Volledig verslag van de vergaderingen

Maandag 10 december 2007 - Straatsburg

16. Communautaire maatregelen betreffende het beleid ten aanzien van het mariene milieu (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is de aanbeveling voor tweede lezing (A6-0389/2007), namens de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid, betreffende het gemeenschappelijk standpunt, door de Raad vastgesteld met het oog op de aanneming van een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het beleid ten aanzien van het mariene milieu (Kaderrichtlijn mariene strategie) [09388/2/2007 – C6-0261/2007 – 2005/0211(COD)] (Rapporteur: Marie-Noëlle Lienemann).

  Marie-Noëlle Lienemann, rapporteur. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, commissaris, dames en heren, de richtlijn die het Parlement in de tweede lezing zou moeten aannemen, is zeer belangrijk omdat het de eerste richtlijn is die de lidstaten dwingt een milieustrategie te ontwikkelen om de zeeën en oceanen weer ecologisch gezond te maken. Toen we de richtlijn in de eerste lezing bekeken, hebben we benadrukt dat hij van groot belang is, gezien het feit dat uit recente wetenschappelijke verslagen blijkt dat het voortbestaan van de visstanden en de biodiversiteit van de zeeën en oceanen ernstig worden bedreigd. Sommige mensen zeggen zelfs dat er over vijftig jaar helemaal geen vissen meer zullen zijn. Bovendien spelen de oceanen een fundamentele rol in de regulering van het klimaat en door ze te vervuilen, lopen we het risico deze regulerende functie te beschadigen en de negatieve effecten van klimaatverandering te versterken. Het was daarom dringend en noodzakelijk dat de Europese Unie, na de aanneming van de kaderrichtlijn water, die in het bijzonder betrekking heeft op zoet water, snel de kwestie van het zeewater zou aanpakken.

Tijdens de eerste lezing hebben we onze bereidheid getoond om de bestaande tekst te verbeteren. Ik wil eerst de structurele punten van deze richtlijn en de bestaande teksten doornemen. Het eerste doel is het herstellen van de goede milieutoestand van onze zeeën en oceanen. Het tweede doel is het definiëren van de noodzakelijke maatregelen die elke lidstaat moet nemen: ten eerste samenwerken binnen mariene regio’s of subregio’s, vervolgens de toestand van het water en van de biodiversiteit in deze gebieden in kaart brengen, daarna een goede milieutoestand en enkele prioritaire milieudoelstellingen definiëren en ten slotte een actieplan opstellen en enkele te nemen maatregelen formuleren. We waren dus positief over deze richtlijn, maar we vonden dat hij niet ver genoeg ging in de vorm waarin wij hem van de Commissie ontvingen.

We hebben een aantal punten benadrukt. De eerste is de noodzaak om deze richtlijn stevig te maken. Stevig wat zowel de middelen als de resultaten betreft. Dat was zeker het meest positieve punt van onze samenwerking met de Raad en de Commissie: de richtlijn is stevig.

Het tweede punt is dat we hopen dat de goede milieutoestand strikt gedefinieerd zal worden, zodat het herstel ervan meer inhoudt dan alleen woorden. We zijn grotendeels tevreden gesteld, want de criteria voor een goede milieutoestand zijn uitgebreid en omvatten nu de druk van alle verontreinigende stoffen die een ecosysteem schaden en de noodzaak om deze te evalueren en de invloed ervan te verminderen voor het herstel van een goede milieutoestand.

Het derde punt is dat het Parlement erg graag beschermde zeegebieden wil instellen, reservaten die een belangrijke rol moeten spelen bij het herstel van de diversiteit van deze biotopen en in het bijzonder het op peil brengen van de visstanden. We hadden graag een tekst gezien die beperkender was, strikter, resoluter over de noodzaak van deze reservaten, maar het beginsel is er wel; in elk geval is er de eis dat ze groot genoeg zijn om een rol te kunnen spelen in het herstel van de biodiversiteit.

