Ευρετήριο 
 Προηγούμενο 
 Επόμενο 
 Πλήρες κείμενο 
Διαδικασία : 2007/0022(COD)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου : A6-0154/2008

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A6-0154/2008

Συζήτηση :

PV 19/05/2008 - 20
CRE 19/05/2008 - 20

Ψηφοφορία :

PV 21/05/2008 - 5.3
CRE 21/05/2008 - 5.3
Αιτιολογήσεις ψήφου
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P6_TA(2008)0215

Πληρη πρακτικα των συζητησεων
Δευτέρα 19 Μαΐου 2008 - Στρασβούργο Έκδοση ΕΕ

20. Προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου (συζήτηση)
PV
MPphoto
 
 

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0154/2008) του κ. Nassauer, εξ ονόματος της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου (COM(2007)0051 – C6-0063/2007 – 2007/0022(COD)).

 
  
MPphoto
 
 

  Hartmut Nassauer, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση καταφεύγει στο μέσο του ποινικού δικαίου. Με άλλα λόγια, στο μέλλον οι ποινές θα ορίζονται στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και οι αρμοδιότητες αυτές θα ασκούνται αρχικά σε σχέση με τις παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Πρόκειται για ένα μεγαλόπνοο και αξιόλογο βήμα, επειδή το ποινικό δίκαιο βρίσκεται εκτός της σφαίρας των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πράγματι, πρόκειται για έναν από τους βασικούς τομείς εθνικής κυριαρχίας των κρατών μελών.

Για αυτόν ακριβώς το λόγο χρειάστηκαν δύο αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για να δημιουργηθεί το κατάλληλο έδαφος για αυτή την οδηγία. Αυτό είναι από μόνο του παράξενο, καθώς τόσο το Συμβούλιο, όσο και η Επιτροπή και το Κοινοβούλιο συμφωνούν επί μακρόν ότι τα ποινικά μέτρα αποτελούν ένα έγκυρο μέσο για την επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Χρειάστηκε να περάσουν, όμως, πολλά χρόνια, μέχρι να καθοριστεί ποιος έχει την ευθύνη για τη λήψη των εν λόγω μέτρων – τα κράτη μέλη βάσει αποφάσεων πλαισίου ή η Κοινότητα βάσει οδηγίας.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υποστήριξε τη θέση που υιοθέτησε η Επιτροπή, κάτι το οποίο δεν προκαλεί καθόλου εντύπωση. Επιπλέον, αφού η διαμάχη έχει πλέον εκτονωθεί, είναι αδύνατον να εκδηλωθεί ξανά, εφόσον η νέα Συνθήκη της Λισαβόνας αντιμετωπίζει το πρόβλημα και τάσσεται ακόμη πιο έντονα υπέρ της Κοινότητας από ό,τι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Αυτός είναι, πράγματι, ο λόγος για τον οποίο καταλήξαμε σε συμφωνία κατά την πρώτη ανάγνωση. Θέλαμε να αποφύγουμε την υποχρεωτική επανεκκίνηση της όλης διαδικασίας από την αρχή, εάν δεν επιτυγχανόταν μία λύση κατά το τρέχον έτος. Δεδομένης μίας μεταβολής στην ουσιαστική νομική βάση και ενόψει των επικείμενων ευρωπαϊκών εκλογών, αναμφίβολα θα έχει παρέλθει σημαντικό χρονικό διάστημα έως τη θέσπιση ενδεδειγμένης νομοθεσίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζουμε ομόφωνα ότι πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για την επίτευξη λύσης κατά την πρώτη ανάγνωση. Και όταν λέω «εμείς», εννοώ τη σλοβενική Προεδρία –και λυπούμαι πολύ που δεν εκπροσωπείται εδώ, κυρίως επειδή φόρεσα μία καλόγουστη γραβάτα προς τιμήν της– την Επιτροπή και τους σκιώδεις εισηγητές, τους οποίους επιθυμώ να συγχαρώ ιδιαίτερα για τη φιλική, εποικοδομητική και ενημερωμένη συνεργασία. Ήταν χαρά μου να συνεργασθώ μαζί τους.

Η νέα οδηγία βασίζεται σε τρεις πυλώνες, τους οποίους θα ήθελα να περιγράψω τουλάχιστον εν συντομία. Καταρχάς, όχι μόνο καθορίσαμε τις ποινικές πράξεις οι οποίες στο εξής θα καθίστανται αξιόποινες, αλλά παρουσιάσαμε σε ένα παράρτημα και τις ειδικές διατάξεις βάσει των οποίων θα κατηγορούνται οι παραβάτες. Αυτό συνάδει με την αρχή «καμία ποινή χωρίς νόμο». Δεν θα τιμωρείται απλώς οιοδήποτε ποινικό αδίκημα, αλλά η παραβίαση οιασδήποτε εκ των νομικών διατάξεων οι οποίες ορίζονται επακριβώς στο παράρτημα. Η ενσωμάτωση αυτής της αρχής στη νομοθεσία ήταν σημαντική.

