Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 19 Μαΐου 2008 - Στρασβούργο

22. Εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0134/2008) του κ. Holm, εξ ονόματος της Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου, σχετικά με το εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων (2008/2051(INI)).

  Jens Holm, εισηγητής. − (SV) Κυρίες και κύριοι, πρώτα από όλα ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους σκιώδεις εισηγητές για τη στενή τους συνεργασία.

Όλοι μας έχουμε δει εικόνες από τις επιπτώσεις που δημιούργησαν οι πρόσφατες ελλείψεις τροφίμων. Οι γεωργικές τιμές, τουλάχιστον για τρόφιμα, αυξήθηκαν κατακόρυφα σε σύντομη χρονική περίοδο. Η αύξηση αυτή κατάφερε ένα ολέθριο πλήγμα στις αναπτυσσόμενες χώρες οι οποίες εξαρτώνται σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές τροφίμων και ζούσαν ήδη στο όριο της φτώχειας. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η έκθεση σχετικά με το διεθνές εμπόριο πρώτων υλών θα συμβάλει στην επίλυση αυτών των προβλημάτων. Εξάλλου, έχουμε δεσμευθεί να εξαλείψουμε την πείνα και τη φτώχεια με τη συμμετοχή μας στους αποκαλούμενους στόχους της Χιλιετίας. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Ban Ki-moon, προειδοποίησε πρόσφατα ότι η αύξηση των τιμών των τροφίμων έθετε σε κίνδυνο τον σημαντικότερο στόχο της Χιλιετίας, δηλαδή τη μείωση της φτώχειας στον κόσμο κατά το ήμισυ. Είναι καιρός, λοιπόν, να ληφθούν επείγοντα μέτρα.

Συγκεκριμένα, η πρόσφατη επισιτιστική κρίση έδειξε ότι τρόφιμα δεν είναι απλώς οι οιεσδήποτε πρώτες ύλες. Αν δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί μία τόσο βασική απαίτηση όσο η διασφάλιση ότι οι άνθρωποι σιτίζονται, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα η ρητορεία περί ανάπτυξης. Θα πρέπει επομένως να είμαστε προσεκτικοί κατά τη μετατροπή των τροφίμων σε προϊόντα του διεθνούς εμπορίου όπως όλα τα άλλα. Οι αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου αναγκάστηκαν ακόμη και να απορυθμίσουν την πολιτική τους για τα τρόφιμα και να μεταβούν από την παραγωγή για κάλυψη των εθνικών αναγκών σε παραγωγή για εξαγωγές. Αυτή είναι η πολιτική του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, των ΗΠΑ και της ΕΕ, που έχουν όλοι επιβάλει αυτές τις απαιτήσεις. Καταργώντας τους προστατευτικούς δασμούς και τις επιδοτήσεις, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν καταστεί εξαιρετικά ευάλωτες σε μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών των τροφίμων και των πρώτων υλών. Όπως, παραδείγματος χάριν, η Αϊτή, η οποία παλαιότερα ήταν αυτάρκης στην παραγωγή ρυζιού. Το 1995, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανάγκασε τη χώρα αυτή να μειώσει τους δασμούς της στο ρύζι. Το υποστηριζόμενο από κρατικές επιδοτήσεις ρύζι από τις ΗΠΑ κατέκλυσε τη χώρα, και η τοπική παραγωγή κατέρρευσε. Σήμερα, τα τρία τέταρτα της ποσότητας ρυζιού που καταναλώνεται στην Αϊτή εισάγεται από τις ΗΠΑ.

Ελπίζω ότι αυτή η έκθεση μπορεί να μας δώσει τα μέσα για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και τις προκλήσεις που συνεπάγεται το αβέβαιο εμπόριο πρώτων υλών. Τα ζητήματα στα οποία επικεντρωνόμαστε στην έκθεση περιλαμβάνουν την υποστήριξη προς τις αναπτυσσόμενες χώρες για τη διαφοροποίηση της οικονομίας τους, έτσι ώστε να αποδεσμευθούν από μία κατάσταση κατά την οποία εξάγουν μόνο ένα ή δύο είδη πρώτων υλών και να προχωρήσουν σε πιο προηγμένα μοντέλα παραγωγής, τα οποία περιλαμβάνουν προϊόντα που υφίστανται μεγαλύτερη μεταποίηση. Επισημαίνουμε επίσης τη σπουδαιότητα της ευελιξίας της αναπτυξιακής πολιτικής. Πρέπει επίσης να παραχωρηθεί στις χώρες αυτές πεδίο δράσης για την ανάπτυξη δυνατοτήτων και μέσων οικονομικής πολιτικής, για παράδειγμα, για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της εθνικής τους γεωργίας. Ζητούμε επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει το μέσο χρηματοδοτήσεών, FLEX, σκοπός του οποίου είναι η σταθεροποίηση των τιμών των πρώτων υλών. Αντιμετωπίζουμε επίσης τη διάσταση της ισότητας στο εμπόριο των πρώτων υλών, ή μάλλον την έλλειψή της. Έχει τεράστια σημασία να λαμβάνουμε πάντοτε υπόψη το ζήτημα του φύλου στη διαπραγμάτευση διεθνών εμπορικών συμφωνιών.

