Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2008 - Στρασβούργο

11.3. Αίγυπτος (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με την Αίγυπτο⁽¹⁾.

  Raül Romeva i Rueda, συντάκτης. − (ES) Κυρία Πρόεδρε, επιθυμώ να ξεκινήσω λέγοντας ότι αυτό το Κοινοβούλιο θα διέπραττε σοβαρότατο λάθος αν υπέκυπτε στην πίεση όσων προτιμούν να μην συζητούνται θέματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν δυσαρέσκεια σε ορισμένες χώρες, ιδιαίτερα όταν καταγγέλλουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Διατηρούμε προνομιακές σχέσεις με ορισμένες χώρες, όπως εκείνες που καλύπτονται από την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, με τις οποίες πρέπει να διεξάγουμε ξεκάθαρο διάλογο και στις οποίες πρέπει να υπενθυμίζουμε ότι οι εμπορικές συναλλαγές δεν μπορούν και δεν πρέπει ποτέ να αποσυνδεθούν από τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είτε εκεί είτε εδώ.

Η κατάσταση στην Αίγυπτο απαιτούσε περίσκεψη, και οι σχέσεις μεταξύ Αιγύπτου και Ευρωπαϊκής Ένωσης επέβαλαν επίσης αυτήν την περίσκεψη. Επομένως, είναι κάτι παραπάνω από θεμιτό το ότι καταγγέλλουμε, όπως κάνουμε σε αυτό το ψήφισμα, τη δίωξη ορισμένων μη κυβερνητικών οργανώσεων, ειδικότερα οργανώσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συντελείται τη δεδομένη στιγμή στην Αίγυπτο και το ότι υποστηρίζουμε την εκστρατεία για την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι που διεξάγουν διάφορα κοινωνικά κινήματα στη χώρα.

  Paulo Casaca (PSE), συντάκτης. − (PT) Κυρία Πρόεδρε, οφείλω και εγώ να επισημάνω ότι δεν υπάρχουν ασφαλώς όρια ή ιεροί χώροι όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν αποτελούν θεμελιώδες ζήτημα. Ωστόσο, πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε την προθυμία του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου, ο οποίος παρέστη σκόπιμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, και ο οποίος ήταν πρόθυμος να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που του απευθύναμε. Ήμουν παρών και έθεσα αυτές τις ερωτήσεις σε εκείνον και έλαβα ορισμένες απαντήσεις από τον υπουργό.

Πέρα από ορισμένους αρνητικούς παράγοντες, αυτή η πρόταση ψηφίσματος τονίζει επίσης ορισμένους θετικούς παράγοντες που εκτιμώ ότι είναι σημαντικό να επισημανθούν, όπως η δέσμευση για άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης το τρέχον έτος, και μάλιστα εντός των προσεχών μηνών, καθώς και η συνεργασία για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου όπλων στη Γάζα. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, το θεμελιώδες θέμα είναι ότι πρέπει να εκμεταλλευτούμε την προθυμία των αιγυπτιακών αρχών και να τις ενθαρρύνουμε να διορθώσουν ορισμένες σοβαρές παραβιάσεις. Πρέπει να επισημάνω, σε αυτό το πλαίσιο, τη συνεχιζόμενη φυλάκιση του πρώην υποψηφίου για την προεδρία της Δημοκρατίας της Αιγύπτου. Επαναλαμβάνω την έκκληση για τερματισμό αυτής της κατάστασης, καθώς αυτό θα ήταν συναφές με τις βασικές αρχές μιας χώρας που προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως επανειλημμένα έχει δηλώσει η Αίγυπτος και έχει δεσμευθεί.