Η δεύτερη παρατήρηση αφορά, ως ένα βαθμό, την ενσωμάτωση της αρχής της αναλογικότητας. Σκοπός της οδηγίας δεν είναι δυνατόν να είναι η απαγγελία σωρείας κατηγοριών εναντίον όσων διαπράττουν ακόμη και την πιο ασήμαντη περιβαλλοντική παραβίαση, αλλά η καταπολέμηση σοβαρών παραβιάσεων. Για τον λόγο αυτό, τα πλημμελήματα δεν θα κρίνονται αξιόποινα βάσει της οδηγίας.

Τρίτον, ορίσαμε επίσης ότι το αξιόποινο θα προϋποθέτει παράνομη συμπεριφορά. Συμπεριλάβαμε ομόφωνα αυτές τις τρεις αρχές στο σχέδιο. Βελτιώσαμε επίσης αισθητά τους ορισμούς. Ανυπομονώ για τη συζήτηση που θα ακολουθήσει. Επιτρέψτε μου να επαναλάβω τις ευχαριστίες μου προς όλους τους βουλευτές του Κοινοβουλίου που κατέστησαν δυνατή την επίτευξη αυτού του συμβιβασμού.

 
  
MPphoto
 
 

  Πρόεδρος. − Σας ευχαριστώ, κύριε Nassauer. Αναφερθήκατε στην ιδιαίτερη ποιότητα της γραβάτας σας. Την πρόσεξα και εγώ, αλλά δεν τόλμησα να κάνω κάποιο σχόλιο. Τώρα που το πράξατε ο ίδιος, όμως, επιβεβαιώνω ευχαρίστως ότι όντως τράβηξε την προσοχή μου.

 
  
MPphoto
 
 

  Jacques Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Nassauer και εγώ ίσως να μην φορούμε ακριβώς ίδιες γραβάτες, έχει όμως την πλήρη υποστήριξή μου για το έργο το οποίο έχει επιτελέσει – και τις ειλικρινείς μου ευχαριστίες.

Η Επιτροπή χαιρετίζει την έκβαση των διαπραγματεύσεων με το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, και το γεγονός ότι φαίνεται δυνατή η επίτευξη συμφωνίας κατά την πρώτη ανάγνωση. Πρόκειται για άλλη μία επιτυχία των τριών θεσμικών οργάνων και αποδεικνύει, κύριε Πρόεδρε, ότι η διαδικασία συναπόφασης είναι πολύ αποτελεσματική, ακόμη και σε περιπτώσεις πολύπλοκων και δύσκολων ζητημάτων. Πρέπει να πω ότι ο κ. Nassauer, ως εισηγητής της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, ο συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος και οι σκιώδεις εισηγητές, όλοι εργάστηκαν σκληρά και εποικοδομητικά μαζί με την Προεδρία του Συμβουλίου και την Επιτροπή για να επιτύχουν στον ανεπίσημο τριμερή διάλογο αυτό το συμβιβασμό, ο οποίος παρουσιάζεται ενώπιον σας σήμερα.

Ο κ. Nassauer εξήγησε τα θέματα καλά, επομένως θα είμαι σύντομος. Είναι γεγονός ότι η αποτελεσματική περιβαλλοντική προστασία εξαρτάται από την αποτελεσματική και πλήρη εφαρμογή της κοινοτικής πολιτικής. Το ποινικό δίκαιο αποτελεί εν προκειμένω ένα απαραίτητο μέσο. Όταν πρόκειται για τα πιο σοβαρά αδικήματα, το μόνο πραγματικό αποτρεπτικό μέτρο είναι η αυστηρή επιβολή ποινικών κυρώσεων, έχοντας πάντα υπόψη, όπως επισημάνατε, την αναγκαιότητα σεβασμού της αρχής της αναλογικότητας.

Ενώ η Επιτροπή θα επιθυμούσε την προσέγγιση του επιπέδου των ποινών, η απόφαση του Δικαστηρίου του Οκτωβρίου 2007 την καθιστά αδύνατη λόγω της νομικής βάσης της Συνθήκης, και η απόφαση του Δικαστηρίου χρήζει σεβασμού. Ακόμη και χωρίς την προσέγγιση του επιπέδου των ποινών, ωστόσο, η οδηγία θα συμβάλει σημαντικά στην αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος – κυρίως μέσω του αποτρεπτικού της αποτελέσματος. Τα κράτη μέλη θα συμφωνήσουν για τους ορισμούς των περιβαλλοντικών αδικημάτων, για τον βαθμό της εταιρικής ευθύνης για τα εν λόγω αδικήματα, και για την ανάγκη θέσπισης αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων.

Επομένως, ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι, δεδομένης της απόστασης που έχουμε ήδη διανύσει, όλα αυτά είναι εφικτά. Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία του Περιβάλλοντος μέσω Ποινικού Δικαίου υπεγράφη εδώ στο Στρασβούργο πριν από 10 χρόνια – και δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ! Είναι, επομένως, καιρός να δημιουργήσουμε ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό νομικό μέσο για την προστασία του περιβάλλοντος στο ποινικό δίκαιο. Υπολογίζω στην υποστήριξη του Κοινοβουλίου, έτσι ώστε ενδεχομένως να επιτύχουμε τον στόχο μας χωρίς καθυστέρηση, και θα ήθελα για άλλη μία φορά να ευχαριστήσω τον εισηγητή.

