Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 14 listopada 2007 r. - Strasburg

13. Stosunki handlowe i gospodarcze z Ukrainą (debata)

  Przewodniczący . − Kolejnym punktem obrad jest sprawozdanie pana posła Zbigniewa Zaleskiego, w imieniu Komisji Handlu Międzynarodowego, w sprawie handlu i stosunków gospodarczych z Ukrainą (2007/2022(INI) (A6-0396/2007).

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE), sprawozdawca. – Sprawozdanie odzwierciedla to, jakie miejsce, jaką rolę widzimy dla Ukrainy na scenie własnej gospodarczej działalności, a także jako partnera w ramach wymiany handlowej z innymi krajami. Poza tym chcemy podkreślić rolę Ukrainy w regionie Morza Czarnego, a więc rolę polityczną, gospodarczą i kulturową.

Uważam, że działalność i rozwój gospodarczy winien przebiegać niezależnie od politycznych idei państwa. Gospodarka musi być wolna, a władze rządowe i legislacyjne mają być dobrym wsparciem, podmiotem ekonomicznym są indywidualni i grupowi przedsiębiorcy. Gospodarka winna być instrumentem dla dobrostanu obywateli, a ten cel osiąga się przez podnoszenie standardów życia, warunków pracy, przez dobrą edukację, przez dobrą jurysdykcję, a w tym też prawo do własności. Nie można pozwolić na wykorzystywanie dóbr wspólnych dla indywidualnej korzyści. Należy natomiast wskazywać i motywować do rzetelnej pracy przynoszącej zyski materialne i inne osobiste korzyści.

Jeżeli nie posiada się własnych dobrych modeli albo historii, warto korzystać z cudzych, sąsiedzkich dobrych praktyk i doświadczeń. Zatem ważne jest dopuszczenie Ukrainy do wspólnego rynku i know how wypracowanych w Unii. Uważam, że nasz model gospodarczy jest dobry, chociaż brakuje mu do doskonałości jeszcze wiele, np. w produkcji i handlu żywnością, ale podejmujemy stałe wysiłki samodoskonalenia się. Standardy i reguły, które się sprawdzają, są naszą ofertą dla sąsiada za granicą na rzece Bug.

Co obejmuje sprawozdanie w swej treści? A więc przemysł, rolnictwo, energia, finanse, służba graniczna, infrastruktura transportowa, bezkorupcyjne wzorce działania, własność intelektualna, środowisko naturalne, współpraca naukowa, stosunki z sąsiadami. To są elementy jednej całości nazywanej gospodarką. O jej jakości stanowią dobrze zdefiniowane standardy i w sprawozdaniu zalecamy, aby nasz partner je wypracowywał albo respektował.

Jakie warunki Ukraina ma spełnić, aby wynegocjować razem z nami wzmożoną współpracę z Unią Europejską? Za warunki konieczne uważam, po pierwsze, wejście do Światowej Organizacji Handlu, a w między czasie albo przed tym rozwiązanie problemu zadłużenia z Kirgistanem. Jest to proces obecnie toczący się. Po drugie, przegłosowanie tego członkostwa przez parlament ukraiński, jak tylko to będzie możliwe bez zwłoki. Inne warunki to dobre stosunki z sąsiadami, mianowicie z Rosją i Białorusią, stabilność monety i jakość usług finansowych, zdobywanie marki na rynku wymiany międzynarodowej i trzymanie się litery prawa.

Przed Ukrainą, która deklaruje chęć akcesji do Unii Europejskiej, pojawia się duże, albo ogromne wyzwanie. Mianowicie, przekonywanie Europy swoją aktywnością gospodarczą, prawną, finansową i polityczną o tym, że jest poważnym partnerem na tyle, aby w Unii wykluło się w niedalekiej, czy dalszej przyszłości następujące pytanie: czy nie warto by włączyć Ukrainy do wspólnego europejskiego organizmu?

Panie Komisarzu! Czasem nasze podejścia mogą się trochę różnić, ale uważam, że mamy wspólny cel, czyli wypracowanie korzystnego modus vivendi, a więc współistnienia z tym ważnym wschodnim sąsiadem.

Uważam Panie Przewodniczący, że zaoszczędziłem trochę czasu dlatego, że jest już wieczór.

  Joe Borg, komisarz. − Panie przewodniczący! Po pierwsze chciałbym pogratulować sprawozdawcy, panu posłowi Zaleskiemu, doskonałego sprawozdania.

Chciałbym również podziękować sprawozdawcy za doskonałą współpracę ze służbami Komisji podczas sporządzania projektu tego sprawozdania. Sprawozdanie to pojawia się w samą porę. Stanowi wyczerpującą prezentację kluczowych zagadnień w stosunkach gospodarczych i handlowych pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą.

Chciałbym skoncentrować się na niektórych punktach, które wyróżnił pan, panie pośle, w swoim sprawozdaniu. Uważamy Ukrainę za kluczowego i cennego partnera w strategii sąsiedztwa. Jest nam bliski ogólny klimat obecny w sprawozdaniu: maksymalne zbliżenie gospodarki Ukrainy do Unii Europejskiej dzięki nowemu, poprawionemu porozumieniu, którego ważnym i istotnym filarem będzie umowa o wolnym handlu.

Komisja podziela również pana zdanie w zakresie potrzeby umocnienia zasady państwa prawa na Ukrainie oraz znaczenia przystąpienia Ukrainy do WTO. Mamy nadzieję, że Ukraina jeszcze w tym roku zakończy proces akcesyjny i że w tym celu będziemy ściśle współpracować z ukraińskim rządem. Uważamy, że gdy pakiet akcesyjny zostanie już zatwierdzony przez członków WTO, wielostronny proces akcesyjny zostanie zakończony.

Ukraina określiła przystąpienie do WTO jako swój priorytet. Jesteśmy przekonani, że zgodnie z planem zrealizuje wewnętrzne procedury ratyfikacji, aby sformalizować swoje członkostwo. Unii Europejskiej nie interesuje już dalsze opóźnianie negocjacji związanych z umową o wolnym handlu i jest gotowa rozpocząć je zaraz po zatwierdzeniu pakietu akcesyjnego przez członków WTO. Jeśli chodzi o przyszłość umowy o wolnym handlu, również uważamy, że powinna mieć ona istotne znaczenie, z silnym naciskiem na dopasowywanie regulacji.

Jeśli chodzi o stosunki gospodarcze z krajami sąsiadującymi, w sprawozdaniu sugeruje się trójstronny dialog pomiędzy Unią Europejską, Rosją i Ukrainą. Musimy postępować bardzo rozważnie, aby nie powtarzać procesów związanych z tematami już omawianymi na innych forach. Ponadto pojawia się pytanie, czy Unia Europejska podjęłaby ryzyko zaangażowania się w dwustronne spory pomiędzy Rosją i Ukrainą. Musielibyśmy również zadać pytanie na temat korzyści płynących z takiego podejścia.

Nasza polityka zmierza do promowania otwierania rynków energii na konkurencję, tym samym gwarantując dostęp do bezpiecznej i przystępnej energii. Będzie to istotne zagadnienie podlegające przyszłym negocjacjom z Ukrainą w sprawie umowy o wolnym handlu.

Jeśli chodzi o zabezpieczenie podstawowych potrzeb populacji, legislacja Unii Europejskiej w sprawie liberalizacji sektora energii i gazu obejmuje znaczące przepisy gwarantujące ochronę konsumentów i ich podstawowych potrzeb. Mamy zamiar negocjować dostosowanie Ukrainy do takiej legislacji.

Jeśli chodzi o sugerowane objęcie Ukrainy rozszerzonym planem GSP Plus, pragnę podkreślić, że Ukraina nie kwalifikuje się do dodatkowych preferencji, a Unia Europejska zobowiązała się, iż nie będzie zmieniać podstawowych kryteriów GSP na zasadzie ad hoc. Ponadto spowodowałoby to poważne osłabienie naszej pozycji w negocjacjach w kontekście przyszłej umowy o wolnym handlu.

