Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 9 kwietnia 2008 r. - Bruksela

24. Fundusz Badawczy Węgla i Stali (debata)

  Przewodniczący. - Kolejny punkt to sprawozdanie (A6-0039/2008) przygotowane przez Adama Gierka w imieniu Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wieloletnich wytycznych technicznych dla programu badawczego Funduszu Badawczego Węgla i Stali (COM(2007)0393 – C6-0248/2007 – 2007/0135(CNS)).

  Janez Potočnik, komisarz. - Panie przewodniczący! Przede wszystkim chciałbym wyrazić wdzięczność Parlamentowi Europejskiemu, a szczególnie sprawozdawcy, panu Gierkowi, za zainteresowanie i wsparcie okazane Funduszowi Badawczemu Węgla i Stali.

Chcę także podziękować pani przewodniczącej Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, pani Niebler, i sprawozdawcom pomocniczym, pani Laperrouze i panu Březinie, za ich konstruktywną pomoc. Rozumiem, że wniosek o debatę zgłosiło kilku członków Komisji ITRE. Dlatego bardzo się cieszę, że mogę przedstawić zasadnicze kwestie.

W roku 2002 protokół dołączony do traktatu z Nicei utworzył Fundusz Badawczy Węgla i Stali, skuteczny mechanizm finansowy, wykorzystujący odsetki nagromadzone od aktywów udostępnionych w chwili wygaśnięcia traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Działania w ramach traktatu finansowano dzięki opłatom wnoszonym przez przemysł węgla i stali, przy czym na węgiel i stal przydzielano odpowiednio 27,2% i 72,8% budżetu.

Realizując podejście oddolne, ten Fundusz Badawczy jest przeznaczony wyłącznie do finansowania projektów badawczych w sektorach związanych z przemysłem węgla i stali, dwóch głównych tradycyjnych sektorach wymagających badań: po pierwsze, aby zapewnić zgodność z polityką UE w zakresie norm ochrony środowiska w celu zwalczania globalnych zmian klimatycznych, a po drugie, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii poprzez utworzenie struktury paliwowej odpowiadającej potrzebom europejskim.

Podstawowe zasady i prawidłowe procedury podejmowania decyzji, związane z zarządzaniem tym funduszem, zostały zdefiniowane w wieloletnich wytycznych technicznych dla programu badawczego Funduszu Badawczego Węgla i Stali. Te wytyczne techniczne podlegają weryfikacji lub uzupełnieniu co pięć lat, a pierwszy okres kończy się 31 grudnia 2007 roku.

Dnia 10 lipca 2007 roku Komisja przyjęła wniosek w sprawie decyzji Rady dotyczącej zmiany tych wytycznych technicznych. Wnioskowana zmiana miała na celu kontynuację pozytywnych wyników osiągniętych w ciągu pierwszych pięciu lat funkcjonowania programu badawczego Funduszu Badawczego Węgla i Stali, szczególnie w obszarze ochrony środowiska. Zdaniem Komisji nie zaistniała potrzeba wprowadzania daleko idących zmian, ale raczej dostrojenia istniejących wytycznych do rozszerzenia UE, do siódmego programu ramowego oraz do obowiązującego ustawodawstwa europejskiego, zwłaszcza w zakresie równowagi płci i polityki zarządzania finansowego. Ten wniosek w sprawie decyzji Rady został przesłany do Parlamentu Europejskiego w celu odbycia konsultacji i dlatego właśnie dziś tu jesteśmy.

Chciałbym wyrazić uznanie dla faktu, że sprawozdanie pana Gierka wyraża w zasadzie poparcie dla wniosku Komisji.

  Adam Gierek, sprawozdawca. − Panie Przewodniczący! Z zadowoleniem należy przyjąć decyzję Komisji odnośnie do celowości dalszego funkcjonowania Funduszu Badawczego Węgla i Stali. Fundusz ten powstał jako wkład bankowy branży stalowej w 72,8% oraz branży węglowej w 27,2% po wygaśnięciu Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Odsetki od tego funduszu w skali rocznej to ok. 60 mln euro, co stwarza możliwość uzupełniającego dofinansowania badań nieobjętych zakresem 7. programu ramowego. Chodzi o badania niezbędne dla racjonalizacji zarówno funkcjonowania hutnictwa żelaza i górnictwa węglowego, jak i o badania prowadzące do dalszego doskonalenia jakości finalnych produktów w tej branży, czyli stali i węgla. Konieczność takich działań badawczych w dużym stopniu dotyczy ww. branż w nowych krajach Unii Europejskiej.

Stal. Stal aktualnie stanowi nadal najważniejsze tworzywo konstrukcyjne. Technologiczne możliwości podnoszenia jakości różnych gatunków stali oraz wzrost efektywności jej wytwarzania nadal dalekie są od wyczerpania, zwłaszcza w zakresie nowych technologii wytwarzania półproduktów do dalszego przerobu. Wzrost niezawodności konstrukcji stalowych oraz efektywności eksploatacyjnych różnych maszyn i urządzeń wymaga licznych badań empirycznych w tym zakresie. Chodzi zarówno o dalsze doskonalenie składu chemicznego, jak i o doskonalenie właściwości użytkowych różnych gatunków stali. Niezwykle ważne są także prace nad efektywnym i ekologicznym odzyskiwaniem złomu, np. stali z kłopotliwego ocynkowanego złomu motoryzacyjnego.

Węgiel. Węgiel to z kolei bezpieczeństwo energetyczne. Konkurencyjność tego paliwa stałego, którego definicję proponuje się w tym rozporządzeniu ze względów praktycznych rozszerzyć na wydobywane w Estonii łupki bitumiczne – znane również jako łupki naftowe, zależy od efektywnego wykorzystania jego regionalnych zasobów.

Specyficzne problemy eksploatacyjne górnicze zależą w dużym stopniu od lokalnych warunków geologicznych i wymagają rutynowych badań rozpoznawczych. Winny one poprzedzić budowę i eksploatację np. zametanowanych głębinowych kopalń węgla koksowego. Eksploatacja węgla to także m.in. niekonwencjonalne technologie podziemnego jego zgazowania. Dalsze prawidłowe funkcjonowanie Funduszu Badawczego Węgla i Stali wymaga, aby w skład każdej grupy doradczej wchodzili eksperci, którzy gwarantują optymalną reprezentację z punktu widzenia lokalizacji w Unii Europejskiej przemysłu węgla i stali, ze szczególnym uwzględnieniem ekspertów z nowych krajów Unii Europejskiej.

  Jan Březina, w imieniu grupy PPE-DE . -(CS)Po upływie pięciu lat, zgodnie z wytycznymi Rady, Komisja Europejska przeprowadziła przegląd działalności Funduszu Badawczego Węgla i Stali. Fundusz ten zarządza aktywami nieistniejącej już dziś Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali i inwestuje odsetki wygenerowane przez kapitał w badania węgla i stali.

Cieszę się z faktu, że wniosek Komisji konsekwentnie odzwierciedla zmiany, jakie nastąpiły w ciągu ostatnich pięciu lat, uwzględnia zasady wyłuszczone w traktatach akcesyjnych w czasie rozszerzenia UE w roku 2004 (konkretny przykład, o którym była już mowa, to traktat akcesyjny Estonii), a także fakt, że definicja pojęcia „węgiel” jest dziś szersza, i koncentruje się w szczególności na ochronie miejsc pracy oraz na efektywnym wykorzystaniu zasobów materiałowych i energetycznych w przemyśle produkcyjnym i wytwórczym.

Postanowienia dotyczące poprawek do siódmego programu ramowego na rzecz badań i rozwoju technologicznego oraz do obszarów nieobjętych szczegółowo siódmym programem ramowym także stanowią istotny element wniosku. Poza samym wnioskiem Komisji chciałbym także wyrazić uznanie dla pracy sprawozdawcy, pana Adama Gierka, i dla jego sprawozdania. Wyniki głosowania w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, w ramach którego przyjęto poprawki merytoryczne, są świadectwem doskonałej pracy przygotowawczej oraz rozsądnego podejścia do dalszych inwestycji w naukę i badania w obszarze węgla i stali, dwóch surowców energetycznych i produkcyjnych, które obecnie są niezastąpione.

Chciałbym skorzystać z okazji, aby poprosić moich kolegów o jednogłośne odrzucenie wniosków niektórych grup, których celem jest podważenie znaczenia węgla i stali oraz konwencjonalnych źródeł energii w ogóle lub, zależnie od okoliczności, znaczenia przyszłości tego Funduszu, który okazał się niezastąpiony pod względem finansowania badań. Węgiel i stal należą do najważniejszych surowców dla przemysłu produkcyjnego i energetycznego, które rozwinęły się znacząco w ostatnich latach. Dlatego sprawozdanie powinno uwzględniać na przykład lokalizację geograficzną zasobów: pozwoli to na skuteczniejsze wykorzystanie energii i poprawę bezpieczeństwa energetycznego w całej Unii Europejskiej.

  Silvia-Adriana Ţicău, w imieniu grupy PSE. – (RO) Fundusz Badawczy Węgla i Stali został utworzony po wygaśnięciu traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, pierwszego traktatu założycielskiego Unii Europejskiej.

Europa posiada znaczące złoża węgla, musimy jednak inwestować w nowe, bardziej ekologiczne rozwiązania z zakresu przetwórstwa.

Stal to produkt stosowany przez liczne sektory przemysłu, ale również wymaga badań, które pozwolą uzyskać rozwiązania bardziej ekologiczne i efektywne z punktu widzenia energetyki.

Znaczenie tych badań jest tym większe, że te dwa sektory tworzą liczne miejsca pracy, które należy utrzymać, a dla których należy poprawić warunki pracy.

Badania powinny też zaowocować poprawą warunków pracy osób zatrudnionych w tych dwóch sektorach.

W Rumunii corocznie wydobywa się około 34 miliony ton węgla i wytwarza się około 8 milionów ton stali.

W tych dwóch sektorach przemysłowych liczba osób zatrudnionych bezpośrednio lub pośrednio wynosi kilkaset tysięcy. Dlatego też jestem zdania, że dokument ten jest niezwykle ważny.

  Anne Laperrouze, w imieniu grupy ALDE . – (FR) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie i panowie! Wysiłki badawcze w sektorze stali są niezbędne, aby ochronić europejski przemysł stalowy, a tym samym gospodarkę europejską. Jednakże mój stosunek do przemysłu węglowego cechuje większa rezerwa.

James Hansen, klimatolog i dyrektor badawczy Instytutu Goddarda Studiów Kosmicznych NASA, oświadczył niedawno, że skala zmian klimatycznych była dotąd niedoceniana, dysponujemy jednak szeregiem narzędzi; jednym z nich jest zamknięcie wszystkich elektrowni węglowych do roku 2030. Każda elektrownia opalana gazem emituje od 300 do 400 kilogramów CO2 na megawatogodzinę, podczas, gdy elektrownia węglowa najnowszej generacji emituje 800 kilogramów, a elektrownia opalana węglem brunatnym - 1 000 kilogramów CO2.

Czy Unia Europejska jest konsekwentna, opracowując z jednej strony ambitny plan walki i adaptacji do zmian klimatycznych, a z drugiej - wspierając węgiel jako czyste źródło energii?

Ludzkość przeszła z epoki drewna do epoki węgla, następnie do epoki ropy. Dziś Parlament może wybrać powrót do epoki węgla lub konsekwentną realizację pakietu klimatycznego, a co za tym idzie, odrzucenie koncepcji uznania węgla za czyste źródło energii. Dlatego też moja grupa ma zamiar popierać niektóre z poprawek grupy Zielonych.

Na koniec pozwólcie państwo, że zacytuję wspaniałe powiedzenie Alphonse'a Karra: „Zakochany to niemal zawsze człowiek, który znalazłszy gorejący węgiel, wkłada go do kieszeni, sądząc, że to diament”. Miłość jest rzeczywiście pasją. Gdy idzie o energię, obstawajmy raczej przy rozsądku.

  Rebecca Harms, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie i panowie! Jestem jedną z osób, które broniły w komisji tych nieistotnych poprawek. Jednak zgodnie z tym, co powiedziała na temat węgla pani Laperrouze, nie jest dla mnie jasne, dlaczego Komisja miałaby zakładać dotowanie węgla w nieskończoność.

Węgiel był przedmiotem dotacji przez niewyobrażalnie długi okres 50 lat, a kontynuacja tej polityki jest sprzeczna z wszelkimi deklaracjami UE w kwestiach klimatycznych. Wierzymy, że dotacje dla węgla należy zastąpić bardziej konsekwentnym wsparciem na rzecz energii odnawialnej i efektywności energetycznej. W przeciwnym razie Europa nie będzie w stanie zrealizować swoich celów polityki klimatycznej.

Stal to odrębne zagadnienie. Komisja nie stwierdziła jednak jednoznacznie, że stal jest nadal dotowana, a węgiel nie. W mojej opinii, w sprawie węgla, brudnego źródła energii, podjęto stosowne postanowienia w siódmym programie ramowym na rzecz badań.

  Lambert van Nistelrooij (PPE-DE). – (NL) Panie przewodniczący, panie sprawozdawco, panie i panowie! Węgiel i stal były elementem kluczowym dla powstania Unii Europejskiej i pozostają nim nadal, jakkolwiek są dziś częścią zupełnie innej agendy, obejmującej kwestie globalizacji, zmian klimatycznych i energii. Chodzi tu niejako o pełną mobilizację; wkład tego funduszu, jakkolwiek niewielki, przyczynia się do rewolucji technologicznej niezbędnej, aby utrzymać konkurencyjność sektora stali i uczynić węgiel czystym paliwem, czystym surowcem: „czystym węglem”.

Komisja Europejska także poparła tę ideę, wprowadzając nasze projekty pilotażowe, których celem jest na przykład wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla, stanowiące innowację technologiczną. Zdecydowanie popieram tę ideę. Nie popieram zamykania; jestem za dalszą otwartością. Na przykład NUON, duńskie przedsiębiorstwo energetyczne, chce utworzyć w Groningen generator gazowy w celu odgazowania węgla, który pozwoli na pełne wychwytywanie itd. Projekty tego rodzaju wymagają wsparcia i większych zasobów, niż oferowane obecnie.

Tym istotniejsze - o czym wie komisarz Potočnik - jest moje dążenie do lepszej organizacji finansowania poprzez fundusze strukturalne, wkład ze strony Europejskiego Banku Inwestycyjnego itd. Najistotniejsze badania w zakresie infrastruktury i inwestycji wymagają w większym stopniu łączenia i grupowania funduszy. Istniejąca zasada „jeden fundusz, jeden projekt” jest tu zdecydowanie utrudnieniem. Musimy także zmodyfikować te zasady; na szczęście Komisja Europejska już w tej chwili bada ograniczenia w tym zakresie.

W dniach 5 i 6 marca rozmawialiśmy w słoweńskim Brdo o większym skoncentrowaniu i zgrupowaniu projektów europejskich. Tego lata Komisja zaprezentuje nowy profil programu Esprit, aby zapewnić większą celowość inwestycji. O tym chcemy słyszeć, a nie o wycofaniu węgla. To z pewnością niewłaściwy kierunek działania.

  Teresa Riera Madurell (PSE). – (ES) Panie przewodniczący! Chciałabym pogratulować panu Gierkowi jego sprawozdania.

Panie i panowie! Projekt badawczy, który zarządza własnymi zasobami poza zakresem siódmego programu ramowego i dysponuje rocznym budżetem w wysokości 60 milionów Euro, zasługuje jedynie na aprobatę i wsparcie ze strony Parlamentu, zwłaszcza, gdy uwzględnimy fakt, że stal jest nadal wykorzystywana w dużym stopniu przez różne sektory przemysłu, przy czym niezbędne jest pokonanie wielu wyzwań naukowych i technologicznych, aby zapewnić większą czystość i efektywność procesów produkcyjnych.

Jeśli chodzi o węgiel, wyzwania są większe ze względu na jego implikacje dla produkcji energii oraz realizacji naszych celów w walce ze zmianami klimatycznymi.

Zwiększenie konkurencyjności węgla na rynku energetycznym, poprawa bezpieczeństwa i produktywności kopalń i osiągnięcie czystszego spalania wymaga badań i rozwoju, a nowe technologie wychwytywania i składowania CO2 to obszar badań, cieszących się jednoznacznym poparciem ze strony Unii Europejskiej. Dlatego w pełni zgadzam się z treścią sprawozdania.

Chciałabym też podziękować sprawozdawcy za wykazaną przez niego wrażliwość na kwestie równości płci poprzez zaproponowanie większej obecności i uczestnictwa kobiet w sektorze, w którym mężczyźni nadal stanowią większość.

  Monica Maria Iacob-Ridzi (PPE-DE). – (RO) Wychodząc od najistotniejszych priorytetów politycznych Unii Europejskiej, chciałabym zwrócić uwagę na pewne aspekty budżetowe tego sprawozdania.

Wniosek Komisji odnosi się do zielonej księgi w sprawie energii oraz określonego w niej celu, jakim jest większe wykorzystanie węgla jako ważnego źródła energii przy pomocy czystych technologii redukowania i składowania dwutlenku węgla.

Działania, które mogą liczyć na finansowanie przez Fundusz Badawczy Węgla i Stali, obejmują projekty pilotażowe oraz projekty demonstrujące najnowsze technologie w tej dziedzinie.

Problemem jest niezwykle niski budżet przeznaczony na funkcjonowanie funduszu: 57 milionów Euro rocznie. Trudno mi wyobrazić sobie, w jaki sposób ta kwota może pokryć znaczącą liczbę projektów na całym terytorium Unii Europejskiej.

Chciałabym przypomnieć państwu, że ponad jedna czwarta państw Unii Europejskiej nadal zaspokaja swoje potrzeby energetyczne, wykorzystując węgiel jako główne źródło.

Z tego względu jestem zdania, że większe zaangażowanie finansowe ze strony Unii Europejskiej w ten sektor jest niezbędne, zarówno poprzez Fundusz Badawczy Węgla i Stali, jak i poprzez programy objęte siódmym programem ramowym.

  Catherine Stihler (PSE). - Panie przewodniczący! Nie miałam zamiaru się udzielać, ale czuję się zmuszona wypowiedzieć się w kwestii technologii czystego węgla.

Technologia czystego węgla ma znaczenie absolutnie kluczowe, przy czym musimy zadać sobie pytanie: co może zrobić UE, jak już powiedziała moja przedmówczyni, aby wspierać nowe technologie, w tym technologię czystego węgla? Rozwój technologii czystego węgla ma kluczowe znaczenie dla realizacji naszych celów związanych ze zmianami klimatycznymi, które wymagają działania w trybie pilnym. Sprawa ta jest tak nagląca, że wymaga współpracy całej Unii Europejskiej.

  Paul Rübig (PPE-DE) – (DE) Panie przewodniczący, panie komisarzu! Cieszę się szczególnie z tego, że Parlament Europejski debatuje dziś na temat już drugiego projektu badawczego. Sądzę, że badania dotyczące stali są szczególnie istotne, zwłaszcza w obliczu zmian klimatycznych, ponieważ dążymy do osiągnięcia jak największej efektywności produkcji oraz do tego, aby kryteria efektywności stały się kluczowym czynnikiem konsumpcji. Dlatego chciałbym ponownie podkreślić, że gratuluję sprawozdawcy sporządzenia tego sprawozdania, i mogę powiedzieć, że dziś mamy prawdziwy dzień nauki.

  Petru Filip (PPE-DE). – (RO) Na początek chciałbym poruszyć kilka aspektów: po pierwsze, cieszę się, że węgiel i stal powracają, jakkolwiek niezbyt często, do porządku obrad Parlamentu.

Wierzę, że potęga gospodarcza Europy jest uzależniona od pozyskiwania jak najlepszej stali po jak najniższych kosztach, dlatego też wyniki wspólnych badań powinny być wspólną własnością na szczeblu wspólnotowym.

W wielu krajach europejskich istnieją regiony, uzależnione głównie od produkcji węgla i stali. Problem przekwalifikowania siły roboczej zatrudnionej przy produkcji węgla i stali pozostaje nierozwiązany; niestety, regiony, o których mowa, stały się regionami problematycznymi pod względem standardów życia i wymagają wdrażania programów spójności.

Na koniec chciałbym zadać retoryczne pytanie: czy Europa przestanie kupować węgiel i stal poza obszarem Wspólnoty, skoro nie chce działać zgodnie z programem ochrony środowiska Unii Europejskiej?

