Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2007 - Στρασβούργο

17. Ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερος αέρας για την Ευρώπη (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη Σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση (A6-0389/2007), εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, σχετικά με την κοινή θέση που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο ενόψει της έκδοσης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον (οδηγία - πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική) [09388/2/2007 – C6-0261/2007 – 2005/0211(COD)] (Εισηγήτρια: Marie-Noëlle Lienemann).

  Holger Krahmer, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, ο συμβιβασμός στην οδηγία για την ποιότητα του αέρα είναι πρωτίστως το αποτέλεσμα μιας επιτυχημένης ομαδικής δουλειάς. Θέλω να το τονίσω αυτό με έμφαση εξαρχής. Εκφράζω τις ευχαριστίες μου ιδίως προς όλους τους συναδέλφους βουλευτές που συμμετείχαν ενεργά στη διατύπωση του κειμένου αυτής της οδηγίας, ιδίως τις εισηγήτριες, την κ. Weisgerber της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών και την κ. Corbey της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και την κ. Hassi της Ομάδας των Πρασίνων /Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία. Θέλω, επίσης, να ευχαριστήσω την Επιτροπή για την πολύτιμη συνδρομή της και την πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου, που είχε πολύτιμη συμβολή σε αυτό το καλό αποτέλεσμα, ως ένας εταίρος διαπραγματευόμενος με ανοικτό και εποικοδομητικό πνεύμα.

Ο συμβιβασμός θέτει σε γερά θεμέλια τη μελλοντική πολιτική της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα. Η νέα οδηγία διατηρεί την ισορροπία ανάμεσα στους φιλόδοξους στόχους και τα όρια και την αναγκαία ευελιξία για την εφαρμογή στα κράτη μέλη. Επιπλέον, οι προσπάθειες επικεντρώνονται περισσότερο στην έκθεση και την αυξημένη ευαισθητοποίηση για την ανάγκη μέτρων στις πηγές της ρύπανσης.

Επιτρέψτε μου καταρχάς να σκιαγραφήσω τα βασικά στοιχεία του συμβιβασμού. Σημειώθηκε αποφασιστική πρόοδος, πράγμα που είναι η πρόθεση της τροποποίησης της νομοθεσίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, στον κανονισμό για τα λεπτότερα ΑΣ2.5. Σύμφωνα με τη γνώμη όλων των ειδικών, τα λεπτότερα σωματίδια που προέρχονται αποκλειστικά από ανθρωπογενείς πηγές αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Τα λεπτά ΑΣ2.5, σωματίδια σκόνης με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα, τα οποία, επομένως, δεν είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού, μπορούν να διεισδύσουν στους πνεύμονες και να προκαλέσουν σοβαρές, χρόνιες αναπνευστικές ασθένειες. Επομένως, η εστίαση της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ποιότητα του αέρα στα λεπτότερα σωματίδια έπρεπε να είχε γίνει από καιρό.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, θεσπίστηκε αυστηρό όριο για τα σωματίδια ΑΣ2.5 από το 1997. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προηγούνται 10 ολόκληρα χρόνια της ΕΕ σε σχέση με τη νομοθεσία σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, με όλο τον σεβασμό στην πολιτική των ΗΠΑ για την ποιότητα του αέρα, θέλω να δηλώσω ότι δεν μπορούμε απλά να αντιγράψουμε ό,τι πράττουν επί χρόνια οι Ηνωμένες Πολιτείες. Έχουμε τελείως διαφορετικές συνθήκες στην Ευρώπη, ιδίως όσον αφορά τον πληθυσμό και την πυκνότητα της κυκλοφορίας.

Το αίτημα των περιβαλλοντικών ομάδων για την άμεση θέσπιση ενός αυστηρού ορίου ΑΣ2.5είναι ανέφικτο. Τα στοιχεία στην Ευρώπη δεν είναι ακριβή και η εμπειρία μετρήσεων είναι ανεπαρκής – όχι καλές συνθήκες για την εσπευσμένη θέσπιση ορίου. Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν εξαρχής για τη ρύθμιση των ΑΣ2.5σε δύο φάσεις. Πρώτον, πρέπει να καθοριστεί ένας στόχος από το 2010 και μετά, κατόπιν δε, ένα όριο 25 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο. Το Κοινοβούλιο ασκεί σε σταθερή βάση πίεση στην Επιτροπή και πραγματοποιεί εκστρατεία κατά της αντίθεσης του Συμβουλίου για αυστηρότερη τιμή για το ΑΣ2.5. Επομένως, είναι προς τιμή του Κοινοβουλίου ότι σήμερα θέλουμε να μειώσουμε το όριο για το ΑΣ2.5σε 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο σε ένα δεύτερο στάδιο το 2020.

Επιπροσθέτως στον στόχο και στο όριο για τα ΑΣ2.5, θα θεσπιστεί για τα κράτη μέλη υποχρέωση η έκθεση σε συγκέντρωση να μην υπερβαίνει τα 20 μικρογραμμάρια το 2015. Αυτό έχει στόχο τη μείωση της συσσωρευθείσας συγκέντρωσης και θα έχει θετικό αντίκτυπο στην προστασία της ανθρώπινης υγείας, ιδίως στα πολεοδομικά συγκροτήματα. Το μοντέλο που προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη μείωση των συγκεντρώσεων ΑΣ2.5μέχρι το 2020 εφαρμόστηκε παρομοίως. Υπάρχει μια διαφοροποίηση ανάλογα με τα κράτη μέλη και θα ληφθούν περισσότερο υπόψη οι εισροές.

Σε ότι αφορά τα ΑΣ10, η πλειοψηφία του Κοινοβουλίου πίεσε κατά την πρώτη ανάγνωση για ένα φιλόδοξο ετήσιο όριο, το οποίο συσχετίζεται καλύτερα με το ισχύον ημερήσιο όριο. Η θέση του Συμβουλίου και της Επιτροπής να μη θιγούν καθόλου τα ισχύοντα όρια έγινε αποδεκτή στις διαπραγματεύσεις. Με μια τριετή επέκταση της προθεσμίας για τα ΑΣ10, η παράταση της προθεσμίας εξασφαλίζεται έως το 2012, αφού η νέα οδηγία τεθεί σε ισχύ για τις τοπικές αρχές που δεν κατάφεραν να τηρήσουν τα όρια εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης ή των μετεωρολογικών συνθηκών, παρά τις ευαπόδεικτες προσπάθειες.

Μολονότι η βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα θα αποτελέσει επίσης μείζονα πρόκληση για την ΕΕ στο μέλλον, θα ήθελα να θίξω τρία σημεία που κατά τη γνώμη μου πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν εφαρμοστεί αυτή η οδηγία και όταν αναθεωρήσουμε τη νομοθεσία το 2013.

Πρώτον, η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα μειώθηκε δραστικά τις τελευταίες δεκαετίες. Όπως δείχνει μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, γύρω στο 50% των εκπομπών λεπτών σωματιδίων σκόνης μειώθηκε την περίοδο μεταξύ του 1990 και του 2004 – επομένως, πριν καν από τη θέσπιση των ορίων για τα ΑΣ10. Αυτό επιτεύχθηκε λιγότερο μέσω της νομοθεσίας και περισσότερο μέσω της τεχνικής προόδου.

Δεύτερον, ποικίλλουν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι συνθήκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μεταξύ των κρατών μελών. Αναφέρθηκα ήδη στις μετεωρολογικές και γεωγραφικές συνθήκες. Ωστόσο, κυρίως οι πολύ διαφορετικές συνθήκες σε ό,τι αφορά την πυκνότητα του πληθυσμού, της κυκλοφορίας και της βιομηχανίας είναι αυτές που ασκούν τη μεγαλύτερη επίδραση. Αυτό πρέπει να εξεταστεί περισσότερο, όταν θα εφαρμόσουμε τη μελλοντική νομοθεσία.

Τρίτον, για να μειωθεί ακόμα περισσότερο η ατμοσφαιρική ρύπανση, δεν θα οδηγήσουν στην επιτυχία ούτε οι βραχυπρόθεσμες δράσεις, όπως είναι τα οδοφράγματα και οι κυκλοφοριακές απαγορεύσεις, ούτε τα αυστηρότερα στα χαρτιά όρια.

Το Κοινοβούλιο επιδοκιμάζει τη δήλωση της Επιτροπής, που θα δημοσιευτεί μαζί με τη νέα οδηγία στην Επίσημη Εφημερίδα το 2008, σχετικά με την έγκριση μέτρων στην πηγή. Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να μειωθεί μόνο μακροπρόθεσμα και σε επίπεδο ΕΕ ειδικά μέσω της ενίσχυσης των διασυνοριακών μέτρων. Αυτή η πολιτική για τις πηγές, στην οποία δόθηκε λίγη προσοχή μέχρι σήμερα, πρέπει να αποτελέσει τη βασική εστίαση στο μέλλον, ιδίως οι ιδιωτικές εγκαταστάσεις καύσης, η ναυπηγική βιομηχανία, καθώς και η γεωργία.

  Charlie McCreevy, μέλος της Επιτροπής. −(EN) Κύριε Πρόεδρε, επιλαμβάνομαι αυτού του φακέλου εκ μέρους του συναδέλφου μου, του Επιτρόπου Δήμα, ο οποίος βρίσκεται στη Διάσκεψη του Μπαλί.

Θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τον εισηγητή, τον κ. Krahmer, για το εξαίρετο έργο του σε σχέση με την οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, καθώς και την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, ιδίως τους σκιώδεις εισηγητές, για τις θετικές συμβολές τους.

Δεν ήταν εύκολη υπόθεση να οδηγήσουμε την πρόταση σε αυτό το στάδιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαδραμάτισε εποικοδομητικό ρόλο εργαζόμενο για μια συμφωνία επί ενός στέρεου και αποτελεσματικού κειμένου. Θέλω να εκφράσω την εκτίμηση της Επιτροπής γι’ αυτό.