Η έκθεση λαμβάνει επίσης υπόψη το δίκαιο εμπόριο. Το δίκαιο εμπόριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την υποστήριξη παραγωγών μικρής κλίμακας στις αναπτυσσόμενες χώρες και την ενίσχυση της πίεσης για την άνοδο των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων στις χώρες αυτές. Ζητούμε από όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να εφαρμόσουν την αρχή του δίκαιου εμπορίου στις πολιτικές τους για τους δημόσιους διαγωνισμούς και στις πολιτικές προμηθειών.

Διαφωνούμε επίσης με την αυξανόμενη κατανάλωση ζωικών προϊόντων, π.χ. την αυξημένη ζήτηση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων, η οποία με τη σειρά της ενισχύει τη ζήτηση σιτηρών για τα ζώα, αντί για τους ανθρώπους.

Καλύπτονται επίσης πολλά άλλα θέματα. Τέλος, πρέπει να πω ότι το έργο αυτό αποκάλυψε το αληθινό πρόσωπο της ΕΕ. Ενώ από την πλευρά μας επιδιώξαμε να αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες και τις συνθήκες στις αναπτυσσόμενες χώρες, η ευρωπαϊκή βιομηχανία, με τη βοήθεια των εκπροσώπων της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πάσχιζε να μεταφέρει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στο βραχυπρόθεσμο εμπορικό συμφέρον των επιχειρηματικών οργανώσεων να έχουν σταθερή πρόσβαση σε φτηνές πρώτες ύλες.

Σας προτρέπω όλους να εγκρίνετε τις τροπολογίες που κατατέθηκαν από τις Ομάδες της Αριστεράς, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων. Οι τροπολογίες 20 και 21 είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να εξισορροπήσουμε την έκθεση, έτσι ώστε να επιτύχουμε μία ισχυρότερη αναπτυξιακή διάσταση.

  Janez Potočnik, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κοινοβούλιο επειδή μας έδωσε την ευκαιρία να συζητήσουμε την πρόσβαση σε πρώτες ύλες, κάτι το οποίο αποτελεί ένα ζήτημα που βρίσκεται μεταξύ των προτεραιοτήτων της ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως βάσει της ατζέντας μας για την ανταγωνιστικότητα. Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω πρώτα τον εισηγητή και τους σκιώδεις εισηγητές για την έκθεση, η οποία συμπεριλαμβάνει πολλούς τομείς, όπως η κλιματική αλλαγή, η εξάλειψη της φτώχειας και η ανάπτυξη.

Η ανάπτυξη αποτελεί πράγματι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα στο πλαίσιο αυτό. Θα αναφερθώ, επομένως, εν συντομία σε ζητήματα ανάπτυξης, πριν στραφώ στους προβληματισμούς και τις δράσεις μας σχετικά με τη διάδοση των μέτρων που περιορίζουν την πρόσβαση σε πρώτες ύλες.

Η εξάλειψη της φτώχειας και η ανάπτυξη, καθώς και η επισιτιστική ασφάλεια, βρίσκονται μεταξύ των προτεραιοτήτων στην ατζέντα της Επιτροπής. Γνωρίζετε καλά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής χρηματοδότησης παγκοσμίως. Επίσης, στον συγκεκριμένο τομέα των πρώτων υλών, η Επιτροπή έχει αναλάβει τη διεξαγωγή πολλών προγραμμάτων με προσανατολισμό στην ανάπτυξη: παραδείγματος χάριν, μέσω του FLEX, η Επιτροπή στηρίζει τους εθνικούς προϋπολογισμούς των αναπτυσσόμενων χωρών, όπου έχει παρατηρηθεί μείωση των δημοσιονομικών εσόδων που συνδέονται με τις εξαγωγές.

Η Επιτροπή προωθεί επίσης τη διαφανή διαχείριση των φορολογικών εσόδων που προέρχονται από την εκμετάλλευση πρώτων υλών και φυσικών πόρων μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, όπως η ΠΔΕΒ, η διαδικασία Κίμπερλυ και το πρόγραμμα FLEGT. Επιτρέψτε μου επίσης να αναφερθώ στο πρόγραμμά μας «Όλα Εκτός από Όπλα», το οποίο παρέχει αφορολόγητη πρόσβαση σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (εκτός από όπλα), επιτρέποντάς τους να διευρύνουν το φάσμα των εξαγωγών τους.

