Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 23 april 2008 - Straatsburg

10. Illegale immigratie, externe acties van de Europese Unie en Frontex (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde zijn de verklaringen van de Raad en de Commissie aangaande illegale immigratie, extern optreden van de Europese Unie en Frontex .

  Janez Lenarčič, fungerend voorzitter van de Raad. − (SL) Ter introductie zou ik willen benadrukken dat het probleem van immigratie een alomvattende aanpak vereist. De Europese Unie moet een effectief immigratiebeleid ontwikkelen en een effectieve immigratiewetgeving opstellen, en tegelijkertijd verder gaan met haar strijd tegen illegale immigratie. Zowel op het niveau van de Europese Unie als dat van de lidstaten hebben wij behoefte aan maatregelen en wij zullen tevens moeten samenwerken met derde landen. Een van de belangrijkste facetten van de strijd tegen illegale immigratie is effectieve controle van de buitengrenzen van de Europese Unie.

In dit opzicht is de opname van negen lidstaten in de Schengen-ruimte zonder twijfel een grote stap voorwaarts. Naar aanleiding van de toetreding van Slovenië tot de Schengen-ruimte is het Sloveense voorzitterschap begonnen te werken aan een zo snel mogelijke introductie van een Schengen-informatiesysteem van de tweede generatie, SIS II. Dit is op het moment een van de prioritaire projecten van de Europese Unie. Alle noodzakelijke activiteiten moeten op een wijze worden uitgevoerd dat het mogelijk wordt uiterlijk september 2009 de overgang van het Schengen-informatiesysteem van de eerste generatie naar dat van de tweede generatie af te ronden.

Vanwege herhaaldelijke incidenten in de Middellandse Zee en aan de Noord-Afrikaanse kust, zijn de Commissie en sommige lidstaten in 2007 met een aantal initiatieven gekomen ter verbetering van het beheer van de illegale immigratie. Als onderdeel hiervan heeft het Sloveense voorzitterschap maart dit jaar een conferentie gehouden over de problemen van de toekomst ten aanzien van het beheer van de buitengrenzen van de Europese Unie. Tijdens deze conferentie werd voor eerst gedebatteerd over de drie verslagen die de Commissie in februari had gepresenteerd. De deelnemers van de conferentie bespraken de evaluatie en verdere ontwikkeling van het Frontex-agentschap, alsmede nadere maatregelen voor het beheer van de buitengrenzen van de Europese Unie. Overeengekomen werd om in de toekomst de grenscontroles te verscherpen en een betrouwbare identificatie van personen mogelijk te maken. Tegelijkertijd moeten wij ernaar streven de Europese Unie open en toegankelijk te maken.

Daarnaast hebben de ministers een voorstel besproken om een Europees grensbewakingssysteem genaamd Eurosur in te stellen. Het voorzitterschap is reeds begonnen met het opstellen van verdere richtsnoeren voor dit onderwerp en de Raad zal deze richtsnoeren tijdens zijn zitting van juni bespreken als onderdeel van juridische en binnenlandse zaken.

De strijd tegen de illegale immigratie zal tevens effectiever worden gemaakt aan de hand van een richtlijn over gemeenschappelijke normen en procedures in de lidstaten voor de terugkeer van onderdanen van derde landen die illegaal op hun grondgebied verblijven, ofwel de richtlijn inzake terugkeer. Het voorzitterschap is reeds begonnen aan een zeer constructieve tweede ronde van onderhandelingen met het Europees Parlement. Wij geloven dat wij met gezamenlijke inspanningen deze richtlijn in eerste lezing kunnen aannemen.

Ten aanzien van het voorstel in de richtlijn inzake sancties tegen werkgevers van onderdanen van derde landen die illegaal op het grondgebied van de Europese Unie verblijven, is de Raad in afwachting van een voorstel tot wijziging en amendementen van het Europees Parlement.

Een andere component van de ontwikkeling van een alomvattend migratiebeleid wordt gevormd door het visumbeleid. Het Sloveense voorzitterschap heeft op dit vlak vooruitgang geboekt door twee zeer belangrijke dossiers te bespreken, namelijk de wijzigingen aan de gemeenschappelijke visuminstructies en de visumcode. Voor wat de voortgang van het werk aan beide dossiers aangaat, zien wij uit naar een creatieve samenwerking met het Europees Parlement.

Tijdens zijn informele zitting van januari sprak de Raad over asielkwesties en de praktische samenwerking tussen de lidstaten. Deze maand heeft de Raad passende beslissingen genomen. Zoals ik al zei in mijn inleiding is een alomvattende opvatting van het migratiebeleid noodzakelijk om de illegale immigratie te kunnen beheersen en bestrijden. De strijd tegen illegale immigratie vereist samenwerking met de landen van herkomst en doorgang. Daarnaast zullen wij de redenen voor migratie moeten wegnemen, met andere woorden, zullen wij de ontwikkeling van de landen van herkomst moeten bevorderen.

Het doel van de mondiale aanpak waartoe de Europese Raad in december 2005 is overgegaan, is om een uitgebreide discussie over het migratiebeleid te starten, alsmede om de internationale samenwerking met in eerste instantie de landen van herkomst en doorgang te verbeteren en een partnership met deze landen op te zetten. Veel activiteiten worden nu verricht in het kader van deze mondiale aanpak. Deze zijn voornamelijk gericht op de meest problematische regio’s, met name Afrika en de oostelijke en zuidoostelijke grensgebieden van de Europese Unie.

  Jacques Barrot, vicevoorzitter van de Commissie. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, de belangrijkste reden waarom illegale immigranten vandaag de dag naar de Unie komen, is illegaal werk.

Zolang zij geloven dat de financiële voordelen die zij kunnen halen uit illegaal werk zwaarder wegen dan het risico dat zij worden gearresteerd door de Europese wethandhavende instanties, zullen zij naar Europa blijven komen.

Daarom moeten wij het op Europees niveau met elkaar eens worden en een effectieve strategie opzetten tegen illegaal werk. Dit is het waar het bij deze strategie om draait en alles hangt af van ons, de lidstaten en onze gezamenlijke politieke wil. Dit is ook de context waarbinnen het voorstel van de Commissie is gedaan voor sancties tegen werkgevers van onderdanen van derde landen die illegaal op het grondgebied van de Europese Unie verblijven, hetgeen momenteel wordt bestudeerd door dit Parlement en de Raad.

Bij het voorstel wordt ernaar gestreefd dat alle lidstaten preventieve maatregelen nemen, vergelijkbare sancties instellen en deze sancties in de strijd tegen illegaal werk toepassen.

Ik zou het Parlement willen aanmoedigen door te gaan met haar evaluatie van dit voorstel, zodat wij een communautair instrument kunnen opstellen dat de lidstaten verplicht alle nodige maatregelen te nemen om te zorgen dat de rechtsorde in de gehele Europese Unie wordt gehandhaafd.

Dit gezegd hebbende is het geenszins mijn bedoeling de problemen van illegale immigratie bij de buitengrenzen van de Europese Unie te onderschatten. Naar alle waarschijnlijkheid zullen ook dit jaar weer vele mensen uit Afrika in de verleiding komen om de EU overzee te bereiken: sommigen komen alleen, anderen in kleine groepjes en weer anderen worden uitgebuit door criminele organisaties die grote geldbedragen vragen om hun naar Europa over te zetten.

Op Europees niveau is er reeds veel aan gedaan om de lidstaten de financiële steun te bieden die nodig is voor 2008. De begroting van het Frontex-agentschap is in 2008 in vergelijking tot 2007 feitelijk verdubbeld. Dit jaar bedraagt het in totaal 70 miljoen euro, met inbegrip van ruim 31 miljoen euro voor activiteiten aan de zeegrenzen van de EU.

Ten aanzien van de activiteiten in deze zeer riskante gebieden heeft Frontex vier grootschalige operaties opgezet: Poseidon, Hermes, Nautilus en Hera. De gegevens over de exacte data en duur zijn nog niet openlijk bekend, maar dankzij de toegenomen financiering zal de duur zeker langer zijn dan 2007.

Ook moet erop worden gewezen dat er overeenkomst is bereikt tussen de lidstaten en Frontex over de procedures en voorwaarden voor het gebruik van technische uitrusting die deel uitmaakt van het centraal register van beschikbare technische uitrusting (CRATE).

Op het moment zijn er 18 vliegtuigen, 20 helikopters en 105 schepen op vrijwillige basis beschikbaar gemaakt door de lidstaten. Frontex levert van zijn kant het personeel dat nodig is voor de lidstaten om de maritieme operaties op te zetten en uit te voeren. In haar evaluatieverslag over Frontex beveelt de Commissie aan dat de mogelijkheden van CRATE en de verplichtingen die de lidstaten zijn aangegaan, ten volle worden benut om ervoor te zorgen dat voor operaties aan de zeegrenzen het nodige materieel beschikbaar is.

Frontex moet aan de Europese instellingen regelmatig verslag uit brengen van de mate waarin het materieel daadwerkelijk wordt gebruikt en van de vraag in hoeverre dit voldoet aan de behoeften. Tevens moet Frontex de instellingen informeren over een toekomstig mechanisme om de beschikbaarheid van het door de lidstaten geboden materieel te garanderen. Het agentschap zou tevens de mogelijkheden van CRATE kunnen uitbreiden door zelf technisch materieel aan te schaffen of te leasen.

Hierdoor kunnen de lidstaten en Frontex voor zover mogelijk bijdragen aan vermindering van de verdwijningen op zee van personen die Europa willen bereiken in geïmproviseerde bootjes. Bijgevolg verwelkomt de Commissie het bilaterale akkoord tussen Spanje en de West-Afrikaanse staten en de overeenkomsten tussen Italië, Malta en Libië. Tot op heden hebben de overeenkomsten met Libië nog niet tot de gewenste resultaten geleid, hetgeen alleen maar meer reden is om hier wel naar te streven.

In haar verslag over toekomstige ontwikkelingen van Frontex benadrukt de Commissie dat samenwerking met derde landen cruciaal is voor de verbetering op de lange termijn van de door het agentschap uitgevoerde gezamenlijke operaties. Als zodanig valt te overwegen of Frontex de gelegenheid moet krijgen om proefprojecten uit te voeren met derde landen als begunstigden. Uiteraard moet het agentschap zorgen voor samenhang tussen de operaties en met het algehele kader van het buitenlands beleid van de Unie.

Met zulke projecten kan het effect van de samenwerking in het kader van de werkafspraken sterk worden vergroot. Door de afspraken kunnen de concrete behoeften aan capaciteitsopbouw op het gebied van grensbeheer in bepaalde derde landen beter worden vastgesteld.

Tot slot ziet de Commissie 2008 als een testjaar. Frontex heeft een grotere algehele begroting, de CRATE-database is volledig operationeel en er zijn snelle interventieteams geïnstalleerd. Vanzelfsprekend zullen wij de resultaten van deze maatregelen evalueren en het kan waar nodig passend zijn overige opties te onderzoeken, zoals het opzetten van een beter Europees grensbewakingssysteem, hetgeen onder meer wordt aangegeven in het evaluatieverslag van de Commissie.

Dit is de informatie die ik vandaag met u wil delen en ik zie ernaar uit in dit Parlement uw opmerkingen te horen over deze complexe problematiek.

  Simon Busuttil, namens de PPE-DE-Fractie. – (MT) Rond deze tijd van het jaar beginnen altijd weer de berichten binnen te druppelen over tragedies waarbij honderden immigranten zijn verdronken. En omdat wij goed weten wat er gebeurt, zullen wij vooral de vraag moeten stellen of wij dit jaar beter voorbereid zijn op het probleem van de illegale immigratie. Frontex is maar een deel van de oplossing – het is een afschrikmiddel, zoals de Commissie zegt, in de strijd tegen illegale immigratie – en dit jaar zal een testjaar zijn voor Frontex. Zoals commissaris Barrot correct aangaf, hebben wij dit jaar de begroting van Frontex verdubbeld, hebben wij het uitgebreid met snelle interventieteams en lijkt het er tevens op dat het agentschap over voldoende middelen beschikt om haar missie te volbrengen. Wij zullen de werkzaamheden van Frontex dan ook nauwlettend volgen en wij hopen dat het effectiever zal blijken dan tot nu toe. Als Frontex de steun wil van het Parlement, zal het moeten aantonen dat het die steun ook verdient.

Mijnheer de Voorzitter, zoals ik al zei, Frontex is slechts een deel van de oplossing. Afgezien van de vraag of wij deze oplossing willen, dient er ook serieus gesproken te worden over hoe wij de lasten hiervan verdelen onder de lidstaten – een discussie die de Raad tot op heden heeft gemeden. Wij moeten af van de huichelachtigheid om enerzijds geschokt te zijn als er immigranten verdrinken en anderzijds de zuidelijke lidstaten zelf voor de lasten te laten opdraaien. In de Middellandse Zee kan de noodzaak om de lasten te delen niet duidelijker zijn. Vorig jaar zijn er ongevallen geweest waarbij immigranten zijn gekapseisd in de reddingszone van Libië of terecht zijn gekomen in tonijnvisnetten. Libië deed niets en de Europese landen keken slechts toe en wezen een beschuldigende vinger naar elkaar. Ik zou de Commissie en de Raad willen vragen wat zij dit jaar gaan doen – het lijdt geen twijfel, commissaris, mijnheer de fungerend voorzitter, het lijdt geen twijfel dat wij allemaal de plicht hebben mensenlevens te redden. Het wordt echter tijd dat de Commissie en de Raad de moed opbrengen antwoord te geven op deze vragen. Is er een enkel land dat verplicht is om immigranten op te nemen of dienen zij verdeeld te worden over alle lidstaten?

VOORZITTER: MECHTILD ROTHE
Ondervoorzitter

  Claudio Fava, namens de PSE-Fractie. – (IT) Mevrouw de voorzitter, dames en heren, mijn dank gaat uit naar u, mevrouw de Voorzitter, mijnheer de voorzitter van de Raad en commissaris. Wij verwelkomen het voorstel van de voorzitter van de Raad inzake een alomvattende aanpak van het immigratieprobleem. Deze poging om de diverse aspecten van het probleem gezamenlijk te benaderen, dient te beginnen bij de erkenning van een feit dat bij ons allen bekend is: zestig procent van de immigranten die in Europa aankomen, komt via de zee. De Italiaanse actiegroep “Fortress Europe” heeft de ruwe schatting gemaakt dat er, zonder tegenindicatie, ongeveer 12 000 personen de laatste tien jaar verdronken of anderszins vermist zijn. De Middellandse Zee is de grootste openluchtbegraafplaats ter wereld geworden.

Naar mijn mening kan Frontex, al is het niet opgericht om humanitaire redenen, zich niet van deze context distantiëren. Het kan zich onmogelijk distantiëren van het feit dat wij hier te maken hebben met een zeer groot humanitair probleem. Waar liggen de complicaties en dubbelzinnigheden van dit project? De lidstaten hebben tot op heden Frontex opgevat als een manier om hun eigen verantwoordelijkheid uit de weg te gaan, en toch betreft het hier een coördinerend agentschap dat uitgaat van een gevoel van solidariteit en wederkerigheid en dat niet apart van de lidstaten kan opereren. Integendeel, het zijn juist de lidstaten die verantwoordelijk zijn voor het beheer van de lands- en zeegrenzen.

Een ander belangrijk punt is dat Frontex tot op heden niet over voldoende middelen heeft beschikt; nu echter blijkt dat het voortaan wel over middelen, structuren, mankracht en praktische middelen kan beschikken, zullen wij de operationele betrouwbaarheid moeten verifiëren. Het is niet genoeg om simpelweg wat schepen en helikopters op de lijst te zetten: wij zullen moeten zien op welke manier al deze middelen en hulpmiddelen feitelijk ter beschikking worden gesteld van het agentschap.

Mijn derde punt is dat met Frontex nog altijd één probleem niet is opgelost, een probleem dat u, commissaris, reeds aanroerde toen u zei dat wij moeten bijdragen aan de vermindering van de hoeveelheid doden en vermiste personen. Hoe kan Frontex hieraan bijdragen? Wij geloven dat er maar één manier is: door te zorgen dat ook reddingsoperaties op zee onder zijn mandaat vallen. Anders gezegd, behalve de regels met betrekking tot immigratie in de Europese Unie zouden ook maritieme wetgeving en humanitaire wetgeving moeten worden opgenomen, waarbij de noodzaak uiteen wordt gezet om alle mensenlevens te redden wanneer het gevaar dreigt dat er menselijke slachtoffers vallen.

Dat is de boodschap die wij u mee willen geven, commissaris, en het is tevens een aantal punten waarop wij van u en de Raad enige opheldering zouden willen krijgen.

  Jeanine Hennis-Plasschaert, namens de ALDE-Fractie. – (EN) Mevrouw de Voorzitter, laten wij eerlijk en open zijn: Frontex is een coördinerend agentschap en wij kunnen onmogelijk van Frontex verwachten dat het de instroom van illegale immigranten op zichzelf en uit zichzelf stopt, noch dat het een einde maakt aan de mensensmokkel. Frontex is geen wondermiddel tegen alle problemen in verband met illegale immigratie, en zal dat ook nooit worden.

Uiteindelijk is het allemaal vrij simpel: de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de EU-grenzen ligt bij de lidstaten en de grenscontroles moeten worden verricht op basis van gedeelde verantwoordelijkheid en solidariteit tussen de lidstaten.

De afgelopen jaren zijn wij getuige geweest van een ware paradox. Enerzijds riepen de lidstaten Frontex op de instroom van illegale immigranten per direct stop te zetten en daarbij zoveel mogelijk uitrusting in te zetten. Het gecentraliseerde record van beschikbare technische uitrusting is echter, zoals u weet, een virtueel record. De middelen op de lijst behoren toe aan de lidstaten en het hangt van hun wil af of deze ook echt worden ingezet. Wij kunnen hier dan ook zonder meer de wil van enkele lidstaten ter discussie stellen.

Als wij de zaak vanuit een financieel oogpunt bekijken, geldt dat indien Frontex alle uitrusting in een keer zou inzetten, het zijn begroting direct zou uitputten. De centrale vraag die nog altijd moet worden beantwoord – en ik richt mij hier tot de Raad – is of de Raad bereid is om het beginsel van verplichte solidariteit toe te passen en om alle lidstaten te verplichten een bijdrage te leveren, d.w.z. om een verplicht solidariteitsmechanisme in het leven te roepen.

De afgelopen jaren hebben de lidstaten herhaaldelijk bevestigd hoe belangrijk het is dat de verplichtingen inzake internationale mensenrechten bij de beheersing van de migratie volledig worden nageleefd. Daarbij werd het belang van Europese solidariteit bij de lastenverdeling genoemd als een van de grondbeginselen. Toch wordt een effectief besluitvormingsproces maar al te vaak in de weg gezeten door het onvermogen van deze lidstaten om in hun wederzijds belang samen te werken.

Is de fungerend voorzitter het ermee eens dat de tijd van woorden voorbij is en dat de tijd van daden is aangebroken? Onderschrijft u niet dat in een wereld die gekenmerkt wordt door toenemende regionale conflicten en een groeiende kloof tussen rijk en arm, de mobiliteit eerder toe- dan afneemt? Is het dan niet de hoogste tijd dat de lidstaten zichzelf in een positie manoeuvreren van waaruit dat zij kunnen reageren op dat probleem aan de hand van een radicale, maar toch verantwoordelijke herziening van hun opvattingen over wat een alomvattend pakket inzake een gemeenschappelijk – en ik herhaal, gemeenschappelijk – migratiebeleid is?

Tot mijn spijt moet ik nu de zaal verlaten, aangezien ik deelneem aan de lopende trialoog op hoog niveau inzake de richtlijn inzake terugkeer. Ik zie echter uit naar uw gedetailleerde antwoord bij de eerste gelegenheid die u schikt.

  Mario Borghezio, namens de UEN-Fractie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, het Frontex-initiatief verdient steun. Het vertegenwoordigt de grenslijn van de Europese beschaving tegenover een aanval van illegale immigratie die doelbewust is, vaak zeer verontrustende humanitaire tragedies met zich meebrengt en waarmee maffia-achtige criminele organisaties groot geld verdienen. Dat is ook waarom wij dit met alle mogelijke middelen moeten bestrijden.

Wij zijn van mening dat door een land als Spanje zeer effectieve maatregelen zijn genomen. In Spanje is op basis van de uiterst geavanceerde techniek van het SIVE-systeem een muur opgericht tegen illegale immigranten. Het is onzin om krokodillentranen te gaan huilen vanwege de doden en overige humanitaire ongevallen, als wij tegelijkertijd niets ondernemen om onze kustlijn te beschermen. Ook mijn eigen land heeft lange tijd helemaal niets gedaan – en je hoeft alleen maar te denken aan de situatie op Lampedusa – terwijl het enige wat nodig is, is dat wij schepen met illegale immigranten ervan weerhouden dat zij onze territoriale wateren bereiken.

Juridisch gezien zijn de redenen die nog altijd genoemd worden tegen de gedachte om illegale immigratie als misdaad te beschouwen, geheel en al ongegrond: de arrestatie en gevangenneming van illegale immigranten wordt geheel gedekt door artikel 5, letter f van het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens, waarin duidelijk vermeld staat dat er één uitzondering is op het verbod om iemand de vrijheid te benemen, namelijk in het geval van personen die op onrechtmatige wijze proberen het land binnen te komen.

Tot slot kan Europa zich niet ontrekken aan een evaluatie van de effecten van de volledige uitvoering van het Schengen-akkoord, die zich voor onze ogen ontvouwen. Schengen had de vrijheid van verkeer voor werkers en studenten moeten bevorderen, maar heeft in werkelijkheid een soort van green card gecreëerd voor het vrije verkeer van criminelen. Is dat wat wij willen op ons grondgebied? Zeer zeker niet. Daarom moeten wij dringend actie ondernemen: de richtlijn van 2004 moet worden herzien in het licht van al deze effecten.

De lidstaten werden geacht een inkomstendrempel in te stellen en hadden daarnaast de verplichting om iedereen die de lidstaten binnenkomt, aan te laten tonen dat diens geldmiddelen legaal zijn. Dat hebben de lidstaten niet gedaan – Italië heeft dit bijvoorbeeld nagelaten – en zo zien wij dat tal van steden, waaronder de hoofdstad van het christendom, een invasie van Roma en Roemenen moesten ondergaan die misdaden plegen, vrouwen verkrachten en anderszins de wet overtreden, zonder dat ze het land uit worden gegooid. Laten wij daarom eens goed nadenken over al deze effecten.

  Cem Özdemir, namens de Verts/ALE-Fractie. – (DE) Mevrouw de Voorzitter, vanaf de oprichting van het Europees agentschap voor de grensveiligheid, Frontex, verloopt de uitvoering van Europese werkprogramma’s effectief en volgens plan. Toch maakt mijn fractie zich sinds de goedkeuring van de Frontex-regelgeving ernstige zorgen over de dramatische ongevallen die zich hebben voorgedaan in de Middellandse Zee, waarbij mensen die op zoek zijn naar een beter leven vaak bij hun pogingen het leven laten.

Er is derhalve een aantal vragen dat wij zouden willen stellen aan de Raad. Een van die vragen is als volgt: heeft Frontex de verplichtingen ten opzichte van de mensenrechten volledig opgenomen in de bestaande regelgeving en praktijksvormen? Of, om het wat preciezer en directer te formuleren: kunnen de Raad en de Commissie garanderen dat de lidstaten die ondersteuning krijgen van Frontex, ten aanzien van de veiligheid en de controle van hun buitengrenzen voldoen aan alle verplichtingen onder internationale wetgeving en het internationale verdrag?

De door Frontex gepubliceerde statistieken hebben alleen betrekking op het aantal migranten waarvan men de binnenkomst in de Europese Unie heeft weten te verijdelen. Er zijn geen gegevens beschikbaar over het aantal aangehouden asielzoekers en het is evenmin duidelijk hoe deze mensen zijn behandeld. Wij zouden graag willen weten of er gegevens beschikbaar zijn over het aantal aangehouden asielzoekers en, zo ja, waarom deze gegevens niet openbaar worden gemaakt?

Tot slot, welke rol speelt Frontex ten aanzien van de coördinatie van de asielaanvraag wanneer er een asielzoeker wordt aangehouden? Waar worden dergelijke aanvragen bestudeerd? Welke mechanismen worden gehanteerd om te garanderen dat een aanvraag grondig wordt onderzocht alvorens de asielzoeker wordt uitgewezen?

  Tobias Pflüger, namens de GUE/NGL-Fractie. – (DE) Mevrouw de Voorzitter, de Europese Unie en haar instellingen beweren altijd dat de strijd voor de mensenrechten van centraal belang is. Dit lijkt echter niet te gelden voor het eigen Frontex-agentschap van de EU en het beleid dat daaraan ten grondslag ligt. De EU wil Frontex inzetten om mensen af te weren die van buitenaf komen; zij lijkt echter niet van zin levens te redden.

Hulporganisaties geloven dat sinds de oprichting van Frontex meer mensen sterven omdat ze nu verder moeten reizen. Frontex militariseert het EU-beleid van het afschrikken van vluchtelingen. De vraag is echter: waarom willen vluchtelingen om te beginnen naar de EU komen? Dit heeft veel te maken met de kloof in welvarendheid en hier dient dan ook iets aan gedaan te worden. Klimaatverandering zal de situatie alleen nog maar verslechteren, waardoor enkel nog meer vluchtelingen de overtocht naar Europa zullen wagen.

Frontex is vrijgesteld van elke vorm van parlementaire controle. Ik kan mij een door de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken georganiseerde hoorzitting herinneren, waar de algemeen directeur van Frontex het niet nodig vond zijn gezicht te laten zien. De strategie van de EU is duidelijk: wij halen de krenten uit de pap van migranten en vluchtelingen en wij houden de rest op afstand, onder andere door middel van Frontex. Al met al is de situatie voor de vluchteling met Frontex verslechterd. Het standpunt van mijn fractie is dan ook zeer helder: Frontex moet worden opgeheven en daarvoor in de plaats moet meer worden gedaan om vluchtelingen praktische hulp te bieden. Dat zou de juiste aanpak zijn, in plaats van steeds meer isolatie en een voortdurende versteviging van het Fort Europa.

  Georgios Georgiou, namens de IND/DEM-Fractie. – (EL) Mevrouw de Voorzitter, het vraagstuk van grensoverschrijdende overeenkomsten is geen moeilijk doordringbare zaak, vergelijkbaar met het lezen van teksten van Lysias of Cicero. Frontex doet daarentegen niets om de problemen op te lossen die er naar onze mening bestaan tussen Europa en al diegenen die zo ongelukkig zijn dat zij hierheen proberen te vluchten. Deze arme stakkers zijn Aziatische slachtoffers die worden uitgebuit door buurlanden die samenwerken met Europa, maar de gevolgen nooit zien vanuit een Europees perspectief.

Als er nu schadelijke effecten zouden zijn en Frontex zou bijvoorbeeld enerzijds reddingstaken moeten vervullen en anderzijds ons moeten informeren over waar de vluchtelingen vandaan komen en welke landen de onwettige handel in onfortuinlijke mensen toestaan, mensen die vaak belanden op de bodem van de zee, dan zou de EU in staat zijn tegen dergelijke landen haar eigen maatregelen te nemen en de subsidies in te trekken die deze landen op het moment nog genieten.

  Koenraad Dillen (NI). – (NL) Voorzitter, op zich kunnen we de aangekondigde uitbreiding van het takenpakket van Frontex, de plannen voor de oprichting van een pan-Europese grenswacht en de lancering van een gecentraliseerde Europese databank natuurlijk enkel toejuichen. Ook is het positief te noemen dat Frontex groen licht kreeg om onderhandelingen aan te knopen over samenwerkingsovereenkomsten met een heleboel vertrek- of transitlanden om gezamenlijk op te treden tegen illegale immigratie. Maar anderzijds staat of valt dit agentschap natuurlijk met de technische hulp en politieke steun van de lidstaten, hetgeen in het verleden maar al te vaak problematisch bleek. Zo waren bijvoorbeeld Frankrijk, Duitsland en Nederland veel actiever dan België, dat slechts aan drie operaties deelnam.

Toch mag men niet te veel heil verwachten van een versterking van de buitengrenzen en mag men zich zeker niet blind staren op de telegenieke operaties van Frontex in de Middellandse Zee. Want de meeste illegale immigranten komen Europa op een legale manier binnen, maar verdwijnen na het aflopen van hun visum gewoon in de illegaliteit. Het gaat hier over honderdduizenden personen. In dit perspectief zijn de 53 000 aanhoudingen die de Commissie enkele maanden geleden voorstelde, dan ook niet veel meer dan kurieren am Symptom.

Kern van de zaak blijft dat zowel de Europese lidstaten als de Europese Unie verantwoordelijk zijn voor de ongecontroleerde en illegale immigratie met al haar sociale catastrofale gevolgen. Ik denk daarbij zeker niet alleen aan het soepele visumbeleid en het lakse opsporings- en terugkeerbeleid, maar ook aan de onverantwoordelijke regularisatiegolven die in enkele lidstaten werden doorgevoerd en die een enorm aanzuigeffect hebben gecreëerd. De uitbreiding van Schengen naar het oosten is de voorlopig laatste van deze schadelijke beslissingen. Men mag zich dan ook de vraag stellen of Frontex niet gewoon de rol van bliksemafleider moet spelen waarmee de Europese burgers gesust worden.

  Patrick Gaubert (PPE-DE). – (FR) Mevrouw de Voorzitter, commissaris, Jacques, dames en heren, wij bestuderen momenteel uiterst belangrijke teksten die moeten leiden tot een werkelijke wijziging in en, zo durf ik te stellen, een ware evolutie van het beheer van de migratiestromen. En dan denk ik met name aan de richtlijn inzake terugkeer, de richtlijn inzake de blauwe kaart, de richtlijn inzake sancties voor werkgevers en de richtlijn inzake een gemeenschappelijk pakket rechten.

Het huidige wetgevende werk moet zo snel mogelijk worden afgerond, willen wij effectieve resultaten boeken die zichtbaar zijn voor onze medeburgers en de ingezetenen van derde landen. Als parlementariërs geven wij onze volle aandacht aan de immigratiekwestie en wij zullen de zaak frontaal aanpakken. Wij moeten kijken naar het beheer van de buitengrenzen en de rol die Frontex in dat opzicht speelt. Frontex is niet opgericht om in Zuid-Europa naar verdronken lichamen te dreggen. Het is evenmin opgericht om hulp te bieden aan hongerleidende kinderen in Oost-Europa, die door hun ouders op een nimmer eindigende migratiereis zijn genomen. Frontex heeft een duidelijke missie: de bescherming van onze grenzen met als uiteindelijke doel de bescherming van onze medeburgers.

De lidstaten moeten daarom hun verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan en aan hun toezeggingen voldoen door Frontex van alle middelen te voorzien die het nodig heeft om zijn missie onder de best mogelijke omstandigheden te vervullen. Wij moeten ermee ophouden Frontex te zien als een tijdelijke of op zichzelf staande maatregel. Frontex moet in staat worden gesteld de fenomenen die binnen zijn mandaat vallen aan te pakken en moet het tempo daarvan bij kunnen houden: migratie en illegale immigratie, georganiseerde misdaad, smokkel en handel in alle vormen. Het Frontex-agentschap moet het kloppend hart vormen van een grensbeveiligingsproject in ruime zin en moet in dit opzicht nauwer samenwerken met de hogere autoriteiten die voor dergelijke kwesties verantwoordelijk zijn.

Zoals gebruikelijk zijn het de hogere beginselen en de politieke wil die een soepel functioneren van het agentschap in de weg staan: alle lidstaten moeten eraan herinnerd worden dat zij gehouden zijn aan de beginselen van verantwoordelijkheid, solidariteit en respect. Ik hoop dat de Commissie en met name de Raad onze verzoeken en bezwaren ter harte zullen nemen en dat zij niet het welslagen van een agentschap dat wij op Europees niveau zo hard nodig hebben, zullen torpederen.

  Javier Moreno Sánchez (PSE). – (ES) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, mijnheer de fungerend voorzitter van de Raad, commissaris, zoals u al zei, Frontex werkt. Vorig jaar hebben de gezamenlijke operaties bijvoorbeeld het aantal illegale immigranten dat aankomt op de Canarische Eilanden met 61 procent gereduceerd. Maffiose organisaties speuren echter naar nieuwe routes om de veiligheidsoperaties te omzeilen. Bij onze strijd zijn zij de haas en wij de schildpad. Wij kennen allemaal de fabel van La Fontaine en wij weten ook hoe die eindigt: uiteindelijk zullen wij de wedloop ongetwijfeld winnen, maar hoeveel slachtoffers gaan er in de tussentijd nog vallen?

Dames en heren, wij moeten daarom duidelijk en precies zijn tegenover elkaar en tegenover het publiek. Willen wij echt gezamenlijk het probleem van de illegale immigratie aanpakken of willen wij alleen maar de indruk wekken dat wij dat doen? Frontex biedt een meerwaarde in de zin van het reduceren van het aantal illegale immigranten, het redden van mensenlevens en het bestrijden van mensenhandel. In de gecontroleerde gebieden is het een aanzienlijk afschrikmiddel.

Maar toch, dames en heren, is het belangrijk dat wij dat extra stapje doen om te zorgen dat het integrale Europese beveiligingssysteem voor de buitengrenzen van de EU echt werkt. Frontex moet een passend mandaat en moet passende middelen hebben. De voorstellen van de Commissie zijn een stap in de goede richting, maar wij zouden graag willen weten hoe eensgezind en gemotiveerd de lidstaten eigenlijk zijn in hun strijd tegen illegale immigratie, een fenomeen dat ons allen treft en niet alleen de landen aan de zuidgrens.

Wat denken de lidstaten van het idee om een Europees grensbeveiligingssysteem te introduceren? En als de Raad de operationele capaciteit van Frontex uitbreidt, ziet hij dan ook heil in het opzetten van regionale centra in probleemgebieden, met name aan de zuidelijke zeegrenzen?

En met betrekking tot het belangrijkste aspect van grensbeveiliging: wat wordt de rol van Frontex in ICONet en wat is de reactie van de Raad op het voorstel om Eurosur op te richten?

Tot slot zou ik willen zeggen dat ik het met u eens ben, commissaris, dat samenwerking met derde landen een cruciaal aspect vormt van de strijd tegen illegale immigratie. Welke stappen zal Frontex nemen om de ontwikkeling van overeenkomsten zoals die door lidstaten als Spanje zijn gesloten, mogelijk te maken? Ik denk dat de antwoorden op vragen als deze een eerste indicatie zullen vormen van hoe en wanneer wij de wedloop gaan winnen.

  Sarah Ludford (ALDE). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, lidstaten hebben zowel het recht als de plicht hun grenzen goed te controleren, de immigratie te beheersen en onderling en binnen de Europese Unie samen te werken, ongeacht of zij deel uitmaken van de Schengen-ruimte of niet, hetgeen mijn eigen land tot mijn verdriet niet doet. Dat betekent dat zij moeten samenwerken met Frontex en door middel van Frontex, voor zover toegestaan binnen de grenzen van de wetgeving, en dat zij de snelle grensinterventieteams – de zogezegde RABITS – moeten ondersteunen en moeten zorgen dat Frontex van voldoende middelen wordt voorzien.

Maar goed beheer van de grenzen betekent nog niet een inhumane behandeling van migranten of het verzuim om de vluchtelingenwetgeving na te leven bij het verlenen van toegang tot de asielprocedure. Daarom moeten mobiele grensbewakingsteams worden aangevuld met teams van asieldeskundigen, die op korte termijn kunnen worden ingezet om de grote instroom van zogenaamde migranten kunnen afhandelen, en moet worden gezorgd dat alle potentiële aanvragen afzonderlijk worden beoordeeld.

Frontex kan geen substituut zijn voor een alomvattend migratiesysteem, dat wij nog altijd niet hebben en dat zowel illegale immigratie als legale migratie omvat en dat passende rechtmatige migratiekanalen heeft, alsmede een goed asielkanaal in stand houdt.

Tot slot ben ik wat op mijn hoede voor de neiging om immigratie op één lijn te stellen met criminaliteit. De term grensbeveiliging, die zo vaak wordt gebruikt, lijkt van nature te suggereren dat immigranten een bedreiging vormen. De meeste van hen doen dat niet. Zij zijn niet altijd gerechtigd om binnen te komen, maar dat betekent niet automatisch dat zij misdadigers zijn.

  Agustín Díaz de Mera García Consuegra (PPE-DE). – (ES) Mevrouw de Voorzitter, zodra het goed weer wordt langs de Adriatische kust en de kust van de Middellandse Zee, zien wij illegale immigratie van zijn meest rouwe en dramatisch kant.

Maffiose groeperingen zien hun kans schoon nu de risico’s schijnbaar minder groot zijn. Dat is ook waarom dit debat zo nodig is: alle initiatieven die de criminele plaag die zoveel levens in gevaar brengt en herhaaldelijk straffeloos onze grenzen schendt, kunnen voorkomen en onschadelijk maken, moeten worden ondersteund, bevorderd en aangemoedigd.

In een dergelijke context wordt extern optreden door de Europese Unie een onontbeerlijke component. Dit is wel gebleken uit de proefprojecten met Montavia en Kaapverdië. Onlangs heeft dit Parlement de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken toegestaan om deel te nemen aan dit project door twee werkbezoeken te autoriseren aan Senegal en Mauritanië, goede voorbeelden van landen van herkomst en doorgang van illegale immigranten.

Extern optreden van de EU op het vlak van immigratie zal voortaan actiever en zichtbaarder moeten gebeuren en zal meer gericht moeten zijn op de echt belangrijke landen, met name Guinee.

Frontex heeft in een korte tijdspanne goede vooruitgang geboekt. Het beschikt over middelen – 70 miljoen euro om precies te zijn – en goed opgezette mogelijkheden voor coördinatie. Dit alles dient echter wel vergezeld te gaan van de ondubbelzinnige steun van de Raad, bijvoorbeeld om de CRATE-database tot meer dan alleen maar een opsomming van middelen en een verklaring van aanbiedingen te maken. Het probleem is hardnekkig en dramatisch, en vereist dat wij onze inspanningen voortzetten en onze systemen van voorkoming, ondersteuning en toezicht onderhouden, waarbij middelen en personeel op permanente basis en tijdig worden ingezet, zowel op de Canarische Eilanden als rond de Middellandse Zee.

Gedurende het eerste kwartaal van dit jaar hebben 1 702 immigranten de Canarische Eilanden weten te bereiken, afgezet tegen 1 425 gedurende diezelfde periode vorig jaar. Er komen nu meer immigranten aan, maar met minder boten. In drie jaar zijn er in totaal 48 305 immigranten gearriveerd op de Canarische Eilanden. Het klopt dat de cijfers tussen 2006 en 2007 naar beneden gingen, van 31 000 naar 11 000, maar de harde waarheid is dat er nu weer steeds meer immigranten aankomen in de havens van de Canarische Eilanden en dat wij elke dag lijken opvissen in de Middellandse Zee, nabij de kust van Oran of die van de Canarische Eilanden zelf.

Bovendien, mevrouw de Voorzitter – en ik kom nu aan het eind van mijn betoog – onderneemt tussen vijftien en twintig procent van de teruggestuurde immigranten een nieuwe poging. Het probleem is dus zeer hardnekkig. Dit is waarom wij behoefte hebben aan meer gemeenschappelijke mondiale bereidheid en minder gemeenschappelijke frasen.

  Genowefa Grabowska (PSE). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, commissaris, mevrouw de voorzitter van de Raad, Malta, Spanje, Italië en Frankrijk zijn stuk voor stuk landen die in het bijzonder worden getroffen door immigratiestromen, maar zij vormen bepaald niet de enige migratieroute.

Ik zou de aandacht van dit Parlement willen vestigen op de oostgrenzen van de Europese Unie en dan met name die van mijn land, Polen. De gebeurtenissen van de afgelopen maanden wijzen uit dat er ook langs die grens migratiestromen plaatsvinden en dat er ook daar menselijke tragedies plaatsvinden. Ik zou het Parlement willen herinneren aan de twee Tsjetsjeense kinderen die omkwamen van uitputting bij een poging met hun moeder de Poolse grens over te steken. Daarnaast zijn er illegale immigranten uit de Oekraïne en Wit-Rusland, en de beveiligde vluchtelingencentra in Polen bevatten ook ingezetenen van Pakistan, Korea en Vietnam.

Migratie, en in het bijzonder illegale migratie, is een probleem binnen de gehele Unie en het is daarom betreurenswaardig dat de Europese Unie geen gemeenschappelijke aanpak voor het probleem heeft. De beginselen die de lidstaten toepassen voor asielkwesties en deportatie, lopen wijd uiteen. Daarom zou ik van de gelegenheid willen gebruikmaken om te benadrukken dat er een enkel wettelijk kader moet komen. Alleen dan is het mogelijk om illegale immigranten in de gehele Unie tenminste dezelfde behandeling te geven. Het is wel duidelijk dat het enige alternatief voor illegale immigratie namelijk legale immigratie is, en de burgers van de Europese Unie zouden hier niet zo bang voor moeten zijn. Het biedt juist mogelijkheden voor het verouderende Europa. Dat is dan ook waarom ik mij verheug over de aanpak van het Sloveense voorzitterschap. Ook ik vind dat nauwere samenwerking tussen de douane- en grenscontroleautoriteiten vereist is om de bestaande methoden om de grenzen van de Unie te beheren, te verbeteren.

Daarnaast moeten de lidstaten meer betrokken worden bij de gezamenlijke Frontex-operaties. Zij kunnen zich niet zo zelfzuchtig blijven opstellen als tot op heden, en zouden daarentegen genereuzer moeten zijn als het gaat om de toerusting van dit belangrijke agentschap. En dan denk ik niet alleen aan deskundigen, maar ook – en belangrijker nog — aan schepen, vliegtuigen en overige uitrusting waarmee een effectieve bescherming van de grenzen van de Unie kan worden gewaarborgd. Per slot van rekening gaat het hier om de levens van tal van mensen op zee en in de bergen, alsmede om onze gezamenlijke veiligheid.

  Carlos Coelho (PPE-DE). – (PT) Mevrouw de Voorzitter, fungerend voorzitter van de Raad, mijnheer de vicevoorzitter van de Commissie, dames en heren, wij staan voor de crisis van massale illegale immigratie die gevolgen heeft voor de veiligheid en samenhang van de gehele Europese Unie. Immigratie is een fenomeen van reusachtige proporties, dat een Europese aanpak vereist, met name in een ruimte zonder binnengrenzen.

Om die reden ondersteun ik het opzetten van een Europees grensbewakingssysteem, Eurosur, dat de grenscontrolesystemen van de lidstaten stroomlijnt en onderling verbindt teneinde de interne veiligheid van de EU te vergroten, illegale immigratie te bestrijden, grensoverschrijdende criminaliteit en terrorisme te voorkomen en de mogelijkheden van de lidstaten te vergroten om reddingsoperaties uit te voeren.

Ook sluit ik mij aan bij de centrale rol die Frontex moet gaan spelen bij de controle van en het toezicht op de buitengrenzen. Ik ben het ermee eens dat Frontex de toepassing van de huidige en toekomstige communautaire voorzieningen mogelijk moet maken en daarnaast deze toepassing effectiever moet maken in de zin van het beheer van de buitengrenzen, het coördineren van het optreden van de lidstaten en, in het bijzonder, de technische en operationele ondersteuning die aan de lidstaten moet worden geleverd die dit nodig hebben. Ik zou de Raad en de lidstaten echter willen waarschuwen voor het feit dat deze doelstellingen alleen kunnen worden verwezenlijkt als wij dit agentschap toerusten met de nodige personele en financiële middelen, hetgeen tot op zeer recentelijk helaas in het geheel niet het geval was.

Wat het inreis-uitreissysteem aangaat, geloof ik dat wij wat voorzichtiger moeten zijn. Ik ben bezorgd over deze reeks van voorstellen inzake het controleren van personen, die zich op een alarmerend tempo uitbreidt. Het lijkt erop dat wij niet in staat zijn af te ronden wat wij reeds overeengekomen zijn en wij gaan nu maar door, zonder dat wij ervoor achten dat dubbele functies worden vermeden, dat het effect van deze kwesties wordt beoordeeld op de fundamentele rechten van mensen of dat, waar nodig, beveiligingen worden aangebracht.

In plaats van nieuwe mechanismen voor te stellen zou de Commissie zich naar mijn smaak moeten concentreren op het goedmaken van het uitstel dat wij reeds hebben moeten lijden en op het zo snel mogelijk in werking stellen van systemen zoals SIS II (Schengen-informatiesysteem) en VIS (Visuminformatiesysteem).

  Katrin Saks (PSE). – (ET) Commissaris, dames en heren, in een Europese Unie zonder binnengrenzen zijn samenwerking en solidariteit bij de bescherming van onze buitengrenzen van het allergrootste belang, evenals de verdere verbetering van de activiteiten van Frontex.

Maar behalve immigranten die de Middellandse Zee oversteken per boot, waarover al veel is gezegd hier en waarvan wij ons allemaal ongetwijfeld zeer bewust zijn dankzij de media, bestaan er ook immense problemen met mensen die met behulp van een visum uit derde landen binnenkomen en vervolgens niet van plan zijn te vertrekken wanneer hun visum is verlopen. Dit betreft met name immigranten uit het oosten.

In dit opzicht is een enkel visuminformatiesysteem van groot belang en het is niet voldoende om de verantwoordelijkheid van een enkele natie of lidstaat te vergroten. Meer samenwerking tussen de betrokken landen is dan ook zeer belangrijk.

Bovendien is er veel gesproken over een gemeenschappelijk migratiebeleid. In sommige opzichten is dit duidelijk van belang. Bepaalde aspecten dienen echter binnen het blikveld van de lidstaten te blijven vallen, bijvoorbeeld het punt van de maximumaantallen, aangezien een dergelijke kwestie moet worden beoordeeld binnen het eigen integratiebereik van de lidstaat. Een dergelijk probleem kan niet van bovenaf worden opgelost.

  Panayiotis Demetriou (PPE-DE). – (EL) Mevrouw de Voorzitter, ik geloof niet dat het dienstig is te herhalen wat wij zojuist hebben gehoord van de overige Parlementsleden die reeds aan het woord zijn geweest. Zij hebben bijna alle aspecten behandeld van een probleem, waarvan wij allemaal weten dat hoe complex, moeilijk en uiterst dringend dit is.

Wel wil ik hier nu ten aanzien van de verklaringen van de Raad en de Commissie zeggen dat wij gebakken lucht moeten zien te vermijden en tot actie moeten overgaan. Wat de EU moet doen, dient uit te gaan van drie beginselen. Ten eerste moet de boodschap helder zijn en moet het probleem van de immigratie worden erkend als niet enkel een nationaal, maar een Europees probleem. Ten tweede moet het beginsel van solidariteit hier op een praktische manier worden toegepast. Ten derde dienen er alomvattende in plaats van gefragmenteerde beleidsmaatregelen te worden doorgevoerd.

Wij hebben Frontex in het leven geroepen en dat is uitstekend. De commissaris meldt dat de organisatie is opgezet en dat het agentschap van het nodige personeel en de nodige middelen is voorzien. Kan Frontex het probleem echter oplossen? Dan heb ik toch mijn twijfels. Mijn medeparlementsleden hebben gesproken over zaken als de redenen achter immigratie. Wij zullen zonder twijfel Frontex moeten versterken. Wij zullen echter bovenal aandacht moeten besteden aan de landen aan de Middellandse Zee. Zowel op land als op zee zullen wij onze initiatieven moeten uitbreiden, willen wij op zijn minst de massale instroom van illegale immigranten kunnen weerstaan. Cyprus is in dit opzicht een goed voorbeeld. Het was recentelijk het doel van illegale immigranten afkomstig uit het Midden-Oosten via door Turkije bezette grondgebieden. De EU heeft de kanalen en de middelen om te bemiddelen met Turkije en te zorgen dat zoiets niet meer gebeurt.

Naast al het overige dat wij al hebben besproken, is er echter nog een onderwerp van gesprek, de kwestie van de mensenrechten, dat een heel belangrijk onderwerp is. Bij het tegengaan van illegale immigratie en immigratie in het algemeen kunnen wij het ons niet permitteren dat de mensenrechten in het slop raken. Bij de behandeling van en omgang met immigranten moeten de humanitaire beginselen en waarden van de EU worden gehanteerd. Ik wil de Commissie en de Raad dan ook met klem vragen dit te doen.

  Ioannis Varvitsiotis (PPE-DE). – (EL) Mevrouw de Voorzitter, nu de zomer voor de deur staat en de weersomstandigheden gunstig zijn, met name in Griekenland en het Middellandse Zeegebied, zal de illegale immigratie helaas weer een enorme vlucht nemen. Zowel via de zee- als via de landsgrenzen zullen vele illegale immigranten Griekenland binnenkomen. Mij land doet wat het kan en neemt alle mogelijke maatregelen, maar deze zijn gewoon niet voldoende om het tij te keren.

Frontex is vijf jaar geleden opgericht. Zijn wij blij met de resultaten? Ik zou willen zeggen: ja, zeker gezien de gebrekkige technische middelen en de beperkte mogelijkheden. Als wij daarentegen een echt politiek besluit willen nemen, dan moeten wij Frontex nader versterken met een logistieke infrastructuur en passende jurisdictie. Dit is de enige manier waarop wij aan onze verplichtingen kunnen voldoen. Tot slot moet er ook een kustwacht voor de zeegrenzen van de Middellandse Zee in het leven worden geroepen.

  Marios Matsakis (ALDE). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, het probleem van de illegale immigratie is uiterst complex. Het betreft maar ten dele de verdediging van de grenzen van een land en van de Europese Unie in het algemeen.

Mij moeten de redenen en drijfveren onderzoeken die deze mensen naar Europa brengen. Zij riskeren hun levens en die van hun dierbaren. Zij reizen duizenden kilometers. Zij verdragen de meest gruwelijke omstandigheden, en toch blijven ze komen. Daarom is mijn stelling: al bouwen wij een zes meter hoge muur rond Europa, deze mensen zullen toch blijven komen.

De commissaris zei eerder iets dat van scherp inzicht getuigt. Deze mensen komen omdat wij ze nodig hebben. Er is namelijk werk voor ze in de lidstaten. Dus waarom kunnen wij dan niet een manier vinden waarop wij illegale immigranten kunnen legaliseren? Waarom kunnen wij geen beheerssysteem vinden op basis waarvan deze mensen op een wettelijke en veilige manier naar onze landen kunnen worden geloodst?

  Marie Anne Isler Béguin (Verts/ALE). – (FR) Commissaris, minister, ik vind het ronduit schokkend dat wordt gesuggereerd dat onze veiligheid wordt bedreigd door hongerlijdende mensen die slechts hierheen komen op zoek naar werk om de door hun achtergelaten gezinnen te kunnen onderhouden. Ik zou mijn medeparlementsleden willen herinneren aan de voordracht die de heer Kofi Annan hield toen wij hem de Sacharovprijs toekenden. Hij vroeg ons precies het tegenovergestelde te doen van wat wij deden: hij vroeg ons onze grenzen te openen. Als wij maar een beetje in de toekomst kijken, zien wij maar al te goed dat wij deze werkers nodig zullen hebben, omdat wij in de Europese Unie te maken zullen krijgen met een arbeidstekort.

Maar wat doen wij? Wij bouwen muren en gaan kiezen wie er wel mag binnenkomen en wie niet: wij gaan precies die mensen selecteren die wij kunnen gebruiken. Dat is geheel en al onacceptabel. Daarom is er behoefte aan een ander beleid, een beleid dat openstaat voor al deze mensen.

Wat ik echter zou willen weten is wat Frontex hoopt te bereiken, bijvoorbeeld in landen van doorgang? Denk in dit opzicht aan Mauritanië, een land waarmee ik bekend ben omdat de EU mij daarheen heeft gestuurd als hoofd van een verkiezingswaarnemingscommissie. Wij hebben dit arme land beloofd het te helpen op weg naar democratie. Mauritanië moet hele stromen immigranten zien te verwerken die in het land op doorreis zijn naar de Canarische Eilanden.

(De spreker wordt door de Voorzitter onderbroken)

  Hubert Pirker (PPE-DE). – (DE) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, wij zijn hier bijeen om te spreken over Frontex en dat is dan ook waar onze aandacht naar uit moet gaan. Frontex moet uiteraard worden gezien in de context van een veelomvattende migratiestrategie waarmee wij enerzijds de legale migratie kunnen regelen en anderzijds de illegale immigratie kunnen bestrijden.

In deze algehele context is Frontex het beveiligingsinstrument waarop de campagne tegen illegale immigratie en mensensmokkel is gefundeerd. Frontex wordt toegepast in die gebieden waar lidstaten moeilijkheden hebben dit probleem het hoofd te bieden. Dat is waarom wij moeten zorgen dat Frontex zich inderdaad kan ontwikkelen tot een succesvol beveiligingsinstrument.

Het Parlement is erin geslaagd de begroting voor Frontex te verdubbelen, terwijl daarnaast de tijdsspanne voor gezamenlijke operaties enorm is uitgebreid. Het doet mij deugd dat de Hera- en Nautilus-operaties reeds zijn gestart en dat de Poseidon-operatie binnen een paar dagen zal starten. Een operatie – en op dit punt richt ik mij tot de Raad – kan echter alleen slagen als de lidstaten zorgen voor de juiste voorwaarden en tevens de nodige instrumenten ter beschikking stellen.

Dat is dan ook mijn verzoek aan en klemmend beroep op de Raad: doe alles wat in uw vermogen ligt om te zorgen dat wij niet weer in dezelfde situatie terechtkomen als in voorgaande jaren, toen de lidstaten in gebreke bleven. Zij zouden nu eindelijk eens moeten begrijpen dat wij dit beveiligingsinstrument nodig hebben en dat wij het in staat stellen effectief te functioneren door middel van de vereiste aanvoer van middelen …

(De spreker wordt door de Voorzitter onderbroken)

  Janez Lenarčič, fungerend voorzitter van de Raad. − (SL) Het is buitengewoon interessant om bij dit levendige debat aanwezig te zijn. Ik denk dat voor iedereen een ding wel duidelijk is geworden tijdens dit debat: legale immigratie is het soort immigratie waar de Europese Unie behoefte aan heeft, terwijl de andere soort, illegale immigratie, moet worden bestreden. Dit was het onderwerp dat vandaag op de agenda stond.

Hoe het ook zij, het voorzitterschap behoort tot diegenen die geloven dat illegale immigratie een fenomeen is dat moet worden bestreden, aangezien het doorgaans een criminele achtergrond heeft. Onder de oppervlakte bevindt zich namelijk een criminele wereld die in het geheel geen oog heeft voor wat de mensen die zij naar de Europese Unie probeert te krijgen, moeten doorstaan – en in dit geval moet ik zeggen dat ik het niet eens ben met die leden van Parlement die beweren dat de Raad het debat hierover probeert te ontlopen. Evenmin kan ik mij aansluiten bij diegenen onder u die vinden dat wij alleen maar praten.

De Raad vermijdt dit debat geenszins. Het was het Sloveense voorzitterschap dat in maart een conferentie organiseerde over de toekomstige problemen van de controle van de buitengrenzen van de Europese Unie, en de meeste, zo niet alle van de onderwerpen die vandaag in het debat aan de orde zijn gekomen, stonden ook op de agenda van die conferentie, die op ministerieel niveau werd gevoerd. Hoe dan ook, ik ben het eens met mevrouw Hennis-Plasschaert dat het nu tijd is voor actie. Haar afwezigheid getuigt echter van het feit dat wij ook werkelijk actie ondernemen. Zij is aanwezig bij een zeer belangrijke gebeurtenis, namelijk de afrondende fase van het trilaterale debat over de richtlijn inzake terugkeer, dat naar ik hoor gunstig verloopt en heel goed deze dag met succes zou kunnen worden afgerond.

De richtlijn inzake terugkeer vormt een belangrijk aspect van de strijd tegen illegale immigratie. Als de richtlijn wordt aangenomen in eerste lezing, hetgeen zowel de hoop van het Sloveense voorzitterschap als het streven van het Europees Parlement is, dan creëren wij hiermee een nieuw middel dat ons kan helpen beter het fenomeen van de illegale immigratie het hoofd te bieden.

De kwestie van solidariteit betekent een ingrijpende politieke koerswijziging ten aanzien van de problemen van illegale immigratie. Toch moeten wij ook erkennen dat er reeds bepaalde elementen van solidariteit aanwezig waren: denk bijvoorbeeld aan de Schengen-middelen, ofwel de “Schengen-faciliteit”, voor nieuw lidstaten, of denk aan Frontex. De commissaris heeft een lijst van belangrijke middelen opgesteld die de lidstaten vrijwillig en uit solidariteit hebben bijgedragen aan het agentschap.

Daarom kan ik niet onderschrijven dat er geen solidariteit zou zijn binnen de Europese Unie. Die is er weldegelijk, al is er zeker ook ruimte voor verbetering. Wij moeten ermee rekening houden – en ik geloof dat de heer Fava tot degenen behoorde die daarop hebben gewezen – dat de controle van de buitengrenzen onder de bevoegdheid van de lidstaten valt. Waarom is dat? Simpelweg omdat de meeste lidstaten dat nu eenmaal willen. Solidariteit heeft derhalve zijn grenzen. Het merendeel van de lidstaten prefereert het dat de controle van de buitengrenzen onder hun eigen bevoegdheid valt.

Mevrouw Saks noemde het punt dat lidstaten niet willen dat er van buitenaf of bovenaf een maximumaantal immigranten voor hen wordt aangewezen. Zij willen zelf over dergelijke zaken kunnen beslissen. Dit is het kader waarin wij werken en waarbinnen het Sloveense voorzitterschap zoekt naar mogelijke stappen voorwaarts. Ik denk dat wij er reeds in zijn geslaagd een aantal maatregelen door te voeren, maar er zijn nog vele andere maatregelen waaraan wij moeten blijven werken.

Ik wil kort iets zeggen over vluchtelingencentra, zoals te berde gebracht door de heer Moreno Sánchez. Over dit onderwerp vindt een zeer moeizaam debat plaats. Het is een politiek gevoelige kwestie en niet zomaar een punt op de agenda. De Raad zal zich hier de komende tijd mee bezighouden.

De heer Özdemir noemde het punt van asiel. Er bestaan geen statistieken over asiel. Op EU-niveau is het asielsysteem effectief. Toch blijven wij werken aan een grotere efficiëntie. Eerste stappen in dit opzicht waren de publicatie van het Groenboek over de toekomst van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel, zoals gepresenteerd door de Europese Commissie, en de beslissingen van de Raad over het verbeteren van de praktische samenwerking, die tijdens de laatste bijeenkomst van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken zijn aangenomen.

Hiermee zou ik willen afsluiten, al valt er nog veel meer te zeggen over dit boeiende en actuele onderwerp. Dames en heren, ik kan u verzekeren dat wij uw meningen zullen meewegen en dat wij deze bij de verdere voortgang van dit debat in het achterhoofd zullen houden. Het Sloveense voorzitterschap vertrouwt op uw samenwerking om ten aanzien van dit dossier goede voortgang te boeken.

  Jacques Barrot, vicevoorzitter van de Commissie. − (FR) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, om te beginnen zou ik terug willen keren naar het hoofdonderwerp van dit debat, Frontex, en een aantal punten willen verhelderen. De heer Fava in het bijzonder wilde weten of de door Frontex gebruikte uitrusting volledig operationeel was.

Het klopt dat Frontex afhankelijk is van de lidstaten als het gaat om de technische uitrusting die nodig is voor de operaties die het coördineert en dat het agentschap tot op heden tevreden is met de wijze waarop de lidstaten de in de CRATE-database opgenomen uitrusting hebben geleverd.

Uiteraard zou het wel een extra stap betekenen om de basisverordening met betrekking tot het agentschap te wijzigen en een verplicht systeem voor de lidstaten in het leven te roepen. De Commissie noemt dit in haar evaluatieverslag en de gesprekken hierover met het Frontex-agentschap en de lidstaten zullen worden voortgezet. Frontex heeft inzake de voorwaarden voor het gebruik van de uitrusting met de meeste lidstaten technische overeenkomsten gesloten. Het is natuurlijk niet in staat uitrusting aan te schaffen die zeer kostbaar is, maar de Commissie beveelt in haar evaluatieverslag aan dat Frontex de uitrusting die het frequent gebruikt, aanschaft of least, bijvoorbeeld nachtzichtbrillen, kleine radarapparatuur, apparatuur voor thermische beelden.

En omdat de heer Moreno Sánchez deze punten specifiek noemde, zou ik willen zeggen dat er inderdaad bepaalde plaatsen zijn waar de risico’s hoger liggen. Misschien moeten wij overwegen in dergelijke gevallen permanente operatiecentra op te zetten. Deze kwestie wordt momenteel door Frontex onder de loep genomen.

Er zijn nog tal van andere vragen en ik vraag excuus voor het feit dat ik niet alle vragenstellers bij naam noem, al heb ik wel precieze aantekeningen gemaakt.

Velen van u vroegen naar de huidige mogelijkheden van Frontex om mensen te helpen waarvan de schepen schipbreuk hebben geleden. U moet zich wel realiseren dat het de verantwoordelijkheid van de lidstaten is om de mensen die betrokken zijn bij ongevallen te redden en op te vangen: Frontex heeft in dit opzicht geen mandaat. Dat gezegd hebbende, geloof ik dat wij tevens kunnen stellen dat er gelukkig vele levens zijn gered als gevolg van de door Frontex gecoördineerde operaties. En er zullen nog veel meer levens moeten worden gered, want uit de vreselijke ongelukken die zijn voorgevallen met deze mensen, die vaak ook nog eens zijn uitgebuit, blijkt wel dat dit een groot punt van zorg is bij deze operaties.

Ik zou kort willen herhalen wat de Voorzitter, de minister en ook de heer Gaubert hebben gezegd: nu her erop aankomt, zal Europa moeten beginnen met het beheren van de migratiestromen, en deze migratiestromen kunnen zonder Frontex, zonder bewaking van onze buitengrenzen, onmogelijk effectief worden beheerd. Het lijdt geen twijfel dat er een wettelijk kader moet komen waardoor Europa langzaam maar zeker een goed Europees antwoord kan formuleren op al deze migratieproblemen. Ik kan hieraan toevoegen dat een van de belangrijkste taken die ik voor mij heb, het schrijven van mededeling is over de alomvattende aanpak van de migratie, een mededeling die rekening zal moeten houden met alle door u aangeroerde punten.

Ik zou hieraan willen toevoegen dat een migratiebeleid niet kan slagen zonder nauwe samenwerking met de landen van herkomst en dat, zoals hierover al is gezegd, alle inspanningen ter versterking van de samenwerking met de desbetreffende landen welkom zijn.

Minister, u gaf zojuist aan dat de trialoog over de tekst inzake terugkeer vooruitgang lijkt te boeken. Deze tekst vormt een van de hoekstenen van het alomvattende migratiebeleid, dat uiteraard een alomvattend beleid moet zijn, maar dat daarnaast ook vooral een verenigd beleid moet zijn: solidariteit is in dit opzicht cruciaal. Er is vanavond veel gezegd over de reddingsacties op zee, maar wij moeten zeker niet de grenzen aan de oostzijde van de Unie uit het oog verliezen.

Vanzelfsprekend – en dit is meteen mijn laatste punt – dient men bij de behandeling van illegale immigranten de fundamentele rechten van de mens te respecteren. Europa hecht daar het grootste belang aan. Alles bij elkaar betekent dit dat wij behoefte hebben aan een alomvattende aanpak, een aanpak die enerzijds humanitair is, maar die anderzijds ook uiterst serieus en rigoureus. Dit is van cruciaal belang als wij willen dat Europa niet een fort maar een open ruimte is. Die open ruimte moet dan wel een kader van regelgeving hebben dat wij redelijk achten, dat individuele personen respecteert en dat tegelijkertijd erop gericht is te zorgen dat de integratie-inspanningen in de diverse lidstaten slagen. Het immigratiebeleid kan immers niet slagen zonder integratie.

Dat is alles wat ik wil zeggen en ik bied de leden van het Parlement mijn excuses aan als ik niet al hun vragen heb kunnen beantwoorden. U kunt ervan uitgaan dat ik bij mijn pogingen om het fundament te leggen voor dit algehele immigratiebeleid, te allen tijde bereid ben te luisteren naar het Parlement.

  De Voorzitter. − Het debat is gesloten.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  Marian-Jean Marinescu (PPE-DE), schriftelijk. – (RO) De buitengrenzen van de Europese Unie, aan land dan wel aan zee, beschermen de lidstaten tegen mogelijke dreigingen als gevolg van illegale immigratie, illegale handel en georganiseerde misdaad.

De door de Europese Unie voorgestelde instrumenten voor de verdere ontwikkeling van Frontex, namelijk geavanceerde grensbewakingssystemen, technische apparatuur en snelle interventieteams, zijn zonder enige twijfel nodig.

Desalniettemin zal de versterking van de grenzen een gezamenlijke Europese onderneming moeten zijn, en niet een van de landen aan de grens. Bovendien is het nodig dat er niet alleen actie wordt ondernomen aan de EU-grenzen, maar ook aan de grenzen van de buurlanden van de Europese Unie.

Mag ik u eraan herinneren dat politieke stabiliteit, de ontwikkeling van democratie, een sterkere economie en een hogere levensstandaard in derde landen die grenzen aan de Europese Unie, de druk op de grenzen aanzienlijk zal verlichten? Om die reden vormt samenwerking met de bevoegde autoriteiten van deze landen een absolute prioriteit.

De door de Commissie voorgestelde projecten hebben dringend toereikende financiering nodig, opdat deze zo spoedig mogelijk kunnen worden doorgevoerd.