Συζητήσεις

Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2007 - Στρασβούργο

3. Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (Α6-0278/2007) της κ. Kathaligne Maria Buitenweg, εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2000/43/ΕΚ της 29ης Ιουνίου 2000 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (2007/2094(INI)).

  Kathalijne Maria Buitenweg (Verts/ALE), εισηγήτρια. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς οφείλω να ευχαριστήσω τους πολυάριθμους συναδέλφους μου οι οποίοι συνεισέφεραν στο έγγραφο αυτό. Πριν από επτά χρόνια ήμουν συνεισηγήτρια της οδηγίας, και τώρα συζητούμε την έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της. Η θέση του Κοινοβουλίου υπήρξε ομόφωνη καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας, με εξαίρεση έναν ή δύο διαφωνούντες οι οποίοι, όπως θα δείτε τώρα, κατέθεσαν τροπολογίες. Έχουμε συζητήσει δια μακρών και ορισμένες φορές με σφοδρότητα, επί παραδείγματι, σχετικά με την κατανομή του βάρους απόδειξης, όμως ευτυχώς ουδέποτε μας διέφυγε ο κοινός στόχος και ελπίζω επίσης ότι θα δείτε την παρούσα έκθεση ως κοινό εγχείρημα.

Το 2000 ψηφίσαμε με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της οδηγίας, η οποία ορθά μπορεί να χαρακτηριστεί επαναστατική. Οι διακρίσεις καταργήθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη –στην απασχόληση, στην κοινωνική ασφάλιση και στέγαση και η ίση μεταχείριση κατέστη υποχρεωτική. Ήμουν και είμαι εξαιρετικά υπερήφανη γι’ αυτό. Η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκαναν εξαιρετική δουλειά εδώ. Αλλά αυτό δεν σημαίνει, φυσικά, ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει πάρα πολύ στην πράξη. Εξακολουθούν να υφίστανται ακόμη πολλές διακρίσεις.

Τα τελευταία χρόνια οι περιπτώσεις διακρίσεων και ρατσισμού έχουν αυξηθεί, τόσο σε αριθμό όσο και σε σοβαρότητα. Στις περισσότερες χώρες, η ανεργία είναι σημαντικά υψηλότερη μεταξύ των μεταναστών από ό,τι μεταξύ του υπόλοιπου πληθυσμού που είναι σε ηλικία εργασίας. Υπάρχει περισσότερη βία με ρατσιστικά κίνητρα. Η νομοθεσία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση των διακρίσεων, διότι αυτή καθορίζει τα πρότυπα. Λέγει στον κόσμο τι πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση, πώς θα έπρεπε να συμπεριφερόμαστε προς τους άλλους και τι δεν είναι ανεκτό. Η νομοθεσία παρέχει επίσης στον κόσμο τα μέσα προσφυγής κατά των διακρίσεων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολείται τώρα με το να ελέγξει αν τα κράτη μέλη έχουν μεταφέρει κανονικά στην εθνική νομοθεσία τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Μίλησα σχετικά με αυτό μόλις αυτήν την εβδομάδα με τον Επίτροπο Špidla, και είναι σαφές ότι οι προθέσεις της Επιτροπής είναι καλές στο θέμα αυτό– θέλει πολύ να διασφαλίσει, με τα κράτη μέλη ότι η νομοθεσία εφαρμόζεται. Και θέλω να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στην Επιτροπή γι’ αυτό.

Όμως δεν μπορώ να μην σκεφτώ ότι χρειάζεται λίγο περισσότερο συμμάζεμα, λίγη περισσότερη ενεργητικότητα. Αυτοί οι νόμοι υποτίθεται ότι θα εφαρμόζονταν το 2004. Υπήρξε πολλή συζήτηση για ευαισθησίες και δύσκολες λεπτομέρειες, αλλά όταν ανέλαβε καθήκοντα η παρούσα Επιτροπή ανακοινώσατε ότι τα μέτρα για την πάλη κατά των διακρίσεων θα ήσαν στο επίκεντρο της πολιτικής σας και έχουμε ήδη διανύσει πλέον του ημίσεος της θητείας σας. Τρέφω τον μεγαλύτερο θαυμασμό για ό,τι έχετε επιτελέσει έως τώρα, αλλά ελπίζω να πιέσετε τα κράτη μέλη λίγο περισσότερο. Είναι ζωτική ανάγκη.

Λιγότερα από το ήμισυ του συνόλου των κρατών μελών έχουν εφαρμόσει πλήρως την οδηγία. Σε πολλά από αυτά ο ορισμός των άμεσων και έμμεσων διακρίσεων, ο εκφοβισμός και το βάρος απόδειξης δεν έχουν μεταφερθεί σωστά στο εσωτερικό δίκαιο. Υπάρχουν ορισμένα κράτη μέλη τα οποία βεβαίως απαγορεύουν τις διακρίσεις στην εργασία αλλά έκριναν ότι θα ήταν πολύ τολμηρό βήμα να την απαγορεύσουν στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών. Όμως αυτοί είναι ακριβώς οι τομείς όπου υπάρχουν πολλά προβλήματα.

Ας χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα την εκπαίδευση. Σύμφωνα με τη νέα Υπηρεσία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, τα παιδιά από οικογένειες Ρομά τοποθετούνται αντικανονικά σε σχολεία για διανοητικά ανάπηρα παιδιά. Ή ας δούμε το παράδειγμα της στέγασης· διαμερίσματα προς ενοικίαση διαφημίζονται σε σταθερή βάση με το σχόλιο ότι στο συγκρότημα «δεν κατοικούν αλλοδαποί». Αυτό είναι απαράδεκτο.

Η απαγόρευση των διακρίσεων, σε άλλους τομείς όπως και στην εργασία, πρέπει να τεθεί αμέσως σε ισχύ. Ένας νόμος είναι σε ισχύ, κύριε Πρόεδρε, μόνον εφόσον οι άνθρωποι γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, όμως, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο μόνον το 35% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει νομοθεσία για την καταπολέμηση των διακρίσεων στη χώρα τους. Ακόμη λιγότεροι δηλώνουν ότι γνωρίζουν τι να πράξουν αν οι ίδιοι πέσουν θύματα διακριτικής μεταχείρισης. Με ποιον τρόπο η Επιτροπή θα εγγυηθεί ότι ο νόμος καθίσταται πραγματικότητα στη ζωή των ανθρώπων; Η ενημέρωση του κόσμου είναι υποχρέωση που αναφέρεται στην οδηγία, αλλά ποιον τρόπο προτείνει η Επιτροπή για να διασφαλιστεί ότι αυτή η υποχρέωση εφαρμόζεται;

Κύριε Πρόεδρε, ακόμη και όταν οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι υφίσταται νόμος, η πορεία τους μπορεί ακόμη να είναι γεμάτη εμπόδια, επειδή ορισμένες φορές υπάρχουν προβληματικοί κανόνες και απαιτήσεις. Επί παραδείγματι, σε ορισμένες χώρες η προθεσμία υποβολής καταγγελίας είναι πολύ σύντομη, ακόμη και 30 ημέρες. Η υπόλοιπη διαδικασία, αντίθετα, μπορεί να είναι σκανδαλωδώς μακρά και περίπλοκη. Η παράβαση των νόμων καταπολέμησης των διακρίσεων πρέπει να αντιμετωπίζεται με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις. Αυτό διατυπώθηκε με σαφήνεια στην οδηγία× συμφωνήσαμε όλοι σε αυτό. Όμως πολύ λίγες χώρες προβλέπουν κατάλληλες κυρώσεις.

Ώρα, για μια θετική σημείωση, ίσως. Το καλό είναι ότι πρακτικά όλες οι χώρες τώρα έχουν φορείς για την προώθηση της ίσης μεταχείρισης. Αυτό είναι ένα σημαντικό επίτευγμα, και σε πολλές χώρες οι φορείς αυτοί ασχολούνται με διακρίσεις με φυλετικά κίνητρα καθώς και με διακρίσεις που οφείλονται σε άλλους λόγους επίσης. Χαιρετίζω αυτήν την εξέλιξη. Όμως δυστυχώς δεν έχουν όλοι οι φορείς τα κονδύλια που χρειάζονται για να επιτελέσουν τα καθήκοντά τους, και για το λόγο αυτό ζητώ από την Επιτροπή να εξετάσει και αυτό το θέμα επίσης στο πλαίσιο της αξιολόγησής της για τον τρόπο εφαρμογής της νομοθεσίας καταπολέμησης των διακρίσεων. Μπορεί η Επιτροπή να διατυπώσει επ’ αυτού σχόλιο;

Ολοκληρώνοντας, κύριε Πρόεδρε: είμαι υπερήφανη για τη νομοθεσία. Πρόοδος έχει σημειωθεί στη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, αλλά όχι ακόμη αρκετή. Πολλές χώρες δεν την έχουν μεταφέρει πλήρως. Αλλά ακόμη και όταν το έχουν κάνει κατά γράμμα, χρειάζεται ακόμη να είμαστε βέβαιοι ότι οι πολίτες είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους, επειδή αν αγνοούν τα δικαιώματα αυτά τότε δεν μπορούν να τα επικαλούνται, και αυτό είναι πολύ σοβαρό όταν αφορά την καταπολέμηση των διακρίσεων.

  Louis Michel, Μέλος της Επιτροπής. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Buitenweg, κυρίες και κύριοι βουλευτές, η Επιτροπή χαιρετίζει αυτήν την έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2000/43/ΕΚ της 29ης Ιουνίου 2000 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής.

