Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 4 juni 2008 - Brussel

28. Gedwongen prostitutie en vrouwenhandel, met het oog op seksuele uitbuiting (debat)

  De Voorzitter. – Het volgende punt op de agenda is het debat over de mondelinge vraag (O-0062/2008 - B6-0160/2008) van Anna Záborská, namens de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid, aan de Commissie over gedwongen prostitutie en vrouwenhandel met het oog op seksuele uitbuiting.

  Corien Wortmann-Kool, auteur. − (NL) Voorzitter, geachte commissaris, met deze mondelinge vragen wil de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid van dit Parlement opnieuw aandacht vragen voor de enorme problemen rond vrouwenhandel en gedwongen prostitutie in de Europese Unie. Exacte cijfers ontbreken, maar volgens ruwe schattingen worden elk jaar honderdduizenden vrouwen en meisjes verhandeld door criminele bendes en vervolgens belanden zij in onze lidstaten in de gedwongen prostitutie. Dit is een mensonwaardig probleem en de aanpak van de Europese Unie en de lidstaten is helaas nauwelijks effectief.

Het is bekend dat grote evenementen, zoals grote voetbalkampioenschappen, een aanzuigende werking hebben op criminele bendes die zich met deze mensonterende praktijken bezighouden. Daarom hadden we vanuit de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid op de internationale vrouwendag van 8 maart 2006 een campagne gelanceerd om het publiek attent te maken op de noodzaak om vrouwenhandel en gedwongen prostitutie tijdens de voetbalwereldcup 2006 te voorkomen en te bestrijden. Deze campagne van de rode kaart tegen gedwongen prostitutie was een groot succes, niet alleen om het publiek, de supporters bewust te maken, maar ook om het bewustzijn in de samenleving te vergroten dat vrouwenhandel en gedwongen prostitutie actief bestreden moeten worden. Toch zijn de resultaten van de aanpak van de Europese Commissie en de meeste lidstaten helaas nog steeds teleurstellend. Daarom willen we het onderwerp opnieuw onder de aandacht brengen en het publiek tijdens de Euro 2008 deze maand en ook de samenleving duidelijk maken dat dit soort geweld tegen vrouwen en meisjes onaanvaardbaar is.

In 2005 hebben de Commissie en de Raad een uitgewerkt actieplan aangenomen met betrekking tot de uitwisseling van best practices, normen en procedures bij het voorkomen en bestrijden van vrouwenhandel. Het is belangrijk dat de lidstaten dit actieplan ook gaan uitvoeren. Daar is ook een van onze vragen op gericht. Er is immers gecoördineerd beleid nodig op de met elkaar samenhangende terreinen, zoals genderspecifieke preventiestrategieën, ook in de landen waar deze vrouwen en meisjes vandaan komen, alsmede maatregelen voor bewustmaking en een evaluatie van de doeltreffendheid daarvan. Kan derhalve de Commissie de volgende vragen beantwoorden.

Is het actieplan inzake vrouwenhandel voor seksuele uitbuiting uitgevoerd en wat zijn de resultaten, en hoe doeltreffend is het geweest? Welke specifieke maatregelen hebben de lidstaten genomen ter bestrijding van mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting? In welke mate hebben de lidstaten Richtlijn 204/81/EG correct omgezet en uitgevoerd en welke stappen heeft de Commissie ondernomen indien dat niet het geval was? Is de studie naar het verband tussen prostitutiewetgeving en de omvang van de handel in vrouwen en meisjes met het oog op seksuele uitbuiting, waar de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid sinds januari 2006 om verzocht heeft, al beschikbaar? Kan de Commissie aangeven of zij van plan is de lidstaten te stimuleren om grensoverschrijdende politiesamenwerking inzake de bestrijding van mensenhandel en gedwongen prostitutie uit te bouwen en verder te ontwikkelen? Zo ja, hoe? Hoe kan zij de rode-kaartactie tegen gedwongen prostitutie van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid steunen? Is de bevoegde commissaris ook bereid om een brief te sturen aan de regeringen van Oostenrijk en Zwitserland om hen op te roepen om vrouwenhandel en gedwongen prostitutie te bestrijden tijdens het komende voetbalkampioenschap Euro 2008 en onze rode-kaartactie te ondersteunen?

Voorzitter, het is algemeen bekend dat grote voetbalkampioenschappen heel veel vreugde en plezier losmaken bij het publiek en bij de supporters, maar dit is toch wel een probleem dat een zwarte keerzijde vormt, waarvoor ook aandacht moet zijn en niet alleen aandacht in woorden, want de woorden van een bekend Nederlands voetballied luiden immers “geen woorden maar daden”. Ik hoop dat de commissaris zich daar ook voor wil inzetten.

  László Kovács, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, hoewel dit onderwerp niet in mijn portefeuille zit, heb ik het voorrecht om mijn goede vriend en collega Jacques Barrot te vervangen en deel te nemen aan dit debat, want ik ben ervan overtuigd dat dit een zeer belangrijk probleem is.

Ik wil u verzekeren dat de Commissie zich volledig heeft gecommitteerd aan de strijd tegen de mensenhandel, die een wrede schending van de mensenrechten vormt, en een ernstig delict, en met name aan de strijd tegen gedwongen prostitutie.

Met betrekking tot deze zeer relevante vraag, die het hele complexe terrein bestrijkt, zal ik beginnen met het vraag nr. 1. Het EU-actieplan inzake de beste praktijken, normen en procedures bij de voorkoming en bestrijding van mensenhandel uit 2005 van de Raad omvat een zeer ambitieus pakket maatregelen ter bestrijding van de mensenhandel. Op basis van de door de lidstaten versterkte informatie is onze indruk dat, hoewel er enkele resultaten zijn geboekt, de situatie op het gebied van de strafrechtelijke procedures en de hulp aan slachtoffers, die van groot belang is, nog steeds onbevredigend is.

