Index 
 Vorige 
 Volgende 
 Volledige tekst 
Procedure : 2007/2102(INI)
Stadium plenaire behandeling
Documentencyclus : A6-0503/2007

Ingediende teksten :

A6-0503/2007

Debatten :

PV 19/02/2008 - 13
CRE 19/02/2008 - 13

Stemmingen :

PV 20/02/2008 - 4.5
CRE 20/02/2008 - 4.5
Stemverklaringen
Stemverklaringen

Aangenomen teksten :

P6_TA(2008)0059

Volledig verslag van de vergaderingen
Dinsdag 19 februari 2008 - Straatsburg Uitgave PB

13. Een EU-strategie voor Centraal-Azië (debat)
PV
MPphoto
 
 

  De Voorzitter. − (DE) Aan de orde is het verslag (A6-0503/2007) van Cem Özdemir, namens de Commissie buitenlandse zaken over een EU-strategie voor Centraal-Azië (2007/2102(INI)).

 
  
MPphoto
 
 

  Cem Özdemir, rapporteur. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, geachte commissaris, geachte dames en heren, allereerst wil ik de schaduwrapporteurs bedanken voor hun bijdragen en waardevolle suggesties voor het verslag over Centraal-Azië. Ik wil ook van deze gelegenheid gebruikmaken om het AFET-secretariaat in het bijzonder te bedanken en natuurlijk ook de collega's van de fractie die in deze context niet mogen worden vergeten omdat zonder hen dit verslag niet tot stand kon komen. Ik wil graag enkele namen noemen: Dag Sourander, Paolo Bergamaschi, Rosemary Opacic, Andrew Woodcock, Margaret François en mijn collega Rana Aydın.

Vanavond debatteren wij in het Europees Parlement voor het eerst over het verslag inzake Centraal-Azië. Naar mijn mening is dit een bijzonder moment voor het Parlement omdat dit debat aantoont hoe belangrijk we onze betrekkingen met Centraal-Azië vinden. Centraal-Azië wordt een steeds meer belangrijke strategische partner voor de Europese Unie. De Europese Unie heeft jarenlang niets ondernomen, maar nu erkent zij dat er een coherente strategie moet komen voor de vijf Centraal-Aziatische republieken Kazachstan, Kirgizische Republiek, Tadzjikistan, Turkmenistan en Oezbekistan. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie werden deze vijf republieken lid van de OVSE. Dit impliceert dat zij dezelfde waarden, normen en beginselen als van de andere OVSE-leden hebben onderschreven.

Under the German Presidency of the Council, on Onder het Duitse voorzitterschap heeft de Europese Raad op 20 en 21 juni 2007 een gemeenschappelijke strategie voor Centraal-Azië aangenomen. Deze strategie moet ervoor zorgen dat de ervaring en de deskundigheid van Europa op essentiële punten zoals goed bestuur, rechtstaat, democratisering, mensenrechten, onderwijs en opleiding wordt doorgegeven aan de vijf republieken. Zowel de EU als de Centraal-Aziatische republieken hebben baat bij de afhankelijkheid van de Europese Unie van externe energiebronnen en de diversificatie van het energiebeleid om energievoorziening te kunnen waarborgen. We hebben dus gemeenschappelijke belangen.

Als we het hebben over energiebronnen, denken we in feite aan twee landen, namelijk Turkmenistan en Kazachstan. Oezbekistan en Tadzjikistan hebben bijvoorbeeld zelf energieproblemen, dat was onlangs opnieuw in de actualiteit. Op het gebied van water is de Kirgizische Republiek rijk aan energie. Daarom vermelden wij expliciet deze republiek. We gaan akkoord met het voorstel van de Commissie en de ambassades in situ om een academie voor water en energie op te richten die de hele problematiek kan bestuderen, rekening houdend met onder andere het milieu en met duurzaamheid. Het is ook voor de betrokken landen belangrijk om hun energieroutes te diversifiëren want het is niet goed voor ons als onze afhankelijk van Rusland vergroot.

De partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten zijn belangrijke instrumenten voor een bilaterale samenwerking met deze staten. De overeenkomsten met Kazachstan, de Kirgizische Republiek en Oezbekistan zijn al in werking getreden, maar de overeenkomst met Tadzjikistan werd nog niet door alle lidstaten goedgekeurd. Tot op heden werd nog geen overeenkomst met Turkmenistan ondertekend. Iedereen kent de redenen. Tot eind 2006 heerste immers in Asjchabad een isolatieregime. We hopen - en ik denk dat ik uit naam van alle aanwezigen hier spreek – dat Turkmenistan een nieuwe start zal nemen en dat het zijn democratische hervormingen zal doorvoeren. We moeten echter wel toegeven dat op dit gebied nog een lange weg moet worden afgelegd. Wij juichen toe dat de eerste stappen naar meer openheid werden gezet. We hopen echter dat dit slechts het begin is van wat we zouden willen verwezenlijkt zien.

Dit verslag geeft duidelijke doelstellingen en prioriteiten aan voor de betrekkingen met deze vijf republieken. Wij moeten onze aanpak zowel afstemmen op de landen zelf, als op de hele regio. Wij moeten de nadruk leggen op democratie en rechtstaat, maar ook op mensenrechten. We willen duidelijke standaarden die indicatoren en streefdoelen aanreiken als leidraad voor onze partners. Ik hoop ook dat de Commissie en de Raad heel duidelijk zullen blijven verzoeken om de vrijlating van politieke gevangenen en om onafhankelijkheid voor de media. Ik hoop eveneens dat dit verslag de regeringen zal aanmoedigen om de nodige maatregelen te nemen op het gebied van mensenrechten en dat zij in het bijzonder alle mensenrechtenactivisten onvoorwaardelijk en onverwijld zullen vrijlaten.

Voor ons is een ding duidelijk: we kunnen in de regio enkel stabiliteit op lange termijn bereiken als dit gepaard gaat met de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld. Zonder een actief maatschappelijk middenveld en een rechtstaat kan geen stabiliteit op lange termijn worden bereikt. Zelfs al willen we energievoorziening voor onszelf, we mogen geen afbreuk doen aan de democratische beginselen.

 
  
MPphoto
 
 

  Benita Ferrero-Waldner, lid van de Commissie. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, geachte dames en heren, mijnheer Özdemir, ook wij menen dat Centraal-Azië belangrijker wordt en ik ben het volledig met u eens dat deze regio een brug vormt tussen Europa en Azië, strategisch erg belangrijk is en inderdaad niet veraf ligt als we denken aan de Kaukasus. Zoals u al aangaf, zijn de landen in Centraal-Azië nu lid van de OVSE en willen zij dus ook nauwe banden met Europa. Het is belangrijk dat we dat blijven steunen. We willen dat zij hun doel bereiken en we hebben goed samengewerkt met het Duitse voorzitterschap. Wij, want de Commissie diende voorstellen in die vervolgens door iedereen werden aangenomen. Bijgevolg hebben we een nieuwe en uitermate belangrijke strategie voor Centraal-Azië.

Ik ben blij dat het Europees Parlement en de heer Özdemir in dit uitgebreid verslag net dat onderwerp hebben aangekaart. We moeten nu vooral zorgen voor de uitvoering van deze strategie.

De Europese Unie is altijd actief geweest in deze landen sinds hun onafhankelijkheid, maar we mogen niet vergeten dat we nu een nieuwe reden hebben om meer toenadering te zoeken. Daarom ben ik blij dat het Europees Parlement in het verslag de lidstaten aanmoedigt om de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst met Tadzjikistan in het bijzonder goed te keuren. Ik hoop dat dit ook met Turkmenistan het geval zal zijn. Via een ruimere, contractuele raamovereenkomst zou meer steun kunnen worden gegeven voor de voorwaarden en de hervormingen in het kader van de overeenkomst.

Zoals u weet bieden wij al jarenlang bilaterale technische steun voor de hervormingen, alsook humanitaire steun. We moeten dus niet van nul beginnen. We kunnen echter onze betrekkingen nog verder ontwikkelen. Daarom hebben we in de nieuwe strategie duidelijk aangegeven welke doelstellingen we willen bereiken door een grotere betrokkenheid: echte steun voor hervormingen op het gebied van mensenrechten, democratie, steun voor economische ontwikkeling, investeringssteun, milieubescherming, milieuduurzaamheid, ontwikkeling van energie- en transportverbindingen, alsook maatregelen om gemeenschappelijke problemen zoals drugshandel aan te pakken.