Podsumowując, chciałbym ponownie pogratulować sprawozdawcy doskonałego sprawozdania. Komisja w dużej mierze podziela jej ogólne podejście, z wyjątkiem kilku zagadnień, które wcześniej wyszczególniłem. Komisja będzie brała omawiane sprawozdanie pod uwagę w bieżącej i przyszłej współpracy z Ukrainą.

  Jerzy Buzek, w imieniu grupy PPE-DE. – Panie Przewodniczący! Nie ma jeszcze ustabilizowanej sytuacji powyborczej na Ukrainie, ale ci, którzy reprezentują demokrację, zwyciężyli. To jest zwycięstwo nie tylko demokracji na Ukrainie, ale także samej Unii Europejskiej, która wspierała tego rodzaju działania. Teraz w interesie Ukrainy, Ukraińców i Unii Europejskiej trzeba utrwalić to, co zostało na Ukrainie osiągnięte z wielkim trudem. Decyzje powyborcze muszą podjąć sami Ukraińcy, ale my możemy pomóc Ukrainie i sobie zaraz potem.

W pełni popieram sprawozdanie pana posła Zaleskiego i gratuluję panu posłowi przygotowania takiego dokumentu. Moim zdaniem istnieją trzy najważniejsze pola stabilizujące Ukrainę i przynoszące korzyści także Unii Europejskiej.

Po pierwsze, współpraca energetyczna bardzo ważna dla obu stron. Konieczne jest nasze zaangażowanie w inwestycje w rurociągi, które często są w złym stanie, albo w nowe rurociągi, jak Odessa - Brody - Gdańsk, w inwestowanie w sieci elektroenergetyczne, we wsparcie efektywności energetycznej. Możemy zaoferować własne technologie, możemy tworzyć wspólny kapitał do poprawy efektywności energetycznej na Ukrainie, to pomoże także naszemu bezpieczeństwu energetycznemu. I wreszcie, co jest oczywiste, poprawa bezpieczeństwa elektrowni nuklearnych na Ukrainie - dla Europy bardzo ważna.

Drugie pole to współpraca naukowa. Osiągnięcia Ukrainy na tym polu są bardzo duże. Warto z tego skorzystać. Także wymiana studentów i naukowców, która może poprawić deficyt w Unii Europejskiej, bo brakuje nam 700 tysięcy naukowców. Pamiętajmy, że jest to zawsze najpewniejsze i najszybsze pole i możliwość współpracy: nauka, uczelnie, studenci.

Po trzecie, współpraca samorządów lokalnych i regionalnych. Szczególnie nasze europejskie miasta w Unii mają tu wielkie pole do popisu. Możemy pomóc w tworzeniu pełnej demokracji także na szczeblu samorządowym na Ukrainie, co się jeszcze nie stało.

Wszystko to powinniśmy nacechować takim dalekosiężnym dążeniem, a mianowicie układem stowarzyszeniowym z Ukrainą. Obojętne, czy to będzie za 10, czy 20 lat. Warto przedstawić Ukrainie takie szanse. To pomoże i Ukraińcom, i Unii Europejskiej.

  Vural Öger, w imieniu grupy PSE. – (DE) Panie przewodniczący! Dzisiaj po południu na posiedzeniu plenarnym debatowaliśmy o europejskiej polityce sąsiedztwa. Po rozszerzeniu, które nastąpiło w 2004 r. Komisja Europejska zaproponowała opracowanie spójnej strategii wobec nowych sąsiadów Unii. Europejska polityka sąsiedztwa stworzyła specjalne powiązania z grupą krajów, które podzielają podstawowe cele i wartości wyznawane przez UE.

Nasz sąsiad, Ukraina, jest głęboko osadzony w europejskiej polityce sąsiedztwa. Zdajemy sobie sprawę z wyjątkowego znaczenia geopolitycznego i handlowego Ukrainy, która stanowi naturalny pomost pomiędzy UE z jednej strony, a Rosją i Azją Centralną z drugiej strony. Obecnie UE jest głównym partnerem handlowym Ukrainy. Do 2006 r. rozmiar wymiany handlowej pomiędzy Ukrainą a państwami członkowskimi UE osiągnął 26,6 miliarda euro.

Unia Europejska docenia niezwykłe wysiłki podejmowane w ostatnich latach na Ukrainie. Ta dawna gospodarka sterowana przekształciła się w skuteczną gospodarkę rynkową. Zgodnie ze sprawozdaniem OECD, wzrost gospodarczy Ukrainy wynosił średnio 7,6% w latach 2000-2006. To ogromny sukces.

W lutym 2007 r. rozpoczęliśmy negocjacje w zakresie nowego układu o partnerstwie i stowarzyszeniu pomiędzy Ukrainą i UE. Ukraińskie dążenie do członkostwa w UE i NATO jest również doskonale udokumentowane. Ze względu na politykę handlową i gospodarczą, przystąpienie do Światowej Organizacji Handlu ma pierwszorzędne znaczenie dla Ukrainy. Zakładamy, że przystąpienie do WTO okaże się możliwe przed końcem bieżącego roku. Mogłoby to znacząco rozszerzyć zakres współprac pomiędzy UE i Ukrainą oraz ułatwić negocjacje w zakresie utworzenia strefy wolnego handlu w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa.

UE musi traktować Ukrainę jak prawdziwego partnera i wysyłać jej jasne sygnały. W tym zakresie, cieszy mnie wynik szczytu Unii Europejskiej i Ukrainy, który odbył się w Kijowie 14 września 2007 r., na którym potwierdzono silny i trwały związek pomiędzy obiema stronami. Powinniśmy kontynuować wpieranie Ukrainy na drodze do członkostwa w WTO, późniejszego utworzenia strefa wolnego handlu i w odniesieniu do jej europejskich ambicji.

  Danute Budreikaite, grupa ALDE – (LT) Ukraina to pod względem strategicznym i gospodarczym znaczący partner UE i jej wschodni sąsiad odgrywający istotną rolę w regionie i poza nim.

Stosunki pomiędzy UE i Ukrainą rozwijają się głównie w kierunku zwiększonej współpracy politycznej i stopniowo rosnącej integracji gospodarczej. Wprowadzenie tych celów przyczyniłoby się do dalszej konsolidacji demokracji i rozwoju gospodarki rynkowej na Ukrainie. Jednakże sukces rozwoju Ukrainy nie zależy jedynie od UE. Ukraina mu podjąć szczerą decyzję w sprawie podążania w kierunku prozachodnim w sposób konsekwentny.

Chciałabym podzielić się swoimi spostrzeżeniami na temat stosunków gospodarczych i handlowych pomiędzy UE i Ukrainą.

Po pierwsze, rozpoczęcie negocjacji w sprawie strefy wolnego handlu z UE jest ściśle powiązane z członkostwem Ukrainy w WTO. Niemniej jednak negocjacje w sprawie strefy wolnego handlu obejmują nie tylko zniesienie taryf celnych (co objęte jest negocjacjami z WTO), lecz szerzej zakrojoną zbieżność – liberalizację sektora usługowego, reformy instytucjonalne oraz harmonizację podstaw prawnych z dorobkiem prawnym UE. Stosownie do tego, niezbędne jest prowadzenie skoordynowanych działań pomiędzy UE i Ukrainą pod kątem tworzenia strefy wolnego handlu wraz z działaniami zmierzającymi do uzyskania przez Ukrainę członkostwa w WTO.

