Pełne sprawozdanie z obrad

Czwartek, 25 października 2007 r. - Strasburg

13.3. Sudan: zabójstwo żołnierzy misji pokojowej Unii Afrykańskiej

  Przewodniczący . – Następnym punktem porządku dziennego jest sześć projektów rezolucji w sprawie Sudanu, a szczególnie mordowania żołnierzy - członków pokojowych sił Unii Afrykańskiej.⁽¹⁾

  Marios Matsakis (ALDE), autor. – Panie przewodniczący! Ta Izba ciągle zajmuje się tragiczną sytuacją w Darfurze. Ostatnia rezolucja została przyjęta nie dalej jak w połowie września tego roku. Nowe wieści, że pod koniec września miał miejsce zbrodniczy atak na bazę Unii Afrykańskiej w regionie południowego Darfuru, w wyniku czego zginęło 10 członków sił pokojowych, ośmiu innych pracowników zostało ciężko rannych, a około 40 osób ewidentnie wzięto jako zakładników, w smutny sposób przypomina nam, że pomimo naszych wysiłków wiele pozostaje jeszcze do zrobienia, aby zapewnić pokój i stabilność w tym zakątku świata.

Przypomnijmy, że w ciągu trwającego cztery lata konfliktu w Darfurze zginęło co najmniej 200 000 osób, a ponad dwa miliony zostało siłą wygnanych z własnych domów. Wrześniowy atak na siły pokojowe Unii Afrykańskiej musi zmusić UE i ONZ do zapewnienia odpowiedniej liczebności i przeszkolenia sił pokojowych w Darfurze, aby zostali oni w pełni wyposażeni w odpowiednie środki i otrzymali stosowne logistyczne i inne wsparcie w celu bezpiecznego i skutecznego realizowania swoich zadań.

Jak pokazała ta sytuacja, samo wysłanie słabo wyszkolonych i źle wyposażonych członków sił cywilnych w rejony wysokiego ryzyka nie przynosi żadnego pożytku poza redukcją kosztów, lecz tylko w sensie pieniężnym, bo kosztuje to coraz więcej ludzkich istnień. Społeczność międzynarodowa musi pilnie na nowo przemyśleć tę sprawę i stworzyć nowy plan działań.

Na koniec pragnę zauważyć, że nie możemy zapomnieć o 40 osobach zaginionych, których dotychczas nie odnaleziono. Prawdopodobnie zostali wzięci jako zakładnicy. Musimy dołożyć wszelkich starań w celu ustalenia, jaki los ich spotkał i pomóc im bezpiecznie wrócić do swoich najbliższych.

PRZEWODNICZY: MARTINE ROURE
Wiceprzewodnicząca

  Alain Hutchinson, autor. – (FR) Pani przewodnicząca, panie komisarzu, koledzy i koleżanki! Po stracie dziesięciu swoich ludzi podczas napadu w Haskanicie szef misji Unii Afrykańskiej w Darfurze, generał Martin Luther Agwai uderzył na alarm podkreślając fakt, że jego siły były źle wyposażone i zbyt mało liczne i dlatego można było ich pokonać w bardzo krótkim czasie. Jak dotąd sytuacja się nie zmieniła i można spodziewać się kolejnych ataków, jak ten z 29 września. Alarm, jaki podniósł generał, musi zostać wzięty pod uwagę przez społeczność międzynarodową, a szczególnie Unię Europejską, która z pewnością mogłaby zdecydowanie zaapelować do wszystkich państw członkowskich, które obiecały wsparcie w imieniu UE, o podjęcie skutecznych wspólnych działań.

Za dwa dni w Libii odbędą się ważne rozmowy pomiędzy rządem sudańskim a różnymi ugrupowaniami rebeliantów. Nadal nie jest jasne, czy Abdel el-Nur - założyciel Armii Wyzwolenia Sudanu, przebywający obecnie na emigracji we Francji - weźmie udział w tych rozmowach. A co więcej, równie niepewne jest, kto będzie reprezentował szeregi rebeliantów, gdyż ich liczba zmienia się z dnia na dzień. Jakby nie było, musimy potraktować te dyskusje priorytetowo, gdyż mogą one doprowadzić do zawieszenia broni. A zatem, ponownie zwrócimy się do Unii Europejskiej z prośbą o jak najszersze rozpowszechnienie wieści o tym, jak ważne jest to spotkanie i o tym, że Europa zamierza wesprzeć jakiekolwiek pozytywne zmiany, które mogą z niego wyniknąć, zarówno w sensie militarnym, jak też pod względem poprawy warunków pracy członków organizacji humanitarnych, którzy działają w szczególnie trudnej sytuacji.

Pragnę także przypomnieć, że rząd w Chartumie przez swoje dotychczasowe działania ponosi ogromną odpowiedzialność za dzisiejszą tragiczną sytuację - i nie tylko ponieważ poparł on milicję Janjaweed siejącą śmierć i przerażenie wśród czarnoskórych społeczności afrykańskich. Ten rząd także kategorycznie odmawiał, miesiącami, uznania obecności zachodnich sił w Sudanie. Ten rząd także uniemożliwił dziennikarzom i zagranicznym obserwatorom uzyskanie dostępu do rejonów najbardziej dotkniętych konfliktem, mimo że ich praca mogła znacznie przyczynić się do stałej mobilizacji międzynarodowej opinii publicznej. Ta mobilizacja jest niezbędna, jeśli my wszyscy w Europie mamy wziąć na swoje barki odpowiedzialność za zwalczanie tego, czego nie można nazwać inaczej, jak tylko ludobójstwo.

Istotne jest także, że nowe siły europejskie, rozmieszczone we wschodnim Czadzie i na północy Republiki Środkowej Afryki, utrudnią rebeliantom swobodne przemieszczanie się między granicami z tymi krajami i realizowanie ich polityki rekrutowania bojowników, na ochotnika lub przymusowo, spośród uchodźców i z obozów dla przesiedleńców. Przewidując tę przeszkodę w swojej działalności, niektóre uzbrojone grupy już teraz kierują swoją uwagę na inną stronę Darfuru, sąsiadujący rejon Kordofan, do którego Haskanita jest bramą. Także i tutaj wsparcie, jakie zobowiązała się zapewnić Unia Europejska, może okazać się bardzo użyteczne, choć w krótkim czasie może także okazać się całkiem nieodpowiednie.

Dlatego w ramach naszych zadań musimy nadal zawzięcie robić wszystko, co możemy, aby doprowadzić do takich warunków politycznych, w których interwencja Europy odniesie zamierzony skutek. Widzieliśmy już chyba dość przemocy i cierpienia w tym rejonie świata? Nie dość, że setki tysięcy ludzi straciło życie, ale także struktura społeczna Darfuru została całkowicie zniszczona, a zadanie jej odbudowania z dnia na dzień staje się coraz bardziej skomplikowane.

  Przewodniczący . – Wiem, że mamy trochę więcej czasu tego popołudnia, ale proszę nie odchodźmy całkowicie od tematu!

  Tobias Pflüger (GUE/NGL), autor. – (DE) Pani przewodnicząca! Atak, do którego nawiązuje przedmiotowa rezolucja, był skierowanych przeciwko dyplomatycznemu rozwiązaniu sytuacji w Sudanie. Kontekst jest dość istotny, ponieważ atak nastąpił na krótko przed tym, jak Desmond Tutu miał przeprowadzić istotne rozmowy w Darfurze. Wydaje się oczywiste, że ewidentnie celem ataku było udaremnienie poszukiwań dyplomatycznego rozwiązania, tak bardzo potrzebnego w tym rejonie. Potem nastąpiły długie spekulacje co do tożsamości grupy rebeliantów odpowiedzialnych za atak, w którym zginęło dziesięciu żołnierzy pokojowych sił Armii Afrykańskiej. Wszystko wskazuje na to, że najprawdopodobniej sprawcami była prozachodnia grupa rebeliantów.

Gdy mówimy o sprawie Darfuru, nie możemy zawężać swojego pola widzenia. Musimy pamiętać, że najbardziej zróżnicowane grupy rebeliantów z Sudanu, Czadu i Republiki Środkowej Afryki działają tam ramię w ramię z lokalnymi siłami zbrojnymi po obu stronach.

Uważam to za odkrywcze, że podjęta przez Unię Europejską próba działania w sprawie konfliktu w Darfurze za pośrednictwem misji w Czadzie na dzień dzisiejszy nie przynosi żadnego skutku. Na początku rozmowy dotyczyły wysłania tam sił unijnych. Faktycznie, siły francuskie z kilkoma dodatkowymi oddziałami, zostały wysłane w ten rejon pod sztandarem UE. Jak dotąd nie byłem w stanie uzyskać żadnych prawidłowych informacji na temat tego, w jakim obszarze faktycznie te siły działają. Mimo, iż stale wmawia się nam, że te siły są tam przede wszystkim po to, by chronić uchodźców, większość uchodźców przebywa w strefie przygranicznej, czyli dokładnie tam, gdzie rząd Czadu nie życzy sobie rozmieszczenia sił UE> Być może pan komisarz może ponownie nam pomóc dostarczając pewnych informacji.

To, co w tej chwili robi Unia Europejska zdecydowanie nie jest tym, co jest potrzebne do zażegnania obecnej sytuacji. Musimy jasno stwierdzić, że powinniśmy wspierać to, czego właśnie chciał Desmond Tutu, a mianowicie dyplomatyczne rozwiązanie konfliktu.

  Mieczysław Edmund Janowski (UEN), autor. – Pani Przewodnicząca! Pani Komisarz! Sudan, ten największy pod względem powierzchni kraj w Afryce, po uzyskaniu niepodległości w roku 1956 miał być wspólnym domem dla wszystkich – dla arabskiej północy i murzyńskiego południa, dla wyznawców islamu, chrześcijan i animistów.

Trwająca już jednak od prawie 50 lat wojna domowa pochłonęła w tym kraju co najmniej 2 miliony ofiar. Ponad 4,5 miliona osób zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów. W Darfurze, gdzie na początku roku 2003 wybuchł konflikt, zginęło już około 200 tysięcy ludzi, a blisko 2 miliony zostały wypędzone ze swych domów. To rezultat okrutnych walk, czystek i terroru. Jest to najtragiczniejszy obecnie kryzys humanitarny na świecie, gdyż dochodzi do tego głód i brak wody.

Należy więc być wdzięcznym tym wszystkim, którzy podejmują działania pokojowe na tej udręczonej ziemi. Takie podziękowanie winniśmy skierować pod adresem Unii Afrykańskiej, która wysłała tam siedmiotysięczną misję pokojową. Ostatni atak na tę misję, który miał miejsce w Haskanita, budzi zdecydowany sprzeciw. Co najmniej 10 zabitych, około 50 zaginionych bądź uprowadzonych. Jest to ewidentne złamanie istniejących porozumień i pogwałcenie rezolucji Narodów Zjednoczonych. Składam wyrazy współczucia rodzinom tych osób.

Powinniśmy jako Unia Europejska żądać ukarania winnych i przywrócenia procesu pokojowego. Siły planowanej misji ONZ i Unii Afrykańskiej będą liczyły o około 20 tysięcy żołnierzy więcej. Muszą mieć one jednak szansę na neutralizowanie konfliktu zbrojnego i przyczynienie się do stabilizacji w tym zapalnym rogu Afryki. Żywię nadzieję, że decyzja Parlamentu Europejskiego przyznająca nagrodę Sacharowa właśnie sudańskiemu adwokatowi panu Salihowi Mahmudowi Osmanowi będzie pomocnym impulsem w przełamaniu sudańskiego dramatu.

  Raül Romeva i Rueda (Verts/ALE), autor. - (ES) Pani przewodnicząca! Naturalnie pragnę dołożyć swój głos do kategorycznego potępienia zabójstwa członków sił pokojowych.

Jednak jednocześnie pragnę wspomnieć o wszystkich tych obywatelach, którzy padli i nadal padają ofiarą sytuacji w Darfurze. Szczególnie chcę podkreślić brutalność niektórych napaści z wyraźnym podtekstem seksualnym, przypadki poważnego gwałcenia praw kobiet, sposób, w jaki są one wykorzystywane na różnych frontach, w tym także seksualnie.

Uważam, że wszystko to wymaga nie tylko działań i deklaracji, ale dogłębnego dochodzenia, które powinno być prowadzone nie tylko przez osoby działające na tamtym terenie, ale także przez Międzynarodowy Trybunał Karny. Dla mnie jest to jeden z fundamentalnych aspektów tej debaty.

Po drugie, pragnę także zauważyć, że powinniśmy z zadowoleniem przyjąć fakt, że obecnie mamy zezwolenie rządu Sudanu na zaakceptowanie oddziałów UNAMID, jeśli tak to można nazwać, lecz jednocześnie powinniśmy pamiętać, że przy innych okazjach rząd nie dotrzymywał tego zobowiązania, łamał tę obietnicę, dlatego musimy zachować pewien stopień ostrożności.

Naturalnie uważam, że należy dalej nalegać, lecz jednocześnie, jak powiedział pan poseł Pflüger, zapewnić, że siły, które zostaną tam wysłane, pojadą z szerokim mandatem Organizacji Narodów Zjednoczonych i nie tylko po to, by bronić interesów jednego konkretnego kraju.

Po trzecie, uważam za konieczne przypomnieć, że należy udostępnić wszelką pomoc, polityczną, finansową lub techniczną, jaka może być potrzebna do pełnienia przez misję swoich obowiązków w terenie. Nie można wysłać misji w teren bez zagwarantowania jej, że będzie w stanie wykonać zadań objętych mandatem.

Na koniec powiem coś, co ma równie istotne znaczenie. Chciałbym zauważyć - i tu niewątpliwie wykraczam poza słowa rezolucji, która ponagla rząd Sudanu, aby spełnił żądania prokuratora naczelnego Międzynarodowego Trybunału Karnego, Luisa Moreno-Ocampo, aresztowania Ahmeda Harouna, sudańskiego ministra ds. humanitarnych w celu pociągnięcia go do odpowiedzialności za wysiedlenie dwóch milionów ludzi z Darfuru, co spowoduje wszczęcie międzynarodowego procesu sądowego, który powinien się rozpocząć jakiś czas temu.

  Jürgen Schröder (PPE-DE), autor. - (DE) Pani przewodnicząca, panie komisarzu, panie i panowie! Fakty są znane: dnia 30 września miał miejsce atak na pokojowe siły Unii Afrykańskiej; dziesięciu żołnierzy straciło życie, ośmiu zostało ciężko rannych, a czterdziestu nadal nie odnaleziono.

W lipcu byłem w Darfurze z delegacją z naszego Parlamentu. Podczas naszej wizyty spotkaliśmy się z przedstawicielami AMIS, Misji Unii Afrykańskiej w Sudanie. Jak słyszeliśmy od niektórych z tych przedstawicieli AMIS, to była i nadal jest niewiarygodnie trudna misja. Na przykład, jeden z dowódców, generał nigeryjski, powiedział nam, że czuł się tak, jakby był księdzem a nie żołnierzem. Wszystko co mógł zrobić, to wzywać ludzi, aby powstrzymali się od czynienia zła; nie miał formalnego mandatu do działania, dlatego trudno się dziwić, że odłamy rebeliantów wykorzystały tę słabą stronę.

Zachód nie koncentruje się wystarczająco mocno na Afryce. Rozmiary tragedii w Darfurze są niewspółmierne ze stopniem, w jakim poświęcamy jej uwagę. To bardzo dobrze, że prowadzi się operacje militarne w Afryce, ale istnieje niebezpieczeństwo, że Afryka stanie się poletkiem doświadczalnym dla tego typu misji. Gdy Unia Europejska prowadzi tam swoje operacje, jej siły muszą posiadać solidny mandat, odpowiedni sprzęt i wystarczający stan liczebny. Czas trwania misji musi zależeć także od jej celów.

Nie możemy kryć się za plecami innych, ale spełniać nasze zobowiązania. Dotyczy to finansowania AMIS i wsparcia, którego zakres obejmuje różne dziedziny, począwszy od logistyki i sprzętu militarnego do personelu. Przede wszystkim jednak potrzebujemy woli politycznej każdego i według mnie pokój w Darfurze i całym Sudanie można osiągnąć jedynie we współpracy z Chinami.

  José Ribeiro e Castro, w imieniu grupy PPE-DE. – Pani przewodnicząca! Odczytam fragment doniesienia prasowego: „Zaraz po wieczornym posiłku przerywającego post w miesiącu Ramadan dnia 29 września, około 30 pojazdów wyładowanych setkami rebeliantów sudańskich przedarło się przez granice obozu sił pokojowych Unii Afrykańskiej na obrzeżach Haskanity. Jest to małe miasteczko w południowym Darfurze, stale obleganej prowincji w zachodnim Sudanie, gdzie co najmniej 200 000 osób, a być może aż 300 000 zostało zabitych od 2003 r., kiedy to rozpoczęła się ta rebelia.”

Jednostki około 100 oddziałów, w większości nigeryjskie, odparły pierwszy atak zanim skryły się w okopach, skąd strzelały przez całą noc aż skończyła im się amunicja. Potem dziesięciu zostało zabitych. Co najmniej 40 uciekło do buszu. Napastnicy splądrowali obóz zanim sudańskie oddziały przyszły na ratunek tym, którzy przeżyli. Tydzień później sama Haskanita została zrównana z ziemią. Gdy inspektorzy ONZ zbadali stan zniszczeń, tylko szkoła i meczet stały na swoim miejscu. Przypuszcza się, że około 7 000 ludzi uciekło. Następnie, 8 października walki rozgorzały w mieście Muhajiriya, opanowanym przez odłamy darfurskich rebeliantów. Mnóstwo ludzi zabito.

Nikt nie jest pewien, im byli napastnicy. Wśród podejrzanych jest nawet rząd Omara El Bashira. Ale mogli to być rebelianci. Wiemy tylko, że to się nie skończy dopóki nie zostaną tam wysłane międzynarodowe siły posiadające formalny mandat i skuteczne środki do działania. Każdy to wie. Nadszedł czas, aby zakończyć tę zabawę w chowanego z rządem w Chartumie.

  Ana Maria Gomes, w imieniu grupy PSE. – Pani przewodnicząca! Po tym przerażającym ataku sił rebeliantów w Haskanicie na misję Unii Afrykańskiej w Sudanie (AMIS) nastąpiła seria innych ataków - ataków sił rządowych. Był to odwet na wszystkich wioskach podejrzanych o udzielenie schronienia grupom rebeliantów z ogromną liczbą ofiar wśród ich ludności cywilnej.

Musimy zdać sobie sprawę z tego, że strategii ludobójstwa kliki Bashira w Chartumie jest na rękę, jeśli wprowadza się podziały wśród społeczności Darfuru, wyniszcza je i grupy rebeliantów w celu przeprowadzenia negocjacji pokojowych jak te, które mają się rozpocząć w ten weekend w Libii, a które prowadzą do nikąd.

Ten straszliwy atak i przemoc także świadczą o ograniczeniach ogólnoafrykańskich sił stacjonujących w Darfurze, jakim jest AMIS. W świetle tego jest niezwykle istotne, żeby połączona operacja Unii Afrykańskiej i ONZ w Darfurze (UNAMID), która zostanie rozmieszczona do początku stycznia, posiadała pełen potencjał do działania.

W tym kontekście, bardzo niepokojące jest, że przewodniczący Komisji Unii Afrykańskiej, pan Konaré obstaje przy siłach ogólnoafrykańskich, odrzucając nawet ideę włączenia do UNAMID jednostek oferowanych przez Urugwaj, Tajlandię i Norwegię, co jest sprzeczne z decyzją Rady Bezpieczeństwa ONZ i w ten sposób naśladuje niczym echo manipulacje kliki w Chartumie.

Niepokojące jest też, że Unia Europejska, Stany Zjednoczone oraz inne bogate kraje nie udzielają szybkiego i pełnego wsparcia, jakiego powinny udzielić w rozmieszczeniu tej misji, a mianowicie finansowania pomostowego oraz zapewnienia innych logistycznych i militarnych zdolności, jakich misja ta potrzebuje do prowadzenia swoich operacji. Nawet misja w Czadzie jest mocno opóźniona, a ona miała być „pilna”.

Na koniec, pan Bashir ma być przyjęty w Lizbonie z wielkimi honorami: nie tylko przez pana Mugabe. Mam nadzieję, że władze Unii Europejskiej, Komisja, Prezydencja i państwa członkowskie skorzystają z tej możliwości skonfrontowania go z tą ogromną odpowiedzialnością, które pewnego dnia sprowadzi go do Hagi.

  Carl Schlyter, w imieniu grupy Verts/ALE. - (SV) Przede wszystkim nasze myśli biegną ku synom, braciom i ukochanym osób zaginionych po brutalnym ataku na siły AMIS. Ci ludzie zginęli próbując pomóc swoim bliźnim w sąsiednim kraju. Wiele osób ucierpiało tu na skutek przemocy, gwałtu, morderstw i krańcowego ubóstwa. Ile już razy staliśmy tutaj i mówiliśmy na ten temat? Ile już razy żądaliśmy, żeby rząd lub inni podjęli działania? Pragnę przypomnieć, że głównym zadaniem każdego rządu jest chronić prawa człowieka wśród ludności cywilnej. Ten rząd nigdy nie podjął nawet próby uczynienia tego podczas całej swojej kadencji. Niemniej jednak, musimy nadal być cierpliwi mimo naszych frustracji, gdyż możemy to uczynić tylko poprzez długoterminowe wsparcie gospodarcze i polityczne dla tych, którzy usiłują rozwiązać ten konflikt. Nie możemy całkowicie lekceważyć własnych interesów gospodarczych. Czasami to nasze spółki naftowe wspomagają niektóre grupy, bezpośrednio lub pośrednio. Musimy zająć się także i tą sprawą. Ogromna odpowiedzialność spoczywa na rządzie, dlatego musimy stawiać kolejne żądania. Zgadzam się w pełni z moim kolegą Raülem Romevą, że Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu trzeba przyznać pełne prawa dostępu i prowadzenia dochodzenia, aby ludzie w tym kraju dotkniętym wojną we właściwym czasie mogli ujrzeć sprawiedliwość. Dziękuję.

  Kathy Sinnott, w imieniu grupy IND/DEM. – Panie przewodniczący! Gdy irlandzcy żołnierze wyjeżdżają do Czadu aby chronić uchodźców z sąsiedniego Sudanu, znowu w bolesny sposób przypomina mi to, że ta tragedia ludobójstwa w Sudanie ciągnie się dzień za dniem i nie widać jej końca. Gratuluję tego projektu rezolucji potępiającej przemoc, wspierającej misje ONZ i AU w Sudanie. „Musimy stawić temu czoła zjednoczeni”, sugeruje projekt; pochwalam tę ideę, ale nie widzę, jak mogło by do tego dojść. Widzicie państwo, sama ONZ jest podzielona w tej kwestii, choć nie widać tego na pierwszy rzut oka.

Dopóki Chiny, decydujący członek, będą podtrzymywać i przedłużać konflikt dostarczając temu rejonowi broni, nie możemy w swoich wysiłkach zajść zbyt daleko. Jeszcze raz musimy pogrozić palcem Chinom jako głównemu sprzymierzeńcowi rządu w Chartumie. Chiny wymieniają swoją broń na sudańską ropę naftową i nie jest to epokowe odkrycie, że jest to jeden z najważniejszych sposobów podtrzymywania tego ciągłego konfliktu.

Nie powinniśmy zgodzić się na to, by chińska polityka eksportu broni pozostawała osnuta mgłą tajemnicy. Pekin nie publikuje żadnych informacji o transferach broni za granicę i od ośmiu lat nie dostarczył żadnych danych do Rejestru Broni Konwencjonalnej prowadzonego przez ONZ. Przy eksporcie chińskiej broni - a niektóre jej rodzaje zostały użyte w ataku opisanym przed chwilą - szacowanym na ponad 2 miliardy dolarów rocznie, należy poddać w wątpliwość, czy Chiny istotnie działają odpowiedzialnie.

Jeśli ta kwestia pozostanie nierozwiązana, ucierpi na tym nie tylko Sudan. Broń z Chin można spotkać w tak odległych krajach jak Australia, Malezja, Tajlandia, Republika Południowej Afryki; regularne dostawy wysyłane są do Birmy i Nepalu. A zatem, kończąc moją wypowiedź, błagam Parlament, aby potępił Chiny za ich rolę w poparciu eksterminacji ludności sudańskiej. Wszystkie te inicjatywy działania na rzecz pokoju i wspierania ONZ w pełnieniu jej roli są bardzo cenne, ale musimy robić to aktywnie - w przeciwnym razie grozi nam, że przyczynimy się do cierpień ludności sudańskiej.

  Koenraad Dillen, w imieniu grupy ITS. – (NL) Panie przewodniczący, oczywiście śmierć dziesięciu żołnierzy pokojowych sił Unii Afrykańskiej w Darfurze jest kolejnym tragicznym wydarzeniem. Przez całe lata ten Parlament wyrażał zainteresowanie tym regionem.

Żałuję jednak, że po raz kolejny przegapiliśmy możliwość podniesienia kwestii odpowiedzialności i fatalnej roli Chin w tym konflikcie, gdyż trzeba po raz kolejny przyznać, że dążąc do uzyskania wpływów w Afryce, Chiny odgrywają zgubną rolę w nękanym wojną Sudanie. Robią to na tle tragedii ofiar zamordowanych w Darfurze, a teraz także w sposób pośredni - poprzez krew żołnierzy, którzy pomagają w ustabilizowaniu sytuacji.

Poprzez swoje wątpliwe inwestycje Chiny przyczyniły się w ogromnym stopniu do działań wojennych tamtejszego reżimu. Europa musi po prostu zdać sobie sprawę z tego, że im silniejsza będzie pozycja Chin w Afryce, tym mniej mocy będą miały nasze zachodnie idee demokracji, wolności i dobrego zarządzania. Niemniej jednak, Chiny są poważnym partnerem handlowym dla Europy, dlatego rozmowy o prawach człowieka i demokracji zbyt często są spychane na drugi plan, gdy dochodzi do głosu polityka realna.

  Colm Burke (PPE-DE). - Pani przewodnicząca! Ubolewam nad zabójstwem 10 żołnierzy pokojowych sił Unii Afrykańskiej w dniu 30 września 2007 r. przez niezidentyfikowane siły w Haskanicie, rejonie południowego Darfuru. Poza tym co najmniej ośmiu innych pracowników misji Unii Afrykańskiej w Sudanie (AMIS) zostało ciężko rannych, a pozostałych 40 nadal nie odnaleziono. Nalegam, by rząd Sudanu podjął pełną współpracę z organami prowadzącymi niezależne dochodzenie w sprawie ataku w celu postawienia odpowiedzialnych przed wymiarem sprawiedliwości.

Śmierć tych ludzi przypomina nam, jak ciężka jest sytuacja pod względem bezpieczeństwa w tym regionie. Niestety, w tej chwili nie ma tam pokoju, lecz mimo to społeczność międzynarodowa, włącznie z ONZ i Unią Europejską mają obowiązek podejmowania prób jak najszybszego zapewnienia bezpieczeństwa w tym rejonie, aby w przyszłości mógł zapanować tam pokój.

Misja Unii Europejskiej w Czadzie, Republice Środkowej Afryki i na granicy Darfuru musi być świadoma niebezpieczeństwa poniesienia ofiar w ludziach. Nikt nie mówił, że to będzie łatwe przedsięwzięcie. Jest niezwykle istotne, aby państwa członkowskie UE zmobilizowały środki pomocy politycznej, finansowej, logistycznej i technicznej dla oddziałów irlandzkich, francuskich, belgijskich, polskich i innych, które stanowią część tej misji. Nie możemy sobie pozwolić na to, by nasze oddziały były źle wyposażone, jak oddziały AMIS, które znalazły się pod obstrzałem. Skoro posyłamy nasze oddziały w rejon, gdzie nie ma stabilizacji, musimy dać im środki samoobrony. Misja UE będzie miała solidny mandat na użycie sił zbrojnych, przewidziany w rozdziale VII Karty Narodów Zjednoczonych i należy zachęcać oddziały, aby powoływały się na niego. Utrzymanie pokoju jest jednym z najszlachetniejszych zajęć. Tragedią jest, gdy członek misji pokojowej traci swoje życie chroniąc życie innych.

Dlatego też musimy stale wywierać presję na różne strony zaangażowane...

(Przewodnicząca wyłączyła mikrofon)

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE). - Trwający od 2003 roku konflikt w Darfurze uznaje się za największą ze współczesnych katastrof humanitarnych. W wyniku etnicznych czystek i pogromów zginęło 200 tysięcy ludzi, a 2,5 miliona wysiedlono. Miliony uchodźców obawiają się każdego następnego dnia, a bronią ich zaledwie siedmiotysięczne, słabo wyposażone siły pokojowe Unii Afrykańskiej, które same stają się coraz częściej celem krwawych ataków, jak choćby ataku w Haskanita we wrześniu bieżącego roku.

Sytuacja w regionie dramatycznie się zaostrza, ofiarami porwań padają przedstawiciele pokojowych organizacji humanitarnych. W obecnej sytuacji należy jak najszybciej uruchomić wspólną misję ONZ i Unii Afrykańskiej, która mając już zgodę rządu sudańskiego, musi także mieć silny mandat pozwalający na pełną ochronę ludności cywilnej. Misja musi zostać wyposażona w odpowiednią liczbę żołnierzy, sprzęt i fundusze. Unia Europejska, ONZ i Unia Afrykańska muszą podjąć zjednoczone wysiłki na rzecz wznowienia procesu pokojowego w Darfurze, pomagając w znalezieniu sprawiedliwego i trwałego porozumienia sygnowanego przez wszystkie zaangażowane strony.

  Benita Ferrero-Waldner, komisarz. −Pani przewodnicząca! My, jako Komisja Europejska łączymy się z Parlamentem Europejskim i zdecydowanie potępiamy zabójstwo żołnierzy misji pokojowej Unii Afrykańskiej w Haskanicie i podczas innych incydentów w ciągu ubiegłego roku. Ubolewamy, że tak wielu innych nadal nie odnaleziono.

Nie powinniśmy udawać, że liczniejsze siły pokojowe, które mają przejąć zadanie obecnej misji Unii Afrykańskiej w Sudanie (AMIS) będą w stanie łatwo się ochronić, by zapewnić przeprowadzenie na szeroką skalę operacji humanitarnej wspieranej przez Komisję Europejską i tak wielu innych donatorów i utrzymać pokój tam, gdzie go nie ma. To jest pytanie.

Doceniamy zaakceptowanie przez rząd Sudanu obecności sił pokojowych ONZ na ziemi sudańskiej. Wspólnie z resztą społeczności międzynarodowej zamierzamy dopilnować, aby rząd dotrzymał słowa. Z zadowoleniem przyjmujemy zamiar rządu zaprzestania działań wojennych z chwilą, gdy 27 października w Libii rozpoczną się negocjacje, ale rząd musi posunąć się jeszcze dalej. Komisja Europejska wzywa także rząd Sudanu do świadomego zaangażowania się w negocjacje z zamiarem doprowadzenia do sprawiedliwego podziału władzy i zapanowania dobrobytu w Darfurze. Łącząc się z resztą Unii Europejskiej wzywamy ruchy rebeliantów, aby same ogłosiły koniec zabijania i bandytyzmu, które tylko pogarszają ich sprawę. Poza tym wzywamy ich do uczestnictwa z pełnym zaangażowaniem w rozmowach w Sirte.

Ponadto jak państwu wiadomo, międzynarodowe wielowymiarowe siły posiadają mandat ONZ zapewniony rezolucją nr 1788 Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 25 września. Na mocy tego mandatu mogą uczestniczyć w misji stabilizacyjnej we wschodnim Czadzie i w północno-wschodniej części Republiki Środkowej Afryki, gwarantując bezpieczeństwo ludności cywilnej, uchodźców i przesiedleńców i stabilność sytuacji w Sudanie.

Na tej podstawie 15 października Rada ds. Ogólnych i Rada ds. Zagranicznych podjęły decyzję o skierowaniu w ten rejon europejskich tymczasowych i wielowymiarowych sił zbrojnych liczących 3 000 oddziałów, zwanych misją EUFOR w Czadzie w celu krótkoterminowego wsparcia i uzupełnienia rozmieszczonego tam kontyngentu ONZ. Biorąc pod uwagę wymiar regionalny kryzysu w Darfurze, sądzę, że rozmieszczenie tej nowej misji EUFOR w Czadzie i misji policyjnej ONZ równolegle z UNAMID w Sudanie jest bardzo ważnym krokiem w kierunku znalezienia trwałego rozwiązania konfliktu w Darfurze, a ostatecznie także dobrowolnego powrotu do domu sudańskich uchodźców, którzy osiedlili się w Czadzie. Mogę państwu powiedzieć, że właśnie w tej chwili irlandzki generał przebywa tam badając sytuację i rozeznając, gdzie dokładnie można było by rozmieścić misję EUFOR.

Wracając do sprawy Sudanu, chcę powiedzieć, że stanowczo uważamy, że przyszłość Sudanu leży w podziale dobrobytu i władzy, rządzie federalnym i porozumieniu federalnym. I to właśnie uzgodnił rząd z rebeliantami w styczniu 2005 r. w Naivasha, kiedy to podpisano całościowe porozumienie pokojowe kładące kres dziesięcioletniej wojnie domowej pomiędzy północą a południem. Społeczność międzynarodowa musi mocno opowiedzieć się za tym całościowym porozumieniem pokojowym. Ponieważ, jeśli to porozumienie dało by się utrzymać - tak, obecnie jest to trudne, ale te trudności nie będą trwały wiecznie - będzie to wyraźną oznaką tego, że podobne porozumienia można osiągnąć w Darfurze.

A zatem udzielając wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju, które obejmuje także odbudowę i rehabilitację południowego Sudanu oraz długoterminowy program zrównoważonego rozwoju całego kraju z poszanowaniem zasad równości, zdecydowanie opowiadamy się za całościowym porozumieniem pokojowym. Popieramy także wysiłki Specjalnego Przedstawiciela Unii Europejskiej w Sudanie na rzecz osiągnięcia pokoju w Darfurze oraz, wspólnie z innymi donatorami, jesteśmy gotowi zapewnić, że w ślad za odnowionym porozumieniem pokojowym pójdą korzyści wypływające z pokoju w postaci rehabilitacji i odbudowy Darfuru.

Uważamy, że leży to w interesie wszystkich stron - rządu, darfurskich rebeliantów, krajów położonych w rejonie Rogu Afryki i społeczności międzynarodowej, aby Sudan był jednym państwem. Jakkolwiek długie i uciążliwe, a czasem zniechęcające, nie okazały by się rozmowy w Sirte, musimy nieugięcie bronić pokoju w Sudanie. Jedność tego kraju jest w naszym zasięgu.

  Przewodniczący . – Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się po zakończeniu debat, w czasie przeznaczonym na głosowanie, który faktycznie jest kolejnym punktem porządku obrad.

(1) Patrz protokół.