Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2008 - Βρυξέλλες

18. Σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας των Ηνωμένων Πολιτειών (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με το σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας των Ηνωμένων Πολιτειών.

  Janez Lenarčič, Προεδρεύων του Συμβουλίου. – (SL) Το Συμβούλιο δεν συζήτησε την εγκατάσταση του συστήματος αντιπυραυλικής προστασίας των ΗΠΑ στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, λυπούμαι που δεν είμαι σε θέση να σας μεταφέρω τις απόψεις του Συμβουλίου επί του θέματος, θέλω όμως να σας υπενθυμίσω ότι η όποια απόφαση για την εγκατάσταση ένοπλων δυνάμεων ή στρατιωτικού εξοπλισμού ανήκει στην αρμοδιότητα κάθε κράτους μέλους. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη λαμβάνουν ανεξάρτητα τις αποφάσεις τους για τα θέματα αυτά.

Επιτρέψτε μου να το καταστήσω απολύτως σαφές: δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία συζήτηση μέχρι στιγμής μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για την εγκατάσταση του συστήματος αντιπυραυλικής προστασίας. Επίσης, καμία από τις πλευρές δεν έχει πραγματοποιήσει σχέδια για ενδεχόμενη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχει, συνεπώς, προγραμματίσει συζητήσεις για την εξέταση του θέματος, είτε με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είτε με το ΝΑΤΟ. Όπως γνωρίζουμε, η αντιπυραυλική προστασία είναι θέμα συνεργασίας στους κόλπους του ΝΑΤΟ, καθώς και στο πλαίσιο του Συμβουλίου NATO-Ρωσικής Ομοσπονδίας.

  Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα είμαι πολύ σύντομη σήμερα, καθότι η Επιτροπή διαθέτει ελάχιστες αρμοδιότητες στο θέμα αυτό.

Θέλω, όμως, να επισημάνω ότι οι σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της Ρωσίας και των κρατών μελών της ΕΕ στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας έχουν ευρύτερες επιπτώσεις για τις πολύ σημαντικές αυτές εταιρικές σχέσεις. Αυτό είναι σαφές. Συνεπώς, παρότι, όπως ανέφερα, πραγματικά δεν διαθέτουμε αρμοδιότητα ή ευθύνη για το ζήτημα αυτό, ευελπιστούμε ότι θα εξευρεθεί μια ισορροπημένη λύση η οποία θα είναι, εν τέλει, ικανοποιητική για όλους .

Έχουμε εξαρχής χαιρετίσει τις υψηλού επιπέδου συνομιλίες που ξεκίνησαν στη Μόσχα τον περασμένο Οκτώβριο, τις οποίες ακολούθησαν συναντήσεις εμπειρογνωμόνων. Θεωρούμε δε ότι ο πρόσφατος απευθείας διάλογος μεταξύ της Μόσχας και της Βαρσοβίας αποτελεί ευκαιρία για την αποσαφήνιση των θέσεων των δύο πλευρών σε θέματα εθνικής κυριαρχίας.

Εν κατακλείδι, σε οποιοδήποτε βήμα και αν συζητηθούν αυτά τα ζητήματα, είτε στο ΝΑΤΟ είτε στον ΟΑΣΕ, φρονώ ότι είναι σημαντικό στις αποφάσεις για το μέλλον της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας να συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Karl von Wogau, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όταν μιλάμε στην Ευρώπη για αντιπυραυλική προστασία, συνήθως η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα σχέδια εγκατάστασης των ΗΠΑ στην Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία. Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι αυτά είναι απλά προσθήκες σε ένα υφιστάμενο σύστημα που στοχεύει στην προστασία των ΗΠΑ. Ωστόσο, εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να εστιαστούμε πρωτίστως στις συνέπειές του για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Οι ΗΠΑ διέθεσαν ήδη, όπως γνωρίζουμε, περισσότερα από 100 δισ. δολάρια για το αντιπυραυλικό τους σύστημα και επενδύουν άλλα δέκα δισεκατομμύρια κάθε χρόνο για τη διαρκή ανάπτυξη του συστήματος αυτού. Όμως, οι ΗΠΑ βρίσκονται πολύ μακρύτερα από τις πιθανές πηγές κινδύνου από ό,τι εμείς στην Ευρώπη. Η σημερινή κατάσταση μοιάζει μάλλον σαν να δαπανούσε χρήματα το Λουξεμβούργο για να κατασκευάσει φράγματα, ενώ οι Κάτω Χώρες δεν θεωρούν αναγκαίο να κάνουν το ίδιο.

Πρέπει να αναρωτηθούμε αν υπάρχει πραγματικά απειλή και αν ναι, αν είναι ανάγκη να αντιδράσουμε. Η συζήτηση με τον κ. Σολάνα που μόλις παρακολουθήσαμε δείχνει ότι η κατάσταση στο Ιράν εξακολουθεί να προξενεί ανησυχίες. Επίσης, γνωρίζουμε την απειλή που θα μπορούσε να προκύψει εξαιτίας της αστάθειας της κατάστασης στο Πακιστάν.