Po drugie, więcej uwagi należy poświęcić wprowadzaniu dobrej praktyki zarządzania, wzmocnieniu sektora publicznego i ograniczeniu korupcji. Intensywniejsza współpraca na tych obszarach przyczyniłaby się znacząco do stworzenia bardziej stabilnych stosunków gospodarczych i handlowych pomiędzy UE i Ukrainą oraz do umocnienia procesu demokratyzacji i zwiększenia szans Ukrainy na członkostwo w UE.

Po trzecie, istotne, aby wspomnieć, że ukraińscy producenci nie są gotowi konkurować z producentami z państw członkowskich UE. Z tego względu, niezbędne jest ustanowienie okresów przejściowych, a także instytucji nadzorujących, aby zapewnić ochronę przed negatywnym wpływem na ukraińską gospodarkę i ukraińskie społeczeństwo.

Po czwarte, choć UE wspiera liberalizację handlu z Ukrainą, musi być przygotowana na możliwe trudności spowodowane przez ukraińskich producentów, szczególnie tych, którzy zajmują się eksportem do WNP, opór wobec wdrażania norm unijnych, próby podejmowane przez urzędników, aby utrzymać status quo i istniejące powiązania korupcyjne. Aby ułatwić powodzenie wdrażania reform, ukraiński rząd powinien poinformować przedsiębiorców i społeczeństwo na temat korzyści płynących z liberalizacji handlu i strefy wolnego handlu pomiędzy UE i Ukrainą.

Po piąte, intensywne rozwijanie stosunków pomiędzy UE i Ukrainą może potencjalnie zwiększyć naciski polityczne i gospodarcze wywierane na Ukrainę przez Rosję. W tym przypadku, UE powinna zrezygnować z roli biernego arbitra, tak jak to często działo się w przeszłości, i przejąć rolę obrońcy własnych interesów i interesów Ukrainy. Istnieje możliwość, iż Rosja będzie wywierać naciski na Ukrainę i określone państwa członkowskie UE w zakresie dostaw energii. Z tego względu, UE powinna nie tylko postarać się o rozwiązanie tych problemów na najwyższym szczeblu, lecz jednocześnie postarać się także, aby Ukraina zaangażowała się we wspólny rynek energii UE oraz zagwarantować bezpieczeństwo UE i bezpieczeństwo energetyczne Ukrainy.

  Guntars Krasts, w imieniu grupy UEN. – (LV) Niniejsze sprawozdanie przedstawia bieżący rozwój Ukrainy jako partnera UE, a także zadania, które nadal wymagają realizacji oraz zasługuje na pochwałę ze względu na dużą liczbę zaprezentowanych zagadnień i ich dogłębną ocenę. Sprawozdanie jednoznacznie pokazuje, że jego autor jest głęboko i osobiście zaangażowany w sprawy związane z rozwojem Ukrainy oraz kształtowanie jej stosunków z Unią Europejską, na czym oczywiście zyskuje samo sprawozdanie. Sprawozdawca bardzo dokładnie i troskliwie ocenił problemy zagrażające sukcesowi rozwoju Ukrainy. Niemniej jednak, jeśli nie nazwiemy rzeczy po imieniu, czasami trudno jest znaleźć rozwiązanie dla problemów. Nie możemy zapomnieć, że coraz więcej sektorów gospodarki ukraińskiej jest nadmiernie regulowanych, interwencja państwa nie opiera się na przepisach prawa i ciągle rośnie liczba tworzonej, wzajemnie niezgodnej legislacji, z czego korzystają osoby szukające luk prawnych oraz ci, których zadaniem jest interpretacja przepisów. Wraz z wysokim stopniem biurokratyzacji, wszystko to znacząco hamuje napływ inwestycji do tego kraju, w tym również z Unii Europejskiej. Sektor energii jest jednym z przykładów tej sytuacji. Unię Europejską interesuje przejrzysty system transportu ukraińskiego gazu ziemnego, który – tak samo, jak cały sektor energii na Ukrainie – jest nadmiernie regulowany, posiada sztucznie nabudowane struktury, a przepływ środków pieniężnych nie jest przejrzysty. Unia Europejska nad nie posiada danych, które umożliwiałyby ocenę bezpieczeństwa ukraińskiego systemu transportu gazu. Są to istotne zagadnienia dla Unii Europejskiej, która jest największym partnerem handlowym Ukrainy. Należy mieć nadzieję, że Ukraina poradzi sobie z przezwyciężeniem przedłużającego się kryzysu politycznego oraz że rząd ukraiński w przyszłości zaangażuje się w rozmowy z UE, które – oparte na obopólnych interesach - umożliwią stworzenie bliskiej współpracy. Zgadzam się ze sprawozdawcą, iż chęć przystąpienia przez Ukrainę do Unii Europejskiej nie może być ignorowana, więc ponownie pragnę podkreślić: wyraźna szansa na członkostwo w UE to najskuteczniejsze narzędzie reform, które Unia Europejska może zaoferować Ukrainie. Dziękuję za uwagę.

  Caroline Lucas, w imieniu grupy Verts/ALE. – Panie przewodniczący! Pragnę gorąco pogratulować panu posłowi Zaleskiemu jego sprawozdania. Wydaje mi się, że znacząco różni się ono od sprawozdań, nad którymi niedawno głosowaliśmy w Komisji Handlu Międzynarodowego. W porównaniu ze sprawozdaniami w sprawie dwustronnych stosunków handlowych sporządzanych rok lub dwa lata temu, takich, jak sprawozdania dotyczące stosunków UE i Rosji czy UE i Mercosur, wykazuje ono dużo większą ostrożność pod względem korzyści płynących z nieskrępowanego wolnego handlu. Uważam także, że wskazuje na rosnącą jednomyślność w partii w odniesieniu do znaczenia aktywnego zaangażowania się w polityczne poszukiwanie najlepszych metod dopasowywania zasad handlu do zasad zrównoważonego rozwoju.

W tym względzie, uważam, że maksymalnie wykorzystaliśmy różne opóźnienia w rundy dauhańskiej WTO, co, w pewien sposób, umożliwiło nam poszukiwanie uczciwszych i bardziej zrównoważonych zasad handlowych w dwustronnych stosunkach handlowych. Z tego względu chciałabym podziękować sprawozdawcy za aktywne wykorzystanie tej okazji.

Wśród wielu pozytywnych sygnałów, które wykazuje wspomniane sprawozdanie w odniesieniu do DG. ds. Handlu w zakresie ich negocjacji z Ukrainą w związku z umową w sprawie wolnego handlu, chciałabym wyróżnić cztery zagadnienia.

W ust. 10 sprawozdania słusznie ostrzega się przed poleganiem wyłącznie na zorientowaniu na eksport i zróżnicowaniu eksportu, aby zrównoważyć handel. Zamiast tego, skupia się na znaczeniu rozwijania rynku krajowego jako niezbędnej podstawy gospodarczo zrównoważonego rozwoju.

W ust. 13 sprawozdania sugeruje się potrzebę osiągnięcia kompromisu w odniesieniu do praw inwestorów. Innymi słowy, obstaje przy ukraińskich ramach prawnych, które promują najlepsze praktyki w zakresie odpowiedzialności społecznej wśród firm.

W ust. 23 sprawozdania sugeruje się znaczącą zmianę w naszej polityce zagranicznej w sprawie dostaw energii, żądając wielostronnych zasad dostępu do zasobów energii i ostrzegając, aby nie wspierać wyścigu o najlepsze warunki w zakresie jednostronnego dostępu do energii.

W ust. 36 sprawozdania stwierdza się, że rolnictwo jest działalnością szczególną, która nie może być traktowana tak samo, jak towary przemysłowe, a to z kolei uzasadnia inne zasady taryf celnych.

Mam ogromną nadzieję, że te i inne zagadnienia pozostaną w tekście końcowym, aby moja grupa mogła zagłosować za przyjęciem tego sprawozdania. Pragnę jednak dodać, iż szkoda, że DG. ds. Handlu sprzeciwia się trzem kluczowym poprawkom zaproponowanym przez grupę Verts/ALE i wspieranych przez sprawozdawcę, które wzywają DG. ds. Handlu do rozpoczęcia negocjowania związanych z dwustronną umową o wolnym handlu dopiero po uzyskaniu zgody parlamentu ukraińskiego na negocjacje w sprawie przystąpienia do WTO. Choć DG. ds. Handlu ma na pewno rację, iż może to opóźnić dwustronną umowę o wolnym handlu, jako parlamentarzyści, tak samo, jak robimy to zawsze przed zawieraniem takich umów o wolnym handlu przez Unię Europejską, musimy upierać się, aby głos ludu był brany pod uwagę w tak ważnej sprawie. Chodzi tu oczywiście o głos obywateli Ukrainy. Z tego względu chciałabym szczególnie podziękować panu posłowi Zaleskiemu za doskonałe sprawozdanie oraz że nie poddał się tym naciskom.

  Helmuth Markov, w imieniu grupy GUE/NGL. – (DE) Panie przewodniczący! Wszyscy dziękowali naszemu szanownemu koledze, panu posłowi Zaleskiemu, i ja również pragnę mu podziękować. Jego sprawozdanie zostało przyjęte w komisji bez jednego głosu sprzeciwu, co tylko potwierdza, że potrafimy przygotowywać wielopartyjne sprawozdania, jeśli tylko mocno się postaramy.

Chciałbym podzielić się z państwem kilkoma uwagami. Na Ukrainie odbyły się wybory. Były demokratyczne, uczciwe i wolne, lecz moim zdaniem pozostawiły kilka nierozwiązanych problemów. Urzędujący prezydent od zawsze ma problemy z silnymi premierami, czy to z Julią Tymoszenko, którą zdymisjonował w 2005 r., czy z Wiktorem Janukowyczem w 2006 i 2007 r.

Choć umowa koalicyjna zawarta pomiędzy sojuszem Julii Tymoszenko a blokiem Nasza Ukraina istnieje na papierze jako podstawa możliwej nowej konstelacji rządowej, rząd nadal nie został stworzony. Nie wiemy również, co faktycznie się wydarzy, mimo iż termin ostateczny jest coraz bliżej. Jeśli ten rząd zostanie utworzony w terminie, jego pierwszym zadaniem będzie, moim zdaniem, reforma konstytucjonalna. Bez reformy konstytucji nie ma gwarancji, iż wewnętrzna stabilizacja sił politycznych na Ukrainie wystarczy, aby uniknąć kolejnych wyborów, w szczególności dlatego, iż niektórzy już myślą o zorganizowaniu nowych wyborów parlamentarnych w czasie wyborów prezydenckich.

Pod niektórymi względami, takimi, jak polityka gospodarcza, sprawozdanie OECD jest naprawdę zachęcające. Według sprawozdania, Ukraina odnotowała średni wzrost PKB w wysokości 8,7% w latach 2000-2006. Jednak zza tych danych liczbowych wyziera ogromny deficyt handlowy. Ukraina posiada deficyt przekraczający 4,5 miliarda euro w zakresie handlu z krajami WNP i deficyt równy prawie 4,5 miliarda euro w z Unią Europejską. Innymi słowy, nadal istnieje prawdziwa potrzeba zmian gospodarczych, a w tym celu można i trzeba wykorzystać umowy o partnerstwie.

Z drugiej strony, w porównaniu ze statystyką mojego własnego kraju – Republiki Federalnej Niemiec – ukraińskie dane faktycznie wydają się być doskonałe. Wskaźnik bezrobocia na Ukrainie jest niższy, PKB rośnie szybciej, wydatki socjalne na emerytury są wyższe i większy odsetek PKB wydawany jest na edukację, a przez to na inwestycję w przyszłość, niż w Republice Federalnej Niemiec. Stąd mamy wszelkie podstawy, aby sądzić, że kraj ten jest niewątpliwie na właściwej drodze.

Niemniej jednak wspominałem o problemach gospodarki, a istnieją także problemy również na innych obszarach. Rosja wyraźnie zasygnalizowała i otwarcie stwierdziła, iż jej ceny energii wzrosną o 10% od 1 stycznia 2008 r. Będzie to więc miało głęboki wpływ na gospodarkę ukraińską. Obecnie Ukraina spłaca swoje długi wobec Rosji dostawami gazu z własnych podziemnych złoży. Zobaczymy, w jakim kierunku rozwinie się ta sytuacja. Stanie się ona znowu kwestią polityczną. Ważne, aby Unia Europejska interweniowała w celu utrzymania pokoju. Rosjanie mają prawo podnosić swoje ceny i bezspornie Ukraina będzie musiała znaleźć sposób, aby radzić sobie z konsekwencjami gospodarczymi takich decyzji.

Skupmy się teraz na innym zagadnieniu, a mianowicie na polityce socjalnej. Podczas kampanii wyborczej, wszystkie partie kandydujące w wyborach ogłosiły ogromne podwyżki w zakresie wydatków socjalnych. Patrząc na obecną umowę koalicyjną pomiędzy sojuszem Julii Tymoszenko a blokiem prezydenta, można dostrzec, iż nie wspomina się nic o zwiększeniu wydatków socjalnych. Rzeczywiście niemożliwe byłby wprowadzenie obiecanych podwyżek, biorąc pod uwagę aktualny poziom wpływów państwowych. To oznacza, że rozwój Ukrainy nie następuje tak szybko, jak się zakłada.

Kolejne zagadnienie, które pragnę poruszyć dotyczy polityki zagranicznej. Podczas kampanii wyborczej, wszystkie partie obiecały zbliżenie kraju do Unii Europejskiej. Partia, która zawsze wiązała zbieżność z Unią Europejską z zagadnieniami dotyczącymi przystąpieniem do NATO, a mianowicie partia Nasza Ukraina poniosła najpoważniejsze straty. Absolutna większość populacji ukraińskiej jest przeciwna członkostwu w NATO. Z tego względu przestrzegam Unię Europejską, aby w tym zakresie podejmowała ostrożne działania. Większość obywateli nie chce, aby ich kraj wstąpił do NATO. Wszystkie dostępne dane wskazują, iż chcą, aby Ukraina przystąpiła do WTO.

Jeśli na tym tle zastanowimy się, w jaki sposób należałoby ukształtować umowy o partnerstwie, faktyczne potrzeby pojawiają się na obszarach, w których Ukraina nadal ma trudności, a które przed chwilą wymieniłem. Ukraina musi – i tu zgadzam się w pełni z panem posłem Zaleskim – posiadać perspektywę europejską, szansę przystąpienia do UE. Unia Europejska skorzystałaby z posiadania silnego partnera na wschodzie, a Ukraina – pod względem swojej ogólnej orientacji geostrategicznej.

  Bastiaan Belder, w imieniu grupy IND/DEM. – (NL) Panie przewodniczący! Nasza debata związana ze stosunkami handlowymi i gospodarczymi pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą, które są przedmiotem bardzo dokładnego sprawozdania pana posła Zaleskiego, ma miejsce w przełomowym czasie: właśnie odbyły się wybory do parlamentu, a z problemami gospodarczymi i politycznymi Ukrainy musi zmierzyć się energiczny nowy rząd. Zastanawiam się nad aktywnymi środkami przeciwdziałania korupcji. Nadchodzi zima, a Ukraina potrzebuje silnego rządu, którzy będzie w stanie wynegocjować z Rosją dostawy i transport rosyjskiego gazu.