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή δεσμεύεται να προβεί σε συγκεκριμένες δηλώσεις οι οποίες αποτελούν μέρος του συμβιβασμού που έχει συμφωνηθεί με τα νομοθετικά όργανα. Κύριε Πρόεδρε, διαβάζω τις εν λόγω δηλώσεις:

«Δήλωση αριθ. 1: η Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώνει την ακόλουθη τροπολογία, την οποία ενέκρινε η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Όταν αποδεικνύεται ότι μία συνεχής δραστηριότητα προκαλεί, μετά την πάροδο χρονικού διαστήματος, ζημίες στο περιβάλλον, οι οποίες μπορεί να στοιχειοθετήσουν ποινική ευθύνη σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, το ζήτημα κατά πόσο αυτός που προκάλεσε τη ζημία ενήργησε εκ προθέσεως ή εξ αμελείας πρέπει να καθορισθεί σε σχέση με το χρόνο κατά τον οποίο αυτός που προκάλεσε τη ζημία γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει τα πραγματικά περιστατικά που στοιχειοθετούν το αδίκημα και όχι σε σχέση με το χρόνο κατά τον οποίο ξεκίνησε τη δραστηριότητά του αυτός που προκάλεσε τη ζημία. Στη συνάρτηση αυτή πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι η προηγούμενη χορήγηση έγκρισης, άδειας ή σύμφωνης γνώμης δεν πρέπει να συνιστά υπό τις συνθήκες αυτές λόγο άρσης του άδικου χαρακτήρα της πράξης.» Η Επιτροπή κατανοεί πλήρως τους προβληματισμούς οι οποίοι εκφράζονται στην εν λόγω τροπολογία. Τα θέματα αυτά άπτονται της αρμοδιότητας των κρατών μελών και πιστεύουμε ότι τα κράτη μέλη θα εξετάσουν τα σημαντικά αυτά ζητήματα.

«Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αριθ. 2: η παράγωγη νομοθεσία, η οποία συνδέεται με το παράρτημα Β της παρούσας οδηγίας, σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια και με στόχο την προστασία του κοινού και του περιβάλλοντος έναντι κινδύνων οι οποίοι προκύπτουν από δραστηριότητες για τις οποίες χρησιμοποιείται ιονίζουσα ακτινοβολία, εγκρίθηκε με βάση τη Συνθήκη Ευρατόμ. Οι υποχρεώσεις των κρατών μελών να θεσπίσουν ποινικές κυρώσεις κατ’ εφαρμογή της οδηγίας, επεκτείνονται ως εκ τούτου σε παράνομη συμπεριφορά κατά παράβαση των διατάξεων της νομοθεσίας, η οποία εγκρίθηκε βάσει της Συνθήκης Ευρατόμ, και πρέπει να καθορίζονται αναφορικά με την εν λόγω νομοθεσία.»

Λυπούμαι που έπρεπε να διαβάσω αυτά τα δύο κείμενα, αλλά μου ζητήθηκε να τα διαβάσω. Κατόπιν τούτου, κύριε Πρόεδρε, θα δώσω τώρα όλη μου την προσοχή στη συζήτηση.

 
  
MPphoto
 
 

  Dan Jørgensen, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας ότι η γραβάτα δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο πρέπει να επαινέσουμε τον κ. Nassauer. Έχουμε επίσης λόγο να πούμε πολλά καλά πράγματα για τη σημαντική του συμβολή στην εξεύρεση ενός συμβιβασμού στο δύσκολο αυτό θέμα. Η απόφαση που λαμβάνουμε τώρα είναι εξαιρετικά σημαντική. Ένα από τα μεγάλα προβλήματα όσον αφορά την περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ είναι ότι δυστυχώς δεν υλοποιείται ομοιόμορφα στις επιμέρους χώρες, και ειδικότερα η διαχείρισή της στις επιμέρους χώρες δεν πραγματοποιείται με ομοιόμορφο τρόπο. Αυτό είναι, επομένως, το πρόβλημα το οποίο προσπαθούμε τώρα να επιλύσουμε με αυτό το σημαντικό βήμα προόδου. Μελλοντικά, θα διασφαλίσουμε ότι η ίδια παράβαση θα τιμωρείται με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, όπου και αν διαπράττεται. Βρίσκομαι επίσης στην ευχάριστη θέση να σημειώσω ότι τώρα έχουμε στη διάθεσή μας κάποιους ορισμούς σχετικά με το τι συνιστά παράβαση. Τώρα έχουμε στη διάθεσή μας ένα σαφή κατάλογο, ο οποίος τονίζουμε ότι δεν πρέπει να είναι στατικός, αλλά δυναμικός, και ο οποίος δείχνει πότε παραβιάζονται οι θεμελιώδεις αρχές της περιβαλλοντικής πολιτικής. Στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, προβληματιστήκαμε ιδιαίτερα για τη διασφάλιση ότι οι περιοχές φυσικών οικοτόπων πράγματι προστατεύονται, και είμαστε ευχαριστημένοι που συμπεριλήφθηκε και αυτή η διασφάλιση. Θα θέλαμε επίσης να διαθέταμε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το πόσο αυστηρές θα πρέπει να είναι οι ποινές. Δυστυχώς, αυτό δεν κατέστη δυνατό βάσει των ισχυουσών συνθηκών, αλλά γενικά είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από το αποτέλεσμα. Πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προόδου για την προστασία του περιβάλλοντος.

 
  
  

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS
Αντιπροέδρου

 
  
MPphoto
 
 

  Γεώργιος Παπαστάμκος, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE.Κύριε Πρόεδρε, το περασμένο καλοκαίρι η Ελλάς υπέστη μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές στη νεώτερή της ιστορία. Πάνω από 60 νεκροί, πολλοί τραυματίες, χιλιάδες αποτεφρωμένα στρέμματα συνιστούν τον τραγικό απολογισμό των πυρκαγιών στη δυτική Πελοπόννησο, την Αττική, την Εύβοια. Ανάλογες καταστροφές γνώρισαν τα προηγούμενα χρόνια κι άλλα μεσογειακά κράτη της Ένωσης, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, αλλά και η Πορτογαλία.

Το αδίκημα του εμπρησμού των δασών στο βαθμό που θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και το φυσικό πλούτο μίας περιοχής, συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα μεταξύ των πλέον βαρυτάτων και ειδεχθών εγκληματικών πράξεων στον καιρό μας.

Η πρόταση οδηγίας της Επιτροπής σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου, ανεξάρτητα από την τελική της έκβαση –από την έκβαση δηλαδή της σχετικής δικαιοπαραγωγικής διαδικασίας, που θα οφείλεται περισσότερο σε διαφορές νομοτεχνικής φύσεως και λιγότερο σε ζητήματα ουσίας– κινείται στη σωστή κατεύθυνση και θα αποτελέσει εργαλείο αιχμής για την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος τα προσεχή έτη.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικά το συντάκτη της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον κ. Nassauer, για την ευαισθησία που επέδειξε υιοθετώντας σε συμβιβαστική τροπολογία του, πρόνοια για τη συμπερίληψη της πράξης του εμπρησμού ως ποινικού αδικήματος. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τα μέλη της Ισπανικής αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που υποστήριξαν την εν λόγω τροπολογία μου.

 
  
MPphoto
 
 

  Manuel Medina Ortega, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. (ES) Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι, σε μερικά χρόνια, αυτή η περίοδος συνόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα θεωρείται ότι καθιέρωσε ένα σημαντικό προηγούμενο στην ανάπτυξη της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Καταρχήν, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει αρμοδιότητα σε θέματα ποινικού δικαίου, τα οποία υπάγονται στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Όπως ανέφερε ο εισηγητής, οι δύο αποφάσεις του Δικαστηρίου άνοιξαν το δρόμο για ένα συγκεκριμένο βαθμό κοινοτικής αρμοδιότητας στο ποινικό δίκαιο, αν και περιορισμένο.

Ο κ. Jørgensen είπε ότι δεν πρόκειται για εναρμόνιση, αλλά για προσέγγιση των νομοθεσιών, και πιστεύω εν προκειμένω ότι το Κοινοβούλιο, μέσω του εισηγητή του, κ. Nassauer, το Συμβούλιο και η Επιτροπή, η σλοβενική Προεδρία και ο Επίτροπος Barrot, βοήθησαν στην προώθηση μίας συμφωνίας η οποία είναι αποδεκτή από όλους.

Όπως ανέφερα, το θέμα μας είναι η εναρμόνιση και όχι η νομοθετική προσέγγιση. Θα εναρμονίσουμε τις κατηγορίες των εγκλημάτων, κάτι το οποίο αποτελεί την αρχή του ποινικού δικαίου, και όπως, με νομική ακρίβεια, ανέφερε ο κ. Nassauer, ο χαρακτήρας των ποινικών κατηγοριών δεν είναι δυνατόν να είναι γενικευμένος ή αυθαίρετος.

Σεβόμαστε την αρχή της αναλογικότητας, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις ελάχιστες κυρώσεις, και θεμελιώνουμε την αρχή ότι δεν είναι δυνατόν να διώκεται μία συμπεριφορά, εάν δεν υπάρχει διαθέσιμη ποινή για την εν λόγω συμπεριφορά.

Πιστεύω ότι η Δήλωση της Επιτροπής, ιδίως ό,τι ανέφερε σχετικά με τη αμέλεια και τη δημιουργία ευθύνης, θα μας βοηθήσει να συνεχίσουμε να σημειώνουμε πρόοδο σε αυτό το ζήτημα. Για την ώρα, δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουμε, και πιστεύω ότι θα είμαστε σε θέση να το πράξουμε μόνο εάν υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με νέους συνταγματικούς κανόνες. Ωστόσο, το Κοινοβούλιο, μαζί με το Συμβούλιο και την Επιτροπή, κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να ενισχύσει τον νόμο για την προστασία του περιβάλλοντος και τους αντίστοιχους ποινικούς κανονισμούς, σύμφωνα με την παλαιά Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία προέβλεπε τη θέσπιση ποινικής ευθύνης για παραβιάσεις περιβαλλοντικών κανονισμών. Σας ευχαριστώ.

 
  
MPphoto
 
 

  Diana Wallis, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. (EN) Κύριε Πρόεδρε, όπως έχει ήδη ειπωθεί, θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον κ. Nassauer για το έργο του, όσον αφορά την επίτευξη συμφωνίας σε πρώτη ανάγνωση· θα πρέπει επίσης να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα την Επιτροπή που μας βοήθησε να φθάσουμε επιτέλους στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Όπως ανέφερε μόλις ο κ. Medina, θα πρόκειται για μία αξιοσημείωτη συμφωνία σε πρώτη ανάγνωση. Έχει ιστορική σημασία όσον αφορά την ανάπτυξη της διαδικασίας συναπόφασης και ειδικότερα τη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη θέσπιση ποινών σε συνάρτηση με το ποινικό δίκαιο. Πρόκειται πράγματι για μία αξιοσημείωτη εξέλιξη. Η οδηγία αυτή θα εξασφαλίσει επιτέλους ασφάλεια δικαίου σε έναν τομέα όπου στο παρελθόν έχουμε δει να διεξάγεται μία αναξιοπρεπής μετάθεση ευθυνών μεταξύ του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και των διαφόρων κλάδων της ευρωπαϊκής νομοθετικής εξουσίας. Τώρα, υπάρχει ορισμένη βεβαιότητα και σαφήνεια.

Πάνω απ’ όλα, αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για την προστασία του περιβάλλοντος. Με την πάροδο των χρόνων, ως μέλος της Επιτροπής Αναφορών, παρατήρησα ότι η ζημία η οποία προκαλείται στο περιβάλλον είναι αυτή που τις περισσότερες φορές αναγκάζει τους πολίτες μας να αναζητήσουν τη βοήθειά μας για την υλοποίηση νομοθεσίας, η οποία θεωρούν ότι υπάγεται στο ευρωπαϊκό δίκαιο. Τώρα, επιτέλους, θα είμαστε σε θέση να πούμε ότι έχουμε –ή ότι οφείλουμε να έχουμε– τα αποτελεσματικά μέσα για να διασφαλίσουμε ότι η ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία όντως εφαρμόζεται και επιβάλλεται, σύμφωνα με τις προσδοκίες των πολιτών μας, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό – υπάρχει και άλλο ένα ηχηρό μήνυμα για αυτό εδώ το Κοινοβούλιο. Ένα από τα πράγματα στα οποία επιμείναμε σε αυτήν εδώ τη συμφωνία ήταν οι αποκαλούμενοι πίνακες αντιστοιχίας. Οι πίνακες αυτοί θα μας έδιναν τη δυνατότητα να δούμε, σε αυτό το ιδιαίτερα πολύπλοκο νομοθέτημα, ακριβώς σε ποιες περιπτώσεις τα κράτη μέλη εισάγουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία στο εθνικό τους δίκαιο. Πρόκειται για ένα ζήτημα το οποίο λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη ως Κοινοβούλιο, και επιτέλους εισακουστήκαμε. Θεωρώ ότι συντελεί αποφασιστικά στην απόδειξη της ικανότητάς μας και στην αύξηση της αποτελεσματικότητας ως νομοθετικό σώμα, γεγονός που αποτελεί ευνοϊκό προμήνυμα για την επικείμενη έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας.

 
  
MPphoto
 
 

  Monica Frassoni, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ομάδα μου συνήθως δεν προτιμά τις συμφωνίες σε πρώτη ανάγνωση, επειδή η ποιότητα της νομοθεσίας συχνά υποβιβάζεται λόγω της βιασύνης και της πίεσης για την επίτευξη συμφωνίας. Οφείλω να πω, κύριε Nassauer, ότι εάν με είχατε ρωτήσει ένα έτος νωρίτερα αν θα καταλήγαμε σε μία δικομματική συμφωνία για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου, με τον κ. Nassauer ως εισηγητή και σε πρώτη ανάγνωση, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα σας πίστευα. Παρ’ όλα αυτά, συνέβη χάρη στην εξαιρετική ομαδική συνεργασία, η οποία κατέστη δυνατή με την αυστηρή τήρηση των διαδικασιών ανεπίσημου διαλόγου με την Επιτροπή και το Συμβούλιο που, όποτε ήταν δυνατόν, συμπεριελάμβαναν τον εισηγητή και τους σκιώδεις εισηγητές, και επίσης χάρη στο πολύτιμο έργο της Επιτροπής Περιβάλλοντος. Θα ήθελα, ως εκ τούτου, να ευχαριστήσω τον εισηγητή και τους συναδέλφους του ειλικρινά, επειδή πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα, όπως πράγματι ανέφεραν όλοι οι άλλοι ομιλητές.

Κύριε Πρόεδρε, η απόφαση του Δικαστηρίου μας εμπόδισε να θεσπίσουμε ποινές και αυτό μας έκοψε κάπως τα φτερά, αλλά, ως αποτέλεσμα, ελπίζω ότι μετά την ψηφοφορία εμείς, η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα έχουμε υπόψη μας το ζήτημα αυτό συλλογικά. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή στο ζήτημα αυτό, όταν θα έχει επικυρωθεί η Συνθήκη της Λισαβόνας.

Φυσικά, όπως καθετί στη ζωή, και η οδηγία αυτή δεν είναι τέλεια. Παραδείγματος χάριν, δεν είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από το πολύπλοκο παράρτημα το οποίο παρουσιάζει έναν μακρύ, αν και διεξοδικό, κατάλογο των οδηγιών στις οποίες θα εφαρμοσθεί αυτή η νέα νομοθεσία. Θα προτιμούσαμε η Επιτροπή να είχε προτείνει απλώς ένα σύστημα το οποίο θα ενέκρινε η Επιτροπή Περιβάλλοντος, η οποία κατέστησε απόλυτα σαφές ότι μία ολόκληρη σειρά αδικημάτων χαρακτηρίστηκαν αυτομάτως αξιόποινα σύμφωνα με το ποινικό δίκαιο και τις εν λόγω οδηγίες.

Ούτε χαιρόμαστε ιδιαίτερα που η μεταβατική περίοδος είναι δύο χρόνια. Πιστεύουμε ότι αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να βελτιωθεί και, όπως και η κ. Wallis, είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την υποχρέωση που τέθηκε στα κράτη μέλη να παρέχουν πίνακες αντιστοιχίας, με άλλα λόγια τα κράτη πρέπει να μας ενημερώνουν γρήγορα για τον τρόπο που εφαρμόζουν τους νόμους, κάτι το οποίο σπανίως πράττουν.

Ωστόσο, στηρίζουμε απολύτως την προσπάθεια να διασφαλισθεί ότι μια σειρά αδικημάτων δεν είναι πλέον δυνατόν να παραμένουν ατιμώρητα. Κατάγομαι από μία χώρα, την Ιταλία, όπου βρεθήκαμε μπροστά στην πρόκληση να πράξουμε το ίδιο, όπου πράγματι το πράξαμε, και χαίρομαι για το γεγονός ότι αυτή η οδηγία δεν αφήνει περιθώρια ατιμωρησίας και ότι η καταστροφή φυσικών τοπίων, οι βανδαλισμοί και άλλα παρόμοια θέματα δεν θα μένουν πλέον ατιμώρητα.

 
  
MPphoto
 
 

  Jens Holm, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (SV) Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι όσοι παραβιάζουν την περιβαλλοντική νομοθεσία πρέπει να τιμωρούνται. Οι ποινές πρέπει να είναι αυστηρές και να έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα, έτσι ώστε τα περιβαλλοντικά εγκλήματα να μην επαναλαμβάνονται. Θα πρέπει όμως να εναρμονίσουμε τις ποινικές διατάξεις; Οφείλει η ΕΕ να ορίσει ποιες θα είναι οι κυρώσεις – ποινές φυλάκισης, πρόστιμα και άλλες ποινές; Όχι, εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν για αυτά τα ζητήματα.

Ο κίνδυνος τον οποίο ενέχει η εναρμόνιση της νομοθεσίας είναι πάντα ότι οι προοδευτικές χώρες ίσως αναγκαστούν να υποβαθμίσουν το επίπεδο των διατάξεών τους. Αυτό είναι απαράδεκτο. Εάν μεταβιβάσουμε στην ΕΕ το δικαίωμα λήψης αποφάσεων για τα ζητήματα αυτά, ποιο είναι το επόμενο βήμα; Φυσικά, η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη βελτιώνουν την περιβαλλοντική τους νομοθεσία. Μπορούμε και πρέπει να διαδώσουμε την καλή πρακτική, και μπορούμε να συνδράμουμε και να στηρίξουμε όσα κράτη μέλη για διάφορους λόγους παρουσιάζουν καθυστέρηση. Η κατάρτιση πινάκων με συγκεκριμένους δείκτες, με τους οποίους καθίσταται δυνατή η σύγκριση των κρατών μελών, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούμε ένα σύστημα που παρουσιάζει υψηλό βαθμό νομιμότητας και δημοκρατικά θεμέλια. Αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να εργαστούμε καλύτερα για την υπεράσπιση του περιβάλλοντός μας.

 
  
MPphoto
 
 

  Aloyzas Sakalas (PSE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή για την τόσο συνετή του συνεργασία και να δηλώσω πόσο ικανοποιημένος είμαι που καταφέραμε στις συζητήσεις μας να βρούμε μία λύση αποδεκτή από όλους. Λέγοντας αυτά, θα ήθελα να κάνω τρεις παρατηρήσεις.

Πρώτον, στηρίζω απόλυτα την ιδέα ότι αυτή η έκθεση πρέπει να εγκριθεί πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας. Αυτό θα σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιβάλουν ποινικές κυρώσεις σύμφωνα με τη νέα οδηγία. Οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα θα πρέπει να γίνουν μάθημα σε όλους μας.

Δεύτερον, θα ήθελα να τονίσω τη σκοπιμότητα της νέας διατύπωσης του σημείου «η» του άρθρου 3 σε σχέση με τη συμπεριφορά η οποία προκαλεί «σημαντική επιδείνωση ενός οικότοπου εντός μίας προστατευόμενης περιοχής». Πρόκειται για μία σημαντική βελτίωση σε σχέση με την πιο περιορισμένη διατύπωση που είχε αρχικά προτείνει ο εισηγητής.

Τρίτον, οι πιο επίμαχες συζητήσεις μας αφορούσαν τα παραρτήματα. Εν προκειμένω, παρατήρησα ότι το πεδίο των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών δεν θα περιοριστεί με αυτόν τον τρόπο, βάσει του άρθρου 176 της Συνθήκης ΕΚ. Επιπλέον, ένας κατάλογος σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας θα εξασφαλίσει τη νομική ασφάλεια που απαιτείται στο πλαίσιο του ποινικού δικαίου. Με την προσέγγιση αυτή, επίσης, αποφεύγεται η ανάγκη προσδιορισμού συγκεκριμένων όρων, όπως νερό ή απόβλητα, στην οδηγία. Για τον λόγο αυτό, υποστηρίζω την ένταξη των δύο παραρτημάτων στην οδηγία.

Στηρίζω απόλυτα το έγγραφο το οποίο πρότεινε ο κ. Nassauer.

 
  
MPphoto
 
 

  Mojca Drčar Murko (ALDE). - (SL) Εμείς στην Επιτροπή Περιβάλλοντος αναμέναμε ότι η δημιουργία κοινών προτύπων για την ποινική δίωξη σε περίπτωση περιβαλλοντικών αδικημάτων θα ξεπερνούσε αυτόν τον συμβιβασμό και ότι, μαζί με την κοινοτική νομοθεσία, θα κάλυπτε και τη νομοθεσία των κρατών μελών. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι επί του παρόντος ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε μόλις και μετά βίας γίνεται αποδεκτός. Παρ’ όλα αυτά, αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προόδου για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς στην περίπτωση σοβαρών ποινικών αδικημάτων εις βάρος του περιβάλλοντος, όπως αναφέρεται στο παράρτημα, προβλέπεται συντονισμένη εφαρμογή αποτελεσματικών, ανάλογων της περίπτωσης και αποτρεπτικών κυρώσεων.

Όσον αφορά την πολιτική του ποινικού δικαίου των εκάστοτε κρατών, η οποία θα αναπτυχθεί επί αυτής της βάσης, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή στους κανόνες του σύγχρονου ποινικού δικαίου, σύμφωνα με τους οποίους το επίπεδο των απειλούμενων ποινών είναι λιγότερο κρίσιμο από την αξιοπιστία της ποινικής δίωξης. Οι υπαίτιοι μπορούν να είναι βέβαιοι ότι δεν θα καταφέρουν να βρουν καταφύγιο πουθενά στην Ευρώπη.

 
  
MPphoto
 
 

  Hiltrud Breyer (Verts/ALE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, είναι πράγματι πολύ ενθαρρυντικό ότι η Επιτροπή δεν πτοήθηκε από τα κράτη μέλη και παρουσίασε μία πρόταση για την ποινική ευθύνη των παραβατών του περιβάλλοντος, επειδή δεν είναι δυνατόν να εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε τις παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ως απλά παραπτώματα. Είναι επίσης ενθαρρυντικό που, την ημέρα κατά την οποία ξεκινά η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα, η νομοθετική πρόταση προσδιορίζει καλύτερα και σαφέστερα τις προστατευόμενες φυσικές περιοχές και συμβάλλει στη διατύπωση των πράξεων που συνιστούν αδίκημα.

Είναι, ωστόσο, λυπηρό που δεν υπάρχουν κυρώσεις και ότι δεν αντιμετωπίζονται ομοιόμορφα τα αδικήματα ως ποινικές πράξεις. Έτσι, δυστυχώς, δημιουργούνται κενά στη νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά τη χλωρίδα και την πανίδα, όπου η καταδίκη των παραβατών δεν έρχεται ως φυσικό επακόλουθο και πολλοί κατορθώνουν να ξεφεύγουν επικαλούμενοι άγνοια. Θα ήταν επομένως λογικό και ωφέλιμο, εάν αυτή η οδηγία κάλυπτε και τη γενετική μηχανική. Η εγκληματική συμπεριφορά σε περιβαλλοντικά ζητήματα πρέπει να τιμωρείται, και ελπίζω ότι αυτή η οδηγία θα αποτελέσει ορόσημο και θα καταδείξει σαφώς ότι το περιβάλλον είναι ένα αγαθό το οποίο αξίζει να το προστατεύσουμε και ότι πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι οι παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας δεν μένουν ατιμώρητες.

 
  
MPphoto
 
 

  Jacques Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, η συζήτηση αυτή πράγματι επεσήμανε το γεγονός ότι εισερχόμαστε σε μία νέα φάση πραγματοποιώντας ένα σημαντικό βήμα. Ίσως θα έπρεπε να πω ότι θα πραγματοποιήσουμε αυτό το βήμα εάν, όπως ελπίζουμε, αυτό το κείμενο –και θα ήθελα να ευχαριστήσω ξανά τον κ. Nassauer για τον ρόλο του στην προετοιμασία του– καταστήσει σαφές, για να δανειστώ τα λόγια της κ. Frassoni, ότι «τα αδικήματα δεν θα παραμένουν πλέον ατιμώρητα». Αυτό, πιστεύω, είναι το σημαντικό. Πρόκειται για ένα πραγματικό βήμα προόδου. Θα προσέθετα ότι η Επιτροπή αρχικά δεν τάχθηκε υπέρ των παραρτημάτων· ωστόσο, ενώ η Επιτροπή εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι αυτός ο τύπος παραρτήματος δεν είναι απαραίτητος, η ενσωμάτωσή του, σύμφωνα με την επιθυμία των περισσότερων κρατών μελών, είναι αποδεκτή. Το παράρτημα, όπως έχει κατατεθεί τώρα, είναι περιεκτικό και περιλαμβάνει όλα τα σημαντικά τμήματα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας τα οποία ενδεχομένως έχουν σχέση με τα αδικήματα που περιγράφονται στην οδηγία.

Ταυτόχρονα, φυσικά, δεν είναι δυνατόν να ισχυριστούμε ότι έχουμε καταρτίσει έναν διεξοδικό κατάλογο, και μάλιστα θα ήταν ριψοκίνδυνο να ισχυριστούμε ότι οιοσδήποτε τέτοιος κατάλογος είναι διεξοδικός. Από την άλλη πλευρά, έχω την πεποίθηση –και θα ήθελα απλώς να την μοιραστώ με τους βουλευτές του Κοινοβουλίου, κύριε Πρόεδρε– ότι, μόλις εγκριθεί η οδηγία, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 18 μήνες για να μεταφέρουν το περιεχόμενό της στις εθνικές τους νομοθεσίες και είναι αυτονόητο ότι η Επιτροπή θα ελέγξει τη διαδικασία μεταφοράς σχολαστικά. Βάσει του νομικού πλαισίου, θα επανεκτιμήσει την αναγκαιότητα υποβολής προτάσεων για επιπρόσθετη θέσπιση νομοθεσίας.

Είμαι πεπεισμένος ότι θα απαιτηθεί αδιάκοπη παρακολούθηση για να διασφαλίσουμε ότι η μεταφορά αντανακλά κατάλληλα το πνεύμα το οποίο, από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διαπνέει την εν λόγω νομοθεσία. Από όσο γνωρίζω, το χρονικό περιθώριο συμβιβασμού είναι 24 μήνες. Ναι, αυτό είναι το σωστό, 24 μήνες είναι πράγματι το περιθώριο συμβιβασμού. Μάλλον ήμουν πιο φιλόδοξος. Κατόπιν των ανωτέρω, η Επιτροπή μπορεί να σας διαβεβαιώσει σήμερα ότι θα παρακολουθεί εξαιρετικά στενά τη μεταφορά αυτού του κειμένου, γεγονός το οποίο πράγματι σηματοδοτεί σημαντική πρόοδο για την περιβαλλοντική προστασία στην Ευρώπη.

 
  
MPphoto
 
 

  Hartmut Nassauer, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, εάν είναι δυνατόν να ξεκινήσω με την τελευταία παρατήρηση, δηλαδή την περίοδο μεταφοράς, επιτρέψτε μου να πω ότι αυτή η οδηγία δημιουργεί προηγούμενο. Ο κ. Medina ορθώς επεσήμανε ότι θα πρέπει να ελεγχθεί το σύνολο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Κοινότητα όσον αφορά την ποινική συμβατότητα ως έχει, βάσει των νέων ορισμών των ποινικών αδικημάτων. Αυτό θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά και αποτελεί ένα ιδιαίτερα εκτεταμένο εγχείρημα. Συνεπώς, είναι λογικό να δοθεί στα κράτη μέλη περιθώριο 24 μηνών, αντί μόνο 18.

Το άλλο που ήθελα να αναφέρω αφορά την Επιτροπή. Το ζήτημα αυτό πιθανώς να μην εμπίπτει αναγκαστικά στη δική σας σφαίρα αρμοδιοτήτων επί του παρόντος, Επίτροπε Barrot, θα συμπεριληφθεί όμως στο μέλλον. Η Επιτροπή διαθέτει σήμερα ένα νέο μέσο· έχει στη διάθεσή της ένα νέο σύνολο μέσων τα οποία, όπως ανέφερα, βρίσκονται ουσιαστικά και κατά βάση στα χέρια των κρατών μελών. Πιστεύω ότι θα ήταν φρόνιμο η Επιτροπή να είναι προσεκτική στη χρήση αυτών των μέσων. Ο ποινικός έλεγχος της κοινοτικής νομοθεσίας, φυσικά, δεν είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί αποκλειστικά στην περιβαλλοντική νομοθεσία, αλλά μπορεί, ουσιαστικά, να εφαρμοσθεί σε όλους τους άλλους τομείς της κοινοτικής δραστηριότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω ότι η Επιτροπή θα ήταν φρόνιμο να προχωρήσει με προσοχή στο θέμα αυτό, επειδή το ποινικό δίκαιο αποτελεί την έσχατη λύση στην επιβολή νομοθεσίας και όχι μέσο καθημερινής χρήσης. Τα κράτη μέλη δεν θα πετάξουν ακριβώς από τη χαρά τους με όλο αυτό. Εξάλλου, για να το θέσω πιο λεπτά, οι νομομαθείς ήταν υπερβολικά διστακτικοί όσον αφορά την ενσωμάτωση των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε νομική θεωρία και νομολογία.

Η συμβουλή μου, επομένως, προς την Επιτροπή είναι να χρησιμοποιήσει προσεκτικά τα μέσα αυτά, και η οδηγία θα καταστεί πολύ πιο αποτελεσματική όταν εφαρμοσθεί ακολούθως στην πράξη.

 
  
MPphoto
 
 

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τετάρτη, 21 Μαΐου 2008.

 
Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου