Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει συζήτηση της έκθεσης (A6-0155/2008) του Lasse Lehtinen, εξ ονόματος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την πολιτική καταναλωτών 2007-2013 (2007/2189(INI)).
Lasse Lehtinen, εισηγητής. − (FI) Κύριε Πρόεδρε, η έκθεση την οποία έχουμε ενώπιον μας έχει αναγνωσθεί διεξοδικά σε συνεδρίαση της επιτροπής, και γι’ αυτό ευχαριστώ τους συναδέλφους μου και κυρίως τους σκιώδεις εισηγητές από τις άλλες πολιτικές ομάδες. Μέσα σε ένα κλίμα συναίνεσης παρατηρήσαμε τις αξιέπαινες προσπάθειες της Επιτροπής να επισημάνει ζητήματα καταναλωτών σε όλους τους τομείς πολιτικής.
Η ήπειρος αυτή δεν θα κατορθώσει να δράσει ανταγωνιστικά στις παγκόσμιες αγορές, εάν δεν καταφέρει να δράσει ανταγωνιστικά στη δική της εσωτερική αγορά. Οι 27 επιμέρους εθνικές αγορές πρέπει να συγχωνευθούν, ώστε να αποτελέσουν τη μεγαλύτερη λιανική αγορά του κόσμου.
Μία βιώσιμη εσωτερική αγορά απαιτεί δράση για την τόνωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Ισχυρές και ανεξάρτητες οργανώσεις καταναλωτών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση.
Μεταξύ των επιλογών για την αύξηση της εμπιστοσύνης, υπάρχει μία επιλογή η οποία ξεχώρισε περισσότερο από οιαδήποτε άλλη στις συζητήσεις μας, και η οποία προκάλεσε επίσης τις μόνες διαφωνίες που αξίζει να αναφέρουμε. Πρόκειται για τη δυνατότητα των πολιτών να διαθέτουν τα μέσα για τη διεκδίκηση επανόρθωσης, εάν κάτι δεν πάει καλά. Στην έκθεση εκφράζεται η άποψη ότι είναι απολύτως απαραίτητο για τους καταναλωτές να διαθέτουν ένα διασυνοριακό σύστημα συλλογικής αποζημίωσης σε περιπτώσεις διαφορών.
Η Επίτροπος Kuneva έχει ήδη υποσχεθεί να αρχίσει να εξετάζει ποιος τύπος συστήματος συλλογικής προσφυγής θα μπορούσε να λειτουργήσει στην Ευρώπη. Τουλάχιστον φαίνεται να υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ μας στην Ευρώπη για το πώς δεν θα πρέπει να είναι ο τύπος αυτού του συστήματος. Δεν θα πρέπει να παρουσιάζει θεμελιώδη ομοιότητα με το αμερικανικό σύστημα συλλογικής αποζημίωσης, το οποίο ωφελεί κυρίως τους δικηγόρους, και όχι τους καταναλωτές. Στην Ευρώπη, στόχος μας πρέπει να είναι ένα σύστημα, στο οποίο οι απαιτήσεις επανόρθωσης θα συνδέονται άμεσα με την πραγματική βλάβη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η απονομή δικαιοσύνης δεν θα επικεντρώνεται τόσο πολύ στην ποινή, όσο στη δικαίωση του καταναλωτή. Τα συστήματα συλλογικής προσφυγής δεν θα προσέφεραν επομένως νέα δικαιώματα στους καταναλωτές, αλλά θα διασφάλιζαν ότι μπορούν να αξιοποιούν τα υφιστάμενα δικαιώματά τους στο έπακρο.
Οι συντηρητικοί, ως ομάδα, δεν ήταν πρόθυμοι να προωθήσουν την ιδέα της συλλογικής αποζημίωσης. Ο λόγος τον οποίο προβάλλουν είναι ότι η Επιτροπή έχει ήδη υποσχεθεί να ξεκινήσει την κατάρτιση προτάσεων επ’ αυτού. Το Κοινοβούλιο, ωστόσο, είναι το υπεύθυνο όργανο για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων, εκλεγμένο από τους ευρωπαίους πολίτες, και πρέπει να καταδείξουμε τη βούληση της πλειοψηφίας του. Έχουμε και την εξουσιοδότηση και την υποχρέωση να σκεφθούμε νέες και λεπτομερείς λύσεις σε ζητήματα που οι πολίτες θεωρούν προβληματικά και τα προτείνουν στην Επιτροπή.
Εγώ πρότεινα να εξετάσει η Επιτροπή κατά πόσον θα ήταν ωφέλιμο να δημιουργηθεί μια θέση Διαμεσολαβητή για τους Καταναλωτές, ο οποίος θα λογοδοτεί στην Επιτροπή και θα ασχολείται συγκεκριμένα με διασυνοριακές υποθέσεις. Αυτός ο ανώτερος αξιωματούχος θα μπορούσε να ενεργεί ως ρυθμιστής, ένα είδος επιλεκτικής αρχής, όπως συμβαίνει στα εθνικά πλαίσια, όταν εφαρμόζονται μέσα νομικής προσφυγής. Ευελπιστώ η έκθεση και οι συμβιβαστικές λύσεις που περιλαμβάνει να λάβουν τη μεγαλύτερη δυνατή υποστήριξη.
Meglena Kuneva, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κοινοβούλιο για την υποστήριξη των στόχων και των δράσεων της στρατηγικής μας για την πολιτική καταναλωτών για τα έτη 2007-2013, και φυσικά τον εισηγητή για τη μεγάλη υποστήριξη και το έργο του.
Χαιρετίζω την άποψη του Κοινοβουλίου για την αναγκαιότητα μετατροπής των 27 επιμέρους εθνικών αγορών σε μία πανευρωπαϊκή λιανική αγορά – τη μεγαλύτερη στον κόσμο. Για να το επιτύχουμε αυτό, πρέπει να αυξήσουμε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην αγορά προϊόντων πέρα από τα σύνορα. Συχνά λέμε ότι η εμπιστοσύνη είναι το νόμισμα της σύγχρονης οικονομίας. Πιστεύω ότι, πασχίζοντας και προσπαθώντας ουσιαστικά, με τη βοήθεια του χαρακτήρα της στρατηγικής μας, θα μπορούσαμε να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο βήμα-βήμα.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμώ επίσης ιδιαίτερα την υποστήριξη που έχει δοθεί στην προτεινόμενη οδηγία πλαίσιο σχετικά με τα συμβατικά δικαιώματα των καταναλωτών, που είναι το εργαλείο για την επίτευξη του στόχου. Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένη με τη σύμφωνη γνώμη του Κοινοβουλίου σχετικά με την αναγκαιότητα στοχοθετημένης πλήρους εναρμόνισης εκεί όπου εντοπίζονται εμπόδια τα οποία τίθενται στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.
Όσον αφορά τον πίνακα αποτελεσμάτων για τους καταναλωτές, χαίρομαι για την αποδοχή αυτής της πρωτοβουλίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και προσβλέπω στην πλήρη υποστήριξή σας στη συνέχεια του τρέχοντος έτους. Ο πίνακας αποτελεσμάτων έχει κεντρική σημασία για τον στόχο της στρατηγικής για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς για τους καταναλωτές μας – για τον υπολογισμό του αποτελέσματος της εσωτερικής αγοράς για τους καταναλωτές. Όταν ο πίνακας αποτελεσμάτων θα έχει αναπτυχθεί πλήρως, θα μπορούμε πραγματικά να εξασφαλίσουμε τη βελτίωση της νομοθεσίας και τη χάραξη πολιτικής βάσει στοιχείων. Εξίσου σημαντικό είναι ότι θα δείξουμε στους πολίτες μας ότι κατανοούμε και μπορούμε να ανταποκριθούμε στους καθημερινούς τους προβληματισμούς.
Αναφέρατε το ζήτημα της επανόρθωσης. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την υποστήριξη την οποία παρείχατε στην εστίαση της στρατηγικής για την πολιτική καταναλωτών στα μέσα επανόρθωσης και την επιβολή. Τα μέσα επανόρθωσης, σε συνδυασμό με την επιβολή, αποτελούν βασικό μέρος αυτής της στρατηγικής. Όπως και εσείς, πιστεύω ακράδαντα ότι προκειμένου να καταστεί λειτουργική η εσωτερική αγορά, οι ευρωπαίοι καταναλωτές πρέπει να νιώθουν βέβαιοι ότι μπορούν να επιβάλουν τα δικαιώματά τους και να λάβουν αποζημίωση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω επίσης ότι η συμπληρωματικότητα των μέσων προσφυγής –δικαστικών και εξωδικαστικών, τόσο μεμονωμένων όσο και συλλογικών– θα επέτρεπε την αποτελεσματικότερη και καταλληλότερη αντιμετώπιση των καταναλωτικών διαφορών. Αυτό θα ωφελούσε εξίσου και τους καταναλωτές και τις ευυπόληπτες επιχειρήσεις. Προσωπικά, πιστεύω ότι η συλλογική αποζημίωση, –τόσο δικαστικά, όσο και εξωδικαστικά– μπορεί πιθανόν να είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για την ενίσχυση του πλαισίου επανόρθωσης που έχουμε ήδη δημιουργήσει για τους ευρωπαίους καταναλωτές. Αυτό το καταφέραμε με την ενθάρρυνση μηχανισμών ΕΤΕΔ –Εναλλακτικών Τρόπων Επίλυσης Διαφορών– την καθιέρωση ευρωπαϊκής διασυνοριακής διαδικασίας μικροδιαφορών και την πρόσφατα εγκριθείσα οδηγία περί διαμεσολάβησης.
Φυσικά, οιαδήποτε μελλοντική ενέργεια στον τομέα αυτό θα πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά. Όπως γνωρίζετε, έχω δρομολογήσει δύο μελέτες με στόχο την περαιτέρω διερεύνηση του ζητήματος της συλλογικής αποζημίωσης. Η πρώτη θα εξετάσει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των υφιστάμενων μηχανισμών συλλογικής αποζημίωσης· θα εκτιμήσει κατά πόσον οι καταναλωτές ζημιώνονται σε όσα κράτη μέλη δεν υφίσταται η δυνατότητα συλλογικής αποζημίωσης και θα εξετάσει την ύπαρξη αρνητικών επιπτώσεων στην ενιαία αγορά.
Η δεύτερη μελέτη θα παράσχει πληροφορίες σχετικά με προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στη λήψη αποζημίωσης για μαζικές αξιώσεις και θα αναλύσει τις οικονομικές συνέπειες των εν λόγω προβλημάτων για τους καταναλωτές, τους ανταγωνιστές και την αντίστοιχη αγορά.
