Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2008 - Στρασβούργο

9.1. Ανατολικό Τιμόρ

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με το Ανατολικό Τιμόρ⁽¹⁾.

  Janusz Onyszkiewicz, συντάκτης. - (PL) Κύριε Πρόεδρε, αντιμετωπίζουμε ήδη άλλη μια κρίση στο Ανατολικό Τιμόρ. Η κρίση δεν μπορεί να επιλυθεί χωρίς τη συμμετοχή και τη συνεργασία των αρχών του Ανατολικού Τιμόρ. Οι τελευταίες πρέπει να επιχειρήσουν τη διάλυση όλων των παραστρατιωτικών ομάδων και τον αφοπλισμό των αμάχων. Οι ένοπλες εγκληματικές ομάδες πρέπει επίσης να διαλυθούν. Όσοι είναι υπεύθυνοι για επιθέσεις στους πιο σημαντικούς ανθρώπους της χώρας πρέπει να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις, τόσο αυτές που βρίσκονται στην εξουσία όσο και αυτές της αντιπολίτευσης πρέπει να απέχουν από την παράνομη χρήση βίας.

Τα πρόσφατα γεγονότα φανερώνουν τη μεγάλη πιθανότητα να γίνει το Ανατολικό Τιμόρ μια χώρα της οποίας οι βασικοί θεσμοί δεν θα λειτουργούν πια. Μπορεί επίσης να κριθεί ως ένα αποτυχημένο κράτος. Γνωρίζουμε όλοι την απειλή που αποτελούν παρόμοια κράτη. Είμαι βέβαιος ότι δεν χρειάζεται να αναφέρω παραδείγματα αλλά επιτρέψτε μου να αναφέρω τη Σομαλία.

Στο πλαίσιο του ρόλου που διαδραμάτισε στη δημιουργία του κράτους του Ανατολικού Τιμόρ και της συνεχούς εμπλοκής της σε αυτό, η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να επιτρέψει μια τόσο θλιβερή προοπτική να γίνει πραγματικότητα. Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη των δημοκρατικών δυνάμεων και των θεσμών παραμένει βασική. Η αποστολή του Κοινοβουλίου είναι να εκτιμήσει την αποτελεσματικότητα αυτής της στήριξης.

  Pedro Guerreiro, συντάκτης. – (PT) Όπως τονίστηκε στην πρόταση ψηφίσματος της ομάδας μας, είναι επί του παρόντος σημαντικό να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας στον λαό του Ανατολικού Τιμόρ και να καταδικάσουμε τις επιθέσεις στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στον Πρωθυπουργό του Ανατολικού Τιμόρ. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι παρόμοιες επιθέσεις θα καταφέρουν μόνο να αυξήσουν την αστάθεια της πολιτικής κατάστασης του Ανατολικού Τιμόρ, η οποία δημιουργήθηκε από τα γεγονότα του 2006 και 2007 και διατηρήθηκε από την πολιτική διαδικασία που προέκυψε από τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές σε αυτήν τη χώρα. Ζητούμε ενδελεχή έρευνα, εντός του συνταγματικού και νομικού πλαισίου του Ανατολικού Τιμόρ, προκειμένου να εντοπιστούν και να δικαστούν οι ένοχοι αυτών των επιθέσεων. Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση όσον αφορά οποιονδήποτε ελιγμό ο οποίος, υπό το πρίσμα αυτών των γεγονότων, μπορεί να αποσκοπεί στην αιτιολόγηση περαιτέρω εξωτερικής παρέμβασης και η οποία θα μπορούσε να απειλήσει την ανεξαρτησία και την κυριαρχία του Ανατολικού Τιμόρ.