Tot slot wilde het Parlement dat het bereik van de richtlijn zou worden uitgebreid. We wilden in het bijzonder dat er voldoende rekening zou worden gehouden met kustwateren en we wilden dat er geen onzekerheid bleef bestaan over de noodzaak om rekening te houden met alle getijdenwateren. Dit is in elk geval voor veel ervan het geval geweest. We hadden uiteraard graag een wat betere definitie gezien van het land dat wordt overspoeld door getijdenwateren, maar de tekst die we hebben voldoet.

Ik wil onderstrepen dat het belangrijk is per geografisch gebied consistente strategieën te hanteren. We hadden graag gezien dat te tekst strikter was, maar de noodzaak van consistentie wordt wel bevestigd.

Tot slot wilden onze collega-Parlementsleden uit de Baltische Staten dat de Oostzee een soort proefproject zou worden dat ons in staat zou stellen sneller te handelen, met het oog op de urgentie van de situatie. Ze zijn hierin niet volledig tevreden gesteld, want de traditie in onze instellingen is dat er geen uitzonderingssituaties mogen gelden voor bepaalde gebieden. Het idee van een proefgebied is echter behouden en ik weet zeker dat de Commissie hiervoor de Oostzee zou kiezen.

Dan is er nog de kwestie van de tijdschaal: het voornaamste voor ons was dat de richtlijn bindend zou zijn, zelfs als dat zou betekenen dat de tijd die de lidstaten krijgen om eraan te voldoen iets langer werd. Dit was het compromis dat we uiteindelijk hebben afgesproken. De deadline is 2020, maar de lidstaten moeten niet treuzelen, want ze moeten de richtlijn uiterlijk in 2010 hebben omgezet. Ik wil hen sowieso verzoeken geen tijd te verspillen, want met betrekking tot de kaderrichtlijn water neemt de vertraging toe en onze zeeën kunnen niet wachten.

  Charlie McCreevy, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik ga in op dit punt namens mijn collega mijnheer Stravros Dimas, die hier vanavond niet kan zijn vanwege zijn aanwezigheid bij de klimaatveranderingconferentie op Bali. Ik wil eerst graag de rapporteur, mevrouw Lienemann, bedanken en feliciteren met haar uitstekende werk inzake de Richtlijn mariene strategie en de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid met haar positieve en constructieve bijdrage.

Deze richtlijn betekent het begin van een nieuwe aanpak voor de bescherming van onze zeeën en oceanen. De volgende uitdaging is natuurlijk haar succesvolle uitvoering. De inspanningen van het Parlement om de reikwijdte van dit wetgevingsinitiatief te vergroten, hebben hun vruchten afgeworpen en ervoor gezorgd dat de overeengekomen richtlijn een doeltreffend instrument zal zijn om onze zeeën en oceanen op een geïntegreerde manier te beschermen. De Commissie is verheugd dat het gelukt is om in tweede lezing tot een overeenkomst te komen. Ik wil graag met name de constructieve rol van het Europees Parlement in deze benadrukken. Het Parlement heeft een behulpzame en constructieve rol gespeeld op weg naar deze overeenkomst door te allen tijde vast te houden aan zijn ambitieuze politieke en milieudoelstellingen.

De doelstelling van de voorgestelde richtlijn is dat de lidstaten de noodzakelijke maatregelen nemen om uiterlijk tegen het jaar 2020 een goede milieutoestand in het mariene milieu te verwezenlijken. Dit zal gedaan worden door de ontwikkeling en uitvoering van mariene strategieën in hun maritieme wateren. De richtlijn bevat derhalve een zeer ambitieuze doelstelling. De Commissie blijft alert om te zorgen dat alle noodzakelijke maatregelen worden genomen om een doeltreffende bescherming van ons mariene milieu te garanderen. Op sommige belangrijke punten is het Parlement erin geslaagd om het originele voorstel van de Commissie te overtreffen.

Ik zou met name drie kwesties willen benadrukken die centraal hebben gestaan bij de onderhandelingen: de garantie op een ambitieuze doelstelling voor de richtlijn; de preciezere definiëring van een goede milieutoestand, met inbegrip van een aantal specifieke descriptoren, en de instelling van beschermde mariene gebieden in het kader van deze richtlijn.