Σκοπεύω να χρησιμοποιήσω τα αποτελέσματα αυτών των μελετών και τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν από ενδιαφερόμενους παράγοντες και κράτη μέλη για την προετοιμασία μίας ανακοίνωσης, η οποία θα εγκριθεί από την Επιτροπή στο τέλος του 2008. Στόχος αυτής της ανακοίνωσης θα είναι να παράσχει συμβουλές, σε δημόσιο και ευρύ επίπεδο, σχετικά με τις διαθέσιμες δυνατότητες στο πεδίο της συλλογικής αποζημίωσης καταναλωτών.
Ταυτόχρονα, αξιολογώ τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη εφάρμοσαν την οδηγία περί των κοινοτικών αγωγών παραλείψεως και τον αντίκτυπο τον οποίο είχε στην επιβολή των δικαιωμάτων των καταναλωτών στην ΕΕ. Θα εκθέσω τα συμπεράσματά μου στην έκθεση η οποία θα πρέπει επίσης να εγκριθεί από την Επιτροπή στα τέλη του τρέχοντος έτους.
Και πάλι, ευχαριστώ το Κοινοβούλιο για το γεγονός ότι μοιράστηκε το όραμα της νέας, βασιζόμενης στην αγορά πολιτικής καταναλωτών – μίας πολιτικής όπου ενημερωμένοι και ενισχυμένοι καταναλωτές αναζητούν με εμπιστοσύνη και επωφελούνται από τις βέλτιστες προσφορές από άποψη τιμής και ποιότητας στη μεγαλύτερη λιανική αγορά του κόσμου.
Piia-Noora Kauppi, συντάκτρια της γνωμοδότησης της Επιτροπής Οικονομικών Νομισματικών Θεμάτων. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να χαιρετίσω την ανακοίνωση της Επιτροπής και την έκθεση του κ. Lehtinen, καθώς και οι δύο είναι συνολικά πολύ ισορροπημένες.
Επιπλέον, προβάλλουν επακριβώς μία σημαντική αντίληψη, η οποία πρέπει να αντιμετωπισθεί σε επίπεδο ΕΕ – η πολιτική καταναλωτών είναι και πρέπει να είναι μέρος της εσωτερικής αγοράς.
Η αντίληψη αυτή οδηγεί σε αυτό που ανέφερε ακριβώς στην έκθεση η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων: η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς αποτελεί καθαυτή μία σπουδαία πολιτική καταναλωτών. Ο πανευρωπαϊκός ανταγωνισμός μειώνει τις τιμές και αυξάνει την ποιότητα και τις επιλογές των καταναλωτών. Πρέπει να διασφαλισθεί η πανευρωπαϊκή πρόσβαση των καταναλωτών σε αυτές τις επιλογές.
Σε μία εσωτερική αγορά, οι καταναλωτές αποτελούν πρωτεργάτες της οικονομίας της αγοράς και μπορούν, με τις επιλογές τους, να προστατεύουν τα συμφέροντά τους. Επομένως, η συνεπής υλοποίηση υφιστάμενων οδηγιών σχετικά με την εσωτερική αγορά είναι υψίστης σημασίας.
Η γνωμοδότηση της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων επισημαίνει ορθώς δύο τομείς, οι οποίοι εν προκειμένω είναι ιδιαίτερα σημαντικοί. Πρώτον, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες: μία πραγματική εσωτερική αγορά τραπεζικών υπηρεσιών, δανείων, ασφαλίσεων κλπ. είναι αναγκαία για την ενίσχυση των ευρωπαίων καταναλωτών. Η ανάγκη αυτή είναι ιδιαίτερα πιεστική, καθώς οι δημοκρατικές εξελίξεις καθιστούν τις βέλτιστες δυνατές επενδυτικές υπηρεσίες όλο και πιο σημαντικές για όλους. Τα εμπόδια τα οποία πρέπει ακόμη να ξεπεραστούν στο σημείο αυτό είναι μεγάλα.
Δεύτερον, το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αυτό συνδέεται με λειτουργικές χρηματοπιστωτικές αγορές και καθορίζεται από την ανάπτυξη συστημάτων πληρωμών, αλλά είναι επίσης σημαντικό για σχεδόν όλες τις πτυχές της εσωτερικής αγοράς, καθώς το διαδίκτυο παρέχει μία πραγματική ευρωπαϊκή αγορά. Πρέπει, λοιπόν, να διασφαλίσουμε ότι το ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό εμπόριο λειτουργεί πραγματικά και ότι οι καταναλωτές προβαίνουν σε ορθές επιλογές.
Diana Wallis, συντάκτρια της γνωμοδότησης της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων συμφωνούμε μαζί σας, κυρία Επίτροπε: ας απαλλαγούμε από αυτές τις 27 επιμέρους εθνικές αγορές· όμως για να γίνει αυτό, χρειάζεστε ένα πολύ πιο κοινό νομικό πλαίσιο. Πιστεύω ότι το σημείο εκκίνησης, από όπου θα ήταν καλό να ξεκινήσουμε για να τα καταφέρουμε, θα ήταν να βλέπαμε όλα τα στοιχεία της Επιτροπής τα οποία εμπλέκονται με την εσωτερική αγορά να συνεργάζονται επίσης συνεκτικά. Το ένα ζήτημα το οποίο μας ενδιαφέρει επί μακρόν, και το οποίο θεωρήσαμε ότι δεν είχε αναφερθεί αρκετά, ήταν το ενοχικό δίκαιο και το κοινό πλαίσιο αναφοράς.
Δεν θέλουμε να έχουμε την αίσθηση ότι έχει περάσει στη λήθη και όλοι προχωρούν στο επόμενο θέμα στο οποίο σας στηρίζουμε, όσον αφορά τη συλλογική αποζημίωση. Επιτρέψτε μας, όμως, να συνεχίσουμε να αφιερώνουμε επίσης τις προσπάθειές μας στην κατεύθυνση του κοινού πλαισίου αναφοράς. Θα θέλαμε να είχε δοθεί περισσότερη έμφαση στις μορφές αποζημίωσης εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, ιδίως στον διαδικτυακό κόσμο, ο οποίος είναι κάτι που εμείς, ως επιτροπή, στηρίζουμε επί μακρόν. Με τη συλλογική αποζημίωση, ναι, χαιρόμαστε που εξετάσατε το θέμα και προχωρούμε σε αυτόν τον τομέα, αλλά, σας παρακαλώ, μην αφήσετε να καταλήξουμε πάλι εκεί που φθάσαμε με το ενοχικό δίκαιο, ταλανιζόμενοι από ερωτήματα σχετικά με τη νομική βάση και άλλα ζητήματα.
Anna Hedh, συντάκτρια της γνωμοδότησης της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων. − (SV) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Επίτροπο, Meglena Kuneva, και τον εισηγητή Lasse Lehtinen.
Επικροτώ τη στρατηγική και είμαι ευγνώμων που οι καταναλωτές αντιμετωπίζονται ως μία ομάδα άξια προσοχής. Γνωρίζουμε ότι η εσωτερική μας αγορά δεν θα ακμάσει ποτέ, εάν οι καταναλωτές δεν είναι ικανοποιημένοι και ασφαλείς. Συμμερίζομαι, όμως, την άποψη του εισηγητή ότι η στρατηγική επιτάσσει συνεχή παρακολούθηση, προκειμένου η ανάπτυξή της να αποβεί προς όφελος των καταναλωτών.
Ως εισηγήτρια για τη στρατηγική στην Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, ωστόσο, είμαι απογοητευμένη από το γεγονός ότι η αρμόδια επί της ουσίας επιτροπή δεν έλαβε υπόψη της περισσότερες από μία από τις 13 τροπολογίες μας. Περιλαμβάνουν πολλές σημαντικές και αξιόλογες προτάσεις. Θέλαμε να δούμε μία πιο σαφή προοπτική της ισότητας των φύλων. Η πολιτική καταναλωτών σε καμία περίπτωση δεν είναι ουδέτερη σε σχέση με τα φύλα. Το φύλο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, όπως ακριβώς λαμβάνονται υπόψη τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες. Ελπίζω ότι αυτό θα είναι εφικτό στην επόμενη αναθεώρηση.
Colm Burke, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ τον κ. Lehtinen και τους σκιώδεις εισηγητές για την καλή τους συνεργασία κατά τους τελευταίους μήνες. Η έκθεση αυτή εισάγει ορισμένα πολύ θετικά στοιχεία στον τομέα της προόδου της πολιτικής καταναλωτών. Οι καταναλωτές μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους, μόνο εάν γνωρίζουν τα δικαιώματα αυτά, και η ενδυνάμωση των καταναλωτών στην ΕΕ αποτελεί κεντρικό στοιχείο της παρούσας έκθεσης, και αυτό θα επιτευχθεί με εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στον εφοδιασμό των καταναλωτών με τις απαραίτητες δεξιότητες και τα εργαλεία για την αύξηση της εμπιστοσύνης τους στο ψηφιακό περιβάλλον.
Η έκθεση επιδοκιμάζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων και σε διεθνές επίπεδο, συγκεκριμένα με τις κινεζικές και τις αμερικανικές αρχές. Ο συνεχής διάλογος και η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων αποβαίνουν προς όφελος όλων των μερών και είναι κεντρικής σημασίας για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών.
Όσον αφορά την αποζημίωση των καταναλωτών, μαζί με τους συναδέλφους μου από το PPE-DE υποστηρίζω κι εγώ θερμά την εύκολη και αποτελεσματική πρόσβαση στα μέσα επανόρθωσης για όλους τους καταναλωτές στην ΕΕ. Γνωρίζουμε ότι οι εξωδικαστικές μορφές αποζημίωσης αποτελούν την προτιμώμενη λύση για τους περισσότερους καταναλωτές, καθώς εξυπηρετούν τα συμφέροντα των καταναλωτών με τον πιο γρήγορο τρόπο και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.
Όπως αναφέρω από την έναρξη των συζητήσεων, δεν υποστηρίζω τις εκκλήσεις για την ανάληψη νομοθετικής δράσης για τη θέσπιση ενός κακομελετημένου συστήματος συλλογικής αποζημίωσης στην ΕΕ. Επί του παρόντος, η Επιτροπή ετοιμάζει διάφορες μελέτες σχετικά με τα υφιστάμενα συστήματα αποζημίωσης των καταναλωτών στα κράτη μέλη, και αντί να προκαταλάβουμε τα αποτελέσματα των μελετών της Επιτροπής, εγώ, μαζί με τους συναδέλφους μου από το PPE-DE, ζητούμε από το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη να αναλάβουν έναν ισχυρό ρόλο στην εκτίμηση των αποτελεσμάτων των μελετών προτού αποφασίσουμε για την ανάληψη περαιτέρω δράσης. Δεν είναι καλό για τους καταναλωτές να θεσπίσουμε βιαστικά ένα σύστημα συλλογικής αποζημίωσης, το οποίο θα ήταν και δαπανηρό και αναποτελεσματικό. Βάσει όλων των ανωτέρω στηρίζω την έκθεση.
Evelyne Gebhardt, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, επιτρέψτε μου να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον κ. Lehtinen για το πραγματικά καλό σχέδιο έκθεσης που μας έδωσε, το οποίο παρέχει μία ιδιαίτερα γερή βάση για τις συζητήσεις μας.
Θα ήθελα να επισημάνω τρία πολύ σημαντικά σημεία της έκθεσης. Το πρώτο είναι η ανάγκη να διασφαλίσουμε ότι τα μέσα τα οποία διαθέτουμε ήδη στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στη προώθηση της ασφάλειας και της πρόληψης. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να βελτιωθεί περαιτέρω το σύστημα RAPEX (Σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για την ασφάλεια των καταναλωτικών προϊόντων, εκτός τροφίμων), έτσι ώστε να είναι δυνατόν να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των καταναλωτών ακόμη πιο αποτελεσματικά.
Το δεύτερο πολύ σημαντικό σημείο είναι ότι το SOLVIT (Δίκτυο επίλυσης προβλημάτων στην εσωτερική αγορά), το οποίο αποτελεί βασικό μέσο, θα πρέπει να αναπτυχθεί και να βελτιωθεί. Εξακολουθεί να υφίσταται ένα πολύ μεγάλο κενό στην ενημέρωση των καταναλωτών, πολλοί από τους οποίους δεν έχουν ακούσει ποτέ για το SOLVIT και δεν γνωρίζουν ότι θα μπορούσε να τους λύσει αρκετά προβλήματα. Αυτό είναι εξίσου σημαντικό.
Είμαι επίσης πολύ χαρούμενη που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να εξετάσει ξανά το σύμβολο «ΕΕ». Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το σύμβολο «ΕΕ» είναι ένδειξη ασφαλείας, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε μαζί με εσάς και τον Επίτροπο Verheugen ότι οι κανόνες οι οποίοι διέπουν αυτό το σύμβολο διατυπώνονται έτσι ώστε να μας δίδουν τη δυνατότητα να διαβεβαιώνουμε τους πολίτες στο μέλλον ότι μπορούν να βασίζονται στην ασφάλεια των προϊόντων τα οποία φέρουν την ένδειξη «ΕΕ». Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό στόχο.
Το τελευταίο, αλλά σημαντικότερο ωστόσο σημείο, κατά την άποψη της ομάδας μου, είναι το σύστημα συλλογικής αποζημίωσης, το οποίο στηρίζουμε εμείς στη Σοσιαλιστική Ομάδα. Ολόκληρο το βιβλίο των νομοθετημάτων δεν έχει κανένα νόημα εάν οι καταναλωτές δεν μπορούν να διεκδικήσουν τα κατοχυρωμένα δικαιώματά τους, είτε λόγω μίας διασυνοριακής διάστασης η οποία δυσχεραίνει πολύ την επιβολή του νόμου, είτε λόγω της ύπαρξης πολλών αξιώσεων για μικρές απώλειες, αν και είναι βέβαιο ότι αυτές μπορούν με την πάροδο του χρόνου να απομυζήσουν τους καταναλωτές μέχρις εξαντλήσεως. Είναι απολύτως αναγκαίο να μην ενθαρρύνουμε απλώς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει και να αναπτύξει το εν λόγω σύστημα, αλλά να την παροτρύνουμε να το πράξει αυτό και να μας παρουσιάσει μια κατάλληλη νομοθετική πρόταση το συντομότερο δυνατόν, έτσι ώστε να μπορέσουμε πράγματι να εξασφαλίσουμε στους καταναλωτές τη δέουσα ασφάλεια και προστασία.
Λυπούμαι πολύ που η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ δεν θεώρησε σκόπιμο να υποστηρίξει αυτό το σύστημα με τον δυναμισμό και την αφοσίωση που απαιτούνται για να αποκτήσουν οι καταναλωτές και το κοινό γενικά πραγματική εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την εσωτερική αγορά, επειδή αυτή η εμπιστοσύνη είναι απόρροια της γνώσης ότι προστατεύονται κατάλληλα όταν πηγαίνουν για ψώνια στην Ευρώπη.
Alexander Graf Lambsdorff, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω συγχαίροντας τον Lasse Lehtinen για αυτό το καλό και ισορροπημένο σχέδιο έκθεσης. Συμφωνούμε σε πάρα πολλά σημεία. Ένας λόγος για αυτή τη συμφωνία είναι ότι το προκαταρκτικό έργο της Επιτροπής σε αυτή την περίπτωση ήταν πολύ καλό. Υπάρχουν ελάχιστα επίμαχα σημεία.
Η στρατηγική καταναλωτών θα αποτελέσει ένα από τα κύρια θέματα συζήτησης κατά το επόμενο στάδιο ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς. Στο κέντρο των τριών κύριων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήτοι τις προκλήσεις της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της αναγνώρισης και ικανοποίησης των αναγκών των ανθρώπων, βρίσκονται 490 εκατομμύρια καταναλωτές. Η εσωτερική αγορά έχει τη δυνατότητα να καταστεί η μεγαλύτερη λιανική αγορά του κόσμου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ομάδα ALDE υποστηρίζει τις στοχοθετημένες προσπάθειες της Επιτροπής για τη δημιουργία μίας μεγάλης λιανικής αγοράς από τις 27 επιμέρους αγορές μας.
Χαιρετίζουμε επίσης τον τρόπο με τον οποίο το σχέδιο ενισχύει το οριζόντιο στοιχείο της πολιτικής καταναλωτών, καθώς και την πρόταση για τον διορισμό, όπως τους αποκαλεί, υπαλλήλων-συνδέσμων για θέματα καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να κάνω ειδική μνεία στην προτεινόμενη ενίσχυση των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών και την ιδιαίτερη προσοχή η οποία δίδεται στις ανάγκες των παιδιών και των ηλικιωμένων.
Επιτρέψτε μου, επίσης, να αναφέρω κάτι σχετικά με το ζήτημα της συλλογικής αποζημίωσης, για το οποίο έχουμε μία ένσταση. Διαθέτουμε ελάχιστες πληροφορίες, αλλά πολλές δογματικές απόψεις. Πιστεύω ότι θα ήταν πρόωρο, Meglena, να πούμε ότι θα έχετε την ομόφωνη υποστήριξη του Κοινοβουλίου επί αυτού του θέματος. Ακούσαμε μόλις από την Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ ότι δεν θα σας στηρίξει. Πιστεύω ότι το ΕΛΚ-ΕΔ δεν αναγνωρίζει τα πραγματικά προβλήματα. Η ζημία η οποία πλήττει πολλούς καταναλωτές σε περισσότερες από μία χώρες έχει προοδευτικό και σαρωτικό χαρακτήρα. Είναι θεμιτό η Επιτροπή να μεριμνήσει για το όλο θέμα και να το εξετάσει στο πλαίσιο μίας μελέτης. Από την άλλη πλευρά, έχουμε τη δογματική αντίληψη του ΕΣΚ, το οποίο εποφθαλμιά τη χρησιμοποίηση αυτού του μέσου πάση θυσία ως πολιτικού εργαλείου, ανεξάρτητα από τα πραγματικά προβλήματα – και τα πραγματικά προβλήματα είναι πολύπλευρα.
Υπάρχει, για παράδειγμα, το πρόβλημα της νομικής βάσης. Πού αναφέρει η Συνθήκη ότι εμείς εδώ στην Επιτροπή και το Κοινοβούλιο έχουμε το δικαίωμα να παρεμβαίνουμε στους κώδικες της αστικής και της ποινικής διαδικασίας των κρατών μελών; Τι ανέφερε μόλις η Diana Wallis εξ ονόματος της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων; Το πρόβλημα του ενοχικού δικαίου παραμένει άλυτο. Το ζήτημα της συμμετοχής ή της εξαίρεσης, ο ρόλος του Διαμεσολαβητή – πολλά προβλήματα δεν έχουν λυθεί ακόμη. Απλώς δεν αρκεί να πούμε ότι δεν θέλουμε το σύστημα των ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί είχαν και αυτοί τις καλύτερες προθέσεις όταν δημιούργησαν το σύστημά τους. Είναι αυτονόητο ότι δεν δημιούργησαν σκόπιμα ένα κακό σύστημα εξαρχής.
Για τους λόγους αυτούς, θα πρέπει να τηρήσουμε μία αγνωστικιστική, επικριτική στάση. Θα πρέπει να αναμένουμε τη μελέτη, να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα αποτελέσματά της και στη συνέχεια να αναπτύξουμε μία ενημερωμένη, μη δογματική και υπεύθυνη συζήτηση, όπως αρμόζει σε αυτό το Κοινοβούλιο
Leopold Józef Rutowicz, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η έκθεση του κ. Lehtinen ασχολείται με τα κύρια ζητήματα της στρατηγικής υπέρ της ποιότητας για τα επόμενα έτη. Η στρατηγική αυτή είναι σημαντική για τους πολίτες της Ένωσης και θέλω να τονίσω ορισμένα από τα προβλήματα τα οποία ενέχει. Στη θέσπιση εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη η συμβολή των οργανώσεων καταναλωτών, οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επιδίωξη των δραστηριοτήτων τους και την εξασφάλιση χρηματοδότησης σε ορισμένες χώρες. Η Ένωση θα πρέπει να παρέχει ουσιαστικότερη υποστήριξη και περισσότερη οικονομική βοήθεια σε αυτές τις οργανώσεις. Τα συστήματα συλλογικής αποζημίωσης που ισχύουν σε συγκεκριμένες χώρες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά των ανέντιμων παραγόντων της αγοράς, ενώ θα πρέπει να εισαχθεί ένα σύστημα συλλογικής αποζημίωσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα ευρωπαϊκά κέντρα καταναλωτών στις επιμέρους χώρες, καθώς και οι οργανώσεις των καταναλωτών και οι εκπρόσωποι των δικαιωμάτων των καταναλωτών, θα πρέπει να επιτείνουν τις δραστηριότητες ενημέρωσης και εκπαίδευσης, οι οποίες έχουν ως στόχο την ειδική προστασία των πιο ευάλωτων καταναλωτών. Η προστασία μπορεί να καταστεί αποτελεσματικότερη με την παρέμβαση των κέντρων καταναλωτών SOLVIT και RAPEX. Υποστηρίζουμε την παρούσα έκθεση.
Eva-Britt Svensson, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (SV) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Η υποστήριξη των δικαιωμάτων των καταναλωτών είναι συχνά ασθενής, και επομένως χρειάζεται ενίσχυση. Συνεπώς, ευχαριστώ τον εισηγητή και τα μέλη της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών που κατάφεραν να ενισχύσουν την υποστήριξη των ομάδων των καταναλωτών, οι οποίες είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας: τα παιδιά και τους ηλικιωμένους.
Η ισχυρή υποστήριξη των καταναλωτών απαιτεί ενεργές οργανώσεις καταναλωτών. Οι πολίτες όταν ενεργούν μεμονωμένα χάνουν την ισχύ τους. Μέσω των οργανώσεων αυτών οι πολίτες αποκτούν δύναμη και περισσότερες γνώσεις και πληροφορίες. Οι οργανώσεις αυτές, επομένως, χρήζουν αξιόπιστης και ασφαλούς χρηματοδότησης. Όμως, η ανασφάλεια η οποία επικρατεί επί του παρόντος στις αγορές πέραν των εθνικών συνόρων πρέπει να αντισταθμισθεί από τη δυνατότητα ομαδικών δράσεων εναντίον των εταιρειών οι οποίες παραβιάζουν τη νομοθεσία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των καταναλωτών σήμερα είναι ότι είναι δύσκολο να εκδικασθεί μία διαφορά μεταξύ διαφορετικών χωρών, επειδή δεν υπάρχουν δικαστήρια για την επίλυση διασυνοριακών διαφορών. Η ΕΕ πρέπει να δημιουργήσει πρώτα δικαστήρια για την επίλυση διαφορών, όχι να παραγάγει περισσότερη κοινοτική νομοθεσία. Νομίζω ότι η πρόταση διορισμού ενός Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για τους καταναλωτές είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Γιατί να εισαχθούν περισσότερες υπηρεσίες οι οποίες θα χρηματοδοτούνται σε επίπεδο ΕΕ, διακινδυνεύοντας έτσι μία μείωση στις πιστώσεις για οργανώσεις καταναλωτών; Οι καταναλωτές δεν θα κερδίσουν τίποτα από αυτό.
Εν κατακλείδι, λυπούμαι για το γεγονός ότι οι τροπολογίες της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων –ως συνήθως, οφείλω να αναφέρω– καταψηφίσθηκαν στην Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών. Άξιζαν μία καλύτερη τύχη.
Hanne Dahl, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, είναι χαρά μου να αγορεύω για πρώτη φορά και μάλιστα σε έναν τομέα αρμοδιότητας στον οποίο προσδοκώ να εργασθώ. Είναι βεβαίως θετικό ότι μέσω αυτής της έκθεσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να διασφαλίσει τα δικαιώματα των καταναλωτών. Εντούτοις, φοβούμαι ότι, σιγά-σιγά, η νομοθεσία αυτή θα ισοδυναμεί απλώς με ένα πρόχειρο συνταίριασμα ανόμοιων τμημάτων. Θα υπάρχουν τμήματα τα οποία θα συγκαλύπτουν το γεγονός ότι η ΕΕ είναι οργανωμένη κατά τέτοιον τρόπο, ούτως ώστε ο προβληματισμός για την ελεύθερη κινητικότητα προϊόντων, κεφαλαίων και υπηρεσιών να υπερισχύει πάντοτε έναντι του προβληματισμού για τους καταναλωτές και άλλους «ευαίσθητους» τομείς. Πιστεύω ότι αυτό αντανακλάται από τη σημερινή συζήτηση.
Θα ήθελα να δώσω δύο πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα των τρόπων με τους οποίους πρέπει να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των καταναλωτών. Είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλίσουμε το δικαίωμα του καταναλωτή να υποβάλλει καταγγελίες στη δική του χώρα και στη δική του γλώσσα, και είναι ζωτική σημασίας τα προϊόντα διατροφής και άλλα προϊόντα τα οποία ενδεχομένως αποτελούν κίνδυνο για την υγεία να υποβάλλονται σε ελέγχους σε περίπτωση εισαγωγής σε επιμέρους χώρες. Οι επιμέρους χώρες θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να διεξάγουν ελέγχους και να απαιτούν ένα υψηλότερο πρότυπο από αυτό το οποίο προβλέπεται στους κοινοτικούς κανονισμούς, λόγω του προβληματισμού για το περιβάλλον και την υγεία των καταναλωτών. Η στρατηγική της ΕΕ για την υγεία των καταναλωτών πρέπει να βασίζεται στην αρχή της πρόληψης αντί της ιδεολογικής σκέψης η οποία απλώς εξυπηρετεί τη δυνατότητα όλων των προϊόντων να κυκλοφορούν τελείως ελεύθερα πέραν των συνόρων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί διασφαλίζοντας το δικαίωμα υποβολής καταγγελιών και επικοινωνίας με τους νομικούς φορείς σε τοπικό επίπεδο, καθώς και επιτρέποντας τη διακοπή της εισαγωγής προϊόντων, εάν υπάρχουν λόγοι οι οποίοι συνδέονται με την υγεία.
Sergej Kozlík (NI). - (SK) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η παρούσα έκθεση εκτιμά επακριβώς τον θετικό αντίκτυπο της εισαγωγής του ευρώ όσον αφορά τη μείωση του κόστους των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων. Για τους καταναλωτές είναι ευκολότερο να συγκρίνουν τις τιμές σε διασυνοριακές συμβάσεις και έχουν επίσης αντιδράσει θετικά στις αυξημένες δυνατότητες λιανικού εμπορίου που παρουσιάζει η εσωτερική αγορά. Συμφωνώ ότι τα νέα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεών τους και ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να υιοθετήσουν το ευρώ μόλις εκπληρώσουν τα κριτήρια του Μάαστριχτ, προκειμένου να αξιοποιήσουν πλήρως την ύπαρξη ενός κοινού νομίσματος στην εσωτερική αγορά.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σύντομα θα έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει την πρόταση αυτή στην πράξη, όταν θα συζητεί τη διεύρυνση της ευρωζώνης με την ένταξη της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Η Σλοβακία εκπλήρωσε τα κριτήρια σύγκλισης του Μάαστριχτ με σημαντική προσπάθεια και επιτυγχάνοντας εγκαίρως τον στόχο. Δεν δέχομαι τη στάση ορισμένων συναδέλφων, οι οποίοι μας «κτυπούν» τώρα με ένα αόριστο και ασαφές αντεπιχείρημα για τη μόνιμη βιωσιμότητα των εν λόγω κριτηρίων. Αυτό θα μπορούσε να συνεχιστεί επ’ αόριστον.
Charlotte Cederschiöld (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, στην εσωτερική αγορά, οι καταναλωτές και οι προμηθευτές, όπως και τα αγαθά και οι υπηρεσίες, θα πρέπει να κινούνται ελεύθερα.
Οι καταναλωτές δεν πρέπει να προστατεύονται λιγότερο σε άλλα κράτη μέλη από ό,τι στην πατρίδα τους, εάν θέλουμε να διασφαλίσουμε και να ενισχύσουμε τις διασυνοριακές δραστηριότητες. Επομένως, χαιρετίζω την οριζόντια προσέγγιση στην πολιτική καταναλωτών και τη βελτίωση της προστασίας στην οποία θα οδηγήσει.
Συνεπάγεται ενδυνάμωση των καταναλωτών και ισχυρή προστασία των καταναλωτών, καθώς και τη θέσπιση νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά, φιλικής προς τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, προβληματιζόμαστε για τη βιαστική προσέγγιση όσον αφορά τη συλλογική αποζημίωση.
Είναι πολύ νωρίς για να λάβει θέση το Κοινοβούλιο. Είναι αναγκαίο να εκπονηθούν διεξοδικές μελέτες των υφιστάμενων συστημάτων των κρατών μελών και να εκτιμηθεί η αναγκαιότητα ενός ευρωπαϊκού συστήματος συλλογικής αποζημίωσης. Σε αυτό το στάδιο δεν γνωρίζουμε αρκετά για τις συνέπειες όσον αφορά την κατάχρηση των κινδύνων, τα υψηλότερα έξοδα για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις και τη θέσπιση περισσότερης νομοθεσίας.
Δεν πιστεύω ότι υποστηρίζει κανείς τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού συστήματος στην ΕΕ, γνωρίζοντας όλα τα μειονεκτήματα και τις δυσανάλογες συνέπειες τις οποίες θα επέφερε. Για την ώρα, ενθαρρύνουμε άλλα μέσα αποζημίωσης, τα οποία είναι ταχύτερα και οικονομικότερα και αφήνουν τη ρύθμιση στα κράτη μέλη, ώστε να αποφασίζεται σε εθνικό επίπεδο. Τα υφιστάμενα μέσα και τα μη νομοθετικά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επίπεδο ΕΕ.
Καλούμε την Επιτροπή να διεξάγει τη μελέτη και να παρουσιάσει τα αποτελέσματά της στο Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη. Γιατί να προχωρούμε περισσότερο από όσο χρειάζεται, προκειμένου να επιτύχουμε τους στόχους της Συνθήκης; Γιατί να στερήσουμε τη δυνατότητα της επιλογής στα κράτη μέλη, τα οποία διαθέτουν διαφορετικούς μηχανισμούς για την επίλυση διαφορών; Υπάρχουν πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.
Δεν υπάρχει σαφής ένδειξη μέχρι τώρα, ότι ένα κοινοτικό σύστημα συλλογικής αποζημίωσης θα προσδώσει μεγαλύτερη αξία στην εσωτερική αγορά και στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις της. Εάν δεν υφίστανται ισχυροί λόγοι, η ΕΕ δεν θα πρέπει να νομοθετεί.
Bernadette Vergnaud (PSE) . – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θέλω να ξεκινήσω συγχαίροντας τον Lasse Lehtinen για το εξαιρετικό έργο που επιτέλεσε και την ικανότητά του να ακούει προσεκτικά. Η έκθεσή του επιδιώκει να βελτιώσει μία στρατηγική της Επιτροπής, η οποία βασίζεται ήδη στις αρχές της προστασίας και της ενδυνάμωσης των καταναλωτών.
