Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 23 kwietnia 2008 r. - Strasburg

11. Europejska strategia w dziedzinie różnorodności biologicznej (COP 9) i zapobiegania zagrożeniom biotechnologicznym (COP-MOP 4) (debata)

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku dziennego jest

– pytanie ustne pana Ouzký'ego w imieniu Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności skierowane do Komisji Europejskiej w sprawie strategii Komisji związanej z dziewiątym posiedzeniem zwyczajnym Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej (COP 9) oraz czwartym spotkaniem w ramach Protokołu kartageńskiego o bezpieczeństwie biologicznym (COP – MOP 4) (O–0023/2008 – B6–0017/2008);

pytanie ustne pana posła Ouzký'ego w imieniu Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności skierowane do Rady Europejskiej w sprawie strategii Komisji związanej z dziewiątym posiedzeniem zwyczajnym Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej (COP 9) oraz czwartym spotkaniem w ramach Protokołu kartageńskiego o bezpieczeństwie biologicznym (COP – MOP 4) (O–0022/2008 – B6-0016/2008).

  Miroslav Ouzký, autor. − (CS) Pani przewodnicząca, panie ministrze, panie przewodniczący Rady! Po pierwsze chciałbym wspomnieć o jednej sprawie, która nie ma nic wspólnego z moim zapytaniem. Chciałbym wnieść skargę. Podczas gdy policja we wszystkich krajach stara się w ramach swoich obowiązków gwarantować spokojny przebieg pracy polityków i członków parlamentu, policja francuska usiłuje utrudnić pracę członkom Parlamentu Europejskiego. Przy wejściu do budynku stał policjant, który zakazał mi wejścia, nawet po tym, jak zobaczył moją przepustkę, mówiąc, że to w celu zapobiegnięcia demonstracji przed wejściem do parlamentu. Uważam, że to skandaliczne i mam nadzieję, że sprawa ta zostanie omówiona przez Parlament. Oczywiście nie jest to związane z tematem mojej przemowy, jednak chciałbym zaznaczyć, że nie byłoby mnie tutaj teraz przed państwem, gdybym nie obiegł budynku i nie wszedł z innej strony.

Zostałem upoważniony przez Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności do zwrócenia się do Komisji i Rady w związku z nadchodzącą konferencją w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej i bezpieczeństwa biologicznego w Bonn. Chcę poruszyć przede wszystkim sprawę celów tej konferencji, dlatego proszę Komisję i Radę o ich objaśnienie. Chcielibyśmy również wiedzieć, czy Rada i Komisja planują zaprosić na tę konferencję również członków Parlamentu Europejskiego. Przyznaję, że nasza komisja oczekuje czegoś więcej niż tylko rezolucji i umów indywidualnych. Chcemy wiedzieć także, jak są one przeprowadzane tzn. jak Komisja i Rada widzą je w praktyce.

Chciałbym również zapytać, czy Unia Europejska i jej instytucje zdają sobie sprawę z przewodniej roli, jaką odgrywają w tej sprawie, tj. w walce z utratą różnorodności biologicznej. Jeśli mamy odgrywać rolę przewodnią, musimy dać o tym innym jasno do zrozumienia. Chciałbym również wiedzieć, czy zdajemy sobie sprawę, że finansowanie wszystkich tych programów i decyzji jest konieczne dla ich powodzenia, a ich wdrożenie nie jest możliwe bez odpowiednich środków finansowych. Mam również nadzieję, że tak Komisja, jak i Rada zdają sobie sprawę z tego, jakie skutki pociąga za sobą niedobór wody w regionie śródziemnomorskim, a także jak duży wpływ na różnorodność biologiczną mają susze i zmiany klimatyczne.

Chcielibyśmy się także dowiedzieć, czy planowane są specjalne działania związane z morską i przybrzeżną różnorodnością biologiczną oraz czy Komisja i Rada znają wagę współpracy z samorządami lokalnymi i regionalnymi oraz przedsiębiorstwami w tej sprawie – w walce na rzecz ochrony różnorodności biologicznej. Chciałbym się dowiedzieć jakie jest stanowisko Komisji i Rady w sprawie zrównoważonego zarządzania gospodarką leśną i produkcją zbóż i innych plonów, w szczególności biopaliw, które są obecnie przedmiotem gorącej debaty. Jak państwo wiedzą produkcja biopaliw stanowi część działań związanych ze zmianami klimatycznymi, na temat których toczą się obecnie rozmowy, a zrównoważone wykorzystanie i rozwój biopaliw to obecnie bardzo ważne tematy. Z drugiej strony wiemy, że mają one bardzo negatywny wpływ na różnorodność biologiczną.

  Przewodniczący. − Dziękuję. Przekażę pańską skargę. Może się pan spodziewać kontaktu w tej sprawie.

  Janez Podobnik, urzędujący przewodniczący Rady. − (SL) Chciałbym podziękować Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności i jej przewodniczącemu, panu Ouzký'emu za to pytanie ustne skierowane do mnie, do Rady i Komisji Europejskiej. Pytanie przez pana skierowane kładzie duży nacisk na niezwykle delikatny temat, jakim jest różnorodność biologiczna.

Podobnie jak zmiany klimatyczne różnorodność biologiczna należy do priorytetów prezydencji, jeżeli chodzi o działania związane z ochroną środowiska naturalnego. Dziewiąta konferencja w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej, która odbędzie się w maju w Bonn, jest w związku z tym ważnym wydarzeniem dla całej Unii Europejskiej oraz dla prezydencji słoweńskiej.

W ramach 18-miesięcznego programu prezydencji niemieckiej, portugalskiej i słoweńskiej Rada poczyniła odpowiednie przygotowania tak, aby nadchodząca konferencja mogła przynieść odpowiednie skutki w zakresie ochrony i bardziej zrównoważonego wykorzystania różnorodności biologicznej na świecie. Jak zaznaczyła Rada, Unia Europejska angażuje się w ogólnoświatowe działania na rzecz ograniczenia tempa utraty różnorodności biologicznej do 2010 r. Stara się również osiągnąć cele UE związane z ograniczeniem utraty różnorodności biologicznej w Europie do 2010 r. Dlatego moja odpowiedź na pana pytanie jest jednoznaczna: tak – Unia Europejska chce i musi utrzymać rolę przewodnią w tym zakresie.

Rada podkreśla, że Unia Europejska chce odgrywać w tej sprawie ważną rolę i aktywnie angażować się we wszystkie działania. Majowa konferencja ma zaś być okazją do opracowania dalekosiężnych, lecz realnych działań. Aby osiągnąć wyznaczone na 2010 rok cele związane z ochroną różnorodności biologicznej potrzebne są dalsze, konkretne inicjatywy na wszystkich szczeblach.

Należy wdrożyć konwencję tak na szczeblu krajowym, jak i europejskim. Unia Europejska użyje wszelkich możliwych środków politycznych, by osiągnąć cele wymienione w Konwencji o różnorodności biologicznej, mianowicie zapewnić ochronę i zrównoważone korzystanie z różnorodności biologicznej, dostęp do zasobów genetycznych i dzielenie się korzyściami z ich wykorzystywania.

Decyzje na temat najważniejszych zadań Unii Europejskiej związanych z nadchodzącą konferencją zostały przyjęte przez Radę w czerwcu ubiegłego roku, a następnie w marcu br. Pozwólcie państwo, że wymienię niektóre zadań priorytetowych. Musimy podkreślić znaczenie przyspieszonej realizacji wszystkich programów działań związanych z Konwencją o różnorodności biologicznej i zwiększyć synergię między polityką związaną ze zmianami klimatycznymi i działaniami związanymi z różnorodnością biologiczną, aby czerpać jak najwięcej korzyści płynących z obu tych inicjatyw. Rada cały czas podkreśla jak ważna jest spójność działań na wszystkich poziomach w związku z realizacją porozumień międzynarodowych na temat środowiska naturalnego.

Musimy zaznaczyć, że niezwykle istotne jest omówienie podczas konferencji takich spraw, jak produkcja biopaliw o biomasy, handel nimi, ich wykorzystanie i wpływ na różnorodność biologiczną i usługi związane z ekosystemem. W związku z tym jeszcze ważniejsze jest jasne określenie kryteriów produkcji biopaliw. Należy podkreślić znaczenie realizacji programu związanego z różnorodnością biologiczną lasów i z ograniczeniem wylesiania oraz degradacji ekosystemów leśnych. Rada kładzie nacisk na znaczenie lasów w procesie przystosowywania się do zmian klimatycznych i łagodzenia ich, a także w procesie ochrony różnorodności biologicznej.

Należy dążyć do szybkiej i całościowej realizacji programu działań w regionach będących pod ochroną. Aby tego dokonać, niezbędne są odpowiednie środki finansowe i techniczne. Komisja pytała o finansowanie – uważamy, że niezbędne są odpowiednie środki finansowe do objęcia ochroną zagrożonych regionów na całym świecie. Nadchodząca konferencja powinna przyjąć kryteria ekologiczne, dzięki których będzie można ustalić, które regiony na otwartym morzu powinny być wzięte pod ochronę. Ważne jest również podkreślenie roli sektora prywatnego, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw, we wdrażaniu konwencji.

Ostatnim działaniem priorytetowym Unii Europejskiej jest dalsze, aktywne zaangażowanie w planowanie i negocjowanie międzynarodowych procedur dostępu do zasobów genetycznych oraz wspólnego odnoszenia korzyści z ich wykorzystania. Unia Europejska będzie dążyła do zakończenia procesu negocjacyjnego przed dziesiątą konferencją w ramach konwencji.

Podsumowując, podczas konferencji omówionych zostanie ponad 20 różnych spraw. Wymieniłem jedynie te, które Rada uznała za najważniejsze dla osiągnięcia celów wyznaczonych w konwencji, ze szczególnym naciskiem na poprawę różnorodności biologicznej do 2010 r. Będzie to ostatnie spotkanie przed ostatecznym terminem realizacji strategii, jaki wyznaczyliśmy sobie na rok 2010, dlatego to ostatnia szansa na podjęcie konkretnych działań. Ponieważ spotkanie to odbędzie się w Europie, Unia Europejska tym bardziej powinna podkreślać swoje cele i strategie.

Zapoznałem się również z propozycją rezolucji wysuniętą przez komisję, która będzie przedmiotem jutrzejszego głosowania Parlamentu Europejskiego. Według komisji rezolucja stanowi idealne podsumowanie celów i priorytetów, które mają zostać osiągnięte przez Unię Europejską w Bonn.

PRZEWODNICZY: Edward McMILLAN-SCOTT
Wiceprzewodniczący

  Margot Wallström, wiceprzewodnicząca Komisji. −Panie przewodniczący! Po pierwsze chciałabym podziękować panu Miroslavowi Ouzký'emu za ważne pytanie. Myślę, że wszyscy zauważyliśmy, że sprawy związane ze środowiskiem naturalnym wysunęły się na czoło listy działań politycznych UE w 2007 r. Problem zmian klimatycznych opanował pierwsze strony gazet i wywołał powszechne zaniepokojenie.

Jednak utrata różnorodności biologicznej stanowi zagrożenie dla całego świata, dlatego należy z nią walczyć z podobną siłą i pośpiechem, szczególnie że ma ona związek z tematem zmian klimatycznych. Zmiany klimatyczne i różnorodność klimatyczna to tematy ze sobą powiązane. Jeżeli tego nie dostrzeżemy, trudno nam będzie poczynić postępy w którejkolwiek z tych spraw.

Jak możemy zatrzymać postępującą utratę różnorodności biologicznej? Osobiście uważam, że Europa poczyniła pewne postępy w tym zakresie, realizując zadania objęte komunikatem Komisji z 2006 r. pt.: „Zatrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej do 2010 r. i w przyszłości”. Jednak musimy podjąć kolejne działania. Potrzebujemy przede wszystkim większego poparcia sektorów innych niż sektor ochrony przyrody, takich jak rolnictwo, rybołówstwo i przemysł energetyczny.

Skuteczna współpraca międzynarodowa jest również niezbędna, dlatego mamy zamiar pracować w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej na rzecz ochrony różnorodności biologicznej na świecie.

Dziewiąta konferencja w ramach konwencji, która będzie szła w parze z konferencją w ramach Protokołu kartageńskiego na temat bezpieczeństwa biologicznego, jest doskonałą okazją do przyspieszenia działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej. Ponieważ oba te spotkania będą miały miejsce w Niemczech, rola Europy będzie szczególna. Będziemy dążyć do przyspieszenia międzynarodowych działań na rzecz znacznego ograniczenia utraty różnorodności biologicznej do 2010 r.

Z początkiem marca Rada przyjęła wnioski składające się na szeroko rozumiany mandat polityczny i priorytetowe działania UE w związku z tymi konferencjami. Można je podsumować w siedmiu punktach:

Po pierwsze chcemy ustalić nowe zobowiązania związane z szybszą realizacją działań dotyczących w szczególności programów w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej, obejmujących opiekę nad obszarami chronionymi i różnorodnością biologiczną lasów.

Po drugie chcemy zapewnić, że działania przystosowawcze i łagodzące zmiany klimatyczne będą również służyć celom związanym z ochroną różnorodności biologicznej do 2010 r. Decyzje, które zostaną podjęte w Bonn powinny się przyczynić do debaty, która będzie miała miejsce po wydarzeniach w Bali, w sprawie zmniejszenia emisji związanych z wylesianiem i degradacją lasów.

Po trzecie będziemy dążyć do przyjęcia kryteriów identyfikacji terenów morskich, które należy wziąć pod ochronę. Oprócz tego staramy się zaangażować wszystkie strony w działania związane z zastosowaniem tych kryteriów w praktyce.

Po czwarte chcemy opracować międzynarodowe wytyczne związane z propagowaniem nieszkodliwych dla różnorodności biologicznej metod zwiększania produkcji i konsumpcji biomasy, w tym biopaliw.

Po piąte naszym celem jest identyfikacja elementów międzynarodowych zasad dostępu do zasobów genetycznych oraz wspólnego czerpania korzyści z ich wykorzystania.

Po szóste dążymy do porozumienia w sprawie ustanowienia międzynarodowego mechanizmu zdobywania wiedzy naukowej i doświadczenia w zakresie różnorodności biologicznej.

I po siódme jesteśmy zwolennikami wspólnej decyzji na temat zobowiązań i odszkodowań związanych z ruchem transgranicznym organizmów modyfikowanych genetycznie.

Tak więc Komisja zawsze ułatwia włączenie posłów do Parlamentu do delegacji podczas negocjowania wielostronnych porozumień. Ja sama mam podobne doświadczenia. Popieram udział posłów do Parlamentu Europejskiego w obu wspomnianych konferencjach. Oczywiście chętnie wysłucham państwa propozycji i oczekiwań związanych z ich przebiegiem.

  Pilar del Castillo Vera, w imieniu grupy PPE-DE. – (ES) Panie przewodniczący, panie ministrze, pani komisarz! Wypowiadam się dziś w imieniu pani Cristiny Gutiérrez-Cortines.

Po pierwsze chciałabym zaznaczyć, że PE dość jasno i bezwarunkowo popiera konferencję w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej.

W związku z tym rezolucja, która będzie przedmiotem jutrzejszego głosowania, ma wzmocnić cele i zamiary nadchodzącej konferencji międzynarodowej w następujący sposób: przede wszystkim ma zapewnić jak najlepszą ochronę fauny i flory; po drugie ma za zadanie promować zrównoważone wykorzystanie ziemi oraz ochronę natury i zagrożonych gatunków; po trzecie ma za zadanie chronić nasz naturalny kapitał genetyczny.

Dlatego należy wziąć pod uwagę szereg programów ochronnych, a w szczególności modele już stosowane w UE. Odnoszę się tu szczególnie do programów Natura 2000 i Habitats, które okazały się bardzo przydatne.

Uważam również, że powinniśmy spojrzeć na pracę całościowo, wykorzystując zintegrowane, elastyczne modele działania, ponieważ tak naprawdę natura to dynamiczny system przechodzący wciąż niekończącą się ewolucję, na którą mają wpływ wszelkie warunki stworzone przez człowieka, takie jak na przykład wymagania związane z rolnictwem i innymi dziedzinami.

Jestem także zdania, że należy korzystać z większej ilości kryteriów opartych na nauce i szkoleniach, oraz że należy wziąć pod uwagę wszystkie aspekty gospodarcze i sprawy związane z wykonalnością przedsięwzięć.

Opinie właścicieli i zachęty do nich skierowane również są ważnym tematem, dlatego mam dwa pytania do Komisji. Co myśli Komisja o stosowaniu metod naukowych przy katalogowaniu i identyfikacji różnorodnych gatunków lub obszarów do wzięcia pod ochronę. I jak wyobraża sobie system zachęt dla właścicieli na wszystkich poziomach?