  Erik Meijer (GUE/NGL), συντάκτης. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η Αίγυπτος δεν έχει δημοκρατική παράδοση. Οι νεαροί στρατιωτικοί Nasser και Naguib, οι οποίοι ανέτρεψαν το ανεπαρκές καθεστώς του βασιλιά Farouk για πάνω από 50 χρόνια, έφεραν ελπίδα για αλλαγή και πρόοδο. Ο Nasser έδωσε στον λαό του υπερηφάνεια και ελπίδα για το μέλλον· έθεσε τέλος στην εικόνα μιας οπισθοδρομικής και ταπεινωμένης χώρας. Ο διάδοχός του, Sadat, τους έδωσε ελπίδα για μόνιμη ειρήνη με το γειτονικό Ισραήλ, μετά από αρκετούς τρομερούς πολέμους.

Ο σημερινός πρόεδρος, κ. Mubarak, δεν δημιουργεί καμία απολύτως ελπίδα. Έγινε το σύμβολο της στασιμότητας. Το μόνο έργο του ήταν να δημιουργήσει μια σταθερότητα διά ροπάλου, ώστε να μπορεί να θεωρείται στον έξω κόσμο σύμμαχος στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και του ισλαμικού φονταμενταλισμού. Ωστόσο, δεν έχει επιτύχει καμία πρόοδο και κανέναν εκδημοκρατισμό. Οι διαφωνίες επιτρέπονται επιλεκτικά, αλλά δεν έχουν το κανονικό εύρος που συνηθίζεται σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία. Συνεπώς, καλλιεργεί ένα πρόσφορο έδαφος για εσωτερικές συγκρούσεις τόσο από φονταμενταλιστές όσο και από δημοκρατικούς.

Η μισαλλοδοξία εις βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης μειονότητας των χριστιανών κοπτών που υπάρχει στην Αίγυπτο εδώ και αιώνες, επίσης εντείνεται. Η μακροχρόνια σταθερότητα δεν μπορεί να στηριχθεί σε αυτά τα θεμέλια, όπου τα προβλήματα δεν επιλύονται αλλά συγκαλύπτονται με βία. Συνεπώς, υπάρχει κάθε λόγος για αυτό το επικριτικό ψήφισμα.

Το σαμποτάζ μη κυβερνητικών οργανώσεων, ο εκφοβισμός αντιπάλων, οι διακρίσεις σε βάρος μειονοτήτων, οι συλλήψεις και τα βασανιστήρια και όλες οι άλλες αδυναμίες που έχουν διαπιστωθεί μάς κάνουν να φοβόμαστε το χειρότερο για ό,τι θα ακολουθήσει το καθεστώς Mubarak. Η Αίγυπτος φαίνεται ότι από πολλές απόψεις έχει επιστρέψει στην οπισθοδρομική κατάσταση της εξουσίας του βασιλιά Farouk, πριν από 60 χρόνια. Οι ευρωπαϊκές σχέσεις με την Αίγυπτο πρέπει να συμβάλουν στον τερματισμό αυτής της κατάστασης το ταχύτερο δυνατόν.

  Ewa Tomaszewska, συντάκτρια. − (PL) Κυρία Πρόεδρε, η προοδευτική επιδείνωση της κατάστασης σχετικά με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο προκαλεί εντεινόμενη ανησυχία.

Οι αλλαγές στο σύνταγμα διευκόλυναν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπό το πρόσχημα της ανάγκης για παροχή προστασίας από τρομοκρατικές επιθέσεις και σε συνδυασμό με το υποτιθέμενο πρόβλημα που αφορά το λαθρεμπόριο όπλων στη Λωρίδα της Γάζας, παραχωρήθηκαν πρόσθετες αρμοδιότητες στις μυστικές υπηρεσίες. Τώρα είναι ευκολότερο για τις μυστικές υπηρεσίες να αποφύγουν την ευθύνη για τη χρήση βασανιστηρίων. Η καταπίεση λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων, οι συλλήψεις και οι μακροχρόνιες κρατήσεις χωρίς δίκη αποτελούν μέσα στα οποία οι αρχές καταφεύγουν όλο και πιο συχνά.

Οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία, οι οποίες παρακολουθούν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχουν επιστήσει την προσοχή στην αδιαφορία της διεθνούς κοινότητας όσον αφορά την κατάσταση αυτή. Ζητώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξεύρει αποτελεσματικούς τρόπους, προκειμένου να ασκήσει πίεση στις αιγυπτιακές αρχές να θέσουν τέλος σε αυτήν τη διαδικασία.