Po przeczytaniu sprawozdania, uważam, że Europa bardzo jasno określiła, czego oczekuje. Teraz ruch należy do Ukrainy. Ukraina musi posiadać rząd, który będzie nie tylko skuteczny, ale również wykaże się polityczną determinację w kierunku rozwiązywania problemów. W ciągu tych kilku lat odbyło się już pięć rund wyborów i zrozumiałe jest, iż ludzie mają dość politycznych kłótni. Ukraińscy politycy muszą więc mniej martwić się o siebie nawzajem, a bardziej skupić się na przyszłości politycznej i gospodarczej Ukrainy.

Tak, ruch należy do Ukrainy, ale powiem więcej, panie przewodniczący. Unia Europejska również nie może siedzieć bezczynnie. Zgadzam się z tym, co nasz sprawozdawca napisał w ust. 51, iż europejska polityka sąsiedztwa cierpi z braku jasnych definicji i perspektyw. Szansa na członkostwo w UE musi objąć Ukrainę w perspektywie średnio- lub długoterminowej. W ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, Unia Europejska może inicjować lub wspierać reformy konieczne w tym kraju.

  Sylwester Chruszcz (NI). - Panie Przewodniczący! W ramach europejskiej polityki sąsiedztwa Ukraina jest krajem o strategicznym znaczeniu, ważnym partnerem krajów Unii Europejskiej.

Wszyscy mamy nadzieję, ze wzrost wymiany handlowej Ukrainy z krajami Unii Europejskiej przyczyni się do rozwoju gospodarczego i pogłębienia współpracy z krajami regionu. W interesie obu stron leży utrzymanie dobrych kontaktów gospodarczych.

Rozwój gospodarczy Ukrainy powinien odbywać się równolegle z poszanowaniem zasad demokracji i państwa prawa. Mam tutaj na myśli również przestrzeganie praw mniejszości narodowych i, co dla mnie ważne, brak przyzwolenia na działalność organizacji gloryfikujących faszyzm i ludobójstwo. Popieramy demokratyczne i gospodarcze procesy naszego wschodniego sąsiada.

Z drugiej strony wypada przestrzec przed tendencyjnym i jednostronnym zaangażowaniem się na rzecz jakiegokolwiek bloku politycznego na Ukrainie.

  Bogdan Golik (PSE). - Panie Przewodniczący! W pierwszej kolejności pragnę, podobnie jak pan to zrobił wcześniej, pogratulować panu posłowi Zaleskiemu przygotowania tak wnikliwego sprawozdania w sprawie handlu i stosunków gospodarczych z Ukrainą. Kwestie dotyczące współpracy z Ukrainą są obecnie niezwykle istotne, a wszelkie inicjatywy dążące do pogłębienia współpracy podkreślają europejskie zainteresowanie naszym wschodnim sąsiadem i stają się wyraźnym gestem otwartości ze strony Unii Europejskiej.

Problem w tym, że moment, w którym należałoby wprowadzić w życie ideę o bliższej współpracy, wybiegającą poza dotychczas mało dla Ukrainy korzystną europejską politykę sąsiedztwa, powinien w końcu nastąpić. Niezaprzeczalny jest fakt, że przed Ukrainą jest jeszcze długa droga do pełnego zbliżenia się do wspólnotowych struktur gospodarczych, politycznych i społecznych. Zadnia, jakie Ukraina ma jeszcze do wykonania, zostały wnikliwie przedstawione w sprawozdaniu.

Mimo że Ukraina może pochwalić się osiągnięciami w kontekście liberalizacji handlu towarami, przepływów kapitałowych, dalsze reformy i wzmocnienie gospodarki ukraińskiej, w tym przyspieszenie przystąpienia do WTO, są konieczne. Mimo pokazanych europejskich aspiracji podczas pomarańczowej rewolucji Ukraina nadal potrzebuje dokonania jednoznacznego wyboru między opcją europejską a rosyjską. Jeżeli chcemy, aby Ukraina wybrała tę opcję europejską, musimy to wyraźnie powiedzieć i wesprzeć to.

Unia powinna dać wyraz swojej wzajemności w kontaktach z Ukrainą poprzez aktywne wsparcie z jednej strony przemian na Ukrainie, a z drugiej - działań w ramach Unii Europejskiej mających na celu stopniowe przejście od polityki sąsiedztwa do polityki integracji. W tym celu konieczne są działania zarówno na szczeblu gospodarczym, jak i społeczno-politycznym. Należałoby więc wesprzeć uniezależnienie Ukrainy od Rosji poprzez zacieśnienie kontaktów gospodarczych, to jest ustanowienie strefy wolnego handlu Unia - Ukraina, włączenie Ukrainy do sieci energetycznych Wspólnoty, czy też dofinansowanie systemu transportu.

Nie bez znaczenia będzie również wsparcie dla i realizacja programów promocji Ukrainy w Unii Europejskiej i Unii Europejskiej na Ukrainie oraz programów rozwoju nauki i edukacji, o czym wspominał pan profesor Buzek. Najważniejszym na razie działaniem zmierzającym ku zmianie wizerunku Unii Europejskiej w oczach Ukraińców będzie zniesienie obowiązku wizowego do Unii Europejskiej oraz jasne określenie - o czym wspominali wszyscy - możliwości wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej, nawet jeżeli będzie to w długiej perspektywie czasowej

  Šarūnas Birutis (ALDE). – (LT) 18 października w Portugalii, prezydent Juszczenko ogłosił zamiar tegorocznego przystąpienia Ukrainy do WTO. Ukraina zakończyła już negocjacje z krajami WTO, z wyjątkiem Kirgistanu, który nadal upiera się przy odzyskaniu starego długu w wysokości 27 milionów dolarów z czasów sowieckich.

Przyjęcie Ukrainy do WTO spowoduje zmniejszenie podatków importowych i zwiększenie liczby importerów. Jednakże istotne jest, aby Ukraina wprowadzała metodyczne reformy gospodarcze. Pomimo pozytywnych zmian takich, jak członkostwo w WTO, nastroje w kraju wskazują potrzebę poważnych reform.

Ukraina gwałtownie się rozwija. W ostatnich latach nastąpił znaczący wzrost PKB, lecz nadal wiele musi zostać zrobione w zakresie gospodarczej wydajności i konkurencyjności. Jak stwierdzono w raporcie w sprawie światowej konkurencyjności na lata 2007-2008 Światowego Forum Ekonomicznego, Ukraina spadła z 69. na 73. miejsce. Wpływ oligarchów jest zdecydowanie negatywny.

Ukraina jest strategicznym partnerem, więc ważne jest, aby zintegrować ją w sektorze energii i handlu dwustronnego. Dokładnie należy rozpatrzyć istotną rolę Ukrainy w zagwarantowaniu bezpieczeństwa dostaw energii do UE. Należy zachęcać do włączenie Ukrainy w transeuropejskie sieci transportowe, gdyż mogłaby ona odgrywać strategiczną rolę kraju tranzytowego, przez który do Europy mogłyby być dostarczane gaz i ropa.

Mam nadzieję, że po odbyciu się wyborów do Rady Najwyższej, Ukraina wejdzie na drogę politycznej stabilności. Uważam, że UE powinna kontynuować politykę otwartych drzwi wobec Ukrainy.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). - Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu! Wzmocnienie i rozwój politycznych i gospodarczych związków z Ukrainą leży wyraźnie w interesie Unii Europejskiej. Ukraina, która odnosi zdecydowane korzyści w wyniku trwającego ciągle procesu demokratyzacji, staje się jednym z najbardziej obiecujących partnerów handlowych Unii Europejskiej.

Należy wspierać dążenia Ukrainy do członkostwa w Światowej Organizacji Handlu. Przyjęcie tego kraju do tej organizacji będzie ostatecznie przesądzać o tym, że ten kraj przeszedł z etapu gospodarki kontrolowanej przez państwo do w pełni sprawnej gospodarki rynkowej.