Απορρίπτουμε επομένως το κοινό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το οποίο, μεταξύ άλλων πτυχών, επιχειρεί να αγνοήσει όλες τις εξωτερικές παρεμβάσεις που προσπάθησαν να ορίσουν και να διαμορφώσουν τις ελεύθερες επιλογές του λαού το Ανατολικού Τιμόρ. Επίσης, προσπαθώντας να συγκεντρώσει τους πάντες, επιχειρεί να απαλλάξει από τις ευθύνες τους κύριους ενόχους και υπεύθυνους της βίας και της αποσταθεροποίησης της κατάστασης στο Ανατολικό Τιμόρ. Επιχειρεί επίσης να αγνοήσει το γεγονός ότι, προκειμένου να αντιληφθούμε την παρούσα κατάσταση στο Ανατολικό Τιμόρ, είναι σημαντικό να μην λησμονήσουμε πως ο λαός του υπήρξε θύμα της αποικιοκρατίας, της βίαιης καταστολής και της καταστροφής της χώρας του και ότι ο λαός κέρδισε ηρωικά την ανεξαρτησία και την κυριαρχία του, κυρίως ως προς τους φυσικούς πόρους του, στο πρόσφατο παρελθόν, ακόμη και αφού εγκαταλείφθηκαν, σε κρίσιμα σημεία του αγώνα τους, από τη διεθνή κοινότητα. 

Παρά την αναφορά στον σεβασμό για την κυριαρχία του λαού του Ανατολικού Τιμόρ, το ψήφισμα αυτό δημιουργεί τη βάση για παρέμβαση σε εσωτερικές υποθέσεις αυτής της χώρας. Στην πραγματικότητα υιοθετεί μια στάση που επιχειρεί να παρουσιάσει το Ανατολικό Τιμόρ ως αποτυχημένο κράτος. Τέλος, το ψήφισμα αγνοεί το γεγονός ότι η λύση είναι πολιτική και βασίζεται αποκλειστικά στα χέρια του λαού του Ανατολικού Τιμόρ. Κατά το παρελθόν, ο λαός του Ανατολικού Τιμόρ επέδειξε έντονα την αξιοπρέπεια και το θάρρος του και εκφράζουμε την εμπιστοσύνη μας στην ικανότητά τους να ανακηρύξουν το Ανατολικό Τιμόρ από μόνοι τους ως ένα κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος.

  Ana Maria Gomes, συντάκτρια. - (PT) Εξ ονόματος της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα ήθελα να εκφράσω την αλληλεγγύη μας στον λαό του Ανατολικού Τιμόρ και την αυστηρή μας καταδίκη για τις βάρβαρες επιθέσεις κατά των δημοκρατικά εκλεγμένων θεσμών του Προέδρου και του Πρωθυπουργού του Ανατολικού Τιμόρ.

Θα ήθελα επίσης να ζητήσω ανεξάρτητη έρευνα, όπως απαιτήθηκε στην πρόταση ψηφίσματος που έχουμε μπροστά μας, την οποία υποστηρίζουμε, προκειμένου να ανακαλύψουμε ποιος πραγματοποίησε τις επιθέσεις, τι αντιπροσώπευαν αυτές και τι ήταν αυτό που απέτυχε στο σύστημα ασφάλειας στο Ανατολικό Τιμόρ, εντός του Ανατολικού Τιμόρ και, κυρίως, διεθνώς.

Πιστεύω πως το περιστατικό αυτό δηλώνει ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να πραγματοποιήσει περαιτέρω προσπάθειες ενίσχυσης των κρατικών θεσμών του Ανατολικού Τιμόρ και, κυρίως, να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του συστήματος ασφάλειας που επίσης αμφισβητήθηκε κατά την κρίση του 2006.

Επιπλέον, τα ζητήματα που σχετίζονται με τη δικαιοσύνη, τη συμμόρφωση με τη δικαιοσύνη και την έννομη τάξη, πρέπει να ληφθούν υπόψη. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να πω ότι οι προσπάθειες για εθνική συμφιλίωση με τις ομάδες των ανταρτών μπορεί να έδωσαν ένα αρνητικό και μη παραγωγικό μήνυμα ατιμωρησίας το οποίο οδήγησε τους αντάρτες να πραγματοποιήσουν αυτήν τη θλιβερή επίθεση.

Το Ανατολικό Τιμόρ δεν είναι ένα αποτυχημένο κράτος και δεν συγκρίνεται με τη Σομαλία, με την οποία προσπάθησε να το συνδέσει ο κ. Onyszkiewicz. Το Ανατολικό Τιμόρ κέρδισε την ανεξαρτησία του ηρωικά, παρά τη σιωπή της διεθνούς κοινότητας και ο λαός του Ανατολικού Τιμόρ δήλωσε επανειλημμένως ότι είναι αφοσιωμένος στη δημοκρατία. Το απέδειξε αυτό μια φορά με υποδειγματικό τρόπο στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που έλαβαν χώρα το περασμένο έτος κατά τη διάρκεια του οποίου είχα την τιμή να ηγούμαι της αποστολής του Κοινοβουλίου.

Η διεθνής κοινότητα έχει την ευθύνη να δηλώσει τη στήριξή της στο Ανατολικό Τιμόρ, να συντονίσει αυτήν τη στήριξη για την οποία σαφώς απέτυχε σχετικά με το σύστημα ασφάλειας και να επιλύσει τα βασικά ζητήματα της δομής του κράτους του Ανατολικού Τιμόρ. Όσον αφορά τα μηνύματα που δόθηκαν από τον λαό του Ανατολικού Τιμόρ, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θέλουν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

  Marcin Libicki, συντάκτης. - (PL) Κύριε Πρόεδρε, το Ανατολικό Τιμόρ κέρδισε πρόσφατα την ανεξαρτησία του πολεμώντας για την καθολική του ταυτότητα. Ο πόλεμος της ανεξαρτησίας ήταν αιματηρός και είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλών ζωών. Ο Πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος για τη διεθνή κοινότητα να στηρίξει την αποκατάσταση της τάξης στη χώρα. Συμφωνώ απολύτως με την κ. Gomes ότι αυτή η χώρα αναπτύχθηκε σωστά και ανταποκρίνεται σε όλα τα πρότυπα τα οποία απαιτούνται για να λειτουργήσει σωστά. Ο πόλεμος καταστρέφει τώρα αυτά τα πρότυπα και την εσωτερική τάξη.

Πιστεύω πως είναι σκόπιμο να επιστρέψουμε στις προτάσεις που έκανε πολύ καιρό πριν ο κ. Kaczyρski, Πρόεδρος της Πολωνίας και επανέλαβε πρόσφατα ο κ. Σαρκοζί. Αφορούν την εγκατάσταση μιας ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης ικανής να παρεμβαίνει όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Αν δεν έχουμε τη δυνατότητα να επέμβουμε, θα συναντιόμαστε για πάντα εδώ συζητώντας κάθε Πέμπτη χωρίς να επιτύχουμε τίποτα.

  José Ribeiro e Castro, συντάκτης. – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, υπάρχει ένα ποίημα του Ruy Cinatti που το έχω αποστηθίσει και το οποίο λέει: «Ίσως να ηττηθούμε ή να χάσουμε τη μάχη, αλλά μόνο ενωμένοι».

Δυστυχώς, στις 11 Φεβρουαρίου, η κρίση επανήλθε στο Ανατολικό Τιμόρ, και πάλι στα χέρια των ίδιων ανθρώπων που ήταν υπεύθυνοι για την κρίση πριν δύο χρόνια. Ως εκ τούτου, τίθενται ερωτήματα όσον αφορά την επιστροφή αυτών που θα βλάψουν τη σταθερότητα της χώρας και τη βαρύτητα μιας επίθεσης που έβλαψε σοβαρά και θα μπορούσε να βλάψει θανάσιμα, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας José Ramos-Horta και η οποία επίσης, ευτυχώς χωρίς προσωπικές επιπτώσεις, έβλαψε τον Πρωθυπουργό, Xanana Gusmão.

Η βία και η διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας των θεσμών αποκάλυψαν για άλλη μια φορά τις αποτυχίες μιας χώρας με την ιστορία και τις συνθήκες του Ανατολικού Τιμόρ, το οποίο πολέμησε σθεναρά και αγωνίζεται για ανεξαρτησία, δημοκρατία και πρόοδο.

Όποιος έχει υποστηρίξει το Ανατολικό Τιμόρ από την αρχή δεν μπορεί παρά να αισθάνεται και πάλι θλίψη γι’ αυτό το περιστατικό που καταδικάζουμε κατηγορηματικά. Ελπίζουμε ο Πρόεδρος Ramos-Horta να ανακάμψει πλήρως και να ζητήσει ενδελεχή έρευνα όσον αφορά το τι συνέβη καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα το αντιμετωπίσει αυτό.

Δυστυχώς οι διεθνείς δυνάμεις ενήργησαν με καθυστέρηση, με εξαίρεση την ΕΔΦ (Εθνική Δημοκρατική Φρουρά) της Πορτογαλίας. Υπάρχουν επίσης καθαρές αποτυχίες στο κράτος δικαίου στο Ανατολικό Τιμόρ, το οποίο δεν λειτουργεί πλήρως και το οποίο στην πραγματικότητα δεν λειτούργησε ποτέ πλήρως. Το Ανατολικό Τιμόρ πρέπει να οικοδομήσει τον πυρήνα του συστήματος ασφάλειάς του προκειμένου να διασφαλίσει την έννομη τάξη.

Η διεθνής κοινότητα πρέπει να βοηθήσει τον λαό του Ανατολικού Τιμόρ να κάνει αυτά τα βήματα. Δεν πρόκειται για ένα αποτυχημένο κράτος· πρόκειται για ένα κράτος που απέτυχε σε ορισμένες περιπτώσεις, το οποίο πρέπει να στηρίξουμε.

Ωστόσο, η κύρια ευθύνη ανήκει προφανώς στον λαό του Ανατολικού Τιμόρ που πρέπει να προσπαθήσει να επιτύχει διακομματικό συμβιβασμό για βιώσιμη ειρήνη και σεβασμό του κράτους δικαίου και των δικαστικών αποφάσεων, χωρίς δισταγμό, χωρίς υπεκφυγές και εφησυχασμούς. Κατάφεραν ήδη να επιτύχουν συμφωνία σχετικά με αυτό που θα ονομάζαμε εθνικό συμβιβασμό όσον αφορά τον ίδιο τον πυρήνα της λειτουργίας του κράτους.

Σε αυτόν τον συμβιβασμό αναφέρθηκε ο Ruy Cinatti στο ποίημά του, ο οποίος αποτελεί την πιο επείγουσα ανάγκη για το Ανατολικό Τιμόρ. Επομένως, αγαπητοί φίλοι, πρέπει να βοηθήσουμε τον λαό του Ανατολικού Τιμόρ να βοηθηθεί και να καταστήσει δυνατότερη τη χώρα του.

  Raül Romeva i Rueda, συντάκτης. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, νομίζω ότι το Ανατολικό Τιμόρ αποτελεί παράδειγμα όσον αφορά το που μπορεί να εφαρμοστεί η αποφασιστικότητα και να εφαρμοστεί σωστά. Στην πραγματικότητα, θα ήταν καλή ιδέα αν ορισμένοι από τους φίλους μας, συμπεριλαμβανόμενης της Ισπανίας για παράδειγμα, μιμηθούν την Πορτογαλία και αναλάβουν τις ευθύνες τους όσον αφορά κληροδοτήσεις από προηγούμενες αποικίες, όπως στην περίπτωση της Δυτικής Σαχάρας.

Είναι, ωστόσο, φανερό ότι όλες αυτές οι περιπτώσεις δεν είναι απλές, ούτε παράγουν άμεσα αποτελέσματα. Πρέπει να γίνει επίσης αναφορά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Ανατολικό Τιμόρ, όπου, μετά από τις ειρηνικές εκλογές πριν μερικούς μήνες, υπάρχουν ακόμη ενοχλήσεις, συμπεριλαμβανόμενης της απόπειρας δολοφονίας του Προέδρου Ramos Horta. Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να προσθέσω τις καλύτερες ευχές μου σε όσες έχουν σταλεί ήδη από το Κοινοβούλιο για ταχεία ανάρρωση, καθώς και στον Πρωθυπουργό Xanana Gusmão.

Κανείς, πιστεύω, δεν θα αμφισβητήσει την προθυμία να επιτευχθεί συμφωνία, όπως εκφράστηκε από τον Πρόεδρο Ramos Horta, μεταξύ πολλών άλλων, και είμαι πεπεισμένος πως ακόμη και μετά από αυτήν την επίθεση ο Πρόεδρος Ramos Horta θα κάνει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες προκειμένου να επιτευχθεί πολιτική συμφωνία μεταξύ των αντίπαλων ομάδων ώστε να αποκατασταθούν οι διαφορές με δημοκρατικό, μη βίαιο τρόπο.

Για να επιτευχθεί αυτό, η διεθνής κοινότητα πρέπει να είναι απολύτως αφοσιωμένη και να ανανεωθεί η εντολή των Ηνωμένων Εθνών, όπως συνέστησαν κάποιες χώρες. Πρέπει να ανανεωθεί σε κάθε περίπτωση έως το 2012 και οπωσδήποτε ως απάντηση στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της Κυβέρνησης του Τιμόρ και των δημοκρατικών δυνάμεων.

Η παρουσία των Ηνωμένων Εθνών στην περιοχή θα πρέπει επίσης να συμφωνεί με τις ανάγκες της χώρας και θα πρέπει να ανανεωθεί όχι μόνο όσον αφορά την αναδιάρθρωση και την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών, αλλά και όσον αφορά τη δυνατότητα ενεργειών με προληπτικό τρόπο και προκειμένου να υπάρξει αντίδραση στις ενοχλήσεις.

Τέλος, η ΕΕ πρέπει να αποστείλει μια αντιπροσωπεία στο Ντέιλι το συντομότερο δυνατόν και το Κοινοβούλιο πρέπει επίσης να κάνει ενέργειες ώστε μια αντιπροσωπεία παρατηρητών να στηρίξει τις δημοκρατικές δυνάμεις στη χώρα και να εκτιμήσει την προσοχή και την αποτελεσματικότητα της ενίσχυσης της ΕΕ σήμερα.

  Tunne Kelam, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, το Ανατολικό Τιμόρ δεν είναι ασφαλώς ένα αποτυχημένο κράτος. Ωστόσο, το γεγονός ότι στις 11 Φεβρουαρίου 2008 τόσο ο δημοκρατικά εκλεγμένος Πρόεδρος όσο και ο Πρωθυπουργός έπεσαν θύματα ένοπλης απόπειρας δολοφονίας, αποτελεί απόδειξη του πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι μια νέα δημοκρατία.  

Θα ήθελα να εγείρω τρία ζητήματα. Πρώτον, ανησυχούμε ιδιαίτερα για την απουσία έγκαιρης και αποτελεσματικής αντίδρασης από την UNPOL και άλλες διεθνείς δυνάμεις σε αυτές τις επιθέσεις.

Δεύτερον, η ΕΕ έχει την ευθύνη να υποστηρίξει τους δημοκρατικούς θεσμούς του Ανατολικού Τιμόρ και να εδραιώσει το σύστημα του κράτους δικαίου εκεί. Η πρόταση ψηφίσματος επισημαίνει την επείγουσα ανάγκη για επίτευξη εθνικής συμφωνίας όσον αφορά θεμελιώδη ζητήματα δημοκρατίας.

Τρίτον, η ΕΕ, σε πλήρη συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, πρέπει να συμβάλει στη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας στο Ανατολικό Τιμόρ. Σε τελική ανάλυση το Ανατολικό Τιμόρ δεν είναι όσο μακριά φαίνεται και η κ. Gomes είναι μια καλή απόδειξη για αυτό.

  Karin Scheele, εξ ονόματος της ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να προσθέσω τη φωνή μου στις φωνές αλληλεγγύης για τον σοβαρά τραυματισμένο Πρόεδρο του Ανατολικού Τιμόρ, αλλά και στις φωνές αλληλεγγύης για τον λαό του Ανατολικού Τιμόρ που έπρεπε να αγωνιστεί για πολύ καιρό για την ανεξαρτησία και τα δικαιώματά του. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταδικάζει την απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου Ramos-Horta με τον πιο έντονο τρόπο. Οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν αφού ο Πρόεδρος επιχείρησε να επιτύχει μια διαπραγματεύσιμη λύση για τους αντάρτες.

Καθώς η ακριβής εξέλιξη των γεγονότων είναι ακόμη ασαφής, ζητούμε μια ενδελεχή και αυστηρή έρευνα όσον αφορά την απόπειρα δολοφονίας του και μια έρευνα όσον αφορά την αποτυχία του συστήματος ασφάλειας. Χαιρετίζουμε την από κοινού έρευνα των Ηνωμένων Εθνών και της αστυνομίας του Ανατολικού Τιμόρ, η οποία ήδη έχει ξεκινήσει. Ζητούμε απαγόρευση όλων των παραστρατιωτικών ομάδων και ένοπλων συμμοριών και περισσότερους οικονομικούς πόρους για την ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων του τομέα ασφάλειας που χρειάζεται το Ανατολικό Τιμόρ.

  Zdzisław Zbigniew Podkański, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Η πρόταση ψηφίσματος του ΕΚ για το Ανατολικό Τιμόρ είναι απολύτως σωστή. Εξηγεί την τραγική κατάσταση του λαού αυτής της χώρας και την αδυναμία των εθνικών αρχών, των διεθνών θεσμικών οργάνων και των ειρηνευτικών δυνάμεων. Η εσωτερική σύγκρουση εξακολουθεί να είναι συνεχής, παρά τις πολλές προσπάθειες και την ουσιαστική διεθνή βοήθεια. Άνθρωποι χάνουν τις ζωές τους, καταστρέφονται τα μέσα διαβίωσής τους και η πολιτισμική κληρονομιά. Υπάρχει ευρεία φτώχεια, η οποία αγγίζει σχεδόν το 80% του πληθυσμού, ανεργία, απογοήτευση και αναλφαβητισμός. Όλα αυτά έχουν αρνητικές επιπτώσεις στον λαό, οδηγούν στην απελπισία και στην υποκινούμενη εξέγερση.

Ο λαός του Ανατολικού Τιμόρ θέλει να ζήσει ειρηνικά και αρμονικά. Θέλουν να εργαστούν, να μάθουν και να αναπτύξουν την οικονομία της χώρας τους. Για να συμβεί αυτό, οι δημοκρατικές αρχές της χώρας πρέπει να ενισχυθούν και να αυξηθεί η βοήθεια από τους διεθνείς οργανισμούς. Οι συντάκτες του ψηφίσματος καλούν λοιπόν σωστά το Ανατολικό Τιμόρ να διασφαλίσει πολιτική, τεχνική και οικονομική ενίσχυση. Υπενθυμίζουν επίσης ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν λάβει δημόσιες δεσμεύσεις για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και των κυβερνήσεων του κράτους δικαίου. Η Ομάδα Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών θα υποστηρίξει αυτό το ψήφισμα.

  Koenraad Dillen (NI). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ορισμένοι από τους συναδέλφους μου έχουν θίξει ήδη το γεγονός ότι δεν είναι υπερβολικό να ειπωθεί ότι μετά τις επιθέσεις στον Πρόεδρο Ramos Horta, το Ανατολικό Τιμόρ εισέρχεται και πάλι σε κρίσιμη φάση. Θα το επαναλάβω, γιατί ποιος δεν θυμάται τις εικόνες του περασμένου έτους, μετά την εκλογή του Gusmão, εκατοντάδων σπιτιών και κυβερνητικών κτιρίων στις φλόγες.

Πράγματι, μια διεθνής δύναμη είναι πιθανότατα απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπίσει την παρούσα κρίση. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει ασφαλώς να δημιουργήσει την εντύπωση ότι η κυβέρνηση χρειάζεται ξένους στρατιώτες για να προστατευτεί από τον ίδιο της τον λαό. Μια ξένη δύναμη μπορεί να διατηρήσει τη σταθερότητα μέσω στρατιωτικής βίας βραχυπρόθεσμα, αλλά μακροπρόθεσμα ο λαός του Ανατολικού Τιμόρ πρέπει να διασφαλίσει το μέλλον του. Προκειμένου να διασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα, η δημοκρατία και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μακροπρόθεσμα, πρώτα χρειάζονται ανεξάρτητα και αξιόπιστα ΜΜΕ, χρειάζεται ανανεωμένη αστυνομική δύναμη και ένα σωστό δικαστικό σύστημα.

