Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 14 november 2007 - Straatsburg

13. Handel en economische betrekkingen met Oekraïne (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is het verslag van Zbigniew Zaleski, namens de Commissie internationale handel, over handel en economische betrekkingen met de Oekraïne (2007/2022(INI) (A6-0396/2007).

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE), rapporteur. – (PL) Het verslag illustreert de rol die wij voor Oekraïne zien tegen de achtergrond van onze eigen economische activiteiten en als partner in de context van handel met andere landen. Bovendien wilden we de rol beklemtonen die Oekraïne in het Zwarte Zeegebied speelt, dat wil zeggen zijn politieke, economische en culturele rol.

Ik ben van mening dat economische activiteiten en ontwikkeling voortgang dienen te vinden, ongeacht de politieke ideeën die een land heeft. De economie moet vrij zijn, staat en wetgevende overheden dienen steun te geven, individuele zakenlui en groepen ondernemers dienen economische entiteiten te vormen. De economie dient een instrument te zijn om de burgers goede leefomstandigheden te brengen en dit doel kan worden bereikt door de levensstandaard te verhogen, de arbeidsomstandigheden te verbeteren, door goed onderwijs, een goed rechtssysteem, inclusief eigendomsrechten. We kunnen niet toestaan dat gezamenlijk eigendom wordt gebruikt voor individueel gewin. Mensen moeten worden aangemoedigd en gemotiveerd om eerlijk te werken voor materiële zaken en andere persoonlijke voordelen.

Als je geen eigen goede voorbeelden of geschiedenis hebt, loont het je voordeel te doen met goede praktijken en ervaringen van anderen, van je buren. Om deze reden is het belangrijk Oekraïne op te nemen in de gemeenschappelijke markt en de kennis van zaken die in de EU is ontwikkeld, voor dat land beschikbaar te maken. Ik geloof dat ons economische model goed is, ook al is het verre van volmaakt, bijvoorbeeld met betrekking tot productie en handel in voedsel, maar we leveren voortdurende inspanningen om onszelf te verbeteren. We kunnen onze buurman aan de andere kant van de rivier de Boeg de normen en regels aanbieden waarvan wij ontdekt hebben dat ze werken.

Welke terreinen beslaat het verslag? Industrie, landbouw, energie, financiën, grenswachten, vervoersinfrastructuur, voorbeelden van niet-corrupte activiteiten, intellectueel eigendom, de natuurlijke omgeving, wetenschappelijke samenwerking en betrekkingen met buurlanden. Dat zijn delen van een enkel geheel dat we de economie noemen. Er zijn vastomlijnde normen die de basis van die economie vormen en in het verslag doen we de aanbeveling dat onze partners zulke normen voor zichzelf ontwikkelen of zich eraan houden.

Aan welke voorwaarden moet Oekraïne voldoen om betere banden met de Europese Unie te verkrijgen? Wezenlijke voorwaarden zijn naar mijn mening allereerst toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie en intussen of zelfs nog eerder de oplossing van het schuldenprobleem met Kirgizië. Dit proces is al bezig. Ten tweede: op zo kort mogelijke termijn goedkeuring van lidmaatschap door het Oekraïense parlement. Andere voorwaarden zijn onder andere goede betrekkingen met de buurlanden, dat wil zeggen Rusland en Wit-Rusland, stabiliteit van de munt, de kwaliteit van de financiële dienstverlening, het ontwikkelen van merken op internationale markten en zich houden aan de letter van de wet.

Oekraïne heeft zijn wens uitgesproken lid van de Europese Unie te worden en staat voor grote, ja enorme uitdagingen. Het moet Europa namelijk door zijn economische, wettelijke, financiële en politieke activiteiten overtuigen dat het een voldoende serieuze partner voor de EU is om ons vroeger of later af te vragen of het niet de moeite waard zou zijn Oekraïne in de gemeenschappelijke Europese entiteit op te nemen.

Commissaris, onze benaderingen zijn soms misschien verschillend geweest, maar ik geloof dat we hetzelfde doel hebben, namelijk het ontwikkelen van een gunstige modus vivendi, een manier van co-existeren met dit belangrijke oostelijke buurland.

Ik denk, mijnheer de Voorzitter, dat ik wat tijd heb bespaard, want het is al avond.

  Joe Borg, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil allereerst de rapporteur de heer Zaleski feliciteren met dit zeer goede verslag.

Ik wil de rapporteur bedanken voor de uitstekende samenwerking met de diensten van de Commissie bij het opstellen van dit verslag. Het verslag komt op een zeer gelegen moment. Het bevat een uitgebreid overzicht van de relevante onderwerpen in de economische en handelsbetrekkingen tussen de EU en de Oekraïne.

Ik richt mij op enkele punten die u ook in verslag benadrukt. We beschouwen de Oekraïne als een belangrijke en waardevolle partner in onze nabuurschapsstrategie. We stemmen in met de algemene geest van het voorliggende verslag: breng de economie van de Oekraïne zo dicht mogelijk bij de EU door middel van een nieuwe uitgebreide overeenkomst waarbij de veelomvattende vrijhandelsovereenkomst een belangrijke pijler zal zijn.

De Commissie deelt ook volledig uw standpunten betreffende de noodzaak de rechtsstaat in de Oekraïne te versterken en het belang van Oekraïnes toelating tot de WTO. We hopen vurig dat de Oekraïne het toelatingsproces tot de WTO dit jaar kan afronden en we zullen hiervoor nauw met de regering van de Oekraïne samenwerken. We zijn van mening dat zodra het toelatingspakket is goedgekeurd door de leden van de WTO, het multilaterale toegangsproces daarmee is voltooid.

De Oekraïne heeft de toegang tot de WTO tot prioriteit verheven. We zijn ervan overtuigd dat het land zijn interne ratificatieprocedures voor het formaliseren van zijn lidmaatschap stipt zal uitvoeren. De Europese Unie heeft geen belang bij een verder uitstel van de FTA-onderhandelingen en zij is klaar om te beginnen zodra de beslissing over het toelatingspakket is goedgekeurd door de leden van de WTO. Wat betreft de toekomst van de FTA zijn we het er volledig over eens dat deze moet worden uitgebreid met een sterke nadruk op harmonisatie van regelgeving.

Voor wat de economische betrekkingen met de nabuurlanden betreft, stelt het verslag een driepartijengesprek voor: EU - Rusland - Oekraïne. We moeten zeer omzichtig te werk gaan en geen processen over onderwerpen dupliceren die al door andere fora worden bestreken. De vraag rijst verder of de Europese Unie niet het risico zal lopen bij de bilaterale twisten tussen Rusland en de Oekraïne te worden betrokken. We zouden ook de voordelen van een dergelijke aanpak moeten onderzoeken,

In ons beleid steunen we de openstelling van de energiemarkten voor concurrentie als middel ter verzekering van een betrouwbare en betaalbare energie. Dit zal een belangrijk onderwerp zijn bij de toekomstige vrijhandelszone-onderhandelingen met de Oekraïne.

Voor wat betreft het waarborgen van de basisbehoeften van de bevolking bevat de EU wetgeving inzake de liberalisering van de elektriciteits- en gassector significante voorzieningen met de bedoeling de consumenten te beschermen en hun basisbehoeften te waarborgen. We streven ernaar in de onderhandelingen de Oekraïne op één lijn met deze regelgeving te brengen.

Voor wat betreft het voorstel om het SAP+ tot de Oekraïne uit te breiden, wil ik graag onderstrepen dat de Oekraïne zich niet kwalificeert voor deze aanvullende preferenties en dat de Europese Unie zich heeft verplicht de basiscriteria voor de GSP niet op ad-hocbasis aan te passen. Bovendien zou dit onze onderhandelingspositie voor de toekomstige FTA ernstig ondergraven.

