Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 21 maja 2008 r. - Strasburg

10. Tragiczna sytuacja w Birmie (debata)

  Przewodnicząca. − Następnym punktem posiedzenia jest oświadczenie Rady i Komisji w sprawie tragicznej sytuacji w Birmie.

  Janez Lenarčič, Urzędujący przewodniczący. − (SL) Wciąż jesteśmy wstrząśnięci ludzkim cierpieniem biednych i represjonowanych mieszkańców Birmy/Myanmaru, spowodowanym przez cyklon Nargis.

W licznych oświadczeniach opublikowanych po przejściu cyklonu wyrażaliśmy najgłębsze współczucie Unii Europejskiej. Co więcej, Unia natychmiast zobowiązała się do szybkiej pomocy finansowej dla pokrycia potrzeb humanitarnych. Jak dotąd suma zobowiązań UE przekroczyła sumę 60 milionów euro. Należy jednocześnie podkreślić, że obiecana suma zostanie przekazana niezależnie od dotychczasowej pomocy dostarczanej przez UE, która stanowi niebagatelną sumę.

Wciąż jednak główną kwestią pozostaje dostęp do rejonów dotkniętych kataklizmem oraz szybka dystrybucja pomocy. W zeszły wtorek prezydencja, we współpracy z komisarzem Louisem Michelem, zwołała nadzwyczajne posiedzenie Rady Unii Europejskiej. Na tym posiedzeniu ministrowie rozwoju wyrazili pogląd, że grozi nam jeszcze większa tragedia, jeśli władze Birmy nie będą gotowe do lepszej współpracy.

Sytuacja wciąż jest krytyczna. Dlatego Rada Europejska nalega na władze Birmy, by podjęła pilne działania ułatwiające dostęp do pomocy dla osób, którzy jej potrzebują. Rada wyraziła uznanie dla wysiłków podjętych przez komisarza Louisa Michela w celu przekonania władz Birmy/Myanmaru, że pomoc humanitarna jest pilna i neutralna. Jednocześnie wyrażamy żal, że władze birmańskie nie są gotowe na wykorzystanie całej pomocy, którą Unia Europejska i społeczność międzynarodowa są gotowe przekazać.

Ponadto Rada wyraziła pełne poparcie dla sekretarza generalnego ONZ i wszystkich inicjatyw podjętych przez agendy ONZ, które przyczyniają się do spełnienia potrzeb humanitarnych. Popieramy również wizytę w Birmie sekretarza generalnego ONZ, Ban Ki-moona, zaplanowaną na jutro.

Rada poruszała kwestię sytuacji w Birmie na wszystkich spotkaniach politycznych odbytych niedawno z partnerami z Azji. Kraje azjatyckie zostały poproszone, by wpłynąć na władze Birmy i przekonać je, że charakter międzynarodowej pomocy jest neutralny.

W dniu 19 maja ministrowie spraw zagranicznych państw stowarzyszonych w ASEAN spotkali się w Singapurze. UE wystosowała wcześniej oświadczenie do stowarzyszenia, które wzywa państwa tego regionu do wpłynięcia na władze Birmy, by otworzyły granice dla pomocy humanitarnej i pracowników organizacji humanitarnych.

W poniedziałek 26 maja Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych przeprowadzi debatę na temat sytuacji humanitarnej w Birmie, odmowie wjazdu dla ekspertów w dziedzinie pomocy humanitarnej i dostarczeniu pomocy do rejonu dotkniętego kataklizmem.

Birma/Myanmar jest w dalszym ciągu priorytetowym tematem debat Rady z powodu sytuacji politycznej w tym kraju. Fakt, że pomimo ogromnej skali katastrofy humanitarnej, junta wojskowa nie odwołała referendum, jest bardzo niepokojący. Uważamy, że może to prowadzić do nieprawidłowości w procesie uchwalania nowej konstytucji.

Niepokojące są dla nas także doniesienia na temat coraz liczniejszych przypadków zastraszania w okresie przygotowań do referendum. Chcę podkreślić, że UE jest rozczarowana, ponieważ władze ignorują apele ONZ dotyczące zwiększenia udziału społeczeństwa w procesie przemian demokratycznych. Chcę potwierdzić, że UE będzie dalej wspierać wysiłki podejmowane przez ONZ.

Kończąc, chcę poinformować, że 29 kwietnia UE zmieniła wspólne stanowisko podjęte w listopadzie 2007 r. Stanowisko, które zostało przyjęte jako reakcja na stłumienie pokojowych protestów, obecnie zawiera ostrzejsze restrykcje wobec Birmy.

  Louis Michel, komisarz. − (FR) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Chcę najpierw podziękować za to, że temat Birmy znalazł się w porządku obrad tego posiedzenia.

Z uwagi na skalę katastrofy spowodowanej przez cyklon Nargis 2 maja, zaproponowaliśmy prezydencji zwołanie nadzwyczajnego spotkania ministrów spraw zagranicznych Rady UE. Spotkanie Rady zostało bardzo szybko zwołane przez prezydencję słoweńską, której chcę podziękować, i odbyło się w dniu 12 maja.

Na tym spotkaniu UE wezwała władze Birmy do zwiększenia współpracy w celu dostarczenia i dystrybucji międzynarodowej pomocy humanitarnej. Postanowiłem pójść krok dalej i osobiście odwiedziłem Birmę w dniach 15 i 16 maja. Podczas mojej misji, która jak podkreślałem, miała charakter czysto humanitarny i niepolityczny, udało mi się spotkać z władzami Birmy i przedstawicielami organizacji humanitarnych w tym kraju. Odbyłem podróż w rejony dotknięte kataklizmem niedaleko miasta Yangon. Odbyłem dwie i pół godziny intensywnych rozmów z ministrem ds. planowania – który najwyraźniej był tam osobą najważniejszą – oraz z ministrem opieki społecznej i ministrem zdrowia.

Dzięki mojej misji mogłem wyraźnie stwierdzić, że władze Birmy mają ogromne opory przed stworzeniem warunków operacyjnych koniecznych dla przeprowadzenia akcji humanitarnej niosącej pomoc dla miejscowej ludności. Jest dla mnie równie jasne, że jeśli próbuje się narzucić władzom Birmy międzynarodową pomoc humanitarną, to biorąc pod uwagę nasze aktualne możliwości, takie podejście jest skazane na porażkę i może nawet okazać się szkodliwe. Tak mi powiedzieli przedstawiciele wszystkich organizacji humanitarnych w Birmie i potwierdzili, że problemem nie jest oczywiście brak organizacji w terenie ani brak funduszy, ponieważ brak funduszy oznacza, że istnieje dostęp do międzynarodowych ekspertów i fachowców, lecz raczej brak dostępu.

Moja misja w skromnym zakresie przyczyniła się do otworzenia malutkiego okna dla niesienia międzynarodowej pomocy humanitarnej. Władze Birmy w niepełny sposób odpowiadały na nasze konkretne prośby: przykładowo wizy dla ekspertów pracujących dla Komisji zostały przedłużone o dwa tygodnie. Początkowo otrzymali trzydniowe wizy, a prosiliśmy o przedłużenie na jeden miesiąc.

Wyjaśniliśmy pewną sytuację, która wydawała się bardzo poważna. W niektórych miejscowościach lokalne władze żądały pisemnego zezwolenia nawet dla miejscowych pracowników, czyli dla osób zatrudnionych przez nasze agencje, ONZ czy organizacje pozarządowe, a w większości przypadków było to oczywiście niemożliwe. Sprawa została wyjaśniona i nie wymaga się już zezwolenia od miejscowych pracowników. Nie jest już również potrzebne, aby wejść na tereny dotknięte przez żywioł, w szczególności lotnisko w Pathein. Poprosiłem także o otwarcie drugiego lotniska dla samolotów przylatujących ze sprzętem, innymi słowy lotniska w Pathein, które jest lotniskiem wojskowym. Powiedziano mi, że nie jest to możliwe, ponieważ standardy techniczne stosowane przez kontrolerów lotu różnią się od standardów międzynarodowych, a i tak nie ułatwiłoby to pracy, ponieważ drogi między Rangunem i deltą, gdzie zniszczenia są największe, są w o wiele lepszym stanie i łatwiej z nich korzystać. Niestety nie byłem upoważniony do sprawdzenia tej informacji samemu.