Het Parlement heeft gedurende het onderhandelingsproces aangedrongen op de noodzaak van een grote reikwijdte op alle essentiële punten. In de richtlijn wordt een kader geschapen om, voor de eerste keer, op een geïntegreerde manier samen te werken om onze zeeën en oceanen te beschermen. We zullen dit beleidsinitiatief blijven uitbreiden om ervoor te zorgen dat deze Richtlijn mariene strategie in concrete zin zal resulteren in de milieupeiler van het mariene beleid van de Europese Unie. De Commissie kan derhalve een compromispakket verwachten teneinde in tweede lezing tot een overeenkomst te komen over deze richtlijn.

  Eija-Riitta Korhola, namens de PPE-DE-Fractie. – (FI) Mijnheer de Voorzitter, als rapporteur voor mijn fractie is het mij een genoegen te kunnen melden dat de richtlijn waarover we een compromis hebben bereikt een van die onderdelen van de milieuwetgeving van de EU is waarvan de volgende generaties zeer direct de vruchten zullen plukken. Het is hoog tijd om eindelijk onze aandacht te richten op het mariene milieu, waarvan de toestand op treurige wijze is verslechterd, met de Oostzee als het meest verontrustende voorbeeld. Deze richtlijn brengt nieuwe hoop voor deze situatie, want hij is erop gericht de vervuiling van de zeeën een halt toe te roepen en hun biodiversiteit te herstellen.

Het werk van de afgelopen twee jaar was niet altijd gemakkelijk. Hoewel iedereen hetzelfde doel voor ogen had, kozen de fracties vaak voor verschillende middelen om dit te bereiken. Een voorbeeld van onze uiteenlopende meningen heeft betrekking op de vooruitzichten van een techniek voor koolstofafvang en -opslag. Het standpunt van mevrouw Lienemann zou de ontwikkeling van een dergelijke techniek in de praktijk hebben verhinderd. Wij waren echter van mening dat deze met het oog op de klimaatverandering noodzakelijk was en dat de Richtlijn mariene strategie daarom niet moest worden overladen met details die dit onmogelijk zouden maken.

Ik ben ervan overtuigd dat het compromis dat we nu hebben bereikt, bevredigend is voor alle partijen. Het is ambitieus in zijn doelstellingen en laat het aan de lidstaten over de middelen te kiezen om deze te bereiken, maar verplicht hen wel in elke mariene regio samen te werken voor het beste resultaat. De compromistekst beschrijft duidelijk wat voor soort goede mariene milieutoestand we willen bereiken en waardoor die mogelijk wordt bedreigd. Tegelijkertijd specificeert hij niet meer in detail welke maatregelen bedreigingen vormen, aangezien deze lijst niet volledig kan zijn, waardoor de maatregelen in het mariene milieu een ongelijke status zouden krijgen. De nu gekozen bewoordingen scheppen een verplichting voor de partijen, maar beschuldigen niet, en ze stimuleren zonder ongerechtvaardigde dwang. De doelstellingen zijn niettemin duidelijk, wetenschappelijk te rechtvaardigen en bindend en ze zullen ook effectief zijn.

Ik wil mijn collega, mevrouw Lienemann, bedanken voor haar succesvolle werk. Ze is een goede leider geweest in de onderhandelingen en heeft ook geluisterd naar de andere fracties. Ik ben vooral dankbaar dat we erin zijn geslaagd meer aandacht te vestigen op de ernstige situatie in de Oostzee.

Ik ben ervan overtuigd dat de Richtlijn mariene strategie een uitstekende milieupijler van een gemeenschappelijk maritiem beleid van de EU zal worden. Hij ondersteunt op geweldige wijze de doelstelling van een gemeenschappelijk maritiem beleid voor het bevorderen van groei, werkgelegenheid en duurzame ontwikkeling en bouwt tegelijkertijd voort op een solide kennisbasis van maritiem onderzoek. Dit is het soort wetgeving dat onze Gemeenschap nodig heeft.