Ważne jest również zaakceptowanie dążenia Ukrainy do osiągnięcia dobrych stosunków politycznych i gospodarczych z Rosją. Ponieważ Rosja, przedstawiając umowę o jednolitej przestrzeni gospodarczej z Ukrainą, stara się podporządkować ten kraj własnym interesom, potrzebne jest zdecydowane stanowisko Komisji Europejskiej w tej sprawie – wspierające ten kraj w jego dążeniu do członkostwa w Unii Europejskiej. Ukraina bowiem powinna mieć poprawne stosunki polityczne i gospodarcze z Rosją, ale jednocześnie trzeba wspierać jej unijne aspiracje.

Z początkiem tego roku wchodzą w życie rozwiązania wynikające z przyjęcia przez Polskę dorobku Schengen. Chodzi o to, aby przestrzeganie przepisów uszczelniających granice Unii Europejskiej jednocześnie nie powodowało powstania swoistego nowego muru berlińskiego dla obywateli Ukrainy. Mam nadzieję, że Komisja Europejska pozwoli Polsce na przyjęcie takich przepisów w tym zakresie, aby były one korzystne dla obywateli Ukrainy.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). – Panie przewodniczący! Podczas marcowego pobytu w parlamencie rozmawiałam z ukraińskim premierem, Wiktorem Janukowyczem. Zapytałam go o problem makabrycznego, lecz lukratywnego i powszechnego nielegalnego handlu organami ludzkimi w jego kraju. Ku mojemu zaskoczeniu, premier nie zaprzeczył. Przyznał, iż jest to bardzo bolesny problem i zwrócił się do Komisji Spraw Zagranicznych o pomoc, w szczególności jeśli chodzi o kupujących, którzy w większości pochodzą z UE.

Ważne jest, aby pochwalić Ukrainę za jej szczerość na temat tego problemu i wyrazić silną chęć jego likwidacji jako handlu nieidącego w parze z ludzką godnością i bliższymi stosunkami pomiędzy UE i Ukrainą. To sprawozdanie ma na celu zapewnienie Ukrainie pomocy na takich obszarach, jak handel. Musi być to pomoc, o którą zwrócił się do naszego Parlamentu poprzedni premier. Jest to niezwykle pilna sprawa, gdyż nie możemy dalej rozmawiać o współpracy z krajem, w którym nielegalny handel żywymi i martwymi ludźmi stanowi znaczącą część gospodarki. Walka z tym handlem musi odgrywać istotną rolę we współpracy pomiędzy UE i Ukrainą.

  Béla Glattfelder (PPE-DE). – (HU) Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Chciałbym również pogratulować panu posłowi Zaleskiemu doskonałego sprawozdania. W interesie Unii Europejskiej jest utrzymanie politycznej stabilności na Ukrainie i rozwijanie jej gospodarki. Odnosząca sukcesy Ukraina mogłaby stanowić pozytywny przykład dla wszystkich krajów w regionie i państw byłego ZSRR oraz pomóc wzmocnić demokrację w tym regionie.

Unia Europejska musi pomóc Ukrainie i zachęcić ją do związania swojej przyszłości nie z Rosją, ale z Unią Europejską. Ukraina to kraj europejski, a jego lokalizacja geograficzna, historia i tradycje kulturalne wiążą ją z Europą. Musimy umożliwić Ukrainie dopasowanie się do zasad WTO. Członkostwo w WTO może doprowadzić do zawarcia umowy o wolnym handlu z Unią Europejską.

Rozszerzanie handlu jest we wspólnym interesie Europy i Ukrainy, lecz konieczny jest niezakłócony handel, który gwarantuje również stosowanie przez Ukrainę zasad socjalnych, zatrudnienia, zdrowia zwierząt i roślin oraz ochrony środowiska. Jeśli nam się to nie uda, będziemy musieli zmierzyć się z wieloma problemami.

W tym przypadku chciałbym powołać się na przykład Węgier, gdyż Węgry graniczą z Ukrainą. Na Węgrzech, hodowcy drobiu muszą dokonywać niezwykle kosztownych inwestycji, aby spełnić warunki dotyczące dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska. Gdyby umowa w sprawie wolnego handlu również obejmowała produkty hodowli zwierząt, znacząca część producentów węgierskich przeniosłaby swoje zakłady produkcyjne na Ukrainę, jedynie 100 km od obecnych lokalizacji, i mogliby nadal prowadzić konkurencyjną produkcję po niezwykle niskich kosztach. Z drugiej strony, wszystkie produkty, które mogliby wytwarzać unikając warunków dotyczących dobrostanu zwierząt wróciłyby do Unii Europejskiej, a ponieważ rzeka Cisa płynie z Ukrainy na Węgry, to na Węgrzech musielibyśmy się również zmierzyć z problemami ochrony środowiska.

Z tego względu jestem zdania, że musimy pomóc Ukrainie jak najszybciej wprowadzić międzynarodowe zasady socjalne, zdrowia zwierząt, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt. Bardzo dziękuję za uwagę.

  Stavros Arnaoutakis (PSE). – (EL) Panie przewodniczący! Ja również pragnę pogratulować panu posłowi Zaleskiemu jego sprawozdania.

Ukraina to ważny partner handlowy UE. Wspieramy jej przystąpienie do WTO i negocjacje z Unią w sprawie strefy wolnego handlu.

Z tego względu wydajność gospodarcza Ukrainy musi być dalej rozwijana, aby osiągnąć maksymalne możliwe zbliżenie z gospodarką UE.

Ponadto, skuteczne zmierzenie się z wyzwaniami czekającymi na Ukrainie wymaga większego wysiłku. Uwagi wymagają:

zwalczanie korupcji, zwalczanie nielegalnego handlu, umocnienie współpracy z Unią w zakresie nauki, technologii i edukacji oraz utworzenie bliższych, transgranicznych powiązań kulturalnych.

Jeśli Ukraina będzie nadal energicznie wspierać wysiłki zmierzające w stronę reform, pożądane efekty, moim zdaniem, mogą pojawić się w krótkim czasie.

  Andrzej Tomasz Zapałowski (UEN). - Panie Przewodniczący! Ukraina stoi dzisiaj przed strategiczną decyzją, czy utrwalić na przyszłość podział kraju poprzez zawarcie koalicji pomarańczowych, czy też stworzyć koalicję Naszej Ukrainy z Partią Regionów. Decyzja w tej sprawie będzie miała duże znaczenie dla przyszłych stosunków Unii z Ukrainą. Przy pierwszym rozwiązaniu dojdzie z dużą dozą prawdopodobieństwa do współpracy politycznej ze Wspólnotą Europejską, a do olbrzymich napięć gospodarczych z Rosją. Przy dużej koalicji pomarańczowo-niebieskiej będzie względna stabilizacja gospodarcza, lecz integracja tego państwa ze Wspólnotą będzie znacznie opóźniona.

Nie jestem pewny, czy Unia jest dzisiaj w stanie udzielić Ukrainie tak dużej pomocy, aby zrekompensować straty spowodowane konfliktem z Rosją. Problem jest o tyle istotny, iż wymaga od Unii właśnie w tej chwili deklaracji, czy Wspólnota Europejska jest gotowa na głębokie zaangażowanie finansowe i polityczne w pomoc Ukrainie. Brakiem jednoznacznego stanowiska sami możemy pomóc sprowokować destabilizację sytuacji wewnętrznej na Ukrainie. Gratuluję panu Zaleskiemu sprawozdania.

  Laima Liucija Andrikienė (PPE-DE). – (LT) Gdyby ktoś dzisiaj zapytał mnie, który kraj objęty europejską polityką sąsiedztwa jest najbliżej Unii Europejskiej, bez wahania odpowiedziałabym: Ukraina.

Ten ogromny kraj zamieszkiwany przez 46 milionów ludzi ma prawo szczycić się swoimi osiągnięciami demokratycznymi datującymi się od upadku ZSRR. Bez wątpienia Ukraina stałą się jednym z najbardziej obiecujących partnerów UE. Jako przedstawicielka delegacji Parlamentu Europejskiego, ponad miesiąc temu miałam możliwość obserwowania wyborów parlamentarnych na Ukrainie i z zadowoleniem stwierdzam, iż istnieje oczywisty trend w stronę zwiększania rozwoju demokratycznych instytucji cywilnych, demokracja staje się integralną częścią życia na Ukrainie, a wybory w tym kraju nie różnią się niczym od wyborów w państwach członkowskich UE.

Gdyby spojrzeć na mapę, oczywiste stanie się, że położenie Ukrainy jest trudne (z jednej strony UE, z drugiej Rosja). Wybór nie jest łatwy, tak samo, jak niełatwa jest odpowiedź na pytanie: „Quo vadis, Ukraino?” Oczywiście, dzisiaj Ukraina musi dokonać nieodwracalnego wyboru.

Wybór ten nie oznacza zakończenia wszystkich długotrwałych stosunków handlowych i gospodarczych z Rosją i krajami WNP ani braku uczestnictwa Rosji w ukraińskiej gospodarce – wręcz odwrotnie. Niemniej jednak, dla przykładu, umowa w sprawie jednolitej przestrzeni gospodarczej WNP zaproponowana niedawno przez Rosję bardziej zagroziłaby ambicjom Ukrainy związanym z osiągnięciem gospodarczej niezależności niż pomogłaby je zrealizować.

Pragnę podkreślić, że UE, wraz ze swoimi instytucjami i państwami członkowskimi, powinna zapewnić Ukrainie pomoc polityczną i dyplomatyczną, aby zagwarantować przyjęcie Ukrainy do Światowej Organizacji Handlu. Pomoc zapewniana po uzyskaniu członkostwa w WTO również ma ogromne znaczenie, w tym pomoc w oficjalnych negocjacjach dotyczących umowy o wolnym handlu oraz nowej, bardziej szczegółowej umowy pomiędzy UE i Ukrainą.

Na koniec, chciałabym również podziękować mojemu polskiemu koledze, panu posłowi Zaleskiemu, za doskonałe sprawozdanie. Pragnę przekazać panu nasze najlepsze życzenia od kolegów z Ukrainy, aby jak najszybciej zakończone zostało tworzenie nowego rządu i aby rozpoczęły się prace nad istotnymi zadaniami, które czekają na ten rząd.

  Bogusław Rogalski (UEN). - Panie Przewodniczący! Ukraina jest sąsiadem o strategicznym znaczeniu dla Unii Europejskiej. Jest też naturalnym pomostem łączącym nas z Rosją i Azją Środkową.

Unia od 2004 r., czyli od wielkiego rozszerzenia, stała się największym partnerem handlowym Ukrainy. Interesy ekonomiczne i handlowe Unii i Ukrainy są w dużej mierze zbieżne, stąd wskazana jest dalsza integracja naszych rynków w celu uzyskania jak największych korzyści. Drogą do tego jest utworzenie wspólnego obszaru wolnego handlu, lecz najpierw Ukraina musi zakończyć proces przystąpienia do WTO. Powinniśmy zrobić wszystko, aby wesprzeć pod względem politycznym i dyplomatycznym ukraińskie starania o to członkostwo. Trzeba też zapewnić stałą pomoc w celu spełnienia przez Ukrainę niezbędnych wymogów WTO.

Pamiętajmy, że za plecami Ukrainy czai się potężna ręka Rosji, która chciałaby ponownie zdominować tę część Europy. Z tego względu za dobrą decyzję uznać trzeba nadanie Ukrainie statusu gospodarki rynkowej, co powinno zbliżyć ten kraj do Europy Zachodniej, a w konsekwencji doprowadzić do członkostwa w Unii Europejskiej. Sprawozdanie pana Zaleskiego jest dobrym krokiem w tym kierunku. Gratuluję, panie pośle.

  Daniel Caspary (PPE-DE). - (DE) Panie przewodniczący! Chciałbym zwrócić uwagę, że jest to już dzisiaj druga debata na temat polityki zagranicznej, w której Komisja nie jest reprezentowana przez właściwego komisarza. Dziś rano odbyła się główna debata na temat globalizacji, na której właściwy komisarz nie był obecny, a dziś wieczorem komisarze odpowiedzialni za tę jakże istotną sprawę również są nieobecni. Nie mam nic przeciwko szanownemu panu komisarzowi Borgowi, lecz moim zdaniem Komisja powinna być reprezentowana przez komisarza odpowiedzialnego za omawiany temat. Panie przewodniczący! Byłbym wdzięczny, gdyby przekazał pan ten wniosek Komisji w odniesieniu do przyszłych debat. Jestem pewien, że służy on interesom wszystkich komisarzy.

Chciałbym wyrazić szczere podziękowania za bardzo zrównoważone sprawozdanie pana posła Zaleskiego. Musimy usprawnić naszą współpracę z naszymi ukraińskimi sąsiadami. Dlatego właśnie ważne, aby europejska polityka sąsiedztwa została do tego dopasowana. Dlatego byłoby dobrze, gdyby Ukraina przystąpiła do WTO. Dlatego byłoby dobrze, gdybyśmy wynegocjowali umowę o partnerstwie i współpracy. Dlatego byłoby dobrze, gdybyśmy wspierali wizję strefy wolnego handlu w ramach rozpoczęcia ostrożnego odsłaniania europejskich perspektyw dla Ukrainy.

Chciałbym w tym miejscu stwierdzić, że jednak nie przewiduję członkostwa Ukrainy w UE w najbliższej przyszłości. Udoskonalona współpraca, do której odnosiło się wielu moich przedmówców, jest równie pilna i może przynieść korzyści obu stronom. Szczególnie ważna jest dla mnie owocna współpraca i bliska solidarność z naszymi wschodnimi sąsiadami.

Moim zdaniem niedopuszczalne jest, na przykład, że Rosja uzależnia swoją współpracę z Ukrainą od tego, jaki rząd zasiada w Kijowie i jaką większość parlamentarna wybiorą obywatele Ukrainy. Jest to niedopuszczalne, a Rosja jest na złej drodze prowadząc taką politykę. My, jako Europejczycy, jako Unia Europejska, musimy wspierać obywateli Ukrainy na kolejnych etapach ich podróży w stronę niepodległości i mocno osadzonej demokracji. Sprawozdanie pana posła Zaleskiego stanowi znaczący i istotny wkład w takie wysiłki.

  Przewodniczący. − Ma pan na pewno rację, panie pośle Caspary, iż debatą powinien zajmować się właściwy komisarz, lecz w praktyce nie zawsze jest to możliwe. Wiem, że pan poseł Borg jest niezwykle doświadczonym komisarzem i politykiem, który bez wątpienia przekaże pana wiadomość stosownym osobom.

Chciałbym podkreślić, iż dzisiejsza poranna debata na temat globalizacji prowadzona byłą przez pana przewodniczącego José Manuela Barroso, była to więc Komisja mieszana, ale nadal właściwa.

  Bogusław Sonik (PPE-DE). - Panie Przewodniczący! Ukraina w polityce europejskiej powinna zajmować jedno z priorytetowych miejsc w polityce zagranicznej Unii Europejskiej. Na ten fakt składa się jej strategiczne położenie geopolityczne. Z jednej strony jest bezpośrednim sąsiadem Unii Europejskiej, z drugiej - Ukraina może stanowić ważny pomost między Unią, Rosją i krajami Azji Centralnej. Dzięki dostępowi do Morza Czarnego może stać się ważnym partnerem gospodarczym również w tym regionie.

Popieram wnioski posła sprawozdawcy w punkcie dotyczącym pomocy państw członkowskich w przystąpieniu Ukrainy do WTO. Przyniesie to szereg korzyści dla Ukrainy i regionu. Przy tym wszystkim nie należy pomijać faktu, iż z racji swych historycznych zaszłości rząd w Kijowie ma jeszcze wiele do zrobienia. Unia Europejska powinna wspierać rząd ukraiński w odbudowie państwa na wielu płaszczyznach: nie tylko w gospodarce czy przemyśle, ale również w obszarze społecznym. Powinna również wykazać się dużą elastycznością w zakresie polityki zagranicznej, uwzględniając w tym przypadku złożoność polityczną na Ukrainie.

W tym miejscu ważne jest uwzględnienie Rosji, której interesy krzyżują się ze wspólnotowymi na prawobrzeżnej Ukrainie. Demokracja ukraińska jest wciąż młoda. Jednakże ostatnie lata pokazały, że procesy demokratyczne stabilizują się. Nie możemy w tym przypadku zapominać, iż w zależności od nastrojów społecznych do władzy mogą dojść siły zdecydowanie antyeuropejskie. Dlatego z zadowoleniem przyłączam się do głosów gratulacji, które padały na tej sali, przyjmuję sprawozdanie posła Zaleskiego, gdzie wszystkie te najważniejsze sprawy zostały poruszone i zostały wytyczone drogi, którymi Unia powinna kierować się w prowadzeniu polityki wobec Ukrainy.

  Joe Borg, komisarz. − Panie przewodniczący! Chciałbym podziękować posłom Parlamentu za ich uwagi i interesującą debatę.

Dokładnie się jej przyglądałem i przekażę państwa komentarze mojemu koledze, panu komisarza Mandelsonowi, który dzisiaj zaangażowany jest w międzynarodowe zobowiązania, których nie mógł pominąć. Niemniej jednak jestem pewien, że dokładnie je przeanalizuje.

Chciałbym teraz skupić się na kilku zagadnieniach podniesionych podczas debaty. Nie wchodząc w szczegóły dotyczące różnych problemów, chciałbym podkreślić, że zgadzamy się w kwestii dwóch najważniejszych wniosków.

Po pierwsze, że Ukraina jest kluczowym i cennym partnerem w strategii sąsiedztwa Unii Europejskiej. Podzielamy kluczowe zagadnienia w zakresie pozytywnej współzależności gospodarczej, znaczenia powiązań energetycznych, dziedziny nauki, stosunków międzyludzkich i potrzeby pogłębiania i umacniania naszych stosunków gospodarczych.

Jeśli chodzi o przystąpienie do WTO, Komisja w pełni zgada się, iż jest to zagadnienie kluczowe. Niemniej jednak Komisja i państwa członkowskie uważają, że negocjacje dotyczące umowy o wolnym handlu to przełomowy etap, który należy jak najszybciej zrealizować. W konsekwencji, finalizacja procesu genewskiego WTO byłaby wystarczająca, aby umożliwić rozpoczęcie negocjacji w zakresie ważnej i znaczącej umowy o wolnym handlu. Mam nadzieję, że proces przystępowania do WTO ma nadal szansę zakończyć się w tym roku lub na początku 2008 r.

Chcemy zawrzeć najbardziej ambitną dwustronną umowę handlową, jaką kiedykolwiek podpisaliśmy. Będzie ona obejmować również zagadnienia dotyczące możliwości instytucjonalnych i konieczności reform, sprawy związane z cłem, policją i sądownictwem, a także ogólnie korupcją.

Jeśli chodzi o problem wymian naukowych i wiz, chciałbym podkreślić, że są one również objęte umową o wolnym handlu.

Chciałbym również przypomnieć, że rosnący obrót handlowy nie stanowi zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju. Z drugiej strony, zachęca do zrównoważonego rozwoju poprzez wprowadzanie norm UE.

Jeśli chodzi o możliwe przystąpienie Ukrainy do UE, pragnę podkreślić, że żadna ze stron nie jest gotowa na ten krok. Nowa, udoskonalona umowa przybliży Ukrainę do UE na maksymalnej liczbie obszarów, jednocześnie nie przesądzając z góry możliwego rozwoju stosunków pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą zgodnie z postanowieniami Traktatu.

Podsumowując, chciałbym ponownie podziękować sprawozdawcy za doskonałe, zrównoważone sprawozdanie. Weźmiemy pod uwagę jego zalecenia podczas trwających prac przy uczestnictwie Ukrainy.

  Przewodniczący. − Dziękuję, panie komisarzu, i dziękuję wszystkim osobom, które wypowiadały się w dzisiejszej, jakże istotnej debacie na ten szczególnie ważny temat.

Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się w czwartek.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  András Gyürk (PPE-DE), na piśmie. – (HU) Omawiane sprawozdanie rzuca właściwe światło na fakt, iż Ukraina jest strategicznie istotnym partner dla Unii Europejskiej, ponieważ może odgrywać ważną rolę pośrednika w dialogu z Rosją i innymi krajami Azji Środkowej. Jesteśmy przekonani, że umocnienie stosunków gospodarczych dzięki zasadom wolnorynkowym zapewni oczywiste korzyści dla obu stron. Jest to szczególnie prawdziwe pod względem polityki energetycznej.

Wydarzenia ostatnich kilku miesięcy rzuciły nowe światło na fakt, iż obecnie sektor energii na Ukrainie charakteryzuje się brakiem przejrzystości. Mylne powiązania pozwalają na korupcję i wywieranie politycznych nacisków. W żaden sposób nie promuje się realizacji stosunków rynkowych. Hamuje to próby Ukrainy w odniesieniu do integracji z Unią i tym samym zagraża bezpieczeństwu europejskich dostaw.

Z tego względu Unia Europejska i Ukraina muszą ściśle ze sobą współpracować, aby zasady przejrzystości i konkurencji były realizowane wraz z rozwojem współpracy w zakresie energii. Jednocześnie musimy opierać nasze relacje na wzajemności.

Ważne, aby zwrócić uwagę na to, że gospodarcza współpraca rozwijana pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą nie może być interpretowana bez brania pod uwagę ambicji Rosji. Rząd ukraiński, który obejmuje urzędowanie może odegrać istotną rolę w zagwarantowaniu realizacji wyżej wymienionych warunków, nie tylko w związku z dialogiem z Unią, lecz również w całym regionie.

  Gábor Harangozó (PSE), na piśmie. – Po rozszerzeniu, które nastąpiło w 2004 r. i przyjęciu do UE krajów graniczących z Ukrainą, jasne stało się, że Ukraina stała się sąsiadem o strategicznym znaczeniu dla Unii oraz decydującym aktorem na scenie regionalnej. Od 2004 r. UE jest najważniejszym partnerem handlowym Ukrainy, a rozszerzenie granic Unii na wschód zdecydowanie zapewniło nowe możliwości handlu, współpracy przemysłowej i rozwoju gospodarczego w regionie.

W tym zakresie, najważniejsze dla Unii jest aktywne wspieranie przystąpienia Ukrainy do WTO, po czym możliwe będzie ustanowienie prawdziwej strefy wolnego handlu pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą w solidnych i przejrzystych ramach instytucjonalnych. Ogólnie rzecz biorąc, w interesie Unii jest wspieranie dobrych handlowych, gospodarczych i socjalnych osiągnięć Ukrainy, aby zabezpieczyć stosunki handlowe i polityczną stabilność w regionie.

Z tego względu wspieramy wezwanie udzielenia do skoordynowanej, globalnej odpowiedzi na polityczne, gospodarcze i socjalne wyzwania w Europie Środkowo-Wschodniej. W szczególności powinniśmy określić spójne postawy, wraz z Ukrainą, na ważne tematy takie, jak niezawodność dostaw energii, bezpieczeństwo jądrowe, zagadnienia rolne i zrównoważone normy ochrony środowiska.