Η Επιτροπή σημειώνει τις διάφορες ανησυχίες που έχει εκφράσει το Κοινοβούλιο και θα επιστήσει την προσοχή σας σε αριθμό θεμάτων. Όσον αφορά την παρακολούθηση της εφαρμογής της οδηγίας από τα κράτη μέλη, στα τέλη Ιουνίου η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά 14 κρατών μελών επειδή παρέλειψαν να μεταφέρουν κανονικά την οδηγία στο εθνικό δίκαιο. Θα πρόσθετα ότι πολλά κράτη μέλη έχουν ήδη τροποποιήσει τη νομοθεσία τους σε απάντηση στις ανησυχίες της Επιτροπής, ή έχουν δώσει ενδείξεις ότι ετοιμάζονται να το πράξουν.

Όσον αφορά τα αναλυτικά στοιχεία για τη μεταφορά από τα κράτη μέλη της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, όπως επισημάναμε στην ανακοίνωσή μας του 2005 σχετικά με τη στρατηγική πλαίσιο για την απαγόρευση των διακρίσεων και την ισότητα ευκαιριών για όλους, δημοσιεύουμε την περιεκτική έκθεση της ομάδας νομικών εμπειρογνωμόνων ετησίως, και οι επιμέρους εθνικές εκθέσεις είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο.

Η κ. Buitenweg ορθά επισημαίνει ότι οι φορείς που είναι επιφορτισμένοι με την προώθηση της ισότητας παίζουν καίριο ρόλο στην καταπολέμηση των διακρίσεων. Αυτός είναι ο λόγος που χρηματοδοτούμε το δίκτυο Equinet, διευκολύνοντας τις ανταλλαγές εμπειριών και καλών πρακτικών μεταξύ των φορέων για την προώθηση της ισότητας των κρατών μελών.

Όπως αναφέρει η έκθεση, η συλλογή στοιχείων είναι ένα ευαίσθητο έργο. Χωρίς αυτήν, ωστόσο, είναι αδύνατο να αξιολογήσουμε το βαθμό διακρίσεων ή να γνωρίζουμε αν τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι αποτελεσματικά. Δεδομένου ότι πολλά από τα στοιχεία που συλλέγονται ενδέχεται να εμπίπτουν στην κατηγορία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, αναφορικά με την φυλετική ή εθνοτική καταγωγή των ανθρώπων, ή ακόμη τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους ή την ερωτική ζωή τους, αυτά πρέπει να υφίστανται επεξεργασία σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της οδηγίας 95/46/ΕΚ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Η οδηγία αυτή επιβάλλει γενική απαγόρευση στην επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Ωστόσο, προβλέπει αριθμό εξαιρέσεων στον κανόνα, ιδιαίτερα αν τα άτομα που αφορούν τα δεδομένα έχουν δώσει τη ρητή συγκατάθεσή τους ή αν –και αναφέρω επί λέξει– η επεξεργασία είναι απαραίτητη προκειμένου να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις και τα ειδικά δικαιώματα του υπευθύνου της επεξεργασίας στον τομέα του εργατικού δικαίου.

Στα κράτη μέλη δίδεται επίσης η εξουσία να ορίζουν εξαιρέσεις –με την επιφύλαξη της εξασφάλισης κατάλληλων ασφαλιστικών δικλείδων –για λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος. Εναπόκειται έτσι στα κράτη μέλη να αποφασίσουν αν πρέπει να συλλέγουν ή όχι στοιχεία σχετικά με την εθνοτική καταγωγή, προκειμένου να δημιουργήσουν στατιστικά στοιχεία με σκοπό την καταπολέμηση των διακρίσεων, με την επιφύλαξη της εφαρμογής των ασφαλιστικών δικλείδων τις οποίες απαιτεί η οδηγία για την προστασία των δεδομένων.

Η έρευνα του Ευρωβαρομέτρου για τις διακρίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση έδειξε ότι μεγάλος αριθμός ευρωπαίων πολιτών ήσαν γενικά διατεθειμένοι να παρέχουν προσωπικά στοιχεία ανώνυμα στο πλαίσιο απογραφής, με σκοπό την καταπολέμηση των διακρίσεων. Τρεις στους τέσσερις ήσαν διατεθειμένοι να δώσουν προσωπικά στοιχεία σχετικά με την εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις τους.

Τέτοια στοιχεία είναι ιδιαίτερα σημαντικά στο πλαίσιο θετικής δράσης για την άμβλυνση των διακρίσεων και βαθιά ριζωμένων μορφών μειονεξίας. Τον περασμένο Φεβρουάριο, η Επιτροπή δημοσίευσε ευρωπαϊκό οδηγό για δεδομένα σχετικά με την ισότητα με σκοπό να βοηθήσει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη μέθοδο συλλογής δεδομένων που εφαρμόζουν.

Η ίδια έρευνα του Ευρωβαρομέτρου του Ιανουαρίου 2007 αποκάλυψε ότι οι πολίτες αισθάνονταν ότι δεν ήσαν επαρκώς ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους ως θυμάτων διακρίσεων. Ενώ το επίπεδο γνώσης ποίκιλε σημαντικά –μεταξύ της Φινλανδίας, επί παραδείγματι, όπου το 65% αυτών που ερωτήθηκαν απάντησε ότι γνώριζε τα δικαιώματά του και της Αυστρίας, όπου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 17% – το γεγονός ότι ο μέσος όρος ήταν μόνο 32% δείχνει σαφώς ότι, όπως ακριβώς δηλώσατε, οι δραστηριότητες ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης είναι απαραίτητες όσο ποτέ.

Είμαι πεπεισμένος ότι οι τρέχουσες δραστηριότητές μας, οι οποίες υποστηρίχθηκαν από το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους το 2007, το οποίο αφορούσε περίπου 430 δραστηριότητες σε επίπεδο κρατών μελών, και την ευρωπαϊκή εκστρατεία «Για την Πολυμορφία. Κατά των διακρίσεων» θα βοηθήσουν να αντιμετωπιστεί αυτή η έλλειψη ενημέρωσης.

Θα ήθελα να κάνω ιδιαίτερη μνεία εδώ στα προγράμματα κατάρτισης που χρηματοδοτούμε για ΜΚΟ, συνδικαλιστικές ενώσεις, δικηγόρους και εταιρείες.

Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει κάθε διαθέσιμο μέσο για να βελτιώσει την κατάσταση των Ρομά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα αυτό θα σημαίνει τη διασφάλιση της εφαρμογής της οδηγίας 2000/43/ΕΚ, χρησιμοποίηση των κοινοτικών διαρθρωτικών ταμείων, ιδιαίτερα του ευρωπαϊκού κοινωνικού ταμείου, και ενίσχυση της ευαισθητοποίησης τόσο ανάμεσα στους ίδιους τους Ρομά όσο και στο ευρύ κοινό σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, συμβουλευτική ομάδα υψηλού επιπέδου για την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη εθνοτικών μειονοτήτων, περιλαμβανομένων των Ρομά, πρόκειται να υποβάλει την έκθεσή της η οποία θα συνοδεύεται από σειρά συστάσεων. Η ομάδα αποσκοπεί στο να επισημάνει τα εμπόδια στην κοινωνική ένταξη και να προωθήσει καλές πρακτικές όπως εφαρμόζονται από δημόσιες αρχές και εταιρείες.

Σε αυτό το πλαίσιο χαιρετίζουμε το ενδιαφέρον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το θέμα των πολλαπλών διακρίσεων, και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον βεβαίως θα διαβάσω, στα τέλη του τρέχοντος έτους, τις διαπιστώσεις μιας νέας έρευνας που διεξάγεται για λογαριασμό της Επιτροπής. Σαφώς, η εξάλειψη των διακρίσεων και μόνον δεν αρκεί για να εξασφαλιστούν ίσες ευκαιρίες για ορισμένες ομάδες οι οποίες μειονεκτούν κοινωνικά περισσότερο από άλλες: Η Επιτροπή κατά συνέπεια ζήτησε μια εις βάθος ανάλυση καλών πρακτικών που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη, ιδιαίτερα σε σχέση με την πολιτική απασχόλησης.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι πολύ σημαντικό τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν την ίδια τη νομοθεσία τους με τον ενδεδειγμένο τρόπο, παρότι η νομοθεσία από μόνη της σαφώς δεν αρκεί. Στοχεύουμε στην ενίσχυσή της με την έρευνα, την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης, της κατάρτισης και των ανταλλαγών καλών πρακτικών, έτσι ώστε να προλαμβάνονται οι διακρίσεις όπου αυτό είναι δυνατόν και, όπου αυτό δεν είναι δυνατόν, να αποζημιώνει επαρκώς τα θύματά τους.

  Patrick Gaubert, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Buitenweg για το έργο που επιτέλεσε, έργο υψηλής ποιότητας. Η έκθεση προβαίνει σε αριθμό δίκαιων και ισορροπημένων επισημάνσεων, ενώ τα σημαντικά προβλήματα που συνδέονται με την εφαρμογή της οδηγίας καλύπτονται πλήρως.

Είναι αλήθεια ότι πολύ λίγοι από τους συμπολίτες μας γνωρίζουν με σαφήνεια τα δικαιώματά τους στην περίπτωση που βρεθούν οι ίδιοι θύματα διακρίσεων. Για τον λόγο αυτό θα ήταν ουσιώδες να διασφαλιστεί ότι τα οικεία στοιχεία θα διαδίδονται αποτελεσματικότερα, ιδιαίτερα δε καθώς το έτος αυτό είναι το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους. Ειδικότερα, υποστηρίζω την ιδέα παροχής επαρκών πόρων στους φορείς που είναι επιφορτισμένοι με την προώθηση της ισότητας. Εδώ ο ρόλος τους είναι καίριος και, όπως σωστά αναφέρει η έκθεση, είναι αναγκαίο να παραμείνουν ανεξάρτητοι.

Η πιο ανησυχητική επισήμανση που γίνεται, ωστόσο, αφορά την παράλειψη ορισμένων κρατών μελών να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο την οδηγία, ή να τη μεταφέρουν πλήρως. Οφείλουμε απολύτως να λάβουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν θέσει σε ισχύ τους απαραίτητους νόμους έτσι ώστε ο καθένας, ανεξάρτητα από τη χώρα διαμονής του, να μπορεί να απολαμβάνει ένα ουσιαστικό επίπεδο προστασίας.

Όσον αφορά το πιο ευαίσθητο θέμα με το οποίο ασχολείται η έκθεση, ήτοι τη συλλογή δεδομένων, η έκθεση φροντίζει να διευκρινίσει ιδιαίτερα ότι η συλλογή δεδομένων πρέπει να εκτελείται με τρόπο ο οποίος θα σέβεται την προσωπική ζωή, και θα γίνεται αποκλειστικά για το σκοπό του εντοπισμού μορφών διακρίσεων από τις οποίες οι μειονότητες ενδέχεται να υποφέρουν. Δεν πρέπει ποτέ να εκτρέπεται στο επικίνδυνο έδαφος του εθνοτικού χαρακτηρισμού, αλλά πρέπει τελικά να παραδίδει τα στοιχεία που απαιτούνται για τη μέτρηση του βαθμού διακρίσεων και την εξεύρεση κατάλληλων λύσεων.

Όταν πρόκειται για μια αρχή τόσο θεμελιώδους σημασίας όπως είναι η αρχή της ίσης μεταχείρισης, η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένη απλά με τα να επιδεικνύει υποκριτικό σεβασμό, η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένη με το να θέτει σε ισχύ την ελάχιστη νομοθεσία, και η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένη με το να είναι απλός παρατηρητής. Χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί, αλλά εναπόκειται σε εμάς επίσης να ενεργήσουμε, να δείξουμε το δρόμο και να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη δίδει το παράδειγμα: όσο περισσότερο μπορούμε να κάνουμε αυτό, τόσο λιγότερο αφήνουμε τον εαυτό μας εκτεθειμένο σε επικρίσεις.

  Martine Roure, εξ ονόματος της ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, καταρχάς επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω την κ. Buitenweg για το εξαιρετικό έργο που επιτέλεσε. Η έκθεσή της έχει την πλήρη υποστήριξή μας. Δυστυχώς, πρόσφατα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι διακρίσεις παραμένουν σημαντικό και συνεχιζόμενο πρόβλημα σε πολλά κράτη μέλη.

Η πρώτη έκθεση της Υπηρεσίας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Αύγουστο 2007, κατέγραψε αύξηση της ρατσιστικής εγκληματικότητας σε τουλάχιστον οκτώ χώρες της Ένωσης. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένου ότι η ΕΕ διαθέτει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη νομοθεσία κατά των διακρίσεων. Συμφωνώ, ωστόσο, ότι η νομοθεσία έχει μεταφερθεί ανεπαρκώς στο εθνικό δίκαιο ενώ μόνο μερικώς εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη. Οι λαοί της Ευρώπης δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι και, ιδιαίτερα, δεν αντιλαμβάνονται ότι μπορούν να χρησιμοποιούν τη νομοθεσία τους για να διεκδικούν τα δικαιώματά τους αν πέσουν θύματα διακρίσεων.

Ως εισηγήτρια για το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους και για την απόφαση πλαίσιο για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, πιστεύω ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να εργαστούν σκληρότερα για να διασφαλίσουν ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία εφαρμόζεται με τον αρμόζοντα τρόπο. Τα κείμενα που έχουμε συντάξει χρειάζεται επίσης να δημοσιοποιηθούν ευρύτερα, έτσι ώστε οι λαοί της Ευρώπης να μπορούν να ταυτίζονται με αυτά.

Η αντιστροφή του βάρους απόδειξης είναι η σημαντική πρόοδος που έχει παρουσιάσει η παρούσα οδηγία σχετικά με την ίση μεταχείριση. Πρέπει κατά συνέπεια να επιμείνουμε να εφαρμοστούν πρακτικά μέτρα για να διασφαλιστεί η πρόοδος αυτή σε όλα τα κράτη μέλη.

Κλείνοντας, πιστεύω ότι χρειάζεται να ενισχύσουμε το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για την καταπολέμηση των διακρίσεων με την έγκριση μιας γενικής οδηγίας που θα καλύπτει όλες τις μορφές διακρίσεων που αναφέρονται στο άρθρο 13 της Συνθήκης, και θα ήθελα να ρωτήσω την Επιτροπή τι πρόοδος έχει σημειωθεί όσον αφορά τη μελέτη της σκοπιμότητας μιας τέτοιας οδηγίας.

  Sophia in ’t Veld, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο νομοθετούμε, όμως από μόνοι τους οι νόμοι δεν μπορούν να εξαλείψουν τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Τα λόγια των πολιτικών και των άλλων διαμορφωτών της κοινής γνώμης βοηθούν στη δημιουργία κλίματος μίσους και μισαλλοδοξίας στο οποίο οι διακρίσεις καθίστανται σύνηθες φαινόμενο, έτσι ώστε ο νόμος να παραμένει νεκρό γράμμα.

Θα ήθελα πραγματικά να δω την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιτίθεται κατά των διακρίσεων στην Ευρώπη τόσο σταθερά όσο, επί παραδείγματι, σταθερά βάλλει κατά των παραβιάσεων των κανόνων της αγοράς. Θα πρέπει να προστατεύουμε το ανθρώπινο κεφάλαιο στην Ευρώπη ακριβώς τόσο σθεναρά όσο σθεναρά προστατεύουμε το οικονομικό κεφάλαιο. Αν μπορούμε να τα βάζουμε με τον Bill Gates, τότε σίγουρα μπορούμε να τα βάζουμε με εταιρείες και με αρχές που διαπράττουν διακρίσεις. Γνωρίζουμε ότι 14 κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη συμμορφωθεί με την οδηγία σχετικά με τη φυλετική ισότητα όσον αφορά μια ή δύο πτυχές, όμως η Επιτροπή δεν φαίνεται ότι βιάζεται πάρα πολύ να εφαρμόσει τους κανόνες και διαθέτει στα κράτη μέλη πάρα πολύ χρόνο για να ευθυγραμμιστούν. Αυτός ο νόμος έπρεπε να είχε εφαρμοστεί χρόνια πριν·δεν θα είχαμε αφήσει τον Bill Gates να ξεφύγει.

Και στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εγκλήματος δεν πρέπει να επιτρέψουμε την αλλαγή τερμάτων. Ορισμένα μέτρα ισχύουν μόνο για ορισμένες ομάδες και φαίνεται ότι νομιμοποιούν τις διακρίσεις. Ας πάρουμε, επί παραδείγματι, τις πρακτικές τυχαίας έρευνας, μεθόδους περιγραφής προφίλ, κλπ, κλπ. Και τα μέτρα κοινωνικής ένταξης μπορούν ορισμένες φορές να εισάγουν διακρίσεις επίσης και είμαι ευτυχής που βλέπω, επί παραδείγματι, ότι η τελευταία κυβέρνηση στη χώρα μου επεδίωξε να εισαγάγει μέτρα κοινωνικής ένταξης τα οποία μετέπειτα καταργήθηκαν από τα δικαστήρια, επειδή όντως έκαναν διακρίσεις.

Από τις διάφορες τροπολογίες, μια ιδιαίτερα, η τροπολογία 4, τράβηξε την προσοχή μου. Αυτή αναφέρει ότι η προστασία των μειονοτήτων και η συμμόρφωση προς τη νομοθεσία καταπολέμησης των διακρίσεων είναι θέμα εκάστου μεμονωμένου κράτους μέλους. Όμως, αν υπάρχει ένα πράγμα που δεν είναι εθνικό, είναι οι κοινές ευρωπαϊκές αξίες μας, και για το λόγο αυτό είναι ιδιαίτερα θέμα ευρωπαϊκής ευθύνης να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση για κάθε ευρωπαίο πολίτη, επειδή αυτός είναι ο στόχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η αγορά είναι απλώς ένα μέσο προς τον σκοπό αυτό.

Τέλος, η θρησκευτική ελευθερία είναι ένα μεγάλο και θεμελιώδες δικαίωμα, όμως δεν πρέπει να γίνεται κατάχρησή του για να δικαιολογούνται διακρίσεις με βάση την εθνότητα. Επί παραδείγματι, ένα καθολικό σχολείο δεν πρέπει να χρησιμοποιεί τη θρησκευτική ελευθερία ως πρόσχημα για να αποκλείει παιδιά ορισμένης εθνοτικής καταγωγής, όταν αυτό που όντως επιδιώκει είναι να διατηρήσει το σχολείο αποκλειστικά για λευκά παιδιά. Και από την άλλη, δεν συνιστά αυτόματα ρατσισμό η κριτική στο Ισλάμ.

Τέλος, κύριε Πρόεδρε, οι νόμοι είναι σημαντικοί και είναι εξαιρετικά θετικό που έχουμε τον νόμο αυτό, όμως αυτό που μας ενδιαφέρει όλους ιδιαίτερα είναι να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον στο οποίο να μην συμβαίνουν πλέον διακρίσεις.