  Justas Vincas Paleckis, namens de PSE-Fractie. – (LT) Mijn felicitaties aan de rapporteur voor het verzetten van belangrijk werk. Ik wil zeggen dat ik het ermee eens ben dan een verslag met een sterker standpunt nog effectiever zou zijn geweest. Maar de sterke standpunten kunnen wachten; in de tussentijd kunnen we genieten van het compromis dat we hebben bereikt.

De bescherming van de zeeën en oceanen krijgt al enige tijd niet de aandacht die zijn verdient. De mariene hulpbronnen zijn meedogenloos gebruikt, het ecosysteem wordt uitgeput en we behandelen het mariene milieu alsof we de tak afzagen waar we op zitten. Daarom is de instelling van beschermde zeegebieden van groot belang voor het behoud van levende wateren voor de generaties na ons.

Zoals u allen weet, is het zeeterritorium van de Europese Unie groter dan haar grondgebied. Het welzijn van alle EU-regio’s en miljoenen EU-burgers is afhankelijk van de goede milieutoestand en productiviteit van de omringende zeeën en oceanen. Het is daarom essentieel dat de Europese Unie in de toekomst milieubescherming als één geheel ziet en beseft dat het niet kan worden “verknipt” door op zichzelf staande onbelangrijke besluiten te nemen. Als we de bodemvervuiling terugdringen, vermindert de zeevervuiling ook. We moeten meer geld vrijmaken voor de aanleg van afwatering en het is niet minder belangrijk om dit ook buiten de EU te ontwikkelen.

Ik verwelkom het feit dat de Europese Unie weer de rol van wereldleider op zich neemt en streeft naar het bereiken van een goed mariene milieutoestand in 13 jaar tijd.

De kwestie van de Oostzee is al ter sprake geweest. Deze zee is bijzonder gevoelig – het water erin wisselt maar eens per 25-30 jaar, dus het effect van vervuiling is er sterker dan gemiddeld. We voelen nog steeds de consequenties van tientallen jaren onverantwoord gebruik van chemicaliën. Voordat we beginnen met oliewinning en plannen gaan maken voor de aanleg van pijpleidingen in de Oostzee, moeten we nadenken over de milieuaspecten. We moeten ervoor zorgen dat het welzijn van onze kinderen en kleinkinderen niet te lijden heeft onder onze beslissingen.

  Adamos Adamou, namens de GUE/NGL-Fractie. – (EL) Mijnheer de Voorzitter, ik wil mevrouw Lienemann bedanken voor en feliciteren met haar inspanningen en de manier waarop ze de onderhandelingen met de Raad en de Commissie heeft geleid. Ik zal mij richten op enkele van de belangrijkste positieve punten.

De richtlijn als geheel zal voldoende nadruk leggen op de maatregelen die noodzakelijk zijn voor naleving en voor het bereiken van een goede milieutoestand, waarvan elke verslechtering zal worden voorkomen. Hoewel het Europees Parlement oorspronkelijk had ingezet op 2017, loopt de planning voor naleving door de lidstaten nu tot 2020, een realistische datum die is voorgesteld door de Raad in samenspraak met de nationale vertegenwoordigers.

De lidstaten zullen uiterlijk 2012 een voorlopige evaluatie leveren, waarin de goede milieutoestand wordt gedefinieerd en samenhangende milieudoelen worden geformuleerd. Het Europees Parlement is erin geslaagd duidelijke beloften te krijgen van de Raad voor geïntegreerde beleidslijnen en benaderingen die de lidstaten zullen aanmoedigen samen te werken voor het bereiken van een goede milieutoestand in de gehele EU.

Deze richtlijn houdt ook rekening met het gemeenschappelijk visserijbeleid, want het maakt een levensvatbare exploitatie van visbestanden mogelijk, maar respecteert tegelijkertijd de integriteit van ecosystemen, zodat ze kunnen worden behouden of hersteld en waar nodig paai-, schuil- en foerageergebieden kunnen worden beschermd.