Στην Υποεπιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας διεξαγάγαμε εντατικό διάλογο με εκπροσώπους των ΗΠΑ, στους οποίους συγκαταλέγεται ο αντιστράτηγος Henry Obering, διευθυντής της Υπηρεσίας Αντιπυραυλικής Προστασίας. Από τις συνομιλίες κατέστη σαφές ότι το σύστημα των ΗΠΑ θα μπορούσε, θεωρητικά, να προστατεύσει μέρος της Ευρώπης, όχι όμως ολόκληρη την ήπειρο. Ειδικότερα, δεν θα μπορούσε να προστατεύσει την Κύπρο, τη Μάλτα, τμήματα της Ελλάδας, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και τη νότια Ιταλία. Ωστόσο, από ευρωπαϊκή σκοπιά δεν μπορούμε να ανεχθούμε τη διαίρεση της ηπείρου μας σε περιοχές με διαφορετικό βαθμό ασφάλειας. Ως εκ τούτου, πρέπει να ορίσουμε μαζί τα κοινά μας ευρωπαϊκά συμφέροντα ως προς την ασφάλεια σε αυτό το πλαίσιο.

Η παρούσα εκτίμηση μας υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει σήμερα κανένα φόρουμ για τη συζήτηση αυτού του θέματος και τον ορισμό αυτών των κοινών ευρωπαϊκών συμφερόντων ως προς την ασφάλεια. Αυτός είναι σαφώς ένας ακόμα τομέας όπου απαιτείται πολύ στενός συντονισμός με τη Ρωσία.

Περιμένουμε ότι η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο στο Βουκουρέστι θα παρουσιάσει προτάσεις για ένα κοινό σύστημα, και αναμένουμε ότι οι προτάσεις αυτές θα λαμβάνουν δεόντως υπόψη τα ιδιαίτερα ευρωπαϊκά μας συμφέροντα ως προς την ασφάλεια.

  Jan Marinus Wiersma, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, δεν είναι η πρώτη φορά που συζητούμε αυτό το θέμα· δεν είναι επίσης η πρώτη φορά που λαμβάνουμε τις ίδιες απαντήσεις από το Συμβούλιο, το οποίο υποστηρίζει ότι δεν έχει αρμοδιότητα επ’ αυτού, όπως άλλωστε και η Επιτροπή, παρότι –και οφείλω να συγχαρώ την Επίτροπο γι’ αυτό– παραδέχτηκε στο τέλος ότι τα πράγματα πρέπει να οργανωθούν διαφορετικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αν συμβεί κάτι που να επηρεάζει την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων, και αυτό υπάγεται στη στρατηγική ασφάλειας που μας περιέγραψε ο κ. Σολάνα, πρέπει να είμαστε σε θέση να το συζητήσουμε μεταξύ μας. Το Κοινοβούλιο, ευτυχώς, είναι σε θέση να συζητήσει αυτό το θέμα. Είναι ένα θέμα που αφορά τόσο τους πολίτες όσο και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γι’ αυτό θεωρώ ότι πολύ ορθώς το συμπεριλάβαμε στην ημερήσια διάταξη.

Δεν προτίθεμαι να επανέλθω σε όλες τις αντιρρήσεις που έχει ήδη διατυπώσει η Ομάδα μας έναντι αυτού του σχεδίου που επινόησαν οι Αμερικανοί. Το σφάλμα που θεωρούμε ότι διαπράττεται είναι ότι διεξάγονται διμερείς διαπραγματεύσεις με δύο κράτη μέλη του ΝΑΤΟ τα οποία –συμπτωματικώς ή όχι– είναι επίσης κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αυτό επηρεάζει τις σχέσεις με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη χώρα αυτή. Αποτελεί επίσης σφάλμα το γεγονός ότι το σύστημα αναπτύσσεται μονομερώς, αν και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, και ότι δεν έχει εξηγηθεί γιατί ακριβώς είναι αναγκαίο το σύστημα, αν θα λειτουργήσει και κατά πόσον καθίσταται υπερβολικά δαπανηρό.

Αυτήν την περίοδο εξελίσσεται στην Πολωνία μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, καθώς η νέα κυβέρνηση δήλωσε ότι μπορεί να είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί για την εγκατάσταση του συστήματος, όμως αυτό συμβαίνει επειδή το επιθυμούν οι Αμερικανοί και επειδή διακυβεύεται η αμερικανική ασφάλεια, και όχι τόσο επειδή κινδυνεύει η ασφάλεια της Πολωνίας. Εξάλλου, το σύστημα περισσότερο απειλεί παρά βελτιώνει την ασφάλεια της Πολωνίας. Γι’ αυτό οι Πολωνοί ζητούν επίσης περισσότερη βοήθεια για την ανάπτυξη της αεράμυνας του πολωνικού στρατού, για παράδειγμα, δημιουργώντας ένα είδος κούρσας εξοπλισμών.

Είναι, λοιπόν, ενδιαφέρον το γεγονός ότι ξεκίνησε εκ νέου συζήτηση στην Πολωνία για το κατά πόσον το σύστημα είναι χρήσιμο ή αναγκαίο, καθώς και ότι ο νέος πρωθυπουργός ή τουλάχιστον ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας είχε το θάρρος να μιλήσει σχετικά με το θέμα στη Ρωσία. Αυτό είναι κάτι που στηρίζουμε ολόψυχα.

Η κατάσταση είναι μάλλον διαφορετική στην Τσεχική Δημοκρατία, όπου έχουμε την εντύπωση ότι το σύστημα και η συμβολή της Τσεχίας σε αυτό προωθούνται ενάντια στη βούληση του λαού, καθόσον πιστεύω ότι οι Τσέχοι αντιτίθενται σε ποσοστό 70% στην ανάπτυξη του συστήματος. Φοβούμαι, λοιπόν, ότι βρίσκονται σε εξέλιξη κινήσεις για την επίσπευση των σχετικών αποφάσεων κατά το τρέχον έτος, προκειμένου να συναφθούν συμφωνίες με την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία, προτού –όπως ελπίζουμε– αναλάβει νέα ηγεσία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Γνωρίζουμε ότι οι Δημοκρατικοί είναι αρκετά δύσπιστοι ως προς την ανάπτυξη του αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος.

Εν πάση περιπτώσει, ελπίζουμε ότι θα πραγματοποιηθεί συζήτηση στο Συμβούλιο, και απευθύνω έκκληση να αντιμετωπιστεί το θέμα αυτό με μεγάλη σοβαρότητα. Αν το σχέδιο εγκριθεί, είναι σίγουρο ότι θα έχει αντίκτυπο στις ήδη δύσκολες σχέσεις μας με τη Ρωσία. Οι πολίτες ανησυχούν. Βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας κούρσας εξοπλισμών, ενώ υπάρχουν πολλά άλλα ζητήματα για τα οποία θεωρούμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οφείλει να λάβει δημοσίως θέση. Το έχουμε πράξει στο παρελθόν, και πρέπει να συνεχίσουμε να το πράττουμε.

Φρονώ ότι ο βασικός μας ρόλος είναι να διερευνήσουμε κατά πόσον το σχέδιο είναι αναγκαίο, αν αποτελεί την αρχή μιας νέας κούρσας εξοπλισμών, αν πρόκειται να βελτιώσει πραγματικά την ασφάλεια και αν θα μας βοηθήσει πραγματικά να αντιμετωπίσουμε τα λεγόμενα «κράτη παρίες». Εξακολουθώ να μην έχω πεισθεί ότι οι Ιρανοί θα έχουν την ικανότητα να εκτοξεύσουν πυραύλους με την ταχύτητα που υποστηρίζουν οι Αμερικανοί. Αυτό είναι ένα ακόμη ζήτημα για το οποίο οι πληροφορίες που λαμβάνουμε είναι αντιφατικές. Ευελπιστώ, λοιπόν, ότι θα μπορέσουμε να προωθήσουμε τη συζήτηση για το θέμα αυτό εδώ στο Κοινοβούλιο, και να παρακολουθήσουμε επίσης τις εξελίξεις στην Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία. Η Ομάδα μου πάντως παραμένει αντίθετη στο σύστημα.

  Anneli Jäätteenmäki, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η μεγαλύτερη απειλή κατά της ανθρωπότητας δεν είναι η διάδοση των πυρηνικών όπλων σε άλλες χώρες. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η ύπαρξη των πυρηνικών όπλων εν γένει. Η μόνη ηθική και μόνιμη λύση όσον αφορά τα συστήματα αντιπυραυλικής προστασίας και άλλα συστήματα πυρηνικών όπλων είναι να εγκαταλείψουμε τη χρήση τους. Η ίδια η ΕΕ πρέπει να αναλάβει δεσμεύσεις στο πλαίσιο νέων συμφωνιών για τον έλεγχο των εξοπλισμών και να επιδιώξει ενεργά την έναρξη της διαδικασίας αφοπλισμού.

Το σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας των ΗΠΑ θα αυξήσει τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου. Η πυρηνική ασπίδα που σχεδιάζεται για την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία στηρίζεται στην υπόθεση ότι ένας πυρηνικός πόλεμος μπορεί να κερδηθεί. Ο τύπος αντιπυραυλικής άμυνας που εφαρμόζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι δραστικά διαφορετικός από την αποτρεπτική τους πολιτική κατά το παρελθόν, διότι σκοπός της εν λόγω πολιτικής ήταν να αποτραπούν πράξεις αντεκδίκησης μιας χώρας εις βάρος μιας άλλης. Ο αποτρεπτικός ρόλος που είχαν άλλοτε οι πυρηνικοί εξοπλισμοί έχει, συνεπώς, εκλείψει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ισορροπία του τρόμου εξαφανίζεται. Γι’ αυτό ένα αντιπυραυλικό σύστημα των ΗΠΑ στην Πολωνία ή την Τσεχική Δημοκρατία αποτελεί καίρια πηγή ανησυχίας για το σύνολο της Ευρώπης και των κρατών μελών της. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να συζητήσει το θέμα η ΕΕ και να προβάλει τις ανησυχίες των πολιτών της. Πρέπει πραγματικά να εξετάσουμε επίσης σε αυτό το πλαίσιο κατά πόσον αυτό το νέο σύστημα θα βελτιώσει την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης, ή αν θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, υπονομεύοντας στην πράξη την ασφάλεια της Ευρώπης.

  Ģirts Valdis Kristovskis, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (LV) Κυρίες και κύριοι, κατά καιρούς η ρητορική του Προέδρου Πούτιν μας υπενθυμίζει το ενδεχόμενο να στρέψει η Ρωσία τους πυραύλους της στην Ευρώπη. Αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχει ένα είδος στρατηγικής ισορροπίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας. Δεν υπάρχει, ωστόσο, τέτοια ισορροπία μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας. Ούτε μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω των «πυρηνικών ομπρελών» της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Φρονώ, συνεπώς, ότι είναι εύλογο να αναρωτηθούμε πώς μπορεί να διασφαλιστεί η κοινή αντιπυραυλική προστασία της Ευρώπης μάλλον παρά των Ηνωμένων Πολιτειών. Συζητούμε μήπως αυτά τα θέματα μόνο και μόνο επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες μεριμνούν για την άμυνά τους; Η κ. Ferrero-Waldner, τα μέλη της Επιτροπής και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ενδιαφέρονται καν γι’ αυτήν τη μορφή άμυνας. Δεν νομίζετε ότι είναι φυσικό να λάβουν από κοινού μια τέτοια απόφαση οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ, καθώς και ορισμένα κράτη μέλη; Φρονώ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σχεδιάσει μια απολύτως σαφή θέση την οποία στη συνέχεια θα εφαρμόσει μαζί με το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ειδάλλως, δεν πρέπει να σπαταλάμε τον χρόνο μας, διότι όλα θα αποφασιστούν από το ΝΑΤΟ.

  Daniel Cohn-Bendit, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κυρία Επίτροπε, παραδέχομαι ότι αυτή είναι αναμφίβολα η νέα ευρωπαϊκή πολιτική. Μου θυμίζει τον γιο μου όταν ήταν τεσσάρων ετών. Όταν τον ρωτούσαν «Πού είσαι»; έβαζε τα χέρια μπροστά στα μάτια του και έλεγε «Δεν είμαι εδώ». Αυτό μας λέει η Επιτροπή: «Δεν είμαστε εδώ. Δεν έχει καμία σχέση με εμάς ή με την Ευρώπη».

(DE) Λυπάμαι, αλλά αυτό είναι καθαρή ανοησία. Πρέπει να αποφασίσουμε τώρα αν θέλουμε μια κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας. Έχουμε μάλιστα μια νέα συνθήκη που μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε δικό μας υπουργό Εξωτερικών υπεύθυνο για μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, και όταν θα έχουμε έναν κοινό υπουργό Εξωτερικών, ασφαλώς θα πρέπει να συζητούμε τα θέματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι ως μεμονωμένα κράτη που συζητούν για την ασφάλειά τους με άλλες επιμέρους κυβερνήσεις, ή όπως ο κ. von Wogau που υποστηρίζει ότι η Ευρώπη απειλείται από το Ιράν ή από οποιεσδήποτε άλλες χώρες. Δεν συμμερίζομαι αυτήν την άποψη, και πρέπει οπωσδήποτε να συζητήσουμε τα πράγματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν μπορούμε απλά να λέμε ότι οι Αμερικανοί έχουν μια τρελή ιδέα, ότι μπορεί ο Πρόεδρος Μπους να μην είναι πια εκεί σε έξι μήνες, και τότε μπορεί να εγκαταλείψουν αυτήν την τρελή ιδέα, όλα αυτά όμως δεν έχουν καμία σχέση με εμάς τους Ευρωπαίους.

Βλέπουμε με μεγάλο σκεπτικισμό όλη αυτήν την αντιπυραυλική στρατηγική, είμαστε όμως πεπεισμένοι ότι είναι κάτι που οφείλουμε να συζητήσουμε ως Ευρωπαίοι. Δεν είναι απόφαση που πρέπει να την λάβουν οι πολωνοί ή τσέχοι ή άλλης εθνικότητας συνάδελφοι –αύριο οι ρουμάνοι και οι βούλγαροι, μεθαύριο οι σικελοί συνάδελφοι κοκ. Όχι, είναι κοινό μας συμφέρον να λάβουμε αποφάσεις για την ασφάλειά μας. Αυτό βασικά καθορίζεται στη Συνθήκη που επικυρώσατε και που προτιθέμεθα να επικυρώσουμε, στις διατάξεις για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας. Συνεπώς, με το θέμα αυτό πρέπει να ασχοληθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απόφαση δεν πρέπει να ληφθεί διμερώς μεταξύ Πολωνίας και ΗΠΑ ή μεταξύ Τσεχικής Δημοκρατίας και ΗΠΑ. Είναι μια ευρωπαϊκή απόφαση. Είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια ευρωπαϊκή λύση.

  Vladimír Remek, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (CS) Κυρίες και κύριοι, χαίρομαι που το θέμα της εγκατάστασης του αμερικανικού αντιπυραυλικού συστήματος στην Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία, ήτοι στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συζητείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που είναι το πιο δημοκρατικό από τα θεσμικά όργανα, δεδομένου ότι εκλέγεται άμεσα από τους πολίτες της Ένωσης, την οποία επηρεάζει το ζήτημα αυτό.

Σε αυτό το πλαίσιο, θέλω να υπογραμμίσω ότι έχω τη στήριξη των συναδέλφων μου στη Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, ενώ αντλώ επίσης από την προσωπική μου πείρα ως ειδήμων για στρατιωτικά θέματα· πάνω από όλα, όμως, έχω τη στήριξη της πλειονότητας των πολιτών της χώρας μου, όπου το 70% του πληθυσμού τάσσεται κατά της εγκατάστασης του αμερικανικού συστήματος ραντάρ.