Tot slot wil ik opnieuw de rapporteur met dit goede verslag feliciteren. De Commissie deelt grotendeels de algemene benadering met uitzondering van de enkele vraagstukken die ik hiervoor heb geaccentueerd. Zij zal bij de huidige en toekomstige samenwerking met de Oekraïne rekening houden met het verslag.

  Jerzy Buzek, namens de PPE-DE-Fractie. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, hoewel de toestand na de verkiezingen in Oekraïne zich nog niet heeft gestabiliseerd, hebben degenen gewonnen die de democratie vertegenwoordigen. Dit is een overwinning, niet alleen voor de democratie in Oekraïne, maar ook voor de Europese Unie zelf, die dit soort activiteit heeft ondersteund. Nu moeten we, in het belang van Oekraïne, de Oekraïeners en de Europese Unie, consolideren wat er in Oekraïne met zo veel moeite is bereikt. Het zijn de Oekraïeners zelf die de beslissingen na de verkiezingen moeten nemen, maar wij kunnen Oekraïne helpen en tegelijk onszelf helpen.

Ik ondersteun het verslag van de heer Zaleski volledig en complimenteer hem met het opstellen van zo’n stuk. Naar mijn mening zijn er drie gebieden die het belangrijkst zijn als het erom gaat Oekraïne stabiliteit en de Europese Unie voordeel te brengen.

Ten eerste energiesamenwerking, wat voor beide partijen heel belangrijk is. Het is essentieel dat we betrokken raken bij investering in de pijpleidingen, die in veel gevallen in slechte conditie zijn, en daarnaast in nieuwe pijpleidingen, zoals die van Odessa via Brody naar Gdansk, bij investeringen in het elektriciteitsnet en in het bevorderen van energie-efficiëntie. We kunnen onze eigen technologieën aanbieden, we kunnen gezamenlijk kapitaal creëren om de energie-efficiëntie in Oekraïne te verbeteren, en dat zal ook onze eigen energiezekerheid bevorderen. Tot slot iets wat evident is, verbeteringen in de veiligheid van kerncentrales in Oekraïne, wat heel belangrijk is voor Europa.

Het tweede terrein is wetenschappelijke samenwerking. Oekraïne heeft heel wat bereikt op dit vlak. Het is de moeite waard ervan te profiteren. Bovendien zouden uitwisselingen van studenten en wetenschappers het tekort in de Europese Unie kunnen terugdringen, waar we zevenhonderdduizend wetenschappers tekortkomen. We moeten eraan denken dat dit altijd de zekerste en snelste manier van samenwerking is: wetenschap, onderwijsinstellingen en studenten.

Ten derde, samenwerking tussen plaatselijke en regionale overheden. Onze EU-steden hebben in dit opzicht heel wat te bieden. We zouden kunnen helpen bij het tot stand brengen van volledige democratie op het niveau van de plaatselijke overheid in Oekraïne, iets wat tot dusver niet is gebeurd.

Dit alles zou onderdeel moeten worden van een langetermijndoelstelling, namelijk een associatieovereenkomst met Oekraïne. Het maakt niet uit of het tien of twintig jaar duurt. Het is de moeite waard Oekraïne deze kans te geven. Het zal de Oekraïeners helpen en het zal de Europese Unie helpen.

  Vural Öger, namens de PSE-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, in de plenaire vergadering van vanmiddag hebben we over het Europees nabuurschapsbeleid gedebatteerd. Na de uitbreidingsronde van 2004 stelde de Europese Commissie de ontwikkeling voor van een coherente strategie jegens de nieuwe buurlanden van de Unie. Het ENB heeft speciale banden gecreëerd met een kring van landen die de fundamentele waarden en doelen van de EU delen.

Ons buurland Oekraïne is stevig in het ENB ingebed. We zijn ons bewust van het bijzondere geopolitieke en commerciële belang van Oekraïne als natuurlijke brug tussen de EU enerzijds en Rusland en Centraal-Azië anderzijds. Tegenwoordig is de EU de voornaamste handelspartner van Oekraïne; in 2006 had de omvang van de handel tussen Oekraïne en de lidstaten van de EU al 26,6 miljard euro bereikt.

Wij in de Europese Unie erkennen de grote inspanningen die de afgelopen jaren in Oekraïne zijn geleverd. De voormalige bevelseconomie is tot een efficiënte markteconomie ontwikkeld. Volgens het verslag van de OESO bedroeg de economische groei in Oekraïne in de jaren 2000–2006 gemiddeld 7,6 procent. Dat is een groot succes.

In februari 2007 zijn we begonnen met onderhandelingen over een nieuwe partnerschaps- en associatieovereenkomst tussen Oekraïne en de EU. De Oekraïense aspiraties in de richting van lidmaatschap van de EU en de NAVO zijn ook goed gedocumenteerd. Om redenen van handels- en economisch beleid staat de toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie helemaal boven aan de Oekraïense agenda. We gaan er van uit dat toetreding tot de WTO voor het eind van dit jaar mogelijk zal blijken. Dat zou ook de mogelijkheden voor samenwerking tussen de EU en Oekraïne aanzienlijk verruimen en de weg vrijmaken voor onderhandelingen over het tot stand brengen van een vrijhandelszone in het kader van het ENB.

De EU moet Oekraïne als een echte partner behandelen en duidelijke boodschappen geven. In dit opzicht kan ik alleen maar verheugd zijn over de uitkomst van de top EU/Oekraïne die op 14 september 2007 in Kiev is gehouden en waar de sterke en duurzame relatie tussen de twee partijen opnieuw werd bevestigd. We moeten doorgaan met het geven van krachtige steun aan Oekraïne op zijn weg naar WTO-lidmaatschap, in de daaropvolgende totstandbrenging van een vrijhandelszone en met betrekking tot zijn Europese aspiraties.

  Danutė Budreikaitė, namens de ALDE-Fractie. – (LT) Oekraïne is een strategisch en economisch significante EU-partner en een oostelijk buurland met een belangrijke rol binnen en buiten de regio.

De betrekkingen tussen de EU en Oekraïne hebben zich vooral ontwikkeld in de richting van toenemende politieke samenwerking en geleidelijk groeiende economische integratie. De tenuitvoerlegging van deze doelstellingen zou bijdragen tot de verdere consolidatie van de democratie en de ontwikkeling van de markteconomie in Oekraïne. Het welslagen van de ontwikkeling van het land hangt echter niet uitsluitend van de EU af. Oekraïne moet een duidelijke beslissing nemen de prowesterse richting te volgen en daarin consequent te zijn.

Ik zou wat gedachten met u willen delen over de economische en handelsbetrekkingen tussen de EU en Oekraïne.

Allereerst is het begin van onderhandelingen over een vrijhandelszone met de EU strikt gebonden aan Oekraïnes lidmaatschap van de WTO. Onderhandelingen over de vrijhandelszone zouden echter niet alleen gaan over de afschaffing van tarieven (wat ook onder de onderhandelingen met de WTO valt), maar over de uitgebreidere convergentie – de liberalisering van de dienstensector, institutionele hervormingen, de harmonisering van de wettelijke basis met het EU-acquis. Daarom dienen gecoördineerde activiteiten van de EU en Oekraïne met het oog op het creëren van de vrijhandelszone zich te ontplooien naast het WTO-lidmaatschap van Oekraïne.

Ten tweede dient er meer aandacht te worden besteed aan de implementatie van een goede managementpraktijk, de intensivering van de publieke sector en het beteugelen van de corruptie. Nauwere samenwerking op deze terreinen zou aanmerkelijk bijdragen aan het vestigen van stabielere economische en handelsbetrekkingen tussen de EU en Oekraïne, evenals aan het versterken van het democratiseringsproces en het verbeteren van de vooruitzichten op het EU-lidmaatschap van Oekraïne.

Ten derde is het belangrijk te wijzen op het feit dat de producenten in Oekraïne nog niet klaar zijn voor de concurrentie met de producenten in EU-lidstaten. Daarom dienen er overgangsperioden te worden ingesteld, evenals toezicht houdende instellingen om te waken voor het negatieve effect op de Oekraïense economie en samenleving.

Het vierde punt is dat de EU bij het steunen van de liberalisering van de handel met Oekraïne voorbereid moet zijn op mogelijke problemen afkomstig van de Oekraïense producenten, in het bijzonder degenen die naar het GOS exporteren; verzet tegen de invoering van EU-normen; pogingen van ambtenaren om de status quo en bestaande corrupte betrekkingen te handhaven. Om een succesvolle uitvoering van de hervormingen te vergemakkelijken zou de Oekraïense regering zakenmensen en het publiek moeten informeren over de voordelen van liberalisering van de handel en een vrijhandelszone tussen de EU en Oekraïne.

Het vijfde punt is dat de intensieve ontwikkeling van de betrekkingen tussen de EU en Oekraïne mogelijk de politieke en economische druk van Rusland op Oekraïne kan doen toenemen. In dat geval dient de EU haar rol van passieve arbiter te laten varen en de rol aan te nemen van verdediger van haar eigen belangen en die van Oekraïne. Er is een mogelijkheid dat Rusland druk op Oekraïne en bepaalde EU-landen zou kunnen uitoefenen in de sfeer van energievoorziening. Derhalve dient de EU zich niet alleen in te spannen om deze problemen op het hoogste niveau op te lossen, maar ook en tegelijkertijd Oekraïnes betrokkenheid bij de gemeenschappelijke energiemarkt van de EU na te streven en de energiezekerheid van de EU en Oekraïne veilig te stellen.

  Guntars Krasts, namens de UEN-Fractie. – (LV) Het verslag geeft een overzicht van de huidige ontwikkeling van Oekraïne als EU-partner en van de taken die het nog moet uitvoeren. Alle lof voor het aantal onderwerpen dat het verslag beslaat en de diepgang waarmee ze worden besproken. Uit het verslag blijkt dat de auteur een groot persoonlijk belang stelt in kwesties aangaande de ontwikkeling van Oekraïne en de vorming van zijn betrekkingen met de Europese Unie en dit heeft het verslag natuurlijk goedgedaan. De rapporteur heeft zorgvuldig en afgewogen de problemen ingeschat die een dreiging vormen voor de succesvolle ontwikkeling van Oekraïne; maar tegelijkertijd is het soms moeilijk oplossingen voor problemen te voorzien als we de dingen niet bij de naam noemen. Het kan niet onopgemerkt blijven dat in de Oekraïense economie steeds meer economische sectoren overgereguleerd zijn, dat overheidsinterventie niet op wetten is gebaseerd en dat er steeds meer wederzijds tegenstrijdige wetgeving wordt gecreëerd, wat gunstig is voor degenen die mazen in de wet zoeken en degenen wier werk het is wetgeving te interpreteren. In combinatie met het hoge bureaucratieniveau is dit een aanzienlijk obstakel voor de toestroom van investeringen in de economie van het land, ook vanuit de Europese Unie. De energiesector is hier een duidelijk voorbeeld van. De Europese Unie is geïnteresseerd in een transparant transportsysteem voor het Oekraïense natuurlijke gas, dat, net als de hele energiesector in het land, overgereguleerd is, met kunstmatig complexe structuren en geldstromen die niet transparant zijn. De Europese Unie heeft nog steeds niet de gegevens die het haar mogelijk moeten maken de veiligheid van Oekraïnes gastransportsysteem in te schatten. Dit zijn belangrijke kwesties voor de Europese Unie, die Oekraïnes grootste handelspartner is. Het valt te hopen dat Oekraïne erin zal slagen de langdurige politieke crisis te boven te komen en de Oekraïense regering in de toekomst zal worden betrokken bij EU-besprekingen die het op basis van wederzijds belang mogelijk zullen maken een nauwe samenwerking tot stand te brengen. Ik ben het met de rapporteur eens dat Oekraïnes wens tot de Europese Unie toe te treden niet kan worden genegeerd en ik zou dit hier nog eens willen benadrukken: een duidelijk vooruitzicht op EU-lidmaatschap is het doeltreffendste hervormingsinstrument dat de Europese Unie Oekraïne kan bieden. Dank u.

  Caroline Lucas, namens de Verts/ALE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik feliciteer de heer Zaleski van harte met zijn verslag. Ik ben van mening dat een significant ander soort verslag is dan de recente verslagen waarover in de Commissie internationale handel is gestemd. Vergeleken met de verslagen over bilaterale handelsbetrekkingen van een of twee jaar geleden, zoals het EU-Rusland- of het EU-Mercosur-verslag, toont dit verslag zich voorzichtiger met betrekking tot de voordelen van de ongebonden vrije handel. Ik ben van mening dat dit erop wijst dat dwars door het spectrum van de partijen heen er sprake is van een groeiende consensus over het belang van een actieve betrokkenheid bij het politieke onderzoek naar de wijze waarop handelsregels het beste kunnen voldoen aan de beginselen van duurzame ontwikkeling.

In dat opzicht denk ik dat we blij mogen zijn dat we het beste hebben gemaakt van de uiteenlopende vertragingen bij de WTO Doharonde, die op een bepaalde manier ons in staat stelden dit onderzoek naar billijker en duurzamere handelsbepalingen in onze bilaterale handelsbetrekkingen uit te voeren. Ik bedank daarom de rapporteur voor zijn actieve aanpak van deze kans.

Onder de vele positieve signalen die dit verslag aan DG Handel afgeeft voor de onderhandelingen met de Oekraïne over een vrijhandelsovereenkomst wil ik graag een viertal punten in het bijzonder benadrukken.

Ik ben van mening dat het verslag in paragraaf 10 terecht waarschuwt tegen een exclusief vertrouwen op exportoriëntatie en export diversificatie om tot duurzame handel te komen. In plaats daarvan richt het verslag de aandacht op het belang van de ontwikkeling van de binnenlandse markt als een noodzakelijke basis voor elke economisch duurzame ontwikkeling.

Het verslag stelt in paragraaf 13 de noodzaak voor om een tegenwicht te bieden aan de rechtspositie van investeerders. Met andere woorden, het houdt vast aan een wettelijk kader in de Oekraïne dat de beste werkwijze stimuleert bij gezamenlijke sociale verantwoordelijkheid.

In paragraaf 23 stelt het verslag een belangrijke verschuiving voor in ons beleid inzake buitenlandse energievoorraden door multilaterale regels te vragen betreffende toegang tot energiebronnen en door te waarschuwen geen steun te geven aan de race om de beste voorwaarden voor unilaterale toegang tot energie.

Tot slot wordt in paragraaf 36 van het verslag erkend dat de landbouw een bijzondere activiteit is die niet op dezelfde manier als industriële goederen kan worden behandeld en daarom een andere tariefstelling rechtvaardigt.