  Janez Potočnik, komisarz. - Panie przewodniczący! Doceniam komentarze wyrażające poparcie dla wniosku, jak również te, które wzywają do analizy naszego przyszłego podejścia do kwestii energetycznych i rozwiązań w związku ze zmianami klimatycznymi. Muszę powiedzieć jednoznacznie, że debatujemy dziś nad dofinansowaniem badań i rozwoju, bazujących na istniejącym funduszu na podstawie protokołu - mówiąc dokładniej, chodzi o wytyczne techniczne. Sądzę, że byłoby lepiej, gdyby pieniądze te zostały przeznaczone na badania i rozwój, niż na cokolwiek innego, ponieważ to prawda, że w kwestiach energetycznych i klimatycznych nie należy popadać w samozadowolenie.

Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla to jedno z działań, które należy rozpatrzyć, ale nawet w najmniejszym stopniu nie jest to rozwiązanie wystarczające. Prawdziwe pytania i prawdziwa debata w sprawach dziś poruszonych pojawią się zatem, gdy będziemy omawiali strategiczny plan technologii energetycznych - sposób jego potraktowania, przyszłe działania oraz poszukiwanie właściwych odpowiedzi. Dlatego też jest niezwykle ważne, abyśmy zdawali sobie sprawę z tego, że sprawy nie będą mogły toczyć się tak jak zwykle. Brakuje nam zasobów ludzkich i finansowania. Program ramowy oferuje tylko częściowe rozwiązanie problemu.

Musimy podejść do kwestii poważnie, ponieważ musimy zarówno spojrzeć na nią z perspektywy krótkoterminowej, rozpatrując możliwe rozwiązania, które pozwolą wypełnić najbardziej naglące luki, jak i zająć się rozwiązaniami długoterminowymi. Rozwiązania te są bardzo potrzebne, i od dziś musimy skoncentrować się na źródłach energii odnawialnej. Sądzę więc, że właściwa dyskusja na ten temat odbędzie się właśnie wtedy. Nie zapominajmy, że w latach osiemdziesiątych poziom finansowania energii był około czterokrotnie wyższy w Europie, niż jest dziś. Dlatego rozpatrywanie tych problemów tak, jak gdyby sprawy mogły dalej toczyć się zwykłym trybem może okazać się kolejną iluzją. Nie popełnijmy tego błędu.

  Adam Gierek, sprawozdawca. − Panie Przewodniczący! Ja może ustosunkuję się tylko do jednej kwestii tutaj poruszanej, mianowicie do poglądu, że kopalnie należy jak najszybciej zamykać ze względów ekologicznych. Sądzę, że bezpieczeństwo energetyczne np. w moim kraju, w Czechach i wielu innych krajach Unii zaprzecza temu poglądowi i pogląd ten nie jest ogólnie uznany. Wręcz przeciwnie, ze względu chociażby na rozwijające się nowe technologie „clean coal” oraz „ccs”, prawdopodobnie będziemy w przyszłości budować nowe kopalnie. Węgiel będzie jeszcze długo ważnym i konkurencyjnym źródłem energii w Europie. Nie wolno także zapominać – i tutaj zwracam uwagę tym, którzy chcieliby wszystkie kopalnie zamknąć – że węgiel jest nie tylko ważnym surowcem energetycznym, ale również surowcem chemicznym.

Tak więc, po pierwsze, Fundusz Badawczy Węgla i Stali jest potrzebny. Po drugie, fundusz ten nie pokrywa się z siódmym programem ramowym, czyli dotyczy zupełnie innego zakresu działania. Po trzecie, wzrost kosztów kwalifikowanych z 40% do 50% jest wskazany. Po czwarte, nieuwzględnianie łupków bitumicznych, a taka była również propozycja w tych poprawkach ze strony Zielonych, w programie Funduszu Badawczego Węgla i Stali byłoby krzywdzący dla Estonii, której energetyka głównie opiera się na tym paliwie.

  Przewodniczący. - Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się we wtorek 15 stycznia 2008 r.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Urszula Gacek (PPE-DE), na piśmie. – W Polsce 95% energii elektrycznej pochodzi z elektrowni węglowych. Dlatego też Polska jest szczególnie zainteresowana nowymi technologiami wykorzystania węgla, które zwiększą efektywność elektrowni, zmniejszą emisję CO2 i umożliwią przetworzenie węgla w paliwa węglowodorowe przy ograniczonej emisji CO2.

Nowe technologie otwierają możliwość wykorzystania reaktorów jądrowych jako bezemisyjnych źródeł ciepła do osiągnięcia wymienionych celów przemysłu węglowego.

