Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 7 maja 2008 r. - Bruksela

11. UGW@10 - pierwszych dziesięć lat Unii Gospodarczej i Monetarnej (komunikat Komisji) (debata)

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem jest komunikat Komisji w sprawie pierwszego dziesięciolecia unii gospodarczej i walutowej.

  Joaquín Almunia, komisarz. − (ES) Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Panie i panowie! Obchodzimy dziesiątą rocznicę historycznej decyzji wprowadzenia euro, rozpoczęcia trzeciego etapu unii gospodarczej i walutowej, decyzji, która została przyjęta przez Radę Europejską podczas posiedzenia w dniach 1-3 maja 1998 r.

Ta decyzja miała znaczący wpływ na rozwój Unii Europejskiej w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Dziś w granicach i poza granicami Unii euro jest symbolem integracji europejskiej. Każdego dnia używa go 320 milionów europejskich obywateli.

Komisja uznała, że koniec pierwszego dziesięciolecia kluczowej inicjatywy politycznej oraz zakończenie pełnego cyklu gospodarczego to dobry moment na podsumowanie i zastanowienie się nad wyzwaniami, przed jakimi stanie unia gospodarcza i walutowa w nadchodzących latach.

Taki jest cel komunikatu, który dziś rano przyjęła Komisja i który mam zaszczyt teraz państwu przedstawić.

Komunikat powstał w oparciu o obszerne sprawozdanie Dyrekcji Generalnej ds. Gospodarczych i Finansowych, które zawiera szczegółową analizę funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej oraz oddziaływania euro na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat, jak również analizuje perspektywy na przyszłość.

Wnioski płynące z oceny dotyczącej znaczenia euro w pierwszej dekadzie jego istnienia nie mogą być bardziej oczywiste: euro jest niepodważalnym sukcesem gospodarczym i politycznym.

Dzięki euro, my Europejczycy cieszymy się większą stabilnością makroekonomiczną, niższymi stopami procentowymi oraz umiarkowaną podwyżką cen w porównaniu z poprzednimi dziesięcioleciami, pomimo niedawnego wzrostu inflacji.

Dzięki euro Unia Europejska, zwłaszcza 15 państw objętych strefą euro, jest bardziej zintegrowana pod względem gospodarczym, handel odbywa się na większą skalę, istnieje więcej możliwości, wskaźnik zatrudnienia jest wyższy i jest więcej rynków, które sprawniej funkcjonują.

Dzięki euro nasze gospodarki są lepiej chronione przed wstrząsami zewnętrznymi, a także stały się ważniejsze i bardziej wpływowe na rynkach światowych.

To wszystko przełożyło się na liczne namacalne korzyści, ale jeśli pozwolą mi państwo wskazać, największą z nich wszystkich jest fakt, iż w ciągu ostatnich dziesięciu lat w strefie euro utworzono 16 milionów miejsc pracy.

Dzięki euro Europa jest teraz mocniejsza. Jest w lepszym położeniu, aby przetrwać wstrząsy i kryzysy podobne do tych, które dotknęły nas w ciągu ostatnich miesięcy, i dzięki euro mamy solidniejsze fundamenty, aby wspierać nasz rozwój i nasz model ochrony społecznej w przyszłości.

Niemniej jednak, bez względu na naszą pozytywną opinię, nie oznacza to, że wszystkie nadzieje, które pokładliśmy w jednolitej walucie dziesięć lat temu się spełniły.

Po pierwsze, wzrost gospodarczy w ciągu ostatnich dziesięciu lat był niższy niż przewidywano.

Po drugie, nadal istnieją rozbieżności pomiędzy gospodarkami w strefie euro, czego przyczyną jest m. in. brak wystarczających inicjatyw, aby przeprowadzić niezbędne reformy strukturalne.

Po trzecie, nie zbudowaliśmy jeszcze w strefie euro solidnej jednolitej obecności zewnętrznej, która pozwoliłaby nam mieć znaczenie na szczeblu światowym zgodnie z wielkością i znaczeniem naszej gospodarki oraz naszej waluty.

W końcu wizerunek publiczny euro, waluty, która jest na szeroką skalę identyfikowana z Unią Europejską nie odzwierciedla wszystkich obiektywnych korzyści, które niesie dla obywateli.

Ta diagnoza dostarcza wystarczający materiał, aby zastanowić się, co jeszcze należy zrobić, a nasz wniosek jest taki, że nadal wiele jest do zrobienia.

Musimy również uwzględnić nowe wyzwania, przed którymi stoimy dziś jako rozszerzona Europa, w obliczu przyspieszenia zmian społecznych, gospodarczych i technologicznych, podstawowych trendów, takich jak globalizacja, starzenie się społeczeństwa oraz zmiany klimatyczne; musimy zaktualizować zasady i wizję, które inspirowały unię gospodarczą i walutową.

To oczywiste, że nowy kontekst, w jakim dziś żyjemy nie był łatwy do przewidzenia w momencie decydowania o zawartości traktatu z Maastricht czy 10 lat temu, kiedy podjęto decyzję o rozpoczęciu trzeciego etapu unii gospodarczej i walutowej.

Musimy teraz pracować, opierając się na tych parametrach, aby otrzymać bardziej stabilną unię gospodarczą i walutową, bardziej efektywną wewnętrznie i spójniejszą dla świata zewnętrznego.

Dlatego w komunikacie przyjętym dziś rano Komisja nie tylko pragnie ocenić przeszłość, lecz pragniemy również zainicjować debatę dotyczącą tego, co powinno zostać ulepszone w przyszłości. Jako wstępny wkład w tę debatę proponujemy trzyfilarową agendę polityczną.

Pierwszy dotyczy wewnętrznego funkcjonowania Unii. Zależność pomiędzy gospodarkami w tej strefie jest większa niż kiedykolwiek. Musimy być tego świadomi i z determinacją iść naprzód, kierując się interesami unii gospodarczej i walutowej jako całości, a w szczególności interesami każdego z jej państw członkowskich, dążąc do prawdziwej koordynacji polityki gospodarczej. Jak możemy to osiągnąć? Musimy wzmocnić nadzór budżetowy, o którym mowa w Pakcie na rzecz stabilności i wzrostu, pogłębiając go w odniesieniu do jakości finansów publicznych i długotrwałego zrównoważonego rozwoju, rozciągając cele nadzoru poza aspekty ściśle budżetowe na aspekty makroekonomiczne, oraz tworząc bliższy związek pomiędzy nadzorem budżetowym a rozwojem reform strukturalnych.

Drugim filarem jest zewnętrzna agenda polityczna. Ku zadowoleniu nas wszystkich euro stało się w krótkim czasie drugą walutą referencyjną na świecie. Niemniej jednak nie ma sensu podkreślać z satysfakcją dominującej pozycji euro na światowych rynkach i jednocześnie odmawiać wspólnego działania w sposób zgodny z jego nowym statusem. Pozycja, jaką na światowych rynkach osiągnęło euro przynosi niewątpliwe korzyści, takie jak lepsza ochrona przez zewnętrznymi wstrząsami. W ostatnim dziesięcioleciu doświadczyliśmy trudnych okresów, podczas których ta rola ochronna była poddawana próbie. Jednakże status euro niesie za sobą również obowiązki i zagrożenia. Europa musi przyjąć na siebie całkowitą odpowiedzialność za osiągnięcie większej stabilności gospodarczej na świecie. Aby tego dokonać, Europa musi ustalić strategię zgodna z interesami strefy euro i broniącą jej w spójny sposób na zewnątrz. Niewątpliwie najlepszym sposobem na zapewnienie tej spójności jest jednolite zewnętrzne reprezentowanie euro. Choć wiem, że trudno to osiągnąć w krótkim czasie, uwzględniając zaangażowane interesy, chciałbym przekazać Parlamentowi – i wiem, że Parlament się ze mną zgadza – że jest to bezwzględnie konieczny cel.

Wreszcie trzecim filarem naszej agendy politycznej na przyszłość jest ulepszenie zarządzania unią gospodarczą i walutową. Instytucje i instrumenty zarządzające tą unią są odpowiednie, zwłaszcza jeśli uwzględnimy udoskonalenia wprowadzone przez traktat lizboński. Nie chodzi o zmianę instrumentów, ale o ich wykorzystanie i to w pełni. Lepsze zarządzanie strefą euro zależy od pełnego zaangażowania Rady Ecofin w sprawy unii gospodarczej i walutowej; swój początek weźmie z umocnienia agendy i debat Eurogrupy, w szczególności w odniesieniu do koordynacji polityki gospodarczej, o której wspomniałem; a także jeszcze bliższego dialogu pomiędzy Komisją i Parlamentem oraz pomiędzy Eurogrupą i Parlamentem.

Ponadto w nadchodzących latach skład Eurogrupy przybliży się składu do Rady Ecofin.

Dziś rano Komisja przyjęła sprawozdanie w sprawie konwergencji, torujące Słowacji drogę do przystąpienia do strefy euro 1 stycznia 2009 r. W nadchodzących tygodniach będę miał okazję odbyć z państwem konkretną debatę na temat tego sprawozdania oraz stosownych wniosków.

Zbiorową troską naszych instytucji powinno być również komunikowanie się z opinią publiczną w sprawach dotyczących unii gospodarczej i walutowej, tak aby obywatele postrzegali euro zgodnie z obiektywnymi korzyściami, których dostarcza nam, obywatelom mającym tę walutę w swojej kieszeni.

Zbliżam się do końca panie przewodniczący. Mamy przed sobą sprawę najwyższej wagi, która zasługuje na tę wstępną debatę, którą teraz prowadzimy. Oczywiście nie mogę wyjaśnić wszystkich szczegółów analizy zawartej w naszym komunikacie oraz sprawozdaniu, ale możecie państwo liczyć na moją całkowitą dyspozycyjność, jeśli chodzi o przedyskutowanie tej kwestii w najbliższych miesiącach.

Jak powiedziałem, celem Komisji jest zbudowanie silnego politycznego konsensusu na bazie kroków, które należy podjąć, aby zagwarantować, że unia gospodarcza i walutowa potrafi poradzić sobie ze stojącymi przed nami wyzwaniami. Uważam, że są to, poza wszystkimi innymi, zagadnienia zasługujące na naszą uwagę podczas rozpoczynającej się dzisiaj debaty.

Ci, którzy opracowali traktat z Maastricht i postanowili 10 lat temu utworzyć unię gospodarczą i walutową stanęli w tamtym czasie na wysokości zadania, tworząc instrument, który dał nam ochronę i korzyści. Najtrudniejsza część została wykonana: euro jest rzeczywistością i jest sukcesem. Możemy zatem z pewnością siebie i optymizmem zająć się nowym etapem, ale powinniśmy to zrobić z taką samą determinacją oraz zrozumieniem, że co jest dobre dla unii gospodarczej i walutowej jest też dobre dla całej Unii Europejskiej, wszystkich państw członkowskich i wszystkich jej obywateli. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.

  Przewodniczący. − Dziękuję, panie komisarzu. Dziękuje również za ogromne i mądre zaangażowanie.

  Werner Langen, w imieniu grupy PPE-DE. - (DE) Panie przewodniczący! Pragnę pogratulować komisarzowi Joaquinowi Almunii, że miał odwagę przedstawić zaproponowane poprawki przy okazji dziesiątej rocznicy strefy euro. Dokładnie przeanalizujemy te propozycje, jednakże sądząc po tym, co dotychczas zobaczyliśmy, nasza grupa wyrazi zgodę na tyle, na ile się da. Chcemy poprawić warunki, ale nie chcemy tego do czego wzywają posłowie z Grupy Socjalistycznej Parlamentu Europejskiego, tj. utworzenia pewnego rodzaju zarządzania gospodarczego. Ma pan nasze pełne poparcie w tej sprawie.

Dziesięć lat euro oznacza również, że nadszedł czas, aby ocenić wydarzenia, które miały miejsce w ostatniej dekadzie. Byliśmy świadkami ogromnego sukcesu euro. Nikt nie przewidział, że 10 lat po podjęciu tej politycznej decyzji, euro będzie drugą na świecie najważniejszą walutą rezerwową. Wspomniał pan o zatrudnieniu, niskim wskaźniku inflacji, spójności gospodarek oraz sukcesach, które pozwoliły euro stać się dla Europy kotwicą stabilizacji w dobie globalizacji. Jeśli zatrzymamy się, aby pomyśleć dlaczego radzimy sobie z wysokimi cenami towarów i energii, powstaje kolejne pytanie, na które euro jest doskonałą odpowiedzią.

Pomimo sceptycyzmu wielu obywateli Unii Europejskiej oraz strefy euro, jestem całkowicie przekonany, że wprowadzenie euro w tamtym momencie, pod rygorystycznymi warunkami, było właściwe. Pochylając się nad zmianą warunków, panie komisarzu, jesteśmy po pańskiej stronie i patrząc wstecz mogę jedynie powiedzieć, że podjął pan szereg śmiałych decyzji w przeszłości. Kiedy myślę o Litwie, kiedy patrzę na Słowację, zastanawiam się, czy tam też było tyle śmiałości, ponieważ mimo iż w przypadku Słowacji na papierze kryteria mogły zostać spełnione, biorąc pod uwagę obecną konwergencję i stałą stopę inflacji, pod znakiem zapytania stoją możliwości tego państwa. Będziemy musieli omówić tę kwestię; Europejski Bank Centralny wyraził swoje obawy w uwagach wstępnych. Niestety nie zostało to jednak wspomniane w dzisiejszej decyzji Komisji. Być może naprawdę musimy o tym porozmawiać.

Na chwilę obecną procedura wygląda następująco: państwo proponują przystąpienie do strefy euro, my tę propozycję omawiamy wraz z Radą składającą się z prezydentów lub premierów, a następnie Rada ds. Gospodarczych i Finansowych musi podjąć decyzję. Zatem obecnie nie mamy możliwości opóźnienia lub odrzucenia tego przystąpienia. Jestem jednak zaniepokojony faktem, iż tworzone są obecnie warunki umożliwiające przyjęcie państwa średniej wielkości o ważnej infrastrukturze przemysłowej, a później, kiedy większe kraje będą chciały przystąpić, doprowadzi to do ulg, których nie będziemy już w stanie uzasadnić.

To jest właśnie niepokój, który odczuwamy kiedy wyrażamy obawę o bezwarunkowe przystąpienie lub nawet obawy wyrażone przez Europejski Bank Centralny. Nie możemy zapominać, że obecna siła euro jako światowej waluty jest również wynikiem słabego dolara – zasługą jest nie tylko mocna pozycja samego euro. Kiedy wspominam nasze debaty dotyczące reformy Paktu na rzecz stabilności i wzrostu, mogę tylko powiedzieć, że jest to wyzwanie dla państw członkowskich. Wspomniał pan o tym w swojej trzyfilarowej agendzie: państwa członkowskie mają trudności z dotrzymaniem warunków, pod którymi sami się podpisali.

Odnotowuję z pewnym zaniepokojeniem zamknięcie postępowań w sprawie deficytu przeciwko Włochom i innym państwom. Mimo iż dane to potwierdzają, obserwuję w dużym niepokojem wydarzenia we Francji, Włoszech i, w ciągu następnych kilku lat, w Hiszpanii. Na początku tego dziesięciolecia Niemcy były głównym winowajcą. Niemcy ponownie odzyskali nad wszystkim kontrolę, ale stabilność euro zależeć będzie od solidarności i trwałości większych państw członkowskich. Dlatego zwracam się do pana jako komisarza: proszę się nie uginać przed tymi specjalnymi prośbami. Proszę zapewnić, aby we wszystkich reformach nie reprezentacja na zewnątrz, nie „kto kogo reprezentuje i gdzie” były punktem centralnym, ale wewnętrzna stabilność strefy euro. Ważne, aby spełnić warunki i położyć nacisk na stabilność cen. Wtedy będziemy mogli za 20 lat powiedzieć, że euro jest kotwicą stabilizacji dla Europy na świecie oraz fundamentem dobrobytu i postępu w Europie.

  Pervenche Berès, w imieniu grupy PSE. - (FR) Panie przewodniczący, panie komisarzu! Dziękuję za ten komunikat, za szansę dokonania podsumowania oraz przyjrzenia się temu, co musimy zrobić jutro.

Euro jest sukcesem, nikt nie ma co do tego wątpliwości. Euro nas ochroniło. W jakim stanie były by nasze rynki finansowe i nasze waluty przy turbulencjach dzisiejszego świata, gdybyśmy nie mieli euro? Ale ten sukces niesie za sobą pewne zobowiązania. Oznacza to, że musimy być odważni, ponieważ nie jesteśmy jedynie strefą walutową; mamy szczególną odpowiedzialność.

Tak, euro jest sukcesem, ale pokazuje też nasze niektóre wewnętrzne porażki. Lepiej działamy w obronie niż atakując. Radzimy sobie dobrze kiedy przychodzi podsumować punkty, co nam umożliwia Pakt na rzecz stabilności i wzrostu, ale kiedy przychodzi do organizowania najlepszej możliwej gry, zoptymalizowania potencjału, który oferuje jednolita waluta, często jesteśmy poniżej parytetu.

Taka jest prawda o UE. Dlaczego nie wykorzystujemy naszej waluty, aby zwiększyć naszą zdolność do realizowania strategii lizbońskiej? Dlaczego nie wykorzystujemy naszej waluty, aby wdrożyć cele, które sami wyznaczyliśmy w odniesieniu do energii i ochrony środowiska? Jeśli chodzi o kwestie na zewnątrz UE, wspominał pan o tym i zgadzam się z pańską diagnozą.

Proponuje pan mechanizmy ulepszenia wielostronnego nadzoru i z pewnością ma pan rację, ale to się opiera na dwóch założeniach. Po pierwsze, długoterminowa prezydencja Eurogrupy, którą sprawował Jean-Claude Juncker, przyniosła wiele ulepszeń w sposobie funkcjonowania tego organu. Po drugie, niezależność Europejskiego Banku Centralnego nie jest kwestionowana i nie może być przez nikogo podważana. Począwszy od tych dwóch założeń, nadal mamy wiele do zrobienia i liczę na pana, panie komisarzu, w kwestii przywrócenia stabilności w unii gospodarczej i walutowej, której nadal jej brak. Jak wiemy, jej strona gospodarcza wymagała ulepszeń od pierwszego dnia i musimy określić, w jaki sposób powinna być zreformowana w ciągu dalszego rozwoju. Po dziesięciu latach nadal mamy wiele do zrobienia.

Dziś należy odpowiedzieć na pytania, które zadawaliśmy od początku, choć oczywiście kontekst jest inny. Musimy spojrzeć na ten kontekst w świetle dwóch głównych zjawisk. Pierwszym z nich jest oczywiście obecny kryzys biorący swój początek w Stanach Zjednoczonych, który odzwierciedla fakt, iż znajdujemy się na drugim etapie globalizacji charakteryzującym się powrotem inflacji oraz niekorzystnym przelicznikiem euro w stosunku do dolara dla naszych eksportów – choć ma to swoje zalety – jak również niewyobrażalną podwyżką cen towarów, oleju i żywności.

Drugim elementem kontekstu, który musimy uwzględnić jest traktat lizboński wprowadzający zmiany Eurogrupy, powierzając jej nowe obowiązki dotyczące reprezentacji na zewnątrz oraz koordynacji. Musimy być tego świadomi i w jak największym stopniu wykorzystać potencjał traktatu.

Panie komisarzu! Prosi nas pan o pomoc w osiągnięciu konsensusu. Jeśli będzie on dobry, cel osiągniemy. Jednakże uważamy również, że należy pójść jeszcze dalej, wraz z konkretnymi propozycjami. Jeśli dobrze pana zrozumiałam, chciałby pan uzyskać od Rady mapę drogową. Dobrze! Musi nam pan jednak powiedzieć, na jakich warunkach Parlament Europejski będzie miał coś do powiedzenia w propozycjach, które będzie ona zawierać w celu usprawnienia zarządzania euro, tak by potencjał waluty został w pełni wykorzystany na korzyść obywateli oraz aby w przyszłości Europejski Bank Centralny cieszył się większą akceptacją naszych obywateli. Fakt, że stał się on instytucją być może pozwoli nam spojrzeć jeszcze raz na sposób powoływania jego członków. Wie pan, że ten Parlament jest po pana stronie, że jest on sprzymierzeńcem Komisji, gdy ta chce iść do przodu, ale będziemy wymagającym sprzymierzeńcem. Proszę nie słuchać tylko Rady; bez względu na to, co jest zapisane w traktatach, proszę mieć na uwadze znakomite propozycje, które mogą pochodzić od Parlamentu Europejskiego.

PRZEWODNICZY: RODI KRATSA-TSAGAROPOULOU
Wiceprzewodnicząca

  Wolf Klinz, w imieniu grupy ALDE. - (DE) Pani przewodnicząca, panie komisarzu, panie i panowie! W przeszłości pojawiło się kilka prób ze strony politycznie niepodległych państw, aby utworzyć wspólne unie walutowe. Próby te przetrwały różne okresy, ale w końcu wszystkie zakończyły się porażką.

Nie dziwi więc fakt, że gdy w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku reszta świata była krytycznie nastawiona wobec sugestii dotyczących podjęcia przez Europę takiego przedsięwzięcia. Pierre Werner, były premier Luksemburga wraz z Valérym Giscardem d’Estaing i Helmutem Schmidtem, będącymi w tamtym czasie ministrami finansów, przedłożyli projekty zmierzające w tym kierunku.

Nawet we wczesnych latach dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku utworzenie unii gospodarczej i walutowej było postrzegane bardzo krytycznie. Wielu ekspertów, w tym laureaci nagrody Nobla, odrzuciło tę koncepcję jako nierealistyczną. Niemniej jednak wbrew oczekiwaniom euro zostało w końcu wprowadzone i okazało się sukcesem.

Europejska unia walutowa ma w rzeczywistości coś z małego cudu politycznego, to przykład sui generis. Pod tym względem wypowiedź byłego przewodniczącego Komisji Waltera Hallsteina po raz kolejny okazała się prawdziwa: powiedział on, że każdy kto nie wierzy w cuda w sprawach związanych z Europą, nie jest realistą.

Jednakże w różnych krajach wprowadzenie euro było przez wielu ludzi witane z dużym sceptycyzmem. Gdyby w tamtym czasie w pierwszych dwunastu państwach członkowskich będących w strefie euro przeprowadzone było referendum, nie mielibyśmy dziś euro, a przynajmniej w żadnym z tych państw. Od tego czasu jednak obywatele nabrali lepszego zdania o euro. Być może nie 100% z nich opowiada się za euro, ale prawdopodobnie jest to większość. Większość melancholijnych wspomnień na temat starych walut, czy to marki, guldena, szylinga czy franka, ustąpiły miejsca przekonaniu, że wprowadzenie euro przyniosło korzyści nie tylko całej gospodarce, lecz również obywatelom.

Oczywiście jest to najbardziej widoczne gdy ludzie podróżują. Kontrola paszportowa w strefie Schengen należy do przeszłości i nie ma już drogiej, czasochłonnej wymiany walut. Większość obywateli zrozumiała już, że nie bylibyśmy w stanie poradzić sobie tak dobrze z kryzysem gospodarczym, który nas obecnie dotyka, bez Europejskiego Banku Centralnego i jednolitej waluty. Ponadto wzrost cen towarów został w pewien sposób zahamowany przez mocną walutę.

Mimo to istnieją obywatele, którym euro kojarzy się z negatywnymi doświadczeniami. Za podwyżkę cen często obwinia się Teuro, co oznacza „drogie euro”. Niemniej jednak w rzeczywistości euro jest stabilne. Okazało się stabilną walutą. Wskaźnik inflacji w ciągu ostatniego dziesięciolecia był niższy niż w ciągu dziesięciu lat poprzedzających je lat, nawet w krajach takich jak Niemcy. Dzięki nie tylko tej stabilności euro stało się coraz ważniejszą walutą na arenie międzynarodowej i dziś jest drugą po dolarze najważniejszą na świecie walutą rezerwową.

Za stabilność euro musimy podziękować niezależności Europejskiego Banku Centralnego i trudno zrozumieć dlaczego ciągle podejmowane są próby, aby tę niezależność podważyć. Pierwsi przewodniczący, Wim Duisenberg i Jean-Claude Trichet, zrobili tam bardzo dużo dobrego.

Nic się nie zmieniło: wspólna waluta bez wspólnej polityki fiskalnej i gospodarczej jest i pozostaje ryzykowanym przedsięwzięciem. UE stoi przed ważnymi wyzwaniami: ciągła wysoka stopa bezrobocia, zmiany demograficzne, presja migracyjna, postępujące ubóstwo niektórych grup społecznych oraz ostrzejsza konkurencja jako skutek globalizacji. Strefa euro może poradzić sobie z tymi wyzwaniami, jeśli tylko politycy odpowiedzialni za sprawy gospodarcze państw członkowskich będą współpracować jeszcze bliżej. Powołanie przewodniczącego strefy euro było pierwszym krokiem w tym kierunku, ale to wszystko. Trzeba podjąć kolejne kroki.

Przede wszystkim, strefa euro musi pokazać się światu i organizacjom, takim jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i OECD, jako jednolity front.

  Alain Lipietz, w imieniu grupy Verts/ALE. - (FR) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Mam nadzieję, że nie przekroczę moje czasu w większym stopniu niż Wolf Klinz.

Nie zamierzam ponownie mówić o wielkim sukcesie euro, zarówno jako instytucji, jak i instrumentu, który ustabilizował inflację. Niemniej jednak chciałbym podziękować pan komisarzowi oraz Komisji za poruszenie tematu tabu. Po dziesięciu latach nadszedł czas, aby spojrzeć na aspekty, które nie zdały egzaminu.

Tak jak pan powiedział, to co się nie sprawdziło to fakt, że wzrost obiecany przez euro nie miał miejsca. Co gorsze, państwa członkowskie Unii Europejskiej niebędące w strefie euro odnotowały wyższy wzrost niż państwa objęte tą strefą. Istnieje zatem realny problem dotyczący sposobu, w jaki euro zostało skonstruowane na mocy porozumienia z Maastricht i musimy się tym zająć.

Z tego co widzę, istnieją trzy kwestie. Pierwsza, którą pan podkreślił, to konieczność zreformowania sposobu zarządzania euro i koordynacja polityki budżetowej z pieniężną. To oczywiste – i na ten temat mam inne zdanie niż Pervenche Berès – że nie możemy jednocześnie domagać się większej koordynacji pomiędzy tymi dwiema oraz mówić, że Europejski Bank Centralny musi pozostać całkowicie niezależny. W przeciwnym razie, mogłoby to oznaczać, że polityka budżetowa – co oznacza też Radę Ecofin – powinna sama stać się niezależną instytucją, która nie jest już w demokratyczny sposób odpowiedzialna. To byłoby całkowicie nie do przyjęcia. Musimy więc zdefiniować słowo „niezależny”. Niezależny od czego? Od prywatnych interesów, tak; od interesów państwa, tak; ale nie od polityki budżetowej UE oraz ogólnej polityki gospodarczej.

Drugim problemem jest to, że na mocy traktatu z Maastricht przekazana została Radzie odpowiedzialność za politykę kursów walutowych, mimo iż bronią polityki kursów walutowych jest stopa procentowa, a stopa procentowa jest kontrolowana przez Europejski Bank Centralny. Należy więc jasno stwierdzić, że jeśli chodzi o kursy wymiany walut Europejski Bank Centralny musi podporządkować swoją stopę procentową polityce kursowej określanej przez Radę.

Po trzecie, kryzys na rynku kredytów hipotecznych uświadomił nam, że trzeba widzieć różnicę między rożnymi typami pożyczek. Jednak nie było o tym mowy w traktacie z Maastricht. Uważam, że należy wyraźnie zaznaczyć, że pożyczki na trwały rozwój i konkretne działania mające na celu zwalczanie zmian klimatycznych, muszą być udzielane z bardzo niskim oprocentowaniem.

  Mario Borghezio, w imieniu grupy UEN. - (IT) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Myślę, że wiele uspokajających słów zawartych w obszernym sprawozdaniu tutaj przedłożonym oferuje pocieszenie, ale tylko do pewnego stopnia: faktem jest, że wystarczy, abyśmy wysłuchali co nasi obywatele zrozumieli z tego technicznego sprawozdania z bibliografią liczącą 32 strony. Musimy tylko porozmawiać z ludźmi, kobietami w domu, emerytami w każdej części Europy, we Włoszech, we Francji lub gdziekolwiek indziej, aby dowiedzieć się, że ludziom ciężko jest wiązać koniec z końcem.

Musimy zacząć od skoncentrowania się na problemach gospodarki realnej oraz na wpływie, jaki euro i polityka EBC mają na naszych pracowników oraz producentów, począwszy od małych i średnich przedsiębiorstw, które uginają się pod ciężarem polityk, które mogą być źródłem konkretnej konstruktywnej krytyki, a taka krytyka jest potrzebna w interesie naszych obywateli i gospodarek państw członkowskich.

Mam na przykład dwie sugestie: jedna, skierowana do banków, to selektywna polityka udzielania pożyczek, nastawiona na produktywność i kapitał, jak również pracowników i producentów. Drugą jest utrzymanie i zagwarantowanie niezależności banków spółdzielczych i regionalnych, które, dzięki zasadzie „jedna osoba, jeden głos” oraz posiadaniu maksymalnej ilości udziałów w kapitale spółki są zabezpieczeniem gospodarki realnej.

Niestety EBC – który na mocy traktatu z Maastricht uzyskał niezależność, a tym samym niezależność wobec państw członkowskich – nie zawsze podejmuje decyzje, utrzymując na przykład wysokie lub niskie stopy procentowe, odzwierciedlające szersze interesy rzeczywistej produkcji oraz produktywności naszych państw.

Nie pochwalamy zatem faktu, iż od chwili wprowadzenia euro, stopa referencyjna wzrosła dwukrotnie. W konsekwencji zdrożały opłaty bankowe, w szczególności we Włoszech. Nie pochwalamy faktu kontynuowania polityki ograniczającej dostawę pieniądza do rynku wewnętrznego, korzystając z wszelkich dostępnych środków, takich jak Bazylea II, co w konsekwencji przyczyniło się do zdławienia konsumpcji i handlu wewnętrznego w Europie.

Domagamy się, aby podstawowym celem Europy było umieszczenie Europejskiego Banku Centralnego pod kontrolą instytucji politycznych. Musi istnieć kontrola polityczna nad Europejskim Bankiem Centralnym i jego działalnością, ponieważ nasuwa się pytanie, które europejscy obywatele zadają swoim bankom, a my powtarzamy: komu pomaga polityka EBC? Proszę się zastanowić nad odpowiedzią.

  Adamos Adamou, w imieniu grupy GUE/NGL. - (EL) Pani przewodnicząca, panie komisarzu! Aby potwierdzić sukces prowadzonych polityk, sprawozdanie Komisji w sprawie nowego cyklu strategii lizbońskiej kładzie przesadny nacisk na wzrost gospodarczy w Europie, który w 2005 r. wzrósł z 1,8% do 2,9% w roku 2007 i który, według prognoz osiągnie 2,4% w 2008 r.

Jednak jak usłyszeliśmy niedawno z ust Joaquina Almunii zrobiono korektę: wzrost gospodarczy spadnie w tym roku do 2%, a następnie do 1,8% w roku 2009.

Wskazujemy na ten fakt, ponieważ wyraźnie pokazuje, co się dzieje w warunkach zliberalizowanego rynku. Nieuchronnie, jako konsekwencja funkcjonowania UGW i, naturalnie, neoliberalnej globalizacji, ogólny wzrost przeważający nad sporadycznym wcale nie jest sprawą pewną, ponieważ mechanizmy nim związane są dyktowane wyłącznie sztywnymi siłami rynkowymi. Pomimo ograniczania inflacji, co jest rzekomo najważniejszym priorytetem dla Europejskiego Banku Centralnego (EBC), oprocentowanie osiągnie w tym roku 3,6%.

Co się dzieje? Czy możliwe jest, aby nawet dla ograniczonych celów zawodziły procedury typu laissez-faire?

Teraz, gdy UGW funkcjonuje od 10 lat, uzasadnione jest zadawanie pytań.

Co możemy zyskać dzięki sztywnemu konserwatyzmowi paktu na rzecz stabilności? Zgodnie z nim wszystkie państwa członkowskie powinny zacząć od tego samego poziomu, budżety muszą być zrównoważone, a deficyt corocznie ograniczany, bez względu na standard życia czy poziom deficytu będącego już poniżej 3%.

Jakie korzyści społeczne mogą osiągnąć młodzi ludzie i pracownicy z przekonania, iż wydatki społeczne nie mogą wzrosnąć, nawet w czasach dobrobytu? Jakie ramy odniesienia i polityki są wdrażane z myślą o pracownikach, których minimalny dochód w większości państw członkowskich wynosi od 92 do 668 euro w okresie długoterminowej podwyżki cen i inflacji?

Zatrudnienie może być niższe w porównaniu z rokiem 1999. Niemniej jednak nastąpił szybszy wzrost w niestałym i niepewnym zatrudnieniu, co nie tylko nie służy polepszeniu standardu życia, ale je obniża.

To czego teraz potrzebujemy to całkowita zmiana kierunku, z dala od dzisiejszych ram odniesienia i polityk. Tego domaga się większość ludności UE, w obliczu zysków firmy Shell i PB, wynoszących 4,2 miliona dolarów na godzinę w imię tak zwanego wolnego rynku, podczas gdy pracownicy doświadczają większej niż kiedykolwiek niepewności zatrudnienia oraz spadku realnej wartości wynagrodzenia.

  Jens-Peter Bonde, w imieniu grupy IND/DEM. - (DA) Pani przewodnicząca! Jeśli mielibyśmy wykluczyć wszystkie państwa, które naruszyły zasady unii walutowej, wkrótce nie pozostałby w niej wielu członków. Inflacja sięga dziś około 3,6%, mimo że obiecano 2%. U podstaw unii walutowej leży błąd w koncepcji. Cel inflacji został przejęty z modelu niemieckiego, chociaż Niemcy spełnili wymogi przez sześć z trzydziestu lat przed utworzeniem europejskiej unii walutowej. Szaleństwo! Jak możemy traktować ten cel poważnie i czcić go, nie patrząc na inne celów? Cena pieniądza jest środkiem, a nie celem. Celem polityki gospodarczej jest stworzenie pełnego zatrudnienia oraz zagwarantowanie, aby każdy wracał do domu z pensją zamiast zasiłku.

Polityka pieniężna i walutowa musi pomagać ludziom, a nie pogrążać ich w ubóstwie. W Stanach Zjednoczonych roczny wskaźnik wzrostu w latach 1990 - 2007 przez 17 lat wynosił 2,9%, podczas gdy w Europie było to zaledwie 2 %. Każdy obywatel w unii walutowej mógł zyskać 38 000 euro przy innej polityce, jeśli tylko stopa wzrostu w Europie równałaby się tej w Stanach Zjednoczonych przed ostatnim kryzysem. To wysoka cena, jaką trzeba zapłacić za ideologiczny projekt mający na celu wyeliminowanie walut krajowych. Musimy mieć jedno państwo ze wspólnym rządem i wspólnym parlamentem odpowiedzialnym za całą politykę gospodarczą albo musimy pozwolić poszczególnym państwom zarządzać własnymi walutami i zadowolić się wspólna walutą do obsługi handlu transgranicznego. Taką lekcję należy wyciągnąć z porażki unii walutowej.

Bez reform nietrudno przewidzieć załamanie się unii walutowej. Być może Włochy Berlusconiego zrezygnują jako pierwsze i na nowo odkryją lira. Jestem zadowolony, że nadal mamy starą dobrą koronę duńską w Danii! Wszystkie wypowiedzi naszych polityków dotyczące trudności gospodarczych, które ich zdaniem pojawiłyby się gdybyśmy odrzucili euro, okazały się fikcyjne. Duńczycy zagłosowali na „nie” 2 czerwca 1992 r. Kolejnym razem zagłosowaliśmy na „nie” 28 września 2000 r. Zastanawiam się, czy jeśli nie zagłosujemy na „nie” po raz trzeci, politycy zaoferują, że zabiorą nam pieniądze.

  Reinhard Rack (PPE-DE). - (DE) Pani przewodnicząca, panie komisarzu! Uważanie wprowadzenia wspólnej europejskiej waluty za sukces jest czymś właściwym. Mimo iż pewne kwestie zostały już poruszone, pozostaje kilka niejasności, z czego dwa chciałbym omówić.

Po pierwsze, jest jedno państwo w Unii Europejskiej, które w przeciwieństwie do państw kandydujących w tamtym czasie, specjalnie postanowiło pozostać na zewnątrz, do czego ma prawo zgodnie z postanowieniami Traktatu. Pozwólmy Brytyjczykom zostać na swojej wyspie. Jednakże jest inne państwo – Szwecja –które nie zarezerwowało sobie tej opcji w warunkach przystąpienia ale, podobnie jak Wielka Brytania, cały czas zachowuje się jak gdyby miało prawo podjąć własną decyzję dotyczącą przyjęcia euro i przystąpienia do strefy euro. Jest to sprzeczne z podjętym zobowiązaniem. Być może taka sytuacja wymaga pewnego uporządkowania.

  Monika Beňová (PSE). - (SK) Pragnę podziękować Komisji i komisarzowi zarówno osobiście, jak i w imieniu rządu Republiki Słowackiej za dzisiejsze pozytywne stanowisko Komisji w sprawie Republiki Słowackiej.

Rząd Republiki Słowackiej przyjął odpowiedzialne podejście, spełniając nie tylko obowiązkowe kryteria, ale zapewniając łagodne przejście do ostatecznego wprowadzenia euro w dniu 1 stycznia 2009 r., włącznie z utrzymaniem bieżącej trwałości tych kryteriów.

W związku z tym uważam, że muszę się odnieść do uwag Wernera Langena. Panie Wernerze Langenie, gdyby inne państwa będące w strefie euro miały tyle dyscypliny budżetowej i osiągnęły połowę wzrostu gospodarczego Republiki Słowackiej, euro mogłoby być jeszcze mocniejszą walutą, nie wspominając o restrykcyjnych środkach w dostępie do rynku pracy, które niektóre państwa nadal stosują w stosunku do nowych państw członkowskich UE. Gdyby te ograniczenia zostały zniesione, być może moglibyśmy porozmawiać o lepszych perspektywach gospodarczych dla UE.

  Olle Schmidt (ALDE). - (SV) Pani przewodnicząca, panie komisarzu! Z łatwością dołączam do chóru gratulacji w związku z euro oraz z dziesięcioleciem euro. Niewielu ludzi, jeśli ktokolwiek, mogło uwierzyć, że wprowadzenie euro zostanie zaakceptowane w tak powszechnym stopniu, jak ma to miejsce dzisiaj. Jens-Peter Bonde to odważny człowiek. Jest to miły i mądry kolega, ale w większości rzeczy się myli, a w tej kwestii jest całkowicie w błędzie. Pani przewodnicząca, panie komisarzu! Prorocy złego losu nie mieli racji. Euro jest spektakularnym sukcesem. W związku z kryzysem finansowym EBC pokazał, co znaczy móc działać szybko i zbiorowo, nawet szybciej niż Rezerwa Federalna w Waszyngtonie. To kolejny medal zasługi.

Mojemu koledze z Niemiec, który wspomniał o Szwecji mogę powiedzieć tylko tyle, że zgadzam się, że nie jest to dobre. Mam nadzieję, że w ciągu pięciu lat moja ojczyzna, Szwecja, stanie się pełnoprawnym członkiem UGW. Osobiście chciałbym być świadkiem nowego referendum w Szwecji, które miałoby miejsce jesienią 2010 r. lub wiosną 2011 r. Mogę panu komisarzowi i innym posłom obiecać, że zrobię wszystko, aby przekonać Szwecję do wprowadzenia euro. Byłoby to dobre dla Szwecji i UE.

  Othmar Karas (PPE-DE). - (DE) Pani przewodnicząca, panie komisarzu! Mandat założycielski euro został wypełniony ponad miarę. Euro i nasz rynek wewnętrzny są naszymi najlepszymi odpowiedziami na globalizację. Euro sprawia, że rynek wewnętrzny jest rynkiem krajowym, natomiast euro, flaga i hymn są trzema symbolami cementującymi naszą tożsamość. Kryteria określone w Maastricht oraz Pakt na rzecz stabilności i wzrostu zmotywowały do przeprowadzenia koniecznych reform w państwach członkowskich, a także popierały, a tym samym umożliwiły urzeczywistnienie sukcesu euro.

Jednakże chciałbym na zakończenie zgłosić dwie uwagi: kryteria są po to, by je spełniać, a Słowacja musi być traktowana tak samo jak Litwa. Nie możemy stwarzać poczucia, że podejmując niespójne indywidualne decyzje, dokonujemy interpretacji kryteriów.

To, co tu mówimy nie jest silnie zakorzenione w ludzkiej świadomości. Chciałbym być świadkiem kampanii publikacji pt. „Dziesięć lat euro”, podkreślającej korzyści euro dla obywateli w państwach członkowskich i wzywam Komisję, EBC oraz państwa członkowskie, aby w tym roku konkretnie przedstawiły obywatelom dodatkową wartość euro.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). - (SK) Dziś obchodzimy 10. rocznicę wprowadzenia euro jako jednolitej waluty. Jest to ważny dzień dla Republiki Słowackiej, która prawdopodobnie rozpocznie używanie euro 1 stycznia 2009 r. W sprawozdaniu z konwergencji Komisja stwierdza, że Republika Słowacka spełniła kryteria zawarte w traktacie z Maastricht w sposób zrównoważony oraz zaleca, aby Republika Słowacka została szesnastym członkiem strefy euro od stycznia 2009 r.

Przy tej okazji pragnę podkreślić, że Republika Słowacka otrzymała szansę zostania członkiem strefy euro w wyniku znacznych reform przeprowadzonych przez poprzedni rząd słowacki kierowany przez Mikuláša Dzurindę. Ufam, że obecny rząd także z powagą przyjmie zalecenia Komisji i będzie czerpać z doświadczeń Słowacji. Ufam również, że Republice Słowackiej uda się unieść ponad sceptyczne poglądy, które podczas dzisiejszej debaty wyraził Werner Langen.

Głęboko wierzę, że historie sukcesu związane z komisarzem Joaquinem Almunią dodadzą słowackiemu społeczeństwu optymizmu. Republika Słowacka będzie się uczyć od Malty i Cypru, których dane dotyczące inflacji utrzymują się dotychczas na stałym poziomie.

  Danutė Budreikaitė (ALDE). - (LT) Dziesięć lat to wystarczająco długo, aby móc określić korzyści - lub ich brak - unii gospodarczej i walutowej. Można teraz zobaczyć zalety, jak i wady i porażki.

Pragnę zwrócić państwa uwagę na kryteria określone w traktacie z Maastricht, teoretyczne ramy odniesienia, które zostały opracowane przed powstaniem unii gospodarczej i walutowej. Dziś te kryteria są przestarzałe. Czynnik stabilności i wzrostu został zmieniony, ponieważ żadnemu z państw nie udało się go wdrożyć. Podczas okresu wdrażania tych kryteriów żadnemu z państw objętych strefą euro nie udało się właściwie wdrożyć choćby jednego kryterium z Maastricht.

Pragnę również wspomnieć o nowych państwach członkowskich, wobec których stosuje się rygorystyczne wymogi w dziedzinie finansów. W odniesieniu do inflacji wskaźniki zostały określone tylko teoretycznie i nie odpowiadają dzisiejszej rzeczywistości. Sposób określania stopy inflacji w oparciu o państwa niebędące w strefie euro nie jest właściwy i powinien być zmieniony.

  Gerard Batten (IND/DEM). - Pani przewodnicząca! Podstawowych problemów gospodarczych wynikających z euro nie można pogodzić. W dłuższej perspektywie wspólna stopa procentowa dla różnie funkcjonujących licznych krajowych gospodarek nie jest możliwa. Niemożliwy jest wspólny kurs walutowy dla szeregu różnie działających gospodarek. Jest to możliwe w krótkim lub średnim okresie, ale w końcu niedające się pogodzić przeciwieństwa gospodarcze doprowadzą do rozłamu jednolitej europejskiej waluty. Nie uwzględnia to nawet niedemokratycznych i nieodpowiedzialnych decyzji Europejskiego Banku Centralnego. Zbliża się kryzys gospodarczy i jeśli rzeczywiście nadejdzie wystarczająco duży kryzys, to zniszczy jednolitą europejską walutę.

  Zsolt László Becsey (PPE-DE). - (HU) Dziękuję, pani przewodnicząca. Po pierwsze, gratulacje z powodu dziesiątej rocznicy unii gospodarczej i walutowej. Euro okazało się sukcesem: pojawiła się stabilna waluta z niską stopą procentową, skutecznych ruch mający na celu walkę ze spekulacją. Mogliśmy też utworzyć o wiele więcej miejsc pracy niż przed wprowadzeniem euro. Wiemy to. To dlatego euro jest atrakcyjne dla państw, które przystąpiły do Unii Europejskiej, ale nie są jeszcze członkami strefy euro. Zgadzam się, że dyscyplina jest bardzo ważna oraz że niezależność banku centralnego jest bardzo ważna. Niemniej jednak strefa euro nie powinna być elitarnym klubem, klubem dla elity politycznej i nie powinniśmy mówić, że członkostwo jest dostępne tylko dla krajów, które rzeczywiście maja już pewien poziom konwergencji. Euro jest w rzeczywistości instrumentem mogącym przynieść korzyści tym krajom, które najbardziej potrzebują stabilności, spójności oraz środków zwalczających spekulacje oraz bezrobocie, aby stały się one prawdziwie europejskie. Z tego względu bądźmy nieufni wobec ortodoksyjnych zasad, nawet w odniesieniu do kryterium inflacji. Także niezwykle ważnym jest, aby kryteria powstawały według spójnych standardów. Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca.

  Antolín Sánchez Presedo (PSE). - (ES) Pani przewodnicząca! Pragnę dołączyć do obchodów euro, jednego z najwybitniejszych osiągnięć procesu integracji europejskiej.

Europie zajęło 40 lat, aby mieć bank centralny i nie powinniśmy zapominać, że Stany Zjednoczone potrzebowały na to samo 140 lat po uzyskaniu niepodległości.

Jak powiedział pan komisarz, rezultaty są bardzo pozytywne w odniesieniu do stabilności makrogospodarczej, zatrudnienia, siły nabywczej, spójności europejskiej oraz korzyści dla państw, które nie są członkami strefy euro. Zyskaliśmy także większe możliwości polityczne.

Patrząc w przyszłość, zgadzam się ze słowami pana komisarza: aby stawić czoła wyzwaniom globalizacji, starzeniu się społeczeństwa oraz zmianom klimatu, w kwestiach wewnętrznych będziemy musieli przyjąć nowe państwa, ulepszyć koordynację w celu urzeczywistnienia strategii lizbońskiej oraz wprowadzić zmiany w celu monitorowania stabilności rynków kapitałowych.

W sprawach zewnętrznych musimy przyjąć odpowiedzialność wiążące się z byciem nowym graczem na arenie międzynarodowej. Strefa euro ma się stać siłą napędową stojącą za kolejnym etapem integracji wspólnotowej.

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE). – Pani Przewodnicząca! Jeżeli wprowadzenie euro okazało się takim sukcesem i dało taki efekt praktyczny, a także ekonomiczny, to zastanawiam się nad tym – tutaj zwracam się do pana komisarza Almunii – czy nie warto byłoby zainwestować paru euro w edukację, w podniesienie motywacji nowych krajów członkowskich, żeby jak najszybciej do tej wspólnej zony euro mogły wejść. Ponieważ, jak mówi przysłowie łacińskie, "bona pecunia non olet", a więc eufemicznie, dobry pieniądz pachnie albo nie ma złego zapachu, to kto wie, czy nawet Brytyjczycy się nie przekonają, że może warto wprowadzić euro, ponieważ takie rozmaite korzyści to przynosi.

  Joaquín Almunia, komisarz. − (ES) Bardzo dziękuję pani przewodniczącej oraz bardzo dziękuję posłom, którzy zabrali głos podczas debaty.

Jestem wdzięczny za uwagi, które państwo zgłosili w związku z inicjatywą oraz pracą Komisji, które państwu dziś przedstawiłem i które niewątpliwie będą przedmiotem dyskusji w nadchodzących miesiącach.

Euro, unia gospodarcza i walutowa – jak wielu z państwa powiedziało w swoich przemówieniach – jest marzeniem, które się urzeczywistniło, a wszystko wydarzyło się na przestrzeni 10 lat.

Uważam, że z tej przyczyny powinniśmy podziękować tym, którzy zapoczątkowali tę inicjatywę w pierwszych dziesięcioleciach integracji europejskiej; Langenowi Wernerowi w 1970 r. za jego pierwsze sprawozdanie w sprawie unii gospodarczej i walutowej; Valéry'emu Giscardowi d'Estaing i Helmutowi Schmidtowi w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych dwudziestego wieku; oczywiście Jacques'owi Delors oraz wszystkim innym, którzy wraz z nim umożliwili powstanie traktatu z Maastrich i pomysłu unii gospodarczej i walutowej, nad którą teraz pracujemy.

To jest powód do radości nie tylko dlatego, że osiągnęliśmy to o czym oni marzyli, ale ponieważ ta rzeczywistość przynosi rezultaty, które cieszą zwykłych obywateli.

Niektórzy z państwa mówili o skutkach wśród obywateli oraz na gospodarkę realną: jakie będzie rozumienie wśród osób spoza tej Izby? Społeczeństwo rozumie dużo więcej niż nam się wydaje, dzięki euro i integracji europejskiej, dziś jest szesnaście milionów miejsc pracy więcej w strefie euro niż dziesięć lat temu. Szesnaście milionów miejsc pracy więcej. Znacznie więcej miejsc pracy powstało w strefie euro niż w Stanach Zjednoczonych. O pięć razy wzrosła ilość miejsc pracy w strefie euro od chwili jego istnienia w porównaniu z dziesięcioleciem poprzedzającym wprowadzenie euro.

Społeczeństwo rozumie to bardzo dobrze. Obywatele rozumieją to bardzo dobrze, dokładnie tak samo jak rozumieją i proszą nas, w świetle obecnej sytuacji, z istotnymi wyzwaniami oraz napiętą i trudną sytuacją na rynkach oraz w środowisku gospodarczym, o niepozostawanie bezczynnymi i podejmowanie dalszych działań.

Teraz kiedy mamy instrumenty do integracji gospodarczej, musimy korzystać z tych instrumentów: te, które zostały przewidziane w Traktacie, te, które zostały utworzone dziesięć lat temu na podstawie zdobytych osiągnięć oraz uczenia się z doświadczeń, jak trudno osiągnąć pewne cele.

Potrzebujemy lepszej koordynacji polityk gospodarczych, nie tylko budżetowych. O tym właśnie mówimy, dyskutując o strategii lizbońskiej; ale w szczególności, kiedy mówimy o strefie euro, musimy mówić o szczególnych potrzebach strefy euro, zarówno w odniesieniu do koordynacji polityk budżetowych, jak i koordynacji reform strukturalnych, których realizacja jest niezbędna, aby strefa euro funkcjonowała właściwie, żeby osiągano dobre wyniki w zatrudnieniu, wzrost, niskie podwyżki cen oraz lepsze możliwości dla obywateli, dla tych, których reprezentujemy.

Niewątpliwie istnieją też osiągnięcia i nie powinniśmy ich ukrywać.

Przykładowo, jednym z osiągnięć jest to, że skorygowano w strefie euro nadmierne deficyty. Dziś Komisja zatwierdziła również uchylenie procedury nadmiernego deficytu dla Portugalii i Włoch. W strefie euro nie ma państwa, którego deficyt przewyższałby limit określony w traktacie i w Pakcie na rzecz stabilności i wzrostu.

Zaledwie kilka lat temu, kiedy debatowaliśmy tutaj nad reformą Paktu na rzecz stabilności i wzrostu, wielu z państwa nie mogło sobie tego wyobrazić, ale sukces Paktu na rzecz stabilności i wzrostu oraz zobowiązań poczynionych przez rządy państw członkowskich będących w strefie euro, doprowadziły do wyeliminowania nadmiernych deficytów.

Niemniej jednak są do zrobienia ważne rzeczy i musimy je zrealizować. Oto właśnie chodzi, musimy wrócić na główny tor. Przyniosę państwu listę zagadnień do omówienia w Parlamencie Europejskim i Eurogrupie. Zgadzam się z tymi osobami, które powiedziały, że praca Eurogrupy jest niezwykle ważna oraz że to co zostało zrobione pod przewodnictwem Jeana-Claude’a Junckera jest bardzo pozytywne. Ta kwestia musi być poddana dyskusji w parlamentach z udziałem opinii publicznej oraz rządów państw członkowskich, potrzebujemy też dialogu z Europejskim Bankiem Centralnym, bez obaw, z szacunkiem i satysfakcją ze sposobu, w jaki Europejski Bank Centralny realizuje swoją niezależność. Jest to bardzo efektywny bank, mimo iż jest niesamowicie młody w porównaniu z Bankiem Anglii, Rezerwą Federalną, Bankiem Japonii czy każdym innym bankiem centralnym.

Dwie ostatnie uwagi. Po pierwsze, odnosząc się do państw, które nie są i wydaje się, że nie chcą być w strefie euro. Nie mówię o państwach kandydujących, które dołączą do niej w nadchodzących latach, pod warunkiem że spełnią pewne warunki, ale o tych, które postanowiły poprzez indywidualne wyłączenie lub referendum, że nie chcą być jej częścią.

Niektórzy z państwa powiedzieli, że strefa euro będzie mieć w przyszłości kłopoty. Przewiduję, że ci, którzy nie chcą być w strefie euro będą mieć problemy.

Na szczeblu gospodarki światowej ci, których dotkną konsekwencje bycia w izolacji są tymi, którzy chcą być odizolowani. Ci, którzy się integrują, ci, którzy są gotowi się dzielić i wspólnie kreować politykę gospodarczą będą podejmować trafne decyzje i zyskają dla swoich obywateli korzyści płynące z integracji.

  Przewodnicząca. – (EL) Debata została zamknięta.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Alessandro Battilocchio (PSE), na piśmie. - (IT) Prognozy dotyczące wzrostu gospodarczego dla UE na najbliższe lata wskazują na niepokojące spowolnienie naszego systemu produkcyjnego. Z 2,8% w 2007 r., wzrost gospodarczy w UE spadnie o jeden punkt w ciągu dwóch lat do 2,0% w 2008 r. i 1,8% w 2009 r. Wyraźnie ten spadek nie bierze swojego początku wyłącznie na rynkach wewnętrznych, ale powstał w wyniku szerszego spowolnienia działalności gospodarczej na świecie, na co wpływa trudna sytuacja w USA oraz wzrost cen towarów.

Komisja oczekuje, że inflacja osiągnie w najbliższej przyszłości swój punkt szczytowy z powodu gwałtownie rosnących cen żywności, energii i towarów. Jest to szczególnie niepokojące zjawisko, ponieważ ma bezpośredni wpływ na życie naszych obywateli i obniża siłę nabywczą. Tworzy również niepotrzebne obciążenie dla naszych przedsiębiorstw, które stopniowo tracą przewagę konkurencyjną w porównaniu z nowopowstającymi gospodarkami. Jednakże pomimo tego widzimy pozytywne aspekty celu „zatrudnienia” w ramach strategii lizbońskiej, ponieważ utworzono w Europie 4 miliony miejsc pracy.

Naszym zadaniem jest ustalenie, czy „nowy” dynamizm obecny na rynku zatrudnienia jest w rzeczywistości wynikiem niepewnych form zatrudnienia, ponieważ ta informacja ma pozytywny wpływ na gospodarkę tylko wtedy gdy wzmacnia oczekiwania stabilności.

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL), na piśmie. - (PT) To zdumiewające usłyszeć z ust czołowych osobistości Komisji i Unii Europejskiej słowa o sukcesach euro, mimo iż statystyki pokazują coś przeciwnego, zarówno w odniesieniu do wzrostu gospodarczego, jak i wzrostu jakości życia ludności europejskiej. Wyraźnie sukcesy, o których mowa odnoszą się do wzrostu zysków i bajecznych zarobków, jakie udało się zrealizować grupom finansowym i ekonomicznym w ciągu pierwszych dziesięciu lat unii gospodarczej i walutowej.

Nie do przyjęcia natomiast jest systematyczne zapominanie o nierównościach społecznych, wzroście niestałego i źle opłacanego zatrudnienia, które doprowadza do ubóstwa kolejne miliony pracowników, sprawiając, że są oni w dalszym ciągu wykorzystywani i pozbawieni warunków gwarantujących ich dzieciom godne życie.

Nie jest to więc zaskakujące, że plan, który przedstawia Komisja Europejska powinien być podobny: więcej kontroli gospodarczych, aby zapewnić większą konkurencyjność oraz stabilność finansową dla grup gospodarczych, większy nadzór budżetowy, aby ruszyć z liberalizacją usług publicznych oraz większa presja i kontrole, aby zapobiegać podwyżkom płac.

To doprowadzi do wzmożonych napięć społecznych i częstszej walki o ochronę praw społecznych i pracowniczych oraz zapobieganie narastającemu wykorzystywaniu osób.

  Diamanto Manolakou (GUE/NGL), na piśmie. - (EL) W wyniku antyludowych, antypracowniczych celów traktatu z Maastricht utworzono UGW oraz euro, przygotowując grunt pod reakcyjny traktat lizboński oraz narastające ataki na prawa i swobody pracowników.

Centroprawica i centrolewica ratyfikowały te decyzje unijne i rządowe. W Grecji Nowa Demokracja, PASOK i koalicja lewicy głosowały za traktatem z Maastricht. Odmówiono przeprowadzania referendów. To służy w sposób godny podziwu interesom kapitalistów i pokazuje, jak bardzo kapitaliści obawiają się reakcji społeczeństwa.

Przekazanie głównego mechanizmu polityki gospodarczej z państw członkowskich pod kontrolę EBC pomogło kapitalistom obniżyć koszty pracy i zwiększyć zyski. Zmniejszenie płac, do czego od chwili utworzenia dążył EBC, doprowadziło do gwałtownego spadku siły nabywczej pracowników, nagłego pogorszenia standardu życia rodzin klasy pracowniczej oraz ubóstwa.

W większości państw coraz częściej podważa się zasadność UGW i euro. Argumenty dotyczące stabilności cen, ochrony gospodarek itp. okazały się fałszywe. Euro chroni wyłącznie zyski monopolistów; ułatwia prywatyzacje i fuzje oraz toruje drogę do jeszcze większego wyzysku.

  Cătălin-Ioan Nechifor (PSE), na piśmie. - (RO) Zawiązanie unii gospodarczej i walutowej (UGW) zdeterminowało nie tylko utworzenie prostej strefy wolnego handlu na szczeblu unijnym, lecz również dało Unii większą siłę polityczną na szczeblu międzynarodowym, narzuciło kryteria, które doprowadziły do ponownego zjednoczenia kontynentu oraz pojawienia się jednolitej waluty, euro, która może konkurować z amerykańskim dolarem.

Zaletą UGW jest to, że zapewniła niską inflację i stopy procentowe na korzyść konsumentów i przedsiębiorstw oraz przyczyniła się do wzmocnienia i uwiarygodnienia finansów publicznych, podczas gdy wprowadzenie jednej waluty doprowadziło do zaniku kosztów związanych z wymianą walutową oraz wyrównania cen w krajach, które obecnie reprezentują strefę euro.

Na chwilę obecną Europa przygotowuje się do obchodów pierwszego dziesięciolecia od przyjęcia jednej waluty, i nawet jeśli południowe państwa UE doświadczyły szeregu trudności w wyniku przyjęcia jednolitej waluty, władze jeszcze się nie skarżyły. Z wyjaśnień analityków wynika, że pomimo zmian na rynku finansowym Stanów Zjednoczonych, Europa pozostaje stabilna. Dodam również, że sukces euro można potwierdzić faktem, iż Duńczycy, którzy wpierw odmówili wprowadzenia jednolitej waluty, teraz chcą euro.

Dla Rumunii wprowadzenie euro pozostaje obecnie ważnym celem i konieczne jest dołożenie istotnych starań, aby spełnić kryteria konwergencji oraz zwiększyć konkurencyjność rumuńskich przedsiębiorstw na jednolitym rynku.

  Esko Seppänen (GUE/NGL), na piśmie. - (FI) Po przystąpieniu do UE w Finlandii odbyło się referendum. W tamtym czasie elita polityczna obiecała społeczeństwu nowe referendum, jeśli Finlandia zrezygnuje ze swojej waluty – marki. W przeciwieństwie do Szwecji, obietnica nie została dotrzymana i wielu Finów chciało powrotu do swojej waluty.

Euro okazało się sukcesem w takim znaczeniu, że turyści mogą używać tego samego pieniądza we wszystkich krajach UGW oraz porównywać ceny. Pieniądze na podróże nie są jednak sednem unii gospodarczej i walutowej: jest nim wspólna polityka pieniężna. To nie była dokładnie taka sama historia sukcesu, patrząc na sam rozmiar strefy euro oraz różnice gospodarcze.

Najpierw euro zostało zdewaluowane w stosunku do dolara o jedną trzecią, a następnie miejsce miała rewaluacja o dwie trzecie. Rezultaty UGW powinny być oceniane również z punktu widzenia polityki wspólnych stóp procentowych, które w wielu krajach skutkowały wzrostem cen na rynku nieruchomości

  Winkler, Iuliu (PPE-DE), na piśmie. - (RO) W roku 2008 obchodzimy 10 lat od utworzenia Europejskiego Banku Centralnego (EBC), jednego z najbardziej odważnych projektów struktur europejskich. Dziesięć lat po jego utworzeniu wyniki uzyskane przez unię gospodarczą i walutową wskazują na niepodważalny sukces. Wyłączne stosowanie kryteriów gospodarczych przy podejmowaniu decyzji przez EBC oraz wyeliminowanie wpływów politycznych z procesu decyzyjnego przyczyniły się do sukcesu tego projektu, który przyniósł wiele korzyści gospodarkom uczestniczących państw członkowskich.

W chwili przystąpienia do UE, rząd i Bank Centralny Rumunii oceniły, iż przystąpienie tego państwa do UGW mogłoby nastąpić w roku 2014. Przyjęcie euro w Rumunii pociąga za sobą wcześniejsze uczestnictwo w mechanizmie kursów walutowych (ERM II) przez dwa lata, tj. od roku 2012.

Aby te limity czasowe pozostały wykonalne, musimy kontynuować wysiłki w zakresie koordynacji polityki fiskalnej rządu z polityką walutową banku centralnego, co wymaga umiarkowania i ostrożności w wykonywaniu budżetu. Aby utrzymać inflację w parametrach zaproponowanych przez NBR, musimy unikać pokus, które zwykle się pojawiają w latach kiedy mają miejsce wybory. Polityka dotycząca celu inflacyjnego NBR powinna być wspierana przez stabilność fiskalną, odpowiedzialne decyzje parlamentu rumuńskiego oraz zrównoważone i skuteczne wykonanie budżetu na szczeblu wszystkich instytucji krajowych.