  Filip Kaczmarek (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το Ανατολικό Τιμόρ θεωρείται ευρέως το πιο επιτυχημένο παράδειγμα διαδικασίας μετασχηματισμού στην ιστορία των Ηνωμένων Εθνών. Το Ανατολικό Τιμόρ φαίνεται, ωστόσο, να έχει λησμονήσει τις θυσίες που έκανε κατά τη διάρκεια του πολέμου για την ανεξαρτησία του, προκειμένου να θέσει τέλος στη βίαιη κατοχή του από την Ινδονησία, η οποία διήρκεσε 24 έτη, και τη χαρά με την οποία γιόρτασε την ανεξαρτησία του. Σε λιγότερα από έξι χρόνια αφού κέρδισε και πάλι την ανεξαρτησία του ωστόσο, το Ανατολικό Τιμόρ βρίσκεται στα πρόθυρα του χάους. Η μετάβαση στη δημοκρατία και την ανεξαρτησία δεν είναι ποτέ εύκολη. Δεν είναι το τέλος του δρόμου αλλά μόνο η αρχή. Ένα πράγμα είναι απολύτως σίγουρο ωστόσο, δηλαδή ότι η βία δεν μπορεί να είναι και δεν ήταν ποτέ ένας τρόπος να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Αυτό πρέπει να ξεκαθαριστεί. Ο τρόπος για να επιλυθούν τα προβλήματα είναι μέσω διαλόγου, πολιτικού πλουραλισμού, ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών όπως το κοινοβούλιο, ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα και κυβερνήσεις που διαθέτουν δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες.

Ζητώ από το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσουν ότι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη βοήθεια που θα χορηγηθεί στο Ανατολικό Τιμόρ στο πλαίσιο του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης θα αφιερωθεί στην ενίσχυση της δημοκρατίας.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE). – (PL) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Έχουν περάσει 18 μήνες από το τελευταίο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά το Ανατολικό Τιμόρ. Επίσημα, η χώρα αυτή απέκτησε την ανεξαρτησία της το 2002. Τέσσερα χρόνια μετά ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος, ο οποίος προκλήθηκε από μια ομάδα αποστρατευμένων στρατιωτών. Μετά την επίθεση κατά του Προέδρου Ramos Horta στις 11 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, το Ανατολικό Τιμόρ αντιμετωπίζει ήδη άλλη μια πολιτική κρίση. Κηρύχθηκε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και έγινε έκκληση για την ενίσχυση της ειρηνευτικής δύναμης των 1600 ατόμων.

Η πολιτική κρίση στο Ανατολικό Τιμόρ συνοδεύεται από οικονομική κρίση. Η ανεργία ανέρχεται στο 80% και το 40% των ανέργων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Η χώρα δεν θα μπορέσει να σταθεροποιηθεί αν όλες οι πολιτικές δυνάμεις δεν καταλήξουν σε συναίνεση όσον αφορά τις θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους. Πρέπει να καταδικάσουμε τη βίαιη επίθεση κατά του Προέδρου και του Πρωθυπουργού και να καλέσουμε την κυβέρνηση του Ανατολικού Τιμόρ να θέσει τέλος στη βία, συμπεριλαμβανόμενων των ενεργειών των συμμοριών. Η διεθνής κοινότητα, κυρίως τα Ηνωμένα Έθνη και το Συμβούλιο Ασφαλείας, πρέπει να υποστηρίξουν την εδραίωση της δημοκρατίας. Πρέπει επίσης να μη λησμονήσουμε ότι το Ανατολικό Τιμόρ χρειάζεται επειγόντως οικονομική βοήθεια προκειμένου να αντιμετωπίσει τη φτώχεια και να αναπτύξει διοίκηση και υποδομές.

  Carlos Coelho (PPE-DE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κ. Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να εκφράσω τη υποστήριξή μου στην κοινή πρόταση ψηφίσματος όσον αφορά την καταδίκη των επιθέσεων. Θα ήθελα επίσης να συγχαρώ τους θεσμούς του Ανατολικού Τιμόρ για την ήρεμη ανταπόκριση στην τραγωδία και πρέπει να επισημάνω, όπως η κ. Gomes και ο κ. Ribeiro e Castro, ότι το Ανατολικό Τιμόρ δεν είναι ένα αποτυχημένο κράτος.

Πρόκειται για ένα κράτος που έχει ανάγκη από διεθνή βοήθεια, μια αντιπροσωπεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την επέκταση της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών και στήριξη από όλους μας για όλες τις πρωτοβουλίες που μπορεί να συμβάλουν στην προώθηση της ενότητας μεταξύ του λαού του Ανατολικού Τιμόρ, με σεβασμό για το δίκαιο και καταδίκη όλων των μορφών βίας.

  Meglena Kuneva, Επιτροπή. - (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή καταδίκασε τις επιθέσεις κατά του Προέδρου Ramos-Horta και του Πρωθυπουργού Xanana Gusmao με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο.

Η νέα δημοκρατία του Ανατολικού Τιμόρ είναι ακόμη εξαιρετικά ευάλωτη όσον αφορά τους πολιτικούς, δικαστικούς και ασφαλιστικούς θεσμούς. Η χώρα αντιμετωπίζει την φτώχεια και υψηλή ανεργία, κυρίως μεταξύ νέων ανθρώπων που ελπίζουν πολύ λίγα για ένα ευημερές μέλλον και πέφτουν θύματα βίαιων ομάδων.

Στις συναντήσεις της με τους ηγέτες της χώρας, η Επιτροπή υποστήριξε μια ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης, συμπεριλαμβανόμενης της τελικής διάλυσης και του αφοπλισμού κάθε παραστρατιωτικής ομάδας.

Μετά τη βία του 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε άμεσα: πρώτον, με ανθρωπιστική βοήθεια στους μακροχρόνιους εσωτερικώς εκτοπισθέντες, δεύτερον μέσω της υποστήριξης του διαλόγου μεταξύ των ηγετών· και τρίτον, με την έγκριση ενός προγράμματος  cash-for-work για τους άνεργους νέους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε επίσης να δημιουργήσει μια πλήρη αντιπροσωπεία στο Ντίλι και η νέα ηγεσία της αντιπροσωπείας αναμένεται να ξεκινήσει το έργο της τον Μάρτιο του 2008. Η αντιπροσωπεία θα λειτουργήσει πλήρως κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008. Αυτό θα δώσει την ευκαιρία για έναν τυπικό πολιτικό διάλογο με την κυβέρνηση και μια γρηγορότερη εκτίμηση της στήριξης στη χώρα.

Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ανατολικό Τιμόρ στο πλαίσιο του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης εγκρίθηκε πρόσφατα. Αποσκοπεί στη στήριξη του ακόμη αδύναμου δικαστικού τομέα, του Κοινοβουλίου και άλλων θεσμών, ενισχύοντας έτσι την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής νοοτροπίας.

Η βοήθεια για την αγροτική ανάπτυξη θα συμβάλει στη μείωση της φτώχειας και στη βελτίωση των υποδομών. Δραστηριότητες σχετικές με την υγεία θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των ασθενειών που συνδέονται με τη φτώχεια και στη σημαντική μείωση των υψηλών δεικτών θνησιμότητας μητέρων και παιδιών.

Η αντιμετώπιση των ριζικών αιτιών της παρούσας σύγκρουσης και η παροχή στήριξης για τη λύση τους θα είναι όσο σημαντικά είναι τα μακροπρόθεσμα προγράμματα.

Η κυβέρνηση του Ανατολικού Τιμόρ υπέβαλε ένα ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσης για τη Διακυβέρνηση, το οποίο θα αποτελέσει αντικείμενο πολιτικού διαλόγου μεταξύ της αντιπροσωπείας και της Κυβέρνησης και θα υποστηρίζεται από την Επιτροπή.

Σε μια αποστολή κατά τη διάρκεια των προσεχών εβδομάδων, η Επιτροπή θα αναλύσει την κατάσταση και τη δυνατότητα στήριξης για περαιτέρω μέτρα που θα αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις βασικές αιτίες της σύγκρουσης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει αιτήματα της Κυβέρνησης για στήριξη ορισμένων προγραμμάτων έγκρισης εργασίας για την καταπολέμηση της ανεργίας.

Σε ένα από κοινού κείμενο της Επιτροπής και του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2007, τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη της ΕΕ υποστήριξαν τον κεντρικό ρόλο των Ηνωμένων Εθνών όσον αφορά τον συντονισμό της βοήθειας στον τομέα της ασφάλειας.

Συμπερασματικά, η προγραμματισμένη ενίσχυση στο πλαίσιο του προγράμματος της Επιτροπής, πάνω από 80 εκατομμύρια ευρώ, είναι ολοκληρωμένη και θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση πολλών από τα σημερινά προβλήματα της χώρας.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί μετά τις συζητήσεις.

(1) Βλ. Συνοπτικά πρακτικά.