  María Sornosa Martínez, w imieniu grupy PSE. – (ES) Panie przewodniczący, panie ministrze, pani komisarz! Wszyscy wiemy, że utrata różnorodności biologicznej niesie ze sobą ogromne konsekwencje ekologiczne, gospodarcze, społeczne i kulturowe, pogłębiane dodatkowo negatywnym wpływem zmian klimatycznych.

Skutki tej sytuacji są jeszcze bardziej bolesne dla najbiedniejszych. Konwencja o różnorodności biologicznej jest najważniejszym środkiem prawnym na świecie pozwalającym na walkę z utratą różnorodności biologicznej. Jednak istnieje pewien problem: brakuje odpowiednich środków finansowych niezbędnych do osiągnięcia celów konwencji. Dlatego wzywam Komisję i Radę do finansowania działań związanych z ochroną różnorodności biologicznej w ramach wszystkich budżetów, które kontrolują.

Chciałabym również podkreślić kilka spraw, na które projekt rezolucji kładzie szczególny nacisk. Należy zdać sobie sprawę z nieodwracalnego procesu utraty różnorodności biologicznej w Europie, przyjąć sprawiedliwe, równe dla wszystkich i prawnie wiążące międzynarodowe zasady dostępu do zasobów genetycznych i wspólnego czerpania korzyści z ich wykorzystania, zachęcać do stosowania obowiązujących zobowiązań na rzecz bardziej zrównoważonego zarządzania różnorodnością biologiczną mórz i jej ochroną przed destrukcyjnymi praktykami i niezrównoważoną gospodarką połowu ryb niszczącą morskie ekosystemy.

Na koniec chciałabym powiedzieć, że nadszedł czas na to, byśmy podjęli zwarte działania i postarali się znaleźć rozwiązania dla tych problemów, ponieważ, choć myślę, że nadal mamy czas, jak wiemy czas nie działa na naszą korzyść, ani też na korzyść różnorodności biologicznej, którą staramy się chronić.

  Johannes Lebech, w imieniu grupy ALDE. – (DA) Panie przewodniczący! Myślę, że nie ma lepszego momentu na dziewiątą konferencję w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej. W ciągu ostatnich tygodni mówiło się i pisało się dużo na temat biopaliw, w związku z czym jedna rzecz musi pozostać jasna: nie możemy produkować biopaliw kosztem różnorodności biologicznej. Obecnie zastanawiamy się nad wnioskami Komisji w sprawie dyrektywy mówiącej o wykorzystaniu zrównoważonych źródeł energii, w tym biopaliw. Parlament musi zagwarantować ustalenie surowych kryteriów związanych ze spełnieniem odpowiednich wymogów ekologicznych w przypadku produkcji biopaliw. Nie uda nam się skutecznie walczyć z globalnym ociepleniem, jeśli ograniczymy emisje CO2 pochodzące ze spalin samochodów, a równocześnie zwiększymy emisje CO2 gdzie indziej, wycinając lasy i roślinność w celu produkowania paliw, a więc uwalniając duże ilości CO2 z ziemi. Konferencja w Bonn będzie dobrą okazją do podkreślenia znaczenia, jakie ma dostosowanie produkcji biopaliw do wymogów związanych ze zrównoważonym rozwojem tak wewnątrz UE, jak i poza nią.

W roku 2002 zaangażowane strony zobowiązały się ograniczyć utratę różnorodności biologicznej do 2010 r. na poziomie krajowym, regionalnym i ogólnoświatowym. Kontynuacja tych działań jest niezwykle ważna. Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej stanowi ogólnie obowiązujące ramy działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej. Niestety wiele porozumień międzynarodowych sprowadza się do najniższych wspólnych wyznaczników. Jest to niedopuszczalne w przypadku działań na rzecz ochrony środowiska. UE musi wyznaczyć sobie wysokie standardy oraz postarać się podnieść standardy porozumień międzynarodowych. UE musi również zacząć lepiej radzić sobie z problemem utraty różnorodności biologicznej. Obecnie często się zdarza, że nasze działania nie pokrywają się z ustnymi ustaleniami. To mogłoby zachwiać naszą wiarygodność. Niemniej jednak Komisja i państwa członkowskie muszą naciskać na zwiększenie ochrony różnorodności biologicznej, szczególnie na terenach leśnych i rolniczych, ponieważ są to obszary szczególnie zagrożone ze względu na wciąż rosnącą produkcję biopaliw.

Jak możemy się upewnić, że różnorodność biologiczna i biopaliwa nie będą się wzajemnie wykluczać? Jest to możliwe, jeśli wprowadzimy bardziej restrykcyjne zasady. Być może uda się osiągnąć oba cele na raz. Nadchodząca konferencja pomoże nam tego dokonać.

  Zdzisław Zbigniew Podkański, w imieniu grupy UEN. – Panie Przewodniczący! Zachowanie bioróżnorodności to wyzwanie współczesnego świata, i to nie tylko z racji piękna, ale także ze względu na równowagę w przyrodzie i dobro człowieka.

Od lat dostrzegamy problem skażenia chemicznego oraz inne ujemne skutki cywilizacji, takie jak degradacja środowiska, zmiany klimatyczne, zanieczyszczenia, wycinkę drzew i niszczenie siedlisk. Ostatnio modnym tematem stał się efekt cieplarniany. Niestety lekceważony jest – i to z naszym udziałem – problem skażenia biologicznego przez organizmy genetycznie zmodyfikowane. Zapominamy, że skażenie chemiczne z czasem ulega rozkładowi, natomiast biologiczne często jest nieodwracalne.

Dlatego musimy podjąć jednoznaczną decyzję, czy jesteśmy za bioróżnorodnością czy za GMO? Czy dbamy o człowieka i jego środowisko, czy o interesy Monsanto i podobnych firm czerpiących ogromne zyski z GMO? By ratować bioróżnorodność musimy także zadbać o stworzenie pełnej identyfikacji najbardziej zagrożonych gatunków w przyrodzie, co umożliwiłoby wyznaczenie celów w dziedzinie ich ochrony, a w przyszłości zapobiegałoby wymieraniu kolejnych gatunków. Pamiętajmy, że zniszczyć jest łatwo, ale odrodzić jest często niemożliwe.

  Marie Anne Isler Béguin, w imieniu grupy Verts/ALE. – (FR) Panie przewodniczący! Oczywiście nie jest to pierwsza okazja, przy której poruszamy temat różnorodności biologicznej, a także prosimy Komisję i Radę o ochronę tej różnorodności. Zrobiliśmy duży krok naprzód czyniąc zmiany klimatyczne jednym z priorytetów UE, jednak musimy zdawać sobie sprawę z tego, że konwencje na temat różnorodności biologicznej i pustynnienia pozostają w cieniu w obliczu tych zmian klimatycznych.

Wiemy jak ważna jest różnorodność biologiczna lub, ogólnie rzecz biorąc, ochrona natury, dla naszego przetrwania, ponieważ widzimy, że mimo środków zapobiegawczych podjętych na poziomie europejskim i ogólnoświatowym utrata różnorodności biologicznej nadal postępuje, podobnie jak wymieranie gatunków. Musimy stawić czoła faktom: możemy starać się walczyć ze zmianami klimatycznymi, ale nie można powiedzieć tego samego o ochronie gatunków. Kiedy wymiera jakiś gatunek nie można już nic więcej zrobić – przepada na zawsze.

Należy brać to pod uwagę podejmując każde działanie. Biorąc pod uwagę, że mamy opracowane doskonałe narzędzia ochrony bioróżnorodności, takie jak program Natura 2000 czy dyrektywy na temat ochrony ptaków i środowiska naturalnego, fakt, że niektóre z państw członkowskich nadal niechętnie wdrażają program Natura 2000 i nie chcą za niego płacić wskazuje na to, że nadal czeka nas długa droga.

Dlatego wyrażam szczerą nadzieję na to, że Komisja będzie nadal wspierać program Natura 2000 i wspomniane dwie dyrektywy. Chciałabym również prosić o opracowanie, w ramach konwencji w Bonn, kryteriów związanych z produkcją biopaliw, a także o dojście do porozumienia w sprawie utworzenia międzyrządowej grupy ekspertów ds. bioróżnorodności podobnej do grupy IPCC zajmującej się zmianami klimatycznymi. Pomogłoby to innym w wykorzystaniu narzędzi, które my sami wprowadzamy.

