Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2007 - Στρασβούργο

18. Η Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού: κατά των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού παιδιών με μαθησιακά προβλήματα (παιδιών «δυσ-») (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης προς την Επιτροπή σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού: κατά των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού παιδιών με μαθησιακά προβλήματα (παιδιών «δυσ-»), των Anna Záborská, Amalia Sartori και Μαρίας Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE, Roberta Angelilli εξ ονόματος της Ομάδας UEN, Zita Gurmai και Catherine Trautmann εξ ονόματος της Ομάδας PSE, Αδάμου Αδάμου εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL, Hiltrud Breyer και Raül Romeva i Rueda εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE, Elizabeth Lynne εξ ονόματος της Ομάδας ALDE, και Kathy Sinnott εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM (O-0062/2007 – B6-0317/2007).

  Anna Záborská (PPE-DE). – (FR) Κυρία Πρόεδρε, το άρθρο 173 του Κανονισμού ορίζει ότι τα Πλήρη Πρακτικά των συζητήσεων κάθε συνεδρίασης συντάσσονται στις επίσημες γλώσσες.

Εφιστώ την προσοχή σας στο γεγονός ότι αυτή συζήτηση με θέμα τον αποκλεισμό των προσώπων που πάσχουν από διαταραχές «δυσ-» δεν πρόκειται να μεταφραστεί στις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το «εργαλείο» αυτό έχει απλούστατα καταργηθεί στην πράξη, παρότι οι διατάξεις του Κανονισμού μας το απαιτούν. Η παρέμβασή μου επί της διαδικασίας είναι πολύ απλή: η αποψινή συζήτηση έχει ζητηθεί από μεγάλο αριθμό μαθητών, ενώσεων γονέων, δασκάλων, εκπαιδευτικών και γιατρών σε διάφορες χώρες.

Ωστόσο, οι πολίτες που εκλέγουν τους βουλευτές αυτού του Σώματος, δεδομένου ότι δεν θα γνωρίζουν όλες τις επιμέρους γλώσσες που θα χρησιμοποιηθούν απόψε, δεν θα μπορέσουν ποτέ να καταλάβουν όλα όσα θα λεχθούν στη σημερινή κοινοβουλευτική συζήτηση, παρά το γεγονός ότι απευθύνεται σε αυτούς.

  Πρόεδρος. – Σας ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτή σας την επισήμανση, η οποία ασφαλώς μας αφορά όλους, δεδομένου μάλιστα ότι σήμερα είναι η ημέρα των ευρωπαϊκών γλωσσών. Το ζήτημα τελεί υπό εξέταση και προετοιμάζεται σχετική έκθεση η οποία θα υποβληθεί στη Διάσκεψη των Προέδρων, συνεπώς η επισήμανσή σας έχει ληφθεί υπόψη.

Συνεχίζουμε τώρα τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης προς την Επιτροπή σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού.

  Anna Záborská, συντάκτρια. – (SK) Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω την ομιλία μου με τη μαρτυρία μιας 21χρονης νεαρής γυναίκας που βρίσκεται στο τρίτο έτος της πανεπιστημιακής της εκπαίδευσης.

«Όταν ήμουν 17 οι συμμαθητές μου γελούσαν εις βάρος μου επειδή έμοιαζα με 11χρονο κοριτσάκι. Στον έλεγχο της βαθμολογίας μου οι δάσκαλοι αναρωτιούνταν συχνά πότε θα αποφασίσω επιτέλους να μάθω. Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες εργαζόμαστε πολύ περισσότερο από τους υπόλοιπους και είναι πολύ δύσκολο να αντεπεξέλθουμε σε αυτή την κατάσταση». Τέλος του παραθέματος.

Η κοινωνία δεν γνωρίζει ποτέ για το 10-20% των παιδιών με διαταραχές τύπου «δυσ-» επειδή δεν γίνεται ποτέ διάγνωση της κατάστασής τους. Οι δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουν εμποδίζουν την επικοινωνία, δυσχεραίνουν την αποτελεσματικότητα των συνήθων εκπαιδευτικών διαδικασιών και, δυστυχώς, ορισμένες φορές οδηγούν σε ψυχολογική κατάρρευση και κοινωνικό αποκλεισμό. Σε ό,τι μας αφορά, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να πράξει αυτό που κάνει καλύτερα, δηλαδή να λειτουργήσει ως εκπρόσωπος των ατόμων αυτών και να υπογραμμίσει, χωρίς να παραλείπει τις αναγκαίες διαφοροποιήσεις, ένα πρόβλημα το οποίο υπό άλλες περιστάσεις ενδέχεται να παραμένει κρυφό και να αντιμετωπίζεται ως ταμπού. Η Ευρώπη προσφέρει τη δυνατότητα διερεύνησης χρήσιμων ιδεών και των δοκιμασμένων πρακτικών οργανώσεων και κυβερνήσεων, όπως αναφέρεται στη γραπτή δήλωση 64/2007, την οποία εξετάζει επί του παρόντος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Υπάρχει ήδη ένα πρόγραμμα «NeuroDys», και η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί προγράμματα τα οποία ενδέχεται να είναι κατάλληλα για όσους πάσχουν από διαταραχές «δυσ-», όπως το πρόγραμμα πλαίσιο για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, το πρόγραμμα υποστήριξης πολιτικών ΤΠΕ, η ενίσχυση της έρευνας για τις δεξιότητες στον τομέα των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο στον τομέα της έρευνας – υγεία, το πρόγραμμα διά βίου μάθησης, και το δεύτερο πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία 2008-2013. Τα εν λόγω προγράμματα είναι αντικείμενα τροποποιητικών και συμπληρωματικών προτάσεων για τον προϋπολογισμό του 2008, τις οποίες καταθέσαμε σε συνεργασία με τους συναδέλφους μας βουλευτές των πέντε πολιτικών ομάδων.

Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου εν κατακλείδι να εκφράσω τον μεγάλο μου θαυμασμό, σεβασμό, ευγνωμοσύνη και ενθάρρυνση προς όσες στη ζωή τους θα είχαν κάθε λόγο να συμπεριφέρονται ως απελπισμένες μητέρες: «des mères désespérées». Παρόλα αυτά, καμιά τους δεν εγκαταλείπει τον αγώνα. Είναι οι καλύτερες υπερασπίστριες του αγώνα των παιδιών τους, μαζί με τους πατέρες όπου είναι ακόμη μέρος της ίδιας οικογένειας. Πιστεύω ότι η αποψινή συζήτηση θα καταδείξει ότι δεν θα είναι μόνες και ότι το πρόβλημά τους θα αποτελέσει επίσης μέλημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

  Teresa Riera Madurell (PSE), συντάκτρια. – (ES) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς θέλω να ζητήσω συγγνώμη για την απουσία της κ. Zita Gurmai, της συντάκτριας αυτής της προφορικής ερώτησης εξ ονόματος της Σοσιαλιστικής Ομάδας, η οποία δεν μπόρεσε να παραστεί σε αυτή τη συνεδρίαση λόγω ανωτέρας βίας, και επομένως με την άδειά σας, κυρία Πρόεδρε, σκοπεύω να μιλήσω εξ ονόματος της κ. Gurmai και για μένα, καθώς είχα ζητήσει επίσης τον λόγο.

Η επιθυμία μου, κυρία Πρόεδρε είναι απλώς να επαναλάβω αυτό που έχει ειπωθεί. Μιλούμε για μαθησιακές δυσκολίες που επηρεάζουν ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού μας. Σχεδόν το 10% των παιδιών της Ευρώπης υποφέρουν από προβλήματα «δυσ-»: παιδιά που είναι συνήθως αόρατα για τα εκπαιδευτικά μας συστήματα, που υπερβολικά συχνά αποδίδουν την σχολική τους αποτυχία σε άσχετους λόγους.

Πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να αποτραπούν οι διακρίσεις κατά των παιδιών «δυσ-», και τα παιδιά σχολικής ηλικίας πρέπει να αντιμετωπίζονται μ’ έναν ειδικό, έγκαιρο, εντατικό, πολυεπιστημονικό τρόπο, κατά προτίμηση στο συνηθισμένο σχολικό τους περιβάλλον. Αυτό απαιτεί πρωτόκολλα για τον εντοπισμό των προβλημάτων και σχέδια δράσης στα σχολεία.

Για πρώτη φορά στη χώρα μου, την Ισπανία, μια σοσιαλιστική κυβέρνηση εισήγαγε έναν εκπαιδευτικό νόμο για να βοηθήσει μαθητές με συγκεκριμένες μαθησιακές δυσκολίες. Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα, καθώς στις διάφορες χώρες μας οι οικογένειες εξαρτώνται συνήθως από την καλή θέληση των εκπαιδευτικών και την προθυμία τους να κάνουν μια εθελοντική προσπάθεια με τη σωστή εκπαίδευση. Η επιλογή άλλων λύσεων σημαίνει σημαντικό οικονομικό βάρος, που είναι συχνά δυσβάσταχτο.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα αγόρια και κορίτσια με αυτές τις δυσλειτουργίες είναι έξυπνα, και το μόνο που χρειάζονται είναι ένας διαφορετικός τρόπος μάθησης. Η σχολική επιτυχία είναι δυνατή γι’ αυτά. Το μόνο που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση να εφαρμοστούν οι σωστοί μηχανισμοί που παράγουν αληθινές λύσεις.

Το να κάνουμε αυτούς τους μαθητές ορατούς στην κοινωνία σημαίνει να έχουμε αξιόπιστες στατιστικές που θα επιτρέψουν να ληφθούν σωστές αποφάσεις· σημαίνει να παρέχουμε πρόσβαση σε σαφείς και αληθινές πληροφορίες για όλους εκείνους που τις αναζητούν και να ξεκινήσουμε εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε όλες τις χώρες μας. Το να κάνουμε αυτούς τους μαθητές ορατούς στα εκπαιδευτικά μας συστήματα σημαίνει επίσης ότι, εκτός από την έγκαιρη θεραπεία για όλα τα παιδιά που πλήττονται από αυτά τα προβλήματα στα πρώτα χρόνια του σχολείου, πρέπει να λάβουμε υπόψη τις ανάγκες τους όταν σχεδιάζουμε το πρόγραμμα μαθημάτων σε κάθε επίπεδο της εκπαίδευσης. Μια σειρά πανεπιστημίων χρησιμοποιούν τώρα εξετάσεις και τεστ προσαρμοσμένα σε φοιτητές πανεπιστημίου με αυτού του είδους τα προβλήματα.

Εκπαιδευτικά προγράμματα με κοινοτική χρηματοδότηση όπως το e-learning ή η διά βίου μάθηση πρέπει επίσης να σχεδιάζονται λαμβάνοντας υπόψη τα άτομα με διαταραχές «δυσ-». Κυρίες και κύριοι, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες αυτού του τμήματος του πληθυσμού. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να γυρίζουμε την πλάτη μας σε μια διαταραχή που επηρεάζει πάνω από 3 εκατομμύρια Ευρωπαίους.

  Hiltrud Breyer, συντάκτρια. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κι εγώ χαίρομαι διότι συζητείται εδώ σήμερα το βράδυ το σημαντικό θέμα της αύξησης της δυσλεξίας. Ασφαλώς είναι η πρώτη φορά που το συζητάμε, δεν θα πρέπει όμως να είναι και η τελευταία. Εύχομαι να κάνει πραγματικά τα πάντα η Επιτροπή για να προωθήσει το ζήτημα, γιατί σε αυτό δεν αρχίζουμε από το μηδέν.

Σε πολλά κράτη μέλη υπάρχουν ήδη προγράμματα και πρωτοβουλίες. Θεωρώ σημαντικό να μη μιλάμε για τη δυσλεξία σαν να είναι ασθένεια ή αναπηρία, γιατί αυτό δεν είναι σωστό. Αναφέρθηκε ήδη ότι πολλά δυσλεκτικά παιδιά είναι μάλιστα εξαιρετικά έξυπνα. Γνωρίζουμε ότι σε αυτά τα παιδιά, η σκέψη είναι πιο γρήγορη από τις κινητικές τους δεξιότητες.

Επείγουσα παράκλησή μου προς τον Επίτροπο είναι να σχηματίσουμε ως πρώτο βήμα μια εικόνα για τα μέχρι τώρα επιτεύγματα στον τομέα της έρευνας, τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες που διαθέτουμε ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και μετά να συνδυάσουμε όλα αυτά τα δεδομένα.

Ένα σημαντικό μέλημά μου είναι να μη συγχέουμε τη δυσλεξία με το ADS. Θα ήταν πραγματικά τραγικό να τα αντιμετωπίζουμε σαν να είναι το ίδιο πράγμα. Γνωρίζουμε επίσης ότι το ADS σχετίζεται στενά με την υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης και με την κατάκλυση από ερεθίσματα. Ως προς τη δυσλεξία θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε πώς μπορούμε να εξοικειώσουμε από μικρή ηλικία τα παιδιά με τα βιβλία και το διάβασμα. Γνωρίζουμε ότι τα παιδιά που διαβάζουν πολύ και έχουν εύκολη πρόσβαση σε βιβλία είναι λιγότερο ευάλωτα στη δυσλεξία. Αυτό θα ήταν ίσως μία δυνατότητα για να σταματήσουμε την ανησυχητική αύξηση της δυσλεξίας.

Απευθύνουμε έκκληση προς την Επιτροπή να δημιουργήσει μία σύνοψη όσον αφορά την πολυμορφία και τις διαφορετικές προσεγγίσεις που υπάρχουν ήδη στην Ευρώπη. Άλλη μια ιδέα θα ήταν να οργανωθεί μία διάσκεψη, στην οποία θα μπορούσαν να λάβουν μέρος όλοι αυτοί οι άνθρωποι με τις διαφορετικές εμπειρίες τους σε αυτόν τον τομέα. Γνωρίζουμε πως τα παιδιά είναι το μέλλον μας και η γνώση είναι ο σημαντικότερός μας πόρος στην Ευρώπη. Γι’ αυτό πρέπει να βάλουμε τα δυνατά μας στο ζήτημα αυτό.

  Elizabeth Lynne (ALDE), συντάκτρια. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 49 εκατ. άτομα με κάποια μορφή προβλήματος «δυσ-» στην ΕΕ. Μέχρι και 10% των παιδιών πλήττονται από κάποια αναπηρία τύπου «δυσ-», όπως δυσφασία, δυσπραξία, δυσλεξία, δυσαριθμησία ή διαταραχή της προσοχής.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση του Sean στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στον έλεγχο των δασκάλων του περιγράφεται ως ανόητος, αδέξιος, ενοχλητικός και υπερευαίσθητος. Λόγω του προβλήματός του, είχε περιθωριοποιηθεί και υφίστατο παρενοχλήσεις από συμμαθητές του, ενώ οι δάσκαλοι έκαναν ελάχιστα για να τον βοηθήσουν.

Οι γονείς του Sean υποχρεώθηκαν εν τέλει να τον βγάλουν από το σχολείο όταν επέστρεψε στο σπίτι του άσχημα χτυπημένος και ματωμένος, όμως οι τοπικές εκπαιδευτικές αρχές αρνήθηκαν να του παράσχουν ειδική εκπαίδευση ή βοήθεια, οπότε η εκπαίδευσή του πέρασε στα χέρια των γονιών του, και ένα μέλος του ζεύγους υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την εργασία του. Ευτυχώς, μια τοπική ομάδα υποστήριξης ήταν διαθέσιμη και προσέφερε βοήθεια στον Sean και τους γονείς του. Άλλα παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε ορισμένα άλλα κράτη μέλη δεν είναι εξίσου τυχερά.

Πρέπει να επιδοθούμε σε ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στο σύνολο της ΕΕ, και σε αυτόν τον τομέα μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο το Συμβούλιο και η Επιτροπή. Οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να καταστούν ευρύτερα διαθέσιμες. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον εντοπισμό, τη διάκριση, τη διάγνωση και τη θεραπεία αυτών των διαταραχών σε πρώιμο στάδιο. Τα συστήματα πρέπει να προσαρμοστούν με σκοπό την ομαλή ένταξη των νέων με αναπηρίες στον κόσμο της εργασίας, και είναι σημαντικό να καταρτιστεί ένας ευρωπαϊκός χάρτης για τα άτομα με προβλήματα «δυσ-».

Έχει επίσης ζωτική σημασία να αυξηθεί η έρευνα που χρηματοδοτείται από το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο. Δεν έχει νόημα να υποστηρίζουμε στα λόγια μόνο τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Πρέπει να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να διασφαλίσουμε την ίση μεταχείριση ατόμων όπως ο Sean και την παροχή της βοήθειας που τους αξίζει.

  Kathy Sinnott (IND/DEM), συντάκτρια. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, υπάρχουν εκατομμύρια, κυριολεκτικά εκατομμύρια, παιδιά που δεν θεωρούνται ανάπηρα αλλά παλεύουν με σοβαρές παθήσεις στα πεδία της μάθησης, της κινητικότητας και της επικοινωνίας, οι οποίες τους προκαλούν τεράστιες δυσκολίες.

Παρότι ο αριθμός των παιδιών που διαπιστώνεται ότι πάσχουν από δυσλεξία, δυσφασία, δυσαριθμησία, δυσπραξία και παρόμοιες ειδικές διαταραχές αυξάνεται δραστικά –μόνον η δυσλεξία εκτιμάται ότι πλήττει 10% των παιδιών στις ΗΠΑ– στις περιπτώσεις πολλών, αν όχι των περισσοτέρων, παιδιών που πάσχουν στην Ευρώπη η κατάσταση δεν έχει διαγνωστεί και ως εκ τούτου παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αβοήθητα.

Συχνά, όταν οι γονείς εκφράζουν ανησυχία αγνοούνται ή τους συνιστάται να σταματήσουν να ανησυχούν για φανταστικούς κινδύνους. Συχνά, τα παιδιά –ακόμη και προικισμένα παιδιά– ξεγράφονται ως πνευματικά αδύναμα ή αδέξια από καλοπροαίρετους δασκάλους και εκπαιδευτικές αρχές επειδή δεν διαθέτουν τις ειδικές γνώσεις που θα τους επέτρεπαν να διακρίνουν τις συγκεκριμένες παθήσεις.

Με το να αγνοούμε αυτές τις παθήσεις δεν πρόκειται να τις εξαλείψουμε. Τις κάνουμε απλώς πιο προβληματικές για το παιδί, το οποίο αποθαρρύνεται και απογοητεύεται όλο και περισσότερο. Η εικόνα που διαμορφώνει το παιδί για τον εαυτό του μπορεί να πληγεί σοβαρά και οι δυνατότητές του μπορεί να μείνουν ανεκμετάλλευτες.

Συντάξαμε αυτή την ερώτηση και τη συνοδευτική γραπτή δήλωση προκειμένου να υπογραμμίσουμε το μέγεθος του προβλήματος για τα παιδιά με ειδικές δυσκολίες, για τις οικογένειές τους και για την κοινότητα στην οποία ζουν, και να καλέσουμε την Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να λάβουν σοβαρά υπόψη τις περιπτώσεις αυτών των παιδιών στα ερευνητικά προγράμματα, τις πρωτοβουλίες, τις κατευθυντήριες γραμμές και τις στρατηγικές τους.

Πρέπει να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτές τις παθήσεις «δυσ-», για το πώς να τις εντοπίζουμε στο πιο πρώιμο δυνατό στάδιο και πώς να παρεμβαίνουμε αποτελεσματικά. Πρέπει επίσης να μάθουμε γιατί ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος ενός παιδιού επηρεάζεται κατ’ αυτούς τους τρόπους και πώς μπορούμε να προλαμβάνουμε αυτές τις «δυσ-»χέρειες όπου είναι δυνατό. Πρέπει επίσης να εξασφαλίσουμε ότι κανένα άτομο δεν θα θεωρείται λιγότερο σημαντικό ή λιγότερο αξιόλογο εξαιτίας αυτών των παθήσεων.

Επισημαίνω στον κ. Επίτροπο ότι πολλοί ενήλικες πάσχουν επίσης από αυτές τις ειδικές δυσκολίες στη μάθηση ή τον συντονισμό, αλλά δεν γνωρίζουν την ονομασία της πάθησής τους ή δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν. Πολλοί έχουν καταλήξει σε περίπλοκες αντισταθμιστικές τεχνικές στην καθημερινή τους ζωή. Εφέτος το καλοκαίρι συνέλλεξα υπογραφές για μια αναφορά πολιτών υπέρ της υποστήριξης των ατόμων με αναπηρίες και με εξέπληξε το γεγονός ότι πολλοί ενήλικες δυσκολεύονται ακόμη και να γράψουν το όνομά τους.

Πολλοί άνθρωποι πάσχουν σιωπηρά, καθώς τα χαρίσματα και τα ταλέντα τους δεν είναι σε θέση να τα ανακαλύψουν ούτε οι ίδιοι, λόγω των κρυφών αυτών προβλημάτων. Ποιο είναι το τίμημα που καταβάλλει η κοινωνία; Πολλά άτομα εγκαταλείπουν το εκπαιδευτικό σύστημα και εργάζονται σε θέσεις που δεν ανταποκρίνονται στις ικανότητές τους εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν σε έναν τομέα μάθησης. Ένας εκπαιδευτικός ψυχολόγος μου είπε ότι η τραγωδία αυτών των παιδιών είναι ότι πολλά από αυτά θα είχαν επιτύχει πολύ καλές επιδόσεις στο πανεπιστήμιο, όπου θα καλλιεργούσαν τις ικανότητες στις οποίες έχουν κλίση, δεν τους δόθηκε όμως αυτή η ευκαιρία επειδή δεν μπορούν να αποφοιτήσουν από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεδομένου ότι ο πιο γενικός χαρακτήρας του σχολικού προγράμματος σημαίνει ότι η ιδιαίτερη δυσκολία τους καθίσταται ανυπέρβλητο εμπόδιο στο πλαίσιο του τυπικού συστήματος αξιολόγησης.

Γνωρίζω έναν νεαρό άνδρα που αντιμετώπιζε μια ειδική μαθησιακή δυσκολία. Απέτυχε στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολικό σύστημα χωρίς απολυτήριο· βάσει όμως μιας δοκιμασίας δεξιοτήτων, και με τις συστάσεις καθηγητών, κατάφερε να εισαχθεί σε ένα μικρό κολέγιο. Δύο χρόνια μετά, έχει αποδειχθεί εξαιρετικά προικισμένος στη μελέτη της φιλοσοφίας και είναι δημοφιλής ως εξέχον μέλος της φοιτητικής κοινότητας.

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα στην Ευρώπη τείνει να είναι ανταγωνιστικό και δύσκαμπτο. Οι αρμόδιες αρχές φαίνεται να θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια τάξη εκπαιδευμένων και ικανών πολιτών, όμως αυτή η ανελαστικότητα –η λογική του Προκρούστη– καταστρέφει τις δυνατότητες αμέτρητων νέων ανθρώπων. Η κατάσταση αυτή δεν είναι ικανοποιητική και παράγει κοινωνικό αποκλεισμό, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει πολλά παιδιά στην απογοήτευση, ενίοτε δε μπορεί ακόμη και να τα μετατρέψει σε οργισμένους ενήλικες. Στην Ιρλανδία, το 76% των κρατουμένων στη φυλακή Mountjoy έχουν ιστορικό σχολικής αποτυχίας και πιθανότατα μαθησιακές δυσκολίες οι οποίες δεν έχουν διαγνωστεί.

Το να αγνοούμε αυτά τα παιδιά και τους ενήλικες αποτελεί σαφή διάκριση. Είμαι πολύ υπερήφανη για το Κοινοβούλιο, για τη στήριξη που προσέφερε στη γραπτή δήλωση, θέλω όμως να απευθύνω μια προειδοποίηση. Η διακήρυξη του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού αναφέρει ότι κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όμως τα παιδιά με ειδικές ανάγκες έχουν δικαίωμα μόνο στη βοήθεια που έχουν ανάγκη ανάλογα με τους διαθέσιμους πόρους. Προτού επικυρώσουμε αυτή τη Σύμβαση και την εντάξουμε στις στρατηγικές μας, πρέπει να την εξετάσουμε πολύ προσεκτικά. Διαφορετικά, θα μεταφέρουμε αυτό το σφάλμα και στις δικές μας πολιτικές.

  Ján Figeľ, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, ευχαριστώ όλες και όλους τους παρόντες, ιδίως την κ. Záborská και τους συντάκτες της ερώτησης, διότι θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο ως ερώτηση, ως αντικείμενο των συζητήσεών μας, αλλά και όσον αφορά την ανάληψη δράσης υπέρ των ατόμων που έχουν ανάγκη από ειδικότερη βοήθεια ή θεραπεία ή ειδικές συνθήκες για τη ζωή τους στην κοινωνία, για την εκπαίδευση και την κατάρτισή τους κ.ο.κ.

Θέλω να υπογραμμίσω ιδιαιτέρως κάτι που επισημάνθηκε στην αρχή της συζήτησης: ότι θέλουμε να γίνουμε η φωνή των ατόμων που αντιμετωπίζουν αυτές τις δυσκολίες, και νομίζω ότι αυτή είναι μια πολύ ισχυρή ηθική και πολιτική δέσμευση.

Η Επιτροπή γνωρίζει τις αρνητικές συνέπειες που ενδέχεται να συνοδεύουν αυτά τα προβλήματα, σε κοινωνικό επίπεδο και σε επίπεδο υγείας, για τα πάσχοντα άτομα ή για τις οικογένειες που μεγαλώνουν παιδιά τα οποία πάσχουν από μαθησιακά προβλήματα.

Συμφωνούμε ως προς το ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των παιδιών και της πρόσβασής τους στην εκπαίδευση, την πληροφόρηση και τον πολιτισμό. Βεβαίως, την κύρια ευθύνη για την αντιμετώπιση των ατόμων με προβλήματα «δυσ-» φέρουν τα κράτη μέλη, όμως η Επιτροπή, καθώς και τα ευρωπαϊκά όργανα, μπορούν να στηρίξουν τις ενέργειές τους.

Για παράδειγμα, το σχέδιο δράσης μας για την αναπηρία την περίοδο 2003-2010 προωθεί την πρόσβαση σε υπηρεσίες στήριξης και φροντίδας για άτομα με αναπηρίες και τις οικογένειές τους. Η Επιτροπή προωθεί ένα επίπεδο υπηρεσιών που επιτυγχάνει την ενδεδειγμένη ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας, της ελευθερίας επιλογής και της ανεξάρτητης διαβίωσης.

Τα προγράμματα εργασίας της Επιτροπής για το 2005, το 2006 και το 2007 στον τομέα της δημόσιας υγείας περιελάμβαναν ειδική αναφορά στην ανάγκη περαιτέρω ενημέρωσης και καθορισμού δεικτών σχετικά με τις διαταραχές υπερδραστηριότητας με έλλειψη προσοχής, τη γνωστική καθυστέρηση και τη δυσλειτουργία κινητικών, αντιληπτικών, γλωσσικών και κοινωνικοαισθηματικών λειτουργιών.

Έχουν δημοσιευθεί αρκετές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για την ενίσχυση ερευνών σχετικά με προβλήματα «δυσ-». Εντούτοις, η Επιτροπή δεν έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής να λάβει οιαδήποτε πρόταση σε αυτούς τους τομείς.

Το κοινοτικό πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη (PROGRESS) παρέχει στήριξη σε μια σειρά μεγάλων ευρωπαϊκών δικτύων, περιλαμβανομένου του ευρωπαϊκού φόρουμ των ατόμων με ειδικές ανάγκες, όπως γνωρίζετε. Στηρίζουμε τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την ανάπτυξη της Ειδικής Αγωγής. Ο εν λόγω οργανισμός παρέχει στους αρμόδιους για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων και τους επαγγελματίες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές ανάγκες και διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Οι ανάγκες ειδικής εκπαίδευσης είναι επίσης μια από τις γενικές προτεραιότητες του ολοκληρωμένου προγράμματος διά βίου μάθησης· δεδομένου λοιπόν ότι αποτελούν γενική προτεραιότητα, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως προτεραιότητα σε όλες τις παρεμβάσεις στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος.

Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα διά βίου μάθησης έχει ως σαφή στόχο την ένταξη των ατόμων με ευρύ φάσμα ειδικών αναγκών. Συγκεκριμένα, αυτό επιτυγχάνεται μέσω της χρηματοδότησης προγραμμάτων συνεργασίας για την ανταλλαγή, ανάπτυξη και βελτίωση των πρακτικών εν γένει, μεταξύ άλλων και ως προς τον σχεδιασμό παιδαγωγικών δομών στο πλαίσιο των συστημάτων γενικής και ειδικής αγωγής, αλλά και της προσφοράς αυξημένων υποτροφιών σε μετέχοντες με αναπηρίες, προκειμένου να καλύπτεται το επιπλέον κόστος από τυχόν πρόσθετες αναγκαίες υποδομές.

Επιπλέον, η Επιτροπή έχει ενισχύσει αρκετά ερευνητικά προγράμματα, περιλαμβανομένου του προγράμματος Neurodys που αναφέρεται στην προφορική ερώτηση. Η Επιτροπή προωθεί επίσης την πρόσβαση στις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) και στις νέες τεχνολογίες εν γένει για τα άτομα που πάσχουν από προβλήματα «δυσ-».

Το σκέλος του έκτου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα που αφορά τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών συγχρηματοδότησε προγράμματα που σχετίζονταν με λύσεις ηλεκτρονικής προσβασιμότητας και υποβοήθησης. Επιτρέψτε μου να αναφέρω δύο μόνο τέτοια προγράμματα: το πρόγραμμα «AGENT-DYSL», το οποίο εστιαζόταν στην ανάπτυξη της νέας γενιάς συστημάτων υποβοηθούμενης ανάγνωσης και, δεύτερον, το πρόγραμμα «For All» της ΕΕ, το οποίο απέβλεπε στην ανάπτυξη τεχνολογιών που να καθιστούν την εκπαίδευση προσιτή σε όλους, περιλαμβανομένων των ατόμων με δυσλεξία. Το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο θα συνεχίσει να ενισχύει προγράμματα ή έρευνες που σχετίζονται με προβλήματα «δυσ-», μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της προτεραιότητας της υγεία και της προτεραιότητας της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας.

Αναγνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η συλλογή των συναφών στατιστικών στοιχείων. Αυτό είναι ένα από τα θέματα που μας απασχολούν περισσότερο εν προκειμένω. Παρότι η Επιτροπή προς το παρόν δεν συλλέγει στοιχεία για συγκεκριμένα προβλήματα «δυσ-», η Eurostat προσφέρει πανευρωπαϊκά στατιστικά στοιχεία για τις αναπηρίες και την κοινωνική ένταξη.

Μετά από μια ειδική μελέτη της αγοράς εργασίας με εστίαση στις αναπηρίες το 2002, η Eurostat αναπτύσσει αυτή την περίοδο ένα πανευρωπαϊκό πρότυπο παρακολούθησης, το οποίο αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης της υγείας και εστιάζει στις αναπηρίες και στις διάφορες πτυχές της κοινωνικής ένταξης των ατόμων ηλικίας 18 περίπου ετών.

Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα ή οι οικογένειες που φροντίζουν άτομα με αναπηρίες, περιλαμβανομένων των ατόμων με προβλήματα «δυσ-». Σε συνέχεια της δέσμευσης που αναλάβαμε με τον οδικό χάρτη για την ισότητα των φύλων, το 2005 και το 2006 ξεκινήσαμε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με πολιτικές συμφιλίωσης. Η διαβούλευση κάλυψε ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως οι άδειες μητρότητας, οι γονικές άδειες, οι άδειες πατρότητας, οι άδειες για υιοθεσία και ένας νέος τύπος άδειας για τη φροντίδα προστατευόμενων μελών οικογενείας.

Μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της διαβούλευσης τον Ιούνιο του 2007, η Επιτροπή βρίσκεται τώρα στη διαδικασία αξιολόγησης αντικτύπου. Ανάλογα με το αποτέλεσμα, οι νέες προτάσεις αναμένεται να κατατεθούν πιθανώς το 2008.

Η Επιτροπή παρακολουθεί διαρκώς τη μεταφορά της κοινοτικής νομοθεσίας κατά των διακρίσεων σε εθνικό επίπεδο. Η οδηγία 2000/78/ΕΚ, η οποία απαγορεύει τις διακρίσεις στους τομείς της απασχόλησης και της εργασίας, καλύπτει όλους τους πολίτες, περιλαμβανομένων των προσώπων που πάσχουν από προβλήματα που σχετίζονται με μαθησιακές δυσλειτουργίες. Εντούτοις, η Επιτροπή θεωρεί ότι η νομοθεσία πρέπει να προσφέρει προστασία όχι μόνο στους εργαζόμενους που πάσχουν από κάποια αναπηρία αλλά και στους εργαζόμενους που φροντίζουν προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς τους με κάποια αναπηρία.

Σε αυτό το πλαίσιο, παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον την υπόθεση Coleman που εξετάζεται αυτή την περίοδο από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Τέλος, θέλω πραγματικά να επισημάνω ότι το θέμα αυτό αφορά πρωτίστως την πραγματική γνώση και την ευαισθητοποίηση, και η συμβολή σας τώρα είναι πολύ χρήσιμη. Είναι κρίμα που η ώρα είναι τόσο περασμένη, καθώς πλησιάζουν μεσάνυχτα. Όμως, αφού επιτύχουμε την αναγκαία ενίσχυση της ευαισθητοποίησης, φρονώ ότι μπορούμε να εστιάσουμε περισσότερο την προσοχή μας στην εφαρμογή και στην ανάληψη συγκεκριμένης δράσης προς όφελος όσων έχουν πραγματική ανάγκη.

  Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, εξ ονόματος της ομάδας PPE-DE. – Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε για την παραμονή σας τόσο αργά και για την τόσο πλήρη αντιμετώπιση του θέματος.

Πραγματικά, στη θέση σας βλέπω και άλλους δύο Επιτρόπους: τον Επίτροπο αρμόδιο στον τομέα της υγείας ο οποίος είναι υπεύθυνος να λάβει δράση για να αναγνωριστούν οι διαταραχές της συμπεριφοράς και της μάθησης ως διαταραχές υγείας, όχι ως αναπηρίες, είναι υπεύθυνος να κατευθύνει την έρευνα για να προωθηθούν η πρώιμη διάγνωση, οι ιατρικές μέθοδοι αντιμετώπισης και θεραπείας και να γίνουν συγκεκριμένες προτάσεις στα ερευνητικά προγράμματα, έτσι ώστε να προωθηθεί ο δικός σας τομέας - ο τομέας της εκπαίδευσης - με ειδική εκπαίδευση του προσωπικού, ειδική εκπαίδευση των γονέων, ειδικό εξοπλισμό των σχολείων και διάφορες μεθόδους οι οποίες χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες ώστε να δίνουν τη δυνατότητα να λαμβάνονται μέτρα συνοδείας και επικούρησης τέτοιων δυσμαθειών.

Η δυνατότητα για σπουδές οδηγεί στην κατάρτιση και στην επαγγελματική αποκατάσταση. Βλέπω λοιπό στη θέση σας και τον τρίτο Επίτροπο, τον Επίτροπο αρμόδιο για την απασχόληση που θα πρέπει να ενδιαφερθεί για τα μέτρα πρόσβασης στην επαγγελματική ζωή, τα κοινωνικά δικαιώματα, τις δυνατότητες κοινωνικής ένταξης, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κοινωνικός αποκλεισμός για άτομα κατά τα άλλα ικανότατα, που όμως έχουν μια ιδιαιτερότητα, χωρίς να έχουν αναπηρία.

Αναφέρατε πολλές φορές τη λέξη «αναπηρία» και μας εκθέσατε όλα τα προγράμματα που αφορούν την αναπηρία. Εδώ όμως πρόκειται για δυσπραξίες οι οποίες, είναι δυνατόν, με ελάχιστο κόστος, με ελάχιστη χρηματοδότηση, μόνο με φροντίδα και οργάνωση, καθώς και τη συγκέντρωση των βέλτιστων πρακτικών που ήδη διαθέτουν τα κράτη μέλη σε αρκετά ευρύ πεδίο, να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε χωρίς πολλές καινούργιες προτάσεις.

Η νομική αναγνώριση είναι μια βασική προϋπόθεση και δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης και στην υγεία και στο σχολείο αλλά και στις κοινωνικές παροχές. Η εκμετάλλευση των τεχνικών μέσων και η οικονομική ενίσχυση των γονέων συντελούν παράλληλα στο να μην εισάγονται διακρίσεις και για την οικογένεια η οποία πάσχει από τη στιγμή που αρχίζει η αντιμετώπιση της διάγνωσης της δυσπραξίας μέχρι και την αποκατάστασή της.

Εύχομαι η ερώτησή μας να δώσει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να αναλάβει δράση.

  Catherine Trautmann, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, είναι ευχάριστο να βλέπουμε να θίγεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το θέμα των διαταραχών «δυσ-», το οποίο αγνοείται τόσο συχνά, και το γεγονός ότι το θέμα αυτό έχει προκαλέσει την αντίδραση όλων ουσιαστικά των πολιτικών ομάδων του Σώματος καταδεικνύει ότι για εμάς κανένας πολίτης της Ευρώπης, όποιο πρόβλημα και αν αντιμετωπίζει, δεν πρέπει να υπόκειται σε διακρίσεις. Αυτό ισχύει για τους πάσχοντες από διαταραχές «δυσ-», καθότι ολοένα και πιο προηγμένες μελέτες αποδεικνύουν ότι ενώ αυτός ο τύπος διαταραχής παραμένει πολύ διαδεδομένος εξακολουθεί να μην διαγιγνώσκεται σωστά.

Ως η μόνη γαλλίδα βουλευτής που λαμβάνει τον λόγο απόψε, αισθάνομαι υπερηφάνεια για το γεγονός ότι η Γαλλία καταβάλλει σχετικά εντατικές προσπάθειες αντιμετώπισης των προβλημάτων «δυσ-». Χάρη στις πρωτοβουλίες συνδέσμων γονέων και επαγγελματικών ομάδων, μια εθνική ημέρα, η πρώτη του είδους της, πρόκειται πλέον να εορτάζεται στο Παρίσι στις 10 Οκτωβρίου, και υπάρχει έτσι η ελπίδα ότι ο Τύπος θα ευαισθητοποιηθεί περισσότερο για την κατάσταση των ανθρώπων, και ειδικότερα των παιδιών, που πάσχουν από προβλήματα αυτού του είδους.

Ωστόσο, σκοπός της ερώτησής μου απόψε δεν είναι να εορταστεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε κάποια επιμέρους χώρα, δεδομένου ότι μένει ακόμη να γίνει πολλή δουλειά, αλλά να συζητήσουμε συλλογικά τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουμε ίσως να συγκεντρώσουμε τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στον βαθμό που ορισμένα κράτη μέλη δεν αναγνωρίζουν καν την ύπαρξη αυτού του τύπου διαταραχής. Φρονώ ότι η έκκληση για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού διεπιστημονικού δικτύου που θα αφορά ειδικά εκπαιδευτικά και μαθησιακά προβλήματα, η οποία αποτελεί τμήμα της γραπτής δήλωσης, προχωρεί σε ικανοποιητικό βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση. Η εύστοχη χρησιμοποίηση κοινοτικών μέσων όπως το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο θα είναι επίσης επωφελής.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία την οποία αναφέρατε, κύριε Επίτροπε, συγκεκριμένα το πρόγραμμα «NeuroDys», το οποίο έχει ως στόχο να τονίσει τη γνωστική, εγκεφαλική και γενετική προέλευση της δυσλεξίας, και στο οποίο συνεργάζονται 15 επιστημονικές ερευνητικές ομάδες από εννέα κράτη μέλη –παρεμπιπτόντως δε θα ήθελα να επισημάνω, καθότι αυτό είναι σημαντικό, ότι το εν λόγω όργανο περιλαμβάνει πρακτικά όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες– φαίνεται να αποτελεί θετικό παράδειγμα διότι εν τέλει έχω την εντύπωση ότι η Ευρώπη πρέπει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στον κόσμο όσον αφορά την κατανόηση αυτών των παθήσεων και τη συλλογή των βιολογικών δεδομένων που σχετίζονται με αυτές. Εντούτοις, πρέπει να λειτουργεί επίσης υποδειγματικά ως προς την αναγνώριση των πιο αποτελεσματικών μορφών αποκατάστασης και θεραπείας, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να αποκτήσουν και πάλι ελπίδα και να αντιμετωπίζουν τη ζωή με αισιοδοξία.