Moim zdaniem ważne jest, żeby utrzymać międzynarodową presję, zarówno ze strony państw sąsiadujących, jak i całej społeczności międzynarodowej. Pragnę powiedzieć, że w moich rozmowach z władzami wystąpiłem z prośbą – a właściwie, z pięcioma konkretnymi prośbami, o których opowiem za chwilę – żeby pozwolono, by lekarze i personel medyczny z sąsiednich państw mógł pracować w najgorzej dotkniętych rejonach, i w dniu mojego wyjazdu uzyskali na to zgodę. Oznacza to, że w akcję włączyło się 140 lekarzy oraz personel medyczny z Laosu, Kambodży, Indii, Bangladeszu i Tajlandii. Mogli więc odwiedzić obszary, które ucierpiały najbardziej. Bardzo ważna jest rola, jaką mają do odegrania państwa sąsiadujące, i mogłem odbyć dość długą rozmowę z sekretarzem generalnym Ban Ki-moonem, gdy czekałem na samolot do Bangkoku. Przekazałem mu te wszystkie informacje, opowiedziałem mu, co myślę o całej sprawie i o przebiegu mojej misji.

Sekretarz generalny ONZ zgodził się z moją analizą, ale miał też dwie własne sugestie: aby wyznaczyć wspólnego koordynatora dla pomocy humanitarnej z ONZ i ASEAN oraz zwołać konferencję państw-darczyńców pod wspólnym przewodnictwem ONZ i ASEAN w dniach 24 i 25 maja w Bangkoku. Po niedawnej wizycie koordynatora pomocy humanitarnej ONZ Johna Holmesa, do Birmy wybiera się jutro sekretarz generalny Ban Ki-moon, aby rozmawiać na temat dostarczenia międzynarodowej pomocy.

W stosunku do potrzeb sytuacja humanitarna w Birmie jest w dalszym ciągu dramatyczna. Istnieje niebezpieczeństwo, że po pierwszej katastrofie spowodowanej przez cyklon nastąpi katastrofa humanitarna: grozi tam głód, ponieważ część zbiorów uległa zniszczeniu; istnieje też groźba epidemii wśród tych, którzy przeżyli i żyją w strasznych warunkach. Kiedy tam byliśmy, Światowa Organizacja Zdrowia nie zanotowała ryzyka wybuchu epidemii cholery, lecz duża liczba dzieci cierpiała na biegunkę, itd. Oznaczało to, że istnieje ryzyko wybuchu epidemii spowodowanej zanieczyszczeniem wody. Istnieje również ryzyko głodu. W regionie magazynowano duże ilości ryżu, a wszystko w magazynach uległo zniszczeniu.

Jest jeden problem praktyczny: należałoby zasiać ziemię, aby otrzymać plony w październiku. Zostały trzy, maksymalnie cztery tygodnie czasu, żeby to zrobić. Niektóre osoby z tzw. obozów tymczasowych, z różnych powodów nie chcą wrócić do swojego miejsca zamieszkania, a inni chcą wrócić, ale potrzebują specjalnego rodzaju ziarna i nawozów, ponieważ gleba została zasolona i rośliny uprawne muszą być bardziej odporne. Próbowałem nawiązać konstruktywny i praktyczny dialog z władzami w tej sprawie. Jest propozycja, by jako mechanizm finansowania wykorzystać plan mikrokredytowy Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP). Sprawa jest w dalszym ciągu przedmiotem dyskusji. Muszę powiedzieć, że nie będzie to szybki proces.

Komisja zareagowała szybko, podejmując 5 maja w trybie pilnym decyzję o przekazaniu dwóch milionów euro. Jak państwo wiedzą, jestem upoważniony do natychmiastowego uwolnienia trzech milionów euro bez żadnych procedur. Oczywiście ponieważ nie mieliśmy jeszcze rozpoznania sytuacji, zaczęliśmy od uwolnienia dwóch milionów. Następnie przekazaliśmy pomoc żywnościową wartości pięciu milionów euro, a następnie dodatkową pomoc wartości dziecięciu milionów euro. Jesteśmy oczywiście gotowi przekazać więcej w zależności od potrzeb i zapewnień w zakresie monitorowania pomocy.

Po zakończeniu moich dwu i półgodzinnych rozmów z władzami, przesłałem im notatkę, w której spisałem swoje prośby. Moja pierwsza prośba dotyczyła przedłużenia wiz dla osób pracujących tymczasowo w misji, czyli pracowników Komisji. Otrzymaliśmy przedłużenie na okres dwóch tygodni.

Poprosiłem o wizy wielokrotnego wjazdu na sześć miesięcy, by przedstawiciele organizacji pozarządowych finansowanych przez UE mogli potroić swój międzynarodowy personel. Kiedy wyjeżdżałem z Birmy na rozpatrzenie czekało około sto wniosków wizowych od agencji ONZ, oraz ponad sto wniosków od organizacji pozarządowych. Poprosiłem, aby informowano mnie o tej sprawie na bieżąco. Pewna liczba wiz została wydana, lecz jest to dużo mniej, niż prosiliśmy.

Prosiłem również o wizy i pozwolenia na podróż do delty oraz o zapewnienie, że wystarczająca liczba osób będzie mogła zostać zmobilizowana. Jak wspomniałem, poprosiłem następnie o szybkie wydanie pozwoleń dla lekarzy i personelu medycznego w sąsiednich krajach. Wydaje się, że władze doskonale zrozumiały znaczenie tej sprawy.

Co do lotniska w Pathein, które mogłoby służyć jako centrum redystrybucyjne dla produktów nadesłanych drogą lotniczą przez społeczność międzynarodową, bez ogródek powiedziano nam „nie”. Według władz powodem było to, że sprzęt do kontroli lotów i wyposażenie lotniska nie jest zgodny z międzynarodowymi standardami, i że o wiele łatwiej dojechać przez Rangun. Wątpię, czy to prawda, ponieważ kiedy tam byłem, Rangun był już przeciążony i dopiero później rozwiązano pewne problemy. Nie jestem pewien, czy ja przyczyniłem się do tego. Po prostu nie byli w stanie zapewnić funkcjonowania lotniska w Rangunie. Wydaje mi się również, że sprawami pokierowano w taki sposób z powodów związanych z komfortem działania instytucji.

Ogólnie rzecz biorąc, była to wyjątkowo frustrująca misja. Odczuwam z ich strony totalny brak zaufania do społeczności międzynarodowej. W Birmie tkwią pewne głęboko zakorzenione uprzedzenia. Można czasami odnieść wrażenie, że nikt nikogo nie słucha. Bardzo trudno jest trafić do sumienia i przekonania rozmówcy. Rozmowy były udane, ponieważ przez dwie i pół godziny toczyliśmy szczerą dyskusję, w sposób uprzejmy, ale i stanowczy, ponieważ jedno pytanie ciągle powracało: dlaczego odmawia się współpracy z międzynarodowym personelem, który jest potrzeby, by wspomóc operacje?

Wspomniałem również o obowiązku ochrony obywateli i nawet to było powodem sporu o zasady. Powiedziano mi wówczas, że niektóre pytania nie wymagają odpowiedzi. Tak wyglądała moja misja. Oczywiście przykro mi, że nie osiągnąłem więcej konkretów, ale nie mogę udawać, że nie cieszyłem się, wracając do Europy.

  Hartmut Nassauer, w imieniu grupy PPE-DE. – (DE) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Pan komisarz przedstawił nam przekonywający i sugestywny obraz tego, w jaki sposób wojskowy rząd w Birmie cynicznie i brutalnie traktuje własny naród.

Chcę w tym miejscu zwrócić się do Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej i państw członkowskich ASEAN. Od wielu lat Parlament Europejski utrzymuje przyjazne stosunki z parlamentarzystami z krajów ASEAN. Nie tak dawno temu kraje te podpisały nową kartę ASEAN, w której formalnie zobowiązują się do przestrzegania i ochrony praw człowieka. Jest zatem oczywiste, że ASEAN ponosi pewną odpowiedzialność za Birmę, jednego z członków organizacji, a reputacja ASEAN w świecie ucierpi, jeśli pozwoli, by birmańska junta wojskowa dalej robiła to, co robi w tej chwili.

