Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 22 Απριλίου 2008 - Στρασβούργο

16. Η πολιτική της Κίνας και ο αντίκτυπός της στην Αφρική (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0080/2008) της κ. Ana Maria Gomes, εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, σχετικά με την πολιτική της Κίνας και τον αντίκτυπό της στην Αφρική (2007/2255(INI)).

  Ana Maria Gomes, εισηγήτρια. – (PT) Κύριε Πρόεδρε, η ασυγκράτητη δίψα της Κίνας για πετρέλαιο, φυσικούς πόρους και νέες αγορές στην Αφρική εγείρει ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο της αυξανόμενης παρουσίας της Κίνας στην εν λόγω ήπειρο και τις αντίστοιχες συνέπειες για τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αρχίσει να μέμφεται την Κίνα λόγω φόβου, ούτε έχει την πολυτέλεια να επιδοθεί σε έναν ανταγωνισμό χωρίς αρχές, αποφεύγοντας μεθόδους και κριτήρια που είναι προς το συμφέρον του Πεκίνου. Τόσο η Ευρώπη όσο και η Κίνα έχουν υποχρέωση να συμβάλουν στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας: μείωση της φτώχειας και επίλυση συγκρούσεων στην Αφρική. Και οι δύο πρέπει να αναγνωρίσουν ότι μόνο μέσω της προαγωγής της βιώσιμης ανάπτυξης και της χρηστής διακυβέρνησης μπορούν να είναι βιώσιμα τα συμφέροντα και οι επενδύσεις τους και να θεωρούνται εύλογα στην Αφρική.

Στην έκθεση αυτή προσπαθήσαμε να αναλύσουμε την παρουσία της Κίνας στην Αφρική με αντικειμενικό τρόπο, αναγνωρίζοντας τόσο τον θετικό όσο και τον αρνητικό αντίκτυπο. Βάσει διαφόρων ειδικών συστάσεων για την ανάληψη δράσης, υπάρχουν δύο βασικά πολιτικά μηνύματα: πρώτον, η ΕΕ πρέπει να αντιδράσει συντονισμένα στις προκλήσεις που δημιουργεί η πολιτική της μη επιβολής δεσμεύσεων που υποτίθεται ότι εφαρμόζει η Κίνα. Η αντίδραση αυτή δεν επιτρέπεται να απεμπολεί τις ευρωπαϊκές αρχές. Η ΕΕ πρέπει να παραμείνει σταθερά προσηλωμένη στην πολιτική της για την αναπτυξιακή συνεργασία, ιδίως όσον αφορά την επιβολή όρων για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό ισχύει επειδή δεν μπορεί να επιτευχθεί χρηστή διακυβέρνηση χωρίς σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και χωρίς τη χρηστή διακυβέρνηση, και τον σεβασμό του κράτους δικαίου που αυτή συνεπάγεται, δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη ούτε στην Αφρική ούτε σε άλλες περιοχές του κόσμου. Δεύτερον, η Ευρώπη πρέπει να επιδιώξει τη συμμετοχή της Κίνας σε συζητήσεις σχετικά με τις πολιτικές των δύο πλευρών έναντι της Αφρικής, όμως αυτή η συνεργασία προφανώς δεν μπορεί να αναπτυχθεί αγνοώντας τους ίδιους τους Αφρικανούς. Αυτός ο τριμερής διάλογος προϋποθέτει επαρκή στήριξη του ρόλου των αφρικανικών θεσμικών οργάνων, όπως της Αφρικανικής Ένωσης, της νέας εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη της Αφρικής (NEPAD), άλλων περιφερειακών οργάνων, καθώς και των κυβερνήσεων και των εθνικών κοινοβουλίων. Για τον λόγο αυτόν, η Ευρώπη πρέπει να εντείνει τη στήριξη που παρέχει στις προσπάθειες ενίσχυσης της κοινωνίας των πολιτών στην Αφρική, ώστε να ενθαρρυνθεί η λογοδοσία των αντίστοιχων κυβερνήσεων.

Στην έκθεση αυτή, συνιστούμε να μην αφήσει η ΕΕ να περάσει ανεκμετάλλευτη καμία ευκαιρία για ειλικρινή διάλογο με την Κίνα, ή σχετικά με την Κίνα στην Αφρική, ιδίως όταν αυτό συνεπάγεται τη διατύπωση επικρίσεων δημοσίως ή σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις. Η Κίνα θέλει να αντιμετωπίζεται ως υπεύθυνος παράγοντας στην Αφρική, εντούτοις προσφεύγει συχνά στη ρητορική της μη παρέμβασης προκειμένου να δικαιολογήσει απαράδεκτες πράξεις, όπως η συνεχιζόμενη αδράνειά της έναντι της παρεμπόδισης από τη σουδανική κυβέρνηση της αποστολής υβριδικής δύναμης του ΟΗΕ και της Αφρικανικής Ένωσης –η οποία έπρεπε να είχε εγκατασταθεί στο Νταρφούρ εδώ και πολύ καιρό– ή η πιο πρόσφατη και καταδικαστέα αποστολή όπλων από την Κίνα στο καθεστώς Μουγκάμπε με ένα πλοίο στο οποίο –πολύ σωστά– οι γειτονικές της Ζιμπάμπουε χώρες δεν επιτρέπουν να παραδώσει το φορτίο του. Στην πραγματικότητα, όλες οι ενέργειες της Κίνας στην Αφρική έχουν πολιτικό αντίκτυπο, είτε θετικό είτε αρνητικό.

Επιπλέον, η Κίνα αποδεικνύει ότι είναι μια ρεαλιστική δύναμη η οποία μαθαίνει με γοργούς ρυθμούς. Έχει συνεπώς ζωτική σημασία να μην σταματήσει η Ευρώπη να προσπαθεί να πείσει το Πεκίνο ότι από ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως η Κίνα, αναμένεται να συμβάλλει στην προαγωγή των αρχών και των στόχων του ΟΗΕ.

Στην έκθεση αυτή, συνιστούμε να ενθαρρύνει η ΕΕ την Κίνα να αναβαθμίσει τη συμμετοχή της σε πολυμερείς διασκέψεις δωρητών και να υιοθετήσει συγκεκριμένα διεθνώς αποδεκτά κριτήρια και κατευθυντήριες γραμμές για τη διαφάνεια στην παροχή βοήθειας, τις εξορυκτικές βιομηχανίες, τη χρηστή διακυβέρνηση, την προστασία του περιβάλλοντος, τα εργασιακά δικαιώματα κ.ο.κ., με σκοπό να διασφαλιστεί ότι συμβάλλει πραγματικά στη μείωση της φτώχειας, την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και την προαγωγή της ειρήνης και της ασφάλειας στην Αφρική.

Και η Ευρώπη όμως πρέπει να κοιτάξει προσεκτικά τον εαυτό της στον καθρέφτη και να αντλήσει διδάγματα από τα δικά της σφάλματα και αδυναμίες όσον αφορά την Αφρική. Τα κράτη μέλη πρέπει να προσφέρουν απτά αποτελέσματα όσον αφορά τις υποσχέσεις για παροχή επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας, καθώς η μείωση της βοήθειας και των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν θα συμβάλουν απλώς στο να υπογραμμιστούν τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η δυνατότητα της Κίνας να διαθέτει άμεση χρηματοδότηση στην Αφρική. Η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της βοήθειας που παρέχει και να εξασφαλίσει τη συνέπεια μεταξύ των επιμέρους πολιτικών της, πράγμα που συνεπάγεται ότι πρέπει να σταματήσει να αγνοεί τα εγκλήματα που διαπράττουν ορισμένα καταπιεστικά αφρικανικά καθεστώτα με τα οποία συνεχίζει να συναλλάσσεται, ως συνήθως, ερχόμενη σε πλήρη αντίθεση με τα διακηρυγμένα κριτήρια και αρχές της.

Εν κατακλείδι, κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω τους σκιώδεις εισηγητές και τους λοιπούς συναδέλφους για την εξαίρετη συνεργασία τους. Οι τροπολογίες τους συνέβαλαν σημαντικά στον εμπλουτισμό αυτής της έκθεσης. Ευελπιστώ ότι αυτή η ευρεία συναίνεση θα μπορέσει να συνεχιστεί και αύριο, ενόψει και του γεγονότος ότι οι τροπολογίες επί των οποίων πρέπει να ψηφίσουμε είναι ελάχιστες. Τρεις τροπολογίες έχουν κατατεθεί από εμένα την ίδια: οι δύο αφορούν ήσσονος σημασίας διορθώσεις και η τρίτη διατυπώνει εκ νέου τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ζητώντας να καταστεί νομικά δεσμευτικός ο κώδικας συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξαγωγή όπλων. Έτσι θα αποφευχθεί η επανάληψη στην τωρινή παράγραφο 62 της έκκλησης που περιλαμβάνεται στην παράγραφο 66.

  Louis Michel, μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία εισηγήτρια, κυρίες και κύριοι, κυρίες και κύριοι βουλευτές, θέλω καταρχάς να συγχαρώ την κ. Gomez για την εξαίρετη εργασία της σχετικά με αυτό το ευαίσθητο και δύσκολο, ακόμη και αμφιλεγόμενο, θέμα.

Υποστηρίζω τις πολυάριθμες συστάσεις σας σχετικά με την πολιτική που πρέπει να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης παρουσίας της Κίνας στην Αφρική. Η ΕΕ και η Κίνα έχουν μάλιστα ορισμένα κοινά στοιχεία στις συναλλαγές τους με την Αφρική. Πρώτον, έχουν και οι δύο αναγνωρίσει τις τεράστιες δυνατότητες της Αφρικής περισσότερο ίσως –και εν πάση περιπτώσει νωρίτερα– από οποιονδήποτε άλλο.

Η ΕΕ και η Κίνα είναι επίσης δύο από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους που επενδύουν στην Αφρική, κατέχοντας την πρώτη και την τρίτη θέση αντιστοίχως στον κόσμο. Φυσικά αυτό απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη συνεργασία, διάλογο και ίσως ανάπτυξη κοινών στρατηγικών μεταξύ της Κίνας και της Ευρώπης έναντι της Αφρικής και στο πλαίσιο διαβούλευσης με την Αφρική. Ως προς το θέμα αυτό συμμερίζομαι την άποψή σας.

Θέλω επίσης να σας μιλήσω σήμερα για τις πτυχές τις οποίες θεωρώ ελπιδοφόρες, προκειμένου να επιτευχθεί η τριμερής συνεργασία με τους κινέζους και αφρικανούς εταίρους μας. Θέλω επίσης να μοιραστώ μαζί σας τις αμφιβολίες και τα ερωτήματα που με απασχολούν σχετικά με ορισμένα άλλα ζητήματα. Τέλος, θα σας περιγράψω τους τρόπους με τους οποίους σκοπεύω να δώσω συνέχεια σε αυτή την έκθεση.

Πρώτον, η Αφρική ζει στην εποχή της παγκόσμιας οικονομίας και της παγκοσμιοποίησης. Επιβεβαιώνει τη θέση της ως διεθνής και παγκόσμιος παράγοντας, παρεμβαίνοντας σε σημαντικά παγκόσμια ζητήματα. Έχει δημιουργήσει ένα εξαιρετικά εκτεταμένο δίκτυο εταιρικών σχέσεων σε όλο τον κόσμο με σαφή προσανατολισμό στην αποκατάσταση των σχέσεων. Για να είμαστε ειλικρινείς, υποχρεώνει τώρα τους εταίρους της να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, κάπως αδέξια ίσως, αλλά και πολύ εύλογα. Αυτή είναι η πραγματικότητα, και θα μπορούσα μάλιστα να ισχυριστώ ότι είναι δίκαιη και εύλογη. Σημαίνει ότι οι εταίροι της πρέπει να είναι σύγχρονοι, αξιόπιστοι και δίκαιοι ως προς τη στάση τους.

Φρονώ ότι η ΕΕ και η Κίνα είναι έτοιμες να εφαρμόσουν αυτή τη νέα προσέγγιση και ότι θέλουν να την εφαρμόσουν, για διαφορετικούς ίσως λόγους, οπωσδήποτε όμως είναι έτοιμες. Είμαστε και οι δύο σημαντικοί εταίροι της Αφρικής. Η πολιτική μας για την Αφρική είναι βεβαίως διαφορετική όσον αφορά τις αρχές και τις αξίες μας, στην πράξη όμως είναι δυνατόν να εντοπιστούν αρκετά κοινά συμφέροντα και ομοιότητες. Για παράδειγμα, έχουμε ήδη ξεκινήσει διάλογο για την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Αφρική. Είναι σαφές όμως ότι πρέπει να προαγάγουμε περισσότερο την κρίσιμη στήριξη των αφρικανών φίλων μας, οι οποίοι πρέπει να δώσουν την ώθηση σε αυτόν τον διάλογο. Έτσι εξηγείται η τριμερής προσέγγιση την οποία πρότεινα πέρυσι και την οποία φαίνεται να συμμερίζεστε, ιδίως στην πρότασή σας για τη δημιουργία μιας μόνιμης πλατφόρμας.

Στο πλαίσιο αυτό, πολύ σωστά υπογραμμίζετε τη σημασία της ισότητας και του αμοιβαίου σεβασμού, αρχές στις οποίες πρέπει να στηρίζεται αυτή η τριμερής εταιρική σχέση. Κινδυνεύοντας να προκαλέσω αντιδράσεις, θα πω ότι η Ευρώπη οφείλει να αντιληφθεί ότι δεν είναι αναγκαστικά συνετό επί του παρόντος, και με έναν εταίρο όπως η Κίνα, να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε τον έλεγχο υπαγορεύοντας μονομερώς τους όρους μας. Πρέπει να αποφύγουμε γενικεύσεις και να μετάσχουμε στη διαδικασία του διαλόγου. Έχω την πεποίθηση ότι, εφόσον ξεκινήσουμε διάλογο με την Κίνα, θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον διάλογο για την αντιμετώπιση θεμάτων όπως το κράτος δικαίου, η δημοκρατία και η διακυβέρνηση· με άλλα λόγια, όλων των παραμέτρων στις οποίες εδράζονται οι αξίες της Ευρώπης και οι οποίες εμπνέουν τις πολιτικές της.

Συμφωνώ με την άποψή σας ότι χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή πολιτική η οποία θα είναι πιο αποτελεσματική και ίσως πιο ευκίνητη, δεδομένου ότι αυτό είναι το κύριο πλεονέκτημα των Κινέζων έναντι της Ευρώπης. Πρέπει να είναι επίσης πιο ελκυστική, ανταποκρινόμενη περισσότερο στις προτεραιότητες των αφρικανών εταίρων μας. Για να σας αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα, αδυνατούμε πραγματικά, ως ευρωπαϊκά όργανα, να υλοποιήσουμε προγράμματα, να παράσχουμε βοήθεια ή να λάβουμε μέτρα σε καταστάσεις που έπονται συγκρούσεων. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Λιβερίας. Είναι μια χώρα στην οποία υπάρχει μια εκλεγμένη κυβέρνηση, ένας Πρόεδρος ο οποίος διαθέτει ένα ουσιαστική πρόγραμμα και επιδιώκει την αλλαγή. Πού είναι η αποτελεσματική απόκριση που έχει ανάγκη αυτή η χώρα για να πεισθεί ότι η ειρήνη, η σταθεροποίηση και η δημοκρατία αποφέρουν οφέλη; Πουθενά! Αυτό με πικραίνει καθημερινά.