  Jana Hybášková, συντάκτρια. – (CS) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Αίγυπτος είναι χωρίς αμφιβολία η πιο διακεκριμένη από τις αραβικές χώρες. Είναι το λίκνο του αρχαίου πολιτισμού και είναι το πιο σημαντικό αραβικό κράτος. Ουδείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε αυτό το Κοινοβούλιο αμφισβητεί το γεγονός ότι η Αίγυπτος δεν αποτελεί μόνο βασικό εταίρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και δυναμικό εταίρο, προετοιμασμένο και ισχυρό. Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους θεωρούμε ότι ένας διάλογος με την εν λόγω χώρα είναι πολύ σημαντικός και καθοριστικός. Την προσεχή εβδομάδα ξεκινούν νέες διαπραγματεύσεις για ένα σχέδιο δράσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου. Είναι καλό ότι το Κοινοβούλιό μας ομόφωνα και ξεκάθαρα εξέφρασε την υποστήριξή του για αυτές τις διαπραγματεύσεις και ότι αποτελεί έτσι έναν παράγοντα στη διεθνή πολιτική. Δηλώνουμε με σαφήνεια ότι μια χώρα που επιτρέπει σοβαρή παρέμβαση στην ανεξαρτησία ενός παλαιού δημοκρατικού θεσμού, δηλαδή των δικαστηρίων, που επιτρέπει τον βασανισμό σε φυλακές και τη δολοφονία μεταναστών, που παραβιάζει την ελευθερία της έκφρασης, θέτει φραγμούς στο Διαδίκτυο και στέλνει μέλη του κοινοβουλίου, όπως τον ανιψιό του προέδρου Sadat, στο στρατοδικείο, δεν μπορεί να είναι εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Αίγυπτος είναι βασικός σύμμαχος στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και πρέπει να παραμείνει βασικός σύμμαχος ειδικά στον αγώνα μας κατά των αιτιών της τρομοκρατίας και της ισλαμικής ριζοσπαστικοποίησης. Γι’ αυτόν τον λόγο, η Αίγυπτος δεν μπορεί να ενεργεί με τον τρόπο που το έπραξε όταν απαγόρευσε την εγγραφή μη κυβερνητικών οργανώσεων, δεν πρέπει να εξοντώνει την ελευθερία της έκφρασης και πρέπει κυρίως να προστατεύει το μακροχρόνιο κράτος δικαίου που ανέκαθεν υπήρχε στην Αίγυπτο. Πιστεύουμε ότι η Αίγυπτος μπορεί να το καταφέρει αυτό και πιστεύουμε, συγκεκριμένα, ότι το ψήφισμά μας θα βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χαράξει ένα σχέδιο δράσης υψηλής ποιότητας με την Αίγυπτο. Σας ευχαριστώ για την υποστήριξή σας.

  Bernd Posselt, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, είμαι ένας από τους λίγους εδώ σε αυτήν την αίθουσα που ήταν παρών όταν ο πρόεδρος Sadat εκφώνησε τον περίφημο λόγο του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο λόγος αυτός θα μπορούσε να αποτελέσει ένα κείμενο βάσης για το έτος διαπολιτισμικού διαλόγου που μόλις άρχισε. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους λόγους που εκφωνήθηκαν εδώ στο Σώμα.

Για πολλές δεκαετίες, και ο πρόεδρος Mubarak υπήρξε σημαντικός και αξιόπιστος εταίρος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις πολλές αποτυχίες και τα λάθη που φυσικά διαπιστώσαμε στην Αίγυπτο. Γι’ αυτό δεν μπορώ απλά να καταλάβω τα λόγια με τα οποία αντέδρασε ο πρόεδρος του αιγυπτιακού κοινοβουλίου σε αυτό το ψήφισμα. Εμείς λέμε απλά με λογικό και μετρημένο τρόπο ότι θεωρούμε την Αίγυπτο έναν από τους σημαντικότερους εταίρους μας στη Μεσόγειο, αλλά επικρίνουμε ορισμένα συγκεκριμένα σημεία και σαφή γεγονότα λέγοντας ότι θα πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα, καθώς η Αίγυπτος πορεύεται προς τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Αυτό αποτελεί υποχρέωσή μας απέναντι στους πολίτες μας και στον λαό της Αιγύπτου. Πιστεύω πραγματικά ότι η διακοπή των σχέσεων που επαπειλείται τώρα θα ήταν μια απολύτως εσφαλμένη κίνηση. Πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογο και γι’ αυτό υποστηρίζω την πρόταση ψηφίσματος, που χρησιμοποιεί λογική γλώσσα, και απευθύνω έκκληση προς τους Αιγυπτίους να μην το εκλάβουν αυτό ως διακοπή του διαλόγου αλλά ως σαφές μήνυμα για την έναρξη ενός εντατικότερου διαλόγου, που θέλουμε να επιτύχουμε με την Αίγυπτο μέσω του ψηφίσματος αυτού.

  Bogusław Sonik (PPE-DE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο θέματα στην πορεία της σημερινής συζήτησης για την Αίγυπτο και είμαι βέβαιος ότι ένα από αυτά θα έχει ήδη τεθεί σε αυτό το Σώμα.

Αν και πιστεύω ότι οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο πρέπει να διατηρηθούν και να αναπτυχθούν και ότι η Αίγυπτος πρέπει πράγματι να γίνει ο κύριος εταίρος μας σε αυτό το μέρος του κόσμου, θα ήθελα να ξεκινήσω επισημαίνοντας ότι οι χριστιανοί κόπτες είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας σε αυτήν τη χώρα. Αυτό ισχύει τόσο για τους ορθόδοξους όσο και για τους καθολικούς και πρέπει να ληφθεί υπόψη στις επαφές μας με την Αίγυπτο. Επιπλέον, όπως ήδη ανέφερα επανειλημμένως, πρέπει να μελετήσουμε την κατάσταση των θρησκευτικών μειονοτήτων σε αυτό το μέρος του κόσμου και να εκπονήσουμε μια έκθεση σχετικά με αυτό το θέμα.

Δεύτερον, δεν μπορεί να γίνεται λόγος για διαρκή ειρήνη, δημοκρατία και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εν λόγω περιοχή αν δεν εξευρεθεί λύση στη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης στη Μέση Ανατολή. Εκεί βρίσκεται και η πηγή όλης αυτής της δύναμης, της βίας, της τρομοκρατίας και του φανατισμού που απειλεί και την Ευρώπη.

  Marcin Libicki (UEN). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου έως έναν βαθμό, διότι κατά τη σημερινή συζήτηση σχετικά με την Αίγυπτο, δεν έχουμε αναφορές σε τακτικά εγκλήματα. Γενικά, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα τα απογεύματα της Πέμπτης, όταν παίρνω συνήθως τον λόγο, συζητάμε συνήθως εξαιρετικά σοβαρές και επικίνδυνες περιπτώσεις. Συνήθως είναι περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δολοφονιών και βιασμών. Σήμερα, ωστόσο, μπορούμε να αισθανόμαστε κάποια ικανοποίηση, διότι σε σύγκριση με τόσες άλλες περιπτώσεις, επεμβαίνουμε στην Αίγυπτο σε ένα στάδιο όπου το έγκλημα δεν έχει ακόμα λάβει χώρα, αν και οι θεμελιώδεις ελευθερίες παραβιάζονται. Συνεπώς, είναι πιθανόν αυτή η έγκαιρη επέμβαση να είναι πιο αποτελεσματική και να προλάβει πιο σοβαρές συνέπειες. Το σύνηθες μοντέλο είναι να εφαρμόζονται σε πρώτο στάδιο περιορισμοί στα μέσα ενημέρωσης –σε αυτήν την περίπτωση μιλάμε για τη σύλληψη δημοσιογράφων– και περιορισμοί στο δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι. Έχουμε επίσης υπόψη τα συνδικάτα και τις διώξεις των θρησκευτικών μειονοτήτων. Το επόμενο στάδιο είναι το εγκληματικό. Ευτυχώς, σε αυτήν την περίπτωση δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το στάδιο ακόμα.

  Meglena Kuneva, Επιτροπή. − (EN) Κυρία Πρόεδρε, η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση των δημοκρατικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο, η οποία είναι μία από τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Παρακολουθεί τις εξελίξεις από πολύ κοντά μέσω της αντιπροσωπείας μας στο Κάιρο και σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Διατηρεί επίσης τακτική επαφή με τις τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία.

Η Επιτροπή συμμερίζεται την ανησυχία σας για την εμφανή επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο και για τον αριθμό των καταγγελιών για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης, τα βασανιστήρια και την κακομεταχείριση, καθώς και όσον αφορά τις θρησκευτικές μειονότητες.

Απηύθυνε έκκληση για μεγαλύτερη πολιτική μεταρρύθμιση και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της εταιρικής σχέσης της ΕΕ με την Αίγυπτο. Η Επιτροπή, συνεπώς, χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να ενθαρρύνει τις αιγυπτιακές αρχές να σημειώσουν πρόοδο σε αυτόν τον τομέα.

Ως μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, η Αίγυπτος δεσμεύτηκε για την τήρηση «των υψηλότερων δυνατών προτύπων όσον αφορά την προαγωγή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Η ΕΕ εγείρει διαρκώς τη σημασία του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων –ειδικά σύμφωνα με το άρθρο 2 της συμφωνίας εταιρικής σύνδεσης– στις διμερείς επαφές της με την Αίγυπτο, ακόμα και στο υψηλότερο επίπεδο.

Με την έγκριση του κοινού σχεδίου δράσης ΕΕ-Αιγύπτου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, τον Μάρτιο του 2007, έχουμε τώρα άλλο ένα μέσο για την ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Αίγυπτο, με βάση τις κοινές αξίες. Το σχέδιο δράσης προβλέπει την καθιέρωση επίσημου και τακτικού διαλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στο πλαίσιο της υποεπιτροπής πολιτικών θεμάτων: ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατία, διεθνή και περιφερειακά θέματα. Σκοπός της υποεπιτροπής αυτής είναι να διευκολύνει τον διάλογο σε ένα πλαίσιο αμοιβαίας κατανόησης, και τον σεβασμό για τις θέσεις και των δύο πλευρών, σχετικά με όλες τις πτυχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, των διεθνών και περιφερειακών θεμάτων, κατά τρόπο συνεκτικό και μη αποκλειστικό. Θα συνεδριάσει για πρώτη φορά την προσεχή εβδομάδα –στις 23 και 24 Ιανουαρίου 2007– στο Κάιρο και θα αποτελέσει έναν εποικοδομητικό τρόπο για να επιδείξει η Αίγυπτος δέσμευση προς τις κοινές αξίες.

Η Επιτροπή πιστεύει ακράδαντα ότι ο διάλογος με την Αίγυπτο στο πλαίσιο των πολιτικών διευθετήσεων που καθορίζονται στη συμφωνία εταιρικής σύνδεσης και στο σχέδιο δράσης της ΕΠΓ είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να κατανοήσει η αιγυπτιακή κυβέρνηση τις ανησυχίες της ΕΕ σχετικά με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου.

Η Επιτροπή διατηρεί τη δέσμευσή της να συμβάλει στη μεταρρυθμιστική διαδικασία της Αιγύπτου μέσω οικονομικής και τεχνικής βοήθειας, και η υποστήριξη για την πολιτική μεταρρύθμιση, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία παραμένει προτεραιότητα στο εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα για την περίοδο 2007-2010, καθώς και στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μέσου για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Είμαι βέβαιη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αποτελέσει ισχυρό σύμμαχο υποστηρίζοντας αυτές τις προσπάθειες.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Προχωρούμε τώρα στην ψηφοφορία.

(1) Βλ. συνοπτικά πρακτικά