Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2008 - Στρασβούργο

18. Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0006/2008) του κ. Turmes, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας [2007/2188(INI)].

  Claude Turmes, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε ένα όνειρο. Ονειρευόταν μια κοινωνία όπου το χρώμα του δέρματος των ανθρώπων δεν θα οδηγεί σε διακρίσεις. Ήταν ένα όνειρο που έφερε την επανάσταση στην Αμερική και στον κόσμο. Σήμερα η Ευρώπη έχει ένα όνειρο, ή μάλλον ένα όραμα: να αναπτύξει τις ενέργειες του μέλλοντος, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και εκτός αυτής, το όραμα του βασικού ρόλου που πρέπει να διαδραματίζουν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στα μέσα αυτού το αιώνα, βοηθώντας να αποφευχθούν οι συγκρούσεις όσον αφορά τα αποθέματα πετρελαίου και καυσίμων, μετριάζοντας την κλιματική αλλαγή και διασφαλίζοντας ότι δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα έχουν πρόσβαση στην ενέργεια, γεγονός που δεν συμβαίνει σήμερα.

Πιστεύω πως η Επιτροπή, η οποία εκπροσωπείται σήμερα από την περιβαλλοντική της συνείδηση, τον κ. Δήμα, έχει κάθε λόγο να είναι περήφανη για αυτό το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΠΤΕΑΑΠΕ). Υποθέτουμε ότι εντός τεσσάρων ή πέντε ετών θα υπάρξουν 500 εκατομμύρια ευρώ σε αυτό το Ταμείο, καθιστώντας το το μεγαλύτερο ταμείο στον κόσμο για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση.

Αυτά τα 500 εκατομμύρια ευρώ θα προκύψουν εν μέρει από το δημόσιο ταμείο, με περίπου 80 έως 150 εκατομμύρια ευρώ από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, αλλά και από τους προϋπολογισμούς των εθνικών κυβερνήσεων. Έχουμε συγκεκριμένες δεσμεύσεις αυτήν τη στιγμή από τη Γερμανία και από τη Νορβηγία.

Τι θα πετύχει αυτό το Ταμείο; Οι οικονομικοί αναλυτές οι οποίοι εξετάζουν λεπτομερώς τις ροές των επενδύσεων σε μεμονωμένα σχέδια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης παρατήρησαν ότι είναι δύσκολη η προσέλκυση επιχειρηματικού κεφαλαίου για επενδύσεις μικρότερες των 10 εκατομμυρίων ευρώ. Το Ταμείο θα επικεντρωθεί ειδικά σε αυτά τα μεσαίου μεγέθους σχέδια που αγγίζουν τα 10 εκατομμύρια ευρώ.

Θα είναι επομένως ένα «ταμείο των ταμείων», γεγονός που σημαίνει ότι το ταμείο αυτό δεν θα επενδύει απευθείας σε αιολικά πάρκα στο Μαρόκο ή σε συστήματα ηλιακής ενέργειας στην Κίνα, αλλά θα αποκτήσει μερίδια σε επενδυτικά ταμεία στη Νότια Αφρική, την Κεντρική Αφρική, την Κίνα, τη Ρωσία ή τη Νότια Αμερική. Το δημόσιο ταμείο θα καθορίζει πολιτικά πού θα πάει η χρηματοδότηση.

Θα είναι ελκυστικό για τους ιδιώτες επενδυτές γιατί το δημόσιο ταμείο θα καλύψει πράγματι όλον τον επενδυτικό κίνδυνο, ώστε οι αποδόσεις των επενδύσεων –αν δηλαδή αυτές οι επενδύσεις παράγουν αποδόσεις– να πάνε πρώτα στους ιδιώτες επενδυτές και μόνο στη δεύτερη φάση θα επιστρέψουν στο δημόσιο ταμείο και αυτό ασφαλώς προσφέρει μεγάλη ασφάλεια για τους ιδιώτες επενδυτές.

Εμείς, ως βουλευτές, θίξαμε τέσσερα ή πέντε σημεία σχετικά με αυτό το Ταμείο. Το πρώτο αποτελεί επίσης μια ειδική ερώτηση προς τον Επίτροπο, κ. Δήμα. Τη στιγμή που τα βιοκαύσιμα αποτελούν ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα, εμείς ως βουλευτές είμαστε της άποψης ότι πρέπει να εφαρμόσουμε πολύ αυστηρά κριτήρια για οποιαδήποτε επένδυση σε σχέδιο για τη βιομάζα ή τα βιοκαύσιμα από το Ταμείο. Δεν είναι απλώς ότι η περιβαλλοντική ισορροπία μπορεί να είναι προβληματική· μπορεί επίσης να θέσει πρόβλημα εικόνας για το Ταμείο, αν η φήμη του καταστραφεί από μια τέτοια επένδυση. Για ακόμη μια φορά, κύριε Επίτροπε, θα μπορούσατε να διασφαλίσετε ότι η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να εφαρμόσει τα αυστηρά κριτήρια που απαιτούνται;

Το δεύτερο ζήτημα σημασίας για μας τους βουλευτές –και πιστεύω πως αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους από εμάς ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη– είναι ότι επιθυμούμε αυτό το Ταμείο να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας. Πρέπει επομένως να εφαρμόσουμε την τεχνογνωσία οργανισμών μικροχρηματοδότησης, όπως είναι η Grameen Bank και άλλες που ήδη εφαρμόζουν σχέδια για τα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού, όπως τους ηλιακούς συλλέκτες ή τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Πρέπει να συμπεριλάβουμε αυτούς τους οργανισμούς μικροχρηματοδότησης. Η δεύτερή μου ερώτηση προς εσάς, κύριε Επίτροπε, είναι η εξής: προτίθεται η Επιτροπή, ως ο κύριος δημόσιος χορηγός, να διασφαλίσει ότι το 20-25% της χρηματοδότησης θα χρησιμοποιηθεί πράγματι για αυτό το είδος μικρού έργου μέσω ρυθμίσεων μικροχρηματοδότησης;

Τρίτον, φοβόμασταν ότι αν οι επενδύσεις στην Κίνα καταστούν τόσο εύκολες, όλη η χρηματοδότηση από το ΠΤΕΑΑΠΕ θα κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτό που επιθυμούμε, ωστόσο, είναι μια καλή γεωγραφική επέκταση των επενδύσεων και χρειαζόμαστε επίσης την πολιτική δέσμευση της Επιτροπής ότι θα δοθούν κεφάλαια για επενδύσεις σε χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και της Νότιας Αμερικής επίσης.

Ως Κοινοβούλιο, χρειαζόμαστε αυστηρότερη παρακολούθηση και αξιολόγηση με τακτικές εκθέσεις στο Κοινοβούλιο και την Επιτροπή Προϋπολογισμών και την Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού, γιατί θέλουμε να ενδυναμώσουμε αυτό το Ταμείο αν είναι δυνατόν τα επόμενα χρόνια: για να το κάνουμε αυτό, χρειαζόμαστε ασφαλώς την εμπιστοσύνη του Κοινοβουλίου στις εργασίες του Ταμείου.

Αυτά είναι τα βασικά μου σχόλια και ανυπομονώ για τη συζήτηση με τους συναδέλφους μου βουλευτές.

(Χειροκροτήματα)

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου, έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της παγκόσμιας πρόσβασης σε φιλικές προς το περιβάλλον, οικονομικά προσιτές και ασφαλείς ενεργειακές υπηρεσίες»· το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, γνωστό ως GEEREF.

Από τότε υπάρχουν πολλές εξελίξεις, όπως για παράδειγμα η Συμφωνία του Μπαλί του περασμένου Δεκεμβρίου, με αποτέλεσμα η πρωτοβουλία αυτή να φαίνεται ακόμη πιο σημαντική και επίκαιρη σήμερα. Είναι λοιπόν η κατάλληλη στιγμή για συζήτηση αυτής της έκθεσης, και διαπιστώνω με ικανοποίηση ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ιδιαίτερα θετικό απέναντι σ' αυτό το νέο και καινοτόμο μέσο υποστήριξης έργων ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Επιτρέψτε μου κατ’ αρχήν να εξηγήσω για ποιο λόγο η Επιτροπή πρότεινε να χρησιμοποιηθούν δημόσια κονδύλια σε παγκόσμιο ταμείο κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου, αν και ο κ. Turmes, προηγουμένως, επεσήμανε τα κύρια σημεία τα οποία μας οδήγησαν σε αυτή την απόφαση και με την υποβολή ακόμη των ερωτήσεων. Είναι γεγονός ότι, παρά τη συνεχή πρόοδο που έχει σημειωθεί στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το μερίδιο που καταλαμβάνουν στο παγκόσμιο σύνολο των ενεργειακών πηγών εξακολουθεί να είναι χαμηλό .

Είναι επίσης γνωστό ότι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μπορεί να αποφέρει περισσότερα οφέλη από ό,τι η κατασκευή νέας ενεργειακής υποδομής. Ωστόσο με τις επενδύσεις που γίνονται ανά την υφήλιο στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης δεν αξιοποιούνται πλήρως οι υπάρχουσες δυνατότητες βελτίωσης. Είναι λοιπόν μείζον πρόβλημα οι σημαντικές δυσχέρειες άντλησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για έργα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Οι λόγοι είναι πολύπλοκοι. Αφορούν κυρίως την έλλειψη κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου. Τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου χρειάζονται στις αναπτυσσόμενες χώρες, και στις μεταβατικές οικονομίες εκτιμάται ότι ανέρχονται σε περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια ευρώ ανά έτος. Το ποσό αυτό είναι κατά πολύ υψηλότερο από τα σημερινά διαθέσιμα επίπεδα. Μολονότι οι δημόσιες επιδοτήσεις έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, το συνολικό ποσό που διατίθεται δεν επαρκεί. Χρειάζεται να αντληθούν πρόσθετα κεφάλαια, τα οποία απαιτούνται στον ενεργειακό τομέα μέχρι το 2030. Κατά συνέπεια είναι απαραίτητη η αναζήτηση χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα.

Όμως οι μακροχρόνιες περίοδοι αποπληρωμής των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες συνιστούν εμπόδιο για τους επενδυτές. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τις γεωγραφικές περιοχές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Για παράδειγμα, είναι πολύ χαμηλές οι ιδιωτικές επενδύσεις στην υποσαχάρια Αφρική, γι’ αυτό ακριβώς ένας από τους στόχους του GEEREF είναι να γίνουν επενδύσεις σ’ αυτές τις περιοχές, και το ποσοστό το οποίο ανέφερε ο κ. Turmes είναι ενδεικτικό. Είναι ένα ελάχιστο το οποίο πρέπει να επενδυθεί σ' αυτές τις περιοχές.

Ένα δεύτερο πρόβλημα το οποίο ανέφερε ο κ. Turmes είναι η κλίμακα των έργων. Για μικρής κλίμακας έργα σε απομακρυσμένες χώρες μπορεί να είναι υψηλότερο το διοικητικό κόστος και το κόστος διεκπεραίωσης και, κατά συνέπεια, οι διεθνείς χρηματοδοτικοί οργανισμοί δεν είναι πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν έργα, ιδίως εάν η αξία τους είναι κάτω από 10 εκατομμύρια ευρώ όπως αναφέρατε.

Ο σκοπός του ταμείου GEEREF είναι ακριβώς αυτός, δηλαδή να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια στις μικρού μεγέθους επενδύσεις. Θα επικεντρώσουμε την προσοχή σ' αυτά τα έργα. Το ταμείο θα προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές χρησιμοποιώντας δημόσιους πόρους για την προστασία τους έναντι των κινδύνων που προανέφερα. Για την εκκίνηση του ταμείου GEEREF, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δεσμεύσει περίπου 80 εκατομμύρια ευρώ από το τρέχον έτος μέχρι το 2010. Με τις πρόσθετες δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, όπως είπατε προηγουμένως, οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Νορβηγίας έχουμε υπερβεί τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Προσδοκούμε ότι θα αντληθούν πρόσθετα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου από τον ιδιωτικό τομέα που θα ανέλθουν σε τουλάχιστον 300-500 εκατομμύρια ευρώ και ίσως φτάσουν και το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, λίγο πιο μακροπρόθεσμα.

Κύριε Πρόεδρε, με ικανοποίηση διαπιστώνω ότι με την έκθεση αυτή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει τη δημιουργία του Παγκόσμιου Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ευχαριστώ τον εισηγητή, κ. Turmes, για την προσπάθειά του, καθώς επίσης τον κ. Wijkman και την κ. Korhola από την Επιτροπή Ανάπτυξης και την Επιτροπή Περιβάλλοντος αντίστοιχα, για τη συμβολή τους. Θεωρώ ότι πρόκειται για σημαντική και χρονικά επίκαιρη πρωτοβουλία που αποδεικνύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει δράση και είναι αποφασισμένη να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να αποκτήσουν πρόσβαση στην ενεργειακή απόδοση και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Βασική προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση έργων θα είναι αναμφίβολα, και όχι μόνο για τα έργα τα οποία σχετίζονται με τη βιομάζα ή για τα βιοκαύσιμα, ο σεβασμός σε κριτήρια βιωσιμότητας, τα οποία δεν θα υπολείπονται απ’ αυτά τα οποία προσδιορίζονται στα διάφορα νομοθετήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η σχέση εμπιστοσύνης που πρέπει να οικοδομήσουμε με τις χώρες αυτές, ιδίως ενόψει της συμφωνίας για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή που θα πρέπει να συναφθεί εντός του 2009.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. McMILLAN-SCOTT
Αντιπροέδρου

  Eija-Riitta Korhola, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. − (FI) Κύριε Πρόεδρε, τα ζητήματα σχετικά με το κλίμα και την ενέργεια έχουν εξελιχθεί ταχύτατα σε ζωτικής σημασίας σχεδόν σε κάθε τομέα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανάγκη για αυξημένη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί αυτή την στιγμή επίκαιρο θέμα, αν μη τι άλλο λόγω των ποιοτικών στόχων που έχουν ήδη αποφασιστεί σχετικά με την ανανεώσιμη ενέργεια.

Το ταμείο αυτό αποτελεί φωτεινό παράδειγμα που εμπνέει ελπίδα. Το ζήτημα, ωστόσο, δεν είναι πάντα πασιφανές. Κάτι το οποίο είναι πρωτοποριακό από πολιτική άποψη μπορεί να αποτελέσει τη λυδία λίθο της πολιτικής ορθότητας και η κατάσταση μπορεί να καταλήξει σε αγώνα δρόμου για να αποδειχθεί ποιος διαθέτει τη μεγαλύτερη προθυμία να βρίσκεται με το μέρος οτιδήποτε καλού. Ο στόχος που ανακοινώθηκε πρόσφατα σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οδήγησε τα πράγματα σε αυτό το σημείο. Η πρόταση περιέχει επίσης στοιχεία υπερβολής και το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί ενέχει φανερούς κινδύνους.

Εφόσον υπάρχει ακόμα έλλειψη αυθεντικού τεχνολογικού δυναμικού, υπάρχει ο κίνδυνος να υλοποιηθεί ένας δεσμευτικός στόχος με τέτοιο τρόπο που να καταστραφούν ολοκληρωτικά οι φυσικές αξίες. Όπως πολύ σωστά ανέφερε μόλις ο κ. Turmes, δεν είναι όλα τα βιοκαύσιμα ωφέλιμα για το περιβάλλον και δεν μειώνουν τις εκπομπές όλες οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.

Υπάρχει ανάγκη για ανανεώσιμη ενέργεια, όμως πρέπει να προσεγγίσουμε το ζήτημα συνετά. Το υπό συζήτηση Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αποτελεί θαυμάσιο παράδειγμα για το πώς μπορεί κάτι καλό να προωθηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να παράγει μια σειρά από οφέλη διαφόρων ειδών.

Υπάρχει μια παλιά παροιμία που λέει ότι δεν αρκεί να δίνεις ψάρια στους πεινασμένους αλλά πρέπει να τους μάθεις και να ψαρεύουν. Αυτό ισχύει για τη χρηματοδότηση έργων σε τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε να βελτιωθεί αλλά και να διατηρηθεί η τεχνογνωσία και η επαγγελματική ειδίκευση σε τρίτες χώρες. Αυτός είναι ο τρόπος για να γίνουν τα έργα βιώσιμα και να μπορούν να συνεχιστούν.

  Romana Jordan Cizelj, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DΕ. – (SL) Ο μετριασμός της αλλαγής του κλίματος και η ενέργεια αποτελούν δύο σημαντικές συνιστώσες της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και θα πρέπει να συνεχιστεί αυτό. Είμαι ευχαριστημένη με κάθε πρωτοβουλία που μπορεί να βοηθήσει στην ασφαλή και βιώσιμη προσφορά ενέργειας, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε τρίτες χώρες. Επιτρέψτε μου να εκφράσω μερικές αμφιβολίες οι οποίες πρέπει να διαλυθούν πριν από την ίδρυση του εν λόγω ταμείου.

Πρώτον, ο αριθμός των πρωτοβουλιών στον τομέα των ενεργειακών και αναπτυξιακών πολιτικών αυξάνεται σταθερά. Δυστυχώς, τα επιθυμητά αποτελέσματα επιτυγχάνονται σχετικά σπάνια. Οι πρωτοβουλίες με τη μορφή διαφόρων ταμείων δεν είναι μεταξύ τους εναρμονισμένες και, πάνω από όλα, σπάνια παρέχουν άμεση χρηματοδότηση σε μεμονωμένα έργα. Το τελευταίο ισχύει και για το υπό συζήτηση ταμείο, το οποίο θα πρέπει να λειτουργεί μέσω της δημιουργίας και της χρηματοδότησης περιφερειακών επιμέρους ταμείων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Θα πρέπει να εξετάσουμε με ποιον τρόπο θα επηρεαστεί η διαφάνεια της χρήσης των πόρων και σε ποιο βαθμό τα θεσμικά πλαίσια των αναπτυσσόμενων χωρών θα διευκολύνουν την προβλεπόμενη χρήση τους.

Δεύτερον, μόνο οι έγκαιρες δράσεις μπορεί να είναι αποτελεσματικές. Στην περίπτωση του εν λόγω παγκόσμιου ταμείου, δεν φάνηκε πουθενά η έγκαιρη δράση. Η πρόταση έγινε το 2006 και εμείς τη συζητάμε μόλις φέτος.

Τρίτον, θα ήθελα να τονίσω κάτι που προκύπτει από το ίδιο το έγγραφο: οι πόροι που προορίζονται για το ταμείο δεν είναι αρκετοί. Δεν έχει εξασφαλιστεί ούτε το ελάχιστο προβλεπόμενο ποσό για την επιτυχημένη λειτουργία του ταμείου. Αυτό μετά βίας θα βοηθήσει στην αύξηση των επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα.

Τέταρτον, είναι δύσκολο να φανταστώ ότι η διαχείριση του ταμείου θα είναι αποτελεσματική απλώς και μόνο με τη συνεργασία μεταξύ της Ένωσης και διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Από την πρότασή μας λείπει η ξεκάθαρη φιλοδοξία και το σχέδιο για συνεργασία με άλλες βιομηχανοποιημένες χώρες στον κόσμο και διεθνοποίηση του παγκόσμιου ταμείου.

Όπως προαναφέρθηκε, η ιδέα είναι ευπρόσδεκτη, ωστόσο πρέπει να εξεταστεί πολύ περισσότερο η προστιθέμενη αξία και η καθαυτή υλοποίησή της ιδέας αυτής.

  Matthias Groote, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πρώτα από όλα θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή, τον κ. Turmes, για την καλή δουλειά και την αφοσίωσή του. Το Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αποτελεί ενεργή συμβολή της Ευρώπης στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος.

Ως σκιώδης εισηγητής στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, θα ήθελα να θίξω δύο θέματα. Πρώτον, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η βιωσιμότητα θα έχει απόλυτη προτεραιότητα στο πλαίσιο των έργων που θα χρηματοδοτηθούν από το ταμείο. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου πρέπει να αναλύονται σε όλο τον κύκλο ζωής τους και δεν θα πρέπει να παρέχεται χρηματοδότηση σε έργα με μη ικανοποιητικές επιδόσεις όσον αφορά τις εκπομπές CO2. Αυτή η ανάλυση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα έργα που περιλαμβάνουν ως συνιστώσα τη βιομάζα.

Δεύτερον, επειδή είμαι αισιόδοξος, θεωρώ ότι η διάσκεψη του ΟΗΕ για την αλλαγή του κλίματος που θα διεξαχθεί τον επόμενο χρόνο στην Κοπεγχάγη θα έχει επιτυχία και θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα προς μια συμφωνία η οποία θα διαδεχθεί το πρωτόκολλο του Κυότο. Η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα διαδραματίσει κατά συνέπεια σημαντικό ρόλο στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Επιτροπή πρέπει σήμερα να λάβει υπόψη της αυτόν τον παράγοντα και να προσαρμόσει ανάλογα το ταμείο.

  Fiona Hall, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η πρόταση της Επιτροπής για ένα Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΠΤΕΑΑΠΕ) είναι φυσικά ευπρόσδεκτη. Είναι πολύ σημαντικό η ενεργειακή απόδοση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να διαδραματίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες για πολλούς και διάφορους λόγους –μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, διακοπή της εξάρτησης του ενεργειακού εφοδιασμού, αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και δημιουργία θέσεων απασχόλησης και ευκαιριών ανάπτυξης– στην πραγματικότητα, για τους ίδιους ακριβώς λόγους που είναι σημαντικό η ενεργειακή απόδοση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να διαδραματίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο εδώ στην ΕΕ.