  Jens Holm, w imieniu grupy GUE/NGL. – (SV) Na ziemi żyje około 14 milionów różnych gatunków roślin i zwierząt. Świadczy to o tym, jak wspaniała jest nasza planeta i jak duża odpowiedzialność wiąże się z jej zarządzaniem. Jednakże ta niezwykle duża różnorodność biologiczna jest zagrożona. Ponad 30 tysiącom gatunków grozi obecnie wymarcie. Główne zagrożenie stanowimy właśnie my – ludzie oraz oparty na ciągłym wzroście i rosnącej konsumpcji system gospodarczy, który stworzyliśmy. Wierzymy, że uda nam się osiągnąć najlepsze wyniki na zasadzie konkurencji zamiast planowania i za pomocą transportu zamiast lokalnej produkcji. Nic dziwnego więc, że stanęliśmy w obliczu katastrofy klimatycznej i zubożenia biologicznego.

Możemy jednak odwrócić tę tendencję. Podpisanie konwencji ONZ na temat różnorodności biologicznej przez UE i państwa członkowskie to dobry krok, który może stać się ważnym narzędziem zmian. Dzięki temu zobowiązujemy się na przykład opracować odpowiednie plany działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej oraz ustanowić ogólnoświatową sieć obszarów lądowych i morskich objętych ochroną. Jednak większość działań musi zostać podjęta na szczeblu UE. Należy rozwiązać podstawowe problemy, inaczej nie uda nam się poradzić z ekologicznymi wyzwaniami, które na nas czekają.

Chciałbym podkreślić trzy główne obszary działań. Po pierwsze transport – UE funkcjonuje w oparciu o zasadę braku ograniczeń między państwami członkowskimi. Produkcja odbywa się tam, gdzie jest najtaniej. W związku z tym w latach 1993–2000 ilość produktów przewożonych pojazdami ciężarowymi na długich dystansach wzrosła aż o 30%. W ramach dofinansowywania infrastruktury państw członkowskich z UE budowa autostrad pokrywana jest w dużo większym stopniu niż zrównoważone środki transportu. W nowych państwach członkowskich regionu Europy Wschodniej UE inwestuje ogromne pieniądze w dofinansowywanie budowy autostrad. Tak naprawdę należałoby się zająć koleją, a nie autostradami. Dlatego zwracam się do Komisji o rozważenie polityki dopłat z budżetu UE.

Przy okazji dopłat można zrobić bardzo wiele w zakresie środków przeznaczanych na rolnictwo – 55 mld euro rocznie. Dopłaty, które mają bezpośredni, negatywny wpływ na środowisko naturalne nie powinny dochodzić do skutku, a pomoc przeznaczona na rolnictwo powinna być zarezerwowana na realizowanie inicjatyw ekologicznych i uprawy organiczne. Różnorodność biologiczna i rozwiązania biorące pod uwagę zmiany klimatyczne powinny stanowić główne cele polityki rolnej, a nie maksymalne oczekiwania.

Trzecim ważnym problemem, jaki należy wziąć pod uwagę, jest rynek wewnętrzny. Wiem, że słowa te mogą zabrzmieć jak świętokradztwo, ale UE nie może nadal pozwalać, by rynek brał górę nad postępową polityką ekologiczną. Kilka tygodni temu komisarz UE Verheugen powiedział mi, że w ciągu ostatnich pięciu lat Komisja postawiła poszczególne państwa członkowskie przed Europejskim Trybunałem Karnym 19 razy w sprawach związanych ze środowiskiem i zdrowiem publicznym. Co jest naprawdę przerażające to fakt, że w każdym z tych 19 przypadków trybunał był zgodny z Komisją, co oznaczało, że państwa członkowskie nie mogły podejmować środków ochrony środowiska czy zdrowia publicznego. Jeśli poważnie myślimy o tych sprawach musimy godnie reprezentować nasze stanowisko związane z gwarancją ochrony środowiska. Obecnie takiej gwarancji nie posiadamy, a traktat lizboński też nam niestety takiej gwarancji nie zapewni. Polityka rynkowa zostanie w nim podtrzymana.

Podsumowując, chciałbym zaznaczyć, że w naszej rezolucji domagamy się ustanowienia standardów zrównoważonego rozwoju w przypadku biopaliw. Chciałbym skorzystać z okazji i zadać następujące pytanie, skierowane w szczególności do Rady: Czy Rada jest gotowa ustanowić nie tylko kryteria ekologiczne w odniesieniu do biopaliw, lecz również standardy społeczne, gwarantujące na przykład odpowiednią płacę, prawa związkowe itp.? Chodzi mi o biopaliwa skupowane do Unii Europejskiej.

  Johannes Blokland, w imieniu grupy IND/DEM. – (NL) Panie przewodniczący, panie przewodniczący Rady, pani komisarz! Dwa tygodnie temu reprezentowałem Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Tymczasową Komisję ds. Zmian Klimatycznych podczas nieoficjalnego spotkania rady ds. środowiska naturalnego w Słowenii. Poruszono na nim dwa główne tematy: walkę ze skutkami zmian klimatycznych i ochronę różnorodności biologicznej. Nacisk położony był jednak na różnorodność biologiczną, biomasę i biopaliwa w odniesieniu do bioróżnorodności lasów. Rozmowy objęły potencjał, jaki stanowią biomasy z lasów jako źródła energii, w szczególności biopaliwa drugiej generacji oraz kryteria zrównoważonego wykorzystania biomasy pochodzącej z lasów. Była to udana konferencja, za co podziękowania należą się słoweńskiemu przewodniczącemu, panu Podobnikowi.

Widzimy, że wiele gatunków znajduje się na granicy wymarcia z powodu wylesiania i nielegalnego wyrębu. W obliczu radykalnych zmian w ich naturalnym środowisku nie są w stanie przetrwać. Lasy podtrzymują życie wielu gatunków roślin i zwierząt. Dlatego należy położyć kres wylesianiu, aby chronić różnorodność biologiczną. Odnosi się to nie tylko do krajów spoza Unii Europejskiej, lecz również do państw członkowskich. Należy promować i chronić dobrą gospodarkę leśną, szczególnie że lasy są bardzo cenne z wielu innych powodów. Wylesianie powoduje również silną erozję gleby, szczególnie na terenach górskich, i zaburza gospodarkę wodną, co również przyczynia się do utraty różnorodności biologicznej.

Globalne ocieplenie także zagraża wielu gatunkom. Rozmieszczenie poszczególnych gatunków ulega ciągłym zmianom, co powoduje, że niektórym gatunkom grozi wyginięcie, szczególnie w regionach północnych. Wyręb lasów tropikalnych wydaje się jedynie przyspieszać ocieplenie klimatu, częściowo dlatego, że znacznie zmniejsza zdolność zatrzymywania CO2. Jednak badania opublikowane w ostatnich latach w czasopiśmie Nature and Science na przykład wykazały, że w przypadku zwiększenia ilości terenów zalesionych wzrośnie emisja metanu, gazu cieplarnianego, który jest 23 razy silniejszy od CO2. Emisja metanu zwiększa się wraz ze wzrostem temperatur i nasłonecznienia. Zwiększone emisje metanu odnotowano szczególnie w strefie tropikalnej. W przypadku sadzenia większej ilości lasów zwiększy się zdolność pochłaniania CO2 jednak część tego procesu zostanie zrównoważona większą emisją metanu. Niemniej jednak ogólne skutki zachowywania lasów byłyby pozytywne, szczególnie w strefach nietropikalnych.

Co więcej, do wspomnianych przeze mnie czynników negatywnie wpływających na różnorodność biologiczną dochodzi jeszcze obecna produkcja biopaliw, która szczególnie źle wpływa na lasy tropikalne. Lasy będące środowiskiem naturalnym wielu gatunków zwierząt i roślin są obecnie zastępowane plantacjami zapewniającymi warunki życiowe bardzo niewielu z nich. To z kolei przynosi negatywne skutki w postaci gazów cieplarnianych, ograniczonych możliwości absorpcji szkodliwych substancji i zwiększenia cen żywności. Dlatego cieszę się, że kwestia ta została poruszona w rezolucji. W każdym bądź razie musimy zachować czujność w przypadku drugiej generacji biopaliw.

  Przewodniczący. − To, że miał pan to zapisane nie oznacza, że musiał pan to czytać do końca po tym, jak czas na pana wypowiedź upłynął panie pośle.

  Avril Doyle (PPE-DE). - Panie przewodniczący! W świetle tej debaty i świętowanego wczoraj dnia Ziemi chciałabym podkreślić jak ważne jest natychmiastowe zrozumienie pojęcia różnorodności biologicznej i jej wpływu na nasze społeczeństwo. Jest to pojęcie często rozumiane opacznie.

Praktycznie wszystkie ekosystemy na Ziemi uległy dramatycznym zmianom z powodu działalności człowieka. Tempo utraty różnorodności biologicznej jest obecnie szybsze niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Nie widać też, by proces ten miał ulec zwolnieniu w przyszłości. Jak zapowiada się rok 2010?!

Spadła liczba i rozprzestrzenienie geograficzne wielu roślin i zwierząt. Choć wymieranie gatunków jest naturalną koleją rzeczy w historii Ziemi, działalność człowieka przyczyniła się w ostatnich latach do gwałtownego wzrostu liczby wymierających gatunków – nasze działania są mniej więcej 100 razy bardziej szkodliwe dla istot żyjących niż ewolucja sama w sobie. Spośród dobrze zbadanych gatunków wymarcie grozi 12–52% zgodnie z czerwoną listą IUCN. Najbardziej zagrożone są te gatunki, które znajdują się najwyżej łańcucha pokarmowego, mają niskie zagęszczenie populacji, żyją dłużej, rozmnażają się wolno i zajmują ograniczony obszar geograficzny.

W wielu grupach gatunków, takich jak płazy, ssaki afrykańskie czy ptaki zamieszkujące obszary rolnicze, u większości zaobserwowano zmniejszenie populacji i rozprzestrzenienia geograficznego. Wyjątki są niemal zawsze zasługą interwencji człowieka, a więc ochroną gatunków w rezerwatach, a także umiejętności czerpania korzyści ze środowiska zdominowanego przez człowieka, co można zauważyć w przypadku niektórych gatunków.

Ludzie powinni zdać sobie sprawę z ogromnych szkód, jakie wyrządzają środowisku, szkód które sięgają daleko poza granice UE. Musimy też zrozumieć, że nasze działania mają bezpośredni wpływ na życie rdzennych mieszkańców krajów rozwijających się. Choć większość z nas jest przynajmniej częściowo świadoma tego, jak ogromnym problemem są zmiany klimatyczne, wiele osób nadal nie widzi powiązania między zmianami klimatycznymi a utratą różnorodności biologicznej.

Myślę, że w tym przypadku najlepsze co możemy zrobić to połączyć prace związane z Konwencją o różnorodności biologicznej z ideami konferencji w sprawie zmian klimatycznych. Osobiście poszłabym nawet dalej i zapytała, czy rzeczywiście potrzebna jest nam oddzielna konferencja na temat bioróżnorodności. Należy się zmierzyć z tym problemem. Ja osobiście uczestniczyłam w zeszłorocznej konferencji w Nowym Jorku.

Owszem, zgadzam się – złagodzenie zmian klimatycznych i podjęcie środków przystosowawczych, w tym wylesianie, powinny wspierać różnorodność biologiczną. Popieram komentarze pani komisarz Wallström na temat bioróżnorodności morskiej. Powinniśmy uwzględnić w naszych działaniach zimnomorskie koralowce i podwodne góry, które stanowią osłonę dla bogatych i często jedynych w swoim rodzaju ekosystemów. Nasza wiedza naukowa na temat wpływu zmian klimatycznych na obszary morskie jest zdecydowanie niekompletna. Musimy pamiętać, że ponad 70% powierzchni Ziemi stanowią oceany, 97% wody na całej planecie stanowi część oceanów i to właśnie oceany zapewniają 99% życia na Ziemi.

Aby nie rozgniewać jeszcze bardziej pana przewodniczącego, pozwolę sobie jeszcze tylko na kilka słów podsumowania. Bądźmy szczerzy. Cele ustanowione sześć lat temu w Johannesburgu nie będą możliwe do osiągnięcia. Przestańmy się oszukiwać i zaprzestańmy rozmów w tej sprawie.

  Anne Ferreira (PSE). - (FR) Panie przewodniczący, pani komisarz, panie ministrze, panie i panowie! Komisja ds. Środowiska Naturalnego przyjęła bardzo dobrą rezolucję i mam nadzieję, że Komisja Europejska i państwa członkowskie wezmą pod uwagę liczne zalecenia w niej zawarte, przede wszystkim wezwanie do objęcia przewodnictwa podczas konferencji w Bonn, lecz również nawołanie do zwiększenia wysiłków na rzecz walki z utratą różnorodności biologicznej w Unii Europejskiej do 2010 r.

Chciałabym się odnieść do trzech punktów, o których mowa w rezolucji. Pierwszy z nich dotyczy biopaliw. Kilka osób na tej sali już o nich wspomniało. Biopaliwa mają znaczny wpływ na lasy i tereny uprawne, a wpływ ich produkcji na zasoby żywnościowe będzie w przyszłości coraz większy. Nie powinna mieć miejsce konkurencja pomiędzy produktami rolnymi przeznaczonymi na rynek żywnościowy a tymi na inne cele, czy to na produkcję biopaliw, czy przemysł agrochemiczny. Związek pomiędzy żywnością i rolnictwem musi być jasny.

Druga sprawa dotyczy różnorodności biologicznej terenów morskich. Bardzo wolno idzie nam ustalanie programu działań w tym zakresie. W pełni popieram zawarte w rezolucji wezwanie do jak najszybszych działań, szczególnie jeżeli chodzi o wskazanie obszarów, które powinny być pod ochroną.

Ostatnia zaś sprawa jest związana z organizmami genetycznie modyfikowanymi. Przeprowadzono ostatnio badania, które wykazały ich negatywny wpływ na środowisko naturalne, a w szczególności gleby. Wiemy, że rozprzestrzenianie się tego typu organizmów powoduje zanieczyszczenie tradycyjnych pól uprawnych, co z kolei utrudnia utrzymanie różnorodności biologicznej.

Co więcej, martwi również skupienie się przemysłu na sektorze ziaren i fakt, że produkcja pozostaje pod kontrolą kilku dużych firm międzynarodowych. Ani Komisja, ani państwa członkowskie nie powinny lekceważyć tej sprawy.

Na konferencji w Curitibie w Brazylii w marcu 2006 r. postanowiono podtrzymać moratorium na temat ziaren modyfikowanych, które plonują tylko raz. Była to doskonała decyzja, jednak być może warto się zastanowić czy moratorium jest wystarczającym środkiem. Być może potrzebny jest definitywny zakaz używania tego typu ziaren.

Co zamierza zrobić Komisja wraz z państwami członkowskimi w związku z tą sprawą poruszoną na konferencji w Bonn? Czy zostały już wstępnie przygotowane kryteria wykorzystania biopaliw, które mogą być zaprezentowane w Bonn?

  Marios Matsakis (ALDE). - Panie przewodniczący! Podobnie jak pani posłanka Doyle myślałem, że będę miał więcej czasu, a więc korzystając z pańskiej wyrozumiałości zajmę około półtorej minuty.

Różnorodność biologiczna jest czynnikiem niezbędnym, by zapewnić przetrwanie ekosystemów naszej planety i utrzymać bezcenną mieszankę cech wyróżniających każdy gatunek z osobna. Obecny Parlament jeszcze raz podkreśla swoją troskę o różnorodność biologiczną poprzez rezolucję przyjętą 22 maja 2007 r. Jednak, przykro mi to mówić, największe zagrożenie dla bioróżnorodności stanowi niestety brak skutecznych działań ze strony Komisji i Rady, które sprawiają wrażenie zainteresowanych tematem jedynie w teorii. W praktyce jakoś brakuje im chęci i determinacji w działaniach na rzecz pełnego wdrożenia odpowiednich dyrektyw oraz wywiązania się z międzynarodowych i europejskich zobowiązań.

Dlatego miejmy nadzieję, że nie jest jeszcze za późno i Komisja oraz Rada rozpoczną bardziej zdecydowane działania i mocno zaznaczą swoje stanowisko na temat skutecznej ochrony różnorodności biologicznej podczas nadchodzącej konferencji w Bonn.

  Przewodniczący. − Panie pośle Matsakis, w rzeczywistości tak pana grupa, jak i pani posłanka Doyle zmieścili się w przedziale czasowym wyznaczonym przeze mnie, a więc pana wątpliwości są najwyraźniej związane z błędną informacją przekazaną panu przez grupę. Osobiście zawsze trzymam się zasady, że należy dać więcej czasu mówcom nieprzemawiającym w swoim ojczystym języku, i nie dotyczy to jedynie języka angielskiego.

  Hiltrud Breyer (Verts/ALE). - (DE) Panie przewodniczący! Wszyscy dzisiejsi mówcy wyrazili zaangażowanie w ochronę zagrożonych gatunków i różnorodności biologicznej. Wiemy, że dyrektywy związane z ochroną przyrody i sieć obszarów objętych ochroną w ramach programu Natura 2000 to bardzo udane inicjatywy Unii Europejskiej. Jednak wszystkie te piękne słowa i dowody zaangażowania nie powinny przesłaniać faktu, że – jak wspomniała pani komisarz – ważne są nie tylko obawy związane ze zmianami klimatycznymi, lecz również ochrona gatunków i przyrody.

Zbyt często patrzymy na zagrożone gatunki jak na denerwujące błahostki, które przeszkadzają w realizacji projektów. Dlatego uważam za pożałowania godne, że ze wszystkich krajów to właśnie w Niemczech, państwie, w którym odbędzie się konferencja stron, przewodniczące konserwatywne samorządy landów takich jak Hesse czy Dolna Saksonia wysunęły w Bundesracie inicjatywę stanowiącą niemalże zamach na politykę UE.

Jaką wiarygodność mają Niemcy nawołując do wzięcia pod ochronę większej ilości terenów i lepszej ochrony zagrożonych gatunków w krajach biedniejszych i równocześnie próbując zaprzepaścić ochronę przyrody w Unii Europejskiej? Niestety sytuacja ta nie dotyczy jedynie Niemiec! Dość niespodziewanie grupa liberałów Parlamentu Europejskiego również zorganizowała seminarium na ten temat. Atak posła Edmunda Stoibera na inicjatywy związane z ochroną przyrody w Europie został przeprowadzony dokładnie na tej samej zasadzie – pod pozorem 'uproszczenia'.

Oczekuję w związku z tym, że pani komisarz ponownie jasno wyrazi swoje zaangażowanie w sprawę, tak, aby wszelkie próby...

(Przewodniczący wyłączył mikrofon)

  Péter Olajos (PPE-DE). - (HU) Dziękuję, panie przewodniczący. Pan poseł Matsakis wspomniał o problemach związanych z wdrożeniem. Chciałbym zatem podać jedynie kilka przykładów. W Europie i w zagłębiu Karpat ochrona lasów staje się coraz większym wyzwaniem. W niektórych miejscach lasy są podpalane, w innych niszczone lub wręcz po prostu kradzione. Na terenie Karpat na przykład, w Sajólád, skradziono już łącznie 30–40% lasów. Nielegalne ścinanie drzew przyczynia się do zmniejszenia różnorodności biologicznej i powstawania erozji. Powoduje również 20% emisji gazów cieplarnianych. Aby ukrócić te działania czterech posłów Parlamentu wysłało pisemne oświadczenie do Komisji z prośbą o opracowanie prawa, które pozwalałoby na sprzedaż w obrębie UE jedynie drzewa i produktów pochodzących z legalnego, kontrolowanego procesu wycinania lasów. Wobec tego zwracam się z prośbą do kolegów posłów o podpisanie tego oświadczenia w ramach poparcia tej inicjatywy.

Utrzymanie różnorodności biologicznej to ważny cel szczebla krajowego. Stanowisko władz węgierskich w sprawie zaniedbania obszarów wyznaczonych w ramach programu Natura 2000 jest następujące: w tym tygodniu, podczas świętowania dnia ziemi, zorganizowany został bez przeszkód, na terenach objętych szczególną ochroną, w tym na terenach objętych programem Natura 2000, rajd środkowoeuropejski w ramach programu Dakar. Nie miała miejsca ocena wpływu na środowisko naturalne, nie było żadnych planów naprawy czy ochrony ziemi, niepotrzebne było nawet pozwolenie na przeprowadzenie wyścigu. Żaden zysk nie może zrekompensować szkód dla środowiska naturalnego. Z ptakami nie radzimy sobie wcale lepiej. Komisja Europejska wysłała Węgrom ostateczne, pisemne ostrzeżenie dopiero dwa tygodnie temu. Było to spowodowane tym, że Węgry nie wprowadziły żadnego krajowego programu ochrony dzikich ptaków.

Nie chcę jednak podawać jedynie złych przykładów. Ostatnio podpisano na Węgrzech, dzięki mojej inicjatywie, dobrowolne, wyjątkowe porozumienie w sprawie zahamowania umieralności ptactwa z powodu nadziemnych przewodów elektrycznych. Zgodnie z projektem na rzecz nieba wolnego od przeszkód społeczeństwo, przemysł energetyczny i władze państwa zgodziły się na tworzenie bezpiecznego 'korytarza powietrznego' dla ptaków poprzez odpowiednie umieszczanie kabli i izolacji do 2020 roku. Jest to niezwykle ważne, przełomowe porozumienie, które zasługuje na uznanie i wsparcie ze strony całej Europy. Dziękuję.

  Magor Imre Csibi (ALDE). - (RO) Podczas konferencji w Bonn w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej poruszony zostanie również temat różnorodności biologicznej lasów.

Jest to temat dość delikatny, który nie znalazł do tej pory dobrego rozwiązania. Różnorodność biologiczna lasów jest zagrożona z powodu nielegalnego wylesiania na skalę ogólnoświatową. Wynikiem tych działań jest ogromne, często nieodwracalne ograniczenie różnorodności biologicznej. Co więcej, wylesianie jest trzecią największą przyczyną globalnego ocieplenia.

PECH przedstawiła swoje stanowisko w sprawie wpływu wylesiania na zmiany klimatyczne, długoterminowych korzyści gospodarczych i znaczenia, jakie ma pozostawianie lasów w nienaruszonym stanie, w rezolucji z listopada 2007 r. na temat handlu i zmian klimatycznych.

Cieszy mnie również inicjatywa UE w ramach planu działania na rzecz egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa.

Mówiłem o działaniach Europy, które nie przynoszą niestety zamierzonych rezultatów. Przykładowo w przypadku wdrażania wspomnianego planu 70% państw nie było w stanie podjąć konkretnych działań do kwietnia 2007 r.

Dlatego musimy jak najszybciej poszukać globalnego rozwiązania. Zachęcam delegację UE, która ma uczestniczyć w konferencji w Bonn, do poparcia działań mających na celu opracowanie standardowej definicji nielegalnego ścinania drzew i sposobów racjonalnego użytkowania lasów.

Poza tym zachęcam do rozpoczęcia rozmów związanych z wprowadzeniem ogólnoświatowego mechanizmu kontroli, nadzorującego handel i wycinanie drzew.

  Richard Seeber (PPE-DE). - (DE) Panie przewodniczący! Motto Unii Europejskiej brzmi 'jedność w różnorodności' jednak jak wiemy różnorodność w przyrodzie zmniejszyła się niepokojąco w ciągu ostatnich 150 lat. Straty z tym związane są obecnie od 1000 do 10 000 razy większe niż średnie straty w całej historii Ziemi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych (IUCN) podaje obecnie listę 15 600 zagrożonych gatunków na całym świecie. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa obliczyła, że główni producenci pszenicy i kukurydzy stracili ponad 80% rodzajów plonów, przy czym liczby te są tylko wierzchołkiem góry lodowej, ponieważ wiemy, że do tej pory jedynie około 1,7 miliona z 13 milionów wszystkich gatunków zamieszkujących Ziemię zostało zidentyfikowanych i opisanych. Wiemy również, że zmiany klimatyczne dodatkowo zaostrzają sytuację. Jednak jesteśmy równie świadomi tego, że utrata różnorodności biologicznej ogranicza naszą zdolność reakcji na zmiany klimatyczne, tak więc stoimy obecnie przed poważnym dylematem.

Muszę więc niestety zadać Komisji następujące pytanie: dlaczego nie ukierunkowujemy każdej dziedziny naszej polityki na sprawy związane ze zrównoważonym rozwojem i różnorodnością gatunkową? Dlaczego nie prowadzimy większej ilości badań na temat współistnienia gatunków i, oczywiście, ludzi?

Każdy kto śledzi tę debatę mógłby dojść do wniosku, że utworzenie kilku obszarów ochronnych i opieka nad ptactwem wystarczą do walki z problemem. To jednak również jest jedynie wierzchołkiem góry lodowej. Dlaczego nie zaangażujemy naszych obywateli w działania zapobiegawcze? W końcu wszyscy powinniśmy brać udział w rozwiązaniu problemu. Zdaje się, że Komisja ma pracę domową do odrobienia, to samo dotyczy nas tutaj zebranych w Parlamencie Europejskim oraz Rady. Organizowanie konferencji i podpisywanie deklaracji tutaj nie wystarczy. Nadszedł czas na konkretne działania, a to oznacza konieczność współpracy!

  Anders Wijkman (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Myślę, że jeżeli istnieje sposób na ograniczenie utraty różnorodności biologicznej, jest nim z pewnością ukrócenie niszczenia lasów tropikalnych. Co roku ubywa około 14-15 milionów hektarów lasów. Mówimy o tym już od lat, jednak postępów w naszych działaniach nadal nie widać.

Prawdziwy problem polega na tym, że usługi ekosystemowe, zarówno, gdy mówimy o biotopach obniżających zawartość CO2, różnorodności biologicznej, regulacji klimatów regionalnych czy systemach hydrologicznych, nie mają prawdziwej wartości rynkowej. Jest to zdecydowana wada naszego modelu gospodarczego i dopóki nie zaczniemy wynagradzać właścicielom lasów wysiłków związanych z ich ochroną – tak, by ochrona lasów była bardziej opłacalna niż ich wycinanie – tempo wylesiania Ziemi nie zacznie spadać.

Istnieje pewne rozwiązanie: należy włączyć lasy do handlu emisjami. Komisja jest jednak przeciwna takiemu działaniu i ma ku temu swoje powody. Prawdziwy problem jest taki, że Komisja nie proponuje żadnych alternatywnych rozwiązań, a wszyscy wiemy, że zasoby finansowe Konwencji o różnorodności biologicznej są bardzo ograniczone. Nie wygląda też na to, by w przyszłości miało się pojawić jakieś inne rozwiązanie.

Wiem, że Komisja jest zaniepokojona wylesianiem lasów tropikalnych tak samo, jak my wszyscy, jednak chciałbym zapytać jakie jest jej rozwiązanie. Potrzebujemy kompletnego programu działań. Nasze podejście musi być całościowe – ma obejmować zmiany klimatyczne, biotopy, różnorodność biologiczną i ochronę źródła utrzymania najbiedniejszych. Wymaga to ścisłej współpracy dyrekcji generalnej ds. środowiska i dyrekcji generalnej ds. rozwoju. Jak do tej pory nam się to nie udało. Prosimy o alternatywne rozwiązanie, aby móc rozpocząć dyskusje i opracować odpowiednią strategię. W przeciwnym wypadku obawiam się, że wylesianie i utrata różnorodności biologicznej nie będą mogły być powstrzymane.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). - Panie Przewodniczący! Zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na produkty rolne oraz surowce produkowane na cele niespożywcze prowadzi do intensyfikacji produkcji rolniczej. Szczególnie ta intensyfikacja wynika z produkcji biopaliw i biomasy. Wiemy, że intensywna gospodarka w rolnictwie prowadzi do ograniczenia bioróżnorodności. Na tym tle nasuwa się pytanie: jak pogodzić utrzymanie bioróżnorodności z intensywnym rozwojem infrastrukturalnym i gospodarczym?

Nowoczesne zarządzanie bioróżnorodnością wymaga zwiększonego monitoringu występujących procesów i odpowiednich nakładów na badania naukowe. Jeśli korzystamy z rozwoju gospodarczego, to część tego efektu, zysku musimy przeznaczyć na finansowanie utrzymania bioróżnorodności, wreszcie – musimy mieć świadomość, że zachowanie środowiska, jego ochrona wymaga działań tak na szczeblu lokalnym, jak i globalnym, każdego z nas indywidualnie, jak i całych gałęzi gospodarczych. Jest to zadanie dla nas wszystkich.

  Paul Rübig (PPE-DE) - (DE) Panie przewodniczący, panie i panowie! Chciałbym się dowiedzieć czy Komisja rozważyła już ewentualne działania w przyszłości, szczególnie w perspektywie finansowej w związku z oceną stanu WPR. Chodzi o to, że odnawialne źródła energii i biopaliwa stanowią dla nas obecnie największe wyzwania i powinny zostać włączone do ram finansowych oceny stanu.

Będzie to odgrywało ważną rolę jeżeli chodzi o rozwiązania związane z problemem CO2, zgodnie z postanowieniami protokołu z Kioto. Moje pytanie brzmi następująco: jakie są propozycje Komisji w tym zakresie?

  Hubert Pirker (PPE-DE). - (DE) Panie przewodniczący! Zastanawiamy się nad tym, jak zachować różnorodność biologiczną dla przyszłych pokoleń, a równocześnie podejmujemy działania, których skutki są odwrotne od zamierzonych. Po początkowej euforii wywołanej produkcją agrodiesela wiemy już, że przynosi ona skutki odwrotne od zamierzonych – potrzeba 9 000 litrów wody, by wyprodukować jeden litr tego paliwa, poza tym powoduje ono emisje podtlenku azotu, które są dużo bardziej szkodliwe niż CO2. Wiemy również, że uprawa roślin energetycznych zagraża różnorodności gatunkowej, a nawet jest bezpośrednią przyczyną jej zaniku.

W świetle tych nowych odkryć i naszych szczerych chęci zachowania różnorodności biologicznej, czy rozważa się wstrzymanie decyzji na temat mieszania agrodiesela z paliwami konwencjonalnymi? Czy rozważa się inwestowanie w nowe badania i ewentualne opracowanie alternatywnej strategii, skoro wiemy o negatywnych skutkach podjętych wcześniej działań?

  Janez Podobnik, urzędujący przewodniczący Rady. − (SL) Po pierwsze chciałbym podziękować wszystkim za zaangażowanie w tę debatę. Zgadzam się, że prawdziwą sztuką jest mówić treściwie, zwięźle i prosto o tak poważnych i złożonych sprawach jak różnorodność biologiczna. Dlatego właśnie pan przewodniczący miał problem z utrzymaniem ustalonego harmonogramu.

Proszę pozwolić, że krótko skomentuję słowa które padły dziś na tej sali. Chciałbym rozpocząć od pierwszego komentarza, w którym potwierdzali państwo zdanie Rady, że zmiany klimatyczne i różnorodność biologiczna to sprawy ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie od siebie zależne. Przemowy, których tu słuchałem dotyczyły wielu różnych spraw związanych z nadchodzącą konferencją w Bonn. Poruszały również kwestie stylu życia nowoczesnego człowieka XXI wieku, poczynając od transportu i gospodarki odpadami, przez zrównoważoną produkcję, konsumpcję itp.

Jestem całkowicie przekonany, że Unia Europejska ma odpowiednie mechanizmy i środki przeciwdziałania wymienionym problemom. Jak już wspomniałem w mojej mowie wstępnej kluczowym działaniem jest nasza obecność w Bonn i interwencja w sprawie wdrożenia konkretnych inicjatyw, spojrzenie na rzeczywistość i dalsze zamienianie słów na czyny.

Pytali państwo o zasoby finansowe. Określiliśmy już odpowiednie narzędzia finansowe na poziomie europejskim. Chciałbym podkreślić, że podczas swojej obecności w Bonn Rada będzie się starała o nowe, innowacyjne finansowanie. Chodzi mi tu o sprawy ogólnoświatowe, nie tylko europejskie. Chciałbym zaznaczyć, że powinniśmy powiązać ze sobą te sektory, które mają wpływ na różnorodność biologiczną. Chciałbym w szczególności podkreślić rolę sektora prywatnego. Trzy prezydencje, niemiecka, portugalska i słoweńska, starały się o to, by temat zaangażowania sektora prywatnego w problem różnorodności biologicznej został poruszony w Bonn. Przeprowadzona w Portugalii konferencja w sprawie przedsiębiorstw względem różnorodności biologicznej okazała się sukcesem. Liczymy na to, że w Bonn uda nam się poszerzyć zakres rozwiązań opracowanych w Portugalii.

Chciałbym podziękować panu Johannesowi Blokland, który wspomniał o nieoficjalnym spotkaniu ministrów ds. środowiska w Lublanie. Pan Johannes Blokland uczestniczył w nim w imieniu dwóch komisji i chciałbym mu za to serdecznie podziękować. Mówiliśmy o lasach, ich zrównoważonym wykorzystaniu, ich wpływie na różnorodność biologiczną oraz o możliwości ich wykorzystania do produkcji biomasy i biopaliw drugiej generacji.

Chciałbym państwa poinformować, że Rada zdaje sobie sprawę z powagi sprawy oraz z tego, jak trudno jest ustanowić odpowiednie kryteria w sprawie produkcji biomasy i biopaliw. Dlatego też postanowiliśmy podjąć współpracę z Komisją i wspólnie stworzyliśmy grupę roboczą, która przedstawi Komitetowi Stałych Przedstawicieli Państw Członkowskich w przyszłym miesiącu rozwiązania dotyczące kryteriów zrównoważonego rozwoju dla produkcji biopaliw. Rozwiązania te staną się następnie częścią dyrektyw, które czekają na przyjęcie. Dziękuję szczególnie tym wszystkim, którzy oprócz skutków społecznych i ujemnych skutków produkcji biopaliw wspomnieli również o ich wpływie na różnorodność biologiczną. Czasami zdarza się nam o tym zapominać.

W ramach podsumowania powtórzę jeszcze, że pracujemy obecnie nad ogólnoświatową siecią regionów morskich i lądowych, które należy wziąć pod ochronę. Unia Europejska jest w posiadaniu dobrego i skutecznego narzędzia w postaci programu Natura 2000, który jest konsekwentnie wdrażane na poziomie europejskim, a także w poszczególnych krajach.

  Margot Wallström, wiceprzewodnicząca Komisji. −Panie przewodniczący! Myślę, że ta ożywiona i pouczająca debata jest odzwierciedleniem zainteresowania Parlamentu tym tematem. Chciałabym za to podziękować. Wiem, że występuję w imieniu pana komisarza Dimasa, dziękując państwu za zainteresowanie tą sprawą. Rozpoznaję kilka twarzy, które poznałam już przy okazji wcześniejszych walk o ochronę środowiska i różnorodności biologicznej.

Homo sapiens jest dość ciekawym gatunkiem – może polecieć na księżyc, komunikować się na masową skalę za pomocą najnowszych technologii informacyjnych, może też rozmawiać. Nie może jednak stworzyć nosorożca, węgorza ani małego niebieskiego kwiatka, a więc jeśli te stworzenia wyginą, nigdy już nie powrócą, jak słusznie państwo zauważyli.

Pozwólcie państwo, że skomentuję kilka rzeczy, które uważam za sprawy najwyższej wagi. Chciałabym rozpocząć od tematu biopaliw, ponieważ jest on obecnie dość często poruszany w mediach. Jest to dla nas wszystkich duży problem i prawdziwe wyzwanie. Jak państwo wiedzą Rada Europejska zgodziła się na 10-procentową produkcję biopaliw w oparciu o jasne warunki, a nasze stanowisko w Unii Europejskiej jest oczywiste: chcemy zrównoważonej produkcji biopaliw, które nie zagrażają środowisku ani produkcji żywności. Komisja rozważa długoterminowe korzyści z biopaliw jako produktów pomagających zredukować emisje CO2 ponieważ jedyną alternatywą w tej chwili jest ropa. Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo dostaw i rolnictwa, istnieją nowe możliwości dzięki nowo ustalonym zasadom. 10-procentowy próg, szeroko rozumiane kryteria zrównoważonego rozwoju i nastawienie na biopaliwa drugiej generacji to prawdziwe wyzwania stojące obecnie przed nami – musimy jak najszybciej przestawić się na biopaliwa drugiej generacji.

Jednak musimy również działać na szczeblu międzynarodowym i upewnić się, że zostały ustalone odpowiednie kryteria zrównoważonego rozwoju oraz że nowa polityka nie będzie pogłębiać kryzysu żywności.

Pozwólcie państwo, że powiem, w odniesieniu do wypowiedzi pani posłanki Wijkman, że cały temat wylesiania zostanie podjęty w odpowiednim komunikacie, który, jak rozumiem, ma się ukazać latem lub wczesną jesienią. Zatem również i ta sprawa zostanie podjęta w negocjacjach.

Równocześnie musimy wziąć pod uwagę sprawy poruszone podczas tej debaty i upewnić się, że zostaną przeprowadzone odpowiednie rozmowy, a następnie zostanie podjęta decyzja na temat problemu wylesiania. Ten temat również powinien zostać poruszony w negocjacjach dotyczących zmian klimatycznych.

W odpowiedzi na komentarz pani posłanki Doyle chciałabym powiedzieć, że być może łączenie dwóch różnych konferencji nie jest najlepszym pomysłem. Zgadzam się jednak z tym, że należy dążyć do maksymalizacji wspólnych korzyści płynących z działań na rzecz zapobiegania skutkom zmian klimatycznych i utracie różnorodności biologicznej.

Dlatego uważam, że właśnie tego powinniśmy się teraz trzymać, szczególnie jeśli chodzi o ochronę lasów tropikalnych i ustalenie odpowiednich kryteriów produkcji biopaliw.

Nie powinniśmy więc dążyć do tego, co jest według naszej najlepszej wiedzy niemożliwe lub doprowadziłoby do bardzo trudnej sytuacji politycznej czy administracyjnej. Powinniśmy dążyć do wykonania tych projektów, które są możliwe do zrealizowania. Dotyczy to całej debaty na temat ustalenia ram prawnych, regulacji i innych ambitnych planów. Owszem, mamy je. Wszystko to jest już gotowe i tylko czeka na wdrożenie oraz pracę nad siedmioma punktami przygotowanymi do negocjacji. Musimy podjąć odpowiednią współpracę międzynarodową, aby zdobyć odpowiednią bazę naukową i wiedzę, którą następnie będziemy przekształcać w konkretne działania. Tyle mogę na razie powiedzieć.

Ostatnią sprawą, którą chcę poruszyć jest plan działania ukierunkowany na ujednolicenie naszej polityki, a w szczególności spojrzenie na wspólną politykę rolną.

W tej sprawie również musimy przekonać państwa członkowskie i wszystkie instytucje europejskie do intensywnych działań na rzecz osiągnięcia wyznaczonych celów.

Nie będę zabierać państwu więcej czasu. Zdaję sobie sprawę z tego, jak ważne jest trzymanie się ustalonego harmonogramu, więc chciałabym tylko jeszcze raz podziękować za tę debatę i zapewnić państwa, że pan komisarz Dimas ma zamiar osobiście uczestniczyć w nadchodzącej konferencji na temat różnorodności biologicznej. Jestem przekonana, że bardzo chętnie spotka się z przedstawicielami Parlamentu i mam nadzieję na poparcie z państwa strony i wspólny udział w działaniach, których celem jest osiągnięcie pozytywnych rezultatów planowanych konferencji i debat.

  Przewodniczący. − Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się we wtorek 15 stycznia 2008 r.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Genowefa Grabowska (PSE), na piśmie. – W pełni popieram niniejszą rezolucję.

W maju 2008 roku w Bonn odbędzie się dziewiąta konferencja państw – stron Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej. Przedstawiciele państw będą tam oceniali zachodzący w świecie proces utraty różnorodności biologicznej. Będą się także zastanawiali nad sprawiedliwym i godziwym podziałem korzyści pochodzących z wykorzystania zasobów genetycznych. Szczególnie negatywne skutki powoduje utrata różnorodności biologicznej w lasach, wpływając na tempo wylesiania i przyśpieszając kryzys klimatyczny. Podzielam obawę, że zmiany klimatyczne będą jeszcze bardziej pogarszały stan różnorodności biologicznej na świecie i będą prowadziły do degradacji ekosystemu i wymierania gatunków, a to z kolei będzie negatywnie wpływało na rozwój ludzkości i walkę z ubóstwem. Już teraz wiadomo, że przyczyną około 20% emisji dwutlenku węgla na świecie jest wylesianie i degradacja lasów.

W tym kontekście wiarygodności UE bardzo szkodzi niesprawne wdrażanie przez państwa członkowskie legislacji dotyczącej różnorodności biologicznej oraz dyrektyw takich jak ptasia i siedliskowa. Podobnie negatywne skutki wywołuje także opór wobec działań politycznych takich jak niewystarczające wysiłki na rzecz realizacji zobowiązania do zatrzymania procesu utraty różnorodności biologicznej na terytorium UE do roku 2010, niechęć do podjęcia negocjacji w sprawie instrumentu dotyczącego dostępu i podziału korzyści oraz niechęć do przyznania dodatkowych funduszy celowych na wdrażanie konwencji w krajach rozwijających się.

PRZEWODNICZY: Diana WALLIS
Wiceprzewodnicząca