Ας επιστρέψω τώρα στον βασικό μας προβληματισμό από την άποψη του εμπορίου. Χρειάζονται δύο για μία δοσοληψία. Πρέπει να εισάγουμε και πρέπει να εξάγουμε. Είναι, ως εκ τούτου κρίσιμης σημασίας να διασφαλίσουμε ότι η πρόσβαση σε πρώτες ύλες σε τρίτες χώρες δεν επιβαρύνεται από αδικαιολόγητους παράγοντες στρέβλωσης, όπως οι ποσοστώσεις, οι εξαγωγικοί δασμοί και οι απαγορεύσεις εξαγωγών.

Σήμερα, δυστυχώς, δεν συμβαίνει αυτό. Αντιθέτως, η επιθυμία τρίτων χωρών να επιβάλουν περιορισμούς στις εξαγωγές αυξάνεται. Μας προβληματίζουν συγκεκριμένα οι περιορισμοί που επιβάλλονται από ορισμένες σημαντικές αναδυόμενες οικονομίες, ως μέρος των στόχων στα πλαίσια της επιθετικής βιομηχανικής πολιτικής τους. Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι δεν επικεντρωνόμαστε στις φτωχότερες αναπτυσσόμενες οικονομίες, αλλά κυρίως σε μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες.

Τα μέτρα που επιβάλλουν αυτές οι χώρες έχουν ως αποτέλεσμα τη στρέβλωση του ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, ο οποίος βλάπτει την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Δυστυχώς, το μέγεθος του προβλήματος αυξάνεται. Μέχρι τώρα τουλάχιστον 20 χώρες έχουν θέσει σε εφαρμογή μέτρα τα οποία επηρεάζουν σημαντικές εξαγωγές για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουμε καταμετρήσει πάνω από 450 περιορισμούς που αφορούν διάφορες πρώτες ύλες. Οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί βιομηχανικοί τομείς, αν όχι όλοι, επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα.

Τι μπορεί να γίνει; Το έργο το οποίο έχει διεξαχθεί μέχρι τώρα αποδεικνύει ότι δεν είναι δυνατή η ταχεία διευθέτηση, ακόμη και αν η εξάλειψη των εξαγωγικών περιορισμών βρίσκεται ήδη μεταξύ των προτεραιοτήτων στην ατζέντα μας, είτε πρόκειται για διμερείς συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, είτε για την Παγκόσμια Οργάνωση Εμπορίου, αλλά θα πράξουμε ακόμη περισσότερα.

Πρώτον, θα είναι σημαντικό να αναπτύξουμε μία γενική στρατηγική για την πρόσβαση σε πρώτες ύλες. Εν προκειμένω, η Επιτροπή εργάζεται πάνω σε μία ανακοίνωση η οποία θα περιλαμβάνει μία σημαντική εμπορική πτυχή. Οιαδήποτε τέτοια στρατηγική θα πρέπει να περιλαμβάνει με πλήρη και συνεκτικό τρόπο όλους τους τομείς πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων ζητημάτων, όπως η επισιτιστική ασφάλεια, η ανάπτυξη και το περιβάλλον.

Όλα τα μέσα θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν στο έπακρο. Μία αειφόρος και συνεκτική πολιτική για την πρόσβαση σε πρώτες ύλες θα πρέπει, ως εκ τούτου, να συνδυάζει: πρώτον, διαπραγματεύσεις οι οποίες διασφαλίζουν τις διεθνείς δεσμεύσεις στο πλαίσιο του ΠΟΕ και σε διμερές πλαίσιο· δεύτερον, επιβολή κανόνων του ΠΟΕ και υφιστάμενες συμφωνίες· και τρίτον, ήπια μέτρα όπως ο διάλογος και η δημιουργία συμμαχιών. Ενώ κανένα από αυτά τα στοιχεία δεν είναι καινούριο, ο συνδυασμός τους και η συνεκτική τους εφαρμογή θα καθορίσουν και την ισχύ τους. Αυτό θα συζητηθεί σε μία διάσκεψη με ενδιαφερόμενους φορείς σε μετέπειτα χρονική στιγμή εντός του έτους.

Λαμβάνοντας υπόψη τη σπουδαιότητα της πρόσβασης σε πρώτες ύλες, η Επιτροπή χαιρετίζει τις συζητήσεις στο Κοινοβούλιο επί του θέματος αυτού. Η Επιτροπή χαιρετίζει συγκεκριμένα τις τροπολογίες στο προσχέδιο της έκθεσης. Η έκθεση υπογραμμίζει τώρα σαφέστερα τη σημασία του εν λόγω ζητήματος. Προτείνει τρόπους διευθέτησης του ζητήματος αυτού με εποικοδομητικό τρόπο, όπως με την εφαρμογή συμφωνιών και διαπραγματεύσεων με τις χώρες εταίρους. Είμαστε έτοιμοι να συνεργασθούμε πλήρως με το Κοινοβούλιο για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της περαιτέρω στρατηγικής μας.

