Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2008 - Στρασβούργο

6. Εφαρμογή των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης του Csaba Öry, εξ ονόματος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, σχετικά με την εφαρμογή των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας (COM(2007)0159 – C6-0104/2007 – 2007/0054(COD)) (A6-0515/2007).

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. − Κυρία Πρόεδρε, αξιότιμα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το κείμενο που σας υποβλήθηκε σήμερα είναι ο τελευταίος κανονισμός που τροποποιεί τον κανονισμό 1408/71. Πρόκειται για το γνωστό κανονισμό συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Ο κανονισμός αυτός αποτέλεσε, για διάστημα μεγαλύτερο των 30 ετών, τη βάση για το συντονισμό μεταξύ των εθνικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού και απλούστευσης του εν λόγω κανονισμού και του κανονισμού εφαρμογής του. Ήδη το Κοινοβούλιο ενέκρινε το νέο κανονισμό 883/2004, τα δε υπόλοιπα κείμενα που απαιτούνται για την εφαρμογή του, είναι ήδη υπό διαπραγμάτευση. Πρόκειται για τον κανονισμό εφαρμογής και για το κείμενο των παραρτημάτων. Εν αναμονή της θέσεως σε ισχύ των νέων αυτών νομοθετικών κειμένων, είναι απαραίτητο να επικαιροποιηθεί η ισχύς του κανονισμού 1408/71. Γι’ αυτό το λόγο σας υποβάλλεται σήμερα η νέα αυτή τεχνική επικαιροποίηση. Δεν αφορά παρά μόνον το κείμενο των παραρτημάτων του κανονισμού και αποσκοπεί στο να ληφθούν υπόψη οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στις εθνικές νομοθεσίες.

Είναι σημαντικό να εγκριθεί το εν λόγω κείμενο χωρίς καθυστέρηση προκειμένου να επικαιροποιηθεί ο κανονισμός 1408/71 και να υπάρξει ασφάλεια δικαίου και τήρηση των δικαιωμάτων των πολιτών.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον εισηγητή κ. Őry για τη συνεργασία μεταξύ των δύο οργάνων μας. Όπως το διετύπωσε σαφώς στην έκθεσή του, η ψήφιση της εν λόγω πράξης σε πρώτη ανάγνωση, θα επιτρέψει την ταχεία υιοθέτησή της. Σε αυτό το πνεύμα συντάχθηκαν οι τροπολογίες οι οποίες περιλαμβάνουν τις τεχνικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο Συμβούλιο. Αντίθετα, δεν συμπεριέλαβε στο παρόν στάδιο τις συζητήσεις που θα μπορούσαν καλύτερα να πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της εξέτασης του κανονισμού εφαρμογής, όπου εισηγήτρια είναι η κ. Lambert, ή του κειμένου των παραρτημάτων, ιδίως του παραρτήματος 11, εισηγήτρια του οποίου είναι η κ. Bozkurt.

Κάποιοι θα ήθελαν να αδράξουν την ευκαιρία αυτής της έκθεσης για να προσεγγίσουν ευρύτερα θέματα, όπως για παράδειγμα διασυνοριακές υπηρεσίες υγείας. Μολονότι το ενδιαφέρον για τα θέματα αυτά είναι προφανές, θεωρώ ότι δεν ενδείκνυται να εξετασθούν στο πλαίσιο της παρούσας τεχνικής επικαιροποίησης. Η περιορισμένη, αλλά πραγματιστική προσέγγιση της τεχνικής επικαιροποίησης κατοχυρώνει καλύτερα τα δικαιώματα των πολιτών. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον κ. Őry γι’ αυτό.

Η Επιτροπή είναι υπέρ των τροπολογιών 1 έως 6, 9 και 11, οι οποίες ευθυγραμμίζουν το αρχικό κείμενο με εκείνο που αποτέλεσε αντικείμενο γενικού προσανατολισμού στο Συμβούλιο, καθώς και υπέρ των τροπολογιών 7 και 8, οι οποίες ρυθμίζουν μια συγκεκριμένη δυσκολία που ενέκυψε πρόσφατα σε ένα κράτος μέλος, τις Κάτω Χώρες, μετά την έναρξη ισχύος της μεταρρύθμισης σχετικά με την ασφαλιστική κάλυψη ασθένειας. Αντίθετα, η Επιτροπή δεν είναι υπέρ της τροπολογίας 10. Η ανακριβής σύνταξη της τροπολογίας αυτής δεν επιτρέπει τη σωστή αντιμετώπιση των συγκεκριμένων καταστάσεων που επιδιώκει να ρυθμίσει. Η τροπολογία θέτει υπό αμφισβήτηση τους κανόνες προτεραιότητας στον τομέα των οικογενειακών παροχών. Μια τέτοια τροπολογία θα είχε νομικές και οικονομικές συνέπειες πολύ πέραν από το αναφερόμενο κράτος μέλος.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και συγχαίρω και πάλι τον εισηγητή για τη συνεισφορά του και για την πολύ καλή συνεργασία του.