De Commissie zal eind dit jaar met een verslag over de uitvoering van het actieplan komen. Deze inventarisering kan de basis vormen voor een besluit over de in de nabije toekomst te ondernemen acties en de vorm waarin dat moet gebeuren.

Vraag nr. 2: de bescherming van de slachtoffers van mensenhandel is een plicht. Bovendien is die bescherming een essentiële voorwaarde voor een succesvolle vervolging van de handelaren, omdat de getuigenissen van de slachtoffers van cruciaal belang zijn voor het verkrijgen van veroordelingen. Richtlijn 2004/81/EG volgt die lijn door een reflectieperiode in te bouwen waarin het slachtoffer kan bijkomen en zich aan de invloed van de handelaren kan onttrekken en door een verblijfsvergunning toe te kennen.

Alle lidstaten die aan deze Richtlijn zijn gebonden hebben de Commissie officieel in kennis gesteld van het feit dat ze het wettelijk instrument volledig hebben omgezet, met uitzondering van Spanje en Luxemburg. De Commissie heeft besloten om deze twee lidstaten voor het Europees Hof van Justitie te dagen.

Wat betreft de analyse van de inhoudelijke omzetting en uitvoering is de Commissie in januari 2007 een studie gestart naar de omzetting in nationale wetgeving van tien richtlijnen op het gebied van asiel en immigratie, waaronder deze richtlijn.

De definitieve bevindingen van die studie, die op korte termijn door de Commissie bekend zullen worden gemaakt, zullen de basis vormen voor een systematische monitoring van het bestaande acquis op dit gebied, in overeenstemming met artikel 226 van het EG-Verdrag.

Vraag nr. 3: de Commissie is ook een studie gestart naar de wetgeving van de lidstaten en de situatie met betrekking tot de mensenhandel. De resultaten van deze studie worden eind februari 2009 verwacht.

Vraag nr. 4: gedwongen prostitutie en mensenhandel zijn schendingen van de fundamentele mensenrechten en zijn een vorm van georganiseerde criminaliteit. Pogingen om criminele netwerken te bestrijden moeten noodzakelijkerwijs transnationaal van aard zijn. Voor de grensoverschrijdende politiële samenwerking tussen de lidstaten bestaat een speciaal kanaal in de vorm van Europol. Daarnaast is strijd tegen de mensenhandel een prioriteit in het financiële programma “Preventie en bestrijding van criminaliteit”, waarmee transnationale samenwerkingsprojecten tussen wetshandhavingsinstanties worden gesteund, evenals NGO’s.

Tot slot vraag nr. 5: de campagne “Rode kaart voor gedwongen prostitutie”, die tijdens de wereldkampioenschappen voetbal van 2006 is gelanceerd, was een goede stap in de richting van het vergroten van het bewustzijn over mensenhandel voor seksuele uitbuiting. Hoewel uit de door Duitsland uitgevoerde beoordeling blijkt dat de vrees voor een toename van de gedwongen prostitutie in 2006 geen bewaarheid is geworden, verwelkomen we alle initiatieven die zijn gericht op het informeren van de publieke opinie, het vergroten van het bewustzijn bij het publiek, het voorkomen van deze afschuwelijke delicten en het helpen van de slachtoffers.

  Manolis Mavrommatis, namens de PPE-DE-Fractie. – (EL) Mevrouw de Voorzitter, commissaris, dames en heren, komende zaterdag beginnen de Europese kampioenschappen voetbal in Oostenrijk en Zwitserland. Dit is het op één na grootste sportevenement, na de wereldkampioenschappen. Er is berekend dat 2,5 miljoen sportfans uit heel Europa de wedstrijden zullen bezoeken. Er zijn echter ook berichten dat, zoals gebeurt bij dit soort grootschalige evenementen, een groot aantal vrouwen, naar schatting ongeveer 25 000, vanuit de hele wereld naar de steden zullen reizen waar de wedstrijden zullen worden gespeeld, helaas niet alleen om hun nationale teams aan te moedigen, maar omdat ze tot prostitutie worden gedwongen. Ik weet zeker dat dit de internationale gemeenschap, en met name de EU en het Europees Parlement, niet onberoerd zal laten.

Mevrouw de Voorzitter, commissaris, zoals we hebben gehoord heeft het optreden van het Europees Parlement bij de wereldkampioenschappen in Duitsland in 2006 positieve resultaten opgeleverd. Toen bedroeg het aantal vrouwen waarvan werd bericht dat ze tot prostitutie werden gedwongen tussen de 40 000 en 60 000. Het zou daarom nuttig zijn als we opnieuw in actie zouden komen, zoals we dat in 2006 na een mondelinge vraag van mevrouw Wortmann-Kool ook hebben gedaan. Ik stel voor dat de Voorzitter van het Europees Parlement en de betrokken commissaris eenzelfde brief sturen als de heer Frattini in 2006 aan Angela Merkel heeft gestuurd. Deze brief dient te worden gericht aan het organisatiecomité en de UEFA, en in de brief moeten we onze bezorgdheid uitspreken over het gevaar dat dit sportevenement zal verworden tot ongecontroleerd amusement met vrouwen als slachtoffers.

Commissaris, dames en heren, ik weet zeker dat als we met één stem spreken en aandacht weten te trekken voor onze boodschap, we een gevaar zullen afwenden dat noch ons, noch de samenleving tot eer strekt, maar uitbuiting van menselijk lijden in de hand werkt.

