Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 9 Απριλίου 2008 - Βρυξέλλες

22. Ενδιάμεση επανεξέταση του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0074/2008) της κ. Riitta Myller, εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, σχετικά με την ενδιάμεση αξιολόγηση του Έκτου Κοινοτικού Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον (2007/2204(INI)).

  Riitta Myller, εισηγήτρια. − (FI) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε Δήμα, οι στόχοι στο πλαίσιο του έκτου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον δεν πρόκειται να επιτευχθούν εξαιτίας του είδους της περιβαλλοντικής πολιτικής που εφαρμόζεται στην ΕΕ.

Οι θεματικές στρατηγικές που έχουν προγραμματιστεί ως ο ακρογωνιαίος λίθος του προγράμματος δράσης για το περιβάλλον και της νομοθεσίας που έχει ψηφιστεί και σε μεγάλο βαθμό εφαρμόζεται τώρα βάσει αυτών δεν είναι αρκετές για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων. Η μείωση της βιοποικιλότητας είναι απίθανο να σταματήσει και η νομοθεσία για την προστασία των θαλασσών δεν πρόκειται να τεθεί σε ισχύ πριν από το 2012. Η προστασία του εδάφους, όπως γνωρίζουμε, αντιμετωπίζει προβλήματα, όχι μόνο στο Συμβούλιο αλλά και εδώ, στο Κοινοβούλιο. Η νομοθεσία για τα απόβλητα ολοκληρώνεται τώρα, και τα πράγματα δεν φαίνονται τόσο καλά. Πρέπει να επιτύχουμε ικανοποιητικούς στόχους όσον αφορά τη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων. Ούτε έχουν συμφωνηθεί οι στόχοι στην οδηγία για την ποιότητα του αέρα στο επίπεδο που συμφωνήθηκαν στο έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον.

Ωστόσο, οι στόχοι στο πλαίσιο του προγράμματος για το περιβάλλον επιτυγχάνονται σε έναν τομέα, στην πολιτική για το κλίμα. Αυτό συμβαίνει ιδίως όταν τα μέτρα τα οποία έχουν πλέον συμφωνηθεί εφαρμόζονται στην πράξη. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η εφαρμογή της πολιτικής για το κλίμα βοηθά και στην ποιότητα του αέρα και εν μέρει στο θέμα των αποβλήτων, επομένως εν προκειμένω είναι πολύ σημαντική.

Συνεπώς, τι μπορούμε να πράξουμε για να επανέλθουμε στην πορεία επίτευξης των στόχων του έκτου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον; Καταρχάς, τα κράτη μέλη πρέπει να ενισχύσουν την εθνική εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας. Πρέπει να δοθούν στην Επιτροπή οι κατάλληλοι πόροι ώστε να μπορεί να διασφαλίσει ότι όλα τα κράτη μέλη τηρούν τις υποχρεώσεις τους.

Άλλο ένα μεγάλο ζήτημα, και αυτό που ίσως είναι το σημαντικότερο από όλα, είναι το πώς θα κατορθώσουμε να ενσωματώσουμε το περιβάλλον στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συζητούμε χρόνια γι’ αυτό, αλλά μέχρι τώρα τίποτα δεν έχει γίνει στην πράξη.

Υπάρχουν ακόμη τομείς όπου επιδοτούμε δραστηριότητες που είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον. Πρέπει να απαλλαχτούμε τώρα από τις βλαπτικές για το περιβάλλον ενισχύσεις, και το Κοινοβούλιο πρέπει να προτείνει ένα χρονοδιάγραμμα γι’ αυτό.

Κάθε πολιτική που ευνοεί το περιβάλλον πρέπει να συνιστάται, περιλαμβανομένων των φορολογικών μέτρων. Εκτός και εάν η νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη οικολογικής φορολογίας, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα διαθέσιμα σε εμάς μέσα όπως, για παράδειγμα, την ευέλικτη συνεργασία, για την προώθηση των φορολογικών θεμάτων. Για τη βελτίωση της κατάστασης του περιβάλλοντος, η δεσμευτική νομοθεσία πρέπει και πάλι να αποτελεί προτεραιότητα.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες τις Ομάδες που συμμετείχαν σε αυτήν την εργασία και θα ήθελα να δηλώσω ότι κατέθεσα ορισμένες τροπολογίες αποκλειστικά και μόνο για να αποσαφηνιστεί το κείμενο και να γίνει το ύφος του πιο ισόρροπο.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι κύριοι βουλευτές η Ευρώπη των αποτελεσμάτων αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή, η δε περιβαλλοντική πολιτική έχει αποτελέσει –και είναι– μια πολύ επιτυχημένη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού προσέφερε συγκεκριμένα και απτά οφέλη στους πολίτες της.