Κατά την προπαρασκευή της πρότασης της Επιτροπής, αλλά και στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, καθοδηγούμασταν σαφώς από τις επιστημονικές αποδείξεις σχετικά με τη σημασία των συνεχών προσπαθειών για τη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, και ιδίως για την ανάγκη αντιμετώπισης των λεπτών σωματιδίων (ΑΣ2.5). Κατά μέσο όρο, το προσδόκιμο ζωής των πολιτών της ΕΕ μειώνεται κατά περισσότερο από οκτώ μήνες εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Αυτό είναι απαράδεκτο και πρέπει να κάνουμε περισσότερα.

Μόνο περιορισμένες βελτιώσεις στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ και στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν η δυνατότητα επίτευξης του περιορισμού των ΑΣ2.5και οι υφιστάμενες προδιαγραφές.

Απαιτούνται σαφώς περαιτέρω μέτρα σε κοινοτικό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Τα κοινοτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των εκπομπών στην πηγή σκιαγραφήθηκαν στη θεματική στρατηγική για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Έχουμε μπει για καλά στην πορεία της ανάπτυξης και της έγκρισης αυτών των μέτρων. Η τελευταία αναφορά προόδου μπορεί να εντοπιστεί επίσης στη δήλωση που προσαρτάται στη συμβιβαστική δέσμη. Η Επιτροπή και το Κοινοβούλιο συμμερίζονται μια κοινή κατανόηση της σημασίας αυτών των μέτρων για την επίτευξη μιας αποτελεσματικής μείωσης των εκπομπών.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της οδηγίας είναι τα ακόλουθα. Η οδηγία διατηρεί τις υφιστάμενες οριακές τιμές και τιμές στόχους, ενώ προβλέπει κάποια περίοδο μέχρι την επίτευξη πλήρους συμμόρφωσης σε συγκεκριμένες ζώνες, υπό τον όρο ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Το συμβιβαστικό κείμενο διασφαλίζει ότι η αναβολή περιορίζεται και δεν δημιουργεί κίνητρα για την καθυστέρηση των μέτρων που πρέπει να ληφθούν. Καθώς ο ατμοσφαιρικός αέρας δεν γνωρίζει σύνορα, αυτά τα μέτρα θα υποστηρίξουν τις προσπάθειες επίτευξης συμμόρφωσης επίσης στις γειτνιάζουσες περιφέρειες και κράτη.

Σε ό,τι αφορά την ετήσια οριακή τιμή ΑΣ10, πιστεύω ότι η φιλοδοξία που κρύβεται πίσω από την πρόταση της επιτροπής μπορεί να την απειλήσει. Οι επιστημονικές αποδείξεις, όμως, δείχνουν ότι, σε χρόνια έκθεση, το λεπτό ΑΣ2,5, που είναι υποδιαίρεση του ΑΣ10, είναι το πλέον σημαντικό, επομένως, η Επιτροπή πρότεινε να μείνει απαράλλακτη η οριακή τιμή ΑΣ10 και να ικανοποιηθεί αυτή η φιλοδοξία μέσω των νέων στόχων για τα ΑΣ2,5. Οι προδιαγραφές για το ΑΣ10 θα επαναξιολογηθούν ριζικά κατά την αναθεώρηση του 2013, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα αποτυπώνονται δεόντως στις προδιαγραφές οι τελευταίες επιστημονικές γνώσεις και η εμπειρία από την εφαρμογή.

Ο καθορισμός έγκαιρων, ρεαλιστικών, αλλά φιλόδοξων στόχων για τα ΑΣ2,5 αποτέλεσε την κύρια πρόκληση στη διαπραγμάτευση. Η συμβιβαστική δέσμη καθορίζει πολύ σαφείς δεσμεύσεις στο κείμενο του άρθρου της αναθεώρησης, καταδεικνύοντας ότι θα πρέπει να μελετηθεί μια πιο φιλόδοξη οριακή τιμή ως σκέλος της υποχρεωτικής αναθεώρησης το 2013 και με τον ορισμό της ενδεικτικής οριακής τιμής για τα ΑΣ2,5.

Η σημασία της θέσπισης ενός νέου, νομικά δεσμευτικού ορίου έκθεσης σε συγκέντρωση σωματιδίων ήδη το 2015 είναι κάτι παραπάνω από πρόδηλη. Ενώ η νέα προσέγγιση μείωσης της έκθεσης παρέχει ήδη την ευελιξία ώστε τα κράτη μέλη να μεγιστοποιήσουν κατά τον αποτελεσματικότερο τρόπο τα οφέλη για τη δημόσια υγεία που θα προκύψουν από τις προσπάθειές τους για μείωση, η νέα νομοθετική υποχρέωση και η σχετικά βραχεία περίοδος εφαρμογής διασφαλίζουν ότι τα κράτη μέλη θα αναλάβουν ταχεία δράση και θα αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα τη μείωση της έκθεσης του πληθυσμού στα λεπτά σωματίδια.

Με μεγάλη μου χαρά σημειώνω την ιδιαίτερη σημασία που προσέδωσε η επιτροπή σε ευπαθείς ομάδες, περιλαμβανομένων των παιδιών. Οι προσθήκες θα υποστηρίξουν την ενδεικνυόμενη συνεκτίμηση των ευπαθών ομάδων στον σχεδιασμό των μέτρων μείωσης.

Με αυτό το σημαντικό νομοθέτημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι έτοιμη να συνεχίσει αποτελεσματικά τη μείωση και να ελαχιστοποιήσει τις σημαντικές αρνητικές συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η Επιτροπή υποστηρίζει ενεργά τη διαδικασία μέσω της ανάπτυξης κοινοτικών μέτρων και της συνεχούς υποστήριξης για την εφαρμογή των οδηγιών από τα κράτη μέλη, παρέχοντας καθοδήγηση και διευκολύνοντας τις ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών.

  Anja Weisgerber, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ να ευχαριστήσω τον εισηγητή, κ. Krahmer, καθώς και τους σκιώδεις εισηγητές για την αποτελεσματική τους συνεργασία. Η συμφωνία με το Συμβούλιο κατά τη δεύτερη ανάγνωση αποτελεί επιτυχία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτή η συμφωνία αποτελεί μείζον βήμα προς την κατεύθυνση της καλύτερης ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη. Ωστόσο, χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων των εμπλεκομένων. Οι πόλεις και τα αστικά κέντρα πρέπει να εκπονήσουν σχέδια για καθαρό αέρα και να δημιουργήσουν περιβαλλοντικές ζώνες, για παράδειγμα, αν δεν συμμορφώνονται με τα όρια. Τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργήσουν τις συνθήκες γι’ αυτό – όπως είναι η ενεργοποίηση του κανονισμού για τις επικολλητικές ταινίες στους κινητήρες οχημάτων στη Γερμανία, λόγου χάρη.

Ωστόσο, αυτό καλούμαστε να κάνουμε και στην Ευρώπη. Μόλις ένα 20 με 30% των αιωρούμενων σωματιδίων αιθάλης προέρχονται από την κυκλοφορία οχημάτων στο κέντρο των πόλεων. Μόνο εδώ, όμως, οι τοπικές αρχές μπορούν τελικά να ασκήσουν την όποια επιρροή. Οι τοπικές αρχές δεν έχουν καμία πιθανότητα να τηρήσουν τα όρια, αν δεν ληφθούν μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη μείωση των εκπομπών από άλλες πηγές πλην των μεταφορών. Η μέτρηση των εκπομπών και μόνο δεν βελτιώνει την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Χρειαζόμαστε μέτρα που καταπολεμούν την εκπομπή λεπτών σωματιδίων σκόνης άμεσα στην πηγή. Αυτό θα παράσχει πραγματική προστασία για την υγεία.

Η Επιτροπή ανέλαβε τώρα η ίδια την πολιτική δέσμευση να προβεί σε αυτά τα βήματα. Θέλει να εκπονήσει νομοθετικές προτάσεις, όπως είναι το πρότυπο Euro 6 για τα φορτηγά (πράγμα που εν τέλει θα οδηγήσει στην υποχρεωτική εισαγωγή φίλτρων για τα σωματίδια αιθάλης), τα πρότυπα εκπομπών για μικρότερες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και οι νέοι κανονισμοί για τις μηχανές των πλοίων. Τα μέτρα των τοπικών αρχών πρέπει να υποστηριχθούν από αυτούς τους κανονισμούς, προκειμένου να επιτευχθεί πραγματική βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα.

Πρώτον, θα υπάρχουν όρια για τα λεπτότερα σωματίδια σκόνης. Αυτά τα σωματίδια είναι πιο επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία, διότι εισπνέονται. Επομένως, πρέπει να το αξιολογήσουμε αυτό. Με τη θέσπιση φιλόδοξων, αλλά ρεαλιστικών τιμών, στέλνουμε άλλο ένα μήνυμα για την προστασία της υγείας. Ο νομοθέτης επέδειξε εν προκειμένω μια αίσθηση αναλογίας και ταυτόχρονα διασφάλισε έναν υψηλό βαθμό προστασίας της υγείας. Εφόσον εμείς ως Κοινοβούλιο καταφέραμε να επιτύχουμε ένα καλό αποτέλεσμα σε σχέση με τα λεπτότερα σωματίδια σκόνης, αποδεχθήκαμε τη θέση του Συμβουλίου να μην αλλάξουμε το παραμικρό στα υφιστάμενα όρια για τα ΑΣ10, περιλαμβανομένων και των ημερήσιων ορίων. Αυτό, όμως, σημαίνει επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας αυστηρότερος περιορισμός των ετήσιων ορίων για τα ΑΣ10. Το κείμενο της οδηγίας καθιστά ρητά σαφές ότι οι τοπικές αρχές δεν υποχρεούνται να λάβουν αναποτελεσματικά βραχυπρόθεσμα μέτρα, όπως είναι τα οδοφράγματα, λόγου χάρη. Έμφαση πρέπει να δοθεί στα μακροπρόθεσμα, βιώσιμα μέτρα, όπως είναι οι περιβαλλοντικές ζώνες. Οι τοπικές αρχές πράττουν ήδη πάρα πολλά εν προκειμένω και πρέπει να συνεχίσουν να πράττουν ανάλογα.