Jednak do realizacji synergii węglowo-jądrowej potrzebne są reaktory wysokotemperaturowe (HTR). W Europie badania nad reaktorami wysokotemperaturowymi trwają od kilku lat. Niestety nie ma jednego europejskiego ośrodka badań nad HTR-ami, który miałby również za cel wdrażanie programu synergii węglowo-jądrowej. Taki ośrodek wzmocni technologicznie Europę, w tym przemysł węglowy. Może też w istotny sposób wspierać akceptację energetyki jądrowej w Europie poprzez bezpośrednią współpracę z przemysłem węglowym, dążąc do jego unowocześnienia, a nie konkurując z nim.

Biorąc pod uwagę znaczenie węgla w Polskim sektorze energetycznym wydaje się uzasadnione, aby taki europejski ośrodek powstał w Polsce. Bez zdecydowanych działań przegramy technologiczny wyścig w tej dziedzinie z USA, RPA, Chinami i Koreą Południową.

Wzywam Komisje do uwzględnienia potrzeby utworzenia takiego ośrodka w ramach wieloletnich wytycznych technicznych dotyczących programu badawczego Funduszu Badawczego Węgla i Stali.

  Katrin Saks (PSE), na piśmie. – (ET) Zgodnie z protokołem do traktatu z Nicei w sprawie wygaśnięcia traktatu o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz w sprawie Funduszu Badawczego Węgla i Stali, wszystkie aktywa EWWiS zostały przekazane do dyspozycji Komisji Europejskiej w roku 2002. Przychody z tych aktywów mają zostać wykorzystane na badania w sektorach związanych z przemysłem węglowym i stalowym. Rada przyjęła dwa rozporządzenia, których celem jest poprawa wdrażania programu badawczego: rozporządzenie finansowe i rozporządzenie techniczne. Sprawozdanie pana Gierka dotyczy tego drugiego.

W ramach traktatu akcesyjnego Estonii łupki olejowe zyskały taki sam status jak węgiel. W rezultacie Komisja Europejska zaproponowała, aby Rada ujednoliciła wytyczne techniczne dla programu badawczego dotyczącego węgla i stali z treścią traktatu i objęła ramami definicji węgla w wytycznych technicznych także łupki olejowe. Tym samym badania estońskie dotyczące łupków olejowych zakwalifikowały się do wniosków o finansowanie w ramach programu, na tej samej podstawie, co węgiel.

Sprawozdawca polski, Adam Gierek, zaproponował zastąpienie nazwy „łupki olejowe” w definicji nazwą „łupki bitumiczne”, wskazując, że termin „łupki bitumiczne” obejmuje także „łupki olejowe”. W rzeczywistości jest odwrotnie: „łupki olejowe” to termin szerszy, niż „łupki bitumiczne”. Zieloni przygotowali wniosek o usunięcie łupków olejowych z definicji węgla. Ponownie chciałabym zwrócić państwa uwagę na fakt, że przystępując do UE, Estonia wynegocjowała, aby łupki olejowe miały status węgla, a tym samym podstawa finansowania programów badań łupków olejowych musi być taka sama, jak w przypadku środków na badanie węgla i stali.

  Esko Seppänen (GUE/NGL), na piśmie. – Byłem sprawozdawcą parlamentarnym, gdy po raz ostatni udzielono absolutorium z działalności Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Fundusze nieistniejącej już Wspólnoty pochodziły z przemysłu węglowego i stalowego, dlatego jedynie słusznym rozwiązaniem jest przeznaczenie pozostałych kwot na badania w tych sektorach, a nie na badania w przemyśle naftowym.

Aby uzyskać „czysty” węgiel lub zerową emisję, niezbędne są badania i instytucje badawcze. Chodzi tu między innymi o wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CSS), jakkolwiek fundusz nie dysponuje wystarczającymi środkami w tym zakresie, mimo ogromnego zapotrzebowania. Co interesujące, właśnie dziś firma Shell wezwała do finansowania publicznego, mając na myśli finansowanie unijne, na ten cel.

Pan Gierek, jako sprawozdawca, jednoznacznie promuje zastosowanie węgla w produkcji energii i w tym aspekcie reprezentuje interesy swojego kraju. Co więcej, nie jest to w UE zabronione, jakkolwiek minie jeszcze wiele czasu, zanim uda nam się uzyskać czysty węgiel.