Σε ποσοστό περίπου 80%, η περιβαλλοντική νομοθεσία των κρατών μελών βασίζεται στην αντίστοιχη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία είχε αποφασιστική συμβολή στην πολύ σημαντική βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα και των υδάτων, καθώς και στην προστασία και διατήρηση του ευρωπαϊκού φυσικού πλούτου, δίνει δε τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να πρωτοστατεί παγκοσμίως σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα και η νομοθεσία για τα χημικά προϊόντα.

Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωσή της σχετικά με την ενδιάμεση αξιολόγηση του 6ου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον. Ο τελευταίος χρόνος υπήρξε ιδιαιτέρως σημαντικός, διότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα βρέθηκαν σταθερά στην κορυφή των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο διάστημα αυτό ανταποκριθήκαμε πλήρως στις πολιτικές μας δεσμεύσεις και θα αναφέρω τρία σχετικά παραδείγματα.

Στη Διάσκεψη του Μπαλί, τον περασμένο Δεκέμβριο, δρομολογήθηκε η διαδικασία για την επίτευξη μιας νέας συμφωνίας για το παγκόσμιο κλίμα έως τα τέλη του 2009. Η «πράσινη διπλωματία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε αποφασιστική επιρροή στην επίτευξη αυτού του θετικού αποτελέσματος. Η δέσμη προτάσεων για το κλίμα και την ενέργεια που παρουσίασε η Επιτροπή τον Ιανουάριο ήταν φιλόδοξη και απέδειξε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεχίσει να δίνει το παράδειγμα διεθνώς.

Η πρόταση για νέα οδηγία σχετικά με τις εκπομπές από τη βιομηχανία, ενισχύει τις ήδη υπάρχουσες διατάξεις και, ακόμη, απλουστεύει την υπάρχουσα νομοθεσία μέσω της συγχώνευσης επτά διαφορετικών οδηγιών, μεταξύ άλλων, για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης σε μία και μόνη οδηγία. Έτσι, καθίσταται ευκολότερη η εφαρμογή της νομοθεσίας μας και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, συμβάλλουμε στο να την κάνουμε –περιβαλλοντικά– πιο αποτελεσματική.

Στο χρόνο που πέρασε ήταν επίσης σημαντικό ότι έγινε αποδεκτό, σε μεγάλο βαθμό και εκ μέρους της βιομηχανίας, ένα από τα κυριότερα μηνύματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης, ότι δηλαδή, η μακροχρόνια βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας είναι ανάγκη να βασίζεται σε σταθερές περιβαλλοντικές αρχές. Τα υψηλά πρότυπα που θέτει η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενθαρρύνουν την οικολογική καινοτομία, η οποία, με τη σειρά της, δίνει ώθηση στη βιομηχανική αποδοτικότητα και δημιουργεί νέες θέσεις απασχόλησης. Με άλλα λόγια, οι φιλόδοξοι περιβαλλοντικοί στόχοι όχι μόνο βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών της Ευρώπης αλλά, επίσης, διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων μας για οικονομική ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

Οι θετικές όμως αυτές εξελίξεις, αναιρούνται από τις επιστημονικές ενδείξεις ότι η Ευρώπη δεν έχει ακόμη εισέλθει σε πορεία αειφόρου περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Έχουμε, βεβαίως, διανύσει μόνο το ήμισυ του χρονικού διαστήματος που καλύπτεται από το 6ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον, είναι όμως φανερό ότι χρειάζεται να γίνουν ακόμη πολλά για να αντιμετωπιστούν οι σημερινές, αλλά και οι αναδυόμενες, απειλές για το περιβάλλον μας.

Τους επόμενους μήνες η Επιτροπή θα παρουσιάσει νέες προτάσεις και, μεταξύ αυτών, πολλές από εκείνες που επισημαίνονται στην έκθεση του Κοινοβουλίου. Οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν την αναθεώρηση της οδηγίας για τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών και μια δέσμη προτάσεων στον τομέα της αειφόρου κατανάλωσης και παραγωγής.

Ετοιμάζουμε επίσης νομοθετική πρόταση για τον περιορισμό της εμπορίας ξυλείας από παράνομη υλοτόμηση. Μετά το καλοκαίρι θα είναι έτοιμες οι ανακοινώσεις για μια ευρωπαϊκή θεώρηση στο ζήτημα της ανάσχεσης της αποψίλωσης των δασών και την εξεύρεση τρόπων καταγραφής της προόδου των κοινωνιών με κριτήρια πέρα από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν.

Προετοιμάζουμε επίσης μια πρόταση για την απαγόρευση της εμπορίας δερμάτων από φώκιες, εφόσον το κυνήγι αυτό δεν γίνεται με ανθρωπιστικό τρόπο.