Υποστηρίζω την οριζόντια προσέγγιση υπέρ της οποίας τάσσεται ο εισηγητής, ως μέσο εναρμόνισης της προστασίας των καταναλωτών –και ιδίως των πιο ευάλωτων καταναλωτών– με μία αποδοτική εσωτερική αγορά. Παρομοίως, είναι σημαντικό οι οργανώσεις καταναλωτών να αναλάβουν μεγαλύτερο ρόλο στην προετοιμασία των νομοθετικών προτάσεων.
Όσον αφορά την ασφάλεια των προϊόντων, η Επιτροπή δεν αρκεί μόνο να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την εποπτεία της αγοράς· πρέπει επίσης να ενεργήσει γρήγορα για τη θέσπιση αρχών για ένα σύστημα σήμανσης των προϊόντων με το σήμα CE, το οποίο θα αποτελεί ουσιαστική εγγύηση της ποιότητας, της ανιχνευσιμότητας και της ασφάλειας.
Τέλος, είναι σημαντικό να βελτιώσουμε την πρόσβαση στα μέσα επανόρθωσης, προτείνοντας ένα ευρωπαϊκό σύστημα συλλογικής αποζημίωσης το οποίο θα δίδει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης βλάβης, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τους κρυφούς κινδύνους του αμερικανικού συστήματος. Ψηφίζοντας υπέρ αυτών των προτάσεων μπορούμε απλώς να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη του κοινού στο ευρωπαϊκό μοντέλο αγοράς, το οποίο είναι και ανοικτό και προστατευτικό.
Andreas Schwab (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η στρατηγική της Επιτροπής για τους καταναλωτές ενσωματώνει πολλούς θεματικούς τομείς, στους οποίους υποστηρίζουμε σε μεγάλο βαθμό τη θέση της. Στηρίζουμε και εσάς, κυρία Kuneva, στην προσωπική σας δέσμευση για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και στην ιδιαίτερη βαρύτητα την οποία δίδετε στους καταναλωτές και τον ρόλο τους στην εσωτερική αγορά.
Υπάρχουν πολλοί τομείς οι οποίοι εδραιώνονται επί κοινής βάσεως. Έχει γίνει ήδη αναφορά στον στόχο της ενίσχυσης των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών και του συστήματος SOLVIT. Αυτός ο στόχος χαίρει της υποστήριξης όλων των κομμάτων. Αναγνωρίζουμε επίσης την αναγκαιότητα μίας οριζόντιας προσέγγισης της πολιτικής καταναλωτών, λυπούμαστε όλως για την έλλειψη έμφασης στο ενοχικό δίκαιο. Πρέπει να μεριμνήσουμε ώστε το ενοχικό δίκαιο να μην αποδυναμώσει τις προτάσεις μας και να καταλήξουμε έτσι με μία ανομοιογενή νομοθεσία. Η αποψινή ψηφοφορία στη συνεδρίαση της επιτροπής έδειξε ότι οι καταναλωτές εμπιστεύονται τους νόμους, εάν είναι αρκετά βέβαιοι ότι τους γνωρίζουν. Εάν τα χρονικά όρια ποικίλουν από τη μία δικαιοδοσία στην άλλη, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών θα μειωθεί σημαντικά. Επομένως, το κοινό πλαίσιο αναφοράς είναι αναγκαίο επειδή χρειαζόμαστε ομοιόμορφα πρότυπα προκειμένου να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Το ίδιο ισχύει και για τη συλλογική αποζημίωση. Έχουμε ακούσει ότι διάφορες ομάδες έχουν εγκρίνει διάφορες θέσεις. Η θέση της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ είναι αρκετά σαφής: συμφωνούμε με την ανάλυση ότι υπάρχουν ορισμένα αδύνατα σημεία όπου τα συμφέροντα των καταναλωτών προστατεύονται λιγότερο, ιδίως όσον αφορά τις διασυνοριακές συναλλαγές. Αναζητούμε μάταια, ωστόσο, μία ανάλυση των λόγων ύπαρξης αυτών των αδύνατων σημείων, και κανείς στην αίθουσα δεν έδωσε απόψε μία εξήγηση. Έχουν δοθεί υποσχέσεις για την εκπόνηση μελετών. Θα τις αναγνώσουμε πολύ προσεκτικά, σελίδα προς σελίδα. Εάν, ωστόσο, αυτές οι μελέτες αναλύουν απλώς τη νομική θέση, και όχι τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών από την άποψη της επιβολής των δικών τους νόμων, οι μελέτες αυτές στο τέλος της ημέρας δεν θα μας έχουν βοηθήσει να προχωρήσουμε.
Επιτρέψτε μου, επομένως, να σας πω, κυρία Kuneva, ότι είμαστε ανοικτοί στην πραγματική πρόοδο και ότι τηρούμε μία ιδιαίτερα εποικοδομητική στάση απέναντι στην επιβολή των υφιστάμενων δικαιωμάτων, αλλά ότι τα δικαιώματα των καταναλωτών είναι αδύνατον να επιβληθούν αποτελεσματικότερα, εκτός και εάν λειτουργούν πραγματικά καλά στην πράξη. Στη Γερμανία έχουμε τον νόμο περί υποθέσεων επενδυτών κεφαλαίων για τη δημιουργία δεδικασμένου, βάσει του οποίου πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς κίνησαν συλλογική προσφυγή κατά της Deutsche Telekom· κατέστη σαφές στην πορεία των εν λόγω διαδικασιών ότι η θεωρία και η πράξη, όσον αφορά τη συλλογική αποζημίωση, είναι εκ διαμέτρου αντίθετες.
Gabriela Creţu (PSE). - (RO) Είναι προφανές ότι οι καταναλωτές οι οποίοι είναι καλά ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους μπορούν να επιτύχουν ένα υψηλό επίπεδο ικανοποίησης και υπεράσπισης των συμφερόντων τους. Παρ’ όλα αυτά, εκτός από τις γνώσεις, οι πολίτες έχουν ανάγκη και από ένα διαθέσιμο μέσο, προκειμένου να ζητούν αποζημιώσεις όταν παραβιάζονται τα δικαιώματά τους. Για τον λόγο αυτό, πιστεύουμε ότι οι ομαδικές προσφυγές είναι αναγκαίες και καλοδεχούμενες όταν η μορφή τους είναι αποτελεσματική για τον καταναλωτή και ισορροπημένη για την αγορά. Η συνέχιση και η ενίσχυση της διαδικασίας εποπτείας της εσωτερικής αγοράς είναι εξίσου αναγκαίες.
Πιστεύουμε ότι το υφιστάμενο βαρόμετρο της κοινής γνώμης είναι πολύ ωφέλιμο και θα στηρίξουμε επίσης τη χρηματοδότησή του στον προϋπολογισμό για το 2009, ζητώντας όμως να δοθεί περισσότερη έμφαση στην καταγραφή και τη σύγκριση των τιμολογημένων προϊόντων και υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενα εμπορικών συναλλαγών στα 27 κράτη μέλη. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι τα δικαιώματα των καταναλωτών θα πρέπει επίσης να εφαρμόζονται και στο πεδίο των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών στο ψηφιακό περιβάλλον, όπου ο βαθμός του κινδύνου είναι πολύ μεγαλύτερος και είναι πολύ πιο δύσκολο να αποδειχθεί η παραβίαση των δικαιωμάτων.
Malcolm Harbour (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω τον Lasse Lehtinen για την πολύ εποικοδομητική έκθεση, η οποία περιλαμβάνει πολύ μεγάλο αριθμό εξαιρετικά σημαντικών ιδεών. Όπως ανέφερε νωρίτερα η Επίτροπος, για να δώσουμε στους καταναλωτές τη δυνατότητα να ενημερώνονται καλύτερα, να έχουν περισσότερη εμπιστοσύνη και να προβαίνουν σε επιλογές κατόπιν κριτικής σκέψης, θέλουμε προϊόντα και υπηρεσίες που χαρακτηρίζονται από καινοτομία και ασφάλεια. Όλα αυτά θα προέλθουν από την υποστήριξη των καταναλωτών και την ενίσχυση των δικαιωμάτων τους.
Αυτό το αναφέρω ειδικότερα για τον Lasse, επειδή απογοητεύτηκα από το γεγονός ότι επέτρεψε όλη αυτή η καλή εργασία να επισκιαστεί από ένα μόνο ζήτημα. Το πρόβλημα με το ζήτημα αυτό σχετικά με τη συλλογική αποζημίωση είναι ότι οι συνάδελφοί μας στη Σοσιαλιστική Ομάδα φαίνεται να έχουν καταλήξει ήδη στο συμπέρασμα ότι επιθυμούν νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία. Με χαρά σας άκουσα να επιβεβαιώνετε, κυρία Επίτροπε, ότι έχετε δρομολογήσει δύο μελέτες –όχι μόνο μία– οι οποίες θα εξετάσουν το ζήτημα αυτό σε βάθος. Εμείς, από αυτή την πλευρά του Κοινοβουλίου, θέλουμε να περιμένουμε πρώτα την έκθεση προτού καταλήξουμε σε βεβιασμένα συμπεράσματα, αλλά φαίνεται ότι οι συνάδελφοί μας από τη Σοσιαλιστική ομάδα νομίζουν ότι πρόκειται για κάτι υπέροχο και ότι εμείς, επειδή δεν το υποστηρίζουμε, στρεφόμαστε κατά των καταναλωτών. Αρκεί να διαβάσετε μόνο ορισμένα δελτία τύπου –τα χρωματιστά δελτία τύπου, τα κόκκινα δελτία τύπου– τα οποία έχουν δημοσιευθεί από αυτή την πλευρά του Κοινοβουλίου. Θέλω απλώς να απορρίψω κατηγορηματικά τον ισχυρισμό ότι αυτή η πλευρά του Κοινοβουλίου τάσσεται κατά των δικαιωμάτων των καταναλωτών, επειδή δεν προωθούμε μία πρόταση για την οποία δεν έχουμε καν τις σχετικές πληροφορίες. Αυτό το λέω σε όλους τους συναδέλφους μας εδώ: το να κρύβεστε πίσω από γραφειοκρατικές διατυπώσεις και ενδεχομένως να επιβάλλετε μεγάλο κόστος στους καταναλωτές δεν είναι υπέρ των καταναλωτών. Ας περιμένουμε να δούμε τα συμπεράσματα.
Λέω στον Alexander Lambsdorff ότι έτσι εγκλώβισε τον εαυτό του, αλλά το μόνο που έχει να κάνει αύριο για να στηρίξουμε ομόφωνα την έκθεση Lasse Lehtinen είναι να ψηφίσει τις τροπολογίες 5 και 6 που υποβάλαμε, οι οποίες κρατούν την πόρτα διάπλατα ανοικτή. Θα περιμένουμε την έκθεση της κ. Kuneva και θα την εξετάσουμε και θα την μελετήσουμε απροκατάληπτα, όμως, στο μεταξύ, θα συνεχίσουμε να είμαστε οι μεγάλοι υπερασπιστές των καταναλωτών στις εσωτερικές αγορές και των ισχυόντων δικαιωμάτων τους, τα οποία θα εκπορεύονται από την υφιστάμενη νομοθεσία που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή.
Joel Hasse Ferreira (PSE). - (PT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η έκθεση Lehtinen θεωρεί πολύ σωστά ότι οι ανάγκες της προστασίας των καταναλωτών μπορούν να ικανοποιηθούν από τη νομοθεσία μόνο αν βελτιωθεί και απλοποιηθεί, και ότι είναι αναγκαία η θέσπιση ενός συνεκτικού νομικού πλαισίου για τα δικαιώματα των καταναλωτών.
Ως εκ τούτου, καλώ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση για τη σύσταση ισχυρών και ανεξάρτητων οργανώσεων καταναλωτών. Η εν λόγω χρηματοδότηση είναι απολύτως απαραίτητη για την επίτευξη προόδου στη δημιουργία μίας πραγματικής εσωτερικής αγοράς για καταναλωτές.
Η συλλογική αποζημίωση, εν τω μεταξύ, αξίζει τη μέγιστη προσοχή και την υποστήριξή μου, δεδομένης της θετικής εμπειρίας που έχει παρατηρηθεί σε διάφορα κράτη μέλη.
Θα ήθελα επίσης να πω, όπως τονίζει ο κ. Lehtinen, ότι ένα ισχυρό σύστημα προστασίας των καταναλωτών θα ωφελήσει και τους ανταγωνιστικούς παραγωγούς και τους πωλητές, δημιουργώντας κίνητρα για τις επιχειρήσεις ώστε να παράγουν και να πωλούν ανθεκτικότερα προϊόντα, οδηγώντας σε πιο βιώσιμη ανάπτυξη.
Η έκθεση, ωστόσο, προχωρά ακόμη περισσότερο, και επικροτώ τον κ. Lehtinen όταν δηλώνει ότι η προστασία των καταναλωτών θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας σύλληψης και σχεδιασμού των προϊόντων και των υπηρεσιών.
Τέλος, θα ήθελα να πω ότι συμμερίζομαι το συμπέρασμά του ότι είναι αναγκαία η αποτελεσματική και βελτιωμένη προστασία των καταναλωτών, για την επίτευξη καλύτερης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω και να δηλώσω πως πιστεύω ότι τώρα έχουμε εξασφαλίσει τις καλύτερες συνθήκες για μία καλή στρατηγική συνεννόηση με την κ. Kuneva στον τομέα αυτό.
Małgorzata Handzlik (PPE-DE). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, δεν υπάρχει λόγος να τονίζεται η σπουδαιότητα της ικανοποίησης των πελατών για τις επιχειρήσεις. Καθένας από εμάς γνωρίζει ως καταναλωτής ότι οι ανέντιμες πρακτικές των επιχειρήσεων –σκόπιμα παραπλανητικές πληροφορίες ή διόλου ικανοποιητική εξυπηρέτηση μετά την πώληση– μας καθιστούν τελικά απρόθυμους να αγοράσουμε άλλα προϊόντα ή υπηρεσίες από την εν λόγω εταιρεία. Είναι σημαντικό, ωστόσο, οι καταναλωτές να έχουν πάντα τη δυνατότητα πραγματικής επιλογής, να αλλάξουν πάροχο υπηρεσιών ή πωλητή. Αναμφίβολα, η εν λόγω δυνατότητα επιλογής δημιουργεί μία ανταγωνιστική αγορά, στην οποία δεν ωφελεί τους παράγοντες της αγοράς να αποθαρρύνουν τους καταναλωτές. Σε μία ανταγωνιστική αγορά, ο επιχειρηματίας γνωρίζει ότι διακινδυνεύει να χάσει τη θέση του στην αγορά, και μαζί με αυτήν τα κέρδη και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Πιστεύω ότι η εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αυτή τη δυνατότητα. Χαίρομαι που υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας της εσωτερικής αγοράς, που υπάρχει χάρη στους καταναλωτές, και που το γεγονός αυτό έχει γίνει αισθητό. Προφανώς, δεν εννοώ ότι ήδη δραστηριοποιούμαστε σε μία τέτοια αγορά. Οι καταναλωτές εξακολουθούν να μην διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις προκειμένου να αναζητήσουν τις πιο συμφέρουσες προσφορές, και ορισμένοι επιχειρηματίες τους αποκρύπτουν αυτές τις πληροφορίες. Επιπλέον, οι ίδιοι οι πάροχοι υπηρεσιών συχνά δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τα συμφέροντα των καταναλωτών.
Είναι, επομένως, σημαντικό να διασφαλίσουμε τον σεβασμό των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ότι οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα σε πλήρεις, κατανοητές, απλές και εύκολα συγκρίσιμες πληροφορίες και ότι οι εταιρείες και οι νομοθέτες σέβονται αυτό το δικαίωμα. Εξίσου σημαντικό είναι και το ότι οι καταναλωτές πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους και να μαθαίνουν για τα εργαλεία τα οποία υπάρχουν για να τους βοηθούν να λαμβάνουν αποφάσεις σε μία ελεύθερη αγορά. Από την άποψη αυτή, οι οργανώσεις καταναλωτών θα διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο. Ούτε θα πρέπει να ξεχνούμε ότι η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, και η δυνατότητα αποτελεσματικής επιβολής τους είναι εξαιρετικά σημαντικές για την κατάλληλη λειτουργία της αγοράς. Όπως επισημαίνει ο εισηγητής, ωστόσο, η υπεράσπιση των καταναλωτών δεν πρέπει να λειτουργεί ως δικαιολογία για τον προστατευτισμό της αγοράς. Καθήκον μας είναι να επιτύχουμε τη σωστή ισορροπία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών, ώστε να μην δημιουργούμε εμπόδια στην επιχειρηματική ανάπτυξη.
Zita Pleštinská (PPE-DE). - (SK) Χαιρετίζω την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την στρατηγική της ΕΕ για την πολιτική καταναλωτών και επίσης εκτιμώ τις προσπάθειές σας, Επίτροπε Kuneva, να προωθήσετε μία κουλτούρα καταναλωτών βασισμένη στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και την καλύτερη πρόσβαση στις πληροφορίες.
Πιστεύω ότι οι ισχυρές και ανεξάρτητες οργανώσεις καταναλωτών αποτελούν τη ραχοκοκαλιά μίας αποτελεσματικής πολιτικής καταναλωτών και χαίρομαι που η έκθεση του κ. Lehtinen περιελάμβανε τις τροποποιήσεις τις οποίες πρότεινα στο άρθρο 7, όπου το Κοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν επαρκή χρηματοδότηση στις οργανώσεις καταναλωτών. Η χρηματοδότηση αυτή αφορά κατά κύριο λόγο χρηματοοικονομική υποστήριξη για προγράμματα εντατικής εκπαίδευσης για όσους εργάζονται σε οργανώσεις καταναλωτών. Οι οργανώσεις καταναλωτών είναι καλύτερα ενημερωμένες για τις ανάγκες των καταναλωτών και θα πρέπει επομένως να ζητείται η γνώμη τους για όλους τους τομείς πολιτικής καταναλωτών, οι οποίοι θα επηρεάσουν τους καταναλωτές.
Υποστηρίζω απόλυτα τις δύο τροπολογίες τις οποίες πρότεινε η πολιτική μου ομάδα, το ΕΛΚ-ΕΔ, στο άρθρο 40 της έκθεσης σχετικά με τη συλλογική αποζημίωση. Μόνο εάν η μελέτη επιπτώσεων προσδιορίσει ότι είναι αναγκαίο, θα πρέπει η Επιτροπή να προτείνει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο θα παρείχε σε όλους τους καταναλωτές σε όλα τα κράτη μέλη εύκολη πρόσβαση σε διάφορους μηχανισμούς αποζημίωσης στις διασυνοριακές καταγγελίες.
Silvia-Adriana Ţicău (PSE). - (RO) Στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των καταναλωτών, θα ήθελα να αναφέρω τη σπουδαιότητα της ποιότητας υπηρεσιών και προϊόντων. Εάν οι καταναλωτές έχουν ήδη συνηθίσει να καταφεύγουν σε γραφεία προστασίας καταναλωτών σχετικά με προϊόντα, αυτό δεν συμβαίνει όσον αφορά τις υπηρεσίες. Πολλές φορές, οι καταναλωτές υπογράφουν συμβάσεις για την παροχή υπηρεσιών χωρίς να διαβάζουν προσεκτικά τις συμβατικές διατάξεις, και ακόμη κι αν τις διαβάσουν προσεκτικά, πιστεύουν ότι δεν μπορούν να προτείνουν τροποποιήσεις. Στην πραγματικότητα, δεν διαθέτουν την ίδια ισχύ διαπραγμάτευσης με τους παρόχους υπηρεσιών, αν και ορισμένες παρατηρήσεις από τους καταναλωτές θα μπορούσαν να βελτιώσουν το περιεχόμενο των συμβάσεων και να αυξήσουν την εμπιστοσύνη τους.
Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στην ανάγκη προστασίας των τουριστών και των επιβατών όσον αφορά τη συμμόρφωση με τα δικαιώματά τους, τα οποία, δυστυχώς, πολλοί από αυτούς δεν τα γνωρίζουν, ούτε τα διεκδικούν. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει επίσης να δοθεί στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στις ψηφιακές υπηρεσίες είναι απαραίτητη για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα για την ανάπτυξη της οικονομίας που βασίζεται στη γνώση.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να αναφέρω το γεγονός ότι πρέπει επίσης να αναφερθούμε στην ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών και, στο πλαίσιο αυτό, στην προστασία των καταναλωτών.
Magor Imre Csibi (ALDE). - (RO) Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Lehtinen για τη συνεπή του έκθεση. Εντούτοις, θα ήθελα να κάνω μία παρατήρηση σχετικά με την παράγραφο 35 της έκθεσης. Η παράγραφος αυτή αναφέρεται στη δημιουργία ενός Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για τους καταναλωτές στα πλαίσια της υπηρεσίας του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Η πρόταση αυτή, κατ’ εμένα, μοιάζει να πρόκειται για ιδιαίτερα πολύπλοκη και όχι πολύ αποτελεσματική διαδικασία.
Καταρχάς, η δημιουργία της εν λόγω θέσης απαιτεί οικονομικούς πόρους. Θα συνεπαγόταν ανακατανομή των κονδυλίων μεταξύ των ευρωπαϊκών κέντρων προστασίας καταναλωτών και του δυνητικού νέου Διαμεσολαβητή. Δεύτερον, θα αύξανε τη γραφειοκρατία στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό, θα παρατηρούταν αλληλεπικάλυψη των καθηκόντων του νέου Διαμεσολαβητή και των ευρωπαϊκών κέντρων προστασίας καταναλωτών. Δεν πιστεύω ότι ένα νέο μέσο θα έφερνε περισσότερη αποτελεσματικότητα στη διευθέτηση των καταγγελιών οι οποίες υποβάλλονται από τους ευρωπαίους καταναλωτές. Πιστεύω όμως ότι μία αποτελεσματική και λεπτομερής εφαρμογή της νομοθεσίας θα μείωνε τη δυσαρέσκεια που συνδέεται με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.
Εν κατακλείδι, ζητώ από τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λάβουν υπόψη τους την παράγραφο 7, με την οποία ζητούμε τη διάθεση επαρκών κονδυλίων στις οργανώσεις καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Zuzana Roithová (PPE-DE). - (CS) Κύριε Πρόεδρε, η παγκοσμιοποίηση της αγοράς μας απαιτεί ισχυρά και σαφή δικαιώματα για τους καταναλωτές τα οποία να μπορούν εύκολα να επιβληθούν, και με χαρά βλέπω την Επιτροπή να καταβάλλει επιτυχημένες προσπάθειες στον τομέα αυτό. Στην έκθεσή μου κατά το περασμένο έτος, επεσήμανα ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο θα ενισχυόταν από υποδείγματα συμβάσεων για τους καταναλωτές και από βελτιωμένους μηχανισμούς χειρισμού των καταγγελιών, καθώς και από την ευρωπαϊκή διάταξη σήμανσης και τον χάρτη δικαιωμάτων των καταναλωτών. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι ένας Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής για τους καταναλωτές θα μας βοηθούσε ιδιαίτερα. Αντιθέτως, πρέπει να αυξήσουμε την οικονομική υποστήριξη των υφιστάμενων οργανώσεων καταναλωτών και των εποπτικών οργανισμών στα κράτη μέλη, επειδή αυτοί είναι οι φορείς οι οποίοι ολοένα και περισσότερο εντοπίζουν τα επικίνδυνα προϊόντα από την Ασία, ήτοι παιχνίδια, παιδικά παπούτσια και αθλητικούς εξοπλισμούς. Οι πολίτες προσδοκούν από εμάς να προσφέρουμε πιο επιτυχημένα μέσα χειρισμού των διασυνοριακών καταγγελιών, όπως έχει ειπωθεί ήδη πολλές φορές. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος για την εναρμόνιση των κανόνων στα κράτη μέλη. Ωστόσο, η μέθοδος της συλλογικής αποζημίωσης είναι προβληματική· ίσως είναι καλή για τους δικηγόρους, συνήθως όμως είναι πολύ δαπανηρή για τους καταναλωτές ή τους παρόχους. Επομένως, χαιρετίζω την πρόθεση της Επιτροπής να αξιολογήσει τα αποτελέσματα του γερμανικού ή του βρετανικού μοντέλου πρώτα, και να εξετάσει μόνο μετέπειτα την πιθανή πορεία που θα ακολουθήσει, χωρίς να οδηγείται σε αδιέξοδο από τους Σοσιαλιστές. Θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμησή μου για το έργο του εισηγητή μας και της Επιτροπής σχετικά με τη μεταρρύθμιση της πολιτικής καταναλωτών.
Evelyne Gebhardt (PSE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, αύριο σκοπεύω να χαροποιήσω τον συνάδελφο βουλευτή Malcolm Harbour, γιατί θα φορέσω το κόκκινο κοστούμι μου, για να του δείξω ότι η κόκκινη γωνία ξέρει πραγματικά τι θέλει. Αυτό, στην πραγματικότητα, είναι η διαφορά ανάμεσα στις δικές μας επιδιώξεις στην Αριστερά και στις επιδιώξεις της Δεξιάς, ήτοι το θόλωμα των νερών για να μην φανεί ότι δεν επιθυμούν πραγματικά την προστασία των καταναλωτών επ’ ουδενί, αλλά δεσμεύονται πάνω απ’ όλα με την υπεράσπιση των βιομηχανικών συμφερόντων. Αυτό πρέπει επιτέλους να καταστεί σαφές για μία φορά.
Meglena Kuneva, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, κατανόησα ότι έχω στη διάθεσή μου μόνο δύο λεπτά, όμως θα επιθυμούσα η συζήτηση αυτή να διαρκέσει πολύ περισσότερο. Ελπίζω πραγματικά να συνεχίσω με όλους σας, όποτε έχετε χρόνο και σας ενδιαφέρει, να συζητήσουμε μαζί τα ζητήματα των καταναλωτών. Θα χαιρόμουν ιδιαίτερα, επειδή δέχομαι πολλά ερεθίσματα – ακόμη και στην αποψινή συνεδρίαση η οποία διεξάγεται τόσο αργά.
Θα ήθελα να δεσμευθώ πολιτικά ότι θα συνεχίσω να μεριμνώ για τα ζητήματα αειφόρου ανάπτυξης, να εργάζομαι σχετικά με τις χώρες ΚΑΕ και τη γενική οδηγία για την ασφάλεια των προϊόντων και τον τρόπο με τον οποίο θα ήταν δυνατόν να αλληλοσυμπληρώνονται. Φυσικά, θα συνεχίσω με τον ψηφιακό οδηγό, ο οποίος αποτέλεσε το αντικείμενο μίας από τις πρώτες συνομιλίες μου με την κ. Roithová. Θα συνεργάζομαι, βεβαίως, με τους συναδέλφους μου από την Επιτροπή· αυτό το χαρτοφυλάκιο καθίσταται ολοένα ευρύτερο και εξελίσσει άλλα χαρτοφυλάκια, αλλά πιστεύω ότι αυτό είναι μέρος της ομορφιάς αυτού του χαρτοφυλακίου.
Επομένως, υπάρχουν πολλά πράγματα. Επιτρέψτε μου να συμφωνήσω με όλους εσάς, λέγοντας ότι εάν θέλουμε να έχουμε μία ολοκληρωμένη εσωτερική αγορά, πρέπει να δώσουμε έμφαση στα δικαιώματα των καταναλωτών. Αυτός είναι πραγματικά ο μόνος τρόπος για να υλοποιήσουμε και να εναρμονίσουμε τη δεύτερη φάση της εσωτερικής αγοράς. Πιστεύω ότι εάν σημειώσουμε καλή πρόοδο με τον πίνακα αποτελεσμάτων μας, αυτός ο πίνακας αποτελεσμάτων θα αποτελέσει μέρος της μεγαλύτερης εικόνας της εσωτερικής αγοράς, και τότε θα έχουμε ήδη κατανοήσει πλήρως πώς εξελίσσεται η ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά.
Με συγκίνησε ιδιαίτερα η κ. Dahl –λυπούμαι που δεν βρίσκεται πλέον στην Ολομέλεια– η οποία δήλωσε ότι ήταν η πρώτη φορά που λάμβανε τον λόγο. Όμως, όσον αφορά την αποκαλούμενη «ισοπέδωση προς τα κάτω», εάν παντού στην Ευρωπαϊκή Ένωση ισχύουν κοινοί κανόνες και δεν προστατεύεται απλώς, με τον καλύτερο τρόπο, ο εθνικός καταναλωτής, νομίζω ότι δεν θα πρέπει να επιλέγουμε τους νικητές, με μία εξαίρεση: αν ο νικητής είναι ο καταναλωτής.
Ξεκινήσαμε, χρόνια πριν, να δημιουργούμε ένα καλό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα, και αυτό ήταν το σωστό. Όμως, εάν θέλετε να αναπτύξετε την ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα, η επιχειρηματικότητα χρειάζεται καταναλωτές, και δεν είναι δυνατόν να αρνηθούμε ότι οι καταναλωτές έχουν εξίσου ανάγκη όσον αφορά την αντιμετώπιση των δυσχερειών, ώστε να αισθάνονται παντού άνετα, όπως ένας Σουηδός ο οποίος ζει στις Βρυξέλλες, για παράδειγμα – πρέπει να έχουμε τα ίδια δικαιώματα, πρέπει να έχουμε τα ίδια δικαιώματα όταν ψωνίζουμε και απολαμβάνουμε το ηλεκτρονικό εμπόριο και άλλες πωλήσεις εξ αποστάσεως.
Επιτρέψτε μου να εστιάσω για λίγο στη συλλογική αποζημίωση. Σας άκουσα όλους προσεκτικά. Ας αναφέρω ότι στα 10 συγκριτικά κριτήρια μας, τα οποία διανείμαμε, συζητήσαμε και λάβαμε περισσότερες από 300 γνωμοδοτήσεις, τα μισά από αυτά τα κριτήρια αξιολόγησης της συλλογικής αποζημίωσης αφορούσαν τη μη υποχρέωση επανόρθωσης ποινικού χαρακτήρα και τη μη δαπανηρή διαδικασία. Επομένως, τουλάχιστον πέντε από αυτά τα κριτήρια αξιολόγησης συνδέονται και αφορούν το ζήτημα των μη επιπρόσθετων εξόδων.
Πιστεύω ότι το καλύτερο είναι να είμαστε απροκατάληπτοι και να μην προβαίνουμε σε δογματικές διατυπώσεις, και αυτή είναι η έκκλησή μου για υποστήριξη σε αυτή την υπόθεση. Θα ήθελα, λοιπόν, επίσης να σας πω ότι αυτό που ετοιμάζουμε είναι μία ανακοίνωση: αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν διαθέτουμε μία μελέτη σχετικά με τις κοινωνικές, τις οικονομικές και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως συμβαίνει για όλες τις νομοθετικές μας προτάσεις. Γίνεται όμως πολύ μεγάλο έργο κατά την προετοιμασία, για να έχουμε δύο πραγματικά ενδελεχείς μελέτες, συγκριτικές μελέτες.
Επιτρέψτε μου να σας προσκαλέσω: πριν το τέλος του μήνα θα πραγματοποιηθούν τρεις μεγάλες διασκέψεις με ενδιαφερόμενους φορείς: με επιχειρήσεις, με καταναλωτές και με ακαδημαϊκούς, και οι υπηρεσίες μας θα διαθέσουν τέσσερις θέσεις στις ημερίδες για τους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όλα τα αποτελέσματα των τριών αυτών εκδηλώσεων θα είναι απολύτως ανοικτά στο κοινό, θα προβληθούν στις ιστοσελίδες μας και θα κοινοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο, και, φυσικά, είμαι πάντοτε διαθέσιμη για να συνεχίσουμε τη συζήτηση για τις ελπίδες και τους φόβους σας.
Θα ήθελα να κλείσω ευχαριστώντας σας και λέγοντας ότι ίσως για πρώτη φορά, σχεδόν κανείς δεν ανέφερε ότι η Ευρώπη θα προβεί σε συλλογική αγωγή. Πιστεύω ότι πρόκειται για ένα θετικό σημάδι.
Lasse Lehtinen, εισηγητής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους μου, οι οποίοι αγόρευσαν απόψε εδώ και, φυσικά, την Επίτροπο Kuneva για την εποικοδομητική της στάση, την οποία τηρεί από τη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά της.
Έχω να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις. Η κ. Kauppi ανέφερε τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Ο διευρυνόμενος τομέας των διασυνοριακών τραπεζικών συναλλαγών, της διάθεσης ασφαλιστικών προϊόντων και της διαχείρισης του πλούτου, ο οποίος διαθέτει ορισμένα ιδιαίτερα πολύπλοκα μέσα, αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα. Οι κανόνες εξακολουθούν να προκαλούν σύγχυση στους καταναλωτές, ακόμη και σε εθνικό επίπεδο. Επομένως, πιστεύω ότι στον τομέα αυτό έχουμε επίσης ανάγκη από ένα διασυνοριακό σύστημα συλλογικής αποζημίωσης, επειδή θα καταστήσει πιο υπεύθυνα και προσεκτικά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όταν θα εξηγούν τα δικαιώματα και τους κινδύνους στον πελάτη.
Όλοι γνωρίζουμε τα θλιβερά στοιχεία τα οποία μας δείχνουν πόσο φοβούνται οι πολίτες στα κράτη μέλη να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες πέραν των συνόρων, γεγονός το οποίο οφείλεται αποκλειστικά σε έλλειψη εμπιστοσύνης. Πιστεύω όμως ότι, όταν συνεχίσουμε στην ευχάριστη ατμόσφαιρα μέσα στην οποία συζητήσαμε την παρούσα έκθεση μεταξύ μας και με την Επιτροπή, το βέβαιο είναι ότι θα καταφέρουμε να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων καταναλωτών.
Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη, 20 Μαΐου 2008.
Γραπτές δηλώσεις (Άρθρο 142 του Κανονισμού)
Gábor Harangozó (PSE), γραπτώς. – (EN) Χαιρετίζουμε τις συνεχείς προσπάθειες για την περαιτέρω ενσωμάτωση του επιπέδου της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών ως την αναγκαία βάση για την αποτελεσματική υλοποίηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου προστασίας των καταναλωτών, ιδίως όσον αφορά τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Όχι μόνο υπάρχει ανάγκη για ένα περιεκτικότερο νομικό πλαίσιο για τα δικαιώματα των καταναλωτών, αλλά οφείλουμε επίσης να λάβουμε πραγματικά υπόψη μας τα συμφέροντα των καταναλωτών, όταν θα ολοκληρώσουμε την τυποποίηση της εσωτερικής αγοράς. Είναι προφανές ότι ένα ισχυρότερο, μοναδικό σύστημα προστασίας των καταναλωτών, το οποίο θα εφαρμόζεται σε ολόκληρη την Ένωση είναι προς όφελος όλων των πολιτών. Η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς αποτελεί μία ευκαιρία για την υλοποίηση μέτρων εναρμόνισης, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι καταναλωτές. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει επομένως να δίδεται σε τομείς που σχετίζονται με το νέο ψηφιακό περιβάλλον.
Καλός καταναλωτής είναι ένας καταναλωτής ο οποίος γνωρίζει τα δικαιώματά του και πώς θα τα επιβάλλει νόμιμα. Οφείλουμε να αναπτύξουμε στην Κοινότητα μία πραγματική κουλτούρα καταναλωτών ως μέρος του εκπαιδευτικού μας συστήματος, και να συμπεριλαμβάνουμε συστηματικά τις οργανώσεις καταναλωτών στις διαβουλεύσεις και στον διάλογο με τη βιομηχανία. Χαιρετίζουμε, επομένως, την απαίτηση για τη θέσπιση ειδικού Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για τους καταναλωτές στο πλαίσιο της υπηρεσίας του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή ανά χώρα.
Roselyne Lefrançois (PSE), γραπτώς. – (FR) Χαιρετίζω θερμά την έκθεση του κ. Lehtinen, ο οποίος θέτει την προστασία των καταναλωτών στην καρδιά των προσπαθειών για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς.
Η έκθεση επισημαίνει ότι είναι δυνατόν να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο με οριζόντια προσέγγιση – με άλλα λόγια, με τη βοήθεια τομεακών οδηγιών με στόχο την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των ίδιων αυτών καταναλωτών. Η εμπιστοσύνη αυτή εξαρτάται ειδικότερα από τη διασφάλιση της ασφάλειας όλων των προϊόντων που κυκλοφορούν στην αγορά και της ασφάλειας όλων των συναλλαγών, τόσο στην σφαίρα του διασυνοριακού εμπορίου υπηρεσιών, όσο και του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Χαίρομαι επίσης για το γεγονός ότι η έκθεση προτείνει τη διερεύνηση της υλοποίησης γρήγορων και αποτελεσματικών μέσων αποζημίωσης για τους καταναλωτές σε ευρωπαϊκό επίπεδο Η θέσπιση εξωδικαστικών συστημάτων επίλυσης διαφορών θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μέσο ικανοποίησης των προσδοκιών από αυτή την άποψη, όπως και η προσαρμογή ορισμένων μορφών αποζημίωσης όπως η συλλογική προσφυγή –τα οποία υπάρχουν ήδη σε ορισμένα κράτη μέλη– στο νομικό πλαίσιο της Κοινότητας.
Ταυτόχρονα, πιστεύω ότι θα ήταν ωφέλιμο να εξετάσουμε σε μεγαλύτερο βάθος, και βάσει διαφορετικών εθνικών εμπειριών, τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς των εν λόγω διευθετήσεων.
Vincent Peillon (PSE), γραπτώς. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, με χαρά παρατηρώ ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμπεριλάβει την προστασία των ευρωπαίων καταναλωτών στις προτεραιότητές της με την προτεινόμενη στρατηγική της ΕΕ για την πολιτική καταναλωτών 2007-2013.
Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον φινλανδό σοσιαλιστή συνάδελφό μου, Lasse Lehtinen, για το εξαιρετικό του έργο και τη σημαντική συμβολή στην έκθεσή του.
Χαιρετίζω το όραμά του για μία οριζόντια προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επειδή είναι σημαντικό τα συμφέροντα των καταναλωτών να λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις πολιτικές της Ένωσης. Ταυτόχρονα, υποστηρίζω την επιθυμία του να ενισχύσει τον ρόλο των ενώσεων καταναλωτών στην κατάρτιση ευρωπαϊκών κανόνων, και την πρότασή του για βελτίωση της προστασίας των πιο ευάλωτων καταναλωτών, ιδίως των νέων και των ηλικιωμένων, μέσω περισσότερων εκστρατειών ενημέρωσης προσανατολιζόμενων ειδικά σε αυτούς.
Επίσης, υποστηρίζω ακράδαντα τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού συστήματος συλλογικής αποζημίωσης, το οποίο θα έδινε τη δυνατότητα τους καταναλωτές σε διαφορετικά κράτη μέλη να προσφύγουν από κοινού ενώπιον των δικαστηρίων και να επιδιώξουν αποζημίωση, αποφεύγοντας τις παγίδες του αμερικανικού μοντέλου. Έτσι, ελπίζω, παρά την αντίθεση της συντηρητικής πλευράς, ότι το Σώμα θα ψηφίσει υπέρ ενός ευρωπαϊκού συστήματος «ομαδικής προσφυγής».
Katrin Saks (PSE), γραπτώς. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή, κ. Lehtinen, για το έργο του στη σύνταξη της παρούσας έκθεσης.
Ένας από τους σημαντικότερους στόχους της στρατηγικής για την πολιτική καταναλωτών, την οποία πρότεινε η Επιτροπή, είναι να καταστεί η προστασία των καταναλωτών το επίκεντρο της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ.
Θα ήθελα να τονίσω ότι αυτά είναι ακριβώς τα μέσα με τα οποία θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τους καταναλωτές μας, και να προβούμε σε ένα σημαντικό βήμα προσέγγισης της πραγμάτωσης των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πώς μπορούμε να το επιτύχουμε; Οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πρόσβαση σε σαφείς πληροφορίες, επάνω στις οποίες θα βασίσουν τις αποφάσεις τους. Ένας ενημερωμένος καταναλωτής είναι και πιο ενεργός καταναλωτής! Μία εύρυθμη εσωτερική αγορά πρέπει να εξασφαλίζει στους πολίτες της ΕΕ καλές δυνατότητες επιλογής, καθώς και λογικές τιμές και τη δυνατότητα να αγοράζουν υψηλής ποιότητας προϊόντα και υπηρεσίες.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι οι συλλογικές προσφυγές, οι οποίες δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στην Εσθονία, σε αντίθεση με ορισμένες γείτονες χώρες. Δεν πιστεύω, εντούτοις, ότι αυτό ωφελεί τους καταναλωτές μας. Μάλλον το αντίθετο!
Είναι σημαντικό να διδαχθούμε από τις εμπειρίες των άλλων: οι αξιώσεις αποζημίωσης πρέπει να είναι ανάλογες της πραγματικής προκληθείσας βλάβης. Είναι εξίσου σημαντικό για τους καταναλωτές να μπορούν να βασίζονται στα δικαιώματά τους· δεν θα πρέπει να αναγκάζονται να παραιτηθούν από αυτά, επειδή δεν διαθέτουν τους πόρους για να προσαγάγουν τους παρόχους προϊόντων και υπηρεσιών στα δικαστήρια άλλων χωρών.
Η σαφής μας φρασεολογία προστατεύει τα συμφέροντα των καταναλωτών εν προκειμένω, και πιστεύω ότι η αναγκαιότητα συλλογικών προσφυγών έχει αποτελέσει βασικό διασυνοριακό ζήτημα.