Ik hoop van harte dat deze en andere punten in de slottekst blijven staan, zodat mijn Fractie vóór het verslag kan stemmen. Maar ik wil er nog aan toevoegen dat ik het jammer vind om te horen dat DG Handel bezwaren heeft tegen drie belangrijke amendementen die door de Groenen zijn voorgesteld en die ondersteund worden door de rapporteur. Hierin wordt DG Handel opgeroepen de onderhandelingen voor een bilaterale vrijhandelszone pas te beginnen nadat het parlement van de Oekraïne zijn goedkeuring aan de onderhandelingen voor de toegang tot de WTO heeft gegeven. Hoewel DG Handel zeker gelijk heeft dat dit de bilaterale vrijhandelszone zal vertragen, moeten we als parlementariërs er op staan, zoals we zelf doen voor de totstandkoming van zulke vrijhandelszones van de kant van de Europese Unie, dat met de stem van de bevolking bij zo’n belangrijke zaak rekening wordt gehouden en dat geldt natuurlijk ook voor de bevolking van de Oekraïne. We bedanken daarom de heer Zaleski voor het feit dat hij niet toegaf aan de druk, en nogmaals dank voor een uitstekend verslag.

  Helmuth Markov, namens de GUE/NGL-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, iedereen heeft onze geachte collega de heer Zaleski bedankt en dat zal ik ook doen. Zijn verslag is in de commissie unaniem goedgekeurd, wat aantoont dat we wel degelijk een verslag kunnen produceren waar alle fracties achter staan, als we hard genoeg ons best doen.

Sta mij toe een paar opmerkingen te maken. De Oekraïense verkiezingen hebben plaatsgevonden. Ze waren democratisch, ze waren eerlijk en ze waren vrij, maar ik ben mening dat ze een massa problemen onopgelost hebben gelaten. De huidige president heeft altijd moeite gehad met de omgang met sterke premiers, of het nu met Julia Timosjenko was, die hij in 2005 ontsloeg, of met Viktor Janoekovitsj in 2006 en 2007.

Hoewel het regeerakkoord dat Julia Timosjenko’s alliantie en het blok van Ons Oekraïne hebben gesloten, op papier de basis van een mogelijke nieuwe regeringsconstellatie vormt, is de regering nog niet samengesteld. We weten ook niet wat er uiteindelijk zal gebeuren, ook al is de deadline nu heel dichtbij. Als deze regering dan gevormd is, zal haar eerste taak naar mijn mening het doorvoeren van constitutionele hervormingen zijn, want zonder hervorming van de grondwet is er geen garantie dat de interne stabiliteit van de politieke krachten in Oekraïne voldoende zal zijn om nieuwe verkiezingen te voorkomen, vooral omdat sommige mensen er al over denken op te roepen tot nieuwe parlementsverkiezingen in combinatie met de presidentsverkiezing.

Als je naar bepaalde terreinen kijkt, zoals economisch beleid, geeft het OESO-verslag een waarlijk bemoedigend beeld. Het vertelt ons dat het Oekraïense BBP tussen 2000 en 2006 een gemiddelde groei van 8,7 procent liet zien. Maar als je achter deze cijfers kijkt, zie je een enorm handelstekort. Oekraïne heeft een tekort van meer dan 4,5 miljard euro in zijn handel met de landen van het GOS en een tekort van bijna 4,5 miljard euro met de Europese Unie. Met andere woorden, economische veranderingen zijn nog steeds hard nodig en de partnerschapsovereenkomsten kunnen en moeten voor dat doel worden gebruikt.

Anderzijds, vergeleken met de statistieken van een land als het mijne – de Bondsrepubliek Duitsland – lijken de cijfers van Oekraïne inderdaad magnifiek. Oekraïnes werkloosheidscijfer is lager, zijn BBP groeit sneller, zijn socialezekerheidsuitgaven voor uitkeringen zijn hoger en het besteedt een hoger percentage van zijn BBP aan onderwijs en dus aan investering in de toekomst dan de Bondsrepubliek Duitsland. Daarom is er alle reden te constateren dat het land ontegenzeglijk op de goede weg is.

Niettemin verwees ik al naar problemen in de economie en zijn er natuurlijk ook problemen op andere gebieden. Rusland heeft duidelijk te kennen gegeven dat zijn energieprijzen met ingang van 1 januari 2008 met tien procent zullen stijgen. Dat zal een ingrijpend effect op de Oekraïense economie hebben. Op dit moment betaalt Oekraïne zijn schulden aan Rusland af met gas uit zijn eigen ondergrondse voorraden. We zullen zien hoe dat zich ontwikkelt. Het zal weer een politieke kwestie worden en het is belangrijk dat de Europese Unie tussenbeide komt om de vrede te bewaren. De Russen hebben het recht hun prijzen te verhogen en het spreekt voor zich dat de Oekraïeners moeten uitzoeken hoe ze met de economische terugslag moeten omgaan.

Neem een ander onderwerp, namelijk sociaal beleid. Tijdens de verkiezingscampagne kondigden alle partijen die meededen grote stijgingen in uitgaven aan sociale zekerheid aan. Als je naar het huidige regeerakkoord tussen Timosjenko’s alliantie en het blok van de president kijkt, zul je zien dat er helemaal niets gezegd wordt over een toename van de uitgaven voor sociale zekerheid. En gegeven het huidige niveau van overheidsinkomsten zou het ook praktisch onmogelijk zijn de beloofde stijging van de uitgaven in de praktijk te brengen. Dit betekent dat de ontwikkeling in Oekraïne niet zo snel gaat als altijd wordt beweerd.

Het volgende punt dat ik wil bespreken is de buitenlandse politiek. Tijdens de verkiezingscampagne beloofden alle partijen het land dichter bij de Europese Unie te brengen. De partij die deze convergentie met de Europese Unie altijd het meest heeft verbonden aan het onderwerp van toetreding tot de NAVO, namelijk Ons Oekraïne, is de partij die de meeste verliezen heeft geleden. Een absolute meerderheid van de Oekraïense bevolking is tegen lidmaatschap van de NAVO. Daarom vraag ik de Europese Unie in dezen voorzichtig te opereren. De meerderheid van de bevolking wil niet dat haar land lid wordt van de NAVO. Alle beschikbare gegevens wijzen erop dat ze wel wil dat het lid wordt van de WTO.

Als we tegen deze achtergrond bekijken hoe de partnerschapsovereenkomsten moeten worden vormgegeven, komen de echte behoeften tevoorschijn op de terreinen waar Oekraïne nog steeds de problemen heeft die ik heb opgesomd. Oekraïne heeft – en hierin ben ik het volkomen met de heer Zaleski eens – een Europees perspectief nodig, een uitzicht op toetreding tot de EU. Het zou goed zijn voor de Europese Unie een sterke partner in het oosten te hebben en het zou ook goed zijn voor Oekraïne, met het oog op zijn algemene geostrategische oriëntatie.

  Bastiaan Belder, namens de IND/DEM-Fractie. – (NL) Mijnheer de Voorzitter, het debat over de economische en handelsbetrekkingen tussen de Europese Unie en Oekraïne naar aanleiding van het gedegen verslag van collega Zaleski vindt op een cruciaal moment plaats: de parlementsverkiezingen zijn achter de rug en de economische en politieke problemen in het land vragen om een voortvarende behandeling door een doortastende regering. Ik denk aan een actieve bestrijding van de corruptie. Met de winter op komst is eveneens een daadkrachtige regering vereist die met Rusland kan onderhandelen over levering en doorvoer van Russisch gas.

Na lezing van dit verslag ben ik geneigd om te zeggen dat Europa zijn eisen op tafel heeft gelegd. Oekraïne is nu aan zet. Het land moet niet alleen een goed functionerende regering krijgen, maar deze regering moet ook de politieke wil tonen om de problemen aan te pakken. Na vijf verkiezingen in even zo veel jaren is de bevolking terecht moe van al het politieke gezeur. Oekraïense politici moeten vanaf nu minder met elkaar bezig zijn en meer met de politieke en economische toekomst van het land.

Toch wil ik, mijnheer de Voorzitter, niet stoppen met de constatering dat Oekraïne aan zet is. Ook de Europese Unie heeft huiswerk te doen. Ik onderschrijf de opmerkingen van onze rapporteur in paragraaf 51, waar hij stelt dat heldere definities en perspectieven van het Europees nabuurschapsbeleid ontbreken. Oekraïne moet het perspectief op EU-lidmaatschap op middellange of lange termijn ontvangen. Binnen de kaders van het nabuurschapsbeleid kan de Europese Unie dan de noodzakelijke hervormingen in het land initiëren of ondersteunen.

  Sylwester Chruszcz (NI). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, Oekraïne is een land met strategisch belang binnen het Europees nabuurschapsbeleid en het is een belangrijke partner voor de landen van de Europese Unie.

We hopen allemaal dat groei in de handel tussen Oekraïne en EU-landen de economische groei en de samenwerking met landen in de regio zal versterken. Goede economische relaties zijn voordelig voor beide partijen.

Economische groei in Oekraïne dient gelijke tred te houden met respect voor de democratie en voor de wetten van het land. Ik denk op dit punt ook aan respect voor de rechten van etnische minderheden en, een onderwerp dat voor mij belangrijk is, aan het feit dat activiteiten die fascisme en genocide verheerlijken niet dienen te worden toegestaan. Wij steunen democratische en economische processen in ons oostelijke buurland.

Aan de andere kant zou het gepast zijn bevooroordeelde en eenzijdige steun aan enig politiek blok in Oekraïne te vermijden.

  Bogdan Golik (PSE). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, net zoals u eerder heeft gedaan, zou ik allereerst de heer Zaleski willen feliciteren met zo’n inzichtelijk verslag over de handels- en economische betrekkingen met Oekraïne. Het onderwerp van samenwerking met Oekraïne is nu bijzonder belangrijk en alle initiatieven die versteviging van de samenwerking beogen, zijn een duidelijk teken van Europese belangstelling voor ons oostelijke buurland en van openheid aan de kant van de Europese Unie.

Het probleem ligt in het feit dat het uur werkelijk nadert dat het gepast zou zijn het idee van nauwere samenwerking in de praktijk te brengen en verder te gaan dan het Europees nabuurschapsbeleid, dat Oekraïne tot dusver weinig heeft opgeleverd. Het valt niet te ontkennen dat Oekraïne nog een lange weg te gaan heeft om de economische, politieke en sociale structuren van de Gemeenschap te benaderen. De taken waar Oekraïne voor staat, zijn in het verslag grondig overwogen.

Ondanks het feit dat Oekraïne prat kan gaan op zijn prestaties wat betreft liberalisering van de handel en kapitaalstromen, zijn verdere hervormingen en het versterken van de Oekraïense economie, onder andere door lidmaatschap van de WTO, van wezenlijk belang. Ondanks de Europese aspiraties die werden geuit tijdens de Oranjerevolutie moet Oekraïne nog een eenduidige keuze maken tussen de Europese optie en de Russische. Als we willen dat Oekraïne de Europese optie verkiest, moeten we dit duidelijk stellen en moeten we dit onze steun geven.

De EU dient haar belangstelling voor contact met Oekraïne te laten blijken door enerzijds actieve steun te verlenen aan veranderingen in het land en anderzijds binnen de Europese Unie stappen te ondernemen die gericht zijn op een geleidelijke overgang van een nabuurschapsbeleid naar een beleid van integratie. Om dit doel te bereiken moeten er zowel op het economisch front als in de sociale en politieke arena stappen worden ondernomen. Daarom zou het gepast zijn Oekraïnes onafhankelijkheid van Rusland te steunen door de economische banden te verstevigen, dat wil zeggen een vrijhandelszone tussen de EU en Oekraïne in het leven te roepen, Oekraïne op te nemen in het energienetwerk van de Gemeenschap en mogelijk financiering te verschaffen voor het transportstelsel.

Het zou ook nuttig zijn programma’s te steunen en uit te voeren om in de Europese Unie reclame te maken voor Oekraïne en vice versa, evenals programma’s om de ontwikkeling van wetenschap en onderwijs te bevorderen, een kwestie die aan de orde is gesteld door professor Buzek. De belangrijkste stap wat betreft het veranderen van het image van de Europese Unie in de ogen van de Oekraïeners zou de afschaffing van de visumverplichting voor reizen naar de Europese Unie zijn; het zou ook een duidelijk signaal zijn – en dit is iets waar iedereen over heeft gesproken – dat Oekraïne in staat zal zijn lid te worden van de Europese Unie, ook al is daar een uitgebreid tijdskader mee gemoeid.

  Šarūnas Birutis (ALDE). – (LT) Op 18 oktober kondigde president Joesjtsjenko in Portugal aan dat Oekraïne van plan is dit jaar tot de WTO toe te treden. Oekraïne heeft de onderhandelingen met de WTO-landen al afgerond, met uitzondering van die met Kirgizië, dat nog steeds staat op het innen van de oude schuld van 27 miljoen dollar, daterend uit de Sovjettijd.

Als de WTO Oekraïne accepteert, zal dat leiden tot een verlaging van de invoerrechten en een hoger aantal importeurs. Het is echter belangrijk dat Oekraïne systematische economische hervormingen doorvoert. Ondanks positieve veranderingen als het WTO-lidmaatschap geeft de stemming onder het publiek aan dat serieuze hervormingen noodzakelijk zijn.

Oekraïne is zich snel aan het ontwikkelen. De laatste jaren is het BBP aanzienlijk gegroeid, maar er is nog veel werk te doen op het gebied van economische productiviteit en concurrentievermogen. Volgens het Global Competitiveness Report over 2007-2008 van het World Economic Forum is Oekraïne van de 69e naar de 73e plaats gezakt. De invloed van oligarchen is bepaald negatief.

Oekraïne is een strategische partner, dus het is belangrijk het land verder in zulke belangrijke sectoren als energie en bilaterale handel te integreren. Oekraïnes beduidende rol bij het veiligstellen van de energievoorziening van de EU dient uitvoerig in aanmerking te worden genomen. De mogelijkheid Oekraïne in de trans-Europese transportnetwerken te integreren dient te worden gestimuleerd, aangezien Oekraïne de strategische rol van doorgangsland zou kunnen spelen waardoorheen olie en gas Europa zouden kunnen bereiken.

Ik hoop dat Oekraïne, nu de verkiezingen voor de Verkhovna Rada hebben plaatsgevonden, de weg naar politieke stabiliteit zal zijn ingeslagen. Ik denk dat de EU haar opendeurbeleid jegens Oekraïne moet voortzetten.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, commissaris, het zou duidelijk in het belang van de Europese Unie zijn de politieke en economische banden met Oekraïne te verstevigen en te ontwikkelen. Oekraïne, dat baat heeft gehad bij het doorgaande proces van democratisering, is een van de meest veelbelovende handelspartners voor de Europese Unie geworden.

Oekraïnes ambities om lid van de Wereldhandelsorganisatie te worden, verdienen steun. De acceptatie van Oekraïne door die organisatie zal eens en voor altijd duidelijk maken dat het land van een planeconomie in een volledig functionerende markteconomie is veranderd.

Het is ook belangrijk Oekraïnes wens te accepteren goede politieke en economische banden met Rusland te hebben. Aangezien Rusland door het aanbieden van een overeenkomst over een gezamenlijke handelszone met Oekraïne probeert het land onder controle te krijgen voor zijn eigen belangen, is het belangrijk dat de Europese Commissie een doorslaggevend standpunt presenteert dat Oekraïne steunt in zijn aspiraties om lid van de Europese Unie te worden. Oekraïne moet behoorlijke politieke en economische betrekkingen met Rusland hebben, maar tegelijkertijd moeten we zijn EU-ambities steunen.