  Daniel Caspary, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, χαίρομαι για το γεγονός ότι είστε διαθέσιμος σήμερα, κύριε Potočnik. Ο Επίτροπος Mandelson, όπως παρατηρούμε, επέλεξε για μία ακόμη φορά να μεταβεί σε κάποιο σημαντικό συνέδριο σε ένα άλλο μέρος του κόσμου, αντί να συζητήσει σημαντικά ζητήματα για την ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική μαζί με εμάς στο Κοινοβούλιο. Φανταστείτε την ικανοποίησή μου, επομένως, όταν σας άκουσα να παρουσιάζετε το θέμα πολύ καλύτερα και με μακράν μεγαλύτερη σαφήνεια και διορατικότητα από ό,τι θα μπορούσε ποτέ ο Επίτροπος Εμπορίου.

Είμαι πολύ ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων μας στην επιτροπή, επειδή φοβούμαι ότι ο εισηγητής, στο αρχικό του σχέδιο, παρ’ όλες τις καλές παρατηρήσεις που έκανε σχετικά με τις αναπτυσσόμενες χώρες, δεν εστίασε καθόλου στα συμφέροντα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου εισαγάγαμε ένα νέο πρώτο μέρος της έκθεσης σχετικά τα συμφέροντα της βιομηχανικής μας πολιτικής. Η φύση των συμφερόντων αυτών, πράγματι, είναι ξεκάθαρη. Πρέπει να εστιάσουμε με προσήλωση στη διασφάλιση του εφοδιασμού πρώτων υλών στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Όπως ορθώς ανέφερε ο Επίτροπος, αντιμετωπίζουμε μεγάλες δυσκολίες από αυτή την άποψη.

Στο πλαίσιο του ΠΟΕ χρειαζόμαστε επειγόντως καλύτερους κανόνες, σχεδιασμένους για να αποκλείσουν, όσο το δυνατόν περισσότερο, μέτρα τα οποία στρεβλώνουν τις εμπορικές συναλλαγές, όπως οι εξαγωγικοί δασμοί. Χρειαζόμαστε ελεύθερη πρόσβαση στις πρώτες ύλες στην παγκόσμια αγορά. Είναι απαράδεκτο χώρες όπως η Κίνα να χρησιμοποιούν τις πρώτες ύλες ως πολιτικό μέσο.

Πρέπει να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν, όχι μόνο σε πολυμερείς διαπραγματεύσεις, αλλά και σε διμερείς, προκειμένου να περιφρουρήσουμε την πραγματική ανοικτή πρόσβαση σε αγορές πρώτων υλών. Το γεγονός ότι η Επιτροπή υποχώρησε στις συνομιλίες σχετικά με την ένταξη της Ουκρανίας στον ΠΟΕ και απεδέχθη ένα περιθώριο για την επιβολή εξαγωγικών δασμών είναι απαράδεκτο και αποτελεί κακό παράδειγμα. Η αποδοχή εκ μέρους μας του καθεστώτος διπλής τιμής σε σχέση με την ένταξη της Σαουδικής Αραβίας στον ΠΟΕ, ένας διακανονισμός που έχει προκαλέσει σοβαρές δυσκολίες στην ευρωπαϊκή πετροχημική βιομηχανία μας, ήταν επίσης απαράδεκτη. Ούτε είμαι πολύ αισιόδοξος, όταν βλέπω τι συμβαίνει όσον αφορά την ένταξη της Ρωσίας στον ΠΟΕ, και θα ήθελα η Επιτροπή να μεριμνήσει ιδιαίτερα προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα θεσπισθούν άλλα μέτρα τα οποία στρεβλώνουν τις εμπορικές συναλλαγές.

Επιτρέψτε μου να επαναλάβω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου προς όλα τα μέλη της επιτροπής που συνεργάστηκαν για την παρούσα έκθεση. Ελπίζω ότι δεν θα την τροποποιήσουμε υπερβολικά στην αυριανή ψηφοφορία στην Ολομέλεια.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. MORGANTINI
Αντιπροέδρου

  Francisco Assis, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (PT) Θα ήθελα να ξεκινήσω συγχαίροντας τον εισηγητή. Τα προβλήματα τα οποία προκύπτουν σήμερα στην πρόσβαση σε πρώτες ύλες είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα μίας διαρθρωτικής αλλαγής στις αντίστοιχες αγορές τους, η οποία συνδέεται με μεταβολές στη διεθνή οικονομία.

Η αγορά πρώτων υλών αναπτυσσόταν κατά κυκλικό τρόπο, περνώντας από περιόδους ακραίας έλλειψης σε περιόδους ανεπάρκειας, και ορισμένες φορές επιτυγχάνοντας ισορροπία. Τώρα φαίνεται ότι αντιμετωπίζουμε μία νέα κατάσταση διαρθρωτικής έλλειψης, η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι αποτέλεσμα αιφνίδιας αύξησης της ζήτησης, την οποία πυροδότησε η ταχεία πρόοδος της βιομηχανοποίησης και της αστικοποίησης σε πολλές αναδυόμενες χώρες.

Είναι σαφές ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες στα κατάλληλα βήματα διαλόγου, ιδίως στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, για την επίτευξη συναίνεσης με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πρώτες ύλες. Αυτό δεν θα πρέπει να μας κάνει, ωστόσο, να παραβλέψουμε ένα άλλο σημαντικό ζήτημα: τώρα αντιμετωπίζουμε μία νέα κατάσταση σε αυτές τις αγορές, η οποία παρουσιάζεται τόσο στον τομέα των τροφίμων, όσο και στον τομέα της ενέργειας. Επομένως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εμείς οι μεγάλοι εισαγωγείς πρώτων υλών πρέπει να εξετάσουμε το ζήτημα αυτό με ιδιαίτερο προβληματισμό. Αφενός, πρέπει να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς θα ήταν δυνατόν να οδηγήσει σε άσκηση υπερβολικής πίεσης στην κατανάλωση πρώτων υλών με ιδιαίτερα αρνητικές περιβαλλοντικές και οικονομικές συνέπειες, καθώς και συνέπειες στην κοινωνική οργάνωση στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ, αφετέρου, πρέπει επίσης να εξετάσουμε τη δική μας κατάσταση και να κατανοήσουμε τις δικές μας δυσκολίες.

Η κατάσταση αυτή εγείρει δύο φαινομενικά θεμελιώδη ερωτήματα. Το ένα συνδέεται με την ανάγκη να επανεξετάσουμε το μοντέλο της οικονομικής μας ανάπτυξης, επειδή είναι ασυμβίβαστο με την κατάσταση κατά την οποία η εκμετάλλευση των πρώτων υλών είναι υπερβολική. Το άλλο υποδηλώνει ότι θα πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην εφαρμοσμένη επιστημονική έρευνα για να διασφαλίσουμε μεγαλύτερη καινοτομία, να προαγάγουμε την ανακύκλωση πρώτων υλών και να βρούμε νέες απαντήσεις για τα νέα προβλήματα που μας δημιουργεί αυτή η διαρθρωτική έλλειψη.

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE). - (PL) Η φύση έχει κατανείμει τους θησαυρούς της –τις πρώτες ύλες στο υπέδαφος, τις τροφές και τα δέντρα στην επιφάνεια της γης και τα ψάρια στο νερό– με άνισο τρόπο ανά την υφήλιο. Οι ανθρώπινες ανάγκες είναι οι ίδιες, όμως η ικανοποίηση αυτών των αναγκών απαιτεί αλληλεγγύη στην εκμετάλλευση των πόρων και στη διανομή τους μέσω του διεθνούς εμπορίου. Η έκθεση Holm αναφέρει πολλά πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Θα ήθελα να επισημάνω ορισμένα σημεία, συνεχίζοντας όσα είπε ο κ. Caspary.

Πρώτον, ορθολογική εκμετάλλευση των περιορισμένων πόρων. Επαναλαμβάνω: των περιορισμένων πόρων.

Δεύτερον, προστασία των πρώτων υλών έναντι της κατάσχεσης, έναντι της νεοαποικιακής εκμετάλλευσης φτωχών χωρών, ιδίως στην Αφρική. Δεν υπάρχει καθόλου διαφάνεια όσον αφορά το εμπόριο τέτοιων υλών, στο οποίο εμπλέκονται η Κίνα και ορισμένες άλλες χώρες.

Τρίτον, σκοπός του εμπορίου τέτοιων πρώτων υλών θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη των φτωχών χωρών. Αυτός είναι ο κύριος στόχος μας. Πρέπει να ωφεληθούν οι κάτοικοι, όχι μόνο οι εκπρόσωποι των αρχών ή των μεγάλων διεθνών εταιρειών.

Τέταρτον, η πολιτική της ΕΕ για τις πρώτες ύλες πρέπει να διασφαλίζει ότι η Ένωση δεν είναι δέσμια, παραδείγματος χάριν, της Ρωσίας στην περίπτωση του αερίου, και ενδεχομένως στο μέλλον της Βραζιλίας, στην περίπτωση της ζάχαρης.

Πέμπτον, όλοι οι εταίροι μοιράζονται απόλυτη ευθύνη όσον αφορά την εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων. Όπως γνωρίζουμε, πολλά είδη ψαριών απειλούνται με εξαφάνιση, όπως και τα δάση της Ασίας και της Αμαζονίας.

Εν κατακλείδι, κυρία Πρόεδρε, το σλόγκαν για το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο πρέπει να είναι υπευθυνότητα στην εκμετάλλευση των περιορισμένων φυσικών πόρων, έτσι ώστε οι μελλοντικές γενιές να μπορούν έχουν πρόσβαση στις αναγκαίες πρώτες ύλες για την ανθρώπινη ύπαρξη. Παρομοίως, οι φτωχές χώρες πρέπει να βοηθηθούν για την ανάπτυξη της απαιτούμενης τεχνολογίας για την παραγωγή βασικών τροφίμων. Και από αυτή την άποψη, η Ευρώπη μπορεί να συμβάλει σημαντικά.

  Marusya Ivanova Lyubcheva (PSE). - (BG) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο τον οποίο διαδραματίζει το εμπόριο στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας, πρέπει να στηρίξουμε τις προσπάθειες για την προώθηση του δίκαιου εμπορίου και όλων των πρωτοβουλιών οι οποίες συμβάλλουν στην αειφόρο οικονομική ανάπτυξη.

Οι τιμές των πρώτων υλών επηρεάζουν τις εξελίξεις στην αγορά και σε ορισμένες περιπτώσεις επηρεάζουν δυσμενώς την οικονομική ανάπτυξη, ιδίως σε χώρες όπου τα αποθέματα πρώτων υλών είναι σπάνια. Αυτό επηρεάζει τη συνολική κατάσταση στην αγορά, και τη διαθεσιμότητα πρώτων υλών.

Οι αναμενόμενες υψηλές τιμές του πετρελαίου και της ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν και πρέπει να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικές τεχνολογίες τόσο στην εξόρυξη, όσο και στην επεξεργασία πρώτων υλών. Αυτή η αποτελεσματικότητα και η υλοποίηση των καινοτομιών, καθώς και η διατήρηση ενός ισχυρού ερευνητικού τομέα καθορίζουν τον βαθμό της επιτυχίας στη βελτίωση της κατάστασης και της δύναμης της αγοράς, και στην ενίσχυση της διαφοροποίησης και της ενεργειακής ασφάλειας.

Όσον αφορά το γεωργικό εμπόριο, η προσοχή θα πρέπει να εστιαστεί στον μετριασμό της πίεσης που ασκείται στους παραγωγούς, η οποία προκαλείται από την έλλειψη ισορροπίας μεταξύ των τιμών αγοράς παραγωγού για γεωργικά προϊόντα και των επιπέδων των λιανικών τιμών τους. Η ανισορροπία αυτή στρεβλώνει την αγορά, αλλά δείχνει και ότι η αγορά έχει το δικό της κοινωνικό κόστος.

  Glyn Ford (PSE). - (EN) Κυρία Πρόεδρε, είναι χαρά μου να μιλήσω για την έκθεση του κ. Holm σχετικά με το εμπόριο πρώτων υλών και βασικών προϊόντων. Τον περασμένο μήνα είχα το προνόμιο να παραστώ, εξ ονόματος του Κοινοβουλίου, στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD XII) στην Accra. Η διάσκεψη αυτή εξέπεμψε μία κραυγή βοήθειας για τους φτωχούς του κόσμου.

Η κλιμάκωση των τιμών των τροφίμων έχει ολοένα και περισσότερο ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα ταραχών στους δρόμους, και προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση, χρειαζόμαστε μία νέα προσέγγιση. Η νέα κρίση απειλεί να σκοτώσει μέσα σε μία ημέρα περισσότερους από όσους έχουν χαθεί λόγω της τρομοκρατίας μέσα σε έξι χρόνια από την 9η Σεπτεμβρίου. Οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις ίσως δεν έχουν παρατηρήσει ακόμη ότι οι φτωχοί του κόσμου βλέπουν όλο και συχνότερα τα παιδιά τους να πεινούν. Οι επιπτώσεις θα είναι ιδιαίτερα έντονες στην Αφρική, όπου οι τιμές των βασικών προϊόντων έχουν αυξηθεί πάνω από το διπλάσιο κατά τους τελευταίους 12 μήνες και εξακολουθούν να εκτοξεύονται στα ύψη λόγω της κερδοσκοπίας, των ελλείψεων και των μεταβαλλόμενων μορφών παραγωγής. Οι βασικές αιτίες είναι η αυξανόμενη ζήτηση από την Ανατολική Ασία και οι συνέπειες που είχε στον εφοδιασμό η ανυπαρξία επενδύσεων στη γεωργία. Η αλλαγή του κλίματος, η οποία εκδηλώνεται με πλημμύρες, ξηρασία και πρωτοφανείς θερμοκρασίες, απλώς δυσχεραίνει περισσότερο την κατάσταση, ιδίως για τους φτωχότερους του κόσμου. Ελπίζω, λοιπόν, να εγκρίνουμε το παρόν ψήφισμα.

  Γεώργιος Παπαστάμκος (PPE-DE). – Κυρία Πρόεδρε, η πρόσβαση σε πρώτες ύλες είναι –πράγματι– ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή οικονομία και ανταγωνιστικότητα, δεδομένου μάλιστα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις εισαγωγές πρώτων υλών από τρίτες χώρες.

Η αντιμετώπιση των φραγμών που θέτουν τρίτες χώρες στην πρόσβαση της Ένωσης σε αγορές πρώτων υλών, πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στο πλαίσιο, τόσο των τρεχουσών διαπραγματεύσεων στην Παγκόσμια Οργάνωση Εμπορίου, όσο και των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων διμερών συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου.

Τέλος, θεωρώ αναγκαίο, κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να υπάρξουν υποστηρικτικοί μηχανισμοί και μεταφορά τεχνογνωσίας στις αναπτυσσόμενες χώρες, ως προς τη βιώσιμη και διαφανή διαχείριση της εκμετάλλευσης πρώτων υλών και φυσικών πόρων.

  Σταύρος Αρναουτάκης (PSE). – Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, είναι γεγονός ότι η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών μας επιχειρήσεων εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την προμήθεια πρώτων υλών. Απαιτείται, λοιπόν, σήμερα μία ολοκληρωμένη στρατηγική που θα εξασφαλίζει την πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές και η οποία ταυτόχρονα θα διασφαλίζει τη διεθνή συνεργασία, το θεμιτό ανταγωνισμό και το δίκαιο εμπόριο, το σεβασμό των περιορισμών που βασίζονται σε σοβαρά αναπτυξιακά κίνητρα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, την προαγωγή επενδύσεων για την έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον καθώς και για την ανακύκλωση.

Στόχος μας πρέπει να είναι η αειφόρος ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά, και η αλληλεγγύη προς τις πτωχότερες χώρες του κόσμου.

  Brian Crowley (UEN). - (EN) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή για το έργο του σε αυτή την έκθεση. Παρατηρώ ότι υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία.

Πρώτα απ’ όλα, υπάρχει παγκόσμιος ανταγωνισμός για τις πρώτες ύλες και τα βασικά προϊόντα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι πρέπει να ενισχύσουμε την ικανότητά μας να προβαίνουμε σε διμερείς συμφωνίες και διμερείς συναλλαγές, εάν θέλουμε να στεφθεί με επιτυχία η προσπάθεια πρόσβασης σε αυτά τα βασικά προϊόντα.

Προφανώς, το ζήτημα των συνομιλιών για το παγκόσμιο εμπόριο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες εξελίξεις, όμως η περαιτέρω μόχλευση μπορεί να επιτευχθεί μέσω των οικονομικών εταιρικών μας σχέσεων με τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Θα συνιστούσα επίσης προσοχή στο ότι η εκχώρηση συγκεκριμένων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των συνομιλιών για το παγκόσμιο εμπόριο με στόχο τη βραχυπρόθεσμη πρόσβαση σε πρώτες ύλες και βασικά προϊόντα, θα μπορούσε να αποβεί εις βάρος μεγάλου μέρους της βιομηχανίας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και συγκεκριμένα στη γεωργία μας.

Τέλος, όπως ανέφερε ο προηγούμενος συνάδελφός μας, η δικαιοσύνη είναι για όλους το σημαντικότερο. Πρέπει να επενδύσουμε τώρα στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου για τους δώσουμε τη δυνατότητα να πετύχουν – όχι μόνο αυτόν τον χρόνο και τον επόμενο λόγω της υψηλής τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αλλά και σε 20 χρόνια. Οι επενδύσεις αυτές θα πρέπει να συνδέονται με επένδυση στις χώρες τους στον τομέα της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης για τον λαό τους, προκειμένου να τεθεί ένα τέρμα στον πολλαπλασιασμό των προβλημάτων.

  Janez Potočnik, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους αξιότιμους βουλευτές για τις παρεμβάσεις τους. Υπήρξαν ιδιαίτερα σαφείς όσον αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Είναι επίσης αρκετά σαφές, αφενός, ότι πρέπει να διασφαλίσουμε την ισορροπημένη εξέλιξη των εργασιών μας, εστιάζοντας έτσι ιδιαίτερα στις φτωχότερες χώρες και καθιερώνοντας τη δικαιοσύνη για την οποία μίλησε ο κ. Crowley· αφετέρου, πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε κανόνες για το δίκαιο εμπόριο με στόχο την πρόσβαση της βιομηχανίας μας σε πρώτες ύλες. Είναι γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, και θα παραμείνει, καθαρός εισαγωγέας πρώτων υλών.