Έχω όμως κάποιους προβληματισμούς σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής. Πρώτον, το προτεινόμενο ποσό χρηματοδότησης είναι μετριότατο για την κλίμακα του έργου. Τα 15 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο δημόσιας χρηματοδότησης είναι ψίχουλα – ακόμα και ως κεφάλαιο εκκίνησης με σκοπό την προσέλκυση και ανάληψη ιδιωτικών επενδύσεων. Το ποσό αυτό θα μπορούσε πολύ εύκολα να απορροφηθεί μόνο από δυο τρία έργα στις μεγαλύτερες αναδυόμενες χώρες όπως η Κίνα ή η Ινδία. Αν και η ανακοίνωση της Επιτροπής μιλάει για την πιθανότητα προσέλκυσης συγχρηματοδότησης από το 9ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ), δεν είναι καθόλου ξεκάθαρος ο τρόπος με τον οποίο θα λαμβάνονται οι αποφάσεις σχετικά με την κατανομή των κονδυλίων αφενός μεταξύ των χωρών ΑΚΕ και αφετέρου μεταξύ των πιο ανεπτυγμένων και προηγμένων ανατολικοευρωπαϊκών χωρών εκτός ΕΕ, στις οποίες παρέχει υποστήριξη η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) μέσω συγχρηματοδότησης. Κατά συνέπεια, δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο το πώς το ταμείο θα συμβάλλει στη μείωση της φτώχειας. Φαίνεται πως πρόκειται μάλλον για μακρο-ταμείο και όχι για μικρο-ταμείο, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση έργων τα οποία, αν και είναι σχετικά μικρά για τα ευρωπαϊκά πρότυπα, θα θεωρούνταν μεγάλα για πολλές αφρικανικές χώρες. Δεν είναι ξεκάθαρος ο τρόπος με τον οποίο η χρηματοδότηση από το ΠΤΕΑΑΠΕ θα διεισδύσει σε κοινοτικά έργα, όπως οι φωτοβολταϊκές πλάκες για κέντρα υγείας και σχολεία ή οι ηλιακές κουζίνες και οι θερμοσίφωνες. Μόνο η ανάπτυξη στο επίπεδο των χαμηλότερων στρωμάτων προσφέρει γενικά τα μέγιστα για τη βελτίωση της ζωής των πολύ φτωχών ανθρώπων.

Τέλος, εκφράζω την ανησυχία μου για το ότι δεν έχει εξηγηθεί με σαφήνεια η σχέση μεταξύ του ταμείου και του μηχανισμού καθαρής ανάπτυξης (ΜΚΑ). Θα ήταν χρήσιμο αν μπορούσε η Επιτροπή να αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο πρόκειται το ταμείο να βελτιώσει την πρόσβαση των αναπτυσσόμενων χωρών στον ΜΚΑ.

  Esko Seppänen, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η έκθεση του κ. Turmes αφορά έναν πολύ φιλόδοξο στόχο για τις αναπτυσσόμενες χώρες και την αποτελεσματική χρήση των ενεργειακών πηγών τους. Αυτές οι χώρες συνήθως βρίσκονται σε γεωγραφικές περιοχές όπου είναι δυνατή η εκμετάλλευση φθηνών φυσικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Είναι επίσης δυνατή η αναπτυξιακή πρόοδος χωρίς μαζικές επενδύσεις στην τελευταία τεχνολογία. Για παράδειγμα, η παραγωγή ξυλάνθρακα από τα λιγοστά αποθέματα ξυλείας στις περιοχές της Αφρικής νοτίως της Σαχάρας οι οποίες ερημοποιούνται αποτελεί οικονομικά πιο αποδοτικό τρόπο χρήσης των πόρων ξυλείας σε σύγκριση με την απλή καύση τους. Πρέπει να μάθουν να μετατρέπουν το ξύλο σε κάρβουνο πριν απλά το κάψουν. Δεν χρειάζονται πολλά χρήματα για τη διδασκαλία τέτοιων ή άλλων δεξιοτήτων. Αντιλαμβάνομαι ότι σύμφωνα με τις αρχές που λειτουργεί το ΠΤΕΑΑΠΕ δεν θα είναι δυνατή η χρηματοδότηση από το ταμείο μόνο για τη διάδοση δεξιοτήτων και γνώσεων, αλλά φυσικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν άλλες μορφές αναπτυξιακής ενίσχυσης για το σκοπό αυτό.

Η χρηματοδότηση έργων μέσω επενδύσεων ιδίων κεφαλαίων αποτελεί ενδιαφέρουσα επιλογή. Το καλό με αυτό, από τη σκοπιά αυτών που λαμβάνουν το ρευστό χρήμα και αυτών που το ξοδεύουν, είναι ότι δεν αυξάνει το χρέος των ήδη χρεωμένων χωρών. Ωστόσο, προκύπτει το ερώτημα πόσο θα κοστίσει η διαχείριση της επένδυσης αυτής και η παρακολούθηση της ικανότητας των μικρών εταιρειών να αποπληρώσουν το ποσό.

Αυτό το ταμείο θα μπορούσε, στην καλύτερη των περιπτώσεων, να προετοιμάσει τις αναπτυσσόμενες χώρες για ανάπτυξη με πιο αργούς ρυθμούς στη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Η Ομάδα μας συμφωνεί ομόφωνα με την έγκριση της έκθεσης του κ. Turmes.

  Paul Rübig (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, σε ευχαριστούμε πολύ Claude. Οργάνωσες πάρα πολλές συνεδριάσεις για αυτό το θέμα. Είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ζήτημα και θα ήθελα να σε ευχαριστήσω ιδιαιτέρως που εργάστηκες σταθερά με διαφάνεια κατά τη διάρκεια αυτών των διαπραγματεύσεων και που κατάφερες να μας κάνεις να δούμε αυτό το σχέδιο σε όλες του τις διαστάσεις.

Στις μέρες μας, η πρόκληση παγκοσμίως είναι να σκεφτόμαστε την απόδοση, όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας αλλά και την παραγωγή της. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να ισχύει μόνο σε μακροοικονομικό επίπεδο· πρέπει να μας κατευθύνει το ρητό «σκέψου πρώτα σε μικρή κλίμακα»: ας δούμε πρώτα το μικροοικονομικό επίπεδο και αν πάει καλά εκεί, θα πάει καλά και στο μακροοικονομικό επίπεδο.

Πρέπει να διασφαλίσουμε την εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών που υπάρχουν παγκοσμίως. Μπορεί να είναι η απλή, ξεκάθαρα δομημένη τεχνολογία· δεν χρειάζεται να είναι ηλεκτρονική ή νανοτεχνολογία. Πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτού του είδους την τεχνολογία όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμη οικονομικά, έτσι ώστε όλοι να μπορούν άνετα να τη χρησιμοποιούν.

Από την άλλη πλευρά, φυσικά πρέπει και να τιμωρούνται αυτοί που κατασπαταλούν τους πόρους της γης μας. Αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση και για τον Επίτροπό μας, το να εξετάσει τις παγκόσμιες δομές: τιμωρώντας αυτούς που σπαταλούν ενέργεια και επιβραβεύοντας αυτούς που λειτουργούν χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες και πιο αποδοτικές τεχνολογίες. Αυτό αποτελεί τη βασική αρχή και για την πολιτική για το κλίμα.

Μελέτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατέδειξαν ότι το κόστος της αλλαγής του κλίματος θα ανέλθει σε δισεκατομμύρια ευρώ. Για αυτόν τον λόγο, είναι ουσιαστικό να γίνει κάτι όχι μόνο για τις χώρες εκτός Ευρώπης. Το Συμβούλιο θα πρέπει επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής νέας χρηματοδότησης για έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, ιδίως στο νέο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας.

  Jorgo Chatzimarkakis (ALDE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, σας ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαιρετίζει αυτό το ταμείο. Επίτροπε Δήμα, δρομολογήσατε τη σωστή πρωτοβουλία στη σωστή στιγμή.

Εφόσον, ως Ευρωπαίοι, δεσμευτήκαμε να περιορίσουμε τις εκπομπές CO2, δεν έχει σημασία το πού εκπέμπεται το CO2. Οι εκπομπές CO2 πρέπει να μειωθούν σε όλο τον κόσμο και για αυτόν τον λόγο πρέπει να εφαρμοστούν παντού οι νέες τεχνολογίες.

Ωστόσο, αντιλαμβάνομαι το εν λόγω ταμείο όχι μόνο ως μέσο ανάπτυξης αλλά και ως μέσο στρατηγικής. Δεν πρόκειται μόνο για παροχή αναπτυξιακής βοήθειας. Μάλλον, οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει μόνο να είμαστε πρωτοπόροι σε ό,τι αφορά το ζήτημα της αλλαγής του κλίματος αλλά πρέπει και να ενθαρρύνουμε και άλλους να μας ακολουθήσουν στο ταξίδι μας. Πρέπει να καταφέρουν να ακολουθήσουν τον δρόμο που έχουμε πάρει. Σε αυτό το σημείο πιστεύω ότι το εν λόγω ταμείο μπορεί να συμβάλλει σημαντικά. Αν θέτουμε υπερβολικά φιλόδοξους στόχους και καταλήξουμε αποκομμένοι και μόνοι, αυτό θα προμηνύσει το τέλος και της βιομηχανικής μας βάσης. Για αυτόν τον λόγο υπάρχει εδώ η ανάγκη παγκόσμιας διακυβέρνησης. Το Μπαλί ήταν μια καλή προσέγγιση και η Κοπεγχάγη θα είναι το ίδιο. Ωστόσο, ένα σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης δεν αφορά μόνο παιχνίδια εξουσίας· πρέπει να δημιουργηθούν συστήματα κινήτρων και πιστεύω ότι το εν λόγω ταμείο δημιουργεί το σωστό είδος κινήτρου.

Ο Claude Turmes αναφέρθηκε στην αρχή της ομιλίας του στο όνειρο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ως Ευρωπαίοι, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε το όνειρο της σωτηρίας του κλίματος μόνο αν ακολουθήσουμε με συνέπεια και επιμονή αυτό το μονοπάτι. Claude Turmes, θα εξασφαλίσεις αύριο πολύ σημαντική πλειοψηφία υπέρ αυτής της έκθεσης και θα ήθελα να σε συγχαρώ εδώ και τώρα για αυτό το επίτευγμα. Είμαι πολύ χαρούμενος για σένα.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). – (RO) Το ευρωπαϊκό ταμείο ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί καινοτομική λύση για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης των δημόσιων χρηματοδοτήσεων, οι οποίες χρησιμοποιούνται στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μέσω της κινητοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων.

Το ταμείο αυτό αποτελεί μια σύμπραξη μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επικεντρωμένη στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων έργων που προτείνονται από ΜΜΕ και η αξία των οποίων δεν υπερβαίνει τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Το αρχικό κόστος για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι κατά 37 φορές υψηλότερο από τα έργα συμβατικών ενεργειακών πηγών και για αυτόν τον λόγο εκφράζουμε τη λύπη μας για το ότι προς το παρόν η προβλεπόμενη αξία του ταμείου είναι μόνο 100 εκατομμύρια ευρώ.

Το 2005 η Ένωση βασιζόταν κατά 50% σε εισαγωγές ενέργειας και από τα κράτη μέλη μόνο η Δανία είναι καθαρός εξαγωγέας. Κατά το διάστημα 1995-2005 η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αυξήθηκε κατά 40% στην Ένωση. Έτσι, το 2005, οι ενεργειακές πηγές που δεν ρυπαίνουν αντιπροσωπεύουν το 42% της πρωτογενούς ενεργειακής παραγωγής στην Ευρώπη.

Η αποδοτική χρήση του εν λόγω ταμείου θα μπορούσε να προμηθεύσει με ενέργεια έναν αριθμό πολιτών που κυμαίνεται από ένα έως τρία εκατομμύρια, μειώνοντας ταυτόχρονα τις εκπομπές CO2 κατά 1-2 εκατομμύρια τόνους το χρόνο. Συγχαρητήρια στον εισηγητή.

  Teresa Riera Madurell (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, πρώτα από όλα θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Turmes για την έκθεσή του και την Επιτροπή για την πρωτοβουλία της.

Πολλοί από εμάς πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να θεωρεί τη στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης όχι μόνο ως ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα της στρατηγικής της περί ενέργειας και αλλαγής του κλίματος, αλλά και ως αναπόσπαστο τμήμα της αναπτυξιακής της πολιτικής.

Επομένως, είναι πολύ ενδιαφέρουσα η πρόταση για δημιουργία του Παγκόσμιου Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες και σε μεταβατικές οικονομίες.

Αυτό που χρειάζεται για μια ιδανική μέση χρηματοδότηση είναι να τεθούν προτεραιότητες και να εδραιωθούν συνέργιες με άλλα υφιστάμενα προγράμματα καθώς και με την Παγκόσμια Τράπεζα και τις περιφερειακές τράπεζες ανάπτυξης, οι οποίες επενδύουν όλο και περισσότερο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση.

Ωστόσο, ύστερα από τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του νέου αυτού μέσου, θα πρέπει να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα και να γίνουν προσπάθειες για να προωθηθούν ουσιαστικές αυξήσεις στις συνεισφορές των ενδιαφερόμενων φορέων.

Συμφωνώ ότι όλα καταδεικνύουν προς το παρόν πως η στήριξη θα πρέπει αρχικά να έχει στόχο την Αφρική και τη Λατινική Αμερική.

  Jerzy Buzek (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Επίτροπο και τον εισηγητή μας για το θαυμάσιο σχέδιο το οποίο υποστηρίζω πλήρως. Ισοδυναμεί με πολύ καλό σημάδι από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναφέρομαι στην προθυμία να στηρίξουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και να καταπολεμήσουμε την αλλαγή του κλίματος. Ωστόσο, θέτω το εξής ερώτημα στον Επίτροπο. Με ποιον τρόπο σκοπεύει να αποτρέψει η Επιτροπή την αποψίλωση των δασών, η οποία συχνά συνδέεται με την παραγωγή βιομάζας και βιοκαυσίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες; Επιπλέον, κρατάει η Επιτροπή τις αποστάσεις της από την παραγωγή βιομάζας και βιοκαυσίμων πρώτης γενιάς, καθώς είναι ευρέως γνωστό ότι δεν πρόκειται για ιδιαίτερα ασφαλή πρακτική;

Θα ήθελα να εκφράσω τη θερμή υποστήριξή μου στη δήλωση του κ. Chatzimarkakis. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να στείλει τέτοιου τύπου μηνύματα. Είμαστε υπεύθυνοι για τις διασκέψεις για την κλιματική αλλαγή που θα διεξαχθούν στο εγγύς μέλλον στο Πόζναν και στην Κοπεγχάγη καθώς και για την επιτυχία των μετά-Κιότο διαπραγματεύσεων. Είμαστε επίσης υπεύθυνοι για τη μετάδοση των σωστών μηνυμάτων στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό το πρόγραμμα αντιστοιχεί ακριβώς σε ένα τέτοιου είδους μήνυμα.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε τρία ζητήματα. Είναι οπωσδήποτε απαραίτητο για τον συντάκτη της έκθεσης να επισημάνει ότι οι σοβαρότερες συνέπειες της αλλαγής του κλίματος γίνονται αισθητές στις φτωχότερες χώρες. Κι αυτό, διότι οι χώρες αυτές έχουν πολύ περιορισμένους πόρους, ιδιαίτερα οικονομικούς, για να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του κλίματος.

Δεύτερον, υπό το πρίσμα όσων έχω μόλις αναφέρει, είναι ενδεδειγμένη η στήριξη στην πρόταση της Επιτροπής για ίδρυση ενός ταμείου, ακόμα και αν το ποσό των 80 εκατομμυρίων ευρώ που προτείνεται είναι σχετικά μικρό. Εντούτοις, καθώς αυτό το ταμείο προορίζεται να ενισχύσει τη μόχλευση επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα για τη χρηματοδότηση τοπικών έργων, θα μπορούσε πράγματι να αποβεί πολύ αποτελεσματικό.

Τρίτον, δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω ότι το βάρος για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος δεν κατανέμεται εξίσου στο εσωτερικό της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, τα όρια εκπομπής CO2 κατανεμήθηκαν στις διάφορες χώρες χωρίς να ληφθεί επαρκώς υπόψη το πόσο ενδέχεται να υστερούν στην ανάπτυξη. Κατά συνέπεια, σε χώρες όπως η Πολωνία αποδόθηκαν πολύ χαμηλά όρια και αυτό οδήγησε σχεδόν αμέσως σε αύξηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10% με 20%.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ο κύριος σκοπός του εν λόγω ταμείου είναι να ενθαρρύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις και τη στήριξη των περιφερειακών ταμείων για τις φτωχότερες και λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Το ταμείο σκοπεύει να στηρίξει την ενεργειακή απόδοση, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σκοπεύει επίσης να συνδράμει στη βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες. Η δράση της Ένωσης σε αυτόν τον τομέα θα πρέπει να βοηθάει τις φτωχότερες περιοχές να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του κλίματος και να διαφοροποιήσουν τις ενεργειακές πηγές τους.

Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος επηρεάζουν πρώτα τους φτωχότερους κατοίκους αυτού του πλανήτη. Θα ήταν λάθος εκ μέρους μας να περιορίσουμε τη δράση για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας μόνο στη δική μας περιοχή. Η διάθεση βοήθειας για ανάλογη δράση σε φτωχότερες χώρες θα συνδράμει στη δρομολόγηση συναφών δραστηριοτήτων στην επικράτειά τους. Η βοήθεια αυτή θα έχει σημαντικό αντίκτυπο και θα γίνει αντιληπτή η σοβαρότητα αυτών των προβλημάτων. Αποτελεί τη σωστή πρωτοβουλία στη σωστή στιγμή.

  Ewa Tomaszewska (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ήθελα απλώς να επισημάνω ότι, μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δεν δώσαμε αρκετή σημασία στις γεωθερμικές πηγές, δηλαδή στην καθαρή ενέργεια. Η χρήση των υφιστάμενων φρεατίων από γεωτρήσεις με σκοπό γεωλογικές έρευνες θα μπορούσε να μειώσει το σχετικό κόστος.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. − (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, φυσικά και περιλαμβάνεται η γεωθερμική ενέργεια. Δείχνουμε μεγάλο ενδιαφέρον για τη γεωθερμική ενέργεια καθώς και για άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Όσον αφορά την Πολωνία και την κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής αερίων: κατά την πρώτη περίοδο εμπορίας δικαιωμάτων, διέθεταν πολλά, πολύ περισσότερα από όσα ήταν απαραίτητα για τις ανάγκες της ενέργειας και της βιομηχανίας και αυτή η υπερ-κατανομή προκάλεσε το πρόβλημα με την τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής. Για τη δεύτερη περίοδο εμπορίας θεωρούμε ότι τα δικαιώματα που παραχωρήθηκαν στην Πολωνία είναι πάλι αρκετά για την κάλυψη των αναγκών της πολωνικής βιομηχανίας. Για την τρίτη περίοδο εμπορίας δικαιωμάτων υπάρχει ένα νέο σύστημα, το οποίο θα βασίζεται στο τι χρειάζονται η βιομηχανία και τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών τους, συμπεριλαμβάνοντας πλειστηριασμό στον βαθμό που θα συμφωνήσουμε.

Όσον αφορά την αποψίλωση των δασών, φυσικά αποτελεί μείζον ζήτημα και συνδέεται τόσο με τη βιοποικιλότητα όσο και με την αλλαγή του κλίματος – και τα δύο εξίσου σημαντικά. Η αντιμετώπιση της αποψίλωσης των δασών συντελεί και στην ανάσχεση των απωλειών της βιοποικιλότητας αλλά και στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική. Ωστόσο, τα σχέδια για την αντιμετώπιση της αποψίλωσης των δασών έχουν μια ιδιαιτερότητα: είναι πολύ δύσκολα. Παρόλα αυτά, αποτελεί μία από τις πρώτες προτεραιότητες που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, όχι μόνο μέσω του εν λόγω ταμείου αλλά και με διάφορα άλλα μέτρα, ειδικότερα με συμφωνία ως προς τα κίνητρα που πρέπει να συνδέονται με τις διάφορες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της αποψίλωσης των δασών, όπως για παράδειγμα, η μείωση του ρυθμού αποψίλωσης των δασών και η διατήρηση των δασών ή οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση που προωθείται από διάφορες χώρες. Εργαζόμαστε για αυτό, ιδιαίτερα με την Παγκόσμια Τράπεζα και θα υποβληθούν κάποια πιλοτικά σχέδια. Έτσι, υπάρχουν διάφορες πηγές χρηματοδότησης για διάφορους σκοπούς.

Θα ήθελα πρώτα από όλα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για την πολύ καλή και θετική συμβολή σας και σας διαβεβαιώνω ότι οι προτάσεις και οι παρατηρήσεις σας θα ληφθούν υπόψη στο έργο μας. Είναι πολύ χρήσιμες και θίγουν διάφορα σημαντικά ζητήματα.

Δεν θα απαντήσω αυτήν την στιγμή, για παράδειγμα, για τη σπουδαιότητα των έργων ΜΚΑ για τη νοτίως της Σαχάρας Αφρική. Απλά θα σας θυμίσω ότι το 2006 στο Ναϊρόμπι είχαμε την πρωτοβουλία του Κόφι Ανάν, του τότε Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με την προώθηση των έργων ΜΚΑ στη νοτίως της Σαχάρας Αφρική. Εμείς, όπως και τα Ηνωμένα Έθνη, δεσμευόμαστε να υλοποιήσουμε περισσότερα έργα εκεί και να μην επικεντρωνόμαστε μόνο σε έργα στην Κίνα και την Ινδία. Η παρατήρησή σας είναι μείζονος σημασίας αλλά, φυσικά, η σχέση μεταξύ του ταμείου και των ΜΚΑ θα μπορούσε να αναδειχθεί και να αποδειχθεί σημαντική.

Έχω να κάνω τρεις επιπλέον παρατηρήσεις. Πρώτον, ζητάτε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην εξυπηρέτηση των αναγκών των νοτίως της Σαχάρας χωρών και των χωρών ΑΚΕ. Φυσικά και ανησυχούμε ότι τα έργα σε μεγάλες χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία θα απορροφήσουν όλους τους διαθέσιμους πόρους ή υπερβολικά υψηλό ποσοστό τους. Το ίδιο παρεμπιπτόντως συνέβη και με τους ΜΚΑ και για αυτό είναι σωστή η παρατήρησή σας. Το ΠΤΕΑΑΠΕ θα δραστηριοποιηθεί στις υφιστάμενες επενδυτικές ευκαιρίες αλλά συμφωνούμε ότι χρειάζεται ιδιαίτερη έμφαση στην εξυπηρέτηση των αναγκών των χωρών ΑΚΕ. Θα διασφαλίσουμε επίσης ότι οποιοδήποτε επιμέρους ταμείο το οποίο καλύπτει μόνο μία χώρα δεν θα επιτρέπεται να απορροφά όλους ή τους περισσότερους διαθέσιμους πόρους. Το ΠΤΕΑΑΠΕ πρέπει να κατανεμηθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου, με απώτερο σκοπό να κατανεμηθεί και ο επενδυτικός κίνδυνος, και είναι πολύ σωστή η πρόταση του κ.Turmes σχετικά με το ποσοστό.

Δεύτερον, ας επανέλθω στο θέμα της φτώχειας, το οποίο είναι προφανώς βασικό. Όπως αναφέρθηκε στη σημερινή συνεδρίαση, περίπου 1,6 δισ. άνθρωποι στις φτωχότερες χώρες του κόσμου δεν έχουν ακόμα τακτική πρόσβαση σε αξιόπιστες ενεργειακές υπηρεσίες. Πιστεύω πως με το ΠΤΕΑΑΠΕ έχουμε την ευκαιρία να συμβάλλουμε στην πρόσβαση σε καθαρή και οικονομικά προσιτή ενέργεια, απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση της παγκόσμιας φτώχειας και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης.

Τρίτον και τελευταίο, χαιρετίζετε την εστίαση του ταμείου στη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων –αν και αναφέρατε ότι τα κονδύλια δεν είναι αρκετά· νομίζω ότι τα κονδύλια δεν είναι ποτέ αρκετά– και ζητάτε από ακόμα περισσότερα κράτη μέλη να προσφέρουν επιπλέον οικονομική στήριξη. Φυσικά, υποστηρίζω και συμφωνώ πλήρως με ό,τι προτείνατε και η Επιτροπή προσπαθεί και θα συνεχίσει να προσπαθεί για την προσέλκυση περισσότερων επενδυτών.

Σχετικά με αυτό, θα ήθελα επίσης να ζητήσω την στήριξή σας στην προώθηση του ΠΤΕΑΑΠΕ σε όλους τους σχετικούς φορείς. Όσο περισσότερη στήριξη έχουμε, τόσο περισσότερες δράσεις θα μπορούμε να υλοποιήσουμε επί τόπου.

  Claude Turmes, εισηγητής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, πρόκειται για ένα ταμείο δυναμικότητας ενδεχομένως 500 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς έχει συντελεστή προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων 3 έως 5. Τα 100, 120 ή 150 εκατομμύρια ευρώ δημόσιου χρήματος θα μπορούν να προσελκύσουν –τουλάχιστον ευελπιστούμε– άλλα 300 ή 400 εκατομμύρια για να γίνουν 500 εκατομμύρια ευρώ. Και έχουμε ακόμα κυβερνήσεις που μπορούν να ακολουθήσουν. Αν υπάρχει επαρκής έλεγχος, τότε το Κοινοβούλιο θα επιτρέψει στην Επιτροπή να προχωρήσει.

Η κ. Jordan Cizelj έθεσε μια πολύ σημαντική ερώτηση: πόσο προετοιμασμένες για επενδύσεις είναι ορισμένες περιοχές του κόσμου; Εμείς στο Κοινοβούλιο ψηφίσαμε ένα επιπλέον ποσό ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ από μια άλλη γραμμή του προϋπολογισμού για την ανάπτυξη των θεσμικών ικανοτήτων που θα πλαισιώσει αυτό το πρόγραμμα. Έτσι χρειάζεται να ενισχύσουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στις αφρικανικές χώρες και στην Ινδία, οι οποίες κατόπιν θα αναπτύξουν επιχειρηματικά μοντέλα. Πρέπει να διδαχθούμε από παλαιότερα λάθη στην αναπτυξιακή πολιτική όπου απλώς παρείχαμε τεχνολογικό εξοπλισμό χωρίς να αναλογιστούμε ότι πρέπει και να παρέχουμε πληροφορίες στον κόσμο για τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Μιλάω ενώπιον του Επιτρόπου Ανάπτυξης και γνωρίζουμε ότι η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης βοηθάει στην ενίσχυση των θεσμικών ικανοτήτων των χωρών αυτών.

Έτσι, αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα –και, κύριε Επίτροπε, έχετε δίκιο– είναι να προσεγγίσουμε τους επενδυτές μας. Αυτή την Παρασκευή στο Λουξεμβούργο, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κέντρο επενδύσεων στον κόσμο, θα πραγματοποιηθεί συνεδρίαση τραπεζιτών. Θα τους παρουσιάσουμε μία εταιρεία επενδύσεων με κυμαινόμενο μετοχικό κεφάλαιο (SICAV), έναν φορέα με έδρα το Λουξεμβούργο. Ευελπιστώ η Επιτροπή να σχεδιάσει μια καλή επικοινωνιακή στρατηγική. Πηγαίνετε στο Σίτι του Λονδίνου, πηγαίνετε στην Φρανκφούρτη, πηγαίνετε στο Παρίσι, πηγαίνετε στη Ζυρίχη, διότι οι τραπεζίτες πρέπει να πληροφορηθούν για αυτόν τον φορέα.