Ο εκσυγχρονισμός της πολιτικής της Ευρώπης έναντι της Αφρικής είναι μία από τις προτεραιότητές μου αφότου ανέλαβα τα καθήκοντά μου. Νομίζω ότι μπορούμε με βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο, ιδίως όσον αφορά τις στρατηγικές εταιρικές σχέσεις που προέκυψαν από τη σύνοδο κορυφής της Λισαβόνας, παρότι είναι σαφές ότι πρέπει να διανύσουμε πολύ δρόμο ακόμη. Η καταπολέμηση της φτώχειας εξακολουθεί να είναι ο κύριος στόχος της αναπτυξιακής μας πολιτικής. Για να το επιτύχουμε αυτό, πρέπει να δημιουργήσουμε πλούτο και οικονομική μεγέθυνση. Η Κίνα βιώνει αυτή την οικονομική μεγέθυνση σε καθημερινή βάση, και προφανώς η εμπειρία αυτή θα μπορούσε να ωφελήσει επίσης τις αφρικανικές χώρες.

Βεβαίως, η οικονομική μεγέθυνση όλων των μορφών πρέπει να συνοδεύεται από μια ενεργό αναδιανεμητική πολιτική προκειμένου να επιδιωχθεί αποτελεσματικά η καταπολέμηση της φτώχειας. Το έχω δηλώσει επανειλημμένα: η μεγέθυνση δεν εγγυάται την ανάπτυξη. Η αναδιανομή είναι ο καίριος παράγοντας, και η αναδιανομή απαιτεί μια σταθερή κυβέρνηση. Απαιτεί επίσης μια άγρυπνη κοινωνία πολιτών, ελευθεροτυπία, όλους αυτούς τους παράγοντες. Φρονώ ότι η ΕΕ και η Κίνα καλούνται να διαδραματίσουν πολύ ουσιαστικό ρόλο εν προκειμένω, αν και η διαδικασία αυτή είναι μακροχρόνια και απαιτεί την καταβολή σημαντικών προσπαθειών και από τις δύο πλευρές.

Θέλω να σας αναφέρω ορισμένα από τα ερωτήματα που με απασχολούν. Είναι πραγματικά ρεαλιστικό, λόγου χάρη, είναι εποικοδομητικό, είναι πρόσφορο, είναι ακόμη επιθυμητό να ξεκινήσουμε αυτή τη συνεργασία επιμένοντας να υιοθετήσει η Κίνα τις πολιτικές και τα πρότυπα που θεσπίζονται στην ΚΓΠ; Τρέφω αμφιβολίες γι’ αυτό. Αν λειτουργήσει, τόσο το καλύτερο, έχω όμως τις αμφιβολίες μου.

Εν πάση περιπτώσει, οι Αφρικανοί δεν φαίνεται να είναι ιδιαιτέρως πρόθυμοι να δουν την Κίνα να ακολουθεί μια τέτοια κατεύθυνση, ακριβώς επειδή αναζητούν εναλλακτικές λύσεις αντί της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής βοήθειας. Η αξία της κινεζικής βοήθειας έγκειται άλλωστε στο ότι είναι ταχύτερη από την ευρωπαϊκή και δεν επιβάλλει αντίστοιχους περιορισμούς οι οποίοι περιορίζουν εν τέλει το πεδίο άσκησης πολιτικής στην Αφρική. Αυτό έχει κάποια βάση. Κάπου υπάρχει μια παρανόηση. Ορισμένοι μας λένε συχνά: «εσείς οι Ευρωπαίοι επιβάλλετε προϋποθέσεις!» Αυτό δεν είναι αλήθεια. Δεν επιβάλλουμε πολιτικές προϋποθέσεις για τη συνεργασία ή τη χρηματοδότηση που προσφέρουμε. Ως προς τον χαρακτήρα αυτής της βοήθειας, τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται, ναι. Η δημοσιονομική στήριξη, λόγου χάρη, δεν προσφέρεται εάν δεν υφίσταται χρηστή διακυβέρνηση, δεν παρέχεται δημοσιονομική στήριξη σε χώρες στις οποίες υπάρχουν συγκρούσεις. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε να προσφέρουμε αναπτυξιακή βοήθεια ή ανθρωπιστική βοήθεια, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε με την κυβέρνηση ή το καθεστώς που ασκεί την εξουσία.

Η θεμελιώδης διαφορά, η οποία αποτελεί και την πηγή της σύγχυσης, είναι ότι οι Κινέζοι ανταποκρίνονται άμεσα, οι διαδικασίες εκταμίευσης των πόρων τους είναι πολύ ταχύτερες από τις δικές μας, τις οποίες επιβαρύνει η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, η οποία αποτελεί διαρκή βραχνά σε κάθε προσπάθειά μου επί τέσσερα σχεδόν χρόνια. Αυτή είναι η πραγματικότητα, εκεί εντοπίζονται η σύγχυση και οι παρανοήσεις, φρονώ δε ότι αυτή η επισήμανση είναι αναγκαία.

Προφανώς συμμερίζομαι την εκτίμησή σας. Είναι σημαντικό η κινεζική βοήθεια να ανταποκρίνεται στις εθνικές προτεραιότητες και τα εθνικά συστήματα στην Αφρική, κατά προτίμηση σε συνεργασία με άλλους εταίρους.

Το ίδιο μπορεί να υποστηριχθεί σήμερα. Είναι πρόωρο, ίσως ακόμη και αντιπαραγωγικό, να εκβιάσουμε καταστάσεις κατ’ αυτή την έννοια, πολύ δε περισσότερο εάν το επιχειρήσουμε μονομερώς. Ο στόχος αυτός είναι μακροπρόθεσμος, προς το παρόν όμως μπορώ να εντοπίσω μόνο τρεις τομείς στους οποίους μπορούν να επικεντρωθούν η συνεργασία και ο διάλογός μας.

Ο ένας είναι η οργάνωση ανοικτού και εποικοδομητικού διαλόγου για την Αφρική μεταξύ της ΕΕ, η οποία είναι μακροχρόνιος χορηγός στην περιοχή, και της Κίνας. Ο δεύτερος είναι η ανάγκη ανταλλαγής των εμπειριών μας όσον αφορά την ανάπτυξη με την Κίνα και την Αφρική, έτσι ώστε να μπορέσουμε να προωθήσουμε από κοινού την αναπτυξιακή ατζέντα. Για παράδειγμα, η Κίνα έχει σχεδιάσει μια σειρά φωτοβολταϊκών προγραμμάτων. Είναι σαφές ότι σε μια ήπειρο όπως η Αφρική υπάρχουν περιθώρια για τριμερή συνεργασία, και αυτό είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Μίλησα με τον υπουργό Εμπορίου για το θέμα αυτό όταν συναντήθηκα μαζί του σε μια διάσκεψη στην Τόνγκα, και ήταν πολύ πρόθυμος να το συζητήσει. Θα το συζητήσουμε ξανά στο Πεκίνο, μιας και αναχωρώ για το Πεκίνο αμέσως μετά από αυτή τη συνεδρίαση, όπου θα μας δοθεί η ευκαιρία να επανεξετάσουμε το θέμα.

Τρίτον, πρέπει να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας στο πλαίσιο της Ατζέντας του Παρισιού. Αυτό είναι ένα ζήτημα εναρμόνισης των ρυθμιστικών πλαισίων και καταμερισμού εργασίας. Επ’ αυτού θέλω να ζητήσω, να απευθύνω έκκληση στο Κοινοβούλιο να μας βοηθήσει, να υποχρεώσει τα κράτη μέλη μας να κάνουν πράξη τις διακηρύξεις τους. Όλοι οι υπουργοί Ανάπτυξης, όλοι οι πρωθυπουργοί στην Ευρώπη, μηδενός εξαιρουμένου, συμφωνούν ως προς την ανάγκη καλύτερου καταμερισμού εργασίας, περισσότερου συντονισμού για τη διασφάλιση της συνοχής. Αυτό είναι δίκαιο, όταν όμως τους προτείνουμε πραγματικές στρατηγικές καταμερισμού της εργασίας, δεν λαμβάνουμε καμία απάντηση. Το ζήτημα αυτό πρέπει να θιγεί διότι είναι η πραγματικότητα. Βλέπετε, ο στόχος μου δεν είναι να ενταχθεί απλώς η Κίνα στην ΚΓΠ. Θέλω να προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο, προσπαθώντας να βρούμε κοινά στοιχεία με τους διάφορους κινεζικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην Αφρική, περιλαμβανομένης της κυβέρνησης, με σκοπό να προαχθεί η ανάπτυξη στην Αφρική.

Εμείς οι Ευρωπαίοι και οι Κινέζοι πρέπει να αρχίσουμε από την Ατζέντα για την Αφρική και να συνεισφέρουμε συγκεντρώνοντας τα πλεονεκτήματα που διαθέτει ο καθένας, χωρίς να θυσιάζουμε τις αξίες και τις αρχές που έχουν εγγυηθεί τη σταθερότητα, την ειρήνη και την ευημερία στην Ευρώπη τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτό δεν με κάνει ονειροπόλο ή ανόητο, το αντίθετο μάλιστα. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί –και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όντως το αναγνωρίζει– ότι το ενδιαφέρον της Κίνας εγείρει ερωτήματα και ενίοτε ανησυχίες, ακόμη και στην Αφρική. Ανησυχώ και εγώ κάποιες φορές για τη μορφή που θα λάβει η συνεργασία με την Κίνα, όμως αυτό δεν σημαίνει τίποτε; Γι’ αυτό ακριβώς υποστηρίζω ότι χρειαζόμαστε τον διάλογο. Είναι προφανές ότι η Κίνα επιδιώκει να εξυπηρετήσει τα οικονομικά, διπλωματικά και στρατηγικά της συμφέροντα στην Αφρική. Η Ευρώπη έχει πολύ συχνά διαπράξει το σφάλμα να μην παραδέχεται ότι μπαίνει στον πειρασμό να κάνει το ίδιο· αντί λοιπόν να κρύβεται πίσω από επιχειρήματα, τα οποία είναι κάποιες φορές, αν μη τι άλλο, άκρως υποκριτικά, θα ήταν πολύ καλύτερο να παραδεχτεί ότι η Αφρική προσφέρει δυνατότητες, ότι διαθέτει ειδικούς δεσμούς με την Ευρώπη και ότι έχουμε κοινό συμφέρον να ανακαλύψουμε, να χρησιμοποιήσουμε ως βάση περαιτέρω ανάπτυξης και να καλλιεργήσουμε αυτούς τους δεσμούς. Φρονώ ότι μια τέτοια στρατηγική είναι αμοιβαία επωφελής, διότι μόνον έτσι θα λύσουμε την αρνητική εξίσωση της σχέσης μεταξύ χορηγού και δικαιούχου, η οποία οδηγεί πάντα σε ταπείνωση και καχυποψία και καλλιεργεί το αίσθημα της εξάρτησης του ενός από τον άλλον – του πιο αδύναμου από τον ισχυρότερο.

Όπως ανέφερα προηγουμένως, μεθαύριο θα μεταβώ στο Πεκίνο και θα προσπαθήσω, κυρία Gomez, να προβώ σε βολιδοσκόπηση της κατάστασης χρησιμοποιώντας μια θετική ερμηνεία της εξαίρετης έκθεσής σας.

  Bastiaan Belder, συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ως συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων για την εξαίρετη έκθεση της κ. Gomes, θέλω να υπογραμμίσω τα ακόλουθα σημεία που περιλαμβάνονται στην εν λόγω γνωμοδότηση.

Οι κινεζικές αρχές πρέπει να σέβονται τις αρχές της δημοκρατίας, της χρηστής διακυβέρνησης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις σχέσεις τους με την Αφρική. Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων εκφράζει συνεπώς τη λύπη της για την αμιγώς πρακτική συνεργασία της Κίνας με τα καταπιεστικά καθεστώτα της Αφρικής.

Η εμπορική παρουσία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στο αφρικανικό έδαφος δημιουργεί οικολογικές συνέπειες τις οποίες η Κίνα οφείλει να χειριστεί με υπεύθυνο τρόπο. Άλλωστε, ο δυτικός Τύπος δημοσιεύει πραγματικά ανησυχητικές πληροφορίες για την εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος, ιδίως στην περιοχή του Δέλτα του Κονγκό. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν θέματα όπως η εκμετάλλευση πετρελαϊκών αποθεμάτων και η υπεραλίευση, έως και η αποψίλωση δασών –άκουσον, άκουσον!– σε επίσημα εθνικά πάρκα.

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων εκφράζει επίσης τη λύπη της για το γεγονός ότι το Πεκίνο αποκλείει μια σειρά αφρικανικών κρατών από τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της Κίνας και της Αφρικής, μόνο και μόνο επειδή διατηρούν διπλωματικές επαφές με την Ταϊβάν. Αυτή η στάση των Κινέζων δεν έρχεται απλώς σε αντίθεση με την αρχή της μη παρέμβασης στα εσωτερικά τρίτων χωρών, που η ίδια υποστηρίζει ότι εφαρμόζει, δεν συνάδει ούτε και με την τρέχουσα επαναπροσέγγιση μεταξύ της Ταϊβάν και του Πεκίνου.

  Gay Mitchell, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Κίνα άρχισε ν’ αλλάζει και να έχει διεθνείς εμπορικές συναλλαγές τη δεκαετία του 1980, και έκτοτε έχει βγάλει από τη φτώχεια 400 εκατ. πολίτες της, όπως επισημαίνεται στην εξαίρετη έκθεση της κ. Gomes. Σε ποια άλλη περιοχή του κόσμου απαλλάχθηκαν από τη φτώχεια την ίδια χρονική περίοδο 400 εκατ. άτομα; Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές ως προς το θέμα αυτό. Αυτό είναι ένα από τα θέματα που πρέπει να συζητήσουμε απόψε στο Σώμα.

Πολλές άλλες περιοχές του κόσμου ένιωσαν την καυτή ανάσα του κινεζικού δράκου. Η οικονομική ανάκαμψη σε πολλές λατινοαμερικανικές και αφρικανικές χώρες οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική άνοδο της Κίνας. Οι δραστηριότητες της Κίνας, είτε στον τομέα των επενδύσεων, είτε στους τομείς του εμπορίου ή της παροχής βοήθειας στην Αφρική, αναπτύσσονται με ακαταμάχητους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Η αξία του εμπορίου της Κίνας με την Αφρική αυξήθηκε από 2 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 1999 σε σχεδόν 40 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 2005. Όπως ανέφερε ο κ. Επίτροπος, η Κίνα είναι τώρα ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής.

Οι δραστηριότητες της Κίνας στην Αφρική δημιουργούν πολλές νέες δυνατότητες. Εντούτοις, είναι αναγκαίο να προσεγγίσουμε με κριτικό τρόπο τον αναπτυξιακό τους αντίκτυπο. Το αναπτυξιακό δυναμικό και οι συνθήκες για την ανάπτυξη είναι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Χωρίς το ένα είναι αδύνατο να επιτευχθεί το άλλο. Είναι αλήθεια ότι το αναπτυξιακό δυναμικό είναι άφθονο σε πολλές αφρικανικές χώρες, όμως υπάρχουν διεφθαρμένες κυβερνήσεις αφρικανικών χωρών οι οποίες επιδεικνύουν επί δεκαετίες αδιαφορία για τους πληθυσμούς τους, στερώντας τους τη δυνατότητα να αναπτυχθούν. Οι αφρικανικές πολιτικές αρχές θα αποφασίσουν εάν η δραστηριότητα της Κίνας πρέπει να θεωρηθεί πλεονέκτημα ή αν θα αποτελέσει κατάρα για τον απλό Αφρικανό.

