Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2008 - Στρασβούργο

12. Το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (Α6-0024/2008) της κ. Castex, εξ ονόματος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, σχετικά με το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης (2007/2156(INI)).

  Françoise Castex, εισηγήτρια. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η συζήτηση που συνεχίζουμε απόψε ξεκίνησε εντός αυτής της Αίθουσας πριν από αρκετά χρόνια. Δεν θα λήξει με την έγκριση αυτής της έκθεσης, που εξακολουθεί να αφήνει αναπάντητα ορισμένα ερωτήματα και στην οποία, δίχως αμφιβολία, θα χρειαστεί να επανέλθουμε στο προσεχές μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, θέλω να ευχαριστήσω την Επιτροπή για την ποιότητα της ανακοίνωσής της, η οποία εμπλούτισε τη συζήτηση και από την οποία επωφεληθήκαμε στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Στην έκθεσή μου, αναπτύσσω τις συνέπειες της δημογραφικής αλλαγής, ήτοι τη συρρίκνωση του ενεργού πληθυσμού, τον αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων και τις δημογραφικές ανισορροπίες μεταξύ διαφορετικών περιφερειών της Ευρώπης. Σημαίνει, άραγε, αυτό ότι είναι αδύνατο να αντιμετωπίσουμε τα αίτια; Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι στον 20ο αιώνα σημειώθηκαν δύο τεράστιες αλλαγές.

Πρώτον, οι γυναίκες απέκτησαν ισότιμη με τους άνδρες πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση. Δεύτερον, οι γυναίκες απέκτησαν τον έλεγχο της αναπαραγωγικής τους ζωής μέσω της αντισύλληψης. Αυτοί είναι δύο παράγοντες της χειραφέτησης των γυναικών. Σηματοδοτούν μια μεγάλη, και ευελπιστώ αναντίστρεπτη, πρόοδο για την ανθρωπότητα.

Ωστόσο, για να έχουμε υπόψη μας όλες τις πληροφορίες για την ανάλυσή μας, πρέπει να προσθέσουμε και δύο ακόμη πράγματα. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι οι ευρωπαίοι πολίτες θα επιθυμούσαν να έχουν περισσότερα παιδιά σε σύγκριση με αυτά που έχουν και, δεύτερον, στα κράτη μέλη με υψηλά ποσοστά απασχόλησης των γυναικών είναι επίσης υψηλά τα ποσοστά γεννήσεων. Επομένως, ένας ενεργός εργασιακός βίος δεν εμποδίζει τους ανθρώπους να αποκτούν παιδιά, αρκεί να συνδυάζονται ο εργασιακός και ο οικογενειακός βίος ανδρών και γυναικών. Μένει να σημειωθεί ακόμα πολύ πρόοδος σε αυτόν τον τομέα σε όλα τα κράτη μέλη.

Ένα άλλο σημείο ανέκυψε κατά τις συζητήσεις μας, ένα σημείο που κανείς δεν αμφισβητεί κατά βάση. Η οικονομική ανασφάλεια και ο φόβος για το μέλλον είναι σημαντικοί παράγοντες που εξηγούν την πτώση του ποσοστού γεννήσεων. Όταν είναι δύσκολο να σχεδιάσουν το μέλλον, οι άνθρωποι διστάζουν να αποκτήσουν παιδιά. Αυτό είναι καίριας σημασίας, και πιστεύω ότι η πτώση του ποσοστού γεννήσεων που καταγράφεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί σοβαρή προειδοποίηση από την άποψη αυτή. Για να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στο μέλλον, οι πολίτες μας χρειάζονται την ασφάλεια της θέσης εργασίας τους και την αποκατάσταση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης. Αρκετά για τις αιτίες, τι γίνεται όμως με τις συνέπειες;

Η κύρια συνέπεια είναι η μείωση του ενεργού πληθυσμού, που από τα 331 εκατομμύρια το 2010 θα πέσει σε περίπου 268 εκατομμύρια έως το 2050. Με ποιόν τρόπο μπορούμε να διατηρήσουμε την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης με ένα ισχνό ποσοστό ενεργού πληθυσμού; Εδώ ακριβώς διαλαμβάνει ο τίτλος της ανακοίνωσης το πραγματικό του νόημα, κύριε Επίτροπε, καθώς και πραγματική δύναμη: να μετατρέψουμε μια πρόκληση σε ευκαιρία. Η Ευρώπη εξακολουθεί να έχει σήμερα μερικά πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας και το περιθώριο προόδου στην απασχόληση των γυναικών, των νέων ανθρώπων και των ηλικιωμένων, για τους οποίους το ποσοστό απασχόλησης μειώνεται δραματικά στις ηλικίες από 52 έως 55 ετών, παραμένει πολύ μεγάλο.

Δεν είναι, άραγε, η πραγματική ευκαιρία αυτής της δημογραφικής πρόκλησης ο στόχος της πλήρους απασχόλησης, που είναι τελικά ρεαλιστικός, τελικά εφικτός και τελικά αναγκαίος; Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να εφαρμόσουμε μια πραγματική πολιτική διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού και μια πραγματική πολιτική διά βίου κατάρτισης. Λέω δικαιολογημένα «διά βίου», διότι αυτό περιλαμβάνει επίσης τους εργαζόμενους άνω των 50, που, πέραν των άλλων ειδών διακρίσεων, πρέπει να αντιμετωπίσουν και διακρίσεις σε ό,τι αφορά την κατάρτιση και τις προαγωγές στην εργασία.

Στην έκθεσή μου, προτάσσω την έννοια του κύκλου ενεργούς ζωής για να υπογραμμίσω την ανάγκη να εξετάσουμε την προοπτική μιας περιόδου ενεργούς ζωής σαράντα περίπου ετών –μολονότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να το αποφασίσουν– συνεχούς απασχόλησης, κατάρτισης, επανακατάρτισης, δυνητικής προαγωγής, από την αρχή μέχρι το τέλος της ενεργούς ζωής ενός ατόμου. Προτού εξετάσουμε το ενδεχόμενο αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης, είναι ανάγκη να εξασφαλίσουμε ότι όλοι κάτω από αυτά τα όρια δύνανται να εργαστούν, να εκμεταλλευτούν τις δεξιότητές τους και την επαγγελματική εμπειρία τους.

Επειδή υπάρχει μια νομοθετημένη ηλικία συνταξιοδότησης οι άνθρωποι μπορούν να σκεφτούν να την υπερβούν, αναλόγως των διευθετήσεων που έχει θεσπίσει κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τις παραδόσεις του διαλόγου και της διαβούλευσης. Σε αυτό το σημείο, η συζήτηση παραμένει ανοικτή.

Το τελευταίο σημείο στο οποίο θέλω να αναφερθώ εν συντομία είναι, βεβαίως, η χρήση της μετανάστευσης. Γίνονται πολλές συζητήσεις σχετικά με το ότι αντισταθμίζει τη μείωση του ποσοστού του ενεργού πληθυσμού, η μετανάστευση όμως προκαλεί και πολλές εντάσεις, όπως γνωρίζετε. Για τον λόγο αυτόν, συστήνω μια σαφή και σώφρονα προσέγγιση σε αυτό το θέμα. Η μετανάστευση δεν αποτελεί νέο φαινόμενο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με ένα ετήσιο θετικό ισοζύγιο δύο εκατομμυρίων μεταναστών –έναν αριθμό που παραμένει σταθερός για αρκετά χρόνια– η νόμιμη μετανάστευση συμβάλλει στη σύνθεση του ενεργού πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως συμβάλλει και στη σύνθεση της ευρωπαϊκής κοινωνίας.

Πρέπει να διατηρήσουμε αυτήν τη ροή μεταναστών και να εξασφαλίσουμε ένα νομικό καθεστώς στα κράτη μέλη μας για αυτούς που υποδεχόμαστε, ιδίως μέσω της καταπολέμησης τόσο της παράνομης μετανάστευσης όσο και της εκμετάλλευσης των παράνομων εργαζομένων. Η ανθρώπινη διάσταση της μετανάστευσης πρέπει να διέπει τις πολιτικές μας στο θέμα και η οικογενειακή ένταξη δεν πρέπει να εξαφανιστεί από τις κατευθυντήριες γραμμές μας.

Εν είδει προσωρινού συμπεράσματος αυτής της παρουσίασης, θέλω να υπενθυμίσω ότι, πίσω από τους μέσους όρους των ποσοστών γεννήσεων, τις ηλικιακές πυραμίδες και τους λόγους εξάρτησης κρύβονται τα ζητήματα της γέννας, της μητρότητας, της θέσης των γυναικών στην κοινωνία, της περίθαλψης που παρέχουμε στους ηλικιωμένους μας και του τρόπου που εμείς οι ίδιοι επιθυμούμε να περάσουμε στα στερνά μας. Αυτός είναι ο λόγος που αυτή η συζήτηση είναι και ενδιαφέρουσα και παθιασμένη, και θέλω να ευχαριστήσω όλους τους σκιώδεις εισηγητές που επέδειξαν τόσο ενδιαφέρον σε αυτό το θέμα όσο και εγώ.

  Vladimír Špidla, Μέλος της Επιτροπής. – (CS) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θέλω να ευχαριστήσω όλους τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πρωτίστως την εισηγήτρια, την κ. Castex, για την ενημερωτική έκθεσή της επί της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης. Με χαροποιεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι πέρα από την Επιτροπή Απασχόλησης, άλλες τέσσερις κοινοβουλευτικές επιτροπές εξέτασαν αυτήν την έκθεση: η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων, καθώς και η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης. Αυτό δίνει σαφώς στα κράτη μέλη ένα ισχυρότερο πολιτικό μήνυμα και επισημαίνει τη σημασία των δημογραφικών ζητημάτων στην Ευρώπη σήμερα.

Η ανάλυση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα βασικά δημογραφικά ζητήματα συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με τα συμπεράσματα της έκθεσης της Επιτροπής για το 2007. Αμφότερα τα όργανα συμφωνούν ότι η γήρανση και τα φθίνοντα ποσοστά γεννήσεων είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Επιπλέον, τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και η Επιτροπή συμμερίζονται την άποψη ότι είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουμε αυτά τα φαινόμενα με εποικοδομητικό και επιτυχή τρόπο. Οι δημογραφικές αλλαγές παρουσιάζουν όχι μόνο σοβαρές προκλήσεις, αλλά και νέες ευκαιρίες. Η έκθεση επισημαίνει, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να ανταποκριθούμε τώρα τόσο στις προκλήσεις όσο και στις ευκαιρίες.

Είναι ενθαρρυντικό να βλέπει κανείς ότι η πολιτική αντίδραση και τα μέτρα που σκιαγραφούνται στην έκθεση αντιστοιχούν λίγο πολύ στις προτάσεις της Επιτροπής. Η οικογενειακή πολιτική εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα κάθε κράτους μέλους ξεχωριστά. Ωστόσο, όπως ορθώς αναφέρει η έκθεση, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επίσης να διαδραματίσει κάποιο ρόλο. Η αναθεωρημένη στρατηγική της Λισαβόνας παρέχει ένα πλαίσιο για τον εκσυγχρονισμό της οικογενειακής πολιτικής μέσω της υποστήριξης των ίσων ευκαιριών και, πρωτίστως, της στήριξης των πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ εργασιακού και οικογενειακού βίου. Σε σχέση με αυτό, μας χαροποιεί η νέα Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τις Οικογένειες, που θεσπίστηκε στην εαρινή συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2007. Αυτή η Συμμαχία αντιπροσωπεύει άλλη μία πλατφόρμα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών.

Η έκθεση τονίζει επίσης ορθώς τη μεταβαλλόμενη σχέση μεταξύ των εργασιακών και μη εργασιακών τομέων, υπογραμμίζοντας ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα δυνατά μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού στην αγορά εργασίας. Πρέπει, πρωτίστως, να αυξήσουν τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας των νέων ανθρώπων, των γυναικών και των ηλικιωμένων. Υπάρχει μια σειρά από συγκεκριμένες ενέργειες που μπορούν και πρέπει να γίνουν.

Κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να αναφερθώ εν συντομία για μία ακόμη φορά στη μετανάστευση, δεδομένου ότι είναι ένα εξόχως σημαντικό και ευαίσθητο ζήτημα. Είναι πρόδηλο ότι η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής ιστορίας και του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Είναι ζωτικής σημασίας να στηρίξουμε εξαρχής την ενσωμάτωση, αντί να προβαίνουμε σε μια θεώρηση της μετανάστευσης αυστηρώς από τη σκοπιά της ασφάλειας και της αστυνόμευσης. Η μετανάστευση είναι κομμάτι του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και κατά βάση έχει θετικές και αναγκαίες συνέπειες για όλους μας.

Εν κατακλείδι, θέλω να αναφερθώ στη ζήτημα της στειρότητας. Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εφιστά την προσοχή στην αυξανόμενη εμφάνιση κρουσμάτων στειρότητας στα ζευγάρια: γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ορισμένα αμιγώς ιατρικά φαινόμενα ή αιτίες αυτού του προβλήματος, αυτό όμως συνδέεται σαφώς και με κοινωνικές συνθήκες, ιδίως με ζευγάρια που αναβάλλουν την απόκτηση οικογένειας. Θέλω, μόνο, να επαναλάβω ότι πρέπει να προσεγγίσουμε αυτό το θέμα με συνεκτικό και συνολικό τρόπο, όχι μόνο από ιατρική σκοπιά.

Κυρίες και κύριοι, υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος ανθρώπων που περιμένουν να μιλήσουν σε αυτήν τη συζήτηση, γι’ αυτό και θα ολοκληρώσω την ομιλία μου και προσμένω με ανυπομονησία τη συζήτηση που θα ακολουθήσει.

  Bilyana Ilieva Raeva, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων. − (BG) Αγαπητές κύριε Επίτροπε, αγαπητέ κύριε Πρόεδρε, η συνολική δημογραφική εικόνα στην Ευρώπη είναι λίαν ανησυχητική. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο πληθυσμός ηλικίας μεταξύ 15 και 64 ετών θα μειώνεται κατά ένα εκατομμύριο άτομα ετησίως από το 2010 και μετά. Αυτή η τάση οφείλεται σε δύο παράγοντες.

Το προσδόκιμο ζωής συνεχίζει να αυξάνεται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, γεγονός που αποτελεί λίαν θετική εξέλιξη και οφείλεται στην καλή ποιότητα ζωής στην Κοινότητα. Ωστόσο, είναι άκρως ανησυχητικό το γεγονός ότι, ταυτόχρονα, τα ποσοστά γεννήσεων είναι πολύ χαμηλά, πράγμα που οδηγεί σε αυξανόμενα ποσοστά του γηράσκοντος πληθυσμού.

Αυτή ακριβώς η κατάσταση επιφέρει μείωση του ποσοστού του ηλικιακά ενεργού πληθυσμού και πτώση της παραγωγικότητας της εργασίας. Το δημογραφικό πρόβλημα απειλεί τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, καθώς και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών.

Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώ αξιέπαινη την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής δημογραφικής στρατηγικής, ως τον μόνο κατάλληλο τρόπο για να ανταποκριθούμε σε αυτήν την παγκόσμια πρόκληση.

Η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δίνει έμφαση στα οικονομικά εργαλεία, που παρέχουν ευκαιρίες για τη βελτίωση της δημογραφικής κατάστασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα προτεινόμενα κείμενα επισημαίνουν αρκετές μείζονες γραμμές δράσης, μεταξύ άλλων: την ανάπτυξη βιώσιμων και ισοσκελισμένων δημόσιων οικονομικών· την προώθηση ποικίλων χρηματοοικονομικών εργαλείων, με κατοχυρωμένη διαφάνεια και ασφάλεια· τη χρήση φοροαπαλλαγών για εταιρείες που προσλαμβάνουν ηλικιωμένους εργαζόμενους· την επιτάχυνση της διαδικασίας ελευθέρωσης της αγοράς εργασίας, ή της εσωτερικής μετανάστευσης, για να αναφερθώ σε όσα είπε ο Επίτροπος Spidla, στη διευρυμένη ΕΕ, ακόμα και πριν από το 2014· την ενθάρρυνση της απασχόλησης μεταξύ των νέων και αυτών με οικογενειακές υποχρεώσεις μέσω καινοτόμων μηχανισμών εργασίας όπως είναι η εργασία κατά βάρδιες, η μερική απασχόληση και η διά βίου μάθηση.

Η έμφαση δίνεται στην ανάγκη να εκπληρώσουν τα κράτη μέλη τις δεσμεύσεις τους με βάση το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως ένα μέσο για την υπέρβαση των δημογραφικών προκλήσεων. Το κείμενο περιλαμβάνει, επίσης, ορισμένους πιο ευέλικτους μηχανισμούς για την εθελουσία παραμονή πέραν του ελάχιστου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης σύμφωνα με τη φόρμουλα «μισθός και σύνταξη».

Η βασική ιδέα είναι ότι αν θέλουμε να ανταποκριθούμε στις δημογραφικές προκλήσεις, πρέπει να στηρίξουμε τη θέσπιση μηχανισμών που καθιστούν δυνατές τις ευέλικτες μορφές εργασίας, και να ενθαρρύνουμε την εθελούσια συνέχιση της ενεργούς ζωής, ακόμη και μετά το ελάχιστο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

  Elisabeth Schroedter, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, οι συνέπειες της δημογραφικής αλλαγής ποικίλλουν πολύ. Ενώ τα προάστια του Παρισιού συνταράσσονται κάθε τόσο από κοινωνική αναταραχή λόγω του υψηλού ποσοστού μεταναστών, στο Βρανδεμβούργο, από όπου κατάγομαι, οι περιοχές φθίνουν, ο κόσμος φεύγει και ο πληθυσμός γηράσκει με πολύ ταχύτερους ρυθμούς.

Η γηράσκουσα κοινωνία επιβαρύνει τους δημόσιους προϋπολογισμούς, καθώς πρέπει να καταβάλλονται κοινωνικές παροχές, και η στρατηγική της Λισαβόνας επιχειρεί να τις μειώσει. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά αίτια της δημογραφικής αλλαγής, αναρωτιέμαι μήπως αυτή η μείωση είναι αντιπαραγωγική για τη στρατηγική της Λισαβόνας. Η Επιτροπή καθιστά εξαιρετικά εύκολη την επίρριψη ευθυνών στις γυναίκες για τη γήρανση της κοινωνίας, επειδή δεν έχουν αρκετά παιδιά, οι πραγματικοί όμως λόγοι είναι τα τρέχοντα και παρελθόντα πολιτικά σφάλματα.

Θέλω να αναφερθώ μόνο σε τρία από τα σημεία που προκάλεσαν αυτήν την ανισορροπία στην κοινωνία. Το πρώτο σημείο είναι ότι αναλύσεις δείχνουν πως οι άνθρωποι θέλουν όντως να έχουν παιδιά, αλλά οι γονείς –όχι μόνο οι γυναίκες– δεν έχουν παιδιά, διότι το συστημικό πλαίσιο δεν είναι πρόσφορο, διότι δεν διαθέτουν καμία κοινωνική ασφάλιση, διότι –όπως προαναφέρθηκε– είναι πολύ δυσκολότερο για τους γονείς να βρουν απασχόληση και διότι δεν μπορούν να συνδυαστούν σταδιοδρομία και οικογένεια.

Τη λύση σε αυτό θα αποτελούσε ένα εντελώς νέο μοντέλο σε σχέση με τον συνδυασμό της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Η λύση θα ήταν ο ίσος επιμερισμός, ανάμεσα στα φύλα, του χρόνου που αφιερώνεται στην οικογένεια και στη σταδιοδρομία· το Ίδρυμα του Δουβλίνου διεξήγαγε ορισμένες έξοχες έρευνες επ’ αυτού. Είναι, επίσης, ζωτικής σημασίας να μην θεωρούνται τα παιδιά εισιτήριο για τη φτώχεια, όπως συμβαίνει σε πολλά κράτη μέλη.

Για τις πολιτικές των κρατών μελών, αυτό σημαίνει βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και, μολονότι αυτός είναι ένας αντιδημοφιλής συντελεστής κόστους, δύναται να επαναφέρει τη δημογραφική αλλαγή σε σταθερή πορεία.

Μια ενδιαφέρουσα μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή από όπου κατάγομαι εξεικονίζει τη δεύτερη πτυχή. Σε αυτήν τη μελέτη, διαπιστώθηκε ότι οι νέες γυναίκες εγκατέλειπαν την περιοχή, όχι λόγω προβλημάτων να συνδυάσουν εργασιακό και οικογενειακό βίο, αλλά λόγω μαζικών διακρίσεων που εμφανίζονταν αμέσως μόλις τελείωναν το σχολείο. Είναι κορυφαίες, οι καλύτερες μαθήτριες της τάξης, έχουν πρωτεύσει στις σπουδές τους, και πάλι όμως τους προσφέρονται θέσεις στα χαμηλότερης ποιότητας εκπαιδευτικά μαθήματα και πιο περιορισμένες ευκαιρίες για να προωθήσουν τη σταδιοδρομία τους. Αυτό σημαίνει, επομένως, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται πραγματικά να είναι αποτελεσματική στον τομέα όπου διαθέτει πραγματική αρμοδιότητα, στα θέματα δηλαδή της ενσωμάτωσης της διάστασης της ισότητας των φύλων –ίσες ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες– για την καταπολέμηση των διακρίσεων μέσω της εισαγωγής βελτιώσεων στη νομοθεσία, και ιδίως μέσω της άσκησης πίεσης στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν νομοθεσία ούτως ώστε τα πράγματα να αρχίσουν να κινούνται.

Τρίτον, ως συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, θέλω να επανέλθω στο ζήτημα των φθινουσών περιφερειών. Κατά τη γνώμη μας, ασκούμε κριτική για τον τρόπο που οι κρατικές διοικήσεις εξακολουθούν να εγείρουν τεράστια εμπόδια στην αποτελεσματική εμπλοκή των πολιτών και στην ανάπτυξη της καινοτομίας και της δημιουργικότητας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, παρεμποδίζουν σχέδια για μια επιτυχή περιφερειακή ανάπτυξη.

Ταυτόχρονα, υπάρχει η τάση οι πολιτικοί ηγέτες να διαγράφουν με μια μονοκοντυλιά περιφέρειες, να αποσύρονται από αυτές ισχυριζόμενοι ότι το κράτος έχει την υποχρέωση να παρέχει βασικές ανάγκες, απλώς να τα παρατούν σε ό,τι τις αφορά. Αυτό δεν αποτελεί λύση για την Ευρώπη, διότι μακροπρόθεσμα, μετά από γενιές –όπως δείχνει η ιστορία– θα καταστεί απίστευτα δαπανηρό. Στην πραγματικότητα, αποτελεί καθήκον των κρατικών διοικήσεων να δράττουν την ορμή που παρέχει η κοινωνία των πολιτών και να συνεργάζονται μαζί της για να βγάλουν τις περιφέρειες από αυτό το δίλημμα.

Σε σχέση με αυτό, καλώ την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκμεταλλευτεί τη συμβολή ιδίως της κοινωνίας των πολιτών, να προωθήσει την κοινωνία των πολιτών συντονίζοντας την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ περιφερειών όπου τα πράγματα πάνε καλά και επισημαίνοντας καλά παραδείγματα δοκιμασμένων και βιωμένων πρακτικών. Αυτές είναι σαφείς λύσεις, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να είναι ενεργή, χωρίς να θεωρεί πάντα τις γυναίκες υπεύθυνες για τη δημογραφική αλλαγή.

  Magda Kósáné Kovács, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων. − (HU) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Για δεκαετίες, μαθαίνουμε ότι η αλλαγή του κλίματος και η μόλυνση του περιβάλλοντος απειλούν το μέλλον μας. Η σύνοδος κορυφής του Hampton Court επέστησε την προσοχή μας σε μια άλλη διαδικασία όπου ελλοχεύει κίνδυνος: η Ευρώπη γηράσκει.

Με βάση την ευθύνη που συναισθάνεται σε αυτόν τον τομέα, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων κατέθεσε τρεις συστάσεις στην εισηγήτρια και στην Επιτροπή Απασχόλησης για θέματα που αφορούν τα πολιτικά δικαιώματα. Θέλω να τους ευχαριστήσω που μελέτησαν τις συστάσεις μας και που τις έλαβαν υπόψη τους.

Ο πρώτος τομέας αφορά τη στήριξη στις οικογένειες και στα παιδιά. Η νομοθεσία για τα συστήματα στήριξης των οικογενειών εμπίπτει στην εθνική δικαιοδοσία, ωστόσο η ανάληψη υποχρεώσεων σε ό,τι αφορά τις οικογένειες με παιδιά είναι και ηθικό ζήτημα και σημαντικό σκέλος των ευρωπαϊκών αξιών. Οι ίσες ευκαιρίες για τις οικογένειες με ή χωρίς παιδιά είναι άκρως σημαντικού κοινοτικού ενδιαφέροντος. Η βάση για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, όμως, είναι ότι οι μελλοντικές γενιές πρέπει επίσης να αισθάνονται υπεύθυνες για τον κόσμο εκτός της οικογένειας.

Αφού ανέλυσε τις νόμιμες και παράνομες μορφές μετανάστευσης, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι οι απαιτήσεις μιας γηράσκουσας κοινωνίας και της αγοράς εργασίας απαιτούν μια συνεπή, περίπλοκη μεταναστευτική πολιτική. Μας χαροποιεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι η έκθεση υπεισέρχεται σε αυτό σε βάθος.

Επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς και την επιστήμη, κατά το έτος της πολιτιστικής ποικιλομορφίας, ενδέχεται να υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ μετανάστευσης και του ποσοστού πληθυσμιακής αύξησης, αφού μειώνεται ο τεράστιος αριθμός παιδιών οικογενειών μεταναστών δεύτερης γενιάς, ενώ η παρουσία μεταναστών ενδέχεται να μεταβάλει την επιθυμία του πληθυσμού υποδοχής να έχει παιδιά.

Τέλος, οι διακρίσεις σε βάρος των ηλικιωμένων και των μεγαλύτερων εργαζομένων ενδέχεται να αποτρέψουν ανθρώπους που δεν είναι νέοι να παραμείνουν στην αγορά εργασίας. Θέλω να τονίσω με έμφαση ότι δεν μπορούν να εξαναγκαστούν να εργαστούν περισσότερο, πρέπει να έχουν μια πραγματική ευκαιρία επιλογής, και η δια βίου μάθηση είναι αναγκαία γι’ αυτό. Η εξοικείωση με τη σύγχρονη τεχνολογία επικοινωνιών βελτιώνει τις ευκαιρίες να βρουν εργασία και ανοίγει προοπτικές στον σφαιρικό κόσμο των ηλικιωμένων.

Στη γνωμοδότησή της, η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ζήτησε επανειλημμένως από την Επιτροπή να προβεί σε σύσταση για μια γενική οδηγία κατά των διακρίσεων, και ελπίζουμε ότι αυτή η έκθεση θα επιταχύνει τη διαδικασία. Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

  Karin Resetarits, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, πράγματι, για ποιο λόγο οι γυναίκες έχουν λιγότερα παιδιά; Το πλήθος των λόγων και των προτεινόμενων πολιτικών λύσεων περιέχονται στη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων. Η συνάδελφος κ. Castex συμπεριέλαβε ήδη επιτυχώς σχεδόν όλα αυτά στην έκθεσή της. Σας ευχαριστούμε, κυρία Castex.

Πώς μπορούμε, λοιπόν, να βοηθήσουμε τις γυναίκες να εκπληρώσουν την επιθυμία τους να έχουν παιδιά; Πρώτον, ίση αμοιβή για ίση εργασία! Αυτός είναι ο μόνος τρόπος ώστε και οι δύο γονείς να έχουν ισότιμο λόγο, όταν αποφασίζουν ποιος λαμβάνει γονική άδεια μετά τη γέννηση του παιδιού τους.

Δεύτερον, και οι δύο γονείς είναι εξίσου υπεύθυνοι για την ανατροφή των παιδιών τους. Χρειαζόμαστε τη βοήθεια των πατέρων. Χωρίς τη στήριξη του πατέρα των τεσσάρων παιδιών μου, θα αδυνατούσα να εργαστώ εδώ.

Τρίτον, οι εργοδότες πρέπει να διευκολύνουν τη γονική άδεια στους εργαζομένους τους, με κρατική στήριξη, αν αυτό είναι απαραίτητο. Μια χώρα που θέλει παιδιά πρέπει να θέτει τα παιδιά στο επίκεντρο της χάραξης πολιτικής της.

Τέταρτον, χρειαζόμαστε υψηλής ποιότητας φροντίδα για τα παιδιά και περιβάλλον φιλικό προς τα παιδιά, ασχέτως του εισοδήματος των γονέων. Όποιος δεν συμφωνεί, δεν αξίζει να ακούει το γέλιο των παιδιών.

  Πρόεδρος. − Σας ευχαριστώ πολύ. Επιτρέψτε μου, επίσης, να σας ευχαριστήσω εκ μέρους όλων των πατέρων, γι’ αυτόν τον λόγο.

Θα συνεχίσουμε τη συζήτηση, και σε αυτό το σημείο τη συζήτηση θα ανοίξει εξ ονόματος των πολιτικών ομάδων ο κ. Fatuzzo, συγκεκριμένα εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. Τρία λεπτά, αν έχετε την καλοσύνη.

  Carlo Fatuzzo, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, χαίρομαι ιδιαιτέρως που μιλάω με αυτήν την ευκαιρία, καταρχάς για να συγχαρώ τον Πρόεδρο της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, τον κ. Jan Andersson, που υπέβαλε αυτήν την έκθεση πρωτοβουλίας της επιτροπής, την οποία συνέταξε με τόση ενάργεια και πάθος η κ. Castex σε μια σειρά διαβουλεύσεων, με τη συμμετοχή όλων των μελών της επιτροπής –ορισμένων με συγκεκριμένο τρόπο– και ύστερα από εννέα χρόνια ως βουλευτής του ΕΚ, θέλω επίσης να πω: επιτέλους έχουμε μια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που αναφέρεται στους συνταξιούχους και τους ηλικιωμένους! Μάλιστα, αναφέρεται σε αυτούς σε μεγάλη έκταση. Αύριο το πρωί, στην αιτιολόγηση της ψήφου μου, θα σας πω πόσες φορές αναφέρονται οι λέξεις συνταξιούχος και ηλικιωμένος σε αυτήν την έκθεση.

Η έκθεση μιλά και για άλλα θέματα, βεβαίως, για τα ποσοστά γεννήσεων, για τα παιδιά και για την επαγγελματική κατάρτιση, θέλω όμως να επισημάνω το εξής, κύριε Πρόεδρε: γιατί μιλάμε επιτέλους για τους ηλικιωμένους; Είμαι πεπεισμένος ότι αυτό γίνεται διότι όλες οι κυβερνήσεις είναι πολύ ανήσυχες, αφού το να έχουν τόσους πολλούς ηλικιωμένους σε σύγκριση με τόσους λίγους εργαζομένους σημαίνει ότι πληρώνουν πολύ περισσότερα για συντάξεις, πληρώνουν πολύ περισσότερα για υγειονομική περίθαλψη σε σύγκριση με το παρελθόν.

Απλά κοιτάξτε στα προηγούμενα 20, 10, 30, 50 χρόνια, κανένας δεν μπήκε στον κόπο να σκεφτεί ότι οι ηλικιωμένοι χρειάζονταν αρωγή, ότι οι ηλικιωμένοι χρειάζονταν υποστήριξη, ότι οι άνθρωποι με ηλικιωμένους γονείς χρειάζονταν περισσότερο χρόνο εκτός εργασίας σε σύγκριση με το παρελθόν. Αρχίζουμε να μιλάμε για συνταξιοδοτικούς μηχανισμούς και αρχίζουμε να λέμε ότι θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερα παιδιά και ότι πρέπει να παρέχεται μεγαλύτερη βοήθεια στις μητέρες. Χρειαζόταν να βιώσουμε αυτόν τον κατακλυσμό, που συγκρίθηκε με την αλλαγή του κλίματος από κάποιον προηγούμενο ομιλητή;

Πιστεύω, κύριε Πρόεδρε, ότι ουδέν κακόν αμιγές καλού, διότι εγκρίνω ολόψυχα ό,τι βλέπω σε αυτήν την έκθεση. Επιτέλους η Ευρώπη, στο πρόσωπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μας δείχνει με ποιον τρόπο να γίνουμε πραγματικά κράτος. Ελπίζω τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα.

  Jan Andersson, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, που επιτέλεσε μια απίστευτα καλή προπαρασκευαστική εργασία, αλλά και που διηύθυνε τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις διαφορετικές πολιτικές ομάδες με έξοχο τρόπο.

Όπως είπε κάποιος νωρίτερα, αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση. Όχι απειλή, αλλά πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα προσπαθήσω να σταθώ στους τρεις βασικούς τομείς που συναρθρώνουν την έκθεση της εισηγήτριας.

Καταρχάς, τα ποσοστά γεννήσεων. Έχουμε εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη και συμμερίζομαι την άποψη ότι αυτό οφείλεται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, σε ανεπαρκή πολιτική λήψη αποφάσεων. Συνδέεται με το γεγονός ότι οι άνδρες και οι γυναίκες σήμερα θέλουν να είναι και να νιώθουν ότι τους χρειάζονται εντός της αγοράς εργασίας, ταυτόχρονα όμως θέλουν να είναι γονείς και να έχουν παιδιά. Πρέπει να ενθαρρύνουμε αυτόν τον συνδυασμό στα κράτη μέλη, ούτως ώστε οι γονείς, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες –και αυτό είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί– να μπορούν να συνδυάσουν τον εργασιακό τους βίο με τη γονική ιδιότητα. Σχετίζεται με την αποζημίωση προς τους γονείς με βάση την αρχή της απώλειας εισοδήματος, που συνδέεται με τον εργασιακό βίο, σε υψηλό επίπεδο ούτως ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να μείνουν σπίτι και να μην χρειάζεται να υποφέρουν από οικονομική δυσπραγία.

Δεύτερον, πρέπει να επεκτείνουμε την υψηλής ποιότητας φροντίδα των παιδιών. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε. Έχουμε στόχους, λίγα όμως κράτη μέλη ανταποκρίνονται στους στόχους για την επέκταση της φροντίδας των παιδιών στην παρούσα φάση.

Αφορά, έπειτα, τους ηλικιωμένους στην αγορά εργασίας. Είναι παράδοξο ότι εισερχόμαστε αργότερα στον εργασιακό βίο και αποχωρούμε νωρίτερα. Πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες με διάφορα μέτρα σε σχέση με την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, τη δυνατότητα για περαιτέρω εκπαίδευση και ευέλικτες λύσεις στη γκρίζα περιοχή μεταξύ εργασιακού βίου και σύνταξης, για να δώσουμε στους γονείς τη δυνατότητα να παραμείνουν στην εργασία.

Τέλος, η μετανάστευση. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που έρχονται από άλλα μέρη του κόσμου στην κοινωνία μας, προκειμένου να αναπτύξουμε και να διατηρήσουμε την ευημερούσα κοινωνία μας. Πρέπει, επομένως, να δημιουργήσουμε μια πολιτική ένταξης, όπου εντάσσονται στην κοινωνία μας και δεν αποκλείονται. Πρέπει να στηρίξουμε αυτήν την πολιτική, καθώς δεν υπάρχει καμία σύγκρουση με την ευημερούσα κοινωνία μας. Τουναντίον, είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξή της.

  Elizabeth Lynne, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – Κύριε Πρόεδρε, αυτή ήταν μια δύσκολη έκθεση. Δυστυχώς υπήρξε πολύ λίγος χρόνος για να επιτευχθούν συμβιβασμοί ή για πραγματική συζήτηση σε ορισμένα από τα ζητήματα – εξ ου και ο τεράστιος αριθμός τροπολογιών.

Ωστόσο, χαίρομαι για πολλά στοιχεία από αυτά που έχουμε, όπως είναι η ανάγκη να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της κακοποίησης των ηλικιωμένων. Απαιτούνται να γίνουν περισσότερα, επειγόντως, για να τερματιστεί η σωματική, οικονομική, συναισθηματική ή άλλων μορφών κακοποίηση που υφίστανται σε τακτική βάση οι ηλικιωμένοι. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το ποσοστό των ηλικιωμένων που έχουν υποστεί κακοποίηση υπερβαίνει το 10%, το οποίο είναι ένα απίστευτο ποσοστό. Αυτός είναι ο λόγος που επικροτώ την πρόθεση της Επιτροπής να παρουσιάσει μια ανακοίνωση γι’ αυτό το ζήτημα. Πρέπει, όμως, να κάνουμε περισσότερα. Τα κράτη μέλη πρέπει, επίσης, να εργαστούν για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας, της δωρεάν προσωπικής περίθαλψης, της διά βίου μάθησης και της απαλλαγής από τις διακρίσεις που υφίστανται στους χώρους εργασίας όλοι οι ηλικιωμένοι. Αυτό σημαίνει, βεβαίως, την πλήρη εφαρμογή της οδηγίας για την απασχόληση του 2000 και, κατόπιν, τον εμπλουτισμό της.

Πρέπει να εργαστούμε για να θέσουμε ένα τέλος στο να ρίχνονται οι εργαζόμενοι στον σωρό των απορριμμάτων της απασχόλησης, είτε είναι 50, είτε 55 είτε 65 ετών. Πρέπει να καταργηθεί η αυθαίρετη ηλικία υποχρεωτικής συνταξιοδότησης, παράλληλα με την εξασφάλιση ενός εκ του νόμου προβλεπόμενου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, το οποίο θα θεσπίζεται σε επίπεδο κρατώ μελών. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο. Τα άτομα θα έχουν την επιλογή να σταματήσουν να εργάζονται για να λάβουν τη σύνταξή τους, ή να συνεχίσουν να εργάζονται και είτε να λαμβάνουν τη σύνταξή τους είτε να την μεταθέτουν μέχρις ότου επιλέξουν να σταματήσουν να εργάζονται. Δυστυχώς, δεν κατάφερα να εξασφαλίσω συναίνεση σε αυτό και, κατά συνέπεια, δεν περιλαμβάνεται στην έκθεση, πιστεύω όμως ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρυνθούν να το εξετάσουν αυτό για το μέλλον.