Γιατί είναι τόσο σημαντικό αυτό τώρα; Αυτήν την στιγμή βρισκόμαστε ακόμα υπό πίεση από το σκάνδαλο του Λιχτενστάιν και την κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου. Μέσα σε λίγους μήνες καταστρέψαμε εκατοντάδες δισεκατομμύρια κεφαλαίου. Τα πράσινα κεφάλαια μάλλον αποτελούν πολύ σημαντικότερο έργο για αυτόν τον πλανήτη και τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικών από ό,τι η πράσινη βιομηχανία. Αυτού του είδους ο φορέας επιτρέπει στα κεφάλαια να κατευθυνθούν προς τις σωστές επενδύσεις. Μπορεί να μην έχει τόσο υψηλή απόδοση όσο ορισμένες κερδοσκοπικές επενδύσεις, αποτελεί όμως μία μεσο- μακροπρόθεσμη επένδυση και πιθανότατα αυτό ακριβώς αναζητούν ορισμένα συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλοι παράγοντες. Έτσι το ταμείο αυτό έχει τεράστιες δυνατότητες να φέρει θεσμικούς επενδυτές και αυτό είναι που πρέπει να επιδιώκουμε.

Ευχαριστώ πολύ για την στήριξή σας σε αυτό που αποκαλώ ως η κοινότητα οπαδός ενός ανανεώσιμου και καλύτερου κόσμου.

  Πρόεδρος . − Κύριε Turmes, θα ήθελα να σας συγχαρώ για τα εξαιρετικά αγγλικά σας και για την αφοσίωσή σας στο θέμα αυτό.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη 14 Μαρτίου.

Γραπτές Δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  John Attard-Montalto (PSE), γραπτώς. – (EN) Αξίζουν τον έπαινό μας οι λόγοι για την ίδρυση του εν λόγω ταμείου. Οι πόροι όμως που πρόκειται να διοχετευθούν στο ταμείο αυτό είναι αστεία υπόθεση.

Βασικούς στόχους του ταμείου θα πρέπει να αποτελούν η προαγωγή της ενεργειακής απόδοσης, της εξοικονόμησης ενέργειας και των ανανεώσιμων ενεργειών, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η βελτίωση της πρόσβασης στις ενεργειακές υπηρεσίες στις φτωχότερες χώρες, πόσο μάλλον η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Στατιστικές (που θεωρούνται ήδη ξεπερασμένες) δείχνουν ότι 1,6 δισ. άνθρωποι δεν διαθέτουν πρόσβαση σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες. 2,4 δισ. άνθρωποι βασίζονται στην παραδοσιακή βιομάζα για το μαγείρεμα και τη θέρμανση.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι μέχρι το 2010 θα απαιτούνται 241 δισ. δολάρια για επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών. Όσον αφορά τις αναπτυσσόμενες χώρες, η εκτίμηση είναι τουλάχιστον 10 δισ. δολάρια ή 9 δισ. ευρώ.

Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για το υπό συζήτηση ταμείο είναι 80 εκατομμύρια ευρώ στο διάστημα μεταξύ 2007 και 2010, με 15 εκατομμύρια ευρώ το 2008 για την έναρξη της πρωτοβουλίας. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Αυτοί οι πόροι δεν είναι παρά σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με αυτούς που απαιτούνται. Οι προθέσεις είναι καλές όμως οι προθέσεις σε συνδυασμό με την πενιχρή χρηματοδότηση δεν αντιστοιχούν σε σοβαρές πρωτοβουλίες.

  Gyula Hegyi (PSE), γραπτώς. – (HU) Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει την τηλεθέρμανση!

Χαιρετίζω την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΠΤΕΑΑΠΕ). Η εξασφάλιση του ενεργειακού μας εφοδιασμού –και μάλιστα με τρόπο που να μην θέτει σε κίνδυνο τις περιβαλλοντικές μας αξίες, τη στρατηγική ασφάλεια ή την ανταγωνιστικότητά μας– αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του εικοστού πρώτου αιώνα. Η φθηνότερη ενέργεια είναι φυσικά η ενέργεια που δεν χρησιμοποιούμε, με άλλα λόγια η ενέργεια που εξοικονομούμε. Σε αυτήν την ενεργειακά ισχνή εποχή, η εξοικονόμηση ενέργειας είναι προς όφελος των ζωτικών συμφερόντων όλων, είτε πρόκειται για καταναλωτές είτε για μεγαλύτερες κοινότητες. Από τη σκοπιά της αριστεράς πρέπει επίσης να τονιστεί ότι η εξοικονόμηση ενέργειας και η αποδοτική ενεργειακή χρήση αποτελούν και κοινωνικό ζήτημα, δεδομένου ότι συχνά οι πιο φτωχοί άνθρωποι είναι και αυτοί κυρίως που σπαταλούν την περισσότερη ενέργεια. Αυτό ισχύει κυρίως για τα νέα κράτη μέλη, για παράδειγμα σε σπίτια στους οικισμούς της Ουγγαρίας, τα οποία χρησιμοποιούν πάνω από τη διπλάσια ενέργεια ανά τετραγωνικό μέτρο από ό,τι η δυτική Ευρώπη. Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντική η παροχή κοινοτικών πόρων για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων τηλεθέρμανσης στην ανατολική Ευρώπη. Η τηλεθέρμανση είναι θεωρητικά ένα σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας και έχει το πλεονέκτημα να προσαρμόζεται εύκολα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ στην περίπτωση της ατομικής θέρμανσης θα έπρεπε να γίνει η προσαρμογή από σπίτι σε σπίτι. Είναι, συνεπώς, ζωτικής σημασίας η διάθεση πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τηλεθέρμανση. Επιπλέον, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής ενιαίων φορολογικών ελαφρύνσεων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να διευκολυνθούν οι επενδύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας και να δημιουργηθούν ταμεία για αυτόν τον σκοπό.

  Bogusław Rogalski (UEN), γραπτώς. – (PL) Η ανανεώσιμη ενέργεια και η ενεργειακή απόδοση συμβάλλουν στον περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο. Όπως καταδεικνύουν έρευνες και εκθέσεις, είναι ακριβώς οι φτωχότερες κοινωνίες και τα πιο φτωχά μέλη τους που επηρεάζονται εντονότερα από τις αρνητικές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος. Είναι επομένως καθήκον μας να προστατεύσουμε αυτές τις κοινωνικές ομάδες δεδομένου ότι από οικονομική άποψη είναι πολύ ευάλωτες.

Η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συμβάλλει μεταξύ άλλων στην αναβάθμιση των περιβαλλοντικών προτύπων, μειώνοντας για παράδειγμα τις εκπομπές CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου. Βοηθάει επίσης στην αύξηση των θέσεων απασχόλησης και στη μείωση του κόστους. Ένα άλλο βασικό επιχείρημα υπέρ τους είναι ότι περιορίζουν την εξάρτηση από συγκεκριμένες πηγές ενέργειας, μολονότι αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που στερούνται βασικές ενεργειακές υπηρεσίες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο διαμόρφωσης των οικονομιών των αναπτυσσόμενων χωρών. Οι περισσότερες από τις χώρες αυτές διανύουν μια περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και, κατά συνέπεια, είναι αυξημένη η ζήτηση για ενέργεια σε αυτές τις περιοχές. Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις αναπτυσσόμενες χώρες συνδέεται πράγματι με τις προσπάθειες που στοχεύουν στον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στη διασφάλιση του εφοδιασμού σε χώρες που μετά βίας ανταπεξέρχονται στις ενεργειακές απαιτήσεις τους.

Κατά συνέπεια, η Ένωση οφείλει να στηρίξει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, επειδή αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία της στρατηγικής περί ενέργειας και αλλαγής του κλίματος αλλά και της αναπτυξιακής πολιτικής.