Apeluję do państw członkowskich ASEAN, w ich własnym interesie i w imię dobrych i przyjaznych stosunków z UE, aby uczyniły co w ich mocy, by przekonać birmańską juntę wojskową, że musi pozwolić, by świat zewnętrzny pomógł mieszkańcom ich kraju. Tak jak powiedziałem, leży to w gestii i zakresie odpowiedzialności państw ASEAN. Państwa te będą musiały odpowiedzieć, w jaki sposób sprawują tę odpowiedzialność i czy ich reakcja w tej sprawie może wpłynąć na stosunki z UE. Nie muszą to być publiczne apele – są inne sposoby – lecz UE oczekuje, że zwłaszcza kraje sąsiadujące z Birmą zrobią wszystko, co możliwe, by zmienić nastawienie rządzącego reżimu.

  Jan Marinus Wiersma, w imieniu grupy PSE. – (NL) Chcę rozpocząć od przekazania wyrazów uznania dla pana komisarza w imieniu mojej grupy. Stwierdził on dzisiaj jasno, że robi to, co może w bardzo trudnych okolicznościach. On sam określił to jako rozmowę głuchych. Należy zauważyć, że sytuacja w Birmie jest dziwna.. Minęły prawie trzy tygodnie, odkąd cyklon przeszedł przez ten kraj, a rząd nie dopuszcza prawie żadnej pomocy z zewnątrz. Same władze wydają się raczej bierne. Od kilku tygodni kraj jest zamknięty dla pracowników organizacji humanitarnych, ekspertów i dziennikarzy. Junta pozwoliła jednak półtora tygodnia temu na przeprowadzenie referendum obliczonego na wzmocnienie jej pozycji, co wydaje się sytuacją wyjętą z powieści Kafki.

Według różnych źródeł, oficjalna liczba ofiar śmiertelnych to 80 tysięcy osób. Dziesiątki tysięcy jest wciąż zaginionych, a ponad dwa miliony osób straciło dach nad głową. Te liczby powoli narastają do wielkości porównywalnych z ofiarami reżimu Pol Pota, lub przynajmniej tak sądzimy, ponieważ z Birmy wydostaje się tak mało informacji, jak mało pomocy udaje się tam dostarczyć. Były koordynator ONZ Jan Egeland powiedział na początku tygodnia, że odmowa wpuszczenia pomocy to morderstwo. Rząd birmański z obowiązku ochrony swoich obywateli uczynił farsę. Jest to duży kontrast w porównaniu z Chinami, gdzie w zeszłym tygodniu miało miejsce silne trzęsienie ziemi. Ogrom zniszczeń nie był skrywany i był pokazywany wszędzie w telewizji, w tym również w Chinach, a rząd chiński zwrócił się z apelem do społeczności międzynarodowej o pomoc.

Wizerunek rządu birmańskiego ucierpiał na tyle, że gorzej już być nie może. Ten wizerunek sięgnął historycznego dna. Chiny są w stanie uczynić o wiele więcej, by skłonić rząd Birmy do przyjęcia pomocy. Rosja i Indie powinny wywierać presję na juntę albo w ONZ, albo w ASEAN. Zgadzam się z wypowiedzią pana Nassauera w tej sprawie.

W zeszły poniedziałek osiągnięto porozumienie w sprawie międzynarodowej pomocy dla Birmy. Cała pomoc ma być koordynowana przez ASEAN. Jest to krok do przodu, lecz bezpośrednia pomoc z Zachodu jest wciąż wykluczona. W przyszłym tygodniu ma się odbyć konferencja państw-darczyńców. Wzywam Europę, by hojnie włączyła się do akcji, lecz tylko jeśli otrzymamy gwarancje, że nasza pomoc naprawdę trafi do właściwych miejsc i że dziennikarze zostaną wpuszczeni do kraju, żebyśmy mogli uzyskać prawdziwy obraz sytuacji.

  Jules Maaten, w imieniu grupy ALDE. – (NL) Ile razy z tej mównicy przemawiano w sprawie Birmy? Kilka razy w roku rozmawiamy o tym kraju, a sytuacja pozostaje beznadziejna.

Tymczasem jednak sytuacja uległa pogorszeniu, odkąd ostatni raz o niej rozmawialiśmy. Milion czterysta tysięcy ofiar wciąż nie otrzymało żadnej pomocy. Trzydzieści tysięcy dzieci cierpi z powodu niedożywienia. Setkom tysięcy osób bez dachu nad głową grozi cholera, zapalenie płuc i choroby zakaźne. Jak dowiedziałem się dziś rano, na obszary dotknięte tragedią wpuszczono aż ośmiu lekarzy z organizacji „Lekarze bez Granic”.

Chciałbym poprzeć apel, który pan Nassauer skierował do ASEAN. Organizacja ta musi w końcu wykazać się determinacją, ponieważ jest jasne, że junta jest bardziej skupiona na przedłużeniu swojego reżimu poprzez referendum, które nie zasługuje na taką nazwę – pan Wiersma przyrównał to do Kafki – niż przetrwaniem swojego własnego narodu. Generałom się wydaje, że cudzoziemcy napływający do ich kraju mogliby stanowić zagrożenie dla wojskowego reżimu.

Jest jednak oczywiste, że „Lekarze bez Granic”, Oxfam, oraz brytyjskie, francuskie i amerykańskie okręty przynoszą pomoc humanitarną, a nie zmianę reżimu, choć bardzo bym tego chciał. Nie możemy najwyraźniej przekonać junty, że tak jest, więc musimy szukać alternatyw. Myślę, że najlepszą alternatywą jest Rada Bezpieczeństwa. UE i USA muszą wywrzeć presję, by sprawa Birmy znalazła się w porządku obrad. Wszystkie państwa zrzeszone w ONZ podpisały się pod dwoma zasadami: przyjęciem odpowiedzialności za ochronę swoich obywateli, a jeśli państwo nie jest już w stanie lub nie chce tego zrobić, to zgodziły się na to, by społeczność międzynarodowa interweniowała w przypadku katastrofy czy klęski.

Narody Zjednoczone muszą działać. Zdaję sobie sprawę z problemów i jestem dumny z komisarza Michela, który zamiast załamywać ręce i zwoływać grupy robocze, wziął się do roboty zgodnie z mottem „czyny, nie słowa”. Jestem pod wrażeniem. Uważam również, że pomoc obiecana przez UE jest wzorowa. Uważam, że francuski minister, pan Kouchner, ma rację, gdy mówi, że junta jest winna zbrodni przeciwko ludzkości. Zastanawiam się, dlaczego my w pozostałych 26 państwach członkowskich UE nie bierzemy przykładu.

Panie przewodniczący! Pomoc musi zostać dostarczona poszkodowanym w Birmie, za zgodą junty lub bez jej zgody. Wstrzymywanie koniecznej pomocy jest zbrodnią przeciwko ludzkości. Życzyłbym sobie, by UE wykazała się inicjatywą i sprawiła, by ONZ i Rada Bezpieczeństwa skierowały tę sprawę do prokuratora w Międzynarodowym Trybunale Karnym w Hadze. Miarka się przebrała, cierpliwość się skończyła. Postawmy juntę przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Tego właśnie chcemy. To oni powinni być teraz za kratkami, a nie dysydenci w Birmie!

  Daniel Cohn-Bendit, w imieniu grupy Verts/ALE. – (FR) Pani przewodnicząca! Moim zdaniem powinniśmy rozmawiać o tej sprawie w bardziej precyzyjny sposób; chodzi np. o pojęcie neutralności. Nie jesteśmy neutralni. Jeśli jesteśmy za narodem birmańskim, oznacza to, że jesteśmy przeciwko juncie wojskowej. Ponieważ ta junta nie ma zamiaru pomóc mieszkańcom Birmy, jesteśmy przeciwko juncie wojskowej. Nie wolno nam jej wspierać i właśnie tego się od nas oczekuje.

Louis Michel odbył rozmowy trwające dwie i pół godziny. Cała ta historia wydaje się surrealistyczna: mówi, że tam pojechał, rozmawiał z nimi przez dwie i pół godziny, powiedziano mu, że pewne lotnisko nie może być uruchomione w ciągu 24 godzin, podczas gdy możliwości techniczne pozwoliły na otwarcie lotniska w Sarajewie. To naprawdę nie na tym polega problem.

Jest zatem oczywiste, że znajdujemy się w wyjątkowo specyficznym punkcie i zgadzam się: obowiązek ochrony oznacza, że junta popełnia zbrodnię przeciwko ludzkości, przeciwko własnej ludności. Takie są fakty. Zobaczymy, co z tego wyniknie w publicznych debatach. Zgadzam się jednak, że ta oczywista sprawa powinna trafić do Międzynarodowego Trybunału Karnego. Ciekawe jest to, że zwracamy się do Rady Bezpieczeństwa, a protektorzy Birmy, czyli Chińczycy, mówią raczej niezrozumiałym językiem.

Można nawet stwierdzić, że Chiny dobrze zrobiły otwierając swoje granice, lecz jednocześnie dalej chronią Birmę i dalej chronią rząd, który dokonuje masakry na własnym narodzie.

Dlatego uważam, że w tej sytuacji jest oczywiste, że nikt nie może narzucić żywności. Musimy jednak wywierać maksymalną presję. Nawet możliwe rozwiązanie polegające na udzieleniu pomocy z użyciem siły dałoby nam i państwom w Azji szansę wywarcia presji na Birmie. Myślę, że dzisiejsze wystąpienie Louisa Michela było bardzo jasne: mów do mnie, kochanie, mów do mnie, ja słucham, ale nic mnie to nie obchodzi. Oczywiście powiedział to nam w sposób dyplomatyczny, za co mam dla niego ogromny szacunek.

Dziś jednak władze w Birmie są głuche. Nie będą słuchać, nie są zainteresowane referendum konstytucyjnym, jak już tu wspomniano. Śmieją się z nas wszystkich. Dlatego więc należy maksymalnie zwiększyć presję i musimy prosić, by Rada Bezpieczeństwa i Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości wyciągnęły konsekwencje wobec Birmy.

  Brian Crowley (UEN) – Panie przewodniczący! Minęły prawie trzy tygodnie odkąd cyklon Nagris uderzył w Birmę, niszcząc porty i deltę rzeki Ayeyarwady. Zniszczył domy i miasta, zabijając tysiące osób i pozostawił tysiące innych bez dachu nad głową.

Historia nauczyła nas, że jeśli nie zareagujemy natychmiast, gdy cierpią ludzie, to ich cierpienie zwiększy się wielokrotnie, w sposób przekraczający nasze wyobrażenie.

Niepowodzenia birmańskiego reżimu pod wieloma względami odzwierciedlają to, o czym mówiliśmy w tym Parlamencie od kilku lat na temat junty wojskowej, która rządzi Birmą. Jednak pomimo naszego sprzeciwu wobec junty wojskowej, musimy znaleźć mechanizmy – nieważne w jaki sposób – żeby dostarczyć pomoc bezpośrednio do ludzi. Cieszę się z faktu – i nie sądziłem, że powiem to dzisiaj – że junta wojskowa wpuściła pięć śmigłowców ONZ z żywnością, mimo że okręt marynarki francuskiej i okręty marynarki USA czekają w zatoce, żeby dostarczyć ludziom żywność i pomoc medyczną.

Spoczywa na nas obowiązek zagwarantowania, że zrobimy wszystko, co możliwe, żeby pomóc drugiemu człowiekowi, kiedy cierpi. Jeśli chodzi o wielkich obrońców Birmy, czyli Chińczyków, władze Birmy mogłyby czegoś nauczyć się od Chińczyków, którzy po ostatnim kataklizmie zwrócili się o międzynarodową pomoc do Japonii i innych państw. Może dzięki tym różnym sojuszom będzie można stworzyć warunki, dzięki którym pomoc i wsparcie zostaną dostarczone.

Sprawa dotycząca Międzynarodowego Trybunału Karnego to temat na osobną dyskusję. Naszym podstawowym i najpilniejszym celem, jak już powiedział Louis Michel, jest zagwarantowanie, że będą funkcjonować mechanizmy pozwalające na dostarczenie pomocy, odbudowanie infrastruktury, domów i co najważniejsze, nie dopuszczenie do dalszych cierpień mieszkańców Birmy.

  Jim Allister (NI). – Pani przewodnicząca! Reżim, który w bezmyślny sposób pozwala na to, by obywatele niepotrzebnie cierpieli w wyniku ksenofobicznej paranoi, jest nie tylko amoralny, ale zły i smutne jest to, że taka junta rządzi Birmą. Skoro nie wzrusza ich los własnego narodu, nie poruszą ich też słowa wypowiedziane w Parlamencie Europejskim, lecz w imię ludzkości musimy przemówić.

Nie próbujemy kontrolować Birmy, my tylko staramy się pomóc jej mieszkańcom, choć rzeczywistość jest taka, że bez zmiany reżimu niewiele się zmieni na lepsze dla Birmańczyków w dłuższym okresie. Tak, musimy zmaksymalizować pomoc humanitarną, rozważając może zrzuty żywności i innych produktów jako konieczną taktykę; lecz tylko dzięki przywróceniu demokracji ten kwitnący niegdyś kraj odzyska swoją pozycję i postawi potrzeby ludzi przed utrzymaniem junty.

  Urszula Gacek (PPE-DE). – Pani przewodnicząca! Chciałabym najpierw wyrazić moje najgorętsze współczucie dla wszystkich mieszkańców Birmy, którzy stracili najbliższych albo zostali ranni w wyniku przejścia cyklonu Nargis. Naród birmański jest w myślach i modlitwach wielu Europejczyków. Nasze kondolencje to jednak za mało. Musimy omówić praktyczne działania i pomyśleć, jak je wdrożyć, żeby złagodzić cierpienie ludzi, którzy przeżyli.

Wiele państw i organizacji humanitarnych chce i jest w stanie dostarczyć natychmiastową pomoc humanitarną; czekają na to od kilku tygodni. Niestety rządzące władze wojskowe uważają zachowanie swej władzy za sprawę ważniejszą; cierpienie narodu wydaje się nie mieć dla nich znaczenia. Boją się jakiegokolwiek obcego zaangażowania w Birmie, nawet jeśli chodzi o pracowników organizacji humanitarnych. Relacja pana komisarza z jego rozmów z birmańskimi władzami wojskowymi ostudziła nasze nadzieje dotyczące możliwości zmiany ich stanowiska. Tak więc gdy my rozmawiamy i załamujemy ręce nad faktem, że nie możemy zmusić władz Birmy do przyjęcia pomocy, a ASEAN jest bezradny, setki tysięcy ludzi cierpi.

Rada Bezpieczeństwa ONZ może i powinna powołać się na zasadę odpowiedzialności za ochronę i zapewnić dostarczenie pomocy bez zgody władz Birmy. Bardzo gorąco namawiam rząd Wielkiej Brytanii – która obecnie przewodniczy Radzie Bezpieczeństwa – do wyrażenia zgody na zrzuty pomocy z powietrza. Władze birmańskie są odpowiedzialne za zbrodnię przeciwko ludzkości, lecz nie możemy siedzieć bezczynnie i pozwolić im dalej popełniać tę zbrodnię. I choć zgadzam się, że zrzuty nie są idealnym sposobem dostarczenia pomocy do kraju – gdyż lepiej wykorzystać przeszkolonych pracowników, którzy tę pomoc dystrybuują – jest to lepsze niż nic, więc proszę, dostarczmy pomoc i zróbmy to teraz.

  Libor Rouček (PSE). – (CS) Panie i panowie! Chcę dołożyć mój głos do tych posłów, którzy wyrażali swoje najszczersze współczucie dla rodzin dziesiątków tysięcy ofiar cyklonu Nargis w Birmie/Myanmar. Chcę również wyrazić moją pełną solidarność z setkami tysięcy osób, które straciły dobytek i dach nad głową w wyniku tego kataklizmu. Z uznaniem przyjmuję szybkość, z jaką Komisja Europejska zaoferowała pomoc i doceniam również szybkie działania pana komisarza Michela. Niestety nie akceptuję zachowania birmańskiego rządu i władz Birmy. Jako nieludzki i okrutny można określić fakt, że władze te nie pozwoliły własnym obywatelom, ofiarom straszliwego kataklizmu otrzymać zagranicznej pomocy humanitarnej. W związku z tym wzywam rząd Birmy i przywódców tego państwa do pełnego otwarcia granic dla zagranicznej pomocy, oraz by pomoc materialna i pracownicy międzynarodowych organizacji humanitarnych mogli wjechać na teren Birmy. Wzywam również Chiny, Indie, Singapur i inne państwa członkowskie ASEAN, aby wykorzystały swoje wpływy i przekonały Birmę do otwarcia granic dla zagranicznej pomocy. Żaden kraj na świecie nie jest w stanie sam poradzić sobie z tak ogromną klęską żywiołową.

  Marios Matsakis (ALDE). – Pani przewodnicząca! Sytuacja w Birmie po przejściu cyklonu jest tragiczna i pogarsza się z każdym dniem. Ludziom, którzy przeżyli uderzenie cyklonu zagrażają teraz choroby i śmierć głodowa, brak dachu nad głową i właściwej opieki medycznej. Jednak wojskowy rząd Birmy pozostaje raczej bierny wobec pilnej potrzeby dostarczenia odpowiedniej pomocy dla ofiar.

Ci generałowie bez serca bardziej myślą o pozostaniu przy władzy, a mniej o losie ofiar kataklizmu. Zachowanie birmańskiego reżimu jest zbrodnicze i nie do przyjęcia. Społeczność międzynarodowa, a zwłaszcza UE poprzez komisarza Michela, starała się jak mogła, żeby przekonać juntę, by wysłuchała głosu rozsądku, lecz nie przyniosło to skutku.

Moim zdaniem obecnie jedynym wyjściem jest zastosowanie jakiejś formy przymusowego dostarczenia pomocy do rejonu kataklizmu. Takie przedsięwzięcie można uruchomić, jeśli szybko otrzymamy akceptację ONZ oraz konieczne wsparcie logistyczne od wojska, przy ścisłej współpracy z innymi państwami, jak np. USA.

Taki rodzaj działania jest ostatecznością, lecz moim zdaniem jest absolutnie konieczne, by uratować życie tysięcy niewinnych osób. Nie możemy siedzieć bezczynnie i patrzeć na dalsze cierpienie i udrękę narodu birmańskiego.

  Frithjof Schmidt (Verts/ALE). – (DE) Pani przewodnicząca! Skala kryzysu w Birmie jest straszliwa: 100 000 osób nie żyje, 200 000 jest zaginionych a ponad dwa miliony bez dachu nad głową w kraju liczącym 54 miliony mieszkańców. Delta rzeki Irrawaddy jest najważniejszym regionem uprawy ryżu w Birmie i odgrywa kluczową rolę w produkcji żywności. Fala powodziowa wdarła się w głąb lądu na odległość 35 km, zalewając i zasalając pola. Innymi słowy, na obecną katastrofę humanitarną nałoży się jeszcze w perspektywie średnioterminowej kryzys produkcji żywności w delcie Irrawaddy.

Mieszkańcy Birmy pilnie potrzebują natychmiastowej, ale i długoterminowej pomocy ze strony społeczności międzynarodowej. Niestety pomoc ta musi być narzucona wbrew woli generałów, bez względu na skutki. Rząd, który blokuje dostarczenie pomocy humanitarnej dopuszcza się skandalicznego zachowania, bez precedensu w historii stosunków międzynarodowych. Ofiary cyklonu są zakładnikami paranoidalnej i morderczej bandy żołnierzy, która rządzi Birmą od kilkudziesięciu lat.

We wrześniu zeszłego roku popularny ruch prodemokratyczny kierowany przez mnichów buddyjskich został brutalnie zdławiony. Tysiące osób zabito lub pojmano, a teraz dziesiątki tysięcy ludzi umiera, ponieważ rząd nie pozwala dostarczyć pomocy. Odmowa przyjęcia pomocy zabija mieszkańców Birmy. Ten krwawy reżim powinien znaleźć się na pierwszym miejscu czarnej listy ONZ, a członkowie junty na ławie oskarżonych Międzynarodowego Trybunału Karnego.

  Hanna Foltyn-Kubicka (UEN). – Ludzkość nie nauczyła się jeszcze zapobiegać tragediom, jakie niosą ze sobą klęski żywiołowe. Zamieniają się one w prawdziwą katastrofę, jeżeli dotkną państwa, gdzie władzę sprawują dyktatorzy. Widzimy to dziś na przykładzie dramatu narodu birmańskiego, który padł ofiarą cyklonu i rządzącej tam soldateski. Jak bardzo bezduszni są rządzący Birmą generałowie dowiedzieliśmy się, kiedy odmówili wspólnocie międzynarodowej udziału w ratowaniu Birmańczyków, którym sami nie mogli pomóc. Takie działania to zbrodnia popełniona z premedytacją na całym narodzie. Pomimo oburzenia opinii międzynarodowej birmańscy generałowie niezmiennie trwają w przestępczym procederze. Pomoc humanitarna najprawdopodobniej trafia do wojskowych i ich rodzin, albo jest przedmiotem handlu. Tymczasem staje się ona coraz bardziej potrzebna ze względu na szerzący się głód i choroby.

Szczególną uwagę trzeba też zwrócić na sytuację birmańskich sierot, coraz częściej słyszy się, że interesują się nimi handlarze żywym towarem, poszukujący seksualnych niewolników do domów publicznych na całym świecie.

Panie i Panowie! Przestrzeganie praw człowieka nie oznacza jedynie powstrzymania się władz państwowych od tortur, mordów i aresztowań. Nie udzielenie pomocy ofiarom katastrofy lub jej celowe utrudnianie jest równoznaczne z popełnieniem zbrodni ludobójstwa.

  Colm Burke (PPE-DE). – Pani przewodnicząca! Chcę podziękować panu komisarzowi za pracę, którą dotychczas wykonał. Jest teraz jasne, że ponad 125 tysięcy osób straciło życie w wyniku przejścia cyklonu przez południowe rejony Birmy 2 i 3 maja. ONZ szacuje, że ponad 2,4 miliona osób odczuło skutki tej tragedii. Wiele osób jest ciężko rannych, a prawdopodobnie dojdzie do wybuchu epidemii z powodu braku żywności i czystej wody. Być może już do tego doszło.

Polityka junty wojskowej niedopuszczająca pracowników organizacji humanitarnych do rejonów dotkniętych kataklizmem jest bez precedensu. Pracownicy ci i agencje, dla których pracują, posiadają wiedzę pozwalającą na przeprowadzenie kompleksowej akcji ratunkowej, która zapewniłaby pomoc dla dużej liczby osób w krótkim czasie. Czy taka liczba osób musi umrzeć, zanim reżim wojskowy dopuści pomoc humanitarną?

Połączone wysiłki UE, Chin, Indii i przede wszystkim państw Azji Południowo-Wschodniej i ONZ powinny okazać się na tyle silne, by zmusić władze Birmy do zniesienia restrykcji. Tylko współpracując ze sobą, będziemy w stanie zmienić postawę tego skorumpowanego rządu. Aby wymusić zmiany, musimy w szczególności mieć po naszej stronie Chiny i Indie..

Minęło już 18 dni odkąd cyklon uderzył w ten region. Społeczność międzynarodowa musi dalej pracować nad tym, by każda osoba dotknięta kataklizmem otrzymała żywność, czystą wodę, opiekę medyczną i dach nad głową. Powinniśmy dalej naciskać na przywódców Birmy, aby zmusić ich do tego, by pozwolili międzynarodowym agencjom wykonywać swoją pracę. Niech każde państwo członkowskie UE oraz sama Unia wywiera w dalszym ciągu naciski dyplomatyczne. Tutaj konieczne są natychmiastowe działania. Nie możemy czekać kolejnych 18 dni zanim działania będą podjęte. Restrykcje muszą być zniesione już teraz.

  Thijs Berman (PSE). – (NL) W dwa tygodnie po kataklizmie, część mieszkańców Birmy wreszcie otrzymała ryż, fasolę i lekarstwa, lecz ta pomoc wciąż nie dociera do jednej czwartej wszystkich ofiar i przybywa zbyt późno na skutek przestępczych decyzji junty. Program Żywnościowy ONZ podaje, że udało się dostarczyć ryż i fasolę do 212 000 spośród 750 000 osób najbardziej dotkniętych. Dlatego konieczny jest specjalny fundusz pomocowy ONZ, o co już wnosili socjaldemokraci. Jestem wdzięczny Komisji za wszystkie jej cenne wysiłki w Birmie i również w Brukseli.

Jednak miliony osób zostało pozostawionych własnemu losowi i zmagają się teraz z głodem, pragnieniem i chorobami. Można to określić jako tortury, tj. morderstwo i zaniechanie obowiązku ochrony. Są to działania na pograniczu ludobójstwa. Dlatego uważamy, że wojsko jest winne zbrodni przeciwko ludzkości. Dla naszej grupy i jutro dla tego Parlamentu, jest to sprawa dla Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rada Bezpieczeństwa musi zainicjować śledztwo w sprawie zbrodni tego reżimu. Co o tym sądzi Komisja?

Jako sprawozdawca w sprawie Birmy, zastanawiam się, kiedy kończy się poszanowanie suwerenności danego kraju? Ten limit był mimo wszystko nieco bliżej w przypadku Iraku. Kiedy przestrzeganie praw człowieka staje się nienaruszalne dla społeczności międzynarodowej? Obecnie wiarygodność praw człowieka została podważona na całym świecie przez brak reakcji na działania rządu birmańskiego, głównie ze strony państw sąsiadujących, oraz niechęć do niesienia pomocy ludziom bez zgody generałów. Suwerenność nie upoważnia was do mordowania własnego narodu.

Dlatego właśnie zwracamy się do Rady UE, a szczególnie do Wielkiej Brytanii, która obecnie przewodniczy Radzie Bezpieczeństwa, aby sytuacja w Birmie ponownie stała się przedmiotem obrad Rady Bezpieczeństwa. Chiny i Rosja muszą zrozumieć, że sytuacja tam jest jeszcze bardziej poważna, niż zaraz po przejściu cyklonu, a bezczynność junty wojskowej jeszcze bardziej zasługuje na miano działania przestępczego.

  Thomas Mann (PPE-DE). – (DE) Pani przewodnicząca! 130 tysięcy osób nie żyje, ponad dwa miliony jest bez dachu nad głową: oto gorzka rzeczywistość w Birmie. Grozi również masowy głód. W wyniku powodzi szybko rozprzestrzeniają się patogeny biegunki, takie jak salmonella. Istnieje wysokie ryzyko wybuchu epidemii tyfusu, cholery, malarii i dengi. Dzieci mają mniejszą odporność i szybciej odwadniają się, dlatego są szczególnie zagrożone. Osoby, które przeżyły cyklon, potrzebują czystej wody pitnej, której nie da się zapewnić w ciągły sposób bez stacji uzdatniania. Ludzie muszą znaleźć schronienie, dzięki czemu można uniknąć rozprzestrzeniania się chorób układu oddechowego.

Junta wojskowa wciąż niechętnie wpuszcza pracowników zachodnich organizacji humanitarnych, o czym mówił pan komisarz Michel w swoim poruszającym wystąpieniu. Junta naraża zatem na niebezpieczeństwo życie dziesiątek tysięcy ludzi. Jakie podejście dyktuje rozsądek? Wywieranie presji poprzez kierowanie petycji do Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze? Jak najbardziej! Czy należy jednak zmienić prawo międzynarodowe w taki sposób, żeby ograniczyć narodową suwerenność w przypadku kryzysu humanitarnego? To byłoby trudne do realizacji, a Chiny z pewnością zgłosiłyby weto w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

Chiny są jednym z nielicznym sojuszników birmańskich dyktatorów. Muszą one jednak podjąć wszelkie wysiłki – podobnie jak państwa członkowskie ASEAN, jak zauważył Hartmut Nassauer – aby zapewnić, że międzynarodowe grupy ekspertów oraz pomoc materialna, będą mogły wjechać na teren kraju. Jednym z powodów, dla których Myanmar blokuje liczne operacje pomocowe społeczności międzynarodowej najwyraźniej jest chęć wpłynięcia na konferencję państw-darczyńców, aby uzyskać wielomilionowe sumy i wykorzystać je według własnego uznania.

Podobnie jak pogardliwe i brutalne potraktowanie pokojowych demonstrantów w czasie rewolty mnichów buddyjskich w wrześniu 2007 roku i nałożenie embarga informacyjnego trwającego kilka miesięcy, jest to działanie o charakterze totalitarnym, skierowane przeciwko interesom własnych obywateli. To rzekome sprawowanie narodowej suwerenności jest zupełnie niegodne suwerennego państwa i całkowicie nieludzkie.

  Ana Maria Gomes (PSE). – (PT) Ponad 63 tysiące ofiar śmiertelnych i pół miliona osób pozbawionych domu to łączny rezultat skutków cyklonu i okrucieństwa junty, której bezmyślne decyzje i represje uniemożliwiły dostarczenie międzynarodowej pomocy najbardziej potrzebującym. Jest to zupełnie inna postawa w porównaniu z otwartością i szybkością działania władz chińskich w niesieniu pomocy mieszkańcom Syczuanu.

Rada Bezpieczeństwa ONZ nie może już dłużej milczeć w sprawie odpowiedzialności birmańskiej junty wojskowej za ochronę swoich obywateli i wpuszczenia do tego kraju przedstawicieli organizacji humanitarnych i pozarządowych w celu dostarczenia pomocy opuszczonym mieszkańcom delty rzeki Irrawaddy. Rada powinna również podjąć działania zmierzające do postawienia birmańskiej junty przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym za zbrodnie przeciwko ludzkości.

Ten Parlament ma nadzieję, że rządy państw europejskich będę naciskać na Radę Bezpieczeństwa ONZ w powyższych sprawach. Już najwyższy czas, by wszyscy członkowie Rady, w tym Chiny, które wspierały birmańską dyktaturę, uznały swoją odpowiedzialność wobec umęczonego narodu birmańskiego.

  Laima Liucija Andrikienė (PPE-DE). – (LT) Rozmawiamy dziś o tragicznej sytuacji w Birmie w następstwie cyklonu, który przeszedł przez to państwo na początku miesiąca. Straszliwe konsekwencje tragedii to setki tysięcy osób zabitych, rannych, chorych i zaginionych oraz wielka liczba osób bez dachu nad głową, pozbawionych żywności i wody. Codziennie w telewizji jesteśmy świadkami upiornych scen z kraju zrujnowanego przez cyklon i trudno wtedy pozostać obojętnym.

Jest prawdą, że człowiek jest wciąż bezradny w obliczu klęsk żywiołowych, zwłaszcza gdy mają one miejsce bez ostrzeżenia. Jednak w przypadku ostatnich wydarzeń w Birmie było inaczej, gdyż wiemy o tym, że rząd Indii ostrzegał przywódców Birmy o zbliżającym się cyklonie na dwa dni przed jego nadejściem, więc byli o nim poinformowani.

Mimo to cyklon dokonał spustoszenia, ponieważ generałowie kierujący państwem nie zadali sobie trudu, by ostrzec obywateli o zbliżającym się kataklizmie. Taki rząd jest godny potępienia, ponieważ jego ostatnie zachowanie jest przejawem absolutnej nieefektywności i obojętności w stosunku do własnego narodu, co jest oczywistym naruszeniem praw człowieka. Rządzący generałowie są odpowiedzialni za to, że klęska żywiołowa przerodziła się w kataklizm na wielką skalę.

Lista przestępczych czynów popełnionych przez przywódców Birmy, o których nie wolno nigdy zapomnieć, zawiera następujące fakty: uniemożliwienie pracownikom międzynarodowych organizacji humanitarnych wjazdu do kraju, nieudzielanie pomocy ofiarom kataklizmu i całkowite ignorowanie wysiłków społeczności międzynarodowej w celu niesienia pomocy cierpiącym. Haniebne próby przeprowadzenia referendum konstytucyjnego w takich okolicznościach są kolejnym zarzutem na tej liście.

Jestem głęboko przekonana o tym, że Unia Europejska musi podejmować wszelkie możliwości współpracy – powtarzam, wszelkie możliwości – współpracy z rządami Indii, Chin i innych krajów azjatyckich oraz wykorzystać wszystkie instytucje działające przy ONZ, żeby zapewnić maksymalny zakres pomocy dla mieszkańców Birmy.

  Józef Pinior (PSE). – Pani przewodnicząca! W dzisiejszej debacie pragnę poruszyć trzy zagadnienia. Po pierwsze, problem nowej konstytucji. Birmańska junta ogłosiła, że promilitarna konstytucja zdobyła miażdżące poparcie w referendum, które odbyło się pomimo szerokiej krytyki i rozgrywającej się narodowej tragedii. Organizacje zajmujące się prawami człowieka określiły to referendum jako farsę. Wątpliwa wiarygodność tego rezultatu jest oczywista. Prawdopodobnie niemożliwe będzie przeprowadzenie drugiej tury głosowania w większej części delty w dniu 24 maja.

Po drugie, istnieje bardziej ogólny problem sankcji, szczególnie sankcji ONZ. Czy są one naprawdę skuteczne? Sankcje w największym stopniu są odczuwane przez ogół mieszkańców. Niektórzy obserwatorzy – doświadczeni dziennikarze, dyplomaci, byli ambasadorowie państw UE w Azji Południowo-Wschodniej – mówią, że izolowanie Birmy w taki sposób nic nie da.

Trzecia i ostatnia sprawa, choć nie najmniej ważna, jest taka, że nadszedł już czas, aby Rada Bezpieczeństwa ONZ zaczęła działać. Rada powinna w sposób zdecydowany oświadczyć, że pracownicy organizacji humanitarnych i dostawy pomocy muszą bez przeszkód dotrzeć na miejsce kataklizmu. Państwa UE dostarczające pomoc powinny nalegać na wprowadzenie monitoringu, aby zapewnić, że pomoc dociera do osób najbardziej potrzebujących.

  Alessandro Battilocchio (PSE). – (IT) Pani przewodnicząca, panie i panowie! W tym krótkim przynależnym mi czasie chciałbym zwrócić uwagę Izby na wołanie o pomoc docierające od wolontariuszy pracujących dla międzynarodowej organizacji „Save the Children”, którzy informują nas o zbliżającym się zagrożeniu, które może jeszcze bardziej pogłębić dotychczasową tragedię.

Ekipy ratunkowe poinformowały, że w bagnistym rejonie delty ponad 30 tysięcy dzieci umiera – dzieci, które przeżyły cyklon Nargis i które często straciły swoich rodziców - umierają z głodu, pragnienia, dyzenterii i wyczerpania z powodu deszczu i zimna.

Panie komisarzu! W tym kontekście polityka odmawiania pomocy przyjęta przez reżim Than Shwe i jego wojskowych popleczników jest szaleństwem. Nie ma czasu do stracenia! W wyniku niedożywienia, braku wody pitnej, chorób i braku pomocy dzieci te długo nie przeżyją: albo interweniujemy natychmiast albo to my będziemy odpowiedzialni za brak wystarczających działań!

  Neena Gill (PSE). – Pani przewodnicząca! Chcę podziękować i pochwalić działania podjęte przez komisarza Michela. Usłyszeliśmy dziś, że cyklon Nargis przyniósł zniszczenie dwu i pół milionom Birmańczyków i jak powiedział pan komisarz, sytuacja pogorszyła się w wyniku decyzji reżimu o odmowie przyjęcia pomocy zagranicznej, tak więc tylko jedna czwarta osób potrzebujących pilnej pomocy faktycznie ją otrzymała. Jest to niewiarygodne i stanowi dramatyczne pogwałcenie najbardziej podstawowego prawa człowieka oraz niedbalstwo o charakterze przestępczym.

Usłyszeliśmy niedawno o pewnej ograniczonej elastyczności junty, lecz wzywam Komisję i Radę, by z rezerwą podchodzili do tej zmiany, ponieważ jest to reżim, który w sposób bezwzględny stłumił miejscowy ruch prodemokratyczny. Chcę podkreślić, że należy utrzymać presję wobec junty, tak żeby wszystkie agendy ONZ posiadające doświadczenie i wiedzę logistyczną zostały wpuszczone do kraju. Szczególnie niepokoi mnie fakt, że jak zauważył pan komisarz, to dzieci cierpią najbardziej. Dlatego przedstawiciele UNICEF muszą zostać wpuszczeni, by przeciwdziałać szerzeniu się chorób i niedożywienia.

Wreszcie wzywam tych, którzy mogliby wpłynąć na Birmę, tzn. państwa sąsiednie i parterów UE – Indie, Chiny i państwa ASEAN – żeby przekonały juntę do przyjęcia pomocy z zagranicy. Wzywam także Komisję i innych, by podjęli kroki, które by wyraźnie pokazały juncie, że demokracja i współpraca ze światem zewnętrznym to jedyne możliwe sposoby na wyjście z kryzysu. Mam nadzieję, że komisarz Michel odpowie na pytania „Co należy robić dalej?” oraz „W jaki sposób osiągnąć postęp”?

  Mario Mauro (PPE-DE). – (IT) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Niepowodzenie misji opisanej przez komisarza Michela, któremu jednak dziękuję za ogromną szczerość, pozwala nam zrozumieć, na ile ważne jest w obecnej chwili zająć się doktryną interwencji humanitarnej, by polepszyć nie tylko stosunki z władzami birmańskim, lecz również chińskimi, które obecnie przejawiają inną wrażliwość w świetle poważnych problemów i klęsk żywiołowych, które miały miejsce również w ich kraju.

Poprawa relacji z Chinami może nam pomóc w stworzeniu możliwości interwencji humanitarnej, zaczynając od zniesienia zakazu bezpośrednich zrzutów pomocy aż po otwarcie prawdziwego korytarza humanitarnego.

Mam również pytanie dla Rady: UE wysłała swojego przedstawiciela do Birmy; dziękując komisarzowi Michelowi za jego poświęcenie i za wizytę, jak to określił, „w obszarze frustracji”, chcę zapytać o to, jaki jest cel przedstawiciela i co zamierza osiągnąć.

  Tunne Kelam (PPE-DE). – Pani przewodnicząca! Mamy jeden ludzki priorytet: aby międzynarodowa pomoc humanitarna dotarła dla milionów ludzi, którzy znaleźli się na krawędzi eksterminacji. To junta wojskowa ponosi odpowiedzialność po pierwsze za nie ostrzeżenie swoich obywateli o zbliżającym się cyklonie, a po drugie, za odmowę wpuszczenia pomocy humanitarnej do kraju.

Uważam, że teraz nadszedł czas, żeby postawić ten gang, który popełnił zbrodnie przeciwko ludzkości, przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym w Hadze, lecz wymaga to skoncentrowanego wysiłku społeczności międzynarodowej. Tymczasem należy wywierać wszelką możliwą presję na rządzących w Birmie i ich sojuszników, w tym Chiny, by podjęły współpracę w zakresie pomocy humanitarnej, zanim rozpoczną etap, który nazwali etapem odbudowy.

  Glyn Ford (PSE). – Pani przewodnicząca! Tragedia Birmy jeszcze bardziej się pogłębiła, ponieważ junta wojskowa nie pozwoliła na dostarczenie pomocy. Odmówili realnej pomocy, którą oferowała im amerykańska grupa operacyjna stacjonująca na Okinawie, a która akurat znajdowała się u wybrzeży Tajlandii. Choć setki tysięcy osób zginęło w wyniku uderzenia cyklonu, liczba ta może jeszcze wzrosnąć w wyniku odmowy przyjęcia pomocy, m.in. poprzez zachorowania na choroby zakaźne. Organizacja Oxfam szacuje, że nawet dwie trzecie miliona osób może być w obecnej sytuacji zagrożonych.

Musimy nakłonić wszystkich – Chińczyków, UE, innych sąsiadów – by wywarli presję na reżim, by złagodził stanowisko i otworzył granice dla pracowników organizacji humanitarnych chwilowo przebywających w Tajlandii.

  Janez Lenarčič, urzędujący przewodniczący. − (SL) Chcę podziękować wszystkim uczestnikom tej debaty, która pozwala mi wierzyć, że w tym Parlamencie istnieje szeroki konsensus dotyczący istotnych elementów podejścia Rady do sytuacji w Birmie.

Jesteśmy bardzo zaniepokojeni, po pierwsze, sytuacją humanitarną w Birmie, a po drugie, odpowiedzialnością władz birmańskich za walkę ze skutkami tragicznego cyklonu, a w tym kontekście odpowiedzialnością za umożliwienie dostarczenia pomocy humanitarnej do ofiar kataklizmu.

Chcę podkreślić, że Rada Europejska jest zdeterminowana, by kontynuować wysiłki na rzecz dostarczenia pomocy humanitarnej do wszystkich potrzebujących. W tym celu Rada wykorzysta wszystkie środki i mechanizmy, jakie ma do dyspozycji. Chcę wyrazić moje uznanie i poparcie dla wysiłków podjętych przez komisarza Michela.

Z drugiej strony, UE kontynuować będzie swoje wysiłki w ramach ONZ i regionalnych organizacji, takich jak ASEAN. Chcę podkreślić, że przed spotkaniem ministrów spraw zagranicznych państw ASEAN, które odbyło się wczoraj, UE wystosowała oświadczenie do państw ASEAN, w którym wyraziła swoje oczekiwania i propozycje dotyczące sytuacji w Birmie. A 19 maja, po posiedzeniu ASEAN w Singapurze, opublikowano komunikat zawierający pewne pozytywne elementy. Przedstawię tylko kilka.

Po pierwsze, ministrowie spraw zagranicznych ASEAN zgodzili się na utworzenie mechanizmu koordynującego pomoc humanitarną pod auspicjami ASEAN. Po drugie, władze Birmy, tj. Myanmaru, zgodziły się na przyjęcie zespołów medycznych z innych państw ASEAN. I po trzecie, władze Birmy wyraziły swoją gotowość do przyjęcia fachowej pomocy międzynarodowych i regionalnych agencji, w celu walki ze skutkami kataklizmu.

Powinienem również wspomnieć o wspólnej decyzji państw ASEAN i ONZ o zorganizowaniu konferencji państw-darczyńców, która odbędzie się w niedzielę 25 maja w Rangunie.

Na zakończenie chcę wyrazić wdzięczność za opinie, których wysłuchaliśmy w czasie tej debaty. Zapewniam państwa, że będą one bardzo pomocne dla debaty w Radzie do spraw Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych, która odbędzie się w poniedziałek.

Dziękuję.

  Louis Michel, komisarz. − (FR) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Oczywiście rozumiem i w pełni podzielam ogólny sens uwag przedstawionych w tej Izbie, które są wyrazem naszej krytyki i frustracji.

Prawie wszyscy mówcy wspomnieli o zwróceniu się do Rady Bezpieczeństwa, o pojęciu odpowiedzialności za ochronę obywateli, o prawie do interwencji w pewnym zakresie, o granicach narodowej suwerenności i ogólnie o sankcjach. Właśnie tymi zagadnieniami aktualnie się zajmujemy. Chcę jednak wspomnieć o środkach, które społeczność międzynarodowa ma do dyspozycji, by podjąć wszystkie wymienione przez państwa działania i zapewnić poszanowanie tych wszystkich zasad. Ta sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, ponieważ dotyczy poważnej kwestii przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego, która we wrześniu będzie przedmiotem dyskusji w Komisji Europejskiej i Parlamencie w odniesieniu do konkretnych przypadków. Istnieje szeroki konsensus co do następującej analizy: wszyscy zgadzamy się, że jest to nieludzkie i wszyscy zgadzamy się, że organizacje humanitarne muszą mieć lepszy dostęp do potrzebujących itd.

Chciałbym zasugerować – i jest to oczywiście moja osobista opinia – żeby spróbować na krótką metę wykorzystać do maksimum to, co wyłoni się z konferencji państw-darczyńców zorganizowanej z inicjatywy sekretarza generalnego Ban Ki-moon, a w ramach tej inicjatywy czy propozycji, powołanie wspólnego koordynatora z ramienia UE i ASEAN. To jeśli chodzi o działania na najbliższy czas.

Będzie to z pewnością bardzo trudne zadanie. Jeśli społeczność międzynarodowa pragnie zapewnić jakiś stopień spójności działań, w przypadku gdy te dwie inicjatywy nie przyniosą wyników, trudno będzie coś osiągnąć w tym zakresie i wtedy ONZ i inne instytucje powinny skupić się na nieco innym rodzaju działań.

Mówię to, ponieważ – i już zmierzam do końca – tym, co jest najbardziej frustrujące, co dyskredytuje czy przynajmniej osłabia moralny obowiązek interwencji i zastosowanie pojęcia obowiązku ochrony obywateli, jest to, że poza deklaracjami zasad, które wszyscy złożyliśmy, ponieważ w nie wierzymy, ponieważ to jest nasza kultura, nasze pojmowanie demokracji i praw człowieka i tak dalej, istnieją również pewne dostępne środki, które jesteśmy w stanie wykorzystać, mając poparcie polityczne.

Taka jest prawda. Właśnie tej politycznej odwagi nam trzeba. Bardzo łatwo jest powiedzieć „musimy coś zrobić, musimy wysłać to, musimy zmusić ich”. Tak, świetnie, ale gdzie są środki? Czy nasze państwa są w stanie i są gotowe, by wziąć na siebie konsekwencje polityczne – użycia siły, jeśli to konieczne – i czy jesteśmy zdolni do działania w taki sposób? To jest kluczowe pytanie.

Zgadzam się ze wszystkim, co tu powiedziano, lecz należy wyciągnąć konkluzje z naszego stanowiska. Moim zdaniem są dwa aspekty tej debaty. Jest pewna ogólna debata, w której wszyscy zgadzamy się i jest kwestia bardziej konkretna. Ta druga to udzielenie pełnego poparcia dla sekretarza generalnego ONZ i wybór najlepszego miejsca dla podjęcia dialogu oraz umożliwienia mu wyciągnięcia jak największych korzyści ze swoich dwóch inicjatyw. Tak mniej więcej wygląda moja sugestia.

Wątpię, czy jakiekolwiek oświadczenia, groźby czy twarde stanowiska – nawet, jeśli konieczne – mogą zmienić sytuację. Niestety tak myślę. Dlatego uważam, że powinniśmy udzielić pełnego poparcia dla dwóch inicjatyw sekretarza generalnego Ban Ki-moona.

PRZEWODNICZY: LUISA MORGANTINI
Wiceprzewodnicząca

  Przewodnicząca. − Otrzymałam sześć wniosków w sprawie rezolucji⁽¹⁾ złożonych zgodnie z artykułem 103 ust. 2 Regulaminu.

Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się w czwartek.

Oświadczenia pisemne (artykuł 142)

  Zita Pleštinská (PPE-DE) , na piśmie. – (SK) Jestem zszokowana straszną tragedią, która spotkała naród birmański. Godny potępienia jest fakt, że generałowie, którzy rządzą krajem pozostają niewzruszeni ogromną liczbą ofiar niszczącego cyklonu Nargis, która to liczba może wzrosnąć z powodu braku wody pitnej, żywności i pomocy medycznej. Nie rozumiem ludzi, którzy mogą ignorować nieszczęście swojego narodu i całkowicie izolować Birmę, choć jest oczywiste, że kraj ten nie poradzi sobie sam. Arogancja władz prawdopodobnie nie zna granic. W przypadku nadzwyczajnej sytuacji kryzysowej pojęcie suwerenności państwa jest absolutnie nieludzkim pojęciem.

Organizacja humanitarna Oxfam ostrzegła, że jeśli pomoc nie dotrze szybko do poszkodowanych, to liczba ofiar może nawet wzrosnąć do 1,5 miliona. ONZ poinformował, że w wyniku kataklizmu pomocy potrzebuje 2 miliony osób. Są to alarmujące fakty i musimy szybko przyjąć jasne stanowisko. Nie możemy czekać i patrzeć bezradnie, jak głód zabija więcej ofiar.

Będę głosowała za rezolucją Parlamentu Europejskiego w sprawie tragicznej sytuacji w Birmie. Jestem przekonana, że UE nie może pozostać obojętna. Biorąc pod uwagę ogromną skalę tej tragedii, UE musi również zastosować środki przymusu, ponieważ „władze krajowe w jaskrawy sposób nie zapewniają ochrony swoich obywateli przed ludobójstwem, zbrodniami wojennymi, czystkami etnicznymi i zbrodniami przeciwko ludzkości”.

(1) Zob. protokół.