Tot slot zal met betrekking tot de financiële middelen de tenuitvoerlegging van toepassing zijn op de bestaande fondsen binnen het bereik van de financiële middelen en in overeenstemming met de economische vooruitzichten voor 2007-2013, en opnieuw worden besproken voor de volgende periode, gezien het feit dat de totale looptijd van de richtlijn tot 2020 doorloopt.

  Ioannis Gklavakis (PPE-DE). - (EL) Mijnheer de Voorzitter, ik zal ook beginnen met het feliciteren van de rapporteur, mevrouw Lienemann, met het uitstekende werk dat ze heeft gedaan. De richtlijn is bedoeld voor het beschermen van het mariene milieu – en zo hoort het ook. Als rapporteur voor de Commissie visserij wil ik echter over een paar zaken iets zeggen.

De Commissie milieubeheer moet meer nadruk leggen op visserij en de problemen waarmee deze sector te maken heeft als gevolg van de vervuiling van de zeeën. Zeelieden en vissers kennen de zee beter dan wie ook. Ze leven erop en ervan. Hun medewerking is nodig om dit probleem te bestrijden. Ik wil ook mijn tevredenheid uitspreken over de vergroting van de beschermde zeegebieden.

Samengevat kan ik zeggen dat het succes van het waarborgen van de mariene strategie afhankelijk is van vier belangrijke factoren: ten eerste ervoor zorgen dat alle partijen zich houden aan de in de richtlijn vastgelegde tijdsplanning. We kunnen en mogen geen uitstel in ons programma toestaan. Alle doelen moeten bereikt zijn in 2020. Als we ze dan niet hebben bereikt, is het te laat om het tij nog te keren.

Ten tweede samenwerking met derde landen: de zeeën hebben geen grenzen. We moeten samen om de tafel gaan zitten en de zaken bespreken met al onze buurlanden. Laten we niet vergeten dat er 27 landen rond de Middellandse Zee liggen, waarvan slechts zeven lidstaten. We moeten daarom allemaal bijeenkomen om te zien wat we kunnen doen.

Ten derde moet er voldoende geld worden vrijgemaakt voor dit doel.

Ten vierde moeten we de vissers betrekken bij onze inspanningen. Dat is onze enige hoop op succes.

Tot slot wil ik herhalen dat de richtlijn mariene strategie, als hij correct wordt toegepast, zal bijdragen aan levensvatbare, duurzame visserij en een gezonde zee, zodat we allemaal kunnen genieten van de schoonheid van schone zeeën.

  Inger Segelström (PSE). - (SV) Mijnheer de Voorzitter, ik wil allereerst Marie-Noëlle Lienemann bedanken voor haar goede werk aan de kaderrichtlijn. Als Zweedse, woonachtig in Stockholm aan de Oostzee, een van de meest vervuilde zeeën op aarde, ben ik erg blij met deze richtlijn. Veertig procent van de inwoners van Zweden woont minder dan kilometer van de kust en het toerisme levert 71 000 banen op in ons land, met inbegrip van onze eilanden. Visserij is goed voor nog eens 4 000 banen. Dankzij onze visserijsector kunnen we genieten van vis en wij Zweden hechten daar veel waarde aan.

Een beschadigd marien milieu schaadt de kwaliteit van leven van veel mensen en is een ongewenste ontwikkeling. Het risico bestaat dat commerciële en recreatieve visserij in boten, zwemmen in zee en watersport op zee verdwijnen tenzij we als EU samen ingrijpen, hier en nu. Een gemeenschappelijk marien milieubeleid zal het mariene ecosysteem versterken en beschermen en leiden tot de aanleg van databases voor toezicht en kennisverwerving. Wij in het Europees Parlement hebben grotere ambities dan de Commissie en ik ben blij dat we de deadline voor het bereiken van een goede milieutoestand hebben gesteld op 2017 en niet 2021. Ik ben ook blij dat de lidstaten uiterlijk in 2015 programma’s van maatregelen voor het mariene milieu moeten presenteren.