Το αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα μας παρουσιάζεται ως αμυντική ασπίδα, γιατί λοιπόν δεν επετράπη στην Τσεχική Δημοκρατία, για παράδειγμα, να πουλήσει το παθητικό σύστημα ραδιοεντοπισμού Tamara χωρίς ενεργά στρατιωτικά στοιχεία στην Κίνα; Ο λόγος που δόθηκε ήταν ότι η Κίνα θα αποκτούσε ένα αθέμιτο πλεονέκτημα στις σχέσεις της με άλλες χώρες. Δεν αποτελεί αυτό παιχνίδι με τις λέξεις; Δεν είναι ο πραγματικός λόγος της εγκατάστασης αυτού του συστήματος στην Τσεχική Δημοκρατία η εξασφάλιση αντίστοιχου πλεονεκτήματος; Ακόμη και κάποιος που δεν έχει ειδικές γνώσεις μπορεί να καταλάβει αυτό που οι πολεμιστές γνώριζαν πολύ πριν από τον Αννίβα: η ασπίδα στο χέρι ενός στρατιώτη είναι μέσο για να μπορεί να χρησιμοποιεί καλύτερα και πιο αποτελεσματικά το σπαθί του.

Γίνεται λόγος για ενίσχυση της ασφάλειας, δεν είναι όμως το θέμα η αύξηση των κινδύνων για την ασφάλεια; Είναι λογικό να αναμένουμε ότι θα καταστούμε αμέσως υπ’ αριθμόν ένα στόχος για πιθανούς αντιπάλους. Μας λένε ότι πρέπει να κάνουμε αυτήν τη χάρη στις ΗΠΑ προκειμένου να αποδείξουμε ότι είμαστε καλοί σύμμαχοι. Ο Καναδάς δεν έχει επίσης κάνει αντίστοιχες υποχωρήσεις: αυτό σημαίνει ότι είναι κακός σύμμαχος των ΗΠΑ; Μήπως, απεναντίας, ο Καναδάς έχει αντλήσει τα αναγκαία διδάγματα από το κατασκευασμένο σκεπτικό της ανάληψης στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράκ;

Η αντίδραση της Ρωσίας μας εκπλήσσει. Δεδομένου, όμως, ότι οι ΗΠΑ έχουν αποχωρήσει μονομερώς από τη συνθήκη για τον περιορισμό των συστημάτων αντιβαλλιστικών πυραύλων και ενεργεί υπέρ των δικών της συμφερόντων, αυτή η αντίδραση δεν είναι παράλογη. Ήταν μήπως ευχαριστημένες οι Ηνωμένες Πολιτείες, αρκετά χρόνια πριν, από την εγγύτητα των σοβιετικών πυραύλων που βρίσκονταν στο έδαφος της Κούβας;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη, και οι απόψεις της, οι προτάσεις της και οι απαιτήσεις της δεν μπορούν να αγνοηθούν έτσι απλά. Εντούτοις, αν μας απασχολεί πραγματικά η ενίσχυση της ασφάλειας, ιδίως στην Ευρώπη, τότε πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο δρόμος που οδηγεί σε αυτήν είναι πιο περίπλοκος και προϋποθέτει διαπραγματεύσεις και συμφωνίες, όχι την ανάληψη μονομερούς δράσης. Αυτό είναι ευθύνη όχι μόνο των μεγάλων παραγόντων –των ΗΠΑ και της Ρωσίας– αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Jana Hybášková (PPE-DE). – (CS) Στις αρχές του 21ου αιώνα παρατηρείται τεράστια διάδοση βαλλιστικών φορέων μεσαίου και μεσαίου-μεγάλου βεληνεκούς. Δυστυχώς, ελλείψει ενός διεθνούς καθεστώτος ασφάλειας, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισής τους είναι η αποτελεσματική άμυνα.

Η αποτελεσματική άμυνα είναι ύψιστο δικαίωμα των κρατών μελών της ΕΕ. Οι διαπραγματεύσεις SOFA που διεξάγονται αυτήν την περίοδο στην Πράγα είναι νόμιμο δικαίωμα της Τσεχικής Δημοκρατίας. Δεδομένου ότι το ραντάρ που θα εγκατασταθεί στο έδαφος της Τσεχικής Δημοκρατίας θα εγγυάται την ασφάλεια πολλών ευρωπαϊκών χωρών και δεδομένου ότι αυτή θα είναι η πρώτη ευκαιρία που δίνεται στην Τσεχική Δημοκρατία, μια χώρα που τελούσε υπό κατοχή επί σειρά ετών, να συμβάλει ενεργά στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, η τσεχική κυβέρνηση πρέπει να επιδείξει εξαιρετική υπευθυνότητα στις ενέργειές της.

Το σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας πρέπει να είναι αξιόπιστο και αμυντικού χαρακτήρα, ενώ πρέπει επίσης να σέβεται την ακεραιότητα της ασφάλειας. Συνεπώς, θεωρούμε ευπρόσδεκτη κάθε πληροφορία σχετικά με τη διάσκεψη του Βουκουρεστίου, όπου πρόκειται να ληφθεί η απόφαση για την κατασκευή ενός συμπληρωματικού συστήματος LTBMD. Η μεταφορά των διαπραγματεύσεων στο ΝΑΤΟ εγγυάται την πρακτική εξασφάλιση της ακεραιότητας. Το να καταστεί σαφές ότι το σύστημα αυτό είναι καθαρά αμυντικό είναι υπόθεση των διαπραγματεύσεων μεταξύ Αμερικανών, Πολωνών, Τσέχων και Ρώσων.

Η τελευταία μου επισήμανση αφορά την αποτελεσματικότητα. Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα γνωρίζουμε για τις δοκιμές του Ιράν τον Νοέμβριο, πρέπει να αντιληφθούμε ότι φέρουμε κοινή ευθύνη. Δεν πρέπει να καταστρέψουμε την αποτελεσματικότητα της κοινής μας άμυνας με αντιπαραθέσεις σχετικά με το αν πρέπει να αμυνόμαστε ή όχι.

  Libor Rouček (PSE). – (CS) Επιτρέψτε μου να εκμεταλλευτώ το ένα λεπτό που έχω στη διάθεσή μου γι’ αυτήν την παρέμβαση για να καλέσω το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Ύπατο Εκπρόσωπο για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας να συζητήσουν το σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η εγκατάσταση του αμερικανικού συστήματος αντιπυραυλικής προστασίας στην Ευρώπη είναι ζήτημα πανευρωπαϊκών διαστάσεων. Δεν αφορά μόνο τους Τσέχους, τους Πολωνούς ή τους Αμερικανούς. Οι σχέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι σχέσεις ΕΕ-ΝΑΤΟ, οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ και οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας διακυβεύονται εξίσου εν προκειμένω. Θέλω, συνεπώς, να ζητήσω τη συμπερίληψη του θέματος αυτού στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου.

Σε ό,τι αφορά την Τσεχική Δημοκρατία, θέλω να αναφέρω ένα γεγονός: το 70% των πολιτών της Τσεχικής Δημοκρατίας τάσσεται κατά αυτού του συστήματος. Τα τρία τέταρτα των πολιτών της Τσεχικής Δημοκρατίας επιθυμούν τη διενέργεια δημοψηφίσματος επί του θέματος. Η κυβέρνηση της Τσεχίας δεν επικοινωνεί με τους πολίτες· η κυβέρνηση της Τσεχίας δεν ενημερώνει τους βουλευτές του τσεχικού κοινοβουλίου· η κυβέρνηση της Τσεχίας ενεργεί εξ ολοκλήρου πίσω από τις πλάτες του τσεχικού λαού. Είναι σημαντικό να γίνει γνωστό αυτό και πρέπει να υπογραμμιστεί στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Janusz Onyszkiewicz (ALDE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου καταρχάς να υπενθυμίσω σε όλους ότι η αντιπυραυλική ασπίδα δεν είναι θέμα που αφορά μόνο την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία: αφορά επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία, καθόσον στο σύστημα θα συμπεριληφθούν και εγκαταστάσεις που βρίσκονται στις δύο αυτές χώρες. Ας μην μιλάμε, λοιπόν, μόνο για την Πολωνία ή την Τσεχική Δημοκρατία.

Η δεύτερη επισήμανσή μου είναι ότι η αντιπυραυλική ασπίδα, καθώς και οι εγκαταστάσεις που αποτελούν τμήμα της, δεν θα αποτελέσουν μαγνήτη προσέλκυσης τρομοκρατών. Οι τρομοκράτες πλήττουν εύκολους στόχους, όχι καλά προστατευμένες στρατιωτικές βάσεις.

Τέλος, μια τρίτη επισήμανση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι στρατιωτική συμμαχία. Ίσως αυτό να είναι λυπηρό, όμως είναι γεγονός, και η νέα Συνθήκη, η Συνθήκη της Λισαβόνας, δεν μεταβάλλει αυτήν την πραγματικότητα. Ως εκ τούτου, ένα αμυντικό ζήτημα είναι ευθύνη είτε του ΝΑΤΟ είτε των χωρών που έχουν αποφασίσει να προσχωρήσουν σε μια συμμαχία και να υπερασπιστούν ανεξάρτητα τους εαυτούς τους. Προφανώς, πρέπει να διεξαχθεί συζήτηση στο ΝΑΤΟ σχετικά με το πώς αυτό το σύστημα πρέπει να συνδυαστεί με άλλα συστήματα που σκοπεύει να αναπτύξει το ΝΑΤΟ. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι 21 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μέλη του ΝΑΤΟ.

  Milan Horáček (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ένα από τα πιο ωραία αντιπολεμικά μυθιστορήματα αφορά τον καλό στρατιώτη Σβέικ του Jaroslav Hašek. Η θέση που υιοθετούν η Επιτροπή και το Συμβούλιο όμως ξεπερνά τον Σβέικ· ξεπερνά και τον Κάφκα, ξεπερνά ακόμα και κάθε στρουθοκάμηλο. Δεν μπορούμε να ακολουθούμε αυτήν την πολιτική στρουθοκαμηλισμού. Πρέπει να συζητήσουμε το θέμα μεταξύ μας εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, φυσικά όμως πρέπει και να το συζητήσουμε με τα μέλη του ΝΑΤΟ. Πρέπει να το συζητήσουμε με τους Τσέχους, τους Πολωνούς και τους Ρώσους. Αυτή είναι μια ουσιαστική διαδικασία που πρέπει να γίνει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

  Tobias Pflüger (GUE/NGL). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η τεχνική λειτουργία του σχεδιαζόμενου αντιπυραυλικού συστήματος συνίσταται στο να αποτρέπει τη δυνατότητα του εχθρού για ενδεχόμενο δεύτερο χτύπημα –αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Με άλλα λόγια, είναι και σύστημα επίθεσης. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη στη συζήτηση. Είτε κατασκευαστεί το πυραυλικό σύστημα από τις ΗΠΑ, είτε από το ΝΑΤΟ σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, είτε από οποιονδήποτε άλλο συνδυασμό, παραμένει ένα οπλικό πρόγραμμα. Για εμένα, το χαρακτηριστικό είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν καταφέρνει να καταλήξει σε μια κοινή θέση για το ζήτημα αυτό. Εδώ η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης γελοιοποιείται. Ο κ. Cohn-Bendit μπορεί να αναφέρει όσο θέλει τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη – όσο διαιωνίζεται η παρούσα κατάσταση και δεν εγκρίνεται κοινή θέση, η Ένωση απλά θα γελοιοποιείται.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να πούμε ξεκάθαρα ότι δεν θέλουμε αυτό το σύστημα αντιπυραυλικής προστασίας. Είναι γεγονός ότι στο Σώμα υπάρχει μια σαφής πλειοψηφία που απορρίπτει το σύστημα αυτό. Στις ευρωπαϊκές χώρες –και στην Τσεχική Δημοκρατία – η κοινή γνώμη είναι απόλυτα αντίθετη στο αντιπυραυλικό σύστημα, και είναι ασφαλώς αναμφισβήτητο ότι η πολωνική κυβέρνηση έχει διαφοροποιήσει την προηγούμενη θέση της. Γι’ αυτό, θα χαιρόμουν αν εγκρίναμε ένα ψήφισμα όπου το Σώμα θα απέρριπτε κατηγορηματικά αυτό το αντιπυραυλικό σύστημα.

  Jan Zahradil (PPE-DE). – (CS) Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω το Συμβούλιο, το οποίο εκπροσωπείται από τη σλοβενική Προεδρία, και την Επιτροπή, η οποία εκπροσωπείται από την Επίτροπο Ferrero-Waldner, για την αυστηρή συμμόρφωσή τους με τον τόνο των ευρωπαϊκών Συνθηκών. Βάσει των Συνθηκών, τα θέματα αυτά υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα των εθνικών κρατών. Θέλω να επισημάνω ότι ακόμη και στη νέα Συνθήκη της Λισαβόνας αναφέρεται ρητώς ότι τα θέματα εθνικής ασφάλειας ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ.

Είμαι πεπεισμένος ότι η ασφάλεια της Ευρώπης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ασφάλεια του ευρωατλαντικού χώρου συνολικά, και σε περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδειχθεί αδύναμη να προστατέψει τα μέλη της από νέους κινδύνους, είτε οικονομικού είτε τεχνολογικού χαρακτήρα, αυτή η σύνδεση καθίσταται ζωτική.

Ως προς το θέμα της κοινής γνώμης, που αναφέρθηκε ήδη επανειλημμένως, μπορώ μόνο να προσθέσω ότι όσοι επικαλούνται τις δημοσκοπήσεις και ζητούν τη διενέργεια δημοψηφίσματος είναι συχνά τα ίδια πρόσωπα που αντιτάχθηκαν στο δημοψήφισμα για ένα άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα, τη νέα ευρωπαϊκή Συνθήκη.

  Oldřich Vlasák (PPE-DE). – (CS) Κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να συνοψίσω τα επιχειρήματα.

Κατ’ ουσίαν, το θέμα δεν αφορά μόνο την ενίσχυση της ασφάλειας της Τσεχικής Δημοκρατίας και της Πολωνίας, αλλά του συνόλου της Ευρώπης. Οι διαπραγματεύσεις για τον χώρο εγκατάστασης αυτού του συστήματος είναι ευθύνη των ιδίων των ενδιαφερομένων εθνικών κρατών. Παρόμοια συστήματα υπάρχουν επίσης σε άλλες χώρες, που είναι κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι σημερινοί ομιλητές υπογράμμισαν με σαφήνεια ότι υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στο θέμα της ασφάλειας οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται πολύ γρήγορα. Οι αποφάσεις αυτού του είδους μπορεί να έχουν επίσης μια προληπτική συνιστώσα. Μόνο αν είμαστε ισχυροί και προετοιμασμένοι μπορούμε να υποχρεώσουμε όσους έχουν εχθρικές προθέσεις να διαπραγματευτούν και να τηρήσουν τις απαιτήσεις ασφαλείας.

Εν κατακλείδι, θέλω να δηλώσω ότι απορρίπτω απολύτως την άποψη ότι η τσεχική κυβέρνηση δεν επικοινωνεί με τους πολίτες της σχετικά με αυτό το σύστημα. Σχετική ενημερωτική εκστρατεία βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και πολλούς μήνες.

