Rapporti verbatim tad-dibattiti

Il-Ħamis, 22 ta' Mejju 2008 - Strasburgu

14.2. Detenzjoni ta' l-oppożizzjoni politika fil-Belarus (dibattitu)

  Πρόεδρος. - Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με την κράτηση πολιτικών αντιφρονούντων στη Λευκορωσία⁽¹⁾.

  Marcin Libicki, autor. − Dzisiaj po raz kolejny debatujemy na temat łamania podstawowych praw człowieka na Białorusi. Jak zwykle w takich wypadkach, zwracamy uwagę na to, od czego zaczynają dyktatorzy. Dyktatorzy oczywiście walczą zawsze z kościołem zorganizowanym ponieważ ten kościół zorganizowany to jest najczęściej największa siła obywatelska. Oni walczą zawsze ze związkami zawodowymi. Akurat na Białorusi związki zawodowe są dość słabe, więc pod tym względem Łukaszenka może się wydawać pozytywnym bohaterem, bo nie ma z kim walczyć, ponieważ nie udało się tam jeszcze wytworzyć związków zawodowych. I oczywiście dyktatorzy walczą z tymi opozycjonistami, którzy domagają się demokratycznych rozwiązań.

Należy jednak pamiętać też o jednej rzeczy – musimy pamiętać o tym, że Białoruś jest istotnym sąsiadem Unii Europejskiej na Wschodzie i tak ją traktować. Mamy pewną tendencję, żeby za sąsiada Unii na Wschodzie uznawać Rosję i zapominać o tym, że partnerem Unii na Wschodzie powinna być też Białoruś, ponieważ jest to duży kraj, który rokuje wielkie nadzieje.

  Věra Flasarová, Autorka. − Dámy a pánové, Lukašenkův režim v Bělorusku zaslouží kritiku za represivní metody, jichž používá, za věznění politických odpůrců, za autoritativní metody vlády, cenzuru a za izolaci země. Neposkytování vstupních víz navíc brání poslancům Evropského parlamentu a národních parlamentů přesvědčit se o situaci země na vlastní oči. Všechny tyto věci připomíná i stanovisko mé frakce. Zastávám ale názor, že porušování lidských práv je třeba kritizovat podle absolutního kritéria a ne podle politického klíče a podle toho, kdo momentálně ve světe hraje prim. Tohle není v pořádku. Točíme se stále v kruhu a za celá tisíciletí jsme nebyli schopni udělat krok k objektivitě. Římané byli v právu vždy a jejich letopisci líčili jako křivdu, když napadený protivník měl tu drzost a začal se bránit.

Ale zpět k Bělorusku. Lukašenkův režim je především pokusem nerespektovat směr, kterým jde euro-atlantický prostor. Lukašenko si hraje na vlastním písečku a ignoruje fakt, že nevelké země se tak chovat nemohou, neboť jim to nedovolí nadnárodní kapitál. Neposloucháš, budeš izolován a mezinárodní společenství podpoří opozici uvnitř země. Tak to funguje a všichni to víme, že je to tak. Lukašenko a jeho aparát jednají způsobem, který se jim dříve či později vymstí. Bělorusko se nachází v prostoru, který je strategicky důležitý pro Spojené státy a pro NATO. Současná administrativa Spojených států a vlády některých dalších zemí by si velice přály vtáhnout Bělorusko stejně jako Ukrajinu, Gruzii do NATO a poškodit tak Rusko.

Naše starost o lidská práva v Bělorusku by nebyla tak intenzivní, kdyby se ve skutečnosti nejednalo o Rusko. Otázkou ale je, zda oslabování Ruska je skutečně prospěšné z hlediska světové bezpečnosti. Domnívám se, že naopak může uvést do pohybu síly, se kterými si nikdo nebude vědět rady. Rusko je totiž zadržuje už několik tisíc let.

  Jacek Protasiewicz, autor. − Pani Przewodnicząca! Panie Komisarzu! Do posłów w Parlamencie Europejskim, zajmujących się problematyką Białorusi, obserwujących sytuację na Białorusi, docierają sprzeczne sygnały. Z jednej strony widzimy deklarowaną oficjalnie i publicznie wolę normalizacji stosunków z Unią Europejską, czego objawem, jest chociażby otwarcie przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Mińsku.

