρωτοβουλιών, θεωρούμε δε αναμενόμενο ορισμένα υφιστάμενα πρότυπα συνεργασίας να εντείνουν τη συνεργασία τους και να ενωθούν με άλλους εταίρους, είτε από πανεπιστήμια είτε από επιχειρήσεις, επιδιώκοντας την υπαγωγή τους στο ΕΙΤ. Θεωρώ λοιπόν ότι η μετάβαση από πλατφόρμες, πρωτοβουλίες ή δίκτυα σε ολοκληρωμένη εταιρική σχέση είναι μια εύλογη αλλαγή του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζουμε την καινοτομία.

Τέλος, θέλω να χαιρετίζω το βήμα προόδου που πραγματοποιείται προς μια νέα κουλτούρα καινοτομίας. Αυτή είναι η σωστή προσέγγιση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Το ΕΙΤ δεν αφορά τόσο τον χώρο, την έδρα ή το διοικητικό συμβούλιο, αλλά μια νέα, βελτιωμένη κουλτούρα καινοτομίας στην Ευρώπη. Αυτά ήταν, περίπου, τα θέματα που μπορούσα, ή ήθελα, να θίξω στην απάντησή μου, σας ευχαριστώ όμως θερμά για το πολύ θετικό και εποικοδομητικό κλίμα που επικράτησε στη σημερινή Ολομέλεια. Ευχαριστώ επίσης, και πάλι, τον εισηγητή, κ. Paasilinna, καθότι γνωρίζω ότι το έργο του δεν ήταν εύκολο, και εξακολουθεί να μην είναι εύκολο, καθώς δεν έχουμε φτάσει στο τέρμα. Μπορούμε όμως να οριστικοποιήσουμε αυτήν την πρόταση, και θα αναμένω με ενδιαφέρον τις περαιτέρω εξελίξεις.

(Χειροκροτήματα)

Η θέση της Επιτροπής σχετικά με τις τροπολογίες του Κοινοβουλίου

Έκθεση Paasilinna (A5-0293/2007)

Η Επιτροπή μπορεί να δεχτεί τις τροπολογίες 3, 12, 14, 18, 20, 23, 38, 44, 45, 46, 48, 49, 50, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 72 και 73.

Η Επιτροπή μπορεί να δεχτεί την ουσία των τροπολογιών 7, 16 και 28.

Η Επιτροπή μπορεί να δεχτεί, κατόπιν αναδιατύπωσης, τις τροπολογίες 2, 15, 17, 26, 39, 29, 30, 32, 36, 37, 41, 42, 43, 51, 52, 53, 54, 56, 57, 59, 60, 61, 62, 70 και 74.

Η Επιτροπή επιφυλάσσεται να τοποθετηθεί επί της τροπολογίας 21 σχετικά με τις χρηματοδοτικές πτυχές, καθόσον εκκρεμεί η συμφωνία επί της χρηματοδότησης.

Η Επιτροπή δεν μπορεί να δεχτεί τις τροπολογίες 1, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 19, 22, 24, 25, 27, 31, 33, 34, 35, 47, 55, 58, 69, 71, 75, 77, 78 και 79.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τετάρτη.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE), γραπτώς. – (RO) Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας έχει τη δυνατότητα να μειώσει τα χάσματα ως προς την καινοτομία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εξωτερικών ανταγωνιστών της και να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων νέων ερευνητών από όλη την Ευρώπη. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του εγχειρήματος.

Το ΕΙΤ, με τη μορφή που πρότεινε η Επιτροπή, θα χρησιμοποιεί περισσότερα από 1,2 δισ. ευρώ από τους πόρους που διατίθενται για την πολιτική συνοχής και θα αντλεί πόρους από τα προγράμματα που λειτουργούν επιτυχώς για την υλοποίηση της στρατηγικής της Λισαβόνας. Αυτό θα είχε ως συνέπεια τη συγκέντρωση των ερευνητικών πόρων σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό εγχείρημα και τη μείωση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το ΕΙΤ πρέπει να είναι ένα συμπληρωματικό ινστιτούτο για την καινοτομία στην Ευρώπη, και όχι να υποκαθιστά μικρά κέντρα έρευνας και ανάπτυξης. Για τον λόγο αυτόν, μαζί με το Συμβούλιο, πρέπει να αναζητήσουμε διαφορετική μέθοδο χρηματοδότησης του εγχειρήματος.

Σε ένα σημείο της έκθεσης γίνεται λόγος για την ανάγκη εγκατάστασης του ινστιτούτου σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου θα υπάρχουν «κέντρα ευρωπαϊκής αριστείας και ακαδημαϊκής φήμης». Ως χώρα με σημαντική παράδοση στην έρευνα και την καινοτομία, η Ρουμανία διαθέτει σημαντικά ακαδημαϊκά κέντρα και υψηλής κατάρτισης αποφοίτους στον τομέα της τεχνολογίας. Η επιλογή της Ρουμανίας ως χώρας που θα φιλοξενήσει την έδρα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας θα προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής και θα συμβάλει στην εξισορρόπηση των κενών που συνεχίζουν να υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Alexander Stubb (PPE-DE), γραπτώς. – (EN) Η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία είναι παράθυρα προς το μέλλον. Είναι τα δομικά στοιχεία του λεγόμενου «τριγώνου της γνώσης». Πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί. Το τρίγωνο της γνώσης είναι μια από τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Συνεπώς, αντιμετωπίζω το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ΕΙΤ) ως επένδυση στο μέλλον.

Εκφράστηκε δυσπιστία σχετικά με την προστιθέμενη αξία που μπορεί να προσφέρει το ΕΙΤ. Η δικτυακή διάρθρωση που προτείνεται στην έκθεση του κ. Paasilinna θα είναι μια καλή λύση. Αυτοί που διαθέτουν την εμπειρογνωμοσύνη είναι τα συμμετέχοντα πανεπιστήμια και ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, αντί να αποτελεί αυτό που ο Πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Barroso, αποκάλεσε «ναυαρχίδα» της ευρωπαϊκής έρευνας, το ΕΙΤ θα προσπαθήσει να λειτουργήσει ως σήμα ποιότητας για την ευρωπαϊκή έρευνα. Στηρίζω αυτήν την ιδέα.

Ενθυμούμενος τα χρόνια που πέρασα στο πανεπιστήμιο, στηρίζω επίσης την ιδέα που περιλαμβάνεται στην έκθεση σχετικά με την αυτόνομη λειτουργία των «κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας» (ΚΓΚ) του ΕΙΤ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι ΚΓΚ του ΕΙΤ θα προσφέρουν περισσότερο στην ευρωπαϊκή καινοτομία.