Deze strategie loopt ook parallel met de strategie van de Europese Unie voor regionale steun in Centraal-Azië. Dit ondersteunt onze politieke doelstellingen en levert een bijzondere bijdrage bij het behalen van de millenniumontwikkelingsdoelen, voornamelijk op het gebied van armoedebestrijding en gezondheid.

Ik ben van mening dat we nu vooral vooruitgang moeten boeken op bepaalde gebieden zoals mensenrechten, maar ook op het gebied van onderwijs, de rechtstaat, belangrijke regionale projecten in West- en Centraal-Azië, de waterindustrie en de uitbreiding van het mandaat van de EIB. U verwees terecht naar de dialoog over het energiebeleid en het feit dat met Turkmenistan een samenwerkingsovereenkomst voor energie moet worden gesloten. In dat opzicht zijn zowel Kazachstan als Turkmenistan voor ons belangrijk.

In deze context wil ik ook meedelen dat in Asjchabad, de hoofdstad van Turkmenistan, deze lente het Europees huis, het Europese informatiecentrum, zal worden geopend. Hierdoor zullen onze maatregelen er meer zichtbaarheid krijgen. Ik hoop dat ik de opening zelf kan bijwonen. Ten slotte verlopen de voorbereidingen voor de oprichting van een delegatie in Oezbekistan en voor de uitbreiding van de delegaties in Tadzjikistan en de Kirgizische Republiek volgens plan.

Ik wil graag afsluiten met het laatste nieuws over de huidige energie- en voedselcrisis in Tadzjikistan. Mijn collega Louis Michel is momenteel aan het onderzoeken of via het voorstel van het ECHO mogelijk is om 750 000 euro toe te kennen aan dringende hulpmaatregelen, en ik hoop dat dit voorstel snel zal worden goedgekeurd.

Ik kan nog wel een tijdje doorgaan, maar ik heb zoals iedereen een beperkte spreektijd.

 
  
MPphoto
 
 

  Josep Borrell Fontelles, rapporteur voor advies voor de Commissie ontwikkelingssamenwerking. − (ES) Mevrouw de Voorzitter, zoals de rapporteur heeft gezegd, heeft deze regio een consistente Europese strategie nodig. Met consistent bedoel ik de overeenkomst met de Europese consensus over ontwikkelingssamenwerking en, in het bijzonder, het gebruik van het financiële instrument voor ontwikkelingssamenwerking dat vooral bedoeld is om armoede uit te roeien en de millenniumdoelstellingen te behalen.

Het is echter erg onwaarschijnlijk dat de regio de doelstellingen zal kunnen behalen en het is duidelijk dat armoede een van de meest dringende zaken blijft in die landen, behalve in de landen waar er olie is.

De nadruk in deze strategie wordt echter niet gelegd op het uitroeien van armoede of op sociale insluiting, noch op de volksgezondheid of de strijd tegen de ongelijkheid tussen man en vrouw.

De Commissie ontwikkelingssamenwerking vraagt meer aandacht voor deze doelstellingen in alle strategieën die consistent willen zijn met deze landen en met andere beleidsinstrumenten van de Europese Unie.

We juichen toe dat onderwijs, en vooral onderwijs in de lagere school, werd vermeld als een punt van samenwerking. En dit is ook nodig, want onderwijs is de millenniumdoelstelling waaraan deze landen nog het hardst moeten werken.

We zijn ook blij dat er wordt verwezen naar de ILO-verdragen over het concept van degelijk werk en we benadrukken dat deze normen integraal moeten worden opgenomen in de economische samenwerking, in investeringen en handelsrelaties, in het bijzonder in de strijd tegen kinderarbeid, nog steeds een van de grootste problemen in deze landen, vooral in Tadzjikistan en Oezbekistan.

 
  
MPphoto
 
 

  Alojz Peterle , namens de PPE-DE-Fractie. (SL) Ik feliciteer de rapporteur, de heer Özdemir, voor zijn mooi werk en ik wil hem graag danken voor zijn medewerking aan dit verslag. Uit dit verslag blijkt dat de Europese Unie in haar beleid wil streven naar een grotere strategische samenwerking tussen de Europese Unie en de landen in Centraal-Azië, want een democratische en economische vooruitgang in deze regio is ook belangrijk voor de stabiliteit in de hele wereld.

Het verslag looft op een realistische en positieve manier de vooruitgang die de landen in deze regio op vele verschillende gebieden hebben gemaakt. Tegelijkertijd geeft het verslag opbouwende kritiek over de politieke tekortkomingen, vooral op het gebied van mensenrechten, democratie, rechtstaat, milieubescherming en gezondheid.

Bij de voorbereiding van het verslag werd rekening gehouden met de diversiteit van de landen in Centraal-Azië en werd van de overtuiging uitgegaan dat het zowel voor deze landen als voor de Europese Unie belangrijk is om de samenwerking uit te bouwen, niet alleen op het gebied van energiebeleid, maar ook voor andere beleidslijnen, voor veiligheid, enz. In het voorstel om de vooruitgang op het gebied van samenwerking om de twee jaar te bekijken, en in het voorstel dat de Europese Commissie dringend werk zou moeten maken van afvaardigingen in alle Centraal-Aziatische landen, vinden we ook de ambitie terug om nieuwe, dynamische betrekkingen aan te knopen.

De landen in Centraal-Azië en alle lidstaten van de Europese Unie maken deel uit van de OVSE en zijn verbonden aan dezelfde waarden en beginselen. Kazachstan zal in 2010 het voorzitterschap van de OVSE overnemen. Het land heeft hierdoor veel vertrouwen gewonnen en het zal het eerste land zijn in Centraal-Azië dat zo’n belangrijke verantwoordelijkheid opneemt. Ik hoop dat dit zal bijdragen tot de verdere democratische en algemene vooruitgang in Kazachstan en alle andere landen in de regio, en zal leiden tot nauwere banden met de Europese Unie.

Dames en heren, ik ben blij dat de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement hetzelfde standpunt delen over Centraal-Azië. Het wordt tijd om de betrekkingen en de samenwerking tussen de Europese Unie en de landen in Centraal-Azië naar een hoger niveau te brengen op basis van een duidelijke en bindende strategie.

 
  
MPphoto
 
 

  Katrin Saks, namens de PSE-Fractie. (ET) Mevrouw de Voorzitter, Commissaris, helaas heeft de Europese Unie slechts laattijdig Centraal-Azië ontdekt en ik ben zelfs niet helemaal zeker of we ook vandaag het economisch en strategisch belang wel correct inschatten. Als u een blik in deze zaal werpt, ziet u dat het niet meteen het populairste onderwerp is. Hoe dan ook, de strategie voor Centraal-Azië die vorig jaar tijdens het Duitse voorzitterschap werd aangenomen, en dit verslag van het Europese Parlement zijn een grote stap vooruit. Ik feliciteer de rapporteur en dank hem voor zijn aangename en constructieve medewerking.

De voornaamste zaken die betrekking hebben op Centraal-Azië, worden in dit verslag besproken, zoals veiligheidszaken, de strijd tegen terrorisme, energie, armoedebestrijding, handel in verdovende middelen, mensenhandel, milieuzaken en de ontwikkeling van de betrekkingen met de Europese Unie, regionale samenwerking en de globaliseringsuitdagingen. Het is belangrijk om enerzijds onze aanpak af te stemmen op de regio in zijn geheel, maar anderzijds ook om de verdiensten van elk land apart te bekijken. Het gaat wel om een enkele regio, maar de landen in deze regio verschillen duidelijk van elkaar.

Het belangrijkste aspect van het verslag is de goede balans tussen economie en mensenrechten. Omdat de landen in kwestie over veel hulpbronnen beschikken bestaat het gevaar dat in onze betrekkingen andere belangen zullen primeren. Dit gevaar wordt nog groter doordat Centraal-Azië geen democratisch verleden heeft, wat de implementatie van internationale normen in deze regio bemoeilijkt.

De traditionele banden tussen clans en de nog steeds aanwezige Sovjet-erfenis maken de situatie nog ingewikkelder. Daardoor kan het lijken alsof we dezelfde woordenschat gebruiken, zoals mensenrechten, vrijheid van meningsuiting en persvrijheid, maar de inhoud die we eraan geven, vrij verschillend is. Hierdoor is samenwerking niet gemakkelijk, maar we moeten inspelen op de belangen die de Centraal-Aziatische landen in de Europese Unie hebben. We zijn echter niet de enige die de hand naar de regio uitreiken. De laatste jaren heeft Rusland daar opnieuw krachtige relaties uitgebouwd, net zoals de Aziatische landen dat hebben gedaan.

Toch heeft de Europese Unie meer dan ooit betere kansen om zijn betrekkingen te ontwikkelen omdat zij banden en ervaringen heeft met bijvoorbeeld de Baltische staten, die nu tot de Europese Unie behoren, en met andere nieuwe lidstaten die in het verleden banden hadden met landen in Centraal-Azië. De conclusie is dat het heel belangrijk is om onze aanwezigheid in de regio te versterken. Ondanks wat de Commissaris zei en het feit dat we in Centraal-Azië, in tegenstelling tot de Europese Unie, te maken hebben met landen met een overwegend jonge bevolking, zouden we onze projecten speciaal op hen moeten richten.

 
  
MPphoto
 
 

  Samuli Pohjamo, namens de ALDE-Fractie. – (FI) Mevrouw de Voorzitter, Commissaris, eerst en vooral wil ik de rapporteur, Cem Özedemir, danken voor zijn succesvol verslag. Hij heeft hard op dit thema gewerkt en bracht enkele fundamentele zaken over de EU en de strategie voor Centraal-Azië ter sprake.

Het verslag toont duidelijk dat de EU twee standpunten inneemt over Centraal-Azië. De Unie wil de import van aardgas en -olie uit de regio verhogen en de transportwegen diversifiëren. Tezelfdertijd wil ze de mensenrechtensituatie verbeteren, democratie en gelijkheid bevorderen, en regeringsvormen en rechtspraak hervormen. Het juiste evenwicht tussen deze doelstellingen vinden, zal geen gemakkelijke taak zijn. De EU zal werk moeten maken van de uitvoering van haar strategie voor Centraal-Azië, zal de uitvoering van haar projecten in een hogere versnelling moeten brengen en zal haar aanpak op nationaal en plaatselijk niveau moeten uitbreiden.

Ik wil het belang benadrukken van de dialoog en samenwerking tussen de EU en Centraal-Azië. Tezelfdertijd moet de Unie ook de betrekkingen tussen de landen in Centraal-Azië steunen en technische bijstand leveren voor de strijd tegen mensen- en drugshandel. Hulp van de EU in de gezondheidszorg, bij sociale hervormingen en onderwijshervormingen en voor samenwerking op het gebied van wetenschap zal het aantal contacten in het maatschappelijk middenveld doen toenemen en de Europese waarden, democratie, rechtstaat en mensenrechten versterken. Dit zal ook het pad effenen voor samenwerking op gebied van energiebeleid.

Ik wil vermelden dat het belangrijk is dat de EU basisonderwijs en voortgezette opleidingen steunt, aangezien dit betere mogelijkheden met zich meebrengt voor studies in EU en voor studentenuitwisselingen tussen universiteiten in de EU. De EU moet ook de landen in Centraal-Azië steunen en aanmoedigen om meer efficiënte maatregelen te nemen op gebied van milieubescherming, de zoektocht naar duurzaam watergebruik en het gebruik van andere natuurlijke hulpbronnen.

 
  
MPphoto
 
 

  Adam Bielan, namens de UEN-Fractie. – (PL) Mevrouw de Voorzitter, ook ik wil graag de heer. Özdemir bedanken voor zijn uitstekend verslag.

Energievoorziening, Commissaris, is zonder twijfel een van de grootste uitdagingen voor de Europese Unie in de 21ste eeuw. Dit kan enkel worden bereikt door onze energiebronnen te diversifiëren zodat de EU-lidstaten niet langer afhankelijk moeten zijn van bedrijven die gecontroleerd worden door de Russische veiligheidsdiensten.

De landen in Centraal-Azië bieden de beste diversificatiemogelijkheden. Beiden partijen winnen er aan: de EU-lidstaten, die andere energiebronnen zoeken, en de landen in Centraal-Azië, die hun grondstoffen tegen hogere prijzen willen verkopen.

Intussen heeft de uitbreiding van de pijplijn Odessa-Brody naar de haven van het Poolse Gdansk niet plaatsgevonden. Dat de Nabucco-pijplijn, de enige pijplijn die onafhankelijk van Rusland aardgas naar de EU-lidstaten zou kunnen voeren, gebouwd wordt, is meer en meer onzeker sinds Turkmenistan en Kazachstan vorig jaar een overeenkomst afgesloten hebben met Rusland over de bouw van een pijplijn voor gas langs de kust van de Kaspische Zee, alsook door de recente overeenkomst tussen Rusland en Bulgarije en de privatisering van de Servische olie-industrie.

Het resultaat is dat onze landen Rusland en China een vrijgeleide geven voor deze belangrijke regio door het gebrek aan solidariteit binnen de Europese Unie en een inefficiënte EU-diplomatie. Daarom wil ik de Commissaris vragen welke concrete stappen de Europese Commissie zal ondernemen ten voordele van projecten zoals de Odessa-Brody-Gdansk- en Nabucco-pijplijnen.

 
  
MPphoto
 
 

  Jiří Maštálka, namens de GUE/NGL-Fractie. (CS) Dames en heren, ik wil eerst de rapporteur danken voor zijn tijd en moeite bij de voorbereiding van dit verslag. Ik moet echter de positieve noot van daarnet laten volgen door de opmerking dat het voorstel in kwestie erg wijdlopig en slecht gestructureerd is en veel herhalingen bevat. Mijn hoofdvraag is: voor wie is dit verslag bestemd?

Ik vrees dat de naties voor wie dit is bedoeld, zich bij deze tekst niet zo goed zullen voelen. De diplomaten van deze landen zullen er slecht van slapen want hen wacht de moeilijke taak om zich een weg te banen door de kritieken in het verslag. Ik denk dat het beter is om in de toekomst de resolutie en de toelichting te scheiden. Ik wil het graag hebben over een van de landen in kwestie, met name Kazachstan. Eind 2006 kwam de president van Kazachstan, Nursultan Nazarbayev, naar Brussel. Ik geloof dat de Commissie er toen ook bij was. Woorden van waardering en lof werden toen uitgesproken, maar wie dit verslag leest, zal de algemene indruk krijgen dat deze woorden niet ernstig en oprecht waren. Wordt onze objectiviteit bepaald door gas- en olietoevoer? Zijn we vergeten dat Kazachstan momenteel een programma uitvoert met als titel “Dichterbij Europa”? Dit is een bewijs dat de republiek toenadering zoekt tot de EU op de gebieden in kwestie. Naar mijn mening biedt het verslag geen eerlijk antwoord op de vraag van Kazachstan of de republiek nu zowel op geografisch als op andere, meer algemene, gebieden tot Europa kan worden gerekend. In ben ook van mening dat de traditionele, paternalistische toon van het verslag waarmee de EU zijn arme, ongeletterde naasten aanspreekt, ongepast is.

Of het nu gaat om mensenrechten, economie of sociale ontwikkeling, de tekst maakt helemaal geen verschil tussen de verschillende landen in de regio. Het feit dat het moet gaan om alle landen in Centraal-Azië en Mongolië is duidelijk een gevolg van een poging om alle staten samen te nemen die door de rapporteurs worden aangezien als plaatsen met een gelijkaardig geopolitiek belang, wellicht omdat ze mogelijk een platform kunnen vormen tegen Rusland en China. Bepaalde verwoordingen in de ontwerpresolutie roepen vragen op. Wat wordt bedoeld met punt R, waarin staat dat een aantal verschillende landen van oudsher of meer recentelijk gevestigde belangen hadden in de regio? Uiten we hiermee onze steun aan de koloniale ambities van sommige Europese grootmachten in het verleden of zijn we bezorgd om de belangen van sommige oliemaatschappijen? De opmerking dat Rusland en China hun invloedssferen in Centraal-Azië probeerden uit te breiden door de Sjanghai Samenwerkingsorganisatie, slaat bovendien nergens op.

Als conclusie zou ik willen stellen dat de lofwaardige inspanningen om de betrekkingen van de EU met de landen in Centraal-Azië te verbeteren en de lokale democratische en sociaal-politieke ontwikkeling te steunen, in de ontwerpresolutie werden overschaduwd door de uiterst problematische belangen van bepaalde ambitieuze groepen. Als we rekening houden met de huidige doelstellingen en noden van de EU, is deze tekst naar mijn mening onaanvaardbaar.

 
  
MPphoto
 
 

  Bastiaan Belder, namens de IND/DEM-Fractie . (NL) Mevrouw de Voorzitter, collega Özdemir benadrukt in zijn verslag terecht dat Centraal-Azië een belangrijke strategische betekenis heeft voor de Unie. Eveneens stelt hij dat overeenkomsten met derde landen gepaard moeten gaan met duidelijke betrokkenheid ten aanzien van de mensenrechtensituatie in het partnerland. In de dialoog dienen de zaken dan ook bij hun naam te worden genoemd.

Turkmenistan is een van de Centraal-Aziatische landen die de rapporteur opvoert. De godsdienstvrijheid in dit land wordt met voeten getreden. Religie staat onder volledige controle van de staat. 'Ruhnama' - de staatsreligie en cultus rond voormalig president Nijazov - is nog altijd de maatstaf. Niet-geregistreerde religieuze groepen hebben het dientengevolge zeer moeilijk. Deze gelovigen vallen tussen wal en schip. Door intimidatie van overheidswege wordt hun vrijheid op religieus vlak ingeperkt en ondervinden zij problemen op het gebied van vrij verkeer van personen en bezit van onroerend goed. De situatie van de Russische evangelisten, Kalatajevski en Potolov, waarover ik afgelopen najaar vragen stelde aan de Commissie, is slechts een voorbeeld van deze dagelijkse schrijnende praktijk.

Ik wil daarom nogmaals mijn ingediende amendementen, nrs. 12 en 13, onder uw welwillende aandacht brengen. Turkmenistan is een land dat van belang is voor de energiediversificatie van de Europese Unie, dat staat buiten kijf. Maar het verdient ook de aandacht als het gaat om de positie van genoemde religieuze groepen en andere minderheden. Dat geldt overigens evenzeer voor de andere Centraal-Aziatische partners. Ik reken op uw steun.

 
  
MPphoto
 
 

  Charles Tannock (PPE-DE). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, een partnerschap tussen de EU en Centraal-Azië had al lang moeten bestaan, en ik feliciteer de heer Özdemir met zijn verslag. Er wordt langs drie zijden getrokken aan deze uitgestrekte, strategische en vitale regio: door China, door Rusland en door Europa. Het is belangrijk dat we alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat Centraal-Azië de rationele beslissing neemt om met de Europese Unie een partnerschap af te sluiten.

Turkmenistan neemt geleidelijk aan afstand van zijn isolatieregime. Dit opent belangrijke perspectieven voor de EU. Als we ervoor zorgen dat we kunnen vertrouwen op Turkmenistan voor een regelmatige levering van koolwaterstof, moet Europa niet langer enkel van Rusland afhankelijk zijn. Hiervoor zal een nieuwe pijplijn door de Kaspische Zee nodig zijn als verbinding met het Nabucco-project.

Oezbekistan, dat terecht werd gemeden na het bloedbad in Andizjan, heeft de dialoog over mensenrechten met de EU geopend. Dit is een grote stap voorwaarts. Er moet uiteraard nog veel vooruitgang worden geboekt vooraleer Oezbekistan als een volwaardig democratisch land kan worden beschouwd. Oezbekistan is wel een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen internationaal terrorisme, vooral met betrekking tot Afghanistan.

Voor de EU is Kazachstan de parel van Centraal-Azië. De grote olie-, gas- en mineraalbronnen in het land, zoals uranium, zijn uiteraard aantrekkelijk. Hoewel Kazachstan geen traditionele, westerse, liberale democratie kent, boekt het toch aanzienlijk vooruitgang als een multireligieus, seculair land met een moslimmeerderheid. Het is nog maar 17 jaar geleden dat Kazachstan een republiek van de Sovjet-Unie was, en het voorzitterschap van de OVSE dat Kazachstan in 2010 te beurt valt, zal leiden tot een grotere politieke vrijheid en tot bescherming van de mensenrechten.

Als rapporteur van de oosterse tak van het ENP, heb ik ooit voorgesteld Kazachstan op te nemen in het ENP. Ik geloof dat eerder zo een regeling ooit zal worden uitgevoerd.

 
  
MPphoto
 
 

  Jan Marinus Wiersma (PSE). – (NL) Mevrouw de Voorzitter, ook mijn complimenten aan de rapporteur, Cem Özdemir. Het is jammer dat waarschijnlijk het overgrote deel van de bevolking in Centraal-Azië al lang geleden in slaap is gevallen.

De Europese Unie heeft Centraal-Azië lang verwaarloosd. De strategie die nu is ontwikkeld, is een welkome invulling van deze lacune. Zoals gezegd door vele collega's, heeft de Unie grote belangen in de regio. We kiezen een realistische strategie die de verschillende facetten van onze relatie met Centraal-Azië en de ontwikkelingen daar in samenhang ziet. Zoals onze EU-vertegenwoordiger, Pierre Morel, bij talloze gelegenheden heeft gezegd, het ontwikkelen van een energiedialoog is überhaupt niet mogelijk zonder onze hulp bij het opbouwen van functionerende staten. En bij functionerende staten hoort ook een democratische ontwikkeling. Het succes van de strategie die nu is ontwikkeld, is niet gegarandeerd. Dat zal in grote mate afhangen van de implementatie ervan. We kijken vooral uit naar de concrete invulling ook van de kant van de Europese Commissie. Natuurlijk mag daarbij de mensenrechtensituatie niet uit het oog worden verloren.

Wat betreft Oezbekistan, ik blijf erbij dat we ten opzichte van dit land streng en strak moeten blijven opereren zolang we geen duidelijke signalen krijgen van het regime daar dat ze werkelijk bereid zijn tot democratische stappen vooruit.

Kazachstan, een belangrijk punt. Ik ben met iedereen eens dat dat een centraal land is in de regio. Ik ben het niet eens met collega Tannock dat dat land maar in het EMP zou moeten worden opgenomen, maar we moeten wel nagaan hoe we de relatie met Kazachstan kunnen verbeteren. Ik ben er zelf geweest en was onder de indruk van de dynamiek in het land, niet alleen economisch, maar ook maatschappelijk. Ik ben blij dat er overeenstemming is bereikt over de vraag of dat land voorzitter kan worden van de OVSE. Ik ben ook blij dat bij die toezegging, bij dat besluit, een aantal voorwaarden aan dat land gesteld zijn. We kunnen de komende jaren kijken of die voorwaarden ook worden ingevuld.

Tenslotte nog één opmerking. We kunnen van alles doen in Centraal-Azië. Dat kan alleen maar als we ook kijken naar de rol van Rusland, maar ook China in de regio. Dus ook in ons beleid ten opzichte van Rusland en ten opzichte van China zullen we moeten nagaan hoe onze grotere belangstelling voor die regio ook een invulling kan krijgen. Toen ik daar was, met name in Kazachstan, heb ik ervaren dat voor hen niet alleen China en Rusland belangrijke partners zijn maar dat ze ook kijken naar een verdere relatie met de Europese Unie. We kunnen daar heel goed op inspelen met de strategie die nu ontwikkeld is.

 
  
MPphoto
 
 

  Ona Juknevičienė (ALDE). – (LT) Mevrouw de Voorzitter, ik wil eerst de heer Özdemir feliciteren met de voorbereiding van dit uitgebreid verslag.

Als voorzitster van de Delegatie voor betrekkingen met landen in Centraal-Azië, en in verband met deze resolutie, zou ik het graag hebben over een aantal belangrijke zaken.

Ten eerste wordt Centraal-Azië steeds belangrijker voor de Europese Unie en de hele wereld. De rijke energiebronnen in deze regio zijn hiervan ongetwijfeld de oorzaak. Wij hebben er allen belang bij veiligheid te promoten en een oplossing te zoeken voor bedreigingen zoals terrorisme en drugshandel. Ik ben blij dat de strategie van de Europese Unie voor een nieuwe partnerschap met Centraal-Azië en deze resolutie die problemen streng aanpakken.

Deze regio heeft een belangrijke geostrategische ligging, vooral door de grenzen met Afghanistan, China en Rusland. We moeten daarom onze doelstellingen en prioriteiten duidelijk definiëren, zonder deze context uit het oog te verliezen.

In 2010 neemt Kazachstan het voorzitterschap van de OVSE op zich, het orgaan dat verantwoordelijk is voor democratie en de fundamentele mensenrechten. In ben blij voor mijn collega’s, maar ik maak me zorgen om de bevolking van Kazachstan. Het huidig verkozen parlement telt er immers niet een oppositielid.

Alle landen in Centraal-Azië moeten nog een lange weg afleggen op het gebied van economische en politieke hervormingen en de opbouw van democratische maatschappijen. Andere voormalige Sovjetrepublieken, waaronder mijn land Litouwen, tonen aan dat 17 jaar van onafhankelijkheid niet lang genoeg is om echte veranderingen door te voeren. We moeten in elk geval duidelijk maken wat onze belangrijkste boodschap is, namelijk dat Europa geen materiële voordelen zoekt ten koste van menselijke waarden.

 
  
MPphoto
 
 

  Wiesław Stefan Kuc (UEN). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, Commissaris, de onafhankelijkheid van de Centraal-Aziatische landen die bijna 20 jaar geleden werd verkregen en waarover de heer Özdemir het in zijn verslag heeft, bracht een totale cultuurverandering met zich mee na jaren van onderwerping.

Deze landen combineerden kennelijk hun pas verworven vrijheid met praktijken en gewoonten uit het verleden. Op zo een korte tijd is het moeilijk om te veranderen. Deze naties hebben door de eeuwen heen stand gehouden dankzij hun culturele verschillen en oude traditie. Dit is iets dat we moeten en zullen respecteren. Veranderingen doorvoeren moet geleidelijk gebeuren zodat we geen afkeer in de hand werken tegen onze eigen cultuur en verwachtingen.

Ondanks de onafhankelijkheid zijn er nog steeds sterke economische banden met de Russische Federatie. De Russische cultuur, wetenschap en economie hadden een enorme invloed op de nu onafhankelijke staten. We moeten hen alternatieve banden met de Europese Unie bieden, anders gaan we niet in ons opzet slagen, ondanks de verwachtingen die deze landen in ons stellen.

We moeten beginnen met de economie: we kunnen de Russische pijplijnen vervangen door de onze, de Russische fabrieken door de onze en de Russische taal door het Engels. Zo kunnen we de cultuur systematisch veranderen.

 
  
MPphoto
 
 

  Gerard Batten (IND/DEM). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, dit verslag verwoordt de ongerustheid dat de nieuwe grondwet van de Kirgizische Republiek, die in een referendum zonder voorafgaand breed debat in oktober 2007 werd gestemd, een verschuiving kan brengen in het machtsevenwicht. De grondwet van de Kirgizische Republiek werd geamendeerd in een controversieel referendum in 1996 en in 2003 vond een nieuw referendum plaats waarin een nieuwe constitutionele verandering werd goedgekeurd.

Het verslag keurt ook “het angstvallig streven om de interne controle te handhaven” in de Centraal-Aziatische republieken af en dat “dit streven een gegeven is bij regimes die niet geïnteresseerd zijn in de steun van het volk om hun macht op te baseren”.

Over wie zijn we nu eigenlijk bezig? Een constitutionele verandering die “een verschuiving brengt in het machtsevenwicht”. “Angstvallig streven om de interne controle te handhaven” door “regimes die niet geïnteresseerd zijn in de steun van het volk”, en daarop baseert de politieke elite zich voor zijn wetgeving. Dit lijkt op een uittreksel uit het verslag van de UK Independence Party over de Europese Grondwet – excuseer, ik bedoel het Verdrag van Lissabon.

Ik denk niet dat de vijf Centraal-Aziatische republieken een voorbeeld zijn van democratie en rechtstaat, maar de politici van de Kirgizische Republiek hadden toch ten minste het fatsoen om in een referendum de bevolking om haar goedkeuring te vragen toen zij de grondwet wilden veranderen.

De Europese Unie had niet eens het fatsoen, noch het lef om hetzelfde te doen met de Europese bevolking.

 
  
MPphoto
 
 

  Rihards Pīks (PPE-DE). – (LV) Dank u Mevrouw de Voorzitter, Commissaris. Ik wil eerst de rapporteur bedanken, de schaduwrapporteurs en hun assistenten. Het verslag is heel uitgebreid en bevat veel referenties en opzoekingen, met een aparte analyse per land. Ik wil echter uw aandacht vestigen op een paar onderwerpen die naar mijn mening niet correct werden behandeld. Ja, ik wil er ook aan toevoegen dat ik de beschrijving door de Commissaris toejuich van de specifieke activiteiten die in deze landen in de nabije toekomst moeten worden uitgevoerd. Ik vind echter dat in het verslag en in de strategie van de Europese Unie in het algemeen, niet genoeg strategische beslissingen of acties voor deze landen genomen zijn, terwijl ik de indruk heb dat Rusland, China, Zuid-Korea en India een enorme invloed op deze regio's hebben. Ik wil ook uw aandacht vestigen op iets dat – naar ik meen – mijn collega en lid Adam Bielan al heeft vermeld, namelijk dat op 10 oktober 2007 de leiders van een aantal landen in Vilnius zijn samengekomen om te praten over pijplijnen van de Kaspische Zee voor energievoorziening. Een week daarvoor ging Poetin, die maar zelden andere landen bezoekt, samen met Nazarbayev naar Turkmenistan. Hij beloofde daar een beetje meer te betalen voor gas en tekende een politieke overeenkomst waarin staat dat alle gas in Turkmenistan en Kazachstan via Russische pijplijnen moet gaan. We kunnen dus eigenlijk stellen dat hij vooruit liep op de beslissing van onze collega. Ik denk dat dit kan vergeleken worden met de gebeurtenissen in Andizan, waar een paar maanden later de president van Oezbekistan verplicht werd de sluiting van de VS-basis aan te vragen. Ik ben van mening dat we hieraan ook meer aandacht moeten besteden... Ik wil gewoon de aandacht vestigen op het feit dat we zorgvuldiger moeten analyseren en dat we ook rekening moeten houden met deze strategische aspecten. Dank u.

 
  
MPphoto
 
 

  Józef Pinior (PSE). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, ik wil eerst de heer Özdemir feliciteren met zijn knap verslag over de EU-strategie voor Centraal-Azië.

Centraal-Azië ligt op de route die sinds oudsher de verbinding was tussen de Europese en de Aziatische beschavingen. Vandaag kan de oude zijderoute nog symbool staan voor de talrijke politieke, culturele en economische mogelijkheden van die regio. Centraal-Azië is de regio waar de Europese Unie, China, India en Iran aan elkaar grenzen. De EU zal haar externe activiteiten de komende jaren ongetwijfeld concentreren op de landen in deze regio (Kazachstan, de Kirgizische Republiek, Turkmenistan en Oezbekistan).

En wisten jullie dat zowel de EU als Turkije belangen hebben in deze regio? De culturele, linguïstische en strategische invloed van Turkije op de regio is een van de argumenten om het land tot de EU te laten toetreden.

Ik wil hierover twee dingen zeggen. Ten eerste zou de EU deze landen moeten bijstaan op het gebied van mensenrechten, democratie en onderwijs. Zij hebben de steun van de EU nodig voor de opbouw van een maatschappelijk middenveld, liberale en democratische hervorming en de rechtstaat.

Ten tweede wil ik benadrukken dat het belangrijk is om voor energiebeleid een partnerschap af te sluiten. Bijzondere aandacht moet worden gegeven aan projecten met betrekking tot olie- en gasvelden en het distributiesysteem van Centraal Azië naar pijplijnen die verbonden zijn met de Europese Unie, inclusief toekomstige projecten zoals Nabucco. Een betere samenwerking tussen Centraal-Azië en de Zwarte-Zeeregio op het gebied van energie en transport is belangrijk opdat de EU haar doelstellingen zou kunnen behalen.

 
  
MPphoto
 
 

  Olle Schmidt (ALDE). – (SV) Mevrouw de Voorzitter, Commissaris, de EU-strategie voor Centraal-Azië is een grote stap voorwaarts. Dankzij een speciale vertegenwoordiging en het plan om delegaties op te richten in de Kirgizische Republiek en Tadzjikistan, zal onze algemene zichtbaarheid toenemen. Hierdoor gaan we intensievere dialogen kunnen voeren met de landen afzonderlijk en zal onze manier van werken in de regio veranderen.

Centraal-Azië zal belangrijker worden, vooral omwille van, zoals al werd gezegd, de toegang tot de energie die niet rechtstreeks of onrechtstreeks door Rusland wordt gecontroleerd. De regio bestaat uit nieuwe staten die steun nodig hebben bij de op- en uitbouw van hun democratie, bij misdaadbestrijding en bij de bestrijding drugshandel via enkele landen in deze regio naar zowel Rusland als de EU. Tegelijk zijn deze landen natuurlijk ook belangrijke partners in de strijd tegen een internationale broedplaats voor terrorisme.

De EU kan nu de voordelen van haar buitenlands beleid tonen door al de zachte beleidsinstrumenten te gebruiken op het gebied van steun en handel. Bovendien kan de EU helpen bij de opbouw van democratische instellingen en de ontwikkeling een werkwijze die gebaseerd is op een rechtstaat die mensenrechten, vrije meningsuiting en persvrijheid respecteert.

De landen in Centraal-Azië zijn erg geïnteresseerd in nieuwe exportmogelijkheden voor hun olie en gas. De Europese Unie moet efficiënte en correct gefinancierde alternatieven aanbieden voor Russische en Chinese gasleidingen. De EU moet haar verantwoordelijkheid opnemen en voor onze gemeenschappelijke energievoorziening zorgen. Anders lopen we het risico dat al onze gemeenschappelijke inspanningen voor niets zijn geweest.

Een toename van de olie- en gasleidingen in Centraal-Azië die in het bezit van Rusland zijn, is niet de onafhankelijkheid in de energiesector die de EU voor ogen zou moeten hebben.

 
  
MPphoto
 
 

  Janusz Wojciechowski (UEN). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, Kazachstan is het Centraal-Aziatische land dat ik het beste ken. Het is een groot land tussen China, Siberië en Europa. Een land behoort tot Centraal-Azië als een deel van het grondgebied geografisch tot Europa behoort. Dit is een paradox. Kazachstan telt 16 miljoen inwoners, meer dan 100 etnische groepen en godsdiensten en heeft een andere traditie en geschiedenis dan ons. Toch hebben de politici en de bevolking van dit land de sterke wens om dichter tot Europa te komen.

Vanuit cultureel standpunt is Kazachstan bovendien meer Europees dan Aziatisch. Het land worstelt met problemen, maar het is stabiel en streeft naar democratische hervormingen, en stabiliteit in deze regio is erg belangrijk voor de veiligheid van de hele wereld. We moeten Kazachstan en de andere landen in Centraal-Azië steunen bij de stabilisatie en de toenadering tot de EU. We moeten alle acties steunen die de Centraal-Aziatische landen dichter bij Europa brengen, vooral als er een positieve invloed is op de energievoorziening van Europa.

 
  
MPphoto
 
 

  Roberta Alma Anastase (PPE-DE). – (RO) Dames en heren, als rapporteur voor de samenwerking in de Zwarte-Zeeregio, wil ik graag benadrukken dat de interregionale samenwerking tussen Centraal-Azië en de Zwarte-Zeeregio heel belangrijk is. Ik dank de rapporteur om rekening te hebben gehouden met mijn suggesties over dit onderwerp en ik hoop dat zowel de Commissie als de Raad zich zullen blijven inspannen om ze om te zetten in praktijk via de nieuwe strategie voor Centraal-Azië.

Zowel de Europese Unie als de landen in Centraal-Azië en de Zwarte-Zeeregio streven naar de samenwerking tussen de twee regio’s en de consolidatie daarvan. De blijkt vooral op het gebied van energie en transport, aangezien Centraal-Azië voor de Europese Unie een belangrijke bron voor energie is. Daarom ben ik blij dat het verslag zich hiervoor op twee belangrijke ideeën concentreert.

Het is eerst en vooral belangrijk om de transportroutes en de energie-infrastructuur te ontwikkelen die de bronnen in Centraal-Azië verbinden met de Zwarte-Zeeregio en uiteindelijk met de Europese Unie. Dit is een belangrijk element om energievoorziening en -verscheidenheid in de Europese Unie te verzekeren. Daarom benadruk ik het belang van het Nabucco-project en ik ben het eens met de oproep in het verslag om meer aandacht te besteden aan de succesvolle uitwerking van dit project.

Ten tweede impliceert een sterk energiebeleid ook de oprichting van een transparante en competitieve energiemarkt. Het is belangrijk voor de Europese Unie om dergelijke acties aan te moedigen door de dialoog met de landen in Centraal-Azië en de Zwarte-Zeeregio te intensiveren en door bijkomende maatregelen te nemen, zoals het stimuleren van de toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie.

Deze doelstellingen zouden toch moeten worden geïntegreerd in een globale strategie voor Centraal-Azië, waarbij de nadruk wordt gelegd op stabiliteit en ontwikkeling. Daarom is het heel belangrijk om, naast het energiebeleid, hervormingen te promoten in de vijf republieken, met als belangrijkste elementen mensenrechten, goed bestuur, onderwijs en levenslang leren.

 
  
MPphoto
 
 

  Vural Öger (PSE).(DE) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, ik wil eerst de heer Özdemir feliciteren met zijn erg succesvol verslag. De Europese Unie begon maar aarzelend toenadering te zoeken tot Centraal-Azië en zij kreeg laattijdig interesse in de regio in vergelijking met Rusland, China en de VS. Tot op heden beschouwde Centraal-Azië de Europese Unie niet als een internationale speler. Een EU-strategie voor Centraal-Azië had al lang moeten bestaan, vooral omdat het een manier is om minder energieafhankelijk van Rusland te worden. De aanzet werd gegeven tijdens het Duitse voorzitterschap. Het is belangrijk dat er nu een follow-up komt.

Het blijkt helaas dat de EU nog steeds niet eenzijdig naar buiten komt voor haar buitenlands energiebeleid. Europa moet zich vooral concentreren op diversificatie, op de vertegenwoordiging van onze gemeenschappelijke belangen en op solidariteit bij crisissen. Door de bilaterale energieovereenkomsten tussen de EU-lidstaten en derde landen is er twijfel over de mogelijkheid van de Europese Unie om een gemeenschappelijk standpunt in te nemen. Het is echter in het belang van de Europese Unie en haar burgers om een gemeenschappelijk buitenlands energiebeleid na te streven.

We mogen energievoorziening, wat voor onze burgers heel erg belangrijk is, echter niet als de enige reden zien voor onze betrekkingen met die regio. We willen niet eenzijdig voordeel halen uit een strategie voor Centraal-Azië. In dat opzicht moet Europa zicht onderscheiden van andere spelers in de regio. We moeten eerder de Centraal-Aziatische republieken helpen bij de opbouw van de rechtstaat en democratische maatschappijvormen, samen met een krachtige economie. Als Europa dat doet, zullen de burgers van de regio zich hiervan bewuster worden. Europa moet ook de acties ondernemen met de nodige voorzichtigheid. Advies van het Westen kan immers te gemakkelijk worden geïnterpreteerd als paternalistisch of interventionistisch.

Ook buiten de EU is de wereld naar elkaar aan het toegroeien en we zouden een constructieve partnerschap met de Centraal-Aziatische landen moeten afsluiten, een partnerschap dat niet de indruk geeft dat de Europeanen enkel maar met hun eigen nut bezig zijn, maar een partnerschap dat gebaseerd is op voordelen voor beide partijen.

 
  
MPphoto
 
 

  Péter Olajos (PPE-DE). – (HU) Mevrouw de Voorzitter, mevrouw de Commissaris, een landgenoot van mij, of Ármin Vámbéry, vertelde als eerste Europeaan 150 jaar geleden de wereld over de gesloten maatschappijen in Centraal-Azië. Hij gaf informatie over de culturele, administratieve en economische situatie van deze regio uit de periode voor de Russische overheersing. Zelfs toen was deze regio, net zoals de zijderoute, een eeuwenoude navelstreng tussen Europa en Azië.

Na een periode van Sovjet-Russische overheersing, kunnen de vijf Centraal-Aziatische landen weer fungeren als de navelstreng tussen Europa en Azië. In vele gevallen heeft dit helaas negatieve gevolgen. Een groot deel van de illegale mensen- en drugshandel komt via deze landen naar Europa, maar aardgas volgt ook deze weg.

Daarom had en heeft Europa een strategie nodig om haar betrekkingen met Centraal-Azië op te bouwen. Europa mag echter niet verwachten dat de samenwerking enkel zal dienen om gevaren tegen te houden die vandaar komen, of om toegang te krijgen tot energie en grondstoffen, of om deze regio te leren over democratie en mensenrechten.

We moeten een eerlijke samenwerking met deze regio op touw zetten. Daarom steun ik de Europese Unie in haar inspanningen om de Centraal-Aziatische landen te overtuigen lid te worden van de WHO en zich in de wereldhandel te integreren. Hiertoe dient Europa alle middelen aan te wenden om de economische, sociale en politieke ontwikkeling en modernisering van deze regio aan te moedigen. Dit kan echter slechts worden verwezenlijkt als er een wederzijds vertrouwen is.

Daarom is het belangrijk om als onderdeel van deze samenwerking milieubescherming prioriteit te geven. Klimaatverandering, chronische problemen door watergebruik en sanering van besmette plaatsen zijn stuk voor stuk problemen die meer aandacht verdienen. Tegelijk moet Europa ook ten strengste alle projecten weigeren die milieuvervuilend zijn of die schade toebrengen aan de leefomgeving van de bevolking die daar leeft.

Ik heb de Commissie al gewezen op de kritiek die niet-gouvernementele organisaties in de Kirgizische Republiek en Oezbekistan hebben op operaties in goudmijnen waarbij de cyanidetechnologie wordt gebruikt en die gedeeltelijk door de EBRD worden gefinancierd. Europa kan in geen geval het gebruik van deze technologie steunen, of ze nu binnen of buiten Europa wordt gebruikt. Hartelijk bedankt.

 
  
MPphoto
 
 

  Elisabeth Jeggle (PPE-DE).(DE) Mevrouw de Voorzitter, Commissaris, dames en heren, ook ik wil eerst de rapporteur de heer Özdemir en alle schaduwrapporteurs die aan dit verslag hebben gewerkt, bedanken. Met deze strategie voor Centraal-Azië en dit eerste uitgebreid debat in het Europees Parlement, nemen we actief de correcte stappen om dialoog te promoten en om tegemoet te komen aan alle uitdagingen die ons nog te wachten staan en die de Commissaris ter sprake heeft gebracht. Deze strategie zal slechts het begin zijn van een lange weg. Ik ben blij dat wij nauwer gaan samenwerken en dat dit geen eenrichtingsverkeer zal zijn, maar een uitwisseling van standpunten die gebaseerd is op een wederzijds vertrouwen.

Het debat van vandaag toont aan dat we onze woorden moeten wegen als we over Centraal-Azië spreken. De Centraal-Aziatische republieken hebben erg verschillende kenmerken. We moeten erg verschillende eisen stellen. We willen energie importeren, maar op een veilige basis, en we willen democratie en mensenrechten exporteren. We willen beiden combineren, en dat is niet gemakkelijk. Sinds 1999 ben ik lid van de Delegatie voor betrekkingen met landen in Centraal-Azië. Ik ken deze landen. Ik heb veel van die mensen geleerd en ik weet dat ook zij een gezicht hebben dat ze niet willen verliezen. We moeten daarom heel voorzichtig en soms pragmatisch handelen.

Dat brengt mij tot Oezbekistan. Oezbekistan is momenteel grote stappen aan het nemen en dat zouden we sterk moeten toejuichen. De doodstraf werd op 1 januari afgeschaft. Ik dank de rapporteur voor zijn mondeling amendement. Bovendien werd het beginsel van habeas corpus geïntroduceerd. Volgens dit beginsel controleert het gerecht of aanhoudingen wettelijk zijn. In mei dit jaar gaan we met de Commissie de tweede dialoog over mensenrechten voeren. Ik ben ervan overtuigend dat het zal doorgaan. Dit is nog een goede actie waardoor we verder bouwen op wat we zijn begonnen.

Laat me toe te zeggen dat ik de amendementen door de UEN-fractie steun omdat ik het met hen eens ben. Voor mij zijn ze een stap in de richting van een dialoog, en dialoog en partnerschap zijn de elementen waarnaar we moeten streven.

 
  
MPphoto
 
 

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, de Europese Unie zou actiever acties moeten ondernemen in Centraal-Azië en economische en sociale ontwikkeling in de regio moeten ondersteunen. Onze invloed is momenteel niet groot: vooral Moskou, Peking en Washington zijn daar zaken aan het doen.

Om een actievere rol te spelen moeten we een standpunt innemen over economische en politieke samenwerking en moeten we deelnemen aan projecten, investeringen en programma’s die problemen in Kazachstan, de Kirgizische Republiek, Tadzjikistan, Turkmenistan en Oezbekistan aanpakken. Tegelijk moeten we al deze landen aanmoedigen om op interregionaal gebied actiever samen te werken. We mogen echter niet vergeten dat dit niet gemakkelijk zal zijn want de regio is een etnische, linguïstische, religieuze, politieke en sociale mengelmoes met een nog steeds sterke Russische invloed.

De Europese Unie moet als prioriteit de samenwerking versterken op gebieden als energie, handel, onderwijs, infrastructuur, veiligheid en regionale integratie. We moeten vooral het democratiseringsproces, de ontwikkeling van onderwijs en armoedebestrijding steunen. Dit zal leiden tot een grotere veiligheid en sociale en economische stabiliteit in deze strategische regio en zal onze samenwerking efficiënter maken.

 
  
MPphoto
 
 

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, ik wil eerst dit kwijt: alle vijf landen in Centraal-Azië zijn lid van de OVSE. Dit impliceert dat zij tegenover de internationale gemeenschap verplichtingen hebben op het gebied van fundamentele vrijheden, democratie en mensenrechten, hoewel niet alle landen evenveel aan deze verplichtingen voldoen.

Ten tweede, als we kijken naar de regionale tekortkomingen, komt Kazachstan er positief uit. In augustus 2007 hield het land parlementsverkiezingen waarbij ik optrad als waarnemer. Ondanks enkele bezwaren, werden deze verkiezingen door de internationale gemeenschap toch erkend als democratisch.

Ten derde moet de Europese Unie trachten een strategische samenwerking met de Centraal-Aziatische landen aan te knopen, vooral met Kazachstan, als zij andere bronnen dan Rusland wil vinden voor ruwe olie en aardgas. En dit houdt in dat zij de Europese ambities van Kazachstan moet aanmoedigen en steunen.

 
  
MPphoto
 
 

  Benita Ferrero-Waldner, lid van de Commissie. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, dit was een heel interessant debat. Ik vind het altijd jammer dat het laat op de avond wordt georganiseerd en dat misschien daarom maar enkele leden zijn gebleven, maar bedankt om te blijven. Ik denk dat de meesten hebben gezegd wat ik persoonlijk ook denk: een strategie is absoluut noodzakelijk en deze strategie beoogt stabilisatie en veiligheid in deze regio. Inderdaad, wij, de Europese Unie, willen graag vooruitgaan.

Ik was in 2000 fungerend voorzitter van de OVSE en ik kende toen deze landen en, zoals anderen al aangaven, zijn zij interessante landen. Zij zijn allemaal verschillend. Het is waar dat Kazachstan de parel van deze landen is, maar er moet nog veel worden verwezenlijkt.

Zo is er het mensenrechtenprobleem waarnaar iedereen heeft verwezen. Zo is er ook het probleem van armoede-uitroeiing en vooral het onderwijsprobleem, maar ook de algemene problemen rond mensenrechten en, uiteraard, het grote energievraagstuk. Dus ik weet hoeveel we moeten doen en ik ben blij dat de Europese Unie nu eindelijk veel meer heeft gedaan dan in het verleden, samen met, zoals ik al zei, het Duitse voorzitterschap. Ik zal nu enkele woorden zeggen over deze verschillende problemen.