Υπέβαλα έναν αριθμό τροπολογιών εξ ονόματος της Ομάδας μου, που ελπίζω ότι άλλοι βουλευτές του ΕΚ θα κρίνουν κατάλληλες και θα τις υποστηρίξουν, στην πλειονότητά τους όμως τα ζητήματα που καλύπτονται από αυτήν την έκθεση πρέπει να παραμείνουν στο πεδίο αρμοδιότητας των κρατών μελών. Υπάρχουν, βεβαίως, ακόμη πάρα πολλά που μπορούμε να κάνουμε σε ό,τι αφορά την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

  Jan Tadeusz Masiel, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όπως ορθώς παρατηρεί η εισηγήτρια, η δημογραφική κατάσταση εξαρτάται από τη φυσική πληθυσμιακή αύξηση, τον μέσο όρο προσδόκιμου ζωής και τις μεταναστευτικές ροές. Θα προσέθετα ένα τέταρτο καθοριστικό στοιχείο σε αυτήν τη δυναμική, που εμφανίζεται υπό τη μορφή των διαπροσωπικών σχέσεων και της πολιτικής βούλησης που τις επηρεάζει.

Ο άνθρωπος είναι ένα εξόχως απαιτητικό και δύσκολο ον, που δεν αρκείται μόνο στην αναπαραγωγή όταν είναι η κατάλληλη στιγμή, αλλά που επιπροσθέτως πρέπει να έχει κατάλληλες και προσήκουσες συνθήκες για να το πράξει. Ο 20ος αιώνας, και ιδίως τα χρόνια που ακολούθησαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν γέμισαν την ανθρωπότητα με ιδιαίτερη αισιοδοξία και επιθυμία για αναπαραγωγή. Ήταν λες και ο κόσμος δεν φαινόταν επαρκώς ενδιαφέρων στον άνθρωπο, ώστε να τον παρακινήσει να φέρει παιδιά στον κόσμο.

Σήμερα ήλθε η ώρα, τώρα που κατανοούμε τα αίτια της απαισιόδοξης δημογραφικής εικόνας του μέλλοντος της Ευρώπης, να αρχίσουμε να βάζουμε την κατάσταση σε σωστή βάση. Η μετανάστευση, όπως φαίνεται από την έκθεση, δεν είναι επαρκής λύση για το πρόβλημα. Πρωτίστως, πρέπει να δημιουργήσουμε ελκυστικές συνθήκες για τους Ευρωπαίους, που προσφέρουν κίνητρο για την επιτάχυνση της φυσικής ανάπτυξης. Στηρίζω όλες τις λύσεις που προτείνονται στην έκθεση και θέλω να δώσω έμφαση σε δύο.

Πρέπει να παρέχεται αφειδώς φροντίδα που όμοιά της δεν μας έχει παρασχεθεί στο παρελθόν στην οικογένεια και ιδίως στις γυναίκες, που όχι μόνο αφιερώνουν τον χρόνο τους στη μητρότητα, αλλά φροντίζουν ασθενή και ηλικιωμένα μέλη της οικογένειά τους. Αυτό το έργο πρέπει να καλύπτεται από ειδικό επαγγελματικό καθεστώς, που να συνδέεται με αμοιβή. Επιπλέον, κάθε παιδί πρέπει να έχει μια κατοχυρωμένη θέση σε παιδικό σταθμό και νηπιαγωγείο μετά την επιστροφή της μητέρας του στην εργασία.

Τέλος, το δημογραφικό αποτελεί ένα πρόβλημα που είναι, μεταξύ άλλων, πολιτικό, και εμείς είμαστε πολιτικοί· είμαστε σε θέση να διορθώσουμε αυτήν την υποβαθμισμένη κατάσταση.

  Ilda Figueiredo, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (PT) Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν δημογραφικές αλλαγές στους πληθυσμούς των κρατών μελών της ΕΕ, γεγονός που είναι σημαντικό να το λάβουμε υπόψη, στη γενομένη όμως ανάλυση δεν αρκεί να λέμε ότι υπάρχει πτώση των ποσοστών γεννήσεων και ότι ο πληθυσμός γηράσκει. Η ανάλυση πρέπει να προχωρήσει βαθύτερα, επιζητώντας τις αιτίες και επισημαίνοντας τα μέτρα που δεν υπονομεύουν την πρόοδο της ανθρωπότητας και όλα όσα πέτυχε ο πολιτισμός μέχρι σήμερα.

Πρέπει, επομένως, να μην υπονομεύσουμε τις προόδους που επιτεύχθηκαν μέσω της εφαρμοσμένης επιστημονικής προόδου με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων σε ό,τι αφορά την προληπτική ιατρική, την καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, τη διατροφή και τη στέγαση, τις μειωμένες ώρες εργασίας, και τη στήριξη στις μητέρες, στους πατέρες και στα παιδιά, που οδήγησε σε συνεχείς και τακτικές αυξήσεις του προσδόκιμου ζωής.

Η ύπαρξη δημόσιων πολιτικών σε θεμελιώδεις κοινωνικούς τομείς, ιδίως σε καθολικά προσβάσιμες δημόσιες υπηρεσίες, κυρίως στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης, συνέβαλε αποφασιστικά. Το γεγονός ότι κατοχυρώθηκαν διά νόμου τα επιτεύγματα των εργαζομένων σε ό,τι αφορά την οργάνωση και τον χρόνο εργασίας, τις βελτιωμένες συνθήκες υγείας και ασφάλειας στους χώρους της εργασίας, και την πρόοδο στα εργασιακά διαλείμματα και τις διακοπές, τις ικανοποιητικές αμοιβές και τις σταθερές θέσεις εργασίας υπήρξε επίσης πολύ σημαντικό.

Ωστόσο, οι αυξανόμενες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, τα βασικά εργαλεία των οποίων είναι η στρατηγική της Λισαβόνας, το Σύμφωνο Σταθερότητας και οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οδήγησαν στην απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών και σε αύξηση της επισφαλούς απασχόλησης, που πλήττει ιδίως τις γυναίκες. Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες των νέων να βρουν απασχόληση με δικαιώματα, η δε καθολική πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες και σε κανονική στέγη κατέστη επίσης πολύ πιο δυσχερής.

Αυτοί οι παράγοντες τείνουν όλοι τους στη μείωση των ποσοστών γεννήσεων. Γι’ αυτό χρειάζεται να αλλάξουμε οπωσδήποτε πολιτική. Γι’ αυτό χρειάζεται να αντικαταστήσουμε τη στρατηγική της Λισαβόνας με μια ευρωπαϊκή στρατηγική αλληλεγγύης και βιώσιμης ανάπτυξης, που να διανοίγει νέους ορίζοντες για την Ευρώπη, με αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας με δικαιώματα, ιδίως για τις γυναίκες και τους νέους, με μειωμένες ώρες εργασίας χωρίς μείωση του μισθού, καλύτερους μισθούς, τον τερματισμό των διακρίσεων, ιδίως των διακρίσεων στις αμοιβές σε βάρος των γυναικών, μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική συνοχή, προσήκουσα προστασία και δημόσια και καθολική κοινωνική ασφάλιση, που να εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη.

Εξ ου και η επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν περισσότερες, καλύτερες και προσιτές υποδομές για τη φροντίδα των παιδιών και για την περίθαλψη των εξαρτώμενων ατόμων και να καταστεί η δημόσια προσχολική εκπαίδευση γενικά διαθέσιμη δωρεάν, ούτως ώστε να προωθηθούν καλές εργασιακές συνθήκες, που θα καταστήσουν δυνατό τον συνδυασμό του εργασιακού με τον οικογενειακό βίο. Αυτό απαιτεί με τη σειρά του σταθερές ώρες απασχόλησης και εργασίας και σεβασμό στον κοινωνικό ρόλο των μητέρων και των πατέρων.

Γι’ αυτό είναι επίσης αναγκαίο να διαθέσουμε μεγαλύτερους δημοσιονομικούς πόρους στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και γι’ αυτό όλα τα κράτη μέλη πρέπει οπωσδήποτε να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τη σύμβαση του ΟΗΕ για την επανένωση των οικογενειών των μεταναστών εργαζομένων.

  Kathy Sinnott, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, αυτή είναι μια έκθεση σχετικά με την προπαρασκευή ενόψει της δημογραφικής αλλαγής. Αυτό σημαίνει, άραγε, ότι παραιτούμαστε και αποδεχόμαστε την αδήριτη πρόβλεψη στην Πράσινη Βίβλο του 2005;

Όταν δημοσιεύτηκε η Πράσινη Βίβλος, το είδαμε ως πρόκληση για αλλαγή. Μεταξύ άλλων, θέλαμε να βρούμε έναν τρόπο για να δώσουμε στις γυναίκες τη δυνατότητα να έχουν τον αριθμό των παιδιών που είπαν ότι επιθυμούν να έχουν. Παραδινόμαστε τώρα αμαχητί;

Η επιθυμία μας να αυξήσουμε τα ποσοστά γέννησης υπονομεύεται από τις πολιτικές μας. Η ανταγωνιστική στρατηγική μας βασίζεται σε αυξανόμενο καταναλωτισμό. Ωστόσο, ο καταναλωτισμός μπορεί να αποτελέσει αποτρεπτικό παράγοντα για την απόκτηση παιδιών. Στον καταναλωτισμό διδασκόμαστε να είμαστε εγωιστές. Κοιτάξτε τις διαφημίσεις. Κανακέψτε τον εαυτό σας· αποκτήστε τα όλα· αγοράστε.

Για τους περισσότερους, το να έχουν παιδιά και οικογένεια είναι το αντίθετο. Απαιτεί αυταπάρνηση, να μοιραζόμαστε πράγματα και να προτάσσουμε τις επιθυμίες των άλλων. Καθώς γινόμαστε καταναλωτές, ρωτάμε ολοένα και περισσότερο, μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά ένα παιδί; Και ζυγιάζουμε το κόστος ενός παιδιού με το κόστος του να πάμε μπροστά ή με κοινωνική ζωή ή με αυτοκίνητο ή με σπίτι ή με διακοπές. Το παιδί συχνά χάνει, καθώς οι δυνητικοί γονείς λένε είτε «όχι, ευχαριστώ» είτε «όχι ακόμα».

Και, βέβαια, πρέπει να αντιμετωπίσουμε την στειρότητα. Αλλά με πάνω από τέσσερα εκατομμύρια αμβλώσεις ετησίως στην Ευρώπη, δεν μπορούμε να πούμε ότι τα φθίνοντα ποσοστά γεννήσεων οφείλονται πρωτίστως στη στειρότητα.

Ζήτησα από την ασκούμενη βοηθό μου να διαβάσει αυτήν την έκθεση και μου έκανε ένα ενδιαφέρον σχόλιο. Πού είναι οι άνδρες; Αν θέλουμε να μιλήσουμε για ισότητα των φύλων και δημογραφία, πρέπει να πούμε ότι και τα δύο φύλα πρέπει να είναι ισότιμα και πλήρως υπεύθυνα για την ανατροφή των παιδιών. Για πολλούς βάσιμους λόγους, έπρεπε να δώσουμε έμφαση στον αγώνα των γυναικών. Μήπως, όμως, φθάσαμε σε ένα σημείο όπου έχουμε παραγκωνίσαμε τους άνδρες; Η ανατροφή ενός παιδιού είναι τεράστιο καθήκον. Μολονότι πρέπει να δώσουμε όλη τη βοήθεια που περνάει από το χέρι μας στις ανύπαντρες μητέρες και στα μωρά τους, το κράτος είναι στην καλύτερη περίπτωση πτωχό υποκατάστατο ενός στοργικού, υποστηρικτικού και, θα τολμούσα να πω, προστατευτικού πατέρα.

Πολλές γυναίκες δεν θέλουν να αναλάβουν τη μητρότητα χωρίς έναν ενεργά εμπλεκόμενο πατέρα. Η ασφάλεια είναι σημαντική για τη μητρότητα, αλλά η οικονομική ασφάλεια δεν είναι το άπαν. Πρέπει να ενθαρρύνουμε ένα συναισθηματικό περιβάλλον, που να είναι πρόσφορο για την απόκτηση παιδιών. Η κουλτούρα μας πρέπει να ενθαρρύνει τους άνδρες να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν.

Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η απόκτηση παιδιών αφορά τις στενότερες σχέσεις μας, γι’ αυτό η ολοένα και μεγαλύτερη φροντίδα των παιδιών –όσο χρήσιμη και αν είναι για να πάνε οι γυναίκες στη δουλειά τους– δεν θα συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού γεννήσεων. Για να ξεπεραστεί η δημογραφική μας κρίση, πρέπει να αποκαταστήσουμε τη βασική ακεραιότητα των ανθρώπινων σχέσεων. Πρέπει να καλλιεργήσουμε την εμπιστοσύνη, την υπομονή, την αφοσίωση και την αγάπη. Μόνο σε αυτήν την ατμόσφαιρα μπορούν άνδρες και γυναίκες να νιώσουν αρκούντως ευτυχισμένοι και ασφαλείς για να ξεκινήσουν μια οικογένεια, και με πραγματική στήριξη γι’ αυτήν την οικογένεια και την οικογενειακή ζωή θα δούμε να αυξάνονται οι γεννήσεις και να αναζωογονείται η Ευρώπη.

  Thomas Mann (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου δημογραφική αλλαγή. Μέχρι το 2030 θα μας λείπουν περισσότερα από 20 εκατομμύρια άνθρωποι σε παραγωγική ηλικία. Δύο απασχολούμενοι θα πρέπει να πληρώνουν για έναν συνταξιούχο. Τα καλά νέα είναι ότι οι άνθρωποι θα ζουν περισσότερο και οι σημερινοί ηλικιωμένοι είναι υγιέστεροι σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές. Τα κακά νέα είναι ότι η νεότερη γενιά αριθμεί πολύ λίγους και αυτό θα έχει δραματικές συνέπειες για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, την κατασκευή κατοικιών, το εκπαιδευτικό σύστημα και τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας.

Χρειαζόμαστε ένα πιο φιλικό προς την οικογένεια περιβάλλον στα κράτη μέλη μας, περισσότερες επιλογές για τη φροντίδα των παιδιών, περισσότερα κέντρα ημερήσιας φροντίδας στους χώρους εργασίας, καλύτερες ευκαιρίες για τον συνδυασμό οικογένειας και δουλειάς, μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στον κόσμο της εργασίας, περισσότερη εργασία μερικής απασχόλησης για τους γονείς και ασφαλή επιστροφή στην εργασία μετά την ανατροφή του παιδιού. Πρωτίστως, χρειαζόμαστε σταθερή επαγγελματική εξέλιξη και επαρκές εισόδημα, διότι αυτά διευκολύνουν την επιθυμία των ανθρώπων να αποκτήσουν παιδιά.

Χρειαζόμαστε, επίσης, σημαντικά μεγαλύτερες επενδύσεις σε ανθρώπους, για να βελτιώσουμε τα επίπεδα γενικής εκπαίδευσης και εξειδικευμένης κατάρτισης. Τα διά βίου προγράμματα μάθησης πρέπει να ωφελήσουν όχι μόνο τους νέους ανθρώπους, αλλά και τους ηλικιωμένους, που θα θέλουν να εργαστούν πολύ περισσότερο και που μπορούν να διαχειριστούν έναν σταθερό φόρτο εργασίας και έχουν υψηλή ειδίκευση και ισχυρά κίνητρα.

Δεν θα έπρεπε να περιμένουμε και πάρα πολλά από την έκθεση πρωτοβουλίας της κ. Castex. Το νομικό καθεστώς των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού ενδιαφέροντος παραμένει επίμαχο. Είμαστε κατά μιας πανευρωπαϊκής οδηγίας πλαίσιο ή δεσμευτικών κανόνων. Επιπλέον, οι εταιρικές συντάξεις που έχουν θεσπιστεί σε εθελουσία βάση δεν πρέπει να επιβαρύνονται με πρόσθετες υποχρεώσεις, όπως είναι, επί παραδείγματι, τα κριτήρια που συνδέονται με την οικογενειακή πολιτική. Αυτό είναι ένα ζήτημα κοινωνικής ασφάλισης, ζήτημα φόρων και, επομένως, κλασικό ζήτημα αρμοδιότητας των κρατών μελών.

Με αυτές τις σκέψεις και τις τροπολογίες που υπέβαλε η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, η έκθεση απέκτησε περισσότερη ουσία. Με αυτήν την έκθεση, μπορούμε να διεξαγάγουμε μια συζήτηση για το αναγκαίο εύρος σχετικά με τις συνέπειες των δραματικών δημογραφικών αλλαγών.

  Alejandro Cercas (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, σας ευχαριστώ πολύ που παρευρίσκεστε σε αυτήν τη λίαν ενδιαφέρουσα συζήτηση. Θέλω, επίσης, να ευχαριστήσω την κ. Castex, που εκπόνησε αυτήν την έκθεση και μας επέτρεψε να εμβαθύνουμε σε μια συζήτηση που μας βοηθάει τα μάλα.

Σε μια χώρα όπως η δική μου –η Ισπανία– που διέρχεται μια δημογραφική κρίση η οποία, όσο και αν ακούγεται απίστευτο, είναι πολύ σοβαρότερη από τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτού του είδους η ανακοίνωση της Επιτροπής και αυτού του είδους η συζήτηση βοηθούν πολύ, διότι αυτό είναι ένα βαθιά ριζωμένο, διαρθρωτικό πρόβλημα και όχι μια βραχυπρόθεσμη κατάσταση και αυτά τα πράγματα μεταθέτουν το πρόβλημα από την εθνική πολιτική συζήτηση και το θέτουν σε ευρύτερο πλαίσιο, με μεγαλύτερη αναλυτική ικανότητα και αντίδραση.

Πράγματι, όπως είπε ο Επίτροπος, αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, έχουμε όμως και μια ευκαιρία. Η ευκαιρία πρέπει να μετουσιωθεί σε πράξη μέσω της αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος, όχι μόνο των συνεπειών του –ότι υπάρχουν περισσότεροι ηλικιωμένοι στην Ευρώπη, ότι η Ευρώπη γηράσκει– αλλά και των αιτιών του.

Πρέπει να αποτρέψουμε τη γήρανση της Ευρώπης, διότι δεν θα αποφύγουμε να έχουμε περισσότερους ηλικιωμένους: η επιστήμη και η ιατρική μάς έχουν φέρει σε αυτό το σημείο και η πρόοδος θα συνεχιστεί. Το πρόβλημα, όπως είπαν άλλοι βουλευτές του ΕΚ, είναι ότι χρειαζόμαστε πολιτικές τόνωσης των γεννήσεων, δημογραφικές πολιτικές και χρειαζόμαστε παιδιά στην Ευρώπη, αυτό ακριβώς χρειαζόμαστε. Πρέπει να εργαστούμε σε όλους τους τομείς, κατανοώντας όμως ότι είναι ένα σοβαρό και λεπτό πρόβλημα, το οποίο θα κληροδοτήσουμε στις μελλοντικές γενεές, αν δεν θέσουμε τώρα τα θεμέλια για την επίλυσή του.

Συγκαταλέγομαι μεταξύ αυτών που πιστεύουν ότι το κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης δεν είναι το πρόβλημα, αλλά τουναντίον μπορεί να αποτελέσει τη λύση.

Η γήρανση της Ευρώπης και τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη θα ήταν ακόμη πιο έντονα χωρίς το κοινωνικό μας σύστημα. Άλλες κοινωνίες, όπως η Κίνα λόγου χάρη, όπου θα βιώσουν κάτι πολύ παρόμοιο, θα πληρώσουν ακόμη ακριβότερα σε σύγκριση με εμάς την έλλειψη αποτελεσματικών, ευφυών και έλλογων κοινωνικών μοντέλων.

Επειδή, εν ολίγοις, το πρόβλημα θα συνίσταται στο ότι η αλλαγή είναι αναπόφευκτη και ότι θα πρέπει να αλλάξουμε. Το κοινωνικό μας σύστημα μπορεί να αλλάξει τις τεχνικές του χωρίς να αλλάξει τις αξίες του. Νομίζω ότι τα θεμελιώδη θέματα είναι η αλληλεγγύη, ο συνδυασμός του εργασιακού με τον οικογενειακό βίο (να δώσουμε νέες ευκαιρίες στις οικογένειες να αναθρέψουν νέες γενιές) η υποδοχή των μεταναστών, όχι ως φορτίο, όχι ως κάτι αρνητικό για τις κοινωνίες μας, αλλά ως ένα φαινόμενο που, αν μπορέσουμε να το ενσωματώσουμε, θα μας βοηθήσει για μία ακόμη φορά να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Τέλος, πρέπει να υπάρξει μια μείζων συζήτηση για τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία μας, μια συζήτηση που πρέπει να διεξαχθεί, όπως πάντα, υπό το πρίσμα της αλληλεγγύης.

(Χειροκροτήματα)

  Siiri Oviir (ALDE). – (ET) Κύριε Επίτροπε, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, το μέσο ποσοστό γεννήσεων στην Ευρώπη σήμερα είναι 1,5, αυτό όμως σημαίνει ότι δεν υπάρχει πληθυσμιακή αύξηση. Τα κράτη μέλη εξέτασαν την κατάσταση και οι έρευνές τους δείχνουν ότι κατά μέσο όρο οι άνθρωποι θα ήθελαν να έχουν δύο με τρία παιδιά. Είναι σαφές ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των επιθυμιών των ανθρώπων και της πραγματικότητας.

Αυτός είναι ο 21ος αιώνας και οι γυναίκες σταμάτησαν εδώ και πολύ καιρό να μένουν ικανοποιημένες με τον ρόλο της νοικοκυράς και της φροντίδας των παιδιών. Είναι μορφωμένες, θέλουν να εργαστούν και να έχουν επαγγελματική σταδιοδρομία· το εισόδημα που λαμβάνουν από την εργασία παρέχει καλύτερο βιοτικό επίπεδο για τις οικογένειές τους. Ωστόσο, πρέπει να μπορούμε να επηρεάσουμε το ποσοστό γεννήσεων και να παγιώσουμε μια κατάσταση όπου ο αριθμός παιδιών που επιθυμεί να αποκτήσει μια οικογένεια να μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Οι οικογένειές μας χρειάζονται μια αίσθηση ασφάλειας, ότι η γέννηση ενός παιδιού δεν θα συντρίψει μια σταδιοδρομία, με άλλα λόγια, πρέπει να υπάρξει καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασιακού και οικογενειακού βίου τόσο για τις μητέρες όσο και για τους πατέρες.

Οι γονείς θέλουν να απολαμβάνουν ένα αίσθημα βεβαιότητας ότι μπορούν να παρέχουν στα παιδιά τους καλή εκπαίδευση και με δεξιότητες για να προωθήσουν τα ενδιαφέροντά τους, με την υλική υποστήριξη του κράτους, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Χωρίς αυτό το αίσθημα ασφάλειας, οι άνθρωποι δεν θα έχουν παιδιά. Είναι αφελές να θεωρήσουμε τη μετανάστευση ως μέσο για την αύξηση του πληθυσμού. Είναι μόνο μια αποσπασματική, βραχυπρόθεσμη προσέγγιση. Πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στην καινοτομία, όχι στη μετανάστευση.

Ο χρόνος δεν μου επιτρέπει να μιλήσω για τους άλλους παράγοντες, θέλω όμως να τονίσω ότι η δημογραφική κατάσταση εξαρτάται τα μάλα από ένα ευρύ φάσμα αποφάσεων και νομικών κανόνων σε τομείς που εκτείνονται από το εργατικό και οικογενειακό δίκαιο μέχρι το δίκαιο του περιβάλλοντος και την εθνική ασφάλεια. Συνοψίζοντας, θέλω να ευχαριστήσω την κ. Castex για τη σημαντική έκθεσή της, στην οποία πραγματικά αποτυπώνεται σε μεγάλο βαθμό η γυναικεία προσέγγιση και άποψη.

  Ewa Tomaszewska (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το σχέδιο ψηφίσματος εφιστά για μία ακόμη φορά την προσοχή στη δημογραφική απειλή, που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η ευθύνη για το μέλλον της ηπείρου μας και για την κοινωνική και οικονομική της ανάπτυξη απαιτεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό το θέμα. Ένας μέσος όρος λόγου γεννήσεων της τάξης του 1,5 είναι εξαιρετικά χαμηλός. Για να εξασφαλίσουμε μια απλή αντικατάσταση γενεών, αυτός ο λόγος πρέπει να υπερβαίνει το 2,15.

Η προώθηση οικογενειακών προτύπων με μικρό αριθμό παιδιών ή με καθόλου παιδιά, συνθήκες οικογενειακής ζωής που δεν εξασφαλίζουν αξιοπρεπή και σταθερή οικονομική κατάσταση (ως αποτέλεσμα του αντίκτυπου της ανεργίας και των υποβαθμισμένων συνθηκών απασχόλησης, ιδίως όσον αφορά τη διάρκεια της απασχόλησης) και η τιμωρία των γυναικών για τη μητρότητα μέσω συνταξιοδοτικών συστημάτων, δίχως αμφιβολία συνέβαλαν στις απειλές που προέκυψαν. Η γήρανση της κοινωνίας, που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο κατά τα άλλα θετικό φαινόμενο της επιμήκυνσης του προσδόκιμου της ζωής, αλλά και στην επιδεινούμενη αναλογία μεταξύ του αριθμού των ατόμων που απασχολούνται επ’ αμοιβή και τον αριθμό των συνταξιούχων, προκαλεί μείζονα οικονομικά προβλήματα για τα συνταξιοδοτικά συστήματα. Σε αυτήν την κατάσταση, πρέπει να αναληφθεί δράση για να επιφέρουμε την αλλαγή.

Θα διαφωνήσω, πάντως, με την πεποίθηση που αποτυπώνεται στην έκθεση ότι αυτό το πρόβλημα θα επιλυθεί θετικά για εμάς χάρη στις μεταναστευτικές ροές. Μελέτες που διεξήχθησαν στην Πολωνία από το Ινστιτούτο Οικονομικών της Αγοράς σημειώνουν ότι η τόνωση στα ποσοστά αύξησης του πληθυσμού που μπορεί να επιτευχθεί με αυτήν τη μέθοδο θα είναι μόλις 2-3%, με άλλα λόγια, εξαιρετικά ισχνή. Αυτή η μέθοδος προκαλεί, επίσης, κοινωνικά προβλήματα, όπως μπορεί να διαπιστωθεί επί του παρόντος στη Δανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Οι διαδικασίες ενσωμάτωσης είναι χρονοβόρες.

Θέλω να επιστήσω την προσοχή σας σε αυτό το σημείο στις υποδείξεις της έκθεσης όσον αφορά τα δικαιώματα των οικογενειών των οικονομικών μεταναστών. Οι τροπολογίες που πρότεινα είναι αποτέλεσμα της ασάφειας αναφορικά με το αν αυτό σημαίνει οικογένεια υπό την έννοια του δικαίου στη χώρα γέννησης του μετανάστη ή στη χώρα υποδοχής του μετανάστη. Με ανησυχεί ιδιαιτέρως το ενδεχόμενο πολυγαμίας και οι νομικές και οικονομικές συνέπειες που επέρχονται στην περίπτωση κοινωνικών υπηρεσιών που παρέχονται σε αυτές τις οικογένειες. Θέλω, επίσης...

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια.)

  Bernard Wojciechowski (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η λέξη «ένταξη» χρησιμοποιήθηκε 24 φορές σε αυτήν την έκθεση. Η προτεινόμενη ένταξη των μεταναστών με χρήματα από την τσέπη των εθνικών φορολογούμενων δεν έχει ακόμα λάβει υπόψη μια σημαντική πτυχή, ήτοι τη θρησκεία και τον πολιτισμό. Οι σοσιαλιστικών φρονημάτων φανατικοί θιασώτες του κοσμικού κράτους αποφεύγουν αυτό το θέμα, μολονότι ο μουσουλμανικός πληθυσμός αυξάνεται αλματωδώς.

Μέχρι το 2025, ένας στους τρεις ανθρώπους στη δυτική Ευρώπη ενδέχεται να είναι ή θα είναι μουσουλμάνος. Ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ πρότεινε πρόσφατα ότι η Ευρώπη θα πρέπει να θεσπίσει τον ιερό μουσουλμανικό νόμο, τη Σαρία, που ο Πρόεδρος και το κατεστημένο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενδεχομένως θα αποκαλέσουν «πολυπολιτισμικότητα». Αυτό φέρνει στο προσκήνιο μια συγκεχυμένη συζήτηση που αναπτύσσεται σχετικά με τους τρόπους και τη δυνατότητα ένταξης και αφομοίωσης των νέων μεταναστών που πλημμυρίζουν την ήπειρο.

Σημαίνει η αφομοίωση ότι οι μετανάστες πρέπει να απορροφηθούν σε έναν ευρωπαϊκό πολιτισμό ή σημαίνει ότι πρέπει να συνενωθούν με τους απογόνους των παλαιών ευρωπαϊκών κρατών για να δημιουργηθεί ένα είδος νέου ευρωπαίου ανθρώπου; Ή μήπως η δημιουργία ενός κοινού πολιτισμού είναι είτε ανεπιθύμητη είτε αδύνατη;

Μολονότι η Ευρώπη ανέκαθεν χαρακτηριζόταν από έναν πλούτο πολιτιστικής ποικιλομορφίας, έχει επίσης μια επικρατούσα χριστιανική κουλτούρα ή πολιτισμό, για να το θέσουμε έτσι, τον οποίο ασπάζονται στην πλειονότητά τους οι άνθρωποι, ασχέτως ταυτότητας. Για σχεδόν 20 αιώνες, αυτός ο πολιτισμός υπήρξε η κεντρική και σταθερή συνιστώσα της ευρωπαϊκής κληρονομιάς. Κάποιος πρέπει να ρωτήσει: θα ήταν η Ευρώπη η Ευρώπη που είναι σήμερα αν, τον έβδομο και όγδοο αιώνα, τα ερείπια της Αρχαίας Ρώμης είχαν κατακτηθεί και οικοδομηθεί όχι από χριστιανικές κοινωνίες, αλλά από μουσουλμάνους ή οποιουσδήποτε άλλους; Η απλή απάντηση είναι πως όχι. Δεν θα ήταν η Ευρώπη. Θα ήταν η Αίγυπτος ή η Λιβύη.

Ευτυχώς, υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα δεχθούν πολιτιστικά δικαιώματα ως προκάλυμμα της Σαρίας. Η θρησκεία πρέπει να προστατεύεται έναντι του κράτους – ιδιαιτέρως, του ευρωπαϊκού κράτους. Μόνο ο χριστιανισμός μπορεί να ενσωματώσει άλλες θρησκείες σε ένα κοινό ευρωπαϊκό σχέδιο, αναγνωρίζοντας αυτό που δεν μπορούν να αναγνωρίσουν οι κοσμικές ιδεολογίες. Πιστεύω ότι η Ευρώπη μπορεί να το κάνει και ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να επανασυνδεθούν με τον χριστιανικό πολιτισμό και τις παραδόσεις και αξίες της ελευθερίας, της ισότητας, του δικαίου και των ατομικών δικαιωμάτων που, για περισσότερο από 20 αιώνες, τις ασπάστηκαν οι Ευρωπαίοι όλων των εθνών και που υπήρξαν η πηγή της ευημερίας και της ηθικής ηγεσίας στον κόσμο.

Αυτή η έκθεση δεν μπορεί να ενσωματώσει κανέναν και τίποτα. Είναι ένα σύμβολο νεκραναστημένων. Μπορεί να δημιουργήσει μια ήπειρο με ζόμπι, χωρίς καμία επίγνωση της εθνικής ταυτότητάς τους.

  José Albino Silva Peneda (PPE-DE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το αυξανόμενο προσδόκιμο ζωής και η συνεχής μείωση των ποσοστών γεννήσεων θα σημαίνει ότι ο τρέχον δημογραφικός δείκτης εξάρτησης θα ανέλθει από το τρέχον 49% στο 59% μέχρι το 2025 και στο 77% μέχρι το 2050.

Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει ένα άνευ προηγουμένου πρόβλημα, αφού οι μελλοντικές ευρωπαϊκές πόλεις θα έχουν πολύ υψηλή αναλογία ηλικιωμένων και η κοινωνία, επομένως, θα διαφέρει πολύ από αυτά που ισχύουν σήμερα.

Αυτή η τάση θα σημαίνει ότι θα πρέπει να σημειωθούν βαθιές αλλαγές σε σημαντικές πτυχές των δημόσιων πολιτικών. Επιπλέον της κοινωνικής ασφάλισης, θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στις υγειονομικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες φροντίδας, στη φορολογική πολιτική, τη χωροταξική πολιτική, τη μετανάστευση, την ασφάλεια, την κουλτούρα, τον τουρισμό, την αναψυχή κλπ.

Θα πρέπει, επίσης, να επανεξεταστεί η χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών συστημάτων, ούτως ώστε να μην βασίζονται πλέον κατά κύριο λόγο στην κρατική συμμετοχή, ακόμα όμως και έτσι, οι εισφορές δεν θα έρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τους μισθούς.

Δεδομένων των μακροχρόνιων συνεπειών της δημογραφικής αλλαγής, η τελευταία πρέπει να εξεταστεί από τη σκοπιά της δημόσιας διοίκησης και του κοινωνικού ιστού, απαιτώντας την κινητοποίηση όλων των οικονομικών, πολιτιστικών και κοινωνικών παραγόντων σε μια δομημένη ανάλυση και συζήτηση σχετικά με τις διάφορες εναλλακτικές όσον αφορά τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Εξ ου και η αξία αυτής της έκθεσης.

Για μία ακόμη φορά ερχόμαστε αντιμέτωποι με έναν τομέα όπου είναι ουσιώδες και κατεπείγον να κλιμακώσουμε τον κοινωνικό διάλογο· μάλιστα, δεν υπάρχει άλλος τρόπος αντιμετώπισης αυτού του ζητήματος.

Συμφωνώ με τη δήλωση της Επιτροπής ότι η αύξηση του ποσοστού γεννήσεων, λαμβάνοντας υπόψη το κατεπείγον και την κλίμακα του φαινομένου, θα συνεπάγεται τη θέσπιση μακροπρόθεσμης στρατηγικής. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να αναλάβουμε προληπτική δράση, ταυτόχρονα δε να βοηθήσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να αδράξει τις ευκαιρίες που δημιουργούνται στο πλαίσιο μιας πολιτικής αύξησης του ποσοστού γεννήσεων.

  Harald Ettl (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα, αυτήν την προχωρημένη ώρα, συζητάμε μια έκθεση, που αφορά το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης, με το κοινό ουσιαστικά να έχει αποκλεισθεί. Η εισηγήτρια είναι καθόλα αξιέπαινη για την έκθεση αυτή, διότι σε αυτήν εξετάζει τα υφιστάμενα συλλογικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματά μας. Το αποτέλεσμα πρέπει να αποτελέσει υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όλους τους βουλευτές του ΕΚ που κρύβονται πίσω από τον καθημερινό πραγματισμό της πολιτικής και την άγνοια της πραγματικότητας.

Η έκθεση αποκαλύπτει τον τρόπο και τον τόπο που η δυσπραγία της οικονομίας και ο ανελέητος ανταγωνισμός μπορούν να καταπολεμηθούν με κοινωνική ζέση. Υπάρχουν επίσης προβλέψεις για τον τρόπο που θα εξελιχθούν τα πράγματα, για να ανοίξουμε τα μάτια μας και να αναπτύξουμε μια πολιτική φιλοσοφία για μια κοινωνία που ενσωματώνει τους πάντες. Αυτό σχετίζεται με το αενάως μεταλλασσόμενο ερώτημα του τι συνιστά οικογένεια, το οποίο πρέπει να αναθεωρηθεί, και με το γεγονός ότι στη σημερινή ευημερούσα κοινωνία, η απόκτηση παιδιών συνδέεται με τον φόβο της φτώχειας.

Στις βιομηχανίες –και αυτό είναι στο πρόγραμμα– ανδροκράτες διευθυντές, που ουδέποτε είχαν κοινωνική ζωή, αρνούνται να χορηγήσουν γονική άδεια. Επιπλέον, είναι αδύνατον να υπολογίσουμε τον αριθμό των σχέσεων εργασίας και των χώρων εργασίας, που κάνουν τους ανθρώπους να αναρωτιούνται αν «μπορούν να τα βγάλουν πέρα» αν αποκτήσουν παιδιά.

Τα πρόσθετα μέτρα που απαριθμούνται στην έκθεση είναι αναγκαία για να μετεξελιχθεί μια δημογραφική ανάπτυξη σε κατάσταση όπου άπαντες βγαίνουν κερδισμένοι. Ένα πράγμα είναι βέβαιο: η κοινωνία του αύριο θα δείχνει διαφορετική. Το εάν η σύγκρουση των γενεών θα οδηγήσει σε μια βιβλικού χαρακτήρα κοινωνικοπολιτική αποκάλυψη και θα ενισχύσει τη δυνατότητα σύγκρουσης μεταξύ πλούσιων και φτωχών εξαρτάται από το εδώ και τώρα και από το εάν οι πολιτικοί είναι έτοιμοι να σκεφθούν με πολιτικούς όρους και να εργαστούν με κοινωνικοπολιτικούς όρους.

Αυτή η έκθεση είναι κάτι περισσότερο από δελτίο πρόγνωσης κακοκαιρίας, το οποίο μπορούμε να αντέξουμε σήμερα, διότι τα πράγματα ενδέχεται να βελτιωθούν αύριο. Αυτή η έκθεση είναι μια σαφής έκκληση για αλλαγή και ανάπτυξη της κοινωνίας μας, ειδικότερα δε είναι μια ευκαιρία για βελτίωση της προσωπικής μας κατανόησης για την κοινωνία. Τις ευχαριστίες μου και πάλι προς την εισηγήτρια.

  Jean Marie Beaupuy (ALDE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, όπως είπε ο κ. Ettl, αντιμετωπίζουμε μια πολύ μεγάλη πρόκληση. Όλοι οι συμπολίτες μας έχουν πλέον συνειδητοποιήσει ότι το κλίμα αποτελεί πρόκληση. Λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι η δημοκρατία αποτελεί πρόκληση.

Ωστόσο, υπό το πρίσμα των όσων ελέχθησαν παραπάνω, πού έγκειται το δημογραφικό πρόβλημα στην Ευρώπη; Στις πόλεις, βεβαίως, αφού το 80% του πληθυσμού είναι συγκεντρωμένο στις πόλεις. Ποιο είναι το ζήτημα με τους πολίτες που σήμερα ζουν στις πόλεις και με τους δημάρχους, δεδομένου ότι γνωρίζω πως άλλοι συνάδελφοι βουλευτές του ΕΚ, όπως εγώ, είναι και δήμαρχοι ή αντιδήμαρχοι των πόλεών τους;

Επιτρέψτε μου να πάρω δύο κατηγορίες παραδειγμάτων. Αφενός, μια κατηγορία οικονομικών παραδειγμάτων. Εκεί όπου οι πόλεις είτε πρέπει να στεγάσουν πολύ μεγάλο πληθυσμό ή, όπως σε ορισμένες πόλεις στην Ανατολική Γερμανία, όπου βλέπουν πολλούς από τους κατοίκους τους να φεύγουν, στη δεύτερη περίπτωση αυτό σημαίνει ακατοίκητα σπίτια, αχρησιμοποίητες οδούς, συνοικίες όπου παρέχεται θέρμανση άνευ λόγου και κενά σχολεία, ενώ στην πρώτη περίπτωση σημαίνει κατασκευή σχολείου κόστους 5 εκατομμυρίων ευρώ, όπως μόλις έκανα στην πόλη μου, ή ένα νέο κέντρο γειτονιάς για 7 εκατομμύρια ευρώ. Αυτά αντιστοιχούν σε οικονομικές δαπάνες που πρέπει να τις επωμιστούν οι πόλεις και οι φορολογούμενοι των πόλεων.

Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί απλώς οικονομική πρόκληση, αποτελεί και ανθρώπινη πρόκληση διότι, σε αυτές τις γειτονιές, όταν βλέπεις ανθρώπους που είναι απομονωμένοι, όταν μια ολόκληρη γειτονιά γηράσκει, όταν δεν μπορείς να ακούς πλέον τις χαρούμενες φωνές των παιδιών που παίζουν στον δρόμο, αυτό είναι ένα πρόβλημα ανθρώπινων σχέσεων. Υπάρχουν δουλειές που, όπως γνωρίζετε, κανείς δεν τις θέλει. Δεν μπορείτε να βρείτε υδραυλικό σε ορισμένες μικρές πόλεις. Δεν έχουμε αρκετές νοσοκόμες στην πόλη μου. Δεν έχουμε πλέον αρκετή βοήθεια στο σπίτι, έτσι οι άνθρωποι αναγκάζονται να περιμένουν. Αντί να λαμβάνουμε δίωρη βοήθεια κάθε μέρα, λαμβάνουμε μόνο για μία ώρα. Αυτό είναι ένα σοβαρό ανθρώπινο πρόβλημα.

Κύριε Επίτροπε, πηγαίνοντας πέρα από την έκθεση της συναδέλφου μου, της κ. Castex, υπέρ της οποίας θα ψηφίσω με μεγάλη μου χαρά αύριο, θέλω να σας ζητήσω, υπό την ιδιότητά σας ως προέδρου της διακομματικής ομάδας για τους αστικούς οικισμούς, να μας υποβάλετε πρόταση για τις πόλεις, ούτως ώστε να μπορεί να καταρτιστεί ένα διάγραμμα στο εγγύς μέλλον για κάθε πόλη, το οποίο να μας επιτρέψει να κατανοήσουμε και να ελέγξουμε με καλύτερο τρόπο τη δημογραφική κατάσταση στις πόλεις μας σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση, ούτως ώστε να λαμβάνονται αποφάσεις για τη στέγαση, τις μεταφορές, τα σχολεία κλπ..

  Wojciech Roszkowski (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η υπό συζήτηση έκθεση αποτελεί απόδειξη της αδυναμίας της ΕΕ ακόμα και να αξιολογήσει την κατάσταση. Είμαστε επιβάτες σε έναν δημογραφικό Τιτανικό, και κανένας δεν σκέφτηκε καν να ζητήσει από την ορχήστρα να αρχίσει να παίζει, να όμως που είμαστε εδώ, διεξάγοντας συζητήσεις τόσο καίριας σημασίας το απόγευμα, όταν το ακροατήριο είναι ελάχιστο.

Η ΕΕ διέρχεται μια δημογραφική κρίση. Ενώ η έκθεση μιλά για αλλαγές, το επιχείρημα στην αιτιολογική σκέψη ΣΤ σαφώς αντιβαίνει σε αυτό της παραγράφου 1. Γίνεται λόγος για στειρότητα των γυναικών, τι γίνεται όμως με τη στειρότητα των ανδρών; Γίνεται λόγος για τη στειρότητα των ζευγαριών, λες και τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια μπορούν να είναι γόνιμα. Γίνεται λόγος για στειρότητα, δεν γίνεται όμως καμία αναφορά στις αμβλώσεις, που είναι ο βασικός λόγος για τους φθίνοντες πληθυσμούς στην Ευρώπη. Τα τελευταία 50 χρόνια, πραγματοποιήθηκαν περίπου 75 εκατομμύρια αμβλώσεις στα 27 κράτη μέλη. Αν δεν συνέβαινε αυτό, ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είχε αυξηθεί κατά 15% και δεν θα διερχόμασταν κρίση.

Στην ΕΕ μιλάμε πάντα για δικαιώματα και ποτέ για υποχρεώσεις ή για καθήκοντα σε σχέση με το μέλλον. Αυτό μπορεί να περιγραφεί μόνο ως μια κατάσταση όπου οι ενήλικες διέρχονται μια δεύτερη παιδική ηλικία. Αυτός είναι ο λόγος που αντιμετωπίζουμε κρίση: τα παιδιά δεν μπορούν να έχουν απογόνους, ούτε και οι ηλικιωμένοι, χωρίς απογόνους όμως δεν υπάρχει μέλλον.

  Csaba Őry (PPE-DE). – (HU) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Η έκθεση σχετικά με το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης είναι μια σημαντική έκθεση, δεδομένου ότι εξετάζει τους τρόπους επίλυσης κρίσιμων προβλημάτων, όπως είναι το σταμάτημα της γήρανσης της κοινωνίας, η τόνωση της επιθυμίας για την απόκτηση παιδιών, η βελτίωση της ισορροπίας του εργασιακού και οικογενειακού βίου, οι ευκαιρίες απασχόλησης των γυναικών, η μέριμνα για τους ηλικιωμένους, η μέριμνα για τους απόρους παράλληλα με την εργασία, εξίσου δε σημαντικό είναι το θέμα του μακροπρόθεσμου χαρακτήρα και της οικονομικής βιωσιμότητας των μειζόνων συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας.

Στο επίκεντρο αυτών των ζητημάτων είναι η οικογένεια, το ζήτημα του καταμερισμού εργασίας εντός της οικογένειας, ένας σύζυγος και μία σύζυγος που εργάζονται παράλληλα, η παροχή φροντίδας και εκπαίδευσης σε ολοένα και περισσότερα παιδιά, και η συνέχιση της παροχής φροντίδας και περίθαλψης σε ηλικιωμένα εξαρτημένα άτομα. Με ποιον τρόπο μπορούν τα ενήλικα μέλη να ενθαρρυνθούν να εργάζονται και, ταυτόχρονα, να έχουν παιδιά; Πρέπει επίσης να δούμε ότι θα θέλαμε, ταυτόχρονα, να ενθαρρύνουμε το ενεργό γήρας σε επίπεδο πολιτικής της ΕΕ, δηλαδή καθιστώντας την απασχόληση ελκυστική έναντι της προοπτικής συνταξιοδότησης, μεταθέτοντας λίγο περισσότερο το όριο ηλικίας στο μέτρο του δυνατού και μειώνοντας τις συντάξεις πρόωρης συνταξιοδότησης μέσω έμμεσων κινήτρων.

Μπορούμε να επιτύχουμε αυτούς τους στόχους, που είναι αλληλένδετοι, μόνο εάν δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή σε δύο παράγοντες: στη στήριξη των οικογενειών και στη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων. Είναι σαφές ότι μπορούμε να βασιζόμαστε σε τόνωση της επιθυμίας των ηλικιωμένων να εργαστούν, αν είναι αντιστοίχως υγιείς και ικανοί για συνεχή απασχόληση, χωρίς προφανή προβλήματα.

Είναι ατυχές ότι πολλά κράτη μέλη παρακρατούν και μειώνουν τα επιδόματα υγείας για δημοσιονομικούς λόγους και ότι οι εργάτες, μεταξύ δε άλλων οι ηλικιωμένοι και οι άποροι, επωμίζονται ολοένα και μεγαλύτερα βάρη. Αυτή είναι η εσφαλμένη πορεία. Δεν συμβάλλει στην εφαρμογή της στρατηγικής της Λισαβόνας και ούτε βοηθάει στην επίλυση των δημογραφικών προβλημάτων. Η κατάσταση είναι παρόμοια σε σχέση με τα συστήματα στήριξης των οικογενειών, όπου επίσης χρειάζεται να τα αυξήσουμε, αντί να τα παρακρατούμε και να τα μειώνουμε. Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

  Rovana Plumb (PSE). – (RO) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η έκθεση Castex είναι πολύ σημαντική για το μέλλον της Ευρώπης και θέλω να συγχαρώ την εισηγήτρια για το περιεχόμενό της.

Μια σωστή δημογραφική πολιτική εμπεριέχει ένα σημαντικό πράγμα: δεν πρέπει να ορίσουμε για τις μελλοντικές γενεές καθήκοντα που είναι σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθούν, λαμβάνοντας υπόψη τις προϋποθέσεις που προβλέπονται για τις επόμενες δεκαετίες. Εν ολίγοις, πρέπει να βρούμε λύσεις που να είναι προσαρμοσμένες στο παρόν, ιδίως όμως στο μέλλον.

Το ευρωπαϊκό δημογραφικό ζήτημα είναι ένα πρόβλημα σε ολόκληρη την Ένωση, και θέλω να επιστήσω την προσοχή στο γεγονός ότι η περιφέρεια που έχω την τιμή να εκπροσωπώ αντιμετωπίζει οξυμένα προβλήματα σε αυτόν τον τομέα. Μάλιστα, η κοινωνικο-πολιτισμική πραγματικότητα που απορρέει από τη μακρά κομμουνιστική εμπειρία έχει επιδράσει άμεσα στις δημογραφικές διαδικασίες των χωρών της ανατολικής Ευρώπης, η δε Ρουμανία αποτελεί ειδική περίπτωση.

Η απάντηση στη δημογραφική πρόκληση είναι απλή εκ πρώτης όψεως: τα κράτη μέλη πρέπει να αναθεωρήσουν ταχέως τις δημογραφικές πολιτικές τους για να απαλείψουν τις αρνητικές συνέπειες της μείωσης του πληθυσμού και της δημογραφικής γήρανσης. Μολονότι οι λύσεις δεν είναι πάντοτε τόσο απλές όσο τα ερωτήματα, θέλω να τονίσω τη σημασία του σημείου 10 στην έκθεση, με την οποία ζητείται από τα κράτη μέλη να εγκρίνουν μέτρα για να δημιουργηθούν ποιοτικές και προσιτές υπηρεσίες παιδικής μέριμνας, σύμφωνα με τους στόχους της Βαρκελώνης, ούτως ώστε, μέχρι το 2010, τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν υπηρεσίες που θα επιτρέπουν την παροχή φροντίδας τουλάχιστον στο 90% των παιδιών ηλικίας μεταξύ 3 ετών και προσχολικής ηλικίας και τουλάχιστον στο 33% των παιδιών ηλικίας κάτω των 3 ετών. Είναι ένας γενναιόδωρος και, ταυτόχρονα, αναγκαίος στόχος.

Θεωρώ ότι η παροχή άμεσης χρηματοδοτικής στήριξης υπό τη μορφή χρημάτων αποτελεί λύση, πρόσκαιρη όμως, γι’ αυτό και πρέπει να δοθεί έμφαση στην παροχή στήριξης στον γονέα σε σχέση με τον εργοδότη και στις ποιοτικές και προσιτές υπηρεσίες παιδικής μέριμνας και στην εκπαίδευση, με στόχο την εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ του οικογενειακού και του επαγγελματικού βίου. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν τη σημασία των δημογραφικών πολιτικών, αυτό όμως δεν αρκεί. Χρειαζόμαστε ένα πρώτο βήμα, μια ακριβή καταγραφή της δημογραφικής κατάστασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

  Marian Harkin (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς, θέλω να πω συγχαρητήρια στην εισηγήτρια. Αυτή είναι μια πολύ περιεκτική έκθεση για ένα μείζον θέμα για την ΕΕ: την αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης.

Θέλω να αναφέρω μόνο δύο τομείς που καλύπτει αυτή η έκθεση: την κατάσταση των προσώπων που παρέχουν υπηρεσίες φροντίδας, ιδίως αυτών που παρέχουν υπηρεσίες φροντίδας σε οικογένειες, καθώς και το ζήτημα των συντάξεων. Στο πλαίσιο των προσώπων που παρέχουν φροντίδα, η έκθεση υπενθυμίζει στα κράτη μέλη τα πολλαπλά μειονεκτήματα που αντιμετωπίζουν τα πρόσωπα που παρέχουν φροντίδα, ζητεί δε να παρέχεται μεγαλύτερη στήριξη σε αυτά τα πρόσωπα, ιδίως σε ό,τι αφορά το δικαίωμα πρόσβασης σε ευέλικτη ή μερική απασχόληση. Αυτό θα διευκολύνει τα πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες φροντίδας να προβαίνουν σε επιλογές και να έχουν μια λογική ισορροπία εργασιακού και οικογενειακού βίου.

Μάλιστα, η πρόσφατη προδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου υπέρ της υπόθεσης για παραίτηση κατ’ εξαναγκασμό, για την οποία έκανε αγωγή ένα πρόσωπο που παρείχε υπηρεσίες φροντίδας στο Ηνωμένο Βασίλειο, φαίνεται να δείχνει πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ενδεχομένως έχει παρόμοιο συλλογισμό.

Αυτή η έκθεση υπογραμμίζει, επίσης, ότι η πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες για εκείνους που χρήζουν φροντίδας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της πλήρους και ισότιμης συμμετοχής ανδρών και γυναικών στο εργατικό δυναμικό. Αυτό θα μας βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας. Ωστόσο, πρέπει να παρασχεθούν σε κάθε περίπτωση κατάλληλες υπηρεσίες.

Η έκθεση επισημαίνει, επίσης, τη μαζικής έκτασης διαφορά στον μέσο όρο των επαγγελματικών συντάξεων μεταξύ ανδρών και γυναικών. Αυτό συχνά οφείλεται σε διακοπές από την επαγγελματική σταδιοδρομία, που λαμβάνονται για τη φροντίδα παιδιών ή ηλικιωμένων συγγενών. Η έκθεση καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για να διασφαλίσουν ότι τα διαλείμματα από την εργασία για άδεια μητρότητας, πατρότητας ή για γονική άδεια δεν συνιστούν τιμωρία κατά τον υπολογισμό συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.

Είναι κρίσιμο όσοι παρέχουν σήμερα υπηρεσίες φροντίδας, πολλοί από τους οποίους εργάζονται επί 24ώρου βάσεως, επτά μέρες την εβδομάδα, να μην είναι η επόμενη γενιά των ηλικιωμένων, πτωχών ανθρώπων. Για να εξασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί, τα κράτη μέλη πρέπει να αναλάβουν δράση για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των συντάξεων αυτών που παρέχουν υπηρεσίες φροντίδας. Θα ήταν εντελώς απαράδεκτο να μην εισπράξουν την αρμόζουσα σύνταξη αυτοί που επωμίζονται το φορτίο της φροντίδας.

  Ryszard Czarnecki (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, όταν ήμουν στο δημοτικό, 100 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ήταν από 14 ετών και κάτω, όπως εγώ. Όταν θα είμαι ένας υπέργηρος 87 ετών, θα υπάρχουν μόνο 66 εκατομμύρια παιδιά αυτής της ηλικίας στην Ευρώπη. Επί του παρόντος, ένας στους τέσσερις ευρωπαίους πολίτες είναι άνω των 65, και σε 40 χρόνια ένας στους δύο Ευρωπαίους θα ανήκουν σε αυτήν την ηλικιακή συντάξιμη ομάδα.

Να θυμόμαστε ότι αυτοί οι αριθμοί δεν είναι απλώς στεγνές στατιστικές. Αυτό, μόνο, θα προκαλέσει μαζική άνοδο των δημόσιων δαπανών και επιδομάτων. Στην Ευρώπη, περιλαμβανομένης της χώρας μου, διερχόμαστε μια δημογραφική κρίση. Αν κοιτάξουμε 100 χρόνια πίσω, ένας στους έξι ή στους επτά πολίτες του κόσμου ήταν Ευρωπαίος, αλλά σε 40 χρόνια ένας στους 20 θα ζει στην ήπειρό μας.

Τι πρέπει, επομένως, να πράξουμε; Να προωθήσουμε τη μητρότητα, να δημιουργήσουμε οικονομικά κίνητρα για την απόκτηση παιδιών, μεταξύ άλλων φοροαπαλλαγές, στήριξη των πολυμελών οικογενειών – ένα πράγμα, όμως, που πρέπει να κάνουμε είναι να αντιμετωπίσουμε τη στειρότητα. Σήμερα διαμαρτυρόμαστε και καταλήγουμε να μιλάμε για το πρόβλημα των μεταναστών, η πηγή όμως αυτών των δυσκολιών έγκειται στη δημογραφική συρρίκνωση των ευρωπαϊκών λαών.

  Miroslav Mikolášik (PPE-DE). – (SK) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θεωρώ ανησυχητικό ότι τα ποσοστά γεννήσεων πέφτουν εδώ και πολλά χρόνια και ότι οι ενδείξεις είναι πως το 2050 θα υπάρχει αλλαγή στην πληθυσμιακή διάρθρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όχι μόνο θα γεράσει ο συνολικός πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης· θα υπάρχει και έλλειψη ανθρώπων σε παραγωγική ηλικία. Ως αποτέλεσμα, η Ένωση θα αντιμετωπίσει την απώλεια ανταγωνιστικότητας σε σύγκριση με τις περιοχές όπου καταγράφεται σημαντική δημογραφική αύξηση.

Η δημογραφική ανισορροπία μπορεί τότε να επηρεάσει τη χρηματοδότηση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και συντάξεων. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν είναι κάτι νέο και οι παρούσες αντίξοες δημογραφικές αλλαγές μας αναγκάζουν να θέσουμε σημαντικά ερωτήματα· όταν αναζητούμε λύσεις στις αλλαγές, πρέπει να αναλύσουμε τις αιτίες και τις συνέπειές τους. Κατά τη γνώμη μου, μία από τις βασικές αιτίες για αυτόν τον δημογραφικό χειμώνα είναι οι αντίξοες συνθήκες και τάσεις που επιχειρούν να αποδυναμώσουν την παραδοσιακή οικογενειακή μονάδα αποτελούμενη από έναν άνδρα και μια γυναίκα, τον ρόλο της μητρότητας στη ζωή των γυναικών, τον ρόλο των ανδρών ως πατέρων, τα οικονομικά και κοινωνικά επιδόματα για πολύτεκνες οικογένειες, κλπ.

Ως πατέρας και ως διδάκτωρ ιατρικής επικροτώ τα τμήματα της έκθεσης που μιλάνε για την προστασία της μητρότητας και παρέχουν κοινωνικο-οικονομική στήριξη για τις οικογένειες και τις δραστηριότητες που θα δώσουν σε άνδρες και γυναίκες τη δυνατότητα να συνταιριάξουν τον οικογενειακό με τον εργασιακό τους βίο. Συμφωνώ, επίσης, με την πραγματιστική και λογική προσέγγιση στην πολιτική για τη μετανάστευση. Θέλω μόνο να αναφέρω πως, σε ό,τι με αφορά, μια λογική πολιτική για τη μετανάστευση σημαίνει στελέχωση αυτών των θέσεων που επί μακρόν έμεναν κενές στα κράτη μέλη της ΕΕ. Σε αυτόν ακριβώς τον τομέα χρειαζόμαστε μια καλά εξεταζόμενη και καλά προπαρασκευαζόμενη ευρωπαϊκή πολιτική. Όταν εφαρμόσει το λεγόμενο σύστημα της μπλε κάρτας, η Ευρώπη πρέπει να διαλέξει, ως τμήμα της μεταναστευτικής διαδικασίας, μόνο ανθρώπους που έχουν τα προσόντα και που μπορούν να εργαστούν σε αυτά τα επαγγέλματα, για τα οποία παρατηρείται στην αγορά μας έλλειψη εργατικού δυναμικού.

Μια άλλη θετική πτυχή είναι, κατά τη γνώμη μου, η δυνατότητα των στείρων ζευγαριών να υιοθετούν και η δημιουργία καλών συνθηκών για τις ανάδοχες οικογένειες. (Τελειώνω) Ωστόσο, δεν συμφωνώ με την προώθηση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ως επιλογή για τη θεραπεία της στειρότητας, αφού…

  Joel Hasse Ferreira (PSE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το ζήτημα του δημογραφικού μέλλοντος της Ευρώπης χρήζει της μεγάλης προσοχής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στη Λισαβόνα, μαζί με τη συνάδελφό μου Edite Estrela, ήμουν υπέρμαχος μιας δημόσιας ακρόασης για τη δημογραφία και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών στη διάρκεια της συζήτησης της έκθεσης Bushill-Matthews. Η έκθεση της κ. Castex, για την οποία και την συγχαίρω, εντάσσεται σε μια ευρύτερη προοπτική – αυτήν του δημογραφικού μέλλοντος της Ευρώπης.

Οι προκλήσεις της αλληλεγγύης δεν είναι απλώς μεταξύ γενεών, αλλά και μεταξύ περιφερειών, και καλύπτουν την ενσωμάτωση των μεταναστών, τις πολιτικές ανθρώπινου δυναμικού και, βεβαίως, την πρόκληση της δημογραφικής ανανέωσης.

Μια τέτοια δημογραφική ανανέωση, κυρίες και κύριοι, συνεπάγεται τη συνεκτίμηση της σημασίας των υπηρεσιών παιδικής μέριμνας, που διευκολύνουν τους γονείς να εισέλθουν στην αγορά εργασίας και συμβάλλουν στην καταπολέμηση της φτώχειας, ιδίως στην περίπτωση μονογονεϊκών οικογενειών.

Είναι σημαντικό, επίσης, να λάβουμε υπόψη ότι ορισμένοι από τους στόχους που θεσπίστηκαν καταλλήλως στη Βαρκελώνη σε αυτόν και σε άλλους τομείς δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί σε διάφορες χώρες· θέλω να υπογραμμίσω τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στον εργασιακό βίο και τη στήριξη των ατόμων άνω των 55 ετών στην απασχόληση.

Από την άποψη της φορολογίας, επίσης, είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να αναστοχαστούν τη δυνατότητα προώθησης αποτελεσματικών μέτρων για την αύξηση του ποσοστού γεννήσεων, προκειμένου να μειωθούν οι οικονομικοί καταναγκασμοί στην επιλογή απόκτησης περισσότερων παιδιών.

Ας είμαστε σαφείς, είναι ακόμα σημαντικό οι εργάτες να μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να παρατείνουν τον εργασιακό βίο τους στο πλαίσιο του υφιστάμενου νομικού πλαισίου κάθε κράτους μέλους, πρέπει όμως να διαφυλαχθεί το δικαίωμα σύνταξης στη νόμιμη ηλικία. Είναι βασικό, βεβαίως, να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης.

Το μέλλον της Ευρώπης από πληθυσμιακής άποψης σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη μετανάστευση από τον Νότο και, επομένως, τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των μεταναστών και των οικογενειών τους, ούτως ώστε να μπορούν να νιώθουν χαρά και πληρότητα στα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ.

Εν κατακλείδι: το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται επίσης από εμάς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είμαι βέβαιος ότι θα αρθούμε στο ύψος των ευθυνών μας.

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN). – (PL) Το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης είναι μακροπρόθεσμο πρόβλημα. Η Ευρώπη γηράσκει ταχέως. Απειλούμαστε από μια μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, πτώση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και μείωση της χρηματοδότησης για την κοινωνική μέριμνα και για τη διατήρηση της ισορροπίας των συνταξιοδοτικών συστημάτων.

Η μεγάλη επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η μετανάστευση ανθρώπων από τα νέα στα παλαιά κράτη μέλη σε αναζήτηση κερδών άμβλυναν αυτό το πρόβλημα στη δυτική Ευρώπη, δεν το επέλυσαν όμως. Η διαδικασία γήρανσης της Ευρώπης συνεχίζεται και απαιτείται αποφασιστική δράση στους ακόλουθους, μεταξύ άλλων, τομείς: προστασία των ανθρωπίνων και των εργασιακών δικαιωμάτων, προώθηση μιας πολιτικής υπέρ της οικογένειας, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και κοινωνική αρωγή, πρέπει δε να περιληφθούν σε αυτό βελτιώσεις στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και οι μετανάστες. Αυτές οι ενέργειες θα επιφέρουν το ποθούμενο αποτέλεσμα μόνο εφόσον οι διαδικασίες παγκοσμιοποίησης δεν καταστρέψουν την ανθρωπότητα και την οικογένεια και για όσο η υψηλότερη αξία είναι στην πράξη ο άνθρωπος και όχι το κεφάλαιο.

  Anna Záborská (PPE-DE). – (SK) Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σημαντικά αρνητική δημογραφική τάση, που δείχνει ότι σε 50 χρόνια θα σημειωθούν στην Ένωση τεράστιες δημογραφικές αλλαγές. Φθίνοντα ποσοστά γεννήσεων, σταδιακή γήρανση και βαθμιαία συρρίκνωση του πληθυσμού είναι τα πλέον σοβαρά προβλήματα σήμερα. Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις υφίσταται ακόμα και απειλή για το τέλος του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς όταν συζητάμε τους λόγους γι’ αυτήν την κατάσταση.

Τα τελευταία 50 χρόνια περίπου, δεν γεννήθηκαν δεκάδες εκατομμύρια κάτοικοι της Ευρώπης, διότι οι εγκυμοσύνες κατέληξαν σε τεχνητές αμβλώσεις. Οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν ανατραφεί για να συμπεριφέρονται υπεύθυνα στα σεξουαλικά ζητήματα· η σεξουαλική ελευθερία είναι ένα τυπικό χαρακτηριστικό της σημερινής κοινωνίας. Υπήρξε επίσης αύξηση των διαλυμένων γάμων τα τελευταία 50 χρόνια, των διαζυγίων, των μονογονεϊκών οικογενειών, ολοένα δε και περισσότερα παιδιά είναι εξώγαμα. Προσθέστε σε αυτό την τεράστια υποβάθμιση της αξίας ενός παιδιού: για παράδειγμα, τι ποσοστό του κόστους ενός ή δύο αυτοκινήτων μπορεί να αποσβέσει ένας επιχειρηματίας ως ετήσιο φόρο και πόσο από το κόστος ενός παιδιού μπορεί να αποσβέσει ένας γονιός; Η κοινωνική μας πολιτική ανταμείβει εκείνους που έχουν λίγα ή καθόλου παιδιά και που επικεντρώνονται πρωτίστως στις επαγγελματικές τους σταδιοδρομίες. Έχουμε μια κοινωνική πολιτική που εξαναγκάζει τις πολύτεκνες οικογένειες να ζουν στη φτώχεια και να εξαρτώνται από τα κρατικά επιδόματα. Το κράτος είναι το κύριο, αποφασιστικό όργανο που εμπλέκεται στην απόφαση και αναδιανομή και στην επιδίωξη διαγενεακής αλληλεγγύης μέσω φόρων και κοινωνικής νομοθεσίας. Τα μέσα και η κοινωνία θέτουν τις γυναίκες υπό τεράστια πίεση και τις κάνουν να πιστέψουν ότι μόνο η δουλειά που διεκπεραιώνουν ως σκέλος της εργασίας τους έχει κάποια αξία ή σκοπό. Η γέννηση των παιδιών και η ανατροφή ενός παιδιού θεωρούνται ακόμα ως αναγκαίο κακό. Η μητρότητα στην πράξη δεν έχει καμία αξία. Από νομισματικής απόψεως, η αξία της δεν εκφράζεται καν μέσω ενός ελάχιστου μισθού.

Υπάρχουν, βεβαίως, άλλοι λόγοι, αυτοί όμως που προανέφερα είναι εκείνοι που κατέστρεψαν τη δημογραφία της Ευρώπης. Μόνο αν εξαλειφθούν αυτοί μπορούμε να καταστήσουμε εκ νέου την Ευρώπη ήπειρο του μέλλοντος και της ελπίδας, διότι μια ήπειρος χωρίς παιδιά είναι ήπειρος χωρίς μέλλον.

  Edite Estrela (PSE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θέλω καταρχάς να ξεκινήσω ευχαριστώντας την κ. Castex για το έξοχο έργο της.

Η δημογραφική αλλαγή είναι μείζων πρόκληση για την Ευρώπη. Πριν από εκατό χρόνια ο πληθυσμός της Ευρώπης αντιστοιχούσε στο 15% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το 2050 πιθανόν να αντιστοιχεί σε μόλις 5%. Κάθε γυναίκα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κατά μέσο όρο 1,5 παιδιά, που είναι χαμηλότερο από τα 2,1 παιδιά που απαιτούνται για να διατηρηθεί ο πληθυσμός.

Η κατάσταση είναι σοβαρή και θα έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και αυτήν την ίδια τη σύνθεση της κοινωνίας.

Είναι, επομένως, αναγκαίο να λάβουμε μέτρα, όπως είναι αυτά που εγκρίθηκαν πρόσφατα στην Πορτογαλία με μια επένδυση άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ για την παροχή παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων σε ολόκληρη τη χώρα, προχωρώντας πέρα από τους στόχους της στρατηγικής της Λισαβόνας. Η χορήγηση προγενετικού επιδόματος στις πλέον άπορες εγκύους γυναίκες, τα οικογενειακά επιδόματα για τα παιδιά μεταναστών, η επέκταση της άδειας μητρότητας, μια αύξηση 20% στα οικογενειακά επιδόματα για μονογονεϊκές οικογένειες, φορολογικές ελαφρύνσεις για επιχειρήσεις που παρέχουν ή επιδοτούν παιδικούς σταθμούς για τους εργαζομένους τους, η θέσπιση επιδόματος μητρότητας, η δημόσια στήριξη για ιατρικώς υποβοηθούμενη τεκνοποιία – είναι καλά παραδείγματα που μπορούν να ακολουθήσουν άλλες χώρες.

  Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου (PPE-DE). – Κύριε Επίτροπε, νομίζω ότι ύστερα από όλα αυτά που ακούτε να επαναλαμβάνονται συνεχώς από όλους τους συναδέλφους θα εγγράψετε το δημογραφικό πρόβλημα ως ένα από τα βασικότερα θέματα στην ανανεωμένη κοινωνική ατζέντα που περιμένουμε ως πρότασή σας για το 2008.

Με μια προσέγγιση κύκλου ζωής, όπως σχεδιάζεται, οι δημογραφικές εξελίξεις συνδέονται με την ανάγκη παρακολούθησης και πρόβλεψης των μελλοντικών αναγκών σε δεξιότητες για ένα δυναμικό ανθρώπινο κεφάλαιο στην αγορά εργασίας, για την ενίσχυση της ελπίδας να διατηρηθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με την έκθεση της κυρίας Castex, την οποία συγχαίρω για την υπομονή της να κάνει μια τόσο δύσκολη αξιολόγηση, διαπιστώνουμε μια αδιάσπαστη αλυσίδα προβλημάτων που παρουσιάζονται με συνθετικό τρόπο. Οριζόντιες δράσεις θα δώσουν τη λύση.

Στο ίδιο μήκος κύματος με την ανακοίνωση της Επιτροπής, παρουσιάζονται τα προβλήματα που απαιτούν καλή πρακτική σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε μια σειρά από τομείς. Πρώτη ανάγκη εδώ είναι η ενίσχυση της διαγενεακής αλληλεγγύης με πολλαπλή υλική και ηθική στήριξη –όπως τόσες φορές ακούστηκε– της οικογένειας, όπου και αν αυτή βρίσκεται, στην πόλη ή στο απόμακρο χωριό, για τα μέλη της, όποια ηλικία και αν έχουν, όποια καταγωγή και αν έχουν, εντόπια ή μεταναστευτική.

Το γεγονός ότι ζουν οικογένειες σε ένα κράτος μέλος πρέπει να τους επιτρέπει να αναπτύσσουν τις δυνατότητές τους ως πλουτοπαραγωγικές πηγές. Οι οικογένειες είναι το κέντρο της ανάπτυξης, προσφέρουν εργασία, καταναλώνουν αγαθά και ετοιμάζουν νέα δυναμικά μέλη. Για να δημιουργηθούν νέες οικογένειες χρειάζεται εγγύηση για νομική ασφάλεια, εξασφάλιση της συνέχειας των πολιτικών και, κυρίως, ειλικρινής διάλογος στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

  Corina Creţu (PSE). – (RO) Αγαπητοί συνάδελφοι, θέλω καταρχάς να επισημάνω την ποιότητα της έκθεσης της κ. Castex, μιας έκθεσης για ένα αποφασιστικής σημασίας θέμα για το μέλλον του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου, καθώς και για την οικονομική ανάπτυξη στον χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλω, επίσης, να χαιρετίσω την παρουσία του Επιτρόπου Spidla και την ευαισθησία του σε κοινωνικά θέματα. Ευχαριστώ την κ. Castex, ιδίως για την προσοχή που προσδίδεται στη θέση και την αξιοπρέπεια της γυναίκας, στον σεβασμό των ατομικών της δικαιωμάτων και των ελευθεριών της.

Δεν χρειάζεται να υπενθυμίσω εδώ τα δράματα που βίωσαν οι γυναίκες στη Ρουμανία στη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου, όταν η άμβλωση ήταν παράνομη, τις ανθρώπινες τραγωδίες που προκλήθηκαν από τις αμβλώσεις τις οποίες ανέλαβαν την πρωτοβουλία να πραγματοποιήσουν οι Ρουμάνες με πρωτόγονα μέσα. Η ταινία που βραβεύτηκε με τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ των Κανών το 2007, σε σκηνοθεσία ενός Ρουμάνου, του Cristian Mungiu, παρείχε μια πραγματική εικόνα αυτού του αληθινού εθνικού τραύματος που βίωσαν οι Ρουμάνοι, μια κατάσταση που φαίνεται δύσκολο να την κατανοήσουμε, το γνωρίζω, σε έναν κανονικό κόσμο.

Οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες βίωσαν πραγματικό δημογραφικό σοκ μετά την πτώση του κομμουνισμού. Για περισσότερο από μιάμιση δεκαετία, η δημογραφική αύξηση ήταν αρνητική και παρατηρούμε δειλά την απαρχή μιας αλλαγής αυτής της κατάστασης. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν για να αλλάξει αυτή η κατάσταση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τα μέτρα που προτείνονται στην έκθεση μου φαίνονται επαρκή και πρέπει να εγκριθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις και να υποστηριχθούν από την Επιτροπή.

Μια άλλη πτυχή στην οποία θέλω να αναφερθώ αφορά το συνταξιοδοτικό σύστημα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η ηλικία εισόδου των νέων στην αγορά εργασίας έχει αυξηθεί σε ενοχλητικό βαθμό, ενώ παράλληλα μειώνονται τα όρια της ηλικίας συνταξιοδότησης. Αρκετές χώρες διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι, αφενός, έχουν έλλειμμα εργατικού δυναμικού και, αφετέρου, τα άτομα γύρω στα 50 συνταξιοδοτούνται ή δεν μπορούν πλέον να βρουν δουλειά. Εκτιμώ τα μέτρα που προτείνονται στην έκθεση σε σχέση και με αυτό το πρόβλημα.

  Rumiana Jeleva (PPE-DE). – (BG) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Ευρώπη είναι η πρώτη περιοχή στον κόσμο που βιώνει τις συνέπειες των δημογραφικών προκλήσεων.

Η δημογραφική εξέλιξη είναι το αποτέλεσμα τριών παραγόντων: ποσοστά γεννήσεων, προσδόκιμο ζωής και μεταναστευτικές ροές. Τα ποσοστά γεννήσεων φθίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και δεν παρατηρείται καμία αντιστροφή της τάσης. Σε ορισμένα κράτη μέλη σημειώνεται πτωτική τάση, ενώ στη χώρα μου, στη Βουλγαρία, μπορεί να ονομαστεί «θολοειδής κατάρρευση» με το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας στην Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, το προσδόκιμο ζωής βαίνει αυξανόμενο. Αυτή είναι μια σταθερή τάση, που θα έχει επίπτωση σε όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των ευρωπαίων πολιτών στο μέλλον.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τον λόγο εξάρτησης των ηλικιωμένων. Στην τρέχουσα φάση, είναι 1 προς 4, όπως επισημάνθηκε εδώ. Αναμένεται να γίνει 1 προς 2 μέχρι το 2050. Ακόμη και σήμερα, όμως, αυτή η ευαίσθητη αναλογία αποτελεί ήδη γεγονός. Για μία ακόμη φορά θα παραθέσω το παράδειγμα της Βουλγαρίας, όπου ο λόγος των συνταξιούχων προς τους εργαζομένους είναι ήδη 1 προς 1,2.

Σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές ροές, η προσέγγισή μας πρέπει να εστιάσει στην αποτελεσματική τους διαχείριση, αντί στην υπερβολικό τους έλεγχο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ευέλικτη πολιτική της Κοινότητας και των κρατών μελών για τους μετανάστες, ιδίως για αυτούς που έρχονται από τρίτες χώρες. Η μετανάστευση δύναται να είναι θετικό στοιχείο, δεν αποτελεί όμως πανάκεια για την επίλυση κάθε πτυχής των υφιστάμενων δημογραφικών προβλημάτων.

Όλα αυτά τα παραδείγματα μας δείχνουν ότι οι δημογραφικές προκλήσεις αποτελούν γεγονός και ότι πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε τώρα. Πρέπει να αλλάξουμε την προοπτική από τις προκλήσεις στις ευκαιρίες. Φαίνεται να λέγονται πολλά και να γίνονται λίγα σε σχέση με τις δημογραφικές αλλαγές. Κατά συνέπεια, υποστηρίζω σταθερά την κατανόηση του γεγονότος ότι η δημογραφική εξέλιξη πρέπει να αποτελέσει ζήτημα οριζόντιας πολιτικής, που θα πρέπει να ενσωματωθεί ως διάσταση στις διάφορες πολιτικές της Κοινότητας, καθώς και στις πολιτικές των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών.

  Gabriela Creţu (PSE). – (RO) Έχουμε μια πολύ καλή έκθεση, που φαίνεται να έχει πει τα πάντα. Ευχαριστούμε όλους όσοι εργάστηκαν γι’ αυτήν. Ωστόσο, επιτρέψτε μου μια αναδιατύπωση που δεν είναι σχήμα λόγου. Ο γενικός μας στόχος, ως πολιτικών, είναι να διευθετήσουμε σχέσεις μεταξύ ανθρώπων στην κοινωνία, ούτως ώστε να μπορούμε όλοι να ζούμε όσο το δυνατόν σε αρμονία μεταξύ μας και με τη φύση. Αν αποδεχθούμε αυτόν τον στόχο, δεν αντιμετωπίζουμε κανένα δημογραφικό πρόβλημα.

Μάλιστα, αποτελούμε αντικείμενο δημογραφικής μελέτης μόνο λόγω μιας αδικαιολόγητης απλούστευσης και άγνοιας για το τι είμαστε. Υπάρχουν άλλοι δείκτες που μετρούν την κατάσταση των ανθρώπων, ως πληθυσμού, και τους γνωρίζουμε. Ονομάζονται δείκτες της ανθρώπινης ανάπτυξης. Από αυτήν την άποψη, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατατάσσονται στην κορυφή των πλέον προηγμένων χωρών, πράγμα που είναι καλό. Η πρόκληση δεν είναι να αλλάξουμε τις δημογραφικές συμπεριφορές, αλλά να αποδεχθούμε ότι πρέπει να αλλάξουμε το οικονομικό και κοινωνικό μας μοντέλο. Είναι ανώτερο από άλλα μοντέλα, αλλά ανεπαρκές. Υστέρησε έναντι της δικής μας εξέλιξης ως ανθρώπων. Υπάρχει χάσμα μεταξύ του γενικού στόχου μας και της οργάνωσης του κοινωνικού περιβάλλοντος και των οικονομικών σχέσεων, μεταξύ δηλώσεων και γεγονότων.

Λέμε ότι είναι αναγκαίο να έχουμε περισσότερες γεννήσεις παιδιών. Στο μεταξύ, το 30% των παιδιών της Ευρώπης ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Ζητάμε από τις γυναίκες να γεννήσουν παιδιά, οι ανύπαντρες μητέρες όμως βιώνουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο αποκλεισμού. Το ποσοστό απασχόλησης πρέπει να αυξηθεί, δεν πρέπει όμως να χρηματοδοτηθούν οι κοινωνικές υπηρεσίες. Εξάγουμε προβλήματα και θέλουμε να εισαγάγουμε λύσεις, αλλά οι πολίτες δεν είναι αγορά. Πρέπει να εξανθρωπίσουμε τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, αν θέλουμε να επιλύσουμε αυτό το πρόβλημα. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. VIDAL-QUADRAS
Αντιπροέδρου

  Péter Olajos (PPE-DE). – (HU) Κύριε Πρόεδρε, απευθύνομαι σε εσάς τώρα εξ ονόματος μιας περιοχής που διέρχεται δημογραφική κρίση και εξ ονόματος ενός από τα πλέον νοσούντα έθνη σε αυτήν την περιοχή. Ως βουλευτής αρμόδιος για τη δημόσια υγεία, δεν αρκούν τα λόγια για να τονίσω πόσο στενά συνδέονται τα δημογραφικά μας προβλήματα με τα προβλήματα δημόσιας υγείας. Στην πατρίδα μου, την Ουγγαρία, πεθαίνουν περισσότεροι άνθρωποι από καρκίνο σε σύγκριση με οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη, και αυτό συμβάλλει επίσης στο γεγονός ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν 50% περισσότεροι άνθρωποι σε σύγκριση με όσους γεννιούνται.

Η έκθεση Castex σχετικά με το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης επισημαίνει ορθώς ότι πρέπει να εκπονηθεί μια νέα πολιτική προς το συμφέρον της ανανέωσης. Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα μόνο παράδειγμα: ενώ ο πληθυσμός των ισλαμικών χωρών θα αυξηθεί στα 1 300 εκατομμύρια μέχρι το 2050, η Ευρώπη θα πέσει από τα 495 στα 400 εκατομμύρια.

Αυτή η νέα δημογραφική πολιτική πρέπει να οικοδομηθεί σε δύο βάσεις: στην οικογένεια, ως την πλέον σημαντική βασική μονάδα της κοινωνίας, και στους υγιείς ανθρώπους. Πρέπει να εξασφαλιστεί στις οικογένειες ένα σύστημα που να τις ενθαρρύνει αποτελεσματικά, καθώς και προστασία. Σήμερα, σε πολλά κράτη μέλη, η απόκτηση παιδιού ισοδυναμεί με φτώχεια. Υπάρχουν, όμως, και πολλά καλά παραδείγματα. Υπάρχουν ορισμένες χώρες όπου το κράτος επωμίζεται το πρόσθετο βάρος που πέφτει στους ώμους των πολύτεκνων οικογενειών. Αυτό το καλό παράδειγμα πρέπει να εφαρμόζεται παντού.

Η υγεία αποτελεί προϋπόθεση της ποιότητας ζωής. Πρέπει να προκαλείται το ενδιαφέρον των πολιτών να διαφυλάττουν την υγεία τους. Θα εξασφαλίζουν την κρατική στήριξη που είναι αναγκαία γι’ αυτό σε κάθε υλικό πεδίο, όπως είναι τα υποχρεωτικά τεστ ελέγχου και οι ευκαιρίες δωρεάν άθλησης, και σύμφωνα πάντα με μια εκλογικευμένη θεώρηση, δηλαδή με εκπαίδευση στην υγεία και στη δημογραφική γνώση.

Είναι προς το θεμελιώδες συμφέρον κάθε κράτους μέλους να βελτιωθεί η δημογραφική και υγειονομική του κατάσταση. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό στην Ουγγαρία, όπου ο πληθυσμός ενδέχεται να πέσει κάτω από τα 10 εκατομμύρια στο μέλλον και όπου το μέσο προσδόκιμο ζωής είναι δέκα χρόνια χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από τη δημογραφική απόδοση των γενεών που ζουν τώρα. Αυτό που παραλείπει να πράξει σήμερα μια κυβέρνηση λόγω μιας κακής πολιτικής θα είναι δύσκολο να το διορθώσει αργότερα.

  Vladimír Maňka (PSE). – (SK) Κυρίες και κύριοι, οι άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν ολοένα και περισσότερο. Αυτό είναι θετικό φαινόμενο. Από την άλλη μεριά, υπάρχει σταθερή μείωση του αριθμού νέων ανθρώπων. Ο αριθμός των νέων στην ομάδα παραγωγικής ηλικίας θα αρχίσει να μειώνεται το πολύ σε τρία με τέσσερα χρόνια. Σήμερα η αναλογία είναι τρεις άνθρωποι σε παραγωγική ηλικία για έναν συνταξιούχο· θα αναλογεί μόλις 1,5 σε παραγωγική ηλικία το 2050. Με ποιόν τρόπο επιλύουμε τις οικονομικές συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού;

Πρώτον: πρέπει να βρούμε δουλειές για περισσότερο κόσμο. Η παραδοσιακή πολιτική του να δουλεύουν οι άντρες και να αναλαμβάνουν οι γυναίκες τα οικογενειακά καθήκοντα δεν έχει πλέον αντίκρισμα. Οι περισσότερες γυναίκες επιθυμούν τόσο να γίνουν μητέρες όσο και να έχουν επαγγελματική σταδιοδρομία. Οι δημόσιες πολιτικές πρέπει να υποστηρίζουν και τις δύο επιθυμίες. Οι σκανδιναβικές χώρες είναι ένα καλό παράδειγμα. Η ενεργές πολιτικές τους για την αγορά εργασίας σε συνδυασμό με την καλύτερη μέριμνα για τις γυναίκες με παιδιά παρέχουν την καλύτερη ποιότητα ζωής.

Δεύτερον, πρέπει να μεταρρυθμίσουμε τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας που σχεδιάστηκαν για τη φροντίδα ηλικιωμένων και για άτομα που είναι σε ηλικία συνταξιοδότησης. Αν δεν το πράξουμε αυτό στη βάση της κοινωνικής ισότητας και αλληλεγγύης, οι ηλικιωμένοι θα είναι κατά κύριο λόγο οι χαμένοι της υπόθεσης. Για να επιτευχθεί μακροπρόθεσμη βελτίωση, χρειάζεται μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων και των συστημάτων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, καθώς και επενδύσεις για καλή υγεία. Οι ηλικιωμένοι συσσώρευσαν πολύ γνώση και εμπειρία και πρέπει να τους δώσουμε κίνητρα να συνεχίσουν να εργάζονται για περισσότερο στη ζωή τους.

Κυρίες και κύριοι, η στρατηγική της Λισαβόνας αρχίζει έναν νέο κύκλο, παρέχοντάς μας την ευκαιρία να θεσπίσουμε μεταρρυθμίσεις που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα στην εργασία και θα βοηθήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη μείωση του οικονομικού αντίκτυπου της γήρανσης του πληθυσμού.

  Roberta Alma Anastase (PPE-DE). – (RO) Κυρίες και κύριοι, επί του παρόντος, η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές δημογραφικές προκλήσεις, που θα έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στο μέλλον της. Επομένως, η σημερινή συζήτηση δεν είναι μόνο ευπρόσδεκτη, αλλά και αναγκαία για τη διασφάλιση καλού μέλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης.

Από όλες τις προτάσεις της έκθεσης, θεωρώ ότι 3 ιδέες πρέπει να αποτελέσουν τον πυρήνα της ευρωπαϊκής δημογραφικής πολιτικής. Στο πλαίσιο της τάσης γήρανσης του πληθυσμού, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει καταρχάς να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά και στους νέους. Η προστασία των παιδιών και η παροχή σταθερού πλαισίου ευκαιριών για την προσωπική και επαγγελματική ανέλιξη των νέων είναι στρατηγικής σημασίας για το μέλλον, και η εξέλιξη αυτών των στόχων πρέπει να ενσωματωθεί σε μια περιεκτική πολιτική προστασίας της οικογένειας και προαγωγής των γυναικών.

Το δεύτερο στοιχείο, η εκπαίδευση, συσχετίζεται στενά με την προαναφερόμενη αρχή. Μια ανταγωνιστική Ευρώπη συνεπάγεται ανθρώπινο δυναμικό ικανό να αντεπεξέλθει στις νέες προκλήσεις, καθώς και επιστημονική πρόοδο, δημόσια υγεία και ένα κατάλληλο βιοτικό επίπεδο. Η επίτευξη αυτών των στόχων εξαρτάται, δίχως αμφιβολία, από το επίπεδο εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης όλων των γενεών.

Τέλος, οι μεταναστευτικές ροές αντιπροσωπεύουν τον τρίτο αποφασιστικό παράγοντα, αφού η μετανάστευση είναι σημαντικός πυλώνας για την εξασφάλιση δημογραφικής ισορροπίας και οικονομικής ανάπτυξης. Επομένως, επικροτώ την έκκληση της εισηγήτριας να θεωρήσουμε τη μετανάστευση θετικό στοιχείο του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ιδίως όμως να εδραιώσουμε τις ευρωπαϊκές πολιτικές στον τομέα της κοινωνικής ενσωμάτωσης των μεταναστών και της καταπολέμησης των διακρίσεων και της ξενοφοβίας.

Εν κατακλείδι, θέλω να τονίσω με έμφαση την ανάγκη κινητοποίησης των δημόσιων πολιτικών σε όλα τα αναγκαία επίπεδα προκειμένου να υλοποιηθούν επιτυχώς οι αναφερόμενοι στόχοι. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές καλούνται να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση και πρέπει να εμπλέκονται σε σταθερή βάση.

  Justas Vincas Paleckis (PSE). – (LT) Συγχαρητήρια στην εισηγήτρια που εκπόνησε αυτό το έξοχο έγγραφο. Θέλω να επισημάνω ότι τόσο η επιτυχία μας όσο και η αποτυχία μας στην υλοποίησή του θα έχουν τεράστια σημασία για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει η πιθανότητα αρκετά μικρότερα έθνη της ΕΕ να βρεθούν στο χείλος του αφανισμού σε 100 χρόνια. Ο γηράσκων πληθυσμός αντανακλά την ενίσχυση της ποιότητας ζωής και της κοινωνικής αλληλεγγύης, καθώς και την υποτίμηση της οικογένειας. Μπορεί να παρεμποδίσει την πρόοδο της Ευρώπης αλλά, με ενεργοποιημένες τις κατάλληλες προφυλάξεις, μπορεί να διανοιχτούν νέες δυνατότητες.

Οι χώρες ιδίως που εντάχθηκαν στην ΕΕ στη νέα χιλιετία νιώθουν το βάρος αυτών τον προβλημάτων με πολύ έντονο τρόπο. Οι πολίτες τους μαστίζονται από ελεεινές συντάξεις, ποσοστά γεννήσεων χαμηλότερα του μέσου κοινοτικού όρου, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών… Αυτός ο χώρος επωφελήθηκε από επαρκή αριθμό παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων πριν από τη μετάβαση στην οικονομία της αγοράς, όταν στην πλειονότητά τους αυτά έκλεισαν. Υπάρχει μαζική μετανάστευση από τις νέες χώρες που εντάχθηκαν, ιδίως τις βαλτικές χώρες, την Πολωνία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, προς τα πλουσιότερα κράτη μέλη. Αυτό αντιπροσωπεύει μια τεράστια απώλεια σκληρά εργαζόμενων χεριών και μορφωμένων μυαλών, ανθρώπων που εκπαιδεύτηκαν στις χώρες τους με μεγάλο κόστος.

Στηρίζω την πρόταση για τη χορήγηση διαρθρωτικών πόρων ως αντιστάθμισμα γι’ αυτήν τη ζημιά, αυτό όμως δεν αρκεί. Πρέπει να υπάρξει πρόσθετη χρηματοδοτική βοήθεια για τις νέες χώρες που εντάχθηκαν, που όλως ατυχώς πλήττονται από «διαρροή εγκεφάλων», καθώς απώλεσαν τους καλύτερους επιστήμονες, γιατρούς, μηχανικούς και καλλιτέχνες τους, που κατευθύνθηκαν στα πλουσιότερα κράτη μέλη. Στηρίζω την πρόταση να δοθεί η δυνατότητα στους ηλικιωμένους να εργάζονται με μερική απασχόληση, δεδομένου ότι τότε θα μπορούν να μεταλαμπαδεύσουν την εμπειρία τους στις νέες γενιές.

  Mairead McGuinness (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να πω ότι αυτή είναι μια πολύ καταθλιπτική συζήτηση, μολονότι βασίζεται σε μια πολύ τεκμηριωμένη και εμπεριστατωμένη έκθεση, για την οποία συγχαίρω την εισηγήτρια. Ενδεχομένως συζητείται σε πολύ προχωρημένη βραδινή ώρα, διότι κάποιος μπορεί να δει εφιάλτες με βάση τις δημογραφικές τάσεις που περιέχονται σε αυτήν.

Είναι βέβαιο ότι αν δεν κάνουμε κάτι, τα προμηνύματα που περιέχονται στην έκθεση ενδεχομένως να επιβεβαιωθούν, μολονότι ορισμένα κράτη μέλη αντιδρούν και θεσπίζουν μέτρα για τη στήριξη των ανδρών, των γυναικών και των παιδιών, και αυτό είναι θετικό.

Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι ανατράφηκα σε μια εποχή όπου μας λέγανε ότι είχαμε υπερβολικά πολλά παιδιά, και καθώς ήμουν μέλος οκταμελούς οικογένειας αυτή πιθανόν να ήταν μεγάλη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, μολονότι με χαρά μου σας λέω ότι η μητέρα μου, στα 85 της, χαίρει άκρας υγείας.

Η απλή αλήθεια είναι ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να τα κάνουν όλα. Δεν μπορούμε να έχουμε παιδιά, να διατηρούμε μια εργασία εκτός σπιτιού, να φροντίζουμε ηλικιωμένους γονείς και να συμμετέχουμε σε μια ευρύτερη κοινωνία. Κάτι πρέπει να συμβάλει. Νομίζω πως το πρόβλημα είναι ότι το ποσοστό γεννήσεων είναι το θέμα που συνέβαλε, αν θέλετε, σε όλα αυτά. Η ειρωνεία της τύχης είναι, όμως, ότι έχω μεγάλη πίστη στην ανθρωπότητα, καθώς αντιλαμβάνομαι την πραγματικότητα αυτού με το οποίο καταπιανόμαστε και προσαρμόζομαι σε μια πιο ισορροπημένη θεώρηση σχετικά με το τι χρειάζεται για μια άλκιμη κοινωνία, και καθώς προσδίδω εκ νέου μεγαλύτερη αξία στα παιδιά. Ίσως αυτή η συζήτηση απόψε να προσθέσει σε αυτό.

  Marusya Ivanova Lubcheva (PSE). – (BG) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, το πλέον σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της έκθεσης είναι η διασύνδεσή της με τις πραγματικότητες της ζωής. Τα δημογραφικά προβλήματα υφίστανται στην Ευρώπη και σε μερικές χώρες προσλαμβάνουν τις διαστάσεις κρίσης. Έχουν τις βαθύτερες αιτίες τους και τις εθνικές ιδιαιτερότητές τους, αλλά έχουν και μερικά κοινά χαρακτηριστικά.

Οι συνέπειες που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε είναι πράγματι πολύ σημαντικές: η ανικανότητα επίλυσης μειζόνων κοινωνικών και οικονομικών θεμάτων των κρατών μελών με τους δικούς μας ανθρώπινους πόρους, πράγμα που θα εξελιχθεί στο προσεχές μέλλον· η βαθιά μεταλλασσόμενη δομή των μεταναστευτικών ροών που, με τη σειρά της, γεννά νέες προκλήσεις. Μια πολιτική προσανατολισμένη στις νέες γενιές, στη μητρότητα, την κοινωνική προστασία και την οικονομική στήριξη προς τις νέες γυναίκες και άνδρες και τις οικογένειές τους, καθώς και η υπεύθυνη στάση των γονέων είναι ουσιώδη για την υπέρβαση των δημογραφικών προβλημάτων. Η μητρότητα πρέπει να αναγνωριστεί προκειμένου να υπολογιστεί η διάρκεια της υπηρεσίας.

Τα δημογραφικά προβλήματα πρέπει επίσης να ενσωματωθούν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση κάθε επερχόμενης γενιάς. Ειδάλλως, το πρόβλημα θα αναβάλλεται από γενιά σε γενιά και θα διογκώνεται επιφέροντας νέες κρίσεις. Ας μην λησμονούμε τη σεξουαλική εκπαίδευση, την εκπαίδευση στην καλή γονική συμπεριφορά και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη δέσμευση στην ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών και στη φιλοξενία τους σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία.

  Avril Doyle (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω την εισηγήτρια για την έξοχη έκθεσή της.

Η βελτίωση του προσδόκιμου ζωής σε έναν στατικό ή φθίνοντα πληθυσμό σε ηλικία εργασίας συνεπάγεται αύξηση της εξάρτησης σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σοβαρές συνέπειες για την ανταγωνιστικότητά μας έναντι άλλων οικονομικών περιοχών, για τις συντάξεις, την υγεία και μάλιστα τις μακροπρόθεσμες δαπάνες μέριμνας.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η ηλικιακή δομή του ιρλανδικού πληθυσμού διαφέρει από εκείνη της πλειονότητας των άλλων κρατών μελών της ΕΕ, και μάλιστα η δημογραφική μας κατάσταση θα είναι σαφώς καλύτερη μεσοπρόθεσμα.

Η ομάδα στην κορυφή της ηλικιακής πυραμίδας είναι τώρα 10 με 15 χρόνια νεότερη σε σύγκριση με την ΕΕ των 25, εν γένει. Μέχρι το 2050, όμως, η πληθυσμιακή μας διάρθρωση θα είναι αρκετά παρόμοια με εκείνη της υπόλοιπης Ευρώπης, με τον λόγο εξάρτησης των ηλικιωμένων ατόμων σύμφωνα με τις προβλέψεις να διαμορφώνεται στο 45% το 2050, σε σύγκριση με τον μέσο κοινοτικό όρο του 53% τη δεδομένη στιγμή.

Το ενδιαφέρον είναι ότι το 1845 ο ιρλανδικός πληθυσμός υπερέβαινε τα 8 εκατομμύρια. Πριν από είκοσι χρόνια, ανερχόταν σε 3,5 εκατομμύρια. Σήμερα, ανέρχεται σε 4,25 εκατομμύρια. Τα σχετικώς υψηλά μας επίπεδα γονιμότητας αυξήθηκαν χάρη στην αύξηση της μετανάστευσης και στην επιστροφή των οικονομικών μεταναστών τα τελευταία χρόνια. Αν αυτή η τάση διατηρηθεί, θα συμβάλει στη στήριξη της ισορροπίας μεταξύ των γενεών.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, παίρνοντας τον λόγο για να μιλήσω σε αυτήν τη συζήτηση, θέλω να επιστήσω την προσοχή στα ακόλουθα προβλήματα: ανάμεσα στα σημαντικά αίτια των χαμηλών ποσοστών γεννήσεων στην Ευρώπη έχουμε, πρώτον, δυσχέρειες στο συνταίριασμα του οικογενειακού με τον εργασιακό βίο, λόγου χάρη με τον ανεπαρκή αριθμό θέσεων στους παιδικούς σταθμούς και την έλλειψη κοινωνικοοικονομικής στήριξης των οικογενειών και της απασχόλησης των γυναικών.

Δεύτερον, υπάρχει αβεβαιότητα που προκαλείται από την υλική και εργασιακή κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι νέοι, με την έλλειψη εργασιακής συνέχειας, την καθυστερημένη πρόσβαση των νέων στην απασχόληση και, τέλος, την ακριβή στέγη, που, συνακόλουθα, είναι απροσπέλαστη στους νέους. Αυτό που απαιτείται είναι η στήριξη των οικογενειών μέσω του φορολογικού συστήματος, κυρίως μέσω της διάρθρωσης του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων και του ΦΠΑ· στην πρώτη περίπτωση, η καλύτερη λύση είναι αυτή που υιοθέτησε η Γαλλία, για παράδειγμα έναν οικογενειακό συντελεστή, που δίνει τη δυνατότητα σημαντικής μείωσης του φορολογικού βάρους των οικογενειών που αναθρέφουν παιδιά. Στην τελευταία περίπτωση, αυτό που χρειάζεται είναι προτιμησιακοί φορολογικοί συντελεστές για τα παιδικά αγαθά.

Τρίτον, πρέπει να διατηρήσουμε την εφαρμογή της αρχής της διαγενεακής αλληλεγγύης στην κοινωνική ασφάλεια, με άλλα λόγια την αρχή ότι ο παραγωγικός πληθυσμός επωμίζεται τα κόστη των επιδομάτων, των συντάξεων και της υγειονομικής περίθαλψης αυτών που δεν εργάζονται – δηλαδή, των παιδιών, των νέων, των ανθρώπων που είναι εξαρτημένοι και, τέλος, των ηλικιωμένων.

  Gerard Batten (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Βρετανία απώλεσε τον έλεγχο των συνόρων της. Η μετανάστευση στη Βρετανία είναι πλέον ανεξέλεγκτη, απεριόριστη και ασύδοτη. Εξ όσων μπορούμε να γνωρίζουμε, η μετανάστευση στη Βρετανία κυμαίνεται στην παρούσα φάση σε μισό περίπου εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως. Λαμβάνοντας υπόψη αυτούς που φεύγουν, η καθαρή πληθυσμιακή αύξηση κυμαίνεται περί τις 200 000 ετησίως ή ένα εκατομμύριο ανά πενταετία.

Τα ποσοστά γεννήσεων των μεταναστών είναι πολύ υψηλότερα σε σύγκριση με τα ποσοστά των γηγενών. Η δραματική αύξηση του πληθυσμού στην Αγγλία, ιδίως, τροφοδοτείται καθαρά από εντελώς περιττή μετανάστευση. Οι δημογράφοι έχουν υπολογίσει με βάση τις τρέχουσες τάσεις ότι σε δύο γενιές οι αυτόχθονες βρετανοί, ιδίως οι Άγγλοι, θα αποτελούν εθνική μειονότητα στην ίδια τους τη χώρα. Η Βρετανία απλώς δεν μπορεί να ελέγξει την πολιτική της για τους μετανάστες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που πρέπει να απενταχθούμε.

  Vladimír Špidla, Μέλος της Επιτροπής. − (CS) Κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να τονίσω για μία ακόμη φορά την υψηλή ποιότητα της έκθεσης της κ. Castex, δεδομένου ότι παρείχε σαφώς τη βάση για μια ευρείας έκτασης συζήτηση, που έθιξε όλα σχεδόν τα θεμελιώδη ζητήματα.

Θα ήταν πολύ δύσκολο να επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σε όλα τα θέματα που ανέκυψαν, γι’ αυτό επιτρέψτε μου να δηλώσω εν συντομία ότι η θεμελιώδης αρχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αντανακλάται σε όλα μας τα έγγραφα, βασίζεται στις ίσες ευκαιρίες· σε κανένα από τα έγγραφά μας δεν θα βρείτε την ιδέα ότι η δημογραφική εξέλιξη είναι πρόβλημα που αφορά μόνο ένα φύλο. Είναι ξεκάθαρο πως πρόκειται για ζήτημα ίσων ευκαιριών και ίσων δικαιωμάτων για τους άνδρες και τις γυναίκες. Είναι, επίσης, προφανές ότι μία από τις απαντήσεις σε αυτό το πρόβλημα είναι η δημιουργία μιας ενεργούς κοινωνίας, που σημαίνει μιας κοινωνίας με το υψηλότερο δυνατό επίπεδο κοινωνικής ένταξης, μιας κοινωνίας που μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες ενεργούς απασχόλησης σε όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της, σε ατομική βάση.

Επιτρέψτε μου, επίσης, να πω ότι ως αποτέλεσμα προηγούμενων συζητήσεων δημιουργήθηκε μια πιο σταθερή και μόνιμη βάση, περιλαμβανομένου του δημογραφικού φόρουμ και της Συμμαχίας για τις Οικογένειες. Θέλω, επίσης, να επισημάνω ότι η Επιτροπή συνεργάστηκε με τους κοινωνικούς εταίρους για την εκτίμηση των δυνατοτήτων των νομοθετικών πρωτοβουλιών στον τομέα της ισορροπίας μεταξύ εργασιακού και οικογενειακού βίου. Η Επιτροπή εστιάζει, επίσης, στη μετανάστευση, με στόχο τη σταδιακή ανάπτυξη μιας πιο συνεκτικής ευρωπαϊκής πολιτικής, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει την πρόταση για την μπλε κάρτα.

Κυρίες και κύριοι, θέλω επίσης να πω ότι, ασχέτως του γεγονότος ότι –όπως σε όλες τις συζητήσεις– σε αυτήν τη συζήτηση εκφράστηκαν και ορισμένες ακραίες γνώμες, αρχίζουμε να διαβλέπουμε μια γενική συναίνεση και, κατά την άποψή μου, αυτή η συναίνεση συνάδει τα μάλα με τις βασικές συστάσεις που παρουσίασε η Επιτροπή στην αρχή αυτής της συζήτησης για το δημογραφικό.

Όπως είπα, δημιουργήθηκε μια σταθερή πλατφόρμα και, επομένως, αναμένω να συνεχιστεί αυτή η συζήτηση, διότι πιστεύω, όπως και σχεδόν όλοι σας, πως η δημογραφική εξέλιξη της Ευρώπης είναι μία από τις βασικές συνιστώσες που θα καθορίσουν το μέλλον μας τόσο σε μεσοπρόθεσμη όσο και μακροπρόθεσμη βάση.

  Françoise Castex, εισηγήτρια. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, θα είμαι σύντομη, διότι πολλά πράγματα ειπώθηκαν.

Θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Špidla που επεσήμανε ότι αυτό το δημογραφικό ζήτημα δεν αφορά μόνο τις γυναίκες και ότι αφορά γυναίκες, άνδρες και ζευγάρια. Θέλω να επισημάνω στους συναδέλφους βουλευτές του ΕΚ, που διατύπωσαν την κριτική ότι λησμονήθηκαν οι άνδρες, ότι αφιέρωσα μια παράγραφο στην έκθεσή μου στο ζήτημα της προώθησης του δικαίου της πατρότητας και της ανάπτυξης της εμπλοκής των πατέρων στον οικογενειακό βίο.

Εν πάση περιπτώσει, για να επιχειρήσω να συνοψίσω λίγο τα όσα ειπώθηκαν και να ανακεφαλαιώσω τα βασικά σημεία της έκθεσης, θέλω να επισημάνω το ισχυρό αίτημα που διατυπώνεται για αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές. Αυτές είναι πολιτικές, στον πληθυντικό αριθμό, που αφορούν τη στήριξη, τη φροντίδα και την εκπαίδευση, που ενδεχομένως να φανούν κάπως παράδοξες σε ένα ζήτημα που στην πράξη αφορά την αυστηρώς προσωπική ζωή των ζευγαριών και της οικογένειας. Πάντως, πιστεύω ότι γίνεται έκκληση στις δημόσιες αρχές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και στα κράτη μέλη, που πρέπει να εισακουστεί και πρέπει να ικανοποιηθεί.

Θέλω, επίσης, να υπογραμμίσω αυτό το ζήτημα σχετικά με το ισχυρό αίτημα για αλληλεγγύη, όχι μόνο διαγενεακή αλληλεγγύη, η οποία έχει συζητηθεί επανειλημμένως εδώ στο Σώμα, αλλά αλληλεγγύη μεταξύ διαφορετικών περιοχών. Η κ. Schroedter και ο κ. Beaupuy επεσήμαναν και υπενθύμισαν απόψε πόσο σημαντικό είναι να λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές ανισορροπίες που θα δημιουργήσει το δημογραφικό θέμα μεταξύ των περιφερειών που γηράσκουν και απαιτούν περισσότερη φροντίδα και, συνεπώς, μεγαλύτερες δαπάνες, και των νεότερων περιφερειών που θα δημιουργούν πλούτο, διότι εκεί θα κατοικεί ο παραγωγικός πληθυσμός. Αυτό είναι κάτι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη της στη διαχείριση των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής της ΕΕ.

Τέλος, το ζήτημα της αγοράς εργασίας, όπως ανέφερε ο κ. Andersson, Πρόεδρος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, είναι ένα σημαντικό θέμα στο δημογραφικό ζήτημα. Δεν είναι παρεμπίπτον, διότι θα είναι αναγκαίο να κάνουμε παραπάνω πράγματα με έναν μικρότερο, συρρικνωμένο ενεργό πληθυσμό. Από την άποψη αυτή, οι εκκλήσεις για καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, για επενδύσεις στη διά βίου μάθηση και στην κατάρτιση είναι άκρως σημαντικές και πρέπει να ληφθούν υπόψη όχι μόνο από τις δημόσιες αρχές σε αυτές τις ειδικές περιπτώσεις, αλλά από όλους τους κοινωνικούς εταίρους, ιδίως τις εταιρείες, διότι φέρουν μείζονα ευθύνη σε αυτόν τον τομέα.

Επομένως, αυτή η συζήτηση δεν έχει λήξει ακόμα.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, στις 12:00.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Zita Gurmai (PSE), γραπτώς. – (HU) Η γήρανση του πληθυσμού ενέχει και μερικές σημαντικές οικονομικές, χρηματοδοτικές και κοινωνικές προκλήσεις. Θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και θα ασκήσει σημαντική πίεση στα κοινωνικά επιδόματα, επομένως είναι καίριας σημασίας να ετοιμαστούμε γι’ αυτό.

Κατά συνέπεια, η αντιμετώπιση των δημογραφικών προβλημάτων είναι μια πολύπτυχη πρόκληση, που απαιτεί περίπλοκη, στρατηγική ανάλυση, σχεδιασμό και κοινωνικό διάλογο. Δεν αφορά μόνο τη σταδιακή μείωση του πληθυσμού, αλλά και τη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου για την ευημερία των ευρωπαίων πολιτών, διασφαλίζοντας ευρωπαϊκή οικονομική ανάπτυξη και συνολική ανταγωνιστικότητα σε διεθνές επίπεδο, δηλαδή αφορά το μέλλον της Ευρώπης, το μέλλον μας και, επομένως, η αναζήτηση της αλήθειας είναι για το κοινό συμφέρον.

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να στηρίξουν τη δημογραφική ανανέωση, που πρέπει να βασίζεται στη βιωσιμότητα της στενότερης σε σύγκριση με το παρελθόν διαγενεακής αλληλεγγύης, για να διασφαλίσουν την εφαρμογή των ίσων ευκαιριών στην πράξη, για να συνδυάσουν τον επαγγελματικό με τον ιδιωτικό βίο, για να εφαρμόσουν πλήρως τους στόχους της Βαρκελώνης, για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια ενεργό γήρανση και για ειδικά μέτρα με στόχο την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των μεταναστών και των εθνικών μειονοτήτων. Τα αποτελέσματα που θέλουμε μπορούν να επιτευχθούν μόνο με κοινούς στόχους, κοινά ενδιαφέροντα, κοινή συνεργασία και πίεση για την επίτευξη των στόχων.

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE), γραπτώς. – (RO) Η δημογραφική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρεται σε πολλές πτυχές κοινωνικής και οικονομικής φύσεως. Ωστόσο, θέλω να τονίσω τη σημασία μιας συνεκτικής πολιτικής για τους νέους, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά εργασίας.

Είναι ευρέως γνωστό ότι, επί του παρόντος, το τμήμα του πληθυσμού με ηλικία από 25 έως 30 ετών αντιστοιχεί σε ένα σχετικώς μικρό ποσοστό στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας σε σύγκριση με άλλες πληθυσμιακές κατηγορίες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να αυξήσουν τον αριθμό των νομοθετικών πρωτοβουλιών και των πιλοτικών προγραμμάτων προκειμένου να διευκολύνουν την απασχόληση των νέων. Παραδείγματα τέτοιων πρωτοβουλιών θα μπορούσαν να είναι η παροχή φορολογικών κινήτρων για τις εταιρείες που απασχολούν νέους ή διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής των ευέλικτων συμβάσεων εργασίας.

Δεύτερον, ιδίως στα νέα κράτη μέλη, αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα των περιφερειών που τις έχουν εγκαταλείψει μαζικά οι νέοι. Μέσω των διαρθρωτικών ταμείων που θέτει στη διάθεση των κρατών μελών, η πολιτική συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για τους νέους, ούτως ώστε να μπορούν να αναπτύξουν τα επαγγελματικά και επιχειρηματικά τους σχέδια στις κοινότητες από τις οποίες προέρχονται. Τα κράτη μέλη πρέπει να συμπληρώσουν τη χρηματοδοτική στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω δράσεων όπως: η κατά προτεραιότητα πρόσβαση των νέων σε γη και στέγη, φορολογικά κίνητρα για τους νέους επιχειρηματίες ή πρόσβαση σε επιδοτούμενα δάνεια για σχέδια νέων ανθρώπων.

  Marianne Mikko (PSE), γραπτώς. – (EN) Η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη για τις προκλήσεις που θέτει η δημογραφία μας.

Επί 60 χρόνια, η Ευρώπη εναπόθεσε τις ελπίδες της σε ένα σχήμα πυραμίδας. Λειτουργεί για όσο κάθε γενιά είναι πολύ μεγαλύτερη από την προηγούμενη. Σήμερα, όμως, οι ευρωπαϊκές οικογένειες αναθρέφουν λιγότερα παιδιά σε σύγκριση με τους γονείς τους.

Θέλω να επισημάνω ότι τον 21ο αιώνα τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων αντιπροσωπεύουν μικρότερο οικονομικό κίνδυνο σε σύγκριση με 60 χρόνια πριν. Η πρόοδος της τεχνολογίας μάς δίνει τη δυνατότητα να παράγουμε πολύ περισσότερα αγαθά με πολύ λιγότερη εργασία. Η παγκοσμιοποίηση σημαίνει ότι οι χώρες με νέο ή αυξανόμενο πληθυσμό θα μας βοηθήσουν να επωμιστούμε το βάρος των συντάξεων, αν οι πολιτικές μας το επιτρέψουν. Η χώρα μου, η Εσθονία, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς μετάβασης σε ένα κεφαλαιοποιητικό συνταξιοδοτικό σύστημα.

Ταυτόχρονα, η Εσθονία θεωρεί ότι τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του πολιτισμού μας, ενδεχομένως ακόμα και της εθνικής μας υπόστασης. Αυτό είναι το πρόβλημα πολλών μικρότερων εθνών.

Αν θέλουμε να διαφυλάξουμε την Ευρώπη όπως την γνωρίζουμε, πρέπει να προστατεύσουμε τις κουλτούρες μας προστατεύοντας, επίσης, τις οικογένειές μας. Εμείς, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, πρέπει να προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι η τεχνολογία και η παγκοσμιοποίηση είναι οι υπηρέτες μας, όχι τα αφεντικά μας. Αυτή η έκθεση είναι ένα καλό ξεκίνημα.

  Bogusław Rogalski (UEN), γραπτώς. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, σύμφωνα με δημογραφικές προβλέψεις, το 2050 ο μέσος όρος ηλικίας στην Ευρώπη θα ανέβει από τα 39 (όπως ήταν το 2004) στα 49, πράγμα που θα έχει αντίκτυπο στην πληθυσμιακή διάθρωση και στην ηλικιακή πυραμίδα.

Αυτό θα προκαλέσει, μεταξύ άλλων, μείωση του αριθμού των νέων, μείωση του πληθυσμού σε εργάσιμη ηλικία και αύξηση του μέσου προσδόκιμου χρόνου ζωής. Αυτές οι αλλαγές προκαλούν αύξηση στα κόστη που επωμίζεται η κοινωνία σε σχέση με τη συντήρηση του ανενεργού πληθυσμού. Θα ενισχύσουν, επίσης, τις περιφερειακές διαφορές, που χαρακτηρίζονται από τη φυγή νέων ανθρώπων, επιταχύνοντας έτσι τη διαδικασία γήρανσης της κοινωνίας, ή μια θετική μεταναστευτική ισορροπία που επιβραδύνει αυτήν τη διαδικασία.

Η μετανάστευση, όμως, είναι μόνο μια βραχυπρόθεσμη και αποσπασματική λύση, επομένως τα κράτη μέλη πρέπει να προβούν σε ενέργειες με στόχο τον σεβασμό της ισότητας των φύλων, την κοινωνική και χρηματοδοτική στήριξη των οικογενειών και την προστασία της μητρότητας. Μόνο οι κοινωνίες για τις οποίες τα παιδιά αποτελούν προτεραιότητα πολιτικής και οι οποίες προωθούν ένα φιλικό για την οικογένεια περιβάλλον θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν επιτυχώς δυσμενείς δημογραφικές αλλαγές.

Θέλω να τονίσω ότι μια αύξηση του μέσου προσδόκιμου ζωής είναι κάτι θετικό, επομένως πρέπει να ληφθούν προληπτικά μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας μεταξύ των συνταξιούχων και προκειμένου να τους δοθεί η δυνατότητα να ζήσουν τα τελευταία χρόνια τους με αξιοπρέπεια. Τα κράτη μέλη πρέπει να αιτηθούν τη δημιουργία προσιτών δομών μέριμνας για τα άτομα που είναι εξαρτημένα και για τα παιδιά. Τα κράτη μέλη πρέπει, επίσης, να επιστήσουν την προσοχή στο πρόβλημα της στειρότητας, δεδομένου ότι αυτό έχει τεράστιο αντίκτυπο σε μια διαδικασία που μεγεθύνει την ανάπτυξη των δημογραφικών ανισορροπιών, και στη συνεργασία με στόχο την υπέρβαση των δυσκολιών.