  Miloslav Ransdorf (GUE/NGL). – (CS) Θέλω να διατυπώσω τέσσερις επισημάνσεις σχετικά με το θέμα αυτό.

Η πρώτη αφορά την Ιδρυτική Πράξη μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που υπογράφηκε τον Μάιο του 1997. Στην εν λόγω Πράξη οι δύο πλευρές δεσμεύονται από κοινού να εξαλείψουν τη χρήση βίας, ή ακόμη και την απειλή χρήσης βίας, στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Στον βαθμό που η Πράξη αυτή όντως ισχύει, αποκλείεται κάθε ενδεχόμενο να εμφανιστεί στην ήπειρό μας μια κατάσταση όπως αυτή που συζητούμε σήμερα.

Η δεύτερη επισήμανση αφορά τη διαδικασία του Ελσίνκι. Τα συμβαλλόμενα μέρη στις συμφωνίες, και τη σχετική δήλωση, δεσμεύτηκαν στο Ελσίνκι να μειώσουν την παρουσία οπλικών συστημάτων στην Ευρώπη. Η εν λόγω ενέργεια θα αντιστρέψει αυτήν την τάση. Κατά τη γνώμη μου, η μείωση του αριθμού των οπλικών συστημάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο πρέπει να συνεχιστεί.

Η τρίτη επισήμανση αφορά τον αριθμό των βάσεων. Υπάρχουν αμερικανικές βάσεις σε 18 ευρωπαϊκές χώρες. Αν συμπεριλάβουμε και τις νέες, ο συνολικός αριθμός ανέρχεται σε 20. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνουμε τον Zbigniew Brzeziński, σύμφωνα με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εκ των πραγμάτων αμερικανικό προτεκτοράτο.

Η τέταρτη επισήμανση αφορά τη σκοπιμότητα του όλου συστήματος. Φρονώ ότι είναι αρκετά ξεκάθαρη: η εξασφάλιση της κάλυψης και του ελέγχου των πληροφοριών στο σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου.

  Urszula Gacek (PPE-DE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, ο πρωθυπουργός Τουσκ είναι ευαίσθητος απέναντι στα επιχειρήματα των ευρωπαίων γειτόνων του. Η πιθανή συμμετοχή της Πολωνίας σε αυτό το αμερικανικό πρόγραμμα δεν πρέπει να αποτελέσει αιτία παρεξηγήσεων στους κόλπους της ίδιας της Ένωσης. Η νέα πολωνική κυβέρνηση θεωρεί σημαντικές τις καλές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά γνωρίζει ότι η Πολωνία είναι πάνω από όλα μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Η Πολωνία λαμβάνει επίσης υπόψη τις επιφυλάξεις της Ρωσίας και αντιδρά ψύχραιμα παρά τον σκληρό τόνο που υιοθέτησαν ορισμένοι εκπρόσωποι των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων. Επί του παρόντος, στον βαθμό που η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, η τελική απόφαση της Πολωνίας σχετικά με την εγκατάσταση στοιχείων της αντιπυραυλικής ασπίδας στο έδαφός της θα ληφθεί με κυρίαρχο τρόπο. Η Πολωνία εκτιμά τις διαφορετικές απόψεις και δεν αρνείται την κριτική.

Κυρίες και κύριοι, σας ζητούμε να σεβαστείτε τη θέση μας, η οποία πρέπει πρώτα και κύρια να εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών της χώρας μας.

(Χειροκροτήματα)

  Janez Lenarčič, Προεδρεύων του Συμβουλίου. – (SL) Θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Cohn-Bendit που μας υπενθύμισε το γεγονός ότι, εχθές, η Σλοβενία ήταν το δεύτερο κράτος μέλος που επικύρωσε τη νέα Συνθήκη της Λισαβόνας. Ωστόσο, η Συνθήκη δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ. Όπως γνωρίζουμε, πρέπει να την επικυρώσουν 24 ακόμη χώρες, και η σλοβενική Προεδρία ευελπιστεί ότι τα κράτη μέλη θα την επικυρώσουν κάποια στιγμή και ότι η νέα Συνθήκη της Λισαβόνας θα τεθεί σε ισχύ εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

Θέλω να υπογραμμίσω ότι δεν πρόκειται να επιφέρει μείζονες αλλαγές ή κάτι νέο όσον αφορά τις βασικές παραμέτρους στις οποίες στηρίζονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές ασφάλειας και άμυνας. Ειδικότερα, δεν θα μεταβάλει το γεγονός ότι η πολιτική αυτή στηρίζεται στην εθνική αρμοδιότητα, την οποία διατηρούν τα κράτη μέλη στον τομέα της εθνικής ασφάλειας και άμυνας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ήδη ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας, στην οποία προβλέπεται ήδη ένα πλαίσιο για τέτοιες συζητήσεις και στους κόλπους του Συμβουλίου. Εναλλακτικά, οι συζητήσεις αυτές θα διεξαχθούν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, όμως αυτό δεν εξαρτάται τόσο από την Προεδρία όσο από τη βούληση και το ενδιαφέρον των κρατών μελών. Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι το Συμβούλιο θα ενημερωθεί λεπτομερώς για τη σημερινή συζήτηση και τις απόψεις που εκφράστηκαν σε αυτήν.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.