  Lissy Gröner, namens de PSE-Fractie. – (DE) Mevrouw de Voorzitter, een paar dagen voordat de Europese kampioenschappen voetbal van start gaan, geeft de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid – en ik hoop het hele Europees Parlement – gedwongen prostitutie opnieuw de rode kaart. Wereldwijd worden elk jaar wel achthonderdduizend vrouwen slachtoffer van mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting. Dit is een van de ergste mensenrechtenschendingen van deze tijd en zelfs bij grote evenementen is snelle seks rond de stadions gekoppeld aan deze moderne vorm van slavernij.

Twee jaar gelden tijdens de wereldkampioenschappen in Duitsland zijn we hier in het Parlement een breed debat gestart en hebben we een campagne gelanceerd om te voorkomen dat de aanvankelijk door de deskundigen voorspelde vloedgolf van gedwongen prostitutie en de negatieve bijeffecten daarvan zich daadwerkelijk zouden voordoen, wat dankzij de steun van de fans en de publieke opinie is gelukt. Het onderwerp is daarna echter weer uit het zicht verdwenen.

We hebben initiatieven voor wetgeving ingediend, en met de ervaring die we hebben opgedaan tijdens de Duitse campagne, die breed is gesteund door vrouwenorganisaties, hebben we voor elkaar gekregen dat er maatregelen zijn genomen voor de bescherming van slachtoffers en hebben we laten zien in welke vreselijke situatie deze vrouwen, die meestal uit Centraal- en Oost-Europa afkomstig zijn, zich bevinden. Deze vrouwen kunnen geen kant op, want aan de ene kant zijn ze criminelen, omdat ze geen verblijfsvergunning hebben, en aan de andere kant zijn ze slachtoffers, omdat ze gewetenloos worden uitgebuit door de mensenhandelaren.

We zijn een stap verder gegaan met de maatregelen voor de bescherming van de slachtoffers, grensoverschrijdende samenwerking en de legitieme afgifte van verblijfsvergunningen. Nu willen we het publiek bij wedstrijden in Oostenrijk en Zwitserland gebruiken om het onderwerp opnieuw voor het voetlicht te brengen. In Duitsland heeft de socialistische minister van Justitie draconische straffen in het vooruitzicht gesteld voor klanten die gebruik maken van gedwongen prostitutie.

Het net heeft echter nog veel mazen, en het Parlement moet ervoor zorgen dat die mazen worden gedicht. Ik wil de Commissie vragen om ons hierbij te steunen.

  Siiri Oviir, namens de ALDE-Fractie. – (ET) Commissaris, dames en heren, onze bespreking van gevoelige kwesties in een donkere nacht lijkt een symbolische betekenis te hebben. Elk jaar worden honderdduizenden vrouwen misbruikt in de Europese seksindustrie. Dit is een snelgroeiende industrie, die gekenmerkt wordt door nieuwe technologie, criminaliteit, verdovende middelen en het grote geld, door, in één woord, geweld.

Het is algemeen bekend dat de meeste vrouwen worden verlokt tot de sekshandel als gevolg van slechte sociale omstandigheden, hoofdzakelijk armoede en werkloosheid. De meeste prostituees komen uit gebieden met een grotere werkloosheid – wat de Europese Unie betreft, zijn dit de armere Oost-Europese landen. Hieruit blijkt dat de Europese Unie en de afzonderlijke lidstaten zich in de eerste plaats moeten richten op de verbetering van de beroepsvaardigheden van vrouwen in risicogroepen en dat zij hiertoe actieve arbeidsmarktmaatregelen moeten nemen.

Campagnes om de kwestie van prostitutie meer onder de aandacht te brengen, zoals de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie”, zijn ongetwijfeld belangrijk en maken de samenleving voor een bepaalde tijd bewuster van het probleem. Ik vind echter dat het onderwerp gedwongen prostitutie en de handel in vrouwen en meisjes met het oog op seksuele uitbuiting een constant aandachtspunt van de samenleving en van het grote publiek moet zijn. Het is, mijns inziens, vrij vaak effectiever en goedkoper voor de economie om preventieve maatregelen te financieren dan om voortdurend achter de feiten aan te moeten lopen.

Naast preventieve maatregelen is het belangrijk dat de politiesamenwerking tussen de lidstaten, in het bijzonder in het Schengengebied, effectiever wordt. Ik roep de Commissie en de hier vertegenwoordigde politieke partijen ertoe op om resoluut te zijn en te helpen ervoor te zorgen dat prostitutie tot het verleden behoort en steun te verlenen aan een verbod op de gebruikmaking van prostitutiediensten in hun eigen land. Het bevriezen van de vraag zal er ook toe leiden dat wij ons uiteindelijke doel bereiken. Tot slot moet ook worden benadrukt dat er in de hele Europese Unie een zerotolerancebeleid moet worden gevoerd ten aanzien van prostitutie en mensenhandel. We moeten besluiten gaan nemen en in actie komen.

  Hiltrud Breyer, namens de Verts/ALE-Fractie. – (DE) Mevrouw de Voorzitter! Wij weten dat de handel in vrouwen en meisjes met het oog op seksuele uitbuiting wereldwijd moet worden verboden en bestreden. Het is een schandaal dat een Europa van waarden en mensenrechten niet waardig is! We weten ook dat de handel in vrouwen en meisjes niet meer stopt bij de grens. We moeten dan ook een Europese, een globale oplossing voor het probleem vinden, die echter meer moet inhouden dan louter grenscontroles en repressie.