Το Κονγκό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τεράστιου αναπτυξιακού δυναμικού. Το κατά κεφαλήν προϊόν στη χώρα είναι 714 δολάρια ΗΠΑ ετησίως. Ο λαός του Κονγκό έχει υποφέρει πολύ. Η Κίνα έχει συνάψει μια συμφωνία με το Κονγκό για την κατασκευή οκτώ νοσοκομείων, δρόμων και σιδηροδρόμων μήκους χιλιάδων χιλιομέτρων, με αντάλλαγμα την εξασφάλιση μετάλλων τα οποία η Κίνα έχει πολύ μεγάλη ανάγκη. Αν όμως μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένα τέτοιο σύστημα, δεν χρειάζεται να είναι επωφελές μόνο για δύο εταίρους. Μπορεί να είναι επωφελές για τρεις εταίρους, δεδομένου ότι μπορεί να προωθήσει την προσπάθεια επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Μπορούμε εμείς οι Ευρωπαίοι να συνεργαστούμε με την Κίνα, σε μια προσπάθεια να τελειοποιήσουμε τα όσα ήδη γίνονται, και να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε την κατάσταση, αντί να μεμφόμαστε απλώς την Κίνα για τις ενέργειές της και για τις αδυναμίες της; Εάν μπορέσουμε να συνεργαστούμε με την Κίνα και την Αφρική για τη βελτίωση της χρηστής διακυβέρνησης, τότε πιστεύω ότι μπορούμε να προσφέρουμε απτά αποτελέσματα στους τομείς της βοήθειας και του εμπορίου και να επιφέρουμε βελτιώσεις.

Φρονώ ότι ο κ. Επίτροπος είχε δίκιο: αν ο σκοπός μας είναι να πείσουμε την Κίνα να μας ακούσει, πρέπει να καταλάβουμε ότι η διπλωματία των μεγαφώνων δεν πρόκειται να τελεσφορήσει. Ένα σημαντικό στοιχείο της κινεζικής κουλτούρας είναι η τήρηση των προσχημάτων. Η διπλωματία –η χαμηλών τόνων διπλωματία– προσφέρει μεγαλύτερες πιθανότητες επίτευξης των στόχων μας. Θεωρώ ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεργαστεί με την Κίνα για την ενθάρρυνση των βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει την πρώτη πραγματική ευκαιρία να κάνουμε κάτι ουσιαστικό για την Αφρική μετά από μια πολυετή περίοδο κατά την οποία μιλάμε γι’ αυτήν αλλά δεν κάνουμε τίποτε. Αν η Κίνα μας πιέσει να ανταγωνιστούμε για την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, τόσο το καλύτερο. Χρειαζόμαστε αυτόν τον ανταγωνισμό· χρειαζόμαστε αυτή την πίεση.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ: ΡΟΔΗ ΚΡΑΤΣΑ-ΤΣΑΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Αντιπρόεδρος

  Józef Pinior, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ την κ. Gomes για αυτήν την σοβαρή και, από πολιτικής πλευράς, πολύ σημαντική έκθεση.

Η Κίνα είναι μια παγκόσμια δύναμη στον σύγχρονο κόσμο και θα θέλαμε να την δούμε ως έναν πραγματικό εταίρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης. Η Κίνα θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη νέα τάξη πραγμάτων και επαινούμε τον φιλειρηνικό ρόλο που διαδραμάτισε στην Αφρική.

Ταυτόχρονα, η Κίνα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, η Κίνα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να κάμψει τους πιο μοχθηρούς από τους φίλους της, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης του Σουδάν. Ευτυχώς, η Κίνα έχει σταματήσει να αρνείται την ανάπτυξη των ειρηνευτικών δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών στο Νταρφούρ και έχει στείλει κάποιους από τους δικούς της στρατιωτικούς μηχανικούς να ενταχθούν στις εν λόγω δυνάμεις.

Η αρνητική πλευρά είναι ότι η Κίνα έχει παρόλα αυτά στείλει όπλα σε δικτατορικά καθεστώτα στην Αφρική. Μόλις αυτήν την εβδομάδα, η Ζάμπια, η Μοζαμβίκη, η Νότια Αφρική και η Τανζανία εμπόδισαν τις απόπειρες ενός κινεζικού σκάφους να παραδώσει ένα μαζικό φορτίο πυρομαχικών, όλμων και άλλων θανάσιμων όπλων στον Πρόεδρο Μουγκάμπε στη Ζιμπάμπουε. Τα όπλα αυτά θα μπορούσαν να διαδραματίσουν έναν αντιδημοκρατικό, και μάλιστα θανάσιμο ρόλο στα χέρια του καθεστώτος του Μουγκάμπε.

Στην παρούσα έκθεση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί την Κίνα να ταχθεί στο πλευρό των αφρικανικών κοινωνιών, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αφρική.

  Fiona Hall, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Gomes για το τεράστιο έργο που επιτέλεσε όσον αφορά την παρούσα έκθεση και τη στενή συνεργασία της με τους συναδέλφους.

Η έκθεση καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα, επομένως πρέπει να εστιάσω σε ορισμένα μόνο ζητήματα. Συγκεκριμένα, επιδοκιμάζω το αίτημα να υποβάλει η Επιτροπή το συντομότερο δυνατό προτάσεις με σκοπό να απαγορευτούν από την κοινοτική αγορά όλες οι εισαγωγές ξυλείας και προϊόντων ξυλείας παράνομης προέλευσης. Το μέτρο αυτό είναι αναγκαίο προκειμένου να δοθεί τέλος στο διά της πλαγίας οδού εμπόριο κινέζικων επίπλων, τα οποία έχουν κατασκευαστεί από αφρικανικό ξύλο που έχει υλοτομηθεί παράνομα. Το εμπόριο αυτό όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο τα αφρικανικά τροπικά δάση, αλλά επίσης στερεί τις αφρικανικές χώρες από τα απαραίτητα φορολογικά έσοδα. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι η παράνομη υλοτομία κοστίζει στις αναπτυσσόμενες χώρες 15 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε χαμένα έσοδα.

Δεύτερον, υποστηρίζω πλήρως την εισηγήτρια ως προς το αίτημά της να υιοθετήσει η ΕΕ ένα νομικά δεσμευτικό μέσο για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων και να διατηρήσει το εμπάργκο όπλων κατά της Κίνας. Μετά τη σύνταξη της έκθεσης, υπήρχαν γραφικά αποδεικτικά στοιχεία, όπως ανέφεραν αρκετοί συνάδελφοι, ότι η Κίνα εξακολουθεί να εξάγει όπλα σε χώρες όπως η Ζιμπάμπουε, οι οποίες προβαίνουν σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ως προς τα ευρύτερα ζητήματα εμπορίου, προσωπικά υποστηρίζω την αναφορά που πραγματοποιεί η έκθεση στις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ). Οι ΣΟΕΣ δεν είναι άσχετες, διότι αν ήταν περισσότερο ευέλικτες και τάσσονταν με σαφέστερο τρόπο υπέρ της ανάπτυξης, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πρότυπο για το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Αφρικής. Όπως έχουν τα πράγματα, η Κίνα διακινδυνεύει να ωθήσει την Αφρική πίσω στην «παγίδα των βασικών αγαθών».

Τέλος, επικροτώ την έκκληση της έκθεσης για έναν πολυμερή διάλογο μεταξύ της ΕΕ, της Αφρικής και της Κίνας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε σχέση με την μεταβολή του κλίματος.

Ο Επίτροπος ανέφερε το παράδειγμα των φωτοβολταϊκών. Καμία ήπειρος δεν είναι τόσο ευάλωτη όσο η Αφρική στο φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη και το μέλλον εκατομμυρίων Αφρικανών μπορεί να εξαρτάται από το αν η ΕΕ θα φέρει την Κίνα στη μετα-Κυότο συμφωνία και αν θα μοιραστεί τις τεχνολογίες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

  Konrad Szymański, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κυρία Πρόεδρε, η έκθεση της κ. Gomes παρουσιάζει όλες τις σημαντικότερες πτυχές της κινεζικής παρουσίας στην Αφρική. Υπάρχει μόνο μια ανακρίβεια – η παρουσία της Κίνας στην Αφρική δεν έχει καμία σχέση με οποιαδήποτε αναπτυξιακή πολιτική και πολύ περισσότερο με οποιαδήποτε βοήθεια. Η αναπτυξιακή πολιτική στην περίπτωση αυτήν δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα εργαλείο για την εφαρμογή των δύο γενικών στρατηγικών στόχων της Κίνας.

Ο πρώτος στόχος είναι η εξασφάλιση των προμηθειών σε πρώτες ύλες με τη χρήση μιας αρκετά ωμής διπλωματίας όσον αφορά τις πρώτες ύλες. Αυτό που καθιστά το Σουδάν, την Αγκόλα και τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής τόσο σημαντικές είναι η αυξανόμενη ζήτηση των Κινέζων για φυσικές και ενεργειακές πρώτες ύλες.

Ο δεύτερος, και εξίσου σημαντικός, στόχος της κινεζικής κυβέρνησης είναι να παγιωθεί ο παγκόσμιος πόλος του απολυταρχισμού ως αντίβαρο στα φιλελεύθερα-δημοκρατικά πρότυπα της Δύσης. Εξ ου και η παραβίαση ακόμη και του εμπάργκο που έχουν επιβάλει τα Ηνωμένα Έθνη στο εμπόριο όπλων με το Νταρφούρ, τη Λιβερία και το Κονγκό. Εξ ου και οι πολιτικοί δεσμοί μεταξύ του Πεκίνου και του Σουδάν, του Τσάντ, της Ζιμπάμπουε και της Σομαλίας.

Ο αποκλεισμός χωρών που αναγνωρίζουν την Ταϊβάν από τη συνεργασία για βοήθεια συνιστά ένα ακόμη σύμπτωμα της υπεροχής της παρτικουλαριστικής στρατηγικής έναντι της αναπτυξιακής πολιτικής.

Σήμερα, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι η Ευρώπη είναι αδύναμη σε αυτήν την υπόθεση. Φυσικά, μπορούμε να δώσουμε συνέχεια στις εκκλήσεις του Επιτρόπου και να πετάξουμε στα σκουπίδια τις αρχές του ΟΟΣΑ όσον αφορά τη διαφθορά και τα δημόσια οικονομικά και, έπειτα, μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και με άλλες διεθνείς συμφωνίες. Τέλος, μπορούμε ακόμη και να πετάξουμε στα σκουπίδια τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, αλλά στην περίπτωση αυτήν δεν θα γνωρίζουμε πλέον σε ποιες αρχές βασίζεται ο ρόλος μας στα παγκόσμια πολιτικά πράγματα και με ποιον τρόπο διαφέρουμε από άλλους παράγοντες της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής.

  Margrete Auken, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DA) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Gomes για την εξαίρετη και ισορροπημένη έκθεσή της καθώς και για την εξαίρετη συνεργασία της. Η ΕΕ έχει συνηθίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην Αφρική όσον αφορά το εμπόριο και την ανάπτυξη. Εντούτοις, με τις αυξανόμενες επενδύσεις από την Κίνα τα πράγματα θα μπορούσαν να αλλάξουν γρήγορα. Η παρουσία της ΕΕ στην Αφρική δεν στερείται προβλημάτων, ωστόσο η παρουσία της Κίνας απειλεί να αναπτυχθεί προς μια ιδιαίτερα ατυχή κατεύθυνση. Η τεράστια ζήτηση της Κίνας για πρώτες ύλες και ενέργεια καθοδηγεί τις κινεζικές επενδύσεις χωρίς καμία ιδιαίτερη ανησυχία για την υγιή ανάπτυξη της κοινωνίας. Αντιθέτως, η Κίνα θα πρέπει να επικεντρωθεί σε προβληματισμούς, όπως η δημιουργία θέσεων απασχόλησης μέσω των κατάλληλων επενδύσεων, δηλαδή θα πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιεί το δικό της εργατικό δυναμικό και να αναπτύξει τον τομέα της παραγωγής και της μεταποίησης in situ, δηλαδή στην Αφρική. Εντούτοις, η ορθή διακυβέρνηση πρέπει επίσης να ενταχθεί στην επενδυτική πολιτική. Μέχρι στιγμής, η Κίνα αρνείται να υιοθετήσει αυτήν την προσέγγιση και δεν έχει επιδείξει κανέναν προβληματισμό για το αν θα υποστηρίξει τη διαφθορά και τα βίαια καθεστώτα ή για το αν θα συμβάλει στην καταπίεση του πληθυσμού. Η Κίνα πρέπει να ακολουθήσει τους δημοκρατικούς κανόνες του παιχνιδιού και να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, αντί να προσφέρεται απλώς ως μια φθηνή εναλλακτική λύση.

Εξάλλου, οι Κινέζοι θα μπορούσαν να κάνουν πάρα πολλά για τους Αφρικανούς. Επιτρέψτε μου να επισημάνω ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Αφρικής, το οποίο έχει ήδη αναφερθεί, με άλλα λόγια την πληθυσμιακή αύξηση. Η Κίνα έχει μοναδική γνώση και εμπειρία στον τομέα αυτόν, γεγονός που θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμο. Επιπλέον, κυρίες και κύριοι, φανταστείτε αν η Κίνα αγόραζε τώρα όπλα, όπως ανέφεραν πολλοί σήμερα, όπλα τα οποία έχουν σταλεί στη Ζιμπάμπουε και τα οποία δεν γίνονται σήμερα δεκτά σε πολλά λιμάνια χωρών όπως η Μοζαμβίκη και η Νότια Αφρική. Τότε η Κίνα θα παρουσιαζόταν ως υπερδύναμη, η οποία ακούει τους άλλους και ανταποκρίνεται στην ευθύνη που απορρέει από την κατοχή έδρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό βέβαια ενθαρρύνει και η έκθεση: την εδραίωση ενός καλού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ, της Κίνας και της Αφρικής προς όφελος όλων των πλευρών.

  Paul Marie Coûteaux, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. − (FR) Κυρία Πρόεδρε, ας το ακούσουμε από την κ. Gomes, αλλά θέλω επίσης να θέσω και ένα γενικό ερώτημα. Θα ήθελα να ρωτήσω ποιους νομίζει η κινεζική κυβέρνηση ότι προσπαθεί να κοροϊδέψει. Λοιπόν, μου ήρθε κάτι στο μυαλό: νομίζω ότι προσπαθεί να κοροϊδέψει τους πάντες. Έκανε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή περίγελο, η οποία πρέπει να πω ότι ήταν εξαιρετικά αφελής και επιεικής στο επεισόδιο με τις ποσοστώσεις στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Ευτελίζει τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου –αν εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη– με το να μην ελέγχει σε μόνιμη βάση αν τα εξαγωγικά της προϊόντα έχουν κατασκευαστεί σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας των εισαγουσών χωρών, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για παιχνίδια, αποδεικνύοντας με τον τρόπο αυτόν τον παραλογισμό του ελεύθερου εμπορίου.

Κάνει περίγελο τη Γαλλία οργανώνοντας αντιγαλλικές διαδηλώσεις στο Παρίσι, επειδή αναστατώθηκε από τις γαλλικές διαμαρτυρίες σχετικά με την κακομεταχείριση των κατοίκων του Θιβέτ, τους οποίους συνεχίζει να καταπιέζει.

Κάνει περίγελο ολόκληρη την υφήλιο, επειδή γνωρίζει ότι αυτή καθοδηγείται από την αγορά και ότι εποφθαλμιά την κινεζική αγορά. Κατά συνέπεια, κάνει ακριβώς αυτό που θέλει. Η κυριαρχία της θα καταστεί ακόμη πιο πλήρης, καθώς η κινεζική κυβέρνηση έχει καταφέρει με πολιτικές πανουργίες, κύριε Michel, να βγάλει από τη μέση την Ευρώπη με σκοπό να φθάσει στην Αφρική, κερδίζοντας με τον τρόπο αυτόν τον έλεγχο των βασικών μας εμπορευμάτων. Ποιος μπορεί να την κατηγορήσει; Επωφελείται απλώς από την αδυναμία μας, κυρίως από την ανόητη και επικίνδυνη αποδέσμευση της Ευρώπης, και της Γαλλίας ειδικότερα, από μια ήπειρο που θα καταστεί εξαιρετικά σημαντική για εμάς τον 21ο αιώνα.

  Andreas Mölzer (NI). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, καθίσταται σαφές στο παράδειγμα της Αφρικής ότι η πολύ επαινεθείσα αναπτυξιακή συνεργασία δεν εξελίσσεται συνήθως σύμφωνα με το σχέδιο, όπως θα ήθελε κανείς να φαντάζεται. Πολύ συχνά, χρησιμοποιείται για την προώθηση των εξαγωγών από τις δωρήτριες χώρες και ορισμένες φορές για την υποστήριξη δικτατόρων ή απλώς για την δημιουργία νέων εξαρτήσεων, διαμέσου της πολιτικής διαχείρισης χρέους.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρώπη θα πρέπει να εξετάσει τις τελευταίες φιλοδοξίες της Κίνας και της Ινδίας όσον αφορά την αφρικανική ήπειρο με πολύ μεγάλο σκεπτικισμό. Εδώ, οι χώρες χαμηλού κόστους, οι οποίες ζημιώνουν σε μαζική κλίμακα την ευρωπαϊκή οικονομία, προσπαθούν προφανώς να εξασφαλίσουν πηγές φθηνών πρώτων υλών και να ανοίξουν νέες αγορές. Αυτού του είδους η επίμονη νεοαποικιοποίηση –όπως θα ήθελα να την αποκαλέσω– της Αφρικής εκ μέρους της Κίνας και της Ινδίας θα αναιρούσε μονομιάς όλες τις προσπάθειες που έχει καταβάλει η δυτική πολιτική έως σήμερα. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στο Πεκίνο ή στο Νέο Δελχί να υποκινήσουν έθνη, τα οποία κατάφεραν προσφάτως να διαγράψουν τα χρέη τους, να δανειστούν και να δημιουργήσουν νέες εξαρτήσεις, με σκοπό να εξασφαλίσουν απλώς τις προμήθειες πρώτων υλών. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε στα αφρικανικά έθνη να δεχθούν πρόθυμα τη χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας, εφόσον δεν είναι ακόμη προετοιμασμένα να δεχθούν πίσω τους ίδιους τους πολίτες τους που έχουν συλληφθεί από τον Frontex ως παράνομοι μετανάστες έξω από τις ακτές της Ευρώπης.

Όσον αφορά όμως την παγκόσμια ισορροπία ισχύος, εμείς ως Ευρωπαίοι θα αναγκαστούμε να φανούμε υπερβολικά γελοίοι, αν προσπαθήσουμε να ασκήσουμε πίεση στην Κίνα. Ούτε η Κίνα αποφεύγει να προβεί σε συναλλαγές με κυβερνήσεις που στηλιτεύονται διεθνώς, όπως το Σουδάν για παράδειγμα. Ούτε αποφεύγει να προμηθεύει με όπλα τη Ζιμπάμπουε. Για μια χώρα, στην οποία τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία, η προστασία του περιβάλλοντος και η βιωσιμότητα συνεχίζουν επί του παρόντος να έχουν τόσο μικρή σημασία, η προσέγγιση αυτή δεν είναι ίσως εντελώς παράλογη.

Όσον αφορά την Αφρική, χρειαζόμαστε κατά συνέπεια μια πολιτική που θα απαιτεί σταθερότητα, δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και μια πολιτική –και αυτό είναι το σημαντικότερο– που θα λαμβάνει υπόψη της τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να προσφέρει επ’ αόριστον χρήματα στην Αφρική, χωρίς να συνδέει τη βοήθεια αυτήν με στόχους από πλευράς περιεχομένου και πολιτικής. Η έως τώρα προσέγγιση έχει αποφέρει ένα κενό σε εμάς, το οποίο έχει συντελέσει σε κύματα μεταναστεύσεων, παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μεγάλης ένδειας. Οι φιλοδοξίες της Κίνας και της Ινδίας θα επιδεινώσουν πιθανώς ακόμη περισσότερο την κατάσταση, αν τελικά δεν αλλάξουμε πορεία. Εμείς οι Ευρωπαίοι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε μόνο ανθρωπιστικά έργα και να επιτρέπουμε σε άλλες δυνάμεις, όπως η Κίνα και η Ινδία στην περίπτωση αυτήν, να συνεχίζουν τις μεγάλες εμπορικές τους δραστηριότητες.

  Daniel Caspary (PPE-DE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όταν σκέφτομαι την Αφρική, διερωτώμαι πολύ συχνά: είναι η Αφρική μια κάπως ξεχασμένη ήπειρος από τη δική μας ευρωπαϊκή αντίληψη των πραγμάτων ή ως Ευρωπαίοι διαβλέπουμε ευκαιρίες στην Αφρική;

Συχνά έχω την εντύπωση ότι εμείς οι Ευρωπαίοι εξακολουθούμε να βλέπουμε την Αφρική πολύ περισσότερο ως μια προβληματική περίπτωση και ότι δεν αναγνωρίζουμε τις ευκαιρίες. Η κινεζική προσέγγιση ως προς την Αφρική είναι πολύ διαφορετική. Για τους Κινέζους, η Αφρική είναι προπάντων μια ευκαιρία και επικεντρώνονται στο να εκμεταλλευτούν αυτήν την ευκαιρία. Αυτό το κάνουν σχετικά απαρατήρητα κατά τα τελευταία χρόνια. Μόνο τους τελευταίους μήνες έχουν συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή και, για τον λόγο αυτόν, επιδιώκουν μια πολιτική καθαρά οικονομικών συμφερόντων.

Ζητήματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και η ορθή διακυβέρνηση, τα οποία ήδη εξέτασαν σήμερα κάποιοι από τους συναδέλφους μας βουλευτές, δεν έχουν προς στιγμήν καμία σημασία για τους Κινέζους στην Αφρική. Το μόνο που τους προβληματίζει είναι οι επενδύσεις σε υποδομές στην Αφρική, έτσι ώστε να μπορέσουν να κερδίσουν απεριόριστη πρόσβαση στις αγορές πρώτων υλών. Το θέμα είναι να καλύψει η Κίνα τις αυξανόμενες ανάγκες της για πρώτες ύλες. Και οπωσδήποτε δεν έχει σχέση με την προσφορά βοήθειας στα αφρικανικά έθνη και στον αφρικανικό λαό στην πορεία του προς μια πραγματικά βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να προσδώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην εδραίωση των αφρικανικών εθνών στην παγκόσμια οικονομία, έτσι ώστε να είναι σε θέση να επωφεληθούν από την παγκοσμιοποίηση των διεθνών αγορών με τις πρώτες ύλες τους, τους πόρους τους, με οτιδήποτε έχουν να προσφέρουν, και να μην εξαρτώνται μονομερώς από τα κινεζικά μονοπώλια. Πρέπει να ξεκινήσουμε διάλογο με τα αφρικανικά έθνη με καλύτερο τρόπο από ό,τι έως τώρα. Πρέπει επίσης να αφομοιώσουμε τον ανταγωνισμό με τους Κινέζους πιο εντατικά από ό,τι στο παρελθόν και να κάνουμε πραγματικά ό,τι μπορούμε, προκειμένου να πείσουμε τους Αφρικανούς σχετικά με την ορθή διακυβέρνηση και το πλεονέκτημα των ελεύθερων αγορών.

Μόνο τότε θα καταφέρουμε να προαγάγουμε το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αφρική και θα καταφέρουμε στη συνέχεια να μην επιτρέψουμε στα αφρικανικά έθνη να παρασυρθούν προς την κατεύθυνση της Κίνας, διότι η Αφρική σίγουρα δεν θα μάθει τίποτε από την Κίνα –αυτό το μάθαμε με τον δύσκολο τρόπο τις τελευταίες εβδομάδες– όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν η δημοκρατία και η οικονομία της κοινωνικής αγοράς.

  Alessandro Battilocchio (PSE). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ την εισηγήτρια, Ana Gomes, για το εξαίρετο έργο που επιτέλεσε. Η αυξανόμενη παρουσία της Κίνας στην Αφρική μας αναγκάζει να υιοθετήσουμε μια ευρωπαϊκή πορεία δράσης με σκοπό να αντιμετωπίσουμε όσο καλύτερα μπορούμε τις ευκαιρίες και τις νέες προκλήσεις που παρουσιάζονται.

Η συνεισφορά της Κίνας στην Αφρική ως χορηγού βοήθειας είναι κάτι θετικό, θα ήθελα όμως να επισημάνω για λίγο δύο πτυχές: για εμάς τους Ευρωπαίους –εν μέρει σε ό,τι αφορά τις αρχές και τις δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στη συμφωνία του Κοτονού και, γενικότερα, σε συμφωνία με το συνολικό πλαίσιο της αναπτυξιακής μας πολιτικής– είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η Κίνα, παράλληλα με τη βοήθεια, εξάγει δυστυχώς και μια σειρά τρομερών εγχώριων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων της διαφθοράς, του κακού δανεισμού, της έλλειψης σεβασμού προς τα δικαιώματα των εργαζομένων, καθώς και ενός χαμηλού επιπέδου προβληματισμού όσον αφορά τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να παρακολουθήσουμε με προσοχή είναι η στενή σχέση μεταξύ Πεκίνου και ορισμένων ολοκληρωτικών και καταπιεστικών καθεστώτων στην Αφρική, όπως του Σουδάν και της Ζιμπάμπουε. Στο πλαίσιο αυτό, η Κίνα πρέπει να αναλάβει όλες τις ευθύνες που συνεπάγεται ο ρόλος της ως μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

  Danutė Budreikaitė (ALDE). – (LT) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η πολιτική της Κίνας στην Αφρική συνιστά απειλή για την αρμονική ανάπτυξη των αφρικανικών χωρών. Οι συνθήκες εργασίας στις κινεζικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Αφρική ισοδυναμούν με σκλαβιά. Η Κίνα εξακολουθεί να προσφέρει πολιτική και οικονομική βοήθεια στους αφρικανούς δικτάτορες και κλιμακώνει τη στρατιωτική συνεργασία με τα αφρικανικά καθεστώτα. Το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε είναι οι κύριοι εισαγωγείς όπλων από την Κίνα. Η Κίνα προσφέρει στις αφρικανικές χώρες τεράστια δάνεια χωρίς κανέναν όρο διαφάνειας, ενθαρρύνοντας την ήδη ευρέως διαδεδομένη διαφθορά στο εσωτερικό των ομάδων που κατέχουν την εξουσία στις αφρικανικές χώρες. Η παράνομη εξαγωγή αφρικανικής ξυλείας και ελεφαντόδοντου από μέρους της Κίνας έχει καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον της Αφρικής. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας αποτυγχάνει να επιτύχει τους στόχους της. Ως εκ τούτου, θα ήθελα να παροτρύνω την ΕΕ να διασφαλίσει ότι η Κίνα θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ορθή διοίκηση κατά την εφαρμογή των επενδύσεων και ότι θα δοθεί τέλος σε οποιοδήποτε εμπόριο όπλων με τις αφρικανικές χώρες, στις οποίες επίκειται ή λαμβάνει χώρα κάποια στρατιωτική σύγκρουση. Ωσότου η Κίνα είναι έτοιμη να σταματήσει το εμπόριο όπλων, η ΕΕ θα πρέπει να επιβάλει εμπάργκο όπλων κατά της χώρας αυτής. Υπάρχει κάτι ακόμη που πρέπει να επισημάνουμε και αυτό είναι κυρίως ότι, ενόψει της πολιτικής της Κίνας στην Αφρική, τα επιμέρους ευρωπαϊκά κράτη μέλη θα πρέπει να υπερβούν τις διαφωνίες τους. Μια εκ νέου εξετασθείσα κοινοτική πολιτική θα επέτρεπε στην Αφρική να κάνει χρήση των φυσικών και ανθρωπίνων πόρων της κατά αμοιβαία επωφελή τρόπο και να συνεχίσει να αναπτύσσει την οικονομική και πολιτική της ανεξαρτησία.

  Wiesław Stefan Kuc (UEN). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, η έκθεση της κ. Gomes είναι στην πραγματικότητα μια λεπτομερής διάλεξη σχετικά με το θέμα των ιδιαίτερα πολύπλοκων τριμερών δεσμών μεταξύ των αφρικανικών κρατών και της Κίνας, με ιδιαίτερη αναφορά στα κοινοτικά συμφέροντα. Πάνω από αυτά, έχουμε επίσης τον ρόλο που διαδραματίζουν στην ανάπτυξη της Αφρικής άλλοι οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τον ρόλο της Κίνας στην ανάπτυξη των αφρικανικών κρατών, ο οποίος αυξάνεται κάθε χρόνο, πρέπει να τον βλέπουμε κάτω από ένα θετικό πρίσμα, παρά τις επιφυλάξεις αναφορικά με την προτεραιότητα των δράσεων. Πρέπει να δώσουμε στον εαυτό μας μια απάντηση σχετικά με το αν τα εμπορικά συμφέροντα είναι πιο σημαντικά από την ανθρωπιστική βοήθεια. Για τα φτωχά αφρικανικά κράτη, κάθε βοήθεια είναι σημαντική, όπως σημαντικό είναι και το νερό, καθώς επίσης και η καταπολέμηση των ασθενειών, η εκπαίδευση, η κατασκευή υποδομών και η ειρήνη. Μόνο ένα συμπέρασμα υπάρχει: πρέπει να εργαστούμε από κοινού, προκειμένου να αναπτύξουμε τις καλύτερες μεθόδους για μια βιώσιμη αλλά επιταχυμένη και διαρκή ανάπτυξη για τα κράτη αυτά.

  Bastiaan Belder (IND/DEM). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, στο άρθρο 65 της διεξοδικής έκθεσής της η κ. Gomes καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα να αναστείλουν τις συμφωνίες εμπορίας όπλων με τις αφρικανικές κυβερνήσεις, οι οποίες είναι υπεύθυνες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εμπλέκονται σε συγκρούσεις ή βρίσκονται στα πρόθυρα πολέμου. Συμφωνώ απολύτως με την εισηγήτρια στο σημείο αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τα απτά παραδείγματα που παραθέτει, και στον κατάλογο των αφρικανικών κρατών η Ζιμπάμπουε του Μουγκάμπε ξεχωρίζει οπωσδήποτε αυτές τις ημέρες.

Κατά το τέλος της περασμένης εβδομάδας, ο δυτικός Τύπος έκανε αναφορές σε μια μεγάλης κλίμακας προμήθεια κινεζικών όπλων προς το καθεστώς του Μουγκάμπε μέσω της Νότιας Αφρικής, σαν να μην είχε κλιμακωθεί αρκετά η εσωτερική ένταση στη Ζιμπάμπουε εξαιτίας όλων των μηχανορραφιών για τις προεδρικές εκλογές. «Για τη Ζιμπάμπουε, το να πηγαίνουμε στην Κίνα είναι σαν να πηγαίνουμε στο δεύτερο σπίτι μας», είπε ο Πρόεδρος Μουγκάμπε κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψής του στο Πεκίνο, περίπου ενάμισι χρόνο πριν. Πότε θα αποσυνδεθούν πραγματικά οι κινεζικές αρχές από αυτόν και άλλους αφρικανούς «φίλους»; Επίτροπε, προσδοκώ ότι θα θέσετε αυτό το πιεστικό ερώτημα στο Πεκίνο. Η έκθεση της κ. Gomes παρέχει λόγους για αυτό.

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE). – (FR) Κύριε Επίτροπε, έπειτα από όσα είπατε, ας εξετάσουμε την παρουσία της Κίνας στην Αφρική. Για αυτό, θα συνεχίσω στα πολωνικά.

– (PL) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, στις αρχές του περασμένου αιώνα οι κινέζοι υπήκοοι έρχονταν στα αγγλικά και γαλλικά σπίτια ως εξωτικοί υπηρέτες. Στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 είχαμε κινεζικά προϊόντα: στυλό και διάφορα σχολικά προϊόντα, ενώ σήμερα οι Κινέζοι έχουν εμφανιστεί ως μια ισχυρή οικονομική και πολιτική δύναμη.

Όπως λέτε, όλοι έχουν το δικαίωμα να δρουν στην οικονομική και πολιτική σκηνή και κανείς δεν θα τους εμποδίσει να το πράξουν, όμως οι Κινέζοι έχουν συγκεντρώσει τις προσπάθειές τους και επιδιώκουν τους στόχους τους σύμφωνα με ένα ορισμένο σχέδιο· αλλά ποιοι είναι οι στόχοι για τους οποίους αγωνίζονται; Ελεύθεροι από κάθε στίγμα ή ετικέτα αποικιοκρατίας, μπορούν και θα εκμεταλλευθούν τους φυσικούς πόρους της Αφρικής. Το θέτω ωμά – θα εκμεταλλευθούν. Επιπλέον, και ακόμη χειρότερα, μπορούν και ήδη εξάγουν το δικό τους κοινωνικοπολιτικό μοντέλο ολοκληρωτισμού και η Αφρική πρέπει να προστατευθεί από το μοντέλο αυτό. Η Αφρική πρέπει να σωθεί από το μοντέλο αυτό.

Η Ευρώπη διατηρεί από την εποχή της αποικιοκρατίας παραδοσιακούς δεσμούς με αυτό που ευγενικά ορίζεται ως «συνεργασία». Τόσο από ανθρωπιστικής πλευράς όσο και από αίσθημα ενοχής, θα πρέπει από κάθε άποψη να συμβάλουμε εποικοδομητικά στην Αφρική. Εμείς το κάνουμε αυτό, αλλά οι Κινέζοι μας πιέζουν προς τα έξω. Παράλληλα με αυτήν την υπερδύναμη, και η ΕΕ θα πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της Αφρικής και, ταυτόχρονα, να επιδείξει την ετοιμότητά της να συμβάλει στην ανάπτυξη αυτής της τεράστιας ηπείρου που βρίσκεται τόσο κοντά μας.

Κύριε Επίτροπε, αντιμετωπίζουμε μια τεράστια πρόκληση.

  Vural Öger (PSE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την Αφρική σε ολόκληρο τον κόσμο συνοδεύεται από μια αλλαγή προοπτικής. Σήμερα, η Αφρική είναι κάτι περισσότερο από μια ήπειρος ένδειας. Υπάρχουν ρυθμοί ανάπτυξης που φθάνουν και το 10% σε ορισμένες αφρικανικές χώρες.

Τώρα, όσον αφορά την καρδιά του ζητήματος: τι είναι αυτό που αναζητεί η Κίνα στην Αφρική; Το σημαντικότερο κίνητρό της για την ανάληψη δεσμεύσεων στην περιοχή είναι οι ενεργειακοί πόροι. Ωστόσο, στη μάχη για την πρόσβαση σε πρώτες ύλες η δυτική πολιτική, η οποία στηρίζεται σε αξίες, βγαίνει ολοένα και πιο συχνά χαμένη. Το σημαντικότερο κίνητρο της Ευρώπης στην Αφρική είναι η βιώσιμη ανάπτυξη.

Στη θεωρία, ένα κοινό σχέδιο της ΕΕ και της Κίνας για την Αφρική θα ήταν ιδανικό. Δεν θα πρέπει να ισχυριζόμαστε ότι εμείς είμαστε οι καλοί, διότι οι χώρες της Αφρικής δυσπιστούν απέναντι στην ΕΕ όσο δυσπιστούν και απέναντι στην Κίνα. Η ΕΕ δεν μπορεί να παράσχει λύσεις ούτε για την Κίνα ούτε για την Αφρική. Εν πάση περιπτώσει, η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να συνδέει τις δεσμεύσεις με όρους. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να προωθεί κυβερνήσεις, θεσμούς και την κοινωνία των πολιτών εντονότερα από ό,τι έκανε έως τώρα. Ο διάλογος με την Αφρική είναι απαραίτητος, όμως δεν θα πρέπει να παραβλέπει τα παράπονα. Στο σημείο αυτό, δεν μπορώ παρά να υποστηρίξω την έκθεση της κ. Gomes.

  Renate Weber (ALDE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, συγχαίρω τη συνάδελφό μου, κ. Ana Gomes, για το έργο της και για τις ολοκληρωμένες και ρεαλιστικές αξιολογήσεις της. Όπως καταδεικνύει η έκθεση, η Κίνα είναι ήδη ένας σημαντικός οικονομικός και πολιτικός εταίρος για την Αφρική. Όσον αφορά την ανάπτυξη της Αφρικής, πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν πάρα πολλά πράγματα σε αυτήν την ήπειρο και ότι η Κίνα, ως νέα δύναμη, θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη να συμμετάσχει.

Εντούτοις, αυτό που φοβάμαι ιδιαίτερα είναι ότι, αντί να διοχετεύσει τη στήριξή της σε εποικοδομητικά εγχειρήματα –στην υγεία, στην εκπαίδευση, στη μείωση της φτώχειας και στις υποδομές–, η Κίνα θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τις τραγωδίες της ηπείρου και θα το πράξει με το να εμπορεύεται όπλα και να υπονομεύει οποιαδήποτε πρόοδο έχουν σημειώσει οι αφρικανικές χώρες προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας, της χρηστής διακυβέρνησης και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το κινεζικό πλοίο που μεταφέρει όπλα για τη Ζιμπάμπουε αμφισβητεί και πάλι την πραγματική δέσμευση της Κίνας να συμβάλει στην εξασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Αφρική.

Πολλές αφρικανικές χώρες δέχονται με ικανοποίηση τη συνεργασία τους με την Κίνα, καθώς δεν υπάρχουν πολιτικές προϋποθέσεις που να συνδέονται με τα οικονομικά οφέλη, ωστόσο η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να υπερασπίζεται σταθερά, τόσο στην Κίνα όσο και στις αφρικανικές χώρες, την οικοδόμηση των θεσμών, την ανάπτυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και τη θέσπιση διαφανέστερων κανόνων όσον αφορά την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν καταδείξει ότι, ακόμη και στις περιπτώσεις στις οποίες οι κυβερνήσεις άρχισαν κατά τα τελευταία χρόνια να επιδεικνύουν μεγαλύτερη διαφάνεια σε σχέση με τον τρόπο που δαπανούνταν τα δημόσια χρήματα και οι πόροι, έχουν γυρίσει πίσω σε λιγότερο διαφανείς διοικητικές μεθόδους. Η ΕΕ έχει το καθήκον να βοηθήσει την Κίνα να καταστεί έμπιστος εταίρος στην αναπτυξιακή συνεργασία.

  Jan Tadeusz Masiel (UEN). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, παρά το έντονο εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των αφρικανικών χωρών και παρά το γεγονός ότι η Κίνα έχει καταστεί τελευταία γνήσιος χορηγός βοήθειας όσον αφορά την Αφρική, οι μετανάστες επιλέγουν παρόλα αυτά την Ευρώπη και όχι την Κίνα, παρά το αποικιακό παρελθόν μας. Αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη για το ότι η Αφρική προτιμά τις αξίες μας, όπως τον σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον προβληματισμό για τη βιώσιμη ανάπτυξη που εγγυώνται ένα καλύτερο μέλλον.

Αυτό παρέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ηθικό δικαίωμα, αλλά επίσης και το καθήκον, να εξετάσει την κινεζική πολιτική απέναντι στην Αφρική, καθώς, όπως ορθώς τονίζει η εισηγήτρια, η Κίνα θα μπορούσε να επιταχύνει σημαντικά τη διαδικασία της βιώσιμης ανάπτυξης στην Αφρική, αλλά θα μπορούσε εξίσου και να τη βλάψει. Ενόψει των παραπάνω, η ιδέα να πραγματοποιηθούν τριμερείς συνομιλίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της Αφρικανικής Ένωσης και της Κίνας αξίζει ιδιαίτερα την υποστήριξή μας.

  Zuzana Roithová (PPE-DE). – (CS) Το φλερτ της Κίνας με την Αφρική δεν αφορά μόνο τη στρατιωτική συνεργασία, τις από στρατηγικής πλευράς σημαντικές πρώτες ύλες, τις μεγάλης κλίμακας επενδύσεις και τη δημιουργία μιας τεράστιας αγοράς για τα κινεζικά προϊόντα· αφορά επίσης τη δημιουργία υποδομών. Ο όγκος του εμπορίου έχει πενταπλασιαστεί από το 2000 και σύντομα θα ανέρχεται σε 100 δισεκατομμύρια δολάρια, παρά το γεγονός ότι το δυτικό εμπόριο εξακολουθεί προς στιγμήν να είναι υπεύθυνο για τα δύο τρίτα των αφρικανικών εμπορικών εσόδων. Η κινεζική πολιτική βασίζεται στην ιδέα της «μη παρέμβασης» και του συγκριτικού οικονομικού πλεονεκτήματος. Αυτό συνεπάγεται την εξαγωγή οικονομικά αποδοτικών εμπορευμάτων και όπλων ως αντάλλαγμα για πρώτες ύλες. Οι επενδύσεις και οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις αντιπροσωπεύουν στοιχεία μιας μακροπρόθεσμης και προμελετημένης κινεζικής στρατηγικής που δεν τρέφει καμία συμπόνια για την Αφρική.

Η επιρροή της Κίνας στις αφρικανικές χώρες αποτελεί ένα επικίνδυνο παράδειγμα απολυταρχικού μοντέλου, και ενός διεφθαρμένου μοντέλου αγοράς, το οποίο στερείται κάθε σεβασμού για τα ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα, ή κάθε σεβασμού για το περιβάλλον. Η κινεζική πείνα για πρώτες ύλες ως αντάλλαγμα για την άνευ όρων προμήθεια όπλων στην Αφρική καθίσταται ολοένα και μεγαλύτερο εμπόδιο για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Πρέπει να αναγκάσουμε την Κίνα να αποδεχθεί το μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί όσον αφορά την αναπτυξιακή πολιτική, τη μείωση της φτώχειας και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Εξάλλου, η Κίνα είναι μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και, ως τέτοιο, φέρει ευθύνη για την ανάπτυξη της Αφρικής.

Καταδικάζω την υποστήριξη που παρέχει η Κίνα στο καθεστώς του Σουδάν. Υποστηρίζω τον διάλογο με την Κίνα όσον αφορά την εναρμόνιση των πολιτικών στην Αφρική που έχουν ως στόχο τη μείωση της φτώχειας, αλλά δεν έχω μεγάλες προσδοκίες. Εντούτοις, δεν πρέπει να παραιτηθούμε. Πρέπει να δώσουμε τέλος στη λεηλάτηση των πρώτων υλών και να βοηθήσουμε την Αφρική να γίνει οικονομικά ανεξάρτητη. Πρέπει να εμμείνουμε στη στρατηγική των εμπορικών πολιτικών που βασίζονται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην προστασία του περιβάλλοντος. Προσεύχομαι να μπορέσουμε να το επιτύχουμε.

  Katrin Saks (PSE). – (ET) Καταρχάς, θέλω να ευχαριστήσω την Ana Gomes για την παρούσα έκθεση. Για μένα, το πρωταρχικό της μήνυμα δεν συνδέεται μόνο με τον τρόπο που ενεργεί η Κίνα, αλλά και με τα συνεχή μειονεκτήματα της κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προφανώς, συμφωνούμε όλοι ότι μια κοινή θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ήταν ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη στην περίπτωση αυτήν.

Θέλω να εστιάσω σε ορισμένα σημεία. Αρχικά, στη συνολική προσέγγιση: θα πρέπει να βλέπουμε τη συνεργασία μεταξύ Κίνας και Αφρικής συνολικά και όχι μόνο ως προς το ότι η Αφρική είναι παραδοσιακά μια ζώνη που ανήκει στην αποκλειστική επιρροή της Ευρώπης. Δεύτερον, πρέπει να τονίσουμε την ευθύνη: η Κίνα πρέπει να αναγνωρίσει την αυξανόμενη ευθύνη που προκύπτει από μια τέτοιου είδους στρατηγική εταιρική σχέση.

Και μια τελική παρατήρηση: το σημείο 13 στις προτάσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων.

(EN) «Εκτιμά ότι η κινεζική εμπλοκή στην Αφρική αφενός και η νέα στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής αφετέρου, θα πρέπει να είναι συμβατές μεταξύ τους·»

(ET) Καταρχάς, δεν πιστεύω ότι η πολιτική μας θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με την πολιτική της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και είμαι ακόμη λιγότερο πεπεισμένη ότι οι Κινέζοι θα αρχίσουν να λαμβάνουν υπόψη τους τις αφηγηματικού τύπου συστάσεις μας.

  Cristian Silviu Buşoi (ALDE). – (RO) Η αξία του εμπορίου μεταξύ Κίνας και Αφρικής αυξήθηκε από 2 δισεκατομμύρια ευρώ το 1999 σε περίπου 39,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2005, με την Κίνα να αποτελεί επί του παρόντος τον τρίτο κατά σειρά εταίρο της Αφρικής όσον αφορά τη σημασία του εμπορίου.

Αυτό αποδεικνύει σαφέστατα το έντονο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η Αφρική για τα διεθνή συμφέροντα της Κίνας.

Το ψήφισμα περιλαμβάνει ορισμένα πολύ σημαντικά συμπεράσματα, τα οποία αξίζει να επισημάνουμε ακόμη μια φορά. Πρέπει να καταστήσουμε ιδιαίτερα σαφές ότι η προσδοκία μας είναι να μην απευθύνεται η εμπλοκή της Κίνας στην Αφρική μόνο σε έθνη που παρουσιάζουν ενδιαφέρον από την πλευρά της ενεργειακής πολιτικής.

Θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνουμε την Κίνα να παράσχει άνευ όρων βοήθεια σε αφρικανούς εταίρους και οι οικονομικοί όροι που συνδέονται με τις διεθνείς επιχορηγήσεις ή τα δάνεια δεν θα πρέπει να επηρεάζουν τον στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης.

Είναι σημαντικότερο για εμάς να δούμε τι θα κάνουμε και τι θα κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση υπό αυτές τις συνθήκες. Συμφωνώ με τον Επίτροπο Louis Michel, ο οποίος είπε ότι, δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εκμεταλλεύεται τη μοναδική της θέση προς την Αφρική.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ανακατευθύνει ένα μεγαλύτερο μερίδιο του ετήσιου προϋπολογισμού της για την οικονομική στήριξη έργων υποδομών που θα είναι σε θέση να προσελκύσουν άμεσες ξένες επενδύσεις.

Επιτέλους, θα πρέπει να μετατρέψουμε από πρόθεση σε πραγματικότητα τη σημαντικότερη παρουσία της Ευρώπης στην Αφρική.

  Colm Burke (PPE-DE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, η Κίνα έχει αρχίσει την τελευταία δεκαετία να αυξάνει σημαντικά τους διπλωματικούς και οικονομικούς δεσμούς της με την Αφρική, κατά κύριο λόγο εξαιτίας της ζήτησης για πρώτες ύλες. Το κινεζικό εμπόριο με την εν λόγω ήπειρο έχει τετραπλασιαστεί από το 2001, ενώ ο αγώνας για την εξασφάλιση πόρων έχει αρνητικές επιπτώσεις και διαιωνίζει τη διαφθορά και τις καταπιεστικές ελίτ στην Αφρική. Ένα παράδειγμα κατασταλτικού καθεστώτος είναι το Σουδάν, όπου η CNPC –μια κρατική κινεζική πετρελαϊκή εταιρεία– ελέγχει κατά προσέγγιση το 60-70% της σουδανικής παραγωγής πετρελαίου, ενώ το Σουδάν αποτελεί επίσης σημαντικό αποδέκτη κινεζικών όπλων.

Οι πολιτικές συνθήκες αναφορικά με τη διακυβέρνηση, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα σπάνια συνδέονται με τις συναλλαγές της Κίνας με την Αφρική. Η ίδια η Κίνα αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα σε σχέση με την ορθή διακυβέρνηση, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα βασικά εργασιακά πρότυπα. Η χώρα αυτή φαίνεται να μην μπορεί να εξαρτήσει τη βοήθεια που παρέχει από την πραγματοποίηση βελτιώσεων στα αφρικανικά πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν αυτή η ίδια δεν τηρεί τα πρότυπα αυτά. Παρόλα αυτά, η κινεζική πολιτική της μη παρέμβασης στις εσωτερικές κρατικές υποθέσεις των οικονομικών της εταίρων έχει μετατραπεί σήμερα σε μια πολύ βολική δικαιολογία, δίνοντας στην Κίνα τη δυνατότητα να συνεχίσει εν λευκώ να συνάπτει τις ορισμένες φορές απερίσκεπτες συμβάσεις της, ιδιαίτερα στην αφρικανική ήπειρο.

Η πολιτική της μη παρέμβασης, με την επιεική στάση της Κίνας απέναντι στα αμφισβητούμενα καθεστώτα, όπως του Σουδάν, αποτελεί ένα μόνιμο πρόβλημα ανησυχίας που χρήζει αντιμετώπισης. Δυστυχώς, καθώς η κατά κύριο λόγο διμερής προσέγγιση της Κίνας με την Αφρική έρχεται σε αντίθεση με την πρωτίστως πολυμερή προσέγγιση της ΕΕ, η τελευταία κατά κάποιον τρόπο παραμερίζεται. Οι διεφθαρμένοι αφρικανοί ηγέτες προτιμούν να υπογράφουν επικερδείς συμφωνίες που δεν συνοδεύονται από συνδεδεμένες απαιτήσεις και, κατά συνέπεια, η ΕΕ φαίνεται να αφήνεται απέξω.

Παρόλα αυτά, η ΕΕ θα πρέπει να διατηρήσει την παραδοσιακή πολιτική των θετικών προϋποθέσεων που έχουν ως στόχο να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και δεν θα πρέπει να μπει στον πειρασμό να αλλάξει την προσέγγισή της σε σχέση με την Αφρική, απλώς επειδή η Κίνα συνάπτει περισσότερες συμβάσεις. Αντίθετα, η ΕΕ πρέπει να πιέσει την Κίνα να υιοθετήσει περισσότερα κριτήρια ανάπτυξης στις σχέσεις της με την Αφρική. Η Κίνα είναι μια σημαντική δύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και, ως εκ τούτου, έχει ευθύνες στην Αφρική και σε ολόκληρο τον κόσμο.

  Nirj Deva (PPE-DE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, συγχαίρω τη συνάδελφό μου, κ. Gomes, για την εξαίρετη έκθεσή της. Η έκθεση αυτή ενισχύει τις σχέσεις μας με την Κίνα, η οποία είναι απαραίτητη για τη στήριξη της παγκόσμιας οικονομίας. Μέχρι πρόσφατα, και για χιλιάδες χρόνια, η Κίνα ασκούσε απλώς ήπια εξουσία, όπως κάνουμε εμείς σήμερα στην ΕΕ, η Κίνα όμως αλλάζει. Είναι μια υπερδύναμη, τόσο από οικονομικής όσο και από στρατιωτικής πλευράς, και βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο.

Η σχέση μας με την Κίνα πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό. Δεν μπορεί να είναι μια σχέση, στην οποία η κάθε πλευρά αισθάνεται ότι έχει το δικαίωμα να νουθετεί ή να επιπλήττει την άλλη. Δώσαμε τέλος στον Ψυχρό Πόλεμο συνεργαζόμενοι με τη Σοβιετική Ένωση και φέραμε ειρήνη στην Ευρώπη. Ομοίως, πρέπει να συνεργαστούμε με την Κίνα σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει να διατηρήσουμε τους θεσμούς που ενισχύουν την βασιζόμενη σε κανόνες παγκόσμια φιλελεύθερη οικονομία μας καθώς και τις αξίες μας, διαφορετικά είμαστε χαμένοι.

Αυτό συνεπάγεται ότι η Κίνα θα διαδραματίσει έναν ολοκληρωμένο και ενεργό ρόλο σε όλους τους μεταπολεμικούς θεσμούς του Bretton Woods που οικοδομήσαμε με μεγάλη προσοχή. Συνεπάγεται επίσης ότι θα εργαστούμε από κοινού με την Κίνα για την ενίσχυση των κανόνων της διεθνούς τάξης, έτσι ώστε να υπηρετήσει τα δικά μας και τα δικά της συμφέροντα. Έως το 2020, η οικονομία της Κίνας θα είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Σήμερα έχουμε μια επιλογή. Είτε θα εξουσιοδοτήσουμε την Κίνα να διαδραματίσει ολοκληρωμένο και ενεργό ρόλο σε όλους τους φιλελεύθερους, ανοιχτούς σε όλους και βασισμένους σε κανόνες πολυμερείς θεσμούς που οικοδομήθηκαν μετά το Bretton Woods –και αυτοί συμπεριλαμβάνουν την ΕΕ, τα κράτη ΑΚΕ, το Ρίο και το Μπαλί, επιπροσθέτως των Ηνωμένων Εθνών, του ΠΟΕ, του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας–, είτε θα αναγκάσουμε την Κίνα, με την κοντόφθαλμη λογική μας, να αποσυρθεί και αναπόφευκτα να καταστρέψει εν καιρώ αυτούς τους θεσμούς και να δημιουργήσει τους δικούς της θεσμούς που θα αρμόζουν στις υπερδυνάμεις της.

Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η παρούσα έκθεση είναι πολύ επίκαιρη. Αυτός ακριβώς είναι επίσης ο λόγος –και στο σημείο αυτό αντιφάσκω– για τον οποίον οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Πεκίνο είναι τόσο σημαντικοί, διότι αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που η Κίνα συνεργάζεται με ολόκληρο τον κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι εν λόγω αγώνες πρέπει να αποτελέσουν μεγάλη επιτυχία όχι μόνο για την Κίνα αλλά και για όλες τις συμμετέχουσες χώρες.

Στις αρχές του 21ου αιώνα το καθήκον μας είναι τεράστιο. Δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν καθόλη τη διάρκεια της κοινής μας ανθρώπινης ιστορίας, αλλά πρέπει να γίνει. Αυτό το καθήκον είναι να εμπλέξουμε το παλαιότερο και μεγαλύτερο έθνος στη γη ως εταίρο σε όλες τις υποθέσεις του πλανήτη Γη.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Κυρίες και κύριοι, η επίσκεψη μου στην Κίνα τον Μάρτιο αυτού του έτους με έπεισε για το χρονοδιάγραμμα αυτής της συζήτησης. Θεωρώ ότι, όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κίνα δεν είναι μόνο ένας σημαντικός εμπορικός εταίρος αλλά και ένας σοβαρός ανταγωνιστής. Η έκθεση της κ. Gomes επιβεβαιώνει την προσωπική μου εμπειρία.

Είχα την ευκαιρία να δω την εκπληκτική επιμέλεια της φθηνής εργασίας. Παρά το γεγονός ότι η Κίνα έχει να αντιμετωπίσει μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες καθώς και ένα περιβάλλον που επιδεινώνεται ανησυχητικά, και παρά το γεγονός ότι τα πολιτικά δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένες, διαθέτει πολύ μεγάλη εμπειρία που μπορεί να είναι επωφελής για τις αφρικανικές χώρες. Η Αφρική αγωνίζεται κατά της φτώχειας, αλλά είναι πλούσια σε πρώτες ύλες. Χάρη στη ζήτηση από την Κίνα και άλλες πλευρές, τα αφρικανικά κράτη μπορούν να αποκτήσουν ένα καλύτερο πάτημα στις αγορές.

Επί του παρόντος, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας στην Αφρική και ο σημαντικότερος εμπορικός της εταίρος. Η φιλοδοξία της Κίνας είναι να καταστεί ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής έως και το 2010· οι ενέργειές της στην Αφρική θέτουν, ως εκ τούτου, μια σοβαρή πρόκληση για την ΕΕ.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, το ενδιαφέρον της Κίνας για το αφρικανικό πετρέλαιο, τα πολύτιμα μέταλλα και το φυσικό αέριο έχει αρχίσει να θυμίζει κάπως τις παλιές αποικιακές πολιτικές ορισμένων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η Κίνα παρουσιάζεται ως καλός φίλος και επιχειρηματικός εταίρος της Αφρικής· πείθει τους Αφρικανούς ότι επιθυμεί να τους βοηθήσει να ξεφύγουν από τη φτώχεια και την καθυστέρηση και ότι θα στηρίξει την οικονομική τους ανάπτυξη.

Ας ελπίσουμε ότι οι προθέσεις της είναι ειλικρινείς, αλλά στις επιχειρηματικές δραστηριότητες όπως και στην πολιτική ισχύει συνήθως ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Οι Κινέζοι κατασκευάζουν γέφυρες, δρόμους, στάδια, νοσοκομεία, προμηθεύουν την Αφρική με όπλα, χορηγούν οικονομικά δάνεια και, με τον τρόπο αυτόν, κερδίζουν για τον εαυτό τους μια νέα αγορά, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζονται ως ένα κράτος που νοιάζεται για το μέλλον της Αφρικής.

Η ΕΕ θα πρέπει να εμπλακεί πολύ περισσότερο στην ανάπτυξη της Αφρικής. Δεν μπορούμε να στεκόμαστε ως ουδέτεροι παρατηρητές ενόσω αυτή η νέα κινεζική κυριαρχία κερδίζει έδαφος.

  José Ribeiro e Castro (PPE-DE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ξεκινήσω συγχαίροντας την κ. Gomes για την εξαίρετη έκθεση που συνέταξε, αλλά στον ελάχιστο χρόνο που διαθέτω θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή του Επιτρόπου, καθώς και την προσοχή των συναδέλφων μου βουλευτών, σε ένα πρακτικό παράδειγμα αυτής της σχέσης που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Αυτό το πρακτικό παράδειγμα είναι η Ζιμπάμπουε. Οι αναφορές των εφημερίδων κάνουν λόγο για ένα πλοίο, το οποίο έρχεται από πού; Από την Κίνα. Και μεταφέρει τι; Όπλα, όπλα για τη Ζιμπάμπουε, μικρά όπλα, βομβίδες και όλμους. Του απαγορεύτηκε να ξεφορτώσει στο Durban, αλλά υπάρχουν αναφορές ότι κατευθύνεται προς την Αγκόλα για να παραδώσει τα όπλα αυτά, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν για να πλήξουν τους κατοίκους της Ζιμπάμπουε.

Πρέπει να υιοθετήσουμε μια σκληρή διπλωματική γραμμή απέναντι στην Κίνα, καθώς και απέναντι στις γειτονικές χώρες της Ζιμπάμπουε, προκειμένου να καταπνίξουμε εν τη γενέσει της αυτού του είδους τη διεστραμμένη και θανάσιμη σχέση και να εξασφαλίσουμε ότι τα αποτελέσματα των εκλογών θα γίνουν σεβαστά. Είναι πεποίθησή μου ότι στις σχέσεις μας με την Κίνα πρέπει να προσελκύσουμε την προσοχή της Κίνας, ως μεγάλης δύναμης και τεράστιας χώρας που είναι, στις ευθύνες της σε σχέση με τη διεθνή σκηνή και να διατηρήσουμε την ειρήνη και τα δικαιώματα των λαών.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, τα τελευταία 10-15 χρόνια η Κίνα έχει καταστεί η πιο ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία στον κόσμο, όπως μαρτυρά η +10% ετήσια αύξηση στο εθνικό της εισόδημα. Αυτό οδήγησε στο να καταστεί η χώρα η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, με τα μεγαλύτερα αποθέματα ξένου συναλλάγματος παγκοσμίως.

Αυτή η ταχεία ανάπτυξη στο οικονομικό δυναμικό σημαίνει ότι η Κίνα καθίσταται ένας από τους ηγετικούς εμπορικούς εταίρους στον κόσμο. Τα τελευταία 15 χρόνια, η αξία του εμπορίου μεταξύ Κίνας και Αφρικής αυξήθηκε κατά 20 φορές. Φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την επέκταση αυτήν. Ως εκ τούτου, πρέπει να ενθαρρύνουμε την Κίνα να διασφαλίσει ότι η οικονομική εμπλοκή της στην Αφρική θα περιλαμβάνει μια κοινωνική και περιβαλλοντική πτυχή, καθώς και τη διατήρηση των δημοκρατικών προτύπων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να παρακολουθεί την επέκταση της Κίνας στην Αφρική. Εξάλλου, συνεχίζουμε να είμαστε ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας προς τις αφρικανικές χώρες. Θα πρέπει, κατά συνέπεια, να προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι η βοήθεια που προσφέρεται στις χώρες αυτές θα συνδέεται με ένα σημαντικό άνοιγμα των εμπορικών σχέσεων με την Αφρική.

  Paul Rübig (PPE-DE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου για την έκθεση. Καταδεικνύει σαφέστατα ότι η Κίνα μπορεί επίσης να αποτελέσει παράδειγμα. Η ανάπτυξη της Κίνας, ειδικότερα η οικονομική ανάπτυξη, μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για την Αφρική. Οι σχέσεις της αγοράς και η μεγέθυνση που έχει επιτύχει είναι αξιοσημείωτες.

Η Κίνα είναι επίσης εταίρος μας στον ΠΟΕ. Μπορούμε πράγματι να δούμε ότι, όταν οι διαπραγματεύσεις στον ΠΟΕ όσον αφορά το βασικό ημερομίσθιο και τη μείωση των ποσοστώσεων είναι επιτυχείς, τότε αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση. Η Αφρική και η Κίνα χρειάζονται την Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι επί του παρόντος το ισχυρότερο φόρουμ αγορών παγκοσμίως. Μπορώ να φανταστώ να εξελίσσεται μια καλή εταιρική σχέση.

  Louis Michel, μέλος της Επιτροπής. − (FR) Προφανώς, είναι εξαιρετικά απογοητευτικό για τους βουλευτές του ΕΚ, σε μια συζήτηση τόσο σημαντική όσο αυτή εδώ και με μια τόσο εξαίρετη έκθεση, να διαθέτουν τόσο λίγο χρόνο.

Θέλω απλώς να αναγνωρίσω το γεγονός ότι είδα να εμφανίζονται εδώ στο Κοινοβούλιο δύο στρατόπεδα. Υπάρχουν εκείνοι –και δεν γίνομαι επικριτικός, απλώς λέω ότι αυτό παρατήρησα–, υπάρχουν ομιλητές που πιστεύουν ότι η απαισιοδοξία και ο φόβος θα απομακρύνουν τους Κινέζους από την Αφρική. Ξεχάστε το, προφανώς αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Προσωπικά, πιστεύω ακράδαντα στην αισιοδοξία που απορρέει από τον νεωτερισμό και την ευρύτητα αντιλήψεων.

Σήμερα, άκουσα εδώ άλλα πράγματα που με κάνουν να πιστεύω ότι χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι αυτού του είδους η σχέση με την Αφρική είναι αυτό που κάνει την Αφρική να χάνει την πίστη της στην Ευρώπη. Εντούτοις, πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι έχουμε ηθικό δικαίωμα να βρισκόμαστε στην Αφρική. Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να βρισκόμαστε στην Αφρική, απολύτως κανένα, είτε ηθικό είτε οτιδήποτε άλλο. Το παρελθόν μας οπωσδήποτε δεν μας δίνει κανένα δικαίωμα να το πιστεύουμε αυτό και θα ήθελα απλώς να το υπενθυμίσω αυτό σε όλους.

Κατά τον ίδιο τρόπο, άκουσα να επικρίνετε τους Κινέζους για το ότι κλέβουν τους φυσικούς μας πόρους από την Αφρική! Συγγνώμη, δεν ξέρω αν ο κ. Coûteaux είναι ακόμη εδώ, αλλά ίσως επρόκειτο για ολίσθημα της γλώσσας. Παρόλα αυτά, λες και οι φυσικοί πόροι της Αφρικής μας ανήκουν! Είναι πραγματικά ιδιαίτερα εκπληκτικό. Θα είμαι ειλικρινής μαζί σας: αυτού του είδους το σχόλιο μάλλον με εκπλήσσει κάποιες φορές.

Θα σας πω ότι ο μόνος κίνδυνος που διαβλέπω στην παρουσία της Κίνας, στις κινεζικές επενδύσεις στην Αφρική, είναι η κατάρα των πόρων για τους Αφρικανούς. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητήσουμε μαζί τους. Είναι αυτό που είναι γνωστό ως «κατάρα των πόρων» ή «οικονομία των εισοδηματιών». Το θέμα αυτό πρέπει να τεθεί στις συζητήσεις μας με την Αφρική. Είμαι θερμός υποστηρικτής του διαλόγου, των τριμερών εταιρικών σχέσεων, της ανατροφοδότησης και της αμοιβαίας κατανόησης των προβλημάτων, καθώς και της αναζήτησης μιας πραγματικής συνεργασίας. Για άλλους περισσότερο επιρρεπείς στις νουθεσίες, αυτό ισοδυναμεί με το να λέμε ότι «εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να δώσουμε μαθήματα σχετικά με το πώς να προστατευθούν αυτοί οι φτωχοί Αφρικανοί από τους Κινέζους». Πρέπει να σας πω ότι κάθε μέρα αντιμετωπίζω τέτοιου είδους επιχειρήματα στις διμερείς μου σχέσεις. Είναι ανώφελα και δεν ασχολούμαι με αυτά, ούτε περιμένω από οποιονδήποτε άλλον να το κάνει.

Η έκθεση της κ. Gomes βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Προσωπικά, θεωρώ πως σχεδόν ό,τι λέει η έκθεση βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Όπως γνωρίζετε, φεύγω σε μερικές ώρες για την Κίνα. Θα συναντηθώ με τον υπουργό Εμπορίου της Κίνας. Ο Πρόεδρος Barroso και εγώ θα συναντηθούμε με τον κινέζο πρωθυπουργό. Πιστεύετε πραγματικά ότι δεν θα συζητήσουμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για το Θιβέτ, για τη δημοκρατία, για την Αφρική; Φυσικά και θα συζητήσουμε, στην ιδιαίτερη γλώσσα της συμβατικής διπλωματίας. Η διπλωματία των μεγαφώνων είναι, στην περίπτωση αυτήν, εντελώς αντιπαραγωγική. Όσα περισσότερα λες στους Αφρικανούς, τόσο περισσότερο συνεχίζεις να τους λες ότι πρέπει να είναι επιφυλακτικοί με τους Κινέζους, ότι είναι αποφασισμένοι να αποικίσουν τις αφρικανικές χώρες και ότι πρόκειται για την κατάρα των πόρων· όσο περισσότερο τα λες αυτά, τόσο λιγότερο θα σε ακούσουν και τόσο λιγότερο θα θέλουν να σε ακούσουν.

Η Ευρώπη έχει τα μέσα να επιτύχει αυτήν την φιλοδοξία. Μπορεί να το κάνει με δύο τρόπους. Καταρχάς, έχουμε το μοντέλο μας, το οποίο πρέπει να υπερασπιστούμε. Πρέπει να διαφέρουμε από τους άλλους, διότι το μοντέλο μας διαφέρει από τα άλλα μοντέλα. Βασίζεται στις κοινές αξίες, βασίζεται στην ανοχή, βασίζεται στη διαφάνεια, βασίζεται στον διάλογο, βασίζεται στην ανατροφοδότηση, βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό. Αυτή είναι η Ευρώπη, και η Ευρώπη δεν θα πρέπει να αλλάξει. Η Ευρώπη δεν πρέπει να γίνει κάτι άλλο ή να ακολουθεί άλλα μοντέλα. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που ήθελα να πω.

Το δεύτερο είναι αυτό που είπα νωρίτερα. Εάν διαθέταμε λίγο θάρρος –και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να μας βοηθήσει σημαντικά στο σημείο αυτό και, πράγματι, το έχει ήδη κάνει– να πείσουμε τα κράτη μέλη να επιμεριστούν καλύτερα τα καθήκοντα, να προσαρμόσουν τους κανόνες σχετικά με τη χρήση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ), εάν δίναμε κάτι παραπάνω στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, εάν το Κοινοβούλιο –εντάσσοντας, για παράδειγμα στον προϋπολογισμό το ΕΤΑ, το οποίο θα καθίστατο τότε πολύ πιο αποτελεσματικό από πολιτικής πλευράς– κατένειμε περισσότερους πόρους στους Επιτρόπους, έτσι ώστε να μπορούν αυτοί να ενεργούν σύμφωνα με τις αξίες της Ευρώπης, χρησιμοποιώντας πόρους του ΕΤΑ, τότε σας εγγυώμαι ότι η Ευρώπη δεν θα έπρεπε να ανησυχεί για τον ανταγωνισμό με την Κίνα. Αυτό είναι γεγονός.

Υπάρχει κάποια βάση για αυτό, διότι διαθέτουμε ένα φοβερό πλεονέκτημα. Τι πλεονέκτημα διαθέτουμε; Δεν παρέχουμε δάνεια, προσφέρουμε επιχορηγήσεις. Δεν εξηγούμαι σωστά. Οι Αφρικανοί στρέφονται σήμερα στους Κινέζους και μας επικρίνουν για το ότι δεν ανταποκρινόμαστε αρκετά, παρόλο που προσφέρουμε επιχορηγήσεις –με άλλα λόγια, χρήματα που δεν χρειάζεται να επιστρέψουν– σε αντίθεση με τα ήπια δάνεια, τα οποία, πρέπει να ειπωθεί, απορροφούν φυσικούς πόρους. Ωστόσο, αν τα δάνεια αυτά χρησιμοποιούνται για υποδομές, για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τότε ποιος μπορεί να διαφωνήσει ότι η Αφρική δεν επωφελείται από αυτά; Όπως γνωρίζετε, όταν πρόκειται για τις υποδομές στην Αφρική, η Ευρώπη, η Ευρώπη και η Κίνα, η Ευρώπη, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη, η Κίνα, η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και ο υπόλοιπος κόσμος, θα μπορούσαν να προσφέρουν όση χρηματοδότηση επιθυμούν και, παρόλα αυτά, θα χρειαζόταν χρόνια ωσότου αρχίσουν να υπάρχουν αρκετές υποδομές στην Αφρική, ώστε να στηριχθεί πραγματικά η ανάπτυξη.

Κατά συνέπεια, όλα αυτά τα χρήματα, όλες αυτές οι επενδύσεις, δεν είναι απαραίτητα κάτι αρνητικό. Το πραγματικό ερώτημα είναι να γνωρίζουμε με ποιον τρόπο χρησιμοποιούνται όλα αυτά, με ποιον τρόπο διαχειρίζονται. Ξέρω ότι δεν μπορώ να τους κάνω όλους να συμφωνήσουν, όμως αυτή είναι η ομορφιά της δημοκρατίας. Ειλικρινά πιστεύω ότι θα κάνουμε τη διαφορά μέσω της διαφάνειας, μέσω του διαλόγου, μέσω της επιδίωξης μιας τριμερούς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, εταιρικής σχέσης. Κατά την άποψή μου, η Ευρώπη θα παραμένει πάντα ένας ξεχωριστός εταίρος της Αφρικής για ιστορικούς λόγους, για γεωγραφικούς λόγους, καθώς και εξαιτίας του μοντέλου μας. Αυτό δεν με φοβίζει και πιστεύω ότι, εάν πραγματικά επιθυμούμε να είμαστε παρόντες στην Αφρική –όπως είπε κάποιος, αυτό είναι πολύ σημαντικό–, πρέπει να κάνουμε αυτά που προτείνω και να προσθέσουμε άλλο ένα συστατικό στο μίγμα. Πρέπει να σταματήσουμε να υπονοούμε ότι το ενδιαφέρον μας για την Αφρική βασίζεται αποκλειστικά στη γενναιοδωρία, στην ευγένεια και στον ανθρωπισμό.

Προφανώς, έχουμε και ένα καθήκον από την άποψη αυτήν, αλλά πρέπει να αποδεχθούμε ότι μια σχέση με την Αφρική αντιπροσωπεύει για την Ευρώπη τεράστιες δυνατότητες, επωφελείς και για τις δύο πλευρές. Προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για αμοιβαία οικονομική ανάπτυξη και δεν είναι καθόλου λανθασμένο ή ανήθικο να βλέπουμε τα πράγματα από αυτήν την προοπτική. Τουλάχιστον, οι Κινέζοι διαθέτουν ένα θετικό χαρακτηριστικό: δεν κρατούν κρυφά τα σχέδιά τους. Ποτέ δεν άκουσα τους Κινέζους να λένε ότι θέλουν να βοηθήσουν τους Αφρικανούς ή να προωθήσουν την ανάπτυξη στην Αφρική. Όχι, είναι ειλικρινείς. Παίζουν σύμφωνα με τους κανόνες της οικονομικής ανάπτυξης, αυτό είναι το πρωταρχικό τους ενδιαφέρον. Προσωπικά, πιστεύω ότι αν θέλουμε να σεβόμαστε τους εταίρους μας, τότε πρέπει να το αποδεχθούμε. Δεν πρέπει να απορρίπτουμε αυτήν την πλευρά. Δεν υπάρχει καμία θαυματουργή λύση. Εάν η Αφρική δεν αναπτυχθεί οικονομικά, δεν θα αναπτυχθεί καθόλου, τελεία και παύλα, και οι φιλανθρωπικές πολιτικές μας δεν θα κάνουν καμία διαφορά.

Αυτό ήθελα να πω. Λυπάμαι, κυρία Πρόεδρε, που μου πήρε τόση ώρα, αλλά εξέφρασα μια πεποίθηση που προκύπτει από την καθημερινή μου εμπειρία με αυτές τις χώρες.

Κάτι τελευταίο, με κάθε επιφύλαξη. Το κινεζικό πλοίο κατευθύνεται προς το παρόν πίσω στην Κίνα. Έλεγαν πάντοτε ότι η Ευρώπη έχει ελάχιστη πολιτική επιρροή. Μόλις επέστρεψα από τη σύνοδο κορυφής της Κοινότητας για την Ανάπτυξη της Νότιας Αφρικής (SADEC), όπου συνομίλησα με αρχηγούς κρατών. Η Ζιμπάμπουε ήταν προφανώς στην ημερήσια διάταξη. Συνομίλησα με όλους τους αρχηγούς κρατών: της Αγκόλα, της Μοζαμβίκης, με όλους. Ξεκαθάρισα το ζήτημα του κινεζικού πλοίου. Αυτοί που αντέδρασαν ήταν οι λιμενεργάτες, αλλά πολλές χώρες αρνήθηκαν επίσης να ξεφορτώσουν το πλοίο. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που διαθέτω, το πλοίο στάλθηκε πίσω στην Κίνα. Με κάθε επιφύλαξη, η Ευρώπη προσπάθησε να επιτελέσει το καθήκον της με ήπια διπλωματικά μέσα και με τους λιμενεργάτες, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν προφανώς τη φωνή του λαού. Όλα αυτά άξιζαν τον κόπο και αποδεικνύουν ότι οι Αφρικανοί δεν είναι έτοιμοι να δεχθούν το οτιδήποτε, όταν πρόκειται για διπλωματία ή πολιτική.

  Ana Maria Gomes, εισηγήτρια. − (EN) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η συνάδελφός μας, Erika Mann, η οποία ήταν η συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, δεν μπορούσε να παραστεί. Μου ζήτησε να επισημάνω το σημείο αυτό, το οποίο έχουμε συμπεριλάβει στην έκθεση: αφορά τη σημασία που έχει για την Αφρική να αναπτύξει τη δική της στρατηγική απέναντι στην Κίνα, λαμβάνοντας υπόψη ότι μια τέτοιου είδους στρατηγική μπορεί να ενισχύσει τον αμοιβαίο χαρακτήρα των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Κίνας και Αφρικής, αν δώσει βάρος στη μεγαλύτερη συμμετοχή των Αφρικανών που εργάζονται στα κινεζικά έργα στην Κίνα, στη μεγαλύτερη προθυμία εκ μέρους της Κίνας να μεταδώσει τεχνολογικές γνώσεις και στην καλύτερη πρόσβαση των αφρικανικών εξαγωγών στις κινεζικές αγορές.

εισηγήτρια. − (FR) Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τον Επίτροπο Michel καθώς και τους άλλους συναδέλφους μου βουλευτές για τις παρατηρήσεις τους και τα βάσιμα ερωτήματα που έθεσαν.