  Roberta Angelilli, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τη συνάδελφό μας για το έργο της. Ως εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα δικαιώματα των ανηλίκων, θα ήθελα να εστιάσω την παρέμβασή μου σε ένα σημαντικό τμήμα αυτής της έκθεσης, ήτοι στο τμήμα σχετικά με τα παιδιά Ρομά. Θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους ότι τα παιδιά είναι αυτά που αντιμετωπίζουν τα χειρότερα προβλήματα από τις διακρίσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Στην Ευρώπη υπάρχουν πολλά, πάρα πολλά παιδιά των φαναριών, συχνά με προέλευση Ρομά, τα οποία δεν έχουν μέλλον επειδή δεν έχουν κατάλληλη σχολική εκπαίδευση και σε πολλές περιπτώσεις είναι εντελώς αναλφάβητα. Στα παιδιά αυτά δεν παρέχεται η κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή τα απαραίτητα εμβόλια. Κατά συνέπεια είναι παιδιά που δεν έχουν μέλλον, επειδή στερήθηκαν την παιδική ηλικία και επειδή είναι συχνά αναγκασμένα να ζητιανεύουν, να ζητούν ελεημοσύνη, σχεδόν πάντοτε κατά τη διάρκεια των ωρών διδασκαλίας, ή καταλήγουν να κάνουν παράνομη εργασία.

Όπως η έκθεση επίσης αναφέρει, τα κράτη μέλη πρέπει να δεσμευτούν για την εισαγωγή θετικών πολιτικών κατά των διακρίσεων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πολιτικές που εγγυώνται το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση και απαιτούν από τις οικογένειες αυτών των παιδιών Ρομά να διασφαλίσουν ότι παρακολουθούν υποχρεωτική εκπαίδευση. Χρειάζονται επίσης εκστρατείες για να ενθαρρύνονται οι πολίτες να συνεργάζονται με τα σχολεία για να προλαμβάνονται περιπτώσεις διακρίσεων, εκμετάλλευσης και κοινωνικού αποκλεισμού παιδιών.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω λέγοντας ότι είναι απαράδεκτο ότι πολλά κράτη μέλη, δυστυχώς περιλαμβανομένης και της δικής μου χώρας, της Ιταλίας, δεν έχουν ακόμη μεταφέρει με τον προσήκοντα τρόπο τις διατάξεις της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο.

  Tatjana Ždanoka, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω την κ. Buitenweg γι’ αυτή την έκθεση, η οποία εφιστά την προσοχή σε ένα από τα πιο σοβαρά θέματα στο πρόβλημα των φυλετικών και εθνοτικών διακρίσεων στην Ευρώπη.

Κύριε Επίτροπε, κατά τη γνώμη μου η Επιτροπή θα έπρεπε να αναλάβει ενεργότερη δράση προκειμένου να προωθήσει τη μεταφορά της οδηγίας για τη φυλετικής ισότητα. Κάθε μέρα προκύπτουν πολλές περιπτώσεις όπου η σωστή μεταφορά είναι απαραίτητη για την προστασία των θυμάτων. Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι ορισμένες πρακτικές που σχετίζονται με τη γλωσσική πολιτική μπορεί να θεωρηθούν ως έμμεσες διακρίσεις υπό το πρίσμα της οδηγίας. Για παράδειγμα, στη χώρα μου, τη Λετονία, καθώς και στη γειτονική Εσθονία, κράτη που έχουν υψηλό ποσοστό εθνοτικών μειονοτήτων, εφαρμόζονται δυσανάλογα γλωσσικά κριτήρια για την απασχόληση, καθώς και απαιτήσεις για τη χρήση μόνο μίας γλώσσας στην επικοινωνία με τις αρχές. Πιστεύω ότι αν αυτές οι πρακτικές οδηγήσουν σε υποεκπροσώπηση φυλετικών και εθνοτικών μειονοτήτων σε διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής, τα κράτη μέλη έχουν καθήκον να αναπτύξουν πολιτικές που θα διασφαλίζουν την ίση πρόσβαση και την εξάλειψη των διακρίσεων.

Υπάρχει ακόμη ένα θέμα που προκαλεί ανησυχία. Ορισμένες φορές, η διαφορετική μεταχείριση λόγω εθνικότητας μπορεί να θεωρηθεί έμμεση εθνοτική διάκριση. Αυτό συμβαίνει όταν η πολιτική για την ιθαγένεια αποσκοπεί στον αποκλεισμό όσων προέρχονται από μειονότητες –Ρομά ή Ρώσους, για παράδειγμα.

Ελπίζω ότι τα ευρωπαϊκά δικαστήρια, καθώς και το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο δήλωσε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν φυλετικές ή εθνοτικές διακρίσεις όσον αφορά την πρόσβαση στην εθνικότητα, δεν θα αποδειχθούν λιγότερο προοδευτικά και θα παρακολουθήσουν προσεκτικά τις επιπτώσεις της πολιτικής για την εθνικότητα όσον αφορά άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές εθνοτικές ομάδες.

  Vittorio Agnoletto, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, αν και η οδηγία σχετικά με την καταπολέμηση των διακρίσεων είναι μια πολύ καλή οδηγία και σημαντικής δεοντολογικής αξίας, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες κάνουν ελάχιστα ή δεν κάνουν τίποτε απολύτως για να μεταφέρουν την οδηγία και το περιεχόμενό της στο δικό τους δίκαιο, ενώ στην πράξη η κατάχρηση λόγω φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής είναι στην ημερήσια διάταξη. Η Ιταλία, επί παραδείγματι, αντιμετωπίζει διαδικασία επί παραβάσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την παράλειψή της να μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο αυτήν την οδηγία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρίζεται συγκεκριμένα ότι η Ιταλία έχει παραλείψει να μεταφέρει στο εθνικό της δίκαιο την έννοια της φυλετικής παρενόχλησης, στερείται νόμου που να αντιστρέφει το βάρος απόδειξης, και δεν διαθέτει συγκεκριμένες διατάξεις για την προστασία από κακοποίηση λόγω φυλής ή εθνότητας. Τον περασμένο Δεκέμβριο στην Opera, ένα δήμο κοντά στο Μιλάνο, ομάδα πολιτών με επικεφαλής τους ηγέτες της εθνικής Lega di Alleanza στην κυριολεξία καταδίωξαν ανηλεώς και έβαλαν φωτιά σε σκηνές που πρόσφεραν καταφύγιο σε τριάντα περίπου παιδιά Ρομά. Στην Παβία, δεκάδες Ρομά εκδιώχθηκαν υπό ιαχές περί «θαλάμων αερίου». Στα προάστια της Ρώμης, μόλις πριν από μερικές ημέρες, 40 κουκουλοφόροι επιδρομείς οπλισμένοι με ρόπαλα, μαχαίρια και κοκτέιλ Μολότοφ επιτέθηκαν σε καταυλισμό Ρομά στο Ponte Mammolo κατά τη διάρκεια της νύκτας.

Στην Ιταλία, σχεδόν καθημερινά, ένας ή περισσότεροι καταυλισμοί εκκαθαρίζονται από τις τοπικές αρχές, χωρίς οι Ρομά να έχουν τα στοιχειωδέστερα δικαιώματα. Αυτή είναι η ιδιαίτερη κοινωνική προστασία που οποία ζητεί η έκθεση, ειδικά μετά τη διεύρυνση, για τους Ρομά; Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω ότι οι κυρώσεις που ισχύουν για παραβάσεις εθνικών διατάξεων που εγκρίνονται σύμφωνα με την οδηγία πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Θα επισημάνω επίσης ότι στις 25 Απριλίου, εγκρίναμε…

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Frank Vanhecke, εξ ονόματος της Ομάδας ITS. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, φοβούμαι ότι οι απόψεις μου επί της παρούσας έκθεσης διαφέρουν σε κάποιο βαθμό με όσα έχουν λεχθεί στο Σώμα έως τώρα, επειδή θεωρώ την έκθεση αυτή περίεργη, περίεργη εν πάση περιπτώσει, για ένα όργανο που αυτοαποκαλείται δημοκρατικό, επειδή με βάση μια ιδιαίτερα αμφισβητούμενη οδηγία γίνονται συστάσεις οι οποίες κατά την άποψή μου έρχονται σε αντίθεση με θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες και από ορισμένες απόψεις αντιβαίνουν στις θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου.

Η αλήθεια είναι ότι οι πραγματικές διακρίσεις σε βάρος μειονοτήτων στην Ευρώπη ή ο πραγματικός ρατσισμός είναι, ευτυχώς, ένα πολύ περιθωριακό φαινόμενο το οποίο ήδη καταπολεμάται επαρκώς και με τον προσήκοντα τρόπο. Η παρούσα έκθεση έχει να κάνει με κάτι εντελώς διαφορετικό. Αυτό που έχουμε εδώ είναι μια πολλοστή απόπειρα να εισαχθούν κανόνες οι οποίοι θα φιμώσουν και θα θέσουν περαιτέρω σε κίνδυνο την ελευθερία έκφρασης, να δημιουργηθεί ένα κλίμα αυξημένης ψυχολογικής τρομοκρατίας στο οποίο ο γηγενής πληθυσμός μιας χώρας θα καταντήσει να είναι υποχρεωμένος να κάνει θετικές διακρίσεις υπέρ αυτών που δεν είναι γηγενείς. Αυτή είναι ακόμη μια έκθεση η οποία κάνει διακρίσεις εις βάρος του μη μετανάστη.

Γι’ αυτό θεωρώ την αντιστροφή του βάρους αποδείξεως σε θέματα διακρίσεων και ένδικων διαφορών, ειδικά σε υποθέσεις απασχόλησης, ως ιδιαίτερα καταδικαστέα σε χώρες όπου ισχύει η αρχή του κράτους δικαίου και όπου καθένας θεωρείται αθώος έως ότου αποδειχθεί η ενοχή του.

Εν ολίγοις, η έκθεση αυτή δεν ενδιαφέρεται για τις διακρίσεις, αλλά είναι ένα είδος νομιμοποίησης της πολιτικής ορθότητας.

  Anna Záborská (PPE-DE). – (SK) Επιτρέψτε μου καταρχάς να ευχαριστήσω την κ. Buitenweg για το έργο που επιτέλεσε γι’ αυτήν την έκθεση. Επιτρέψτε μου επίσης να εξετάσω το θέμα αυτό από μια άλλη γωνία.

Η αύξηση της κινητικότητας μας αναγκάζει να είμαστε πιο ανοικτοί προς αυτούς οι οποίοι έρχονται στις χώρες μας. Ωστόσο, αυτή η ευρύτητα πνεύματος αρχίζει με την οικογενειακή ανατροφή. Στην οικογένεια είναι το πιθανότερο ότι τα παιδιά θα μάθουν να σέβονται τους άλλους. Η οικογένεια είναι η πρώτη κοινότητα που πρέπει να διδάξει την ευρύτητα πνεύματος, τον σεβασμό και την αλληλεγγύη. Η παιδεία κατά της φυλετικής και εθνοτικής μισαλλοδοξίας πρέπει να καταστεί ορατός πυλώνας κάθε πτυχής της ανατροφής και της εκπαίδευσης, τόσο στο σχολείο όσο και στην κοινωνία στο σύνολό της. Η ανατροφή και η εκπαίδευση πρέπει να εστιάζονται στις ηθικές βάσεις που ενισχύουν την οικογενειακή ενότητα.

Για το λόγο αυτό, το θέμα της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ πολιτισμών, όπως αυτό της ειρήνης και του σεβασμού της πολυμορφίας, έχουν τώρα καταστεί θέματα πολιτικά και ασφάλειας ιδιαίτερης σημασίας. Η πάλη κατά των φυλετικών διακρίσεων επικεντρώνεται κυρίως στον τρόπο με τον οποίο επιθυμούμε να διασφαλίσουμε τη συνύπαρξη μεταξύ λαών και εθνών στην έναρξη του νέου αιώνα και της χιλιετίας. Φυσικά, κάποια νομοθεσία είναι απαραίτητη, όμως η κοινωνία μας πρέπει να ασχοληθεί με τις φυλετικές και τις εθνοτικές διακρίσεις με τρόπο ώστε να αξιολογούμε έντιμα το παρελθόν και μαζί να επιδιώκουμε ένα μέλλον για κάθε ανθρώπινο ον όπου η αξιοπρέπεια και τα εγγενή δικαιώματα εκάστου ατόμου να γίνονται σεβαστά.

  Magda Kósáné Kovács (PSE). – (HU) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Αν το 60% των συμμετεχόντων στην έρευνα αισθάνεται ότι υφίσταται κάποιου είδους αθέμιτη διάκριση, τότε αυτό αποτελεί προειδοποίηση προς τα κράτη μέλη και προειδοποίηση προς την Ευρώπη.

Οι διακρίσεις με βάση την εθνοτική ή τη φυλετική καταγωγή είναι ακόμη ζωντανές, και πρέπει να έχουμε κατά νου ότι αυτές θα εξακολουθήσουν να υφίστανται για πολύ καιρό, δεδομένου ότι η Ευρώπη καθίσταται ολοένα και περισσότερο ποικιλόμορφη και οι εθνοτικές διαφορές γίνονται περισσότερο ορατές, και ακόμη και χώρες που θεωρούν ότι είναι μονοεθνοτικές γίνονται εστίες ολοένα και περισσότερο ποικιλόμορφων πολιτισμών.

Η εξαιρετική έκθεση της κ. Buitenweg παρέχει μια ευκαιρία για αξιολόγηση και περίσκεψη. Σήμερα, εντωμεταξύ, η Επιτροπή μας έχει δώσει υπόσχεση προόδου ως προς το θέμα αυτό δεδομένου ότι αν αρκετές χώρες δεν εφαρμόζουν με τον προσήκοντα τρόπο την οδηγία, τότε η προειδοποίηση δικαιολογείται και χρειάζεται επειγόντως βοήθεια. Όλοι σχεδόν οι συνάδελφοί μου βουλευτές ανέφεραν ότι αν οι πολίτες δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους όσον αφορά την προστασία τους από διακρίσεις, τότε δεν θα είναι σε θέση να ασκήσουν το δικαίωμα αυτό.

Οι διακρίσεις για φυλετικούς ή εθνοτικούς λόγους εγείρει επίσης προβλήματα ευρύτερου πλαισίου, δεδομένου ότι το να ανήκει κανείς σε εθνοτική μειονότητα είναι πρωτίστως θέμα ταυτότητας. Εμείς στην Ανατολική/Κεντρική Ευρώπη δεν είχαμε πολύ θετική εμπειρία όσον αφορά την προθυμίαπαροχής στοιχείων, στο βαθμό που ένα πρόσωπο είναι «Τσιγγάνος» αν το περιβάλλον του θεωρεί ότι είναι Τσιγγάνος, και αυτό τείνει να είναι θέμα τρόπου ζωής παρά πραγματικής φυλετικής ταυτότητας. Η υπηρεσία θεμελιωδών δικαιωμάτων θα έχει τη δυνατότητα να κάνει πολλά για να βελτιώσει την κατάσταση αυτή.

Έχω δύο ακόμη σχόλια. Πρώτον, η εφαρμογή της οδηγίας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κατεύθυνση της διασφάλισης ότι η κοινότητα των Ρομά δεν θα εξωθηθεί εκτός Ευρώπης. Δεύτερον: με τα νέα κράτη μέλη, έχουν αναδυθεί νέες εθνοτικές ομάδες στον χάρτη της ευρωπαϊκής ιστορίας. Είναι μια θλιβερή παρακαταθήκη του 20ού αιώνα και των δύο παγκοσμίων πολέμων το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αντιφάσεις, και οι πληγές δεν έχουν κλείσει ακόμη. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.

  Sarah Ludford (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, επικροτώ την ενέργεια της Επιτροπής, να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά 14 κρατών μελών για πλημμελή εφαρμογή της οδηγίας.

Με λύπη μου διαπιστώνω ότι και η δική μου χώρα, το Ηνωμένο Βασίλειο, περιλαμβάνεται σε αυτόν τον κατάλογο. Ένα από τα ζητήματα στην περίπτωση της χώρας μου είναι ότι ο ορισμός της έμμεσης διάκρισης δεν εφαρμόζεται. Είναι σαφές ότι δεν υπάρχει περιθώριο για αδιαφορία, ακόμα και σε μια χώρα που διαθέτει νομοθεσία κατά των φυλετικών διακρίσεων εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια.

Απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση γι’ αυτό το θέμα, το οποίο καθιστά ακόμα πιο απογοητευτικό το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν θεώρησε αυτή τη συζήτηση αρκετά σημαντική για να εκπροσωπηθεί σε αυτή.

Με πολύ ενδιαφέρον άκουσα τα στατιστικά στοιχεία που ανέφερε ο Επίτροπος Michel ότι τρεις στους τέσσερις Ευρωπαίους επιθυμούν τη συλλογή δεδομένων για την εθνοτική καταγωγή σε ανώνυμη βάση και χαιρετίζω το γεγονός ότι η Επιτροπή δούλεψε πολύ σε αυτόν τον τομέα τα τελευταία χρόνια και εκπόνησε έναν οδηγό βέλτιστης πρακτικής. Έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο από το 1999, όταν τόλμησα να αναφέρω τις λέξεις «εθνοτική παρακολούθηση» στο σχέδιο έκθεσής μου για το Ευρωπαϊκό Έτος κατά του Ρατσισμού και άκουσα ένα σωρό αντιρρήσεις.

Ασφαλώς συμφωνώ με τον κ. Gaubert ότι πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ ώστε τα δεδομένα που σχετίζονται με τη φυλή και την εθνοτική καταγωγή, τα οποία θα συλλέγονται με σκοπό τον εντοπισμό και την καταπολέμηση των διακρίσεων, να μην γίνουν τα ίδια μέσο διακρίσεων μέσω του φυλετικού ή εθνοτικού χαρακτηρισμού.

Θα ήθελα να ρωτήσω τον Επίτροπο σε ποιον βαθμό, εκτός από τις διασφαλίσεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, οι αστυνομικοί στις επιχειρήσεις τους –οι οποίες αποτελούν, φυσικά, παροχή υπηρεσιών– εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απαγόρευσης των διακρίσεων, όπως για παράδειγμα στη συμπεριφορά τους σε επιχειρήσεις αιφνίδιων ελέγχων. Οι αστυνομικοί ως υπάλληλοι ασφαλώς εμπίπτουν σε αυτό το πεδίο εφαρμογής, αλλά ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω σε ποιον βαθμό η οδηγία ισχύει για τις επιχειρήσεις της αστυνομίας.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

  Marek Aleksander Czarnecki (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όταν κοιτάζουμε την κατάσταση όσον αφορά την εφαρμογή οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης της οδηγίας περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως της φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής, διαπίστωσα, όπως διαπίστωσε και η εισηγήτρια, ότι πολλά κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει αυτήν την οδηγία σε σημαντικό βαθμό, υπερβαίνοντας ακόμη και το πεδίο εφαρμογής της. Με ασήμαντες εξαιρέσεις, τα κράτη μέλη έχουν επιδείξει μεγάλη προσοχή στο πλήρες φάσμα της ίσης μεταχείρισης μεταξύ προσώπων. Ορισμένα κενά και παραλείψεις που παραμένουν χρειάζονται επιπλέον εργασία. Ορισμένες φορές οι κανονισμοί περιέχονται σε διάφορες νομοθετικές πράξεις, αλλά αυτό δεν πρέπει να δημιουργεί εμπόδια στην εφαρμογή της νομοθεσίας σε εθνικό επίπεδο.

Πιστεύω ότι το νομοθετικό πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε καλό επίπεδο. Αυτό που αποτελεί μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η συνείδηση των ανθρώπων οι οποίοι ενδέχεται να επιτρέψουν στον εαυτό τους να κάνει διακρίσεις εις βάρος τρίτων. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, πρέπει να βρούμε απάντηση στην ακόλουθη ερώτηση: πώς μπορούμε να αναπτύξουμε τη συνείδηση των ανθρώπων και την ευαισθητοποίηση στον κόσμο μας; Σε ένα κόσμο όπου, για πολλούς διαφορετικούς λόγους, οι άνθρωποι αλλάζουν συνεχώς τόπο κατοικίας...

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Philip Claeys (ITS). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, το πρόβλημα με μια έκθεση όπως η έκθεση της κ. Buitenweg είναι ότι αρχίζει κανείς από αξιόλογες αρχές και καλές προθέσεις, αλλά δυστυχώς ένα μεγάλο χάσμα τις χωρίζει από την πραγματικότητα. Φυσικά οι διακρίσεις για λόγους φυλετικούς ή καταγωγής είναι καταδικαστέες. Το θέμα είναι αν αυτές οι διακρίσεις είναι τόσο διαδεδομένες όσο κάποιοι θέλουν να πιστεύουμε. Η πρόσφατη ετήσια έκθεση του EUMC, του Παρατηρητηρίου για τον Ρατσισμό και την Ξενοφοβία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάνει λόγο για αύξηση του φαινομένου, αλλά δεν μπορεί να δώσει συγκεκριμένα αριθμητικά στοιχεία για να στηρίξει αυτή τη διαπίστωση. Το EUMC δεν μπορεί ούτε καν να παράσχει ένα γενικά αποδεκτό ορισμό του όρου διακρίσεις.

Πάρα πολύ συχνά διατυπώνεται η υπόθεση είναι ότι πρακτικά όλα τα προβλήματα που αφορούν στους μετανάστες είναι αποτέλεσμα εικαζόμενων διακρίσεων εις βάρος τους. Αυτή η υπόθεση έχει καταστρεπτικές συνέπειες, επειδή απαλλάσσει από προσωπική ευθύνη ολόκληρες ομάδες πληθυσμού. Αυτή η πολιτική παραχαϊδέματος και το πνεύμα της θυματοποίησης το μόνο που έχουν πετύχει είναι να επιδεινώσουν το πρόβλημα, και είμαι ευτυχής που εγκρίνω τη θέση της μειοψηφίας που διατυπώθηκε από τον Koenraad Dillen.

  Roberta Alma Anastase (PPE-DE). – (RO) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς, παρακαλώ επιτρέψτε μου να εκφράσω την εκτίμησή μου για τη συνοχή και την ποιότητα αυτής της έκθεσης, καθώς και να επισημάνω τη σημασία του θέματος για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και την ανάπτυξη των κοινοτήτων. Στην ομιλία μου, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στη σημασία που έχει η εκπαίδευση στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών αρχών και διατάξεων στον τομέα της ίσης μεταχείρισης προσώπων.

Η έκθεση ορθά τονίζει το γεγονός ότι οι νόμοι είναι αποτελεσματικοί μόνον όταν οι πολίτες γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Εξακολουθεί να παραμένει προϋπόθεση η ενημέρωση των πολιτών, αλλά επίσης και η εκπαίδευσή τους προκειμένου να ανταποκρίνονται στην παραπάνω προϋπόθεση× για την ακρίβεια, προκειμένου αυτοί να υπερασπίζονται τον εαυτό τους. Μόνον όταν οι άνθρωποι έχουν το σθένος να μιλούν, να γράφουν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους τα φαινόμενα διακρίσεων είναι δυνατόν να περιοριστούν.

Ταυτόχρονα, η εκπαίδευση για την επίδειξη ανοχής είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιβίωση οιασδήποτε κοινότητας. Το να μαθαίνουμε να ζούμε μαζί με άλλους, να αποδεχόμαστε τις διαφορές όχι σαν κάτι το μοιραίο, αλλά σαν ευκαιρία για οικοδόμηση του συνόλου, σημαίνει ότι ακολουθούμε τον σωστό δρόμο προς την κατεύθυνση της εξάλειψης φαινομένων αυτού του τύπου.

  Genowefa Grabowska (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καλούς νόμους, παγιωμένα πρότυπα κατά των διακρίσεων, και διάφορες οδηγίες βρίσκονται στο στάδιο της εκπόνησης. Θα ήθελα να συγχαρώ τη συνάδελφό μου για την έκθεση που μας παρουσίασε σήμερα. Με τη σειρά τους, τα κράτη μέλη εισάγουν στη νομοθεσία τους αυτό το οποίο αποφασίζεται εδώ. Τα κράτη έχουν ρήτρες κατά των διακρίσεων στα συντάγματά τους και έχουν ολόκληρα κεφάλαια της νομοθεσίας που υποτίθεται ότι προστατεύουν τους πολίτες από διακρίσεις. Τότε γιατί λοιπόν η τρέχουσα κατάσταση είναι τόσο κακή; Γιατί να εξακολουθούν να υπάρχουν τόσα πολλά παραδείγματα διακρίσεων, που αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε;

Έχω τη γνώμη ότι το πρόβλημα έγκειται σε δύο επίπεδα. Πρώτον, στην ενημέρωση, και, δεύτερον, στην εφαρμογή υποχρεώσεων. Θα ήθελα να εστιάσω την παρέμβασή μου στην πληροφόρηση. Η πληροφόρηση δεν είναι απλώς ευθύνη των κυβερνήσεων. Όπως διαπιστώνεται, οι κυβερνήσεις δεν παρέχουν σημαντική πληροφόρηση στον μέσο πολίτη σχετικά με τη φύση των διακρίσεων. Έχω τη γνώμη ότι ο ρόλος αυτός πρέπει να αναληφθεί σε μεγαλύτερο βαθμό από μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι οποίες είναι στην κατάλληλη θέση για να ασχοληθούν με συγκεκριμένους τομείς της κοινωνίας, με συγκεκριμένες ομάδες πολιτών, και να τους παρέχουν πληροφόρηση σχετικά με το τι σημαίνει μετανάστευση. Δεν έχετε παρά να ρωτήσετε μετανάστες, ηλικιωμένες γυναίκες, ανύπανδρες μητέρες, αν αισθάνονται ότι γίνονται διακρίσεις εις βάρος τους. Θα απαντήσουν: «Όχι, είναι απλά η μοίρα μας. Είναι απλά η κακή τύχη». Χρειάζονται βοήθεια για να ανακαλύψουν τον εαυτό τους· χρειάζονται βοήθεια με τις διαδικασίες και τις αρμόδιες αρχές.

Θα ήθελα επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συμμετάσχει στην εκπόνηση κώδικα πρακτικής ο οποίος θα δοθεί στις διάφορες οργανώσεις. Θα ήθελα να πω ένα τελευταίο πράγμα. Ελπίζω το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το κίτρινο φορτηγό που ταξιδεύει σε ολόκληρη την Ευρώπη με έκθεση κατά των διακρίσεων και το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών να μην αντιπροσωπεύουν το μέγιστο αυτών που μπορούμε να κάνουμε. Ας κάνουμε περισσότερα για να βοηθήσουμε αυτούς που υφίστανται διακρίσεις.

  Wiesław Stefan Kuc (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η εισαγωγή μιας αρχής όπως η αρχή της ίσης μεταχείρισης ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, όπως και ασχέτως του χρώματος του δέρματος, του πιστεύω ή της θρησκείας, κατά γενικό κανόνα απαιτεί συνεχή και αδιάκοπη δραστηριότητα. Κάθε βήμα προόδου προς την κατεύθυνση του στόχου μπορεί να εκτιμηθεί ως μεγάλη επιτυχία. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά του καθενός σε μια νύκτα, ότι ο καθένας πρέπει να απαλλαγεί από τη φυσική του κατάσταση, που είναι να βελτιώνει τη ζωή του και να καταπολεμά οτιδήποτε θα μπορούσε δυνητικά να θέσει σε κίνδυνο αυτήν τη βελτίωση. Ωστόσο, πρέπει να πράξουμε το καθετί για να καταργήσουμε νομικά, κοινωνικά και οικονομικά εμπόδια, να παρέχουμε παιδεία, να δημιουργήσουμε συνθήκες για αρμονική συνύπαρξη και να αλλάξουμε τις αρνητικές μας συμπεριφορές έναντι άλλων ανθρώπων, όποιες και αν είναι οι διαφορές μεταξύ μας. Τέλος, θα ήθελα να πω ότι δεν συμφωνώ καθόλου με τη δήλωση που έκανε ο κ Vanhecke σχετικά με τις συμπεριφορές.

  Neena Gill (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζοντας αυτή την ανακοίνωση της Επιτροπής, εκφράζω τη λύπη μου για το γεγονός ότι, παρά αυτόν και άλλους νόμους, οι διακρίσεις στην ΕΕ δεν μειώθηκαν αλλά, αντίθετα, έχουν αυξηθεί δραματικά.

Θα ήθελα να απαντήσω σε εκείνους από την ακροδεξιά που διαφωνούν με αυτό, διότι μόνο φέτος, επιτρέψτε μου να σας πω, συνάντησα περίπου 500 ανθρώπους που ανήκουν στην κοινότητα των Σιχ από τη Γαλλία, από το Βέλγιο, από την Ιταλία, από τη Γερμανία, και όλοι είχαν να διηγηθούν συγκλονιστικά περιστατικά απαράδεκτων διακρίσεων εις βάρος τους λόγω της εμφάνισής τους: λόγω του ότι φορούν τουρμπάνι.

Από το 2004, πολλά αγόρια της κοινότητας Σιχ αποβλήθηκαν από σχολεία στη Γαλλία επειδή δεν έβγαζαν το τουρμπάνι τους. Παρόμοιες περιπτώσεις υπάρχουν στο Βέλγιο και στη Γερμανία.

Ενώ το γαλλικό Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι άνδρες Σιχ μπορούν να φορούν το τουρμπάνι τους στη φωτογραφία του διπλώματος οδήγησής τους, το γαλλικό υπουργείο, εντός 24 ωρών από την έκδοση αυτής της απόφασης, το απαγόρευσε ρητά.

Στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, ζητείται συχνά από τους άνδρες Σιχ να βγάλουν το τουρμπάνι τους, κάτι που θεωρείται μεγάλη προσβολή.

Επιπλέον, δέχομαι σε εβδομαδιαία βάση εκκλήσεις από την Ιταλία από άτομα που δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους καθημερινά επειδή ανήκουν στην κοινότητα των Σιχ. Συνεπώς, αυτές οι υποθέσεις αποτελούν σαφώς παραβίαση όλων όσων ζητεί αυτή η έκθεση και όσων υποστηρίζει η Επιτροπή.

Ως εκ τούτου, θέλω να ρωτήσω τον Επίτροπο τι κάνουν ο ίδιος και η Επιτροπή για να αντιμετωπίσουν αυτές τις περιπτώσεις διακρίσεων. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ενότητα και πολυμορφία και μετά να αγνοούμε τις πρακτικές των κυβερνήσεων πολλών κρατών μελών.

Θέλω να συγχαρώ την κ. Buitenweg, την εισηγήτρια αυτής της έκθεσης, διότι πρότεινε μέτρα τα οποία ελπίζω ότι θα παράσχουν μέσα προσφυγής στα άτομα που περιθωριοποιούνται λόγω άγνοιας και λόγω έλλειψης ευαισθητοποίησης και σεβασμού για τον πολιτισμό άλλων λαών.

Τέλος, ειλικρινά ελπίζω ότι φέτος, που είναι το έτος των ίσων ευκαιριών, και το προσεχές έτος, που είναι αφιερωμένο στον διαπολιτισμικό διάλογο, θα έχουμε τη βούληση να διασφαλίσουμε ότι τα λόγια μας θα γίνουν πράξεις.

  Jan Tadeusz Masiel (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, είναι σαφές ότι, στον 21ο αιώνα, κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο από το να στηρίζει τον αγώνα κατά των διακρίσεων. Τάσσομαι και εγώ υπέρ της έκθεσης αυτής, παρότι πιστεύω ότι οι προκαταλήψεις βασίζονται μάλλον στην κουλτούρα, τον πολιτισμό και τη θρησκεία, παρά στη φυλή ή την εθνότητα. Θα ήθελα να προσθέσω, παρεμπιπτόντως, ότι θα ήταν ευκολότερο για εμάς στην Ευρώπη να τηρούμε τις αρχές της απαγόρευσης των διακρίσεων αν θεσπίζαμε πολιτικές ελεγχόμενης μετανάστευσης για άτομα που θέλουμε στις χώρες μας, καθώς, κατά κανόνα, ουδείς θα ενεργήσει επιθετικά και εχθρικά κατά εταίρου τον οποίο ο ίδιος επιλέγει.

Η έκθεση αυτή βασικά κάνει λόγο για τα δικαιώματα των μεταναστών. Ωστόσο, ας εξετάσουμε επίσης τις ευθύνες τους. Θα ήταν ευκολότερο να μη γίνονται διακρίσεις εις βάρος αλλοδαπών και ανθρώπων από άλλους πολιτισμούς αν αυτοί επεδείκνυαν σεβασμό για τον πολιτισμό και τις παραδόσεις των ανθρώπων στη χώρα στην οποία έχουν μεταναστεύσει, και αν έδειχναν επιθυμία να ενταχθούν και να μη δημιουργούν κράτος εν κράτει στην Ευρώπη μας, η οποία έχει, και πρέπει να παραδεχόμαστε τα δεδομένα, τις ρίζες της στον Χριστιανισμό.

  Emine Bozkurt (PSE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, είμαι ευγνώμων προς την κ. Buitenweg για την εξαιρετική εργασία που έκανε σχετικά με αυτήν την έκθεση. Οι διακρίσεις και ο ρατσισμός σε όλα τα μέτωπα, είτε στην αγορά εργασίας, είτε στους αθλητικούς συλλόγους είτε στο σχολείο, είναι μια επίθεση στις αξίες τις οποίες εμείς στην Ευρώπη θεωρούμε πολύτιμες. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια συνδυασμένη προσέγγιση σε όλα τα επίπεδα, ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό. Οι νομοθέτες, οι πολιτικοί και τα ίδια τα θύματα των διακρίσεων, όλοι έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν. Πρέπει να ενημερώσουμε τους πολίτες της Ευρώπης για τα δικαιώματά τους και για τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να διεκδικήσουν τα δικαιώματα αυτά.

Ενθαρρύνω την Επιτροπή να ενεργήσει σύμφωνα με τις ευθύνες της και να φροντίσει ώστε η οδηγία για τη φυλετική ισότητα θα εφαρμοστεί αμέσως και με τον προσήκοντα τρόπο. Η οδηγία αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από το πόσο καλά αυτή εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη. Και ζητώ από την Επιτροπή να επιδείξει την ηθική ηγεσία την οποία ο ίδιος ο Barroso ανακοίνωσε το 2004, και η οποία απαιτείται επειγόντως. Οι διακρίσεις αποτελούν ακόμη ρουτίνα στην Ευρώπη το 2007, το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για όλους. Τώρα προπαντός, σε μια στιγμή όπου ορισμένες ομάδες δεν περνούν ευχάριστες καταστάσεις –σκέπτομαι ιδιαίτερα τη θέση των Μουσουλμάνων στην Ευρώπη– χρειαζόμαστε ανθρώπους οι οποίοι θα ορθώσουν το ανάστημά τους στις διακρίσεις και θα υπολογίζονται σε όλους τους τομείς.

Θα ήθελα επίσης να δω την Επιτροπή να επεκτείνει τα μέτρα κατά των διακρίσεων σε όλες τις πιθανές μορφές διακρίσεων.

  Justas Vincas Paleckis (PSE). – (LT) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ την εισηγήτρια για τη σύνταξη μιας έκθεσης η οποία ελπίζω θα βοηθήσει στην προστασία των ανθρώπων από φυλετικές ή εθνοτικές διακρίσεις καθώς και στην επίτευξη μεγαλύτερης επιτυχίας στην αποτελεσματική νομική προστασία.

Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε στην επιδίωξη της εφαρμογής με τρόπο αποτελεσματικό των οδηγιών σχετικά με την εθνοτική ισότητα και την ισότητα στην εργασία. Οι πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ (ειδικά των νέων κρατών μελών) ακόμη δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους× είτε δεν έχουν αρκετό χρόνο γι’ αυτό, είτε δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους. Στις περισσότερες χώρες, αυτοί που υποφέρουν από διακρίσεις δεν καταφέρνουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να ορίσουν ακόμη ισχυρότερες ενώσεις για να υπερασπιστούν τα συλλογικά τους δικαιώματα. Είναι δύσκολο να συλλεγούν στοιχεία γι’ αυτά τα ακανθώδη θέματα εντοπίζοντας έμμεσες διακρίσεις ή αξιολογώντας την έκταση των διακρίσεων στην κοινωνία. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμετωπίζει προβλήματα στην εποπτεία της εφαρμογής των οδηγιών και τον προσδιορισμό των αιτίων των άθλιων καταστάσεων στις οποίες επικρατούν διακρίσεις.

Στηρίζω τις συστάσεις των συναδέλφων μου να διατίθενται περισσότεροι πόροι σε μη κυβερνητικές οργανώσεις που θα ενημερώνουν τους πολίτες και θα παρέχουν νομική βοήθεια στα θύματα διακρίσεων. Ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης είναι επίσης πολύ σημαντικός.

Έτσι, θα ήθελα να απευθυνθώ στους συναδέλφους μου. Όλοι διαθέτουμε γραφεία στις χώρες όπου εκλεγόμαστε. Εκεί θα μπορούσαμε να παρέχουμε και να χρηματοδοτούμε αρχικές συμβουλευτικές συνεδρίες με δικηγόρους κατά τη διάρκεια των οποίων οι άνθρωποι θα ενημερώνονται σχετικά με τα νομοθετήματα που απαγορεύουν τις διακρίσεις και τις δυνατότητες άσκησης του δικαιώματος δικαστικής προσφυγής. Εν ολίγοις, θα μπορούσαμε να βοηθούμε άμεσα τους ανθρώπους.

Θα μπορούσαμε να κινητοποιήσουμε ενεργότερα την πολιτική βούληση για να ενισχύσουμε τον αγώνα κατά των φυλετικών διακρίσεων και των ανισοτήτων στην εργασία.

  Louis Michel, Μέλος της Επιτροπής. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να αρχίσω διαβεβαιώνοντάς σας ότι, βεβαίως, θα μεταφέρω στον συνάδελφό μου Vladimir Špidla τα ευρέως θετικά σχόλια άκουσα σε σχέση με τις προσπάθειές του. Πιστεύω ότι η εκτίμηση δικαιολογείται και βεβαίως θα τη διαβιβάσω. Θα του διαβιβάσω προφανώς, επίσης, τα σχόλια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα επείγοντα αιτήματα ή τις προσδοκίες του, αναφορικά με το έργο που απομένει να υλοποιηθεί.

Θα ήθελα εξαρχής να καταστήσω σαφές ένα πράγμα. Δεν συμμερίζομαι βεβαίως –και η Επιτροπή δεν συμμερίζεται– ορισμένες απόψεις που εκφράστηκαν και αντικατοπτρίζουν μια τάση προς τον αποκλεισμό, και είμαι ευτυχής να πω ότι αυτές είναι οριακές. Παρομοίως, αισθάνομαι υποχρεωμένος να σχολιάσω τον ισχυρισμό ότι υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας κράτους εντός χριστιανικού κράτος, ή εντός της χριστιανικής Ευρώπης. Είναι αυτονόητο ότι τρέφω τον μεγαλύτερο σεβασμό για τους μεμονωμένους πολίτες που πρεσβεύουν τέτοιες απόψεις, όμως παρά ταύτα αισθάνομαι υποχρεωμένος –και το θεωρώ καθήκον– να σας υπενθυμίσω πολύ απλά ότι η Ευρώπη δεν ομιλεί με μια φωνή, θρησκευτικά, φιλοσοφικά ή πολιτικά. Πιστεύω ότι το να δηλώνει κανείς το προφανές, όπως αυτό, ενίοτε αξίζει τον κόπο.

(NL) Η κ. Buitenweg και η κ. In ’t Veld ορθά επισήμαναν ένα θεμελιώδες πρόβλημα, ήτοι τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται πλήρως ότι χρειάζεται να διατηρήσουμε την πίεση σε εκείνα τα κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν ακόμη συμμορφωθεί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Επιτροπή συμμερίζεται αυτή την ανησυχία με τους φορείς που εποπτεύουν αυτά τα σημαντικά θέματα στα κράτη μέλη× όπως γνωρίζετε, φυσικά, παρέχουμε σταθερή και αποφασιστική στήριξη σε αυτούς τους φορείς και τις οργανώσεις.

(FR) Όσον αφορά τη νέα πρωτοβουλία, αυτήν την περίοδο αξιολογούμε τον αντίκτυπό της: η διαδικασία μελέτης των αποτελεσμάτων της στις διακρίσεις έχει ήδη αρχίσει. Προφανώς χρειαζόμαστε να γνωρίζουμε την έκταση του προβλήματος. Οι διαβουλεύσεις είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη με το ευρύ κοινό, τις ΜΚΟ και τους κοινωνικούς εταίρους, εντός των εταιρειών και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αν όλα εξελιχθούν θετικά, θα έχουμε μια έκθεση για την αξιολόγηση του αντικτύπου τον Ιανουάριο του 2008. Το επόμενο βήμα θα είναι η διυπηρεσιακή διαβούλευση τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2008. Η πρωτοβουλία θα περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα εργασιών της Επιτροπής για το 2008, το οποίο τώρα είναι υπό εξέταση και πρόκειται να δημοσιευτεί στα τέλη του Οκτωβρίου ή τις αρχές Νοεμβρίου. Αν εγκριθεί όπως προτείνεται, η Επιτροπή θα λάβει πρόταση τον Ιούνιο 2008, και η διαδικασία θα πρέπει τότε να ξεκινήσει.

Έτσι, βρισκόμαστε στο εξής σημείο: είναι αυτονόητο ότι ο τρόπος σκέψης και η ανάλυσή μας συμπίπτουν κατά πολύ με τον τρόπο σκέψης και την ανάλυση των βουλευτών που έλαβαν τον λόγο στη συζήτηση –ή τουλάχιστον την πλειοψηφία αυτών– και θα ήθελα, εξ ονόματος της Επιτροπής, να συγχαρώ την κ. Buitenweg για την εξαιρετική εργασία της. Πιστεύω ότι αυτό που είδαμε είναι ένα παράδειγμα του πόσο ζωτικής σημασίας μπορεί να είναι ο ρόλος του Κοινοβουλίου στην προαγωγή μιας Ευρώπης θεμελιωμένης σε δικαιώματα, η οποία σέβεται τις μειονότητές της και, πραγματικά, όλους τους πολίτες της.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σήμερα, 27 Σεπτεμβρίου 2007.

Γραπτές δηλώσεις (Άρθρο 142)

  Lívia Járóka (PPE-DE), γραπτώς. – (HU) Θα ήθελα να συγχαρώ τη συνάδελφό μου βουλευτή κ. Kathalijne Buitenweg για την έκθεση που συνέταξε, και ταυτόχρονα να επιστήσω την προσοχή σε αριθμό σημαντικών προβλημάτων.

Η αντίληψη των ευρωπαίων πολιτών για το δίκαιο είναι μάλλον περιορισμένη και αυτοί ακριβώς που πέφτουν θύματα αθέμιτων διακρίσεων, με άλλα λόγια οι εθνοτικές μειονότητες –και ιδιαίτερα οι Ρομά– αγνοούν σχεδόν παντελώς τις οικείες νομοθετικές διατάξεις ή τις δομές οι οποίες μπορούν να τους προσφέρουν νομική προστασία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παραπέμπονται στα δικαστήρια τόσο λίγες υποθέσεις διακρίσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, οι οικονομικές κυρώσεις που επιβάλλονται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι γελοιωδώς χαμηλές, ειδικά αν συγκριθούν με παρόμοιες διαδικασίες που διεξάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν την ευθύνη και την υποχρέωση να ενημερώνουν και να εκπαιδεύουν το κοινό ώστε να διασφαλίζεται ότι όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες σε ολόκληρη την κοινωνία γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τις δυνατότητες που έχουν.

Οι φορείς για την προώθηση της ίσης μεταχείρισης λειτουργούν μακριά από τους πολίτες× δεν θα ήταν καθόλου υπερβολή αν λέγαμε ότι λειτουργούν μόνο στα χαρτιά, χωρίς την ενεργή συμμετοχή εκ μέρους αυτών που θίγονται. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι, για να είναι σε θέση να λειτουργούν, οι φορείς αυτοί εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών όσον αφορά τη χρηματοδότηση, την υποδομή, τους ανθρώπινους πόρους και την ασκούμενη πολιτική.

Χρειάζεται να αναπτύξουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα ευρωπαϊκού επιπέδου λογοδοσίας και παρακολούθησης και να καταστήσουμε τις ετήσιες εκθέσεις συστηματικότερες, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να παρατηρούμε αν οι φορείς προώθησης της ισότητας λειτουργούν ανεξάρτητα.

  Véronique Mathieu (PPE-DE), γραπτώς. – (FR) Η έκθεση για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών το 2007 προσφέρει μια ευκαιρία πρώτον για να χαιρετίσουμε τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών, η οποία ανάγεται ήδη από το 1957. Ωστόσο, όπως δείχνουν πρόσφατα στατιστικά στοιχεία που συλλέχθηκαν όταν η Ρουμανία και η Βουλγαρία προσχώρησαν στην Ένωση, ελάχιστα μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι με την κατάσταση που επικρατεί.

Καταρχάς, η πρόσβαση και η θέση στην αγορά εργασίας παραμένουν, για πάρα πολλές γυναίκες, σε μεγάλο βαθμό ανεκπλήρωτοι στόχοι. Τριάντα δύο χρόνια μετά την οδηγία του Συμβουλίου που απαιτεί οι γυναίκες και οι άνδρες να λαμβάνουν την ίδια αμοιβή για την ίδια εργασία, το χάσμα είναι ακόμη πάρα πολύ μεγάλο, κατά μέσο όρο 15%.

Δεύτερον, η επίτευξη της ισότητας των φύλων θα απαιτήσει μεγαλύτερες προσπάθειες για να καταπολεμηθεί ο αποκλεισμός και η άνιση μεταχείριση, ειδικά στις αγροτικές περιοχές όπου οι γυναίκες που εργάζονται δίπλα στους γεωργούς –ως συμμετέχουσες σύζυγοι– είναι δυνατόν να υφίστανται σοβαρή αδικία σε περίπτωση διαζυγίου ή σε σχέση με κληρονομιά περιουσίας ή πρόσβαση σε περιουσία. Επιπλέον, οι γυναίκες αυτές δεν λαμβάνονται υπόψη στις στατιστικές αναλύσεις.

Χρειάζεται επειγόντως, να δώσουμε πρακτική ισχύ στα διάφορα νομοθετήματα. Μέρος του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτόν τον ζωτικής σημασίας αγώνα είναι επίσης η διασφάλιση, μέσω της ενίσχυσης της ενημέρωσης και της αποτελεσματικότερης πρόληψης, ότι οι εθνικοί πολιτισμοί εξελίσσονται και συγκλίνουν.