  Csaba Őry, εισηγητής. − (HU) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, επιτρέψτε μου να πω λίγα λόγια σχετικά με τη νομοθεσία ενώπιόν μας και τη σημασία της, προτού προχωρήσω στα πιο εξειδικευμένα ζητήματα που αφορούν τις προτεινόμενες τροπολογίες.

Όπως είπε και ο Επίτροπος, είναι αλήθεια ότι η παρούσα νομοθεσία είναι πολύ παλιά. Δημιουργήθηκε το 1971 και έχει κατά παράδοση διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο έκτοτε, ως δευτερεύον ρυθμιστικό μέσο για το θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης απασχόλησης εντός της Ένωσης. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων που περιλαμβάνεται στη Συνθήκη θα είχε από μόνο του πολύ μικρή αξία, εάν οι πολίτες που αναζητούν εργασία σε άλλα κράτη μέλη δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, ή εάν η δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων τους δεν μπορούσε να διασφαλισθεί.

Όσον αφορά την κυκλοφορία στο εσωτερικό της Ένωσης, οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε σοβαρούς κινδύνους δεν πρέπει να μειονεκτούν ως προς την κοινωνική ασφάλιση και τα θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα. Μόνο τότε θα μπορέσει η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξίσωση των αγορών εργασίας της Ένωσης, πράγμα που χρειάζεται η οικονομία της.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει επίσης να αντιληφθούμε και να επισημάνουμε ότι ο κανονισμός 1408, τον οποίο τώρα συζητούμε, θα μπορέσει να εκπληρώσει τη λειτουργία του μόνον εάν συνεχίσουμε να τον εναρμονίζουμε διαρκώς με τις εθνικές νομοθεσίες. Ωστόσο, ζητήματα που άπτονται της κοινωνικής πολιτικής, της απασχόλησης και της κυκλοφορίας των εργαζομένων ανήκουν κατά βάση και επηρεάζουν τις εθνικές αρμοδιότητες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ήταν και είναι αναγκαία η διαρκής αναθεώρηση και η συμπλήρωση της νομοθεσίας σε ετήσια βάση.

Μολονότι φαίνεται σαν να συζητούμε απλώς για διαφορετικές διατυπώσεις της, η παρούσα νομοθεσία είναι πολύ σημαντική και επηρεάζει στην πραγματικότητα τους ανθρώπους, τη μοίρα και τα καθημερινά τους προβλήματα. Επομένως, ως νομοθέτες, εξακολουθεί να αποτελεί καθήκον μας, ακόμα και γνωρίζοντας ότι το παρόν κείμενο θα ισχύσει για πολύ λίγο χρόνο, εφόσον, όπως ανέφερε ήδη ο Επίτροπος, ο νέος κανονισμός και η νέα οδηγία υπάρχουν ήδη. Έχουν ήδη δημιουργηθεί.

Μέχρις ότου δημιουργήσουμε τον εκτελεστικό κανονισμό, τα συμφέροντα της ασφάλειας δικαίου απαιτούν να αναθεωρούμε διαρκώς και να προσαρμόζουμε τη διατύπωση στις αλλαγές που πραγματοποιούνται στις εθνικές νομοθεσίες. Καλό παράδειγμα αυτού αποτελεί η πρώτη προτεινόμενη τροπολογία, όπου μας δίδεται η δυνατότητα να προσαρμόσουμε την ευρωπαϊκή διατύπωση στην τροποποιημένη έννοια του «στενού εξαρτώμενου μέλους» που συμπεριλήφθηκε στον ουγγρικό Αστικό Κώδικα.

Εντούτοις, η παραπάνω απαίτηση σχετίζεται επίσης και με τις προτεινόμενες τροπολογίες που αφορούν τις Κάτω Χώρες, όπου παρομοίως επηρεάζεται σαφέστατα η μοίρα των ανθρώπων, και όπου υπάρχουν αμφιβολίες όσον αφορά το δικαίωμα σε ορισμένες κοινωνικές παροχές για τις οικογένειες των στρατιωτών που υπηρετούν στο εξωτερικό. Αυτό είναι σαφώς απαράδεκτο και πρέπει να προστεθεί στο κείμενο.

Ωστόσο, βρήκαμε λύση στο πρόβλημα αυτό, κατά τη διάρκεια της εργασίας της Επιτροπής, αποδεχόμενοι την προφορική πρόταση του Συμβουλίου και ενσωματώνοντάς την στο κείμενο. Επομένως, εδώ δεν υπάρχει πρόβλημα, καθώς θεωρώ ότι η δέκατη προτεινόμενη τροπολογία που αναφέρθηκε έχει επίσης βρει μια καθησυχαστική λύση, εφόσον η ολλανδική κυβέρνηση ανέλαβε να ενημερώσει τους εν λόγω πολίτες με επεξηγηματική εγκύκλιο, και επομένως δεν υπάρχει πλέον ανάγκη για την έγκριση της προτεινόμενης αυτής τροπολογίας από το Κοινοβούλιο.