Ik wil commissaris Frattini bedanken voor zijn deelname. Als milieubewust burger zou ik snellere vooruitgang willen boeken, maar als alle 27 lidstaten er wat vaart achter zetten, kunnen we iets doen en nu de eerste stap zetten. Dit is een goed voorbeeld van een beleidsterrein waar grensoverschrijdende samenwerking noodzakelijk is. Ik hoop dat de Oostzee een proefgebied kan worden, aangezien acht van de negen landen aan de Oostzee EU-lidstaten zijn. Het is ons probleem en onze verantwoordelijkheid. Het is ook belangrijk dat wij, die waarde hechten aan buitenlands beleid op het gebied van milieu, samenwerken met Rusland als het gaat om de Oostzee en het mariene milieu. We moeten beslissingen nemen op het gebied van zowel milieu- als energiebeleid. Laten we nu onze aandacht vooral richten op het mariene milieu!

  Georgios Toussas (GUE/NGL). - (EL) Mijnheer de Voorzitter, ontwikkeling op grond van de Lissabon-strategie, geleid door het beginsel van steun voor het concurrentievermogen, d.w.z. het vergroten van de winstgevendheid van de monopolisten in de Europese Unie, intensiveert niet alleen de uitbuiting van de arbeidersklasse en van werknemers in het algemeen, maar verergert ook in ernstige mate de milieuproblemen, door systematische vernietiging van mariene ecosystemen en de biodiversiteit van de zeeën en een gestage verslechtering van de kwaliteit van het zeewater.

Naast de schadelijke invloed op het zeewater van vervuiling vanaf schepen, is industriële vervuiling in hoge mate verantwoordelijk voor de verontreiniging van het zeewater. Zij veroorzaakt een sterke verontreiniging van het grondwater, die vervolgens wordt overgedragen op het zeewater. Vervuiling van het alsmaar toenemende aantal viskwekerijen trekt ook een zware wissel op het mariene milieu en het functioneren van ecosystemen.

De problemen van het mariene milieu worden sterk verergerd door het binnendringen van monopolies in een aantal sectoren die voorheen staatseigendom waren, als gevolg van de privatisering van nutsbedrijven en openbare infrastructuren, en ook door de commercialisering van openbaar bezit zoals zeewater. Gigantische toeristencomplexen die eigendom zijn van monopoliegroepen leiden tot een zeer winstgevend model van toeristische ontwikkeling, terwijl openbaar bezit zoals kustlijnen, stranden en zeewater wordt weggekaapt.

De vervuiling van het zeewater is niet langer alleen het gevolg van de lozing van afval en rioolwater van deze toeristencomplexen in zee, maar ook van de aanleg van industriële installaties voor hun zakelijke activiteiten, zoals ontziltingseenheden voor de irrigatie van golfbanen, en in het algemeen om in hun behoeften te voorzien. Voor de bewoners van volledige gebieden zijn de gevolgen bitter.

Ik wil besluiten, mijnheer de Voorzitter, door erop te wijzen dat het verslag inzake het gemeenschappelijk standpunt van de Raad en de Commissie niet de oplossing biedt die nodig is om de ernstige milieuproblemen weg te nemen of op zijn minst te verminderen.

  Andres Tarand (PSE). - (ET) De zeeën zijn het minst bestudeerde en minst bekende deel van de biosfeer. Wat belangrijker is, is dat de exploitatie van de zeeën gebaseerd zou moeten zijn op de bekende voorzorgsbeginselen van milieubescherming.

Gelukkig denkt de rapporteur, mevrouw Lienemann, er ook zo over en daar bedank ik haar voor.

Hopelijk zullen we bij de tweede lezing tot overeenstemming komen met de Raad, zodat we snel kunnen beginnen met de tenuitvoerlegging van de mariene strategie.

Los daarvan wil ik ook mijn eigen steun benadrukken voor amendement 29 bij het verslag, waarin wordt geprobeerd de mariene regio van de Oostzee in te stellen als een proefgebied voor de tenuitvoerlegging van de mariene strategie van de Europese Unie.

Van alle zeeën rondom Europa, is de Oostzee ongetwijfeld de meest kwetsbare als gevolg van het ondiepe water en het feit dat de wateruitwisseling met de Atlantische Oceaan gering is. Daarom worden er bijvoorbeeld geen gaspijpleidingen aangelegd, zoals die wel in de Noordzee en de Middellandse Zee liggen.

Als de mariene regio van de Oostzee al een proefgebied was voor de tenuitvoerlegging van de mariene strategie van de Europese Unie, zou hij waarschijnlijk geen deel uitmaken van het NordStream-project.

Gelukkig hoeft de Europese Unie het programma van maatregelen voor de Oostzee niet vanaf het begin op te stellen. Het Verdrag van Helsinki, waarin de bescherming van de Oostzee is geregeld, heeft hiervoor het noodzakelijke voorbereidende werk verricht in de context van het Actieplan Oostzee.

Daarom is het mogelijk de Oostzee met succes te gebruiken als proefgebied voor de mariene strategie. Een ander positief aspect is dat Rusland via HELCOM ook kan deelnemen aan de tenuitvoerlegging van het programma van maatregelen voor de Oostzee; zonder de betrokkenheid van Rusland is het moeilijk de Oostzee te beschermen en een goede milieutoestand te waarborgen.

  Daciana Octavia Sârbu (PSE). - (RO) Mijnheer de Voorzitter, als eerste wil ik mevrouw de rapporteur bedanken en feliciteren.

Een fundamenteel element van de Europese maritieme strategie is de erkenning van de negatieve effecten van menselijke activiteit op het ecosysteem en de toename van de inspanningen om dergelijke effecten te bestrijden. Menselijke en toeristische ontwikkeling langs de kusten heeft een grote invloed op het mariene milieu door de intensivering van visserij, zeevervoer en recreatie. Klimaatveranderingen, afval, visserij, akoestische, biologische en chemische factoren bedreigen de mariene wateren en deze richtlijn vormt een belangrijke stap in de richting van het verbeteren van de integriteit van ecosystemen en het behoud van biodiversiteit.

De gevolgen van de olie- en zwavelvervuiling in de Zwarte Zee en de Zee van Azov die recentelijk heeft plaatsgevonden als gevolg van een storm die diverse handelsschepen tot zinken heeft gebracht, zullen nog ten minste tien jaar merkbaar zijn. De ramp gebeurde door een tekortkoming van het systeem, want de schepen waren ontworpen voor riviertransport, niet voor zeevaart, wat duidt op het ontbreken van inspanningen ter voorkoming van ongevallen en bescherming van het mariene milieu. Dit ernstige ongeval compliceert het proces van milieuverbetering in deze wateren, die toch al tot de meest vervuilde zeegebieden van de wereld behoren.

De verslechtering van de waterkwaliteit in de Zwarte Zee schaadt zowel de volksgezondheid als de mariene biodiversiteit en er zijn aanzienlijke inspanningen nodig om de integriteit van het ecosysteem te herstellen. Bovendien moet het zeevervoer van gevaarlijke lading voldoen aan de eisen van internationale conventies en moet een minimale veiligheid worden gewaarborgd om te voorkomen dat er nog meer van dit soort rampzalige ongelukken gebeuren, die grote schade aanrichten aan het zeeleven en het mensenleven.

Met deze richtlijn willen we ervoor zorgen dat het mariene milieu in de Europese Unie beter beschermd wordt en dat menselijke activiteiten en transport de kwaliteit van het water en de biodiversiteit niet aantasten.

  Charlie McCreevy, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, op basis van de overeengekomen teksten moeten lidstaten nu mariene strategieën uitwerken voor hun maritieme wateren. Zulke strategieën beginnen met een analyse van de toestand van maritieme wateren en hun gevolgen en belastende factoren en zullen doelstellingen uitwerken voor het vinden van een goede milieutoestand.

De lidstaten zullen bewakingsprogramma’s opstellen en vervolgens, vanaf 2015, de noodzakelijke programma’s en maatregelen uitwerken om de doelstellingen te verwezenlijken. Deze reeks stappen zal om de zes jaar herhaald worden.