Οι πόλεις και τα αστικά κέντρα, όμως, μπορούν να ζητήσουν στο μέλλον παράταση της προθεσμίας εκπλήρωσης των υφιστάμενων ορίων για τα ΑΣ10 υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει – και θέλω να το τονίσω αυτό – ότι δίνεται το ελευθέρας στις τοπικές αρχές. Δεν μπορούν να υπερβαίνουν εσαεί τα όρια και μπορούν να εξασφαλίσουν παράταση της προθεσμίας μόνο υπό δύο αυστηρές προϋποθέσεις: ότι υποφέρουν από αντίξοες κλιματικές συνθήκες ή αντίξοες επιτόπιες συνθήκες, όπως για παράδειγμα είναι οι θερμικές νησίδες, και ότι έλαβαν όλα τα ενδεδειγμένα και λογικά μέτρα σε τοπικό επίπεδο. Αυτή η ευελιξία για τις τοπικές αρχές συμβάλλει στην εφαρμοσιμότητα της οδηγίας, χωρίς να παραμελείται το επίπεδο της προστασίας της υγείας.

Κυρίες και κύριοι, προωθήσαμε μια υπεύθυνη δέσμη μέτρων. Επιτύχαμε πρόοδο στο μέτωπο της προστασίας της υγείας.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. SIWIEC
Αντιπροέδρου

  Dorette Corbey, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ο καθαρός αέρας αποτελεί βασική αναγκαιότητα ζωής. Ο αέρας έγινε καθαρότερος την τελευταία τριακονταετία, η ρύπανσή του όμως εξακολουθεί να είναι υπερβολική. Η συμμόρφωση προς τις ισχύουσες οδηγίες είναι ανεπαρκής. Η οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα πρέπει να αναθεωρηθεί, αν θέλουμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά τη ρύπανση. Την περασμένη εβδομάδα, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία για τη νέα οδηγία. Επιδοκιμάζω την έκβαση και θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Krahmer, την κ. Weisgerber και τους υπόλοιπους σκιώδεις εισηγητές για την εποικοδομητική συνεργασία τους τα τελευταία δύο χρόνια. Θα ήθελα να επισημάνω τρία σημεία.

Καταρχάς, τις αυστηρότερες προδιαγραφές. Η Ομάδα μου έχει αναλάβει σταθερή δέσμευση για πιο φιλόδοξες προδιαγραφές όσον αφορά τα σωματίδια και τις λοιπές ρυπογόνες ουσίες που είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο και το περιβάλλον και, επομένως, χαίρομαι που χάρη σε σας θα υπάρξει ένα νέο πρότυπο για τα μικροσωματίδια. Τη ρύπανση από τα μικροσωματίδια δεν μπορούμε ούτε να την δούμε ούτε να την οσμιστούμε, ευθύνεται όμως για τη μεγαλύτερη βλάβη στην υγεία, αφού προκαλεί εκατοντάδες χιλιάδες πρόωρους θανάτους μεταξύ των Ευρωπαίων. Τεράστιος αριθμός ατόμων πάσχει από άσθμα και από άλλες ασθένειες. Το νέο πρότυπο θα μας δώσει τη δυνατότητα να ακολουθήσουμε μια πιο στοχευμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της βλάβης της υγείας.

Επομένως, αυτή η συμφωνία είναι καλά νέα για τη δημόσια υγεία. Το Κοινοβούλιο δεν σήκωσε τα χέρια ψηλά απέναντι στη συγκρατημένη φιλοδοξία της Επιτροπής και του Συμβουλίου· ζητήσαμε μεγαλύτερη δέσμευση και την εξασφαλίσαμε. Το πρότυπο για τα ΑΣ2,5 επρόκειτο να μειωθεί από τα 25 στα 20 μικρογραμμάρια. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό θα αυξήσει τον μέσο όρο του προσδόκιμου ζωής κατά τέσσερις με πέντε μήνες. Ωστόσο, ακόμη και οι νέες προδιαγραφές δεν αρκούν. Απαιτούνται περαιτέρω βελτιώσεις, μεταξύ άλλων, να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στα παιδιά. Τελικά, πρέπει να φθάσουμε σε ένα πρότυπο που να μην υπερβαίνει τα 10 μικρογραμμάρια ύλης σωματιδίου ανά κυβικό μέτρο αέρα. Αυτό είναι το ανώτατο επιτρεπτό όριο που συνιστά η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και εγγυάται πραγματικά καθαρό αέρα. Η παρούσα οδηγία είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Το δεύτερο σημείο είναι ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να ορίσει μόνο στέρεα πρότυπα, αλλά και να αναπτύξει μέσα προκειμένου να εκπληρώσει αυτούς τους στόχους. Σε τελική ανάλυση, η Ευρώπη συχνά είναι καλή στο να καθορίζει γενικούς στόχους πολιτικής, αλλά πολύ λιγότερο αποτελεσματική όταν τίθεται θέμα δημιουργίας των σωστών εργαλείων, ούτως ώστε να εκπληρωθούν πραγματικά αυτοί οι στόχοι. Χωρίς καθαρότερα αυτοκίνητα, πλοία, γεωργία και βιομηχανία, οι προδιαγραφές ποιότητας του αέρα θα παραμείνουν χάρτινος τίγρης.

Πρόσφατα ψηφίσαμε για τα πρότυπα Euro V και Euro VI: καθαρότερα επιβατικά αυτοκίνητα από το 2009 και ακόμη καθαρότερα αυτοκίνητα από το 2014. Αυτού του είδους η νομοθεσία πρέπει να θεσπιστεί ταχέως για τα βαρέα φορτηγά μεταφοράς εμπορευμάτων και τα λεωφορεία. Το Κοινοβούλιο παρώθησε το Συμβούλιο και την Επιτροπή να επισπεύσουν την εκπόνηση συμπληρωματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση των πηγών της ρύπανσης. Αυτό οδήγησε σε μια δήλωση της Επιτροπής, όπου απαριθμούνται όλα τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν τα προσεχή χρόνια. Η δήλωση θα προσαρτηθεί στην οδηγία και θα παραπέμπει στην οδηγία. Αυτό είναι ένα σαφές πολιτικό μήνυμα προς την κοινή γνώμη ότι η Ευρώπη αναλαμβάνει δράση και αρχίζει επιχειρήσεις καθαρισμού σε τομείς κάθε είδους.

Ένα τρίτο σημείο συζήτησης αφορούσε την ευελιξία των προτύπων. Εικοσιτέσσερα κράτη μέλη δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις προδιαγραφές που θέσπισε η υφιστάμενη οδηγία. Αυτό δεν μου φαίνεται καλό παράδειγμα αποτελεσματικής νομοθεσίας. Η θέση μου ήταν ανέκαθεν ότι αποδεκτό να δίνεται χρονική παράταση σε κράτη μέλη που λαμβάνουν σειρά μέτρων αλλά αδυνατούν να συμμορφωθούν με τις προδιαγραφές, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις θερμικές νησίδες· υπό τον όρο, όμως, ότι θα θεσπιστούν αυστηρότερες μεσοπρόθεσμες προδιαγραφές. Είναι πολύ σημαντικό η νομοθεσία που εκπονούμε εδώ να είναι λειτουργική και εφαρμόσιμη.

Σήμερα δείχνουμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα παράπονα των κρατών μελών σε σχέση με την ανεφάρμοστη νομοθεσία. Η εμπειρία μας δίδαξε ότι ο αέρας δεν γίνεται καθόλου καθαρότερος, αν παραμελούμε την εφαρμογή της οδηγίας. Η νέα οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα συνιστά βελτίωση έναντι της παλιάς. Οι καλύτερες, αυστηρότερες προδιαγραφές είναι καλά νέα για τη δημόσια υγεία, τις τοπικές αρχές, όπως και για τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις. Μπορούμε να ανασάνουμε και πάλι!

  Μάριος Ματσάκης, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να συγχαρώ τον κ. Krahmer για την εξαίρετη έκθεσή του σε σχέση με αυτό το δύσκολο και σημαντικό θέμα.

Ταυτόχρονα, θέλω να συγχαρώ τους σκιώδεις εισηγητές και όλους εκείνους τους συναδέλφους που συνέβαλαν με υποδείξεις, συμβουλές και τροπολογίες, οι οποίες, σε τελική ανάλυση, διαμόρφωσαν ένα συμβιβαστικό νομοθέτημα, το οποίο συμφωνήθηκε με διαπραγμάτευση και με το οποίο θα επιχειρηθεί, αν αυτό εφαρμοστεί, να αποκτήσουμε μια καλύτερη οδηγία για την ποιότητα του αέρα και να διασφαλίσουμε, ως έναν βαθμό, καθαρότερο και υγιεινότερο αέρα στην Ευρώπη.

Σε μια περίοδο κατά την οποία αυξάνεται ο αριθμός των μολύνσεων της αναπνευστικής οδού, όπως είναι το άσθμα, το εμφύσημα και ο καρκίνος των πνευμόνων σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και όπου αυτοί που πλήττονται είναι κυρίως οι πλέον ευπαθείς ομάδες, δηλαδή τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, εμείς ως νομοθέτες έχουμε καθήκον να διασφαλίσουμε ότι θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσουμε πιο υγιεινή αναπνοή στους πολίτες μας.

Για τον σκοπό αυτό, συνασπιστήκαμε αποφασισμένοι να μην ενδώσουμε στις παράλογες απαιτήσεις του Συμβουλίου, που δεν δέχθηκε καμία αλλαγή στις διατάξεις που αφορούν τις ημερήσιες και ετήσιες οριακές τιμές των ΑΣ10 και απέρριψε ασυζητητί την πρόταση του Κοινοβουλίου να συνδέσει την όποια απόκλιση με την έγκριση πρόσθετων μέτρων της ΕΕ στις πηγές ρύπανσης.