Έχει καταρτίσει σχέδια η Επιτροπή για άλλα προγράμματα αυτού του τύπου στο μέλλον; Κύριε Επίτροπε, αναφέρατε μια πρόσκληση υποβολής προσφορών στην οποία δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση. Πρόθεσή μας είναι η εκστρατεία ευαισθητοποίησης που πραγματοποιείται πλέον από τις διάφορες ενώσεις και από τους βουλευτές που υπέγραψαν τη γραπτή δήλωση να αντισταθμίσει σε κάποιο βαθμό αυτή την έλλειψη πληροφοριών και κινήτρων. Ευελπιστούμε ότι η ικανότητά σας να κινητοποιείτε τους ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς πόρους που είναι αναγκαίοι για την ανταπόκριση σε αυτές τις προσδοκίες θα επιτρέψει τη διενέργεια της αντίστοιχης έρευνας σχετικά με άλλες διαταραχές τύπου «δυσ-», όπως η δυσπραξία και η δυσφασία.

  Wiesław Stefan Kuc, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κυρία Πρόεδρε, προκαλεί μεγάλη ανησυχία η πληροφορία ότι το 10% των παιδιών πάσχουν από δυσλειτουργίες. Αυτό σημαίνει ότι ένα από κάθε 10 παιδιά είτε πάσχει από κινητικές διαταραχές, είτε δεν μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις του ή δεν μπορεί να το πράξει με σαφήνεια. Σε ποια κατάσταση θα βρίσκεται μετά από λίγα χρόνια ο ενήλικος πληθυσμός; Θα αποτελείται από άτομα τα οποία δυσκολεύονται να επιτελέσουν τις απλές εργασίες που σχετίζονται με τις ανάγκες της καθημερινής ζωής και δεν θα μπορούν να διαδραματίσουν φυσιολογικό ρόλο στην κοινωνία. Μπορούμε να σκεφτούμε να τα αντιμετωπίσουμε ως ανάπηρους και να δημιουργήσουμε μια κοινωνία αναπήρων; Κάτι τέτοιο θα ήταν απαράδεκτο. Εάν οι παθήσεις αυτές μπορούν να θεραπευτούν, πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να θεραπεύσουμε τα παιδιά που πάσχουν από αυτές, αντί να εστιάζουμε την προσοχή μας στην πρόληψη των διακρίσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού, διότι δεν μπορεί κανείς να αποκλείει όντα όμοια με τον εαυτό του. Δεν νομίζω ότι θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Φρονώ ότι υπάρχουν τρόποι διαχείρισης της κατάστασης.

Τέλος, θέλω να απευθύνω τις θερμές μου ευχαριστίες σε όσους επέστησαν την προσοχή μου σε αυτό το θέμα και να δηλώσω ότι στέκομαι στο πλευρό τους.

  Raül Romeva i Rueda, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (ES) Κυρία Πρόεδρε, θέλω να ξεκινήσω συγχαίροντας το προσωπικό και τους βουλευτές που έλαβαν αυτή την πρωτοβουλία της γραπτής δήλωσης και της προφορικής ερώτησης, και επίσης την Επιτροπή που είναι παρούσα αυτή την περασμένη ώρα για να συζητήσει αυτό το θέμα το οποίο, δυστυχώς, φαίνεται ότι είναι όχι μόνο ένα κρυφό θέμα, ένα θέμα απόλυτης διακριτικότητας, αλλά επίσης ένα θέμα που είναι εντελώς αόρατο σε ορισμένες περιπτώσεις.

Επομένως, παρά την κατάσταση αυτή, το γεγονός ότι το συζητάμε σήμερα σημαίνει ότι θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος στην αφάνειά του, και επομένως στηρίζω με απόλυτο ενθουσιασμό όχι μόνο τη γραπτή δήλωση και την προφορική ερώτηση, αλλά και ’ αυτή τη συζήτηση.

Πιστεύω ότι λίγο-πολύ όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που έχουν υποφέρει, και υποφέρουν, από αυτές τις διαταραχές, που δεν είναι ασθένειες. Επομένως, από αυτή την άποψη η αντίληψη που έχουμε σε αυτό το πλαίσιο είναι ότι δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για ανθρώπους που, θα μπορούσαμε να πούμε, απαιτούν μια ειδική μεταχείριση από την άποψη της ιατρικής περίθαλψης για μια ασθένεια. Το μόνο που χρειάζονται είναι στήριξη, συγκεκριμένη στήριξη, βοήθεια και ευαισθησία, η οποία πρέπει να προέρχεται όχι μόνο από τα θεσμικά όργανα αλλά επίσης από τις οικογένειες, τα εκπαιδευτικά κέντρα και ιδιαίτερα την κοινωνία γενικά.

Κατά την άποψή μου, το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να προκύψουν διακρίσεις από την άγνοια καταρχάς, από την αντίληψη ότι αυτά τα άτομα δεν μπορούν να είναι άτομα που έχουν μια απολύτως φυσιολογική ζωή, αν και μπορεί να χρειάζονται μια μικρή υποστήριξη, και ιδιαίτερα από την απουσία πολιτικής βούλησης και οικονομικών πόρων για να εφαρμοστούν τα απαραίτητα προγράμματα που θα επιτρέψουν σε αυτούς τους ανθρώπους να έχουν όχι μόνο, επαναλαμβάνω, μια φυσιολογική ζωή, αλλά επίσης που θα τους επιτρέψουν ως απόλυτα ικανά άτομα να συνεισφέρουν τη σοφία τους, τις γνώσεις τους, τις ελπίδες τους και τα όνειρά τους σε μια κοινωνία που συχνά τους περιθωριοποιεί και κάνει διακρίσεις εναντίον τους, όταν δεν έχουν κάνει τίποτα απολύτως για να το αξίζουν αυτό.