Μεγάλη προτεραιότητα αποτελεί η βελτίωση της εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας. Η βελτίωση αυτή της εφαρμογής αποτελεί κλειδί για να πετύχουμε ένα καλύτερο περιβάλλον. Μόνο με τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του κεκτημένου στο σύνολό του, θα καταστεί δυνατή η επίτευξη των στόχων του 6ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον. Η αποτελεσματική εφαρμογή συνδέεται με το ζήτημα της βελτίωσης της νομοθεσίας. Εκφράζω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι κατά την τελευταία διετία η Επιτροπή μπόρεσε να εξαλείψει τους φόβους, ότι με τη φράση «βελτίωση της νομοθεσίας» εννοούσε χαμηλά περιβαλλοντικά πρότυπα. Η αλήθεια είναι ότι η αρχαιότερη και απλούστερη νομοθεσία αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους βελτίωσης της εφαρμογής της νομοθεσίας και, έτσι, μπορεί επίσης να συντελέσει στην καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος.

Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου, χαίρομαι ιδιαίτερα που στην έκθεσή σας υπάρχουν εποικοδομητικά συμπεράσματα για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη μπορεί να επιτύχει ένα καλύτερο περιβάλλον και μια αληθινά αειφόρο ανάπτυξη. Σας διαβεβαιώνω ότι η Επιτροπή θα εξετάσει με πολλή προσοχή τα συμπεράσματα αυτά, όταν αναλύει τομείς στους οποίους μπορεί να υφίστανται κενά πολιτικής και όταν καθορίζει προτεραιότητες για τα επόμενα χρόνια.

Θα επιθυμούσα να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, κυρία Myller, για τις προσπάθειές της και τον κ. Karim, την κ. Jeleva και τον κ. Navarro αντίστοιχα, από τις Επιτροπές Διεθνούς Εμπορίου και Περιφερειακής Ανάπτυξης και Γεωργίας για τις εξαιρετικές εισηγήσεις τους.

Είναι φανερό ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση ως προς το τι χρειάζεται να γίνει. Απομένει τώρα, να μεταμορφώσουμε αυτή την πολιτική στήριξης σε συγκεκριμένες δράσεις που θα οδηγήσουν σε ένα καλύτερο περιβάλλον από το 2012 και μετά.

  Rumiana Jeleva, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης. − (BG) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ως συντάκτρια της γνωμοδότησης για την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, θα ήθελα να τονίσω τον σημαντικό ρόλο των περιφερειακών και τοπικών κυβερνητικών αρχών στη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης. Οι περιφέρειες και οι δήμοι είναι τα μέρη όπου πρέπει να υλοποιούνται οι αποφάσεις και όπου το κεκτημένο για το περιβάλλον πρέπει να εφαρμόζεται στην πράξη.

Η παροχή, η επεξεργασία και η διαχείριση των υδάτων, οι δημόσιες συγκοινωνίες και ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι λίγα μόνο παραδείγματα. Τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές και τοπικές αρχές τους πρέπει να ενθαρρύνονται να αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο τα διαρθρωτικά ταμεία, διασφαλίζοντας ότι τα επιχειρησιακά προγράμματά τους συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Είναι προφανές ότι ορισμένες περιφέρειες αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την εφαρμογή. Πρέπει να αναπτυχθούν ειδικά μέτρα στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής προκειμένου να ξεπεραστούν αυτές οι δυσκολίες.

Εν κατακλείδι, η περιφερειακή συνεργασία πρέπει να χρησιμοποιείται ως καίριο μέσο στην περιβαλλοντική πολιτική. Η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των γειτονικών χωρών και περιφερειών της ΕΕ όπως ο Εύξεινος Πόντος, η Βαλτική και η Μεσόγειος Θάλασσα ανοίγει προοπτικές για την πρόληψη της διασυνοριακής ρύπανσης.

Σας ευχαριστώ.

  Gyula Hegyi, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (HU) Όσον αφορά τους στόχους που αναφέρονται στο έκτο κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον, υστερούμε από πολλές απόψεις. Θα ήθελα να αναφερθώ εδώ μόνο σε δύο από αυτές.

Ο αέρας στις πόλεις μας είναι μολυσμένος και ανθυγιεινός. Ελλείψει κοινοτικής νομοθεσίας, σε πολλές πόλεις η επίτευξη των στόχων που τίθενται στη θεματική στρατηγική για το αστικό περιβάλλον φαίνεται να απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα. Συνεπώς, η Επιτροπή πρέπει, ως εκ τούτου, να προτείνει νομοθεσία που να ορίζει με σαφήνεια ένα πλαίσιο για το αστικό περιβάλλον και τις αστικές μεταφορές σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς διαφορετικά οι πολίτες μας θα εξακολουθήσουν να πλήττονται από την κακή ποιότητα της ατμόσφαιρας και άλλες μορφές μόλυνσης.