Μολονότι επιτεύχθηκε συμφωνία, το Συμβούλιο πρέπει ωστόσο να καταλάβει ότι αυτό το Σώμα δίνει μεγαλύτερη προτεραιότητα στην υγεία των εκατομμυρίων πολιτών του παρά στον πλούτο λίγων ευρωπαϊκών βιομηχανικών γιγάντων. Όλοι πρέπει να αντιληφθούν πλήρως ότι το Κοινοβούλιο νοιάζεται πολύ περισσότερο να αποτρέψει το ενδεχόμενο να καταστραφούν οι πνεύμονες των ανθρώπων από ασθένειες, παρά να βοηθήσει να φουσκώσουν περισσότερο οι τσέπες άπληστων βαρόνων της βιομηχανίας.

Είμαι πεπεισμένος ότι αυτό το Σώμα θα έχει την ευκαιρία στο μέλλον να προωθήσει επιτυχώς την έγκριση όλων του των διατάξεων μέσω ενός λιγότερο συμβιβαστικού νομοθετήματος, το οποίο θα προστατεύει πραγματικά και συνολικά τους πολίτες από μείζονες αναπνευστικές βλάβες.

  Mieczysław Edmund Janowski, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, εξ ονόματος της Ομάδας Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών, θέλω να εκφράσω την εκτίμησή μας για την ποιότητα της έκθεσης του κ. Krahmer. Συνεχίζουμε το έργο μας για την οδηγία, που έχει σημαντική σημασία για ολόκληρο το οικοσύστημα, περιλαμβανομένων των βελτιώσεων της κατάστασης της υγείας των κατοίκων της Ευρώπης και –υπό ευρύτερη έννοια– του κόσμου.

Δεν πρέπει επίσης να συγκαλυφθεί η οικονομική πτυχή αυτών των διατάξεων. Στόχος μας, επομένως, είναι να βρούμε έναν συμβιβασμό που θα επιτρέψει πραγματικά στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις παραμέτρους που εγκρίθηκαν, καθορίζοντας τα ανώτατα επιτρεπτά όρια για σωματίδια και αέρια που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Αναφέρομαι εν προκειμένω στις συγκεντρώσεις σωματιδίων ΑΣ2,5 και ΑΣ10, καθώς και αερίων μονοξειδίου και διοξειδίου του άνθρακα, διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και όζοντος, βενζένιου, πτητικών οργανικών ενώσεων, καθώς και μόλυβδου.

Κατά συνέπεια, αυτό σημαίνει αξιόπιστη και τακτική παρακολούθηση. Θα απαιτηθούν μείζονες δαπάνες για τη ριζική αναβάθμιση πολλών επιχειρήσεων, περιλαμβανομένων εκείνων που παράγουν ενέργεια και ιδίως θέρμανση. Θα απαιτηθούν θεμελιώδεις αλλαγές στις μεθόδους και στην οργάνωση των χερσαίων, εναέριων και πλωτών μεταφορών.

Είναι γεγονός ότι θα πρέπει όλοι να επωμιστούμε αυτά και άλλα κόστη. Είναι όμως επίσης γεγονός ότι δεν είναι όλες οι χώρες σε θέση να αναλάβουν στοχευμένη δράση σε αυτό το θέμα στο σχετικά σύντομο διάστημα που προτάθηκε χωρίς να υποστούν σαφείς οικονομικές απώλειες. Αυτό αφορά ιδίως τα νέα κράτη μέλη, περιλαμβανομένης της Πολωνίας, που κάνει πάρα πολλά σε αυτόν τον τομέα.

Τέλος, θέλω να τονίσω με έμφαση ότι είναι επίσης σημαντικό οι δράσεις που θα αναληφθούν από την ΕΕ να βρουν μιμητές αλλού, ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, τη Ρωσία, την Ιαπωνία και τη Βραζιλία. Ο αέρας είναι, σε τελική ανάλυση, κοινός για όλο τον κόσμο.

  Marie Anne Isler Béguin, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θυμόμαστε την έκκληση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας που έγινε στις 5 Οκτωβρίου του 2006, σύμφωνα με την οποία η βελτίωση της ποιότητας του αέρα τίθεται ως πρόκληση στη διεθνή κοινότητα. Χρειάστηκε να εγκριθούν πολύ αυστηρές προδιαγραφές για την ατμοσφαιρική ρύπανση και ο στόχος ήταν να μειωθεί κατά 15% ο αριθμός των θανάτων στις πόλεις με ρύπανση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που συχνά είναι στην πρωτοπορία των περιβαλλοντικών κανονισμών, υπήρξε μια μεγάλη απογοήτευση κατά την πρώτη ανάγνωση, σε σημείο που ο Επίτροπός μας για το Περιβάλλον, ο κ. Δήμας, εξοργίστηκε προσωπικά με τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που αποδυνάμωνε την ισχύουσα νομοθεσία, η οποία είχε ήδη ήταν αδύναμη.

Κατά τη δεύτερη ανάγνωση στις 9 Οκτωβρίου 2007, οι Πράσινοι προειδοποίησαν την Επιτροπή Περιβάλλοντος για τις αντιπαραγωγικές συνέπειες της διοικητικής απλούστευσης και ειδικότερα για την αύξηση του αριθμού των ημερών κατά τις οποίες α επιτρεπόταν η υπέρβαση των μέγιστων τιμών και την επέκταση των εξαιρέσεων ορισμένων ρυπογόνων ουσιών. Ο συμβιβασμός που είναι προϊόν διαπραγμάτευσης κατά τη δεύτερη ανάγνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι μια προσπάθεια περιορισμού των ζημιών που προέκυψαν κατά την πρώτη ανάγνωση. Σε ό,τι αφορά τα ΑΣ2,5 στις αστικές περιοχές, προτείνεται νέα οριακή τιμή 20 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο, που θα αναθεωρηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2015.

Βέβαια, μπορούν να εφαρμοστούν πρόσθετα μέτρα για να ληφθούν υπόψη οι περιστάσεις των ευπαθών ομάδων πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Μολονότι βελτιωμένος σε σύγκριση με την αρχική κατάσταση, αυτός ο συμβιβασμός δεν συνιστά μείζον βήμα προόδου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν θα αναγκάσει τα κράτη μέλη να λάβουν τα περιοριστικά μέτρα που είναι αναγκαία για τη βελτίωση της υγείας των Ευρωπαίων. Ο αντίκτυπος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εκτιμάται ακόμα ότι προκαλεί μείωση κατά εννέα μήνες του προσδόκιμου ζωής των συμπολιτών μας. Επομένως, πρέπει να προχωρήσουμε παραπέρα, ενσωματώνοντας νωρίτερα τον περιορισμό των αιωρούμενων σωματιδίων, χρησιμοποιώντας αποτρεπτικά εργαλεία που έχουν στόχο τον περιορισμό των εκπομπών από διάφορους τομείς, ιδίως από τις μεταφορές, καθώς και από τη βιομηχανία.

  Δημήτριος Παπαδημούλης, εξ ονόματος της ομάδας GUE/NGL. – Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, κάθε χρόνο 370.000 άνθρωποι στην Ευρώπη χάνουν πρόωρα τη ζωή τους εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Το προσδόκιμο ζωής, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Επιτροπής, σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, μειώνεται από οκτώ μήνες έως και δύο χρόνια εξαιτίας της έκθεσης σε επικίνδυνους αιωρούμενους ρύπους. Η μεγάλη πλειοψηφία των θανάτων οφείλεται στα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια. Η πολιτική μου ομάδα υποστηρίζει τον τελικό συμβιβασμό και τα διστακτικά, αλλά οπωσδήποτε θετικά βήματα που κάνει σε σχέση με την παρούσα κατάσταση.

Θα ήθελα όμως να σταθώ σε ορισμένες σημαντικές αδυναμίες: τα όρια που τίθενται με αυτόν τον συμβιβασμό για τα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια είναι υπερδιπλάσια από τις σχετικές συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η Διεύθυνση Προστασίας Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής θέτει αυστηρότερα όρια απ' ό,τι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν επιτεύχθηκε συμφωνία για ασφαλέστερα όρια στα αιωρούμενα σωματίδια 10. Μειώθηκαν οι απαιτήσεις παρακολούθησης. Η συνεχής όμως παρακολούθηση των κρίσιμων φορτίων ρύπων έχει μεγάλη σημασία για να βελτιωθεί η κατάσταση.

Οι προθεσμίες συμμόρφωσης για το βενζόλιο αναβλήθηκαν, αφήνοντας στο απυρόβλητο τον μεγάλο ένοχο, δηλαδή την ποιότητα των καυσίμων. Ενώ όλοι λένε ότι χρειαζόμαστε βελτίωση καυσίμων και πιο καθαρά αυτοκίνητα, εξαιρέθηκε η ποιότητα του αέρα και ο έλεγχός της στους χώρους εργασίας. Και ακόμη, δίνονται μεγάλα περιθώρια στα κράτη μέλη να μην εφαρμόζουν την υπάρχουσα νομοθεσία και επίσης να μην ελέγχουν την ορθότητα της εφαρμογής. Κάνουμε λοιπόν ένα βήμα θετικό αλλά δεν είναι αρκετό και, γι' αυτό ακριβώς, η πολιτική μου ομάδα στηρίζει το συμβιβασμό του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά ζητάει και από το Συμβούλιο και από την Επιτροπή να κάνουν τολμηρότερα βήματα.

  Bastiaan Belder, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, μιλώ εδώ εκ μέρους του συναδέλφου μου κ. Blokland, που συμμετέχει στη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στο Μπαλί.

Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, επιτεύχθηκε επιτέλους μια συμφωνία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Αυτό δεν είναι και μικρό κατόρθωμα και είναι επίσης πολύ σημαντικό, διότι η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα έχει άμεσο αντίκτυπο στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία. Επομένως, θέλω να ευχαριστήσω ολόψυχα τον εισηγητή, τον κ. Krahmer, για όλο το έργο που επιτέλεσε, προκειμένου να επιτευχθεί αυτό.

Αυτή η οδηγία συμβάλλει με πραγματισμό στη βελτίωση της υγείας και του περιβάλλοντος. Η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα έχει ήδη βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία χρόνια και αυτή η οδηγία θα φέρει περαιτέρω βελτίωση στο μέλλον. Ωστόσο, ένας αριθμός χωρών εξακολουθεί να δυσκολεύεται να συμμορφωθεί προς αυστηρές προδιαγραφές τόσο σύντομα. Για τον λόγο αυτό, χαίρομαι που αυτή η συμφωνία επιτρέπει μια αναβολή, ώστε να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να συμμορφώσουν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού τους αέρα προς τις προδιαγραφές αυτές, υπό τον όρο ότι θα κάνουν επαρκείς προσπάθειες.

Μια άλλη σημαντική πτυχή είναι ότι δεν απαιτείται μέτρηση σε τοποθεσίες όπου δεν έχει πρόσβαση το κοινό και που δεν κατοικούνται σε μόνιμη βάση. Αυτή η ευελιξία είναι ιδιαίτερα σημαντική στις λιμενικές περιοχές. Επιδοκιμάζω επίσης ιδιαίτερα το γεγονός ότι έγινε ειδική αναφορά στα μέτρα στην πηγή. Κατά την άποψή μου, τέτοιου είδους μέτρα, για παράδειγμα το νέο πρότυπο Euro VI για τα βαρέα οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων, είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να επιτευχθεί καλή ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.

Εν κατακλείδι, μπορώ λοιπόν να πω ότι επιδοκιμάζω την παρούσα συμφωνία και θα την υπερψηφίσω.

  Andreas Mölzer (NI). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, η αύξηση των ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος που καταγράφεται στις μέρες μας – ιδίως ανάμεσα στα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τους αρρώστους – καθώς και η αύξηση των κρουσμάτων αλλεργικών αναπνευστικών δυσχερειών συνδέεται άμεσα με μια κυκλοφοριακή χιονοστιβάδα που κυλάει μέσα από τα πολεοδομικά μας συγκροτήματα και κατά μήκος των μειζόνων οδικών αξόνων μεταφορών σε καθημερινή βάση.

Η αποτυχημένη πολιτική επιδοτήσεων της ΕΕ αποτυπώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες κατά βάση στις υπεραστικές μεταφορές. Σε ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές – όπως είναι οι Άλπεις – είναι ευρέως γνωστό ότι δεν καταφέραμε μέχρι τούδε να μετουσιώσουμε τα ωραία λόγια του παρελθόντος σε πράξεις εφαρμόζοντας, λόγου χάρη, τη Σύμβαση των Άλπεων. Το ξεπούλημα των δημόσιων επιχειρήσεών μας, ωστόσο, που οδήγησε σε ένα καταστροφικά ελλειμματικό δημόσιο δίκτυο ταχείας διέλευσης, τώρα πια παίρνει την εκδίκησή του.

Χωράει πολύ συζήτηση κατά τη γνώμη μου ο βαθμός στον οποίο μπορούν ακόμη να αποδώσουν έστω και κάτι λίγο ορισμένες δράσεις, όπως οι περιορισμοί της κυκλοφορίας και η δημιουργία περιβαλλοντικών ζωνών ή διοδίων στις πόλεις, εν προκειμένω. Πρωτίστως, οι βασικοί ένοχοι των ρυπογόνων εκπομπών, όπως είναι τα εμπορικά οχήματα με πεπαλαιωμένους κινητήρες ντίζελ, πρέπει να αντικατασταθούν τάχιστα.

  Péter Olajos (PPE-DE). - (HU) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Περισσότερα από 300 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από άσθμα, 30 εκατομμύρια από αυτούς στην Ευρώπη και 200 000 από αυτούς στην Ουγγαρία. Το δεκαοκτώ τοις εκατό των ασθματικών ατόμων στη Δυτική Ευρώπη κατατάσσεται στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από άσθμα στη χώρα μου, την Ουγγαρία, αυξήθηκε κατά 250% στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Ο αριθμός των νέων ασθενών, για τους οποίους γίνεται διάγνωση άσθματος κάθε χρόνο διπλασιάστηκε την ίδια χρονική περίοδο. Πρώτη ανάμεσα στις αιτίες που προκαλούν το άσθμα και τις κρίσεις άσθματος είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση. Πιστεύω ότι τα στοιχεία στην έκθεση που συζητάμε μιλάνε από μόνα τους και η μοίρα της, που θα την αποφασίσουμε αύριο, αφορά εν μέρει μόνο την περιβαλλοντική προστασία και πολύ περισσότερο αφορά την ποιότητα ζωής και την προστασία της υγείας.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη νομοθεσία της Ένωσης σήμερα είναι η μη εφαρμογή της. Δυστυχώς, αυτό ισχύει επίσης και για τη νομοθεσία για την ποιότητα του αέρα. Επομένως, ο πρωταρχικός μας στόχος τώρα δεν είναι να εγκρίνουμε περισσότερους κανόνες που θα είναι ακόμα πιο αυστηροί, αλλά να προωθήσουμε τη συμμόρφωση προς τους υφιστάμενους κανόνες. Η πόλη όπου ζω, η Βουδαπέστη, είναι μια πόλη δύο εκατομμυρίων ανθρώπων και σε ό,τι αφορά, λόγου χάρη, τα σωματίδια του αέρα, υπερβαίνει τα επιτρεπόμενα όρια, ακόμα και το πρώτο τετράμηνο του έτους και μάλιστα δεν είναι ασυνήθιστες οι υπερβάσεις 4 και 5 φορές πάνω από το όριο. Επομένως, καθήκον μας είναι να αναπτύξουμε περαιτέρω την υφιστάμενη νομοθεσία με έναν λογικό τρόπο και να εκπονήσουμε κατευθυντήριες γραμμές που δεν θα ορίζουν πρόσθετα καθήκοντα, αλλά θα τελειοποιούν τα υφιστάμενα, ούτως ώστε να συμβάλουμε πραγματικά στον καθαρότερο αέρα για τον πληθυσμό της ΕΕ.

Πιστεύω ότι η έκθεση Krahmer εκπληρώνει αυτή την απαίτηση. Το προσόν της είναι ότι θέλει να μετρήσει και να συλλέξει την ατμοσφαιρική ρύπανση πρωτίστως στον τόπο της ρύπανσης, κάτι που συνιστά την ορθή προσέγγιση από τεχνική άποψη. Επομένως, ο συμβιβασμός δεν είναι φιλόδοξος, αλλά προοδευτικός. Ευελπιστώ ότι οι πόλεις και εμπλεκόμενα κράτη μέλη θα μπορούν τώρα να την υλοποιήσουν με μεγαλύτερη συνέπεια και ότι θα μπορέσουμε ενδεχομένως να δημιουργήσουμε μια πιο κατοικήσιμη Ευρώπη για τα παιδιά μας. Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

  Justas Vincas Paleckis (PSE). – (LT) Τα συγχαρητήριά μου στον εισηγητή. Θέλω να ξεκινήσω λέγοντας ότι είναι πάντοτε ευχάριστο να έχουμε ωραίο καιρό. Δεν είμαστε καθόλου σε θέση να επηρεάσουμε τον καιρό, αλλά μπορούμε και πρέπει να κάνουμε κάτι για την ποιότητά του. Τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πυκνοκατοικημένες και βιομηχανικές αστικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένουν απαράδεκτα. Αν βρεθείτε στις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης, μπορείτε να νιώσετε και με το παραπάνω την απειλή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Προκαλεί τον πρόωρο θάνατο δεκάδων χιλιάδων Ευρωπαίων κάθε χρόνο. Η ρύπανση έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής, αλλά και την ποιότητά της.

Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε σημαντική μείωση των επιβλαβών εκπομπών αερίων στις χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, αυτή δεν είναι παρά η αρχή. Πρέπει να δαμάσουμε τα τέρατα που φτύνουν τα αέρια στον ατμοσφαιρικό αέρα, τους χειρότερους ρυπαντές του αέρα στους δρόμους. Πρέπει να λάβουμε αποφασιστικά μέτρα για την ανάπτυξη των δημόσιων μεταφορών, για να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν λιγότερο συχνά τα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς. Αυτό είναι ένα καίριο ζήτημα στα νέα κράτη μέλη, όπου παλαιά αυτοκίνητα 20 ή ακόμα και 30 ετών, που είναι σε αποτρόπαιη κατάσταση, συνεχίζουν να ρυπαίνουν το περιβάλλον.

Η θέση της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η θέση του Κοινοβουλίου εν γένει είναι πολύ σημαντική για τις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ τον 21ο αιώνα, ιδίως όσον αφορά τους αυστηρότερους όρους και στόχους για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, την ευελιξία της υλοποίησης αυτών των στόχων και τον συντονισμό των μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων στόχων.

Πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να επιτύχουμε την ελάχιστη δυνατή συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων διαφόρων μεγεθών στο μεγαλύτερο κομμάτι της Ευρώπης έως το 2015. Οι χώρες που λαμβάνουν ενεργά μέτρα για τη μείωση της ρύπανσης, αλλά που δεν πέτυχαν ακόμη τους καθορισμένους στόχους, πρέπει να έχουν την ευκαιρία να το πράξουν. Είναι σημαντικό να περικοπεί η περίοδος απόκλισης από τα «τέσσερα συν δύο» στα «τρία συν δύο» έτη.

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ρίχνει μια δεύτερη ματιά στο σχέδιο οδηγίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Ένας από τους στόχους αυτής της οδηγίας αφορά τον περιορισμό της ποσότητας των αιωρούμενων σωματιδίων σκόνης στην ατμόσφαιρα στα αμέσως επόμενα χρόνια, σωματίδια τα οποία εισπνέουμε και τα οποία κυμαίνονται σε μέγεθος από 2,5 σε 10 μικρόν. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα λεπτότερα σωματίδια συνιστούν σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία και αυτά ακριβώς έχει υπόψη της η υπό συζήτηση οδηγία.

Ο συμβιβασμός μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σήμανε παραχωρήσεις προς το Συμβούλιο, το οποίο είναι υπέρ λιγότερο περιοριστικών κανονισμών. Ελπίζω ότι οι δράσεις που εξετάζονται σε αυτή την οδηγία δεν θα αποδειχθούν ανεπαρκείς και ότι όταν επανεξεταστεί αυτό το πρόβλημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2013 θα εγκριθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι, αφού μιλάμε εν προκειμένω για την υγεία της τωρινής και των μελλοντικών γενεών.

Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή για την καλή δουλειά που έκανε και να του υπενθυμίσω ότι είναι καλύτερο να αποφεύγουμε από το να αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες.

  Hiltrud Breyer (Verts/ALE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε είναι καλύτερος του αναμενόμενου, αλλά θα ήταν κοροϊδία να τον πανηγυρίσουμε ως μια μεγάλη επιτυχία, διότι μετριάστηκε. Από όποια πτυχή και αν συγκριθεί σε σχέση με τις αναθεωρημένες διατάξεις, μετριάστηκε διότι οι βεβαρημένες από πλευράς ρύπανσης τοποθεσίες μπορούν πλέον να εξαιρούνται.

Ωστόσο, ο συμβιβασμός, που αποτέλεσε προϊόν διαπραγμάτευσης, συνιστά και εγχείρημα περιορισμού των ζημιών, διότι η σχεδιαζόμενη περίοδος χάριτος πρέπει τώρα να γίνει κατανοητή ως τίποτε περισσότερο από μια πρόσκληση για να μην γίνει το παραμικρό. Για να μην γίνει η εξαίρεση ο κανόνας, η Επιτροπή πρέπει να παρακολουθεί τα υπό εξέταση σχέδια δράσης και τη συμμόρφωση προς τα όρια και να επιβάλλει κυρώσεις σε περίπτωση παράλειψης ενσωμάτωσής τους στο εθνικό δίκαιο. Επομένως, δεν πρέπει να τον πανηγυρίσουμε ως μεγάλη επιτυχία, διότι γνωρίζουμε πράγματι ότι αυτή η οδηγία θα έπρεπε στην πραγματικότητα να ισχύει εδώ και πολύ καιρό.

Ούτε όμως – και αυτή είναι μια θετική πτυχή του συμβιβασμού – πρέπει να δώσει στις γερμανικές τοπικές αρχές άδεια εν λευκώ να τεμπελιάζουν. Συνεπώς, η νέα πρόσκληση να μην κάνουμε το παραμικρό απέτρεψε τις τοπικές αρχές και τα ομοσπονδιακά κράτη από το να παρουσιάσουν σχέδια δράσης.

Πρέπει, ωστόσο, να υπογραμμίσουμε επίσης ότι η απόφαση του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου στη Γερμανία σημαίνει και τονίζει με έμφαση για τη Γερμανία ότι οι τοπικές αρχές δεσμεύονται εκ καθήκοντος να ενεργήσουν σε κάθε περίπτωση. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ήδη καλές πρωτοβουλίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως για παράδειγμα οι περιβαλλοντικές ζώνες και η ανανέωση του στόλου των οχημάτων. Πρέπει, όμως, να καταστεί πλέον σαφές ότι αυτή είναι η τελευταία χάρη. Πραγματικά τα λόγια πρέπει να συνοδεύονται από έργα τώρα για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα καταστεί παράλογη μια φιλόδοξη πολιτική για καθαρό αέρα.

  Jaromír Kohlíček (GUE/NGL). - (CS) Κυρίες και κύριοι, η παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και οι προσπάθειες που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα είναι αξιέπαινες δραστηριότητες. Δεν προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι ορισμένα μέρη της υπό συζήτησης πρότασης θέτουν λίαν υψηλές απαιτήσεις, ενώ άλλα απλουστεύουν τρόπον τινά την πραγματικότητα. Εκείνο που είναι πιο σοβαρό είναι ότι ενώ το επίκεντρο της συζήτησης για την παρακολούθηση και την εξαφάνιση των λεπτών σωματιδίων ορθώς μεταφέρθηκε από τα μεγαλύτερης διαμέτρου στα λεπτότερα σωματίδια – από τα ΑΣ10 στα ΑΣ2,5– θα πρέπει να ισχύσει επίσης για τα σωματίδια που είναι ακόμη πιο μικρά από τα ΑΣ2,5. Αυτά διεισδύουν μέχρι τις πνευμονικές κυψελίδες και επειδή έχουν ευρεία επιφάνεια, μπορούν δυνητικά να απορροφήσουν τεράστιες ποσότητες επιβλαβών ουσιών. Δεδομένου ότι αυτά τα σωματίδια δεν επικάθονται στο άνω τμήμα της αναπνευστικής οδού, δυνητικά είναι λίαν επικίνδυνα. Παρά τις επιφυλάξεις αυτές, υποστηρίζω την πρόταση οδηγίας, όπως την υποστηρίζει η Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, της οποίας είμαι μέλος, ευελπιστώ δε ότι θα επανέλθουμε σε αυτό το θέμα με πιο περιεκτικό τρόπο στο προσεχές μέλλον.

  Françoise Grossetête (PPE-DE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, όλοι μας αναγνωρίζουμε και όλοι μας το είπαμε ότι οι δομημένες περιοχές μας, οι πόλεις μας, ρυπαίνονται ολοένα και περισσότερο και ότι, δυστυχώς, αυτή η ρύπανση προκαλεί ολοένα και πιο συχνούς θανάτους. Ως πρόεδρος του δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα στην υπηρεσία που συνέστησα εδώ και πάνω από δεκάξι χρόνια, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θεωρείται από τους πολίτες ως δράση προτεραιότητας για τις δημόσιες αρχές σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική προστασία και ότι μάλιστα αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για το 54% των γάλλων πολιτών.

Επομένως, αυτό το κείμενο έρχεται ως απάντηση στο ανανεωμένο ξέσπασμα ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος, όπως είναι το άσθμα, η βρογχίτιδα και το εμφύσημα, τα οποία πλήττουν πρωτίστως μικρά παιδιά – το μόνο για το οποίο συζητάμε στη διάρκεια του χειμώνα είναι η βρογχιολίτιδα στα μικρά παιδιά – και ο καρκίνος του πνεύμονα στους μεγαλύτερους.

Αυτός είναι ο λόγος που η θέσπιση νέων προτύπων για τα λεπτότερα και πλέον επιβλαβή σωματίδια, για τα οποία δεν υπήρχε ρυθμιστικό πλαίσιο μέχρι τώρα, είναι ικανοποιητικό μέτρο. Ωστόσο, έχουμε πληθώρα λύσεων στα δάχτυλά μας για καλύτερη ποιότητα του αέρα, όπως είναι η δράση σε σχέση με τα καύσιμα, τα μέσα μεταφοράς και τα οχήματα. Πρέπει ακόμα να εφαρμόσουμε τον όγκο της νομοθεσίας της ΕΕ που ήδη έχουμε θεσπίσει, προς την οποία δυστυχώς δεν συμμορφώνεται η πλειονότητα των κρατών μελών. Με βάση τις διατάξεις των κειμένων επί των οποίων θα ψηφίσουμε αύριο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν σημεία δειγματοληψιών στις αστικές περιοχές. Μάλιστα, όλα θα υποχρεούνται να διαθέτουν «σχέδια για τα σωματίδια». Πρέπει επίσης να παρέχουμε στην κοινή γνώμη καθημερινή ενημέρωση, ιδίως σε εκείνους τους πολίτες που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία, αναφορικά με τη συγκέντρωση σωματιδίων στον αέρα.

Τέλος, δεν πρέπει να λησμονούμε την ποιότητα του αέρα στους κλειστούς χώρους, όπου μπορεί να περνάμε το 80% του χρόνου μας. Επιδεικνύεται περιορισμένο ενδιαφέρον σε μελέτες για την περιβαλλοντική ποιότητα των σπιτιών, μολονότι ο αντίκτυπός της στην υγεία τείνει να είναι τουλάχιστον ίδιος με του εξωτερικού περιβάλλοντος.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). - (RO) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να συγχαρώ τον εισηγητή, τον κ. Kramer.

Η πρόταση οδηγίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και έναν καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη εξετάζει τη σχέση μεταξύ ποιότητας του αέρα και ανθρώπινης υγείας και προτείνει κοινοτικές δράσεις για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη.

Η αστική κυκλοφορία εκπέμπει το 40% του διοξειδίου του άνθρακα και το 70% των άλλων ρύπων που εκλύουν τα αυτοκίνητα, η δε κυκλοφοριακή συμφόρηση, ιδίως στις μητροπολιτικές περιοχές, κοστίζει στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά προσέγγιση το 1% του ΑΕγχΠ.

Σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες προκαλείται κυκλοφοριακή συμφόρηση, η οποία είναι λίαν επιβλαβής για τους κατοίκους τους. Πάνω από το 66% των ευρωπαίων πολιτών θεωρούν την αστική συμφόρηση και τη συνακόλουθη ρύπανση ως προβλήματα που βλάπτουν σοβαρά την ποιότητα της ζωής τους και απαιτούν από την Ένωση να δράσει με συνεκτικό και ιδίως με σθεναρό τρόπο.

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 8ης και 9ης Μαρτίου 2007, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε τη δέσμευση να μειώσει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 20% έως το 2020, με έτος αναφοράς το 1990.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να εστιάσουν τις δράσεις τους στις πυκνοκατοικημένες μητροπολιτικές και αστικές περιοχές και να προσεγγίσουν το ζήτημα της ποιότητας του αέρα στα πολεοδομικά συγκροτήματα μέσω της συμμόρφωσης προς τις αρχές της επικουρικότητας με έναν πιο φιλόδοξο τρόπο, εφαρμόζοντας μια στρατηγική συνεργασίας και συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Πράσινη Βίβλος για την αστική κινητικότητα προωθεί την ανάπτυξη των δημόσιων επιβατικών μεταφορών, εξετάζει όμως επίσης μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, λόγω της οδικής κυκλοφορίας.

Σε ό,τι αφορά την τροπολογία αριθ. 31, θέλω να επισημάνω ότι ήδη αναλήφθηκαν ορισμένες δράσεις στο πεδίο των υποχρεωτικών τεχνικών προδιαγραφών για τη μείωση της ρύπανσης που προκαλούν τα χερσαία οχήματα, όπως και τα πλωτά σκάφη εσωτερικής ναυσιπλοΐας, σε άλλα νομοθετήματα.

Πιστεύω ότι είναι άκρως σημαντικό να ενημερώνεται το Κοινοβούλιο ανά πενταετία για την πρόοδο που σημειώνουν τα κράτη μέλη σε ό,τι αφορά τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, θεωρώ όμως ιδιαίτερα σημαντικό να χρηματοδοτηθούν ανάλογες δράσεις και από τα διαρθρωτικά ταμεία.

  Leopold Józef Rutowicz (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και τον καθαρότερο αέρα προσλαμβάνει μείζονα σημασία για την υγεία των ευρωπαίων πολιτών, ιδίως αφού οι ουσίες που εκλύονται από τις βιομηχανίες, τα μέσα μεταφοράς και τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας μπορούν να μεταφερθούν σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, όπως συμβαίνει με τα σωματίδια και τα οξείδια του θείου, του αζώτου και του μολύβδου.

Η οδηγία θεσπίζει όρια και δίνει έμφαση στη σημασία της μείωσης των ρυπογόνων εκπομπών και των πηγών τους. Ωστόσο, ποικίλλουν οι συνθήκες για την εκπλήρωση αυτών των απαιτήσεων. Στις ζώνες και στα πολεοδομικά συγκροτήματα όπου λειτουργούν πολλές ρυπογόνες εγκαταστάσεις, για παράδειγμα κάμινοι καύσης άνθρακα και εργοστάσια που χρησιμοποιούν παλαιές τεχνολογίες, η προσαρμογή για την εκπλήρωση των απαιτήσεων της οδηγίας θα πάρει χρόνο και θα απαιτήσει σημαντική χρηματική δαπάνη.

Επομένως, σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, δυνάμει της τροπολογίας 2, πρέπει να αναβληθεί η ημερομηνία θέσης σε ισχύ των απαιτήσεων της οδηγίας. Η οδηγία ορθώς υπογραμμίζει την ανάγκη παρακολούθησης των ρυπογόνων εκπομπών, κάτι που έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον περιορισμό των ρυπογόνων ουσιών, περιλαμβανομένων εκείνων που έχουν διασυνοριακή προέλευση. Συγχαίρω τον κ. Krahmer, τον εισηγητή.

  Richard Seeber (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι ιδιαίτερα που καταλήξαμε τόσο γρήγορα σε συμφωνία εδώ, όλες οι Ομάδες, επί του σημαντικού αυτού φακέλου. Η ποιότητα του αέρα είναι καθοριστική για την υγεία και την ευημερία των πολιτών μας. Χαίρομαι επίσης ιδιαίτερα που θέσαμε αυστηρά όρια, ιδίως νέα όρια στον τομέα των ΑΣ2.5 , δεδομένου ότι αυτά είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για την υγεία. Δυστυχώς, δεν υπήρξε κανένα αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο σε πολλούς άλλους τομείς, όπου αυτό θα ήταν ευκταίο. Αυτό αφορά τον τομέα των ΑΣ10, καθώς και του οξειδίου του αζώτου (NOx), βεβαίως.

Εκείνο, όμως που με ανησυχεί περισσότερο από τα όρια που θέσαμε, είναι η τρέχουσα κατάσταση του αέρα στα κράτη μέλη. Όπως όλοι γνωρίζετε, όλα σχεδόν τα κράτη μέλη υπερβαίνουν τα τρέχοντα όρια. Το μπαλάκι τώρα είναι σε μας για να εφαρμόσουμε αυτή τη φιλόδοξη νομοθετική δέσμη, όπως και το μπαλάκι είναι στην Επιτροπή για να την παρακολουθεί. Η Επιτροπή μέχρι τώρα δεν κίνησε καμία διαδικασία επί παραβάσει, μολονότι γίνεται συνεχής υπέρβαση των ορίων. Από τη μια πλευρά, επομένως, η εφαρμογή πρέπει να είναι καθαρή, αλλά από την άλλη μεριά, η Επιτροπή πρέπει επίσης να αναλάβει πρακτική δράση, αν τα κράτη μέλη δεν μπορούν ακόμα ή δεν θέλουν να τηρήσουν πιστά τα όρια.

Είναι σημαντικό, επίσης, ότι βρήκαμε συνεπή κριτήρια μετρήσεων. Η πρακτική διαφέρει εν προκειμένω πολύ στα διάφορα κράτη μέλη. Σε ό,τι αφορά τις μεταφορές – μια από τις πρωταρχικές αιτίες της ρύπανσης του αέρα ακόμη και στην πατρίδα μου – πρέπει να πούμε ότι η Επιτροπή δεν είναι καν έτοιμη ως έναν βαθμό να υποστηρίξει εν προκειμένω πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι χώρες προκειμένου να τηρήσουν πιστά τα όρια για τον αέρα. Η Επιτροπή πρέπει πραγματικά να ζητήσει να υποστηρίζονται τα κράτη μέλη και να μην παρεμποδίζονται στους στόχους τους να διατηρήσουν καθαρό τον αέρα. Διαπιστώσαμε ορισμένες πολύ σημαντικές αυξήσεις στην κυκλοφορία που διέρχεται από τις Άλπεις και ως προς αυτό επίσης κάτι πρέπει να γίνει σε σχέση με τον αέρα.

  Lambert van Nistelrooij (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρέχει σαφήνεια στην επί μακρόν διεξαγόμενη συζήτηση σχετικά με τον καθορισμό των προτύπων που απαιτούνται για λόγους δημόσιας υγείας σε ό,τι αφορά τα σωματίδια ΑΣ25 και ΑΣ10. Σήμερα, επιφέρουμε μια ουσιαστική βελτίωση για τα άτομα που είναι ευπαθή σε αυτά: τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Υποστηρίζω ολόψυχα αυτή την πολιτική.

Είναι, επίσης, σαφές ότι είναι εφικτά πιο προσαρμοσμένα μέτρα. Είναι εφικτή η δημιουργία ζωνών των μάλλον αστικοποιημένων περιοχών μας, βελτιώνοντας έτσι την εφαρμοσιμότητα χωρίς να υπονομεύουμε τους τελικούς μας σκοπούς. Είναι, επίσης, σαφές ότι η πολιτική στην πηγή αντιμετωπίζεται τώρα με σοβαρότητα και ότι υπάρχει διασυνοριακή συνεργασία στην Ευρώπη.

Κύριε Πρόεδρε, εκείνο που δεν είναι σαφές –τουλάχιστον σε μένα – είναι το αν πραγματικά ήρθη στην ολλανδική νομοθεσία ο αποκλεισμός αριθμού έργων εξαιτίας της ολοκληρωμένης διαδικασίας αδειοδότησης για περιβαλλοντικό και χωροταξικό σχεδιασμό. Εναπόκειται στις Κάτω Χώρες, περιλαμβανομένης της ολλανδικής Κάτω Βουλής και της νομοθεσίας, να δει αν αυτό μπορεί να αποσαφηνιστεί στο πρόγραμμα συνεργασίας για την ποιότητα του αέρα.

Σήμερα, η Ευρώπη παρέχει ένα πολύ σαφές πλαίσιο για ό,τι είναι εφαρμόσιμο, μεταξύ άλλων, στις Κάτω Χώρες. Εναπόκειται πλέον στις Κάτω Χώρες να διαχειριστούν λογικά τη σύνδεση μεταξύ χωροταξικού σχεδιασμού και περιβαλλοντικής πολιτικής προς αποφυγή περαιτέρω περιττών αποκλεισμών. Υπ’ αυτό το πνεύμα με χαρά μου δεσμεύομαι σήμερα να υποστηρίξω την επιτευχθείσα συμφωνία.

  Charlie McCreevy, μέλος της Επιτροπής. − (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, μια σειρά καίριων στοιχείων συμπεριελήφθη στη συνολική συμβιβαστική δέσμη μέτρων που προτείνεται τώρα.

Το πλέον σημαντικό είναι ότι περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία:

- η εναλλακτική λύση χρονικής παράτασης για τα ΑΣ10 διατηρείται στο επίπεδο της κοινής θέσης· δεν νοείται καθυστέρηση στη λήψη των μέτρων και μια ενιαία βαθμιαία προσέγγιση θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο·

- τα πρότυπα για τα ΑΣ10 μένουν αναλλοίωτα, σύμφωνα με την αρχική πρόταση της Επιτροπής·

- ένας ρεαλιστικός και έγκαιρος ετήσιος στόχος για τα ΑΣ2,5 και μια οριακή τιμή που καθορίζεται στα 25 µικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο τίθεται προς επίτευξη για το 2010 και το 2015, αντίστοιχα·

- μια ενδεικτική οριακή τιμή για το 2020 που προστίθεται στην φιλόδοξη ατζέντα για τα ΑΣ2,5 για την υποχρεωτική αναθεώρηση το 2013·

- μια νομικά δεσμευτική υποχρέωση θέσπισης ορίου έκθεσης σε συγκέντρωση σωματιδίων το 2015, η οποία συμπληρώνει τον στόχο μείωσης της έκθεσης, προκειμένου να ενθαρρυνθούν άμεσα μέτρα, τα οποία αναμένεται να παράσχουν το μέγιστο όφελος για τη δημόσια υγεία· και

- μια δήλωση της Επιτροπής για την πρόοδο στην ανάπτυξη κοινοτικών μέτρων στην πηγή.

Η νέα αιτιολογική σκέψη 15 ενισχύει επίσης την αποφασιστικότητα των δύο συννομοθετών να εξετάσουν κατά προτεραιότητα τις νομοθετικές προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των εκπομπών στην πηγή σε κοινοτικό επίπεδο.

Γνωρίζω ότι αυτά τα στοιχεία ήταν εξαιρετικά σημαντικά για το Κοινοβούλιο κατά την πρώτη ανάγνωση και στην επιτροπή αυτή τη φορά. Πιστεύω ότι ο προτεινόμενος συμβιβασμός θα ικανοποιήσει το Κοινοβούλιο, καθώς διανύθηκε σημαντική απόσταση σε σχέση με την κρίσιμη αρχή της θέσπισης φιλόδοξων, αλλά ρεαλιστικών προδιαγραφών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, με έναν σαφή χάρτη πορείας που περιλαμβάνει την έγκριση των αναγκαίων κοινοτικών μέτρων και μια καλά καθορισμένη αναθεώρηση το 2013.

Με ιδιαίτερη επίσης χαρά μου σημειώνω τη σημασία που δίνεται τόσο από το Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο στην επίτευξη συμβιβασμού σε αυτή την οδηγία. Ο συμβιβασμός που προέκυψε, καθώς και η επιδειχθείσα αποφασιστικότητα, δίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη δυνατότητα να προβεί σε αποτελεσματικά περαιτέρω βήματα για να διασφαλίσει υγιεινότερο αέρα για τους πολίτες της.

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή είναι πολύ ικανοποιημένη από την έκβαση των διαπραγματεύσεων. Δύναται να αποδεχθεί ανεπιφύλακτα τις προτεινόμενες συμβιβαστικές τροπολογίες.

Θέλω να ευχαριστήσω και να συγχαρώ για μια ακόμη φορά τον εισηγητή, τον κ. Krahmer, για όλες του τις προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας κατά τη δεύτερη ανάγνωση.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη, 11 Δεκεμβρίου 2007.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Małgorzata Handzlik (PPE-DE), γραπτώς. – (PL) Η σημασία του να έχουμε καθαρό αέρα γύρω μας ούτε επεξήγησης χρήζει, ούτε έμφασης. Η τρέχουσα ευρωπαϊκή προτεραιότητα πολιτικής, που επικεντρώνεται στην ταχεία και μακροπρόθεσμη θέσπιση συνεκτικής και ενιαίας νομοθεσίας με στόχο την κατοχύρωση της ποιότητας του αέρα αποτελεί την ορθή προσέγγιση.

Η πρόταση στην οδηγία που συζητάμε επί του παρόντος συνδυάζει και εξομαλύνει την υφιστάμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία μέσω της δημιουργίας μιας ενιαίας, συνεκτικής πρότασης. Σε συνέχεια της ανάλυσης της πρότασης που περιέχει επί του παρόντος, μπορούμε να δηλώσουμε μετά βεβαιότητας ότι η συμβιβαστική δέσμη μέτρων που ενέκρινε η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη αντικατοπτρίζει πλήρως τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μερών που θα επηρεαστούν άμεσα από την οδηγία. Αυτή είναι μια ισορροπημένη πρόταση για τα κράτη μέλη που θα αισθανθούν το βάρος των διατάξεών της, με την ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη και, μακροπρόθεσμα, τη σημαντική μείωση των ΑΣ.

Πέραν της πολύ ενδελεχούς εξέτασης των επιμέρους τιμών-στόχων για τα ΑΣ10 και τα ΑΣ2,5, πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να επικεντρωθούμε στις διατάξεις που αφορούν την ευελιξία στην επίτευξη των τιμών που είναι αποδεκτές από τα κράτη μέλη. Αξίζει να επισημανθεί ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ήδη πολύ σημαντικές δυσκολίες όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις προ-υφιστάμενες διατάξεις σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

Είναι επίσης σημαντικό να τονιστούν με έμφαση τα μακροπρόθεσμα μέτρα ποιότητας. Γνωρίζουμε από την εμπειρία μας ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα συχνά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο τα μακροπρόθεσμα. Τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρυνθούν να εφαρμόσουν μακροπρόθεσμες πολιτικές στρατηγικές για την ατμοσφαιρική ρύπανση σε εθελοντική βάση.

  Gyula Hegyi (PSE), γραπτώς. – (HU) Το δικαίωμα σε καθαρό αέρα μπορεί να ερμηνευτεί επίσης ως ανθρώπινο δικαίωμα, αφού το καθήκον των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να διασφαλίσουν βασικές ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης (καθαρό νερό και αέρα). Πριν από πενήντα με εκατό χρόνια, το σύμβολο της βιομηχανικής κοινωνίας ήταν μια καμινάδα εργοστασίου, καθώς βγάζει καπνό. Οι αξίες μας άλλαξαν στο μεταξύ και εκτιμάμε τον καθαρό και φυσικό τρόπο ζωής, τουλάχιστον στα λόγια. Δυστυχώς, ο αέρας στις πόλεις μας μόνο εν μέρει το επιβεβαιώνει αυτό. Με την κατάρρευση της βαριάς βιομηχανίας ή με τη μετεγκατάστασή της στον Τρίτο Κόσμο, μειώθηκε η βιομηχανική ρύπανση, αλλά πολλαπλασιάστηκε η κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Πριν από εικοσιπέντε χρόνια υπήρχαν ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα στην Ουγγαρία, που έχει δέκα εκατομμύρια κατοίκους, και τώρα υπάρχει τριπλάσιος αριθμός οχημάτων, εκ των οποίων σχεδόν το ένα εκατομμύριο ρυπαίνει τον αέρα της Βουδαπέστης, με όλες τις καταστροφικές για την υγεία συνέπειες που αυτό συνεπάγεται. Πολλαπλασιάστηκαν τα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα και εννιαπλασιάστηκαν τα κρούσματα άσθματος. Τα μικρά παιδιά που ζουν δίπλα σε κεντρικούς οδικούς άξονες κατά βάση εκτίθενται σε συνεχή κίνδυνο. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι η ρύπανση από μικροσωματίδια που προέρχονται από οχήματα ντίζελ είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία. Η Ευρώπη θα έπρεπε να ντρέπεται που σε σχέση με αυτό οι προδιαγραφές στην ΕΕ είναι χαμηλότερες σε σύγκριση με των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν θα έπρεπε να είμαστε μόνο λόγια, αλλά και έργα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε καθορισμένα εργαλεία για να περιορίσουμε την οδική κυκλοφορία σε πυκνοκατοικημένους οικισμούς και να δημιουργήσουμε πολύ πιο αυστηρούς κανόνες για τις εκπομπές αερίων σε σύγκριση με ό,τι υφίστατο μέχρι τώρα για τα οχήματα που παραμένουν σε κυκλοφορία. Πρέπει να αλλάξουμε και από κοινωνία ρυπαινόντων να γίνουμε η κοινωνία της υγιεινής ζωής!

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE), γραπτώς. – (RO) Η ευρωπαϊκή οδηγία για την ποιότητα του αέρα θα βελτιώσει την υγεία των ευρωπαίων πολιτών και θα συμβάλει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου στο αστικό περιβάλλον. Λόγω της δεσμευτικής φύσης αυτού του νομοθετήματος, αυτό θα επιτευχθεί σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα αδύναμο σημείο της οδηγίας είναι η χρηματοδότηση μέτρων για την προσαρμογή στους στόχους που θα αναλάβουν τα κράτη μέλη έως το 2010, ή το 2015, αντιστοίχως. Ως πρώτο βήμα, πρέπει να καταβληθεί σημαντική χρηματοδοτική προσπάθεια για να δημιουργηθούν κέντρα δειγματοληψιών και μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα διαρθρωτικά ταμεία που έχουν ήδη κατανεμηθεί στα κράτη μέλη τα οποία είναι επιλέξιμα για την περιβαλλοντική πολιτική θα είναι επίσης προσβάσιμα για την επίτευξη των στόχων που περιγράφονται από την οδηγία, αυτό όμως θα μειώσει τα ποσά που υπολογίζονταν αρχικά. Πιστεύω ότι πρέπει να προβλεφθεί πρόσθετος προϋπολογισμός, όταν τεθεί σε εφαρμογή η οδηγία.

Ταυτόχρονα, υποστηρίζω την ενσωμάτωση της ρήτρας της ευελιξίας που θα επιτρέψει μεταβατικές περιόδους διάρκειας μέχρι και δύο ετών στα κράτη μέλη, αρκεί να μπορούν να αποδείξουν ότι κατέβαλαν σημαντική προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

  Eija-Riitta Korhola (PPE-DE), γραπτώς. – (FI) Σήμερα συζητούμε σε δεύτερη ανάγνωση δύο σημαντικές οδηγίες για τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Η μία αφορά τη θάλασσα και η άλλη τον αέρα. Η προστασία του αέρα είναι ένας από τους καίριους και κατεξοχήν παραδοσιακούς τομείς της περιβαλλοντικής προστασίας, διότι η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και η ανθρώπινη υγεία συνδέονται άμεσα. Όπως είπε η Επιτροπή, το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε στην ΕΕ κατά 8,5 μήνες λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η ποιότητα της ζωής εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων υποβαθμίζεται καθημερινά και το φυσικό περιβάλλον τελεί υπό απειλή, παρά τη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων τα τελευταία χρόνια. Τα λόγια δεν αρκούν για να τονιστεί η σημασία της οδηγίας για την ποιότητα του αέρα: συγκεντρώνει μια δέσμη κανόνων που προηγουμένως ήταν διάσπαρτοι και αυτό συνιστά καλύτερη προσέγγιση στο πρόβλημα συνολικά.

Θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω το Συμβούλιο που συνάντησε το Κοινοβούλιο για να συζητήσουν ορισμένα σημαντικά θέματα. Το ήμισυ σχεδόν των τροπολογιών που εγκρίθηκαν κατά την πρώτη ανάγνωση έγιναν αποδεκτές συνολικά. Το Συμβούλιο εξέφρασε τελικά την υποστήριξή του για ορισμένες κρίσιμες τροπολογίες του Κοινοβουλίου. Αυτές αφορούσαν την αντικατάσταση ορισμένων τιμών-στόχων για συγκεντρώσεις σωματιδίων με δεσμευτικές οριακές τιμές, τις προθεσμίες για να γίνει αυτό, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμόζονταν. Ο κανόνας της οριακής τιμής για τα σωματίδια ΑΣ2,5, που είναι τα πλέον επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία, έχει κρίσιμη σημασία.

Επομένως, χρειαζόμαστε μια άκρως αυστηρή οδηγία. Ωστόσο, δεν αρκούν απλά και μόνο οι οριακές τιμές. Πρέπει να δοθεί προσοχή σε τεχνικές που βελτιώνουν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.