Σήμερα αντιμετωπίζουμε μεγαλύτερο ανταγωνισμό στις αγορές εφοδιασμού μας, καθώς και αυξημένες τιμές λόγω έντονου ανταγωνισμού από πολλές αναδυόμενες οικονομίες. Παράλληλα, οι αναδυόμενες αυτές οικονομίες θέτουν εμπόδια στην πρόσβαση στις πρώτες ύλες τους, στρεβλώνοντας έτσι τον ανταγωνισμό. Η δίκαιη πρόσβαση σε πρώτες ύλες στο πλαίσιο διαφανών όρων αποτελεί, επομένως, βασικό μέρος της εξίσωσης στη στρατηγική μας για την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα.

Η πρόθεση της Επιτροπής για τα επόμενα χρόνια είναι να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να στηρίξει έναν βιώσιμο εφοδιασμό πρώτων υλών για τις βιομηχανίες μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα ακολουθήσει μία ενιαία και ισορροπημένη στρατηγική. Όπως ορθώς τονίζει το Κοινοβούλιο, η στρατηγική αυτή πρέπει να συνυπολογίσει όχι μόνο τα συμφέροντα των βιομηχανιών μας και της ανταγωνιστικότητάς μας, αλλά και τα συμφέροντα των φτωχότερων χωρών.

Όσον αφορά την πτυχή της ανάπτυξης, πρέπει να προβούμε, και θα προβούμε, σε μία διάκριση, αφενός, μεταξύ των δικαιολογημένων μέτρων τα οποία διατηρούν οι φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες, όπως οι εξαγωγικοί δασμοί, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τον προϋπολογισμό των εν λόγω χωρών και, αφετέρου, των μέτρων που επιβάλλουν οι αναδυόμενες οικονομίες ως μέρος της βιομηχανικής τους πολιτικής και τα οποία στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στις παγκόσμιες αγορές.

Εκτιμώ το σχόλιο του κ. Assis για τις δεσμεύσεις Έρευνας και Ανάπτυξης, οι οποίες πρέπει εν προκειμένω να αυξηθούν. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κοινοβούλιο για τη στήριξη που μας παρείχε σχετικά με την εν λόγω πολιτική. Θα σας κρατούμε ενήμερους για την περαιτέρω υλοποίηση της στρατηγικής μας.

  Jens Holm, εισηγητής. − (SV) Επίτροπε Potočnik, αναμένουμε την ανακοίνωση από την Επιτροπή και τη διάσκεψη. Είναι καλό το ότι σκοπεύετε να συμπεριλάβετε τα ζητήματα της επισιτιστικής ασφάλειας, της ανάπτυξης και του περιβάλλοντος.

Francisco Assis, συμφωνώ απόλυτα μαζί σας ότι πρέπει να επανεξετάσουμε το μοντέλο της οικονομικής μας ανάπτυξης.

Zbigniew Zaleski, συμφωνώ ότι το εμπόριο δεν πρέπει να ισοδυναμεί με μία μορφή νεοαποικιακής κλοπής των πρώτων υλών από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επομένως, ζητώ από τον Zbigniew Zaleski και όλους εσάς να στηρίξετε οπωσδήποτε τις τροπολογίες 20 και 21. Παρακαλώ, μελετήστε τις προσεκτικά.

Διαβάστε επίσης την τροπολογία 26, η οποία αφορά τα βιοκαύσιμα. Σε αυτήν, ζητούμε την επιβολή περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων όσον αφορά τα βιοκαύσιμα. Αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα το γεγονός ότι όλο και περισσότερα σιτηρά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή κρέατος, με άλλα λόγια ότι τρέφουμε τα ζώα με σιτηρά, ενώ ταυτόχρονα όλο και περισσότερα σιτηρά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καυσίμων για τα αυτοκίνητά μας.

Πρόκειται για έκκληση προς την Επιτροπή – θέλουμε μέτρα για τη μείωση της ιδιωτικής χρήσης των οχημάτων και την κατανάλωση κρέατος, έτσι ώστε να υπάρχουν περισσότερα σιτηρά για τη σίτιση των ανθρώπων!

Στην έκθεση απαιτούμε έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος. Το εμπόριο πρέπει επίσης να αναλάβει την ευθύνη του. Πρέπει να μειώσουμε όλες τις περιττές εκπομπές και να μειώσουμε τις μεταφορές. Ένα σημαντικό ποσοστό του εμπορίου αφορά προϊόντα που θα μπορούσαν πολύ απλά να παραχθούν τοπικά. Πρέπει να διευκολύνουμε το εμπόριο «οικολογικών προϊόντων» και ευφυούς περιβαλλοντικής τεχνολογίας. Εάν δεν το πράξουμε αυτό και το εμπόριο δεν αναλάβει την ευθύνη του, σύντομα δεν θα έχουν απομείνει πρώτες ύλες για να πραγματοποιούμε τις εμπορικές μας συναλλαγές και τότε δεν θα έχουν απομείνει τρόφιμα ούτε για να σιτισθούμε. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να πάρουμε την ευθύνη μας για το κλίμα στα σοβαρά!

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη 20 Μαΐου 2008.