Bij het begin van het komende jaar zullen de oplossingen met betrekking tot de Poolse aanvaarding van het Schengenakkoord van kracht worden. Het is belangrijk dat het voldoen aan de veiligheidsregelgeving voor de grenzen van de Europese Unie niet tegelijk een nieuwe Berlijnse Muur voor de inwoners van Oekraïne creëert. Ik hoop dat de Europese Commissie Polen zal toestaan deze regels op zo’n manier in te voeren dat de inwoners van Oekraïne er baat bij hebben.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). - (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik heb met de Oekraïense premier Viktor Yanukovych gesproken tijdens zijn bezoek aan het Parlement afgelopen maart. Ik confronteerde hem met het probleem van de gruwelijke, maar lucratieve en wijdvertakte illegale handel in menselijke organen in zijn land. Tot mijn verrassing ontkende hij dit niet. Feitelijk zei hij dat dit een zeer pijnlijk vraagstuk was en hij vroeg ons in de Commissie buitenlandse handel om hulp, vooral bij de kopers van wie velen afkomstig zijn uit de EU.

Het is belangrijk om de Oekraïne te complimenteren met zijn eerlijkheid over dit probleem en we moeten krachtig uitspreken dat deze handel volledig onverenigbaar is met de menselijke waardigheid en met nauwere betrekkingen tussen de EU en de Oekraïne en dat daarom deze handel moet worden uitgeroeid. Dit verslag gaat over de Oekraïne behulpzaam zijn op gebieden zoals handel. Dit moet de hulp inhouden die de vroegere premier aan ons Parlement vroeg. Het is een dringende zaak, want men kan niet spreken over verdere samenwerking met een land waar de smokkel van levende of overleden mensen een belangrijk deel van de economie vormt. De bestrijding ervan speelt een belangrijke rol in de samenwerking tussen de EU en de Oekraïne.

  Béla Glattfelder (PPE-DE). - (HU) Dank u wel, mijnheer de Voorzitter. Ik sluit me aan bij degenen die onze collega de heer Zaleski hebben gefeliciteerd met zijn uitstekende verslag. Het is in het belang van de Europese Unie dat Oekraïne politiek stabiel blijft en zijn economie ontwikkelt. Een succesvol Oekraïne zou als positief voorbeeld kunnen dienen voor alle landen in de regio en de staten van de voormalige Sovjet-Unie en zou de democratie in de regio helpen versterken.

De Europese Unie moet Oekraïne helpen en aanmoedigen zijn toekomst niet aan Rusland, maar aan de Europese Unie te verbinden. Oekraïne is een Europees land en zijn geografische locatie, geschiedenis en culturele tradities binden het aan Europa. We moeten Oekraïne helpen, zodat het de WTO-regels zal kunnen toepassen. WTO-lidmaatschap kan leiden tot een vrijhandelsakkoord met de Europese Unie.

Het uitbreiden van de handel is een gezamenlijk belang van Europa en Oekraïne, maar het moet niet-vervormde handel zijn, die er ook voor zorgt dat Oekraïne de sociale en arbeidsregels en de regels op het gebied van dieren- en plantengezondheid en het milieu toepast. Als dat niet gebeurt, zullen we voor veel problemen komen te staan.

Staat u me toe Hongarije in dit geval als voorbeeld te gebruiken, omdat Hongarije een grens met Oekraïne heeft. In Hongarije moeten houders van gevogelte buitengewoon dure investeringen doen om te voldoen aan de bepalingen op het gebied van dierenwelzijn en milieubescherming. Als het vrijhandelsakkoord ook veeteeltproducten zou omvatten, zou een aanzienlijk deel van de Hongaarse producenten hun productiecentrales naar Oekraïne verplaatsen, nauwelijks honderd kilometer van de bestaande locaties, en kunnen doorgaan met concurrerende productie tegen bijzonder lage kosten. Anderzijds zouden alle producten die zij zouden kunnen produceren met vermijding van de dierenwelzijnsbepalingen, terugkomen in de Europese Unie, en doordat de rivier de Tisza van Oekraïne naar Hongarije stroomt, zullen wij in Hongarije ook met milieubeschermingsproblemen te maken krijgen.

Ik ben derhalve van mening dat we Oekraïne moeten helpen alle internationale sociale regels en regels op het gebied van diergezondheid, milieubescherming en dierenwelzijn zo snel mogelijk te gaan toepassen. Dank u zeer voor uw aandacht.

  Stavros Arnaoutakis (PSE). – (EL) Mijnheer de Voorzitter, ook ik wil de heer Zaleski gelukwensen met zijn uitstekende werk.

Oekraïne is een belangrijke handelspartner van de EU. Wij ondersteunen zijn toetreding tot de WTO en de onderhandelingen over een vrijhandelszone met de Unie.

Om dit doel te bereiken moeten de economische prestaties van Oekraïne verder worden ontwikkeld, zodat het de grootst mogelijke toenadering tot de EU-economie kan bereiken.

Bovendien is er een grotere inspanning nodig om de uitdagingen in Oekraïne effectief het hoofd te bieden. De volgende punten hebben aandacht nodig: corruptiebestrijding, het bestrijden van de illegale handel, het versterken van de samenwerking met de Unie op de terreinen van wetenschap, technologie en onderwijs, en het vormen van hechtere grensoverschrijdende culturele connecties.

Als Oekraïne met meer energie doorgaat met het steunen van de pogingen tot hervorming die het is begonnen, geloof ik dat de gewenste resultaten zich snel zullen manifesteren.

  Andrzej Tomasz Zapałowski (UEN). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, Oekraïne staat op het moment voor een strategische beslissing: of het de scheidslijnen in het land permanent zal maken door het creëren van een oranje coalitie, dan wel een coalitie tot stand zal brengen van Onze Oekraïne met de Partij van de regio’s. Het besluit dat hierover valt, zal grote betekenis hebben voor de toekomstige betrekkingen tussen de EU en Oekraïne. Als de eerste optie wordt verkozen, is het zeer waarschijnlijk dat dit zal leiden tot politieke samenwerking met de Europese Unie en tot enorme economische spanningen met Rusland. Als er een grote oranjeblauwe coalitie komt, zal er relatieve economische stabiliteit zijn, maar de integratie van Oekraïne met de EU zal aanmerkelijk worden vertraagd.

Ik weet niet zeker of de EU op dit moment in de positie verkeert Oekraïne voldoende hulp te bieden om het land te compenseren voor de verliezen die een conflict met Rusland met zich mee zou brengen. Dit is een belangrijke kwestie in die zin dat de EU nu een verklaring moet afleggen over de vraag of ze tot aanzienlijke financiële en politieke betrokkenheid bereid is bij het helpen van Oekraïne. Als we niet voor een eenduidig standpunt zorgen, zouden we zelf destabilisering van de binnenlandse situatie in Oekraïne kunnen veroorzaken. Ik complimenteer de heer Zaleski met zijn verslag.

  Laima Liucija Andrikienė (PPE-DE). – (LT) Als iemand mij vandaag zou vragen welk van de landen van het Europees nabuurschapsbeleid het dichtst bij de Europese Unie stond, zou ik niet aarzelen te zeggen: “Oekraïne”.

Dit enorme land met een bevolking van 46 miljoen heeft het recht trots te zijn op zijn democratische prestaties sinds de instorting van de Sovjet-Unie. Het heeft zich ongetwijfeld ontwikkeld tot een van de meest veelbelovende EU-partners. Als vertegenwoordiger van de delegatie van het Europees Parlement had ik meer dan een maand geleden de gelegenheid de parlementsverkiezingen in dit land te observeren en ik ben ervan overtuigd dat er een duidelijke trend van toenemende ontwikkeling van democratische burgerlijke instellingen is, dat de democratie een integraal deel van het leven in Oekraïne aan het worden is en dat de verkiezingen in dat land niet anders zijn dan die in de lidstaten van de EU.

Als je naar de kaart kijkt, is het duidelijk dat Oekraïnes positie niet gemakkelijk kan zijn: aan de ene kant ligt de EU en aan de andere Rusland. De keuze is niet eenvoudig, zoals het ook niet eenvoudig is een antwoord te geven op de vraag: “Quo vadis, Oekraïne?” Maar het is duidelijk dat Oekraïne nu een onomkeerbare keuze moet maken.

Deze keuze betekent niet dat alle handels- en economische langetermijnbetrekkingen met Rusland en het GOS moeten worden verbroken of dat Rusland niet kan deelnemen aan de Oekraïense economie; eerder het tegendeel. Maar het akkoord over de Single Economic Space van het GOS dat Rusland onlangs heeft voorgesteld, zou Oekraïnes ambitie om economisch onafhankelijk te worden eerder in gevaar brengen dan helpen realiseren.

Ik wil erop wijzen dat de EU, samen met haar instellingen en lidstaten, Oekraïne politieke en diplomatieke assistentie moet aanbieden met het oog op het veiligstellen van de acceptatie van het land door de WTO. Ook wanneer de toetreding tot de WTO een feit is, is assistentie van groot belang, bijvoorbeeld hulp met officiële onderhandelingen over de vrijhandelszone en een nieuwe, meer gedetailleerde overeenkomst tussen de EU en Oekraïne.

Tot slot zou ik mijn Poolse collega de heer Zaleski willen danken voor zijn uitmuntende verslag. Ik wens onze collega’s in Oekraïne veel succes bij het afronden van de samenstelling van een nieuwe regering en het beginnen aan de gewichtige taken die hen wachten.

  Bogusław Rogalski (UEN). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, Oekraïne is een strategisch belangrijk buurland voor de Europese Unie. Het vormt een natuurlijke brug die ons met Rusland en Centraal-Azië verbindt.

Sinds 2004, dat wil zeggen sinds de tijd van de grote uitbreiding, is de EU de grootste handelspartner van Oekraïne. Tot op grote hoogte hebben de EU en Oekraïne dezelfde economische en handelsbelangen; daarom is het verstandig de weg van verdere integratie van onze markten in te slaan teneinde de meeste winst te behalen. De manier om dit te bereiken is het creëren van een gezamenlijke vrijhandelszone, maar eerst moet Oekraïne zijn proces van toetreding tot de WTO voltooien. We moeten alles doen wat in onze macht ligt, politiek en diplomatiek, om Oekraïne te steunen bij zijn poging het WTO-lidmaatschap te verkrijgen. Het zal ook nodig zijn doorlopende steun te verlenen om Oekraïne te helpen aan de WTO-eisen te voldoen.

We moeten eraan denken dat achter Oekraïne de machtige arm van Rusland opdoemt, die dit deel van Europa graag opnieuw zou willen overheersen. Daarom is het een goed idee Oekraïne de status van een markteconomie te geven, wat het land dichter bij West-Europa zou moeten brengen en dientengevolge tot lidmaatschap van de Europese Unie zou moeten leiden. Het verslag van de heer Zaleski is een goede stap in deze richting en ik wil hem er graag mee feliciteren.

  Daniel Caspary (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, sta mij toe mijn opmerkingen te beginnen met erop te wijzen dat dit vandaag het tweede debat over een kwestie van buitenlands beleid is waarbij de Commissie niet door de bevoegde commissaris wordt vertegenwoordigd. Vanochtend hielden we ons voornaamste debat over de globalisering en was de bevoegde commissaris niet aanwezig en vanavond zijn de leden van de Commissie die voor deze belangrijke zaak verantwoordelijk zijn, ook weer afwezig. Ik heb niets tegen onze gewaardeerde commissaris Borg, maar het zou naar mijn mening gepast zijn als de Commissie werd vertegenwoordigd door de commissaris met verantwoordelijkheid voor het onderwerp in kwestie. Ik zou dankbaar zijn, mijnheer de Voorzitter, als u dit verzoek naar de Commissie zou willen doorsturen voor toekomstige debatten en ik weet zeker dat het in het belang van het hele college van commissarissen is.

Ik spreek mijn oprechte dank uit aan de heer Zaleski voor dit zeer evenwichtige verslag. We moeten onze samenwerking met onze Oekraïense buren verbeteren. Daarom is het goed dat het Europees nabuurschapsbeleid dienovereenkomstig wordt vormgegeven. Daarom is het goed dat Oekraïne lid wordt van de WTO. Daarom is het goed dat we een partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst sluiten en is het goed dat we de idee steunen van een vrijhandelszone als het begin van een voorzichtige onthulling van een Europees perspectief voor Oekraïne.

Laat ik op dit punt echter ook zeggen dat ik me voor de nabije toekomst geen EU-lidmaatschap voor Oekraïne kan voorstellen. Verbeterde samenwerking, waarover veel van mijn medeafgevaardigden al hebben gesproken, is ook een dringend vereiste en kan voor beide partijen voordelig zijn. Ik hecht bijzonder belang aan vruchtbare samenwerking en hechte solidariteit met onze oostelijke buren.

Naar mijn mening is het bijvoorbeeld onaanvaardbaar dat Rusland zijn samenwerking met Oekraïne ervan afhankelijk maakt welke regering in Kiev aan de macht is en welke parlementaire meerderheid de Oekraïense natie heeft verkozen. Dat is onaanvaardbaar en Rusland zit met een dergelijke politiek op het verkeerde spoor. Wij als Europeanen, als de Europese Unie, moeten het Oekraïense volk steunen bij de volgende etappes van zijn reis naar onafhankelijkheid en stevig gegrondveste democratie. Het verslag van de heer Zaleski vormt een grote en belangrijke bijdrage aan dat streven.

  De Voorzitter. − Mijnheer Caspary, u hebt ongetwijfeld gelijk dat de aangewezen commissaris het debat zou moeten voeren, maar in praktische zin is dat niet altijd mogelijk. Ik ken de heer Borg als een uiterst ervaren commissaris en politicus die ongetwijfeld uw boodschap aan de relevante personen zal overbrengen.

Ik moet erop wijzen dat het debat over globalisering eerder vandaag werd bijgewoond door de heer Barroso, dus het is een afgewisselde Commissie, maar wel een zeer competente.

  Bogusław Sonik (PPE-DE). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, Oekraïne dient prioriteit te krijgen op het gebied van het buitenlands beleid binnen Europa van de Europese Unie. Dit vanwege zijn strategische geopolitieke ligging. Aan de ene kant is het een direct buurland van de Europese Unie en aan de andere kant zou Oekraïne een belangrijke brug kunnen zijn tussen de EU, Rusland en de landen van Centraal-Azië. Met zijn toegang tot de Zwarte Zee zou het ook een belangrijke economische partner in die regio kunnen zijn.

Ik steun de aanbevelingen van de rapporteur inzake hulp van lidstaten aan Oekraïne bij zijn toetreding tot de WTO. Dit zal Oekraïne en de regio een groot aantal voordelen opleveren. Intussen moeten we echter het feit niet uit het oog verliezen dat Kiev om historische redenen nog veel werk moet verzetten. De Europese Unie dient de Oekraïense regering te steunen bij de wederopbouw van het land op veel niveaus, niet alleen als het gaat om economie of industrie, maar ook in sociale zaken. Er moet ook aanzienlijke flexibiliteit worden betracht op het gebied van buitenlands beleid, de politieke complexiteit in Oekraïne in aanmerking nemend.

Op dit punt is het belangrijk bij Rusland stil te staan, wiens belangen in Oekraïne ten westen van de Dnjepr strijdig zijn met die van de Gemeenschap. De Oekraïense democratie is nog heel jong. Niettemin hebben de laatste paar jaren laten zien dat de democratische processen zich aan het stabiliseren zijn. We kunnen nu niet vergeten dat het, afhankelijk van maatschappelijke opvattingen, mogelijk zou zijn dat er sterk anti-Europese krachten aan de macht komen. Om deze reden zou ik mijn complimenten willen toevoegen aan de eerder in dit Huis uitgesproken complimenten; ik steun het verslag van de heer Zaleski. Het is een verslag waarin al deze fundamentele vragen worden behandeld en waarin een weg wordt uitgestippeld die de EU in haar beleid jegens Oekraïne kan volgen.

  Joe Borg, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik bedank de leden van het Parlement voor hun inbreng en het interessante debat.

Ik heb goede nota ervan genomen en zal uw commentaar doorgeven aan mijn collega, commissaris Mandelson, die vandaag een internationale verplichting waaraan hij zich niet kon onttrekken. Ik weet echter zeker dat hij uw commentaar nauwgezet in overweging zal nemen.

Laat ik op sommige punten in het debat mijn reactie geven. Al zal ik op verschillende punten niet in detail treden, toch wil ik benadrukken dat we het eens zijn over twee heel belangrijke conclusies.

De eerste is dat de Oekraïne een belangrijke en waardevolle partner is in de nabuurschapsstrategie van de EU. We zijn het eens met uw belangrijke boodschappen betreffende de positieve economische interdependentie, het belang van onze energiebetrekkingen, het wetenschappelijk terrein, de intermenselijke relaties en de behoefte onze economische betrekkingen te verdiepen en te versterken.

Voor wat de kwestie van de toegang tot de WTO betreft, is de Commissie het volledig eens dat dit een belangrijke kwestie is. Maar de Commissie en de lidstaten zijn van mening dat onderhandelingen over een vrijhandelszone een cruciale stap is die zo snel als mogelijk moet worden gezet. De afronding van het WTO-proces van Genève zou op zichzelf voldoende moeten zijn voor het starten van de onderhandelingen over een veelomvattende vrijhandelszone. We hopen dat het WTO-proces nog steeds aan het eind van dit jaar of in begin 2008 kan worden afgerond.

We trachten de meest ambitieuze bilaterale handelsovereenkomst af te ronden die we ooit zijn aangegaan. We moeten ook kwesties als de institutionele capaciteit en noodzaak tot hervorming, douane, politie en rechterlijke macht en de kwestie van corruptie in het algemeen aanpakken.

Voor wat betreft het onderwerp wetenschappelijke uitwisselingen en visa wil ik graag erop wijzen dat dit ook wordt bestreken door de vrijhandelszone.

Laat ik ook stellen dat toenemende handelsstromen geen bedreiging vormen voor duurzame ontwikkeling. Anderzijds wordt duurzame ontwikkeling gestimuleerd door aanvaarding van EU-normen.

Laat ik voor wat betreft het onderwerp van de mogelijke toetreding van de Oekraïne tot de EU benadrukken dat geen van de partijen al klaar is voor deze stap. De nieuwe uitgebreide overeenkomst brengt de Oekraïne, overeenkomstig de verdragsvoorwaarden op zoveel mogelijk gebieden zo dicht mogelijk bij de EU zonder daarbij vooruit te lopen op mogelijke toekomstige ontwikkelingen in de betrekkingen tussen de EU en de Oekraïne.

Afrondend wil ik de rapporteur opnieuw bedanken voor dit goede verslag dat we evenwichtig vinden. We zullen nauwgezet rekening houden met zijn aanbevelingen in het komend overleg met de Oekraïne.

  De Voorzitter. − Dank u wel, commissaris en dank ook aan alle sprekers in dit belangrijke debat over een bijzonder relevant onderwerp.

Het debat is gesloten;

De stemming vindt plaats op donderdag.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  András Gyürk (PPE-DE), schriftelijk. – (HU) Het besproken verslag werpt terecht licht op het feit dat Oekraïne een strategisch belangrijke partner voor de Europese Unie is, omdat het een belangrijke intermediaire rol kan spelen in de dialoog met Rusland en andere Centraal-Aziatische landen. Wij zijn ervan overtuigd dat het verstevigen van economische betrekkingen door middel van de beginselen van een vrije markt voor beide partijen inherente voordelen heeft. Dat geldt met name op het gebied van het energiebeleid.

De gebeurtenissen van de laatste paar maanden hebben nieuw licht geworpen op het feit dat de energiesector in Oekraïne tegenwoordig wordt gekenmerkt door een gebrek aan transparantie. De verwarrende betrekkingen bieden ruimte voor corruptie en het uitoefenen van politieke druk. Niets daarvan bevordert de verwezenlijking van marktbetrekkingen. Het hindert Oekraïnes inspanningen op het terrein van integratie met de Unie en brengt daardoor de zekerheid van de Europese voorziening in gevaar.

De Europese Unie en Oekraïne moeten juist om deze reden samenwerken, zodat de beginselen van transparantie en concurrentie worden verwezenlijkt terwijl de samenwerking op energiegebied zich begint te ontwikkelen. Tegelijkertijd moeten we de relatie in elk geval op wederkerigheid baseren.

Ik vind het belangrijk op te merken dat de economische samenwerking die tussen de Europese Unie en Oekraïne moet worden ontwikkeld, niet kan worden geïnterpreteerd zonder de ambities van Rusland bij de overwegingen te betrekken. De Oekraïense regering die aantreedt, kan een belangrijke rol vervullen bij het waarborgen van de verwezenlijking van de hierboven geschetste principes, niet alleen in verband met de dialoog met de Unie, maar ook in de hele regio.

  Gábor Harangozó (PSE), schriftelijk. – (EN) Na de uitbreiding van 2004 en de toelating van landen met gemeenschappelijke buitengrenzen met de Oekraïne is het duidelijk dat de Oekraïne een buurland is geworden dat strategisch van belang is voor de hele EU, en een bepalende actor in de regio vormt. Sinds 2004 is de EU de belangrijke handelspartner van Oekraïne en de oostelijke uitbreiding van de grenzen van de Unie heeft beslist gezorgd voor nieuwe kansen voor handel, industriële samenwerking en economische groei in de regio.

In dit opzicht is het voor de Unie van het allergrootste belang om de toegang van de Oekraïne tot de WTO actief te steunen, waarna het mogelijk zal worden dat er een werkelijk vrijhandelsgebied tussen de EU en de Oekraïne binnen een gedegen en transparant institutioneel kader wordt ingesteld. In het algemeen is het in het belang van de Unie om goede commerciële, economische en sociale resultaten in de Oekraïne te bevorderen teneinde de handelsbetrekkingen en de politieke stabiliteit in de regio te waarborgen.

We steunen daarom de oproep voor een gecoördineerde mondiale respons op de politieke, economische en sociale uitdagingen in het oostelijk deel van centraal Europa. In het bijzonder dienen we samen met de Oekraïne te komen tot een consistente aanpak van belangrijke vraagstukken zoals de betrouwbaarheid van de energietoevoer, nucleaire veiligheid, landbouwzaken en duurzame milieunormen.