  Jan Tadeusz Masiel (UEN). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, θέλω να συγχαρώ όσους έθεσαν το θέμα των ειδικών αυτών παθήσεων. Το 10% των παιδιών που πάσχουν από τις εν λόγω διαταραχές μεγαλώνοντας από τελούν το 10% του πληθυσμού που δυσκολεύεται να λειτουργήσει ομαλά στην κοινωνία. Υποφέρουν περισσότερο στην ενήλικη ζωή τους. Σήμερα, ωστόσο, μας ενδιαφέρει η τύχη των παιδιών που απομονώνονται από την κοινωνία για λόγους που δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Καθώς τα παιδιά αναπτύσσονται, η μία δυσκολία γεννά την άλλη, και το κάθε σύμπλεγμα οδηγεί στο επόμενο.

Οι διαταραχές τύπου «δυσ-» πρέπει να αναγνωριστούν ως ειδικές παθήσεις ή αναπηρίες. Τα προβλήματα που τις συνοδεύουν πρέπει να εξηγούνται πρώτα στο ίδιο το παιδί, και στη συνέχεια στον περίγυρό του, ήτοι στους γονείς, τους φίλους και τους συμμαθητές του. Τα παιδιά αυτά χρειάζονται ειδική προσέγγιση και εξατομικευμένους τρόπους διδασκαλίας. Ο εντοπισμός και η ορθή διάγνωση αυτών των παθήσεων έχουν ιδιαίτερη σημασία όταν οι δυνατότητες θεραπείας τους είναι περιορισμένες.

  Ján Figeľ, μέλος της Επιτροπής. – (SK) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για τις πολλές, πολύ ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις. Δεν είμαι ειδήμων επί του θέματος, όμως χρειαζόμαστε περισσότερη εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με τα συγκεκριμένα θέματα.

Έχω επίσης προσωπική γνώση του ζητήματος όμως μια πολύ πιο λεπτομερής προσέγγιση από τα διάφορα θεσμικά όργανα και τους πολιτικούς ιθύνοντες είναι αναγκαία για τη συγκεκριμένη αντιμετώπισή του. Πολλές προτάσεις κατατέθηκαν εδώ όσον αφορά την κοινωνική πολιτική, τις ίσες ευκαιρίες, την καταπολέμηση των διακρίσεων, την υγεία, την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με αυτό το θέμα. Το σημείο εκκίνησης είναι ουσιαστικά το ενδιαφέρον και η επιθυμία αλλαγής της κατάστασης διότι η άγνοια γεννά τη δυσανεξία. Αυτό ισχύει για κάθε πρόβλημα, περιλαμβανομένου και αυτού που εξετάζουμε εν προκειμένω.

Μια από τις υποχρεώσεις μας είναι σαφώς να ευθυγραμμίσουμε τις απόψεις σχετικά με το πρόβλημα στα κράτη μέλη και στην ΕΕ, με άλλα λόγια στα κράτη μέλη της ΕΕ, διότι δεν υπάρχει πουθενά κανένας ορισμός, παρότι σε ορισμένες χώρες υπάρχουν εθνικές ημέρες αφιερωμένες στο θέμα. Κατά τη γνώμη μου, ο ορισμός που χρησιμοποιούν τα Ηνωμένα Έθνη στη σύμβαση για τις αναπηρίες μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τα κράτη μέλη, όμως το θέμα επαφίεται στα ίδια.

Θέλω να επαναλάβω τα όσα ανέφερα στην εισαγωγική μου ομιλία. Διαθέτουμε πολλά σημαντικά προγράμματα τα οποία μπορούν να συμβάλουν στο πλαίσιο της επαγγελματικής κατάρτισης καθώς και των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στον εντοπισμό πιθανών λύσεων. Αναφέρομαι στο πρόγραμμα για την εκπαίδευση, στο πρόγραμμα διά βίου μάθησης, στο πρόγραμμα στον τομέα της έρευνας και στο πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία.

Επιτρέψτε μου σε προσωπικό επίπεδο και εξ ονόματος του θεσμικού οργάνου που εκπροσωπώ να ευχαριστήσω την ομάδα των συντακτών καθώς και όσους άλλους προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι τα άτομα με διαταραχές «δυσ-» θα αντιμετωπίζονται ισότιμα και ότι θα αναγνωριστεί ότι στην πραγματικότητα παραμένουν συχνά στην αφάνεια ενώ υποτιμώνται τα ταλέντα, οι ικανότητες και οι δυνατότητές τους. Η Επιτροπή εκλήθη να αναπτύξει μεγαλύτερη δραστηριότητα για τον χειρισμό του θέματος αυτού, θέλω λοιπόν να δηλώσω ότι η Επιτροπή αναπτύσσει δραστηριότητα και ότι είναι πρόθυμη, σε συνεργασία με το Κοινοβούλιο και την Προεδρία, να αναπτύξει ακόμη μεγαλύτερη δραστηριότητα από ό,τι στο παρελθόν.

  Πρόεδρος. – Σας ευχαριστούμε πολύ, κύριε Επίτροπε, γι’ αυτή τη διαβεβαίωση.

Η συζήτηση έληξε.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)

  Alessandro Battilocchio (NI), γραπτώς. – (IT) Θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους που προώθησαν αυτή τη σημαντική συζήτηση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πρόσωπο του Επιτρόπου Figeľ, με τον οποίο έχω συνεργαστεί ορισμένες φορές στο παρελθόν, για την ετοιμότητά της να λάβει υπόψη τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Παρότι ο τομέας της υγείας είναι πρωτίστως θέμα εθνικής αρμοδιότητας, εκτιμώ τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή προκειμένου να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν στρατηγικές οι οποίες θα επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να έχουν πρόσβαση σε αντίστοιχη φροντίδα και, πάνω από όλα, να ζουν όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικά. Το σχέδιο δράσης για τις αναπηρίες 2003-2010 και το πρόγραμμα PROGRESS κινούνται ήδη προς αυτή την κατεύθυνση. Εντούτοις, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση των ευρωπαίων πολιτών έτσι ώστε να προαχθεί η ένταξη αυτών των ατόμων, ειδικά των παιδιών, στην κοινωνία. Η ένταξη και οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης κατά των διακρίσεων εις βάρος των ατόμων με διαταραχές «δυς-» στα σχολεία, τους χώρους εργασίας, τον αθλητισμό και την καθημερινή ζωή είναι αναγκαίες, όπως και η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, έτσι ώστε οι δυσλειτουργίες αυτού του είδους –που είναι ορισμένες φορές καθαρά σωματικές– να μην υπονομεύουν την προσωπική και εργασιακή ζωή των πασχόντων και των οικογενειών τους.