Het algemene compromispakket dat nu wordt voorgesteld, bevat een aantal hoofdelementen. Het belangrijkste is dat de doelstelling van de richtlijn nu helder en ambitieus is, aangezien lidstaten de noodzakelijke maatregelen om een goede milieutoestand in het mariene milieu te verwezenlijken op zijn laatst tegen 2020 genomen moeten hebben.

De wetgevers hebben een definitie van goede milieutoestand afgesproken, met inbegrip van een aantal bijbehorende descriptoren, waaraan voldaan zal moeten worden. Er is ook overeenstemming over een herziene realisatietermijn, die in feite ambitieuzer is dan de termijn voorzien in het originele voorstel van de Commissie maar die tegelijkertijd wel voldoende tijd biedt voor de maatregelen behorende bij elke stap.

Uitzonderingen en afwijkingen, met inbegrip van onevenredige kosten, zijn nu beter gedefinieerd. Lidstaten zullen beschermde mariene gebieden moeten instellen om de doelstellingen van deze richtlijn te verwezenlijken, in overeenstemming met de internationale verbintenissen van de Gemeenschap en de lidstaten. In het kader van elke mariene regio zal actie vereist zijn en daarom zal bij de uitwerking van mariene strategieën nauw moeten worden samengewerkt met en tussen de regionale zeeverdragen.

Deze verhoogde samenwerking zal zelfs een vereiste zijn voor de uitvoering van deze richtlijn. Met het oog hierop zou ik u willen herinneren aan het belang dat het Parlement gedurende alle onderhandelingen heeft toegekend aan belangrijke regionale processen. Met name noem ik hier het Actieplan voor de Oostzee, dat aangenomen werd in het kader van het Verdrag van Helsinki. Zoals benadrukt door het Parlement is dit geïntegreerde actieplan een nuttig eerste voorbeeld en een middel om vooruitgang te boeken bij de uitvoering van deze richtlijn.

Een dergelijke aanpak moet een belangrijk onderdeel zijn van alle maatregelen die door de verschillende regionale zeeverdragen genomen zijn om de Europese zeeën te beschermen – de Middellandse Zee, de Noord-Atlantische Oceaan, de Zwarte Zee en de Oostzee.

Tot besluit is de Commissie erg verheugd over het resultaat van de onderhandelingen. De Commissie aanvaardt de voorgestelde compromisamendementen volledig.

  De Voorzitter – Het debat is gesloten.

De stemming vindt morgen plaats.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  Richard Seeber (PPE-DE), schriftelijk. – (DE) Uit het oogpunt van effectieve milieubescherming verdienen de oceanen van de wereld, in het bijzonder de mariene wateren rondom Europa, meer aandacht in het beleid van de EU. De huidige kaderrichtlijn mariene strategie is een reactie op de uitdagingen die voortkomen uit klimaatverandering en bevat maatregelen die moeten worden genomen door de EU en de lidstaten. Om op Europees niveau de vereiste stappen te kunnen zetten, is het in eerste instantie essentieel dat de milieutoestand van het mariene milieu in kaart wordt gebracht volgens uniforme criteria. Verder dwingt de richtlijn de lidstaten uiterlijk in 2017 een goede milieutoestand in het mariene milieu te bereiken en hiervoor de noodzakelijke regels in te stellen.

Ik wil de lidstaten, in de context van het verslag, verzoeken de noodzakelijke maatregelen te nemen om de vervuiling van de zee te verifiëren en traceren zodat het beginsel “de vervuiler betaalt” kan worden toegepast. De maatregelen die de EU al heeft genomen met betrekking tot de afvang van CO2 in de zeebodem moeten worden versterkt, aangezien deze een innovatieve bijdrage leveren aan de bestrijding van klimaatverandering. Reeds bestaande proefprojecten moeten echter kritisch worden geëvalueerd, vooral met betrekking tot hun efficiëntie en de mogelijke schadelijke gevolgen. Om klimaatverandering effectief te kunnen bestrijden, mogen we innovaties niet uitsluiten, maar moeten we deze inbouwen in een breed Europees milieubeleid.