Armoede-uitroeiing is heel belangrijk en dit is een van de belangrijkste onderdelen waarop we ons in de landenstrategieën zullen concentreren. De beleidsnotitie voor de EU-strategie voor Centraal-Azië is meer een politiek document met politieke prioriteiten, maar in de landenstrategieën vermelden we alle eisen onder het financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking. Hierbij wordt vooral de nadruk gelegd op onderwijs, gezondheid, plattelandsontwikkeling, sociale bescherming en in het bijzonder kwetsbare gezinnen en kinderen in moeilijkheden.

Op het gebied van volksgezondheid en infectieziekten gaat ook bijzondere aandacht naar het wereldfonds voor de bestrijding van hiv/aids, tuberculose en malaria, waarvoor de landen in Centraal-Azië ook in aanmerking komen. Dit is al een aspect, en we gaan wellicht hiermee verder.

Anderzijds is er het energievraagstuk – zowel de Nabucco-pijplijn als de Odessa-Brody-Gdańsk-pijplijn werden vermeld – en, in het algemeen, energievoorziening. Ik ga volledig met u akkoord dat we ons energiebeleid willen diversifiëren, ook al hebben we onze doelen nog niet volledig bereikt. Het belangrijkste punt is echter dat we een duidelijke beslissing hebben genomen.

Over de Odessa-Brody-Gdańsk-pijplijn, zou ik graag willen zeggen dat de Commissie alles in het werk stelt om de energievoorziening en -routes van de EU te diversifiëren en Centraal-Azië is hier uiteraard heel belangrijk. De pijplijn die u vermeldde, is een belangrijk project dat met deze inspanningen wordt gerealiseerd, en om deze pijplijn te kunnen voeden, moeten we eerst en vooral werk maken van de trans-Kaspische pijplijn, zodat de grondstoffen van Centraal-Azië tot de Zwarte Zee geraken. Slechts enkele dagen geleden hadden we de allereerste regionale conferentie van de synergie voor de Zwarte-Zeeregio. Dit was het allereerste overleg op regionaal niveau over deze onderwerpen.

Anderzijds moeten we ons ook bezighouden met energievoorziening via de Nabucco-pijplijn. Het is nog steeds een prioriteit voor de Commissie en we blijven dit project steunen. Het is nog niet dood zoals sommigen onder jullie misschien denken. Onze politieke prioriteiten liggen dus op energiegebied. Oja, we hebben ook een soort memorandum van overeenstemming met Turkmenistan over energie. We hebben er al een met Kazachstan en we zullen zeker proberen om nieuwe bruggen te slaan tussen de verschillende landen in de Kaukasus en Centraal-Azië.

Iemand stelde me een vraag over Mongolië. De vijf landen in Centraal-Azië hebben door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie dezelfde recente geschiedenis en zijn allemaal heel jonge naties. Dit impliceert dat we voor elke natie op het gebied van politieke en economische hervormingen voor gelijkaardige uitdagingen staan, terwijl, zoals u weet, Mongolië een andere geschiedenis heeft. Daarom werd Mongolië in de strategie niet opgenomen. We sluiten echter de zuidelijke landen in Centraal-Azië niet uit en we zoeken naar mogelijkheden om met Mongolië meer samen te werken. Tegenwoordig is het een tamelijk gedemocratiseerd land waar veel positieve maatregelen en stappen worden genomen.

Kazachstan zal inderdaad de voorzitter zijn van de OVSE in 2010. Ik zou er graag aan willen toevoegen dat ik dat altijd heb gesteund, altijd op de voorwaarde dat Kazachstan verder belangrijke en nog noodzakelijke maatregelen blijft nemen. Er moet nog meer worden ondernomen op het gebied van mediavrijheid, kiesrecht en registratieproblemen van politieke partijen, maar het gaat de goede kant uit.

Kazachstan is ten slotte ook lid van het Europees nabuurschapsbeleid. Laten we de strategie voor Centraal-Azië en het ENP een beetje gescheiden houden. Elementen van het nabuurschapsbeleid kunnen later aan bod komen in een speciale overeenkomst, vooral met Kazachstan, want we weten dat Kazachstan het eerste land in Centraal-Azië kan worden die een positieve invloed uitstraalt. Ik hoop dat de anderen zullen volgen.

 
  
MPphoto
 
 

  Cem Özdemir, rapporteur. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, Commissaris, ik wil eerst alle collega’s bedanken die aan dit debat hebben deelgenomen en ook de Commissies aan wie ik een opinie had gevraagd, voor hun input, en natuurlijk ook de voorzitter van de delegatie, mevrouw Juknevičienė. Mijn dankwoordje gaat ook naar zij die de amendementen hebben ingediend. Mevrouw Jeggle heeft al verwezen naar het amendement over de afschaffing van de doodstraf in Oezbekistan, waarmee we heel blij zijn. Ik moet hier echter ook vermelden dat we bezorgd zijn om de mysterieuze dood van politici en journalisten uit de oppositie in buurlanden van Oezbekistan. Dat moet ook in dit kader aan bod komen.

De hamvraag is hoe we onze waarden kunnen overbrengen zonder onze eigen belangen achteruit te schuiven. Dit is nu net de toegangsdeur voor de Europese Unie, want we hebben meer te bieden dan afhankelijkheid of zelfs de uitbuiting van deze landen. De eenvoudige en acute vraag is hoe we stabiliteit op lange termijn kunnen combineren met democratische ontwikkeling. In deze regio zijn er nog veel mogelijkheden om een echte partnerschap tussen Centraal-Azië enerzijds en de Europese Unie anderzijds op te bouwen. We streven naar niets minder dan naar een volledig pakket van economische en democratische ontwikkelingen, in combinatie met een culturele en wetenschappelijke uitwisseling, en met een duidelijke nadruk op milieubescherming en de ontwikkeling van de burgermaatschappij.

Ik wil het even hebben over een onderwerp waarover jullie allemaal al zeker gehoord hebben, namelijk de milieuramp in het Aralmeer, een van de grootste milieurampen in de wereld, die de regio op de wereldkaart heeft gezet. De betrokken landen zullen dit probleem niet zonder onze hulp kunnen oplossen. In dit geval moeten we ons ook solidair opstellen en helpen.

Er is ook goed nieuws. We mogen niet vergeten dat Turkije, een belangrijke partner, een buurland is en aangezien het tot de Europese Unie wil toetreden, ook deskundige hulp kan geven bij de gemeenschappelijke ontwikkeling van een strategie.

De mate waarin de Europese Unie een coherente strategie voor Centraal-Azië kan ontwikkelen, is een maatstaf voor haar succes. Als de Europese Unie een internationale speler wil zijn, moet zij ook een strategie ontwikkelen met de gemeenschappelijke belangen.

 
  
MPphoto
 
 

  De Voorzitter. − Het debat is gesloten.

De stemming vindt plaats op woensdag 20 februari 2008.

Schriftelijke verklaringen (Artikel 142)

 
  
MPphoto
 
 

  Alessandro Battilocchio (PSE), schriftelijk. (IT) In het kader van mijn taken bij de Delegatie voor betrekkingen met Centraal-Azië, waarvan in lid ben, heb ik de mogelijkheid gehad om de landen in de regio in kwestie te bezoeken.

Ik heb daar kunnen waarnemen dat deze landen, vooral omdat zij door de EU sterk worden gestimuleerd, substantieel vooruitgang hebben geboekt op vele gebieden, van milieuzaken tot sociale zaken. Dit gezegd zijnde, hoop ik dat de EU haar acties in dit deel van de wereld zal verderzetten door haar dialoog met deze landen op te voeren, zonder uit het oog te verliezen dat deze naties belangrijke bondgenoten zijn in de strijd tegen internationaal terrorisme en drugshandel.

De Raad en de Commissie worden ook verzocht meer inspanningen te leveren om de burgers beter te beschermen op belangrijke gebieden zoals het sociale leven. Hierdoor dienen zij de wetten die van kracht zijn inzake vrouwenrechten te versterken en de toepassing ervan te verbeteren. Zij worden eveneens verzocht even krachtig verder te strijden tegen de uitbuiting van kinderen, grote onderwijshervormingen door te voeren en, gezien de enorme toename van infectieziekten in deze regio, de gezondheidsdiensten te hervormen, wat een van de belangrijkste prioriteiten voor deze landen is.

 
Juridische mededeling - Privacybeleid