Κατανοώ τον Επίτροπο, όταν λέει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να υπαγορεύσει μονομερώς όρους για την Αφρική, ιδιαίτερα όταν η Κίνα δεν τους εφαρμόζει. Εντούτοις, αυτός ακριβώς είναι ο λόγος, για τον οποίο εμείς ως Ευρωπαίοι πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στην ενίσχυση της αφρικανικής κοινωνίας των πολιτών, των θεσμών όπως τα κοινοβούλια, τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης, τα πανεπιστήμια, κλπ., έτσι ώστε οι ίδιοι οι Αφρικανοί να μπορέσουν να θέσουν αιτήματα και να επιβάλουν όρους, όπως αυτοί που προκύπτουν από τους ΑΣΧ και να διασφαλίσουν ότι οι όροι αυτοί θα γίνονται σεβαστοί.

Συμφωνώ απόλυτα με τον Επίτροπο, όπως είναι εμφανές και στην έκθεση, όταν λέει ότι η ταχεία εκταμίευση της βοήθειας ή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης είναι ζωτικής σημασίας για την Αφρική και ότι η συντονισμένη δράση και ο επιμερισμός των έργων μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής είναι απαραίτητα, αν θέλουμε να ανταγωνιστούμε την ευκολία με την οποία η Κίνα χρηματοδοτεί επί του παρόντος την Αφρική, χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες, με εξαίρεση τα συμφέροντά της.

Όσον αφορά τα κριτήρια του ΟΟΣΑ, προφανώς εξαρτάται από την Κίνα να αποφασίσει αν αξίζει να τα υιοθετήσει. Εντούτοις, πιστεύω ότι ο ρόλος μας, ο οποίος θα βασίζεται στις θετικές και αρνητικές εμπειρίες μας με την Αφρική, είναι να κάνουμε την Κίνα να αντιληφθεί ότι, μακροπρόθεσμα, είναι προς το συμφέρον της να διασφαλίσει την εκμετάλλευση και όχι τον αποδεκατισμό των φυσικών πόρων της Αφρικής και ότι, χωρίς ορθή διακυβέρνηση, δεν υπάρχουν εγγυήσεις, ούτε καν για την Κίνα.

Τέλος, ίσως μια από τις θετικές συνέπειες της αυξανόμενης παρουσίας της Κίνας στην Αφρική είναι η παρούσα συζήτηση και η έκθεση που πρόκειται να εγκρίνουμε αύριο. Η Κίνα έχει βοηθήσει την Ευρώπη να αντιληφθεί ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες στην Αφρική, καθώς και ιστορίες επιτυχίας. Ειλικρινά ελπίζω, κύριε Επίτροπε, ότι το ταξίδι σας στην Κίνα αυτήν την εβδομάδα θα είναι μια ευκαιρία για εσάς να προωθήσετε την εποικοδομητική δέσμευση της Κίνας και της Αφρικής, όπως αυτή σκιαγραφείται στην παρούσα έκθεση, και να υπενθυμίσετε στην Κίνα, όπως είπατε σήμερα, τις ευθύνες της ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, όχι μόνο όσον αφορά το Θιβέτ και τη Μιανμάρ, αλλά επίσης όσον αφορά την Αφρική, και ειδικότερα τη Ζιμπάμπουε και το Νταρφούρ. Συγχαρητήρια, κύριε Επίτροπε, αν οι ενέργειές σας βοήθησαν πραγματικά να σταλεί το πλοίο πίσω στην Κίνα. Αυτό είναι ιδιαίτερα θετικό.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τετάρτη, στις 11.30 π.μ.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Filip Kaczmarek (PPE-DE), γραπτώς. – (PL) Η έκθεση της κ. Gomes είναι αναμφίβολα μια λεπτομερής και ενδιαφέρουσα ανάλυση της παρουσίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στην Αφρική. Εντούτοις, δεν μπορώ να απαλλαγώ από την εντύπωση ότι κάπου μεταξύ του εμπορίου, των επενδύσεων, των υποδομών, της ενέργειας και άλλων σημαντικών ζητημάτων δεν βλέπουμε στην έκθεση αυτήν ένα ζήτημα, το οποίο είναι θεμελιώδους σημασίας τόσο από την πλευρά του θεσμικού οργάνου που εκπροσωπούμε –του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου– όσο και από την πλευρά της Επιτροπής Ανάπτυξης, η οποία είναι υπεύθυνη για την έκθεση αυτήν. Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου –αυτό το βλέπουμε στην αρχική σελίδα του ιστοτόπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αν πιστεύουμε πραγματικά στο σύνθημα αυτό, στο τμήμα που κάνει λόγο για τη διακυβέρνηση και τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορούμε να περιοριστούμε:

- σε μια βιαστική σύνοψη της εμπλοκής της Κίνας (και αυτό τίθεται σε ένα όσο το δυνατόν θετικότερο πλαίσιο) στο Νταρφούρ, ενώ σίγουρα γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι δεν έχει σημειωθεί καμία απολύτως βελτίωση στην περιοχή·

- στο να αναφερθούμε με μια μόνο πρόταση στην παραβίαση του εμπάργκο που έχουν επιβάλει τα Ηνωμένα Έθνη στο εμπόριο όπλων στην Αφρική εκ μέρους της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας – η οποία, ας μην ξεχνούμε, αποτελεί μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών·

- ή σε έναν σύντομο σχολιασμό όσον αφορά το ζήτημα της συνεργασίας της Κίνας με κυβερνήσεις που ευθύνονται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως της Ζιμπάμπουε.

«Η ΕΕ δεν πρέπει να υποτιμά τον αντίκτυπο των ιδιωτικών και δημοσίων επικρίσεων κατά της Κίνας», όπως γράφει η κ. Gomes στην αιτιολογία για την έκθεσή της. Είναι κρίμα που χάσαμε μια τέτοια ευκαιρία με την έκθεση αυτήν. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

  Eija-Riitta Korhola (PPE-DE), γραπτώς. – (FI) Η έκθεση της κ. Gomes αποτελεί μια σημαντικότατη συμβολή στη συζήτηση σχετικά με αυτή τη μεγάλη για τη διεθνή συνεργασία πρόκληση. Ακόμη μια φορά, την ευχαριστώ για την ορθότητα, με την οποία διακρίνει τα πράγματα.

Αφενός, φαίνεται ότι η Αφρική έχει επωφεληθεί από τις οικονομικά στενές της σχέσεις με την Κίνα. Η οικονομική ώθηση που έχει λάβει από τον σημαντικότερο εμπορικό της εταίρο, εκτός από την Ευρώπη, έχει μειώσει τη φτώχεια. Η Κίνα δεν βλέπει την Αφρική ως βάρος αλλά ως μια ευκαιρία που βρίθει οικονομικών δυνατοτήτων.

Αφετέρου, έχει καταστεί εμφανές ότι υπάρχουν ορισμένες ιδιαίτερα ανησυχητικές πτυχές όσον αφορά τη θέση της Κίνας στην Αφρική. Η εξαγωγή όπλων, οι νοσηρές επενδύσεις, η εκμετάλλευση των πρώτων υλών – μέσα από αυτόν τον ζήλο, η Ευρώπη ξέρει να διακρίνει πολύ καλά τα σημάδια του νεοαποικισμού. Αξίζει να θέσουμε το ερώτημα αν η οικονομική δύναμη θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να ενθαρρύνει την εμμονή μιας χώρας να γίνει υπερδύναμη. Αυτό, για παράδειγμα, είναι εμφανές στο Νταρφούρ.

Ένα άλλο ερώτημα είναι με ποιον τρόπο θα πρέπει να αντιδράσει η ΕΕ. Κατά πολλούς τρόπους, η Κίνα είναι ο αντίπαλος της Ευρώπης στην Αφρική και πολλοί εδώ πέρα είπαν ότι το να νουθετεί κανείς μια ανερχόμενη υπερδύναμη που σέβεται τον εαυτό της δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα. Η έκθεση σοφά επιλέγει μια εποικοδομητική προσέγγιση. Εν τούτω, πρέπει να προσδιορίσουμε τον ρόλο μας, ο οποίος είναι να υπενθυμίζει στην Κίνα τις υποχρεώσεις που απορρέουν από μια εταιρική σχέση. Πρέπει να καταβληθούν κοινές προσπάθειες, ούτως ώστε να επιτευχθούν οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας, να καταπολεμηθούν οι συγκρούσεις και να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη.

Η συνεργασία είναι μεγίστης σημασίας για τον περιορισμό των κλιματικών μεταβολών. Στο Μπαλί δόθηκε η ελπίδα ότι η Κίνα, ως μεγάλη ρυπαίνουσα χώρα, και η Αφρική, ως αθώο θύμα, θα συμμετείχαν.

Τέλος, πρέπει να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι η Κίνα δεν συμμερίζεται τις ευρωπαϊκές ιδέες για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να καταβάλλουμε πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να διασφαλίσουμε ότι η διαρκής δημοκρατία, το κράτος δικαίου και η ορθή διακυβέρνηση θα ριζώσουν στην Αφρική. Η ενδεχόμενη λύση απέναντι στην κινεζική πρόκληση δεν πρόκειται να βρεθεί στην Κίνα αλλά στην ίδια την Αφρική.

  Bogusław Rogalski (UEN), γραπτώς. – (PL) Η Κίνα, ως ανερχόμενη δύναμη, έχει τρομερές επιπτώσεις στη διαδικασία της βιώσιμης ανάπτυξης στην Αφρική, αλλά πρέπει να έχουμε υπόψη ότι τα αφρικανικά κράτη ευθύνονται για τις γενικότερες επιπτώσεις που οφείλονται στην παρουσία ξένων και ξένων οργανισμών ή κυβερνήσεων στο έδαφός τους.

Τόσο η ΕΕ όσο και η Κίνα ενεργούν με σκοπό να προωθήσουν την ασφάλεια, την ειρήνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Αφρική, αλλά η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας και ο κύριος εμπορικός εταίρος της Αφρικής, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα. Παρά το γεγονός ότι η Κίνα διαθέτει μεγάλη θετική εμπειρία, με το να βγάζει τα τελευταία 25 χρόνια 400 εκατομμύρια πολίτες της από την ακραία φτώχεια, πρέπει παρόλα αυτά να επικεντρωθούμε στις τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, καθώς και στην ανησυχητική υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, στον περιορισμό των θεμελιωδών ελευθεριών και στα χαμηλά επίπεδα απασχόλησης.

Πρέπει να παρακολουθήσουμε την εκμετάλλευση των αφρικανικών φυσικών πόρων, καθώς κάτι τέτοιο ενδέχεται να οδηγήσει στην ολική εξάντλησή τους και στη διάδοση της διαφθοράς, καθώς και στην όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και στην υποδαύλιση των συγκρούσεων, γεγονός που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των αφρικανικών χωρών. Αυτό που συντελεί στην αυξανόμενη ζήτηση της Κίνας για αφρικανικούς φυσικούς πόρους είναι, για την ακρίβεια, το εμπόριο και η κατανάλωση από μέρους των δυτικών κρατών, γεγονός που οδηγεί στην αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι η συμμετοχή στον ΠΟΕ συνεπάγεται μια σειρά υποχρεώσεων, τις οποίες η Κίνα δεν τιμά επαρκώς. Η ΕΕ θα πρέπει να θέσει το ζήτημα της δικαιοσύνης ως προς το εμπόριο, το κλίμα και άλλα προβλήματα ως μέρος της τριμερούς συνεργασίας με την Κίνα και την Αφρική.

  Toomas Savi (ALDE), γραπτώς. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, το πιο ενοχλητικό γεγονός όσον αφορά την πολιτική της Κίνας στην Αφρική είναι ότι της παρέχει βοήθεια και επενδύσεις άνευ όρων. Η αναπτυξιακή βοήθεια που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πάντοτε συνδεδεμένη με αυστηρούς όρους σε σχέση με την πρόοδο της δημοκρατίας, την αναγνώριση του κράτους δικαίου και την ορθή διακυβέρνηση, καθώς και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στην πράξη, η «άνευ όρων» συνεργασία της Κίνας με κατασταλτικά καθεστώτα στην Αφρική υπονομεύει τις προσπάθειες που έχει καταβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να ενθαρρύνει τη δημοκρατική οικοδόμηση κρατών στην Αφρική και μας προκαλεί να εισαγάγουμε κάποιες περισσότερο ευέλικτες πολιτικές σε σχέση με την Αφρική. Η χορήγηση βοήθειας με προϋποθέσεις, αν και είναι εξαιρετικά αποτελεσματική ορισμένες φορές, μπορεί να θεωρηθεί συγκαταβατική και η Κίνα, στην επιδίωξή της να ικανοποιήσει τις αυξανόμενες ανάγκες της για πόρους, έχει αποφύγει τη χρήση της.

Το αυξανόμενο ενδιαφέρον και η εμπλοκή της Κίνας στην Αφρική θέτει σε κίνδυνο τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στην περιοχή και, προκειμένου να μην χάσουμε έδαφος στην Αφρική, πρέπει να σκεφτούμε κάποια νέα και περισσότερο ελκυστικά μέσα για να ενθαρρύνουμε τη δημοκρατική μετάβαση στις αφρικανικές χώρες. Αφετέρου, όμως, δεν πρέπει να αποφύγουμε τον εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κίνας, καθώς και άλλων σημαντικών συμβαλλόντων, οι οποίοι μπορεί να ενδιαφέρονται να διαμορφώσουν μια συνεκτική πολυμερή στρατηγική για την Αφρική.

  Bernard Wojciechowski (IND/DEM), γραπτώς. – (EN) Ο Ναπολέων μας είπε να αφήσουμε την Κίνα να κοιμάται, διότι αν ξυπνήσει, θα ταρακουνήσει τον κόσμο. Άσχημα νέα: η Κίνα έχει ξυπνήσει, ωστόσο εμείς βρισκόμαστε σε βαθύ ύπνο. Εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε την κληρονομιά της αποικιακής κυριαρχίας, τόσο στα αποικισθέντα όσο και στα αποικιακά κράτη, έχουμε αγνοήσει όμως το ενδεχόμενο να συμβεί εκ νέου η τραγωδία αυτή. Η κατηγορία ότι η Κίνα ασκεί νεοαποικιακή πολιτική δεν είναι καθόλου αβάσιμη. Η Κίνα έχει το ίδιο συμφέρον να εκμεταλλεύεται τις αφρικανικές χώρες, όπως είχαν και ορισμένα από τα ευρωπαϊκά μας κράτη κατά τους αιώνες. Αν και μας κόστισε πολύ, πήραμε το μάθημά μας, ωστόσο η Κίνα πρέπει ακόμη να μάθει πώς να εφαρμόζει στο εσωτερικό της τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ ταυτόχρονα πειραματίζεται ήδη με την αποικιακή κυριαρχία. Με τη δίψα της Κίνας για πετρέλαιο και την πείνα της για αφρικανικούς πόρους, βρισκόμαστε σε μια επικίνδυνη πορεία. Θα πρέπει να στείλουμε στην Κίνα ένα σαφές μήνυμα: ότι πρώτα πρέπει να ασχοληθεί με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της, και έπειτα να δείξει στον κόσμο ότι επιθυμεί πραγματικά να ενασχοληθεί με τους αναπτυξιακούς στόχους της Αφρικής και όχι να τους χρησιμοποιεί απλώς ως εργαλείο.