Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2007 - Βρυξέλλες

23. Συνέπειες της συμφωνίας μεταξύ Κοινότητας-κρατών μελών/Philip Morris για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων και συνέχεια στις συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διαμετακόμιση (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0337/2007) του Bart Staes, εξ ονόματος της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών, σχετικά με τις συνέπειες της συμφωνίας ανάμεσα στην Κοινότητα, τα κράτη μέλη και τη Philip Morris προς εντατικοποίηση της καταπολέμησης της απάτης και του λαθρεμπορίου τσιγάρων και την πρόοδο που σημειώνεται στην υλοποίηση των συστάσεων της Εξεταστικής Επιτροπής του Κοινοβουλίου για το Κοινοτικό Σύστημα Διαμετακόμισης (2005/2145(INI))

  Bart Staes (Verts/ALE), εισηγητής. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, οι εκθέσεις της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών συχνά περιέχουν αρκετά κακά νέα –όπως και να το κάνουμε, είναι η επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της απάτης. Αυτό συχνά αφορά αδυναμίες, παρατυπίες, εξαπάτηση, μερικές φορές ακόμα και απάτη και δόλο. Κυρίες και κύριοι, χαίρομαι διότι σήμερα έχω να αναφέρω κάτι θετικό, την ιστορία μιας επιτυχίας, μια ιστορία που δείχνει πώς η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών μπορεί να εξασφαλίσει τη λύση προβλημάτων.

Ποιο είναι το πλαίσιο; Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η απάτη που αφορά το λαθρεμπόριο τσιγάρων ήταν μια σπουδαία επιχείρηση. Εκατοντάδες εκατομμύρια ECU –τότε μιλούσαμε ακόμα για ECU και όχι για ευρώ- εξαφανίστηκαν μέσα στις τσέπες εγκληματιών ζημιώνοντας τους προϋπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών. Το 1994, η τότε UCLAF –πρόδρομος της OLAF- συνέστησε μία επιχειρησιακή ομάδα για τα τσιγάρα. Το 1996 και το 1997, μία εξεταστική επιτροπή του Κοινοβουλίου –που παρενθετικά ήταν η πρώτη εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε βάσει της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση- εξέτασε όλες τις πτυχές της απάτης που αφορά τη διαμετακόμιση.

Η εξεταστική επιτροπή διαπίστωσε ότι το σύστημα ελέγχου του τομέα της διαμετακόμισης ήταν απαρχαιωμένο. Στο πλαίσιο της διαμετακόμισης, τα φορτηγά αυτοκίνητα έπρεπε να πάρουν σφραγίδα σε ένα έγγραφο στα γραφεία του τελωνείου όταν τα αγαθά εισέρχονταν στην Ένωση, και μετά διέσχιζαν την Ένωση και έπρεπε να τους σφραγίζουν ξανά το ίδιο έγγραφο στην τελωνειακή υπηρεσία όταν τα αγαθά έφευγαν από την Ένωση. Μετά το έγγραφο έπρεπε να αποσταλεί και πάλι στο τελωνειακό γραφείο εισαγωγής των προϊόντων. Σε συνάρτηση με αυτό δημιουργήθηκαν πάρα πολλά προβλήματα. Η επιστροφή των εγγράφων γινόταν πάρα πολύ αργά, μερικές φορές μετά από τρεις ή τέσσερις μήνες. Υπήρχε το πρόβλημα των πλαστών εγγράφων και των πλαστών σφραγίδων. Επομένως, μία από τις σημαντικότερες συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής ήταν η αντικατάσταση αυτού του απαρχαιωμένου συστήματος που βασιζόταν σε έγγραφα και σφραγίδες με ένα μηχανογραφημένο σύστημα.

Αυτό το νέο μηχανογραφημένο σύστημα διαμετακόμισης (NCTS) καθιερώθηκε σταδιακά και τώρα λειτουργεί σε όλα τα κράτη μέλη. Βοηθά τις τελωνειακές υπηρεσίες να ανακαλύπτουν άμεσα εάν κάποια αγαθά διαφεύγουν παράνομα τον τελωνειακό έλεγχο –και έτσι συνιστά μία τεράστια πρόοδο. Ασφαλώς, αυτό δεν αποκλείει το να εξακολουθούν να γίνονται ψευδείς δηλώσεις και γι’ αυτό ζητάμε από την Επιτροπή να καθιερώσει ένα σύστημα και γι’ αυτό, προκειμένου να προλαμβάνεται η ψευδής δήλωση αγαθών. Επίσης, ζητάμε να δοθεί στην OLAF άμεση πρόσβαση σε αυτό το μηχανογραφημένο σύστημα.

Όπως ειπώθηκε, η εξεταστική επιτροπή επικεντρώθηκε στο πρόβλημα των τσιγάρων. Γινόταν μεταφορές τσιγάρων από τη μια άκρη της επικράτειας στην άλλη, πολύ συχνά όμως αυτά τα αγαθά, αυτά τα τσιγάρα, κατέληγαν στη μαύρη αγορά. Επιπροσθέτως, τα αγαθά αυτά συχνά έμπαιναν και πάλι λαθραία στην Ένωση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τεράστια προβλήματα, μερικές φορές ακόμα και βία. Στην Ιταλία για παράδειγμα δολοφονήθηκαν δύο πράκτορες της υπηρεσίας δίωξης οικονομικού εγκλήματος.

Η γενικότερη έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι ορισμένες καπνοβιομηχανίες είχαν συμμαχήσει με τους λαθρέμπορους και βάσει αυτής της πληροφορίας, η Επιτροπή μαζί με ορισμένα κράτη μέλη προσήγαγε την Philip Morris σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης. Βαθμιαία φάνηκε ότι η Philip Morris θα δυσκολευόταν εξαιρετικά να κερδίσει την αγωγή και το 2004 έγινε μία συμφωνία με την επιχείρηση. Με αντάλλαγμα 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ που θα δοθούν μέσα σε μία 12ετία, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη παραιτήθηκαν από τη συνέχιση της διαδικασίας ενώπιον του δικαστηρίου της Νέας Υόρκης.

Στην πραγματικότητα ίσως είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον το δεύτερο μέρος της συμφωνίας με τη Philip Morris. Περιλάμβανε διατάξεις για τη συνεργασία μεταξύ της Philip Morris και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανίχνευση και παρακολούθηση τσιγάρων. Εάν οι τελωνειακές αρχές έβρισκαν φορτία τσιγάρων και δεν τηρούνταν οι διατάξεις της συμφωνίας αυτής, η Philip Morris ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει άμεσα τους τελωνειακούς δασμούς που δεν είχαν καταβληθεί –και το εν λόγω ποσόν μπορεί να φθάσει ακόμα και στο 1,5 εκατομμύριο ευρώ ανά εμπορευματοκιβώτιο με τσιγάρα.

Επαναλαμβάνω ότι αυτή είναι μία επιτυχία και δείχνει πώς μπορούν να συνεργαστούν το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή. Ωστόσο έχω κάποια σημεία κριτικής. Κατά την κατανομή του 1,25 δισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ μεταξύ Επιτροπής και κρατών μελών, μόνο το 9,7% πήγε στην Επιτροπή, ενώ η μερίδα του λέοντος κατέληξε στα κράτη μέλη. Αυτό δεν το θεωρώ δίκαιο, ειδικά επειδή η OLAF και η Επιτροπή έχουν τη μερίδα του λέοντος ως προς την εργασία.

Ένα δεύτερο σημείο κριτικής είναι ότι, σύμφωνα με το πνεύμα της συμφωνίας, τα χρήματα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της απάτης. Η Επιτροπή επιτέλεσε το έργο της. Δαπάνησε μέρος των χρημάτων αυτών για το πρόγραμμα Hercules II. Τα κράτη μέλη από την άλλη απλώς άφησαν αυτά τα χρήματα να πάνε στα δημόσια ταμεία τους, ενώ θα έπρεπε πραγματικά να τα χρησιμοποιήσουν για τον εξοπλισμό των ερευνητικών υπηρεσιών τους, για παράδειγμα για τις τελωνειακές υπηρεσίες, και για να ενισχύσουν την καταπολέμηση αυτού του είδους απάτης.

Συνοψίζοντας, κύριε Πρόεδρε, πρόκειται πραγματικά για μια επιτυχία, που ασφαλώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλα προϊόντα όπως τα οινοπνευματώδη ποτά και ορισμένα γεωργικά προϊόντα. Επίσης, ελπίζω ότι η έκθεση αυτή προσέθεσε μία θετική νότα στο σημαντικό έργο που διεξάγει ο κ. Kallas και η Επιτροπή, αλλά και το Σώμα, για την καταπολέμηση της απάτης.

  Siim Kallas, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, οφείλω να ευχαριστήσω τον κ. Staes για αυτή την έκθεση ιδίας πρωτοβουλίας και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη στήριξη αυτών των δύσκολων θεμάτων και την επίλυσή τους.

Στο πλαίσιο της ομιλίας μου, θα αναφερθώ πρώτα στο κοινοτικό σύστημα διαμετακόμισης, για το οποίο αρμόδιος είναι ο συνάδελφός μου Lázló Kovács. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικροτεί την επιτυχή εισαγωγή του νέου μηχανογραφημένου συστήματος διαμετακόμισης. Πρόκειται πράγματι για τεράστια αλλαγή σε σχέση με την απαρχαιωμένη διαδικασία που βασιζόταν σε έγγραφα. Η πλήρης εφαρμογή του αναβαθμισμένου συστήματος θα γίνει έως την 1η Ιουλίου 2009.