Υπήρξε, ωστόσο, ανάγκη για συνεργασία, και θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συμμετέχοντες, τους συναδέλφους μου που υπέβαλαν τροπολογίες, το Συμβούλιο και την Επιτροπή. Σας ευχαριστώ πολύ για την παραχώρηση του βήματος, κυρία Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. MAURO
Αντιπροέδρου

  Ria Oomen-Ruijten, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, όπως δήλωσε μόλις ο κ. Őry, η κινητικότητα στην αγορά εργασίας έχει πολύ μεγάλη σημασία. Μάλιστα, ο κανονισμός σχετικά με τον συντονισμό, τον οποίο συζητούμε σήμερα, εναρμονίζει κάθε χρόνο τις προσαρμογές που γίνονται στους νόμους των κρατών μελών.

Τα κράτη μέλη θα έπρεπε στην πραγματικότητα να ελέγχουν κάθε νόμο και κάθε τροπολογία που αφορά την κοινωνική ασφάλιση ή το φορολογικό δίκαιο για να διαπιστώσουν κατά πόσον στέκουν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τότε, δεν θα υπήρχαν πολλά προβλήματα. Με ένα σαφές αποτέλεσμα, δεν θα ήταν αναγκαίες οι μετέπειτα προσαρμογές.

Μαζί με τον κ. Őry, υπέβαλα μια σειρά από τροπολογίες και πραγματικά θεωρώ ότι τα μέλη του Κοινοβουλίου πρέπει να στραφούν στα δικά τους κράτη μέλη όταν έρθει η στιγμή για την ετήσια προσαρμογή, για να διαπιστώσουν εάν όλα όσα προτάθηκαν κατά τη διαβούλευση με τις διοικητικές αρχές έχουν εναρμονισθεί με την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στην Ευρώπη.

Υποβάλαμε δύο ή τρεις τροπολογίες. Οι δύο πρώτες, οι τροπολογίες 7 και 8, σχετίζονται με την ασφάλιση υγείας των μελών των οικογενειών του στρατιωτικού προσωπικού που κατοικεί στο Βέλγιο ή τη Γερμανία. Οι στρατιωτικοί από την Ολλανδία δεν καλύπτονταν από τον νόμο περί υγειονομικής ασφάλισης και, επομένως, τα μέλη των οικογενειών τους δεν μπορούσαν ούτε αυτά να ασφαλισθούν, οπότε και έπρεπε να καταφύγουν σε προγράμματα που γίνονταν ολοένα ακριβότερα. Η ολλανδική κυβέρνηση έγραψε προς το Κοινοβούλιο ζητώντας του να εγκρίνει τις τροπολογίες, διότι αυτή θα είναι η ταχύτερη λύση.

Η τρίτη τροπολογία –η τροπολογία 10– αφορά τον ολλανδικό νόμο για τη φύλαξη των παιδιών. Μια οικογένεια που ζούσε στις Κάτω Χώρες και εργαζόταν από την άλλη πλευρά των συνόρων δεν είχε στο παρελθόν δικαίωμα σε επίδομα φύλαξης των παιδιών. Αυτό επιλύθηκε επίσης μέσω αλλαγής του νόμου.

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι, μέσω της επιμονής μας, επιτύχαμε αρκετά πράγματα που αφορούν πολλούς ανθρώπους. Είμαι επίσης ευγνώμων απέναντι στους συναδέλφους μου που δεν κάμφθηκαν από τις διαφωνίες κατά τη διαδικασία δεύτερης ανάγνωσης, αλλά αντίθετα μας στήριξαν ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε πολλά.

  Joel Hasse Ferreira, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή μας, κ. Őry, για την ισορροπημένη έκθεσή του. Κατά δεύτερον, θα ήθελα να τονίσω πόση σημασία έχει ο συντονισμός, η βελτίωση και η προσαρμογή, όπου αυτό είναι αναγκαίο, των διαφόρων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι αρκετά σαφές ότι αρκετές από όσες θεωρούμε ουσιαστικές τροπολογίες υποβλήθηκαν με σκοπό να επιτρέψουν τη διενέργεια διαλόγου κατόπιν ενημέρωσης στο πλαίσιο της διαδικασίας που θα διευκόλυνε την έγκριση της έκθεσης του κ. Őry κατά την πρώτη ανάγνωση.

Τα ζητήματα κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη περιλαμβάνουν ασφαλώς πολύ περισσότερα προβλήματα από όσα επιχειρεί να επιλύσει η παρούσα έκθεση και οι σχετικές με αυτήν ρυθμιστικές πρακτικές. Το θέμα εδώ, ωστόσο, είναι να ληφθούν υπόψη οι αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί στη νομοθεσία για την κοινωνική ασφάλιση σε κράτη, όπως η Ιρλανδία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, οι Κάτω Χώρες και η Αυστρία, με σκοπό να διασφαλισθεί ο αποτελεσματικός εκσυγχρονισμός και η προσαρμογή τους.

Κυρίες και κύριοι, όπως γνωρίζουμε, παράλληλες συζητήσεις διεξάγονται σχετικά με την εισαγωγή του νέου ρυθμιστικού συστήματος, με κυριότερη τη διαπραγμάτευση για τους αντίστοιχους εκτελεστικούς κανονισμούς. Επικροτούμε τη θέση του εισηγητή και σε αυτή την περίπτωση και κατανοούμε και συμμεριζόμαστε την άποψη ότι ένας μικρός μόνο αριθμός απολύτως αναγκαίων τροπολογιών πρέπει να υποστηριχθεί, όπως δηλώσαμε και στο πλαίσιο της επιτροπής. Οι τροπολογίες αυτές επιδιώκουν να εγγυηθούν την αναγκαία ασφάλεια δικαίου, ώστε ο νέος κανονισμός να μπορέσει να τεθεί σε ισχύ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εν τω μεταξύ, πληροφορήθηκα ότι ο κ. Őry απέσυρε την εν λόγω τροπολογία για τους λόγους που εξήγησε.

Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το σημαντικότερο ζήτημα είναι να βοηθήσουμε ώστε να διασφαλισθεί και στο πεδίο της κοινωνικής ασφάλισης η κατάλληλη εφαρμογή της αρχής της κινητικότητας των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επιβεβαιώθηκε κατά τη διάσκεψη κορυφής της Λισαβόνας και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2006, του ευρωπαϊκού έτους κινητικότητας. Χωρίς αυτού του είδους την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και χωρίς τον κατάλληλο συντονισμό του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, οι ευρωπαίοι εργαζόμενοι θα έχουν περιορισμένες δυνατότητες να μετακινούνται σε άλλες αγορές εργασίας. Αυτό είναι κάτι που δεν επιθυμούμε, και για τον λόγο αυτόν υποστηρίζουμε την παρούσα έκθεση.

  Ona Juknevičienė, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (LT) Η Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εγγυάται το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και εγκατάστασης των πολιτών. Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγγυάται την ελευθερία επιλογής επαγγέλματος και το δικαίωμα εργασίας. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι στην πράξη υπάρχουν ακόμα πολλά εμπόδια που αποτρέπουν τους πολίτες από την πλήρη άσκηση των δικαιωμάτων αυτών στην Κοινότητα. Από το 1971, ο κανονισμός που συζητούμε σήμερα θεωρείται ότι αποτελεί τη βάση για την κατοχύρωση της κοινωνικής ασφάλισης των πολιτών που μετακινούνταν από ένα κράτος μέλος σε ένα άλλο. Ο κανονισμός, όπως αναφέρθηκε, εφαρμόζεται επί περισσότερα από 30 χρόνια και οι διατάξεις του τροποποιούνται αρκετά συχνά αντίστοιχα με τις εθνικές νομοθεσίες. Ωστόσο, ο κανονισμός αυτός ορίζει τη γενική αρχή ότι όλες οι εθνικές κυβερνήσεις, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης και ακόμα και τα δικαστήρια πρέπει να συμμορφώνονται όσον αφορά την εφαρμογή των εθνικών νομοθεσιών. Έτσι, διασφαλίζεται ότι οι άνθρωποι που κάνουν χρήση του δικαιώματός τους να μετακινούνται σε άλλες χώρες εντός της Κοινότητας δεν θα ζημιωθούν κατά την εφαρμογή διαφορετικών εθνικών νομοθεσιών.

Τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα και παρόλο που ο κανονισμός τροποποιείται συχνά, δεν στοχεύει στην ενοποίηση αλλά στη γενίκευση των συστημάτων. Ως εκ τούτου, προκαλεί ικανοποίηση το γεγονός ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο, είναι δυνατή η προστασία των πλέον ευάλωτων πολιτών της Κοινότητας, όπως είναι οι γυναίκες, οι συνταξιούχοι και τα άτομα με αναπηρίες, καθώς και των μελών των οικογενειών τους. Θεωρώ ότι το παρόν έγγραφο βοηθά στην ενοποίηση όχι μόνο των κρατών μελών της ΕΕ αλλά και των πολιτών τους. Επομένως, κυρίες και κύριοι, σας προτρέπω θερμά να το υπερψηφίσετε.

  Wiesław Stefan Kuc, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η ελευθερία κυκλοφορίας, εργασίας και εγκατάστασης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μεταξύ των σημαντικότερων οφελών που έχουν κερδίσει οι πολίτες μας. Ως εκ τούτου, η κατάσταση της κοινωνικής τους ασφάλισης αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα, ιδίως τώρα, που σημειώνεται τέτοια μετακίνηση ατόμων που όμοιά της δεν έχει ξαναβιώσει η Ευρώπη, μια μετανάστευση που υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Αντιλαμβάνομαι ότι, λαμβάνοντας υπόψη την εφαρμογή του τροποποιημένου κανονισμού για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης (επί του παρόντος, εξακολουθεί να ισχύει ο κανονισμός του 1971), προσπαθούμε να αλλάξουμε μόνον ό,τι είναι απαραίτητο να αλλάξει και να το προσαρμόσουμε στις αλλαγές που έχουν εισαχθεί σε ορισμένες χώρες.

Ωστόσο, θεωρώ ότι δεν έχουμε επωφεληθεί από τη δυνατότητα που μας παρουσιάσθηκε και δεν τροποποιήσαμε τον κανονισμό σύμφωνα με την κατεύθυνση που προτάθηκε στον νέο. Παρότι έχουν ήδη περάσει τέσσερα χρόνια από την έγκριση του σχεδίου του νέου κανονισμού, εξακολουθεί να μην έχει τεθεί σε ισχύ, και ο παλαιός είναι πλέον άνω των 37 ετών. Ίσως είναι καλύτερα να προβούμε σε ενδελεχείς βελτιώσεις εκείνου που διαθέτουμε ήδη παρά να περιμένουμε για τον νέο, καθώς ο χρόνος περνάει και οι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν την υπομονή τους.

  Jean Lambert, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να ευχαριστήσω τον εισηγητή για την εργασία του επί του θέματος. Γνωρίζω ότι αυτό θεωρείται συχνά πολύ τεχνική εργασία, αλλά αυτές οι ταχείες ετήσιες αναθεωρήσεις είναι σημαντικές διότι προσφέρουν στους πολίτες διαφάνεια όσον αφορά τα δικαιώματά τους. Σημαίνουν επίσης ότι ορισμένα άτομα μπορούν να καλυφθούν συντομότερα.

Θα ήθελα επίσης να τονίσω –όπως έκαναν και άλλοι– ότι εδώ πρόκειται για συντονισμό, όχι για εναρμόνιση. Αυτό συχνά σημαίνει ότι ορισμένα πράγματα που φαίνονται πολύ λογικά δεν είναι απαραίτητα και αποδεκτά στο πλαίσιο του πολύ περιορισμένου πεδίου εφαρμογής του συντονισμού. Θεωρώ ότι πρέπει επίσης να καταστεί σαφές ότι ο συντονισμός αυτός δεν έχει στόχο να υπονομεύσει τα εθνικά συστήματα και να τα εκθέσει στις δυνάμεις της αγοράς – κάτι που θεωρώ ότι έχουμε πλέον αρχίσει να διαπιστώνουμε, ιδίως στη σφαίρα της υγείας.

Όπως ανέφεραν και άλλοι, ο εκτελεστικός κανονισμός για την τροποποίηση βρίσκεται εν εξελίξει, αλλά γνωρίζουμε ήδη ότι ορισμένα ζητήματα δεν πρόκειται να καλυφθούν. Θεωρώ ότι πρέπει να βρούμε μια λύση για όσους δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αυτού του συντονισμού, και εφιστώ την προσοχή της Επιτροπής σε αυτό: για παράδειγμα, όταν τα έσοδα από τη φορολογία χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για την ενίσχυση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και οι άνθρωποι που εργάζονται στο εξωτερικό διαπιστώνουν ότι πληρώνουν φόρους για να συμβάλουν σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, στο οποίο οι ίδιοι δεν έχουν πλέον πρόσβαση.

Θα ζητήσω επίσης –όπως έκανε και το Κοινοβούλιο πριν από λίγο καιρό– τη συμφωνία των εθνικών πρακτικών με το πνεύμα του κανονισμού, ώστε να μην καταλήξουμε, όπως συμβαίνει στη Γαλλία σήμερα, κάποια άτομα να μην είναι πλέον σε θέση να έχουν πρόσβαση σε συστήματα τα οποία έχουν πληρώσει, εξαιτίας αλλαγών στις εθνικές διατάξεις.

  Zuzana Roithová (PPE-DE) . – (CS) Κύριε Επίτροπε, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι αναγκαίο να εγκρίνουμε τις τεχνικές αλλαγές που προτείνονται στα παραρτήματα του εν λόγω κανονισμού. Κάνοντάς το, θα εναρμονίσουμε τον κανονισμό με τη νέα ορολογία που ισχύει σε ορισμένες χώρες. Ωστόσο, θα ήθελα και πάλι να επισημάνω ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία έρχεται εδώ και χρόνια σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για πιο συγκεκριμένες ειδικές διατάξεις όσον αφορά τα αιτήματα των ασθενών για αποζημίωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας που λαμβάνουν στο εξωτερικό. Η αντίθεση είναι εντονότερη όσον αφορά τη νοσοκομειακή περίθαλψη και εκτείνεται σε όλες τις αποφάσεις: θα ήθελα να τονίσω ότι σχετίζεται με όλες τις υποθέσεις και όχι μόνο με εκείνες όπου το Συμβούλιο έχει ήδη επιτύχει ομοφωνία. Είναι αλήθεια ότι οι ασθενείς βρίσκουν το δίκιο τους όταν στρέφονται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αλλά το νομικό αυτό καθεστώς είναι απαράδεκτο.

Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω και πάλι τη χαμένη ευκαιρία για κατάλληλη τροποποίηση των αιτημάτων των ασφαλισμένων, κατά την προετοιμασία του νέου, απλοποιημένου κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004. Μια ευκαιρία τροποποίησης των αρχών που ορίσθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην οδηγία για τις υπηρεσίες, η οποία παρουσιάσθηκε δύο χρόνια αργότερα, χάθηκε και εκείνη με τη σειρά της. Τώρα, ξεκίνησε ένα νέο έτος και εμείς προχωρούμε σε τεχνικές μόνο και όχι εννοιολογικές αλλαγές. Ο νέος εκτελεστικός κανονισμός ενδέχεται να επιλύσει αυτό το ζήτημα, αλλά δεν φαίνεται ότι θα επιλύσει όλα τα ζητήματα, διότι το Συμβούλιο δεν κατέληξε σε συμφωνία για όλα τα ζητήματα. Επιπλέον, η κατάσταση ενδέχεται να περιπλεχθεί, διότι η ΓΔ για την Υγεία και Προστασία του Καταναλωτή υποβάλλει τώρα πρόταση νέας οδηγίας σχετικά με την κινητικότητα των ασθενών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Συμβούλιο μπορεί να αναμένει επίμαχες διαπραγματεύσεις. Ένα ζήτημα που δημιουργεί αντιπαραθέσεις είναι η διαφωνία σχετικά με τις επιχορηγήσεις. Μπορούμε επίσης να αναμένουμε περαιτέρω καθυστερήσεις όσον αφορά τη νομική κατοχύρωση του δικαιώματος των πολιτών για επιστροφή των εξόδων νοσηλείας τους. Υπάρχουν διαφορές απόψεων σχετικά με το επίπεδο των επιστροφών και τις προϋποθέσεις έγκρισης των ασφαλιστικών εταιρειών στη χώρα προέλευσης των ατόμων.

Κατά τη γνώμη μου, η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα ανεπιθύμητη από την άποψη της ασφάλειας δικαίου, της δυνατότητας πρόσβασης και της κατανόησης του νόμου από τους πολίτες. Ορισμένες χώρες επιλύουν το πρόβλημα με το να μην ενημερώνουν τους πολίτες τους σχετικά με τις αξιώσεις που τους αναγνωρίζουν οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Είμαι πεπεισμένη ότι είναι αναγκαία η επίλυση αυτού του προβλήματος όσο το δυνατόν συντομότερα με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004. Δεν θα πρέπει να βασιζόμαστε στην επίμαχη νέα οδηγία σχετικά με την κινητικότητα της ΓΔ για την Υγεία και Προστασία του Καταναλωτή, για να εξασφαλίσουμε, χωρίς άλλη καθυστέρηση, τη συμμόρφωση με τις δικαστικές αποφάσεις.

  Emine Bozkurt (PSE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ τον κ. Őry για την εξαιρετική εργασία του. Στον λίγο χρόνο που έχω στη διάθεσή μου, θα ήθελα να υπογραμμίσω ένα σημείο. Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τη νομοθεσία για όλα όσα πάνε στραβά με τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Πολλά από τα προβλήματα που προκύπτουν προκαλούνται από την εφαρμογή των κανόνων, κάτι για το οποίο είναι υπεύθυνα τα ίδια τα κράτη μέλη.

Ορισμένα από αυτά τα πρακτικά προβλήματα ήρθαν στο φως κατά την εργασία για την έκθεση του κ. Őry. Αυτό ακριβώς ισχύει και στην περίπτωση του συντονισμού: όχι μόνο πρέπει να είναι σωστή η νομοθεσία, αλλά και η εφαρμογή της στην πράξη πρέπει να είναι συνεπής προς αυτήν. Ως εκ τούτου, επικροτώ το γεγονός ότι από καιρού εις καιρόν οι Πρόεδροι του Συμβουλίου έρχονται σε διαβούλευση με το Κοινοβούλιο, για παράδειγμα σχετικά με τα παραρτήματα XI και VI του κανονισμού αριθ. 883, του οποίου είμαι εισηγήτρια.

Η ολοκλήρωση του έργου του Συμβουλίου για τον παρόντα κανονισμό και τα παραρτήματα εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής θητείας έχει ασφαλώς πολύ μεγάλη σημασία. Εύχομαι στους μελλοντικούς Προέδρους του Συμβουλίου κάθε επιτυχία σχετικά με αυτό.

  Janusz Wojciechowski (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να υποστηρίξω την έκθεση του κ. Őry. Είναι πολύ καλό που η ΕΕ συντονίζει τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, καθώς στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται πέραν των συνόρων των χωρών τους. Οι πιο πολλοί από αυτούς είναι συμπατριώτες μου, Πολωνοί, εκ των οποίων άνω των 2 εκατομμυρίων εργάζονται σήμερα σε διάφορα κράτη μέλη.

Από τη μία πλευρά, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα, αλλά, από την άλλη, μας λυπεί ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός περιστατικών κακομεταχείρισης αλλοδαπών εργαζομένων. Σε ορισμένες χώρες έχουν έρθει στο φως περιπτώσεις εγκληματικής μεταχείρισης πολωνών εργαζομένων, οι οποίοι εργάζονται σε συνθήκες δουλείας. Οι πολωνοί εργαζόμενοι πέφτουν θύματα επιθέσεων με ρατσιστικά κίνητρα. Αυτό έχει συμβεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και, πολύ πρόσφατα, στη Γερμανία – τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν βίαιες επιθέσεις εναντίον Πολωνών στη γερμανική πόλη Löknitz στο Μεκλεμβούργο.

Αυτά είναι σοβαρά περιστατικά και αναμένουμε από όλα τα κράτη μέλη να αναλάβουν περαιτέρω δράση για την προστασία των αλλοδαπών εργαζομένων από την εκμετάλλευση και τις διώξεις.

  Gyula Hegyi (PSE). – (HU) Με την κατάργηση των ευρωπαϊκών συνόρων και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, υπάρχουν αρκετά εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες που γεννήθηκαν σε μία χώρα, έχουν εργασθεί σε μία ή περισσότερες άλλες χώρες και θα ήθελαν να περάσουν τα χρόνια της σύνταξής τους σε κάποια άλλη χώρα. Καταβάλλουν τις εισφορές της κοινωνικής τους ασφάλισης σε άλλο τόπο από αυτόν στον οποίο θα απολαύσουν αργότερα τα οφέλη της.

Η ύπαρξη ίσων όρων ανταγωνισμού προϋποθέτει επίσης την εναρμόνιση των υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλισης. Μακροπρόθεσμα, είναι επομένως αναπόφευκτη η δημιουργία ενός τυποποιημένου ευρωπαϊκού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, περιλαμβανομένου ενός συνταξιοδοτικού συστήματος, ασφάλισης υγείας και παροχών κοινωνικής πρόνοιας.

Μια ομάδα εργασίας του ουγγρικού σοσιαλιστικού κόμματος συνέστησε την ένταξη του οράματος αυτού στο μακροπρόθεσμο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η εναρμόνιση θα είναι ασφαλώς χρονοβόρα και θα οδηγήσει σε νομικές διαμάχες, αλλά είμαι σίγουρος ότι, στην Ευρώπη του μέλλοντος, το μέλλον ανήκει στην τυποποιημένη κοινωνική ασφάλιση.

  Petya Stavreva (PPE-DE). – (BG) Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι συνάδελφοι, για μια ενωμένη Ευρώπη, η εναρμόνιση της κοινωνικής νομοθεσίας και ο συντονισμός των προγραμμάτων κοινωνικής ασφάλισης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ είναι καίρια στοιχεία, εφόσον η ελεύθερη κυκλοφορία αποτελεί μία από τις βασικές μας αξίες.

Όποιος επιθυμεί να εργασθεί σε μια χώρα της ΕΕ πρέπει να έχει επίγνωση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του. Παρομοίως, τα κράτη μέλη πρέπει να προστατεύουν τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών τους και να διασφαλίζουν τις πλέον ευνοϊκές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης. Το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης των πολιτών που εργάζονται σε χώρες της ΕΕ έχει άμεσο αντίκτυπο στην ευημερία της Κοινότητας και στην οικονομική της απόδοση.

Στη Βουλγαρία, η οποία αποτελεί ένα από τα νέα κράτη μέλη, το ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης αποτελεί ιδιαίτερα επίκαιρο ζήτημα. Θεωρώ ότι η εναρμόνιση της κοινωνικής ασφάλισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα εξασφαλίσει σαφέστερους και πιο απλοποιημένους κανόνες για τους ευρωπαίους πολίτες. Στηρίζω την έκθεση του κ. Őry και σας προτρέπω να τη στηρίξετε και εσείς με την ψήφο σας.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, το ενδιαφέρον του παρόντος κειμένου είναι ότι θα εγκριθεί ταχέως προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες.

Γνωρίζουμε ότι οι κανονισμοί εκσυγχρονισμού και απλούστευσης είναι υπό έγκριση, επομένως η παρούσα πρόταση θα έχανε πολύ από το ενδιαφέρον της εάν καθυστερούσαμε.

Για την ανάγκη ενσωμάτωσης των πρόσφατων αποφάσεων του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στη νομοθεσία μας, θα ήθελα να πω ότι το θέμα αυτό είναι τεχνικό και πρέπει να συζητηθεί στα πλαίσια της συζήτησης επί του εφαρμοστέου κανονισμού.

Η Επιτροπή έχει ήδη λάβει υπόψη, σε σημαντικό βαθμό, την πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου στην πρότασή της για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη που θα συζητηθεί σύντομα στο Κολλέγιο των Επιτρόπων.

Η ευνοϊκή ψήφος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το παρόν κείμενο, θα επιτρέψει στην Επιτροπή να επικεντρώσει στο εξής τις προσπάθειές της στον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση των κειμένων. Έχουμε ακόμη μεγάλο έργο μπροστά μας πριν αρχίσουν να εφαρμόζονται τα νέα κείμενα. Η προσπάθεια αυτή θα διευκολύνει μακροπρόθεσμα τα δικαιώματα των πολιτών που μετακινούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έτσι θα καταστεί πιο συγκεκριμένος ο θεμελιώδης αυτός στόχος της ευρωπαϊκής οικοδόμησης.

Επιτρέψτε μου να εκφράσω και πάλι τις ευχαριστίες μου στον εισηγητή για την εξαιρετική εργασία την οποίαν έκανε.

  Csaba Őry, εισηγητής. − (HU) Σας ευχαριστώ για την παραχώρηση του βήματος, κύριε Πρόεδρε. Κλείνοντας, αξίζει ενδεχομένως να συνοψίσω το ερώτημα που υπάρχει στο υπόβαθρο της παρούσας συζήτησης – αρκετοί το ανέφεραν, μεταξύ των οποίων και η κ. Lambert και η κ. Bozkurt.

Για την ακρίβεια, όσο ετοίμαζα την παρούσα έκθεση, δεν συζητήσαμε κανένα θέμα που αφορούσε το περιεχόμενο, καθώς πάντα συμφωνούσαμε σχετικά με αυτό. Εκείνο που συζητήσαμε ήταν τι αποτελεί αρμοδιότητα των ευρωπαίων νομοθετών και τι αρμοδιότητα των εθνικών νομοθετών. Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι στην προκειμένη περίπτωση κατορθώσαμε να επιτύχουμε αυτή την πολύ ευαίσθητη ισορροπία.

Ως εκ τούτου, μιλήσαμε στην Επιτροπή και το Συμβούλιο σχετικά με όλες τις προτεινόμενες τροπολογίες. Ενίοτε προέκυψαν διαφωνίες εντέλει, κάποτε δε συχνά, αλλά βρήκαμε τη λύση. Ας αποτελέσει αυτό ένα ευτυχές και καλό παράδειγμα για το ότι μπορούμε να συνεργαζόμαστε κατά καιρούς, εάν πρέπει. Το ότι πρέπει να το κάνουμε αυτό είναι αυταπόδεικτο για εμάς, αλλά θεωρώ ότι δεν θα πρέπει να αμφιβάλλουμε ότι αποτελεί και απαίτηση των πολιτών της Ευρώπης.

Από την πλευρά μου, όσον αφορά την έκθεση, δεν προσπάθησα να συστήσω μεγαλεπήβολες αλλαγές στο κείμενο, επειδή απλούστατα αναμένουμε τις εκθέσεις της κ. Bozkurt και της κ. Lambert σχετικά με τον κανονισμό του 2003. Θεωρώ, επομένως, ότι η νομοθεσία παραμένει προς το παρόν σε ισχύ –ίσως ελαφρώς βελτιωμένη– αλλά θα συνεχίσουμε τη συζήτηση όταν θα έχουμε τον εκτελεστικό κανονισμό, και θεωρώ ότι αυτό είναι σωστό και πρέπον.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τους συναδέλφους μου για τη συνεργασία τους.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σήμερα στις 11.30.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE) , γραπτώς. – (RO) Ο κανονισμός τον οποίο τροποποιούμε (αριθ. 1408/71) διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην επίτευξη μίας εκ των τεσσάρων θεμελιωδών ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή της ελεύθερης κυκλοφορίας. Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρέπει να περιορίζεται ούτε άμεσα, περιορίζοντας τις επαγγελματικές κατηγορίες που προσφέρονται στους υπηκόους άλλων κρατών μελών, ούτε έμμεσα, υπονομεύοντας τις κοινωνικές παροχές τις οποίες δικαιούνται οι αλλοδαποί εργαζόμενοι.

Ως εκ τούτου, ο κανονισμός που προτείνεται από την Επιτροπή με πρόσθετες τροπολογίες που έγιναν από το Κοινοβούλιο θα προσδιορίσει σαφώς σε ποιες περιπτώσεις οι πολίτες μπορούν να απολαμβάνουν τα ειδικά επιδόματα που τους παραχωρεί το κράτος τους, υπό ποιες προϋποθέσεις μπορούν τα επιδόματα αυτά να εξάγονται, και κατά πόσον ισχύουν άλλα κοινωνικά συστήματα, ούτως ώστε να διασφαλισθεί η δίκαιη μεταχείριση των αλλοδαπών. Επιπλέον, εάν πρόκειται να επεκτείνουμε τις κατηγορίες των συμβάσεων εργασίας που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη, χρειαζόμαστε μια κοινή αντίληψη για το τι περιλαμβάνει η ανεξάρτητη ή μη μισθωτή απασχόληση.

Τέλος, θεωρώ ότι η παρούσα έκθεση βοηθά στη διασφάλιση των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών που εργάζονται σε άλλο κράτος μέλος. Η εξάλειψη των φραγμών στην αναγνώριση των κοινωνικών δικαιωμάτων θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κινητικότητα στο εσωτερικό της Ένωσης και σε αυξημένη απασχόληση.