Het is in beginsel positief dat dit onderwerp al zo’n tien jaar op de agenda staat, maar de nadruk ligt te eenzijdig op grenscontroles; helaas worden preventie en slachtofferbescherming te vaak veronachtzaamd. Ook is er geen “alles veilig-signaal”. Steeds meer meisjes en vrouwen worden het slachtoffer van seksuele uitbuiting hoewel – zoals mevrouw Gröner reeds zei – de gevreesde toename tijdens het Wereldkampioenschap voetbal 2006 uitbleef. We weten echter ook dat het geschatte aantal niet-gemelde zaken groot is. Er wordt te weinig jacht gemaakt op mensenhandelaren en er worden te weinig gerechtelijke stappen ondernomen tegen scrupuleuze criminelen. De Europese Commissie heeft dit bevestigd in haar antwoord op een vraag van mij in het Parlement.

Wij richten ons op een betere bescherming van slachtoffers, niet alleen in Duitsland, maar in heel Europa. In dit kader vind ik het enigszins betreurenswaardig dat de Commissie klaarblijkelijk slechts mooie woorden vindt en er niet echt aan werkt om de situatie van de slachtoffers te verbeteren. Het is niet transparant hoe de Commissie zich sterk maakt voor de omzetting in de lidstaten van de richtlijn inzake de bescherming van de slachtoffers van mensenhandel, noch hoe deze omzetting wordt gecontroleerd. Ik vind het erg jammer dat de Commissie ook op mijn tweede vraag in het Parlement over de manier waarop deze richtlijn in Duitsland is omgezet, slechts naar een studie verwijst.

Ik verzoek de Commissie om zich eindelijk duidelijk uit te spreken of de richtlijn al dan niet correct is omgezet, niet alleen in Duitsland, maar ook in de andere EU-lidstaten. Het kan toch niet zo zijn dat de Commissie niet weet of haar eigen wetgeving correct is omgezet! Dit zou getuigen van onbekwaamheid.

Bij migratie moeten we niet alleen kijken naar de verdere migratie van gezinsleden, maar ook naar de mogelijkheden voor vrouwen om legaal te migreren, zodat zij niet in de handen van mensenhandelaren hoeven te vallen.

  Eva-Britt Svensson, namens de GUE/NGL-Fractie. – (SV) Mevrouw de Voorzitter, in de Europese Unie worden honderdduizenden vrouwen en kinderen als goederen vervoerd. Zij worden seksueel uitgebuit, slecht behandeld, bedreigd, gebruikt en beroofd van alle menselijke waardigheid. Welke misdaad hebben zij begaan dat ze tot zo’n bestaan zijn veroordeeld? Hun misdaad is in feite armoede, het ontbreken van sociale rechten en het feit dat er mannen zijn die denken dat hun geld hen het recht geeft om vrouwen en kinderen te gebruiken als goederen. Jonge meisjes worden meestal verleid met valse beloften van werk en veel geld, maar dan begint de nachtmerrie.

Tot schande van de EU en de lidstaten kan deze handel voortduren, ja zelfs toenemen. Niemand kan beweren “van niets te hebben geweten”. We weten ervan, maar er wordt te weinig gedaan. We moeten derhalve een antwoord krijgen van de Commissie op onze vragen in het kader van de campagne van de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie”.

Ik blijf erbij dat de handel in seksslavinnen een vorm van terrorisme is. De EU en de lidstaten zijn bijzonder effectief geweest bij het nemen van min of meer goede maatregelen ter bestrijding van het terrorisme, maar deze andere vorm van terrorisme, die vrouwen en kinderen treft, heeft noch voor de EU, noch voor de lidstaten dezelfde prioriteit.

We moeten ons ook realiseren dat er steeds meer mannen betrokken raken bij deze tragische handel. Mannen moeten niet alleen zelf geen seksuele diensten kopen, maar ook duidelijk maken aan andere mannen dat het verkeerd is om het lichaam van een vrouw te kopen. De mannen moeten zorgen voor een afname van de vraag en bijgevolg van de handel in vrouwen en kinderen met het oog op seksuele uitbuiting. Zolang er een vraag is en een markt met grote financiële opbrengsten, zal de handel voortduren. Ik herhaal: vrouwen zijn niet te koop. We moeten hier een einde aan maken.

  Ivo Belet (PPE-DE). – (NL) Voorzitter, commissaris, beste collega’s, in de resolutie over de toekomst van het profvoetbal, die we vorig jaar hebben goedgekeurd hier op deze zelfde banken, roepen we de Raad van ministers uitdrukkelijk op om maatregelen te nemen ter bestrijding van criminele activiteiten in het beroepsvoetbal, zoals gedwongen prostitutie. Het staat er letterlijk in. Voor alle duidelijkheid, het is niet de schuld van de voetbalinstanties dat die fenomenen zich voordoen in de marge van grote toernooien. Het is bijna kenmerkend voor alle grote internationale evenementen. Maar de sport heeft er natuurlijk alle belang bij dat dit probleem efficiënt en ingrijpend wordt aangepakt. Want het heeft uiteraard, beste collega’s, weinig zin als we gaan pleiten en ijveren voor meer fair play in de stadions en tegen racisme in de stations als in, om en rond de stadions uitwassen van slavernij worden getolereerd. De actie rode kaart tegen gedwongen prostitutie heeft tijdens het WK 2006 in Duitsland uitstekend gewerkt. Rond 1000 lokale en regionale actiegroepen en verenigingen werden bij deze preventieve campagne betrokken en dat heeft duidelijk ontmoedigend gewerkt bij de mensenhandelaars en bij andere criminele netwerken. Dat heeft tot gevolg gehad - en de commissaris heeft er al naar verwezen - dat het aantal gevallen van gedwongen prostitutie tijdens het WK 2006 in Duitsland beperkt is gebleven tot enkele tientallen gevallen en die hielden dan meestal nog niet rechtstreeks verband met het WK.

Het is dus duidelijk dat sensibilisering en preventieve acties werken. Zij zijn heel doeltreffend en we moeten ze dus opnieuw inzetten, ook bij het komende Europees kampioenschap dat deze week begint. Daarom, mijnheer de commissaris, dringen wij erop aan dat de Europese Commissie een brief hierover stuurt aan de betrokken regeringen, die van Oostenrijk en van Zwitserland, zoals mevrouw Wortmann-Kool zonet al terecht opmerkte. Ik herhaal nog even onze vraag. Kunt u daarop ingaan, kunt u hier bevestigen dat u dit initiatief zult ondersteunen?

Nog één ding: preventie alleen zal niet volstaan. De lidstaten zijn er in 2005 mee akkoord gegaan om mensenhandel te voorkomen en te bestrijden, maar het actieplan waarover u het had, mijnheer de commissaris, is op het nationale terrein vaak meer dan ooit dode letter. Dus het is nu het moment om de autoriteiten daaraan te herinneren. Toenmalig commissaris Frattini zei hier twee jaar geleden al dat de rol van Europol en Eurojust in dit verband moet worden versterkt en het Parlement heeft dat in zijn resolutie ook uitdrukkelijk geëist. We rekenen er daarom ook op, mijnheer de commissaris, dat de Commissie en de Raad naar aanleiding van dit toernooi die beloftes van toen meer dan ooit in de praktijk zullen omzetten.

  Christa Prets (PSE). – (DE) Mevrouw de Voorzitter, commissaris! Zoals reeds gezegd, is mensenhandel een misdaad tegen de mensheid, in het bijzonder tegen vrouwen – een nieuwe vorm van slavernij en een zeer lucratieve, breed ontwikkelde onderneming met, volgens de OVSE, een jaaromzet van 44 miljard euro. Het is het waard hierover langer van gedachten te wisselen en ook de diverse facetten naar voren te halen.

We buigen ons vandaag over vrouwenhandel en gedwongen prostitutie, aansluitend op de actie die wij al tijdens het Wereldkampioenschap voetbal 2006 in Duitsland hebben uitgevoerd. Het Parlement heeft ook een – door mijzelf opgesteld – verslag uitgebracht over gedwongen prostitutie, waarin wij de Commissie om verschillende maatregelen hebben verzocht. Haar reactie hierop was het actieplan. Er is vandaag al meerdere malen gevraagd naar de omzetting en ik onderstreep: het gaat hier om verblijfsvergunningen voor slachtoffers en om opleidingsoffensieven bij politiescholen, academies voor sociale wetenschappen, enzovoorts. Ook gaat het om onderwijs in de landen van oorsprong en onderwijs- en opleidingsmogelijkheden voor vrouwen ter plaatse én voor jonge mannen – laatstgenoemden krijgen er ook steeds meer mee te maken.

18 oktober 2007 hebben we weliswaar voor het eerst de Europese Dag tegen Mensenhandel gehouden, maar verder merk ik nog niet heel veel van de actie. De aandacht voor dit thema is ook afgenomen na de campagne van de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie” en na het Wereldkampioenschap voetbal en daarom willen wij er een nieuwe impuls aan geven. Het gaat hierbij niet om een verbod op prostitutie of om discriminatie van mensen die werkzaam zijn in de seksindustrie; integendeel! Het gaat om bewustmaking en ook hier moet stigmatisering worden verworpen en moet er een sociaal netwerk worden opgezet, opdat ook degenen die werkzaam zijn in de seksindustrie worden beschermd.

Gedwongen prostitutie wordt krachtig veroordeeld. Het Europees kampioenschap voetbal in Oostenrijk en Zwitserland biedt ons de mogelijkheid dit te onderstrepen. Ik garandeer u dat de Oostenrijkse autoriteiten passende maatregelen nemen en nodig u van harte uit bij een mooi EK van, hopelijk, fair play en fair sex.

  Milan Horáček (Verts/ALE). – (DE) Mevrouw de Voorzitter! Veel mensen verheugen zich op het Europees kampioenschap voetbal in juni 2008. We mogen hierbij echter niet vergeten dat buiten de stadiums, mensenhandel, gedwongen prostitutie van vrouwen en kindermisbruik toenemen en dat de criminaliteit van mensenhandelaren alle grenzen overschrijdt.

De wedstrijden worden in Oostenrijk en Zwitserland gespeeld, waarmee de rol van de aangrenzende Midden-Europese landen als transitlanden voor deze uiterst lucratieve criminele onderneming wordt vergroot. Hier wordt van de EU verlangd dat zij de preventieve maatregelen, het grensoverschrijdend toezicht en de strafvervolging beter organiseert en coördineert. De Europese mechanismen voor gezamenlijk onderzoek moeten worden verbeterd. Iedere lidstaat wordt verzocht slachtoffers beter te beschermen en deze instrumenten actief te gebruiken. Alleen zo kunnen wij de daders buitenspel zetten en hen de rode kaart tonen!

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL). – (PT) Het is van essentieel belang dat wij de gelegenheid van het Europees kampioenschap voetbal 2008 te baat nemen om het grote publiek eens te meer te informeren dat prostitutie en de uiterst lucratieve handel in vrouwen met het oog op seksuele uitbuiting onaanvaardbaar zijn aangezien dit vormen zijn van geweld tegen vrouwen, meisjes en kinderen.

Daarom is het van cruciaal belang dat er maatregelen worden genomen om deze handel effectief te bestrijden en om tegelijkertijd de slachtoffers van deze situatie in de verschillende lidstaten te steunen, met informatie over de resultaten van de uitgevoerde acties.

Toch moeten we ons bewust blijven van de steeds grotere ongelijkheden, het precaire en slechtbetaalde werk, de werkloosheid en de armoede, die duizenden vrouwen en jonge meisjes de prostitutie injagen en die het leven van de handelaren vergemakkelijken. Dit werpt dan ook een andere vraag op: hoe zullen de EU-leiders de fundamentele oorzaken aanpakken van deze ernstige inbreuken op de mensenrechten van honderdduizenden vrouwen en jonge mensen, opdat er een einde komt aan deze nieuwe vormen van slavernij?

  Emine Bozkurt (PSE). – (NL) Voorzitter, tijdens de wereldkampioenschappen in 2006 is er ook aandacht gevraagd voor een hulplijn voor slachtoffers van vrouwenhandel en gedwongen prostitutie. In Turkije is er bijvoorbeeld al enige jaren een hulplijn actief waar vrouwen melding kunnen maken van gevallen van vrouwenhandel. Het Europees Parlement vroeg al in 2006 om zo’n hulptelefoonlijn in het leven te roepen die slachtoffers van mensenhandel in meerdere talen te woord kan staan en hulp kan bieden. Ondertussen is, alweer twee jaar later, zo’n hulplijn er nog steeds niet.

Nu was ik twee weken geleden aanwezig bij de lancering door commissaris Kuneva van een hulplijn voor gedupeerde consumenten tijdens Euro 2008. Wat een goed initiatief om één enkel telefoonnummer te hebben. Het kan dus wel. Maar waarom wel hulp aan consumenten, maar niet aan slachtoffers van vrouwenhandel? Deze kersverse consumentenlijn laat zien hoe snel actie mogelijk is en wat een kleine moeite dat kan zijn. Nu is het moment om deze initiatieven te combineren en de slachtoffers van vrouwenhandel een middel aan te reiken om hulp te vragen. Om met de woorden van Barack Obama te spreken: “We can do it, yes we can”.

  Anna Hedh (PSE). - (SV) Mevrouw de Voorzitter, zaterdag begint het Europees kampioenschap voetbal en kan het feest beginnen. Er is echter ook een keerzijde. Wanneer er zo’n groot sportevenement plaatsvindt, neemt de illegale handel in vrouwen en jonge meisjes voor prostitutiedoeleinden altijd toe. Het is dan ook belangrijk dat wij reageren en dat we precies hetzelfde doen als we twee jaar geleden hebben gedaan met de campagne van de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie”. Het is erg belangrijk dat wij ons binnen de EU verenigen en toewerken naar een zerotolerancebeleid ten aanzien van de handel in mensen. Ik roep alle EU-regeringen die zulks nog niet hebben gedaan derhalve op om het door de EU in 2005 ontwikkelde actieplan ter bestrijding van mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting onmiddellijk uit te voeren.

Ik wou dat meer landen wetgeving hadden op het gebied van het kopen van seks, want dit heeft een duidelijk preventief effect op de mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting. Daarnaast kijk ik uit naar het door de Commissie in te dienen verslag over prostitutiepatronen in de lidstaten en hoop ik dat wij dit snel kunnen bestuderen.

Het EK voetbal moet zowel op als buiten het veld doordrenkt zijn met de volgende sportieve waarden: kameraadschap, gezonde activiteit en fair play. Door de laakbare mensenhandel voor prostitutiedoeleinden niet te veroordelen, wordt hieraan indirecte steun verleend.

  Gabriela Creţu (PSE). – (EN) Mevrouw de Voorzitter, mensenhandel is weliswaar een illegale markt, maar het is toch een markt, met zowel een aanbod- als een vraagzijde. Een land waarin er een aanzienlijke vraag is, speelt net zo’n actieve rol bij de mensenhandel als een land van oorsprong. Mensenhandel is niet alleen een hedendaags overblijfsel van de slavernij, maar vormt ook een voortdurende trotsering van en inbreuk op de wet en is gekoppeld aan andere criminele activiteiten zoals het witwassen van geld, geweld, smokkel, prostitutie, belastingontduiking, fraude en dwangarbeid.

Door mensenhandel wordt de orde van waarden in onze samenleving op een gevaarlijke manier omgekeerd, waarbij oude ongelijkheden worden behouden – vrouwen en kinderen worden gezien als handelswaar – en nieuwe worden gecreëerd. Het geld dat mensenhandelaren verdienen, ondermijnt het geloof in de waarde van arbeid en eerlijk zakendoen.

Alle lidstaten moeten dringend het Verdrag van de Raad van Europa ter bestrijding van mensenhandel ratificeren en de overeengekomen maatregelen uitvoeren, waarbij de hoofdoorzaak van de handel voor prostitutiedoeleinden wordt aangepakt, namelijk de vraag van mannen naar vrouwen en meisjes.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). - (SK) Door Euro 2008 – het EK voetbal van de UEFA, dat aanstaande zaterdag begint in Oostenrijk en Zwitserland – worden we weer herinnerd aan het onderwerp gedwongen prostitutie. De liefhebbers van goed voetbal zullen zeker aan hun trekken komen. Deze sportevenementen zijn helaas ook een vruchtbare bodem voor maffiapraktijken en brengen – nog meer dan anders – het risico met zich mee van een toegenomen mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting.

Ik ben het met de andere sprekers eens dat de door de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid in maart 2006 gelanceerde campagne van de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie” een succes was omdat deze een van de nijpendste sociale kwesties in de openbaarheid heeft gebracht.

Ik ben ervan overtuigd dat alleen een goede voorlichtingscampagne tijdens Euro 2008 over de noodzaak om de vrouwenhandel en de gedwongen prostitutie te voorkomen, de ogen van het grote publiek zal openen en deze verschrikkelijke vorm van geweld tegen meisjes en vrouwen aan de kaak zal stellen.

  Britta Thomsen (PSE). – (DA) Mevrouw de Voorzitter, ik heb een directe vraag voor de Commissie, namelijk welke specifieke initiatieven er zijn ontplooid ter voorkoming van de vrouwenhandel in verband met Euro 2008 in Oostenrijk en Zwitserland. Want zoals wij hier vanavond hebben gehoord en zoals de ervaring leert, vindt er in verband met dit soort grote sportevenementen handel in vrouwen plaats. Ik heb de volgende vragen: ten eerste, zijn de regeringen van beide landen benaderd en verzocht om de parlementaire campagne van de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie” te steunen? Ten tweede, zijn zij gewezen op de noodzaak om de politie-inspanningen in verband met het kampioenschap te intensiveren? Tot slot, is er een beroep gedaan op de twee regeringen om actie te ondernemen ter ondersteuning van de slachtoffers?

  László Kovács, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, zoals veel sprekers – waaronder ikzelf – al hebben gezegd, zijn het Parlement en de Commissie voorafgaand aan het Wereldkampioenschap voetbal 2006 in Duitsland met vergelijkbare initiatieven en voorstellen gekomen en hebben zij acties op touw gezet. Gelukkig zijn de zorgen en angsten van de Duitse autoriteiten en de Europese instellingen toen geen werkelijkheid geworden.

Dat is echter zeker geen reden om te concluderen dat wij nu niets hoeven te doen en dat we met de duimen kunnen draaien. Het is meer dan redelijk dat wij dit debat voeren omdat het absoluut beter is om het zekere voor het onzekere te nemen en om beter voorbereid te zijn dan noodzakelijk; het is ook redelijk dat wij deze gelegenheid benutten om de acties te inventariseren en om het Parlement in staat te stellen suggesties te doen aan de Commissie en het is ook een goede gelegenheid voor bewustmaking van het grote publiek.

Ik begrijp de ontevredenheid van een aantal sprekers. In mijn inleidende opmerkingen heb ik verteld hoeveel concrete verslagen de Commissie heeft uitgebracht en wij zijn in afwachting van de studies en de conclusies die momenteel worden opgesteld en waarop verdere acties en actieprogramma’s kunnen worden gebaseerd.

Mevrouw Bozkurt noemde het punt van de hulplijnen – volgens mij een goed idee, zij het niet zo gemakkelijk te realiseren. Wat de hulplijn voor consumentenbescherming betreft: dit is een heel andere kwestie. Ik denk dan ook niet dat deze door mijn collega-commissaris, mevrouw Kuneva, opgerichte of gelanceerde hulplijn bijvoorbeeld gebruikt kan worden voor slachtofferbescherming, omdat dit een heel ander, veel gecompliceerder onderwerp is.

Ook mevrouw Breyer had het over de bescherming van slachtoffers, een in mijn ogen uiterst belangrijk kernpunt. Ik wijs erop dat het in oktober of november 2008 te verschijnen evaluatie- en toezichtverslag van het actieplan een specifiek hoofdstuk over de bijstand aan slachtoffers zal bevatten en dat wij de daadwerkelijke uitvoering van slachtofferbeschermingsmaatregelen zullen beoordelen.

Op de eerste Europese Dag tegen Mensenhandel, 18 oktober 2007, heeft GLS aanbevelingen gedaan inzake de identificatie van slachtoffers en verwijzingsdiensten. Ik verzeker u dat wij vastberaden zijn om deze op passende wijze op te volgen en ik verzeker de leden van het Parlement dat de Commissie er klaar voor is om de strijd tegen mensenhandel, tegen gedwongen prostitutie en tegen de georganiseerde misdaad erachter te verhevigen.

  De Voorzitter. – Het debat is gesloten.

De stemming vindt morgen, donderdag, om 11.00 uur plaats.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  Urszula Gacek (PPE-DE), schriftelijk. – (EN) Terwijl voetbalfans in heel Europa wachten op de opening van Euro 2008 is het tijd om na te denken over de gevaren voor vrouwen, in het bijzonder uit de voormalige Sovjetrepublieken, die het slachtoffer zullen worden van mensenhandel en die de beproeving van gedwongen prostitutie zullen moeten doorstaan opdat er wordt voldaan aan de vraag naar seksuele diensten op de plaatsen van de voetbalwedstrijden.

Wat voor velen een prachtige viering van de beste Europese sporttradities zal zijn, zal ook een tijd van fysieke en psychische ellende zijn voor die ongelukkige jonge vrouwen die in hun naïviteit geloven dat de aantrekkelijke banen die hen worden aangeboden in de gastvrijheidsector beperkt blijven tot werk als serveerster of achter een bar.

Het is tijd om de resterende zeventien EU-lidstaten die dit tot nu toe niet hebben gedaan, opnieuw te verzoeken om het Verdrag van de Raad van Europa ter bestrijding van mensenhandel onmiddellijk te ratificeren.

De EU-lidstaten, die opkomen voor de mensenrechten, hebben zeker geen excuus voor het niet ratificeren van dit Verdrag, dat meer dan drie jaar geleden in Warschau is aangenomen.

  Neena Gill (PSE), schriftelijk. – (EN) Zou de Commissie het Parlement kunnen verduidelijken welke vooruitgang zij heeft geboekt met betrekking tot het actieplan uit 2005 ter bestrijding en voorkoming van mensenhandel in Europa?

Verontrust als ik ben over de vertraging in de uitvoering van dit plan door de lidstaten, verzoek ik de Commissie aan te geven welke gevolgen dit zou kunnen hebben voor de campagne van de “Rode kaart tegen gedwongen prostitutie” in de lidstaten. Zou zij ons ook kunnen informeren welke campagne zij op touw zet om het grote publiek bewust te maken van de handel in vrouwen en meisjes voor prostitutiedoeleinden tijdens Euro 2008?

Het baart mij grote zorgen dat miljoenen mensen wereldwijd weliswaar plezier beleven aan sportevenementen, maar dat deze laatste ook genadeloos worden benut als gelegenheid om vrouwen en meisjes uit te buiten.

Ik ben geschokt dat in Europa jaarlijks circa 100 000 vrouwen worden verhandeld voor prostitutiedoeleinden. Het verwerpelijkste hierbij vind ik dat er zelfs meisjes van slechts veertien jaar tussen zitten.

We kunnen deze vorm van hedendaagse slavernij eenvoudigweg niet laten voortduren. Seksuele uitbuiting is niet alleen een misdaad, het is ook een grove schending van de mensenrechten.

  Katalin Lévai (PSE), schriftelijk. – (HU) De Unie is ervoor verantwoordelijk op alle mogelijke manieren een stokje te steken voor de seksuele uitbuiting en de mensenhandel die de kop opsteken bij op haar grondgebied georganiseerde sportevenementen. Het Europees kampioenschap voetbal 2008 is een sportevenement waarbij een groot aantal mensen bijeenkomt en de vraag naar seksuele diensten tijdelijk toeneemt. Het is dan ook van essentieel belang dat wij onszelf beschermen door middel van tijdelijke campagnes zoals die welke mevrouw Záborská tijdens het Wereldkampioenschap voetbal 2006 heeft gelanceerd en die ook dit keer gevoerd zouden moeten worden. Wil het initiatief zoveel mogelijk mensen bereiken, dan denk ik echter dat er in de media (ook op de officiële website voor het Europees kampioenschap) grotere ruchtbaarheid aan moet worden gegeven, met de medewerking van politici, sportdirecteuren, sporters en supporters (naar het model van het Jongeren tegen racisme-programma).

Een tijdelijke campagne volstaat echter niet. Om afdoende maatregelen te kunnen nemen tegen mensenhandel moeten er nieuwe richtlijnen worden gecreëerd en moet er bovenal – zo snel mogelijk – worden voldaan aan de al bestaande richtlijnen. Ik wijs de Commissie erop dat het bij veel landen schort aan een goede omzetting en interpretatie van de richtlijnen, waardoor hun uitvoering nog meer wordt vertraagd. Ik vind het daarom erg belangrijk dat wij een accuraat antwoord krijgen op de vraag van mevrouw Záborská betreffende Richtlijn 2004/81/EG.

Grenscontroles spelen weliswaar een belangrijke rol bij het zuiveren van sportevenementen in de Unie van seksuele uitbuiting en mensenhandel, maar ik denk dat wij dit kunnen bereiken door niet de interne grenscontroles strenger te maken, maar door in samenwerking met de grensbewakers de externe controles te verbeteren. Op deze manier zullen we het gezagsgetrouwe burgers niet moeilijker maken om deel te nemen aan Europese evenementen!

  Lívia Járóka (PPE-DE), schriftelijk. – (HU) Dames en heren, ik wil graag inhaken op de vraag van mevrouw Záborská en wijs u nogmaals op de weerloosheid van Roma-vrouwen ten aanzien van mensenhandel en gedwongen prostitutie. Sociale uitsluiting en het vaak ontbreken van officiële documenten maken Roma-meisjes bijzonder kwetsbaar en “gemakkelijke doelwitten” voor degenen die verdienen aan de mensenhandel. Hun situatie wordt verergerd door de raciale vooroordelen in de hele samenleving, de seksuele vooroordelen in hun eigen gemeenschappen en het algemene wantrouwen van de Roma ten aanzien van het rechtssysteem.

Er zijn individuele programma’s nodig om de slachtoffers van de mensenhandel en hun families te helpen en om te voorkomen dat tienermeisjes worden gedwongen te leven en te werken in een milieu van uitbuiting. Het is van essentieel belang dat er meer adviesnetwerken en -centra worden gecreëerd, zowel van de kant van de NGO’s als van de lidstaten, en dat er betrouwbare statistische gegevens over de relatie tussen Roma-gemeenschappen en mensenhandel worden verzameld en dat deze worden geanalyseerd. Sommige NGO’s en internationale organisaties hebben op dit gebied enkele resultaten bereikt, maar de Europese Commissie en de lidstaten moeten ook een grotere rol gaan spelen.

Maar de belangrijkste voedingsbodem voor mensenhandel en seksuele uitbuiting is armoede, die het menselijk leven reduceert tot een dagelijkse overlevingsstrijd, waarbij het gevaar van illegale activiteiten sterk toeneemt bij gebrek aan financiële en opleidingsmogelijkheden. Naast bewustmakingsprogramma’s en slachtofferhulp is het dan ook onze primaire, gemeenschappelijke plicht om een einde te maken aan deze onmenselijke armoede.