Η διαχείριση των κινδύνων είναι ένα σύγχρονο μέσο ελέγχου. Η Επιτροπή εφαρμόζει ενεργά το τελωνειακό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων για την καλύτερη επικέντρωση των ελέγχων. Επί του παρόντος, ορίζουμε κριτήρια, προτεραιότητες και την πλατφόρμα πληροφορικής με τα κράτη μέλη. Το νέο σύστημα θα παράσχει ακόμα τη δυνατότητα τακτικής παρακολούθησης της αποτελεσματικότητας της διενεργούμενης ανάλυσης κινδύνων. Η προγραμματιζόμενη ανάπτυξη του συστήματος πληροφοριών για την καταπολέμηση της απάτης θα ενισχύσει τη δυνατότητα ανάλυσης και αντιμετώπισης των κινδύνων απάτης στις πράξεις διαμετακόμισης, αρχικά όσον αφορά τα ευαίσθητα εμπορεύματα και αργότερα για όλα τα είδη εμπορευμάτων υπό διαμετακόμιση. Αυτό είναι προαιρετικό για τα κράτη μέλη που επιτρέπουν ευρύτερη πρόσβαση της Επιτροπής στα δεδομένα μετακίνησης του NCTS. Ωστόσο, η διακοπή της περαιτέρω χρηματοδότησης του NCTS, όπως προτείνεται στην έκθεση, θα ήταν αντιπαραγωγική όσον αφορά την απαραίτητη περαιτέρω ανάπτυξη ενός αποτελεσματικότερου ελέγχου κατά τη διαμετακόμιση.

Λίγα λόγια για την απάτη που σχετίζεται με τον φόρο προστιθέμενης αξίας. Στην έκθεσή της, η Βουλή των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου επισήμανε πολλούς παράγοντες που κρύβονται πίσω από το φαινόμενο της απάτης του «αφανούς εμπόρου». Ωστόσο, δεν βλέπουμε κάποια απόδειξη ότι οι αδυναμίες του συστήματος διαμετακόμισης οδήγησαν στην αλυσιδωτή απάτη. Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η διαμετακόμιση, παρόλο που δεν αποτελούσε προτεραιότητα κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων των παραδοσιακών ιδίων πόρων την περίοδο από το 2001 έως το 2006 που η αλλαγή ήταν σε εξέλιξη, δεν παραβλέφθηκε. Λόγω των πολλών επιθεωρήσεων, απαιτήθηκαν καταβολές ιδίων πόρων και τόκων. Αυτή η προσέγγιση εκφράζει αποδοτική χρήση των πόρων επιθεώρησης της Επιτροπής και αποτρέπει την επιστροφή σε εκ των προτέρων ελέγχους.

Θα ήθελα τώρα να αναφερθώ στη συμφωνία με τη Philip Morris International για την καταπολέμηση της απάτης, που εμπίπτει στις δικές μου αρμοδιότητες. Πρέπει να ευχαριστήσω το Κοινοβούλιο για τη συνεχή σθεναρή στήριξή του. Η Επιτροπή αναφέρει συνεχώς ότι ελπίζει η συμφωνία να αποτελέσει πρότυπο για παρόμοιες συμφωνίες με άλλες εταιρείες. Όσον αφορά τα κονδύλια που προέρχονται από αυτή τη συμφωνία, το νέο πρόγραμμα Hercules έλαβε στην Ελλάδα χρηματοδότηση ειδικά για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων, που αποτελούν στόχους που προστέθηκαν πρόσφατα. Εξετάζουμε εάν το πρόγραμμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της ίδρυσης εργαστηρίου το οποίο θα επιβεβαίωνε την αυθεντικότητα των τσιγάρων.

Αλλά πρέπει επίσης να αναφέρω –και ο κ. Staes το γνωρίζει αυτό πολύ καλά– ότι η διανομή των χρημάτων ήταν πραγματικός εφιάλτης και θα εξακολουθήσει να είναι εφιάλτης κατά τις επόμενες οικονομικές περιόδους. Φυσικά, είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για τη στήριξη και το συνεχές ενδιαφέρον που έδειξε το Κοινοβούλιο για τη χρήση αυτών των χρημάτων, καθώς ενδιαφέρομαι επίσης να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για τον σκοπό της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου των τσιγάρων και των άλλων ειδών απάτης.

Όσον αφορά τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις κατασχέσεις, τα περισσότερα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για τις ποσότητες ανά τρίμηνο. Ωστόσο, δεν αναφέρουν όλα τα κράτη μέλη τις εμπορικές ονομασίες των κατασχεθέντων εμπορευμάτων και συνεπώς δεν διατίθενται πλήρη δεδομένα. Επιπλέον, οι κοινοποιήσεις για τις κατασχέσεις από τα κράτη μέλη δεν κάνουν πάντα διάκριση μεταξύ γνήσιων και παραποιημένων τσιγάρων, εν μέρει γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο για τη δίωξη των δραστών και τη συλλογή δασμών και τελών και εν μέρει γιατί μερικές φορές είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακριθούν τα παραποιημένα από τα γνήσια τσιγάρα. Συνεχίζουμε να παροτρύνουμε τα κράτη μέλη να παρέχουν πιο πλήρη στοιχεία.

Τέλος, η Επιτροπή είναι πρόθυμη να συντάξει έκθεση της OLAF για αυτό το θέμα, όπως πρότεινε το Κοινοβούλιο, αλλά θεωρώ ότι θα ωφελούσε περισσότερο να περιμένουμε μέχρι το 2010 για πλήρη επισκόπηση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δρομολογούνται πολλές σημαντικές αλλαγές στον τελωνειακό τομέα και μια έκθεση το 2008 θα μπορούσε να είναι μόνο προσωρινή, εκφράζοντας την τρέχουσα κατάσταση τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

  Jean-Pierre Audy, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, τα πρώτα λόγια μου θα είναι για να συγχαρώ τον εισηγητή Bart Staes, ο οποίος κατόρθωσε να εκπονήσει μια εξαίρετη έκθεση σχετικά με το δύσκολο θέμα των ατελειών του δικού μας κοινοτικού συστήματος διαμετακόμισης. Είμαι επίσης ευγνώμων στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο, στην έκθεσή του του Δεκεμβρίου 2006, ανέδειξε το μέγεθος του προβλήματος.

Λυπάμαι για το γεγονός ότι, στην υπόθεση αυτή, συγχέουμε τις συνέπειες της συμφωνίας Philip Morris, η οποία, πρέπει να το υπενθυμίσουμε, πρόκειται για μια συμφωνία που θέτει τέλος σε δικαστικές διώξεις και όχι συμφωνία εταιρικής συνεργασίας, με τα σοβαρά προβλήματα της κοινοτικής διαμετακόμισης. Αυτή είναι η έννοια της τροπολογίας που κατέθεσα εξ ονόματος της Ομάδας ΕΛΚ και η οποία αποσκοπεί στην αποφυγή συγχύσεων.

Σχετικά με το θέμα των βιομηχάνων, προτείνω η Ευρωπαϊκή Ένωση να συγχρηματοδοτήσει μαζί με το σύνολο των καπνοβιομηχανιών, πρόγραμμα καταπολέμησης του λαθρεμπορίου και της παραποίησης/απομίμησης των τσιγάρων.

Ωστόσο επιθυμώ να επικεντρώσω την παρέμβασή μου στις ατέλειες του δικού μας κοινοτικού συστήματος διαμετακόμισης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μας λέγει ότι ενίσχυσε το σύστημα τελωνειακής διαμετακόμισης εφαρμόζοντας ένα σύγχρονο και ισχυρό μηχανοργανωμένο σύστημα. Ξεχνά να λάβει υπόψη ότι, αν ένα μηχανοργανωμένο σύστημα είναι απαραίτητο, δεν είναι ποτέ αρκετό και ότι, στην πραγματικότητα, είναι το ίδιο το σύστημα που είναι ατελές. Είναι ατελές διότι λειτουργεί υπό την εξουσία των κρατών μελών, δηλαδή, καθώς το υπογραμμίζουν δικαίως ο εισηγητής μας και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τους νέους κανόνες κοινοτικής διαμετακόμισης με σοβαρές αδυναμίες.

Ήδη το 1997, το Κοινοβούλιό μας συγκρότησε εξεταστική επιτροπή η οποία δήλωσε καθαρά ότι η Ένωση όφειλε να θεσπίσει ένα πλαίσιο για τις τελωνειακές υπηρεσίες προκειμένου αυτές να είναι υποχρεωμένες να λειτουργούν ωσάν να ήσαν μια οντότητα. Απέχουμε πολύ από μια τέτοια κατάσταση.

Το 2005, ο συνάδελφός μας Herbert Bösch, σε μια εξαιρετική έκθεση, ανέδειξε το μέγεθος των δυσλειτουργιών και την αναγκαιότητα καταπολέμησης των απατών και των σφαλμάτων. Στην πραγματικότητα, κυρίες και κύριοι, αυτή η έκθεση μας καλεί σε μια πολύ ευρύτερη περισυλλογή σχετικά με την ποιότητα του δικού μας τελωνειακού συστήματος, των δικών μας χρηματοοικονομικών κυκλωμάτων και, γενικότερα, την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Έχετε, προς αυτή την κατεύθυνση, κύριε Επίτροπε, την πλήρη στήριξη των βουλευτών.

  Herbert Bösch, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζουμε θερμά αυτήν την έκθεση, που είναι εξαίρετη. Ο όρος «έκθεση πρωτοβουλίας» δεν είναι απόλυτα ακριβής. Αυτό που κάνουμε εδώ, είναι να εμμένουμε στο θέμα της πρώτης εξεταστικής επιτροπής του Κοινοβουλίου –και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Δεν θέλω να παραπονεθώ, είναι όμως κρίμα που πρέπει να το κάνουμε τόσο αργά. Παρατηρώ με ενδιαφέρον τον κατάλογο ομιλητών τις Ομάδες που ζήτησαν να μιλήσουν σήμερα για το θέμα αυτό. Φαίνεται πως είναι πάντα κάπως πιο εύκολο να διαμαρτύρεται κανείς για τα σκάνδαλα στην ΕΕ από το να επεξεργάζεται συγκεκριμένες, θετικές λύσεις. Ο δρόμος είναι μερικές φορές μακρύς –μιλάμε για τα τσιγάρα- αλλά είναι καλός. Σημειώνουμε πρόοδο και αυτό το δείχνει πολύ καθαρά η έκθεση Staes.

Φυσικά, στον τομέα αυτόν αντιμετωπίζουμε το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι ατελής. Διάφοροι υπουργοί Οικονομικών εξακολουθούν να μην μπορούν να αντισταθούν στο να αυξάνουν απλά λίγο τον φόρο του καπνού κάθε φορά που τα ταμεία αρχίζουν να φαίνονται κάπως άδεια και να εισπράττουν εσφαλμένα τους επαίνους ορισμένων πολιτικών που ασχολούνται με την υγεία ή άλλων. Λέω «εσφαλμένα» διότι οι καταναλωτές τσιγάρων απλά καταφεύγουν στα λαθραία τσιγάρα ή –όλο και πιο πολύ- στις απομιμήσεις. Το κέρδος από αυτό το είδος απάτης πηγαίνει κατευθείαν στο οργανωμένο έγκλημα.

Το γεγονός ότι έχουμε όλοι λόγο να χαιρόμαστε απόψε για μία πρόοδο με κάνει να θέλω ακόμα περισσότερο να υπενθυμίσω στο Σώμα ένα επεισόδιο που τιμά λιγότερο την Ευρώπη και ιδίως την Επιτροπή. Υπάρχουν αποδείξεις ότι την περίοδο 1992-2001 περίπου 10 0000 φορτία τσιγάρων πέρασαν λαθραία με φορτηγά μέσω Μαυροβουνίου ιδίως στην Ιταλία. Αυτή είναι προφανώς η μεγαλύτερη απάτη όλων των εποχών σε βάρος του κοινοτικού προϋπολογισμού. Η γενική εισαγγελία του Augsburg στη Γερμανία έκανε 60 αιτήσεις δικαστικής συνδρομής σε συνάρτηση με αυτό. Στην Ελβετία έγιναν ομολογίες, υπήρξαν καταδίκες κι άλλα παρόμοια. Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπέβαλε καμία αίτηση ανάκτησης ιδίων πόρων από τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου. Κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να μπορούμε να παρουσιαστούμε στους φορολογουμένους μας και να πούμε: «Εξετάσαμε κι αυτό το θέμα.»

Υπάρχουν κατώτεροι τελωνειακοί υπάλληλοι στη Γερμανία, την Αυστρία και την Κεντρική Ευρώπη που έκαναν εξαίρετη δουλειά στον τομέα αυτόν, αλλά που φαίνεται πως μάλλον τους εγκατέλειψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρέπει να ασχοληθούμε με αυτήν την τεράστια υπόθεση, που δεν έχει παραγραφεί ακόμα. Αυτή θα ήταν η επιθυμία μου σε σχέση με την γενικά πολύ ευχάριστη αφορμή για τη σημερινή συζήτηση.

  Ingeborg Gräßle (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το Σώμα προτιμά πολύ περισσότερο να ασχολείται με τις δαπάνες παρά με τα έσοδα. Γι’ αυτό, πρέπει να αναγνωρίσουμε στον κ. Staes ότι πέτυχε να ασχολούμαστε σήμερα για μια φορά με το ασήμαντο θέμα των εσόδων. Πρόκειται οπωσδήποτε για 17 δισεκατομμύρια σε ΦΠΑ και ίδιους πόρους και 14 δισεκατομμύρια σε τελωνειακούς δασμούς –δηλαδή σχεδόν 30%. Θεωρώ καλό το ότι ασχολούμαστε σήμερα με το ζήτημα αυτό.

Είναι προφανές πως εδώ υπάρχουν μόνο κερδισμένοι και πρέπει να συγχαρούμε γι’ αυτό και τον Επίτροπο. Χαιρόμαστε διότι καταφέραμε να βρούμε έναν τρόπο, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Είναι σημαντικό να ενισχύσουμε το μέλλον της OLAF, της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης, να της δώσουμε τη δυνατότητα να παίξει ακόμα καλύτερα και αποτελεσματικότερα τον ρόλο της στην ΕΕ. Αξίζει τα συγχαρητήριά μας για όσα μας παρουσίασε και για όσα βλέπουμε τώρα μπροστά μας. Είμαστε όλοι πολύ περήφανοι γι’ αυτές τις επιτυχίες, καθώς αυτοί οι εμπειρογνώμονες ήταν φυσικά εκείνοι που την κατέστησαν δυνατή. Δεν ήταν αυτονόητο, ειδικά σε ένα τέτοιο ζήτημα, ότι θα σημειώναμε πραγματική πρόοδο όσον αφορά το θέμα των απομιμήσεων προϊόντων καπνού ή ότι θα συνεργάζονταν και τα κράτη μέλη.

Θα θέλαμε να επαναληφθεί αυτό το σενάριο και για άλλες υποθέσεις που αφορούν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, όπως για παράδειγμα η καταπολέμηση της απάτης σχετικά με τον ΦΠΑ. Τότε θα είχαμε πραγματικούς κερδισμένους: τους ευρωπαίους φορολογούμενους που μας έστειλαν εδώ και έχουν ορισμένες προσδοκίες.

Θεωρώ σημαντικό καθήκον τη συνέχιση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων, θεωρώ σημαντικό να κληθεί ερευνητής της OLAF στο Πεκίνο και θεωρώ ότι πρέπει να ενισχύσουμε την παρουσία μας σε ολόκληρο τον κόσμο όσον αφορά την καταπολέμηση της απάτης. Τώρα το ερώτημα προς την Επιτροπή είναι πώς θα αυξήσουμε την πίεση σε άλλους κατασκευαστές τσιγάρων για να υπογράψουν κι αυτοί τη συμφωνία μεταξύ της Philip Morris και της Κοινότητας στα κράτη μέλη. Θεωρώ ότι πρέπει να εξετάσουμε πολύ συγκεκριμένα πώς θα παρακολουθήσουμε το ζήτημα και πώς θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε γι’ αυτό, γιατί εάν δεν το κάνουμε, θα διακυβεύσουμε την αξιοπιστία μας.

  Paulo Casaca (PSE). – (PT) Αξίζουν συγχαρητήρια στον εισηγητή μας και στην προκειμένη περίπτωση και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή ήταν μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη επιτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μπορώ να θυμηθώ όσον αφορά την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της φορολογικής απάτης.

Το μήνυμα που διατύπωσε ο εισηγητής μας και τώρα υποστηρίζεται από όλους τους ομιλητές είναι ωστόσο ότι πρέπει να αναλάβουμε τον αγώνα αυτόν και σε άλλους τομείς. Βασικά πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η διακίνηση κάθε είδους ουσίας μέσω ολόκληρου του τελωνειακού συστήματος απαιτεί αποτελεσματική διαχείριση για να διαφυλαχθούν τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των κρατών μελών, θεωρώ δε ότι από αυτήν την άποψη πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά. Ως εκ τούτου θα ήθελα πρωτίστως να απευθύνω έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ασχοληθεί με το θέμα αυτό με μεγαλύτερο ζήλο.

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE). – (RO) Η συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Philip Morris είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα ενός κοινοτικού οικονομικού μέσου που έχει ταυτόχρονα διάφορους σκοπούς.

Πρώτα απ’ όλα, δεν περιορίζεται η ελεύθερη πρόσβαση της βιομηχανίας παραγωγής στην αγορά, ενώ η φοροδιαφυγή εκ μέρους εκείνων που εισάγουν απομιμήσεις προϊόντων αντιμετωπίζεται με ένα πρόγραμμα που ανέρχεται σε 1,25 δις δολάρια και χρηματοδοτείται πλήρως από την ευρωπαϊκή επιχείρηση.

Ωστόσο θα έπρεπε να συμμετέχουν περισσότερα κράτη μέλη στη συμφωνία που υπογράφηκε.

Η συμφωνία συνήφθη το 2004 και στο μεταξύ έγιναν κράτη μέλη της ΕΕ η Ρουμανία και η Βουλγαρία, που βρίσκονται και οι δύο στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με την είσοδο στην αγορά προϊόντων που δεν έχουν άδεια κυκλοφορίας σε όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός σημείωσε ουσιαστικές απώλειες όσον αφορά τον ειδικό φόρο κατανάλωσης και οι εθνικοί προϋπολογισμοί ζημιώθηκαν από τη μη καταβολή φόρων επί των κερδών.

Είναι γεγονός ότι εκείνοι που επιχειρούν να εισαγάγουν απομιμήσεις προϊόντων στην Κοινότητα επιλέγουν τους ευρωπαϊκούς λιμένες που δεν διαθέτουν προχωρημένη τεχνολογία όπως η σάρωση και καταχώρηση των παλετών με τα εμπορεύματα.

Εφόσον η κατάσταση αυτή πλήττει τα δασμολογικά έσοδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρώ φυσιολογικό να γίνει με κοινοτική χρηματική ενίσχυση ο εκσυγχρονισμός των λιμενικών εγκαταστάσεων.

Εξαιτίας των απομιμήσεων προϊόντων που διατίθενται σε χαμηλές τιμές στην αγορά αρχίζουν το κάπνισμα όλο και περισσότεροι νέοι, που φυσικά αργότερα θα επιβαρύνουν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας των κρατών μελών με σοβαρά χρηματικά ποσά.

Οι εκθέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας δείχνουν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι απομιμήσεις τσιγάρων περιέχουν 75% περισσότερη πίσσα, 28% περισσότερη νικοτίνη και 63% περισσότερο μονοξείδιο του άνθρακα.

Εφόσον εξετάζουμε τις καταστροφικές συνέπειες του καπνίσματος γενικότερα, ανεξάρτητα από το εάν τα τσιγάρα έχουν νόμιμη ή παράνομη προέλευση, θα πρέπει να εξετάσουμε και ένα άλλο ζήτημα: ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση προάγει πολιτικές για την καταπολέμηση του καπνίσματος, από την άλλη χορηγεί ουσιαστικές επιδοτήσεις για την καλλιέργεια καπνού, πράγμα που κατά τη γνώμη μου συνιστά μία αντίφαση στην ευρωπαϊκή πολιτική για την υγεία.

  Szabolcs Fazakas (PSE). – (HU) Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ που μου δώσατε τον λόγο. Αξιότιμε Επίτροπε Kallas, κυρίες και κύριοι, ο κ. Staes έχει δίκιο και θα ήθελα να τον συγχαρώ για την εργασία του, που είναι σταθερή, αλλά και πρόθυμη για θυσίες, και για την παρούσα έκθεση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα θεσμικά της όργανα –συμπεριλαμβανομένων της Επιτροπής, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, της OLAF, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και της Επιτροπής Ελέγχου των Προϋπολογισμών- θεωρεί τη συμφωνία που υπογράφηκε με τη Philip Morris το 2004 και τη συνέχεια και την παρακολούθησή της ως μία επιτυχία, και έχει δίκιο.

Στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της απάτης καταφέραμε να επιτύχουμε εδώ ένα σοβαρό αποτέλεσμα όχι μόνο για τους εμπόρους και τους καταναλωτές που βρίσκονται στο τέλος της διαδικασίας, αλλά και για τους μεγάλους διεθνείς παραγωγούς που βρίσκονται στην αρχή της. Αυτή η συμφωνία δεν αντισταθμίζει μόνο παλιότερες απώλειες, αλλά εξασφαλίζει και την πρόληψή τους στο μέλλον.

Καταφέραμε να κάνουμε τη Philip Morris να καταλάβει ότι είναι και δικό της συμφέρον η εκπόνηση μίας κοινής στρατηγικής κατά του λαθρεμπορίου και της απάτης και η εξασφάλιση των απαραίτητων οικονομικών μέσων για να αποδώσει η στρατηγική αυτή. Ιδιαίτερα ευχάριστο –και ιδιαίτερα σημαντικό για εμάς ως νέα κράτη μέλη - είναι το γεγονός ότι η συνεργασία της συμφωνίας δεν θα καλύπτει μόνο τα δέκα κράτη μέλη, αλλά και τα νέα κράτη μέλη που απειλούνται ιδιαίτερα από το λαθρεμπόριο και την απάτη, εξασφαλίζοντας έτσι και τις οικονομικές και τεχνικές προϋποθέσεις για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της απάτης, έστω και με διαφορετικούς βαθμούς επιτυχίας. Σας ευχαριστώ.

  Bogusław Liberadzki (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, εγκρίνω και επιδοκιμάζω την έκθεση του κ. Staes που πρώτα απ’ όλα θα έχει ως αποτέλεσμα τον μέγιστο δυνατό περιορισμό του λαθρεμπορίου. Αυτό είναι το ισχυρό σημείο της έκθεσης. Δεύτερον, παρέχει σημαντικές συμβουλές για τη συγκέντρωση δασμών με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.

Ωστόσο, καθώς κατάγομαι από μία χώρα με πολύ μεγάλα ανατολικά σύνορα, δηλαδή την Πολωνία, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στα εξωτερικά σύνορα. Ο Herbert Bösch έχει απόλυτο δίκιο όταν μιλά για τη χρησιμοποίηση έμπειρου προσωπικού στα τελωνεία. Οι άνθρωποι αυτοί θα είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο σημαντικοί από τον εξοπλισμό και τα συστήματα και έτσι, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να σας ζητήσω πολύ σοβαρά να εξετάσετε με αρκετή προσοχή τις προτάσεις και τις συστάσεις και να τις λάβετε υπόψη. Η αποτελεσματικότητα και η απόδοση της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου θα αποτελέσει ενδεικτικό παράγοντα όσον αφορά τη φήμη της Κοινότητάς μας.

  Siim Kallas, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ για τη συνεχή σας στήριξη για αυτά τα θέματα που τέθηκαν. Οφείλω να ομολογήσω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι δασμοί και ο φόρος προστιθέμενης αξίας είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών.

Πραγματικά δεν καταλαβαίνω γιατί ορισμένα κράτη μέλη είναι τόσο απρόθυμα να παράσχουν περισσότερες δυνατότητες για χρήση των εγκαταστάσεων που υπάρχουν εντός των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, η OLAF ασκεί εξαιρετικά υψηλή επιχειρησιακή δραστηριότητα σε αρκετές περιπτώσεις, στην επιχείρηση Philip Morris και στις επιχειρήσεις «Diabolo» για την καταπολέμηση της παραποίησης, και αυτό δεν μπορεί να συμβεί χωρίς τη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο και χωρίς τη στήριξη από τις ειδικές υπηρεσίες της Επιτροπής.

Αλλά νομικά, βρίσκεται εξ ολοκλήρου στα χέρια των κρατών μελών, όπως και η αύξηση των δασμών για την παροχή των απαραίτητων πόρων. Η Επιτροπή πράττει ό,τι είναι δυνατό για να διευκολύνει αυτή τη συνεργασία. Πρέπει να ομολογήσω ότι, χωρίς τη συνεργασία των κρατών μελών, η αποδοτική, αποτελεσματική καταπολέμηση της λαθρεμπορίας τσιγάρων, και ειδικότερα της απάτης σχετικά με τον φόρο προστιθέμενης αξίας, είναι αδύνατη.

Πιστεύω ότι έχουμε κοινά ενδιαφέροντα εδώ και πρέπει να θέτουμε συνεχώς αυτό το θέμα για την αύξηση της συνεργασίας. Επίσης –και ίσως να κατάλαβα λάθος από την ερμηνεία– η συμφωνία Philip Morris υπεγράφη μεταξύ 10 κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τη μία πλευρά και της Philip Morris από την άλλη, κάτι το οποίο είναι μοναδικό. Αυτή η συμφωνία επετεύχθη από την Επιτροπή, τη νομική της υπηρεσία και την OLAF, και με την κ. Gräßle αυτό συνεχίζεται. Έτσι, πιστεύω ότι μπορούμε να πούμε κάτι για το μέλλον.

Αλλά το κύριο ζήτημα είναι πράγματι η απροθυμία ορισμένων κρατών μελών να αποδεχτούν την πρόταση για αμοιβαία διοικητική συνδρομή που υποβλήθηκε, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως βάση. Προσφέρουμε μια βάση συνεργασίας και υπάρχουν ακόμη ορισμένα κράτη μέλη, ορισμένα από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη (προσπάθησα ο ίδιος να πείσω ορισμένους υπουργούς των μεγαλύτερων κρατών μελών να είναι πιο ανοικτοί σε αυτή την πρόταση). Για κάποιον λόγο υπάρχουν πολλές υποψίες, αλλά την ίδια στιγμή, ως πρώην υπουργός Οικονομικών, γνωρίζω ότι η καταπολέμηση της απάτης σχετικά με τον φόρο προστιθέμενης αξίας και τους δασμούς είναι εφικτή μόνο με τη συνεργασία των κρατών μελών.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα γίνει την Πέμπτη, 11 Οκτωβρίου 2007.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)

  Francesco Musotto (PPE-DE), γραπτώς. – (IT) Ως εισηγητής για την καταπολέμηση της απάτης στην ΕΕ, επιδοκιμάζω τη σημαντική συμφωνία με τη Philip Morris για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων στα τελωνεία. Η τελωνειακή απάτη είναι μία από τις κύριες πηγές ζημίας των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας και η απάτη που αφορά τα τσιγάρα είναι ένας από τους πιο ευάλωτους τομείς.

Οι πρόσφατες επιχειρήσεις της OLAF –όπως η επιχείρηση Diabolo (κατασχέθηκαν 135 εκατομμύρια τσιγάρα, η ζημία εκτιμάται σε 220 εκατομμύρια ευρώ)- έδειξαν ότι η απάτη στα τελωνεία μπορεί και πρέπει να καταπολεμηθεί: αυτό είναι σημαντικό για την ενίσχυση των λειτουργικών ικανοτήτων των ευρωπαϊκών αρχών. Η συμφωνία με τη Philip Morris μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα όχι μόνο για τον τομέα του καπνού, αλλά και για άλλους τομείς της καταπολέμησης των απομιμήσεων.

Τα έσοδα από την αντιστάθμιση που παρέχεται από τη Philip Morris, που ανέρχονται σε περίπου 1 δις ευρώ, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση της καταπολέμησης των απομιμήσεων στην ΕΕ.