Z drugiej strony zaś w tym samym miesiącu policja atakuje brutalnie demonstrantów, którzy chcą uczcić dziewiętnastą rocznicę niepodległości tego państwa. Następnego dnia władze wysyłają służby specjalne KGB na niezależnych dziennikarzy. Miesiąc później osadzeni z długoletnimi wyrokami zostają działacze, nawet nie opozycji, ale społeczeństwa obywatelskiego, którzy ośmielili się demonstrować w obronie swobód obywatelskich i praw drobnych przedsiębiorców, tacy jak: Andriej Kim czy Siergiej Parsukiewicz. Jednocześnie niedawno dowiedzieliśmy się, że na karę aresztu i finansowego mandatu został również skazany Aleksander Milinkiewicz za to tylko, że ośmielił spotkać się z obywatelami Białorusi i rozmawiać o sprawach publicznych. Cały czas w więzieniu pozostaje Aleksander Kazulin, najpoważniejszy więzień polityczny, więzień sumienia we współczesnej Europie.

Jako przewodniczący delegacji do spraw Białorusi chciałbym doczekać takiego dnia, kiedy wreszcie zaproponujemy Parlamentowi Europejskiemu rezolucję, która z satysfakcją odnotuje zmiany, jakie mogłyby nastąpić na Białorusi, żeby to państwo stało się częścią cywilizowanej, europejskiej Wspólnoty.

Niestety jednak nie nastąpi to dzisiaj. Bez zagwarantowania podstawowych praw do wolnych i demokratycznych wyborów, do głoszenia poglądów politycznych, do wolnych mediów i do praktyk religijnych, nie ma mowy, by Unia Europejska kiedykolwiek uznała reżim białoruski za państwo, z którym warto współpracować, za państwo, któremu warto pomagać. Nigdy nie będziemy wspierać takiej polityki, jaka jest praktykowana przez Aleksandra Łukaszenkę. Będziemy jednak wspierać niezależne społeczeństwo obywatelskie i obywateli Białorusi w kontaktach z Unią Europejską, mając nadzieję, że kiedyś wreszcie w tym kraju zapanuje normalna sytuacja.

  Marios Matsakis, author. − Madam President, Belarus is a beautiful and important country with much potential for progress which can lead to enviable prosperity for its citizens. Unfortunately, vital democratic norms are presently much compromised in this country. This is mainly due to the inability of the governing authorities to come to terms with the need to respect the necessities of freedom of expression and other democratic principles. Such respect is an indispensable requirement of any non-dictatorial government.

Reports coming out of Belarus of arbitrary arrests of members of civil society and opposition activists, of the use of excessive force against peaceful demonstrators and of repression of independent media journalists are evidence of practices which should, and must, be terminated immediately. We call on the Belarusian Government to see reason, to change its tactics and to choose the road of freedom and democracy rather than the road of suppression and totalitarianism, which can only lead to worsening of the conflict with its own people and with the international community.

  Milan Horáček, Verfasser. − Frau Präsidentin, Herr Kommissar! Das gewaltsame Vorgehen gegen Nichtregierungsorganisationen, Oppositionelle und unabhängige Journalisten in Minsk und anderen weißrussischen Städten Ende März stellt eine dramatische Verschlechterung der politischen Situation eines ohnehin autoritären und diktatorischen Regimes dar.

Die einzige deutsche politische Stiftung, die in Minsk zugelassen war, musste schließen. Kritische Redaktionsbüros werden mit Razzien eingeschüchtert. Freie Wahlen, Versammlungs- und Meinungsfreiheit sind stark eingeschränkt. Oppositionelle Politiker werden systematisch verfolgt und zu hohen Haftstrafen verurteilt. Zivilgesellschaftliche Bewegungen werden unterdrückt, sei es durch undurchsichtige NGO oder Extremismusgesetze oder gewalttätige Niederschlagungen friedlicher Versammlungen.

Um die politische Kultur in Weißrussland zu fördern, müssen auch wir uns bewegen. Die Begegnung mit demokratischen Strukturen ist gerade für die jungen Menschen für die Zukunft des Landes besonders wichtig. Die Wiedereröffnung der weißrussischen Exiluniversität für Humanwissenschaften in Vilnius, die politisch verfolgten Studenten eine Zuflucht bietet, war ein richtiger Schritt.

Nun müssen Visaerleichterungen folgen, wie von diesem Haus schon mehrfach gefordert. Es kann nicht sein, dass die EU die Bewegungsfreiheit der Menschen zusätzlich einschränkt, indem sie 60 Euro Visumgebühr verlangt. Das ist fast ein Drittel eines weißrussischen Monatseinkommens und damit für viele unerschwinglich. Was wir mit der Ukraine, Moldawien und Russland geschafft haben, sollte uns auch mit Belarus gelingen.

(Beifall)

  Eija-Riitta Korhola, PPE-DE-ryhmän puolesta. – Arvoisa puhemies, Valko-Venäjä on ainoa Euroopan maa, jossa on vielä totalitaarinen hallinto ja jossa on käytössä kuolemanrangaistus. Presidentti Lukašenko ei suostu hellittämään valvovaa silmää ja tiukkaa otettaan kansalaisyhteiskuntaan.

Kaikesta huolimatta maan hallitus on kuitenkin ilmaissut haluavansa rakentaa tiiviimmät suhteet EU:n kanssa. Meidän on jälleen aika ilmaista Valko-Venäjälle selkeät yhteistyön kriteerit.

Kuten päätöslauselmassakin todetaan, kuolemantuomioista luopuminen, vapaa media, sanan- ja kokoontumisenvapaus, uskonnonvapaus, demokraattisten arvojen kunnioitus ja mielipidevankien välitön vapauttaminen ovat perusedellytykset tiiviille yhteistyölle Euroopan naapuruuspolitiikan tiimoilta. Tämä pidätettyjen opposition edustajien välitöntä vapauttamista vaativa päätöslauselma on samalla tuen ja solidaarisuuden osoitus kaikille Valko-Venäjän nykyhallinnosta kärsiville.

Ensi viikolla Valko-Venäjän poliittisen opposition edustajat tulevat parlamenttiin pyytämään EU:n tukea Lukašenkon torjumalle vetoomukselle muuttaa 2002 voimaan astunut uskonnonvapautta rajoittava laki. Toivon, että tämä tärkeä päätöslauselma ja ensi viikon keskustelu yhdessä saisivat Valko-Venäjän hallituksenkin ymmärtämään sekä oman että kansalaistensa edun.

  Marianne Mikko, fraktsiooni PSE nimel. – Kallid kolleegid, inimõiguste päeval, 10. detsembril alustas Poolas tegevust telejaam Belsat eesmärgiga jagada valgevenelastele sõltumatut infot Valgevenes, Euroopas ja mujal maailmas toimuvast. Peamiselt valgevenekeelne telekanal jõuab praegu satelliidi abil 10% valgevenelasteni.

Telejaama töö kulgeb pideva pinge all. Märtsi lõpus viisid KGB ja politsei Valgevenes läbi haarangud, et tabada Belsati kohalikke reportereid. Ajakirjanikelt võeti ära nende põhitöövahendid: sülearvutid ja saatmistehnika. Sõltumatud reporterid ise elavad pidevas ülekuulamis- ja arreteerimishirmus. Olukord Euroopa Liidu vahetus naabruses paiknevas Valgevenes on sama karm kui raudse eesriide taga. Eestlasena ja Moldova delegatsiooni juhina väidan, et N. Liidu koosseisu kuulunud Valgevene kodanikud vajavad täna sõltumatut infot nagu hapnikku. Belsat on suurepärane algatus, ent hea televisioon ei sünni odavalt.

Märtsis Euroopa Parlamendis meie ees end tutvustamas käinud demokraatia eest võitlevad Valgevene Belsati jaoks töötavad ajakirjanikud vajavad meie igakülgset toetust. Kutsun Euroopa Komisjoni ja kõiki meie liikmesriike üles Belsati nii rahaliselt kui ka moraalselt toetama. Ärme unusta, et vaba ajakirjandus on demokraatia nurgakivi.

  Janusz Onyszkiewicz, w imieniu grupy ALDE. – Kilka miesięcy temu pan Łukaszenka zwolnił z więzienia wszystkich więźniów politycznych za wyjątkiem pana Kazulina, któremu przedstawiono jedynie propozycję wyjazdu za granicę, przypominającą bardzo praktyki władz komunistycznych wobec polskich oponentów. Wydawało się, że sytuacja może się w związku z tym zacząć zmieniać ku lepszemu, ale tak jak to powiedział bohater znanej powieści Ilii Erenburga: „Jak zwalniają, to znaczy, że będą przyjmować.” Więzienia dzisiaj znów są pełne więźniów, którzy tam znajdują się ze względu na swoje polityczne przekonania, którym dawali wyraz w rozmaitych demonstracjach.

Myślę, że my mamy jedną właściwie odpowiedź, mianowicie: rozszerzyć listę tych osób, które po prostu mają zakaz wjazdu na teren państw Unii Europejskiej. Ta lista istnieje, ale fakt, że akurat pan Łukaszenka nie może wjechać do Unii Europejskiej, jest mało przekonywujący. Należy znacznie rozszerzyć tę listę.

  Ewa Tomaszewska, w imieniu grupy UEN. – Pani Przewodnicząca! Kolejny raz wracamy do sytuacji na Białorusi. Pan Kazulin, konkurujący z Łukaszenką kandydat na fotel prezydencki Białorusi, mimo choroby nadal przebywa w więzieniu. Aresztowani 25 marca 2008 roku uczestnicy demonstracji, pragnący uczcić dziewiętnastą rocznicę krótkotrwałej niepodległości Białorusi, nadal pozostają w aresztach. Wobec opozycji stosuje się represje, a wobec dziennikarzy odbieranie sprzętu, pobicia i wydalenia z kraju.

Ostatnio pan Łukaszenka ogłosił chęć kolejnego kandydowania na prezydenta. Po raz pierwszy też uciekł się do szantażu wobec Unii Europejskiej, przypominając, że 50% ropy naftowej, 50% produktów naftowych i 30% gazu do Unii Europejskiej przechodzi przez Białoruś. Chodzi o gazociąg Jamał-Europa i naftociąg „Przyjaźń”. Mimo to, a nawet szczególnie dlatego, Unia Europejska nie może zaprzestać działań na rzecz ochrony praw człowieka. Powinniśmy wesprzeć, także materialnie i w zakresie dostępu do niezależnej informacji, tworzące się społeczeństwo obywatelskie na Białorusi.

  Urszula Krupa, w imieniu grupy IND/DEM. – Pani Przewodnicząca! W siedemnaście lat od przemian, które dokonały się w kontekście rozpadu Związku Sowieckiego oraz wyodrębniania wolnych państw niepodległych, Białoruś pozostaje reliktem i ostatnią dyktaturą Europy Środkowo-Wschodniej. Przestrzeganie praw obywatelskich w tym kraju ciągle wydaje się sprawą odległą. Fałszowanie wyborów, zwalczanie opozycji politycznej, aresztowania, pobicia, ograniczenie wolności słowa, mediów, zgromadzeń, a nade wszystko masowa inwigilacja obywateli przez rozbudowany aparat bezpieczeństwa – to codzienność obywateli Białorusi.

Pragnę zwrócić także uwagę na pogorszenie sytuacji wielu mieszkańców przygranicznych miejscowości, w tym zwłaszcza mieszkających tam przedstawicieli polskiej mniejszości, którzy po włączeniu Polski do Schengen mają bardzo utrudniony kontakt z rodzinami mieszkającymi w Polsce, zwłaszcza przez wysokie opłaty wizowe. Przedłużająca się sytuacja wymaga w związku z tym zdecydowanych działań ze strony krajów europejskich, przemyślenia sposobów realnej pomocy dla najbardziej pokrzywdzonych.

  Urszula Gacek (PPE-DE). - Madam President, the Belarus regime shows its continued disregard for all the institutional guarantees that are central to a democracy. It curtails the freedom to form and join political parties, the freedom of expression, the right to alternative sources of information and the right to free and fair elections.

The arrest of political opponents in Belarus violates all these basic freedoms. The 19th century British politician Benjamin Disraeli once said: ‘No government can be long secure without a formidable opposition’. As Lukashenko stifles all opposition, let us hope that Disraeli’s words prove to be a prophesy for the Belarus regime and that the suppression of the opposition will be the cause of its ultimate downfall.

(Applause)

  Józef Pinior (PSE). - Pani Przewodnicząca! Panie Komisarzu! W Parlamencie Europejskim ciągle wracamy do problemu Białorusi – kraju, który właściwie leży w środku Europy, pojmowanej w sensie geograficznym, na granicach Unii Europejskiej. Jest to kraj wyjątkowy, jak na warunki europejskie ze względu na brak demokracji liberalnej i rządów prawa oraz istnienia cenzury. Dzisiejsza debata toczy się w roku, który jest rocznicą Praskiej Wiosny 1968 – rocznicą, kiedy w Europie ostatecznie powiedziano: „Dosyć!” cenzurze i kontroli nad mediami.

Chciałem dzisiaj poświęcić moje wystąpienie właśnie tej sprawie na Białorusi. Mieliśmy do czynienia z bardzo dziwnym atakiem hakerów na niezależne media internetowe: Kartę-97, Radio Swaboda i Białoruskiego Partyzanta. Co dziwne, ten atak hakerski rozpoczął się w przeddzień demonstracji opozycji, która miała się odbyć w rocznicę katastrofy w Czarnobylu.

Media internetowe na Białorusi są właściwie jedynymi niezależnymi mediami, większość mediów jest w całości kontrolowana przez białoruski reżim. Kartę-97 codziennie odwiedza około dziewięciu tysięcy internautów, a na Białorusi do Internetu podłączonych jest około ponad trzy miliony gospodarstw, ponad 30% ogólnej liczby mieszkańców. To pokazuje dynamizm, energię białoruskiego społeczeństwa.

Panie Komisarzu! Unia Europejska musi na poważnie zastanowić się, jakie kroki podjąć, aby pomóc białoruskiemu społeczeństwu obywatelskiemu.

  Eugenijus Gentvilas (ALDE). - Kai A. Lukašenka prieš pusantrų metų pajuto V. Putino spaudimą dėl dujų, jis pareiškė, kad nori artimesnių ryšių su ES. Bet šiandien mes matome, kad tai buvo tik tuščia retorika, kurios nelydėjo pagarba žmogaus teisėms, spaudos laisvei ir kitoms Europos vertybėms. Baltarusija nieko nepadarė reaguodama į mūsų ištiestą ranką. Nebuvo jokios reakcijos į „Non-paper: What the EU could bring to Belarus“. Toliau tęsiami politiniai areštai bei represijos.

Jau dabar ES turi siųsti savo ekspertus, kad būtų stebima, kaip ruošiamasi parlamento rinkimams rudenį, kaip keičiamas rinkimų įstatymas, suteikiama galimybė veikti opozicijai. Mes negalime apsiriboti vien tik pačių rinkimų stebėjimu. Tai būtų didelė klaida. Pirmiausia, žinoma, reikia, kad Lukašenkos režimas užtikrintų ES diplomatų ir parlamentarų laisvą patekimą į Baltarusiją. Tam visas pastangas turi skirti Europos Komisija ir ES šalių narių vyriausybės.

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN). - Pani Przewodnicząca! Białoruś jako kraj sąsiadujący jest nam szczególnie bliska, zwłaszcza że zamieszkuje go dużo Polaków. Nam, Polakom, i obywatelom innych krajów sąsiadujących zależy na stabilnej sytuacji politycznej, ekonomicznej w regionie, gdyż gwarantuje to rozwój i poprawę warunków życia obywateli. Musimy także pamiętać, że Białoruś tak jak Polska została zapomniana i oddana po II wojnie światowej w sowiecki zarząd i nie mogła liczyć na żadną pomoc. Jednak kraj ten potrafił usamodzielnić się i obecnie może pochwalić się wzrostem PKB powyżej 8%, a w latach 2003–2006 nawet 9,9%.

Nie negujemy prawa prezydenta Łukaszenki do wybierania kierunku polityki swojego kraju. Niepokoi nas jednak fakt, że coraz częściej słychać głosy o łamaniu praw człowieka na Białorusi, a więc o naruszaniu demokracji. Dotyczy to nie tylko obywateli Białorusi, ale także innych, w tym Polaków. Dlatego też rezolucja ma sens i poparcie mojej grupy politycznej UEN.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). - Madam President, we in Europe have come closer to some of the former Soviet States on our eastern border. However, Belarus has resisted any attempts at dialogue.

Because Belarus is a dictatorship, the views of citizens who would like a more open and even westward-looking dialogue have no legal way of being heard. When people call for democracy or highlight abuses by the regime, they are faced with imprisonment.

We must continue to urge the Belarus regime to release the iron grip it has on its citizens. One way to do this is to keep the cause of political, social and religious prisoners in the public eye. When history looks back, it is those prisoners who will be the heroes of Belarus’s freedom when it is finally achieved.

  Bernd Posselt (PPE-DE). - Frau Präsidentin! Ich glaube, wir befassen uns nun schon zum neunten Mal mit Weißrussland, und wir müssen das auch weiterhin tun, so lange, bis Belarus hier im Europäischen Parlament in Straßburg mit Abgeordneten vertreten ist.

Wir brauchen ganz dringend drei entscheidende Fortschritte: Erstens fordern wir die Regierung in diesem Land eindringlich auf, endlich die politischen Gefangenen frei zu lassen: die politischen Gefangenen, die es bisher schon gab, wie Herrn Kazulin, aber auch die vielen neuen, die hinzugekommen sind, weil sie elementare Grundrechte wahrgenommen haben wie die Ausübung ihres Journalistenberufs, ihrer Meinungsfreiheit oder des Demonstrationsrechts.

Zweitens fordern wir eine Änderung des Religionsgesetzes und absolute Religionsfreiheit. Es sind christliche Europäer, die hier mitten in Europa unterdrückt werden, und das können wir als Europäisches Parlament nicht hinnehmen. Dagegen müssen wir uns mit aller Kraft zur Wehr setzen.

Drittens müssen wir es dringend schaffen, dass dieses Land sich endlich auch für uns als europäische Parlamentarier und als europäische Bürger öffnet, dass die Isolation durchbrochen wird, die dieses Regime systematisch um seine Bürger errichtet, dass wir dort präsent sein können, diskutieren können, dass wir dort so etwas wie einen weißrussischen Frühling unterstützen können – 40 Jahre nach dem Prager Frühling.

  Tunne Kelam (PPE-DE). - Madam President, our message to Mr Lukashenko but also to the international community is that the European Parliament is and will be persistently concerned about the situation in Belarus, the last dictatorship of Europe.

This applies especially to the arrests of peaceful citizens on political grounds. The regime in Minsk has indicated recently that it would like to improve relations with the European Union. However, engaging in any meaningful dialogue has a very normal precondition: releasing all political prisoners, abstaining from arbitrary arrests, ensuring the freedom of expression and independence of the judiciary and allowing normal participation by the opposition in political life.

Finally, I would like to join the appeal of Ms Mikko in appealing to the EU to expand its political and especially material support for the operations of the independent television station, Belsat. This is the real channel to changing the situation in Belarus, not necessarily our resolutions.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). - Vážení kolegovia som veľmi smutná, že situácia týkajúca sa demokracie ľudských práv a právneho štátu sa v Bielorusku nezlepšuje. Arogancia moci Alexandra Lukašenka nemá hraníc. Vyhlásenia bieloruskej vlády o jej úmysle zlepšiť vzťahy s Európskou úniou sú výsmechom demokratickému svetu.

Verím, že symbolický dátum 25. marec 2008, keď Lukašenko v Minsku použil bezpečnostné zložky proti pokojným bieloruským občanom, bude podobne ako na Slovensku historická sviečková manifestácia 25. marca 1988 začiatkom konca totality aj v Bielorusku. Vyjadrujem solidaritu so zjednotenou demokratickou opozíciou Bieloruska a so všetkými bieloruskými občanmi.

Vyzývam Radu a Komisiu, aby posúdili možnosti zníženia nákladov na víza pre bieloruských občanov, ktorí vstupujú do schengenského priestoru, čo je jediným spôsobom, ako zabrániť zvyšovaniu izolácie bieloruských občanov.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). - Pani Przewodnicząca! Panie Komisarzu! W celu przeprowadzenia demokratyzacji oraz transformacji gospodarczej władze białoruskie muszą otworzyć się na dialog ze wszystkimi siłami politycznymi, w tym z opozycją i doprowadzić do wolnych wyborów. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska, mogą być przykładem.

W celu zmiany świadomości społeczeństwa białoruskiego, przybliżenia mu zasad demokracji i wolnego rynku, niezbędne jest ułatwienie i zwiększenie kontaktów między społeczeństwami Białorusi i państw Unii. Wymaga to znacznego ułatwienia i liberalizacji procedury wizowej, zmniejszenia opłat wizowych dla obywateli Białorusi.

Kraje Unii Europejskiej powinny otworzyć swoje uniwersytety i inne wyższe uczelnie dla studentów białoruskich, zapewniając im stypendia finansowane ze środków unijnych, krajowych, samorządowych i prywatnych. Unia powinna otworzyć się na Białoruś, nawet jeśli aktualne władze tego nie chcą.

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE). - Pani Przewodnicząca! Panie Komisarzu! Do spraw politycznych i gospodarczych chciałbym dodać jedną rzecz. Ponieważ komisarz Louis Michel rozumie wagę edukacji, zarówno w Europie, jak i poza nią, a ja osobiście mam do czynienia z białoruskimi studentami, bo kształcimy ich wielu na Katolickim Uniwersytecie w Lublinie, to chciałem powiedzieć tak: Panie Komisarzu! Na ile jest to możliwe, zwiększałbym pomoc finansową i każdą inną na ten cel, a to dlatego, że inwestowanie w edukację białoruskich studentów pomoże Białorusi per se, a także opłaci się Europie.

  Tadeusz Zwiefka (PPE-DE). - Pani Przewodnicząca! Białoruś, współczesna Białoruś roku 2008, to wyrzut sumienia dla nas wszystkich, to wielki wstyd, że na początku XXI wieku mamy państwo totalitarne w Europie. Na tej sali podczas naszych czwartkowych spotkań w Strasburgu dyskutujemy o łamaniu praw człowieka na całym świecie. Ale Białoruś jest najbliższym sąsiadem Unii Europejskiej.

Odnoszę wrażenie, że do roku 1989 państwa demokracji zachodniej czyniły wszystko, aby wyzwolić spod sowieckiej okupacji wiele zniewolonych krajów. Dzisiaj pozostała Białoruś. Mam wrażenie, że mimo iż nie jest to kilkadziesiąt państw, a tylko jedno, czynimy mniej. Czynimy zdecydowanie za mało. Nie możemy oczywiście wpływać w sposób jednoznaczny politycznie i ekonomicznie na to, co się dzieje na Białorusi, ale możemy wpłynąć na to, aby niezależna informacja, która pobudzi społeczeństwo Białorusi do walki o niezależność, była tam przekazywana.

  Louis Michel, membre de la Commission. − Madame la Présidente, Mesdames et Messieurs, l'élan positif qui s'était dessiné au Belarus en début d'année avec la libération de cinq des six prisonniers politiques semble brisé. Malheureusement, la reprise des pressions sur la société civile et une série de condamnations particulièrement lourdes et disproportionnées ont eu raison de cette atmosphère positive. Nous condamnons sans faillir les arrestations politiques et la manière dont la société civile et les médias indépendants sont traités.

En même temps, nous devons faire comprendre au Belarus que nous sommes sincères lorsque nous proposons un partenariat à condition que des progrès soient faits en vue du respect de la démocratie, des droits de l'homme et de l'État de droit. Mais, pour cela, le Belarus doit prendre certaines mesures essentielles à nos yeux. Il s'agit de la libération inconditionnelle de tous les prisonniers politiques, y compris Alexandre Kozouline.

Il s'agit aussi des élections parlementaires prévues pour septembre prochain et qui devront répondre aux critères démocratiques. À cet égard, nous demandons que les observateurs internationaux de l'OSCE/BIDDH bénéficient d'un accès sans entrave. Les autorités bélarussiennes nous ont signalé leur intention d'inviter des observateurs court terme et long terme; nous ne manquerons pas de leur rappeler leurs propos. Bien entendu, la présence d'observateurs du Parlement européen serait une source supplémentaire d'expertise précieuse. Il est également crucial que l'opposition puisse participer de façon équitable à ces élections. Nous tiendrons compte des suggestions du Parlement à cet égard.

Mais la preuve irréfutable d'un progrès, ce serait la présence de l'opposition dans ce parlement, ce qui n'est pas le cas aujourd'hui. Alors et dans ce cas, l'Union européenne serait prête à réagir de façon positive, elle l'a dit pas plus tard que le mois dernier dans une déclaration à propos des sanctions et des progrès qui nous inciteraient à revoir ces sanctions à la baisse.

J'aborderai maintenant ce qui nous tient le plus à cœur: les contacts avec la population du Belarus. Quelque regrettable que soit la situation au Belarus, nous devons développer nos contacts. Bien sûr, les restrictions qui s'appliquent aux contacts ministériels restent d'actualité. Néanmoins, je pense qu'il faut savoir faire la distinction entre le niveau politique et le niveau technique. À cet effet, la Commission organise des réunions techniques dans des domaines tels que l'énergie, le transport et l'environnement avec des experts de l'administration bélarussienne. Ces contacts sont évidemment un moyen de faire passer de façon pratique un certain nombre de messages qui nous sont chers.

Le fait que nous ayons maintenant une délégation à Minsk va aussi nous permettre de resserrer nos liens à la fois avec l'administration bélarussienne mais aussi avec la société civile, les ONG locales, les médias indépendants et les étudiants, à l'égard desquels nous avons un devoir d'assistance, comme vous l'avez souligné très justement dans votre rapport et comme plusieurs intervenants l'ont mentionné. À cela s'ajoute le soutien à l'université des humanités européenne en exil à Vilnius qui perdurera tant que cette université ne sera pas en mesure de rentrer au Belarus.

Enfin, j'évoquerai un sujet qui revient souvent: celui des visas. Vous savez, comme moi, que nous ne pouvons pas, en l'état actuel des choses, ouvrir des négociations sur la facilitation des visas avec le Belarus, le Conseil en a décidé ainsi, mais cela ne va pas empêcher d'explorer toutes les marges de manœuvre laissées aux États membres dans le cadre de Schengen au titre de leurs prérogatives consulaires.

  Πρόεδρος. - Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί μετά το πέρας των συζητήσεων.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)

  Alessandro Battilocchio (PSE) , per iscritto. – Grazie Presidente, purtroppo ci siamo di nuovo: arresti indiscriminati per oppositori del regime al potere. Troppe volte questo Parlamento ha parlato di Bielorussia: tante parole, pochi fatti conseguenti.

Dobbiamo prendere atto che il regime di Lukashenko è apertamente ostile nei confronti dell'Unione Europea e che le nostre richieste, in tema di rispetto dei diritti umani e di democratizzazione della Bielorussia, cadono in maniera assoluta nel vuoto. Rafforziamo i nostri contatti con la società civile e con questi movimenti interni che chiedono il cambiamento: il premio Sacharov è stato un primo segnale concreto.

Ma bisogna proseguire su questa strada. Sono stato in Bielorussia nelle settimane scorse ed ho riscontrato una crescente consapevolezza che si sta diffondendo tra i cittadini bielorussi in favore di una svolta che garantisca libertà, giustizia, equità e democrazia. Invito la Commissione a dedicare un'attenzione particolare alla Bielorussia, ubicata in un'area strategica per garantire pace e sicurezza all'intero continente europeo.

(1) βλ. Συνοπτικά Πρακτικά