Παρομοίως, η εφαρμογή της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα εξακολουθεί να καθυστερεί. Εάν η νομοθεσία για τη βιομηχανία δεν συμφωνεί με τις πολιτικές για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, η μόλυνση των υδάτινων πόρων μας θα συνεχίζεται. Όπως καταδείχθηκε από τους αφρούς στον ποταμό Ράμπα στην Ουγγαρία, που δημιουργήθηκαν από τη ρύπανση που προκαλούν οι αυστριακοί βυρσοδέψες, η ισχύουσα νομοθεσία δεν μπορεί να αποτρέψει τη ρύπανση των υδάτινων πόρων.

Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν για να διασφαλίσουν καθολική συμμόρφωση με την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα και την οδηγία για τις πλημμύρες. Σας ευχαριστώ.

  Satu Hassi, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FI) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τη Riitta Myller για την εξαιρετική έκθεσή της και τη συνεργασία της.

Όπως υποστηρίζει η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, η εφαρμογή του προγράμματος της ΕΕ για το περιβάλλον έχει καθυστερήσει από πολλές απόψεις, αλλά αυτό που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι, έστω και εάν όλοι οι συγκεκριμένοι στόχοι του προγράμματος είχαν επιτευχθεί πλήρως, η ΕΕ ακόμη δεν θα βρισκόταν σε πορεία αειφόρου ανάπτυξης. Για παράδειγμα, ενδεχομένως να μην μπορέσουμε να σταματήσουμε τη μείωση της βιοποικιλότητας έως το 2010, ακόμα και εάν έχουμε δεσμευτεί να το πράξουμε.

Η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι η κοινωνία μας έχει οικοδομηθεί να λειτουργεί με μη βιώσιμο τρόπο. Εάν όλοι οι άνθρωποι στη Γη κατανάλωναν πόρους με τον τρόπο που τους καταναλώνουν οι Ευρωπαίοι, θα χρειαζόμασταν τέσσερις πλανήτες όπως η Γη για να παραχθούν οι απαραίτητοι πόροι. Εάν οι μεσαίες τάξεις της Κίνας, της Ινδίας και άλλων αναπτυσσόμενων χωρών αντέγραφαν τις καταναλωτικές μας συνήθειες, ο πλανήτης θα διερχόταν κρίση. Ευελπιστώ ότι η έκκληση αφύπνισης που δρομολογείται σήμερα χάρη στην πολιτική για το κλίμα θα οδηγήσει σε πιο ολοκληρωμένη επαναξιολόγηση του τρόπου ζωής μας και των συνηθειών παραγωγής μας.

  Péter Olajos (PPE-DE). – (HU) Σας ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω δηλώνοντας ότι και εγώ διαφωνώ με την άποψη ότι η εφαρμογή του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον προχωρά σύμφωνα με το σχέδιο. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις απουσιάζουν ποιοτικοί και ποσοτικοί στόχοι και χρονοδιαγράμματα, όχι μόνο στο πρόγραμμα δράσης, αλλά και στις θεματικές στρατηγικές.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εφαρμογή του έκτου προγράμματος δράσης έχει καθυστερήσει. Δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να επιτύχουμε τους πρωταρχικούς περιβαλλοντικούς στόχους που τίθενται στο πρόγραμμα, και η εφαρμογή της νομοθεσίας στα κράτη μέλη βρίσκεται σε αδιέξοδο. Επιτρέψτε μου να δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα:

Πρώτον: δεν έχουν ληφθεί συγκεκριμένα μέτρα για τη θέσπιση νομοθεσίας σχετικά με την ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων. Μια συγκεκριμένη προτεραιότητα εν προκειμένω είναι η εκπόνηση διατάξεων σχετικά με τα σχολεία και άλλους δημόσιους εσωτερικούς χώρους που χρησιμοποιούνται από ευαίσθητες ομάδες. Τέλος, πρέπει να ξεκινήσουν πιλοτικά προγράμματα.

Δεύτερον: η εφαρμογή των οδηγιών σχετικά με το πρόγραμμα του δικτύου Natura 2000 έχει επίσης καταλήξει σε αδιέξοδο. Πρέπει να διαδοθούν οι βέλτιστες πρακτικές και να εφαρμοστούν φορολογικά μέτρα σε βάρος όσων ρυπαίνουν. Προσέγγισα προσωπικά την Επιτροπή με μια αναφορά σχετικά με τη μόλυνση των περιοχών Natura 2000, αλλά η Επιτροπή δεν αντέδρασε και δεν προέβη σε καμία ενέργεια.

Τρίτον: οι παράνομες απορρίψεις επικίνδυνων και αστικών αποβλήτων στην επικράτεια άλλων χωρών έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Συχνά, ευρωπαϊκά απόβλητα καταλήγουν στην Αφρική και την Ασία, κάτι όμως που είναι απαράδεκτο. Εξίσου απαράδεκτο είναι το γεγονός ότι αρκετά γερμανικά Länder (κρατίδια) μεταφέρουν παράνομα πολλές χιλιάδες τόνους αποβλήτων στην ανατολική Ευρώπη, και στη συνέχεια αρνούνται να τα πάρουν πίσω – όπως για παράδειγμα η Βαυαρία.

Τέταρτον: τι συνέβη στην περίφημη αρχή της πρόληψης της διασυνοριακής μόλυνσης; Ένα κράτος μέλος, η Αυστρία, ρυπαίνει τον ποταμό Ράμπα τα τελευταία επτά έτη, όπως ανέφερε νωρίτερα ο κ. Hegyi. Παχύς αφρός επιπλέει στην επιφάνεια του ποταμού. Έχω θέσει το συγκεκριμένο ζήτημα τουλάχιστον έξι φορές ήδη, και μάλιστα υπέβαλα επίσημη καταγγελία, χωρίς όμως αποτέλεσμα: ο αφρός στον ποταμό παραμένει, ενώ η Επιτροπή δεν κάνει τίποτα.

Οι περίφημες αρχές δεν χρησιμεύουν σε τίποτα εάν δεν εφαρμόζονται. Η Επιτροπή είναι ο θεματοφύλακας της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι καιρός αυτός ο θεματοφύλακας να επιτελέσει το καθήκον του και να μην ενδίδει σε κράτη μέλη, αλλά αντιθέτως να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τις νομοθεσίες που έχουμε εγκρίνει από κοινού. Σας ευχαριστώ πολύ.

  Ευαγγελία Τζαμπάζη (PSE). – Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, θέλω να συγχαρώ την εισηγήτρια για την άριστη εργασία της, η οποία θεωρώ ότι αντανακλά τις ανησυχίες του Κοινοβουλίου όσον αφορά τον βαθμό στον οποίο έχει, μέχρι στιγμής, τηρήσει η Ένωση τις δεσμεύσεις της, στο πλαίσιο του 6ου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον.

Η ενδιάμεση αξιολόγηση της Επιτροπής αποκαλύπτει ότι απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες για την κάλυψη των κενών στη νομοθεσία, μέσω νέων νομοθετικών προτάσεων, καθώς και την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων, ώστε να διασφαλιστεί η δέουσα εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας. Παράλληλα, γίνεται αντιληπτό ότι είναι αναγκαία μια στροφή προς αειφόρα μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης, καθώς και περαιτέρω αποσύνδεση της οικονομικής μεγέθυνσης από τη χρήση φυσικών πόρων.

Ταυτόχρονα, οφείλουμε να επισημάνουμε τη διεθνή διάσταση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής, υπογραμμίζοντας ότι η Ένωσης θα πρέπει να ενθαρρυνθεί να συνεχίσει να προωθεί φιλόδοξες περιβαλλοντικές πολιτικές και απαιτήσεις, προάγοντας τη μεταφορά τεχνολογίας και την ανταλλαγή καλών πρακτικών με τις αναπτυσσόμενες χώρες.

  Cristina Gutiérrez-Cortines, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (ES) Κυρία Πρόεδρε, πραγματικά πιστεύω ότι το έγγραφο που εξετάζουμε δεν είναι αυτό που θα έπρεπε, και θα εξηγήσω: είναι ένα έγγραφο για την αξιολόγηση όσων έχουν γίνει σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον περιβάλλον, και για το σύνολο της περιβαλλοντικής πολιτικής. Δεν νομίζω ότι πρόκειται για έγγραφο αξιολόγησης. Δεν είναι ένα έγγραφο λεπτομερούς αξιολόγησης που θα μπορούσε να μας βοηθήσει για μελλοντικά σχέδια, ίσως γιατί η Επιτροπή δεν έχει συνηθίσει να κρίνεται ή να αποτελεί αντικείμενο αξιολόγησης, ούτε ψηφίζει και ούτε υπάρχει μια ομάδα ενδιαφερόμενων μερών που να απαιτεί αποτελέσματα από αυτήν. Πιστεύω, ωστόσο, αν και μπορεί να φανεί αντιφατικό, ότι μπορούμε να συγχαρούμε την Επιτροπή για τα πρόσφατα αποτελέσματά της, αλλά όχι για το έγγραφο.

Πιστεύω ότι η περιβαλλοντική πολιτική έχει ενσωματωθεί πλήρως στις πολιτικές των κοινοτήτων και των περιφερειών, και ότι η ίδια η βιομηχανία ανταποκρίνεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ωστόσο, από το έγγραφο λείπει μια πρόταση σχετικά με το πώς πρέπει να αλλάξουμε στο μέλλον, καθώς τα σημεία όπου το σύστημα δεν λειτουργεί σωστά πρέπει να αναθεωρηθούν. Η Ευρώπη καταρτίζει περιβαλλοντική πολιτική για περισσότερα από 25 έτη και πρέπει να αναθεωρήσει ορισμένες μεθόδους της, καθώς αυτό δεν είναι η μόνη αιτία που εξηγεί την αποτυχία ορισμένων πολιτικών.

Δεν βλέπω να εξετάζεται το πώς μπορούμε να αλλάξουμε τους τρόπους που εμπλέκουμε τις περιφέρειες και δημιουργούμε δίκτυα, είτε καθοδηγούνται από την ΕΕ είτε όχι. Υπάρχουν τώρα πολλές χώρες, όπως συνέβη με την οδηγία για το έδαφος, που διαθέτουν ήδη πολύ καλύτερους κανονισμούς από αυτούς που μπορεί να τους παράσχει η Ευρώπη, και άλλες χώρες που δεν διαθέτουν κανέναν κανονισμό. Ως απάντηση σε αυτήν την ανισορροπία, η Ευρώπη πρέπει να υιοθετήσει διαφορετικές θέσεις και να εξετάσει νέους τρόπους εργασίας, καθώς εξυπακούεται ότι, εάν ο κόσμος έχει αλλάξει, πρέπει να αλλάξουμε και τις μεθόδους εργασίας μας.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, συγχαρητήρια για τα αποτελέσματα, αλλά ας αλλάξουμε στο μέλλον.

  Miroslav Mikolášik (PPE-DE). – (SK) Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ σημαντικό ότι η ενδιάμεση αξιολόγηση του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον αποκάλυψε ένα σημαντικό γεγονός: η εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος έχει καθυστερήσει σε μεγάλο βαθμό σε σχέση με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα.

Ως εκ τούτου, η πιθανότητα να έχουν γίνει όλα έως το 2012 και να έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι προτεραιότητας είναι αρκετά μικρή. Συμμερίζομαι την άποψη ότι εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη να ενσωματωθούν πιο σαφείς και απτοί ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι στο πρόγραμμα. Επίσης, συμφωνώ ότι η υποβολή θεματικών στρατηγικών δεν έχει αποδώσει ουσιαστικά αποτελέσματα. Για τον λόγο αυτόν, θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την εξάλειψη των κενών στη νομοθεσία για το περιβάλλον μέσω νέων νομοθετικών προτάσεων.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των περιβαλλοντικών κανονισμών. Η αλλαγή του κλίματος, η βιοποικιλότητα, η υγεία και η χρήση πόρων θα συνεχίσουν να συγκαταλέγονται στις πλέον επείγουσες προκλήσεις για το μέλλον.

  Paul Rübig (PPE-DE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πιστεύω ότι πρέπει να διενεργούμε αξιολογήσεις κατά διαστήματα, και συγκεκριμένα να δημοσιεύουμε τα πορίσματα από τα κράτη μέλη σε ένα μητρώο, καθώς ανακύπτουν συγκρούσεις επί μεμονωμένων θεμάτων, φυσικά, με την πάροδο του χρόνου, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα, όπου, από τη μία πλευρά, καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες για την προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας, αλλά, από την άλλη, σπαταλάμε αχρησιμοποίητο νερό.

Υπάρχουν ακόμη προβλήματα με το πρόγραμμα Natura 2000. Εδώ, πρέπει να ακούσουμε τους πολίτες και να προσαρμόζουμε ανάλογα τα προγράμματα από καιρού εις καιρόν.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. − Κυρία Πρόεδρε, αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου, επιτρέψτε μου ν’ αρχίσω αναφερόμενος στις εξαιρετικές παρατηρήσεις οι οποίες έγιναν απόψε και τις οποίες, βεβαίως, η Επιτροπή θα τις λάβει υπόψη και θα τις αξιοποιήσει ανάλογα.

Στην ενδιάμεση αξιολόγησή της, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται εν γένει σε καλό δρόμο όσον αφορά τη θέσπιση των μέτρων σχετικά με το 6ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον. Αν συνεχιστεί η πορεία αυτή −και τώρα είναι τα κρίσιμα χρόνια− τότε θα καταστεί δυνατή η υλοποίηση των προτάσεων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα έως το 2012. Η προετοιμασία όμως των προτάσεων, ακόμη και η υιοθέτηση και η έγκρισή τους, αποτελεί το μισό μόνο της προσπάθειας που απαιτείται. Χωρίς την αποτελεσματική εφαρμογή −όπως τονίστηκε και απόψε− της περιβαλλοντικής πολιτικής, είναι βέβαιο ότι δεν θα πετύχουμε τους περιβαλλοντικούς στόχους που ορίζονται στο 6ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον, όσο καλά και αν έχει προετοιμαστεί η νομοθεσία από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο συμμερίζομαι πλήρως την άποψη του Κοινοβουλίου ότι χρειάζονται μεγαλύτερες προσπάθειες και χρειάζεται να διατεθούν στην Επιτροπή επαρκείς πόροι ώστε να είναι δυνατό να δοθεί αποτελεσματική συνέχεια στα ζητήματα εφαρμογής. Αυτό θα επιτρέψει στην Επιτροπή να βοηθήσει τις εθνικές αρχές να αναπτύξουν τις ικανότητες εκείνες που είναι αναγκαίες για την επίτευξη των αποτελεσμάτων στα οποία στοχεύουμε.

Η Επιτροπή συμμερίζεται επίσης την άποψη του Κοινοβουλίου, ότι είναι ζωτικής σημασίας η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων σε άλλες πολιτικές. Όπως τονίστηκε στην έκθεση, η ενσωμάτωση αυτή είναι ουσιαστικής σημασίας στις εμπορικές πολιτικές, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί πολύ σημαντικές οικονομικές σχέσεις με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, το δε εμπόριο έχει σαφώς περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Είναι όμως επίσης ζωτικής σημασίας η ενσωμάτωση αυτή στη γεωργική πολιτική, την περιφερειακή πολιτική και την πολιτική μεταφορών, όπου με την ύπαρξη ουσιαστικής χρηματοδότησης οι κοινοτικές πολιτικές θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις περιφέρειες της Ευρώπης.

Η διαδικασία μελέτης επιπτώσεων, την οποία έχει επιπλέον καθιερώσει η Επιτροπή, στοχεύει στη βελτίωση της συνοχής των κοινοτικών πολιτικών, περιλαμβάνει δε τη συνεκτίμηση περιβαλλοντικών παραμέτρων των προτάσεών μας. Η Επιτροπή θα δεχόταν με ικανοποίηση την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης συνεκτίμηση των περιβαλλοντικών πτυχών κατά την εξέταση των προτάσεων και από τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα.

Τέλος, η έκθεση προβάλλει τον ζωτικής σημασίας ρόλο των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, καθώς και των πολιτών, των καταναλωτών και των επιχειρηματιών, στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που καθορίζονται στο 6ο περιβαλλοντικό πρόγραμμα δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σας διαβεβαιώνω ότι η Επιτροπή θα κάνει το παν ώστε να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση και να εξασφαλίσει τη στήριξη των ενδιαφερομένων μερών. Είμαι βέβαιος ότι το Κοινοβούλιο θα βοηθήσει στις προσπάθειες αυτές και ελπίζω ότι η προστασία του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος θα αποτελέσει ένα από τα κυριότερα ζητήματα που θα απασχολήσουν τους ψηφοφόρους στις εκλογές του επόμενου έτους.

  Riitta Myller, εισηγήτρια. − (FI) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσοι πήραν μέρος στη συζήτηση και τον Επίτροπο.

Το Κοινοβούλιο και εγώ, ως εισηγήτρια, στοχεύουμε πράγματι να δημιουργήσουμε μια κατάσταση που θα παράσχει στην Επιτροπή νέα μέσα ώστε να θέσει την περιβαλλοντική πολιτική σε μια τροχιά που θα οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων του έκτου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον. Στην ενδιάμεση αξιολόγησή της, η Επιτροπή δήλωσε ότι ήταν της άποψης, ακριβώς όπως παρατήρησε και ο Επίτροπος Δήμας, ότι τα μέσα που αναφέρονται στην ενδιάμεση αξιολόγηση του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον θα ήταν αρκετά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, αλλά μια μελέτη που διεξήχθη σχετικά με την τρέχουσα πολιτική της Επιτροπής δείχνει το αντίθετο.

Η παρούσα έκθεση, που ελπίζω ότι θα εγκριθεί αύριο με μεγάλη πλειοψηφία, υποδεικνύει τομείς όπου εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη να γίνουν βελτιώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και αναφέρει σε πολύ μεγάλο μέρος τα ίδια διορθωτικά μέτρα με αυτά που προτάθηκαν στην ομιλία του Επιτρόπου. Με άλλα λόγια, συμφωνούμε όσον αφορά αυτά που πρέπει να γίνουν, αλλά, όπως ανέφερε η κ. Hassi εδώ, είτε τα μέσα που προτείνονται είναι γενικά επαρκή ώστε να μπει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε πορεία αειφόρου ανάπτυξης είτε όχι, πρέπει χωρίς αμφιβολία να κάνουμε πολύ ειλικρινείς συζητήσεις μεταξύ μας. Βρισκόμαστε πλέον στον σωστό δρόμο όσον αφορά την πολιτική για το κλίμα. Εάν καταρτίσουμε τόσο φιλόδοξες πολιτικές σε άλλους τομείς, τότε σίγουρα θα επιτύχουμε.

Ανέφερα ότι κατέθεσα ορισμένες τροπολογίες προκειμένου να αποσαφηνίσω αυτήν την έκθεση. Θα ήθελα να αναφέρω απλώς ότι τα φινλανδικά στην τροπολογία 14 είναι πολύ παράξενα: το αγγλικό κείμενο πρέπει να χρησιμοποιείται ως αναφορά.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Genowefa Grabowska (PSE), γραπτώς. – (PL) Ως μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, πιστεύω ότι θα ήταν καλό να εγκρίνουμε το έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον σύμφωνα με το άρθρο 251 της Συνθήκης ΕΚ, δηλαδή μέσω διαδικασίας συναπόφασης. Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο, ως γνωστόν, εκπροσωπεί 500 εκατομμύρια Ευρωπαίους περίπου.

Η συμπερίληψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία συναπόφασης καταδεικνύει κατηγορηματικά τον ρόλο που διαδραματίζει. Η δεκαετής λειτουργία του έκτου προγράμματος δράσης απαιτεί τακτικές αξιολογήσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά τις προτεραιότητές του. Είναι αλήθεια ότι οι θεματικές στρατηγικές που συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα έχουν βελτιώσει τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και έχουν αναπτύξει τη διάσταση της περιβαλλοντικής πολιτικής, αλλά ταυτόχρονα έχουν καθυστερήσει ή παρατείνει τη νομοθετική διαδικασία σε αυτόν τον τομέα.

Ένα απαράδεκτο παράδειγμα αποτελεί η μη ολοκληρωθείσα οδηγία για την ποιότητα του αέρα. Το Κοινοβούλιο παρατήρησε ορθά ότι η μεγαλύτερη πρόοδος έχει σημειωθεί στις υποενότητες του προγράμματος για τις οποίες δεν έχουν σχεδιαστεί ξεχωριστές θεματικές στρατηγικές (π.χ. αλλαγή του κλίματος). Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το έκτο πρόγραμμα δράσης μάς προτρέπει να υποστηρίξουμε βιώσιμες μεθόδους παραγωγής και μοντέλα κατανάλωσης μέσω δημοσιονομικών μέσων.

Παρ’ όλο που είναι δύσκολο να χαρακτηρίσουμε αυτήν την ενδιάμεση αξιολόγηση ιδιαίτερα ικανοποιητική, αποτελεί τον μοναδικό μηχανισμό μέσω του οποίου η ΕΕ μπορεί να προωθήσει αποτελεσματικά την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί. Η αποτυχία σε αυτό τον τομέα θα έβλαπτε την αξιοπιστία της ΕΕ και των μελών της που ανησυχούν πραγματικά για την επιδεινούμενη κατάσταση του περιβάλλοντος.

  Daciana Octavia Sârbu (PSE), γραπτώς. – (RO) Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενδιάμεση αξιολόγηση του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (ΠΔΠ) επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η αλλαγή του κλίματος, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η υγεία και η χρήση πόρων αποτελούν τις πιο πιεστικές περιβαλλοντικές προκλήσεις και, γι’ αυτόν τον λόγο, είναι καίριας σημασίας το συγκεκριμένο πρόγραμμα να αποτελέσει σημαντικό μέσο στη στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη της ΕΕ.

Λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί έως σήμερα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος, είναι απίθανο να επιτευχθούν οι περιβαλλοντικοί στόχοι προτεραιότητας έως το 2012. Για παράδειγμα, ο στόχος να σταματήσει η απώλεια της βιοποικιλότητας έως το 2010 δεν μπορεί να επιτευχθεί, και οι στρατηγικές που προτείνονται για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και του εδάφους δεν θα αποφέρουν συγκεκριμένα αποτελέσματα έως το 2012. Την ίδια στιγμή, οι δράσεις που αναλαμβάνονται για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, καθώς και αυτές που αναφέρονται στη θεματική στρατηγική για την ατμοσφαιρική ρύπανση και οι στόχοι σχετικά με τη μείωση του θορύβου δεν είναι αρκετές για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος δράσης για το περιβάλλον. Ούτε η επίλυση των προβλημάτων ούτε η απροθυμία ορισμένων κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή των οδηγιών για την προστασία των οικοτόπων και των περιοχών Natura 2000 επισημαίνονται επαρκώς στην ανακοίνωση της Επιτροπής.

Αμέσως μόλις ορίζεται μια περιοχή Natura 2000, είναι απαραίτητο να τίθενται, να προωθούνται και να παρακολουθούνται οι στόχοι προστασίας. Η συγκεκριμένη αξιολόγηση εφιστά την προσοχή σε αυτά τα προβλήματα και καλεί την Επιτροπή να θέσει ως στόχο την επίτευξη φιλόδοξων αποτελεσμάτων στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος.